ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻫ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﺖﺑﺎﻗر و يرﺎﻜﻤﻫ ي رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ بﻮﭼرﺎﭼ
ﻲﻳﺎﻄﻋ دﺎﻫﺮﻓ *
رﺎﻴﺸﻧاد ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هوﺮﮔ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا
ﻲﻧﺎﺒﻴﺷ ﻢﻈﻋا
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
16 / 9 / 1389 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 25
/ 2 / 1390 (
هﺪﻴﻜﭼ ﺖﺑﺎﻗر ﻦﺘﻓﺎﻳ نﺎﻳﺎﭘ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻮﺋژ
دﺮﺒﻫار ي و ﻦﺘﮕﻨﺷاو ﻮﻜﺴﻣ
ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ نﺎﻬﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد
ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ،دﺮﺳ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ هزﻮﺣ رد ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ زﺎﻏآ هزﺎﺗ .
سور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا نآ ﻞﻴﻟد ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻆﻔﺣﺮﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻳ ناﻮﻨﻋ هزﻮﺣ زا ﻲﻜ
ﺎﻫ ذﻮﻔﻧ ي
ﺪﻧراد راﺮﺻا دﻮﺧ .
ترﺪﻗ دورو ﺐﺟﻮﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ترﺪﻗ ﻸﺧ ،يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ يزﺎﺑ ﻚﻳ و ﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺮﮕﻳد .
ترﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا ﺎﻫ
ي
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ و يا يا
يﺮﺗﺮﺑ ﺐﺴﻛ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻞﻜﺷ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﺑ ﻲﻫد ،ﻲﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪ
ﺖﺳا ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ .
ﺶﻴﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ شور ﺎﺑ ور -
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
ترﺪﻗ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﻓ و يا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻂﻴﺤﻣ رد يا
ﻲﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ فﺪﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻤﺿ و دزادﺮﭘ
ناﺮﻳا ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور و
رد ﻲﻠﺻا ﺮﮕﻳزﺎﺑ ود ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺎﻬﻧآ نﺎﻴﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ يﻮﮕﻟا ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺎﺗ ﺖﺑﺎﻗر زا ﻲﻔﻴﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺑﺎﻳ ﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻜﻤﻫ .
دﻮﺳ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻂﺑاور رد دﺎﻀﺗ و ﻞﺑﺎﻘﺗ دﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا يﺎﻋدا
و ﺖﺴﻴﻧ ﻚﻳ ﭻﻴﻫ ﺘﺴﺑ رد ﺖﺑﺎﻗر دﺮﺒﻫار
ﻲﻣ ﺮﺘﻬﺑ ،يرﺎﻜﻤﻫ ﺮ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳا ﻊﻓﺎﻨﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ترﺪﻗ ،ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ،ﻪﻴﺳور ،ناﺮﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يﺎﻫ
يا
* Email: atai53@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺳﻮﺗ رﺎﺑ
لﺎﺳ رد يﺪﺋﻮﺳ ناﺪﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻦﻠﻴﻛ ﻒﻟدور ﻂ 1899
ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ .
زا
ﺖﻠﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ وا ﺮﻈﻧ
ﺎﻫ ﺖﺳا . لرﺎﻛ ﺎﻫ ﺮﻓﻮﻫ سو راﺬﮕﻧﺎﻴﻨﺑ ،1
ﻲﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﻧﺎﻤﻟآ ﺐﺘﻜﻣ ﺪﻳﻮﮔ
:
» ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻦﻴﻣز نﺎﻴﻣ ﻪﻄﺑار صﻮﺼﺧ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ
ﺖﺳا
« . نورآ نﻮﻤﻳر ﮓﻨﺟ بﺎﺘﻛ رد2
ﻂﺑاور ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﺣاﺮﻃ زا ترﺎﺒﻋ ار ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺢﻠﺻ و
دﺮﺒﻫار ي يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ -
شﺮﮕﻧ ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻚﻴﺗﺎﻤﻠﭙﻳد يﺎﻫ
و يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ تﺎﻴﺣ ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ
ﺪﻧاد )
،ﻲﻧاﺪﻟو يﺮﻔﻌﺟ 1381
ص ، 2 ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ .(
ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻊﻳﺎﻗو ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺑ ،رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻳ
دزادﺮﭘ
ﻲﻣ و ﺪﻨﻛ ﻲﻧز ﻪﻧﺎﻤﮔ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ار هﺪﻨﻳآ تﻻﻮﺤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ Patricko, 1986, p. 158-160)
.(
ترﺪﻗ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ هﺎﮕﻳﺎﺟ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ،دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻪﭼ ﺮﮔا گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ ﻲﻤﻬﻣ لﻮﺤﺗ ،عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا رﺎﻨﻛ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻆﻔﺣ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫراﺰﺑا ﺖﻳﻮﻟوا و ﺐﻴﺗﺮﺗ رد
ﻦﻴﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا ﺰﻴﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﺼﺘﻗا و يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا .
گرﺰﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور رد يﺮﺘﻤﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ترﺪﻗ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺮﺼﻨﻋ هزوﺮﻣا دراﺪﻧ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ترﺪﻗ دﺮﺑرﺎﻛ و دراد )
Brown, 1991, p. 78 .(
ﻲﻣﺎﻈﻧ ترﺪﻗ زا يرﺎﺼﺤﻧا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺴﺨﻧ ،دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ تﻻﻮﺤﺗ ﻪﺑ
ترﺪﻗ راﺰﺑا ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ نﻮﮔﺮﮔد ار ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ يﻮﮕﻟا مود ،ﺖﺳا هدﺮﻛ دوﺪﺤﻣ ار ﻲﻠﻣ .
نﺮﻗ رد
ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد يدﺎﺼﺘﻗا يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ و تﺎﻣﺪﺧ ،ﻻﺎﻛ روﺪﺻ و ﺪﻴﻟﻮﺗ لﺮﺘﻨﻛ ،ﻞﻠﻤﻟا
هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا يراﺬﮔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ دراد يا
. ﻮﺋژ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻖﻃﺎﻨﻣ دﺮﺒﻫار
ي ﻪﻛ ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ ﺎﺑ
و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ياراد ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ
. ﮓﻨﺟ نارود يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮔا لﺎﺣ
دﺮﺳ ) ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ (
يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﻋ ﺎﺑ )
ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ (
ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ نآ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺤﻨﻣ ﻦﻳوﺪﺗ رد يرﻮﺤﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ يدﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼ دﺮﺒﻫار
اﺪﻴﭘ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد و سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود نﺎﻴﻣ ﻦﺘﺷاد راﺮﻗ ﻞﻴﻟد
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يزﺎﺘﻤﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻦﻴﻨﭼ زا رﺰﺧ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ .
1. Karl Haus Hofer 2. Raymond Aron
شﺮﮕﻧ ﻮﺗﺮﭘ رد يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ياﺪﺘﺑا رد ورا
- ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻲﻜﻴﺘﻧﻼﺗآ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﻴﺳور ﺪﻧﺪﺷ ﻊﻗاو ﺖﻠﻔﻏ درﻮﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
. ﺲﻴﺋر ،فوﺮﻳزﻮﻛ و ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ياﺮﺑ
ﺮﻳزو و رﻮﻬﻤﺟ يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ ﻂﺑاور ﻪﻴﺳور ﺖﻗو ﻪﺟرﺎﺧ رﻮﻣا
يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﻤﻫا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
ﺪﺷ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺒﻴﻏ ﺐﺟﻮﻣ و ﺖﺷاد .
رو ﺎﺑ ترﺪﻗ ﻸﺧ ﻦﻳا ﺮﻳﺎﺳ دو
ترﺪﻗ ﺪﺷ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ .
ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔﺎﻴﺳاروا شﺮﮕﻧ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﻣا بﺮﻏ يﺎﺟ
رد ﻲﻳاﺮﮔ
ﺪﺷ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور هرﺎﺑود ﻪﺟﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ .
نﺎﻣز نآ زا
عﻮﺿﻮﻣ
» ﻚﻳدﺰﻧ جرﺎﺧ
« ﺖﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد .
ﺮﻳﺎﺳ دورو ﺎﺑ
ترﺪﻗ يﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ و يا اﺮﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺑﺎﻗر نﺎﻨﭽﻤﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد يا ترﺪﻗ ﻦﻴﺑ ﺎﻫ
ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا ﻪﻘﻄﻨﻣ .
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا ﺖﻠﻋ سور ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا يراﺬﮔاو زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﻪﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻆﻔﺣ ﺮﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ بﺮﻏ و ﻢﻬﻣ ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ ناﻮﻨﻋ
» تﻮﻠﺧ طﺎﻴﺣ «
دﻮﺧ
ﻲﻣ راﺮﺻا ﺪﻨﻨﻛ .
ﻛ ﺎﻴﺳاروا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نآ ﺰﻛﺮﻣ رد زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪ
نﺮﻗ رد ،ﺪﻧا
ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يژﺮﻧا ﻢﻬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﻴﻟد بﺮﻏ و قﺮﺷ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺮﻴﺴﻣ
هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا نﺎﻬﺟ دراد يا
. تﻻﺎﻳا ياﺮﺑ ﻲﻧاﺪﻨﭼ رﻮﻧﺎﻣ يﺎﻀﻓ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻪﻄﻠﺳ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ رد
ﻲﻤﻧ ﻲﻗﺎﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺪﺤﺘﻣ
،ﺖﺷاﺬﮔ ﺖﺑﺎﻗر ﺮﮕﻳد رﺎﺑ نﻮﻨﻛا اﺪﻴﭘ تﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﻪﺑ ناﺮﺤﺑ هوﻼﻋ و ﻦﭽﭼ ناﺮﺤﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺷاد ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﺸﻳر ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
دﺮﻛ زﺎﺑﺮﺳ هرﺎﺑود ،غﺎﺑ هﺮﻗ .
ﺪﻌﺑ ﺎﺗ دﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﺻﺮﻓ ،ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ياﺮﺑ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳا لﺎﺳ زا و ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻏاﺮﻓ دﻮﺧ ترﺪﻗﺮﺑا ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﻦﻴﮕﻨﺳ ﻪﻳﺎﺳ زا ﺎﻫ ﻞﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا ﻲﭘ رد
ﺪﻳآﺮﺑ دﻮﺧ ﺪﻳﺪﺟ نﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ .
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا و كﺮﺘﺸﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ
هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا ناﺮﻳا ﺎﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ رد يا
راد ناﺮﻳا ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻧ
ﺪ . ﻦﻳا لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد
،ﺎﻫ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﺑ ار يﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ ناﺮﺤﺑ ﻞﻴﻟد
ﺎﻧ و ﺎﻫ ﻲﻨﻣا ناﺮﮕﻳزﺎﺑ رﻮﻀﺣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
اﺮﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا ياﺮﺑ يا روآ دﻮﺟو
د ﺖﺳا ه . ذﻮﻔﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺰﻴﻧ ﻪﻴﺳور
ﻲﻣ دﻮﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺮﮕﻳد رﻮﻀﺣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد تﺎﺒﺛ و ﺢﻠﺻ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺪﻧاد
ﺖﺳا سﺎﺴﺣ .
ﻮﺗﺎﺑ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟ ﻪﺘﻔﮔ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا لاﺆﺳ ﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﭼرد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪﻨﻴﻣز يدراﻮﻣ ﻪﭼ رد و يرﺎﻜﻤﻫ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺑﺎﻗر زﺎﺳ
؟ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ يﺎﻀﻓ ،ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا يﺎﻋدا
ﻪﻨﻴﻣز ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ هزﻮﺣ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا يرﺎﻜﻤﻫ زﺎﺳ
ﺎﻫ رد و ﻲﺘﻴﻨﻣا ي
ترﺪﻗ ذﻮﻔﻧ نﺎﻜﻣا ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا اﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ هزﻮﺣ رد و ﺖﺳا يا يژﺮﻧا و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر زﺎﺳ .
ﺎﻴﺳاروا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ
ﺎﻴﺳاروا ﻪﺑ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ياراد هراﻮﻤﻫ نﺎﻬﺟ ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ هدﻮﺑ
ﺖﺳا . زا ﺲﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ،دﺮﺳ ﮓﻨﺟ ﺎﻫ
ترﺪﻗ ي ﺎﻫ ﺖﻴﻨﻣا ﺮﺑ گرﺰﺑ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ
و يا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدوﺰﻓا ﺎﻴﺳاروا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ،ﺎﻬﻧآ ﺖﺑﺎﻗر .
يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﻴﺳاروا ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ و ﺎﭘورا رد قﺮﺷ كﻮﻠﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،نﺎﻜﻟﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
،ناﺮﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﻲﻣ ﺮﺑرد ار نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا دﺮﻴﮔ
. ﺎﻴﺳاروا ﻪﻘﻄﻨﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻂﻘﻓ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا زا رﻮﻈﻨﻣ ﺎﻣا
ﺖﺳا . ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا نآ دوﺪﺣ و وﺮﻤﻠﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ﻪﻜﻨﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
هﺎﮔﺪﻳد ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺖﺴﻫ رﻮﺸﻛ ﺮﺑ ،ﺎﻫ
ﺪﻴﻛﺄﺗ زﺎﻘﻔﻗ رﻮﺸﻛ ﻪﺳ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رﻮﺸﻛ ﺞﻨﭘ ،ﻪﻴﺳور
)دراد Fairbanks, 2001, p. 2 لﺎﺳ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ يارﻮﺷ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(
2001 ﻲﻳوﺮﻤﻠﻗ ،
ﻪﺑ مﺎﻧ
» يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا
« و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ،ناﺮﻳا ﺎﺗ ﻪﻴﺳور زا و ﻦﻴﭼ ﺎﺗ هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد زا ﻪﻛ هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ
درادﺮﺑ رد ار نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا )
ﺮﻴﻣا
،نﺎﻳﺪﻤﺣا 1383 ص ، 21 .(
ﻪﺑ ژﺮﺑ ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻳ ﺷ ﻪﺤﻔﺻ ﺶﻘﻧ ﻊﻗاو رد ﺎﻴﺳاروا ﻲﻜﺴﻨ ﻦﻴﺑ ﻪﻨﺤﺻ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ياﺮﺑ ار ﺞﻧﺮﻄ
ﻞﻠﻤﻟا
ﻲﻣ يزﺎﺑ دﺮﺳ ﺢﻠﺻ نارود رد دﺮﻛ
. ژﺮﺑ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻳ
ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ ﻲﻜﺴﻨ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ترﺪﻗ يﺎﻫ
و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ ،ﻲﺑﻮﻨﺟ يﺎﻴﺳآ ،ﻲﻗﺮﺷ يﺎﻴﺳآ ،ﺎﭘورا ،ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻜﻳ ﻲﻣ ﺎﻴﺳاروا ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ دﻮﺷ
. زا ﻲﻜﻳ ﺎﻴﺳاروا ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ ا درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ
ترﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﺖﺑﺎﻗر و فﻼﺘﺧ يﺎﻫ
ﺪﻧﺎﻣ ﺪﻫاﻮﺧ گرﺰﺑ .
و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻆﻔﺣ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا وﺮﻤﻠﻗ ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ
ﻣﻮﻈﻨﻣ ﺎﺑ ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺶﻨﺗ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﻪ
ﺎﻫ دﻮﺟو مﻼﺳا و ﺎﻴﺳآ ،ﺎﭘورا ي (Chohen,1991, دراد
p. 20) . دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد ﻲﻜﺴﻨﻳژﺮﺑ ﺎﺑ
ناﻮﻨﻋ
» و ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺮﺗﺮﺑ گرﺰﺑ ﺞﻧﺮﻄﺷ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ
ﻮﺋژ دﺮﺒﻫار ي
نآ
« هار ﻪﺑ ﻲﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ذﻮﻔﻧ شﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫ و قﺮﺷ ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ شﺮﺘﺴﮔ زا و دزادﺮﭘ
رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
ﻲﻣ لﺎﺒﻘﺘﺳا ﺎﭘورا ﺪﻨﻛ
. ﺎﻴﺳاروا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﭘ ﻦﻳﺮﺗدﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺎﭘورا ،ﻲﻜﺴﻨﻳژﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺖﺳا )
،ﻲﻜﺴﻨﻳژﺮﺑ 1372
ص ، 222 زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﺑ يو .(
ﻪﺑ اﻮﻨﻋ ن
» ﺎﻴﺳاروا نﺎﻜﻟﺎﺑ
« هﺎﮕﻧ
ﻲﻣ ﺖﺳد ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻛ توﺮﺛ زا يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ و ﻲﺑﺎﻳ
ﻼﻃ ،زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻨﻏ يﺎﻫ
ﺪﻨﻠﺑ و يزاوﺮﭘ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد يرﻮﺗاﺮﭙﻣا يﺎﻫوزرآ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ يﺎﻫﺎﻋدا ،ﻲﻫوﺮﮔ ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ار ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ و دروآ ﺪﻫاﻮﺧ رﺎﺑ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺎﺗ دﻮﺷ
» ﺎﻴﺳاروا نﺎﻜﻟﺎﺑ «
هﺪﻨﻳآ
هﺪﻴﭽﻴﭘ ﺪﻧﺰﺑ ﻢﻗر يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ياﺮﺑ ار يا (Kapesein, 1992, p. 56)
.
ناﺮﺤﺑ ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ور يﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا ور ﻪﺑ .
ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ وا ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
نﺎﻳﺎﻤﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻧﻮﻣﮋﻫ ﺮﮔ
)
،ﻲﻜﺴﻨﻳژﺮﺑ 1372
ص ، 223 .( و ﻦﻤﻜﻳﺎﭙﺳا
ﺮﻫ رﺪﻨﻴﻜﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد اﻮﻗ نزاﻮﺗ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﺎﻴﺳاروا ﺖﻴﻤﻫا زا ود
ﺪﻧا .
هﺎﮔﺪﻳد توﺎﻔﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺪﻨﻠﻤﻳر ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﻤﻫا رد ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ
ﺎﻫ ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا ﺪﻨﻠﺗر .
ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ
ﺪﻳﺪﺟ هرود رد رﺪﻨﻴﻜﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ
، ﺪﻌﺑ زا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هزوﺮﻣا ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﺑ يا
ﺮﺑ و ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﺻا ﻪﻳﺎﭘ ﺎﻴﺳاروا رد يﺮﺗ
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ ﺪﻫد
) نﺎﻴﻔﻄﻟ ، 1383 ص ،
156 .(
ﻲﮔﮋﻳو يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺎﻴﺳاروا رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يا
و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا و زﺎﻘﻔﻗ
ﻪﺑ ﺎﺗ رﺰﺧ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺘﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﺣ
ژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ هﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ نداد ﺖﻴﻤﻫا ﺐﺟﻮﻣ ي
ﺖﺳا هﺪﺷ نآ يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﻳ ﺖﻴﻤﻫا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ،ﺖﺳا .
ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ،ناﺮﮔ
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ نﺮﻗ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﺰﺧ يﺎﻳرد يژﺮﻧا ﺮﻳﺎﺧذ صﻮﺼﺧ رد ﻢﺘﺴﻴﺑ .
ﻢﻫ ﭼ ﺎﺑ يراﻮﺟ ﻦﻴ
ﻪﺑ و ﺪﺷر لﺎﺣ رد هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺎﺑ ناﺮﻳا ،رﻮﻬﻇ لﺎﺣ رد ﺪﻳﺪﺟ ترﺪﻗ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻴﺳور ﻲﺒﻠﻃ هﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﻛ يا يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﻏﺮﻴﻏ ترﺪﻗ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ دﻮﺧ يا رﺎﻤﺷ
ﻲﻣ ﻮﺋژ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻓﺎﻛ ﺪﺣ ﻪﺑ ،ﺪﻳآ دﺮﺒﻫار
ي ﻪﺑ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا بﺮﻏ ياﺮﺑ هﮋﻳو
ﻲﻣ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺪﻨﻛ
) و ،ﻲﻈﻋا 1386 ص ، 8 .(
ﻛ زا ﺲﭘ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸ ود ﺎﺑ لﻼﻘﺘﺳا
لﻮﺤﺗ
و ﻲﻠﺧاد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ يا .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ثاﺮﻴﻣ ،لوا يزﺮﻣ و ﻲﺘﻳﻮﻫ ،ﻲﻣﻮﻗ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد يورﻮﺷ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ و فﻼﺘﺧا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا .
يراﻮﺷد يﺎﻫ
ﭼ نآ زا ﺮﺘﻤﻬﻣ ،راﺬﮔ نارود ﺶﻟﺎ
ﺖﻠﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺎﻫ ضرﺎﻌﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يزﺎﺳ
ثرا ﻪﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،يورﻮﺷ نارود زا هﺪﻴﺳر فﻼﺘﺧا هﮋﻳو
ناﺮﺤﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ هدز ﻢﻗر ار ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺳا . ترﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا و يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻸﺧ مود يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ و يا
ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يا .
ﻪﺑ ﻊﻳﺎﻗو لﺎﺒﻧد 11
و ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ ﺎﺒﻣ حﺮﻃ هﺎﮕﻳﺎﭘ ثاﺪﺣا ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ هزر ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ
ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻌﺿو نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﻮﺗﺎﻧ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻀﺣ ﺲﭙﺳ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ياﺮﺑ يﺪﻳﺪﺟ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ﻪﻛ هدروآ دﻮﺟو
ﺖﺻﺮﻓ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﻳ .
ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻦﻳا ﻚﻤﻛ تازاﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
نآ ﻲﺑﺮﻏ ناﺪﺤﺘﻣ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎ
ﻪﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﻛﺮﺣ ﺮﺑ مدﺮﻣ يﻮﺳ
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ يرﻻﺎﺳ مدﺮﻣ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﻋوﺮﺸﻣ يرﻻﺎﺳ ناﺮﺒﻫر ﺖﻴ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻫد
. ﻪﻳﻮﺳود يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳا ياﺮﺑ يا
يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺎﻫ .
زا ترﺪﻗ ﻪﻛ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻮﺴﻜﻳ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ و يا اﺮﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ يا
ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ار نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻦﻳا ،ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ فﻮﻄﻌﻣ نﺎﻜﻣا ﻪﻴﺳور هرﺎﺑود ﻂﻠﺴﺗ ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻛ داد
ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺴﻴﻧ
زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﺿو و ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ
زﺎﺑ ﻲﻤﻧ ددﺮﮔ .
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻢﻴﻈﻨﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ناﺮﺳ ﻲﻤﮔردﺮﺳ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﺳا هﺪﺷ دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﺖ
يﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ ﺎﻳ ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻂﺑاور ،ﺎﻄﺧ و نﻮﻣزآ شور
ﻪﺑ ندروآ يور ﺎﻳ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ و بﺮﻏ ﺎﺑ
كﺮﺘﺸﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻲﻌﻤﺟ يرﺎﻜﻤﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻤﻟا
ﺎﻳ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﭘ رد ار ﻪﻘﻄﻨﻣ زا جرﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ )
،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 80 .(
ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺖﻴﻤﻫا ،ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺎﺧذ ﻦﻳا ﺮﺒﻫار
د ي ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫد
. ﺪﻨﺘﺴﻫ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ زا ﻲﻤﻴﻈﻋ ﺮﻳﺎﺧذ ياراد نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ .
نﺎﺘﺴﻜﺑزا
ﺮﻳﺎﺧذ دﺮﺒﻫار ي دراد ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﮔ .
ياراد نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ مﻼﻋا ﺎﻜﻳﺮﻣآ يژﺮﻧا ترازو 95
ﺖﻔﻧ ﻪﻜﺸﺑ درﺎﻴﻠﻴﻣ
، زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﻬﭼ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻚﻳﺰﻜﻣ هﺪﺷ ﻒﺸﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺖﺳا )
،ﻲﻜﺴﻧﺎﻣوا 1382
،
ص 157 ﺮﻴﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(
ﻪﺑ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺎﻜﺗا يدﻮﻌﺻ
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ،ﻲﻠﻴﺴﻓ يﺎﻫ
ﺖﺳد ﻖﻓا ﺎﺗ ﻢﻛ 2030
نﻮﻧﺎﻛ زا ﻲﻜﻳ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ، ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا فﺮﺼﻣ )
،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 81 .(
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر رﺰﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ گرﺰﺑ يﺎﻫ
-
ﺖﺳا يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﻧآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ فﺪﻫ ﺐﻴﻘﻌﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
) (Layan, 1993, p. 1 ،
نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هﺎﮕﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ
، ﺖﺳا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ .
يﺮﻴﮔرد
و ﻞﺑﺎﻘﺗ ﻞﻜﺷ رد ﻲﻫﺎﮔ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﻣ هﻮﻠﺟ يرﺎﻜﻤﻫ بﻮﭼرﺎﭼ رد هﺎﮔ و ﺖﺑﺎﻗر
ﺪﻨﻛ . ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻗر ﻲﻠﺻا رﻮﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ يژﺮﻧا ترﺪﻗ يرﺎﻜﻤﻫ و ﺖﺑﺎ
ﺰﻴﻧ هﺪﻨﻳآ رد و ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد گرﺰﺑ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ )
نﺎﻄﻠﺳ
،فا 1384 ص ، 74 .(
ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هﺎﮕﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ يزﺎﺑ
ﻪﺑذﺎﺟ ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ترﺪﻗ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
و ﺎﻫ
ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﻓ و يا ﻪﻘﻄﻨﻣ يا دﺮﻛ ﺐﻠﺟ ناﺪﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ار يﺮﮕﻳد .
ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻛ يا
فﺪﻫ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﻦﻴﭼ و ﻪﻴﺳور ،ناﺮﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺑ راﻮﺠﻤﻫ و ﻪﻴﺷﺎﺣ رد ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻲﺧﺮﺑ ياراد ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫ
. ﻦﻳا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲﺸﺨﺑ
ادزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺐﺴﻛ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ رﻮﻀﺣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،دﻮﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﮔﺪﻧر
ﻲﻣ ترﻮﺻ ذﻮﻔﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺖﻓﺮﮔ
)
،ﻲﻈﻋاو 1386 ص ،
12 .(
اﺮﻓ ﻲﻠﺻا ﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﻘﻄﻨﻣ
رد يا فﺪﻫ يﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
يﺎﻫ
ﻮﺋژ و يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﺒﻫار
ي يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ دراد ﺪﺼﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ا دﺮﻴﮕﺑ دﻮﺧ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ار ي .
،ﺎﻜﻳﺮﻣآ
ترﺪﻗ ﻮﺗﺎﻧ و ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ،ﻦﻴﭼ ،ﻪﻴﺳور جرﺎﺧ رد ذﻮﻔﻧ و ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ و ﺪﻧراد ار دﻮﺧ يﺎﻫزﺮﻣ زا ﺖﻴﻌﺿو و ﺪﻨﻨﻛ ﺎﻔﻳا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻨﺤﺻ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار نآ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ .
ود ﻦﻴﭼ و ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ،گرﺰﺑ ترﺪﻗ
ﻔﻧ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ و ذﻮ ﻲﻳﺎﻴﺳاروا
و ﺪﻧا
ﻪﺑ ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻞﻴﻟد ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﮕﻳزﺎﺑ ﭻﻴﻫ ،دﻮﺧ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻤﻧ رد ار ﺎﻬﻧآ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
دﺮﻴﮕﺑ هﺪﻳدﺎﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ .
طاﺮﻓا يﺮﺴﺗ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻦﻴﭼ ياﺮﺑ يﺎﻴﺳآ زا ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻳاﺮﮔ
نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﭽﻤﻫ و ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺸﻧ
،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻨ
فﺪﻫ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ رﻮﻀﺣ ﺶﻳاﺰﻓا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
ﺖﺳا ﻲﻠﺻا يﺎﻫ )
،ﺶﻳﺪﻧاداد
1386 ص ، 82 و تﻮﻠﺧ تﺎﻴﺣ ،ذﻮﻔﻧ يرﺎﺼﺤﻧا وﺮﻤﻠﻗ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا ،ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ .(
هزﻮﺣ
ﻲﻣ شﻼﺗ و ﺖﺳا نآ ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺸﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
رﻮ ﺎﻫ زﺎﺳ ،تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ دراو ﺮﮕﻳد ي
و و ﺎﻫرﺎﻛ ﻖﻓاﻮﺗ ﺪﻧﻮﺸﻧ نآ يﺎﻫ .
دراد ﻲﺻﺎﺧ مﻮﻬﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ ﺎﻴﺳاروا ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ .
يورﻮﺷ زا هﺪﺷ اﺪﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ هﺎﮕﻧ زا
، وﺮﻧﻮﻣ ﻦﻴﻳآ لﺎﻤﻋا وﺮﻤﻠﻗ
1
ﻲﺳور ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻤﻧ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ جرﺎﺧ و ﺪﻨﻳآ
)
، نﺎﻳﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1383
ص ، 76 ﻴﻧ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا .(
ﺰ
ﺐﻄﻗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻨﻌﻳ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ و سﺎﺴﺣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻞﻴﻟد
ﻂﻳاﺮﺷ
ﺐﻴﺳآ ﻮﺋژ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺮﮕﻳد ياﺮﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺮﻳﺬﭘ دﺮﺒﻫار
ي ﺪﻧراد ﺖﻴﻤﻫا )
،ﻲﻳﻻﻮﻛ 1384 ﺺﺻ ، 14 -
31 .(
فﺪﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﺎﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﺑ ﺎﻴﺳاروا ﺰﻛﺮﻣ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺖﻴﻤﻫا هرﺎﺑرد اﺬﮔ
ﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا ﺎﻜﻳﺮﻣآ نار
دراﺪﻧ دﻮﺟو .
ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ تﻼﻤﺣ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ 11
ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ
و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ دﺮﺒﻫار
ي ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ياﺮﺑ ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺖﺳا هداد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻫ
. لﺎﺳ رد
1997 تﻮﺒﻟﺎﺗ بوﺮﺘﺳا ، ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﻛ دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺟرﺎﺧ رﻮﻣا ﺮﻳزو نوﺎﻌﻣ 2
رد ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآو دراﺪﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻗﻼﻋ ﺎﻫ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد دﻮﺧ ﻢﭼﺮﭘ ﻦﺘﺷاﺮﻓاﺮﺑ ﻪﺑ يا
ﻪﺑ ﺪﻧراﺪﻧ ﺎﻴﺳاروا گرﺰﺑ يزﺎﺑ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ .
دﻮﺑ ﻢﻤﺼﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ نﺎﻣز نﺎﻤﻫ رد ﺎﻣا
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺎﺗ يﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻧﺎﻳﻮﺟ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ عﻮﺿﻮﻣ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ يژﺮﻧا ﺖ
ﻮﺋژ دﺮﺒﻫار ي ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ار رﺰﺧ
ﺪﻳﺪﺸﺗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ياﺮﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻲﻣ
دﺮﻛ )
،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 83 - 82
؛
،ﻲﻳﻻﻮﻛ
1384 ﺺﺻ ، 19 - 18 ثداﻮﺣ عﻮﻗو .(
11 ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ
ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ يدﺮﺒﻫار زا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد تﺎﺒﺛ و ﺢﻠﺻ ﻆﻔﺣ و ﻮﺳ ﻚﻳ زا
هﺎﮕﻳﺎﭘ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺐﺒﺳ و دﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ ﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ
. هﺎﮕﻳﺎﭘ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ
ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫوﺮﻴﻧ رﺎﻴﺘﺧا رد ار دﺎﺑآ نﺎﺧ هﺎﮕﻳﺎﭘ ﺰﻴﻧ نﺎﺘﺴﻜﺑزا و سﺎﻧﺎﻣ ﻲﻳاﻮﻫ ﺖﺷاﺬﮔ ) Hofmann, 2005, p. 7 ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻊﻓﺎﻨﻣ.(
ﻲﻣ ﻪﺻﻼﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻤﺷﺮﺑ :
1. Monreo Doctrine 2. Strobe Talbott
1 - ﺖﺳﺎﻴﺳ شﺮﺘﺴﮔ يرﻮﻬﻤﺟ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا زا هﺪﺷ اﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﻴﺳور ﻲﺒﻠﻃ ﻪﻌﺳﻮﺗ هرﺎﺑود رﻮﻬﻇ زا )
Yost, 2007, p. 39 (
،
2 -
،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ناﺮﻳا ذﻮﻔﻧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
3 - ناﺮﻳا هار زا ﻪﻘﻄﻨﻣ يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺎﻘﺘﻧا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
ناﺮﻳا ياوﺰﻧا و رﺎﻬﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ )
ﻪﻟﻼﺳ
،ﻲﺒﻴﺒﺣ 1380 ص ، 53 (
،
3 - ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ شﺮﺘﺴﮔ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
،يا
4 -
،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﺑﺮﻏ ﺪﺿ لﺎﻜﻳدار ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻼﺳا ﺪﺷر زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
5 - ﮓﻨﺟ رﺎﻬﻣ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
،ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار روﺎﺠﻣ
6 - ﺣ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ و دازآ رازﺎﺑ دﺎﺼﺘﻗا ،يرﻻﺎﺴﻣدﺮﻣ ،ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﺖﻳﺎﻋر زا ﺖﻳﺎﻤ
ﺖﺴﻳز ) ،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 83 (
،
7 - ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا و يراﺬﮔ و فﺎﺸﺘﻛا درﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ
ﻪﻴﻟوا داﻮﻣ جاﺮﺨﺘﺳا )
ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا ،يزاﺮﻴﺷ 1379 ص ، 45 .(
فﺪﻫ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ
ﺎﻫ ﺖﺳا هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﺑا ﻪﺘﺳد ﻪﺳ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺶﻌﻓﺎﻨﻣ و :
1 - و ﻞﻴﺋاﺮﺳا ،يدﻮﻌﺳ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ ،نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ،ﻪﻴﻛﺮﺗ نﻮﭼ دﻮﺧ ﺪﺤﺘﻣ و ﺖﺳود يﺎﻫرﻮﺸﻛ هار زا
،ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ
2 - نﺎﻣزﺎﺳ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ هار زا ﻦﻴﺑ ﻲﻟﺎﻣ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ قوﺪﻨﺻ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺎﺳ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻚﻧﺎﺑ ،لﻮﭘ ﺖﻛﺮﺷ و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣز
ﺪﻨﭼ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﺘﻴﻠﻣ
،دﻮﺧ
3 - ﻪﺑ و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد دﻮﺧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ راﺮﻘﺘﺳا و ﻲﻣﺎﻈﻧ هﺎﮕﻳﺎﭘ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻞﻜﺷ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻛﺮﺷ رد يراﺬﮔ ﺖﺧﺎﺳ ﺮﻳز رد ﻲﺘﻟود و ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا يﺎﻫ صﻮﺼﺧ
يژﺮﻧا ﺶﺨﺑ رد )
Shakoor, 1995, pp. 14-24 .(
و ناﺮﻳا ﻞﻣﺎﻌﺗ رد ﻪﻴﺳور
ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ بﻮﭼرﺎﭼ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
زا ﺲﭘ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻨﻴﻣز دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود
هﺰﻴﮕﻧا و ﺎﻫ يرﺎﻜﻤﻫ ياﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﺻﺮﻋ رد ار ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا نﺎﻴﻣ ﺮﺗ دﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
. ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ﺖﻳﺎﻤﺣ ،ﻞﻠﻤﻟا
ﺪﻨﭼ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا زا ﻚﻳ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻲﺒﻄﻗ
ﻪﺒﻧﺎﺟ اﺮﮔ ود ﻲﻠﺻا هﺰﻴﮕﻧا ﺎﻜﻳﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ﻲﻳ
يرﺎﻜﻤﻫ ﻦﻳا ياﺮﺑ فﺮﻃ دﻮﺑ ﺎﻫ
)
،يﺮﻈﺘﻨﻣ 1383 ص ، 1 ﻪﻣادا رد .(
ندﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ
ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻫ فﺪﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﺖﺑﺎﻗر و يرﺎﻜﻤﻫ ي
ود يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد رﻮﺸﻛ ﻢﻳزادﺮﭘ
.
فﺪﻫ رد ﻪﻴﺳور ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ ،ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺲﻳرﻮﺑ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎﻳر نارود ﺮﺧاوا زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور ي
ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ مواﺪﺗ ﻲﻳاﺮﮔﺎﻴﺳاروا هﺎﮔﺪﻳد سﺎﺳاﺮﺑ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺗﻮﭘ ،ﺪﻧور ﻦﻳا ﻪﻣادا رد
فﺎﻔﺷ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﺮﺘﺸﻴﺑ راﺪﺘﻗا ﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار ﻪﻴﺳور ﻲﺘﻴﻨﻣا و ﻲﺟرﺎﺧ يﺮﺗ
ﺮﻛ لﺎﺒﻧد د . و ﺢﻠﺻ دﺎﺠﻳا ،ﻪﻴﺳور ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻦﻴﻳآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻢﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد تﺎﺒﺛ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻪﻴﺳور راﻮﺟ
ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻦﻳﻮﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ نﺎﻛرا زا ﻪﻴﺳور راﺪﺘﻗا يﺎﻴﺣا و ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺮﺗﺮﺑ ﺐﺴﻛ ﺖﻬﺟ رد هراﻮﻤﻫ ﻪﻴﺳور دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ شﻼﺗ ﺎﻴﺳاروا رد يا
.
نﺎﻳﺎﭘ زا ﻲﺳور ناراﺪﻤﺘﺳﺎﻴﺳ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺧ ﻞﻴﺷآ ﻪﻨﺷﺎﭘ ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ
ﺪﻧا .
هﺪﺷ ناﺮﮕﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد زا ﺰﻴﻧ نﻮﻨﻛا ﻪﺑ و ﺪﻧا
ﻲﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻊﻓر لﺎﺒﻧد
ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ زا )
،نﺎﻴﻔﻄﻟ 1383 ص ، 165 ار ﻪﻴﺳور ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻴﺳور ﻲﻋﺎﻓد و ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يارﻮﺷ .(
يرﻮﻬﻤﺟ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻫ
ﺖﻴﻤﻫا ياراد ،ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺘﺳد ﻪﺳ ﻪﺑ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا زا ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﻢﻛ و .
فﺪﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻣ
ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ -
ﻊﻓﺎﻨﻣ رﺎﻤﺷ رد ﻪﻴﺳور ﻲﺘﻴﻨﻣا
دراد راﺮﻗ ﻲﺗﺎﻴﺣ )
،ﺶﻳﺪﻧاداد 1384 ص ، 107 .(
‐ﻒﻟا فﺪﻫ ﺎﻫ ي ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا :
فﺪﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور
زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪ :
- يرﻮﻬﻤﺟ لﻼﻘﺘﺳا و ﻲﺿرا ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ ﻆﻔﺣ ﺎﻫ
،
- زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻪﻄﻠﺳ و رﻮﻀﺣ
- ﻪﺑ و ﻲﻣﺎﻈﻧ هﮋﻳو ﻲﺳﺎﻴﺳ
- ترﺪﻗ ﺮﮕﻳد دﺎﺤﺗا وﺮﻤﻠﻗ رد ﺎﻫ
يورﻮﺷ ) و نﻮﺴﻴﻟآ ،نﻮﺴﻧﺎﺟ 1382 ص ، 143 ( ،
- ﻲﻣﺎﻈﻧ يرﺎﻜﻤﻫ -
رﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺎﻫ
مﻼﺳا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ي ﻲﻳاﺮﮔ
ورﺪﻨﺗ ) ﻟآ و نﻮﺴﻴ
،نﻮﺴﻧﺎﺟ 1382 ص ، 145 .(
- ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ زوﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ﻲﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ
،ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد هدﺮﺘﺴﮔ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ
- ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ دﺎﺠﻳا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺮﺗ
- ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﺤﺗا و يدﺎﺼﺘﻗا -
ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور
ﺪﻴﻔﺳ
،نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ،
- ﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ وﺮﻤﻠﻗ و ﺎﻫزﺮﻣ زا كﺮﺘﺸﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هﺮﻬﺑ و ﻪﻳﺎﺴﻤ
ﺎﻬﻧآ ﻲﻣﺎﻈﻧ تاﺰﻴﻬﺠﺗ زا يﺮﻴﮔ ﺎﺑ
ﻪﺑ و ﻪﻴﺳور ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ فﺪﻫ
،ﻲﻠﺧاد تﺎﺒﺛ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺮﻄﺧ
- زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ داﻮﻣ قﺎﭼﺎﻗ و تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ لﺎﻘﺘﻧا ،رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ،نارﺎﻜﺘﻳﺎﻨﺟ ﺪﻣآ و ﺖﻓر
،مﺎﺧ
- ﺖﻴﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻧاﻮﺗ ﺮﮕﻳد و ﻲﻣﺎﻈﻧ ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎ يرﻮﻬﻤﺟ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ
ﻦﻴﺑ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ و ﻪﻴﺳور ﺖﻳﻮﻘﺗ فﺪﻫ ﻲﻠﻠﻤﻟا
،ﺎﻬﻧآ
- زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يرﻮﻬﻤﺟ ﻞﻳﺪﺒﺗ
،ﻪﻴﺳور ﻪﻴﻠﻋ نزاﻮﺗ مﺪﻋ ﻞﻣﺎﻋ و ﻲﺳﺎﻴﺳ رﺎﺸﻓ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
- يرﺎﻜﻤﻫ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻫ
ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ -
،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻣﺎﻈﻧ
-
،رﺰﺧ يﺎﻳرد رد ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻀﺣ ﻆﻔﺣ
- ﻆﻔﺣ رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر ﻦﻴﻴﻌﺗ
) ،ﺶﻳﺪﻧاداد 1384
ص ، 107 .(
ب - فﺪﻫ ﺎﻫ ي ﻪﻴﺳور يدﺎﺼﺘﻗا :
فﺪﻫ و ﺎﻫ ﻪﻴﺳور يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ يرﻮﻬﻤﺟ رد
زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ :
- طﺎﺒﺗرا مواﺪﺗ ،ﻪﻴﺳور هار زا جرﺎﺧ نﺎﻬﺟ ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا
- ﻧا طﻮﻄﺧ هار زا ﻪﻘﻄﻨﻣ يژﺮﻧا لﺎﻘﺘﻧا ﻪﻟﻮﻟ لﺎﻘﺘ
ﺎﻫ و ﺖﻔﻧ ي ﻪﻴﺳور زﺎﮔ
) ،ﻲﻣﺮﻛ 1384 ص ، 259 ( ،
- ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ حﺮﻃ ندﺮﻛ ﻲﺜﻨﺧ و ﻪﻘﻄﻨﻣ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﻲﺳور يﺎﻫ
ﺖﻟود يﺎﻫ يﺎﻫ
،يژﺮﻧا ﺶﺨﺑ رد ﺐﻴﻗر
- ﻪﻴﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﺑ
يرﻮﻬﻤﺟ يروﺎﻨﻓ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫزﺎﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ ناﻮﻨﻋ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
يﺰﻛﺮﻣ ) Weitz, 2006, p. 156 (
،
- نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﮕﻳد و ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ يدﺎﺼﺘﻗا
،ﻲﻠﻠﻤﻟا
- ،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ بﺎﻴﻤﻛ مﺎﺧ داﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد موﺰﻟ
- ﻲﺳور يﺎﻫﻻﺎﻛ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ )
،ﻲﻳﻻﻮﻛ 1385 ص ، 96 .(
‐ج فﺪﻫ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور
:
هدﺮﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﺳور ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺖﺤﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻦﻳﺪﻨﭼ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﻧا
. ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺖﺳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا رد ﻲﺳور ﮓﻨﻫﺮﻓ راﺮﻤﺘﺳا و ﻆﻔﺣ ﻪﻴﺳور .
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻤﻫ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
هدﺮﺘﺴﮔ شﻼﺗ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ار يا
ﺖﻳﻮﻫ فﺪﻫ ﺎﺑ و ﻲﻣﻮﻗ ،ﻲﻣﻮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ يﺎﻴﺣا و يزﺎﺳ
رﺎﺗ هداد مﺎﺠﻧا دﻮﺧ ﻲﺨﻳ فﺪﻫ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﺪﻧا
ﻦﻳﺪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﺖﺳا حﺮﺷ
:
- سور زا ﺖﻳﺎﻤﺣ
،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻛﺎﺳ نارﺎﺒﺗ
-
،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﺳور ﻂﺧ و نﺎﺑز ﻆﻔﺣ هار زا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ذﻮﻔﻧ
- رد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يزﺎﺳ ﺖﻳﻮﻫ ﺎﺑ ﻲﺳور ﮓﻨﻫﺮﻓ نﺎﻴﻣ دﺎﻀﺗ دﺎﺠﻳا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
.
فﺪﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻞﻜﺷ ﺖﻟود يﺮﻴﮔ ﺖﺻﺮﻓ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﺻﺮﻋ رد ار يدﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ياﺮﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻄﻨﻣ رد تﻻﻮﺤﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ و ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻴﻌﺿو ،ﻪﻘ
ﻪﺑ ناﺮﻳا و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور ﺮﺗﺮﺑ ﻼﻣﺎﻛ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا تﻻﻮﺤﺗ و تﻼﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا رﺎﻜﺷآ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
دزادﺮﭙﺑ دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻪﺑ هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﻲﻳاﺮﮕﻠﻤﻋ دﺮﻜﻳور .
ﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻦﻴﺑ و يا ﺖﺻﺮﻓ ،دﻮﺧ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رﻮﻬﻇ ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ فﺪﻫ دﻮﺑ هﺪﻣآ دﻮﺟو
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ار دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ :
‐ﻒﻟا فﺪﻫ ﺎﻫ ي ﻲﺳﺎﻴﺳ - ناﺮﻳا ﻲﺘﻴﻨﻣا :
فﺪﻫ ﺎﻴﺳ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﻲﺳ
- رد ناﺮﻳا ﻲﺘﻴﻨﻣا زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
:
-
،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺿرا ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ ﻆﻔﺣ
- ناﺮﺤﺑ رﺎﻬﻣ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﺒﺛ ﻢﻴﻜﺤﺗ ،ﺢﻠﺻ راﺮﻘﺘﺳا و ﺎﻫ
يﺮﻴﮔرد ﺮﻫ رد ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ زا ﻚﻳ
يرﻮﻬﻤﺟ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ )
ﻦﻴﻨﺴﺤﻣ ، 1374 ص ، 102 ( ،
- ﻣ ﻪﺑ نﺎﺒﻟﺎﻃ ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ﺮﻄﺧ و ﻢﺴﻳروﺮﺗ شﺮﺘﺴﮔ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨ
يﺰﻛﺮﻣ (Jacquelyn,
2003, p. 308) ،
- شﻼﺗ رد رﻮﻀﺣ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ
فﻼﺘﺧا ﻞﺼﻓ و ﻞﺣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺢﻠﺻ راﺮﻘﺘﺳا ياﺮﺑ ﻪﻧاﺮﮔ
،ﺎﻫ
- شﻼﺗ ﻪﻨﻴﻣز دﺎﺠﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻦﻴﺑ و يا ﺖﻗﻮﻣ ﺎﻳ و ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻀﺣ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ترﺪﻗ ﺮﻳا ﻲﺑآ و ﻲﻛﺎﺧ يﺎﻫزﺮﻣ ﻲﻜﻳدﺰﻧ رد گرﺰﺑ يﺎﻫ
،نا
- يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻚﻳدﺰﻧ ﻂﺑاور دﺎﺠﻳا
،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
- رد ﻪﺤﻠﺳا و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ قﺎﭼﺎﻗ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ
،ناﺮﻳا يﺎﻫزﺮﻣ ﻪﺑ نآ دورو زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﻛ
- ﻲﻠﺣﺎﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻚﻳدﺰﻧ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر ﻦﻳوﺪﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ رﺰﺧ يﺎﻳرد يا
ﻪﺑ ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ ﻪﻛ
،دﻮﺷ ﺖﻳﺎﻋر ﻞﻣﺎﻛ ﻞﻜﺷ
-
،رﺰﺧ يﺎﻳرد ندﺮﻛ ﻲﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ ﺖﻬﺟ يزﺎﺳ عﺎﻤﺟا ياﺮﺑ شﻼﺗ
- يرﺎﻜﻤﻫ شﺮﺘﺴﮔ و ﺐﻠﺟ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻮﻛا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ
رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻠﺣﺎﺳ .
ﻪﺑ ﻲﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻢﻳژر ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ رﺎﻤﺷ رد رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ناﺮﻳا دﻮﺷ
) رﺪﻴﺣﺮﻴﻣ و يﺮﻫﺎﻃ يزاﺮﻴﺷ ، 1380 ﺺﺻ ، 168 - 167 .(
‐ب فﺪﻫ ﺎﻫ ي ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا :
فﺪﻫ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ :
- ﺖﺻﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا
رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﺘﻗا رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
زا ناﺮﻳا دﺎﺼ ﻪﺿوﺎﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ
هدرواﺮﻓ و ﺖﻔﻧ
،ﻲﺘﻔﻧ يﺎﻫ
- و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺑاور شﺮﺘﺴﮔ و دﺎﺠﻳا يﺎﻫرازﺎﺑ رد لﺎﻌﻓ رﻮﻀﺣ
،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا
- ﻪﻨﻴﻣز ﺖﻛﺮﺷ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ يرﺎﻜﻤﻫ و يزﺎﺳ ﻗﻼﻋ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻤ ﻂﺑاور دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺪﻨ
ﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد يراﺬﮔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺘﺴﻫ يﺰﻛ
) ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﭘ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا (
،
- هژوﺮﭘ مﺎﺠﻧا و ﻲﺷزﻮﻣآ و ﻲﻨﻓ يرﺎﻜﻤﻫ شﺮﺘﺴﮔ يرﻮﻬﻤﺟ رد ﻲﻳﺎﻨﺑﺮﻳز يﺎﻫ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
- يرﻮﻬﻤﺟ ياﺮﺑ ناﺮﻳا هار زا ﻻﺎﻛ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ رد ﻞﻴﻬﺴﺗ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
- ﺐﻠﺟ يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﻈﻧ رد ناﺮﻳا ﺮﻴﺴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻠﺣﺎﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﻫ
ﺪﺣا رﺰﺧ يﺎﻳرد و ﻪﻘﻄﻨﻣ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ لﺎﻘﺘﻧا ﻂﺧ ثا )
،نﺎﻳﺪﻤﺣا ﺮﻴﻣا 1382
ص ، 15 .(
‐ج فﺪﻫ رد ناﺮﻳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
:
ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا ﺮﺗاﺮﻓ ،ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻤﺗ هزﻮﺣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻲﻠﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ياﺮﺑ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫزﺮﻣ و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا زا
.
هدﻮﺑ ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻤﺗ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻀﻓ زا ﻲﺸﺨﺑ هراﻮﻤﻫ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺮﻈﻧ زا دراد راﺮﻗ ﺎﻀﻓ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد و .
ﻪﭼ ﺮﮔا ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻞﻴﻜﺸﺗ
ﺎﺑ ار ناﺮﻳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲﺘﺣ و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ طﺎﺒﺗرا لﺎﺳ دﺎﺘﻔﻫ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻣا ،دﺮﻛ ﻊﻄﻗ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا
ﺖﻟود ﻞﻴﻜﺸﺗ و يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ﻲﻨﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هرﺎﺑود ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ رﻮﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ناﺮﻳا ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻫزﺮﻣ يارو رد ﻲﻧاﺮﻳا .
ﻪﺑ فﺪﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺻﻼﺧ ترﻮﺻ
ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ار ناﺮﻳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﺮﻳز ترﻮﺻ
ﻲﻣ دﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ناﻮﺗ :
- ﻪﻘﻠﻋ و مﻼﺳا يﺎﻴﺣا يرﻮﻬﻤﺟ نﺎﻴﻣ رد ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ
ﻚﻳدﺰﻧ ﻂﺑاور ﺖﻳﻮﻘﺗ و شﺮﺘﺴﮔ و ﺎﻫ
يرﻮﻬﻤﺟ زا ﻚﻳﺮﻫ ﺎﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺎﻫ
،
- ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﻴﻣ رد ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز يﺎﻴﺣا و شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا نﺎﻧﺎﺑز
و نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ صﻮﺼﺧ
،نﺎﺘﺴﻜﺑزا
- ﻲﺨﻳرﺎﺗ يﺎﻫﺎﻨﺑ و ﻲﻄﺧ رﺎﺛآ يراﺪﻬﮕﻧ و ﻆﻔﺣ زا ﻚﻳﺮﻫ رد ﻢﻳﺪﻗ ناﺮﻳا نﺪﻤﺗ يﺎﻳﺎﻘﺑ و
يرﻮﻬﻤﺟ
،ﺎﻫ
- ﻪﻘﻠﻋ مواﺪﺗ و ﻢﻴﻜﺤﺗ ،شﺮﺘﺴﮔ ﺖﻠﻣ نﺎﻴﻣ يﺮﻨﻫ و ﻲﻨﻳد ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ
نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﺳرﺎﻓ صﻮﺼﺧ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا نﺎﻧﺎﺑز
،ناﺮﻳا مدﺮﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ
- ﺖﻳﻮﻫ رد يرﺎﻜﻤﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ مدﺮﻣ يزﺎﺳ
) ،ﮓﻳزﺮﻫ 1375 ص ، 34 .(
فﺪﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺎﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻊﻓﺎﻨﻣ و
فﺪﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻦﻴﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد نﺎﺸﻳﺎﻫ ﻲﻣ شﻼﺗ ﻲﻠﻠﻤﻟا
زا ﺎﻣا ﺪﻨﻨﻛ
ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺸﻌﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ شﻼﺗ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﻦﻴﺑ ﻲﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻢﻫﺎﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﺪﻨﻛ
. رد ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻊﻓﺎﻨﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻦﻳا ﻲﻣ زوﺮﺑ ترﻮﺻ رﺎﻬﭼ
ﺪﻨﻛ :
1 -
،كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ
2 - ،يزاﻮﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ
3 - ،از فﻼﺘﺧا ﻊﻓﺎﻨﻣ
4 - دﺎﻀﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ .
ﻪﻨﻴﻣز يزاﻮﻣ و كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ زﺎﺳ
دﻮﺷ . ﺚﻋﺎﺑ دﺎﻀﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ
ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر دﻮﺷ
. فﻼﺘﺧا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺎﻣا ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻞﻣﺎﻌﺗ عﻮﻧ ،از
ﻪﺑ ﺖﻬﺟ فﺮﻃ يﺮﻴﮔ ﺎﻳ ﺪﻧراد ور ﺶﻴﭘ ﻪﻨﻳﺰﮔ ود درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ،دراد ﺮﻴﮔرد يﺎﻫ
ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻳ و ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ تﺎﻈﺣﻼﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﺪﻧزادﺮﭙﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﺮﺘﺴﺑ رد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ تﺎﻈﺣﻼﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻖﺒﻃ
ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ رد ناﺮﻳا و ﻪﻴﺳور رﻮﺸﻛ ود
و كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
نﺎﻳﺎﻤﻧ هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺖﻟﺎﺣ رﺎﻬﭼ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ﺖﺳا فﺮﻃ ود ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . فﺪﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا
ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ فﺪﻫ ﻴﺳور و ناﺮﻳا يﻮﺴﻤﻫ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪ
فﺪﻫ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ -
ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻨﻣا
ﺖﺳا دراﻮﻣ ﻦﻳا :
- رد ﻞﻴﺋاﺮﺳا و ﻪﻴﻛﺮﺗ ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ذﻮﻔﻧ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ هزﻮﺣ
،ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا و ﻊﻓﺎﻨﻣ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
- هﺮﻬﺑ زا يﺮﻴﮔ رد ﻪﺒﻧﺎﺟود ﻂﺑاور ﻧ ﺶﻳاﺰﻓا
و ﺶﻘ و ﻞﺣ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ
ناﺮﺤﺑ ﻞﺼﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
،يا
- هوﺮﮔ لﺮﺘﻨﻛ يرﻮﻬﻤﺟ رد ﻲﻣﻼﺳا ورﺪﻨﺗ يﺎﻫ
،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﻪﻴﺳور يﺎﻫ
- و زﺎﻘﻔﻗ ،قﺮﺷ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
.
يرﻮﻬﻤﺟ و ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا يرﺎﻜﻤﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
زا ﻲﺧﺮﺑ رد يﺰ
ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻣ ﻪﻴﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻒﻴﻌﻀﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺎﻫ ﻪﺑ ناﺮﻳا هار زا ﻻﺎﻛ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،دﻮﺷ
يرﺎﻜﻤﻫ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﻞﺜﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ
ﺖﻬﺟ رد شﻼﺗ ،ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا مدﺮﻣ ياﺮﺑ يزﺎﺳ ﺖﻳﻮﻫ
يرﺎﻜﻤﻫ شﺮﺘﺴﮔ و ﺐﻠﺟ ،ﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ نوﺪﺑ يا
ﻪﻴﺳور رﻮﻀﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر ﻦﻳوﺪﺗ و
فﻼﺘﺧا ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ناﺮﻳا ياز )
،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 93 .(
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﻮﺸﻛ ود ﻦﻴﺑ دﺎﻀﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ درﻮﻣ ﻚﻳ ﻂﻘﻓ دﻮﺷ
؛ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺮﻴﻏ نﺎﻫاﻮﺧ ناﺮﻳا ﻪﻜﻨﻳا
ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﺎﻣا ﺖﺳا رﺰﺧ يﺎﻳرد ندﺮﻛ لﺎﺒﻧد
ﺖﺳا رﺰﺧ يﺎﻳرد رد دﻮﺧ ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻀﺣ ﻆﻔﺣ .
ﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ فﻼﺘﺧا و يزاﻮﻣ ،كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ عﻮﻧ زا
ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻧ ﺖﺳا از
دﺎﻀﺘﻣ . ﻲﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺎﻬﻧآ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺲﭘ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺐﺴﻛ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ يا
ﺒﺴﻧ فﺮﻃ ﻚﻳ رﺪﻗ ﺮﻫ ﻪﻜﻠﺑ ،دوﺮﻧ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ ﻪﺴﻴﻛ زا ﺎﻣوﺰﻟ فﺮﻃ ﻞﺑﺎﻘﻣ فﺮﻃ ﻪﺑ ﺖ
ﻪﻧﺎﭼ ﻮﺗﺮﭘ رد و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺮﺒﻫار بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻧز
،ﺪﻧﺰﺑ يﺮﺗ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﺐﺴﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻌﻔﻨﻣ .
يرﺎﻜﻤﻫ‐ فﺪﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
و ناﺮﻳا ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور
ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
اﺮﺤﺑ لﺮﺘﻨﻛ و ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﺒﺛ ،ﺢﻠﺻ راﺮﻘﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ن
يﺮﻴﮔرد و ﺎﻫ يرﻮﻬﻤﺟ رد ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
يﺎﻫ
و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ذﻮﻔﻧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ترﺪﻗ ﺮﮕﻳد ﻲﺘﻴﻨﻣا
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ،ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ود يزاﻮﻣ و كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ هزﻮﺣ رد ﻪﺤﻠﺳا و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ ﺪﻣآ و ﺖﻓر زا ﺖﺳا . ﻪﻨﻴﻣز دراﻮﻣ ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ود يرﺎﻜﻤﻫ زﺎﺳ
. يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ ناﺮﻳا يرﺎﺠﺗ و ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻨﻴﻣز هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﺰﻴﻧ ،ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻬﻧآ يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻨﻴﻣز رد رد يﺮﮕﻳد ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﺖﻳﺪﺿ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺎﺗ ﺰﻴﻧ فﺮﻃ ود ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ
، ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ود ﻮﺗ
ﺪﻨﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺪﻨﻧا .
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻛ هﺪﺷ نﺎﻴﺑ دراﻮﻣ رد
ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ يرﺎﻜﻤﻫ ؛دراد دﻮﺟو ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﭼﺮﻫ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد فﺮﻃ ود ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﺘﻬﺑ و ﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﺖﺑﺎﻗر ‐ فﺪﻫ ،ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻖﻘﺤﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﻫ آ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود زا ﻚﻳﺮﻫ يﺎﻫ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳ
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻨﻴﻣز زا ﻲﺧﺮﺑ رد ار ﺮﮕﻳد فﺮﻃ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ و ضرﺎﻌﺗ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺟو دروآ . ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ
يرﻮﻬﻤﺟ و ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا يرﺎﻜﻤﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ
دراﻮﻣ ﻒﻴﻌﻀﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻪﻴﺳور هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻞﻤﺣ ،ناﺮﻳا ﺮﻴﺴﻣ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ و لﺎﻘﺘﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛دﻮﺷ
ﻞﻘﻧ و
يرﺎﻜﻤﻫ شﺮﺘﺴﮔ و ﺐﻠﺟ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ ﻪﺑ ناﺮﻳا هار زا ﻻﺎﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
،ﻪﻴﺳور رﻮﻀﺣ نوﺪﺑ يا
يرﺎﻜﻤﻫ ﺶﻳاﺮﮔ ﺪﺷر و مﻼﺳا يﺎﻴﺣا ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﻞﺜﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ
ﺖﻬﺟ رد شﻼﺗ ،ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
ﺖﻳﻮﻫ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا مدﺮﻣ ياﺮﺑ يزﺎﺳ ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳژر ﻦﻳوﺪﺗ و ﺎﻫ
ا ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ فﻼﺘﺧا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﻠﻤﺟ ز
ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ناﺮﻳا ياز .
فﻼﺘﺧا ﻊﻓﺎﻨﻣ هزﻮﺣ رد ﻪﻛ يدراﻮﻣ ود ياز
ﻪﻨﻴﻣز ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو رﻮﺸﻛ ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر زﺎﺳ
ﻲﻣ ﻲﻌﺳ ﺎﻬﻧآ زا ﻚﻳﺮﻫ و ،ﺖﺳا دراﻮﻣ ﻦﻳا رد ار ﺖﻌﻔﻨﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺪﻨﻛ ﺐﺴﻛ .
ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا دﻮﺟو ﻪﻄﺳاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ
ﻦﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻨﻌﻳ ،يا نﺎﻤﺘﻔﮔ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ فﻼﺘﺧا ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﺑ يا
و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود ياز رد ﻪﻴﺳور
دراد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ .
رد راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺖﺒﺜﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ رﻮﺸﻛ ود ياﺮﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟود ﻂﺑاور ﺖﻴﻤﻫا
ﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺖ
. ﻦﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻂﻴﺤﻣ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا
و يا
و ﻲﻠﺧاد ﻂﻴﺤﻣ و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود ﻂﺑاور
يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﻞﻴﺋاﺮﺳا ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺶﻘﻧ و ﻪﻴﺳور
ﻪﺑ ار ﻪﻴﺳور و ناﺮﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ضرﺎﻌﺗ لﺎﻤﺘﺣا ،يﺰﻛﺮﻣ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ تﺪﺷ
ﺪﻫد .
يرﺎﻜﻤﻫ ﺮﺘﺴﺑ رد ﺖﺑﺎﻗر
نﺎﻤﻫ و ناﺮﻳا ياﺮﺑ ،ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ فﺪﻫ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ رد ﻪﻴﺳور
يﺎﻴﺳآ رد دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻢﻫ يﺰﻛﺮﻣ و دراد دﻮﺟو يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻢﻫ فﻼﺘﺧا دراﻮﻣ ﻪﻛ ،ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫ ﻦﻜﻤﻣ از
ﺪﻣﺎﺠﻨﻴﺑ فﺮﻃ ود ﻞﺑﺎﻘﺗ و ضرﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا .
ﻂﺑاور دﺮﮔاﺮﻓ رد ﻞﺑﺎﻘﺗ دﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﺎﻣا ناﺮﻳا
