)يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ
Coenobita scaevola
(
ﻬﻣ
هرﺎﻜﻣ ﻪﻳﺪ
1هﺮﻴﺷ ﻲﻨﻤﭼ ﻪﻔﻃﺎﻋ ،
*2
و ﻲﻗﺎﺘﺸﻣ ﻮﻨﻴﻣ 3
1 . يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﺪﺷرا هﺎﮕﺸﻧاد دازآ
،ﻲﻣﻼﺳا ﺪﺣاو نﺎﻬﻔﺻا ) نﺎﮕﺳارﻮﺧ (
،
،نﺎﻬﻔﺻا ناﺮﻳا mahdiehmakareh25@gmail.com
2 . دﺎﺘﺳا ﻳ
،رﺎ هوﺮﮔ ﺤﻣ ﻴ ﻂ ز ﻳ ﺖﺴ
، هﺎﮕﺸﻧاد دازآ ﻣﻼﺳا ﻲ
، ﺪﺣاو نﺎﻬﻔﺻا ) نﺎﮕﺳارﻮﺧ (
،
،نﺎﻬﻔﺻا اﻳ ناﺮ
3 . د يﺮﺘﻛ
،ﻲﺼﺼﺨﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دازآ
،ﻲﻣﻼﺳا ﺪﺣاو نﺎﻬﻔﺻا ) ﺧ نﺎﮕﺳارﻮ (
، هﺎﮕﺷﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﺟ
و
،نﺎﮕﺒﺨﻧ
،نﺎﻬﻔﺻا ناﺮﻳا
M_moshtaghie@tahoo.com
ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﺻو :ﻪﻟﺎﻘﻣ 13 / 05 / 1396 ﺦﻳرﺎﺗ
شﺮﻳﺬﭘ :ﻪﻟﺎﻘﻣ 15 / 11 / 1396
هﺪﻴﻜﭼ
ﺑ ﻪ ﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲ ﺄﺗ ﺛ ﺮﻴ ﮔدﻮﻟآ ﻲ ﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﻪﺑ مﻮﻴ
ﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ تﺎﻴ ر ﻲﺘﺨﻳ
وﺰـﻨﻣ ﮓـﻨﭼﺮﺧ ي
)
Coenobita scaevola
شور دﺮﺑرﺎـﻛ ﺎـﺑ (
ر ﺖﺨﻳ ﺠﻨﺳ ﻲ ﺘﻨﺳ ﻲ ، 60 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻲ
بﻮﻨﺟ و بﻮﻨﺟ زا قﺮﺷ
ﺰﺟ ةﺮﻳ ﻛ ﺶﻴ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد 1395 ﺖﺷادﺮﺑ ﺪـﺷ . ياﺮـﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ر ﺖﺨﻳ ﺠﻨﺳ ﻲ ، 15 هزاﺪﻧا ﺖﻔﺻ يﺮﻴﮔ ﺪﺷ ﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ . مﻮﻴ
هرﺎـﺼﻋ زا ﺲـﭘ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺮـﻫ ﺖﺨـﺳ ﺖﻓﺎﺑ رد ﮔ
يﺮـﻴ هﺎﮕﺘـﺳد ﻂـﺳﻮﺗ ،
ﺮﺘﻣوﺮﺘﻜﭙﺳا ي بﺬﺟ ﻤﺗا ﻲ هزاﺪﻧا ﮔ يﺮﻴ ﻣ .ﺪﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ و
ﻣدﺎﻛ مﻮﻴ ا رد هﺎﮕﺘﺴﻳ ﺷ بﻮﻨﺟ قﺮ ﻪﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ 66 / 5 36±
/ 19 و 36 / 0
±
8 / 1 و رد هﺎﮕﺘﺴﻳا بﻮﻨﺟ ﻪﺑ
،ﺐﻴﺗﺮﺗ 11 / 5 49±
/ 22 و 38 / 3 38±
/ 2 ﻣ ﻲﻠﻴ ﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺮﺘﻴ ﺖﺳا . زا ـﻓﺮﻃ ﻲ ﺰـﺟ ﻪـﺳ ﻐﺘﻣ
،ﺮـﻴ ﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴ ﺎـﺳ ﺮﻳ
ﻐﺘﻣ يﺎﻫﺮﻴ ﻲﺘﺨﻳر رد هﺎﮕﺘﺴﻳا بﻮﻨﺟ قﺮﺷ ﺮﺗﻻﺎﺑ زا هﺎﮕﺘﺴﻳا بﻮﻨﺟ ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﻮﺒﻧ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎ ﻣدﺎﻛ ﺖﻈﻠﻏ راد مﻮﻴ
ـﺑ ﻦﻴ ا ود هﺎﮕﺘـﺴﻳ
ﺎﺘﻧ و ﺞﻳ ﺰﻛﺮﻤﺗ وPCA
57 ﺪﺻرد ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻣ ﺆ ﻪﻔﻟ ،لوا رﻮﺤﻣ رد ﺎﻫ ﻲﻣ
ﺎـﭘ ناﻮﺗ ﻦﻴﻳ ﺮـﺗ ﻣ ندﻮـﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴ ﻐﺘﻣ يﺎـﻫﺮﻴ ر ﺖـﺨﻳ ﻲـﺳﺎﻨﺷ رد
ا هﺎﮕﺘﺴﻳ ار بﻮﻨﺟ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺮﺘﻣﻮﻟآ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﻪﻧﻮﮔ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻣﺎﺠﻧﺎﻴﺑ
، ا نﺪﺑ ﺖﻓﺎﺑ رد بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻦـﻳ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺎـﻫ
ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻣ
ا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ دﺎﺠﻳ
ﺬﻐﺗ ،ﺖﻛﺮﺣ رد لﻼﺘﺧا
،ﻪﻳ ﺖﻔﺟ ﮔ يﺮﻴ ﺘﻧ رد و ﻪﺠﻴ ا رد ،ﺎﻘﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﻴﻠﻛ هژاو
ﺮﻳﺰﺟ ة
،ﺶﻴﻛ يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ )
Coenobita scaevola
ﺖﺨﻳر ،(
مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ،ﻲﺘﻨﺳ ﻲﺠﻨﺳ .
زﺎﻏآﺮﺳ
ﻪــﻫد رد يﺎــﻫ بآ ﻲﮔدﻮــﻟآ ،ﺮــﻴﺧا يﺎــﻫ
ﻒــﻴﻃ ﺎــﺑ ﻲﻳﺎــﻳرد
هدﺮﺘــﺴﮔ يا ﺪــﻨﻳﻻآ زا ه ﺖــﺴﻳز يﺎــﻫ زا ﻲــﻜﻳ ﻪــﺑ ﻲــﻄﻴﺤﻣ
ﻲــﺳﺎﺳا ﻦﻳﺮــﺗ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻞﻳﺪــﺒﺗ نﺎــﻬﺟ تﻼﻜــﺸﻣ
) Mclaughlin et al., 2010 .(
ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ
هوﺮﮔ زا يﺎﻫ هﺪﻨﻳﻻآ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﺮﺛا رد ﻲﺑآ
ﺰﻴﻧ و ﻪﺑ رد هﺪﻤﻋ رﻮﻃ بﻼﺿﺎﻓ ﺮﺛا
يﺎـﻫ و يﺮﻬـﺷ ،ﻲﺘﻌﻨـﺻ
ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫ
هار ﻲﺑآ ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ ) Humtsoe et al.,
.(2007 ﻦﻳا
ﻪـﺑ تاﺰـﻠﻓ
ﻲﺘـﺴﻳز ﻊـﻤﺠﺗ ﺖـﻠﻋ ،
رد يراﺪـﻳﺎﭘ ﻂﻴﺤﻣ
ناﻮﺨﺘـﺳا و ﺖـﻓﺎﺑ رد ﻲﺘﺴﻳز ﻆﻴﻠﻐﺗ و ﻲﺑآ يﺎﻫ يﺎـﻫ
هﺪـﻧز تادﻮﺟﻮﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻫ كﺎـﻧﺮﻄﺧ
ﻪـﺑ و ﻊـﻓد مﺪـﻋ ﺖـﻠﻋ
هﺮﻴﺠﻧز رد ﺎﻬﻧآ ﺖﻈﻠﻏ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ـﻫ
ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ﻲﻳاﺬـﻏ يﺎ
ر أ ﺐـﺟﻮﻣ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲﻳاﺬﻏ مﺮﻫ س رﺎـﺛآ
ﺮـﺑ ﻲﻤـﺳ
تادﻮـﺟﻮﻣ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ ) Adedeji & Okocha, 2011 (
ﻦــﻳا.
ﻴﻔﺼﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ًﻻﻮـﻤﻌﻣ تاﺰـﻠﻓ ﺔ
ﻪـﺑ و هدﻮﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
ﻲﺘﺣار ﻲﻣ ﺗ
ﻪــﺑ نﺎــﻳﺰﺑآ ﻲﮔدﻮــﻟآ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻨﻧاﻮ صﻮـﺼﺧ
ﮓﻨﭼﺮﺧ ﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻢﺠﻧ) 1393
.(
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
ﻣ :لﻮﺌﺴ Email: atefehchamani@yahoo.com
ﺎﻌﻟﺎﻄﻣ تادﻮـﺟﻮﻣ ﺶﻨﻛاﺮـﭘ و عﻮﻨﺗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ت
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺛا ﻲﺑﺎﻳدر رد ﻲﻳﺎﻳرد ﻲﻠﺣﺎـﺳ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ
.ﺖﺳا ناواﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا ياراد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﺖﺧﺎﻨﺷ و زا
ﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻲ
ﺖـﻓﺎﻳ ناﺮـﻳا ﻲﺑﻮـﻨﺟ ﻞﺣاﻮـﺳ رد ﻪـﻛ نﺎﮔﺮﻬﻣ
ﻲﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺖﺨﺳ نﺎﺘﺳﻮﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﺑ هﺪـﻤﻋ رﻮﻃ ﻲﭼرﺎﻜـﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻴﺴﺣ)
،ﻲﻛوزﺎﭘ و 1393
؛ Poore, 2004 ﮓﻨﭼﺮﺧ .(
ﻫوﺮﮔ يوﺰﻨﻣ ﻲ
زا ﺖﺨـﺳ نﺎﺘـﺳﻮﭘ رد ﺘـﺳار ﺔ Decapoda و
داﻮﻧﺎﺧ ة Paguraidae زا ﺶﻴـﺑ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا
1100 ﻪـﻧﻮﮔ
ا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ نآ زا ﺖﺳ
) Mclaughlin et al., 2010 ﻦﻳا .(
هﺎﮕﺘــﺴﻳز رد نارﻮﻧﺎــﺟ يﺎــﻫ
ﻪﺘــﺷاد ﺶﻨﻛاﺮــﭘ ﻲﻧﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ
،نارﺎــﻜﻤﻫ و يﺪﻴــﺸﻤﺟ) 1393
و ( ﻢﻜــﺷ فﺪــﺻ زا نﺎــﻳﺎﭘ
ﻪﺑ ،نﺎﻨﻤـﺷد ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﻲﻤﻜـﺷ مﺮـﻧ ﺶﺨﺑ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ رﻮﻈﻨﻣ
سﺮﺘﺳا و نﺪﺑ نﺪﺷ ﻚﺸﺧ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
،نارﺎـﻜﻤﻫ و يدﺎﺑآﺮﻴﺧ) 1391
; Seyffabadi et al.,
.(2014 ﻧﻮﮔ ﺔ Scaevola Coenobita
،نارﻮﻧﺎـﺟ وﺮﻧﺎﻣﺮﻓ زا ،
ﺧﺎﺷ ﺔ ﺧﺎﺷﺮﻳز ،نﺎﻳﺎﭘﺪﻨﺑ ﺔ
ﺖﺨﺳ ر ،نﺎﺘـﺳﻮﭘ ﺘـﺳا
ﺔ هد و نﺎـﻳﺎﭘ
داﻮﻧﺎﺧ ة Coenobitidae و ﺖﺳا
ﺶـﺨﺑ فاﺮـﻃا رد ﻲﻳﺎـﻫ
زا
،ﻲﻟﺎﻣﻮــﺳ ﻞﺣاﻮــﺳ ،نﺪــﻋ ﺞﻴــﻠﺧ ﻪــﻠﻤﺟ زا ﺪــﻨﻫ سﻮﻧﺎــﻴﻗا ﺞﻴﻠﺧ و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ﺖﻓﺎﻳ سرﺎﻓ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) Oh et al., 1999 (.
ﺖــﺨﻳر ﻲــﺳﺎﻨﺷ
، ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔــﺴﻳﺎﻘﻣ و و ﻞﻜــﺷ تاﺮــﻴﻴﻐﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ نآ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ )
Dryden
& Mardia, 1998; Tjarks, 2009 ﺖﺨﻳر تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .(
ﻲﺠﻨﺳ
راﺰــﺑا ﺐــﺳﺎﻨﻣ ي تادﻮــﺟﻮﻣ نﺪــﺑ ﺪــﺷر كرد رد
،هﺪــﻧز
مﻮﺑ نآ يدﺮﻜﻠﻤﻋ و يرﺎﺘﻓر ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫ
و ﺖﻴﻌﻤﺟاﺮﻓ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ،
ﻪــﻧﻮﮔ ﻲﻠﻣﺎــﻜﺗ و ﻲﻜﻴﺘﻧژﻮــﻠﻴﻓ ﻂــﺑاور ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ ﺖــﺳا ﺎــﻫ
) Palmer, 2004; Rohlf, 1993 Fogarty & Botsford,
2006;
(.
ﺖﺨﻳر ﻲﺠﻨﺳ ﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﺔ ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ ﺪﻨﭼ يرﺎﻣآ هﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﺖﺒﺴﻧ تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ و ﻖﻤﻋ ،ضﺮﻋ ،لﻮﻃ ﻚـﻳ و ﺎـﻫ
يﺮــﺳ
هداد يﺎــﻫ ﺖـــﺳا راﻮﺘـــﺳا ﻲـــﺷرﺎﻤﺷ )
& Nasri, 2012
Eigdari (
هوﺮـﮔ رد ﺎـﻳ ﻦﻴـﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺎـﻫ
ار
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) Webster et al., 2010 .(
ﻣ ـﻌﻟﺎﻄ ﺔ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻲــﮔﮋﻳو
ﺖــﻴﻌﻤﺟ ﻲــﺘﺨﻳر يﺎــﻫ يﺎــﻫ
ﻪــﻧﻮﮔ يا رد ﻪــﻛ
هﺎﮕﺘﺴﻳز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻲﮔﺪﻧز
ﻲﻣ ﺮﺘﻬﺑ كرد نﺎﻜﻣا ،ﺪﻨﻨﻛ ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﻲﮔﮋﻳو ﻲـﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ ﻲـﮔﮋﻳو رد
ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﻲــﺘﻴﻌﻤﺟ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪـﻨﻛ ) Kuliev, 1988
ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا .(
ﻲـﺳرﺮﺑ رﻮـﻈﻨﻣ
ﺨﻳر تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲـﺘ
ﻪـﻧﻮﮔ نورد يا
Scaevola Coenobita
رد
ﺖﻈﻠﻏ يوﺎﺣ ﺮﺘﺴﺑ ود مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
مﺎـﺠﻧا
.ﺖﻓﺮﮔ
ور و داﻮﻣ ش
ﺎﻫ
ﻧﻮﻤﻧ ﻪ ﻪﺑ يرادﺮﺑ دوﺪﺤﻣ زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ة
ﻪـﻧﻮﮔ ﺶﻨﻛاﺮـﭘ
بﻮﻨﺟ و بﻮﻨﺟ ﻞﺣاﻮﺳ رد ﺮﻳﺰﺟ قﺮﺷ
ة ﺶﻴﻛ ﻞﻜﺷ) 1 ( رد
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395 ﻠـﺻﺎﻓ رد ،ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﻧاواﺮﻓ جوا نﺎﻣز رد و ﺔ
ﻪﻤﻴﻧ ﺎﺗ بوﺮﻏ ﻪﺑ و ﺐﺷ
ﻲﺘﺳد ترﻮﺻ ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﻞﻜـﺷ)
2 (
ـﻟآ ﺮـﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺪﻨﺘﺴﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ . ﻢﺘـﺴﻴﺳﻮﻛا ﻲﮔدﻮ
ﺟرد ﺎﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ،ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺔ
ﻲﮔدﻮﻟآ
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ياراد ﺎﻣا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎ
ﺎـﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻢﻫﺎﺑ راد
ﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻜﻣا ﺔ
ود ﺮـﻫ رد ،ﻲﮔدﻮﻟآ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﺨﻳر تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ
و ﻲﺘـﺴﻳز رﺎـﻣآ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮـﺑ .ﺪـﺷﺎﺑ روﺪـﻘﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا ﻪﺑ ﺑ ﻪﻜﻨﻳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪ
ﻧﻮﮔ ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ ﺖﻴﻌﺿو ،دﻮـﺸﻧ دراو ﻲﺒﻴﺳآ ﻪ
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ يرادﺮﺑ 25
ﺗ درﻮـﻣ دﺮـﻓ ﺄ
يرﺎـﻣآ ﺪـﻴﻳ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ )
Team, 2017 (
داﺪﻌﺗ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ. 30
ﻪـﻧﻮﻤﻧ
عﻮﻤﺠﻣ رد و هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺮﻫ زا 60
ﺖﺷادﺮﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ
ﻪﺑ مزﻻ .
ﺶﻳﺎﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺳا ﺮﻛذ و ﺶﻴـﻛ ﻞﺣاﻮـﺳ رد دﺪـﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﻣ ﺖـﻇﺎﻔﺣ هرادا نﺎـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﻧﺰﻳار ﻂﻴـﺤ
،ﺶﻴـﻛ ﺖـﺴﻳز
ــﻧﻮﮔ ﺔ Scaevola Coenobita
ﻞﺣﺎــﺳ ود ﻦــﻳا رد ﺎــﻬﻨﺗ ،
و هﺪﻫﺎــﺸﻣ ﻞــﺑﺎﻗ ﻪــﻈﺣﻼﻣ ﻞــﺑﺎﻗ ﻲــﻧاواﺮﻓ ﺎــﺑ (هﺎﮕﺘــﺴﻳا) ﻪﻧﻮﻤﻧ .ﺖﺳا يرادﺮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ دوﺪـﺣ زا ﺪـﻌﺑ ﺎﻫ 24
بآ رد يﺮـﻴﮔراﺮﻗ ﺖﻋﺎـﺳ
يزﺎـﺳاﺪﺟ زا ﺲـﭘ و هداد ﺖﺳد زا ار ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻢﺋﻼﻋ ،ﻦﻳﺮﻴﺷ ﺑ لﺎﺘﻴﺠﻳد يوزاﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،فﺪﺻ زا ﺖﻗد ﺎ
1 نزو مﺮﮔ
ﺲﭙﺳ .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺑ
ﺖﻛﺎﭘ ﻪﺑ و يراﺬﮔﺪﻛ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ يﺎـﻫ
ﭗــﻳز راد يﺎــﻣد رد و ﻞــﻘﺘﻨﻣ 4
- ــﺟرد ﺔ ﻲﺘﻧﺎــﺳ ﻪــﺑ داﺮــﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ رد .ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﺎـﻫ
ﻪـﺑ ترﻮـﺻ
لﻮــﻃ و ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﻲﺠﻧﺮﻄــﺷ ﺬــﻏﺎﻛ يور ﻪــﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲــﻠﻛ )1
مﺮــﻧ ﺖﻤــﺴﻗ لﻮــﻃ ،(TL )2
،(AL ﺖﻤــﺴﻗ لﻮــﻃ
3ﺖﺨﺳ ) لﻮﻃ ،(HL ﻗﺎﺳ ﺔ
4ﻲﻤﺸﭼ ) ﻦﺘـﻧآ لﻮﻃ ،(EL )5
،(AL
سﺎﭘارﺎﻛ لﻮﻃ )6
لﻮـﻃ ،(CL
ﻲﻣاﺪـﻗ ﺮﭙـﺳ 7
) لﻮـﻃ و (ASL
ﻛﺮﺣ يﺎﻫﺎﭘ
8ﻲﺘ ) ﻂﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ (WLL ﺖـﻗد ﺎـﺑ ﺶﻛ
1 / 0
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ زاﺪـﻧا ، ه
ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ ﻞﻜـﺷ)
3 ( ضﺮـﻋ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ .
سﺎﭘارﺎﻛ )9
ﻲﻤﺸﭼ ﻪﻗﺎﺳ ضﺮﻋ ،(CW )10
(EW
، ﺪـﻨﺑ ضﺮـﻋ
11ﻂﺳو ) CuW
ﻮـﺷ زﺎـﺑ ضﺮﻋ و ( )12
CPW دﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ( زا ه
ﺖﻗد ﺎﺑ ﺮﻴﻧراو ﺲﻴﻟﻮﻛ 1
/ 0 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ زاﺪﻧا ه يﺮﻴﮔ داد و ه يﺎﻫ
مﺮﻧ دراو ﻪﻠﺻﺎﺣ راﺰﻓا
ﺪﺷSPSS ﻞﻜﺷ) 4 (.
ﻞﻜﺷ 1 . هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يرادﺮﺑ ﺮﻳﺰﺟ رد ة ﺶﻴﻛ
ﻞﻜﺷ 2 . ﻪﻧﻮﻤﻧ يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ زا يرادﺮﺑ
ﻒﻟا
ب
ج
ﻞﻜﺷ 3 . ﻗﺎﺳ لﻮﻃ (ج سﺎﭘارﺎﻛ لﻮﻃ (ب نﺪﺑ ﻞﻛ لﻮﻃ (ﻒﻟا ﺔ
ﻲﻤﺸﭼ
ﻒﻟا ب
ج
ﻞﻜﺷ 4 . ﻧ ﺖﻤﺴﻗ لﻮﻃ (ج سﺎﭘارﺎﻛ ضﺮﻋ (ب ﻂﺳو ﺪﻨﺑ ضﺮﻋ (ﻒﻟا مﺮ
ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد
ﺖﺨﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ،نﺎﺘﺳﻮﭘ
ﺶﺨﺑ رد يﺎﻫ ﻊﻤﺠﺗ ﺖﺨﺳ ﻲﻣ
ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ و
ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ زا ﺮﺗﺎـﻛ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻲﻧﺎـﻗﻮﻓ ﺖﺨـﺳ ﺖﻤﺴﻗ ،
ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا مﺮﻧ ﺖﻤﺴﻗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ
ﻪـﺑ ،ﻦﻳزﻮـﺗ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ اﺪﺟ
تﺪﻣ 30 نوآ رد ﺖﻋﺎﺳ 70
ﺟرد ﺔ ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﻚـﺸﺧ ﺪـﺷ .
ﻫ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ رد و ﺪـﺷ (ﻦﮕﻤﻫ)هﺰﻴﻧژﻮـﻤﻫ و مﺮـﻧ ،ﻲﻘﻴﻘﻋ نوﺎ
)ﻊــﺟﺮﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘــﺳد ﻖﺑﺎــﻄﻣ ﻪــﻣادا AOAC13
شور ﻪــﺑ (
ﻢﻀﻫ بﻮﻃﺮﻣ ﺪﺷ
ﻦﻳﺪﺑ . ،رﻮﻈﻨﻣ 2 دﺎﻣ مﺮﮔ ة ﺮـﻫ زا ﻚـﺸﺧ
ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ 20 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ كﺮﻣ ﻚﻳﺮﺘﻴﻧﺪﻴﺳا لﻮﻠﺤﻣ 65
ﺪﺻرد و
2 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻧﮋﻴﺴﻛا بآ ﺪﺷ
ﻪﺑ . نﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ رﻮﻈﻨﻣ
ﻧﻮﻤﻧ ،ﺮﺘﻬﺑ ﻪ ﺎﻫ ﺪﻣ ﻪﺑ ت 1 ) ﺐﺷ 12 راﺮـﻗ دﻮـﻫ ﺮـﻳز (ﺖﻋﺎـﺳ
ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ 48
يﺎـﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ 70
ـﺟرد ﺔ رد ﻲـﻌﻗاو نﺪـﺷ دﺮﺳ زا ﺲﭘ فﺎﻔﺷ لﻮﻠﺤﻣ .ﺪﺷ هداد ﺎﻣﺮﮔ ﺖﻴﻠﭘ تﺎﻫ
لﻮـﻠﺤﻣ ،فﺮـﻇ نﺪﺷ ﻚﻨﺧ زا ﺲﭘ .ﺖﺳا ندﺮﻛ ﺮﺘﻠﻴﻓ هدﺎﻣآ هژوژ ﻦﻟﺎﺑ رد هﺪﺷ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ 25
ﻲﻠﻴﻣ يﺮﺘﻴﻟ ﺮـﻄﻘﻣ بآ ﺎـﺑ
ﺎﺻ ﺬﻏﺎﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺮﻴﻄﻘﺗ رﺎﺑ ود ﻦـﻤﺗاو ﻲﻓ
42 فﺎـﺻ
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ و هﺪﺷ 25
ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ ) ﺪـﺷ هﺪﻧﺎﺳر AOAC, 1980
.(
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ
ﻠﻌـﺷ ﻲـﻤﺗا بﺬـﺟ يﺮﺘﻣوﺮﺘﻜﭙـﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﺔ
ﻲـﺘﻴﻓاﺮﮔ لﺪـﻣ
Furnace AAS Model 67OG زاﺪﻧا
ه ﮔ ـﻴﻬﺗ ياﺮﺑ .ﺪﺷ يﺮﻴ ﺔ
،ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ 20
ﻲﻠﻴﻣ ﺮـﺘﻣ كﺮـﻣ ﻚﻳﺮﺘﻴﻧﺪﻴـﺳا لﻮـﻠﺤﻣ 65
ﺪﺻرد و 2 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ و بﺮـﺳ زﺎـﺠﻣ راﺪـﻘﻣ ﺎـﺑ ﻪﻧﮋﻴﺴﻛا بآ
) مﻮﻴﻣدﺎﻛ 5 / 1 و 2 / 0 ﻲﻠﻴﻣ ﺖـﻈﻠﻏ و طﻮـﻠﺨﻣ (ﺮـﺘﻴﻟ ﺮـﺑ مﺮﮔ
زاﺪﻧا نآ مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ه
يﺮﻴﮔ ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا و هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺮﺴﻛ ـﺷ .ﺪ
ﺞﻳﺎـﺘﻧ يروﺎـﻜﻳر ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴـﺑ
96
ﺪﺻرد ﺎﺗ 101 ﺪﺻرد ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ـﻧﻮﻤﻧ ﻪﺳ ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﺔ
) هﺪﺷ هدﻮﻟآ spike
ﻪـﺳ رد ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲﮔدﻮـﻟآ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد (
ﻲﻟاﻮﺘﻣ زور هﺪﺷ ﻢﻀﻫ
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ يروﺎـﻜﻳر ﺪـﺻرد و ﺪـﺷ
.
ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺲﭙﺳ لﻮﻣﺮﻓ 1 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ :
M =CV /W (1)
ﺑ ﺖﻈﻠﻏ =C ﻪ
هﺎﮕﺘﺳد زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻢﺠﺣ =V
دﺎﻣ راﺪﻘﻣ =W ة
ﺮﺑ هﺪﺷ فﺮﺼﻣ ﻚﺸﺧ مﺮﮔ ﺐﺴﺣ
ﻲﻠﻴﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻈﻠﻏ =M مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
ـﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮـﻈﻨﻣ ﺔ
مﻮﻴﻣدﺎـﻛ و بﺮـﺳ ﺖـﻈﻠﻏ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎـﻫ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎـﺑ هﺎﮕﺘـﺴﻳا ﺮـﻫ رد
داد ﻪﺘﻴﻟﺎﻣﺮﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ه
ـﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺎﻫ ﺔ
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ
هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ﻦﻴﺑ مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ و ﻲﺘﺨﻳر يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ا مﺮــﻧ ز راﺰــﻓا (ver. 24) ﻞــﻴﻠﺤﺗ ياﺮــﺑ ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫSPSS
ﻣ ﺆ ﻪﻔﻟ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ مﺮـﻧ زا14
راﺰـﻓا CANOCO هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺪـﺷ .
ﺖﺴﺨﻧ نﻮـﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ Shapiro wilk
، هداد ﺖـﻴﻌﺒﺗ زا ﺎـﻫ
ﺮﻫ رد بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺰﺟ ﻪﺑ نﻮﭼ و ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻊﻳزﻮﺗ داد ﻲﻘﺑﺎــﻣ ،هﺎﮕﺘــﺴﻳا ود ه
نﻮــﻣزآ زا ﺪــﻧدﻮﺒﻧ لﺎــﻣﺮﻧ ﺎــﻫ
يﺮﺘﻣارﺎﭘﺎﻧ Mann-Whitney U ﻪﺑ
ـﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮـﻈﻨﻣ ﺔ
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ
ﻪــﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺘــﺴﻳا ود رد ﻲــﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ يﺎــﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يرادﺮــﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
هداد ﺖـﻴﻌﺒﺗ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖـﻈﻠﻏ يﺎـﻫ
نﻮـﻣزآ زا ،لﺎـﻣﺮﻧ ﻊـﻳزﻮﺗ زا هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ﺮﻫ رد بﺮﺳ One
sample t test ﻪﺑ
ﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﺔ
ﺮﻫ رد بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ناﺰـﻴﻣ ﺎﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا
ﻊـﻳزﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻲـﻓﺮﻃ زا .ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺪـﺸﻧ
لﺎـﻣﺮﻧ
هداد نﻮــﻣزآ ،مﻮﻴﻣدﺎــﻛ يﺎــﻫ Binomial
ﻪــﺑ ــﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮــﻈﻨﻣ ﺔ
ناﺰــﻴﻣ ﺎــﺑ هﺎﮕﺘــﺴﻳا ود ﺮــﻫ رد مﻮﻴﻣدﺎــﻛ ﺖــﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺞﻳﺎﺘﻧ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ Mann-Whitney U
ياﺮـﺑ ﺎـﻳ دﻮـﺟو ﻲـﺳرﺮﺑ
مﺪﻋ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﺎ
رد ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ راد
نﺎﺸﻧ ﺖﻴﻌﻤﺟ هدﺎﻣ و ﺮﻧ داﺮﻓا ﻲـﻣ
نﻮـﭼ ،ﺪـﻫد P value
رد
درﻮﻣ وAL زا ﺮﺘﻤﻛL 05 / 0 ﻦﻴـﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻂﻘﻓ ،ﺖﺳا
ـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ياراد هدﺎﻣ و ﺮﻧ ﺎ
ﻲﻘﺑﺎـﻣ درﻮـﻣ رد .ﺪﻨﺘـﺴﻫ راد
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ P value زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
05 / 0 د و ﺖﺳا فﻼﺘﺧا ﻪﺠﻴﺘﻧ ر
آ ﻨﻌﻣ يرﺎﻣ ﺎ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗﺎﺑ .دراﺪـﻧ دﻮـﺟو هدﺎـﻣ و ﺮـﻧ ﻦﻴـﺑ راد
مﺪﻋ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو دﺎ
درﻮـﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖـﻳﺮﺜﻛا نﺎـﻴﻣ را
ـﻤﻫ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ هدﺎﻣ و ﺮﻧ داﺮﻓا رد ﻲﺳرﺮﺑ ﺔ
داد ه و ﻢـﻫ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ نوﺪﺑ ﺖﻴ
ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﻦـﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ .ﺪﻧﺪﺷ
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ Mann-Whitney U
لوﺪﺟ) 1 ،(
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ
بﻮـﻨﺟ و بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا ود رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎـﺸﻧ قﺮـﺷ
ﻲﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺰﺟ ﺪﻫد ،CuW
،EW ﺮﻳﺎـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣCPW
ــﻨﻌﻣ توﺎــﻔﺗ ياراد ﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ دﺎ
و بﻮــﻨﺟ هﺎﮕﺘــﺴﻳا ﻦﻴــﺑ را
بﻮﻨﺟ ) هدﻮﺑ قﺮﺷ 05
/ 0 P value <
( ﻤﻫ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳا و ﺔ
بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎـﺑ ﻲـﻓﺮﻃ زا .ﺖـﺳا ﺮﺗﻻﺎـﺑ قﺮﺷ
ﺟو هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد مﻮﻴﻣدﺎـﻛ ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ندﻮـﺑ ﺮﺗﻻﺎـﺑ دﻮ
بﻮﻨﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﻮﻨﺟ قﺮﺷ
، ،نﻮﻣزآ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ فﻼﺘﺧا
بﻮﻨﺟ و بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،قﺮـﺷ
ﻨﻌﻣ ﺎ راد .ﺖﺴﻴﻧ
لوﺪﺟ 1 . نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ Mann-Whitney U
ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧﺮﻴﻏ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد
بﻮﻨﺟ و بﻮﻨ قﺮﺷ
Cd
CL
EL
AL
CHL
CuW
EW
CPW TW
Mann-Whitney U
417 274 252 320 262 388 450 5 / 389 266
5 Z
/ 0 - 633 / 2 - 139 / 3 - 983 / 1 - 936 / 2 - 973 / 0 - 00 / 0 931 / 0 - 738 / 2 -
P value
617 / 0 008 / 0 *
002 / 0 *
047 / 0 *
003 / 0 330 *
/ 0 00 / 1 352 / 0 006 / 0 *
* نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ 95
ﺪﺻرد
p<0.05)
(
ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ
) لوﺪﺟ 2 ( ، نزو ﺮـﻴﻐﺘﻣ
دوﺪﺣ ﺎﻬﻨﺗ 15
ﺻرد ) ﺪ 15 / 0
2= (R مﻮﻴﻣدﺎـﻛ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ رد
ﺄﺗ ﻦﻳﺪﺑ و هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻤﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هﺪـﻨﻨﻛ
يا
و بﻮــﻨﺟ هﺎﮕﺘــﺴﻳا ود رد مﻮﻴﻣدﺎــﻛ بﺬــﺟ توﺎــﻔﺗ رد بﻮﻨﺟ
ﺪـﺷﺎﺑ قﺮـﺷ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ،نزو ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ .
ﺄﺗ رد يراﺬـﮔﺮﻴﺛ
ناﺰﻴﻣ ﺰـﻴﻧ ﻪـﻧﻮﻤﻧ نﺪـﺑ ﺖـﻓﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ بﺮﺳ بﺬﺟ .ﺖـﺴﻴﻧ
) 02 / 0
2= (.R ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ One sample t test
لوﺪﺟ) 3 نﻮﭼ ،(
P
value ﺮﺘﻤﻛ ،هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ﺮﻫ رد بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ياﺮﺑ
زا 05 / 0 ود ﺮـﻫ رد ﺰـﻠﻓ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﮔدﻮﻟآ ناﺰﻴﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧرد ﺖﺳا
) ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺰﻴﻣ زا هﺎﮕﺘﺴﻳا 5
/ 1 ﻲﻠﻴﻣ رد بﺮـﺳ ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ .ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ (ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ
هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻮﻨﺟ ب ﺷ قﺮ 66 / 5 36± / 19 ﻲﻠﻴﻣ رد و ﺮـﺘﻴﻟ ﺮـﺑ مﺮـﮔ
ﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا بﻮ
11 / 5 49± / 22 ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ ﺖﺳا
.
هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد مﻮﻴﻣدﺎـﻛ ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ بﻮـﻨﺟ
، 38 / 3
±
38 / 2 ﻲﻠﻴﻣ
بﻮـﻨﺟ هﺎﮕﺘـﺴﻳا زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ و ﺮـﺘﻴﻟ ﺮـﺑ مﺮﮔ ـﺷ
قﺮ
36 / 0 8± / 1 ﻲﻠﻴﻣ ﮔ ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮ ﺖﺳا
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ
لوﺪﺟ)ﻲﻨﺘﻳو ﻦﻣ نﻮﻣزآ 1
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،(
ﺎ ود ﻦـﻳا ﻦﻴـﺑ يراد
نﻮـﻣزآ سﺎـﺳاﺮﺑ .دراﺪﻧ دﻮﺟو هﺎﮕﺘﺴﻳا Binomial
ﺖـﻈﻠﻏ ،
مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺰﻴﻧ نﺎﻣزﺎـﺳ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ناﺰـﻴﻣ زا هﺎﮕﺘﺴﻳا ود ﺮﻫ رد
) ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ 2
/ 0 ﻠﻴﻣ ﻲ
ـﻨﻌﻣ زﺮـﻃ ﻪـﺑ (ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺎ
يراد
ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ لوﺪﺟ)
4 .(
لوﺪﺟ
2 . مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﺰﻠﻓ ياﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺰﻠﻓ
R2
دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ 15
مﻮﻴﻣدﺎﻛ 154
/ 0 23
/ 2
بﺮﺳ 025
/ 0 55
/ 5
لوﺪﺟ 3 . ﺴﻳﺎﻘﻣ ﺔ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هﺎﮕﺘﺴﻳا ود رد يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ ﺖﻓﺎﺑ رد بﺮﺳ ﻊﻤﺠﺗ ناﺰﻴﻣ (WHO)16
ﻠﺻﺎﻓ ﺔ نﺎﻨﻴﻤﻃا
٪95
=دراﺪﻧﺎﺘﺳا راﺪﻘﻣ 5mg/l
/ 1 بﺮﺳ
ﻻﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا
P value
df
t
90 / 22 08
/ 19 992
/ 20 00
/
*0 29
457 / 22 بﻮﻨﺟ
97 / 19 75
/ 15 864
/ 17 00
/
*0 29
278 / 17 ﻮﻨﺟ ب قﺮﺷ
* نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ 95
ﺪﺻرد
p<0.05)
(
لوﺪﺟ 4 ﺴﻳﺎﻘﻣ : ﺔ ﺘﺴﻳا ود رد يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ ﺖﻓﺎﺑ رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﻊﻤﺠﺗ ناﺰﻴﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هﺎﮕ
WHO
P value داﺪﻌﺗ
ﻪﻘﺒﻃ
---- 0
<= 0 /2
00 /
*0 60
> 0 /2
---- 60
ﻊﻤﺟ
* نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ 95
ﺪﺻرد
p<0.05)
(
ﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺔ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻴﺤﺗو ﻣ ﺆ ﻪﻔﻟ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﻞﻜـﺷ)
5 ،(
57 ﺪﺻرد ﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺆ
ﻪﻔﻟ
ـﻣ و ﻢـﻬﻣ يﺎﻫ ﺆ
ﺪـﺷر رد ﺮﺛ
رﻮﺤﻣ رد ،ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺴﺨﻧ
ﺎﻳ ﺰﻛﺮﻤﺗ ،سﺎـﺳا ﻦـﻳا ﺮـﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓ بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻴﺴﺑ بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا
ﺖـﺤﺗ ،قﺮﺷ
ﺗﺄ .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ تاﺰﻠﻓ ﺮﻴﺛ
ﻞﻜﺷ 5 . ﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺆ ﻪﻔﻟ مود و لوا رﻮﺤﻣ رد ﻚﻳﺮﺘﻣ تﺎﻔﺻ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ ﺖﻳﺎﺳ ود رد
بﻮﻨﺟ ﻮﻨﺟ و (ﺰﻣﺮﻗ طﺎﻘﻧ) ب
قﺮﺷ (ﻲﺑآ طﺎﻘﻧ)
لوﺪﺟ 5 . ﺘﺴﺒﻤﻫ و ﺖﻧﺎﻳداﺮﮔ لﻮﻃ يرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﮕ
ﻞﻛ 4
3
2
1
09 / 0 001 / 0 005 / 0 017 / 0 057 / 0 Eigen Value
431
/ 0 613 / 0 667 / 0 815 / 0 Lengths of gradient
8
/ 88 4 / 87 2 / 82 3 / 63 Cumulative percentage variance
ﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ ﻪ
يﺮﻴﮔ
رود لﻮـﻃ رد هﺪـﻧز تادﻮﺟﻮﻣ ﻲﺘﺨﻳر تﺎﻔﺻ ة
رد ﻲﮔﺪـﻧز
ﻴﻴﻐﺗ لﺎﺣ
ﺖـﺳا ﻂﻴـﺤﻣ ﺎـﺑ يرﺎﮔزﺎـﺳ و ﺮ )
Klingenberg, ﺖــﺨﻳر .(2016
ﻲﺠﻨــﺳ ﻲــﻣ ياﺮــﺑ ﻲﺒــﺳﺎﻨﻣ شور ﺪــﻧاﻮﺗ
نداد نﺎﺸﻧ ﺎﻳ ﻚﻴﻜﻔﺗ ،ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺄﺗ
تادﻮـﺟﻮﻣ ﺮﺑ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺮﻴﺛ
هﺪﻧز .ﺪﺷﺎﺑ
ﻲـﺳرﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖـﺨﻳر يﺎـﻫ ﻲﺠﻨـﺳ
،
ﻞﻴﻤﻜﺗ راﺰﺑا ﺪﻨﻨﻛ
ة ﻲﺑﺎـﻳزرا و ﻲﻜﻴﺘﻧژ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﻨﻛ رد يﻮﻗ
ﻪﺑ ﺮﻳﺎﺧذ ﻣ رﺎﻤﺷ ﻲ دور ) (Castiglioni et al., 2012 ﺢﻴـﺿﻮﺗ .
توﺎﻔﺗ نﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻞﻠﻋ
ﺖـﻴﻌﻤﺟ نﺎـﻴﻣ ﻲـﺘﺨﻳر يﺎﻫ ﺎـﻫ
ﺖﺳا راﻮﺷد رﺎﻴﺴﺑ
؛ ﻪﺑ ﺎﻣا ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﺖﺤﺗ ﻲﺘﺨﻳر يﺎﻫ
و ﻲﻜﻴﺘﻧژ و ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻪــﺑ
يﺮﺗزرﺎــﺑ ترﻮــﺻ
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ مﻮـﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺖـﺳا
) Zadesenets et
al., 2017 (.
ﻴﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا ﻦ ﻠﻣﺎﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲ يﺪﻴﻠﻛ
ﻪﻧﻮﮔ يﺮﻫﺎﻇ توﺎﻔﺗ رد ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫ
زا يرﺎﻴـﺴﺑ رد .دﻮﺷ
ﺶﻨﻛاﺮـﭘ اﺰـﺠﻣ ﻢﺘـﺴﻴﺳﻮﻛا ود رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﻚﻳ داﺮﻓا دراﻮﻣ اﺪﻴﭘ يﺮﻫﺎﻇ توﺎﻔﺗ نﺎﻣز رﺬﮔ ﺎﺑ ،ﺪﻧراد ﻲﻣ
ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا و ﺪﻨﻨﻛ
ﺑﻮﻧ ﺔ ﻠﺻﺎﻓ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ ﺔ
ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻧژ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ ) Roitberg,
ﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ .(2015 ﺮـﺑ يﺮﻳﺬـﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ﺶـﻘﻧ ،ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﻒـﻠﺘ
ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا رد نﺎﻳﺰﺑآ ﺖﺴﻳز ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ .ﺪـﻧراد ﻲـﺑآ يﺎـﻫ
Klingenberg )
2016 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮـﺑ ﻲـﻨﺒﻣ يا ﺄـﺗ
ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺮﻴﺛ
زا ﻲـﺧﺮﺑ رد ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻪـﻧﻮﮔ ﺮﻫﺎﻇ رد ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲـﺛرا تﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺑﺎﺴﺘﻛا تاﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﻣز رﺬﮔ ﺎﺑ دراﻮﻣ ﻞﺴﻧ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻌﺑ يﺎﻫ ﻲﻣ
ود ﻂﻘﻓ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ .ﺪﻧﻮﺷ
ﺮـﻧ داﺮﻓا ﻦﻴﺑ ﻂﺳو ﻲﺘﻛﺮﺣ يﺎﻫﺎﭘ لﻮﻃ و ﻦﺘﻧآ لﻮﻃ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ــﻨﻌﻣ توﺎــﻔﺗ ياراد هدﺎــﻣ و ﺎ
ﺮﻳﺎــﺳ درﻮــﻣ رد .ﺪﻨﺘــﺴﻫ راد
ــﺘﺨﻳر يﺎــﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻲ
و بﺮــﺳ ﺖــﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ
دﺎﻣ و ﺮﻧ داﺮﻓا رد ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ة
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎ
دﻮﺟو يراد
ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا .دراﺪﻧ ﻊـﻤﺠﺗ رد ﺖﻴـﺴﻨﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا
و ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺄﺗ
ـﺨﻳر يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﺮﻴﺛ ﺖ
ﻦـﻳا رد ﻲﺠﻨـﺳ
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ دراﺪﻧ يﺮﺛا ﻪﻧﻮﮔ ﺔ
ﻞﻴﻔﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و هداز )
1382 (
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺔ
لﺎﻤﻛ و يرﺪﮕﻳا )
1392 ( ، ﻲـﻨﻴﻣا
دﻮﺘﺳ و ﺮﺒﺠﻧر ه
ﺎﻴﻧ ) 1384 ( و McGinley )
2015 ( ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ
.دراﺪﻧ ﻖــﺒﻃ ﻄﻣ ﻦــﻳا ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ،ﻪــﻌﻟﺎ
لﻮــﻃ يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻗﺎـﺳ لﻮﻃ ،سﺎﭘارﺎﻛ ﺔ
يﺎـﻫﺎﭘ لﻮـﻃ ،ﻦﺘـﻧآ لﻮـﻃ ،ﻲﻤـﺸﭼ
بﻮـﻨﺟ هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد ﻞﻛ نزو و ﻻﺎﺑ ﻲﺘﻛﺮﺣ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ قﺮـﺷ
ﻲﻓﺮﻃ زا .ﺖﺳا بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد بﺮـﺳ ﺖـﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺨﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﺑ بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
رﻮﻃ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا زا
ب ﺮﺗﻻﺎﺑ قﺮﺷ .ﺖﺳا
ﻪـﺟﻮﺗ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻣ ﺆ ﻪـﻔﻟ ﻞﻜـﺷ) ﻲﻠـﺻا يﺎـﻫ 5
ﺎـﺑ و (
ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ 57
ﺪﺻرد ﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺆ
ﻪﻔﻟ ﻣ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫ ﺆ
ﺮﺛ
لوﺪﺟ) لوا رﻮﺤﻣ رد ﻪﻧﻮﮔ ﺪﺷر رد 5
،(
ﻲﻣ
ﻴﻳﺎـﭘ ناﻮـﺗ ﻦ
ﺮـﺗ
ﺖﺨﻳر يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ندﻮﺑ
ـﻧﻮﻤﻧ ﻲـﺳﺎﻨﺷ ﻪ
درﻮـﻣ يﺎـﻫ
ار بﻮﻨﺟ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ
ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ ﻪـﺑ ﺪـﺷر ﻜﻧ ندﺮ
ﻪﻧﻮﮔ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺮﺘﻣﻮﻟآ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ
، ـﻨﻌﻣ ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﺎ
راد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺖﺨﺳ ﺖﻓﺎﺑ رد بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ .ﺖﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ
ﮓﻨﭼﺮﺧ ﻲﺘﻛﺮﺣ يﺎﻫﺎﭘ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻓ رد يوﺰﻨﻣ يﺎﻫ
و ﺐـﺳﺎﻨﻣ فﺪـﺻ ،ﺖـﻔﺟ ﻦﺘﻓﺎﻳ ياﺮﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ ،نﺎﻨﻤﺷد زا ﻣ ﻞﻣﺎﻋ اﺬﻏ ﺆ
يﺪﻴﻠﻛ و ﺮﺛ ﺖﺳا
، ﺄﺗ ﻦـﻳا ﺮـﺑ بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﻴﺛ
ﺎﭘ ﺮﺘﻣار ﻲﻣ و ﻪـﻳﺬﻐﺗ ،ﺖـﻛﺮﺣ رد لﻼﺘـﺧا دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﻔﺟ .ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا رد ،ﺎﻘﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و يﺮﻴﮔ زا ﺮـﺗاﺮﻓ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ بﺮﺳ ﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺖـﻓﺎﺑ ﻲﻳارﺎﻛ ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ زا ﺐﺒﺳ ،هﺪﻨﺸﻛ ﺪﺣ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
دﺎـﺠﻳا و ﺶـﺸﺑآ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻳﺰﺑآ ﺄـﺗ
ﺖـﺸﮔزﺎﺑ تاﺮﻴﺛ ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ
ﻲــﻣ ــﺷ ﻪــﺑ بﺮــﺳ ﺰــﻠﻓ .دﻮ ﻳﺰــﻧآ ﺎــﺑ ﺐــﻴﻛﺮﺗ ترﻮــﺻ
ﻢ و ﺎــﻫ
ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﻳ دراو ،ﻞﻣﺎﺣ ار دﻮﺧ بﺮﺨﻣ ﺮﺛا و هﺪﺷ ﺎﻫ
لﺎﻤﻋا لﻮﻠﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺴﻴﺋر) ،
1388 .(
ناﺰـﻴﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ار دﻮﺧ فﺪﻫ ماﺪﻧا ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ،ﻲﻓﺮﻃ زا بﺎﺨﺘﻧا نآ ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻣ
ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ .ﺪﻨﻨﻛ
ﺎﻌﻓ ﻊﻤﺠﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ فﺪﻫ ماﺪﻧا ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺖﻴﻟ ﺰـﻠﻓ
نآ رد
رد تاﺰـﻠﻓ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻊـﻤﺠﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا .دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﺶﺸﺑآ و ﻪﻴﻠﻛ ،ﺪﺒﻛ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫ ﺖـﻓﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار ﺎﻫ
ﻪﭽﻴﻫﺎﻣ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻲﻣ
ﺪـﻨﻛ He et al.,
2017) ﻦﻳﺪﺑ .(
ﻧﺎـﻴﻣ ندﻮـﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺖـﻈﻏ ﻦﻴﮕ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ رد بﺮﺳ
،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻲـﻣ
ﻲﮔدﻮـﻟآ ناﻮـﺗ
ماﺪﻧا ﺮﻳﺎﺳ ﻪـﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ار بﺮـﺳ زا يﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ دﺮﻛ . و ﻲــﺋﺰﺟ راﺪـﻘﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا ﺮـﺑ هوﻼﻋ بﺮﺳ
ﻪـﺑ ﻂﻴـﺤﻣ رد ﻲـﻌﻴﺒﻃ رﻮـﻃ ﺖـﻓﺎﻳ ﺖﺴـﻳز
ﻲﻣ ﻲــﻜﻳ ،دﻮـﺷ
ا ﺶﻴــﺑ ﺮﻳدﺎــﻘﻣ رﻮﻀــﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻔﻧ ﻢﻬﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ زا ز
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نآ ﺪﺣ ﻲﻣ
ﺪــﺷﺎﺑ ﻲـﺘﻔﻧ ﻲﮔدﻮــﻟآ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .
ﮓـﻨﭼﺮﺧ ﺎـﻳ بآ رد دﻮـﺟﻮﻣ بﺮـﺳ ﺰـﻴﻧ ﺖـﺳﻮﭘ هار زا ﺎـﻫ
بﺬﺟ ار بﻮﺳر ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ﺘﺳﻮﭘ رد ﻢﻴﺴﻠﻛ يﺎﺟ ﻪﺑ بﺮﺳ و ﺔ
ﮓﻨﭼﺮﺧ ﻲﻤﻴﺴﻠﻛ تﺎﻨﺑﺮﻛ ﻲﻣ ﺖﺴﺸﻧ ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ) Julshamn et
al., 2015 .(
،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺼﻓ) ﻛ (يرادﺮﺑ
ﻪ
بﺎـﻧاور ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ
نﺎـﻳﺮﺟ و يدورو يﺎـﻫ ﻲـﺑآ يﺎـﻫ
ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ
، رد ﻦﻴﮕﻨـﺳ تاﺰﻠﻓ يﻮﺘﺤﻣ ﻖﻠﻌﻣ و ﻲﻟآ داﻮﻣ
ﻲــﻣ ﺖـﺴﺸﻧ ﺎـﻳرد ﺮﺘـﺴﺑ تاﺰــﻠﻓ ﺖـﻈﻠﻏ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪـﺑﺎﻳ
ﻊﻤﺠﺗ ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﻪـﺑ ﺮﺘـﺴﺑ بﻮـﺳر ﻖﻠﻌﻣ و ﻲﻟآ داﻮﻣ رد ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﺘﺴﻣز ﻞﺼﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و هﺪﻴﺳر يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ
نﺎـﺸﻧ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ﺎﺴﺣا) ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧ 1394
.(
زا ﻲـﻜﻳ ﺰﻴﻧ مﻮﻴﻣدﺎﻛ
ﺪـﻨﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺰﺟا ة
ﺮـﺛا رد ﻲـﺘﻔﻧ ﻲﮔدﻮـﻟآ .ﺖـﺳا ﺖـﻔﻧ
و فﺎﺸﺘﻛا تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﻪﺒﻗﺮﺘﻣﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ و تﺎﻓدﺎﺼﺗ ﺮﻳﺰﺟ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﺘﻔﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺖﻔﻧ جاﺮﺨﺘﺳا ة
.ﺖﺳا ﺶﻴﻛ
ﺮﻴﻐﺘﻣ نﺎﻴﻣ ﺖﻤـﺴﻗ لﻮـﻃ ،مﺮـﻧ ﺖﻤﺴﻗ لﻮﻃ ،ﻞﻛ لﻮﻃ يﺎﻫ
لﻮـﻃ و ﻲﻣاﺪﻗ ﺮﭙﺳ لﻮﻃ ،ﺖﺨﺳ و ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﻲـﺘﻛﺮﺣ يﺎـﻫﺎﭘ
ﮓـﻨﭼﺮﺧ نﺪـﺑ ﺖﺨـﺳ ﺖـﻓﺎﺑ رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ،ﻂﺳو ﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يوﺰﻨﻣ ﺎ
ﻪـﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ .دراد دﻮﺟو راد
يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦـﻳا هزاﺪـﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﺘﺨﻳر ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﺑﺎﻳ
ﻪﻧﻮﮔ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ اﺮﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻳﺎﻫ فﺪﺻ ،ﺖﻔﺟ ،اﺬﻏ ي
ﺐﺳﺎﻨﻣ ) ياﺮﺑ زا راﺮـﻓ و (ﻲﻤﻜـﺷ مﺮـﻧ ﺶـﺨﺑ زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ
ﻲـﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺧ ﻲﺘﻛﺮﺣ يﺎﻫﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار نﺎﻨﻤﺷد ،ﺪـﻫد
ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺎــﻘﺑ ،ﺪــﺷر ،ﻪــﻳﺬﻐﺗ رد مﻮﻴﻣدﺎــﻛ يﺎــﻫ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﻠﺜﻣﺪﻴﻟﻮﺗ
، ـﺗ ﺄ .دراد ﻲـﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛ ـﻧﻮﮔ
ﺔ
ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ
،
ﻪﻧﻮﮔ يا ﺰﻴﭼ ﻪﻤﻫ
ﻲﮔدﻮـﻟآ ﺲـﭘ ،ﺖـﺳا راﻮـﺧ ﺎـﻫ
زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا اﺬﻏ عﻮﻧ ﻚﻳ زا ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ نآ ﻪـﺑ ﺪﻨﻨﻛ
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﻣ نآ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻦﻤﺿ .دﻮﺷ ﺖﻓﺎﺴﻣ و نﺎﻣز ﺎﻫ
يرﺎﻴـﺴﺑ
ﻲﻣ يﺮﭙﺳ اﺬﻏ يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ار .ﺪـﻨﻨﻛ
ﺮـﮕﻳد تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰـﻴﻧ
ﺄﺗ ياﺮـﺑ ﻲﻧاﻮﺨﺘـﺳا تﻼﻜـﺸﻣ دﺎـﺠﻳا رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﻊﻤﺠﺗ ﺮﻴﺛ
ﺗ ار هﺪــﻧز تادﻮــﺟﻮﻣ ﺄ
دﺮــﻛ ﺪــﻴﻳ ه
ﺪــﻧا ) Rodríguez &
Mandalunis, 2016 .(
ﻦﻳﺪـــﺑ ﻲﮔدﻮـــﻟآ ﺪـــﺷ ﺺﺨـــﺸﻣ ﺐـــﻴﺗﺮﺗ Scaevola
Coenobita ﻣ ﻪﺑ
ﺮﻳدﺎـﻘ ﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ زﺎـﺠﻣ راﺪـﻘﻣ زا ﺶﻴـﺑ و
ﻲﮔﮋﻳو ﺮﺑ مﻮﻴﻣدﺎﻛ و بﺮﺳ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﺘﺨﻳر يﺎﻫ
ﺗ نآ ﺪﺷر ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﻞﺜﻣﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻪﻳﺬﻐﺗ ،ﺖﻛﺮﺣ ﺄ
ﻲـﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛ
ﻂﻴــﺤﻣ رد ﺎــﻬﻧآ عﻮــﻨﺗ و هدﻮــﺘﻳز ﺶﻫﺎــﻛ ﺚــﻋﺎﺑ و ﻪﺘــﺷاﺬﮔ ﻲﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دﻮﺷ ﺮﻴﺠﻧز رد يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ة
ﺎﮔﺪﻧﺮﭘ و نﺎﻳﺰﺑآ ﻲﻳاﺬﻏ ﺶﻘﻧ ﺰﻴﻧ و ﻲﻠﺣﺎﺳ ن
رﻮﺧ رد ﻪـﺟﻮﺗ
زا هدﺎﻔﺘــﺳا نﺎــﻜﻣا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ ،ﻂﻴــﺤﻣ يزﺎــﺴﻛﺎﭘ رد نآ نآ
ﻪﺑ بآ ﻲﺘـﺴﻳز ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ ناﻮﻨﻋ مواﺪـﻣ ترﺎـﻈﻧ ،هدﻮـﻟآ يﺎـﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳز ،ناﺮـﻳا ﻲﺑﻮـﻨﺟ ﻞﺣاﻮـﺳ رد ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻤﺟ و ﺎﻫ
دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻣ دﻮﺷ ) Seiffabadi et al., 2014 .(
ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ
ﻦﻳﺪﺑ تﺎﻤﺣز زا ﻪﻠﻴﺳو يﺪـﻤﺤﻣ ﺪﻣﺎﺣ سﺪﻨﻬﻣ يﺎﻗآ بﺎﻨﺟ
رادا سﺎﻨـﺷرﺎﻛ ة
ﻂﻴــﺤﻣ ــﻘﻄﻨﻣ نﺎﻣزﺎــﺳ ﺖــﺴﻳز ﺔ
ﺶﻴــﻛ دازآ
ﻪﺑ
ﻊـﻤﺟ رد رﺎﻴـﺴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻞﻴﻟد ﻪـﻧﻮﻤﻧ يروآ
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﺎـﻫ
ﻘﻄﻨﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺔ
ﻪﺑ ﺶﻴﻛ دازآ ﻦـﻳا ياﺮـﺟا رد تﺪﻋﺎـﺴﻣ ﻞﻴﻟد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ يرادﺮﺑ زا ﻲـﺸﻫوﮋﭘ رﺎـﻛ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا .دﻮﺷ
ﺎﻳﺎﭘ ن ﻣﺎﻧ ﺔ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﮔ رد ﺪﺷرا
ﻂﻴـﺤﻣ هوﺮ هﺎﮕـﺸﻧاد ﺖـﺴﻳز
نﺎﻬﻔﺻا دازآ .ﺖﺳا (نﺎﮕﺳارﻮﺧ)
ﺷاددﺎﻳ ﺖ :ﺎﻫ 1. Total Length
2. Abdomen Length 3. Hard Length 4. Eyestalk Length 5. Antenna Length 6. Carapace Length 7. Anterior Shield Length 8. Walking Leg Length 9. Carapace Width 10. Eyestalk Width 11. Carpus Width
12. Cheliped Propodus Width
13. Association of Official Analytical Chemistry 14. principle component analysis
15. standard error
16. World Health Organization
ﻊﺑﺎﻨﻣ .ع ،ﻲﻧﺎﻄﺒﻗ ،.ل ،ﻲﻧﺎﻴﻣور ،.ج ،ﻲﻧﺎﺴﺣا 1394
ﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲﺘﺴﻳز ﻊﻤﺠﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ . ﻪﻠـﻀﻋ و ﺖـﺳﻮﭘ رد (بﺮـﺳ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ،ﺲﻣ ،يور)ﻦﻴﮕ
،ﻲﻳﺎﻳرد نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ،سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ بﺮﻏ لﺎﻤﺷ ،نﺎﻛﺮﺤﺑ ﺪﻴﻔﺳ يﻮﮕﻴﻣ 14
) 2 :(
85-95 .
ﻨﻴﻣا ﻲ
،.غ ،ﺮﺒﺠﻧر هدﻮﺘﺳ .ف ،ﺎﻴﻧ 1384 . ﻊﻤﺠﺗ تاﺰﻠﻓ ﻦﻴﮕﻨﺳ رد ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻠﻀﻋ لﺎﻔﻛ ﻲﻫﺎﻣ يﺎﻳرد
رﺰﺧ رد طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ ﻲـﺧﺮﺑ تﺎـﺼﺨﺸﻣ ﻚـﻳﺮﺘﻣﻮﻴﺑ
لﻮﻃ) دراﺪﻧﺎﺘﺳا
،نزو ، ﻦﺳ و ﻠﺠﻣ ،(ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺔ
ﻲﻤﻠﻋ تﻼﻴﺷ
،ناﺮﻳا 14 ) 3 :(
1-18 .
.ش ،لﺎﻤﻛ ،.س ،يرﺪﮕﻳا 1392
. ﺖﺨﻳر شور دﺮﺑرﺎﻛ فﺎﻄﻌﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﺳﺪﻨﻫ ﻲﺠﻨﺳ
ﻌﻟﺎﻄﻣ ؛نﺎﻴﻫﺎﻣ رد ﻲﺘﺨﻳر يﺮﻳﺬﭘ ﺔ
ـﺴﻳﺎﻘﻣ يدرﻮﻣ ﺔ
ﺖﻴﻌﻤﺟ نﺪﺑ ﻞﻜﺷ يﺮﺧرﻮﮔ ﻲﻫﺎﻣ يﺎﻫ
Aphanius sophiae
ﻤﺸﭼ ﺔ ﻧﺎﺧدور و نﺎﻐﻣاد ﻲﻠﻋ ﺔ
درﺎﻬﺘﺷا رﻮﺷ
، ﻠﺠﻣ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻫﺎـﻣ يﺎﻫ ﻲ ﻲـﺳﺎﻨﺷ
،يدﺮﺑرﺎﻛ 1 ) 2 :(
47-52 .
ﻒﻴﺳ ،.م ،يﺪﻴﺸﻤﺟ .ع ،يدﺎﺑآ ﺐﻴﺒﺣ ،.ج ،يدﺎﺑآ
1393 ﮓﻨﭼﺮﺧ ﻲﻧﺎﻜﻣ و ﻲﻧﺎﻣز ﺶﻨﻛاﺮﭘ ﻲﺳرﺮﺑ . ﻴﺣﺎﻧ رد يوﺰﻨﻣ يﺎﻫ
ﺔ ﺮـﻳﺰﺟ يﺪﻣ و رﺰﺟ ة
كرﻻ ﮕﻨﺗ) ﺔ
،ﺰﻣﺮﻫ ﺞﻴﻠﺧ ﻠﺠﻣ ،(سرﺎﻓ ﺔ
سﻮﻧﺎﻴﻗا ،ﻲﺳﺎﻨﺷ 5 ) 19 :(
113 - 123 .
.ج ،ﻲﻛوزﺎﭘ ،.م ،ﻲﻨﻴﺴﺣ 1393
ﻄﺑار . ﺔ )يز نوﺮﻴﺑ ﻞﻛﺎﻧرﺎﺑ ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ
Chelonibita patula
)ﻲـﺑآ روﺎﻨﺷ ﮓﻨﭼﺮﺧ و (
Portunus segnis
و (
نآ ﺶﻨﻛاﺮــﭘ ﺮــﺑ ﻞــﺼﻓ و ﺲﻨــﺟ تاﺮــﺛا ــﻠﺠﻣ ،(ﺮﻬــﺷﻮﺑ نﺎﺘــﺳا)سرﺎﻓ ﺞﻴــﻠﺧ ﻞﺣاﻮــﺳ رد ﺎــﻫ
ﺔ ﻲــﻤﻠﻋ ﺖــﺴﻳز ﻲــﺸﻫوﮋﭘ ،ﺎــﻳرد ﻲــﺳﺎﻨﺷ
6 ) 25 :(
15-22 .
ﻮﻬﻣ ،.ف ،ﻲﻓﻮﻋ ،.ج ،يدﺎﺑآ ﻒﻴﺳ ،.ن ،يدﺎﺑآﺮﻴﺧ .ع ،ير
1391 و رﺰـﺟ ﻪﻴﺣﺎﻧ رد ردﺎﻧ يوﺰﻨﻣ ﮓﻨﭼﺮﺧ ﻪﻧﻮﮔ ﺞﻨﭘ ﻲﻨﻳﺰﮔ فﺪﺻ رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻠﺠﻣ ،ﺰﻣﺮﻫ هﺮﻳﺰﺟ يﺪﻣ ﺔ
ﺖﺴﻳز ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ،ﺎﻳرد ﻲﺳﺎﻨﺷ
4 ) 3 :(
45-52 .
،.م ،ﻲﺴﻴﺋر
،يرﺎﺼﻧا
،.م ﻲﻤﻴﺣر . ﻒﻟا،
1388 ﻦﻴﻴﻌﺗ . ناﺰﻴﻣ بﺮﺳ و ﻢﻴﻣدﺎﻛ رد ﺖﺷﻮﮔ رﺎﻬﭼ ﻪﻧﻮﮔ زا رﻮﭙﻛ نﺎﻴﻫﺎﻣ ﻪﻧﺎﺧدور ـﺸﻬﺑ ﺖ دﺎـﺑآ نﺎﺘـﺳا
لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ و
يرﺎﻴﺘﺨﺑ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻄﺑار ﺔ نآ ﺎﺑ ﻦﺳ و ﻧﻮﮔ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻲﻫﺎﻣ يﺎﻫ
ﻠﺠﻣ ﺔ مﻮﻠﻋ و نﻮﻨﻓ ﺺﺻ ،ﻲﻳﺎﻳرد 38
- 47 .
ﻞﻴﻔﻛ .ش ،ﻲﻠﻴﻤﺟ ،.غ ،ﻲﻗﻮﺛو ،.م ،ﻲﻤﻃﺎﻓ ،.ع ،يرﺎﺳ ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ،.ف ،هداز 1382
ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ . ﺔ
ﻲﮔدﻮﻟآ زﺎﺳﺪﻳراوﺮﻣ فﺪﺻ ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﻔﻧ يﺎﻫ
)رﺎﺤﻣ
Pinctada ficata
رد ( ﻴﻠﺧ ﺞ ﻠﺠﻣ ،سرﺎﻓ ﺔ
،ناﺮﻳا تﻼﻴﺷ ﻲﻤﻠﻋ 12
) 4 :(
127 - 142 .
.ف ،ﻲﺒﻴﺒﺣ ،.ب ،ﻲﻳﻮﺒﺳا ﻲﻤﻴﺣر ،.م ،ﻲﻨﻴﺴﺣ ،.م ،ﻒﻳﺮﺷ ،.م ،رﺎﺨﻓ ،.م ،هدازﺮﻜﺷ ،.م ،ﻢﺠﻧ 1393
رد ﻦﻴﮕﻨـﺳ تاﺰـﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻓﺎﺑ ﺖ رﺎﺧ ﻪﺳ و ﺎﻜﻴﻠﻛ ﻲﻫﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ة
ﻠﺠﻣ ،رﺰﺧ يﺎﻳرد ﺔ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ
24 ) 113 :(
185-192 .
Adedeji, O. and Okocha, R. 2011. Assessment level of heavy metal in prawns (Macrobrachium Macrobrachion) and water from Epe Lagoon.1342-1347
Aoac International.1995.Official methods of analysis of AOAC International.volumes (loose-leaf)
Castiglioni, D. 2012. Relative growth and determination of morphological sexual maturity of the fiddler crab Uca thayeri Rathbun (Crustacea, Ocypodidae) in two mangrove areas from Brazilian tropical coast, 7: 156-170.
Dryden, I. L. and Mardia, K. V.1998.Statistical shape analysis.xvii, p. 347.
Eagderi, S. and Nasri, M. 2012. A First Record of the Bittrling rhodeus amarus (Bloch, 1782)(Cypriniformes, Cyprinidae) in the Iranian Part of Tigris-Euphrates Basin, 3: 639-641.
Fogarty, M. J. and Botsford, L. W. 2006. Metapopulation dynamics of coastal decapods, 271-319.
He, Y., Men, B., Yang, X., Li, Y., Xu, H. and Wang, D. 2017. Investigation of heavy metals release from sediment with bioturbation/bioirrigation. 184:235-243.
Humtsoe, N., Davoodi, R., Kulkarni, B. and Chavan, B. 2007. Effect of arsenic on the enzymes of the rohu carp Labeo rohita (Hamilton, 1822). 14:17-19.
Julshamn, K., Valdersnes, S., Duinker, A., Nedreaas, K., Sundet, J. H. and Maage, A. 2015. Heavy metals and POPs in red king crab from the Barents Sea, 167: 409-417.
Klingenberg, C. P. 2016. Size, shape, and form: concepts of allometry in geometric morphometrics, 226:113-137.
Kuliev, Z. 1988. Morphometric and ecological characteristics of Caspian Vimba” Vimba vimba persa”, 28:29-37.
Mcginley, R. H., Prenter, J. and Taylor, P. W. 2015. Assessment strategies and decision making in male–male contests of Servaea incana jumping spiders. 101: 89-95.
Mclaughlin, P. A., Komai, T., Lemaitre, R. and Rahayu, D. L.2010.Annotated checklist of anomuran decapod crustaceans of the world (exclusive of the Kiwaoidea and families Chirostylidae and Galatheidae of the Galatheoidea) Part I–Lithodoidea, Lomisoidea and Paguroidea, 23:131-137.
Oh, C.-W., Hartnoll, R. and Nash, R.1999.Population dynamics of the common shrimp, Crangon crangon (L.), in port Erin Bay, Isle of Man, Irish Sea. 56: 718-733.
Palmer, A. R.2004.Symmetry breaking and the evolution of development. 306: 828-833.
Poore, G. C.2004.Marine decapod Crustacea of southern Australia: A guide to identification.
Rodríguez, J. and Mandalunis, P. M.2016.Effect of cadmium on bone tissue in growing animals, 68: 391-397.
Rohlf, F. J. and Marcus, L. F.1993.A revolution morphometrics, 8:129-132.
Roitberg, E. S., Eplanova, G. V., Kotenko, T. I., Amat, F., Carretero, M. A., Kuranova, V. N., Bulakhova, N. A., Zinenko, O.
I. and Yakovlev, V.2015.Geographic variation of life‐history traits in the sand lizard, Lacerta agilis: testing Darwin's fecundity‐advantage hypothesis, 28: 613-629.
Seyfabadi, J., Kheirabadi, N., Owfi, F. and Mahvary, A.2014.Shell selection behaviour and spatial distribution of three species of intertidal hermit crabs from Hormuz Island, Persian Gulf (Crustacea: Paguroidea), 60:327-334.
Team, R. C. 2017. R: a language and environment for statistical computing. Vienna, Austria: R Foundation for Statistical Computing; 2017.
Tjarks, H. 2009. Geometric Morphometric Analysis of Head Shape In " Thamnophis elegans".
Webster, M. and Sheets, H. D.2010.A practical introduction to landmark-based geometric morphometrics, 16: 163-188.
Zadesenets, K. S., Polyakov, A. V., Katokhin, A. V., Mordvinov, V. A. and Rubtsov, N. B.2017. Chromosome morphometry in Opisthorchiid species (Platyhelminthes, Trematoda). 66: 396-401.
