ﺎﻧاد ﻦﺴﺤﻣ
*
يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﺔﺘﺷر
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
) زا ص 31 ﺗ ﺎ 48 (
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
21 / 10 /
،91 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
28 / 02 / 92
هﺪﻴﻜﭼ
ﻢﻫﺮﺑ ةرﺎﺑرد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖﺳد ﺶﻨﻛ
و ﺎﻫراﺰﻓا ﺎﺳ رﺎﺘﺧ ﺎﻫ
ﻢﻋا ،ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ﺚﺤﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻌﻴﺒﻃ زا
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻲـﻃ ﻪﻛ يﺪﻨﻳاﺮﻓ
،نآ ﻞﻜﺷ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ زا نآ ﺎﺗ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﭙﺗ يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ زوﺮﻣا ﻪﭼ ﻲﻣ ﻢﺸﭼ
ﻲـﻣ ﺚﺤﺑ ،ﺪﻳآ دﻮـﺷ
. ﻪـﺑ نآ تﺎـﻴﺋﺰﺟ و ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻦـﻳا ﺖﺧﺎﻨـﺷ
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ سﺎﻨﺷ ﻊﻗاو يﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﺎﻤﻧ نآ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻪﭼ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ،ﺪﺑﺎﻳ .
رد نآ ،رﺎـﺘﻔﮔ ﻦـﻳا ﺑ ﻪـﻛ ﻪـﭼ
ﻪﻠـﺻﺎﻓﻼ
ﺲﭘ كﺮﺗ زا د زا و ﺖﺳد نﺪﺷ جرﺎﺧ فﺮﺼﻣ رو و ﺎﻫراﺰﻓا
ﺎﺳ رﺎﺘﺧ ﺎﻫ ) ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ( ﻢﻫﺮﺑ رد ﺎﺑ ﺶﻨﻛ ﺎﻬﻧآ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺔﻳارا ﺎﺑ ،ﺖﺳا زا ﻲﻳﺎـﻫ
ناﺮﻳا ﻲﻤﻴﻠﻗا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﻣ هداد نﺎﺸﻧ
دﻮﺷ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ كرد ندﻮﺑ يروﺮﺿ دﻮﺟو ﺎﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺄ
ﻛ ﺪﻴﻛ ﺋﺰﺟ ﻪﻛ دﺮ ﻲ
ـﺑ يﺮﮕﻧ ﺪـﺣ زا ﺶﻴ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا رد نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺎﻫ
مﻮـﻗ ﺔـﻃرو ﻪـﺑ ار وا و ﻪﺘﺧﺎـﺳ رود ﺶﻳﻮـﺧ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ زا ار سﺎﻨﺷ نﺎـﺴﻧا و يرﺎـﮕﻧ
فﺮـﺻ ﻲـﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻣ دزاﺪﻧا .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﻮﺤﻣ ﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻃ ﻲ
، ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
، ﺐﻳﺮﺨﺗ
، ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﻴﮔ
، ﺲﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺷ زا
يﺮﻴﮔ
______________________________________________________________________
ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ﻲﻧﺎﺸﻧ* [email protected] :
ﻪﻣﺪﻘﻣ نﺪﻳد ﺎﺑ هداد خر ﻲﻠﻣاﻮـﻋ ﻪﭼ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻃﻮﺤﻣ ﻚﻳ
ﻪﻛ هﺪﻳد يﺮﻫﺎﻇ و ﻞﻜﺷ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ هزوﺮﻣا ﻲﻣ
دﻮﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ؛ .
،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
Transformation Processes)
ﻪﺘﺳد نآ(
زا ﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﻣاﻮﻋ رﺎﺛآ ﺮﺑ ﻪ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺲﭘ ﺎﻳ فﺮﺼﻣ مﺎﮕﻨﻫ
د زا جوﺮﺧ زا فﺮﺼﻣ رو
post use)
ﻲـﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ(
ﺪـﻧراﺬﮔ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺚـﻋﺎﺑ و نآ
ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . عﻮﻨﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺎﻬﻧآ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺰﻴﻧ .
ياﺮـﺑ ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ﺖﺧﺎﻨﺷ
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺮﻫ ﻢﺸﭼ ﻪﻛ اﺮﭼ ﺖﺳا مزﻻ سﺎﻨﺷ
ﻲّﻠﻛ زاﺪﻧا ﻲﻣ وا رﺎﻴﺘﺧا رد ار يا
ﻪﻃﻮﺤﻣ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ زا ﻲﺘﺳرد كرد ﺎﺗ ﺪﻬﻧ
ﺖﺳد و رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫراﺰﻓا نآ
) ﻪﺑ و ﻢﺸﭼ ﻚﻳ رد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎﺛآ مﺎﻤﺗ ﻲّﻠﻛ رﻮﻃ زاﺪﻧا
( ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد .
عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا
ﻪﻳﺰﺠﺗ رد ار وا ًﺎﻤﻠﺴﻣ و
ﻞﻴﻠﺤﺗ
،ﺎﻫ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪـﻫاﻮﺧ يرﺎﻳ ﻮﮕﻟا و لﺪﻣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ و حﺮﻃ و
دﺮﻛ
Wilkinson 2001) (.
بﺎﺘﻛ ﻫ ﻟﺎﻘﻣ و ﺎ ﻪ يﺎﻫ رد ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳا
رﺎﺑ ه نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻄﻴﺣ رد مﻮﻗ و ﻲﺳﺎﻨﺷ
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪـﻛ
لﺎﺜﻣ بﺎﺘﻛ ةﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ ﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺎـﭘورا و ﺎـﻜﻳﺮﻣا ةرﺎـﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
Derwett 1999; Schiffer 1996; )
Renfrew & Bahn 2000; Bradley 2000 اد;
،كر 1379
.(
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد توﺎﻔﺗ ﺎـﻫ ﻪـﺠﻴﺘﻧرد و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲـﻤﻴﻠﻗا ي
عﻮﻧ رد توﺎﻔﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﻪﺑ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ و ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﺳر ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﮓـﻨﻫﺮﻓ و ﻢﻴﻠﻗا عﻮﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻲﻳﺎﻫ
ارا ﺋ دﻮﺷ ﻪ .
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ زا ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺘﺳد ود ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺮﻈﻧ
ﺪﻧا : ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﻴﮔ
) نﺪـﺷ ﻪﺘﺸﻬﻧ (
ﺲـﭘ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ و زا
ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ ) ﺲﭘ نﺪﺷ ﻪﺘﺸﻬﻧ زا .(
ﻒﻟا - ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﻴﮔ
) نﺪﺷ ﻪﺘﺸﻬﻧ (
Formation Processes)
:(
ـَﺗ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻞـﻣﺎﻋ راﺮﻘﺘـﺳا كﺮ
ﻪﺑ ﻲﻠﺻا ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻃﻮﺤﻣ ﻚﻳ ﺎﻳ ﻪﭙﺗ ﻚﻳ ندروآ دﻮﺟو ﺖﺳا
. ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻚـﻳ كﺮـﺗ ﺮـﺑ
ﻋ ﺮـﺛا نﻮـﭼ ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﻞـﻣاﻮ
ﻦﻴﻣز ﻞﻴﺳ ،هزﺮﻟ
، ﻴﻐﺗ ﺮﺑ ﺎﻳ و ﻲﻤﻴﻠﻗا تاﺮﻴ يرﺎﻤﻴﺑ ،ﮓﻨﺟ نﻮﭼ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛا
هﺪﻨﺸﻛ رادﺮﻴﮔاو يﺎﻫ )
ﻲﻣﺪﻴﭘا (
و ...
زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ
ﺖﺳا راﺮﻘﺘﺳا كﺮﺗ و تﺮﺟﺎﻬﻣ .
كﺮﺗ رﺎﺘﻓر ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
abandonment behavior) (
نﺎﺘﺳﺎﺑ ياﺮﺑ ﻞﻜﺷ ﺮﺑ كﺮﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻛ اﺮﭼ دراد ﺖﻴﻤﻫا نﺎﺳﺎﻨﺷ
نورد و ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺔﻳﺎﻣ ﻫ
نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﻲﻣ دراﺬﮔ
Lightfoot 1996: 165)
.(
دوﺪﺣزا
َﺗ ،1970 ﻪﺑ كﺮ ﻢﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
ﺎﺑ و راﺮﻘﺘﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ناﻮﻨﻋ
ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ، ﻞﻜـﺷ رد يﺪـﻴﻠﻛ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ناﻮـﻨﻋ نﺎﺘـﺳﺎﺑ ﺖـﺒﺛ يﺮـﻴﮔ
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
Archaeological Record) (
ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
)دﻮﺷ
1
.(
ﻨﻳاﺮﻓ ﺐﻠﻏا ﺎﻫراﺮﻘﺘﺳا كﺮﺗ ﻲـﻣ خر ﺰـﻴﻧ ﻪـﻌﺟﺎﻓ دراﻮـﻣ رد ﻊﻳﺮـﺳ كﺮـﺗ ﻪﭼﺮﮔا ،ﺖﺳا ﻲﺠﻳرﺪﺗ يﺪ
ﺪـﻫد . رد
نآ كﺮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ
، حﺮﻃ يﺰﻳر ﺶﻴﭘ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،ﺖﺳا ﻲﺠﻳرﺪﺗ و هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ
ﺎﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﻳ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ كﺮﺗ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ راﺮﻘﺘﺳا دراﺬﮔ
. ﻪﺑ ـﺘﺣ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ دﺎﻳز ﺪﻳﺪﺟ راﺮﻘﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮﮔا لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻲ
ﻦـﻜﻤﻣ
ﺢﻟﺎﺼﻣ و داﻮﻣ ﺖﺳا رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎـﻫ ﺪﻧﻮـﺷ ﻞـﻤﺣ
Cameron 1996: 4-5; Drewett 1999: 23)
.(
ﻪـﺑ
،ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﻴـﻤﻫ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳ ﺎﻬﻧآ
حﺮﻃ هﺪﺷ يﺰﻳر ﺖﺳا
، نﺎﻨﻛﺎﺳ ﺣ رد ،كﺮﺗ ﻦﻴ ﺮـﺘﻤﻛ
نآ ار ﺎـﻫ ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد
Horne 1996: 46) .(
ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺷ ي
،يﺮﻴﮔ ﺲﭘ ﻪﻃﻮﺤﻣ كﺮﺗ زا د زا و
ﻲﻣ خر داﻮﻣ نﺪﺷ جرﺎﺧ فﺮﺼﻣ رو ﻪﺘـﺸﻬﻧ ﺚـﻋﺎﺑ و ﺪـﻫد
ﻞﻜﺷ و نﺪﺷ يﺮﻴﮔ
ﻪﻳﻻ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ دﻮﺷ
. ﻦﻳا ﻲﻣ ار ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ دﺮﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻪﺳ رد ناﻮﺗ
:
1 - ﺖﺳد راﺰﻓا 2
- ﻮﺤﻣ ﻪﻃ 3
- ﻪﻘﻄﻨﻣ
1 - ﺖﺳد راﺰﻓا : ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳد ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
آ زا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫراﺰﻓا ن
ﻲﻣ ﺎﻫ ناﻮـﺗ
بآ ) ﺖﺑﻮﻃر ( ﺎﺒﻴﻛﺮﺗ و كﺎﺧ ،بﺎﺘﻓآ رﻮﻧ ،ﺎﻣد ،نﮋﻴﺴﻛا ، ت
دﺮﺑ مﺎﻧ ار ﻚﻤﻧ و نآ .
ود ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ﺶﻨـﻛاو ﺮـﻫ ياﺮﺑ
ﻪﺑ نﮋﻴﺴﻛا و بآ ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ
. ﺶﻨﻛاو خﺮﻧ رد ار ﻲﻠﺻا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻣد نﺎﺳﻮﻧ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ يﺎـﻫ
ﻲﻣ دراﺬﮔ . ﻢﻫ رد بﺎﺘﻓآ رﻮﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﺶﻨﻛاو
ﺎﻫ ﻴﻤﻴﺷﻮﺗﻮﻓ ي دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻳﺎ
. رد ﺖـﺳا بﻮـﻃﺮﻣ ًاﺮـﺜﻛا كﺎـﺧ ﻪـﺠﻴﺘﻧ
ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺶﻨﻛاو
ﺎﻫ ﺖـﺳا ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ي
Schiffer 1996: 148-150)
.(
ﺖـﻴﻤﻫا ﺰـﻴﻧ كﺎـﺧ تﺎـﺒﻴﻛﺮﺗ
دراد ناواﺮﻓ .
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد يدﺎﻳز ﻚﻤﻧ داﻮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲـﺜﻨﺧ و راردا ،بﻮـﭼ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
و ﺎﻫﺪﻴـﺳا يزﺎـﺳ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫزﺎﺑ .
ﻨﭼﺮﻫ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻚﻤﻧ ﻦﻳا ﺪ ﺪـﻫد
، داﻮـﻣ دﺎـﺴﻓ ﺚـﻋﺎﺑ
ﻢﻫ و ﺲﻣ ،هﺮﻘﻧ ،ﻦﻫآ نﻮﭼ تاﺰﻠﻓ ﻲﺧﺮﺑ ،ﻲﻟآ ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ﮓﻨﺳ و ﻲﻣ ﺎﻫ دﻮﺷ .
نﻮﭼ ﺖﺳد ﺎﺑ داﻮﻣ زا ﻲﻌﻴﺳو ﻒﻴﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫراﺰﻓا ﻲﮔﮋﻳو
ﺎﻫ ﺮﻛذ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺖﺳا صﺎﺧ ي ﺖﺳد
ﻲﻟﺎﻔﺳ يﺎﻫراﺰﻓا
ﻲﻣ ﺎﻔﺘﻛا دﻮﺷ :
- ﺖﺳد ﻲﻟﺎﻔﺳ يﺎﻫراﺰﻓا :
تﺎﻨﺑﺮﻛ رد فﺪـﺻ ﺎﻳ ﻚﻫآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،لﺎﻔﺳ رد ﺎﻫ ﻪـﻳﺎﻣﺮﻴﻤﺧ
، ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ًﺎـﺻﻮﺼﺨﻣ
ﺐﻴﺳآ يﺪﻴﺳا ﺔﻠﻤﺣ ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ
ﻲـﻣ لﺎﻔـﺳ ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﺚﻋﺎﺑ و ﺪﻧﻮـﺷ
Schiffer 1996: 158)
.(
ﺐﻴـﺳآ ﻦـﻳا رد يﺮﻳﺬـﭘ
ﻪﺑ ،بآ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻪﺘﻔﻜﺷ ترﻮﺻ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ لﺎﻔﺳ ﺢﻄﺳ نﺪﻧﺎﻛﺮﺗ و ﻚﻫآ نﺪﺷ ﺪﻫد
. ﻪﺠﻴﺘﻧرد ﻳا
ﻪﻛ رﻮﺼﺗ ﻦ
ﺖﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮﻴﻤﺧ ﻲﻋﻮﻧ ﻚﻫآ ﻪﺑ
ﻲﻠﻛ و هﺎﺒﺘﺷا دودﺮﻣ ﺖﺳا . ﻢﻫ نﻮﻳ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ ،فاﺮﻃا ﻂﻴﺤﻣ زا ﺎﻫ
صﻮـﺼﺧ نآ
ﺎـﻫ ﻲﻳ
ﻚﻤﻧ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار لﺎّﻠﺣ يﺎﻫ ﻲﻣﺮﺑ كﺎﺧ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧدﺮﮔ . نﻮﻳ ﻪـﺑ ﺎـﻳ هدﺮـﻛ ﺶﻨـﻛاو ،هﺪـﺷ بﺬـﺟ ﺎﻫ ترﻮـﺻ
ﻲﻣ بﻮﺳر لﺎﻔﺳ ﺔﻧﺪﺑ ﺮﺑ لﺎﺘﺴﻳﺮﻛ ﺪﻨﻨﻛ
)
،ﻦﺸﻴﮔ ود 1377:43 Schiffer 1996:159 ؛
.(
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻦﻳ لﺎﻔﺳ
ﺎﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا كﺎﺧPH
)
،ﻦـﺸﻴﮔ ود 1377
: 42
ﻲﻣﺎـﮕﻨﻫ لﺎﻔـﺳ ،ًﻻﻮـﻤﻌﻣ.(
ﺎـﺑ ﻪـﻛ
ﻒﻴﻃ ﺎﺑ ﻲﺗﺎﻌﻳﺎﻣ ﻲﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻻﺎﺑPH
ﻲـﻣ ﻆﻓﺎـﺤﻣ ﻲﺤﻄـﺳ ﺔﻳﻻ ﻚﻳ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺪﻨﻛ زا ﻪـﻛ دزﺎـﺳ
ﺶﻨـﻛاو ﺎـﻫ ي
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺪﻌﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺪﻨﻛ
Schiffer 1996: 160) .(
ﺷ و بﻮﺳر عﻮﻧ هرﻮ
ﻲﻀﻌﺑ يور ﺮﺑ ﻪﻛ يا زا
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ رد دﻮـﺟﻮﻣ تﺎـﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎـﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘـﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ،دراد دﻮﺟو
و كﺎﺧ لﺎﻔﺳ ﺎﻫ دراد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ي .
بﻮﺳر ﻦﻳا ،ناﺮﻳا رد هرﻮﺷ و ﺎﻫ
رﺎﻴـﺴﺑ قﺮﺷ بﻮﻨﺟ نﻮﭼ ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻳد دﻮﺷ
) ياﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺮﺘﺸﻴﺑ هرﻮﺷ درﻮﻣ رد لﺎﻔﺳ ﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ دراو يﺎﻬﺒﻴﺳآ و ﺎﻫ
ر . ك .
،يردﺎﻬﺑ 1381 .(
2 - ﻮﺤﻣ ﻪﻃ : ﻪﻃﻮﺤﻣ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﻪﺘﺸﻬﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
يور زا ،ﺪـﻳﺪﺟ ﻪـﺑ ﻢﻳﺪـﻗ زا ﻲﻧﺎـﻣز ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ عوﺮﺷ ،ﺮﻜﺑ كﺎﺧ ﻪﺘﺸﻬﻧ ﺖﻣﺎﺨﺿ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
ﻲﺗوﺎـﻔﺘﻣ عﺎـﻔﺗرا ،ﻞـﺤﻣ نآ رد ﺖﻧﻮﻜـﺳ نﺎـﻣز تﺪـﻣ و ﺎﻫ
ﺪﻧراد . ﻪﺘﺸﻬﻧ ﻦﻳا ﻪﺘﺸﻬﻧ ﺔﺘﺳد ود ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﺘﺸﻬﻧ و ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ يﺎﻫ ﻦﻴـﺴﭙﺳ يﺎـﻫ
secondary)
ﻲـﻣ ﻢﻴـﺴﻘﺗ(
ﺪﻧﻮـﺷ .
ﻪﺘﺸﻬﻧ ﻪﺘﺸﻬﻧ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ يﺎﻫ ﻪﺘـﺸﻬﻧ هرﺎـﺑود ﻲـﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻂـﺳﻮﺗ ﻦﻴﺴﭙﺳ يﺎﻫ
هﺪﺷ ﺪﻧا
Schiffer 1996:199) .(
ﺲﭘ تﺎﺑﻮـﺳر ،راﺮﻘﺘـﺳا ﻚـﻳ كﺮﺗ زا نﺎـﻤﻫ ﻲﻓﺎـﺿا
ـﺳﻮﺗ ،ﺪـﺷ ﻪـﺘﻔﮔ ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ ﻫﺮﻓ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻂ
و ﻲـﮕﻨ
ﺮﻴﻏ ﻲﻣ ﻪﺘﺸﻬﻧ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺪﻧﻮﺷ
.
ﺐﻳﺮﺨﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ ﻢﻬﻣ
ﻦﻳﺮﺗ ﻮﺤﻣ ﻚﻳ تﺎﺑﻮﺳر ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻃ
. رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻂـﺳﻮﺗ
ﻦﻴﻣز نﻮﭼ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﺗآ ،ﻞﻴﺳ ،هزﺮﻟ
ﺖﺧﺎـﺳ ﺖـﻬﺟ رد ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻂـﺳﻮﺗ ؛نﺎـﺸﻓ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﮓﻨﺟ رد ،يﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ ﺪﻳﺪﺟ ي و ﺎﻫ
...
ﻲـﻣ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺪﻧﻮـﺷ
. ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﺎـﺑ ﻦـﻳا
رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺎـﻫ ﻢـﻫ يور و ،
ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا يﺎﻳﺎﻘﺑ نﺪﺷ ﺎﻬﻧآ
كﺪﻧا ، ا ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺢﻄﺳ كﺪﻧ ﺪﻳآ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﭙﺗ و دﺮﻴﮔ
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 1 (.
كرد ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ )
ﻪـﺑ هﮋـﻳو شوﺎـﻛ (
راﻮﺷد ﺖﺳا . ﻦﻳاﺎﺑ ﻳور دﻮﺟو سﺪﺣ ﺎﻳ كرد ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫدﺮﻜ
دراد دﻮﺟو ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا :
- يﺎﻳﺎﻘﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ نﺎﺘﺳﺎﺑ ي ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
.
- ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻦﺘﺧﺎﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﺖﺒﺛ و هﺪﻫﺎﺸﻣ و و
هرود ﻂﺒﺿ ﺐﻳﺮﺨﺗ و ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يا
.
- ﺲﻜﻋ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺖﺒﺛ ﺎﻫ
.
- مﻮﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﺘﺳﺎﺑ
ﻲﺳﺎﻨﺷ
Ibid:223-6) .(
ﻦﻳا رد رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻲﻌﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ زا ﻲﻳﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ دﻮـﺷ هرﺎـﺷا ،دراد دﻮـﺟو ناﺮـﻳا رد ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻪﻛ ﻲﻳ
؛
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺺﻗﺎﻧ ﺎﻳ و كﺪﻧا ﺎﻫ
. ناﺮﻳا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﮕﻨﺳ ،يﺮﺟآ ،ﻲﻠﮔ و ﺖﺸﺧ
ﻪﺑ و نآ دوﺪﻌﻣ رﻮﻃ ﻧ رد ﻢﻫ
ﺖﺳا ﻲﺑﻮﭼ ،ناﺮﻳا ﻲﻟﺎﻤﺷ راﻮ ﻪـﺑ ًﺎﻣﻮﻤﻋ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ
و ندﻮـﺑ سﺮﺘـﺳد رد ﻞـﻴﻟد
ﻣ رد نآ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨ
. ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖـﺳا نﺎﺴﻜﻳ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺐﻳﺮﺨﺗ مﺎﮕﻨﻫ .
مﻮـﺑ ﺢﻟﺎـﺼﻣ ندﻮـﺑ دروآ
يﺮﻣا ﺖﺳا ﺞﻳار ﻪﺑ
يرﻮﻃ ﻪﻛ ﻚﻳ كﺎﺧ ﺮﮔا زا ﻲـﺘﺣ ،ﺪـﺷﺎﺒﻧ دﻮـﺟﻮﻣ ﻪـﻨﻴﭼ و ﺖﺸﺧ ﺔﻴﻬﺗ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ و ﺖﺳد
ﻲﺼﻟﺎﺧﺎﻧ ياراد كﺎﺧ ﻞﺤﻣ نﺎﻤﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫراﻮﻳد ﺖﺧﺎﺳ رد ﻪـﻛ دﻮﺷ
ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ـﺳ ﺎـﻳ ﻦـﺷ هاﺮـﻤﻫ ﮓﻨ
هﺰـﻳر
ﺖﺳا ) ﺮﻳﻮﺼﺗ 2 .(
و ﻞﺤﻣ رد نآ رد ﻲﻧﺎﺘـﺳﺎﺑ ﺔـﭙﺗ ﺎﻳ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ياﺮـﺑ نآ كﺎـﺧ زا ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ،دراد دﻮـﺟو ﺎـﺟ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺸﺧ ﺎﻳ ﻪﻨﻴﭼ ﺖﺧﺎﺳ دﻮﺷ
. رد ﻪـﺑ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎﺛآ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻳ و لﺎﻔﺳ تﺎﻌﻄﻗ ،ﺎﻫراﻮﻳد ﻦﻳا هﺪـﻳد حﻮـﺿو
ﻲﻣ دﻮﺷ . نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﻫﺎﮔ ﻚـﻤﻛ سﺎﻨـﺷ
ﻲـﮔرﺰﺑ يﺎـﻫ هدﺮـﻛ
ﺖـﺳا . شوﺎـﻛ رد ﻪـﻠﻤﺟزا يﺎـﻫ
ﮓﻧﺮُﺗ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﻫد ناژ ،ﻪﭙﺗ ﻪﺑ
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ ي ﺖﺸﺧ
ﺎﻫ ﻪﻳﻻ ي ﻪﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﻳﻻ دﻮﺟو
ﻲﻤﻳﺪـﻗ يﺎﻫ ﻲـﭘ ﺮـﺗ
دﺮﺑ
)
،يدازﺮﻴﻤﻬﺷ ﻚﻠﻣ 1378
: 374
.(
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ لﺎﻌﻓ ﺰﻴﻧ فﺮﺼﻣ نﺎﻣز رد ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻞﻣاﻮﻋ .
ﺎﻣا ﻘﻟﺎـﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻊـﻗاو رد و ﺪـﻧراﺪﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ دﻮﻤﻧ ةﻮ
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺐﻳﺮﺨﺗ و ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﻪﺑ
كﺮﺗ ﺾﺤﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ
، ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ . زا ﻼﻋ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ـﺋ
ـﺑ ،نآ ﻢ ﻪ نﺪـﻣآ دﻮـﺟو
شﺮﺑ ،ﺎﻫراﻮﻳد ﺮﺑ كَﺮَﺗ ﺖﺸﺧ
ﺎﻫ هﺮﺠﻨﭘ و ﺎﻫرد بﻮﭼرﺎﻬﭼ و ﻪـﻛ ﻒﻘـﺳ ﺲﭙـﺳ و ﺖـﺳا ﺎﻫ
نﻮـﭼ و ﺮـﻴﻤﻌﺗ ﺮـﮕﻳد
ﻲﻤﻧ يراﺪﻬﮕﻧ ﻲﻣ وﺮﻓ ،دﻮﺷ
دﺰﻳر
Rothschild et al. 1996:126) .(
ﻚﻳ ﺐﻳﺮﺨﺗ رد ﺳ
زﺎ ة ﻪﻨﻴﭼ ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ ،يا ﻲـﻣ ترﻮـﺻ ﻦﻴﻳﺎـﭘ زا ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ،ﻲﮔدزاﻮﻫ و ﺖﺑﻮﻃر ﻞﻴﻟد
دﺮـﻴﮔ . و
ﻪﺑ هدرﻮﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ زا راﻮﻳد ﻦﻳا ﺞﻳرﺪﺗ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) ﺮﻳﻮﺼﺗ 3 ( يﺎﭘ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﺲﭙﺳ و راﻮﻳد
ﻲﻣ دﺰﻳر نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ و
رد ﻪﺘﺸﭘ ﻚﻳ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻲﻣ
ﺪﻳآ . ﺎﻣا
ِِﻲﭘ ،راﻮﻳد ﻦﻳا ﺮﮔا رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﮕﻨﺳ
ﻘﻣ موﺎﻘﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﻞﺑﺎ ﺖـﺳا ﺮـﺗ
ﻲﻣ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺮﺗﺮﻳد و ددﺮﮔ
.
رد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﺘﺸﺧ ي ﺮﺘﺸﻴﺑ
زا ار راﻮـﻳد ﻲﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﻜﻤﻧ ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﺎﺑ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻦﻳا ﻲـﻣ ﻦﻴـﺑ
و دﺮـﺑ
راوآ و طﻮﻘﺳ ﺚﻋﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲﻣ دﻮﺷ
Schiffer 1996:160) (.
ﻪﺷﻻ يﺎﻫراﻮﻳد رد ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻻﺎﺑ زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻲﮕﻨﺳ
و دﺮﻴﮔ ﮓﻨﺳ ﺎﻫ ﺑ ﻪ راﻮـﻳد يﺎـﭘ ﻪـﺑ ﻻﺎـﺑ زا ﺞﻳرﺪـﺗ
ﻲﻣ ﺪﺘﻓا . ﺑ يدﻮﻤﻋ كَﺮَﺗ ﻚﻳ ﺎﻫراﻮﻳد عﻮﻧ ﻦﻳا رد ﺖﺴﺨﻧ ﺰﻴﻧ دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪ
ﻲﻣ دﻮﺟو وﺮـﻓ راﻮـﻳد ﺲﭙـﺳ و ﺪـﻳآ
ﻲﻣ دﺰﻳر
Rothschild et al. 1996:128)
.(
ﺲﭘ ﺎﻫﺎﻨﺑ عﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻣ ﻲﮕﻨﺳ ﻞﺗ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺐﻳﺮﺨﺗ زا
ﺪﻧﻮﺷ
) ﺮﻳﻮـﺼﺗ
4 .(
ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺰﻴﻧ يﺮﺟآ يﺎﻫراﻮﻳد رد دراد دﻮﺟو ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ و
. ﺮﮔا يﺮـﺟآ يﺎﻫراﻮﻳد اﺪﻧ ﻲﮕﻨـﺳ ﺔـﻳﺎﭘ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷ ،
ﺖﺑﻮﻃر راﻮﻳد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﺶﺨﺑ ﺐﻳﺮﺨﺗ ار
ﻲﻣ ﻨﻛ ﻪﺑ و ﺪ ﺮﺗ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ،ﻲﮔدزاﻮﻫ ﻚﻤﻛ ك
ﻪﻠﭘ يﺎﻫ ﻪﻠﭘ ﻻﺎـﺑ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ يا
هﺪﺷ ﻲﻣ راﻮﻳد ﻦﺘﺨﻳروﺮﻓ ﺐﺟﻮﻣ مﺎﺠﻧاﺮﺳ و دﻮﺷ
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 5
.(
رد ﻒﻘﺳ ﺎﻫ يﺮﺟآ يﺪﺒﻨﮔ ي ﻲﺘﺸﺧ و
تﺎـﻗوا ﻲﻫﺎـﮔ ،
ﻲﻣ زﺎﻏآ ﺪﺒﻨﮔ سأر زا ﺐﻳﺮﺨﺗ نآ تﺪﺷ ﺮﺑ بآ و اﻮﻫ ذﻮﻔﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣ ﺰﻓا ﻳا رد و ﺪ ﺶﺨﺑ ﻦﺘﺨﻳروﺮﻓ ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻳﺎﭘ
ﻲﻣ ﻒﻘﺳ ﻲﻠﺻا دﻮﺷ
. ﻢﻫ ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﺎﺴﻓ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺸﺧ ﺎﻳ ﺮﺟآ رد ﻦﻫآ ﺪﻴﺴﻛا دﻮﺟو ﻦﻴﻨﭼ دﻮﺷ
. ﻪﺑ ﻦـﻳا ترﻮـﺻ
ﻞﺣ دﻮﺧ رد ار ﻦﻫآ ﺪﻴﺴﻛا ،دراد ﻲﻤﻛ يﺪﻴﺳا ﺪﺻرد ﻪﻛ نارﺎﺑ بآ ﻪﻛ ﻲﻣ
ﻛ ﻨ ﺖـﺸﺧ ﺎـﻳ ﺮـﺟآ ﮓﻧر و ﺪ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ار
ﻲﻣ ﻫد ﺪ
Schiffer 1996:160)
.(
ارﺎﺑ بآ ﻤﻫ ن هدﺎﻔﺘـﺳا ﻚـﻫآ تﻼـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﻴـﺴﻠﻛ ّداﻮـﻣ ﺮـﺑ ﻦﻴـﻨﭽ رد هﺪـﺷ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﻞﺣ ﻚﻫآ و
ﻪﺘﺴﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ
،نﺎﻳﺎﭘ رد و رﺎﺘﺧﺎﺳ
وﺮﻓ ﻲﻣ دﺰﻳر
Drewett 1999:27) .(
ﻪﻛ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ رد ﺰﻴﻧ و ﺖﺳا دﺎﻳز ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ
ﻪﺑ بﻮﭼ ﻘﻣ اد دﻮﺟو ﻲﻓﺎﻛ راﺪ ر
د
، ﻒﻘﺳ ﺎﻫ ﺢﻄـﺴﻣ و ﻲﺑﻮـﭼ ﺘﺧﺎـﺳ ﻪ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ . ﻪﻧﺎﺧ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ
،مود ﺔـﻘﺒﻃ ﻒﻘﺳ و ﻲﺑﺮﺿ قﺎﺗ عﻮﻧ زا ﺖﺴﺨﻧ ﺔﻘﺒﻃ ﻒﻘﺳ ﻲﻫﺎﮔ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻘﺒﻃ ود ﺎﻫ
هدﻮﺑ ﻲﺑﻮﭼ ﺎﮔ و
ه ﺖﺳا ﻲﺑﻮﭼ ﻒﻘﺳ ودﺮﻫ .
ﻮﻧ ﻦﻳا ﻒﻘﺳ بﻮﭼ ع
ﻪﻧﺎﺧ ﻲﺠﻳرﺪﺗ كﺮﺗ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ
، ﺤﻣ زا ﻞ ﻞـﻤﺣ
ﻲﻣ ﺮﺗ دراﻮﻣ رد ﻲﻟو ددﺮﮔ ﻲﻣ خر ﻪﻌﺟﺎﻓ ﺮﺛا ﺮﺑ ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪﻛ ﻊﻳﺮﺳ ك
ﺪـﻫد ) رﺎـﺑ ا ن ﺎـﻫ ﻦﻴـﻣز ،ﻞﻴـﺳ ،ﺪﻳﺪـﺷ ي هزﺮـﻟ
(
،
ﻲﻣ ﻲﻗﺎﺑ دﻮﺧ ﻞﺤﻣ رد رﺎﺛآ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ
. ﻪﺑوﺮﻛﺎﺧ ﻪﺘﺒﻟا يدﺮﮔ
scavenging)
ﺮﺘﺸﻴﺑ(
ﻲﻧﺎـﻜﻣ رد خر
ﻲـﻣ ـﻫد ﺪ
ﺮﺗ ﻞﺤﻣ ﻪﻛ ك
ﻜﻳ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ يراﺮﻘﺘﺳا ﻞﺤﻣ و هﺪﺷ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺮﮕﻳﺪ
Cameron 1996:5)
ﻪـﺘﺒﻟا.(
ـﻤﻌﻣ داﻮـﻣ ًﻻﻮ
ِﻞﻤﺣ ﻞﺑﺎﻗ و ﻚﺒﺳ ﺎﺑ
ِشزرا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا رد يدﺎﻣ و يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑﺎﺟ
ﻲﻣ ﺎﺟ ﺪﻧﻮﺷ كﺮـﺗ ﻞﺤﻣ ﺔﻠﺻﺎﻓ ﻪﻛﺪﻨﭼﺮﻫ و هﺪـﺷ
ﺪﺷﺎﺑ دﺎﻳز ﺪﻳﺪﺟ راﺮﻘﺘﺳا ﻞﺤﻣ .
درﻮﻣرد ﻞﻤﻋ ﻦﻳا ﻲﻟو رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﻪـﺸﻴﻤﻫ ،ﻒﻘﺳ ﻲﺑﻮﭼ يﺎﻫﺮﻴﺗ نﻮﭼ ،يرﺎﻤﻌﻣ ي
ﻠﺻﺎﻓ ﻪﺑ ﺔ ﻞﺤﻣ ود ﻦﻳا دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ
.
ﺎﻔﺘﺳا ﺢﻟﺎﺼﻣ عﻮﻧ رد توﺎﻔﺗ هد
ﻚﻳ رد هﺪﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ نآ يراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ و ﻲﺗﺎﺒﺛ
دﻮﺷ . رد ًﻼﺜﻣ زﺎـﺳ ة
ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﺮﺟآ زا ﻲﺧﺮﺑ و ﻪﻨﻴﭼ زا ﺎﻫراﻮﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ يا ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ناﺰـﻴﻣ رد توﺎﻔﺗ و ﺢﻟﺎﺼﻣ عﻮﻧ توﺎﻔﺗ ﻞﻴﻟد
ﺎﻬﻧآ ﻪﻨﻴﭼ يﺎﻫراﻮﻳد ، وﺮﻓ ﺮﺗدوز يا
ﻲﻣ ﺪﻧﺰﻳر . موﺎﻘﻣ ﺢﻟﺎﺼﻣ ﺎﺑ راﻮﻳد ﻲﻫﺎﮔ ﻪﺘﺒﻟا و ﻪﺑ ،ﺮﺗ
ﺎـﺑ ﻲﻳﺎـﻫراﻮﻳد ﻪـﺑ ﺮـﮔا هﮋﻳو
ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻣ نآ ﺮﺗدوز ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺚﻋﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ هدز ﻪﻴﻜﺗ ددﺮﮔ
. ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻧﺎﺧ6 نﺎـﺧ ﻪﻌﻠﻗ يﺎﺘﺳور رد كوﺮﺘﻣ يا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ رد ﺪﻫد
. ﻪﻨﻴﭼ فﺮﻃ ود يﺎﻫراﻮﻳد ﻪﺑور راﻮﻳد و يا
ﺖﺳا يﺮﺟآ ور .
يﺮـﺟآ راﻮﻳد رﺎﺸﻓ
ﻪﻨﻴﭼ يﺎﻫراﻮﻳد ﺶﻧار لﺎﺣ رد ﺖﺳا يا
.
رد ﺐﻳﺮﺨﺗ و ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﺎﻴـﺴﺑ ﺰـﻴﻧ
ر ﻟﺎﻌﻓ ﺪـﻨ . ﻢـﺴﻴﻧﺎﮔرُا ﻞﻣﺎـﺷ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا و ﺎـﻫ
ﻢﺴﻴﻧﺎﮔرُاﺰﻳر هﺪﻧز يﺎﻫ
)
،يردﺎﻬﺑ 1381 : 159
رﺎـّﻔﺣ تﺎﻧاﻮﻴﺣ و ﻪﻧﺎﻳرﻮﻣ ،ﻚﺳﻮﺳ ،هﺪﻧﺮﭘ ،ﻪﭼرﻮﻣ ،چرﺎﻗ ،يﺮﺘﻛﺎﺑ نﻮﭼ(
و ﮓﺳ ،شﻮﮔﺮﺧ ،شﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ...
ﺪﻨﺘﺴﻫ
Schiffer 1996:148)
.(
و ﻪﻧﺎﻳرﻮﻣ ﺶـﻘﻧ ﺎﻫدوﺪـﻧا ﺐـﻳﺮﺨﺗ رد يﺮﺘﻛﺎـﺑ
ﻲﻣ يزﺎﺑ ار ﻲﻠﺻا ﺪﻨﻨﻛ
. ﻣ رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﺤ
ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﺖﺑﻮﻃر ياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ا و
ز رود ﺪﻴﺷرﻮﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻧ ﺖـﺳا
،
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ خر ﺪﻫد
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 7
.(
رد راد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﺰﻴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،دوﺪﻧا ﺐﻳﺮﺨﺗ د
. ﻲـﻣ ﺚـﻋﺎﺑ ﺖـﺑﻮﻃر دوﺪـﻧا دﻮـﺷ
ﻪﺑ ﺎﻫراﻮﻳد ﺪﻧﺰﻳﺮﺑ و هﺪﺷ هدزاﻮﻫ ﺞﻳرﺪﺗ
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻳ و ﺶﺨﺑ و هدﺮﻛ ﻪﻠﺒَﺗ دوﺪﻧا دﻮﺷ
ﻚـﻳ ﻪﺑ نآ زا يدﺎﻳز يﺎﻫ هرﺎـﺑ
دﺰﻳﺮﺑ وﺮﻓ .
3 - ﻪﻘﻄﻨﻣ : ﺖﺳد ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﻃﻮﺤﻣ و ﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ رد ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻢﻫﺮﺑ يا ﺪﻧراد ﺶﻨﻛ .
ﻂﻴـﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻲﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﻚﻳ يﺎﻳﺎﻘﺑ ﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻖﻴﻗد و ﻪﺘﺴﻫآ ﺎﻳ و رﺬﮔدوز و ﺪﻨﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
.
ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﻴﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ
ًﺎـﺳﺎﺳا يا زا
ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ﻞـﻣاﻮﻋ
، ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ
، ﻦﻴـﻣز ﺮﺛﺄـﺘﻣ ﻲـﻤﻴﻠﻗا و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﺑ
،ﻦﺨﺳ ﺮﮕﻳد ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺮﻴﮔ ﻲـﻣ ار يا
ـﻴﻣﺎﻧ ﻲـﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ ناﻮـﺗ ﺪ
Schiffer )
1996:236-59
ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ.(
ي رد ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺻا
بآ ﻲﻠﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ﻞ نﺎـﻴﻣ نآ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﻮﻫو
ﻲـﻣ ناﻮـﺗ ﻪـﺑ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﺎﻣد يﺎﻫ
ﺶﺗآ ﻧﺎﺸﻓ ﻲ ﻦﻴﻣز ،دﺎﺑدﺮﮔ ، ﻓ ﺮﮕﻳد و ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ،هزﺮﻟ
ﺎ ﻌﺟ ﻪ يﺎﻫ ﻲﻌﻴﺒﻃ دﺮﻛ هرﺎﺷا .
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ
شراﺰﮔ ﻒﻴﻃ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﻦﻴـﺑ ﺎـﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
، ﻪـﺠﻴﺘﻧ زا يا
توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﺖﺳا
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هزوﺮﻣا ﻪﻛ و ﻦﺘﻓﺎﻳ ياﺮﺑ ار ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺖـﺳد ﺮﻴـﺴﻔﺗ و ﺎـﻫراﺰﻓا
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺪﻨﺸﻛ
Ibid:262) .(
ب - ﺲﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺷ زا
يﺮﻴﮔ ) ﺲـﭘ نﺪـﺷ ﻪﺘـﺸﻬﻧ زا
)(
Post Deposition
:(
ﺲـﭘ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ زا
ﻞﻜﺷ نﺎﻤﻫ يﺮﻴﮔ ﺲﭘ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ،ﺖﺳا اﺪﻴﭘ نآ مﺎﻧ زا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﻞﻜﺷ زا ﺎـﻳ ﻲﻧﺎﺘـﺳﺎﺑ ﺔﻃﻮﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﻳﻻ يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ ﺲﭘ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ زا
ﻲﻣ لﺎﻌﻓ ﺎﻳﺎﻘﺑ ﻞﻣﺎﻛ نﺪﺷ ﻪﺘﺸﻬﻧ ﺪﻧﻮﺷ
. رد ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻠﻣاﻮـﻋ نﺎﻤﻫ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ
ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻲﻟو ﺪﻧراد ﺖﻟﺎﺧد يﺮﻴﮔ
ﻪﻠﺣﺮﻣ و ﻲﻧﺎﻣز ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻳﺎﻘﺑ ﺮﺑ ﻪﻛ يا
هﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ ،ﺪﻧراﺬﮔ ﺪـﻧا
.
ﻲﻣ ار هﺪﺷدﺎﻳ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻌﻴﺒﻃ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﻲّﻠﻛرﻮﻃ
)
،كراد 1379 : 52 .(
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻲﻣ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ
:
1 - ﺎﻣد نﺎﺳﻮﻧ :
ﻦﻴﻣزﺮﺳ رد دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ تﺪﺷ ﺎﺑ ﺐﻳﺮﺨﺗ ،ﺖﺳا دﺎﻳز زور و ﺐﺷ رد اﻮﻫ ﺔﺟرد توﺎﻔﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺛا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﺮﺑ دراﺬﮔ
. ﺗ ﻦﻳا ﺄ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ بﺮﺨﻣ ﺮﻴﺛ كَﺮَﺗ ترﻮﺻ
ﺎﻳ ﻲﮔدرﻮﺧ زا
ﻢـﻫ ﻲﮔﺪﻴـﺷﺎﭘ نآ
هﺪـﻳد ﺎـﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻲﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﺔﻠﻤﺟ زا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻢﺑ نﺎﺘﺳراد ﺔﻘﻄﻨﻣ ﺮﻛ هرﺎﺷا
د . ﻪـﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﺮﻳﻮـﻛ ﺎـﺑ تروﺎـﺠﻣ ﻞـﻴﻟد
و ﻪﺘـﺷاﺬﮔ ﺮﺛا ﺢﻄﺳ ﺮﺑ هﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﺮﺑ تﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا زور و ﺐﺷ ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻳﺎﻣد فﻼﺘﺧا ياراد ،تﻮﻟ ﻲﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ لﺎﻔﺳ ﻲﺘﺣار ﻪﻨﻴﺘﺳد و ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ﻲﺷﻼﺘﻣ ار ﺎﻫ
) ﻮﺼﺗ يﺎﻫﺮﻳ 8 و 9 (.
2 - بآ ﻳﺮﺟ رد: ﺎ ن ﺎﻫ ﺖﺳد ،ﻲﺑآ ي ﺎﻫراﺰﻓا
نﻮﭼ ﻲﻳ ﺎﻳ ﻲﮕﻨﺳ يﺎﻫراﺰﺑا
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ﺎـﺳ ﻲﮔدﺎـﺳ ﻪﺑ ﻒﻳﺮﻇ ي ﺋ
هﺪﻴ
ﻲﻣ ﺷ دﻮ ﻲﻣ ﻪﻣﺪﺻ ﻲّﺘﺣ ﺎﻳ و ﺪﻨﻴﺑ
Drewett 1999:26)
.(
ﻳﺮﺟ ﻦﻳا ﺎ ن ﺎﻫ ﺐﻴﺷ رد ﻪﺑﺎﺟ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻫ ﺖﺳد ﻲﻳﺎﺟ
ﺎـﻫراﺰﻓا
ﺐﻴﺷ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﺑ )
ﻪﻨﻣاد ًﻼﺜﻣ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﭙﺗ ﻚﻳ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫ
( ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻢﻫ
،ﺖـﺳا ﺖـﺴﺳ كﺎـﺧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ رد ﻦﻴﻨﭼ
ﺖﺳد و هﺪﺷ كﺎﺧ ﻦﺘﺴﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﺑ ار ﺎﻫراﺰﻓا
ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺨﻳر ﺖﻴﻌﺿو و نﺎﻳﺮﺟ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﻲﻳﻮـﺳ ﻪـﺑ ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻊﻤﺠﺗ ﺚﻋﺎﺑ و هدﺮﺑ نآ
ﺎﻫ ﻪﻄﻘﻧ ﺎﻳ ﺮﻴﺴﻣ رد ﻲـﻣ صﺎﺧ يا
ﺪﻧﻮـﺷ . بﻼﻴـﺳ نﺎـﻴﻣ ﻦـﻳا رد ناواﺮـﻓ ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﺚـﻋﺎﺑ
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎﻫ زا ﺎﻳ ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ ﻤﻫ
ﻪ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺎﻳ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻚﻳ
ﻲﻣ دﻮﺷ
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 10
.(
ﻲـﻣ نارﺎﺑ ﺖـﺳد ﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
يﺎـﻫراﺰﻓا
ﻲﺧﺮﺑ ،دراﺬﮕﺑ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﺤﻄﺳ زا
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ﺎﺳ نارﺎﺑ ﺮﺛا ﺮﺑ ﺋ
ﺶﻘﻧ ﺎﻳ و هﺪﺷ هﺪﻴ ﺎﻬﻧآ
ﻢﻛ زا ﺎـﻳ و هﺪﺷ ﮓﻧر
ﻲﻣ ﻦﻴﺑ دور . ﻢﻫ ﺦﻳ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﮔدز
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ و كﻮﭘ ي ار
ﻨﻛ ﻲﺷﻼﺘﻣ ﺪ
.
3 - دﺎﺑ : ﻦﻴﻣزﺮﺳ رد يﺎﻫدﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻞﺼﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻳ لﺎﺳ مﺎﻤﺗ رد ﺪﻳﺪﺷ ﺎﻫ
ﺮﻫﺎـﻇ دﺎـﺑ ،دراد نﺎﻳﺮﺟ نآ رد
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ار ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﭙﺗ ﺪﻫد
. ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺺﺧﺎـﺷ رﺎﻴـﺴﺑ ﺖـﻬﺟ ﻦـﻳا زا ﺎـﻫﺮﻳﻮﻛ ﺔﻴـﺷﺎﺣ يﺎـﻫ .
ﻦـﻳا رد
ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻞﺼﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﺪﻳﺪﺷ يﺎﻫدﺎﺑ ﺎﻫ ﺎﻫ
) ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ هﮋﻳو (
ﻲﻣ اﻮـﻣ ﻲـﺧﺮﺑ رد ﻪـﻛ ﺪـﻧزو ـﻤﻫ ﻦـﺷ ﺎـﺑ در
هاﺮ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . نآ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻦﻳا رد ﻪﭼ ﻲﻣ ﻦﻫذ ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ ﺔﻠﻫو رد ﺎﻫ
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﺳر ﻦـﺷ زا ﻲﻠﺗ ﺮﻳز ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻦﻓد .
ﻦﺷ ﻦﻳا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ نﺎﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻟو ﻪﻳواز ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﭘ ار ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
. نآ ﺎﺗ ﺪﻧور ﻦﻳا ﻪﻣادا ﺎﺟ
ﻲﻣ ﻴﻣﺎﻨﻳدوﺮﻳآ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻃﻮﺤﻣ نآ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻜ
ﻪﺑ رد ﻲﻠﻜﺷ آ
ﭻﻴﻫ نوﺪﺑ دﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻳ ﻪﻧﻮﮔ
ﺘﻣوﺎﻘﻣ ﻲ ﺎـﻳ ﻪـﻃﻮﺤﻣ يور زا
درﺬﮕﺑ ﻪﭙﺗ .
ﻪﺑ ﻦﻳا رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻦﻴﻣزﺮﺳ
ﺎﻫ
، ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺎـﺑ ار دﻮـﺧ ﻲﻜﻴﻣﺎﻨﻳدوﺮﻳآ ﺮﻈﻧ زا ًﻼﻣﺎﻛ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
هداد ﻖﻓو دﺎﺑ ﺪﻧا
. ﻧرد ﺘ ﻂﻘﻓ ﻪﺠﻴ ﺶﺨﺑ
ﺎﻫ ﺎﺧ ي ﺻ نآ زا ﻲ ﻦـﺷ ﺖﺷﺎﺒﻧا ياراد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺎﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻪﻛ ﺎﻫ يﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . رد ﻨﭼ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﻴ ﺎﻫ
ﻲﻳ ﺛآ ﺘﺳد رد رﺎﻴﺴﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺤﻄﺳ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎ نآ ﻢﻛاﺮﺗ و هدﻮﺑ سﺮ
ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ
. ﻪﺑ دﺎﺑ ﻪﻛاﺮﭼ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ و هدﺮﻛ ﺰﻴﻤﺗ ار ﻪﻃﻮﺤﻣ يور مواﺪﻣ رﻮﻃ
، ورﺎـﺟ ار ﻚﺒﺳ كﺎﺧ
ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪ .
4 - نﺎﻫﺎﻴﮔ : ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺐﻴﺷ رد ﻲﺘﻗو نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲـﻣ ﺪـﺷر ﺎﻫ
ﺖـﺳد نﺪـﻴﺘﻠﻏ وﺮـﻓ زا ،ﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﻪـﺑ ﺎـﻫراﺰﻓا
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑ ﺶﻧاﺮﮔ ﻪﻛ ﻲﻌﻗاﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ دﻮـﺷ لﺎﻌﻓ بآ نﺎﻳﺮﺟ هاﺮﻤﻫ
Drewett 1999:27)
ﺎـﻣا.(
ﺖﺳا بّﺮﺨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ كﺎﺧ رد ﻪﺸﻳر ﻞﻤﻋ .
ﻪﺸﻳر ﻦﻳا ﻪّﺘﺒﻟا نﺎﺘﺳﺎﺑ شوﺎﻛ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧﻮـﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻪﺸﻳر ﻲﻟو ﻪﺑ ﻲﻤﻳﺪﻗ يﺎﻫ
ﺲﭘ صﻮﺼﺧ مﺮﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا
ﻪـﺑﺎﺟ و ﺎﻫ ﺪﻨﺘـﺴﻴﻧ ﺢـﺿاو ﻪـﺸﻴﻤﻫ كﺎـﺧ ﻲﻳﺎـﺟ
Ibid:28)
.(
ﻪﺸﻳر رد ﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻖﻤﻋ ﺎﺗ ﺖﺑﻮﻃر و بآ ذﻮﻔﻧ ﺚﻋﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲـﻣ ﻊﻳﺮـﺴﺗ ار ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ و هﺪﺷ ﺪﻨـﺸﺨﺑ
. رد ﻦـﻳا
ﺐﻳﺮﺨﺗ درﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ
غﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻦﻴﻣز زا ﺐﺗاﺮﻣ يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺸﻳر ﻪﻛ اﺮﭼ ﺖﺳا ﻮـﻤﻌﻣ نﺎـﺘﺧرد يﺎـﻫ
ﺎـﺗ ًﻻ
ﻤﻋ ﻖ د رد يدﺎﻳز ل
ﻪﭙﺗ ﻪﻃﻮﺤﻣ و ﺎﻫ ﻲﻣ وﺮﻓ ﺎﻫ
ﺪﻧور .
5 - نارﻮﻧﺎﺟ :
ﮓﺳ ،شﻮﮔﺮﺧ ،شﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎّﻔﺣ تﺎﻧاﻮﻴﺣ و
...
ﻤﻫ و مﺮﻛ و تاﺮﺸﺣ ﻦﻴﻨﭽ ةﺪـﻤﻋ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﺎﻫ
ﻪﺑﺎﺟ ﺪﻨﺘﺴﻫ كﺎﺧ رد ﻲﻳﺎﺟ .
خارﻮﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا نارﻮﻧﺎﺟ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﻃﻮﺤﻣ رد ،ﺪﻨﻨﻛ نﺎﺘـﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﻪﺑ هﺪﻳد ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻣ
دﻮﺷ . زا نآ ﺎﺟ خارﻮﺳ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﻳﻻ رد ﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻨﻛ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﺷ
ﻪﺑﺎﺟ ﺐﺒﺳ ،دﻮ مﺎﮕﻨﻫ رﺎﺛآ ﻲﻳﺎﺟ
ندﺮﻛ خارﻮﺳ ﺖﺳا
. هوﻼﻋ خارﻮﺳ ﻦﻳا يﺰﻳروﺮﻓ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ نآ ﺮﺑ ﻪﻳﻻ ﺔﻤﻫ ،ﺎﻫ
ﻲﻣ وﺮﻓ ﻲﻳﻻﺎﺑ يﺎﻫ يﺎـﻳﺎﻘﺑ ﺎـﺑ و ﺪﻧﺰﻳر
ﻪﻳﻻ ﻲﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﻳﺮﻳز يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻦﻳا دﻮﺟوﺎﺑ ﺮـﻛ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻪﻛ
م ﻪـﺑﺎﺟ رد ﻲﻛﺎـﺧ يﺎـﻫ و ﺎﻴـﺷا ﻲﻳﺎـﺟ
ﻪﺘﺸﻬﻧ تادﻮﺟﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﻟو ،ﺪﺳﺮﺑ ﻦﻜﻤﻣﺎﻧ ﻲﺘﺣ و ﺐﻴﺠﻋ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﻣ
ﺪـﻨﻨﻛ ﺮﻔﺣ ار ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﺑ ﺮﺘﻣ ود ﺎﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
Ibid:26)
.(
هﺪﻋ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ نﺎﺘﺳﺎﺑ زا يا
رد ﻪـﻛ ﺺﺧﺎـﺷ لﺎﻔـﺳ ﻪـﻌﻄﻗ ﻚـﻳ ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ،دراد ﺖﻴﻤﻫا يراﺬﮔ ﺮﻛ ﺔﻠﻴﺳو
م ﻪﺑﺎﺟ ﻲﻛﺎﺧ يﺎﻫ ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺎﺟ
)
،كراد 1379 : 61 ﻢـﻫ و ؛ ﻦﻴـﻨﭼ
ر . ك Atkinson 1957 . Ganti 2003و
.(
ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ،مﺎﺸﺣا رﻮﺒﻋ ،
هﮋﻳو ﻪﻠﮔ زا ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ يﺎﻫ ﻪﭙﺗ يور
ﻪﻃﻮﺤﻣ و ﺎﻫ ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﺘـﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻧاواﺮﻓ ﻲﺤﻄﺳ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻲ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻮﺤﻣ ﻦﻴﻨﭼ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻃ
ﻲﻤﻧ هﺪﻳد لﺎﻔﺳ ﻪﻌﻄﻗ ﻚﻳ ﻲﺘﺣ ،ﻲﻳﺎﻫ دﻮﺷ
،
و لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ي كﺪﻧا رد دﻮﺟﻮﻣ زا ﻲﻀﻌﺑ
ﺎﻫﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا ﺰـﻴﻧ
ﺮـﻳز ﻲﻫﻮـﺒﻧا ﻪـّﻠﮔ ﺖـﻛﺮﺣ زا ﻲـﺷﺎﻧ رﺎـﺒﻏودﺮﮔ زا يﺎـﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ نﻮﻓﺪﻣ ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ .
رد يﺎﻫﺮﻳﻮﺼﺗ و11
ﻪﺑ12 هدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺣ نآ زا ﻪﻠﮔ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ توﺎﻔﺗ ﻲﺑﻮﺧ ﺎـﺑ
ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﺟ
هدﺮﻜﻧ رﻮﺒﻋ هﺪﻳد
ﻲﻣ ﻮﺷ د .
6 - ﺶﻧاﺮﮔ : ﺖﺳد ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﺑ ور ﺖﻛﺮﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺐﻴﺷ رد ﺎﻫراﺰﻓا
ﻪﺑ ﻪﻛ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ،ﺖﺳا ﺶﻧاﺮﮔ ﺎﻫ ناﻮﻨﻋ
» نﺪﻳﺰﺧ
كﺎﺧ « ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
Drewett 1999:27)
.(
يﺮـﮕﻳد ﻞـﻣاﻮﻋ ﺎـﺑ ﺮـﮔا ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا نﻮـﭼ
و دﺎـﺑ ،بآ نﺎـﻳﺮﺟ
ﺖﻓر و ﻤﻫ ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻧاﻮﻴﺣ يﺎﻫﺪﻣآ دﻮﺷ هاﺮ
ﺮﺨﻣ ب ﺮﺗ ﺖﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ ي اﺬﮔ در . ﻪـﺑ ﺶﻧاﺮـﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ رد هﮋـﻳو
ﺐﻴﺷ ﺎﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا .
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦــﻳا ﺲــﭘ يﺎﻫﺪــﻨﻳاﺮﻓ رد
ﻞﻜــﺷ زا يﺮــﻴﮔ ﻞﻣﺎــﺷ هﺪــﻤﻋ ﺔﺘــﺳد ود ﺪﻨﺘــﺴﻫ
: 1 - ﺐــﻳﺮﺨﺗ ،ﻖــﻴﻤﻋ يﺎــﻫ
2 - ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﻫ ﻲﺤﻄﺳ ي .
1 - ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻖﻴﻤﻋ يﺎﻫ :
ﻪﺑﺎﺟ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺳا كﺎﺧ ﻲﻳﺎﺟ
Schiffer 1996:122)
.(
كﺎﺧ زا يرادﺮـﺑ ﻪـﭙﺗ
ﻪﺑ ﻪﺑ هﻮﺷر ناﻮﻨﻋ ﻦﻴﻣز
ﺎﻫ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ زا يزروﺎﺸﻛ ي ﻦﻳﺮﺗ
شور يﺎﻫ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا .
ﻪـﻃﻮﺤﻣ رد رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
هﺪﺷ ﻊﻗاو ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﺔﻘﻄﻨﻣ نﺎﻴﻣ ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻊﻳﺮﺳ ًﻻﻮﻤﻌﻣ شور ﻦﻳا ،ﺪﻧا
ﺪﺘﻓا . ﻪﺑ ﻦﻳا ﺪـﻨﭼ ﺎـﻳ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ
ﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞـﻴﺑ ﺎـﻳ رﻮﺘﻛاﺮﺗ نﻮﭼ ﻲﻠﻳﺎﺳو ﺎﺑ و هﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ فﺮﻇ ﺮﻔﻧ ﺶـﺨﺑ ،ﻲ
ﻮﺤﻣ زا ﻲﻌﻴـﺳو يﺎـﻫ و ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﻪـﻃ
كﺎﺧ ﻲﻣ يرادﺮﺑ دﻮﺷ
. كﺎﺧ ﻦﻳا هﺎﮔ يرادﺮﺑ
رﺎﻴﺴﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﻫ يدﺎﻳز
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار دﻮﺷ
. كﺎـﺧ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻣز يرادﺮـﺑ
ﺖﺧﺎﺳ ﺖﻬﺟ رد ﻪﭙﺗ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﺔﻧﺎﺧ و ﺎﻨﺑ زﺎﺳو
ﻮﺤﻣ و ﺎﻫ ﻪﻃ
ﻲﻣ خر ﻲﻳﺎﻫ د ﻪﻛ ﺪﻫد
ر ﺎـﻳ ﻪﻴـﺷﺎﺣ
هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺎﺘﺳور نﺎﻴﻣ ﺪﻧا
. ﻲﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻪﻌﻠﻗ ﺔﭙﺗ نﺎﺧ دﺮﻛ هرﺎﺷا رد مﺎـﻧ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ ﻲﻳﺎﺘـﺳور نﺎﻴﻣ رد ﻪﻛ
دراد راﺮﻗ ﻲﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ .
ﺶﻴﭘ ،ﻲﻠﺤﻣ نﺎﺧ ﻪﻨﻣاد مﺎﻤﺗ بﻼﻘﻧا زا
كﺎـﺧ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞـﻴﺑ ﺎـﺑ ار ﻪـﭙﺗ يﺎـﻫ يرادﺮـﺑ
هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻪﻨﻣاد و فاﺮﻃا رد ﺰﻴﻧ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﻲﻗﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺧ نآ زا هﺪﻧﺎﻣ ﺪـﺷ ﻪـﺑ و هدﺮـﻛ يزﺎﺳ
ﺐـﻳﺮﺨﺗ ار ﻪـﭙﺗ ت
هدﺮﻛ ﺪﻧا
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 13
.(
ﻪﻃﻮﺤﻣ رد نﺎﻴﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻦﻴﻣز ﺎﻫ يزروﺎﺸﻛ ي كﺎـﺧ ﻦـﻳا ،ﺪﻧراد راﺮﻗ
ﻪـﺑ يرادﺮـﺑ ترﻮـﺻ
ﻪﻨﻣاد نﺪﻳﺮﺑ ﺎﺑ و ﻲﺠﻳرﺪﺗ
ﭙﺗ يﺎﻫ ﺶﻴﭘ و ﻪ يور
ﻦﻴﻣز ﺎﻫ مﺎﺠﻧا يزروﺎﺸﻛ ي ﻲﻣ
دﻮﺷ .
ّﻔﺣ ﻧآ ﻲﻫﺎﮔ نﺎﻴﭽﻗﺎﭼﺎﻗ يرﺎ كﺎـﺧ ﻚـﻳ ةزاﺪـﻧا ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﺘﺴﮔ نﺎﻨﭽ
ـﺑ يرادﺮـﺑ ﺚـﻋﺎﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞـﻴﺑ ﺎ
ﻪﺑﺎﺟ ﻲﻣ كﺎﺧ ﻲﻳﺎﺟ ﻮﺷ
ﻧ ﺪ . نآ زا ﻪﺑ قﺎﭼﺎﻗ نارﺎّﻔﺣ ﻪﻛ ﺎﺟ ﻲـﻣ ﻪـﻟﺎﭼ ﺎـﻳ لادﻮـﮔ ﺮﻔﺣ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ رﻮﻃ
،ﺪـﻨﻨﻛ
ﻪﺑ ﺐﻳﺮﺨﺗ و شﻮﺸﻐﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ةﺮﻈﻨﻣ
ﻮﺤﻣ ةدوﺪﺤﻣ مﺎﻤﺗ رد هدﺮﺘﺴﮔ ترﻮﺻ ﻃ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪ دﻮﺷ
.
آ تﺎﻌﺒﺗ و ﮓﻨﺟ ﻤﺧ ،ﺐـﻤﺑ رﺎﺠﻔﻧا ،ﺮﮕﻨﺳ نﺪﻨﻛ نﻮﭼ ن
رﺎـﭙ و ﻦﻴـﻣ ،ه ...
ﻖـﻤﻋ رد ﺐـﻳﺮﺨﺗ دراﻮـﻣ ﺮـﮕﻳد زا
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﺮﺳ ةدوﺪﺤﻣ رد ،ناﺮﻳا ﻲﺑﺮﻏ راﻮﻧ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ ﻦﻴﻣز
ﺎﻫ ﻳ ﻲ ﻪﻛ عﺎـﻓد لﺎـﺳ ﺖـﺸﻫ نﺎـﻣز رد
ﺪﻘﻣ ﺪﻧراد راﺮﻗ س هﺪﻳد ،
ﻲﻣ دﻮﺷ .
2 - ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﻫ ﻲﺤﻄﺳ ي :
ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﻫ ﻲﻣ ار دﺮﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘﺳد ﻪﺳ رد ناﻮﺗ :
- ندﺮﻛ بﻮﻛﺪﮕﻟ
trampling)
ﺗ درﻮﻣ رد:(
ﺄ بﻮﻛﺪﮕﻟ ﺮﻴﺛ ﻪﺑﺎﺟ ﺮﺑ ندﺮﻛ
ﺔـﻃﻮﺤﻣ ﻚـﻳ رد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﻲﻳﺎﺟ
ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يدﺎﻳز يﺎﻫ
ﺖـﺳا
Gifford-Gonzales et al. 1985; Neilson 1991; Rowlet )
& Robbins 1982
.(
تاﺮﺛا ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳز دراﻮﻣ ﻪﺑ ندﺮﻛ بﻮﻛﺪﮕﻟ :
يور ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ّداﻮـﻣ يﺮـﻴﮔراﺮﻗ ﺖﻴﻌـﺿو
ﻲﺤﻄﺳ تﺎﺑﻮﺳر ﺖﻌﻴﺒﻃ و ندﺮﻛ بﻮﻛﺪﮕﻟ تﺪﺷ ،ﺢﻄﺳ .
تاﺮﻴﺛﺄـﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻞﻘﺘﺴﻣ مود و ﺖﺴﺨﻧ ﻞﻣاﻮﻋ نآ
ﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ .
ﻦﻳارد ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺪﻣآ و ﺖﻓر ﺮﭘ ﺖـﺳد راﺪـﻘﻣ ﺪﻳﺎﺑ ،
كﺪـﻧا ﻲﺤﻄـﺳ يﺎـﻫراﺰﻓا
ﺪﺷﺎﺑ . ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺔﻃﻮﺤﻣ ﻚﻳ هدراو يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﻪﺑ
ـ ﺎﭘ رﺎﺸﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ـ
ذﻮﻔﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻳ ﻪـﺑﺎﺟ و
ﻲﻳﺎـﺟ
توﺎﻔﺘﻣ ءﺎﻴﺷا ﺖﺳا
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ذﻮـﻔﻧ ﻞـﺑﺎﻗ و مﺮﻧ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و ﺖﻔﺳ و ﺖﺨﺳ ﻲﻀﻌﺑ ؛ .
ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖﻔـﺻ ﻦـﻳا ناﻮـﻨﻋ
» ذﻮﻔﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ «
ﻞﻜﺷ و هزاﺪﻧا ﻞﻣﺎﺷ ،ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﺔﺠﻴﺘﻧ ،هﺪﺷ ﺢﻠﻄﺼﻣ ﺶﺨﺑ
ﺎـﻫ ـﻴﻓﺮﻇ ،ﻲﺑﻮـﺳر ي
،ﺖـﺑﻮﻃر ﺖ
ياﺰﺟا ﺖﺳا ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ .
اﺰﺟا ﻮﺳر ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ء ﻤﻫ ب
ﻴﻨﭽ ﻦ ياﺮـﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ نآ ذﻮﻔﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﺑ
ﻳررود ﺎﻳ دﺎﻳز ﮓﻨﺳ دﻮﺟو ﺎﺑ ذﻮﻔﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،لﺎﺜﻣ ﺰ
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ لﺎﻔـﺳ ﺪـﺑﺎﻳ
Schiffer 1996:126)
زا.(
رد هار ﻦـﻳا
ﻪﻃﻮﺤﻣ زا ﺪﻧراد ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﻢﻛاﺮﺗ يور
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ رد يرﺎﻤﻌﻣ ي ﺶﺨﺑ
ﺎﻫ ﻲﻳ
ﻲﭘ نآ زا ﻲﻣ ﺪﻧﺮﺑ . ﻪﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ترﻮﺻ ﺶﺨﺑ
ﺎﻫ ﻪﻛ ﻲﻳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ دراد دﻮﺟو يرﺎﻤﻌﻣ ي
،ﻢـﻛ ذﻮـﻔﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻞﻴﻟد
ﻪﺑ ﺎﻳ و هدﺮﻜﻧ ﺪﺷر ﺖﻤﺴﻗ نآ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻤﻧ ﺪﺷر ﻲﺑﻮﺧ
ﻨﻛ ﻨ ﺪ .
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻚﻳ رد ا
نﻮﺘﻛﺎﺘﺳ
Stackton)
ﺎﻴﺷا ﻪﻛ دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ(
ي ﻪﺑﺎﺟ ﻻﺎﺑ فﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ گرﺰﺑ ﺎـﺟ
ﺎﻴﺷا و ﺪﻧﻮﺷ ي
ﻚﭼﻮﻛ ـﺑ ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﺖﻤـﺳ ﻪ
Schiffer 1996:126; Drewett 1999:26)
.(
ِّﻲـﻃ ﻦﻴﺗرﻮـﻛ و ﻼـﻳو
ﻲﻧﻻﻮﻃ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺑﺎﺟ يدﻮﻤﻋ ﻢﻫ و ﻲﻘﻓا ﻢﻫ ،ءﺎﻴﺷا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﺗ
ﻲﻣ ﺎﺟ ﺪﻧﻮـﺷ . ﻪـﺑﺎﺟ ﻲـﻟو ﻲﻳﺎـﺟ
يدﻮﻤﻋ ﺮﺘﺸﻴﺑ زا 8 ـ ﻲﺘﻧﺎﺳ7 ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺘﻣ ﻪﺑﺎﺟ ﻪﻛ
ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﻲﻘﻓا ﻲﻳﺎﺟ ﻲﺘﻧﺎﺳ85
ﺖﺳا ﺮﺘﻣ .
ﻤﻫ ﻨﭽ ﺎﻴـﺷا ﻦﻴ ء
ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ ) ﺮﺘﻤﻛ زا 50 مﺮﮔ ( ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑﺎﺟ ﻲﻣ ﺎﺟ ﺪﻧﻮﺷ
Villa & Courtin 1983)
.(
ﻪﺑﺎﺟ رد بﻮﻛﺪـﮕﻟ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻳﺎﺟ
ﺖﻓر ﺮﭘ ﻲﺣاﻮﻧ زا ءﺎﻴﺷا نﺎﻳﺮﺟ ،نﺪﺷ ﻪﺑ ﺪﻣآو
ﺖﻓر ﻢﻛ ﻲﺣاﻮﻧ يﻮﺳ ﺖـﺳا ﺪـﻣآو
) ﻚـﻳ يﺎـﻫراﻮﻳد لﻮـﻃ رد ًﻼﺜـﻣ
رﺎﺘﺧﺎﺳ (
Schiffer 1996:127) .(
- ندز ﻢﺨﺷ :
ّﺗﺮﻣ ﻢﺨﺷ و يزروﺎﺸﻛ ﻪﺑ ار ﻪﭙﺗ ﺐﻴﺷ ،ﺐ
ﻲﻣ ﻢﻛ ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﻦﻳا و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ روﺮﻣ دﻮﺷ
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﮕﻳد ﻪﭙﺗ ﻪﻛ .
ﻪﭙﺗ ﻚﺗ يﺎﻫ هرود ﻢـﻛ يا ﻞـﺑﺎﻗ ناﻮـﻨﻋ ﭻﻴـﻫ ﻪـﺑ ﻲﻄﻳاﺮـﺷ ﻦﻴـﻨﭼ رد عﺎـﻔﺗرا
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ .
نآ نﺎﻨﭼ ﻲﻤﻧ ﻲﻟﺎﻫا زا ﻚﻤﻛ نوﺪﺑ هزوﺮﻣا ﻪﻛ ار هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﻛ ﻲـﻜﻳدﺰﻧ رد باﺮـﺳ رﻮﻬﺸﻣ ﺔﭙﺗ ناﻮﺗ
اﺪﻴﭘ دﺮﻛ
) ﺮﻳﻮﺼﺗ 14
.(
ﻪﻃﻮﺤﻣ عﻮﻧ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ هار ﺎﻬﻨﺗ ،ﺎﻨﺷآ ﻲﻠﺤﻣ دﺮﻓ ﻚﻳ ندﻮﺒﻧ ترﻮﺻ رد يرﺎـﺛآ ،ﺎـﻫ
ﺖـﺳا
ﻛ ﻪ يﻮﺟ رد بآ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳر ﻦﻴﻣز
ﺎﻫ ي ﻲﻣ هﺪﻳد يزروﺎﺸﻛ ﺪﻧﻮﺷ
. ندز ﻢﺨﺷ رد
، ﺎﻴﺷا ي گرﺰﺑ ﺪـﻧراد ﻞـﻳﺎﻤﺗ ﺮﺗ
ﺪﻨﻳﺎﻴﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ .
ﻢﺨﺷ ﻲﻣ رﻮﺘﻛاﺮﺗ ﺎﺑ ندز ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﺘﻧﺎﺳ30 ﻄﺳ ﺮﻳز ﺮﺘﻣ ﻪﺑﺎﺟ ار ﺢ
ﺪﻨﻛ ﺎﺟ
) ﻪـﭙﺗ قآ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ،
نﺎﮔﺮﮔ ﺖﺷد ر
. ك . يدازﺮﻴﻤﻬﺷ ﻚﻠﻣ هﺪـﻨﻛﻮﻧ و
1379 : 46
ﻢﺨﺷ رد (.
ﻪﺑﺎﺟ ،ندز ﻲﻟﻮﻃ يزﺎﺳﺎﺟ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪـﺑﺎﺟ زا يزﺎـﺳﺎﺟ
ﺖﺳا ﻊﻃﺎﻘﺘﻣ و ﺐﻳرُا .
ﻢﺨﺷ ﻦﻴﻣز رد نﺎـﺸﻧ ﺮـﺘﮔرﺰﺑ يﺎﻴﺷا ،هدرﻮﺧ
ﻪـﺑﺎﺟ ﺮـﮔ گرﺰـﺑ ﻲﻳﺎـﺟ
ﺖـﺳا ﺮـﺗ
Schiffer )
1996:131
ﻦﻳا تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ.(
ﻪﺑﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻃ ﻲﻳﺎﺟ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﺮﺘﻣ6
ﺪﺳر
)
،نﺎﮔﺎﻓ 1382 : 335 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ رﻮﻈﻨﻣ ﻢﺨﺷ ﺔﻠﻴﺳو
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا رﺎﺛآ ﺶﻨﻛاﺮﭘ رد ﻲﻧز مﺎـﺠﻧا ،دﻮﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
زا ﺪﻠﻴﻔُﺷ و كرﻼﻛ ﻪﻠﻤﺟ
Clark & Schofield)
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ(
ﻢﺨﺷ ﺮﻫ رد ﻪﻛ ﺪﻨﻫد دوﺪﺣ ،ندز
ﺎـﺗ2 5
يﺎﻳﺎﻘﺑ ﺪﺻرد ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺢﻄﺳ يور ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
دﻮﺷ . تﺎﺷ ،ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
Shott)
ﻦﻴـﺑ ار ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳا(
ﺎـﺗ3 6 / 16
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﺻرد ﺪﻨﻛ
. هداد مﺎﺠﻧا نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ رد ﻪﻛ ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻃ ﺰﻴﻧ ﻲﻣﺎﻨﻜﻴﻧ ﺖـﺳا
ﻲـﻣ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ، رد دﺮـﻴﮔ
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ رد مواﺪﻣ رﻮﻃ
نآ ﺎﻫ ﻲﻣ يزروﺎﺸﻛ ﻪﺑ و دﻮﺷ
لﺎﺒﻧد ﻢﺨﺷ ،نآ رد ﻲﻧز
نآ ﺎﻫ
،دراد مواﺪـﺗ ﻪﻟﺎﺳﺮﻫ
ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎﺛآ داﺪﻌﺗ زا نآ
ﺎﻫ هرود رد ﻪﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ ﻲﻣ ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺞﻳرﺪﺗ
دﻮﺷ
)
،ﻲﻣﺎﻨﻜﻴﻧ 1383
.(
ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻈﻧ يرادﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ رﻮﺑﺎﺸﻴﻧ جﺮﺑ ﻪﭙﺗ زا ﺪﻨﻣ
ﺗ ار ﺎﻫ ﺄ ﻲﻣ ﺪﻴﻳ ﺪﻨﻛ . ﺔﻃﻮﺤﻣ ﻦﻳا ﻲﺤﻄـﺳ ،يرﺎـﺘﻜﻫ14
دوﺪﺣ ﻲﺘﻌﺳو ﺎﺑ ﺢﻄﺴﻣ و فﺎﺻ لﺎﺳ ﺎﺗ ﻪﻛ دراد رﺎﺘﻜﻫ12
ﻪﺑ1380 يرﺎـﻴﺑآ ﺎـﺑ يزروﺎـﺸﻛ نآ رد عﺎـﺸﻣ ترﻮـﺻ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻊﺑﺮﻣ ﻪﻜﺒﺷ ،ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻦﻳا زا يرادﺮﺑ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮـﻣ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ياراد نآ ﻲﻳﻻﺎـﺑ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﻨﻣاد رد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﻢﻛاﺮﺗ هدوﺪﺤﻣ و ﺎﻫ
ﻪﻨﻣاد ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ يﺎﻫ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫ
)
،ﺎﻧاد 1385 .(
ﻪﺑﺎﺟ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يروادﺎﻳ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﺘﺒﻟا ﻢﺨﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﻳﺎﺟ
عﻮـﻧ ﻪـﺑ ارﺎﻜـﺷآ ،ﻲﺤﻄﺳ رﺎﺛآ ﺶﻨﻛاﺮﭘ ﺮﺑ ندز
زا ﻢﺨﺷ و ﻦﻫآ وﺎﮔ ﺎﺑ ﻲﺘﻨﺳ ﺮﻈﻧ ...
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ رﻮﺘﻛاﺮﺗ ﺎﺑ نرﺪﻣ ﺎﻳ .
ﺶﻴـﺧ عﻮـﻧ و نآ ترﺪـﻗ و رﻮـﺘﻛاﺮﺗ عﻮـﻧ
، و
ﻤﻫ ناﺰﻴﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﺰﻴﻧ كﺎﺧ ﺲﻨﺟ ﻦﻴﻨﭽ ﻦﻳا
ﻪﺑﺎﺟ ﻲﻳﺎﺟ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ .
- ﺶﻨﻳﺰﮔ : ﻪﻃﻮﺤﻣ رد ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ نورد ﺎﻳ ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻫ ﺘﺴ ﺪﻨ عﻮـﻧ ﺶﻨﻳﺰـﮔ ،
و كودﺮﺳ ،ﻪﺸﻴﺷ نﻮﭼ ﻲﺻﺎﺧ ءﻲﺷ ﺎﻳ و ﺶﻘﻧ ﺎﻳ لﺎﻔﺳ ﻲﺻﺎﺧ ...
ﻪﭽﺑ ﻂﺳﻮﺗ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻊﻤﺠﺗ ﺎﻳ و ﺶﻨﻛاﺮﭘ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳد عﻮﻧ ﻦﻳا زا ﻲﺻﺎﺧ عﻮﻧ ﻪﻴﺣﺎﻧ رد ﺎﻫراﺰﻓا
ﻣ ﻪﻃﻮﺤﻣ زا صﺎﺧ يا ﻲ
دﻮﺷ . ﺖﺳد ﻦﻳا تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ ﺢﻄﺳ زا ﺎﻫراﺰﻓا
ﻪﻨﻣاد ﻪﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﻴـﺷﺎﺣ و ﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﻪـﻃﻮﺤﻣ زا جرﺎـﺧ ﻪـﺑ ﻲـّﺘﺣ ﺎـﻳ و ﺎـﻫ دﻮـﺷ
. ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲـﺧﺮﺑ يﺎـﻫ
نﺎﺘﺳﺎﺑ زا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻲﺤﻄﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﻤﺟ
لد ةﻮﻴﺷ هاﻮﺨﺑ
يدﻮﻬﺷ ﺎﻳ ﻪﻧﻮﮔ ﻊﻤﺠﺗ ﺎﻳ ﺶﻨﻛاﺮﭘ رد
زا ﻲـﺻﺎﺧ يﺎـﻫ
ﺖﺳد ﻪﻴﺣﺎﻧ رد ﺎﻫراﺰﻓا زا يا
دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻃﻮﺤﻣ .
نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺖـﻬﺟ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ نوﺪـﺑ شور ﻦﻳا رد ًﻻﻮﺻا نﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎـﻫ
ﺖﺨﻳر ﺖﻴﻌﺿو ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺮﺑ ،ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻧآ سﺎﺳا ﻨﻫذ رد ﻪﭽ نﺎـﺸ
ﺖـﺳد ﺖـﺳا نﻮـﭼ ﻲـﺻﺎﺧ يﺎـﻫراﺰﻓا
لﺎﻔﺳ ﺎﻫ ﻪﺒﻟ ،شﻮﻘﻨﻣ ي ﺎﻴﺷا ،كودﺮﺳ ،ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ
ي و يﺰﻠﻓ ...
ﻊﻤﺟ ار ﻲﻣ يروآ ﺪـﻨﻨﻛ
. رد ﻲـﮕﻤﻫ ﺲﭙـﺳ ﻚـﻳ
ا ﻞﺤﻣ ﮔ نآ ﺔﻴﺷﺎﺣ ﺎﻳ ﻪﻃﻮﺤﻣ ز دﺮ
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻳآ ﺖـﺳد ، ﻊـﻤﺟ يﺎـﻫراﺰﻓا ﻦﻴـﻣز يور ار هﺪـﺷ
ﻲـﻣ ﺪـﻧﺰﻳر زا و نﺎـﻴﻣ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻊﻤﺟ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،هﺪﺷ يروآ
صﺎﺧ يﺎﻫ ﺶﻨﻳﺰـﮔ ار يراﺮﻜﺗﺮﻴﻏ ﺺﺧﺎﺷ و
ًﻻﻮـﺻا و ﺮﮕﻳد
ﺖـﺳد يﺎـﻫراﺰﻓا
ﻲﻣ ﺎﻫر ﻞﺤﻣ نﺎﻤﻫ رد ار يراﺮﻜﺗ ﺎﻳ ﺺﺧﺎﺷﺮﻴﻏ ﺪﻨﻨﻛ
.
،ﻪـﻃﻮﺤﻣ ﻚﻳ رد ﻲﺳرﺮﺑ عﻮﻧ ﻦﻳا ﺮﮔا ،ددﺮـﮔ راﺮـﻜﺗ ﺎـﻫرﺎﺑ
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا رد ﻲﺼﺧﺎﺷ لﺎﻔﺳ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺖﺷﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺨﻧ يﺮﻳد ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ هﺪﻳد ﺎﻫ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ كرد نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
ﻪﻳﻻ و شوﺎﻛ رد سﺎﻨﺷ هداد ﺮﻴـﺴﻔﺗ و يرﺎـﮕﻧ
ﻚـﻤﻛ نآ زا ﻞـﺻﺎﺣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﭼ ﺎﺑ ﻪﻳﻻ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻦﻳا هداد
نآ ﺶﻨﻛاﺮـﭘ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﺎـﻫ
ﺗﺄ ﻲﻣ ﺮﻴﺛ ﻢﻬﻣ زا ،ﺪﻧراﺬﮔ ﺖﻳﺰﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻦﻳا ﺖﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﺖﺳا ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ
.
ﺲﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻤﻫا ﻞﻜﺷ زا
ﻲﺳرﺮﺑ رد يﺮﻴﮔ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﻤﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪـﺑﺎﻳ
ﻪـﺑ ﻦـﻳا
ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ داﻮﻣ ﻢﻛاﺮﺗ و ﺶﻨﻛاﺮﭘ ﺮﺑ ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪـﻨﻨﻛ
راد يا ﺪـﻧ . ﻦﻴـﻴﻌﺗ نآ ﻪـﻳﻻ رد ﻪـﭼ ﻚـﻳ يﺎـﻫ
ﺪﻨﭼ و يﺮﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ هرود
يا ﺎﺑ ،دراد ﺪﺟو ﻪﺟﻮﺗ
هداد ﻪﺑ ﻲﺤﻄﺳ يﺎﻫ هﺪـﻴﭽﻴﭘ ﻞﻜـﺸﻣ
ﺖـﺳا يا
اﺮﭼ ﺎﻳﺎﻘﺑ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺑ
هداد ﺮ ﻲﻣ ﺮﺛا ﻲﺤﻄﺳ يﺎﻫ راﺬﮔ
ﻧ ﺪ
)
،ﻪﻜﻧو 1381 : 534
.(
،ﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ﺖﺧﺎﻨﺷ
هداد ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺳرﺮﺑ هﮋﻳو
ﻪﻧﻮﻤﻧ و يرادﺮﺑ و هدﻮـﻤﻧ ﻚﻤﻛ
ﻲﻣ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا زا يرﺎﻴﺴﺑ زا ﺪﻫﺎﻛ
.
ﺎﺑ نﺎﻳﺎﭘ رد ﻳ
،ﺖﻔﮔ ﺪ نﺎﻤﻫ
و ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﺶﻨﻛاو
ﺎﻫ ﻪﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ وا ي ﻞﻴﻟد
ﻲﮔﮋﻳو ﺎـﻫ ﻲﻧﺎـﺴﻧا ي
ﺶﻨﻛاو و رﺎﺘﻓر ،ﺖﺳا نﺎﺴﻜﻳ نﺎﻣز لﻮﻃ رد رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﺖﺳد و ﻓا ﻞـﺑﺎﻗ و نﺎـﺴﻜﻳ ﻲـﻧوﺮﻴﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ ﺎﻫراﺰ -
ﺶﻴﭘ ﺖﺳا ﻲﻨﻴﺑ .
ﻪﺑ هدﺎﺳ نﺎﻴﺑ نﺎﻤﻫ ،ﺮﺗ
مﻮﻗ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﺘﺳﺎﺑ
ﻲﺘّﻨـﺳ ﻊﻣاﻮﺟ ةﺪﻫﺎﺸﻣ هار زا ﻪﺘﺷﺬﮔ كرد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻣ ترﻮﺻ زوﺮﻣا دﺮﻴﮔ
)
،هداﺰﻴﻠﻋ 1380 : 77
ﻲﻣ ،(
ﻚﻳ ﺖﻛﺮﺣ ةﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ ناﻮﺗ ﺷ
ﺊ ﺎﻳ رﺎﺘﺧﺎﺳ نﺎﻣز رد )
ﺮﻓ آ ﺪﻨﻳ
)(
2
ﻪﺑ(
زا ﻲﺘﺳرد كرد ﺪﻴﺳر نآ
. كرد ﻦﻳا نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ سﺎﻨﺷ ﻧآ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﻲـﻣ ﻪـﻛ ار ﻪﭽ ﺪـﻤﻬﻔﺑ ،ﺪـﻧاد
! اﺮـﭼ ﻪـﻛ
نﺎﺘﺳﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﺑ سﺎﻨﺷ
ﺑﺎﺴﺘﻛا رﻮﻃ ﻲ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ هار زا و
، ﻪﺘﺴﻧاد ةرﺎﺑرد ﻲﻳﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ﺖﺳد ، ﻪـﻃﻮﺤﻣ ،ﺎﻫراﺰﻓا ﺎـﻫ
ﻪﺑ و ﮕﻨﻫﺮﻓ داﻮﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻲ
ﻪﺘﺴﻧاد ﻦﻳا ﻲﻟو ﺪﻧراد ﻫ
ﻪﺑ ﺎ ﺪﻨﺘﺴﻣ و ﻲﻤﻠﻋ ترﻮﺻ هﺪﺸﻧ ﺐﺴﻛ
ﺖﺳا .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﻳﺎﻫ ﻣ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺟو
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ و هدﺮ دراﻮـﻣ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ،ﻲﻧﺎـﺴﻧا يﺎـﻫ
مﻮﻗ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻳﻮﭘ و هﺪﻧز نﺎﺘﺳﺎﺑ
ﻪﺘﺳد ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ارا و يﺪﻨﺑ
ﺋ ﺪﻧراد ار لﺪﻣ و ﻮﮕﻟا ﺔ .
