ﻞﺑﺎﻘﺗ هزﺎﺳ ﺔﻧارﺎﮕﻧا ﺎﻜﻳﺮﻣآ
و ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا
ﺮﻓ ﺶﻧاد دﺎﻫ
*ﺎﻴﻧ
رﺎﻴﺸﻧاد يزار هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
ﻲﺑارﺎﻣ يﺮﻬﻣ
ﺶﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺔﺘﺧﻮﻣآ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
03 / 08 / 1393 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 05 / 1394 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﺖﺑﺎﻗر
لﺎﺳ رد ﻪﻴﺳور و ﺎﻜﻳﺮﻣآ رﺎﻜﺷآ و نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫ ﻪـﺘﻓﺎﻳ مواﺪـﺗ نﺎـﻨﭽﻤﻫ دﺮـﺳ ﮓـﻨﺟ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
نﻮﻧﺎـﻛ زا يورﻮـﺷ دﺎـﺤﺗا زا هﺪﺷاﺪ لﺎـﺒﻗ رد رﻮﺸـﻛ ود يدﺮـﺒﻫار ﺖـﺑﺎﻗر يﺎـﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ .
ﻚﻳ زا
يرﻮـﻬﻤﺟ ﻦـﻳا ﺮـﺑ هﺮﻄﻴـﺳ و ذﻮـﻔﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻮﺳ بﻮﭼرﺎـﭼ رد ار ﺎـﻫ
فﺪﻫ يﺎﻫ
تﺎﻴﺣ ﻪﺑ دورو ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ دﻮﺧ نﻼﻛ ﺶﻫﺎـﻛ و ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ شﺮﺘﺴﮔ هار زا ﻪﻴﺳور تﻮﻠﺧ
ﻲﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ
؛ﺪﻧاد
ﺮﮕﻳد زا ﺎﻣا ار ﻪﻴﺳور يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ دﺮﺒﻫار ﻦﻳا ﻮﺳ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺪﻳﺪﻬﺗ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد .
دﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ شﻼﺗ ﻪﻴﺳور ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻤﻫ
دﻮﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ رﻮﻀﺣ شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻧﺎﻣ ،ﻞﺋﺎﺣ ﺔﻘﻄﻨﻣ .
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا نﺎﻴﻣ رد ﻦﻳاﺮﻛوا زا ﺶﻴـﺑ ﺎﻫ
ﻣ رد يﺮﮕﻳد رﻮﺸﻛ ﺮﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﻪﻴﺳور و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﻪﺟﻮﺗ راﺪ .
دﺎﻳ ترﺪﻗ ود ﻞﺑﺎﻘﺗ هﺪﺷ
ﺔﻠﺌﺴﻣ ،نآ ﻲﻳاﺮﭼ و ﻦﻳاﺮﻛوا رد
ﺶﻴـﭘ رﺎﺘـﺷﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﺻا
ﻲـﻣ شﻼـﺗ ور بﻮﭼرﺎـﭼ رد ﺎـﺗ ﺪـﻨﻛ
هزﺎﺳ
دزادﺮﭙﺑ ناﺪﺑ يرﺎﮕﻧا .
و ﺎـﻜﻳﺮﻣآ ﻞـﺑﺎﻘﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﺔﻴﺿﺮﻓ ،عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﻳاﺮﭼ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد
زا ﻦﻳاﺮﻛوا رد ﻪﻴﺳور ﻚﻳ
ﻪـﺑ ﻮﺳ
ﻪـﺑ ﻦﻳاﺮـﻛوا دﺮـﻓ ﻪـﺑ ﺮﺼـﺤﻨﻣ ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﻞـﻴﻟد ﺎـﺑ يرﻮﺸـﻛ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﺑ يﺎﻫ ﺮﮕﻳد زا و ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ترﺪﻗ ود ﺖﺑﺎﻗر مواﺪﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ ،ﻮﺳ
ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا .
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
هزﺎﺳ ،ﻪﻴﺳور ،ﻦﻳاﺮﻛوا ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﻴﺑ ﺶﻘﻧ ،يرﺎﮕﻧا
ﺖﻳﻮﻫ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا .
* E-mail: f.dnshn@razi.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
نﺎﻳﺎﭘ ﮓﻨﺟ دﺮﺳ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ مﺎﻈﻧ ﻦﻴﺑ ﻞﻠﻤﻟا ار رﺎﭼد ﺮﻴﻴﻐﺗ
؛دﺮﻛ ﻪﻜﻠﺑ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد شﺮﺘﺴﮔ ﺪـﻨﻳآﺮﻓ
ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻀﻓ ،نﺪﺷ يدﺮﺒﻫار
ﻲﻧﺎﻬﺟ ار ﺰﻴﻧ رﺎﭼد ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺮﻛ . ﻲﻟﺎـﺣرد ﻪـﻛ رد نارود ﮓـﻨﺟ دﺮـﺳ
دﻮﺟو يﺎﻫرﻮﺸﻛ وﺮﻴﭘ
و ﺎﻳ ﻲﺘﺣ ﻢﻳژر يﺎﻫ هدﺮﭙﺳﺮﺳ ﻪﺑ
ﻲﻜﻳ زا ود نﻮﻧﺎﻛ
،ترﺪﻗ ﻞﺻا يروﺮﺿ
مواﺪﺗ ﮓﻨﺟ دﺮﺳ ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻲﻣ
؛ﺪﻣآ رد يﺎﻀﻓ ﺲﭘ زا ﮓﻨﺟ دﺮﺳ و ﻪﺑ هﮋﻳو ﺎﺑ شﺮﺘﺴـﮔ بﻼـﻘﻧا
تﺎﻃﺎﺒﺗرا و
ﺪﺷر ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺘﺣ تﻻﺎﻳا هﺪﺤﺘﻣ ﺰﻴﻧ رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻤﻧ
ﻲﺸـﺨﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
زا نﺎﻬﺟ ةزﻮﺣ ار ذﻮﻔﻧ دﻮﺧ ﺪﻨﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ .
رد ﻦﻳا ﻂﻳاﺮﺷ ﻞﻳﺎﻤﺗ سور ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻘﻃﺎـﻨﻣ زا
نﺎﻬﺟ ناﻮﻨﻋﺎﺑ ةزﻮﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﻴﺳور ) جرﺎﺧ ﻚﻳدﺰﻧ ( ﻪﻳور يا فﻼﺧ ﺪﻧور ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﺮﻴﻴﻐﺗ نآ بﺎﻨﺘﺟا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر . روﺮﻣ ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺔﻴﺳور يورﻮﺷﺎﺴﭘ نﺎﺸﻧ
زا
ﺶﻳاﺮﮔ ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ و ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺪﻣ نآ ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ
» ترﺪﻗ گرﺰﺑ
« دﻮـﺧ رد مﺎـﻈﻧ
ﻦﻴﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﺖﺳا . ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻨﻴﻣز ﺔ
ﺎﻘﺗ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻢﻫاﺮﻓ ار رﻮﺸﻛ ود ﻞﺑ
ﺮﻛ ﺖﺳا هد . ﻪﭼﺮﮔا ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻴﺳور و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞﺑﺎﻘﺗ دﺎـﺤﺗا يورﻮـﺷ و
تﻻﺎـﻳا هﺪـﺤﺘﻣ رد
رود ة ﮓﻨﺟ دﺮﺳ ﺖﺴﻴﻧ
؛ ﺎﻣا يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺎﻫ زا يﻮﺳ ﺮﻫ ﻚﻳ زا ود ترﺪﻗ
، ﺐﺒـﺳ فﻼﺘـﺧا
ﺮﻈﻧ و ﻞﺑﺎﻘﺗ رد يرﺎﻴﺴﺑ زا دراﻮﻣ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪـﺑ يدراﻮـﻣ نﻮـﭽﻤﻫ
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ يﻮﺳ
،قﺮـﺷ درﻮـﺧﺮﺑ ﻊﻓﺎـﻨﻣ
ﻲـﺳﺎﻴﺳ ود ﺖـﻟود رد يرﺎـﻜﻤﻫ يﺎـﻫ ﻪـﺒﻧﺎﺟود ﺎـﺑ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻢﻫ
1دﻮﺳ قﺮﺷ
،ﺎﭘورا بﻼﻘﻧا يﺎﻫ
،ﻲﮕﻧر ﮓﻨﺟ ﻪﻴﺳور ﺎﺑ نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﺮـﺑ
ﺮـﺳ عﻮـﺿﻮﻣ
،ﺎﻳزﺎﺨﺑآ ﺮﭙﺳ عﺎﻓد ﻲﻜﺷﻮﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد قﺮﺷ
،ﺎﭘورا درﻮﺧﺮﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ود ترﺪﻗ رد زﻮﺣ ة يﺎﻫرﻮﺸﻛ
يﺎﭘورا ﻲﻗﺮﺷ و ﻪﺑ ﻲﮔزﺎﺗ ﻲﻳورﺎﻳور ود
رﻮﺸﻛ رد ناﺮﺤﺑ ﻦﻳاﺮﻛوا و ﺰﻴﻧ ﻪﺒﺷ ﺮﻳﺰﺟ ة ﻪﻤﻳﺮﻛ هرﺎـﺷا
دﺮﻛ ﻪﻛ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ة مواﺪﺗ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ و ﺖﺑﺎﻗر يﺎـﻫ ﻪﻴـﺳور و ﺎـﻜﻳﺮﻣآ ا ﺖـﺳ . ﻞـﺑﺎﻘﺗ ود ترﺪـﻗ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا و ﻲﻳاﺮﭼ نآ
، ﻠﺌﺴﻣ ﺔ ﻲﻠﺻا ﺖﺳا ﻪﻛ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا شﻼﺗ
ﻲﻣ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﺎـﺑ
هﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﻳﺮﻈﻧ ﺔ هزﺎﺳ ﮕﻧا يرﺎ و يﺪـﻴﻛﺄﺗ ﻪـﻛ ﻦـﻳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﺮـﺑ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ يﺮـﻜﻓ
و ﺖـﻳﻮﻫ ﺎـﻫ و
ناراﺰﮔرﺎﻛ رد
ﻞﻜﺷ ﻲﻫد رﺎﺘﻓر دراد ﻪﺑ ﻪﺸﻳر ﻲﺑﺎﻳ نآ دزادﺮﭙﺑ ﻪﺑ.
نﺎﻴﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻦﻳا رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻲﭘرد ﺦﺳﺎﭘ
ﻪﺑ ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻞﺑﺎﻘﺗ ود ترﺪﻗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا رد ﻪﭼ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ ﻞﺑﺎﻗ
ﻢﻬﻓ
؟ﺖﺳا ﻴﺿﺮﻓ ﻪ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ ﺑﺎﻘﺗ ﻞ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴـﺳور رد ﻦﻳاﺮـﻛوا زا
ﻚـﻳ ﻮـﺳ ﻪـﺑ ﻞـﻴﻟد ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ
ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ دﺮﻓ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﻦﻴﺑ
،ﻲﻠﻠﻤﻟا و زا يﻮﺳ ﺮﮕﻳد ﺔﺠﻴﺘﻧ مواﺪﺗ
ﺖﺑﺎﻗر ود ترﺪﻗ رد ﺢﻄﺳ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
.ﺖﺳا
1. CIS
بﻮﭼرﺎﭼ يﺮﻈﻧ
هزﺎﺳ يرﺎﮕﻧا ﻲﻜﻳ 1
زا ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ رد ﻂﺑاور ﻦﻴﺑ ﻞـﻠﻤﻟا ﺖـﺳا ﻪـﻛ رد ﺔـﻫد 1990
، ﻪـﺑ ﺔﻠﻴـﺳو
سﻼﻜﻴﻧ ﻒﻧوا دراو ﺔﺻﺮﻋ يﺮﻈﻧ ﻂﺑاور ﻦﻴﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﺪﺷ . هزوﺮﻣا شﻼﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ
ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﻪـﻛ ﻢـﻬﻣ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﺑ ﻞﻠﻤﻟا زا ﻪﻠﻤﺟ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﻟود ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نآ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﺷ )
ﻲﻌﻴﻔﺷ و داﮋـﻧ
،ﻪﻳﺪﻧز 1392 :
.(151
ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺪﻳد و شﺮﮕﻧ هزﺎﺗ يا ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻂـﺑاور ﻦﻴـﺑ ﻞـﻠﻤﻟا
.دراد ﻦﻳا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﺑ در ﺖﺷادﺮﺑ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔدﺮﺧ ﻊﻗاوﻮﻧ
ﻲﻳاﺮﮔ و
،ﻢﺴﻴﻟاﺮﺒﻴﻟﻮﻧ ﻲﻫﺎﮔﺪﻳد
ﻲـﻘﻄﻨﻣ ــ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﺋارا داد ﻪﻛ ﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ
،يرﺎـﺠﻨﻫ يدﺎـﻣ
و ﺶـﻘﻧ
ﺖﻳﻮﻫ رد ﺖﺧﺎﺳ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺶﻨﻛ ﺎﻫ و ﻦﻳﻮﻜﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ راﺰﮔرﺎﻛ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﻣ ﺪـﻨﻛ )
ﻧﺎﺧﺮﮕﺴـﻋ ﻲ و
يرﻮﺼﻨﻣ
،مﺪﻘﻣ 1389 :
(195
. هزﺎﺳ نارﺎﮕﻧا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﺑ ﻞـﻠﻤﻟا ار ﺔﺘﺧﺎـﺳﺮﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻧاد ﻪـﻛ
ﻪﺑ ﺔﻄﺳاو يداﺪﻌﺗ زا ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﻪﻛ رد ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﻜﺷ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺘﻓﺮﮔ
و ﻦـﻳا
ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺰﻴﻧ
ﺖﻳﻮﻫ ﺎﻫ و ﻲﻌﻓﺎﻨﻣ ﺪﻧراد ﻪﻛ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ ﺖﺧﺎﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا
)
ﻲﻌﻴﻔـﺷ و داﮋـﻧ ـﻳﺪﻧز
،ﻪ
1392 :
.(151
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ياﺮﺑ ﻢﻬﻓ ﺮﺘﻬﺑ ﻦﻳا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ضوﺮﻔﻣ يﺎﻫ ﻲﺘﺴﻫ ﺔﻧﺎـﺳﺎﻨﺷ
هزﺎﺳ يرﺎﮕﻧا ﻪﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺳ ةراﺰﮔ ﻢﻬﻣ و ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﺖﺳا هرﺎﺷا ﺖﺷاد :
1 . يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ يﺮﻜﻓ
ﻪﺑ ةزاﺪﻧا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ يدﺎﻣ
ﺖـﻴﻤﻫا
؛ﺪـﻧراد زا هﺎﮔﺪـﻳد هزﺎـﺳ يرﺎـﮕﻧا
ناﺮﮕﺸﻨﻛ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻲﻧﺎﻌﻣ ﻪﻛ رﻮﻣا و ﺮﻳﺎﺳ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ياﺮﺑ
نآ ﺎﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻞـﻤﻋ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻨﻛ و
ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻌﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻫذﻻا رد تﻼﻣﺎﻌﺗ ﻞﻜﺷ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ )
ﻲﻌﻴﻔﺷ و
،ﻲﻳﺎﺿر 1391 :
.(65
ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ رﺪﻧﺎﺴﻜﻟا
،ﺖﻧو ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ نازادﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ : ﻚـﻳ ﻞـﺻا ﻦﻳدﺎـﻴﻨﺑ ﻲﮔﺪـﻧز
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هزﺎﺳ
،رﺎﮕﻧا ﻦﻳا ﺳا ﺖ ﻪﻛ مدﺮﻣ و ﺖﻟود ﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ رﻮﻣا زا ﻪﻠﻤﺟ ﺮﮕﻳد
،ناﺮﮕﺸـﻨﻛ ﺮـﺑ
ﺔﻳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ نآ رﻮﻣا نﺎﺸﻳاﺮﺑ
،دراد ﻞﻤﻋ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﺖﻟود ﺎـﻫ ﺖﺒﺴـﻧ ﻪـﺑ
،نﺎﺸـﻧﺎﻨﻤﺷد يرﺎـﺘﻓر
توﺎﻔﺘﻣ ﺎﺑ نﺎﺸﻧﺎﺘﺳود
؛ﺪﻧراد اﺮﻳز نﺎﻨﻤﺷد هﺪﻨﻨﻛﺪﻳﺪﻬﺗ
؛ﺪﻧا ﺎﻣا نﺎﺘﺳود ﻦﻴﻨﭼ
؛ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ
2 . ﺖﻳﻮﻫ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺶﻨﻛ ﺎﻫ ﻞﻜﺷ ﻲﻣ
؛ﺪﻨﻫد ﺮﺑﺎـﻨﺑ ﺮـﻈﻧ هزﺎـﺳ
،نارﺎـﮕﻧا ﺖـﻳﻮﻫ
هﺪﻳﺪﭘ يا ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﺔﻄﺑار دﻮﺧ ـ يﺮﮕﻳد ﻞﻜﺷ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ و ماﻮﻗ اﺪﻴﭘ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و هﺪﻳﺪﭘ يا زا ﻞـﺒﻗ
هداد هﺪﺷ و ﻢﻠﺴﻣ ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ هﺪﺷ
؛ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻜﻠﺑ رد ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻞﻣﺎﻌﺗ دﺎﺠﻳا هﺪﺷ و ﺮﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺢﻴﺟﺮـﺗ ﺎـﻫ
داﺮﻓا و ﺖﻟود ﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ )
زﺮﻴﺸﻣ
،هدا 1383 :
.(336
هزﺎﺳ نارﺎﮕﻧا ﺮﺑ يداﺪـﻧورد ندﻮـﺑ
ﻊﻓﺎـﻨﻣ و
ندﺮﻛﺎﻨﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﺖﻳﻮﻫ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ )
نﺎﻀﻣر هداز و ،رﺎﻛﻮﺟ 1389 :
(.134
ﺖﻧو ﺖﻳﻮﻫ ترﺎﺒﻋ ار ﻲﻣ
ﺪـﻧاد
زا ﻪﭽﻧآ يﺰﻴﭼ ار ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ
،ﺖﺴﻫ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
Wendt, 2000: 165) .(
ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻊﻓﺎﻨﻣ
و ﺖﻳﻮﻫ
دﻮﺧ ار زا هار ﺖﻛرﺎﺸﻣ رد
ﻲﻧﺎﻌﻣ ﻲﻌﻤﺟ ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ
،ﺪﻧروآ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻧﺎﻌﻣ ﻪﻛ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ار
ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ و ﻪﺑ ﺶﻨﻛ يﺎﻫ ﺎﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . ﻊﻗاورد ﺖﻳﻮﻫ ﺎﻫ و
،ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻄﺑار يا ﺪﻨﺘﺴـﻫ و
1. Constructivism
ﻲﺘﻗو ﺎﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ار ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻣ
،ﻢﻴﻨﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
ﺖﻟود ﺮﻫ ﻲﻣ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﺖـﻳﻮﻫ يﺎـﻫ رﺎﻴﺴـﺑ
يدﺪﻌﺘﻣ ﻪﺘﺷاد
؛ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ اﻮﻨﻋ
ن
» ﻢﻛﺎﺣ
«
،
» ﺮﺒﻫر نﺎـﻬﺟ دازآ
« و ...
Smith, 2001: 244) .(
هزﺎﺳ نارﺎﮕﻧا ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ ﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫ ﻲﺘﻟود ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ﻢﻠﺴﻣ و ﺖﺑﺎﺛ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ
؛ ﻪﻜﻠﺑ زا هار ﻪـﻳور يﺎـﻫ
هﺪﻴﭽﻴﭘ و ﻞﺧاﺪﺘﻣ و ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ماﻮﻗ ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ . رد ﻪﺠﻴﺘﻧ
،لﺎﻴﺳ ﻲﺑ تﺎﺒﺛ و ﻢﺋاد لﺎﺣرد
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﺪﻨﺘﺴﻫ
)
ﻲﻨﻴﻌﻣ راﺪﻤﻠﻋ ،ي 1389 :
(.175
ﻪﺑ نﺎـﻴﺑ ﺮـﺘﻬﺑ ﻦـﻳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ فﻼﺧﺮـﺑ هﺎﮔﺪـﻳد
يﺎـﻫ
فرﺎﻌﺘﻣ رد مﻮﻠﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻛ
يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ يدﺎﻣ
ار رد ﻞﻜﺷ نداد ﻪﺑ ﺶﻨﻛ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻢﻬﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧاد
ﻪﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ اﺮﮔرﺎﺘﺧﺎﺳﺎﺴﭘ ﻳ
نﺎ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ژﻮﺳ ه ﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﺳﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﻳور يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻤﺘﻔﮔ ﻪﺑ
نآ ﺎﻫ ﻞﻜﺷ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد )
،ماﻮﻗ 1384 :
(324
. ﺖﻧو رد ﻦﻳا طﺎﺒﺗرا ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ : ﻪﭽﻧآ ار ﺎﻣ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﺖﻟود ﺎﻫ
ﺎﻳ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﻠﻣ ﻲﻣ
،ﻢﻴﺳﺎﻨﺷ ﺔﺠﻴﺘﻧ ﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺮﮕﺸﻨﻛ
ﺖﺳا
Wendt, 1994: 385) .(
3 . ناراﺰﮔرﺎﻛ و
ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ
ًﻼﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﻜﺷ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . هﺎﮔﺪﻳد هزﺎـﺳ يرﺎـﮕﻧا رد درﻮـﻣ
ر ﺔﻄﺑا رﺎﺘﺧﺎﺳ و راﺰﮔرﺎﻛ ﺰﻴﻧ ﻚﻳ هﺎﮔﺪﻳد ﻲﻨﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻳ رﺎﺘﺧﺎﺳ و راﺰﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﻞﻜﺷ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﺑ
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ماﻮﻗ ﻲﻣ ﺪﻨﺸﺨﺑ . يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺔﺠﻴﺘﻧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺘﺳاﻮﺧ
و اﻮﺧﺎﻧ ﺔﺘﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺪﻧا و
رد نﺎﻤﻫ
،لﺎﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ زا ﺶﻨـﻛ
، ﺖﻟﺎـﺻا جرﺎـﺧ زا فﺮـﺻ ناﺮﮕﺸـﻨﻛ
؛دراد ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺖﻴﻫﺎﻣ نآ ﺮﺑ ﺶﻨﻛ ناﺮﮕﺸﻨﻛ و
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ )
،هدازﺮﻴﺸﻣ 1383 :
(330
ﻲـﻜﻳ.
زا
ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ شﻼﺗ ﺎﻫ رد ﻦﻳا ﻪﻨﻴﻣز
، ﺔﻳﺮﻈﻧ يﺪﻨﻤﺘﺧﺎﺳ
» ﻲﻧﻮﺘﻧآ ﺰﻧﺪﻴﮔ
« ﺖﺳا . ﺰﻧﺪﻴﮔ ﺮﺑ ﻲﮕﻳﻮﺳود ﺎـﻳ
ﺄﺗ ﺮﻴﺛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ و راﺰﮔرﺎﻛ رد ﻢﻬﻓ ﺎﻫرﺎﺘﻓر و تﻻﻮﺤﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺄﺗ
ﺪﻴﻛ ﻲـﻣ
؛ﺪـﻨﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ زا
ﺪﻳد يو ﻲﻤﻧ ناﻮﺗ ﻦﻴﺑ ﻦﻳا ود ﻬﻔﻣ مﻮ ﭻﻴﻫ ﻂﺧ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺎﻳ ﻞﺑﺎﻘﺗ يرﺎﻜـﺷآ ﺪﻴﺸـﻛ
)
شرﺎـﻣ و ،ﺮﻛﻮﺘـﺳا
1390 :
(315
.
ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﭽﻧآ زا ﺔﻳﺮﻈﻧ هزﺎﺳ يرﺎﮕﻧا
،ﺪﻣآ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻪـﻛ ﻦـﻳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻪـﺑ ﻚـﻴﺘﻜﻟﺎﻳد يﺎـﭘﺎﻳﺎﭘ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ﺎﺑ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣﺮﻴﻏ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ و رﺎﺘﺧﺎﺳ يدﺎﻣ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا . رد رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا
ﻢﻴﻧآﺮﺑ ﺎﺗ ﺎﺑ هﺮﻬﺑ ﺮﻴﮔ ي زا ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا و
يﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﻛ ﺮﺑ ﺶﻘﻧ ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ رد ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ ﺖـﻳﻮﻫ و ﻪـﺑ
،ﻊﺒﺗ ﺶﻘﻧ ﺖﻳﻮﻫ رد ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ ﻊﻓﺎﻨﻣ و رﺎﺘﻓر ﺖﻟود ﺎﻫ
،دراد ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﺘﻓر ﺎـﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴـﺳور
رد ﺮﺑاﺮﺑ تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻢﻳزادﺮﭙﺑ و ﻞﻳﻻد ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳاﺮـﻛوا ياﺮـﺑ
ﻦـﻳا ود ترﺪـﻗ ار زا ﺮـﻈﻨﻣ
ﺖﻳﻮﻫ
،ﺎﻫ هرﺎﮕﻧا ﺎﻫ و شزرا يﺎﻫ درﻮﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ود فﺮﻃ ﻲﺳرﺮﺑ ﻢﻴﻨﻛ .
يرﻮﻬﻤﺟ نآ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ،ﻦﻳاﺮﻛوا
ﻦﻳاﺮﻛوا يرﻮﺸﻛ ﺖﺳا ﻊﻗاو رد قﺮﺷ
،ﺎﭘورا ﺎﺑ ﻲﺘﻌﺳو لدﺎﻌﻣ 603
، 628 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ ﻪـﻛ
ﺪـﻌﺑ زا
ﺶﺨﺑ ﻲﻳﺎﭘورا
،ﻪﻴﺳور گرﺰﺑ ﻦﻳﺮﺗ رﻮﺸﻛ رﺎﻗ ة ﺎﭘورا ﺖﺳا . رد ﺐﻴﻛﺮﺗ دﺎﺤﺗا يورﻮﺷ ﺰـﻴﻧ ﺲـﭘ زا
ﻪﻴﺳور و
،نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ﻦﻴﻣﻮﺳ
رﻮﺸﻛ گرﺰـﺑ دﺎـﺤﺗا دﻮـﺑ . ﻦـﻳا رﻮﺸـﻛ رد لﺎـﺳ 1991 و ﻪـﺑ لﺎـﺒﻧد
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ دﺎﺤﺗا
يورﻮﺷ ﻪﺑ يﻮﺸﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺷ .
ﻌﺿو ﻴ ﺖ دﺎﺼﺘﻗا ي اﺮﻛوا ﻳ ﻦ : يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧزا ﻦﻳاﺮﻛوا
ياﺮﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺪﺷ ﻪﺑ ﻲﻜﻳ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
مﺎﻈﻧ يﺎﻫ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳﺎﭘورا ﺖﻴﻓﺮﻇ دراد ﻲﻳﻻﺎﺑ .
ﻲﻠﻣاﻮﻋ نﻮـﭼ ـﻧاواﺮﻓ ﻲ ﻦﻴـﻣز يﺎـﻫ يزروﺎﺸـﻛ
ﻞﺻﺎﺣ
،ﺰﻴﺧ يﺎﻨﺑﺮﻳز ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺔﺘﻓﺎﻳ ﻲﺘﻌﻨﺻ و رﺎﺘﺧﺎﺳ يﻮﻗ ﻊﻳﺎﻨﺻ
،ﻦﻴﮕﻨﺳ يوﺮﻴﻧ رﺎـﻛ 20 نﻮـﻴﻠﻴﻣ
،يﺮﻔﻧ ﻦﺘﺷاد ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد ﻻﺎﺑ و مﺎﻈﻧ ﺪﻣآرﺎﻛ شزﻮﻣآ و شروﺮﭘ ار ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ
ندﻮﺑﻻﺎﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ يدﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳاﺮﻛوا
ﻲﻓﺮﻌﻣ دﺮﻛ . ﻊﻗاورد ﺲﭘ زا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻮﺷ دﺎﺤﺗا
،يور ﻦﻳاﺮﻛوا
ﺲﭘ زا ﻪﻴﺳور ﻦﻴﻣود ترﺪﻗ يدﺎﺼﺘﻗا يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
دﻮﺑ و ﺶﺨﺑ ﻢﻈﻋا تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﻳﺎﻨﺻ ﻦﻴﮕﻨﺳ
و يزروﺎﺸﻛ رﻮﺸﻛ
ار ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا ﻲﻣ
داد )
،يزاﺮﻴﺷ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا 1386
:
.(49
ﻦﻳا
،رﻮﺸﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲـﻜﻳ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻬﺟ
رد ﺔﻨﻴﻣز ﻞﻤﺣ ﻞﻘﻧو يژﺮﻧا ﺖﺳا و طﻮﻄﺧ ﺔﻟﻮﻟ زﺎﮔ ﻪﻴﺳور
ﺮﺳاﺮﺳ زا ﻦﻳا
ﻦﻴﻣزﺮﺳ رﻮﺒﻋ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻳاﺮﻛوا رد دوﺪﺣ 80 ﺪﺻرد ﺖﻔﻧ و 77 ﺪﺻرد زﺎﮔ ﻲﻌﻴﺒﻃ
درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ﻲﻠﺧاد ار زا جرﺎﺧ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و
،ﻪﻴﺳور ﻪﺿﺮﻋ ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﻠﺻا ﺖﻔﻧ ﻪﺑ ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﺖﺳا
)
،نﺎﻳﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1384
: 51 -
.(50
ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ اﺮﻛوا ﻳ ﻦ : يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺲﭘ
زا دﺎﺤﺗا يورﻮﺷ نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ و ثرا ﻞﺋﺎﺴـﻣ و
تﻼﻜﺸﻣ ﻲﺑ
رﺎﻤﺷ يدﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳا يرﻮﺗاﺮﭙﻣا
،ﺪﻧﺪﺷ ثاﺮﻴﻣ راد ﻲﻳاﺮﮔراﺪﺘﻗا و
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺔﺘﺴﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﻴﻧ )
،ﺮـﮔزﺮﺑ 1389 : 87 Sakwa, 2013: 74-75 ،
( . يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺮـﮕﻳد نﻮـﭽﻤﻫ ﻦﻳاﺮـﻛوا رد
زا هﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ دﺎﺤﺗا
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺰﻳﺮﮔﺰﻛﺮﻣ و اﺮﮔﺰﻛﺮﻣ يوﺮﻴﻧ ود يورﻮﺷ رد
هزرﺎﺒﻣ
ﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮ
ﻚﻳ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ ﻲﻳ ﺪﻧراد . ﺎﻫاﺮﮔﺰﻛﺮﻣ رﺎﺘﺳاﻮﺧ
ﻢﻫ
ﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ و ﻲﻳﻮﺳ ﻪ
ﺎﺨﻣ ﺎـﻫﺰﻳﺮﮔﺰﻛﺮﻣ و ﻪﻴﺳور ﺎـﻔﻟ
ن
رد ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ
ورﻮـﻳ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﺑ ﻦﺘـﺳﻮﻴﭘ يﻮـﺳ و ﺖﻤـﺳ -
،ﻲـﻜﻴﺘﻧﻼﺗآ
ﺎﺤﺗا رد ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺔﻳد
،ﺎﭘورا و ﻮﺗﺎﻧ ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻨﻛ
. ﻲﮕﻧﺎﮔود ﻲﺘﻳﻮﻫ
رد ﻦﻳاﺮـﻛوا
) ﻢﻫ رد نﺎﻴﻣ مدﺮﻣ و ﻢﻫ رد نﺎﻴﻣ نﺎﮕﺒﺨﻧ ( ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻮﺋژ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘ و ﻲﻜﻴﻣﻮـﻧﻮﻛاﻮﺋژ ﻦـﻳا
رﻮﺸﻛ ﺮﺘﺴﺑ مزﻻ ياﺮﺑ رﻮﻀﺣ و ﺖﻟﺎﺧد ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ هﮋـﻳو ود ترﺪـﻗ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ و ﻪﻴـﺳور ار
ﻢﻫاﺮﻓ هدروآ ﺖﺳا )
،يزاﺮﻴﺷ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا 1386
:
.(62
نﺎﻤﻫ
ﻲـﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
رد ﻢﻴـﻧاد ﺮﻋ
ﺔـﺻ ﻮﺋژ ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘ
،
ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﻪﺘﺷاد
،ﺪﻨﺷﺎﺑ رد ﺔﻨﺤﺻ ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﺑ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺖﻴﻤﻫا هﮋﻳو يا ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺖﺷاد . ﻪﺑ ﻦﻴﻤﻫ ﺐﺒﺳ رد ﻂﻴﺤﻣ ﻦﻴـﺑ ﻲـﻠﻠﻤﻟا طﺎـﻘﻧ ﻲـﻧاﺮﺤﺑ ﻖـﺒﻄﻨﻣ ﺎـﺑ
ﻲﻃﺎﻘﻧ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺖﻴﻤﻫا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ و
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ يدﺮـﺒﻫار ﻪﺘـﺷاد
ﺪﻨـﺷﺎﺑ . رد نآ ترﻮـﺻ ﺖـﻴﻤﻫا
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻨﻛ و ﺑ ﻲﻧاﺮﮕﻳزﺎ ﻪﻛ
رد ﻦﻳا ﻪﻨﺤﺻ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﺄﺗ ﻦﻴﻣ ﻊﻓﺎـﻨﻣ دﻮـﺧ ﻪـﺑ
يﺎﻔﻳا ﺶﻘﻧ ﻲﻣ
،ﺪﻧزادﺮﭘ رد ترﻮﺻ دﺎﻀﺗ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻣﺮﺑ ﺪـﻧﺰﻴﺧ و ﺮـﻫ ﻚـﻳ رد
نوﺮﻴﺑ نﺪﻧار ﺐﻴﻗر زا ﻪﻨﺤﺻ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻣ ﺪـﻨﻛ )
،نﺎﻳﺪـﻤﺣاﺮﻴﻣا 1384
: 51 - 50 Kappeler, 2014: 109 ،
.(
ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻞﻴﻟد
ﻦﺘﺷاد
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﻨﭼ ﻫ
و ﺎ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻨﻴﻣز ﻲﻳﺎﻫ ﺔ
ار ترﺪﻗ ود رﻮﻀﺣ ياﺮﺑ يﺪﻋﺎﺴﻣ
هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺖﺳا
. ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﻛ يا هﺎﮕﻴﻧاﺮﮔ ﻞﺑﺎﻘﺗ ود ترﺪﻗ هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺳا
.
ﻲﮕﺘﺧﺎﺳﺮﺑ ﺖﻳﻮﻫ
ﻪﻴﺳور
ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﻠﻣ ﻪﻛ و ﺖﻳﻮﻫ
ﺖﻳاور ﺔﺘﺧﺎﺳﺮﺑ ،ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
هزﺎﺳ ﻪﻧارﺎﮕﻧا ﺖﺳا ﻪﻛ رد نآ ﺖﻠﻣ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﻪﺑ ندروآدﺎﻳ تاﺮﻃﺎﺧ
مواﺪﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ و كرد نﺎﻧآ زا سﺎﺳاﺮﺑ ،نﺎﺸﺘﻳﻮﻫ ﺖـﻳاور
ﻲﻳﺎـﻫ ﻪﺘﺧﺎـﺳ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺔﻠﻴﺳو هﺮﻃﺎﺧ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻲﻣ
دﻮﺷ )
يﺮﺒﻛا ﺮﻛ ﻳ ﻢ دﺎـﺑآ
،ي :1391
(.37
رد طﺎـﺒﺗرا ﺎـﺑ ﺖـﻠﻣ
سور ﺞﻨﭘ لﺪﻣ ﻲﺘﻳﻮﻫ ﺖﻳﻮﻫ
،ﺪﺤﺘﻣ ﺖﻳﻮﻫ
،يوﻼﺳا ﺖـﻳﻮﻫ
،ﻲﻧﺎـﺑز ﺖـﻳﻮﻫ ﻲﻧﻮـﺧ و ﺖـﻳﻮﻫ
ﻲﻧﺪﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺖﺳا )
ﻲﻳﻻﻮﻛ و
،ناﺮﮕﻳد 1381 :
.(195
رد
» ﺖﻳﻮﻫ ﺪﺤﺘﻣ
« سور ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ مدﺮـﻣ
ﻚﻳ يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ﺪﺤﺘﻣ
ﺎﻳ ﺐﺴﺣﺮﺑ نﺎﺸﺘﻳرﻮﻣﺄﻣ ياﺮﺑ
دﺎﺠﻳا ﻚﻳ ﺖﻟود ﻲﻠﻣاﺮﻓ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . رد
ﻦﻳا
،ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻫد ﺎﻫ و ﻲﻫﺎﮔ نﺮﻗ ﺎﻫ رﻮﻀﺣ رد ﻚﻳ ﺖﻟود ) ﺦﻳرﺎﺗ كﺮﺘﺸﻣ ( ﻪـﻳﺎﭘ يا ياﺮـﺑ مواﺪـﺗ
ﻚﻳ ﺖﻟود ﻲﻣﻮﻗﺪﻨﭼ رد
نورد يﺎﻫزﺮﻣ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ضﺮﻓ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﺴﻴﻧﻮﻤﻛ
،ﺎﻫ ﻲﻠﻣ
،نﺎﻳاﺮﮔ
نﺎﻳاﺮﮔوﻼﺳا و
نﺎﻳاﺮﮔﺎﻴﺳاروا زا
ﻦﻳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . نآ ﺎـﻫ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪـﻛ
تﺪـﺣو ﻦـﻳا
يرﻮﺗاﺮﭙﻣا هرﺎﺑود
راﺮﻗﺮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ و سور ﺎﻫ و ماﻮﻗا ﺮﮕﻳد نﻮﭼ
،ﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ
،ﺎﻫﺮﻴﻘﺷﺎﺑ يﺪﻧﻼﻨﻓ
،ﺎﻫ
ﻲﻨﻳاﺮﻛوا ﺎﻫ ﻪﻛ ﻚﻳ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻠﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ دﺮﻓ
،ﺪﻧراد ود هرﺎﺑ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺪﺤﺘﻣ ﻲﻣ
؛ﺪﻧﻮـﺷ ﺎـﻣا
،ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻠﻣ سور ار ﻂﻘﻓ ﻞﻣﺎﺷ هوﺮﮔ
» يﺎﻫوﻼﺳا ﻲﻗﺮﺷ
« ﻲﻨﻌﻳ سور
،ﺎﻫ ﻲﻨﻳاﺮﻛوا ﺎﻫ و ﺔﻴـﺳور
يﺪﻴﻔﺳ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد و ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ ﺖﻫﺎﺒﺷ يﺎﻫ يداﮋﻧ ـ ﻲﻧﺎﺑز و ﺦﻳرﺎـﺗ
،كﺮﺘﺸـﻣ ﻲـﻨﻳاﺮﻛوا
ﺎـﻫ و
يﺪﻴﻔﺳ ﺔﻴﺳور
ﺎﻫ ار ﻢﻫ رد رﺎﻤﺷ ﺖﻠﻣ سور راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻲـﺧﺮﺑ ﺮـﮕﻳد ـﺑز نﺎ سور ار ﺔﻧﺎﺸـﻧ
ﻲﻠﺻا ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻠﻣ سور ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا و نآ ار ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻞﻣﺎﻋ تﺪﺣو ﺶﺨﺑ هوﺮﮔ يﺎـﻫ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و
ﻲﻣﻮﻗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رد يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ﻦﻴﺸﻴﭘ
ﻪﻴﺳور ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد . ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻛ
،نﺎﻳاﺮﮔداﮋﻧ ﺮﺑ
يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﻧﻮـﺧ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺔﻳﺎﭘ ﺖﻳﻮﻫ كﺮﺘﺸﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺪﻧراد و ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻧﺎﺴﻛ ار ﻪﻛ
» نﻮـﺧ ﻲـﺳور
«
،ﺪـﻧراد رد رﺎﻤـﺷ
ﺖﻟود ﻪﻴﺳور ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد ) ﻲﻠﻣ نﺎﻳاﺮﮔ ﻲـﻃاﺮﻓا سور ﺎـﻬﻨﺗ نآ ﻲﻳﺎـﻫ ار ﻪـﻛ سور هداز و ﻪﺘﺴـﺑاو ﻪـﺑ
يﺎﺴﻴﻠﻛ ﺲﻛوﺪﺗرا ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺰﺟ ﺖﻠﻣ سور ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد . مﺎﺠﻧاﺮﺳ
» ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻧﺪﻣ
«
، ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﺪﻳﺪﺟ ياﺮـﺑ
ﺖﻠﻣ سور حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . رد ﻦﻳا
،ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺔﻤﻫ مدﺮﻣ نﻮﻴﺳارﺪﻓ نوﺪﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺔﺸـﻳر ﻲﻣﻮـﻗ و
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ نﺎﺷ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ نﻮﻴﺳارﺪﻓ
ﻪﻴﺳور ﺪﻨﺘﺴﻫ و زا هار يرادﺎﻓو ﻪﺑ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪـﻳﺪﺟ و
نﻮﻧﺎﻗ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺪﺤﺘﻣ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ )
ﻲﻳﻻﻮﻛ و
،ناﺮﮕﻳد 1381 : 197 -
(.196
نﻮﻴﺳارﺪﻓ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻴﺳور
رد ةرود راﺬﮔ زا نارود ﻲﺘﺴﻴﻧﻮﻤﻛ يورﻮﺷﺎﺴﭘ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ
رﻮﺸﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﻛ ﺲﭘ زا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
ﺎﺑ ﺖـﻳﻮﻫ ﺪـﻳﺪﺟ و ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﻲﻨﻳﻮـﻧ رد ﺢﻄـﺳ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻪﺑور ور ﺪﺷ . اﺪﺘﺑا ﻦﻳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
» يرﺎﺑ زا شود
« ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺪﻧﺪﺷ
و ﻪﻴﺳور رد يﻮﭘﺎﻜﺗ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﻪﺑ
،بﺮﻏ نآ ﻪﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﺎﻫ ﻲﻧاﺪﻨﭼ
ﻲﻤﻧ
؛داد ﺎﻣا ﺶﻨـﻛاو يﺎﻫرﻮﺸـﻛ
ﻲﻳﺎﭘورا و ﺰﻴﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و تﻻﻮﺤﺗ ﻲﻠﺧاد ﺐﺒﺳ ﺪﺷ ﺎﺗ ﻲﻧﺎـﮔژاو نﻮـﭼ
» جرﺎـﺧ ﻚـﻳدﺰﻧ
«
،
» ﻦﻴـﻳآ
ﺔﺋوﺮﻧﻮﻣ ﻲﺳور
«
،
» ﺔﻘﻄﻨﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﺗﺎﻴﺣ
«
، و
» تﺎﻴﺣ تﻮـﻠﺧ ﻪﻴـﺳور
« هﺎـﮕﻳﺎﺟ ﻲـﻤﻬﻣ رد تﺎـﻴﺑدا
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻮﻜﺴﻣ اﺪﻴﭘ ﺪﻨﻨﻛ )
،يدﺎﻤﻋ 1390 : 148 Gleason, 2010: 28-29 ،
.(
عاﺪﺑا مﻮﻬﻔﻣ
» جرﺎﺧ ﻚﻳدﺰﻧ
« رد تﺎﻴﺑدا ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮـﺋژ
ﻲﻬﺟﻮـﺗ نﺎﻳﺎـﺷ ﺔﻠﺌﺴـﻣ ﻪﻴـﺳور ﺖـﺳا
.
ﻪﺑ ﻦﻳا ﺎﻨﻌﻣ ﻛ ﻪ ﻪﭼﺮﮔا يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻦﻳا
ﻪﻘﻄﻨﻣ جرﺎﺧ زا ةدوﺪﺤﻣ ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﻦـﻳا
رﻮﺸـﻛ راﺮـﻗ
؛دراد
ﺎﻣا ﻮﻜﺴﻣ نآ ار ﺔﻘﻄﻨﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ صﺎـﺧ دﻮـﺧ ﻲـﻣ درﺎـﮕﻧا و دﻮﺟوﺎـﺑ تﻻﻮـﺤﺗ ةﺪـﻨﻳاﺰﻓ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ يا
و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا رد ﻦﻳا هﺎﮕﻧ يﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا هﺪﺸﻧ و ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻒﻳدوﺪﻣ زا
ﻦـﻳا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ةزﻮـﺣ
» ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﺤﻴﺟﺮﺗ
« ﻪﻴﺳور هاﻮﮔ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻮﻜﺴﻣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺖﺳد يزاﺪﻧا ترﺪﻗ يﺎـﻫ ﻲﺟرﺎـﺧ ﻪـﺑ
جرﺎﺧ ﻚﻳدﺰﻧ ار نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ةﺪـﻳد ﺪـﻳﺪﻬﺗ ﻲـﻣ دﺮـﮕﻧ )
،يرﻮـﻧ :1389 155 Hale, 2010: 39-40 ،
.(
ﻪﻴﺳور نﺎﻨﭽﻤﻫ يﺎﻋدا يﺮﺗﺮﺑ و ﻲﺘﺣ ﻖﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﺮﺿﺎﺣ رد ﻦﻳا هزﻮﺣ ار ﻪﺑ
ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺎﺤﺗا ةرود يورﻮﺷ
دﻮﺧ و ﻆﻔﺣ ار
ﻣﺎﺿ ﻦ تﺎﺒﺛ ﻦﻳا ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﻣ ﺪـﻧاد
Herd, 2007: 97)
( .
يﺎﻴﺣا ذﻮﻔﻧ رد ةزﻮﺣ جرﺎﺧ ﻚﻳدﺰﻧ و شﺮﺘﺴﮔ نآ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﻴﺑ
،ﻞﻠﻤﻟا ﻆـﻔﺣ ﺖـﻴﻣﺎﻤﺗ ﻲـﺿرا و
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
ﻲﺑ ﻲﺗﺎﺒﺛ رد
،ﺎﻫزﺮﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
ﺪﻳﺪﺤﺗ ذﻮﻔﻧ يدﺮﺒﻫار ﺮﻳﺎﺳ ترﺪﻗ يﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يا
رد ﻦﻳا و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ زا 25 نﻮﻴﻠﻴﻣ سور هﺪﻨﻛاﺮﭘ رد ﻦـﻳا ﻪـﻘﻄﻨﻣ زا ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ فﺪـﻫ يﺎـﻫ
ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳا هزﻮﺣ ﺖﺳا )
ﻲﻳﻻﻮﻛ و
،يرﻮﻧ :1386 41
، ،يﺪـﺋﺎﻗ 1381 :
(.205
ﻪـﺑ نﺎـﻴﺑ
،ﺮـﺘﻬﺑ ﻪﻴـﺳور
ﻲﺘﺳﺎﻴﺳ ار ﻪﻳﺎﭘ يﺰﻳر هدﺮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﺤﻣ
،نآ ﻆﻔﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲـﻠﻣ و يﺮـﺗﺮﺑ ﻲﺘﻨـﺳ ﻪﻴـﺳور هار زا
يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
ﺪﻳﺪﺸﺗ ﺪﻧور ﻲﻳاﺮﮔاو رد ﺔﻌﻣﺎﺟ ﻢﻫ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ،دﻮﺳ زا
ذﻮﻔﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺮـﮕﻳد
ﺎﻫرﻮﺸـﻛ رد
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻪـﺑ هﮋـﻳو ﺎـﻜﻳﺮﻣآ و ﻮﺗﺎـﻧ )
،يداﺮـﻣ 1375 : 90 4، Spechler, 2013: (
ﺖـﻳﻮﻘﺗ ،
ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و
يرﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ
يرﻮـﻬﻤﺟ يﺎـﻫ
دﺎـﺤﺗا
،يورﻮـﺷ يراﺮـﻗﺮﺑ
يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ درﻮـﻣ
زﺎـﻴﻧ
يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻫ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ و نﺎﻤﻴﭘ يﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺳا يا )
،نﺎﻳﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1384
:
.(58
ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﺎﺑ راﺬﮔ زا رود ة ﻲﻧاﺮﺤﺑ ﺲـﭘ زا ﻲـﺷﺎﭘوﺮﻓ دﺎـﺤﺗا
يورﻮـﺷ و
ﺎـﺑ ﺎـﻜﺗا ﻪـﺑ ﺪـﺷر
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻛ
رد ﻳﺎﺳ ﺔ تﺎﺒﺛ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻪﺑ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ﺮﺒﻫر
يرﺪﺘﻘﻣ نﻮﭼ ﻦﻴﺗﻮﭘ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ
،ﺖﺳا اﻮﺧ رﺎﺘﺳ يﺎﻔﻳا ﺶﻘﻧ ﻦﻳﻮﻧ رد تﻻدﺎﻌﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ و يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻂـﺧ ﻲﺸـﻣ ﻞﻘﺘﺴـﻣ رد ـﺻﺮﻋ ﺔ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺖﺳا )
ﻲﻳﻻﻮـﻛ و ،يرﻮـﻧ :1386
(.37
ﻞﺴـﻧ ﻲﻧﻮـﻨﻛ ناﺮـﺒﻫر ﻪﻴـﺳور ﺎـﺑ رﺎﻌـﺷ
» ود ﻪـﻫد
ﻪﻴﺷﺎﺣ ﻲﻨﻴﺸﻧ و لﺎﻌﻔﻧا ترﺪﻗﺮﺑا زوﺮﻳد
ﺲﺑ ﺖﺳا
«
، رﺎﺘﺳاﻮﺧ نﺎﻳﺎﭘ ﻚﻳ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻲﻳاﺮﮔ و ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﻚﻴﻧﻮﻣﮋﻫ ﻦﺘﮕﻨﺷاو
و يﺎﻴﺣا ﺶﻘﻧ ةرﺎﺑود ﻪﻴـﺳور رد ﻨﺤـﺻ ﺔ ﻦﻴـﺑ ﻲـﻠﻠﻤﻟا رد ﺮﺘﺴـﺑ ﻚـﻳ مﺎـﻈﻧ
ﻲﺒﻄﻗﺪﻨﭼ ﺪﻨﺘﺴﻫ
.
هﺎﮕﻳﺎﺟ اﺮﻛوا ﻦﻳ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور
رد نﺎﻴﻣ يرﻮﻬﻤﺟ يﺎـﻫ هﺪـﺷاﺪﺟ زا
،يورﻮـﺷ دﺎـﺤﺗا ﻦﻳاﺮـﻛوا
ﻪـﺑ ﻞـﻴﻟد يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ يدﺎـﻣ
و
ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور
دراد يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا .
ﻦﻳا
ﻪـﺑ رﻮﺸـﻛ
كاﺮﺘـﺷا ﺔﻄـﺳاو يﺎـﻫ
،ﻲﻣﻮـﻗ ﻲﻧﺎـﺑز و
ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﻴﺳور
ﻲﺸﺨﺑ زا
،ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲﺳور ﺖﺳا و زا ﺮـﻈﻧ ﻲﺨﻳرﺎـﺗ ﺎـﺑ
ﻪﻴـﺳور
ﺪﻧﻮﻴﭘ دﺰﻧ ﻲﻜﻳ دراد . ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ رد ﺦﻳرﺎﺗ ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ يرﻮـﺗاﺮﭙﻣا ﻪﻴـﺳور
و دﺎـﺤﺗا يورﻮـﺷ
ﺶﻘﻧ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يا
؛ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻪﻜﻠﺑ
رد ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
ﺰﻴﻧ رد رﺎﻨﻛ ﻪﻴـﺳور و نﺎﺘﺴـﻗاﺰﻗ
) ﻪﺳ يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻧﺎﺑ
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
( ﺶﻘﻧ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﺘﺷاد ﺖـﺳا )
،نﺎﻳﺪـﻤﺣاﺮﻴﻣا 1384
: 56
،
ﻚﻠﺑ ﻞﻳو و
،ناﺮﮕﻳد :1377 52 -
.(51
نوﺰﻓا ﺮﺑ كاﺮﺘﺷا ﻲﺘﻳﻮﻫ يﺎﻫ و
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ) ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ( ﻪـﭽﻧآ
ﻦﻳاﺮﻛوا ار ياﺮـﺑ ﻪﻴـﺳور و ﺮﻳﺎـﺳ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺎـﻴﻧد
ﻢـﻬﻣ هدﺮـﻛ
،ﺖـﺳا ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ
و
ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ )
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺎﻣ ( ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﻛوا رد ﻊﻃﺎﻘﺗ ذﻮﻔﻧ ود ترﺪﻗ گرﺰﺑ ﻪﻴـﺳور
و ﺎﻜﻳﺮﻣآ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ و زا ﺮﻈﻧ اﻮﺋژ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛ ﻞﺤﻣ
ﻞﻤﺣ ﻞﻘﻧو 80 ﺪـﺻرد زﺎـﮔ ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﻲـﺗادراو
ﺎﭘورا زا ﻪﻴﺳور ﺖﺳا . ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ زا نآ ور ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﻴﺳور ﻦﻴﻣﺄﺗ ةﺪـﻨﻨﻛ ﻚـﻳ مﻮـﺳ زﺎـﻴﻧ
ﻲﻓﺮﺼﻣ ﺔﻳدﺎﺤﺗا ﺎﭘورا ﻪﺑ زﺎﮔ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﺳا
Goldthau and Boersma, 2014: 13-14 ) .(
ﻪﺑ ﺐﺒﺳ
ﻦﻴﻤﻫ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ سﺎﺴﺣ ﻦﻳاﺮﻛوا ﺖﺳا ﻪﻛ يراﺮﻗﺮﺑ ﻂﺑاور ﺎﺑ ﻦﻳا
،رﻮﺸﻛ ﻢﻫ ياﺮـﺑ بﺮـﻏ و ﻢـﻫ
ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻢﻬﻣ و ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر . رد ترﻮﺻ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻪﺑ بﺮﻏ و جوﺮﺧ راﺪﻣ زا
،ﻪﻴﺳور
ﻪﻴﺳور ﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﺑور ور ﻲﻣ دﻮﺷ )
،نﺎﻳﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1384
:
(57
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴـﺳور
رد ﻦﻳاﺮﻛوا ار ﻲﻣ ناﻮﺗ رد ﻪﺳ ﺪﻌﺑ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ يدﺎﺼﺘﻗا و
ﻫﺮﻓ ﻲﮕﻨ ﻲﺳرﺮﺑ دﺮﻛ :
هﻮﺟو ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا
هﻮﺟو ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا ﻞﻣﺎﺷ ذﻮـﻔﻧ رد مﺎـﻈﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﻦـﻳا رﻮﺸـﻛ زا هار
يدﺎﺼﺘﻗا
، ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺖﺳا . ﻪﻴﺳور زا هار ﻦﻴﻴﻌﺗ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ
،ﻢﻛﺎـﺣ يراﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮـﺑ
ﺪﻧور ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻪـﺑ هﮋـﻳو رد طﺎـﺒﺗرا ﺎـﺑ ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ تﺎﻋﻮـﺿﻮﻣ و
ﺎﺴـﻣ ﻞﺋ ﺖـﻟود
،ﻦﻳاﺮـﻛوا
ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ رﺎﺸﻓ
ياﺮﺑ ياﺮﺟا تﺎﻣاﺰﻟا ﻦﻴـﺑ ﻲـﻠﻠﻤﻟا نآ رﻮﺸـﻛ ﻪـﻛ رد بﻮﭼرﺎـﭼ نﺎﻣزﺎـﺳ
يﺎـﻫ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا هﮋﻳو ترﻮﺻ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ و ذﻮﻔﻧ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻛ رد مﺎﻈﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳاﺮـﻛوا
ﺮـﻛ ذﻮـﻔﻧ هد
ﺖـﺳا
)
،ﻲﻧﺎـﻴﻛ 1386 :
.(73
تﺪﻣ ﺎﻫ ا ﺖﺳ ﻪﻛ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﺖﻳﻮﻀﻋ رد
ﺎﻧ ﻮﺗ و ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﻪﺑ دﺎﺤﺗا ﺔﻳ ﺎﭘورا
ا ﺖﺳ و ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ 1576 ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ زﺮﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﻛوا
،دراد ﻪﺑ ـﻫ ﻴ ﭻ ﻞﻜـﺷ
بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺴﻴﻧ
؛ اﺮﻳز ﻦﻣاﺎﻧ نﺪﺷ 1576 ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻲـﻠﻴﺧ ﺖـﻴﻤﻫا دراد )
،هﺪﻳﺪﻨﺴـﭘ 1390 :
.(100
ﻲﻜﻳ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ ﺞﻳار ذﻮﻔﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻴﺳور رد
،ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﻠﺧاﺪﻣ رد يﺎـﻫرﺎﻜﻴﭘ ﻲﺗﺎـﺑﺎﺨﺘﻧا
ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﺖﺳا . ﻪﻴﺳور هراﻮﻤﻫ رد ﺮﺳاﺮﺳ نارود ﺲﭘ زا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ دﺎﺤﺗا
،يورﻮﺷ رد
تﺎـﺑﺎﺨﺘﻧا
ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﺑ هﻮﻴﺷ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﻟﺎﺧد هدﺮﻛ ﺖﺳا )
،ﻲﻧﺎﻴﻛ 1386 :
(73
. ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲـﺳﺎﻴﺳ زا تﺎـﻣﺎﻘﻣ
ﻲﻨﻳاﺮﻛوا ﻲﻜﻳ ﺮﮕﻳد زا شور يﺎﻫ ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و
ﻪﻠﺧاﺪﻣ رد ﺮﻓ ا ﺪﻨﻳ ﻴﻤﺼﺗ ﻢ يﺮـﻴﮔ يﺎـﻫ
ﻢﻬﻣ رد ﺮﻋ ﺔﺻ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻠﺧاد ﻦﻳاﺮﻛوا ﺖﺳا .
ﻮﺟو ه يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﺒﻫار
ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا
ذﻮﻔﻧ رد ﺶﺨﺑ يﺎﻫ يدﺮﺒﻫار دﺎﺼﺘﻗا
زا ﻦﻳاﺮﻛوا ﺮﮕﻳد
هﻮﺟو دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد لﺎﺒﻗ ﻦﻳاﺮﻛوا
ﺖﺳا . ﻪﻴﺳور گرﺰﺑ ﻦﻳﺮﺗ ﻚﻳﺮﺷ يرﺎﺠﺗ ﻦﻳاﺮﻛوا ﺖﺳا ) ﻪﺘﺒﻟا ﺎﺗ ﺶﻴﭘ زا شﺮﺘﺴﮔ دﺎﺤﺗا ﺔﻳ ﭘورا ﺎ و
ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺪﺷ نآ ﻪﺑ 25 و ﺲﭙﺳ 27 ﻮﻀﻋ ( ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪـﻛ ﻦـﻳا رﻮﺸـﻛ ﻞﻴﻜﺸـﺗ ﺪـﻨﻫد ة 18 ﺪـﺻرد
تاردﺎﺻ و
40 ﺪﺻرد تادراو ﻦﻳاﺮﻛوا ﺖﺳا
؛ ﺎﻣا رد نﺎﻴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﭽﻧآ زا ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ و
ﺮﺗراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ
،ﺖﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ يژﺮﻧا ﺖﺳا ﻪﻛ رد دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا ﻢﻬـﺳ رﺎﻴﺴـﺑ ﻲـﻤﻬﻣ
دراد . رد ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻪﻴﺳور ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻦﻳاﺮﻛوا
ﻪﺑ يژﺮﻧا نآ
،رﻮﺸﻛ ﺮﺑ ذﻮﻔﻧ يدﺎﺼـﺘﻗا و
ﻲﺳﺎﻴﺳ دﻮﺧ رد ﻦﻳا رﻮﺸﻛ هدوﺰﻓا ﺖﺳا )
،يﺪﻤﺤﻣ 1389 : 29
؛ ،ﻲﻧﺎـﻴﻛ 1386 : 80 -
.(79
ﻮﻤﺠﻣ ﺔـﻋ ﻦـﻳا
ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺎﻫ ﺐﺒﺳ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺎﺗ ﻪﻴﺳور ﻂﺑاور يرﺎﺠﺗ دﻮﺧ ﺎﺑ
،ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﺑ هﮋﻳو رد ﺶﺨﺑ يژﺮﻧا ار
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ نوﺰﻓا ﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺳد ندروآ ﺪﻣآرد و دﻮﺳ
،يدﺎﺼﺘﻗا هﺮﻬﺑ
يرادﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺰﻴﻧ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد و
زا نآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ حﻼﺳ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺎﺑ زوﺮﺑ بﻼﻘﻧا يﺎﻫ ﻲﮕﻧر رد ﻲﺧﺮﺑ
زا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ
و ﺶﻴﭘ ﻦﺘﻓﺮﮔ شور و رﺎﺘﻓر ﻲﺳﺎﻴﺳ بﺮﻏ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ و ﺎﺑ ﮓﻧرﺮﭘ نﺪـﺷ رﻮﻀـﺣ
بﺮﻏ رد ﻘﻄﻨﻣ
،ﻪ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻴﺳور ﻞﻜﺷ هزﺎﺗ يا ﻪﺑ دﻮﺧ ﺖﻓﺮﮔ و ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖـﻤﻴﻗ يﺎـﻫ
زﺎﮔ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يراﺰﺑا ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻪﺑ هﻮﻴﺷ يا ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ ﻪﺑ رﺎﻛ دﺮﺑ و ﻲﻫﺎﮔ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻦﺘﺴﺑ نﺎﻳﺮﺟ زﺎـﮔ
ﻲﺗاردﺎﺻ ﻪﺑ
ﻦﻳا
،ﺎﻫرﻮﺸﻛ رﺎﺸﻓ ار ﻪﺑ جوا دﻮﺧ ﺪﻧﺎﺳر .
،ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا يﺎﭘورا
ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ زﺎﮔ ﻪﻴـﺳور
ار زا ﺖﻴﻨﻣا ﺮﻋ ﺿ ﺔ زﺎﮔ ناﺮﮕﻧ هدﺮﻛ ﺖﺳا )
،ﻲـﻣﺮﻛ 1382 :
؛57 Newnham, 2013: 116
( . ﻲـﻣ ناﻮـﺗ
ماﺪــﻗا ﻪﻴــﺳور رد ﻊــﻄﻗ زﺎــﮔ ﻦﻳاﺮــﻛوا رد
نﺎﺘﺴــﻣز 2006 ار يﺪﻫﺎــﺷ ﺮــﺑ
ﻦــﻳا ﺎﻋﺪــﻣ ﺖﺴــﻧاد
Newnham, 2011: 140) .(
ﻮﺟو ه ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦﻳاﺮﻛوا
ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد يﺎﻴﺣا ﺸﻳﺪﻧا ﺔ
» ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ ﻚﻳ ترﺪﻗ گرﺰﺑ
« و ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﻤﻈﻋ
هرود يﺎﻫ يراﺰﺗ و دﺎﺤﺗا يورﻮﺷ ﺖﺳا
؛ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﺸﺨﺑ زا ﺦﻳرﺎﺗ و ﺖﻳﻮﻫ ﻦـﻳا رﻮﺸـﻛ
هﺎﮕﻳﺎﺟ هﮋﻳو يا دراد . نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ ﻪﺘﻔﮔ ﺪﺷ ﻦﻳاﺮﻛوا ﺮﻈﻧ زا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎﻴﺴﺑ ﻪـﺑ ﻪﻴـﺳور ﻚـﻳدﺰﻧ
ﺖﺳا و ﺎﺑ ﻦﻳا رﻮﺸﻛ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﺨﻳرﺎﺗ
و ﻲـﺳﺎﻴﺳ دراد . رد ﻦﻳاﺮـﻛوا ﺶﻴـﺑ
زا 3 / 8 نﻮـﻴﻠﻴﻣ ﺮـﻔﻧ
ﺖﻴﻠﻗا سور رﺎﺒﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . يراﺮﻗﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺘﺳد زا ﺖﻴﻠﻗا ﺎﻫ ـ رد ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻲـﺳﺎﻴﺳ
ﻲﺳور زا نﺎﻧآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻢﻫ نﺎﻨﻬﻴﻣ دﺎﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ ـ رد ﻦﻴﻣﺄﺗ فﺪﻫ يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا
،ﻪﻴـﺳور
هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻤﻬﻣ ؛دراد ﺎﻣا ذﻮﻔﻧ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪﻴﺳور ﺎﺑ فﺪﻫ ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ نﺪﻴﺸﺨﺑ
ﻪﺑ ذﻮﻔﻧ دﻮـﺧ رد مﺎـﻈﻧ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳاﺮﻛوا ﺖﺳا . رد ﻦﻳا ﻞﻜﺷ زا
،ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور ﻲﻣ شﻼﺗ ﺪـﻨﻛ ﺎـﺗ يﻮـﮕﻟا
،ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ مﺎـﻈﻧ
ﻲﺷزرا و نﺎﺑز دﻮﺧ ار ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﻛوا ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻨﻛ . يﺎﻫراﺰﺑا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻪﻛ ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﺑ دﺎﻌﺑا
ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺮﺒﻫار ذﻮﻔﻧ دﻮﺧ رد ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﻪﺑ رﺎﻛ ﻲـﻣ
،دﺮـﻴﮔ
ﻆـﻔﺣ ياﺮـﺑ ﻦﻳاﺮـﻛوا
د ر بﻮﭼرﺎـﭼ
ﺖﺳﺎﻴﺳ نﻼﻛ ﻪﻴﺳور و يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
ﺶﻳاﺮﮔ ﻦﻳا رﻮﺸﻛ ﻪﺑ يﻮﺳ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲـﺑﺮﻏ
ﻪـﺑ يﺮـﺒﻫر
ﺖﺳا ﺎﻜﻳﺮﻣآ )
،ﻲﻧﺎﻴﻛ 1386 : –91
.(90
ﻲﮕﺘﺧﺎﺳﺮﺑ ﺖﻳﻮﻫ
و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ
ترﺪﻗ ﻲﻠﻣ و ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻠﻣ ود ﺮﻫ زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ ةﺪﻨﻨﻛ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﻠﻣ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺔـﺘﻔﮔ فزﻮـﺟ يﺎـﻧ :
» ترﺪﻗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺔﻳﺎﭘ ود يدﺎﻣ و يﻮﻨﻌﻣ و دراد ترﺪﻗ يدﺎﻣ ﺰﻴﻧ ود ﺪﻌﺑ يدﺎﺼﺘﻗا و
ﻲﻣﺎـﻈﻧ دراد .
نﺪﻧﺎﺸﻛ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ
يﻮﺳ ﻲﻳﺎﻫﺰﻴﭼ ﻪﻛ
ﺔﺘﺳاﻮﺧ
نﺎﺸـﻧ ،ﺖـﺳا ﺎﻤﺷ ةﺪـﻨﻫد
ترﺪـﻗ يﻮـﻨﻌﻣ
ﺖﺳا ﺎﻤﺷ .
ﺶـﺨﺑ ﻲـﮔرﺰﺑ زا ترﺪـﻗ يﻮـﻨﻌﻣ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ رد شزرا يﺎـﻫ نآ رﻮﺸـﻛ ﻪـﺘﻔﻬﻧ ﺖـﺳا .
ﻦﻳا شزرا ﺎﻫ رد ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲﻠﺧاد
و يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻴﺑ
ﻲﻠﻠﻤﻟا رادﻮـﻤﻧ ﻲـﻣ دﻮـﺷ . شزرا ﻲﻳﺎـﻫ
نﻮﭼ مدﺮﻣ يدازآ ،يرﻻﺎﺳ
يﺎﻀـﻓ ،يدﺮـﻓ زﺎـﺑ
ﻪـﻛ ﺮﺘﺸـﻴﺑ رد ﮓـﻨﻫﺮﻓ هدﻮـﺗ
شزﻮـﻣآ ،يا يﺎـﻫ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد و
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ دﻮﻤﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻢﻬﺳ ﺖﺳا ﻢﺸﭼ
يﺮﻴﮔ رد ترﺪﻗ نآ رﻮﺸـﻛ رد
يرﺎﻴﺴﺑ زا ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻫ دراد . ﻲﺑ نﺎﻤﮔ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ةرﺎﺑرد ترﺪﻗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﺨﺳ ﻪـﺘﻔﮔ ـﻣ ﻲ
يﺎـﭘ ،دﻮـﺷ
مدﺮﻣ يرﻻﺎﺳ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻳﻮﻫ و
ﺎﺑ ﺔﻳﺎﻤﻧورد لاﺮﺒﻴﻟ
ﺰﻴﻧ ﻪﺑ نﺎﻴﻣ ﻲﻣ ﺪﻳآ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ترﺪﻗ و ﺖـﻳﻮﻫ
ةدﻮﻟﺎﺷ ﻂﺑاور ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد ﺖﺳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ .
شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ ﻦﻳا
شزرا ﺎﻫ و ﺖﻴﺒﺜﺗ نآ ﺎـﻫ رد رﻮﺸـﻛ
،ﺮﮕﻳد ﻲﻣ ناﻮﺗ زا ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻲﺘﻳﻮـﻫ
ﻦﺨـﺳ ﺖـﻔﮔ )
،يﺎـﻧ 1382 :
(4
. ﺖـﻟﺎﺧد ﺎـﻜﻳﺮﻣآ رد ﻄﻨﻣ ﺔـﻘ
يورﻮﺷﺎﺴﭘ و
شﻼﺗ ياﺮﺑ ﺞﻳوﺮﺗ شزرا يﺎﻫ ﻲﻟاﺮﺒﻴﻟ رد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻨﻴﻣز ﻞـﺑﺎﻗ ﻢـﻬﻓ ﺖـﺳا . ﻊـﻗاورد
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ناﺮﮕﻧ يﺎﻴﺣا يرﻮﺗاﺮﭙﻣا يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا
و ﺎﻳ ترﺪﻗ يﺮﻴﮔ ةرﺎـﺑود ﻪﻴـﺳور ﺖـﺳا . ناﺮـﺒﻫر
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد ﻪﻛ ترﻮﺻرد
ﻖﻃﺎـﻨﻣ ،ﺖـﻠﻔﻏ ﻲﻧﻮـﻣاﺮﻴﭘ
ﻪﻴـﺳور ﺖـﻴﻓﺮﻇ مزﻻ
ياﺮـﺑ ار ﻦﻴﻣﺄـﺗ
ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ دﺎﺠﻳا يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ﺪﻳﺪﺟ
ﺪـﻧراد و فﺪـﻫﺎﺑ يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ زا
ﻦـﻳا ﻪﻠﺌﺴـﻣ و ياﺮـﺑ ﺖـﻴﺒﺜﺗ
ﻲﻧﻮﻣﮋﻫ دﻮﺧ ﺮﺑ
،نﺎﻬﺟ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ هﺰﻴﮕﻧا و ﺖﻴﻓﺮﻇ ياﺮﺑ ار رﻮﻀﺣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا دراد
)
يﺪﻘﻧ داﮋﻧ و
،يرﻮﺳ 1387 :
.(161
دﺎﻌﺑا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻢﻫ
دﻮﺳ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻛ ﻪﻴﺳور يﺪﻧور ار رد ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ ي ﻲﻠﺧاد و ﻲﺟرﺎﺧ دﻮﺧ رد ﺶﻴـﭘ دﺮـﻴﮕﺑ
ﻪﻛ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﻚﻳدﺰﻧ نﺪﺷ ﻪﭼﺮﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﺑ شزرا يﺎـﻫ يﺎـﻴﻧد دازآ و ﻢـﻫ ﻲﻳﻮـﺳ ﺎـﺑ نآ ار
ﻢﻫاﺮﻓ دزﺎﺳ
؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﺑ نآ لﺎﺒﻧد ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻦﻤﺿ يرادرﻮـﺧﺮﺑ زا
زﺎﻴﺘﻣا يﺎـﻫ ﻲـﻜﻳدﺰﻧ ﺎـﺑ
بﺮﻏ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔرﺎﻛ ﺖﺳﺎﻴﺳ
يﺎﻫ ﻞﻘﺘﺴﻣ رد ﺔﻨﺤﺻ ﻦﻴﺑ
،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺶﻘﻧ ﻌﺗ ﻦﻴﻴ ﺪﻨﻨﻛ ة دﻮﺧ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺘﻟود ﻲ گرﺰﺑ ﻪﻛ ﺲﭘ زا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ دﺎﺤﺗا
يورﻮﺷ ﻪﺑ نآ ﺪﺧ ﺔﺷ يﺪﺟ دراو ﺷ هﺪ ﺖـﺳا ار هرﺎـﺑود
ﺎﻴﺣا ﺪﻨﻛ
(Ramet and Ingebritsen, 2002: 192-193). .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ور ﺔﻴﺳ ﻮﻴﺗارﺪﻓ فﺪﻫﺎﺑ ﻢﻴـﻜﺤﺗ
ﻂﺑاور ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺎﺑ نﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ دﻮﺧ
رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺶﻳاﺪﻴﭘ
» رﺎﻤﻌﺘﺳا ﻦﻳﻮﻧ ور ﻪﻴﺳ
« ﺎـﻳ شﻼـﺗ
ياﺮﺑ يراﺮﻗﺮﺑ ةرﺎﺑود دﺎﺤﺗا يورﻮﺷ ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﻲﻣ ﻪﺘﺴﻧاد
دﻮـﺷ )
ﻲـﻳﺮﻛ ،ناﺮـﮕﻳد و اﮋـﻴﺧاو 1388
:
124 و ﻒﻜﻴﻧﺮﺗ ، ،ﻮﻜﻨﺷﻮﻠﮔ
1378 :
(.233
رد ﻦﻴﻤﻫ ﻣز ﻴ ﻪﻨ دﻮﺑ ﻪﻛ رد ﻂﺳاوا د ﺔﻫ 1990
» رﺎﻬﻣ رﺎﻤﻌﺘـﺳا
ﻲﺳور
« ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ يدﺮﺒﻫار ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﻲﺟرﺎﺧ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ رد يﺎﻀـﻓ ﺲـﭘ زا
دﺎــﺤﺗا يورﻮــﺷ ﻦﻴــﻴﻌﺗ
ــﺷ ﺪ )
ﻲﻌﻴﻔــﺷ و داﮋــﻧ ،ﻪــﻳﺪﻧز 1392 : 179 -
(178
؛ ﺎــﻣا ﺖــﻳﺎﻤﺣ و
ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸــﭘ
ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﻫ زا ﺮﻓ ا ﺪﻨﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻳژر ﺎﻫ رد ﻪﺳ رﻮﺸﻛ
،ﻦﻳاﺮﻛوا نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و
نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ار
ﻲـﻤﻧ ناﻮـﺗ
ًﺎﻣاﺰﻟا ﻲﺸﺷﻮﻛ ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳد ندروآ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻒـﻳﺮﻌﺗ و ﺮﻴﺴـﻔﺗ دﺮـﻛ .
،ﻊـﻗاورد ﻪـﭽﻧآ ياﺮـﺑ
آ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣ ﺎﻫ رد ﻦﻳا ﻪﻨﻴﻣز ﺖﻴﻤﻫا يﺮﺘﺸﻴﺑ دراد نوﺰﻓا ﺮﺑ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ رﺎﺒﺘﻋا ﺖﻳﺎﻤﺣ زا مدﺮﻣ يرﻻﺎﺳ
،ﺖﺴﺨﻧ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
يا زا ﻢﻳژر يﺎﻫ ﻲﺑ تﺎﺒﺛ ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ ﺎﺑ ﻢﻳژر ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا ﻪـﻛ زا ﺶـﺷﻮﭘ
مدﺮﻣ رﻻﺎﺳ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ
؛
،مود دﺎﺠﻳا ﻲﻳﻮﮕﻟا زا تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻲـﺳﺎﻴﺳ
ﻪـﻛ ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ ﺪـﻳآ
ًﻻﺎـﻤﺘﺣا
ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رد ﺮﻳﺎﺳ طﺎﻘﻧ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﻖﺸﻣﺮﺳ
، درﻮـﻣ ﻪـﺟﻮﺗ راﺮـﻗ دﺮـﻴﮔ )
مﺎـﻣا ﻪـﻌﻤﺟ هداز و
،ﻲﻤﻴﺣر 1388 : 71 ،ﻲـﻈﻋاو ، 1384 :
(99
؛ مﻮـﺳ يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ زا
يراﺮـﻗﺮﺑ ةرﺎـﺑود
ﻲﻧﻮـﻣﮋﻫ ﻪﻴـﺳور
رد
يﺎﻴﺳاروا ﺲﭘ
زا دﺎﺤﺗا يورﻮﺷ و ﺶﻫﺎﻛ ذﻮﻔﻧ ﻦﻳا رﻮﺸـﻛ رد ﻪـﻘﻄﻨﻣ و يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ زا
دﺎـﺤﺗا و
فﻼﺘﺋا ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﺎﺑ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ﻪﻴﺳور
ﺖﺳا
Tsygankov, 2012: 6) (.
رد ﻦﻳا هرﺎﺑ رﺪﻧﺎﺴﻜﻟا ﺎـﻴﻛﺎﻛ
ﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ
و ﺮﺒﻫر ﻲﺳﺎﻴﺳ نآ
،رﻮﺸـﻛ بﻼـﻘﻧا رد يﺎﻀـﻓ ﺲـﭘ زا دﺎـﺤﺗا يورﻮـﺷ ار
ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ رد سﺎﻴﻘﻣ گرﺰﺑ فﺪﻫﺎﺑ نﺪﻧار ﻪﻴـﺳور زا يﺎﻀـﻓ يورﻮﺷﺎﺴـﭘ ﻲـﻣ
ﺪـﻧاد )
و ﻦﻳزﺎـﻜﻟاﻮﺑا
،ﭻﻳﻮﻠﻴﻧاد 1384 :
(.116
ﻊﻗاورد ﻫ فﺪ تﺪﻣزارد و
نﻼﻛ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ دورو ﻪـﺑ تﺎـﻴﺣ تﻮـﻠﺧ ﻪﻴـﺳور زا
هار شﺮﺘﺴﮔ ﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ و رﻮﻀﺣ رد
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻤﺿ ﺶﻫﺎﻛ ذﻮﻔﻧ ﻪﻴﺳور رد ﻦـﻳا يرﻮـﻬﻤﺟ ﺎـﻫ
زا ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ نﺎﻤﻴﭘ ﺎﻫ و يﺎﻫدﺎﺤﺗا ﻲﻣﺎﻈﻧ
يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ﺪـﻨﻛ
و ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻢـﻈﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ درﻮـﻣ ﺮـﻈﻧ
دﻮﺧ ياﺮﺑ ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻲﻧﻮﻣﮋﻫ شا ﺮﺑ ﺎﻬﺟ ن ار ﻪﺑ دﻮﺟو دروآ .
شﻼـﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ ﺎـﻫ
و ماﺪـﻗا يﺎـﻫ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ
رد ﻦﻳا
،ﻪﻨﻴﻣز يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻂﺑاور ﻚﻳدﺰﻧ ﺎﺑ بﺮﻏ ﻪﺑ ﺔﻠﻴﺳو ﻦﻳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ دﻮﺑ )
ﻪﺸﻴﺗ ،رﺎﻳ 1388 : 51
،ﺮـﮔرز ،
1386 :
(.174
زا تﺎﻣاﺪﻗا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻳﺎﺴﻤﻫ
يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا رد
يﺮﻴﮕﻴﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻪﺑ
،بﺮﻏ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺞﻨﭘ رﻮﺸﻛ ﺘﺴﺟﺮﮔ
،نﺎ
،ﻦﻳاﺮﻛوا
،نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ يواﺪﻟﻮﻣ
و نﺎﺘﺴـﻜﺑزا رد
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺔﻳدﺎﺤﺗا
1مآﻮﮔ رد لﺎﺳ 1997 ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ هرﺎﺷا دﺮﻛ . ﻲﻜﻳ زا ﻞـﻳﻻد ﻞﻜـﺷ يﺮـﻴﮔ
ﻦﻳا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻪﺑ يدﺮﺴﻟد كﺮﺘﺸﻣ نآ ﺎﻫ زا ﻲﻳآرﺎﻛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻌﻣﺎﺟ ﻞﻘﺘﺴﻣ
ﻢﻫ دﻮﺳ ) ﻲـﺳ يآ سا (
و سﺎﺴﺣا ﺮﻄﺧ زا شﻼﺗ ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ ياﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻳا ﻦ ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻲـﻣﺮﺑ ددﺮـﮔ )
ﻲﻫﺎﮕﺸـﻴﭘ ،ﻲﻳﻮـﻜﻬﻣ و دﺮـﻓ
1391 :
(26
. يﺮﻴﮕﻴﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻪﺑ بﺮﻏ ﻪﺑ هﮋﻳو ﺎﻜﻳﺮﻣآ زا يﻮﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻢﻫ
دﻮـﺳ
، ﺐﺒـﺳ
ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻦﻇءﻮﺳ ﻪﻴﺳور و ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ تاﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ
ﻲﻛﺎـﻧﺮﻄﺧ هﺪـﺷ
ﺖـﺳا )
،ﺮـﻣاﺮﻛ 1389 :
(.146
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻴﺳور رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ ﺖﻟود يﺎﻫ ﺎﺴﻤﻫ ﺔﻳ نآ ﻪﺑ ﻚﻳ ﻊﺒﻨﻣ ﻲﻤﺋاد كﺎﻜﻄﺻا ﺎـﺑ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻞﻳﺪﺒﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا )
،تﺮﺼﻧ 1385 :
.(299
1. GUUAM
