بررسی تأثیر راهبرد تنوع‌بخشی سبد کسب‎وکار شرکت‎های مادر بر عملکرد مالی با مدل غیرخطی

(1)

Investigating the Effectiveness of Business Portfolio Diversification Strategy on Financial Performance using Nonlinear Model

in Parent Companies

Hamed Vares

Assistant Prof., Department of MBA, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

E-mail: vares@ut.ac.ir

Sajjad Khazaei

MSc., Department of MBA, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail:

khazai@ut.ac.ir

Mohammad Javad Bannazadeh

*Corresponding author, MSc, Department of MBA, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: m.j.bannazadeh@ut.ac.ir

Abstract

Objective

Developing diversification is a corporate level strategy. Due to growth strategies at the corporate level strategy, managers should take into account financial performance relative to selected strategies in order to determine the type and the procedure to develop a firm. According to the literature, diversification as a growth strategy has various influences on performance at different stages of diversification. Therefore, in this study we aim to investigate the effectiveness of Business Portfolio Diversification Strategy on Financial Performance.

Methodology

In the present study, the sample population consists of 37 Iranian parent companies listed in Tehran stock exchange within 5-year period from 2012 to 2016. We analyzed the diversification degree and performance using Herfindahl–Hirschman Index and ROA. Size,growth and debt of companies are also used as control variables.

Findings

Based on the results of the t-test, there is a significant relationship between diversification and ROA (F= 0.00000 and R= 0.889855).

(2)

Conclusion

As the findings showed, there is a nonlinear relationship between diversification and financial performance. In addition, diversification causes destruction of values and reduction in profibilty.

Keywords: Diversification strategy, Business portfolio, Holding company.

Citation: Vares, H., Kazaei, S., Bannazadeh, M.J. (2019). Investigating the Effectiveness of Business Portfolio Diversification Strategy on Financial Performance using Nonlinear Model in Parent Companies. Journal of Business Management, 11(2), 437-456. (in Persian)

---

Journal of Business Management, 2019, Vol. 11, No. 2, pp. 437-456 DOI: 10.22059/jibm.2019.268631.3305

Received: August 27, 2018; Accepted: January 15, 2019

(3)

ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﺮﺒﻫار عﻮﻨﺗ

ﺸﺨﺑ ﻲ ﺐﺴﻛ ﺪﺒﺳ ﺖﻛﺮﺷ رﺎﻛو

ﺎﻫ ي ﺮﺑ ردﺎﻣ

ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲ

ﻏ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻴ

ﻄﺧﺮ ﻲ

ثراو ﺪﻣﺎﺣ

هوﺮﮔ ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،MBA

. ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار :

vares@ut.ac.ir

ﻲﺋاﺰﺧ دﺎﺠﺳ

ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ هوﺮﮔ ،

،MBA

،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد

ﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻳا ،ناﺮ . ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار :

khazai@ut.ac.ir

هدازءﺎﻨﺑ داﻮﺟﺪﻤﺤﻣ

*

،لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ

هوﺮﮔ ، ﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،MBA

ﻳ ﺮ ﻳ

،ﺖ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .

ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار :

m.j.bannazadeh@ut.ac.ir

هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ : عﻮﻨﺗ ﺪﺷر دﺮﺒﻫار ﺸﺨﺑ

ﻲ ﻳ ﻜ ﻲ دﺮﺒﻫار زا ﺎﻫ ي ﺖﻛﺮﺷ ﺢﻄﺳ ﺖﺳا

. ﺪﻣ رد ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ يدﺮﺒﻫار

، ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي هرﺎﺑرد

ﻮـﺤﻧ و عﻮـﻧ ،ﺖﻬﺟ ه

هﺎﮕﻨﺑ ﺪﺷر ﻪﺑ ، ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ ﺮﻴﺛﺄﺗ تا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺮﺑ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲ دراد زﺎﻴﻧ . ﺮﻴﺛﺄﺗ هﺎـﮕﻨﺑ ﻲﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ عﻮﻨﺗ يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫ

ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ عﻮﺿﻮﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ

ﺖﺳا ي . ا فﺪﻫ ﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺪﺒﺳ ﻲﺸﺨﺑ ﺐﺴﻛ

رﺎﻛو ﺮﺑ ﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻟﺎ ﻲ ﺖﺳا .

شور : رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻲ

37 ﺬﭘ ردﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻳ

ﻪﺘﻓﺮ سرﻮﺑ رد هﺪﺷ ﻲﻃ

5 لﺎﺳ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ا ـﻳ ﻢ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ و هداد نﻮﻴـﺳﺮﮔر

ﻲﻳﻮﻠﺑﺎﺗ

، ﻦﻴﺑ ﻲﻄﺧﺮﻴﻏ ﻪﻄﺑار ﻓﺮﻫ ﺺﺧﺎﺷ

ﻴ لاﺪﻨ ﻪﺑ و عﻮﻨﺗ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻲﻳاراد هدزﺎﺑ

ﻪﺑ ﺎﻫ ﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺺ ﻠﺤﺗ ار

ﻴ ﻞ دﺮﻛ ه ا ـﻳ ﻢ . زا

ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫﺪﺑ و ﺖﻛﺮﺷ ﺪﺷر ،هزاﺪﻧا يﺎﻫ

، ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ هدﺎﻔﺘﺳا لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ

.

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : هرﺎﻣآ ﻪﺑ لﺪﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺐﻳﺮﺿ و لﺪﻣF

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ 000000

/ 0 و 889855 / 0 ﻪﺑ ار هدروآ ﺖﺳد ﺪﻧا

ﺮﺑ و هرﺎـﻣآ سﺎﺳا

t

ﻲﻳاراد هدزﺎﺑ و عﻮﻨﺗ ﻦﻴﺑ ﻄﺑار ﺎﻫ

ﻪ ﻲﻬﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ دراد دﻮﺟو

.

ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﻪﺑ ﺪﻫاﻮﺷ ﺖﺳد ﻛﺎﺣ هﺪﻣآ ﻲ ﻄﺑار ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻪ

ﺑﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻴ

ﻄﺧﺮ ﻲ ﺖﺳا ﺚﻋﺎﺑ عﻮﻨﺗ و ﻲـﻣ

دﻮـﺷ شزرا

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ و ﺐﻳﺮﺨﺗ

دﻮﺷ .

هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ : عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﺐﺴﻛ ﺪﺒﺳ ،ﻲﺸﺨﺑ

ردﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ،رﺎﻛو .

دﺎﻨﺘﺳا ؛دﺎﺠﺳ ،ﻲﺋاﺰﺧ ؛ﺪﻣﺎﺣ ،ثراو : داﻮﺟ ﺪﻤﺤﻣ ،هدازءﺎﻨﺑ

) 1398 .(

ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﺮﺒﻫار عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺐﺴﻛ ﺪﺒﺳ ﺖﻛﺮﺷ رﺎﻛو ﺎﻫ

ي ﺮـﺑ ردﺎﻣ

ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲ ﻏ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ . 11

) 2 ( ، 437 - 456 .

---

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ، 1398 ود ، ر ه 11 ، هرﺎﻤﺷ 2

، ﺺﺻ . 437 - 456

DOI: 10.22059/jibm.2019.268631.3305

رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 05 / 06 / 1397 ، ﺬﭘ ﻳ شﺮ : 25 / 10 / 1397

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد©

(4)

ﻪﻣﺪﻘﻣ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﻣﺎﺷ ا

ي اﺮﻓ زا ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ﺖﺳ ردﺎﻗ ار هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﻲﻣ

دزﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﻳ ﻦ ﺐﺴﻛ ﻂﺒﺗﺮﻣ رﺎﻛو ﻳﺎ

ﻏ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻟﺎﻌﻓ ﺎـﺑ ـﻴ ﺖ

ﻠﺻا ﻲ دﻮﺧ ﺪﻨﻛ لﺮﺘﻨﻛ ار .

فﺪﻫ اﻳ ﻦ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ توﺎﻔﺗ ﺑﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ ﺮﺛا ﺸﺨﺑ

1ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮـﻣﺮ

ﻟﺎـﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻲ

رد

ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻣﺎﻬﺳ ﻲ مﺎﻋ ﺬﭘ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ سرﻮﺑ رد هﺪﺷ ﺖﺳا

. رد هزﻮﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ شزرا ﺮﺑ ﺮﻓآ ﻳﻨ ﻲ هﺎـﮕﻨﺑ

، تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ز

ـﻳ دﺎ ي

هﺪﺷ مﺎﺠﻧا

ﺧﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻲ زا نﺎﻘﻘﺤﻣ عﻮﻨﺗ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺸﺨﺑ

ﻲ روآدﻮﺳ ي هﺎﮕﻨﺑ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻲﻣ ﻮﺷ

،د ﻟﺎﺣ رد ﻲ ـﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﻲ دﺎـﻀﺘﻣ ﺮـﻈﻧ

ﺪﻧراد . ﻣز رد ﻴ ﻪﻨ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺑ توﺎﻔﺗ ﻴ ﻦ ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲ

ﻧﻴ

،ﺰ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﻪـﺘﻓ

ﻛﺎﺣ ﻲ ﺮﻈﻧ زا يﺎﻫ دﺎﻀﺘﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺳا

. ﻪﻫد رد ﺎﻫ ي 60 و 70 ﻣ ﻴ دﻼ ي ﺪﺻرد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ هﺎﮕﻨﺑ زا

ﺎـﻫ اﺮـﺑ ي ﮔﻮـﻠﺟ ﻴ ﺮ ي زا

ﮕﺘﺴﺑاو ﻲ ﻪﺑ ﻳ ﻚ ﺖﻌﻨﺻ

، عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻠﺻا ﻲ دﻮﺧ يور دروآ ه ا ﺪﻧ . رد 1974 تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﻠﻣار ﻪـﻄﺑار عﻮﻧ داد نﺎﺸﻧ2

روآدﻮﺳ و ي ﺎﻫ ي دﺮﺒﻫار زا هدﺎﻔﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻫ

ي عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ .

اﻳ ﻦ ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ

اﺮـﺑ ار ﺎـﻀﻓ ي

دورو تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪﺟ

ﻳ ﺪ ﻪﺑ اﺮﻓ كرد رﻮﻈﻨﻣ ﻳ

ﺎﻫﺪﻨ ﮕﻧا و ﻴ هﺰ ﺎﻫ ارو ي ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﻪﺑ عﻮﻨﺘﻣ زﺎﺳ ي

، دﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ .

ﺪﻌﺑ ﻪﭼﺮﮔا ﺎﻫ

ﻪﺑ صﻮﺼﺧ

ﻪﻫد رد 1980 هﺎﮕﻨﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺖﻤﺳ ﺐﺴﻛ رﺎﻛو ﺎﻫ ي ﻠﺻا ﻲ ﺪﭘ و ﺪﻨﺘﺸﮔزﺎﺑ دﻮﺧ ﻳ

هﺪ دﺪﺠﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ

، ﻄﻘﻧ ﺔ ﺒﻟﺎـﺟ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲ

رﺎـﺗ رد ﻳ ﺦ

دروآ دﻮﺟو ﻪﺑ .

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ عﻮﺟر ﺎﻫ

ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ اﻳ ﻦ ﻣ دﺰﺷﻮﮔ ار ﻪﺘﻜﻧ ﻲ

ﺪﻨﻛ ﻄﺑار زا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻛ ﻪ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻣ هدزﺎﺑ و ﻲ ﺪـﻧاﻮﺗ ﻣز ﻴ ﻪـﻨ زﺎـﺳ

ﺎﻀﻓ زا ﺮﺘﻬﺑ كرد ي

ﺐﺴﻛ ﺪﻣ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ و رﺎﻛو ﻳ

ناﺮ ﺪﺷرا ﺖﻛﺮﺷ اﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ـﻴ ﺮ ي

ﻪـﺑ صﻮـﺼﺧ رد ﮔرﺎـﻛ

ﻴ ﺮ ي دﺮـﺒﻫار

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ﺎﻀﻓ ﺪﺻر هوﻼﻋ ي

ﺐﺴﻛ ﺣ زا رﺎﻛو ﻴ ﺚ ﻮﮕﻟا ي ﺪﺷر ﺖﻛﺮﺷ هرادا و ﺎﻫ

، ﺶﻧاد ﻪﻌﺳﻮﺗ هزﻮﺣ رد دﺮﺒﻫار

ﻢﻫ

سرد ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﺪﻨﻤﺷزرا ي دراد . لﺪﻣ ﺎﺳ ز ي ﻣﻮﻤﻋ و ﻲ ندﺮﻛ ﺑ ﻂﺑاور ﻴ ﻦ ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﺎﻫ اﺮﺑ ي ﺪـﻣ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﻳ

ناﺮ ﺎﻨـﺻ رد ﻳ ﻊ

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺑ ﻪ رﻮﻈﻨﻣ ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ روآدﻮﺳ ﻪﺑ ي

ﺮﺘﺸﻴﺑ

، ﻠﺻا فﺪﻫ ﻲ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ

ﺖـﺳا هدﻮـﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ .

صﻮـﺼﺧ رد زا هدﺎﻔﺘـﺳا

اﺮﺘﺳا ﺗ ﮋ ي عﻮﻨﺗ ﺪﺷر ﺸﺨﺑ ﻲ

، ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻴ

رﺎ زﻳ دﺎ

، ﻖﻓﻮﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ هﺪﺸﻧ

ﺪﻧا ﺑ ﻪﻄﺑار ﻴ ﻦ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و عﻮﻨﺗ ار

فﺎﻔﺷ ﺪﻨﻨﻛ يزﺎﺳ .

ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد راد ﺪﺼﻗ

ﻳ ﻢ ﻪﺑ ﺻﺎﺼﺘﺧا رﻮﻃ ﻲ

ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻟﺎـﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ار ﻲ

ـﺳراو ﻲ

ﻛ ﻢﻴﻨ ﺋارا ﻪﺑ ﺎﺗ ﻪ ﻮﮕﻟا ﻲﻳ ا رد ﻳ ﻦ ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﻜﻤﻛ ﻲ ﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﻴ ﻢ .

هراﻮﻤﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ نﻮﻧﺎﻛ رد

ﺪﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻳ ناﺮ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ و ﺮﺛﺆﻣ

آ ﺮـﺑ ﺎـﺳﺎﻨﺷ ن ﻲﻳ

هﺪـﺷ دﺮـﺒﻫار و

ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ

ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﭽﻧآ

، هﺎﮕﻨﺑ رد دﻮﺷ ذﺎﺨﺗا ﺎﻫ .

ﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻴ

ﻪﻨ ﺪﻣ و ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﻪﻏﺪﻏد زا دازﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﻫ

ي د ﻳ ﺮﮕ

ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺎﻨﺻ رد ﻳ ﻊ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺳا . هﺮﻬﺑ ﮔ ﻴ ﺮ ي عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار زا ﺸﺨﺑ

ﻲ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻜ ﻲ دﺮﺒﻫار زا ﺎﻫ ي ﺤﻣ رد ﺪﺷر ﻴ

ﻂ ﺎﻫ ي توﺎـﻔﺘﻣ

اﺮﺷ و ﻳ ﻂ ﺨﻣ ﻒﻠﺘ

، ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲ ﭘ رد ﻲ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . ا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻖﻧور ﺎﺑ ﻳ

دﺎﺠ ﺎﻣﺮـﺳ ،عﻮﻨﺗ ﻳ

ﻪ ناراﺬـﮔ رد هراﻮـﻤﻫ ﻪـﻛ

ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ي ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻬﺑ ﻴﻨ ﻪ ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ راﺬﮔ ي ر و ﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻳ

ﻚﺴ ا ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺘﻤﻛ ـﻳ

ﻦ

ﻪـﺑ عﻮـﺿﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ

ﻳ ـﻜ ﻲ زا

ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﺪﻧراد ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ .

ا رد ﻳ ﻦ ﺎﻘﻘﺤﻣ ﺎﻀﻓ ﻪﺑ ن

ﭘ لﺎﺒﻧد ﻴ اﺪ ﻣﻮﻤﻋ و ندﺮﻛ ﻲ

ندﺮﻛ ﻄﺑار ﻪ ـﺑ ﻴ ﻦ عاﻮـﻧا

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲ

ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ

ﺞ ﻪﺑ رد توﺎﻔﺘﻣ ﮔرﺎﻛ

ﻴ ﺮ ي عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﺸﺨﺑ

ﻲ

ﺗﺮﻣ ﻂﺒ ﻏ و ﻴ ﺮ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻟﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲ

، ا رد ﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ راد ﺪﺼﻗ ﻳ ﻢ د رﺎﺑ ﻳ ﺮﮕ ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻫ

ي ﺬﭘ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ رد هﺪـﺷ ار سرﻮـﺑ

ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻢﻴﻨﻛ .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــ

1. Diversification 2. Rumelt

(5)

هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي ا ﺎﺑ هراﻮﻤﻫ ﻳ

ﻦ ﻪـﺑور عﻮﺿﻮﻣ ـﻣ ور

ﻲ ﺪﻧﻮـﺷ

هزﻮـﺣ رد ﻪـﻛ ا

ي

ﺐـﺴﻛ هزﻮـﺣ زا جرﺎـﺧ

ﻠـﺻا رﺎـﻛو ﻲ

،

ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ راﺬﮔ ي يا ا زا ﻞﺻﺎﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻳ

ﻦ ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ راﺬﮔ ي ﺑﻴ ﺶ

ﺎﻣﺮـﺳ زا ﻞـﺻﺎﺣ دﻮﺳ زا ﻳ

ﻪ راﺬـﮔ ي رد

ﻧﻮﻨﻛ ﺖﻌﻨﺻ ﻲ

ﺖﺳا . اﻳ ﻪﻜﻨ ﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ عﻮﻨﺗ ﻪﭼ يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻟﺎﻣ د

ﺮﻴﺛﺄﺗ ي ﻲﻣ

،دراﺬﮔ ﺳ ﺆ

ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻟا

ـﺴﺑ ﻦـﻫذ ﻴ

رﺎ ي زا

ﺪﻣ ﻳ ناﺮ اﻳ ﻧاﺮ ﻲ لﻮﻐﺸﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ار هدﺮﻛ

ﻣا و ﺖﺳا ﻴ ﺪ ا ﺖﺳا ﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺨﺳﺎﭘ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻲ

اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ ﺳ لاﺆ ارا ﺋ ﻪ ﺪﻫد .

ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ

ﺞ ﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻴ

تﺎﻘ ﺳرﺮﺑ صﻮﺼﺧ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲ

طﺎﺒﺗرا دﺮﺒﻫار عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ هﺎـﮕﻨ

، ﺪـﺼﻗ

راد ﻳ ﻢ ﺎﺗ ﻦﻳا ﺖﻛﺮﺷ رد ار عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻫ

ي ﺬﭘ ردﺎﻣ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ رد هﺪﺷ ﻢﻴﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ

. اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ رﻮﻈﻨﻣ

، دزﺎـﺑ خﺮﻧ ه

اراد ﻲﻳ ) ﺮﻜﻠﻤﻋ ﺺﺧﺎﺷ د

هﺎﮕﻨﺑ ( ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻐﺘﻣ ﻴ ﺮ ﻪﺘﺴﺑاو عﻮﻨﺗ ﻪﺟرد و ﻪﺑ

ﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻴ

ﺮ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ هﺪﺷ ﺪﻧا .

ﭘ ﻴ ﺸ ﻴ ﻨ ﺔ يﺮﻈﻧ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺎﺷ ﻳ ﺪ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ و هﺪﺷ يوﺎﻛا ﺑدا رد

ﻴ

تﺎ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ يدﺮﺒﻫار

، ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻄﺑار ﻪ ﺑﻴ ﻦ عﻮـﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ

ﺪـﺷﺎﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و .

ﻲـﻃ

ﻲﺳرﺮﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا

ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ، ا رد

ﻳ ﻦ ور ﻪﺳ هزﻮﺣ ﻳ

دﺮﻜ دراد دﻮﺟو هﺪﻤﻋ :

1 . ﻄﺧ لﺪﻣ ﻲ نﺎﻣزﺎﺳ : ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ لﺎﺳ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲ

ﻄﺑار ﻪ ﺑﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻪـﻄﺑار دﻮﺟو ضﺮﻓ ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ا

ي ـﻄﺧ ﻲ و

ﺒﺜﻣ ﺑ ﺖ ﻴ ﻦ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ .

اﻳ ﻦ ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ ﺎﻫ رﻮﺌﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ي

رازﺎﺑ ترﺪﻗ ارﺎﻛ و

ﻲﻳ

ـﻠﺧاد رازﺎـﺑ ﻲ

ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ .

ﺔـﺠﻴﺘﻧ

ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﻟوا ﻴ ﻪ زﻮﺣ رد ه عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ ي

ـﻣ عﻮـﻨﺘﻣ ﻲ

ﺪـﻨﻧاﻮﺗ

هﺮـﻬﺑ ﺎـﺑ ﮔ ـﻴ ﺮ ي ـﺧﺮﺑ زا ﻲ رﺎﻛوزﺎـﺳ ﺎﻫ

،

ﺰﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ترﺪﻗ ار

ﻪﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺒﻗر ي ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ نآ ﻪﺑ ﺳﺮﺘﺳد ﺪﻧراﺪﻧ ﻲ

، ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا و ﺪﻴﻟﻮﺗ .

اﺮﺑ ي لﺎﺜﻣ

، عﻮﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ ﻪـﺑ

ﺜﻨﺧ نﺎﻜﻣا هﺎﮕﻨﺑ ﻲ

شﻼﺗ ندﺮﻛ ﺎﻫ

ي ﻗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ار ﺎﺒﻗر ﻴ

ﺖﻤ ﺎﻫ ﻪﺑ جرﺎﺧ رﻮﻈﻨﻣ ِندﺮﻛ

نﺎﻧآ ﻳﺎ ﻣاﺎﻧ ﻴ ندﺮﻛﺪ ﺎﺒﻗر ي آﻳ هﺪﻨ ﻢﻫاﺮـﻓ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺘﺣ ﻲ ﺎﻫرﺮﺿ ي رﺰﺗ ﺎﺑ مواﺪﻣ ﻳ

ﻖ ﻚﻤﻛ و ﺮﻳﺎﺳ ﺐﺴﻛ ﺗ ﺎﻫرﺎﻛو ﺄ ﻣ ﻴ ﻦ ﻟﺎﻣ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ . ترﺪﻗ ﻨﭽﻤﻫ رازﺎﺑ ﻴ

ﻦ ـﻣ ﻲ ﺪـﻧاﻮﺗ زا

ﺮﺧ ﻳ ﺪ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ شوﺮﻓ و )

هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ﻲﻳ ﺗ ﻢﻫ ﻪﻛ ﺄ ﻣ ﻴ ﻦ هﺪﻨﻨﻛ ﺮﺘﺸﻣ ﻢﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ي

( ﺸﻧ ﺌ ﮕﺑ ﺖ ﻴ دﺮ . اﻳ ﻦ

ﻨـﺷور ﻪـﺑ دراﻮـﻣ ﻲ

ﺮـﺑ لاد

ﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﻴ

ﻦ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ دﺮﻜﻤﻋ و ﺪﻨﺘﺴﻫ

) ﻞﻜﺷ 1 .(

ﺎﻣا فﻼﺧ ﺮﺑ اﻳ

ﻦ كرد ﺮﻫﺎﻇ ﻘﺤﺗ ،هﺪﻧﻮﺷ

ﻴ تﺎﻘ ﻠﻤﻋ ﻲ ﻤﻛ ﺪﻫاﻮﺷ ﻲ

اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻄﺑار ﺎﻧ

ﺮﻳﺬﭘ هداد نﺎﺸﻧ ﺪﻧا

. ﺐﺴﻛ ﻚﺗ هﺎﮕﻨﺑ رﺎﻛو

ﻲﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫﺪﺣاو ي دﻮـﺧ ﺎﻣﺮـﺳ ﻳ ﻪ راﺬـﮔ ي ﺪـﻨﻛ ﺲـﭘ ،

ﺎﻣﺮﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﺤﻣ ﻳ

ﻪ ا ي ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﻫﺎﮕﻨﺑ

،ﻲ ﺟرﺎﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲ

، ﻫﺪﺑ ﻲ مﺎﻬﺳ و اراد ن ﺖﺳا ﺰﻫ ﻪﻛ ﻳ ﻪﻨ ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ي ﺪـﻧراد . عﻮـﻨﺘﻣ هﺎـﮕﻨﺑ رد

ﺎﻣﺮﺳ رازﺎﺑ ﻞﻜﺷ ﻳ

ﻪ ا ي دﻮﺧ ﻒﻄﻌﻨﻣ

؛ﺖﺳا ﺮﺗ زﻳ اﺮ ﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻢﻫ ي

ﺟرﺎﺧ ﻲ و ﻪﺑ ﻢﻫ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻠﺧاد ﻲ ﺳﺮﺘﺳد ﻲ دراد . عﻮﻨﺗ ﺲﭘ

ارﺎﻛ ﻲﻳ ﺎﻣﺮﺳ رازﺎﺑ رد ﻳ

ﻪ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻣ ﻲ دﻮﺷ . اﻳ ﻦ ﺎﻣﺮـﺳ رازﺎﺑ رد ﻢﻫ فﺎﻄﻌﻧا ﻳ

ﻪ

ﻧ رازﺎـﺑ رد ﻢـﻫ و ـﻴ

وﺮ ي رﺎـﻛ دراد دﻮـﺟو .

ﺐـﻠﻏا

اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﻲ

دﻮﺷ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ ي عﻮﻨﺘﻣ

، ﺎﻫرازﺎﺑ زا ي ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ ﻠﺧاد ﻲ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺮﮕﻳد ﺎﻓ ﻳ ﺪ ة ﻟﺎﻣ ﻲ ﮕﻤﺸﭼ ﻴ ﺮ ي ﻣ ﻲ ﺑ ﺪﻧﺮ

؛ ﺎﻣا

ﺪﻫاﻮﺷ ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ ﺪﻨﻨﻛ ة اﻳ ﻦ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﻟﺎﺣ ﻲ

ﻧﻴ ﺖﺴ . اﻳ ﻦ ﺪﻣ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو نﺎﻜﻣا ﻳ

ناﺮ ﻪﺑ ﺎﻣﺮـﺳ ﺖﻤﺳ ﻳ

ﻪ راﺬـﮔ

ِي ـﺑ ﻴ ﺶ رد ﺪـﺣ زا

هژوﺮﭘ ﺎﻫ ﻲﻳ ﺸﻛ ﻴ هﺪ ﺪﻧﻮﺷ ﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻴ

ﺪﻨﺘﺴ ) ﻚﻓوا و ﺮﮔﺮﺑ ،1

1995 .(

،نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺔﺘﻔﮔ ﻪﺑ اﺰﻣ

ﻳﺎ ي ﺎﻫرازﺎﺑ ي ﻠﺧاد ﻲ اﺮـﺑ ي ـﻫد ﺔ

1960 ﺖﺳا هدﻮﺑ لواﺪﺘﻣ

، ﻟو ﻲ ﻪﻫد رد ﺎﻫ ي 1970 و 1980 ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ دﺎـﺼﺘﻗا ي

، ژﻮـﻟﻮﻨﻜﺗ ي ﻧﻮﻧﺎـﻗ و ﻲ

، ِنرﺎـﻘﺗ مﺪـﻋ

ا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻳ

ﻦ ﺮﺗﺮﺑ ي هدﻮﺑ

، ﺑ زا ﻴ ﻦ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر )

ﺮﻠﻴﻣ و لﺎﻨﻳدرﺎﻛ ،ﭻﻴﻟﺎﭘ ،2

2000 .(

1. Berger & Ofek

2. Palich, Cardinal & Miller

(6)

2 . ﻏ لﺪﻣ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ رد: هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺚﺤﺑ ﺎﺑ دﺎﻀﺗ ﺔﻨﻴﻣز رد

ـﻄﺧ لﺪـﻣ ﻲ

، ـﺧﺮﺑ ﻲ

رﻮـﺌﺗ نﺎـﻘﻘﺤﻣ ي

ﻏ ﻴ ـﻄﺧﺮ ﻲ ﻪـﻄﺑار ندﻮـﺑ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ و هداد ﻪﻌﺳﻮﺗ ار دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻧا

. ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ رﻮﺌﺗ

ي

، ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ اﺰﻓا

ﻳ ﺶ اﺰﻓا ﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﻳ

ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ

، ﻈﻧ طﺎﺒﺗرا ﻴ ﺮ ﻪﺑ

ﻈﻧ ﻴ ﺮ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ .

ﺎﺟ لﺪﻣ ود ﻳ

ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺑدا رد ﻴ تﺎ ﻟوا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲ

لﺪﻣ ﻞﻜﺷU

) ﻪﻧوراو ( ﻣود و ﻲ ﻣ لﺪﻣ ﻴ ﻧﺎ ﻲ ) ﻞﻜﺷ يﺎـﻫ

2 و 3 ( ﺖﺳا . ﺑ لﺪﻣ ود ﺮﻫ ﻴ

نﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻧراد عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺰﻴﭼﺎﻧ ا ﻲﺑ ز ﻲﻋﻮﻨﺗ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ .

ﭘ رد ﻪﭼﺮﮔا ﻴ

ﺶ ﺑﻴ ـﻨ ﻲ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺪـﻧور زا ﺎـﻬﻧآ

ﻧﺎﻣز ﻲ ﻪﺑ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ گرﺰﺑ ﺖﻤﺳ

ﻣ نﺪﺷ ﺮﺗ ﻲ

دور

، دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ )

ﻟﺎﭘ ﻴ ﭻ نارﺎﻜﻤﻫ و

، 2000 ( .

ﻞﻜﺷ 1 . ﻄﺧ لﺪﻣ ﻲ

ﻞﻜﺷ 2 . ﻏ لﺪﻣ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ) ﻪﻧوراوU

(

ﻞﻜﺷ 3 . ﻏ لﺪﻣ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ) ﻣ ﻴ ﻧﺎ ﻲ (

ور ﻳ دﺮﻜ ﻄﺑار ﻪﺑ ﺔ ﺑﻴ ﻦ دﺮﻜﻠﻤﻋ و عﻮﻨﺗ ﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻴ ﻚ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ عﻮﻨﺗ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻳﺎ ﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻴ

ناﺰ ﺟرد و ﺔ عﻮـﻨﺗ

،

ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻔﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا ﻲ

اﻳ دﺎﺠ ﺪﻨﻛ . ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺔﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻴ

لﺪـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ دﻮـﺧ ﺎـﻫ

ي

ـﻄﺧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲ

و

(7)

ﻏ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ﺖﺳا . ﺑ كرﺎﭘ ﻴ نﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ عﻮﻨﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ اﺪﺘﺑا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار

ﺪﻫد ﺘﺷﺬﮔ زا ﺲﭘ و ﻦ

ﺪـﺣ زا ي ﻪـﺑ اﺰـﻓا ﻳ ﺶ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺠﻨﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ياﺮﺑ يو ﻏ عﻮﻨﺗ

ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺮﻈﻧ ي دراد ﺲﻜﻋﺮﺑ )

و كرﺎﭘ ﺟ ﺎ

1ﮓﻧ ، 2012 ( .

ﻟﺎﭘ ﻴ ﭻ ﻣ ﻲ ﻮﮔ ﻳ ﺪ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﺎﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ

، اﺰﻓا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻳ

ﺶ

ﻪـﺑ ﺖـﻛﺮﺣ ﺎﺑ و

ﻏ عﻮـﻨﺗ ﺖﻤـﺳ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮـﻣﺮ دﺮـﻜﻠﻤﻋ

ﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ ) ﻪﻧوراوU

.(

اﻳ ﻦ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻪﺑ ﭘوﺮﺘﻧآ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ

اﺮﺑ ي ﻜﻔﺗ ﻴ ﻚ

ﻏ و ﻂﺒﺗﺮـﻣ عﻮـﻨﺗ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮـﻣﺮ دراد زﺎـﻴﻧ .

ﻘﻣ ﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻴ

سﺎ ﻓﺮﻫ ﻴ لاﺪﻨ ﺳرﺮﺑ ﻲ دﻮﺷ

، ﻲﻣ ﻂﻘﻓ ناﻮﺗ ﻣ و ﻪﺟرد ﻴ ناﺰ عﻮﻨﺗ ار هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺳرﺮﺑ و ﻲ دﺮﻛ .

رﻮﺌﺗ ﺖﻔﻫ ي

ﮕﻧا ﻴ هﺰ ﺎﻫ ي ﻪﺑ عﻮﻨﺗ ز ترﻮﺻ ﻳ ﺮ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هﺪﺷ ﺪﻧا :

1 . رﻮﺌﺗ ي رﺎﻛ ا ﻲﻳ : اﻳ ﻦ ﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻴ نﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﺑ زا فﺪﻫ ﻪﻛ ﮔرﺎﻛ

ﻴ ﺮ ي عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار

، ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻢﻫ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻲﻳ ﺖﺳا . ا رد ﻳ ﻦ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻢﻫ ، اﺰﻓا ﻲﻳ ﻌﻗاو ﻴﺘ ﻲ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هﺪﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﺑ ﻪﻓﺮﺻ ﻮﺟ

ِﻲﻳ هﺪﺷ دﺎﺠﻳا رد

ﻘﻣ ـﻴ

2سﺎ ﻪﻓﺮـﺻ و ﻮـﺟ ﻲﻳ ﺖﺌـﺸﻧ

زا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻟﻮﺗ رد ﺖﻌﺳو ﻴ

،ﺪ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ

، ﻘﺤﺗ ،مﺎﺧ داﻮﻣ ﻴ

ﻖ ﺗ و ﻪﻌﺳﻮ ﺳﺪﻨﻬﻣ و ﻲ ﺮﻃ زا ﻳ ﻖ ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ ﺎﻫﺪﺣاو ي رﺎﺠﺗ ي ﻪـﺑ

ﻣ دﻮﺟو ﻲ آﻳ ﺪ . ﻢﻫ ا اﺰﻓ ﻲﻳ ﻟﺎﻣ ﻲ

، ﻠﻤﻋ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﺪﻣ و ﻳ ﺮ ﻳﺘ ﻲ ﻧﺎﻣز ﻲ اﻳ دﺎﺠ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ﻠﻤﻋ و ﻴ تﺎ ﺎﻫﺪﺣاو ي رﺎﺠﺗ ي

ﻞﻤﻜﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻳ

ﺪﻜ ﻳ ﺮﮕ ﺪﻨﺷﺎﺑ .

2 . رﻮﺌﺗ ي رﺎﺼﺤﻧا ي : اﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي ﺑﻴ نﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﻪﺑ ار عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﺎﻫ

ﻣ رﺎﻛ ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ رازﺎﺑ ترﺪﻗ ﻪﺑ ﺎﺗ ي

ﺖﺳد

ﻳ ﺪﻨﺑﺎ . رﻮﺌﺗ تﺎﺿوﺮﻔﻣ ي

يرﺎﺼﺤﻧا اﻳ

ﻦ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﻫ

ي ﻪﺑ ار عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﻂﻠﺘﺨﻣ ﻣ رﺎﻛ

ﻲ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ ﻚـﻤﻛ زا ﺎـﺗ

ﻟﺎﻣ ﻲ ﺎﻫﺪﺣاو ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ي

ﺐﺴﻛ رﺎﻛو هﺮﻬﺑ ﺪﻧﺮﺒﺑ

، ﭼ رد ار ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻨ

ﻳ ﻦ ﻢﻫ رازﺎﺑ ﻮﻘﻟﺎـﺑ دورو ﻊﻧﺎﻣ و ﺪﻨﻨﻛ دوﺪﺤﻣ نﺎﻣز ة

ﺪﻧﻮﺷ نﺎﺷرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﺒﻗر .

اﻳ ﻦ ﺰﻣ ﻪﺳ ﻳ ﺖ رﻮﺌﺗ ي رﺎﺼﺤﻧا ي ا زا ﻳ ﺪ ة ﺎﻤﺣ ﺎﺒﻗر ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور ﻳ

ﺖ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .

3 . رﻮﺌﺗ ي شزرا : اﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي بﺎﺴﺘﻛا ﺎﻫ ﻲﻳ ﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ار ﻲ

ﺪﻫد ﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻳ

ﻧاﺮ ﻲ ﻣ مﺎﺠﻧا ﻲ دﻮـﺷ تﺎـﻋﻼﻃا ﻪـﻛ

ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي مﺎﻬﺳ رازﺎﺑ زا ةرﺎﺑرد

ﻮﻘﻟﺎﺑ شزرا ة

ﺪﻧراد فﺪﻫ ﺖﻛﺮﺷ ﻦﺌﻤﻄﻣﺎﻧ .

رﻮﺌﺗ تﺎﺿوﺮﻔﻣ ي

شزرا ا ـﻳ ﻦ ﻪـﻛ ﺖـﺳا

اﺮﺑ ﺖﻛﺮﺷ ي

ﺶﻳاﺰﻓا عﻮﻤﺠﻣ شزرا ﺐﺴﻛ

رﺎﻛو ﺮﻃ زا ﺎﻫ ﻳ ﻖ مﺎﻏدا

، عﻮـﻨﺗ و بﺎﺴﺘﻛا ـﺸﺨﺑ

ﻲ ﻪـﺑ ﺐـﺴﻛ رﺎﻛو ﺎـﻫ ي

،هﻮﻘﻟﺎﺑ شزرا ياراد ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ و شزرا ﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا

دﺮﻓ ي دراد ﻛﺮﺗ زا و ﻴ ﺐ اﻳ ﻦ ﺐﺴﻛ رﺎﻛو شزرا ﺎﻫ از ﻲﻳ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ .

4 . رﻮﺌﺗ ي رﻮﻃاﺮﭙﻣا ﻦﺘﺧﺎﺳ ي

: رد اﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي ﺑﻴ نﺎ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻣ ﻪﻛ

ﻳ ناﺮ ﺮﻃ زا ﻳ ﻖ

عﻮـﻨﺗ دﺮـﺒﻫار ﻪـﺑ ،

ﺶﻳاﺰـﻓا يﺎـﺟ

،ناراﺪﻣﺎﻬﺳ شزرا ﺑﻴ

ﺮﺘﺸ ﺼﺨﺷ فاﺪﻫا ﻲ

لﺎﺒﻧد ار دﻮﺧ ﻲﻣ

ﺪﻨﻨﻛ .

5 . رﻮﺌﺗ ي ﺮﻓ اﻳ ﺪﻨ : اﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي ﺑﻴ نﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻤﺼﺗ ﻪﻛ ﻴ تﺎﻤ ﺑ يدﺮﺒﻫار ﻴ

ﺮﺘﺸ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺘﻧ ﺔﺠﻴ ﺮﻓ اﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﻧورد ﻲ زا ﺖﻛﺮﺷ

ﺒﻗ ﻴ ﻞ ﺮﺟ ﻳ نﺎ يﺎﻫ دﺎﻋ ي نﺎﻣزﺎﺳ ﻳﺎ ﺳ ترﺪﻗ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺮﻓ رد اﻳ ﺪﻨ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻣ هداد حﺮﺷ ﻲ

ﺰﮔ ﺎـﺗ دﻮﺷ ﻳ

ﻪـﻨ ا ي ًﻼﻣﺎـﻛ

ﻼﻘﻋ ﻲﻳ .

6 . رﻮﺌﺗ ي ﻢﺟﺎﻬﻣ :

،ﻢﺟﺎﻬﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺐﺴﻛ

رﺎﻛو ﺎﻫ ﻲﻳ توﺮﺛ ﻪﻛ ار اد

ﺪﻧر ﻜﻟﺎﻣ ﺖﺤﺗ ـﻴ

ﺖ

رد دﻮـﺧ بﺎـﺴﺘﻛا و ﻲـﻣ

و دروآ

ا زا توﺮﺛ لﺎﻘﺘﻧا ﺚﻋﺎﺑ ﻳ

ﻦ ﺐﺴﻛ رﺎﻛو دﻮﺷ ردﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ .

7 . رﻮﺌﺗ ي لﻼﺧا : سﺎﺳا ﺮﺑ اﻳ

ﻦ شﺮﮕﻧ

، ﮕﻧا ﻴ هﺰ ﺎﻫ ي ﻪﺑ عﻮﻨﺗ ﻟد ﻴ ﻞ دﺎﺼﺘﻗا لﻼﺘﺧا ي

خر ﻣ ﻲ ﺪـﻫد . ا

دﺎـﺼﺘﻗا لﻼﺘـﺧ ي

ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ داﺮﻓا تارﺎﻈﺘﻧا رد ﻲ

دروآ ﺟرد و ﺔ ﻠﻛ ﻲ ﻤﻃا مﺪﻋ ﻴ نﺎﻨ اﺰﻓا ار ﻳ ﺶ ﻣ ﻲ ﺪﻫد .

1. Park & Jang 2. Economic of scale

(8)

رﻮﺌﺗ ي رﻮﺌﺗ ،شزرا ي

رﻮﻃاﺮﭙﻣا ﻦﺘﺧﺎﺳ ي

هدﻮﺑ رﻮﺌﺗ و ي ﺮﻓ اﻳ ﺪﻨ ﺑﻴ ﺶ ﻘﺑ زا ﻴ ﻪ ﺬﭘ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ هﺪـﺷ ﺖـﺳا . ﻮﻧ ﻳ هﺪﻨـﺴ ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ

ﺑﻴ نﺎ هدﺮﻛ ﺐﻟﺎﻏ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺗ

ﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي ﻳ ﻨﻌ ﻲ رﻮﺌﺗ ي ارﺎﻛ ﻲﻳ

، دوﺪﺤﻣ رﺎﺒﺘﻋا ي

ﻪﺑ هدروآ ﺖﺳد

ﺖﺳا ) ﻲـﻠﺗﻼﮔ ،ﺪﻴﺘﺴﻜﺑ ،ﻦﻳوﺪﻟﺎﺑ

زﺮﺘﻴﭘ و ،1

2000 (.

ﺠﺗ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺑﺮ

ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ رد ﺮﺟ ود ﻳ نﺎ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺎﻫ

ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو و ﻳ

ﺮ ﻳ ﺖ يدﺮﺒﻫار

، ﻪﺑ ﻌﺗ لﺎﺒﻧد ﻴﻴ ﻦ دﺮـﺒﻫار ﺮﺛا

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ روآدﻮﺳ ﺮﺑ ي

ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻘﺤﺗ رد ﻴ تﺎﻘ نﺎﻣزﺎﺳ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ

ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ

، ﺿﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻴ

ﻪ ﺎﻫ

ﻘﻋ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ـﻴ

ﺪ ة ﺮـﺛا

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻗ ﺮﺑ ترﺪ رازﺎﺑ ﺖﺳا . ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ ﭘﻴ ﺸ وﺮ ا رد ﻳ ﻦ ا هزﻮﺣ ﻳ ﻦ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﻧﻮﮔ

عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺸﺨﺑ

ﻲ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ترﺪﻗ

رازﺎﺑ ﺪﻨﻛ ﺪﺷر

، اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ روآدﻮﺳ ﻪﺑ ي

ﺑﻴ ﺮﺘﺸ اﺮﺑ ي ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻣ ﺞﺘﻨﻣ عﻮﻨﺘﻣ ﻲ

دﻮﺷ ) ﻛ ﻴ

2زﻮ

، 1981 ( . رد ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻠﻤﻋ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ

نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ

، ﻄﺑار ﺔ ﺘﺒﺜﻣ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﺮﺘﺴﮔ ة عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻮﺳ و روآد ي ﭘﻴ اﺪ ﻧ ﺖـﺳا هﺪﺸ )

رﻮـﮔ

3ت

، 1962

؛ ﺪـﻟﻮﻧرآ

،4

1969 ؛

ﺎﺧرﺎﻣ

5م

، 1973 .(

ﻘﺣ رد ﻴ ﺖﻘ مﺎﺧرﺎﻣ ) 1973 ( ﻄﺑار ﺔ ﻔﻨﻣ ﻲ ﻲﻬﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ ﺑﻴ

ﻦ ﺟرد ﺔ روآدﻮﺳ و هﺎﮕﻨﺑ عﻮﻨﺗ ي

ﻳ ﺖﻓﺎ . سﺎـﺳا ﺮﺑ

ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ﻘﺤﺗ رد ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ﻴ

تﺎﻘ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ يدﺮﺒﻫار

، اﻳ ﻦ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﺎﻫ

ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ﻤﻛ ﻚ ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻛ ﻪـﻛ ـﺑ ﻴ ﻦ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻣ ﻴ نﺎ ﻨﺻ ﺪﻨﭼ عﻮﻨﺗ و ﺖﻌ ﺸﺨﺑ

ﻲ رد ﻳ ﻚ ﺎﻤﺗ ﺖﻌﻨﺻ ﻳ

ﺰ ﺪﻧﻮﺷ ﻞﺋﺎﻗ .

ﻌﺳﻮﺗ ﺔ رﻮﺌﺗ ي ﺎﻫ ﻘﺤﺗ رد ﻴ تﺎﻘ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ يدﺮﺒﻫار

، ﻪﺑ ﺎﺟ ي

رازﺎـﺑ ترﺪـﻗ

،

ﻪﻓﺮـﺻ ﺮـﺑ ﻮـﺟ

ﻲﻳ

ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖﺌـﺸﻧ و هﺮﺘـﺴﮔ زا

ﻢﻫ اﺰﻓا ﻲﻳ ﻠﻤﻋ رد ﻴ تﺎ ﺘﻧ ﻪﻛ ﻴ ﻪﺠ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ دراد ﺰﻛﺮﻤﺗ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ .

اﻳ ﻦ ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﻘﺤﺗ زا ﻴ تﺎﻘ ﻪﺘﺳد ﻪﺑ ﺪﻨﺑ ي هﺎﮕﻨﺑ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﺎـﻫ

ﻫﺎﻣ ﻴ

ﺖ ر دﺮﺒﻫا ﺎﻫ ي عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ عﻮﻨﺗ هﺮﺘﺴﮔ و ﺸﺨﺑ

ﻲ ﻣ ﻲ دزادﺮﭘ ) ﻮﭙﻟﺎﭘ

،6

1985 ؛ ﺮﻤﮕﺘﻧﻮﻣ

7ي

، 1982 ؛ ﺖﻠﻣار

، 1974 و 1982 .(

ﺎﻤﺘﻣ ﺖﻟﺎﺣ ود ﻳ

ﺰ عﻮﻨﺗ زا ﺸﺨﺑ ﻲ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ هﺪﺷ ﺖﺳا : ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ . عﻮﻨﺘﻣ ﻏ نازﺎﺳ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺎﻫ

ي ﻪﺘﻔﮔ

ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ عﻮﻨﺗ لﺎﺒﻧد ﺸﺨﺑ

ﻲ ﻣ ﻴ نﺎ ﺎﻨﺻ ﻳ ﻊ ﺪﻨﺘﺴﻫ

، ﻟﺎﺣ رد ﻲ ﻪﻛ عﻮﻨﺘﻣ

ﺖﻛﺮـﺷ ﻂﺒﺗﺮـﻣ نازﺎﺳ ﺎـﻫ

ﻳ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲ رد ﻪـﻛ

ـﻳ ﻚ

ﺖﻌﻨﺻ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا عﻮﻨﺗ ﺪﻨﻨﻛ

) ﻮﭙﻟﺎﭘ

، 1985 .(

عﻮﻨﺘﻣ ﻢﻫ زا ﻪﻛ ﻂﺒﺗﺮﻣ نازﺎﺳ اﺰﻓا

ﻲﻳ ﻪﻓﺮﺻ و ﻮﺟ ﻲﻳ ﺖﺌﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮـﻬﺑ هﺮﺘـﺴﮔ زا

ﻣ ﻲ ﺪﻧﺮﺑ

، اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻣ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧا ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ عﻮﻨﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ يروآدﻮﺳ ﺢﻄﺳ ،ﻂﺒﺗﺮﻣﺮﻴﻏ نازﺎﺳ

ﺪـﻧراد . ا ـﻳ ﻦ ـﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ

ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ ﺖـﻠﻣار ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ )

1974 ( حﺮـﻄﻣ و ﺪـﺷ

ﺪـﻧدﺮﻛ ﺪـﻴﻳﺄﺗ ار نآ يدﺎـﻳز نﺎـﻘﻘﺤﻣ يو زا ﺲـﭘ .

) ﻛوزﻮـﺳ

8ﻲ

، 1980 ؛

ﺮﻛ ﻳ ﻦﺴﻨﺘﺴ ﺮﻤﮕﺘﻧﻮﻣ و

9ي

، 1981 ؛ ﺘﺑ ﻴ ﺰ لﺎﻫ و

،10

1982 ﻮﭙﻟﺎﭘ ؛ 1985 .(

ﺑدا داﺪﺘﻣا رد ﻴ

تﺎ ﻄﺑار رد دﻮﺟﻮﻣ ﺔ

ﺑﻴ ﻦ هﺎﮕﻨﺑ رد عﻮﻨﺗ و شزرا ﺎﻫ

،

ِﺑ ﻲ

، ﻟ و نوو

11ﻲ ) 2008 ( اﻳ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ ار ﺎـﻫرازﺎﺑ رد ي

رﻮﻬﻇﻮﻧ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ .

ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻲ

ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ عاﻮﻧا ﺸﺨﺑ

ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻟﺎﻣ ناﺮﺤﺑ ﺮﺛا و ﻲ

ﺮـﻛ ة ﺑﻮـﻨﺟ ﻲ ﺮـﺑ

هﺎﮕﻨﺑ شزرا ﺎﻫ

، زا ﺲﭘ ﺳرﺮﺑ ﻲ 2894 هﺎﮕﻨﺑ ـ ﺳ لﺎ و ﻣﺎﻤﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻲ

ﺎﻨﺻ ﻳ ﻊ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﺮﻛ ة ﺑﻮـﻨﺟ ﻲ ـﺑ ﻴ ﻦ لﺎـﺳ ﺎـﻫ ي 1994 ﺎـﺗ

2006 ) ﻪﺳ و ﻞﺒﻗ لﺎﺳ ﻪﺳ ﻟﺎﻣ ناﺮﺤﺑ زا ﺪﻌﺑ لﺎﺳ

ﻲ هﺮﻛ لﺎﺳ رد 1997 ( ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻳ ﺞ زﻳ ﺮ ﺖﺳد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ :

ﻲﻃ 

رود ة ﺳرﺮﺑ

،ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ هﺎﮕﻨﺑ رد ﺎﻫ ي ﺮﻛ ة ﺑﻮﻨﺟ ﻲ ﻪﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ هﺎـﮕﻨﺑ شزرا رد ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﺑ

1. Baldwin, Beckstead, Gellatly & Peters 2. Caves

3. Gort 4. Arnould

5. Markham 6. Palepu

7. Montgomery 8. Suzuki

9. Christensen & Montgomery 10. Bettis & Hall

11. Bae, Kwon & Lee

(9)

دﻮﺑ ﻪﺟاﻮﻣ .

ﻪﺘﺳد زا ﺲﭘ يﺪﻨﺑ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻧ ود ﻪﺑ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ

، ﺮﺛا يﺎﻫ شزرا ﺮﻓآ ﻳ

ِﻦ ﺗوﺎـﻔﺘﻣ ﻲ ﺎـﺸﻣ هﺪﻫ

ﺪﺷ . ﻧﺎﻣز ﻲ ﻪﻛ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺶ ﮕﻤﺸﭼ ﻴ ﺮ هﺎﮕﻨﺑ شزرا رد ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ

عﻮﻨﺗ ، ﺸﺨﺑ ﻲ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺘﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻊﻗاﻮﻣ ﻲ

ﺖﺷاﺪﻧ

، ﻟو ﻲ شزرا ﺮﺑ ﻲـﻔﻨﻣﺮﻴﻏ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺷاد

. نﺎـﻨﭽﻤﻫ ﺎـﻬﻧآ رد

ﻳ ﺪـﻨﺘﻓﺎ ﺮـﺛا ﻪـﻛ شزرا ﺮـﻓآ ﻳ

ِﻦ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻴ

ﺑ ناﺮـﺤﺑ زا ﻞـﺒﻗ نارود رد ﻴ

ﺮﺘـﺸ ا هدﻮـﺑ ﺖـﺳ

، ـﻟو ﻲ زا ﺪـﻌﺑ نارود رد ناﺮـﺤﺑ

ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻛﺪﻧا هﺎﮕﻨﺑ شزرا ﺮﺑ ﺎﻫ

ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺖﺳا .

شزرا ﺮﺛا توﺎﻔﺗ 

ﺮﻓآ ﻳ

ِﻦ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ هﺎﮕﻨﺑ رد ﺎﻫ ي ﺮﻛ ة ﺑﻮﻨﺟ ﻲ و ﺎﺑ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ﻳ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲ ﺰـﻛﺮﻤﺗ

ﻜﻟﺎﻣ ﻴ ﺖ مﺮﻫا و ﺎﻫ ي ﻟﺎﻣ ﻲ هﺎﮕﻨﺑ

، دﺰﻧ طﺎﺒﺗرا ﻳ ﻜ ﻲ دراد . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ داد نﺎﺸﻧ هﺎﮕﻨﺑ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﺎﻫ

ي ﺮـﻛ ة ﺑﻮـﻨﺟ ﻲ ﻧﺎـﻣز ﻲ

ﻜﻟﺎﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﻴ

ﺖ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺮﺗ ي دراد

، ﺖﺳد زا ﺚﻋﺎﺑ ﺑ شزرا نداد

ﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻣ ﻲ دﻮـﺷ .

ﻫﺎـﮕﻨﺑ ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﻲ

زا ﻪـﻛ

ﻫﺪﺑ مﺮﻫا ﻲ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ ﺪﻨﻛ

، عﻮـﻨﺗ رد ﻢﻫ ـﺸﺨﺑ

ﻲ

ﻏ ﻢـﻫ و ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻴ

،

ﮕﻤـﺸﭼ ﺮـﺛا ﻴ

ﺮ ـﺘﺒﺜﻣ و ﻲ شزرا ﺮـﺑ

ﻲﻣ دراﺬﮔ .

رﻮﻣ ﻳ

،ﺲ ﻓ ﻲ ﻳ ﺮ و ﻟﻴ گﺮﺒﻨِﺒ )1

2017 ( دﻮﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﺎﺑ

ناﻮﻨﻋ

» ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ِندﻮﺑ ـﺸﺨﺑ

ﻲ

هﺎـﮕﻨﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ

« ﻪـﺑ

ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺑ ﻪﻄﺑار ﻴ ﻦ ﺑ عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﻴ

ﻪﻤ ﺎﻫﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و يا

ﺑ زا ﻴ ﻪﻤ ﺎﻫﺮﮔ ي عﻮـﻨﺘﻣ هﺪـﺷ ﻲـﻃ ـﻳ ﻚ

هرود 15 ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻟﺎﺳ .

ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺎﻬﻧآ سﺎﺳا ﺮﺑ

رﻮﺌﺗ ي ﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ ي ، عﻮﻨﺘﻣ ﻪﻓﺮﺻ زا ﻂﺒﺗﺮﻣ نازﺎﺳ ﻮﺟ

ﻲﻳ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖﺌﺸﻧ

ﻣ دﻮﺳ هﺮﺘﺴﮔ زا ﻲ

ﺪﻧﺮﺑ عﻮﻨﺘﻣ و ﻏ نازﺎﺳ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺮﺟ زا ﻳ نﺎ ﺎﻫ ي ﺪﻣآرد ي ﻏ ﻴ رﺎﺼﺤﻧاﺮ ي ﻣ ﺐﺴﻛ دﻮﺳ ﻲ

ﺪﻨﻨﻛ . ﺎـﺘﻧ ﺎﻣا ﻳ ﺞ ﻟوا ـﻴ ﻪ

اﻳ ﻦ ﻖﻴﻘﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻔﻨﻣ ﺮﺛا

ﻲ دراد . ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺑ

ﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻖ

، ﺎﮕﻨﺑ ه ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ

ﺐﺴﻛ طﻮﻄﺧ زا ﻏ رﺎﻛو

ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ه

ا ﺪﻧ

، ﺎﺒﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي

ﺰﮔﺮﺑ ار ﻂﺒﺗﺮﻣ طﻮﻄﺧ ﻪﻛ دﻮﺧ ـﻳ

هﺪ

،ﺪـﻧا

ﺮـﺘﻬﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ي

ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا . ﺎﻬﻧ رد ﻳ ﺖ ﺎﻬﻧآ ، زا ﺲﭘ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ

، ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻧﺎﻣز ﻲ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ ي

عﻮﻨﺘﻣ زﺎﺳ ي ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺷ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﺑ

ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ عﻮﻨﺘﻣﺮ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ﺮﻜﻠﻤﻋ د ﻌﺿ ﻴ ﻒ ﺮﺗ ي

،ﺪﻧراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻔﻨﻣ ﻲ

گرﺰـﺑ هوﺮـﮔ ﻪـﺑ ﺮـﺗ

ي زا

هﺎﮕﻨﺑ ﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻲ

ﺷ ﻮ د .

رﻳ درﺎﭽ ﺘﺑ ﻴ

2ﺲ ) 1981 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ

» توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ي هﺎﮕﻨﺑ رد ﺎﻫ ي عﻮـﻨﺘﻣ زﺎـﺳ ي

ﻪـﺑ هﺪـﺷ ترﻮـﺻ

ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ

«

، ا ﺎﺑ ﻳ دﺎﺠ طﺎﺒﺗرا ﺑﻴ ﻦ اراد هدزﺎﺑ ﻲﻳ ) ( ROA

ﺰﻫ و ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ﻠﺒﺗ ﻴ

،تﺎﻐ رﻳ ﻚﺴ ﻌﻣ ﻴ ﻦ راﺪﺑﺎﺴﺣ ي

، ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ي

ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺎﻣﺮﺳ تﺪﺷ و ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻳ

ﻪ

، 80 هﺎﮕﻨﺑ ار ﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻴ ﻚ هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ ﺮ ،ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ﺪﺷ ت ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ و

دﺮـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ .

و ي

اﺮﺑ ي ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ هداد ﺎﻫ ي دﻮﺧ ﺳﺮﮔر لﺪﻣ ود زا ﻴ

نﻮ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ دﺮﺑ هﺮﻬﺑ و رد ﻳ ﻜ ﻲ لﺪﻣ زا ﺎﻫ يﺎﻫﺮﺛا ـﻠﺧاد ﻲ

دﺮـﻛ ظﺎـﺤﻟ ار رد و

د ﻳ ﺮﮕ ي نآ ار ﺎﻧ د ﻳ هﺪ ﺖﻓﺮﮔ . ﺳﺮﮔر لﺪﻣ ود ﺮﻫ ﻴ

نﻮ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ

اراد هدزﺎﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻲﻳ

، ﻪـﺑ

هﺎـﮕﻨﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ رﻮـﻃ ﺎـﻫ

ي

ﻣ عﻮﻨﺘ زﺎﺳ ي هﺪﺷ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ

ي عﻮﻨﺘﻣ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ﻏ ﻴ ﺮ ﻂﺒﺗﺮﻣ 1 ﺎﺗ 3 ﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﺻرد ي

ﺪﻧراد .

ﻚﻓُا و ﺮﮔﺮﺑ )

1995 ( رد ﻟﺎﻘﻣ ﺔ دﻮﺧ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ

» ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ هﺎﮕﻨﺑ شزرا ﺮﺑ

«

، ﺶـﺨﺑ ﺮﻫ شزرا لﺎﻤﻋا ﺎﺑ هﺎـﮕﻨﺑ زا

ﻪﺑ داﺮﻔﻧا ترﻮﺻ ي

ﺎﻘﻣ و ﻳ ﻪﺴ ﻌﻗاو شزرا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ شزرا عﻮﻤﺠﻣ ﻲ

هﺎﮕﻨﺑ

، ﻟد ﻪﺑ ﻴ ﻞ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ لﺎﺳ رد ﺎﻫ ي 1986 ﺎـﺗ 1991 ﺎـﺑ

ﺶﻫﺎﻛ 13 ﺎﺗ 15 يﺪﺻرد هﺎﮕﻨﺑ شزرا رد ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ

. ﻧﺎﻣز ﻲ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ ي ﮕﻨﺑ عﻮﻨﺘﻣ هﺎ ﺪﻛ ﻢﻗر ود رد هﺪﺷ ﻳSIC

نﺎـﺴﻜ

1. Morris, Fier & Liebenberg 2. Richard Bettis

(10)

ﺪﻧدﻮﺑ راﺪﻘﻣ ، اﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ . ا ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺳر ﻴ ﻧﺪ ﺪ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ شزرا ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ و

ﺘﻗو ﻲ ﻪـﻛ

ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻧ زا عﻮﻨﺗ

، اﻳ ﻦ ﻣ ﺮﺘﻤﻛ شزرا ﺶﻫﺎﻛ ﻲ

دﻮﺷ .

ارﻻﺎﻫ و لﻮﻠﻫﺎﻛ )1

2010 ( ﻟﺎﻘﻣ رد ﺔ دﻮـﺧ ﺎـﺑ ناﻮـﻨﻋ

» ﺮﻴﺛﺄـﺗ عﻮـﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ

ر و دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ﻳ

ﻚـﺴ هﺎـﮕﻨﺑ

«

، رد عﻮـﻨﺗ

ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻪﺴﻧاﺮﻓ گرﺰﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار

. ﺎﻬﻧآ زا ﺲﭘ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﻫ ﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﻓﺮﻫ ﺺﺧﺎﺷ ود

ﻴ لاﺪﻨ ﭘوﺮﺘﻧآ و ﻲ

، ﻪﺑ ﻦـﻳا ﻪـﺠﻴﺘﻧ

ﺖﺳد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺎﺟ ي ﺖﻛﺮﺷ رد عﻮﻨﺗ ﺎﻫ

ي ﻮﺴﻧاﺮﻓ گرﺰﺑ ي

، ﺪﻧور ﺖﻤﺳ ﻪﺑ دﺪﺠﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ دراد دﻮﺟو

. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ـﺳرﺮﺑ رد ﻲ

ﻄﺑار ﺔ ﺑﻴ ﻦ ﺗ ﻄﺑار ،دﺮﻜﻠﻤﻋ و عﻮﻨ ﺔ

ﻏ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا .

ارﻻﺎﻫ و لﻮﻠﻫﺎﻛ ا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ رد

ﻳ ﻦ

ـﺳرﺮﺑ ار ﻪـﻄﺑار ﻲ

دﺮﻛ ﺪـﻧ .

ﺪﻫاﻮﺷ ﻳ ﻚ ﺣﺎﻧ ﻴ ﺔ ﻣ ﻴ ﻧﺎ ﻲ ﺑﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ و ﺰﻛﺮﻤﺗ داد نﺎﺸﻧ ار

هﺎﮕﻨﺑ ﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شزرا ﻖﻠﺧ ﻪﻛ ﺐﺟﻮﻣ ار

ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﺣﺎﻧ دﻮﺟو ﻴ ﺔ

ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ اﺮﺑ ي ﻣ عﻮﻨﺗ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲ

هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ﻳﺎ ﻮﺳ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺣ ي

ﺧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ عﻮﻨﺗ ﻲ

د ﻳ ﺮﮕ ﺟﻮﺗ ار ﻴ ﻪ ﺪﻨﻛ .

ﺟﺮﺘﭼ ﻲ ﺖﻠﻓﺮﻧرِو و )2

1988 ( اﻳ ﻦ اﻳ هﺪ ﺳرﺮﺑ ار ﻲ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ اﺮﺑ ﺎﻫ

ي ﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ـﻴ

ﺖ

ﻊﺑﺎـﻨﻣ دازﺎـﻣ

، ﻪـﺑ ﺖﻤـﺳ

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧور .

،ﺎﻬﻧآ روﺎﺑ ﻪﺑ ﮕﻧﻮﮕﭼ زا عﻼﻃا

ﻲ اﻳ ﻦ ﭘ ﻪﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ هﺎﮕﻨﺑ شﺮﺘﺴﮔ ﺖﻬﺟ ندﺮﻛ ﻫ

ـﻣ ﻚﻤﻛ ﺎ ﻲ

ﺪـﻨﻛ .

ﻓ دازﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ﺎﻬﻧآ ﻴ

ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ

، ﺶﻧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و رﻮﺤﻣ

ﻲ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﻪﺑ ار هﺎﮕﻨﺑ عﻮﻨﺗ ﺖﻤﺳ

ـﺸﺨﺑ ﻲ ﻂﺒﺗﺮـﻣ قﻮـﺳ

ﻫد ﻨ ﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺗ ﺪ ﻲ

ﻠﺧاد ﻲ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻪﺑ ﺖﻔﮕﺷ ترﻮﺻ روآ

ي ا زا ﻳ ﻦ رﻮﺌﺗ ي ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ دﺮﻛ

، ﻟو ﻲ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﺎﻫ ي زﻳ دﺎ ي ﻗﺎﺑ ﻲ ﺪﻧﺎﻣ .

ﻛﺎﻣ ﻴ زﺪ و و ﻳﻠ ﻴ نﻮﺴﻣﺎ لﺎﺳ رد3

1994 ، ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ

» عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺎﺷ ،ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻳ

ﮕﺘـﺴ ﻲ ﺎـﻫ ي ﻠـﺻا ﻲ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و

ﺖﻛﺮﺷ

«

، ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو ﻞﻠﻋ د

ﺎﺘﻧ ر ﻳ ﺞ هﺮﻬﺑ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ زا ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﺑﺎﻳزرا ار

. ا رد ﻳ ﻦ ﻪﻟﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻞﻴﻟد ود

اﻳ ﻦ ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا حﺮﻄﻣ

ﺖﺳا هﺪﺷ :

1 . ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ ي ﺘﻨﺳ شور ﻲ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺗرا ﺑ طﺎﺒ ﻴ ﻦ ﺐﺴﻛ ود رﺎﻛو

، ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ دﺎﻧ ـﻳ هﺪ ﻦﺘﻓﺮـﮔ

ﻤﻫا ﻴ ﺖ يدﺮﺒﻫار اراد ﺖﻫﺎﺒﺷ و ﻲﻳ

ﺎﻫ ي ﺳﺎﺳا ﻲ ا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻳ

ﻦ ﺐﺴﻛ ﺎﻫرﺎﻛو ؛ 2 . ﻮﺤﻧ ة ﺘﻨـﺳ ﺮﻜﻔﺗ ﻲ

دوﺪـﺤﻣ ﻪـﺑ نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻳ

ﺖ

ﻂﺒﺗﺮﻣ ندﻮﺑ رد ﻪﻄﺑار ﻚﻳ لوا ﻪﺟرد

. رد اﻳ ﻦ ﺮﻜﻓ زﺮﻃ

، اﺰﻣ ﻳﺎ ي ﺖﺌﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻂﺒﺗﺮﻣ زا ﻪﻓﺮﺻ ﺎﺑ ندﻮﺑ ﻮﺟ

ﻲﻳ

زا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖﺌـﺸﻧ

ﺮﺘﺴﮔ ﺮﺑاﺮﺑ ه

،ﺖﺳا ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺰﻣ

ﻳ ﺖ ﻠﺻا ﻲ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻧﻻﻮﻃ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲ

ﺰﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﻛ تﺪﻣ ﻳ

ﺖ ﺘﺑﺎـﻗر ﻲ ﺖـﺳا

، دﺎﻧ ـﻳ هﺪ

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﻤﻋ ﻲ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ

ﭘﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ اﻳ ﻪﻜﻨ ﻧﺎﻣز ﻪﭼ ﻲ عﻮﻨﺘﻣ

عﻮـﻨﺘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻂﺒﺗﺮﻣ نازﺎﺳ نازﺎـﺳ

ﻏ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮ

ي ،ﺪﻧراد ﻂﺒﺗﺮﻣ دﺮﺒﻫار ندﻮﺑ ي

زا ﻂﺒﺗﺮﻣ رازﺎﺑ ندﻮﺑ ي

ﺮﺗﺮﺑ ﺖﺳا .

،ﻖﻘﺤﻣ ود ﻦﻳا ﺔﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﺮﮔا

طﺎـﺒﺗرا

ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﻧ ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﺪﻣآرﺎﻛ ترﻮﺻ روآ

ي اراد ﻳ ﻲ ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ ﺮ ﻞﺑﺎﻗ شوﺮﻓ و ﻏ ﻴ ﺮ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳﻨ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻜﭼﻮـﻛ ﺖـﻳﺰﻣ ،

ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ

. اﻳ ﻦ ﻂﺒﺗﺮﻣ

ِيدﺮﺒﻫار ندﻮﺑ اراد

ﻲﻳ ﺎﻫ

ِي كﺮﺘﺸﻣ نﺎﻴﻣ يدﺮﺒﻫار يﺎﻫﺪﺣاو ﺐﺴﻛ

رﺎﻛو

4ﺎﻫ ا ﻤﻫا ﻪﻛ ﺖﺳ ـﻴ

ﺖ

دراد

، ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﻧ ﺑ رازﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ندﻮﺑ ﻴ

ﻦ ﺐﺴﻛ ﺎﻫرﺎﻛو .

رد ﻮﭘ نﺎﻬﺟ ﻳﺎ

، هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ ﻳ ﻲ ﻲﻧﻻﻮﻃ رد ﻲﻣ ﺐﺴﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ هدزﺎﺑ تﺪﻣ

ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ دﻮـﺧ يﺎـﺒﻗر ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪـﺑ ردﺎـﻗ

ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﺮﺳ ،مواﺪﻣ ﻳ

ﻊ ﺮﺗ نازرا و اراد ﺮﺗ ﻲﻳ ﺎﻫ ي يدﺮﺒﻫار ﺪﻨﺷﺎﺑ . ا رد ﻳ ﻦ ﺮﻓ ﻳا ﺪﻨ

، و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻠﺻا ﻲ ﺶﻘﻧ رﻮﺤﻣ ي ﺪﻧراد ) ﻴﻛﺎﻣ زﺪ و

و ﻳﻠ ﻴ نﻮﺴﻣﺎ ، 1994 ( .

نﻮﻠَﮔ وداﺪﻨﻴﭘ ، رﻮﺗ ﻻ يد و )5

2014 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ

» عﻮـﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ

؛ شزرا ﺪـﻟﻮﻣ دﺮـﺒﻫار ـﻳ

ﺎ ،شزرا ِبﺮـﺨﻣ

1. Kahloul & Hallara 2. Chatterjee & Wernerfelt 3. Markides & Williamson 4. Strategic business units 5. Galván, Pindado & De La Torre

(11)

ﺪﻫاﻮﺷ ي ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ي

زﻮﺣ ة ﻳ ورﻮ

« شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺳﺎﻨﺷ

ﻲ هداد ﻞﻨﭘ ﺎﻫ

، ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ راﺬﮔﺮﺛا ي عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﺸﺨﺑ

ﻲ شزرا ﺮـﺑ

ازﺎﻣ هﺎﮕﻨﺑ رد د ﺎﻫ

ي زﻮﺣ ة ﻳ ورﻮ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار .

ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ِعﻮﻧ و ﺢﻄﺳ ﺎﻬﻧآ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ عﻮـﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ

ﺪـﺷر ﺮـﺑ ار ـﻳ

ﺎ ﺶﻫﺎـﻛ

هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ي عﻮﻨﺘﻣ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ﺳراو ﻲ و هدﺮﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻪﺳ ندﺮﻛ حﺮﻄﻣ ﺎﺑ ﺖﺳد

ﻳ ﺪـﻨﺘﻓﺎ : 1 . ـﺑ ﻴ ﻦ عﻮـﻨﺗ ـﺸﺨﺑ ﻲ و

شزرا ﻪﻄﺑار ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ ﻲﻄﺧﺮﻴﻏ يا .

2 . ﻬﺑ ﺢﻄﺳ ﻴ ﻪﻨ ا ي عﻮﻨﺗ زا ﺸﺨﺑ ﻲ عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار نآ رد ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﺸﺨﺑ

ﻲ ﺚـﻋﺎﺑ اﺪﺘﺑا

ﻲﻣ ؛ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا شزرا دﻮﺷ ﻄﻘﻧ رد ﺲﭙﺳ

ﺔ شزرا ،ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار

ﺪﻫد . 3 . صﻮﺼﺧ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ

عﻮـﻨﺗ ِندﻮـﺑ ـﺸﺨﺑ

ﻲ

،

ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ

ﻂﺒﺗﺮـﻣﺮﻴﻏ عﻮﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺮﻓآ شزرا

ﻳ ـﻨ دراد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲ .

4 . ﻏ عﻮـﻨﺗ ﻴ ﻂﺒﺗﺮـﻣﺮ رد

ﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺗ عﻮﻨﺗ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

، ﺮﺨﺗ ﻪﺑ ﻳ ﺐ

ـﻣ ﺮـﺠﻨﻣ شزرا ﻲ

دﻮـﺷ . 5 .

ندﻮـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ

، رد ار شزرا ﺶﻫﺎـﻛ

هﺎﮕﻨﺑ ﺎﻫ ي عﻮﻨﺘﻣ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ .

ﻟﺎﭘ ﻴ ﭻ ﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺶ لﺎﺳ رد 2000 ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد

» ﻄﺑار ﺔ ﻏ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ﭘ رد ﻴ ﺪﻧﻮ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ

ـﺳرﺮﺑ ،دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲ

ﺑﻴ ﺶ ﻫد ﻪﺳ زا ﻪ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ

«

، اﺮﺑ ي ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ ﻪﺑ ﺎﺑ رﺎﺑ ﮔرﺎﻛ ﻴ ﺮ ي ﻛﺮﺗ ﻴﺒ ﻲ ﺎﺘﻧ زا هدﺎﺳ ﻳ

ﺞ ﺖﻠﻣار ﺶﻫوﮋﭘ

، ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ ﻏ ﻴ ـﻄﺧﺮ ﻲ ندﻮـﺑ

ﺑ ﻪﻄﺑار ﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ دﺮﺒﻫار ﺸﺨﺑ

ﻲ ﺪﻧدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و .

داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﺞﻳﺎﺘﻧ عﻮﻨﺗ لﺪﺘﻌﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﻛ

ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد

عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ دوﺪﺤﻣ و هدﺮﺘﺴﮔ

، ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ي

ﻤﻋ زا دﺮﻜﻠ ﺮﺠﻨﻣ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﺎﻬﻧآ اﺮـﺑ ي ﻏ ﻴ ـﻄﺧﺮ ﻲ و لﺪـﻣ ندﻮـﺑ ﻞﻜـﺷU

ﺑ طﺎﺒﺗرا ﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ و دﺮﻜﻠﻤﻋ

، ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻲﻠﻳﻻد .

ﺐﺴﻛ ﻚﺗ ﺖﻟﺎﺣ زا هﺎﮕﻨﺑ ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ ،ﻂﺒﺗﺮـﻣ عﻮـﻨﺗ ﺖﻤـﺳ ﻪﺑ رﺎﻛو

دﺮـﻜﻠﻤﻋ

اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﭘﻴ اﺪ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ

، ﺘﻗو ﺎﻣا ﻲ ﻏ عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ زا هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ، ﻳ

ﺪﺑﺎ .

و كرﺎﭘ ﮓﻧﺎﺟ ) 2012 ( ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ

» ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﻘﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ؛هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻴ

سﺎ ﭘوﺮﺘﻧآ

1ﻲ

« ﺪـﻧداد مﺎﺠﻧا .

ﺎﻬﻧآ ﻄﺑار ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺔ

ﻏ ﻴ ﻄﺧﺮ ﻲ ﺑﻴ ﻦ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺰﻫ سﺎﺳا

ﻳ ﻪـﻨ ﺎـﻫ

عﻮـﻨﺗ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﻊﻓﺎـﻨﻣ و ـﺸﺨﺑ

ﻲ رد

نارﻮﺘﺳر ﺖﻌﻨﺻ راد

ي ور ﺎﺑ ﻳ دﺮﻜ رازﺎﺑ رد عﻮﻨﺗ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ

: ﺼﺨﺸﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺗ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻲ

ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ

ﻪـﻛ دﻮـﺷ

دﺮﻜﻠﻤﻋ

؛ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

حﻮﻄﺳ رد ﻪﻛ ﻦﻳﺮﻳز

ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ

، ـﻔﻨﻣ ﺮﺛا ﻲ

دراد ﻪـﺒﻠﻏ ﻪـﻄﺑار ﺮـﺑ .

اروﺎـﻣ ي ا ـﻳ ﻦ ،ﺢﻄـﺳ

اﺰﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻳ

ﺶ اﺰﻓا ،ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻳ

ﺶ ﺪﻫاﻮﺧ ﻳ ﺖﻓﺎ . ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد ي

ﺖـﺒﺜﻣ ﺮـﺛا ،ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻘﻣ

ـﻴ

،سﺎ و هﺮﺘـﺴﮔ

ﻢﻫ اﺰﻓا ﻲﻳ

، ﻔﻨﻣ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻲ نآ ﻣ ﻪﺒﻠﻏ ﻲ ﺪﻨﻛ . عﻮﻨﺗ ﻏ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺼﺨﺸﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺗ ﻲ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛ﺪﻫد

رد ﻪـﻛ

ﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﻴﻳ

ِﻦ ﻏ عﻮﻨﺗ ﻴ

،ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ دراد ﻪﺒﻠﻏ ﻪﻄﺑار ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا .

ا زا رﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﭼﺮﮔا ﻳ

ﻦ ﻏ عﻮﻨﺗ ،ﺢﻄﺳ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ

ﻪـﻛ دﻮـﺷ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .

ﻪﺑ

،ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد

ي ﻏ عﻮﻨﺗ ﻴ ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ

، ﻪﺑ ﻟد ـﻴ ﻞ اﺰـﻓا ﻳ ﺶ ﺰﻫ ﻳ ﻪـﻨ ﺎـﻫ ي

ـﻠﺧاد تﻼﻣﺎـﻌﺗ ﻲ

زا و

ﺖﺳد ﻟد ﻪﺑ لﺮﺘﻨﻛ نداد ﻴ

ﻞ ﺐﺴﻛ زا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻟوا رﺎﻛو

ﻴ

،ﻪ ﻣ ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲ

ﻳ ﺪﺑﺎ . ﺎـﻬﻧآ ـﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴ ﻳرد ﺪـﻨﺘﻓﺎ ـﺘﻗو ﻲ ﻪـﻛ

هﺎﮕﻨﺑ ﻢﻫ ﺎﻫ ﮔرد نﺎﻣز ﻴ ﺮ ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻴ

ﻂﺒﺗﺮﻣﺮ ﺪﻨﺘﺴﻫ

، ﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻴ

ﻪﻨ رد ﺘﻟﺎﺣ ﻲ ﻣ خر ﻲ ﺪﻫد ﻏ و ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﻴ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ،ﻒﺼﻧ ﻒﺼﻧ .

ﻟ ﻲ يﻮﻫ و يﻮﻫ ، )2

2012 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﺎﺑ يا ناﻮﻨﻋ

» ﺮﻓآ شزرا ﺮﺛا ﻳﻨ

ِﻲ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺘﻌﻨﺻ و ﻲ ﺖﻛﺮـﺷ ﺮﺑ ﺎـﻫ

ي

ﻣﺎﻬﺳ ﻲ ﺰﻟﺎﻣ رد مﺎﻋ ي

« ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ، ﻫ ﻪﻛ

ﻴ ﭻ ﻛرﺪﻣ ﻲ ﺮﺑ لاد ﺮﻴﺛﺄﺗ عﻮﻨﺗ ﺸﺨﺑ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺑ شزرا ﺮﺑ دراﺪﻧ دﻮﺟو هﺎﮕﻨ

؛ ﺎـﻣا

ﺪﻫاﻮﺷ نﺎﻧآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ عﻮﻨﺗ

ﺸﺨﺑ ﻲ ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ﻪﺑ ﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻲ

ﺮﺑ شزرا هﺎﮕﻨﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻤﻛ ﻲ ﻲﻣ دراﺬﮔ .

1. Entropy

2. Lee, Hooy & Hooy