ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
هدازرﺎﺠﻧ ﺎﺿر
ﻋ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻴﻫ ﻮﻀ reza_najarzadeh@yahoo.com
ﻲﻘﺣ ﻲﻬﻟاﺪﺒﻋ زﺎﻤﻟﻮﺳ
سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
solmazabdullahi@yahoo.com
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
7 / 6 / 1385 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 7 / 1386
هﺪﻴﻜﭼ
نوﺰــﻓا زور ﺪــﺷر ﺪــﻨﻳاﺮﻓ
زا ﻲــﻜﻳ ،نآ ﺎــﺑ ﻲﻳورﺎــﻳور ﻲﮕﻧﻮــﮕﭼ و دﺎﺼــﺘﻗا نﺪــﺷ ﻲﻧﺎــﻬﺟ
ﻪﻏﺪﻏد
ﺎﻴﻧد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
،
ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ هﮋﻳو ﻪﺑ
، ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﺪﻳآ . زا ﻲﻫﺎﮔآ
ﺖﻳﺰﻣ ﺎﻫ
ﺖﻳﺰﻣ مﺪﻋ و ﺎﻫ
ﻲﻠﺧاد ﻊﻳﺎﻨﺻ ي
، ﻲﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻨﻳاﺮﻓ
ﺪ ﺖﺧﺎﻨﺷ و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻫ رﻮﺸﻛ ي ﺎﻫ
،
ﺪﻨﻛ ﻲﻧﺎﻳﺎﺷ ﻚﻤﻛ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
، ﻲﺒﺴـﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺎﺗ هﺪﺷ ﻲﻌﺳ
ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﺖﻌﻨﺻ
،
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ .
ﺮـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻦﻳا
ﻨﻳﺰﻫ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺔ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺪﺣاو دﺮﻴﮔ
، ﻪـﺑ ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴـﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪـﻣارد
سﺎـﺳا ﺮـﺑ و
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي ﻪﺑ
ﺖﺳد ﻲﻣ ﺪﻳآ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ ﻊـﻤﺘﺠﻣ ﻪـﻛ ﺪﻫد
ﻨﻳﺰﻫ بﺎﺴﺘﺣا نوﺪﺑ ﺔ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺻﺮﻓ
، ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ياراد
،ﺖـﺳا
ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ناﺮﻳا قﺎﺤﻟا ﺎﺑ ﺎﻣا
،1
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ار ﺎﺒﻗر ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ .
بﺎﺴـﺘﺣا ﺎﺑ
ﻨﻳﺰﻫ ﺔ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺻﺮﻓ
، ﻲﺒﺴـﻧ ﺖـﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮﺗ ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻦﻳا
دراﺪﻧ . ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ
هﺎـﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﺎـﻫ
ﻞـﺧاد رد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ رﻮﺸﻛ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺎﻫ
و هدﻮﺑ هﺎﮕﻨﺑ ﻦﻳا زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﻬﺟ رد ﺖﻟود ي ﺐﺒﺳ
ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻪﺑ
ﻣ ناﺰﻴ 33 ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﺻرد .
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ
:JEL
F01, F13, F14
هژاو ﺪﻴﻠﻛ
ﻊـﻤﺘﺠﻣ ،ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎـﻓاﺮﺤﻧا ،ﻲﻧﺎـﻬﺟ ترﺎﺠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ،ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ :
ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ
1- World Trade Organization (WTO).
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
تاردﺎﺻ شﺮﺘﺴﮔ ياﺮﺑ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ ،نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺪﻧور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻴﻏو ﻲﺘﻔﻧ
ﻦﻴﺑ ﺔﺻﺮﻋ رد رﻮﻀﺣ ﻠﻠﻤﻟا
ﺖـﺳا ﻲﻧﺎـﻬﺟ ترﺎـﺠﺗ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ دﺪﺻ رد ،ﻲ .
ﻦﻳﺪـﺑ
رﻮﻈﻨﻣ
، ﺖﺳا مزﻻ ياﺮﺑ
ﺖﺑﺎﻗر ءﺎﻘﺗرا و ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻀﻓ دﺎﺠﻳا ﺔﻨﺤﺻ رد ﻲﻠﺧاد ﻊﻳﺎﻨﺻ يﺮﻳﺬﭘ
شﻼﺗ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ﻲﻳ مﺎﺠﻧا
دﺮﻳﺬﭘ . زا ﻲﻜﻳ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ مﺎﮔ ﻦﻳ ﺎـﻫ ،ﺎﺘـﺳار ﻦـﻳا رد
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ 1
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ و 2
ا ﻲﻠﺧاد ﻊﻳﺎﻨﺻ ﺖـﺳ
. ﻦﻳﺪـﺑ ﺮﺗ ﺐـﻴﺗ
، ﻲـﻣ ﺎـﺑ ناﻮـﺗ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ و راﺬﮔ
ي ﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا ﺢﻴﺤﺻ ي
،
ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد رد يﺮﻳﺬﭘ
ﻦﻴﺑ ﺔﺻﺮﻋ ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮔ ﻲﻠﻠﻤﻟا
.
تﺎﻴﻟﺎﻣ ﻊﺿو ،زرا خﺮﻧ رد ﺖﻟﺎﺧد ﺎﺑ ﺖﻟود ﺎﻫ
ﺋارا ، ﺔ ﻪﻧارﺎﻳ ﺎﻫ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ و ﺎـﻫ
ﻪـﻓﺮﻌﺗ ي و يا
ﺮﻴﻏ ﻪﻓﺮﻌﺗ و يا ...
، ﺐﺒﺳ
ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا دﺎﺠﻳا ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮـﺗ ﺮـﺑ ﻖـﻳﺮﻃ ﻦـﻳا زا و هﺪـﺷ
هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﺛا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻫ
هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ رد ﺖﻟود ي ﺎﻫ
درﻮـﻣ ﺪﻳﺎﺑ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ
، تﺎﻤﻴﻤﺼـﺗ ﺖـﻟود يﻮـﺳ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ياﺮﺑ ﺎﺗ
و ذﺎﺨﺗا ﻲﺘﺳرد ﻢﻛ
ﺮﺗ دﻮﺷ دراو رﻮﺸﻛ ﻊﻳﺎﻨﺻ ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﻦﻳ .
ﻴﻣ ﻦﻳا رد نﺎ
، ﺖﻌﻨﺻ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ
رﻮﺸـﻛ ياﺮﺑ روآزرا ﻢﻬﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﻚﻳ
، زا ﻲـﻜﻳ
تاردﺎﺻ ﺔﻌﺳﻮﺗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻳﺎﻨﺻ ﺮﻴﻏ
دراد ﻲﻤﻬﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﺘﻔﻧ .
ﺮﻤﺘﺴـﻣ رﻮﻀـﺣ ياﺮـﺑ
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺑﺎﻗر ﺔـﺻﺮﻋ رد ناﺮﻳا ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﺖﻌﻨﺻ
،
ﺖـﻳﺰﻣ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ﺎـﻫ
ﺖﻌﻨـﺻ ﻦـﻳا ي
ﺖﺳا يروﺮﺿ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳا
ﻪﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ زا ﻲﻜﻳ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳ ناﻮـﺗ رد هﺪـﻨﻨﻛ
ﺖﻌﻨﺻ ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺪﻧا
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻟﺎﻘﻣ ، ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ار ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﺖﻌﻨﺻ يا
دﻮـﺧ يﺎـﺒﻗر ﺎـﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﻳا ﺔﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﺮﺑ ﺳﺎﺤﻣ ﻪﺒ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ .
ﻲﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻦﻳا
ﺎﻣزﺎـﺳ ﻪـﺑ قﺎـﺤﻟا زا ﺪـﻌﺑ ﺎـﻳ و ﻞﺒﻗ ﺪﻧاﻮﺗ ترﺎـﺠﺗ ن
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﻲﻧﺎﻬﺟ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
، ﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻌﺳ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ يراﺬﮔ
ﺎـﻫ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ،ﺖـﻟود ي ﺎـﻫ
و ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ ي
نآ ﺮﺛا و هدﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ار ﺖﻟود يرﺎﺠﺗ ﺎﻫ
ﺰـﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴـﺷوﺮﺘﭘ ﻊـﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يور ﺮﺑ
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻴﻫد
ﻢ . ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ اﺪـﺘﺑا ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻞﻜـﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻟﺎﻘﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ
شور ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﺎـﺑ ﺲﭙـﺳ و ﻢﻳزادﺮـﭘ ﺎـﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي
هزاﺪﻧا
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ و ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ يﺮﻴﮔ
، ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ار ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ
ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و
، ﻲﻣ ﻪﺋارا ﻢﻴﻨﻛ . رد ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا
1- Comparative Advantage.
2- Competitiveness.
ﻲﻣ ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺮﺛا و ﻢﻳزادﺮﭘ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺮﺑ ار ﻲﺘﻟود ي ﻢﻴﻨﻛ
. نﺎﻳﺎﭘ رد
، ﻪـﺑ
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻫ
ﺎـﺷا ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ ﻊـﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮـﺗ دﻮـﺒﻬﺑ يﺎﺘﺳار رد ﻲﺘﺳﺎﻴﺳ ي هر
ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ .
2 - ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻧاددﺎﺼـﺘﻗا ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻞﺋﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﺑ ﺪﻧا
.
ﻲﻤﻳﺪﻗ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ مﻮﻬﻔﻣ و ﻦﻳﺮﺗ
يدﺎﻴﻨﺑ
ﺖـﺳا يدﺎﺼـﺘﻗا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد مﻮـﻬﻔﻣ ﻦﻳﺮﺗ
، لﺎـﺳ رد ﻪـﻛ 1817
ﺪـﻳﻮﻳد ﻂـﺳﻮﺗ
ودرﺎﻜﻳر 1
ﺮﺸـﻜﻴﻫ نﻮـﭼ ﻲﻧﺎﻧاددﺎﺼـﺘﻗا ﻂـﺳﻮﺗ ﺲﭙـﺳ و ﺪـﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ -
ﻦﻴـﻠﻫوا
،2
ﺎـﻫ
3ﺮﻟﺮﺑ ،
نﻮﺴﻠﺋﻮﻣﺎﺳ ﻒﻴﺘﻧﻮﺌﻟ ،4
ﻲﻜﺴﻨﻳﮋﺒﻳر ،5
ﺪﺷ هداد ﻪﻌﺳﻮﺗ ناﺮﮕﻳد و 6
. ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ ﺎﻫ
، ﻞﻣﺎﻋ
ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻲﻠﺻا
رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ
،
ﻢـﻫ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ نﻮـﭼ
ﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ،ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺖﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ر .
نآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ
، ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ يدﻮﺟﻮﻣ رد فﻼﺘﺧا
رﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﺎﻫ
، ﺐﺒﺳ
ﻻﺎﻛ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻤﻴﻗ رد فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
ﻲﻣ
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و دﻮﺷ
، سﺎﺳا ﺮﺑ ترﺎﺠﺗ
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ مﺎﺠﻧا
ﻲﻣ دﺮﻳﺬﭘ . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ
هدﺎﻬﻧ ﺔﻨﻳﺰﻫ رد فﻼﺘﺧا زا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ،ﺮﮕﻳد ﺎﻫ
، زا
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻪﻠﻤﺟ ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ
دﻮﺷ ] 11 [
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
،
ﺖﺳا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ياراد ﻻﺎﻛ ﻚﻳ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻲﻧﺎﻣز رﻮﺸﻛ ﻚﻳ
، ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻪـﻛ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ ار ﻻﺎﻛ نآ ﻲﺘﺻﺮﻓ يﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
7ﺪـﻨﻛ . ﺖـﻳﺰﻣ ﺎـﻣا
ﻲﺘﺑﺎﻗر 8
هدﺎﻬﻧ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ توﺎﻔﺗ زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ ﺎـﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﻫﻻﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺗ
هﺎﮕﻨﺑ دﻮﺳ ندﺮﻛ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮ
9.
ﻲـﻳاراد ﻞﻣﺎـﺷ ،ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮﺗ و هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﻞـﺑﺎﻗ يﺎـﻫ
ﺮﻴﻏ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ )
ترﺎﻬﻣ و يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎـﻫ
ﻲـﻳاﺮﺟا ي (
ﺖـﺳا
، ﻪـﻛ ياﺮـﺑ ﺶﻳاﺰـﻓا
هدﺎﻬﻧ ﻲﻳارﺎﻛ
ﻲﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻢﻫ ﺎﺑ ،ﻻﺎﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
] 9 [ .
ﻞﮕﻴـﺳ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ 10
1- David Ricardo.
2 - Heckscher- Ohlin.
3- Haberler.
4 - Samuelson.
5- Leontief.
6 - Rybczynski.
7- P. Krugman and M. Obstfeld (2000).
8- Competitive Advantage.
9- B. Kogut (1985).
10- Siggel .
ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و )
2000 (
ﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ،
هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻲﺒ
، هﺮﻬﺑ زا ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻻﺎﺑ يرو )
ﻲـﻧازرا
ﻞﻣاﻮﻋ ( ﻲﻣ ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻳﺰﻣ نﺎﻤﻫ و دﻮﺷ
ﺖﻤﻴﻗ رد يا ﺎﻫ
ﺖـﻳﺰﻣ ﻲـﻟو ،ﺖـﺳا ﻲﻟدﺎـﻌﺗ ي
ﻲﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ نﺪﻣآدﻮﺟو ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺪﻧﻮﺷ
، تﺎـﻓاﺮﺤﻧا عاﻮـﻧا
ﻪﻧارﺎﻳ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺘﻤﻴﻗ
ﺖﻳﺎﻤﺣ عاﻮﻧا و ﺢﻳﺮﺻ و ﻲﻨﻤﺿ يﺎﻫ ﺎﻫ
ﻪﻓﺮﻌﺗ ي و يا ﺮﻴﻏ ﻪـﻓﺮﻌﺗ ار يا
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
. ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد
،
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ و ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ فﻼﺘﺧا
، تﺎﻓاﺮﺤﻧا زا ﻲﺷﺎﻧ
ﺖﺳا ﻲﺘﻤﻴﻗ .
ﻲﻣ ار ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ دﺮﺧ ﺢﻄﺳ رد ﻢﻫ و نﻼﻛ ﺢﻄﺳ رد ﻢﻫ ناﻮﺗ
داد راﺮﻗ . ﺮﺗرﻮﭘ ﻞﻜﻳﺎﻣ
1،
ـﺷزرا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺔﻨﻴﻣز رد دراد يﺪﻨﻤ
. رد يو
دﻮﺧ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ )
1990 ( ﻪﺑ ﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ و هدﺮـﻛ ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺸﻛ ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﻮﻬﻔ
رﻮﺸﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺎﻫ
هﺎﮕﻨﺑ يور ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ و .
ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ يو
رﻮﺸﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
، هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ زا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ
ﻢﻴﻨﻛ
، اﺮﻳز
ﻪﺒﻨﺟ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺎﻫ
ﻢﻫ ﺖﺑﺎﻗر ﺮﮕﻳد ي
يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ،تﻻﻮﺼﺤﻣ عﻮﻨﺗ نﻮﭼ يﺎـﻫ
ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ
ﻣ و سﺎﻴﻘ . ..
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ار دﺮﻴﮔ
. يو ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ار ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ رد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻢﻬﺳ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ راﺮـﻗ دﺎـﻘﺘﻧا درﻮﻣ ،ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ياﺮﺑ ﻲﺼﺧﺎﺷ
ﻲﻣ
ﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻫد
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻌﻗاو ﻲﺘ
هزاﺪﻧا يدﺎﺼﺘﻗا يرو يﺮﻴﮔ
دﻮﺷ . ﻪـﺑ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ يو ﺮﻈﻧ
،
هﺮﻬﺑ ،تاردﺎﺻ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺳا مزﻻ دﺎﺼـﺘﻗا يرو
داد راﺮﻗ فﺪﻫ درﻮﻣ ار
،
ﺖـﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ تاردﺎﺻ ﺶﻳاﺰﻓا دراد نﺎﻜﻣا اﺮﻳز ﺎـﻫ
ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ ي
و ﻦﻴﻳﺎﭘ دﺰﻤﺘﺳد خﺮﻧ و ﻻﺎﺑ زرا خﺮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﻟود .
..
ﺪﺷﺎﺑ
،
ﻲﻟﺎﺣ رد ﻛ
هﺮـﻬﺑ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪ يرو
تاردﺎﺻ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ﺐﺒﺳ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ ﺖﻳﻮﻘﺗ دﻮﺷ
] 11 .[
ﻲﻟﺎﺒﻴﻟﺎﻛ و نﺮﺒﻛﻮﻛ ،ﻞﮕﻴﺳ )
1999 (
2، ياﺮـﺑ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ لدﺎﻌﻣ ار ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ
ﻲﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ روآدﻮﺳ شوﺮﻓ ﺪﻨﻧاد
. ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد
، ياﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻗر ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﺖـﺑﺎ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
، ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ ار دﻮﺧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﺮﺗ
ﺪﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ ﺮﺗﺮﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و .
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ
نآ ﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ﻚﻳ دﺎﺼﺘﻗا رد بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ
، شزﻮـﻣآ يﻻﺎـﺑ ﺢﻄـﺳ ﻪـﻠﻤﺟ زا
هﺮﻬﺑ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،يرو ﺎﻫ
ترﺎـﺠﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ي اﺮـﮔ
، ﻲـﻣ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺎﻗر ناﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ يراد هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑ
ﺎﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻊﻳﺎﻨﺻ و ]
14 [.
1- Michael Porter.
2- E. Siggel, J. Cockburn, and M.Culibaly,(1999).
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ
ﺺﺧﺎـﺷ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺮﻴﮔ ﺎـﻫ
ﻲـﻓﺮﻌﻣ يرﺎﻴﺴـﺑ ي
ا هﺪﺷ ﺪﻧ . ﻢﻬﻣ ﺮﺗ
هزاﺪﻧا ﺔﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳ مﺎـﺠﻧا ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮﺗ و ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ يﺮﻴﮔ
ا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﺪﻧ
:
2 - 1 - ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ي
ﺺﺧﺎﺷ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﻣ ي
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ حﺮﻄ ﻲﺒﺴـﻧ ﺖـﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎـﺷ ،ﻲﺒﺴـﻧ ﺖـﻳﺰﻣ يﺮـﻴﮔ
هﺪﺷ رﺎﻜﺷآ (RCA)1
ﺖﺳا . لﺎﺳ رد ﺮﻧﺰﻴﻟ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا 1958
ﻲﻓﺮﻌﻣ
ﺪﺷ . لﺎﺳ رد 1965
، ﺎﺳﻻﺎﺑ ﻼﺑ
2، ﺖـﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎـﺷ ،نآ حﻼـﺻا و ﺮـﻧﺰﻴﻟ ﺺﺧﺎـﺷ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ
دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ ار دﻮﺧ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﺒﺴﻧ :
) 1 ) (
/ /(
) /
(Xai Xac Xmi Xmc RCA=
،ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﻳا رد ﻪﻛ Xai
، يﻻﺎـﻛ تاردﺎـﺻ شزرا رﻮﺸـﻛ ﻂـﺳﻮﺗ a
،i Xac
، شزرا
يﻻﺎﻛ تاردﺎﺻ ﻂﺳﻮﺗ a
11 ﺪﻤﻋ رﻮﺸﻛ ة
،ﻲﺘﻌﻨﺻ Xmi
، تاردﺎﺻ شزرا 74
يﻻﺎـﻛ ﻢـﻠﻗ
رﻮﺸﻛ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،i
Xmc
،
اردﺎﺻ شزرا ت
74 ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﻻﺎﻛ ﻢﻠﻗ 11
ﺪﻤﻋ رﻮﺸﻛ ة
ﺖﺳا ﻲﺘﻌﻨﺻ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
، ﻲﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ نﺎﻳﺮﺟ ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﻫ ﻢﻬﺳ و يرﺎﺠﺗ ي ﺎـﻫ
ي
دﻮﺷ رﺎﻜﺷآ ﻲﺗاردﺎﺻ .
ﺎﺳﻻﺎﺑ رﺎﻴﻌﻣ ﻲﻠﺻا لﺎﻜﺷا
، تاردﺎـﺻ و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺮـﺑ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا
ﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ و دراد ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪ
ﻢﻛ ﺮﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ .
ثاﺮﻟاو سﺎﻣﻮﺗ ﺎﻫﺪﻌﺑ
3،
ﺎﺳﻻﺎﺑ لﺪﻣ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ
،
ﺪﻨﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ ار ﺺﺧﺎﺷ نآ ﺖﺴﻧاﻮﺗ .
ﺪﺷ ﻪﺋارا ﺺﺧﺎﺷ ﻂﺳﻮﺗ ه
وا ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺖﺳا ﺮﻳز :
) 2 ) (
/ /(
) /
( ai ti aw tw
ai X X X X
RCA =
،نآ رد ﻪﻛ Xai
، يﻻﺎﻛ تاردﺎﺻ شزرا a
رﻮﺸﻛ زا
،i Xti
،
رﻮﺸـﻛ تاردﺎـﺻ ﻞﻛ شزرا ،i
Xaw
، يﻻﺎﻛ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ تاردﺎﺻ شزرا ،a
Xtw
، ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ تاردﺎﺻ ﻞﻛ شزرا .
ثاﺮﻟاو يﻮﺳ زا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺺﺧﺎﺷ
،
هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﺑرﺎﻛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺖﻴﻤﻫا زا و ﻪﺘﺷاد يﺮﺗ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﺒﺘﻋا .
1- Revealed Comparative Advantage.
2- B. Balassa (1965).
3- Thomas Vallrath (1991).
ﻣز ﺮﻈﻧ درﻮﻣ رﻮﺸﻛ ،هﺪﺷ رﺎﻜﺷآ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ياراد ﻲﻧﺎ
ﺖﺳا
، ﻪﻛ RCA>1 ﺪﺷﺎﺑ
. RCA<1ﺮﮔا ﺪﺷﺎﺑ
، نآ هﺎﮔ ﺖـﻳﺰﻣ مﺪـﻋ ياراد ﺮـﻈﻧ درﻮﻣ رﻮﺸﻛ
تاردﺎﺻ و ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺳا
.
ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺺﺧﺎﺷ ﺺﺧﺎـﺷ ،دﺮﻴﮔ
ﻲﻠﺧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺖﺳا 1
.
ﻮـﻧوﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﻪﻛ ) 2
1967 (
ﺮـﮔوﺮﻛ و ) 3
1966 (
ﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ .
ﺺﺧﺎﺷ
،DRC نﺎﻴﺑ ﺮﮔ ﻚـﻳ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺮﺛا ﺮﺑ زرا ﺪﺣاو ﻚﻳ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻲﻌﻗاو ﺔﻨﻳﺰﻫ
ﻻﺎﻛ ﺪﺣاو ﺮﺑ
ﺐﺴﺣ
ﺖﺳا ﻲﻠﺧاد لﻮﭘ .
يﺮـﻴﮔ هزاﺪـﻧا ياﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺼـﺧﺎﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا DRC
ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺖﺳا ﺮﻳز ]
3 :[
) 3 (
∑
∑
= +
=
−
= k
1 j
r j ij r i
n 1 k
j ij j
p a p
v a
DRC
،نآ رد ﻪﻛ aij
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻓ ﺐﻳاﺮﺿ
هدﺎـﻬﻧ و ﻲـﻠﺧاد ﻞﻣاﻮﻋ ﺎـﻫ
ي ﺮـﻴﻏ ﻞـﺑﺎﻗ
،ﻪﻟدﺎﺒﻣ vj
، ﻪﻳﺎﺳ ﺖﻤﻴﻗ
هدﺎﻬﻧ و ﻲﻠﺧاد ﻞﻣاﻮﻋ يا ،ترﺎـﺠﺗ ﻞـﺑﺎﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
pir
، ﺖـﻤﻴﻗ ﺎـﻫ ي
ﻦﻴﺑ ﻤﻟا ،ترﺎﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻠﻠ aij
،
هدﺎﻬﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻓ ﺐﻳاﺮﺿ ترﺎﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ
pjr
هدﺎﻬﻧ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ
ﺖﺳا ترﺎﺠﺗ ﻞﺑﺎﻗ ي .
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
، ﺶﺨﺑ ﺖﺳا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ياراد ﻲﻧﺎﻣز ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪـﻛ
DRC<1
ﺪﺷﺎﺑ .
2 - 2 - ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ي
نآ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺔﻨﻴﻣز رد
، ﺮﺗرﻮﭘ ﻞﻜﻳﺎﻣ )
1990 (
، دﻮـﺧ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖّﻠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﺧادﺮﭘ نآ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و .
ﺖـﺳا ﺪـﻘﺘﻌﻣ يو
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ
ﻴﻴﻌﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻦ
: ﻒﻟا ( ﻞـﻣاﻮﻋ ﺖﻴﻌـﺿو
ب ،ﺪﻴﻟﻮﺗ (
ج ،ﺎﺿﺎﻘﺗ رازﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ (
ﻦﻴﻣﺄـﺗ و ﻪﺘﺴـﺑاو ﻊﻳﺎﻨـﺻ ﺖﻴﻌﺿو
د ،هﺪـﻨﻨﻛ (
،رﺎﺘﺧﺎـﺳ
هﺎﮕﻨﺑ ﺖﺑﺎﻗر و يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺎﻫ
.
ﺮﺗرﻮﭘ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
،
قﻮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺎﺑ
، ﻲﻣ ﺔـﻨﻴﻣز ناﻮﺗ
ﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ رد ار رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻲﻠﺧاد ﻊﻳﺎﻨﺻ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
دروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻲ .
ﻦـﻳا ﺮـﺑ هوﻼﻋ
، ﺮﺗرﻮـﭘ
ثداﻮﺣ و ﺖﻟود ﺶﻘﻧ ﺮﻴﻏ
ﻲﻣ ﺮﺛﺆﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﺰﻴﻧ ار هﺮﻈﺘﻨﻣ ﺪﻧاد
.
1- Domestic Resources Cost.
2- M. Bruno.
3- Kruger.
ﻞﮕﻴﺳ درﺎﻬﻛا 1
نﺮﺒﻛﻮﻛ نﺎﺟ و
2، ار ﻲﺑﻮﭼرﺎـﭼ ،ﻲـﺿﺎﻳر و يدﺎﺼـﺘﻗا ﻂﺑاور ﻖﻳﺮﻃ زا
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ةﺪﻨﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺮﻴﮔ
هداد ﻪﺋارا نآ ﺪﻧا
. نآ ﺎﻫ زا ﻪﺑ ﻲﺼﺧﺎﺷ
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ مﺎﻧ ﺔ
ﺪﺣاو
،(UC)3
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
هدﺮﻛ ﺪﻧا . ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا
ﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ ﺔ
ﻞـﻛ TC) (
، لﻮﺼـﺤﻣ ﻞـﻛ شزرا ﺮـﺑ ﻢﻴﺴـﻘﺗ VO)
(
، سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪـﻛ
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي دﻮﺷ
. رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﻛ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﺖﺳا ﺮﻳز :
) 4
* ( Q UC . P TC O V
C
UC=T = ≤
،قﻮﻓ ﺔﻄﺑار رد
،لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﻴﻗ P
،ﺪـﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ Q و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞـﻛ ﺔـﻨﻳﺰﻫ TC
،UC*
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﺔ
ﺐﻴﻗر ﺪﺣاو ﺖﺳا
.
قﻮﻓ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ
، هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻚﻳ ،
ﺶـﺨﺑ و ﺎـﻳ ﻚـﻳ
ﺖﻌﻨﺻ
،
ﻲﺗرﻮﺻ رد
ﺖﺳا ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ياراد
، ﻪﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ ﺶﻟﻮﺼﺤﻣ ﺪﺣاو ﺮﻫ ي ﻚﭼﻮﻛ
ﺮﺗ
ﺶﻳﺎﺒﻗر يوﺎﺴﻣ ﺎﻳ )
ﻲﻠﺧاد ﻲﺟرﺎﺧ و (
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻦﻴـﺑ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ ،ﻞـﻣﺎﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ رد و تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رد
ﻪـﻄﻘﻧ رد ﻲـﻠﻠﻤﻟا يا
ﻪـﻛ
TC=P.Q ﺖﺳا
،
ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ UC*،
ناﻮـﺗ رﺎـﻴﻌﻣ و ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻚﻳ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻪﺑ ترﻮﺻ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻳز ]
14 [ :
) 5 1 (
UC ≤
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا رد TC،
ﺮﺑ PQ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .
زا نآ ﺎﺟ رد ﻪﻛ
ـﻌﻗاو يﺎﻴﻧد ﻲ
ﻻﺎـﻛ ﺎـﻫ
ﻦﮕﻤﻫ ﻴﻧ ﺪﻨﺘﺴ
، فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،
ﻮﺗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺪﻴﻟ
، شوﺮـﻓ زا ﺲﭘ تﺎﻣﺪﺧ
و ...
،
ﻲﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ار ﺖﻤﻴﻗ ﺪﻧز
.
ور ﻦﻳا زا
، ﻲﻟﻮﺼـﺤﻣ ﺪـﻴﻟﻮﺗ رد رﻮﺸـﻛ ود ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ود ﻲﺘﻗو
ﺔﻨﻳﺰﻫ ياراد نﺎﺴﻜﻳ
ﺪﻨﺷﺎﺑ
،
نآ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻟو ﺎﻫ
يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘـﺳا و ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺎـﺑ ار ﺶﻟﻮﺼـﺤﻣ
ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺮﺗﻻﺎﺑ
،ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ ار ﺶﻟﻮﺼﺤﻣ ﺪﺷوﺮﻓ
. ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
، ﺶﻟﻮﺼﺤﻣ شزرا
PQ) (
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ و هﺪﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺔ
ﺶﻫﺎﻛ شﺪﺣاو ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ هﺎﮕﻨﺑ ﻦﻳا
هﺎﮕﻨﺑ
دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ياراد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ]
14 [ . ،هﺪـﺷ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﺺﺧﺎـﺷ رد
ﻲﻣ لﻮﺼﺤﻣ شزرا
ﺖﻤﻴﻗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ برد ي Pd)
( ﺖﻤﻴﻗ ، ﺎﻫ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ي Pw)
( ﺎـﻳ و
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻪﻳﺎﺳ ي يا Ps) ( ﻮﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا د
، ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو زرا خﺮﻧ رد ﻲﻓاﺮﺤﻧا ﺮﮔا ﻪﻛ
Pw
و Ps
ﺪﻧﻮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ .
ﻲﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﻤﻴﻗ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لﺎﺣ ﺖﺒﺴـﻧ ﺺﺧﺎﺷ رد ناﻮﺗ
ﻨﻳﺰﻫ ﺔ ﻲﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ،دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺣاو ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺳ ﺪﻧاﻮﺗ
:
ﻒﻟا ( ﻦﻴﺑ ﺎﻳ ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻲﻠﻠﻤﻟا
UCw) (
1- Eckhard Siggel.
2- John Cockburn.
3 - Unit Cost Ratio.
ب ( د ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻲﻠﺧا
UCd) (
ج ( ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ UCs)
(
ﻒﻟا ( ﺎﻳ ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻦﻴﺑ
ﻤﻟا ﻲﻠﻠ :
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا رد
، ﻪﻨﻳﺰﻫ
ﺖـﻤﻴﻗ ﺎﺑ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﺪﺣاو يﺎﻫ ﺎـﻫ
ﻦﻴـﺑ دازآ ي ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ . ﻦﻳا ياﺮﺑ رﺎﻛ
،
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ ار لﻮﺼﺤﻣ شزرا ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﺎﻫ
ﻦﻴـﺑ ي ﻲـﻠﻠﻤﻟا ﻣ ﺎﺤ ـﺳ ﺒ ﻪ
ﻢﻴﻨﻛ . ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ Pw
ﻪﻛ ﺮﺳ ﺖﻤﻴﻗ رد زﺮﻣ
CIF1) ( هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﻮـﺷ
، ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻲﻜﺤﻣ ﺔ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ دور
ﻨﻳﺰﻫ ﻪﻛ ﺔ ﻪﻛ رﻮﺸﻛ يﺎﻫزﺮﻣ ﺎﺗ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
رد ﺖﻘﻴﻘﺣ
ﻲﻣ ﺮﺑ رد ﺰﻴﻧ ار ﺖﺳا لﻮﺼﺤﻣ زا ﻲﺋﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺎﻳ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﻧ ﻚﻳ دﺮـﻴﮔ
.
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ
ﻦﻴـﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺮﻴﮔ
ﺖـﻳﺰﻣ ﺎـﻳ ﻲـﻠﻠﻤﻟا تاردﺎـﺻ ﻲﺒﺴـﻧ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﻣ ﺮﻳز :دﻮﺷ
) 6 1 (
. ≤
=
= p Q
TC VO
UC TC
w d W
d
x
،ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا رد UCx
، نﺎﻴﺑ ﺮﮔ ،ﻲﺗاردﺎـﺻ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ VOw
لﻮﺼـﺤﻣ شزرا ،
ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﺑ
ﻤﻟا ﻲﻠﻠ Pw) ( TCd و
، ﻨﻳﺰﻫ ﺔ ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻛ ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻲﻠﺧاد ي .
ﺮـﺑ
رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻳا سﺎﺳا
، ﻨﻳﺰﻫ ﺮﮔا ﺔ
ﺪﺣاو هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻳ
رﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ ﺮﻈﻧ د
گرﺰﺑ ﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻚﻳ زا
، نآ هﺎـﮔ
ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻤﻧ
ﻦﻴﺑ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﻠﻤﻟا و
ار دﻮـﺧ لﻮﺼﺤﻣ
ردﺎﺻ ﻛ ﺪﻨ . ﺎﻣا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﺮﮔا ﻚﭼﻮﻛ
ﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻚﻳ يوﺎﺴﻣ ﺎﻳ
، نآ رد درﻮـﻣ ﺶـﺨﺑ ترﻮﺻ
ﺮﻈﻧ ﻦﻴﺑ يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ اراد ار ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺖﺳا .
ب ( اد ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺧ
ﻲﻠ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا رد
، ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ و ﺪﻣارد ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﻠﺧاد ي ﻧﻮﺷ
ﺪ :
) 7 1 (
. ≤
=
= P Q
TC VO UC TC
d d d d
d
،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد TCd
،
ﺖﻤﻴﻗ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻛ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ
ﻲﻠﺧاد ي )
ﻪﺑ ﻪﻛ فاﺮﺤﻧا هﻮﻘﻟﺎﺑ رﻮﻃ
ﺪﻧراد ( VOd و
،
ﺖﻤﻴﻗ رد لﻮﺼﺤﻣ شزرا ﺎﻫ
ي ﻲـﻠﺧاد Pd)
( ﺖـﺳا . ﺮـﮔا UCd
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ 1
ﺪﺷﺎﺑ
، ﻦﻳا رد
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ترﻮﺻ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺪﻣارد ﺻﺎﺣ ﻞ
رازﺎﺑ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ شوﺮﻓ زا ﻲﻠﺧاد
مﺎﻤﺗ ،
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ
ﻨﻳﺰﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ار ﺔ
ـﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺻﺮﻓ دﻮﺸ
،
ﻲـﻣ ﺶـﺷﻮﭘ ﺮـﮔا و ﺪـﻫد
UCd
ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ زا 1 ﺪﺷﺎﺑ
، ﻦﻳا رد ﺻ
ﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ سﺎـﺳا ﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هﺎﮕﻨﺑ ترﻮ ة
رازﺎـﺑ
، دﻮـﺳ روآ
1- Cost,Insurance & Freight.
ﺖﺳا . رد
،ﺖﻘﻴﻘﺣ
ﻲﻣ دﻮﺳ ﻦﻳا ﺪﻧاﻮﺗ
ﺲﻜﻌﻨﻣ ﻨﻛ ﺪﻨ ة هﺮﻬﺑ
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ يرو
، ﺖـﻤﻴﻗ ﺎـﻫ ي
ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻟدﺎﻌﺗ و
ﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺎﻳ ﻲ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻧا
، ﺪﺷﺎﺑ ] 15 [.
ج ( ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ
ﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻳﺰ
ﺖﻤﻴﻗ رد يا ﺎﻫ
ﻌﺗ ي
ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻟدﺎ دﻮﺷ
، ﻪـﻛ ﭻﻴـﻫ ﻪـﻧﻮﮔ
دراﺪﻧ دﻮﺟو نآ رد ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا .
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ
ﺎـﻫ و
ﺪﻣارد
ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ار ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﺳ ي
ﻢﻴﻨﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ياراد ﺖﻌﻨـﺻ ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ
ﺮﮔا ﺖﺳا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ :
) 8 ( . ≤1
=
= PQ
TC VO UC TC
s s s s
s
TCs ﻪﻛ
، ﻨﻳﺰﻫ ﺔ ﺮﺑ ﻞﻛ ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﺳ ي و يا VOs
، سﺎـﺳا ﺮـﺑ لﻮﺼـﺤﻣ شزرا
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻪﻳﺎﺳ ي (Ps) يا
ﺖﺳا TCs .
، ﻪـﻨﻳﺰﻫ مﺎﻤﺗ عﻮﻤﺠﻣ ﺎـﻫ
فاﺮـﺤﻧا ﭻﻴـﻫ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻳ
دراﺪﻧ دﻮﺟو نآ رد ﻲﺘﻤﻴﻗ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
درادﺮـﺑ رد ار تﺎـﻓاﺮﺤﻧا عﻮـﻤﺠﻣ ﻪـﻛ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮـﺗ
،
ﺖﺳا ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ زا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻲﺘﻗو UCd
، ﻚـﭼﻮﻛ ﺮـﺗ زا UCs
ﺪـﺷﺎﺑ
، ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎـﻓاﺮﺤﻧا
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﺘﻗو و ﺪﻴﺴﺑﻮﺳ UCd
، زا ﺮﺘﺸﻴﺑ UCs
ﺪﺷﺎﺑ
، تﺎـﻓاﺮﺤﻧا ﻦﻳا ﻪـﺑ
ترﻮـﺻ ﻪـﻤﻳﺮﺟ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻨﻛ .
ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻞﻣﺄﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺔﺘﻜﻧ UCs
ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ زا 1 ﺪﺷﺎﺑ
، نآ هﺎـﮔ
ﻲـﻣ ﻪـﺘﻔﮔ دﻮـﺷ
يدﺎﺼﺘﻗا يروآدﻮﺳ –
دراد دﻮﺟو ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
،
ﻪﻳﺎـﺳ شزرا اﺮـﻳز ﺪـﻴﻟﻮﺗ لﻮﺼـﺤﻣ يا
هﺪﺷ
، ﺸﻴﺑ
ﻪﻳﺎﺳ شزرا زا ﺮﺘ
ﻪﻴﻟوا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻛ يا ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﻪﺑ ﺖـﺳد نآ ندروآ
ﺖﺳا هداد ﺖﺳد زا لﻮﺼﺤﻣ .
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ي ﺎﻫ
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ ي ﺔ
ﺪﺣاو
،
نآ ﺔﻠﻴـﺳو ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦﻳا ﺎـﻫ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺮﺛا
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺎﻫ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺮﺑ ار ﺖﻟود ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ي
، درﻮﻣ
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ داد
. نﺎﻤﻫ رﻮﻃ
ﺪﺷ هرﺎﺷا ًﻼﺒﻗ ﻪﻛ
،
ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺎﻫ
ي
ﻪﻛ رازﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﻨﻛ
نآ ﺎﺑ ًﻼﻤﻋ هﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ و هﺪﻨ ﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﺖﺳا وﺮﺑور دﻮـﺷ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
،
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺎﻫ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﻟود ي ﺎﻫ
ﻪـﻓﺮﻌﺗ ي ،ﺎﻫﺪﻴﺴـﺑﻮﺳ ،يا
تﺎﻴﻟﺎﻣ ﺎﻫ
را خﺮﻧ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ، و ز
. ..
هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺛا دراﺬـﮔ . ﻦـﻳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ، ﻲﻣ
هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ناﻮﺗ ﺎﻫ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎـﻓاﺮﺤﻧا ﺮـﺛا ،
هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺎﻫ
داد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار .
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
، ﺖﺳا مزﻻ ﺺﺧﺎﺷ
ﺎﻫ ي ﻨﻳﺰﻫ ﺔ ﺪﺣاو
ﻪﺑ ار ﻞﺼﻔﻣ ترﻮﺻ
ﻳﺰﻫ و هدﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ
هﺪﻨﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺰﺟا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻞﻛ ﺔﻨ ﻪـﻳﺰﺠﺗ شا
دﻮﺷ . ﻪﺑ رﻮﻃ
،لﺎﻤﺟا
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ءاﺰﺟا و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻳا :
هدﺎﻬﻧ شزرا ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ
ﻪـﻟدﺎﺒﻣ (VTI)1
،
هدﺎﻬﻧ شزرا ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻪـﻟدﺎﺒﻣ (VNI)2
، ـﻨﻳﺰﻫ ﺔ رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ (LC)
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺔـﻨﻳﺰﻫ و
. (KC) نﺎﻤﻫ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﻢﻴـﻧاد
، ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎـﻓاﺮﺤﻧا ﻪـﺑ
ﻣ ﻲـﻨﻌ
ﺖـﻤﻴﻗ توﺎـﻔﺗ ﺎـﻫ
و ﻲـﻠﺧاد ي
ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻪﻳﺎﺳ ي يا ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﻨﻳﺰﻫ ءاﺰﺟا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺔ
نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ،ﻞﻛ UCd
UCs ، و
UCx
ار ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺖﺷﻮﻧ ﺮﻳز ]
16 :[
VITs/VOs (ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫهدﺎﻬﻧ ياﻪﻳﺎﺳ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ)
+VINs/VOs (ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫهدﺎﻬﻧ ياﻪﻳﺎﺳ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ)
+LCs/VOs (رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ياﻪﻳﺎﺳ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ)
+KCs/VOs (ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﻪﻳﺎﺳ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ)
=TCs/VOs=UCs
(ياﻪﻳﺎﺳ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﻞﻛ ﺪﺣاو ﻪﻨﻳﺰﻫ)
+dpe (يﺪﻴﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ يور زرا خﺮﻧ فاﺮﺤﻧا)
+dpj (ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫهدﺎﻬﻧ ﻲﺘﻤﻴﻗ فاﺮﺤﻧا)
+dpje (ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫهدﺎﻬﻧ يور ﺮﺑ زرا خﺮﻧ فاﺮﺤﻧا)
+dw (دﺰﻤﺘﺳد خﺮﻧ فاﺮﺤﻧا)
+dpk (ياﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫﻻﺎﻛ ﻲﺘﻤﻴﻗ فاﺮﺤﻧا)
+dr (هﺮﻬﺑ خﺮﻧ فاﺮﺤﻧا)
+ds (ﻲﻔﻨﻣ ،ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺪﻴﺴﺑﻮﺳ ﺺﺧﺎﺷ)
=TCd/VOx=UCx (ﻲﻠﻠﻤﻟاﻦﻴﺑ يﺎﻫﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﻞﻛ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ)
+dpp (لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﻴﻗ فاﺮﺤﻧا)
=TCd/VOd=UCd (ﻲﻠﺧاد يﺎﻫﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﻞﻛ ﺪﺣاو ﺔﻨﻳﺰﻫ) ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد
،
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻊﻤﺟ
ﺎﻫ
ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻞﻛ ي ﺎـﻫ
ﻪﻳﺎـﺳ ي يا ) ﺖـﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎـﺷ
ﻲﺒﺴﻧ (
ﻪﻨﻳﺰﻫ تﺎﻓاﺮﺤﻧا و
ﻨﻳﺰﻫ شزرا ،يا ﺔ
ﺖـﻤﻴﻗ ﻪـﺑ لﻮﺼـﺤﻣ ﺮـﻫ ﺪـﺣاو ﺎـﻫ
ﻲﻧﺎـﻬﺟ ي
1 Tradable - Inputs.
2- Non Tradable Inputs.
)
ﻲﺗاردﺎﺻ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ (
ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ار
ﻨﻳﺰﻫ عﻮﻤﺠﻣ و ﺪﻫد ﺔ
ﺖـﻤﻴﻗ ﻪـﺑ ﺪﺣاو ﺎـﻫ
ي
ﺑ ،لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮ
ﺔ ﺖﻤﻴﻗ ﺪﺣاو ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﻠﺧاد ي :
) 9
ucd = ucx + dpd = (ucs+ dfc) + dpd (
ﺎﺠﻨﻳا رد ﻪﻛ
،dfc و لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا
،dpd خﺮـﻧ و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ رد تﺎﻓاﺮﺤﻧا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار زرا ﺪﻫد
.
ﺔﻄﺑار سﺎﺳا ﺮﺑ )
9 (
، ﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ و لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا و ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺪـﻴﻟﻮ
، ﻊـﺒﻨﻣ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺖﺳا
.
ﻲﺗﺎﺒﺳﺎﺤﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻦﻳا ﺎﺑ
، ﻲﻣ ﺺﺨﺸـﻣ ار ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮـﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﺗ
دﺮﻛ . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ ي ﺔ
ﺪﺣاو ﺮﺑ ﺐﺴﺣ
ﺖﻤﻴﻗ عاﻮﻧا ﺎﻫ
)
ﻲﻧﺎـﻬﺟ و ﻲـﻠﺧاد (
ﻪـﺑ ﻞـﻴﻟد
ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ رد ار ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻪﺑ
رﻮﻃ
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺪـﻨﻨﻛ
، زا
قﻮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ا
هدﺎﻌﻟ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يا .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا ناﻮﺗ ﺎﻫ
ﻲﺒﺴـﻧ ﺖﻳﺰﻣ
ﺖﻤﻴﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﺳ ي
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يا و دﻮﺷ
نﺎﺸـﻧ ﺪـﻨﻫد
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يروآدﻮـﺳ ة -
ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا
،
دﺮﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ار .
نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
،
نآ ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ﺮﺛا ناﻮﺗ
ﺶﺨﺑ ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يور ﺮﺑ ار ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
دروآ ﺖـﺳد ﻪﺑ .
ﺺﺧﺎـﺷ رد ﺎـﻫ
ﺖـﻳﺰﻣ ي
ﻨﻳﺰﻫ و هﺪﺷ رﺎﻜﺷآ ﻲﺒﺴﻧ ﺔ
ﺪﻧﺪـﺷ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ًﻼﺒـﻗ ﻪﻛ ﻲﻠﺧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ
، ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺎـﻓاﺮﺤﻧا ﻪـﺑ
ﻲﻤﻧ ﻲﻬﺟﻮﺗ دﻮﺷ
. رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
،
ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻟﺎﻘﻣ رد
، ﺺﺧﺎﺷ زا ﺎﻫ
ﻨﻳﺰﻫ ﺖﺒﺴﻧ ي ﺔ
ياﺮـﺑ ﺪـﺣاو
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﺎﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نآ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ي ﻢﻴـﻨﻛ
.
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﻛذ ﻞﺑﺎﻗ ﺔﺘﻜﻧ
، ﻲﻣ ناﻮـﺗ ﻪـﺑ ﻣ ناﻮـﺗ ناﺰـﻴ
ﻪﺑ ناﺮﻳا قﺎﺤﻟا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﺖﺑﺎﻗر WTO
ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا و ﺎﻫ
ﻦﻴـﺑ ي ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻲﭘ ﺮﺑ د
،
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا اﺮﻳز
ﻪﺑ قﺎﺤﻟا ﺎﺑ دور WTO
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ترﺎﺠﺗ نﺪﺷ دازآ و ﺎﻫ
ي
ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ
،
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ
ﻪﻓﺮﻌﺗ ي و يا ﺮﻴﻏ ﻪﻓﺮﻌﺗ زا هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ و زرا خﺮـﻧ تﺎﻓاﺮﺤﻧا ،يا
ﺪﻧوﺮﺑ ﻦﻴﺑ .
3 - ﻞﺧاد رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﻛ ﻲﺷراﺰﮔ رد ﺶﻴﻜﻬﺑ و يﺪﻤﺣا ﻪﺑ
ﻣ ارا رﻮﻈﻨ ﻳ قاروا سرﻮـﺑ شﺮﻳﺬـﭘ تﺄـﻴﻫ ﻪﺑ ﻪ
ﻛ ﻪﻴﻬﺗ ناﺮﻬﺗ رادﺎﻬﺑ هدﺮ
ـﻨﻳﺰﻫ ﺺﺧﺎـﺷ ،ﺪـﻧا ﺔ
ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻳﺎـﻬﻧ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﻲـﻠﺧاد ﻊﺑﺎـﻨﻣ
ار كرﺎﺧ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ
هدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻧا
. ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﺺﺧﺎـﺷ ،تﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
كرﺎـﺧ ﻲﻤﻴـﺷوﺮﺘﭘ تﻻﻮﺼـﺤﻣ مﺎـﻤﺗ ياﺮـﺑ ﻲﻠﺧاد )
نﺎـﺘﻨﭘ و نﺎـﺗﻮﺑ ،نﺎـﭘوﺮﭘ ،دﺮﮔﻮـﮔ (
،
ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ
ﺖﺳا ﻚﻳ زا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
،
ﻬﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ مﺎﻤﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻲﻳﺎ
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ياراد كرﺎﺧ ﺪﻧا
.
نﺎﻴﻫﺎﺸـﻜﻠﻣ و يوﺪﻬﻣ )
1383 (
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، يا
، ﻲﺗاردﺎـﺻ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﻲﺒﺴـﻧ ﺖـﻳﺰﻣ
ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ناﺮﻳا ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﺖﻌﻨﺻ ﺎﻫ
راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ساﺮﻟاو و ﺎﺳﻻﺎﺑ ي
هداد ﺪﻧا .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻤﻴـﺷوﺮﺘﭘ تﻻﻮﺼـﺤﻣ تاردﺎﺻ رد ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد زا ﻲ
رد رﻮﺸـﻛ ﻲﺘﻌﻨـﺻ يﺎـﻫﻻﺎﻛ تاردﺎـﺻ زا نآ تاردﺎﺻ ﻢﻬﺳ و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ .
ﻲﻧاﻮﻳﺮﮔ ﻲﻟو و ﻲﺳﺎﺒﻠﻛ ﻦﺴﺣ ﺮﺘﻛد )
1382 (
، ﺖـﺑﺎﻗر ناﻮـﺗ رﺎـﻴﻌﻣ ﻪـﺳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ
ﺎﻳ ﻲﺗاردﺎﺻ ﻦﻴﺑ
ﻤﻟا
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻳﺰﻣ و ﻲﻠﺧاد ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ،ﻲﻠﻠ
، ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ
ﻪﻛرﺎﺒﻣ دﻻﻮﻓ يﺎﺒﻗر ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
دﻮﺧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا .
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻨﻳﺰﻫ ﺮﮔا ﺔ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺻﺮﻓ
ـﻧ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد دﻮﺸ
،
ﻊـﻤﺘﺠﻣ ﻦـﻳا ناﻮـﺗ ياراد
ﺖﺳا ﻲﻠﺧاد يﺎﺒﻗر ﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر
،
ﺑﺮـﺳ ﺔـﻄﻘﻧ رد نآ ﻲﺗاردﺎﺻ ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻣا ﻪ
يﺮـﺳ
ﺖﺳا . ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ
، ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ
ﻣ
ﺖﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎﺷ راﺪﻘ ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ ﻪـﻛ ﻲﺒﺴﻧ
39 / 1 هﺪـﺷ دروآﺮـﺑ
ﺖﺳا
، ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ترﻮﺻ رد
،WTO ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺎﺒﻗر
ﻲﺟرﺎﺧ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ار .
ﺎﺑ
ﻦﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﻨﻳﺰﻫ
ﺔ دﻻﻮـﻓ ﻊـﻤﺘﺠﻣ ،تﺎﺒـﺳﺎﺤﻣ رد ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺖﺻﺮﻓ
و ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫرازﺎﺑ رد ﻪﻛرﺎﺒﻣ ﻢﻫ
ﻦﻴﻨﭼ ﻪـﺑ ناﺮـﻳا قﺎـﺤﻟا زا ﺪـﻌﺑ و ﻞﺒﻗ
،WTO
ﺖﺳا ﺎﺒﻗر ﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ مﺪﻋ ياراد .
ﺺﺧﺎﺷ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ﺰﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ﻊﻤﺘﺠﻣ ياﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺎﻫ
هداد ﻖــﻳﺮﻃ زا ،ﺰــﻳﺮﺒﺗ ﻲﻤﻴــﺷوﺮﺘﭘ ﻊــﻤﺘﺠﻣ ﻲﺘﺑﺎــﻗر ناﻮــﺗ ﻲــﺳرﺮﺑ ياﺮــﺑ مزﻻ يﺎــﻫ
شراﺰﮔ ﺎﻫ
شراﺰﮔ ﺮﻳﺎﺳ و ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا تﻻﻮﺼﺤﻣ ةﺪﺷ مﺎﻤﺗ ﺖﻤﻴﻗ ي ﺎﻫ
ﻦـﻳا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ي
ﺖﻛﺮﺷ دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﻣ ﻪﻴﻬﺗ
ﻊﻤﺟ ،ﺪﻧﻮﺷ يروآ
هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
طﻮﺑﺮﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻠﻤﻋ لﺎﺳ دﺮﻜ 1383
) دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد نآ رﺎﻣآ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺳ ﻦﻳﺮﺧآ
ﺖﺳا ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺖﻤﻴﻗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﺳ ي يا ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺮﻳز ﻢﻴﻨﻛ
:
1 . هدﺎﻬﻧ ياﺮﺑ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ
) هدﺎـﻬﻧ
ﻲـﺗادراو يﺎـﻫ (
، ﺖـﻤﻴﻗ ﺎـﻫ ﺟ ي ﻲﻧﺎـﻬ (CIF) ار
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻫ ﻪﻳﺎﺳ ي
هدﺎـﻬﻧ ﻦﻳا يا
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﻫ ﻢﻳﺮـﻴﮔ
7] [
ﻦـﻳا ﻪـﺑ ؛ ﺮﺗ
ﻪـﻛ ﺐـﻴﺗ
CIFﺖﻤﻴﻗ
ﻪﻳﺎﺳ زرا خﺮﻧ رد ار
ﻲـﻣ بﺮـﺿ هﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ يا ﻢﻴـﻨﻛ
، نآ ﻲﻟﺎـﻳر شزرا ﺎـﺗ
ﻪﺑ ﺖﺳد
ﻨﻳﺰﻫ ﺲﭙﺳ و ﺪﻳآ ﺔ
ﻪﻓﺎـﺿا نآ ﻪـﺑ ار ﻪـﻧﺎﺧرﺎﻛ ﺎـﺗ رﺪـﻨﺑ زا مﻼـﻗا ﻦﻳا ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ
، ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺗ ﻪﻳﺎﺳ
هدﺎﻬﻧ ﻦﻳا يا ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻳآ .
2 .
ﻲﺗاردﺎﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ
، ﺖﻤﻴﻗ ﺎـﻫ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ي (FOB1)
ار ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﺖـﻤﻴﻗ ﺎـﻫ ي
ﻪﻳﺎﺳ
هدﺎﻬﻧ ﻦﻳا يا
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ،ﺎﻫ ﻢﻳﺮﻴﮔ
7] [
ﻦﻳا ﻪﺑ ؛ ﺮﺗ
ﺖـﻤﻴﻗ ﻪﻛ ﺐﻴﺗ زرا خﺮـﻧ رد ار FOB
ﻳﺎﺳ ﻪ
ﻲﻣ بﺮﺿ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يا ﻢﻴﻨﻛ
، نآ ﻲﻟﺎﻳر شزرا ﺎﺗ ﻪﺑ
ﺖـﺳد
ـﻨﻳﺰﻫ ﺲﭙـﺳ و ﺪـﻳآ ﺔ
ﻲﻣ ﻢﻛ نآ زا ار رﺪﻨﺑ ﺎﺗ ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ زا مﻼﻗا ﻦﻳا ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻢﻴـﻨﻛ
،
ﻪﻳﺎـﺳ ﺖـﻤﻴﻗ ﺎـﺗ ﻦـﻳا يا
هدﺎﻬﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻳآ .
3 .
ﻪﻳﺎﺳ ﺖﻤﻴﻗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻪﻴﻛﺮﺗ رﻮﺸﻛ ﻪﺑ نآ ﻲﺗاردﺎﺻ ﺖﻤﻴﻗ زا ،ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﮔ يا
دوﺪﺣ 9 ﺖﺳا ﺐﻌﻜﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﺖﻨﺳ
، ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖـﻤﻴﻗ ﺔﺒـﺳﺎﺤﻣ ياﺮـﺑ و ﻢﻴـﻨﻛ
ﻪﻳﺎﺳ ﺑ يا لدﺎـﻌﻣ ﻪﻛ ﻪﻴﻛﺮﺗ رازﺎﺑ رد ار نآ ﺖﻤﻴﻗ ،قﺮ 01
/ 0
تاو ﻮـﻠﻴﻛ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ رﻻد
2
ﺖﺳا
، ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﻢﻳﺮﻴﮔ
.
4 .
هدﺎـﻬﻧ ﺮﻳﺎﺳ ياﺮﺑ يﺎـﻫ
ﺮـﻴﻏ
ﻪـﻟدﺎﺒﻣ ﻞـﺑﺎﻗ
، ،بآ ،تﺎﻣﺪـﺧ ،ﻞـﻘﻧ و ﻞـﻤﺣ ﻪـﻠﻤﺟ زا
تﺎﺴﻴﺳﺄﺗ و نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
، ﻪﺑ ﻞﻴﻟد
ﺖـﻤﻴﻗ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﺎـﻫ
ﻪﻳﺎـﺳ ي يا ،
ﺖـﻤﻴﻗ زا ﺎـﻫ
ي
ﻲﻠﺧاد نآ ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻗ ﺖﻤﻴ ﺎﻫ ﻪﻳﺎﺳ ي ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يا دﻮﺷ
.
5 .
ﻲﻠﻤﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ
،
ﻪﻳﺎـﺳ دﺰﻤﺘـﺳد خﺮﻧ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ يا
، ﺐﻳﺮـﺿ ﻚـﻳ زا
ﻞﻳﺪﻌﺗ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﺰﻤﺘﺳد هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ
. رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
، خﺮـﻧ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ
ﻲﻌﻗاو يرﺎﻜﻴﺑ 25
ﺐﻳﺮﺿ ،ناﺮﻳا رد رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺪﺻرد 75
خﺮـﻧ ﺔﺒـﺳﺎﺤﻣ ياﺮـﺑ ار ﺪـﺻرد
د ﻪﻳﺎﺳ دﺰﻤﺘﺳ
ﻲﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ناﺮﻳا رد يا ﺪﻨﻧاد
)
،نﺎـﺑﺎﺗ شﻮﻫﺰﻴﺗ 1978
،ﻲﻧاﻮـﻳﺮﮔ ،ﻲـﺳﺎﺒﻠﻛ و
1380 .(
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ زا ،ﺰﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد 75
دﺮﻛ ﻢﻴﻫاﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد .
6 . ﻲﻳاراد شزرا ﺎﻫ
ﻦﻴﺷﺎﻣ ﻞﺜﻣ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ،تاﺰﻴﻬﺠﺗ ،تﻻآ ﺎﻫ
ﺖﻛﺮـﺷ ﺔﻳﺎﻣﺮـﺳ ،هﺮﻴﻏ و
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ
. ار كﻼﻬﺘﺳا ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﺔﻨﻳﺰﻫ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻢﻳﺮﻴﮔ
، ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺪﻴﻔﻣ ﺮﻤﻋ 15
ﺮﺑاﺮﺑ كﻼﻬﺘﺳا خﺮﻧ ،لﺎﺳ
، 06 / 0 ﺖﺳا . ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ،ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﺻﺮﻓ
ﻲﻣ ﻪﻓﺎﺿا كﻼﻬﺘﺳا ﻪﺑ ار ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ةﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻢﻴﻨﻛ
. ﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺔ
ﻲﺘﺑﺎـﻗر ناﻮﺗ هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ زا \
لﺎﺳ رد نﺪﻌﻣ و ﺖﻌﻨﺻ 1383
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺒﺳﺎﺤﻣ رد و ﻢﻴﻨﻛ
ﺔ ـﻳﺰﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺒﺴـﻧ ﺖ
، زا
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة ﻪﻳﺎﺳ يا
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ار ﻢﻳﺮﺑ
.
ﻪﻳﺎـﺳ ةﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺖﺳا مزﻻ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺰـﻴﻧ يا
دﻮﺷ . 7 . ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة ﻪﻳﺎﺳ
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ءﺰﺟ ود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا يا دﻮﺷ
. لوا ءﺰﺟ
، عﻮـﻤﺠﻣ زا
خﺮﻧ LIBOR3
) 6 / 2 % لﺎﺳ رد 2004
4( ناﺮـﻳا رﻮﺸـﻛ مرﻮـﺗ خﺮﻧ فﻼﺘﺧا و )
8 / 14 (%
و
1- Free on Board.
2- www.eia.doe.gov .
3- London Inter-Bank Offered Rate.
4- www.imf.org .
