نﺎﮕﺒﺨﻧ و
اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي
رد ) يدﺎﺼﺘﻗا يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻛا
(
ﻲﻔﺳﻮﻳ ﻲﺟﺎﺣ ﺪﻤﺤﻣﺮﻴﻣا *
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور و ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا
ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﻬﺷ ﻳ رﺎ
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻣﻼﻋ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻲﻳ
ﻦﻴﺴﺣﺮﻴﻣا ﻲﻣﺎﻬﻟا
ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺮﺘﻛد ي ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد زآ دا ﻣﻼﺳا ﻲ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ) 25
/ 11 / 1390 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 20
/ 3 / 1391 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ﻳ ي ﻜ ﻲ زا ماﺰﻟا يﺎﻫ دورو ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
،نﺪﺷ ﺪﻌﺑ زا ﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻲ دﺎـﺤﺗا
ورﻮﺷ ي هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻪﻘﻄﻨﻣ
،ﻮﻛا ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﺳآ ﻴﺎ ي ﺰﻛﺮﻣ ي و زﺎﻘﻔﻗ ﻧﻴ ﺰ زا اﻳ ﻦ ﺮﻣا ﻨﺜﺘﺴﻣ ﻲ هدﻮﺒﻧ ﺪﻧا . ﺎﺑ
اﻳ ﻦ
،لﺎﺣ اﻳ ﻦ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺎﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ﻲﻳ رد ﻣز ﻴ ﻪﻨ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﺑور ور ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ
، ﻌﺳ ﻲ هﺪﺷ ﺖـﺳا ﺎـﺗ ﺎـﺑ
ور ﻳ دﺮﻜ ي ﻠﺤﺗ ﻴﻠ _ﻲ ﺻﻮﺗ ﻴ ﻔ ﻲ ، ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي
، ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﻲﻠﺻا ﻦﻳﺮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮـﺑ
ﺶﻨﻛ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ ي زا ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ي ﻮﻛا ﺳرﺮﺑ ﻲ دﻮﺷ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي
، ﻪﺑ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ و ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ . ـﺳ ﺆ لا
ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﻪﭼ ﻲﺸﻘﻧ رد اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي رد ﻮﻛا
؟ﺪﻧراد
ﺿﺮﻓ ﻴ ﻪ ا ي ﻪﻛ ﺳرﺮﺑ ﻲ هﺪﺷ ﺖﺳا اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي درﻮﻣ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ
رد ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ
،ﻮﻛا ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ دﻮﺑ .ﺖﺳا ه رد ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ لﻮﺤﺗ ﺖﺒﺜﻣ رد د ﻳ هﺎﮔﺪ نﺎﮕﺒﺨﻧ رد درﻮـﻣ
،ﻮـﻛا
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻤﻬﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺎﻀﻋا و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻮﻛا ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺷاد .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ
، ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﮔ
،ﻲﻳ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻜﻤﻫ ي ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا )ي ﻮﻛا (
، نﺎـﮕﺒﺨﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴـﺳآ ،ﻪـﻴﻛﺮﺗ ،ناﺮـﻳا ،
زﺎﻘﻔﻗ ،يﺰﻛﺮﻣ
* Email: am-yousefi@sbu.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺲﭘ زا ﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻲ دﺎﺤﺗا ورﻮﺷ ي و ﺎﭘ ﻳ نﺎ مﺎﻈﻧ ود ﺒﻄﻗ ﻲ
، ﺪﻧور ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﮔ ﻲﻳ
، رد ﺖﻬﺟ ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ
و فﺪﻫ ﺎﻫ ي هوﺮﮔ ﺎﻫ و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﺖـﻬﺟ هداد و ﻮﻘﺗ ـﻳ ﺖ ﺪـﺷ . رد ﻪـﺻﺮﻋ
،ﻞﻤﻋ داﺪﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ زا نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ) ي دﺎﺼﺘﻗا (ي رد اﻳ ﻦ نارود ﻞﻜـﺷ ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ . ﺮـﺑ
سﺎﺳا رﺎﻣآ نﺎﻣزﺎﺳ ترﺎﺠﺗ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
، داﺪﻌﺗ ﺗﺮﺗ ﻴ تﺎﺒ دﺎﺼﺘﻗا ي نﺎﻬﺟ زا 120 درﻮﻣ رد زﺎـﻏآ رﺎـﻜﺑ
اﻳ ﻦ نﺎﻣزﺎﺳ رد لﺎﺳ 1995 ﻪﺑ 300 درﻮﻣ رد ﺎﭘ ﻳ نﺎ لﺎﺳ 2006 ـﺳر ﻴ ﺪ ) ﻦـﻣاد
،كﺎـﭘ 1386 ص ، 28 .(
ﺖﻴﻓﺮﻇ يﺎﻫ ﭘﻮﺋژ ﻠﻴ ﺘﻴ ﻲﻜ ﻪﻘﻄﻨﻣ
،ﻮﻛا ﺎﺑ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺳآ
ﻴﺎ ي ﺰﻛﺮﻣ ي و زﺎـﻘﻔﻗ زا يورﻮـﺷ و
ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺎﻬﻧآ رد ﻮﻛا ﻪﺑ ﻠﻛ ﻲ نﻮﮔﺮﮔد ﺪﺷ و ﺖـﺻﺮﻓ ﺎـﻫ ي ﺮـﺼﺤﻨﻣ ﻪـﺑ دﺮـﻓ ي ار رد ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ﺎـﻫ ي
دﺎﺼﺘﻗا ي
، ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ و ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ اﺮﺑ ي ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ اﻳ دﺎﺠ دﺮﻛ . دﺮﺗ ﻳ ﺪ ي ﻧﻴ ﺖﺴ ﻪﻛ ﻦـﻳا ﻂﻳاﺮـﺷ
ﻦﻳﻮﻧ
،ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺶﻟﺎﭼ
ﺎﻫ و ناﺮﺤﺑ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻧﻴ ﺰ ﭘرد ﻲ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . زا ﺎﺠﻧآ ﻲﻳ ﻪﻛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﺑ هﮋﻳو يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺎﻴﺳآ
يﺰﻛﺮﻣ و زﺎﻘﻔﻗ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻖﻓﻮﻣ و ﻪﺸﻳر يراد زا ﺖﻠﻣ يزﺎﺳ و يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد يزﺎﺳ
،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺎﺑ تﻼﻜـﺸﻣ ـﺴﺑ
ﻴ رﺎ ي ﻪـﺑور ور ﺪـﻧدﻮﺑ و اﺮـﺑ ي هﺮـﻴﭼ نﺪـﺷ ﺮـﺑ ا ـﻳ ﻦ
تﻼﻜﺸﻣ
، نﺎﻫاﻮﺧ ﭘﻴ ﻦﺘﺳﻮ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ تﺎﺒ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ا ي ﺪـﻧدﻮﺑ . ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ دﻮـﺒﻧ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ و
يﺎـﻫدﺎﻬﻧ
ﻢﻜﺤﺘﺴﻣ و
ﺰﻴﻧ نﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ يزﺎﺳ و ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ رد
،ﺎﻬﻧآ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ رد
دﺎـﺠﻳا و ﻞـﻣﺎﻜﺗ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮔ ﻮﻛا ار ﺎﺑ ﻒﻌﺿ يﺎﻫ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑور
ﺮﻛ ور د .
،ﻊﻗاورد ﺪﻧور ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ دﺎﻌﺑا ﻒﻠﺘﺨﻣ
،نآ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ راﺮﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا ﻛ ﻪ
ياراد كاﺮﺘﺷا يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ -
،ﻲﺘﻴﻨﻣا يدﺎﺼﺘﻗا -
،يرﺎﺠﺗ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ - ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و زا ﻪﻤﻫ ﻣ ﻢﻬ ﺮـﺗ ياراد
ﻲﻧﻮﮕﻤﻫ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ و
ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺪﻨﺘﺴﻫ
. ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﮔ ﻲﻳ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا اﻳ دﺎﺠ لﻮﺤﺗ رد ﻚـﻳ ﻪـﻘﻄﻨﻣ
،ﺺﺨﺸﻣ زا
ﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻲ و ﺪﻨﭼ ﮕﺘﺳد ﻲ ﻪﺑ نﻮﮕﻤﻫ نﺪﺷ و اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ
، نآ ﻢﻫ رد ﻚﻳ ﻪﺘﺷر ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎﻫ ﻪـﻛ
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺎﻬﻧآ
،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻨﻣا ﻴ
،ﺖ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي و ژر ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺖﺳا . ﺢﻄـﺳ ـﺼﺨﺸﻣ ﻲ زا
ﻧﺎﺴﻤﻫ ﻲ طﺮﺷ مزﻻ ﻦﻳا ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
،ﺖﺳا ﺎﻣا ﻓﺎﻛ ﻲ ﻧﻴ .(Heribert, 2009, p. 24)ﺖﺴ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﻢﻬﻣ
» هدارا ﻲـﺳﺎﻴﺳ « ﺖـﻟود يﺎـﻫ ﻲـﻠﻣ رد ﺶﻨـﻛ
،ناﺮﮕﻳزﺎـﺑ رد
ﻪـﺻﺮﻋ يﺎـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و ﻦﻴﺑ
،ﻲﻠﻠﻤﻟا و ا ﺖﻴﻤﻫ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ لﺎـﺣرد
ﻪﻌـﺳﻮﺗ رد دﺎـﺠﻳا و
مواﺪﺗ هدارا
،ﻲﺳﺎﻴﺳ رد اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ رد ﺪﻧور اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ رد بﻮﭼرﺎﭼ ﻮﻛا
ﺳرﺮﺑ ﻲ هﺪﺷ
ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ
،ﻪﻄﺑار ﺎﺑ دﻮﺟو مﺎﻤﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ يﺎـﻫ
،دﻮـﺟﻮﻣ نﺎـﮕﺒﺨﻧ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻦﻳﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ يﺎـﻫوﺮﻴﻧ
ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺪـﻧا زا ﺖـﺻﺮﻓ ﺎـﻫ ي ﻠﭘﻮـﺋژ ﻴﺘ ﻴ ﻲﻜ كﺮﺘـﺸﻣ هﺮـﻬﺑ رادﺮـﺑ ي ﺪـﻨﻨﻛ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا
، شﺮﮕﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺪﻧور اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻮﻛا توﺎﻔﺘﻣ و ﻫﺎـﮔ ﻲ
ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ هدﻮﺑ ﺖﺳا . سﺎﺳاﺮﺑ ﻂﻳاﺮﺷ مﺎﻈﻧ
،ﻲﺒﻄﻗود نﺎﻣزﺎﺳ ناﺮﻤﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ يا رد لﺎﺳ 1343 ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو
ﻪﺳ رﻮﺸﻛ
،ناﺮﻳا ﻪﻴﻛﺮﺗ و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺪﺷ و ﺎﺗ لﺎﺳ 1357 ﻪﺑ رﺎﻛ دﻮﺧ ﻪﻣادا داد . ﺎـﺑ جوا يﺮـﻴﮔ
بﻼﻘﻧا ﻲﻣﻼﺳا ناﺮﻳا
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ اﻳ ﻦ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻖﻴﻠﻌﺗ
،ﺪﻣآرد ﺎﺗ ﻲﻳﺎﺟ ﻪﻛ رد لﺎﺳ 1359 ﻢﻴﻤﺼﺗ
ﻪﺑ لﻼﺤﻧا نآ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ ﺮﺑ. سﺎﺳا ماﺰﻟا ﺎﻫ و ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻪﻘﻄﻨﻣ
يا و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎﻀﻋا و موﺰـﻟ
ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻜﺑ ﺳ
ﻴ ﺖﺳﺎ ﺮﺘﺴﮔ ش رﺎـﻜﻤﻫ ي ﺎـﻫ ي ﻪـﻘﻄﻨﻣ ا ي و ﻪﻌـﺳﻮﺗ رﺎـﻜﻤﻫ ي رد ﻣ ـﻴ نﺎ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ي
ﻢﻫ
،راﻮﺟ زا رﻮﻓ ﻳ ﻪ لﺎﺳ 1985
» نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻜﻤﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي )«
ﻮﻛا (
، ﺮﺑ يﺎﻳﺎﻘﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﭘﻴ ﺸ ﻴ ﻦ ﻪﺘﺧﺎـﺳ
ﺪﺷ . ناﺮﺒﻫر اﻳ ﻧاﺮ ﻲ - ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺎﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا دﻮﺧ - ﺶﻘﻧ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ا ي رد ﺣا ﻴﺎ ي ﻦﻳا
نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﺘﺷاد . زا لﺎﺳ 1992 ﻪﻛ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﺳآ ﻴﺎ ي ﺰﻛﺮﻣ ي
، نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا و
رﻮﻬﻤﺟ ي ﺎﺑرذآ ﻳ نﺎـﺠ ﻪـﺑ
ﻮﻀﻋ ﻳ ﺖ نﺎﻣزﺎﺳ ﺬﭘ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ
،ﺪﻧﺪﺷ تﺮﻬﺷ نﺎﻣزﺎﺳ لﺎﺳ ﻪﺑ لﺎﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪـﺷ و نﺎﻣزﺎـﺳ ﻮـﻛا رد ﻣ ـﻴ نﺎ
ﻊﻣﺎﺠﻣ و نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻤﻫا ﻴ ﺖ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻓﺎﻳ ) ﻻﻮﻛ ﻲﻳ و
،بدﺆﻣ 1388 ص ، 1 .(
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي هﺪﺷ اﺪﺟ زا
دﺎﺤﺗا ورﻮﺷ ي
، ﺎﺑ فﺪـﻫ ﺶﻫﺎـﻛ ﮕﺘـﺴﺑاو ﻲ ﻪـﺑ ـﺳور ﻴ ﻪ و دورو ﻪـﺑ
تﻻدﺎﻌﻣ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻪﺑ ﻮﻀﻋ ﻳ ﺖ ﻮﻛا ﺪﻧﺪﻣآرد . نﺎﮕﺒﺨﻧ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪـﺑﺮﺠﺗ و ﻪﻨﻴـﺸﻴﭘ
ﺖﻟود - ﺖﻠﻣ يزﺎﺳ و يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻢﻜﺤﺘﺴﻣ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ار
،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ اﺮﺑ ي ﺖﻴﺒﺜﺗ ﺖﻣﻮﻜﺣ يﺎﻫ
،دﻮـﺧ
ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ تﺎﺒ ﻪﻘﻄﻨﻣ يا و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺪﻨﺘﺳﻮﻴﭘ .
ﻲـﺑ ﺎـﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺨﻧ ﻲـﮕﺑﺮﺠﺗ
ﻪـﺘﻜﻧ ﻦـﻳا ﺮـﻛذ نﺎـﮕﺒ
ﺖﻟود زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﮕﻨﺷور ﻲﻣ رﻮﺼﺗ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا نادﺮﻣ
لﻼﻘﺘـﺳا ﺐﺴﻛ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ
ﻲﻓﺎﻛ نﺎﻧآ تﻼﻜﺸﻣ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﻲﺑ و ﺖﻴﻣوﺮﺤﻣ و ﺮﻘﻓ و ﺖﺳا
ﻂﻳاﺮـﺷ رد شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ ور ﻲﺘﻟاﺪﻋ
ر ﻢـﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﻲـﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪـﻛ نﺎﮕﺒﺨﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا ﺎﺑ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ﻪـﺑ ا
ﻲﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ
ﺖـﺷاﺪﻧ يرﺎﮔزﺎـﺳ ،ﺪﻨﺘـﺴﻧاد ،ناﻮـﺧا و ﻲـﻧادﺰﻳ)
1390 ص ، 124 .(
ﭻﻴﻫ ﻚﻳ زا يرﻮﻬﻤﺟ يﺎﻫ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻴﺳآ يﺰﻛﺮﻣ و زﺎﻘﻔﻗ ﻮﻀﻋ
،ﻮﻛا ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪـﺑ بآ يﺎـﻫ دازآ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ و رد ﻦﻳا لﺎﺣ اراد ي ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲـﻨﻏ ﻲـﻨﻴﻣزﺮﻳز ﺪـﻧدﻮﺑ
. هﺮـﻬﺑ يرادﺮـﺑ زا ﻪـﻤﻫ ﺖـﻴﻓﺮﻇ
،ﺎـﻫ
تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﭘ ﺪﻧﻮﻴ يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ -
،ﻲﺘﻴﻨﻣا يدﺎﺼﺘﻗا - يرﺎـﺠﺗ و ﺨﻳرﺎـﺗ ﻲ - ﻲﻧﺪـﻤﺗ
،ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ
ﻲﺷﻼﺗ كﺮﺘﺸﻣ رد هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ زا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻦﻴﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺰﻴﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﺎـﻫ و
ﻊﻧاﻮﻣ كﺮﺘﺸﻣ هدﻮﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ و تﺎﻈﺣﻼﻣ ﺻﺎﺧ
ﻲ ﻪﻛ
،ﺪﻨﺘﺷاد
ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ زا
اﻳ ﻦ ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻨﻛ . رد اﻳ ﻦ رﺎﺘـﺷﻮﻧ ﻦﻤـﺿ ـﺳرﺮﺑ ﻲ و ﻳ ـﮔﮋ ﻲ ﺎـﻫ ي نﺎـﮕﺒﺨﻧ
ﻲﺳﺎﻴﺳ و اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ
،ﺎﻬﻧآ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ رد ﺪﻧور اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻮـﻀﻋ
،ﻮـﻛا
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
ﻲﻧﻮﮕﻤﻫ يرﺎﺘﺧﺎﺳ و
يدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﺻﺎﻨﻋ
و يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ و
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ و
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﻲﻨﻴﻋ و ﻲﻨﻫذ ) ﻲﻛاردا ( ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ
: ﺪﻧﻮﻴﭘ يﺎﻫ ﻲﺨﻳرﺎﺗ - ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ و
يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ
،يدﺎـﺼﺘﻗا
ﺐﺒﺳ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ يرﻮﻬﻤﺟ يﺎﻫ هزﺎﺗ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻮﻛا ﺷ ﺪ . دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻟو مﺎـﻤﺗ
ﻳا ﺎـﻬﻨ
، كرد كﺮﺘـﺸﻣ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا رد هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ زا ﺖﻴﻓﺮﻇ يﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ رد ﻮﻛا ﻞﺻﺎﺣ ﻧ ﺸ
؛ﺪ ﻪـﻛ زا ﻲﻠـﺻا ﻦﻳﺮـﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ
،نآ
توﺎﻔﺗ و ﺎﮔ ﻲﻫ ﺾﻗﺎﻨﺗ رد هﺎﮔﺪﻳد ناﺮﺒﻫر و نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻦﻳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻮﻛا
)دﻮﺑ
Elhami, 2011 .(
،نﻮﻨﻛا ﺲﭘ زا ﺖﺷﺬﮔ دوﺪﺣ ﻪﺳ ﻪﻫد زا ﺮﻤﻋ ﻦﻳا
،نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻮـﻀﻋ رد
ﺪﻧور اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ يﺎﻫﺪﻳدﺮﺗ ﻧاواﺮﻓ
ﻲ دﻮﺟو دراد . فﺪﻫ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺳ ﺆ لا ﺖﺳا ﻪـﻛ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺑ ﻪ دﻮﺟو ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎﻫ ي دﺪﻌﺘﻣ رﺎﻜﻤﻫ ي و اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ
، شﺮﮕﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﭼ يﺮﻴﺛﺄﺗ رد ﺪﻧور
اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻮﻛا ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا و ﻪﭼ ﻲﻠﻳﻻد ﺐﺒﺳ دﺎﺠﻳا ﻦﻳا دﺮﻜﻳور رد نﺎﮕﺒﺨﻧ هﺪﺷ ﺖﺳا
؟
ﺚﺣﺎﺒﻣ ﺮﻈﻧ
ي
رد اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ
، ﺎﺑ ﻛﺄﺗ ﻴ ﺪ ﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ
، ﻪﺑ زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ
رد ﺪﻧور ﮕﻤﻫ اﺮ ﻲﻳ ﻮﻛا ﻪﺘﺧادﺮﭘ هﺪﺷ ﺖﺳا . زا ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ و يﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ ﻲﺳﺎﻴﺳ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻮﻀﻋ
،ﻮﻛا ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻬﻧآ ﺎﻫدﺎﻬﻧ و يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻧﺪﻣ
و مدﺮﻣ رﻻﺎﺳ راﺪﻧ
،د ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻘﻧ
نﺎﮕﺒﺨﻧ و ناﺮﺒﻫر رد ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ و ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﭘ دﺮﺑ . رد ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻢﻴﻤـﺼﺗ
،يﺮـﻴﮔ
نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺎﮕﻳﺎﺟ ه يﺮﺘﻬﺑ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ رﺎﺘﻓر ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﺪﻧراد . ﻲﻨﻌﻳ نﺎﮕﺒﺨﻧ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺶﻘﻧ ﺮﺛﺆﻣ و هﺪﻧزﺎﺳ يﺮﺗ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﺮﻳﺎﺳ ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ
و ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺎﻔﻳا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . رد ﻦـﻳا
،ﻪـﻄﺑار ﻪـﻳﺮﻈﻧ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ و ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ يدﺮﺒﻫار
، سﺎﺳاﺮﺑ ﺶﻨـﻛ و ﺖـﻬﺟ يﺮـﻴﮔ رﺎـﺘﻓر نﺎـﮕﺒﺨﻧ ﻲـﺳﺎﻴﺳ
ترﻮﺻ يﺪﻨﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ . رد ﻦﻳا
،دﺮﻜﻳور ﻪﭼﺮﮔا دﺮﻓ ﻢﻴﻤﺼﺗ هﺪـﻧﺮﻴﮔ رد ﺐـﻟﺎﻗ رﺎﺘﺧﺎـﺳ و ﻢﺘـﺴﻴﺳ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻞﻤﻋ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ ﺎﻣا ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﻲﺼﺨﺷ و ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻳﺎـﻫ ﻪـﻛ زا ﺖﻤـﺳ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ و
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ وا ﻪﺑ دﻮﺟو ﻲﻣ
،ﺪﻳآ ﺮﺑ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﻲﺟرﺎﺧ رﻮﺸﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ دراﺬﮔ ) ﻘﺘﻣ ﻲ
، 1384 .(
رد ﻘﺤﺗ ﻴ ﻘ ﻲ ﻪﻛ رد
،نآ ﺶﻘﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺛﺄﺗ ﻴ راﺬﮔﺮ ﺮﺑ ﺪﻧور ﻞﻜﺷ ﮔ ﻴ ﺮ ي و ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻮﻛا ﺳرﺮﺑ ﻲ هﺪـﺷ
،ﺖﺳا رد ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺑ 6 ﺮﻔﻧ زا نﺎﮕﺒﺨﻧ و ﺪـﻣ ﻳ ناﺮ ﻟﺎـﻋ ﻲ
،ﻮـﻛا رد ـﺑ ﻴ ﻦ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺳ ﻴ ـﺳﺎ ﻲ - ﻲـﺘﻴﻨﻣا
ﺛﺄﺗ ﻴ
،راﺬﮔﺮ ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ رد ﺪـﻧور ﻞـﻣﺎﻜﺗ
،ﻮـﻛا ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ﻳ ﻦ ﻤﻫا ـﻴ ﺖ ار ﻪـﺑ ـﺧ دﻮ صﺎـﺼﺘﺧا هداد
)ﺖﺳا
Elhami, 2011
ناﺮﮕﻠﻴﻠﺤﺗ.(
،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﺑ ﻞﻜﺷ ﻲﺘﻨﺳ ﺮﺑ يور ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ هدﺮﻛ ﺪﻧا ﻪـﻛ
ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻚﻳ ﻢﻴﻤﺼﺗ
،ﺮﻴﮔ ﺮﺑ يور ﻚﻳ هار ﻞـﺣ زا نﺎـﻴﻣ داﺪـﻌﺗ ﻲﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ زا
بﺎـﺨﺘﻧا ﺎـﻫ ﺰـﻛﺮﻤﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
؟ رد اﻳ ﻦ طﺎﺒﺗرا ﺎﻫﻮﮕﻟا ي مﺎﻫاﺮﮔ نﻮﺴﻴﻟآ درﻮﻣ ﺚﺤﺑ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا و ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺗ ﻦﻴـﻴﺒ
ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳﻮﻧ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ ار دراد . ﻦﻳا ﺎﻫﻮﮕﻟا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ زا : 1 ( يﻮﮕﻟا ﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺪﻨﻣدﺮﺧ ﺎﻳ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ
، ﻞﻤﻋ ﻚﻳ ﺖﻠﻣ و ﺎﻳ ﻚﻳ ﺖﻣﻮﻜﺣ ار رد ﺮﺑاﺮﺑ ﻚـﻳ ﺖﻴﻌـﺿو ﺮـﺑ
سﺎـﺳا ﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻪ يﺎـﻫ
ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ و هداد يﺎﻫ ﻲﻨﻴﻋ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
، 2 ( رد يﻮﮕﻟا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
، نﻮﺴﻴﻟآ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺘﻜﻧ ﻲﻣ دزادﺮـﭘ
ﻪﻛ ﺮﻫ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮔ
،دﻮﺷ ﻪﺑ رﺎـﭼﺎﻧ زا يرﺎـﺠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺎـﻫ و يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻲـﺻﺎﺧ
ترﻮـﺻ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﺮﺑ
هﺪﻬﻋ نآ راﺬﮔاو هﺪﺷ ﺖﺳا
، ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ ﺎـﻣ ار زا ﻢـﻛ
ﻒﻴﻛو نآ ﻢﻴﻤﺼﺗ هﺎﮔآ ﺪﻨﻛ
، 3 ( رد يﻮﮕﻟا ناﻮﻳد
،رﻻﺎﺳ ﻦﻳا ﺚﺤﺑ حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪـﻛ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو يداﺮﻓا ادا هر ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ ﺮﻫ ﻚﻳ ياﺮﺑ دﻮﺧ ﺶﻘﻧ و ﻲﺘﻴﺣﻼﺻ ﻞﺋﺎﻗ
هدﻮﺑ و ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا
رد ﺖﺑﺎﻗر ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ راﺮﻗ ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ . رد
،ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﻓ ا ﺪﻨﻳ رﺎﻛ و ﻪـﻔﻴﻇو ﻚـﻳ
،نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻜﻠﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻧﺎﭼ ﻲﻧز يداﺮﻓا ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﻠﻐﺷ دﻮـﺧ هدﺎﻔﺘـﺳا و ﻪـﺑ يﺎـﻔﻳا
ﺶﻘﻧ ﻲﻣ ﺪﻧزادﺮﭘ . رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﮋﻳو ﻲﮔ يﺎﻫ
،ﻲﺼﺨﺷ
،ﻲﻠﻐﺷ هﺰـﻴﮕﻧا ﺎـﻫ و ﺪـﻳﺎﻘﻋ ناﻮـﻳد نارﻻﺎـﺳ رد
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﺶﻘﻧ ﻲﻤﻬﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﻣ ﻨﻛ
)ﺪ
Allison, 1969, pp. 689-718
.(
رد ﺢﻄﺳ
،لوا ﻢﻴﻤﺼﺗ
،هﺪﻧﺮﻴﮔ نﺎﺴﻧا ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ ﻠﻣﺎﻛ ﻲ ﺖﺳا و رد ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﻣ دﺮـﻴﮔ ﻪـﻛ
ار ه ﻞﺣ يﺎﻫ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ و
هار يﺎﻫ ﻞﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﻗد هﺪﻴﺠﻨـﺳ و
ﻲﺑﺎـﻳزرا هﺪـﺷ ﺪـﻧا . رد
،ﻪـﺠﻴﺘﻧ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ ﺖﺳا و ﻲﺗﺎﻤﻴﻤـﺼﺗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ ﻪـﻛ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ
ار ﺪـﻧراد و
شزرا يﺎﻫ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ار ﻪﺑ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻞﻜﺷ ﻦﻴﻣﺄﺗ و هدروآﺮﺑ ﻲﻣ ﻨﻨﻛ ﺪ ﺢﻄﺳ. مود ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮـﻴﮔ ار وا
زا ﻪﻳواز ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ رد نﺎﻣزﺎﺳ و ﺮﺑﺎﻨﺑ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
،نﻮﻤﻳﺎﺳ ياﺮﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻴﮔ يﺮ حﺮﻄﻣ ﻲـﻣ ـﻨﻛ ﺪ .
لﺪﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻚﻳ لﺪﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺖﺳا . ﻦﻳا لﺪﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮕﭼ
ًﺎـﻌﻗاو
ﻢﻴﻤﺼﺗ قﺎﻔﺗا ﻲﻣ ﺪﺘﻓا . رد ﻦﻳا
،لﺪﻣ ضﺮﻓ ﺮﺑ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻢﻴﻤﺼﺗ نﺎﮔﺪﻧﺮﻴﮔ
ًﻼﻣﺎﻛ ﻼﻘﻋ ـﻧ ﻲ ﻞـﻤﻋ
ﻲﻤﻧ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻜﻠﺑ رد هدوﺪﺤﻣ يا زا ﻪﻨﻴﻣز
،ﺎﻫ كاردا زا ﻞﻳﺪﺑ ﺎـﻫ و ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ
،ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﻼﻘﻋ ـﻧ ﻲ رﺎـﺘﻓر
ﻲــﻣ ــﻨﻨﻛ
)ﺪ
Gordon and Olson, 1984 (
رد.
ﺢﻄــﺳ
،مﻮــﺳ ﻢﻴﻤــﺼﺗ يﺮــﻴﮔ ﺮــﮕﻳد دوﺪــﺤﻣ ﻪــﺑ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ رد بﻮﭼرﺎﭼ
يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻲﻤﺳر
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺴﻴﻧ . رد ﻦﻳا ﺢﻄﺳ ﻪﺑ يﺎﻀﻋا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
هﺪﻳد ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻪﺘﺴﻳﺮﮕﻧ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺮﻴﮔرد ﺖﺳﺎﻴﺳ هﺪـﺷ و راﺪﻤﺘـﺳﺎﻴﺳ ﺘـﺴﻫ
ﺪﻨ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻪﺘـﺴﻫ
يﺰﻛﺮﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺪﻣ د ناﻮﻳ رﻻﺎﺳ ار ﺖﻴﺼﺨﺷ نﺎﺴﻧا
ﺎﻫ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﺪـﻫد ﻪـﻛ رد
،ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪـﻜﻨﻳا
ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﻧﺎﺴﻧا ناﻮﺗ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺋﺎﺴﻣ و تﻼﻜﺸﻣ ار
ﻪﺘﺷاد
،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا هﻮﻴـﺷ ﻞـﻤﻋ ﺮـﻫ دﺮـﻓ ﻪـﭼ
،ﺪــﺷﺎﺑ ﻪــﻤﻫ و ﻪــﻤﻫ ياﺰــﺟا ﻞﻴﻜــﺸﺗ هﺪــﻨﻫد و ﺮﻳﺬــﭘﺎﻧﺮﻴﻴﻐﺗ نآ
ﺐــﻴﻛﺮﺗ ﻲــﺻﺎﺧ ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﻪــﻛ
ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ ﺎﻫ ﺮﺑ سﺎﺳا نآ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ دﻮﺷ ) ﻒﻴﺳ داز
،ه 1375
، ص 176 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي
، ز ﻳ ﺮ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي زا ﺰﺠﺗ ـﻳ ﻪ و ﻠﺤﺗ ـﻴ ﻞ ﺳ ﻴ ﺖـﺳﺎ ﺟرﺎـﺧ ﻲ ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﻪـﻄﻘﻧ
شﺰﻛﺮﻤﺗ ﺮﺑ
ور ي دﻮﺧ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ناﺮ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻧ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ و
ﺪﭘ ـﻳ هﺪ ﺎـﻫ ي ﻧﺎﻣزﺎـﺳ .ﻲ
رد اﻳ ﻦ ﻣز ﻴ
،ﻪﻨ ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﻠﻣاﻮﻋ ﻲ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻗ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ و ﺠﻨﺳ ﻴ هﺪ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ ﺮﺑ ور ي ﻤـﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ـﻴ ناﺮ ﺮـﺛا
ﻣ ﻲ ﺪﻧراﺬﮔ . رد اﻳ ﻦ رﺎﺘﺷﻮﻧ
، ﻧ ﺪﻨﺴﻳﻮ نﺎﮔ ﺮﺑ اﻳ ﻦ ﻪﻄﻘﻧ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺮﻛ هد ﺪﻧا ﻪﻛ ﺖﺴﺨﻧ
، نﺎﮕﺒﺨﻧ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ي
ﻮﻀﻋ ﻮﻛا اراد ي ﻪﭼ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ﻲﻳ
؟ﺪﻨﺘﺴﻫ مود
، ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﺎﻬﻧآ ﺖﺤﺗ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﻪﭼ ﻠﻣاﻮﻋ ﻲ راﺮﻗ
؟دراد
و
،مﻮﺳ نﺎﺸﺗﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﭼ
يﺮﻴﺛﺄﺗ رد ﺪﻧور ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و
ﺎﻳ ﻲﻳاﺮﮔاو ﻮﻛا ﻪﺘﺷاد
؟ﺖﺳا
اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ رد ﻮﻛا و ﺶﻘﻧ ناﺮﺒﻫر
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ يﺎﻫ كﺮﺘﺸﻣ دﺪﻌﺘﻣ
،ﻮﻛا ﻦـﻳا نﺎﻣزﺎـﺳ ـﻣ ﻲ ﺪـﻧاﻮﺗ دراو هرود ﺪﺟ ـﻳ ﺪ ي زا
رﺎﻜﻤﻫ ي و دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ دﻮﺷ
» . هدارا ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻮﻗ ي « ﻪﻛ ﻲـﺷﺎﻧ زا ﻲـﻛرد ﻪـﻧﺎﻳاﺮﮕﻠﻤﻋ رد
ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻲﺳﺎﻴﺳ
؛ﺖﺳا هﺪﻣآﺮﺑ زا يﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ ﻲـﺳﺎﻴﺳ
و ﺖـﺳﺎﻴﺳ يراﺬـﮔ
؛ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﺮـﻫ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ار هرادا هدﺮﻛ و ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻲﻣ
ﺪﺸﺨﺑ . ﺮﺑﺎﻨﺑ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ مدﺮﻣ
رﻻﺎﺳ و نﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ
،ﻲﻧﺪـﻣ ﺮـﻫ
ﻚﻳ زا ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ
،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﺘﻴﻤﻛﺎـﺣ و
مدﺮـﻣ رﻻﺎـﺳ
، ﻪـﻌﻣﺎﺟ
،ﻲﻧﺪـﻣ
نﺎﮕﺒﺨﻧ و هﺮﻴﻏ
، ﻲﺸﻘﻧ رد دﺎﺠﻳا هدارا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺶﻨﻛ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎـﺧ ﺎـﻔﻳا
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻨﻛ . رد ﺮﺘـﺸﻴﺑ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ هزﻮﺣ
،ﻮﻛا ﻦﻳا نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺘﺴﻫ ﺪﻨ ﻪﻛ ﻞـﻣﺎﻋ ﻲﻠـﺻا ﺶﻨـﻛ ﻲـﺳﺎﻴﺳ و ﻪـﺑ دﻮـﺟو
هﺪﻧروآ هدارا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻚﻳ
» هدارا ﻮﻗ ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ « ﺶـﻘﻧ ـﻤﻬﻣ ﻲ رد ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ ﻮـﻛا
،دراد و اﻳ ﻦ ﻇو ﻴ ﻪﻔ ﺶﻴﺑ زا ﻪﻤﻫ ﻪﺑ هﺪﻬﻋ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ
؛ﺖﺳا ﺎﺗ ﻪﺑ ﻮﻛا ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ـﻫار ﻲ اﺮـﺑ ي
اﺰﻓا ﻳ ﺶ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺼﺘﻗا دﺎ ي ﺪﻧﺮﮕﻨﺑ . اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻧﺎﻣز ﻲ ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ زا يﺎﻫرﺎﻛوزﺎـﺳ
،ﺖﻳاﺪﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ و ترﺎﻈﻧ ﺮﺑ ياﺮﺟا ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺎـﻫ رادرﻮـﺧﺮﺑ ﺪـﺷﺎﺑ
. رد ا ـﻳ ﻦ ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ﻞـﻣﺎﻋ
ﺮﺒﻫر ي و ﺖﻳاﺪﻫ رد ﻪﺳ ﺢﻄﺳ ﻞﺑﺎﻗ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺖﺳا :
1 . رد ﺢﻄﺳ ﻠﻣ ﻲ : ﻚﻳ ﺎﻳ ﺪﻨﭼ رﻮﺸﻛ ﻊﻓاﺪﻣ و ﺘﺸﭘ ﻴ نﺎﺒ ﺪـﻧور رﺎـﻜﻤﻫ ي ﺘـﺴﻫ ﺪﻨ و ﺎـﺑ
،ذﻮـﻔﻧ ﻊﺑﺎـﻨﻣ و
ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﺎﻫ ي
،دﻮﺧ رد ﺖﻬﺟ ﺖﺳﺪﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻜﺘﺑا ﻞﻤﻋ هدﺎﻔﺘﺳا ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻨﻛ . رد درﻮـﻣ دﺎﺤﺗا ـﻳ ﻪ
،ﺎـﭘورا
ﻪﺴﻧاﺮﻓ و
،نﺎﻤﻟآ اﻳ ﻦ ﺶﻘﻧ ار اﻳ ﺎﻔ دﺮﻛ ه ﺪﻧا . اﻳ ناﺮ و ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﺮﺒﻫر ي رد ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻮﻀﻋ ﻮﻛا
ار ﺪﻧراد . ﺎﻣا اﻳ ﻦ ود رﻮﺸﻛ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺖﺑﺎﻗر و فﻼﺘﺧا يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻦﻳا دﺮﻛرﺎﻛ ار ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻧا .
2 . رد ﺢﻄﺳ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ : ﺮﮔا نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ ي
، ﺎﺑ ﺎـﻫدﺎﻬﻧ و ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ ي
ﻢﻜﺤﺘـﺴﻣ و
ﺪـﻣآرﺎﻛ ﺪـﻧاﻮﺘﺑ
اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ و ﺶﻘﻧ اﺪﻫ ﻳ ﺖ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ار ﻪﺑ هﺪﻬﻋ ﮕﺑ ﻴ دﺮ و ﺎﻳ اﻳ ﻪﻜﻨ ﺎﻀﻋا زا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻗ ي ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ رد ﺑﻴ ﻦ ﺎﻀﻋا اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ار هﺪﻫﺎﺸﻣ دﺮﻛ ﻲﻟو نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻨﭼ ﻴ ﻦ ﺎﻤﺣ ﻳﺘ ﻲ زا ﻮﻛا هﺪﺸﻧ ﺖﺳا .
3 . رد ﺢﻄﺳ دﺮﻓ ي : ﻳ ﻚ ﺮﺒﻫر ي ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ﻣ ﺆ ﺮﺛ رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ا ي و ﺎـﻳ رد ـﺑ ﻴ ﻦ
ناروﺎﺸﻣ ﻠﺻا ﻲ و ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ ﺪﻨﻨﻛ نﺎﮔ نﺎﻣزﺎﺳ مزﻻ ﺖﺳا ﺎﺗ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﺑ ترﻮﺻ يﺪـﺟ ﻲـﭘ يﺮـﻴﮔ
دﻮﺷ و اﻳ ﻦ ﺮﺑ هﺪﻬﻋ نﺎﮕﺒﺨﻧ و ناﺮﺒﻫر ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﺖﺳا .
ﺶﻘﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﺳ
ﻴ ﺳﺎ ﻲ رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ رد ﺖﺳﺎﻴﺳ
،ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﺑ ﻪﻳﺎﭘ يﺪﻋاﻮﻗ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ﻪﻛ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ تروﺮﺿ يﺎـﻫ
يرﺎﺘﺧﺎﺳ رﻮﺸﻛ
ﺎﻫ هدﻮﺑ و زا يﻮﺳ
،ﺮﮕﻳد ﻦﻴﻣﺄﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﻠﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺳﺎﻴﺳ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪـﺟﻮﺗ
ﺮﻫ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﻪﺑ ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ ﺖﻴﻨﻣا و ﺪﻴﻟﻮﺗ ترﺪﻗ ياﺮﺑ يﺎﻫﺪﺣاو ﻲﺳﺎﻴﺳ
ـﺷﺎﺑ ﺪ . ﻪـﺑ ﻦﻴـﻤﻫ ﻞـﻴﻟد
ﺖﺳا ﻪﻛ لﺪﻣ
» ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ناﻮﻳد ﻪﻧارﻻﺎﺳ
« زا ﺖﻴﻤﻫا هﮋـﻳو يا ياﺮـﺑ ﻖـﻘﺤﺗ فﺪـﻫ ﺎـﻫ ي ﻲـﻠﻣ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ رادرﻮﺧﺮﺑ و ﺖﺳا
نﺎﻳﺮﺠﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﻳﺎﺑ ﺪ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ دﻮـﺧ ار رد بﻮﭼرﺎـﭼ و
ﺪﻋاﻮﻗ يرﺎﺘﺧﺎﺳ مﺎﻈﻧ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﭘ يﺮﻴﮔ ﺪـﻨﻨﻛ .
ﻦﺘﻓﺮـﮔ رﺎـﻜﺑ ﻤـﺼﺗ
ﻴ ﻢ ـﻫاﺮﻤﻫ ـﻳ ﻲ ﺎ ﺖـﻔﻟﺎﺨﻣ ﺎـﺑ
ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﮔ ﻲﻳ ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺮﻣا ﮕﺘﺴﺑ ﻲ دراد ﻪﻛ هوﺮﮔ ﺎﻫ ي ﻢﻬﻣ ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ هﺪﻨﻫد ﺪﺣاو فﻮﻄﻌﻣ ﻪﺑ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ
،
ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ار ﺶﺨﺑﺮﻤﺛ ﺎﻳ
ز ﻳ نﺎ رﺎﺑ ﺒﺑ ﻴ ﺪﻨﻨ . رد ﺮﺑاﺮﺑ لﺪﻣ ناﻮﻳد رﻻﺎـﺳ
، يﻮـﮕﻟا يﺮـﮕﻳد
دﻮﺟو دراد ﻪﻛ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ يرﻮﺤﻣ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ و ناراﺰﮔرﺎﻛ ﻲﻳاﺮﺟا
دراد ﻪﺟﻮﺗ .
رد ﻦﻳا
،ﻮﮕﻟا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫرﺎﺘﺴﻳا و كاردا يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬـﮔ و مﺎـﻘﻣ يﺎـﻫ ﻲﻟﺎـﻋ رﻮـﺸﻛ مﺎـﺠﻧا
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . رد ﻦﻳا
،لﺪﻣ يﻮﮕﻟا يرﺎﺘﻓر ﺖﻟود ﺎﻫ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ شﺮﮕﻧ ناراﺪﻣﺎﻣز راﺮﻗ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ .
رد ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ
ﺪﻧور ناﻮﻳد رﻻﺎﺳ شﺮﺘﺴﮔ ﻲﻧاﺪﻨﭼ اﺪﻴﭘ
،هدﺮـﻜﻧ ﺎـﻳ ﻪـﻜﻨﻳا دﺎـﻤﺘﻋا ناراﺰﮔرﺎـﻛ
ﻲﻳاﺮﺟا ﻪﺑ ﺖﺧﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ دوﺪﺤﻣ
،ﺖﺳا ﻮﮕﻟا ي دﺮﻓ - رﻮﺤﻣ ﺖﻴﻤﻫا يﺮﺘﺸﻴﺑ دراد ) ﻘﺘﻣ ﻲ
، 1384 .(
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺖﻟود زﺎﺳ ي و ﺖﻣﻮﻜﺣ يراد رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻮﻀﻋ
،ﻮﻛا نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ
ًﻻﻮـﻤﻌﻣ لﺪـﻣ دﺮـﻓ -
ﻣ رﻮﺤ زا ﺖﻴﻤﻫا يﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ لﺪﻣ ناﻮﻳد رﻻﺎﺳ رادﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا .
،ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻓ ﻲﺸﺨﺑ
زا ﺖﻴﻌﻗاو
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ رد اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺳا . زا ﺮﻈﻧ ﺧﺮﺑ ﻲ ﺘﻣ
،نﺎﺼﺼﺨ ﻪﭼﺮﮔا
هدارا مدﺮﻣ و ﺖﻠﻣ ـﺑ ﻲ شزرا و
ﺑ ﻲ ﻨﻌﻣ ﻲ ﻧﻴ
؛ﺖﺴ ﺎﻣا نآ اﺮﺑ ي ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ و ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ رﺎﺘﻓر و ﺶﻨﻛ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
ًﻼﻣﺎﻛ ﺺﺨﺸﻣ و ﻦﺷور ﻧﻴ ﺖﺴ و
ﺮﺘﻬﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ نﺎﮔﺪﻧﺮ ﻌﻗاو ﻲ و ﮕﻧا ﻴ هﺰ ﺎﻫ و د ﻳ هﺎﮔﺪ ﺎﻫ ي نﺎﻧآ ﻪـﺟﻮﺗ دﻮـﺷ . زا آ ـﺠﻧ ﺎ ﻲﻳ ﻪـﻛ
اﻳ ناﺮ و ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻛا ﺶﻘﻧ و ﺎﺟ ﻳ هﺎﮕ ﻬﻣ ﻤ ﻲ
،ﺪﻧراد ﺮﺑﺎﻨﺑ اﻳ ﻦ د ﻳ هﺎﮔﺪ ناﺮﺒﻫر و نﺎﮕﺒﺨﻧ ا ـﻳ ﻦ ود
رﻮﺸﻛ زا ناﺮﮕﻳد ﻬﻣ ﻢ ﺗ ﺮ ﺖﺳا و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي ﺎﻬﻧآ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ا ي ور ي ناﺮﮕﻳد ﺪـﻫاﻮﺧ ﺖـﺷاد . رد
اﻳ ﻦ ﻣز ﻴ
،ﻪﻨ ﻧ ﻨﺴﻳﻮ نﺎﮔﺪ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ور
ي ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ اﻳ ﻦ ود رﻮـﺸﻛ ﺰـﻛﺮﻤﺗ هدﺮـﻛ ﺪـﻧا و ﺶـﻘﻧ
نﺎﮕﺒﺨﻧ ار رد ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻜﺑ ﺳ
ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺎﻬﻧآ زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ هدﺮﻛ ﺪﻧا .
ﻒﻟا - نﺎﮕﺒﺨﻧ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ناﺮﻳا
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ
،ناﺮﻳا ﻪﻨﺤﺻ درﻮﺧﺮﺑ و ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻊﻗاو اﺮﮔ ﻲـﻳ و نﺎـﻣرآ اﺮﮔ ﻲـﻳ ﺖـﺳا . زا
،ﻮـﺴﻜﻳ
بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ ﻚﻳ بﻼﻘﻧا اﻳ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ﻳ ﻚ هدﻮﺑ و فﺪﻫ ﺎﻫ ي ﺒﺘﻜﻣ ﻲ دﻮﺧ ار لﺎـﺒﻧد هدﺮـﻛ ﺖـﺳا
؛ و زا
ﻮﺳ ي د ﻳ ﺮﮕ اﻳ ناﺮ نﻮﭽﻤﻫ د ﻳ ﺮﮕ ﻛ
،ﺎﻫرﻮﺸ يرﻮﺸﻛ ﺎﺑ دوﺪﺤﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ و ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي صﺎﺧ دﻮﺧ ﺖﺳا .
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ اﻳ ناﺮ ار ﺪﻌﺑ زا بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﻠﻛ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ رد ﻪﺳ هرود ﺳرﺮﺑ ﻲ دﺮﻛ :
1 . زا لﺎﺳ 1368 - 1376 نارود دﺎﺼﺘﻗا رﻮـﺤﻣ ﻤـﺷﺎﻫ ﻲ ﻲﻧﺎﺠﻨـﺴﻓر :
ﺮـﺼﻨﻋ رﻮـﺤﻣ ي ا ـﻳ ﻦ
نﺎﻤﺘﻔﮔ ار ﻊﻗاو ﺑﻴ ﻨ ﻲ رد ﻈﻨﺗ ﻴ ﻢ و اﺮﺟا ي ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺑﺎ ﺎﻋر ﻳ ﺖ شزرا ﺎﻫ ي ﻣﻼـﺳا ﻲ ﻜـﺸﺗ ﻴ ﻞ
ﻣ ﻲ داد . رد لﻮﻃ 8 لﺎﺳ ﮓﻨﺟ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺑ ﻲ دﺎﻤﺘﻋا ي ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ تﺎﺒ ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻫ ﻴ ﭻ ﻚﻳ زا ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻫ ي
ﺪﺠﺗ ﻳ ﺪ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃﺮﻈﻧ اﻳ
ناﺮ ار ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ دﺮﻜﻧ .
،ﻪﺘﺒﻟا كرد نﺎـﮕﺒﺨﻧ ﺳ ﻴ ـﺳﺎ ﻲ ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ﻠﭘﻮـﺋژ ﻴﺘ ﻴ ﻜ ﻲ دﻮـﺑ ﺎـﺗ
اﻳ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ﻳ ﻜ ﻲ . رد ﺘﻧ ﻴ
،ﻪﺠ شﻼﺗ ﺎﻫ فﺎﻄﻌﻧا ﺬﭘ ﻳ ﺮ و ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎـﻫ ﻲﻳ ﺖﺤﻠـﺼﻣ اﺮﮔ
ﻳ ﻪـﻧﺎ ﺖـﺷاد ﺎـﺗ
اﻳ ناﺮ ار زا اوﺰﻧا ي ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﻛ ﻪﺑ وا ﻤﺤﺗ ﻴ ﻞ هﺪﺷ دﻮﺑ ﺑﻴ نوﺮ دروآ ) ﺪﻨﻏزا ي
، 1378
، ص 104 .(
رد اﻳ ﻦ هرود نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻛا ﺣا ﻴﺎ ﺪﺷ و درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ نﺎـﮕﺒﺨﻧ راﺮـﻗ ﺖـﻓﺮﮔ . ﺎـﻣا زا ﺎـﺠﻧآ ﻲﻳ ﻪـﻛ
دﺎﺼﺘﻗا نآ هرود تادراو رﻮﺤﻣ و ﺮﺑ ﺎﭘ ﻳ ﻪ تادراو ﻢﻠﻋ و روﺎﻨﻓ ي راﻮﺘﺳا
،دﻮﺑ ا ﻮـﻛ ـﻤﻧ ﻲ ﺖـﺴﻧاﻮﺗ
بﻮﭼرﺎﭼ ﺒﺳﺎﻨﻣ
ﻲ اﺮﺑ ي اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﺪﺷﺎﺑ .
،ﻊﻗاورد رد اﻳ ﻦ هرود ﻧﻴ زﺎ ﺪﺷ ﻳ ﺪ ﻪﺑ زﺎـﺳزﺎﺑ ي دﺎـﺼﺘﻗا و
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ
، نﺎﮕﺒﺨﻧ ار رﻮﺒﺠﻣ ﻣ ﻲ دﺮﻛ ﻪﻛ ﺮﺑ ور ي ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ ي ﺳﺎﺳا ﻲ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺪـﻨﻨﻛ و رد ﻂـﺑاور
ﺟرﺎﺧ ﻲ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد اﺰﻓا ﻳ ﺶ ترﺎﺠﺗ و بﺬﺟ ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ زا هار اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﺎـﺑ دﺎـﺼﺘﻗا ﻧﺎـﻬﺟ ﻲ و ﻮﺗ ﻪﻌـﺳ
ﻂﺑاور ﻪﺒﻧﺎﺟود روآدﻮﺳ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) Maleki, 2006, p. 169
.(
2 . زا لﺎﺳ 1376 - 1384 نارود ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ - ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ رﻮﺤﻣ ﻤﺗﺎﺧ :ﻲ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ دﺎﺼﺘﻗا ي و
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ﺘﻟود ﻲ ﺎﺟ ي دﻮﺧ ار ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ - ـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ رد ﻂـﺑاور ﺟرﺎـﺧ ﻲ
،
ﺬﭘ ﻳ شﺮ تﺮﺜﻛ ﻲﻳاﺮﮔ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
، ﻪﺑ ﻨﻌﻣ ﻲ ﻔﻧ ﻲ مﺎﻈﻧ ﻚﺗ ﺒﻄﻗ ﻲ و ﺬﭘ ﻳ شﺮ وﺎﺴﺗ ي ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﺤﻣ
ﻠﺻا ﻲ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ ﺪﺷ ) ﺪﻨﻏزا ي
، 1378 ص ، 145 مﺎﮔ.(
ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي ﻤﻬﻣ ﻲ ﻧﻴ ﺰ رد اﻳ ﻦ
هرود ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺪﺷ ﻪﻛ زا نآ
،ﻪﻠﻤﺟ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ وﺪﺗ ﻳ ﻦ ﺪﻨﺳ ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا 1404
، هرﺎﺷا دﺮـﻛ . رد ا ـﻳ ﻦ
ﺪﻨﺳ ﻪﺑ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي هرﺎﺷا هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ رﻮﻬﻤﺟ ي ﻣﻼﺳا ﻲ اﻳ ناﺮ اﺮـﺑ ي ـﻟوا ﻴ ﻦ رﺎـﺑ
اﺮﺑ ي دﻮﺧ ﺪﻛ ﻫار ﺒ دﺮ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ هدﺮﻛ ﺖﺳا . اﻳ ﻦ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻧ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ي ﻮـﻀﻋ ﻮـﻛا و ﻪـﻧ
ﻣروﺎﺧ ﻴ
،ﻪﻧﺎ ﻪﻜﻠﺑ ﻪﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺳآ ﻴﺎ ي بﻮﻨﺟ ﺑﺮﻏ ﻲ ﺖﺳا . فﺪﻫ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﺳﺮﺗ ﻴ ﻢ هﺪﺷ رد ﺪﻨﺳ
، ﺳر ﻴ نﺪ
ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هﺪﺷ ا ي زا ﻪﻌﺳﻮﺗ دﻮﺑ ) ﺮﺼﻗ ي و
،راﺪﺘﺳود 1388 ص ، 77 ﺎﮕﺒﺨﻧ.(
ن ﻢﻛﺎﺣ
رد نﺎﻣز ر ﻳ ﺖﺳﺎ رﻮﻬﻤﺟ ي ﻤﺗﺎﺧ ﻲ
، ﻪﻗﻼﻋ دﻮﺧ ار ﻪﺑ ﻪـﻘﻄﻨﻣ اﺮﮔ ﻲـﻳ نﺎـﺸﻧ هداد و اﺮـﻧآ رد ﺪﻨـﺳ
ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻧا
. ﺎﻣا ﻪﺘﻜﻧ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻢﻬﻣ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ رد ﺐﻟﺎﻗ ﻮﻛا هرﺎـﺷا ا ي
ﺪﺸﻧ . ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻨﭼ ﻴ ﻦ طﺎﺒﻨﺘﺳا دﺮﻛ ﻪﻛ
،ﻮﻛا زا ﺮﻈﻧ نﺎﮕﺒﺨﻧ رد اﻳ ﻦ
،هرود ﻮﻟوا ﻳ ﺖ ﺳﺎﺳا ﻲ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ و
رﺎﻜﻤﻫ ي ﺎﻫ ي د ﻳ ﺮﮕ ي ﺮﺑ نآ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا .
3 . زا لﺎﺳ 1384 -
،نﻮﻨﻛﺎﺗ نارود ﺪﻤﺣا ي داﮋﻧ : رد اﻳ ﻦ نارود توﺎـﻔﺗ ﻲـﻤﻬﻣ رد ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪـﺴ ﺎـﺑ
هرود ﺎﻫ ي ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﻢﺸﭼ ﻣ ﻲ درﻮﺧ و نآ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ
لﻮﺻا و شزرا ﺎﻫ ي ياﺪﺘﺑا بﻼـﻘﻧا ﺖـﺳا . رد
اﻳ ﻦ
،نارود ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ اﻳ ناﺮ اﻳ ژﻮﻟﻮﺋﺪ ﻳ ﻚ رﻮﺤﻣ ا ﺖـﺳ . ا ـﻳ ﻦ ﺳ ﻴ ﺖـﺳﺎ رد ﺢﻄـﺳ ﻧﺎـﻬﺟ ﻲ
،
ﺗﺎﻌﺒﺗ ﻲ اﺮﺑ ي اﻳ ناﺮ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا و نآ ﻊﺿو ﺮﺤﺗ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﺑﻴ ﻦ ـﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﻠﻋ ـﻴ ﻪ ا ـﻳ ناﺮ ﺖـﺳا ﻪـﻛ رد ﻲـﭘ
اوﺰﻧا ي ﻞﻣﺎﻛ اﻳ ناﺮ ﺖﺳا . رد ﻨﭼ ﻴ ﻦ اﺮﺷ ﻳ ﻄ ﻲ
، ﻮﻛا ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ راﺰﺑا ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ اﺮﺑ ي اﻳ ناﺮ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺗ ﻂﺑاور
دﻮﺧ ار ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻆﻔﺣ ﺪﻨﻛ و ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻣ ﻲ ﺪﺳر ﻪﻛ نادﺮﻤﺘﻟود ﻧﻴ
ﺰ اﻳ ﻦ تروﺮﺿ ار
كرد هدﺮﻛ ﺪﻧا . ﺎﻣا
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ راﺬﮔ ي ﺎﻫ ﺖﻤﺳ و ﻮﺳ ي د ﻳ ﺮﮕ ي دراد . ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﻛ نﺎﮕﺒﺨﻧ رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ﻳ نﺎﺸ رد
،ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﺑ راﺮﻗﺮﺑ ي ﻂﺑاور ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي هزﻮﺣ ﻠﺧ ﻴ ﺞ سرﺎﻓ ﻮﻟوا ﻳ هداد ﺖ ﺪﻧا و ﻪﺑ ﺪﻨﺘـﺴﻫ نآ لﺎﺒﻧد ﺎـﺗ
ﻪـﺑ
دﻮﺒﻬﺑ ﻂﺑاور دﻮﺧ ﺎﺑ باﺮﻋا ﺪﻧزادﺮﭙﺑ .
ب - نﺎﮕﺒﺨﻧ و ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ رﺎﺧ ﺟ ﻲ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﺮﺑ ﺎﻨﺒﻣ ي ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ
» نوﺪﺑ ﻞﻜﺸﻣ
1« ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا . رد ا ـﻳ ﻦ
،ﺎﺘﺳار هوﻼﻋ ﺮﺑ اﻳ ﻜﻨ ﻪ ﺎﺑ اﻳ تﻻﺎ هﺪﺤﺘﻣ ﺮﻣآ ﻳ ﺎﻜ و ﺋاﺮﺳا ﻴ ﻞ ﻂﺑاور دﺰﻧ ﻳ ﻜ ﻲ
؛دراد ﺎﺑ نﺎﻨﻤﺷد
،ﺎـﻬﻧآ ـﻨﻌﻳ ﻲ
1. Zero Problem
اﻳ ناﺮ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﻂﺑاور دﻮﺧ ار ﻆﻔﺣ هدﺮﻛ و ﻪﻌﺳﻮﺗ هداد
(Svet, 2006, p. 71)ﺖـﺳا
.
نﺎﮕﺒﺨﻧ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﻧﻴ
،ﺰ رد بﻮﭼرﺎﭼ اﻳ
ﻦ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ماﺪﻗا ﻣ ﻲ ﻨﻛ ﺪﻨ و زا ﻲﺸﺧﺮﭼ نآ
.ﺪﻧراﺪﻧ
ﺎﺑ ﺎﭘ ﻳ نﺎ ﮓﻨﺟ دﺮﺳ و ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﻌﺿو
ﻴ ﺖ يدﺮﺒﻫار
،نﺎﻬﺟ ﻪـﻄﺑار ﺋاﺮـﺳا ﻴ ﻞ و ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ لﻮـﺤﺘﻣ
ﺪﺷ و ه شﺮﺘﺴﮔ ﺳﻮﺴﺤﻣ ﻲ ﺖﻓﺎﻳ . ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ سﺎﺴﺣا دﺮﻛ ﻪﻛ روﺮﺿ ي
،ﺖﺳا ﺶﻄﺑاور ار ﺎﺑ ﺋاﺮـﺳا ﻴ ﻞ
ﻪﺑ ﺤﻄﺳ ﻲ زا دﺎﺤﺗا يدﺮﺒﻫار ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ . زا ﻻد ﻳ ﻞ ﻠﺻا ﻲ اﻳ ﻦ
،دﺎـﺤﺗا ﺖـﺳﺪﺑ ندروآ ﺎﻤﺣ ـﻳ ﺖ ـﺑﻻ ﻲ
ﺋاﺮﺳا ﻴﻠ ﻲ - ﺮﻣآ ﻳ ﺎﻜ ﻲﻳ دﻮﺑ . ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻂﺑاور ﺋاﺮﺳا ﻴ ﻞ و ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ و ﻤﺳر ﻲ ندﺮﻛ اﻳ ﻦ
،دﺎﺤﺗا ا ـﻳ ﻦ ـﺑﻻ ﻲ ار
اﺮﺑ ي ﻤﻫ ﻴ ﻪﺸ ﺎﺑ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ هاﺮﻤﻫ ﻣ ﻲ
)دﺮﻛ
Hunter, 2010, p. 163
ﻢـﻬﻣ.(
ﺮـﺗ ﻳ ﻦ ﻟد ـﻴ ﻞ يرود ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ زا
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ﻛ ﺪﻨ نﺪﺷ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺢﻠﺻ دﻮﺑ . ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ رﻮﺒﺠﻣ دﻮﺑ زا ﺑﻴ ﻦ فﺮﻃ ﺎﻫ ي ﮔرد ﻴ
،ﺮ ﻜﻳ ﻲ ار
بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻨﻛ . زا فﺮﻃ د ﻳ
،ﺮﮕ اﻳ ناﺮ ﻣ ﻴ نﺎﺑﺰ ﺖﺴﺸﻧ ﻣﻼﺳا ﻲ رد لﺎﺳ 1997 و ﻲﭘرد دﻮـﺒﻬﺑ ﻂـﺑاور
ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﺑﺮﻋ ﻲ
)دﻮﺑ
Aras, 2000
اﺮﺑﺎﻨﺑ.(
ﻳ
،ﻦ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ كﺮﺗ
،ﺎﻫ اﻳ ناﺮ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﺑﺮﻋ ﻲ ار ﻪﺑ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ
ﺟﺮﺗ ﻴ ﺢ ﻣ ﻲ داد . ﺲﭘ ﺗ ﻛﺮ ﻴ ﻪ ﻧﻴ ﺰ ﺋاﺮﺳا ﻴ ﻞ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﺷ ﻳ ﻚ يدﺮﺒﻫار دﻮﺧ
ﺰﮔﺮﺑ ـﻳ ﺪ . زا لﺎـﺳ 2000
مﺎﻤﺗ ﺎﻫﻻﺎﻛ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ نوﺪﺑ ﻟﺎﻣ ﻴ تﺎ ﻛﺮﻤﮔ ﻲ
، ﺑﻴ ﻦ ود رﻮﺸﻛ ﻪﻟدﺎﺒﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا . تﻻدﺎﺒﻣ ﻧﺎـﮔرزﺎﺑ ﻲ
ود رﻮﺸﻛ زا 54 ﻣ ﻴﻠ ﻴ نﻮ رﻻد رد لﺎﺳ 1987 ﻪﺑ 217 ﻣ ﻴﻠ ﻴ نﻮ رﻻد رد لﺎـﺳ 1997 و ﻪـﺑ 2 ﻣ ﻴﻠ ـﻴ درﺎ
رﻻد رد لﺎﺳ 2004 ﺳر ﻴ ﺪ ) (ﻒﻟا)ﻲﻈﻋاو
، 1387 ص ، 192 اﻳ.(
ﻦ ﻎـﻠﺒﻣ رد لﺎـﺳ 2007 ﻪـﺑ درﻮـﻛر
ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺮﻘﺗ ﻳﺒ ﻲ ﻪﺳ ﻣ ﻴﻠ ﻴ درﺎ رﻻد ﺳر ﻴ ﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ
،ﻦ رد ﻪﻧ ﻪﻫﺎﻣ ﺖﺴﺨﻧ لﺎﺳ 2008 ترﺎﺠﺗ ﺑﻴ ﻦ ا ـﻳ ﻦ
ود رﻮﺸﻛ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ لﺎﺳ 2007
، 30 ﺪﺻرد اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا ) ﺪﺑﺎﻋ ﻳﻨ ﻲ
، 1387 ص ، 4 .(
ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ رﻮﺸﻛ ي ﻣﻼﺳا ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ مﻼﺳا رد نآ ر ﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻤﻋ ﻴ ﻘ ﻲ دراد . ﺎـﻣا ا ـﻳ ﻦ ﻪﻘﺑﺎـﺳ
ﻧﻻﻮﻃ ﻲ ﺎﺑ تﻻﻮﺤﺗ هرود نرﺪﻣ رد ﺾﻗﺎﻨﺗ راﺮﻗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا . رد ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ ﻲﻧﻮـﻨﻛ
، اﺮـﮔ ﻳ ﺶ ﺎـﻫ ي
،اﺮﮔﺎﭘورا ﻪﺑ
صﻮﺼﺧ رد
ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻜﻔﻨﺷور و
ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻤﻋ ﻴ ﻖ ﺖﺳا . رد ﻋ ﻴ ﻦ
،لﺎﺣ ﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻪـﻘﺒﻃ
ﻢﻫ ﻪﺑ ﺖﻨﺳ ﺎﻫ ي رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ رادﺎﻓو ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺶﺸﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ و ﻀﻗﺎﻨﺘﻣ ﻲ ﻪﻛ ﻪﺑ دﻮﺟو هﺪﻣآ ﺖﺳا
، ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ
ار رد ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻳ ﻚ هار و شور ﺖﺑﺎﺛ رد ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺎﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻪـﺑور ور هدﺮـﻛ .ﺖـﺳا ﻛﺮﺗ ـﻴ
،ﻪ
رﻮﺸﻛ ي ﺖﺳا ﻪﻛ اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﺎﻫ ي ز ﻳ دﺎ ي ﻪﺑ
،ﺎﭘورا ﺮﻣآ ﻳ ﺎﻜ و ﻪـﻘﻄﻨﻣ دراد و نﻮـﭼ رد هرود ﺪﺟ ـﻳ ﺪ و
ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﺪﻌﺑ
زا بﻼﻘﻧا ﻣﻼﺳا ﻲ اﻳ
،ناﺮ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي اﻳ ﻦ ﻪﺳ ﺐﻄﻗ ﺎﺑ ﻢـﻫ توﺎـﻔﺘﻣ هﺪـﺷ
،ﺖـﺳا
ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ رد ﺶﺸﻛ ﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲ ﺑﻴ ﻦ اﻳ ﻦ ﻪﺳ ﻧﻴ وﺮ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . اﻳ ﻦ
،رﻮﺸﻛ ﻤﻧ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺪـﺟ
،دﻮﺷ رد ﻦﻤﺿ ﻪﻤﻫ ﺶﺗﻼﻜﺸﻣ ﻢﻫ
ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﺣ ﻤﻧ ﻲ دﻮﺷ . ﺎﺑ ﭘﻴ ﻦﺘﺳﻮ ﻪﺑ دﺎﺤﺗا ﻳ ﻪ
،ﺎﭘورا ﺸﺨﺑ ﻲ زا
ﻣ تﻼﻜﺸ دﺎﺼﺘﻗا ﻳ ﺶ ﻞﺣ .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﻣا
ﻞﻜﺸﻣ ﻨﻣا ﻴﺘ ﻲ نآ ﺎﭘ ﺎﺟﺮﺑ ا ﺖﺳ ﻪﻛ رد ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﺑ ﺮﻣآ ﻳ ﺎـﻜ
ﻞﺣ ﻣ ﻲ ﻮﺷ د
؛ ﻟو ﻲ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ شا ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ز ﻳ دﺎ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻪﺑ لﺎﺣﺮﻫ ﺮﻫ ماﺪﻛ زا اﺮـﮔ ﻳ ﺶ
،ﺎـﻫ
ﺗﻼﻜﺸﻣ ﻲ ار اﺮﺑ ي ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ رد تﺪﻣزارد اﻳ
دﺎﺠ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﻚـﻳ ﺖـﺳد ﻧﻴ ﺪﻨﺘـﺴ و ا ـﻳ ﻦ ﻳ ـﻜ ﻲ زا تﻼﻜـﺸﻣ گرﺰـﺑ
ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ ﺖـﺳا .
ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﺎﻫ ي ﺮﻜﻔﻨﺷور ي ﻣﻼﺳا ﻲ رد اﻳ ﻦ رﻮﺸﻛ ـﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻮـﻗ ي ﺖـﺳا . رد ـﻋ ﻴ ﻦ
،لﺎـﺣ ﺮﺟ ـﻳ نﺎ ﺎـﻫ ي
ﺮﻜﻔﻨﺷور ي ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ ﻧﻴ
،ﺰ زا راﺪﺘﻗا ز ﻳ دﺎ ي رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ
. زﻮﻨﻫ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺘﻧ ـﺑ
ﻴ ﻦ ا ـﻳ ﻦ ﻪـﺳ
اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻧزاﻮﺗ ﻲ دﺎﺠﻳا ﺪﻨﻛ . زﻮﻨﻫ رد اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﺎﻫ ي ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ رد ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﻣا ﻴ ﺎﻫﺪ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ز ـﻳ دﺎ ي اﺮـﺑ ي
ﭘﻴ ﻦﺘﺳﻮ ﻪﺑ دﺎﺤﺗا ﻳ ﻪ ﺎﭘورا و ﻞﺣ تﻼﻜﺸﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ي و رﺎﺗ ﻳ ﺨ ﻲ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ .دراد دﻮـﺟو ﺲﻜﻋﺮـﺑ
، رد
ﻣ ﻴ نﺎ ناﺮﻜﻔﻨﺷور ﻣﻼﺳا
ﻲ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ
ﻮﺧ ﻳ ﻦﺘـﺸ و ﻮﻫ ـﻳ ﺖ رﺎـﺗ ﻳ ﺨ ﻲ ﻛﺮﺗ ـﻴ ﻪ ﻖـﻓا ﺎـﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﺘـﺴﻧاد
ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺟ ﻳ نﺎ ﺎﻫ ي ﻠﻣ ﻲ اﺮﮔ ﻲﻳ ﻤﻋ ﻴ ﻘ ﻲ رد ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ دﻮﺟو دراد ﻪﻛ ﻮﻘﺗ ﻳ ﺖ نآ اﺮـﺑ ي ﻆـﻔﺣ
تﺪﺣو ﻠﻣ ﻲ ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻢﻬﻣ ﺖﺳا . ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ شﻼﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﺎﺑ ﻊﻤﺟ ندﺮـﻛ ﺮﺟ ـﻳ نﺎ مﻼـﺳا اﺮﮔ ﻲـﻳ و
ﺎﺑ ﺖﻳﺪﺿ ﻦﻳد
، ﻪﻧﻮﮔ ا ي زا رﺎﺘﻓر درﻮﻣ ﺪﻨﺴﭘ ﻪﺑ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺶ دراﺬﮕﺑ ) ﺖﻟود دﺎﺑآ ي
، 1383 رد.(
لﺎـﺳ ﺎـﻫ ي
ﺧا ﻴ
،ﺮ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﻪﻌﺳﻮﺗ رﺎـﻜﻤﻫ ي ﻪـﻘﻄﻨﻣ يا ﺖـﺳا .
،ﻊـﻗاورد ﺎـﺑ
ﺖـﺳﺪﺑ
ﻦﺘﻓﺮﮔ ترﺪﻗ ﻂﺳﻮﺗ بﺰﺣ ﺖﻟاﺪﻋ و
،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻫﺎﺷ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻂﺑاور ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي ﻮﻀﻋ ﻮﻛا
ﻢﻴﺘﺴﻫ
(Congressional Research Service, 2010)
رد.
ﺘﻧ ﻴ
،ﻪﺠ دﺰﻧ ﻳ ـﻜ ﻲ ـﺑ ﻴ ﻦ ود رﻮـﺸﻛ ﻢـﻬﻣ
ﻮﻀﻋ
،ﻮﻛا ﻨﻌﻳ ﻲ اﻳ ناﺮ و ﻛﺮﺗ ﻴ ﻪ دراد لﺎﻤﺘﺣا و
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ رﺎـﻜﻤﻫ ي ﺎـﻫ ي ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ا ـﻳ ﻦ ود ترﺪـﻗ
ﻣا ﻴ راوﺪ دﻮﺑ و اﻳ ﻦ رﺎﻜﻤﻫ ي ﺎﻫ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻮﻛا ار ﻮﻘﺗ ﻳ ﺖ ﺪﻨﻛ .
نﺎﮕﺒﺨﻧ و
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻠﺧاد ﻲ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي هزﺎﺗ لﻼﻘﺘﺳا
،ﻪﺘﻓﺎﻳ رد ﻋ ﻪﺻﺮ ﻠﺧاد ﻲ ﺎﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻢﻬﻣ ﺳ ﻴ ـﺳﺎ ﻲ
، ﻣﻮـﻗ ﻲ و ﻮـﻫ ﻳﺘ ﻲ
ﻪﺑور ور ﺪﻨﺘﺴﻫ . نﺎـﻛرا رد لﺰﻟﺰﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻒﻌﺿ
ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻲﻠﺧاد ﻲﻧﺪـﻣ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﻟود ،ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ مﺎﻈﻧ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻫ
دﻮﻬﺸﻣ يدراﻮﻣ رد هﮋﻳو ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ و ﻒﻌﺿ و دراد راﺮﻗ و شزرا ﻪـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
دراد طﺎﺒﺗرا ترﺪﻗ ماﻮﻗ و ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ)
،ﻲﻜﻠﻣ 1387 ص ، 131 ﻨﭽﻤﻫ.(
ﻴ ﻦ دﺎﺼﺘﻗا اﻳ ﻦ
،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر ﻳ ﺰ ي ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ هرادا ﻣ ﻲ
،ﺪﺷ تﻼﻜﺸﻣ ﺴﺑ
ﻴ رﺎ ي ار اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ دﻮـﺟو
هدروآ ﺖﺳا . ﻣ ﻴ ثاﺮ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي دﺎﺤﺗا ورﻮـﺷ ي
، ﻪـﺑ دﻮـﺟو نﺪـﻣآ ناﺮـﺤﺑ ﺎـﻫ ﻲﻳ ﺖـﺳا ﻪـﻛ
ر ﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﻤﻋ ﻴ ﻖ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ و ﻣﻮﻗ ﻲ ﺪﻧراد . نوﺰﻓا ﺮﺑ اﻳ
،ﻦ نﺎﮕﺒﺨﻧ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻧﻴ ﺰ رد ﻈﻨﺗ ﻴ ﻢ
ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ دﻮﺧ رﺎﭼد ﻒﻌﺿ هدﻮﺑ و ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺪﻧا زا ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻠﭘﻮﺋژ ﻴﺘ ﻴ ﻚ دﻮـﺟﻮﻣ رد
ﻪﻘﻄﻨﻣ هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻣ ﺪﻧﻮـﺷ . ﺮﺘـﺸﻴﺑ
،ﺎﻫرﻮـﺸﻛ اراد
ي ﺖـﻣﻮﻜﺣ ﺎـﻫ
ي ﺪﺒﺘـﺴﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪـﻛ ناﺮـﺒﻫر
ﻣﺎﻤﺗ ﻴ ﺖ هاﻮﺧ ﺪﻧراد . زا ﺎﺠﻧآ ﻲﻳ ﻪﻛ اﻳ ﻦ
،نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻋوﺮﺸﻣ ﻴ ﺖ ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻤﻛ ﻲ
،ﺪﻧراد رد ﭘ ﻲ اﻳ دﺎـﺠ
ﺎﻫدﺎﺤﺗا ي ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﺗ ﻤﻛﺎﺣ ﻴ ﺖ دﻮﺧ ار ﺑﻴ ﻪﻤ ﺪـﻨﻨﻛ ـﺳرﺮﺑ. ﻲ ثداﻮـﺣ ﺲـﭘ
زا ﺎﭘ ـﻳ نﺎ
ﮓﻨﺟ
،دﺮﺳ نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻫد ﮕﻧا ﻴ هﺰ ﺎﻫ ي ﻠﻣ ﻲ اﺮﮔ ﻳ ﻪﻧﺎ ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻠﭘﻮﺋژ ﻴﺘ ﻴ ﻜ ﻲ ﺪـﻧراد
؛ ﻞـﻣﺎﻋ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ﻫ ﺘﺴ ﺪﻨ ) ﻈﻋاو ﻲ (ب)
، 1387 ص ، 26 ا.(
ـﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪـﺑ
لﺎـﺒﻧد اﻳ دﺎـﺠ ﻂـﺑاور ﺎـﺑ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻳ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ نﺎﺸﻌﻓﺎﻨﻣ ار
رد هﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ ﺪﻨﻨﻛ ﺎﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺮﺑ رﻮﻣا ﻠﺧاد ﻲ ﻂﻠﺴﻣ
،ﺪﻧﻮﺷ زا اﻳ ﻦ ور ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻧاﺪﻨﭼ ﻲ ﻪﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ رد
،ﻮﻛا ﻪـﻛ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ ي تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ ﺖـﺳا
ﺪﻧداﺪﻧ . اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ هراﻮﻤﻫ زا دﺮﺒﻫار
» دﺎـﺤﺗا و فﻼﺘـﺋا « اﺮـﺑ ي ﺮﺘـﺸﻴﺑ ندﺮـﻛ ﻊﻓﺎـﻨﻣ دﻮـﺧ
لﺎﺒﻘﺘﺳا هدﺮﻛ ﺪﻧا . ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ تﺎﻈﺣﻼﻣ ﻨﻣا
ﻴﺘ ﻲ و دﺎﺼﺘﻗا ي
، ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﺎﻫر ﻲﻳ زا ﻪﻄﻠﺳ ﺳور ﻴ
،ﻪ ﺧﺮﺑ ﻲ
زا ﺎﻫرﻮــﺸﻛ اﺮــﺑ
ي اﻳ دﺎــﺠ
،نزاﻮــﺗ هﺎــﮕﻧ ﻪــﺑ بﺮــﻏ ار ﻪــﺑ ناﻮــﻨﻋ ﺳ ﻴ ﺖــﺳﺎ ﺟرﺎــﺧ ﻲ دﻮــﺧ
ﺰﮔﺮﺑ ﻳ هﺪ ﺪﻧا ﻳ) ﻧادﺰ ﻲ و ﺘﻤﻫ ﻲ
، 1387 ص ، 40 .(
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ اﻳ ﻪﻜﻨ ﮓﻨﻫﺮﻓ رﺎﻜﻤﻫ ي ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ رد
ﻣ ـﻴ ﺎ ن ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ي ـﺳآ ﻴﺎ ي ﺰـﻛﺮﻣ ي و زﺎـﻘﻔﻗ
دﺎﻬﻧ ﻳ ﻪﻨ هﺪﺸﻧ و زا ﻓﺮﻃ ﻲ ﺧﺮﺑ ﻲ ﻲﻨﻤﺷد ﺎﻫ و تﻼﻜﺸﻣ ﻣ
ﻴ نﺎ ﺖﻟود ﺎﻫ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ دﻮﺟو
،دراد ﻞـﻣﺎﻋ
ﻢﻬﻣ ﺎﻘﺑ و ﻊﻔﻧ كﺮﺘﺸﻣ ﺚﻋﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ آ ﻬﻧ ﺎ زا رﺎﻜﻤﻫ ي ﺎﺑ ﻞﻜـﺸﺗ ﺎـﻫ ي ﻪـﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ لﺎﺒﻘﺘـﺳا
ﻨﻨﻛ ﺪ . ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻘﺑ ي ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
زا ﻮﺳ ي روﺮﺗ ﻳ
،ﻢـﺴ يورﺪـﻨﺗ
، فﻼﺘـﺧا يﺎـﻫ ـﻗ ﻣﻮ ﻲ و داﮋـﻧ ي
،
اﺪﺟ ﻲﻳ ﺒﻠﻃ ﻲ و ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ ي ﺪﻬﺗ ﻳ ﺪ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻞﺋﺎﺴﻣ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﭘﻴ ﭽ ﻴ ﮔﺪ ﻲ و ﻢﻫرد ﻨﺗ ﻴ ﮔﺪ ﻲ
، ﻂـﻘﻓ
ﺎﺑ ﻂﺑاور ﻪﺒﻧﺎﺟود ﻞﺣ و ﻞﺼﻓ ﻤﻧ ﻲ دﻮﺷ . زا ﻤﻫ ﻴ ﻦ
،ور رﺎﻜﻤﻫ ي ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ ﻣ
ﻴ نﺎ ﺖﻟود ﺎﻫ ي ﻪـﻘﻄﻨﻣ
و ﺎﻳ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ و دﺎﺤﺗا ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي د ﻳ ﺮﮕ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ دﺮﺒﻫار رد ﻂـﺑاور ﺟرﺎـﺧ ﻲ رﻮـﺸﻛ ﺎﻫ ي ا ـﻳ ﻦ
ﻪﻘﻄﻨﻣ حﺮﻄﻣ ﺖﺳا ) ﻈﻋاو ﻲ
، 1388 ص ، 137 .(
ﺳرﺮﺑ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ور ﻳ دﺮﻜ ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ي اﻳ ﻦ
،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻣز ﻴ ﻪﻨ رﺎـﻜﻤﻫ ي و
فﻼﺘﺋا ﺎﺑ ترﺪﻗ ﺎﻫ ﻛﺎﺣ ﻲ زا نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﺒﻫر اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ دﺎﺤﺗا ﺎﻫ و فﻼﺘﺋا ﺎـﻫ
ﺎﺗ نآ هزاﺪﻧا ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺘﺴﻫ ﺪﻨ ﻪﻛ اﺮﺑ ي ﻆﻔﺣ و ﺎﻘﺑ ي ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺎﻬﻧآ
ﺮﺿ رو ي ﺖﺳا . نوﺰﻓا ﺮﺑ اﻳ
،ﻦ
ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﺮﻈﻧرد ﺖﺷاد ﻣ ﻴ ناﺰ ﻜﻤﻛ ﻲ ﻪﻛ ﺧﺮﺑ ﻲ زا نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ و دﺎﺤﺗا ﻳ ﻪ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻆﻔﺣ ژر ﻳ ﻢ ﺎـﻫ ي ا ـﻳ ﻦ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻣ ﻲ ﻨﻨﻛ
،ﺪ ﻠﻣﺎﻋ ﻲ ﻢﻬﻣ رد زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺖﻟود ﺎﻫ اﺮﺑ ي رﺎﻜﻤﻫ ي ﺎﺑ ﺖﺳا ﺎﻬﻧآ .
زا ـﻤﻫ ﻴ ﻦ
،ور رد
ﻣز ﻴ ﻪﻨ رﺎﻜﻤﻫ ي و اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳ اﻳ ﻦ ﺖﻟود ﺎﻫ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
،ﺎـﻫ ﺪﻫﺎـﺷ تﺪـﺷ و ﻒﻌـﺿ ﺎـﻫ و ـﺘﺣ ﻲ
