و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻊﻧاﻮﻣ زﺎﻘﻔﻗ
ﻊﻴﻓر ﻦﻴﺴﺣ
*
ﻳدﺎﺘﺳا نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﺮﻳﺪﻣ و رﺎ
ﻲﻣﻮﻠﻈﻣ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا
ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد
سﻮﻟﺎﭼ ﻲﻣﻼﺳا دازآ
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ) 15
/ 11 / 1390 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 30
/ 2 / 1391 (
هﺪﻴﻜﭼ ﻢﻬﻣ زا ﻪﻫد رد ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳﺮﺗ زا ﻪـﻛ دﻮـﺑ يورﻮـﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺮﻗ ﺮﺧآ يﺎﻫ
ﺪﻣﺎﻴﭘ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ حﻮﻄـﺳ رد ﺎـﻫوﺮﻴﻧ ﻪﻧزاﻮﻣ و ترﺪﻗ ﻂﺑاور ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد نآ يﺎﻫ لﺎـﻌﻓ و يا
ترﺪـﻗ نﺪـﺷ يﺎـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ ﺑ و يا ﻪ ﻪﻘﻄﻨﻣ صﻮﺼﺧ ﻲﺑﻮﻨﺟ هزﻮﺣ رد ذﻮﻔﻧ و رﻮﻀﺣ ﺖﻬﺟ يا
دﺎﺤﺗا ﺶﻴـﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا يورﻮﺷ
ﻪﺑ ﻦﻳا زا رﻮﻀﺣ ﺖﻠﻋ دﺎﺤﺗا
ﺖـﺑﺎﻗر گرﺰـﺑ يزﺎـﺑ ﻦـﻳا رد .ﺪـﻧدﻮﺒﻧ ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ردﺎﻗ يورﻮﺷ
ﻴﺑ ﻲﻠﺻا ﻪﻘﻄﻨﻣ ترﺪﻗ ود ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا ﻦ ﻢﻫ يا
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺖﺳا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺑ راﻮﺟ
هداد ﻲﺳرﺮﺑ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﻪﻘﺑﺎﺳ ياراد ﻲﻧﺪﻤﺗ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
رﺎ نﺎـﺸﻧ
ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ هﺪﻨﻫد كاﺮﺘﺷا دﻮﺟو
يﺎﻫ ـﻳاﺮﮕﻤﻫ هار ﺮﺳ ﺮﺑ ﻲﻌﻧاﻮﻣ ﺎﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻴـﺳآ رد ﻲ
هزﻮــﺣ رد ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﺎــﻬﻧآ ﻪــﻛ ﺪﻨﺘــﺴﻫ وﺮــﺑور يﺰــﻛﺮﻣ ﺶــﻘﻧ ﻞــﺑﺎﻘﺗ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋﺪــﻳا ﺖــﺑﺎﻗر يﺎــﻫ
يﺎــﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺑﺎﻗر و (ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ)يا .دﺮﻴﮔ
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ﻪﻴﻛﺮﺗ ،ناﺮﻳا ،ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،يرﺎﻜﻤﻫ ،ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
*Email: hooshyar22@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻢﻬﻣ زا ژ تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳﺮﺗ ﻪﻫد رد ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋ
دﻮـﺑ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺮﻗ ﺮﺧآ يﺎﻫ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رﻮﻬﻇ نآ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﻮﻧ
لﻼﻘﺘﺳا ﻂﺑاور ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ دورو و يورﻮﺷ ﻲﺑﻮﻨﺟ هزﻮﺣ رد
ﻦﻴﺑ ﻪﺑ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ يﺪﻳﺪﺟ ﻢﻈﻧ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ .دﻮﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﻢﻫ ﻪﻛ ﺪﻣآ دﻮﺟو
يا
ﻦﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻢﻫ و ﻛ لﻮﺤﺘﻣ ار ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺐـﺳﺎﻨﻣ فﺮـﺼﻣ يﺎـﻫرازﺎﺑ ،يژﺮـﻧا ﻲﻨﻏ و رﺎﺷﺮﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ .دﺮ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ياﺮﺑ ناﺮﺤﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،يراﺬﮔ
ناﺮﺤﺑ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺘﻳﻮﻫ يﺎﻫ و ﻲـﺳﺎﻴﺳ و يرﺎﺘﺧﺎـﺳ يﺎﻫ
ﺖﻟود يﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻒﻌﺿ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺚـﻋﺎﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻤﻫ و ﻪﻤﻫ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ـﺷ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﺻﺮﻋ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺮﮕﻳد ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻠﺟ رﺎـﻨﻛ رد ،نآ يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ زا ﻲـﻜﻳ .ﺪ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻘﻄﻨﻣ اﺮﻓ يﺎﻫ
ترﺪﻗ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ ،يا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ذﻮﻔﻧ و رﻮﻀﺣ ياﺮﺑ يا
ﻪﺑ ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رﻮﻀﺣ ﺖﻠﻋ
دﺎﺤﺗا ﻲـﺳﺎﺳا ﺶـﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ردﺎﻗ يورﻮﺷ
ﺐﺣﺎﺻ زا يرﺎﻴﺴﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ نﺎﻴﻣ ﻦﻳارد .ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﺻا هزﻮﺣ ناﺮﻈﻧ
ود ﻦﻴـﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد
ﺎﺑ ﻊﻗاورد .ﺖﺳا ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ
رد ﻞﻘﺘـﺴﻣ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رﻮـﻬﻇ و يورﻮـﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ
رد يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﺪـﻳﺪﺟ ﺶـﻘﻧ ﻒﺸﻛ ياﺮﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﻚﻳ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮﺣ نﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ناﻮﻨﻋ
دﺎـﺤﺗا ﺎـﺑ ﻢـﻫ ،يورﻮـﺷ
ﺖﺻﺮﻓ رد ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﻦﺘﻓﺎﻳ فﺪﻫ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ
ﻦﻳا يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻊﻓر فﺪﻫ ﺎﺑ ﻢﻫ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ور
تروﺮﺿ و ﻲﻠﺧاد ﻪﺻﺮﻋ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ
هﺮـﻬﺑ ﺎـﺑ ﻚﻳ ﺮﻫ ،نﺎﻧآ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ زا يﺮـﻴﮔ
ﺖﺳﺎﻴﺳ صﺎﺧ يﺎﻫ
،
كاﺮﺘـﺷا نﻮـﭼ ﻲﻳﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪـﻳﺎﭘ ﺮـﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎـﻈﺣﻼﻣ ،ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎـﻫ
ﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ و ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ ﺖـﻴﻌﺒﺗ ﻪﺑ نآ ﻒﻴﺻﻮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر .ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺑ ﻚ
زا
» گرﺰﺑ يزﺎﺑ «
ناﻮـﻨﻋ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﺳور و ﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ ﻦﻴﺑ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ
» يزﺎـﺑ
ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ «
دﺮﺑ رﺎﻜﺑ ار ه
ا ﺮﺑ ،ﺖﺳا رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا .ﺪﻧ و ﻞـﺑﺎﻘﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﺳر
ﻪﺑ و ﺖﺑﺎﻗر ﺎﻳ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﺒﻋ
و ناﺮـﻳا رﻮـﺸﻛ ود يرﺎﻜﻤﻫ زا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻧاﻮﻣ ﺎﻳ
يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎـﺳ رﻮـﻀﺣ ﺎـﺑ ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ دﺎﺠﻳا ﺖﻬﺟ يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ ﻚﻳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺮﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ يورﻮـﺷ دﺎـﺤﺗا ﻲـﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺪﻌﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ ﻦﻳا لﻮﺣ ﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ .ﺖﺳا
ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ 1
ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد رد يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺎﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ هﺪـﺷ ﻪﺋارا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ .ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ،دزادﺮﭘ ﻲﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا
ﻪﺑﺮﺠﺗ زا ﻞﺻا ﻪﺸﻳر ﻲﻳﺎﭘورا ﻊﻣاﻮﺟ يﺎﻫ
رد .ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻳﺎـﭘورا يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲـﭘ
رد
يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻲﻨﻓ ﻂﺑاور ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻮﺗ لﺎـﺣ رد يﺎﻫرﻮـﺸﻛ زا يرﺎﻴـﺴﺑ ، ﻪﻌـﺳ
هﺮـﻬﺑ نآ زا يﺮـﻴﮔ ار
ﻪﺑ ﻪﺑ .ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﺷر ياﺮﺑ دﺮﺒﻫار ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺗرﺎﺒﻋ
ﻪﺑ و ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻠﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻚﻳ ﻂﻘﻓ ﻲﻠﻣ هﺎﻓر و ﻪﻌﺳﻮﺗ زا ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ حﻮﻄﺳ
ﻪـﻨﻴﻣز ﺪـﻳﺎﺑ رﺎـﭼﺎﻧ يﺎـﻫ
ﻦﻴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ و تﺎﻧﺎﻜﻣا زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ .ﺪﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻪﻣﺎﻧ ،رﺎﻛوزﺎـﺳ ﻦـﻳا يﺰـﻳر
ﺖﻴﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا يا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
.ﺖﺳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣﺎﻤﺗ يور ﺶﻴﭘ
ﻪﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﻢـﻬﻣ زا ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪﺳر
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﻫرﺎﻛوزﺎـﺳ ﻦـﻳا ﻦﻳﺮـﺗ ﻦﻴـﺑ يﺰـﻳر
ﺻﺮﻋ رد فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﺖﻬﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪ
ﻦﻴﺑ يﺎﻫ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻦـﻳا .ﺖـﺳا ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦـﻳا ﺎﻣا .دﺮﻛ رﻮﻬﻇ مود ﻲﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ ،دﻮﺑ دﺎﺼﺘﻗا و ترﺎﺠﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يا
ﻪﺑ ﺮﻣا هﮋﻳو ﻪﻫد رد 1980 ﻪﻘﻄﻨﻣ فوﺮﻌﻣ جﻮﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ .دﺮـﻛ اﺪـﻴﭘ ﻲـﺻﺎﺧ ﻞﻜـﺷ ﺪـﻳﺪﺟ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ار يا
ﺪﻨﭘ يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ناﻮﺗ يرﺎـﻜﻤﻫ ﺮـﺑ نوﺰـﻓا ﻪـﻛ ﺖـﺷا
يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ
و ترﺎـﺠﺗ دﻮـﺟو ﻦـﻳا ﺎـﺑ .دراد ﺖـﻟﻻد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ،ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد ،ﻲﺳﺎﻴﺳ دﺎﻌﺑا
ﻲـﻣ ﻲﻗﺎـﺑ ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ هژوﺮـﭘ يﺰـﻛﺮﻣ ﺪـﻌﺑ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪـﻧﺎﻣ
(Lombaerde and Van
Langenhov, 2005, p. 3)
.
ﻒﻳﺮﻌﺗ نﻮﻨﻛﺎﺗ ،ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ هﺪﻳﺪﭘ هرﺎﺑرد يﺎﻫ
ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﺋارا
.ﺖـﺳا هﺪﺷ
ﻪـﺘﻜﻧ ﺎـﻣا ﻢـﻬﻣ
ﻪﻜﻨﻳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا رد ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪﻧور دﻮﺧ ﻞﻜﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻣ زﺎﻏآ ﻪﻄﻘﻧ ﻚﻳ زا2
ﻮﺷ ﻦـﻳا ﻪﻣادا رد و د
ﻲﺳﺎﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﺪﻧور ﻪﺑ ﺮﺗ
مﺎﻧ »
3ﺰﻴﺧ «
ﻞـﻣﺎﻛ ﻪـﺑ نآ زا ﺲﭘ و هﺪﻴﺳر ﻞﻜـﺷ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲـﻨﻌﻳ دﻮﺧ
» يﺮـﺴﺗ « و
» شﺮﺘـﺴﮔ «4
ﻲـﻣ
شﺮﺘـﺴﮔ ،ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ﻪـﻣزﻻ .ﺪـﺳر
ﺎﻜﻤﻫ ير طﺎﺒﺗرا و ﻲﺘﻴﻨﻣا ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻨﻓ ،يدﺎﺼﺘﻗا عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪـﻤﻫ و هدﺮﺘـﺴﮔ
1. Integration Theory 2 . Iintiation 3 .Takeoff 4. Spillover
ﻪـﺘﻔﮔ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦـﻳا رد .ﺖـﺳا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫﺪﺣاو ﻪﺒﻧﺎﺟ
» نﺎـﻫﻮﺟ
ﮔ ﻧﻮﺘﻟﺎ ﮓ « ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻚـﻳ ﻪـﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺮﮕﻳزﺎﺑ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ نازادﺮﭘ
ﺠﻨﻳا رد و هﺪﺷ ﺪﺣاو ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪﻧور ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎ
) ،يﺪﻤﺤﻣ
1370 ص ، 45 ( .
ﻲﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
مﺎﻈﻧ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺪﻳﺪﭘ ﻚﻳ ،يا ﺖﺳا ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ يﺎﻫ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار نﺎﺸﻳﺎﻫ
ﻞﻜﺷ و ﺪﻨﻫد
نﺎﻣزﺎـﺳ زا يﺪـﻳﺪﺟ يﺎـﻫ دﺎـﺠﻳا ار ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻪـﺑ .ﺪـﻧراد ﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ ﻲﻠﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﻟود ترﺎـﺒﻋ
هوﺮﮔ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد يﺪﻧور ﺪﻳﺎﺑ ار ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺮﺘﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺎﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد يﺪـﻳﺪﺟ دﺎـﻬﻧ ﺎـﻳ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﺑ ﺖﺳد دﻮﺧ ﻲﻠﺧاد لﻼﻘﺘﺳا ﻆﻔﺣ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﻧز .ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻀﻋا ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ نآ يﺎﻫ
ا رد ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺎﺘﺳار ﻦﻳ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎﻫ
.ﺖـﺳا ﻞﮕﻴﭙـﺷا و يرﻮﺘﻧﺎـﻛ ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
ﻲﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎـﺑ ﺎـﻬﻧآ .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ دورو ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ و ﺪﻣآرد ﺶﻴﭘ ناﻮﻨﻋ
حﺮﻄﻣ ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ندﺮﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،(ﻲﻧﺎﻬﺟ) ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲـﻠﺧاد مﺎـﻈﻧ و يا ار ﻪـﻘﻄﻨﻣ ،
رد ود ﻪﻧﺎﻴﻣ ﻪﻘﻠﺣ ﻊﻗاو
ﻪـﻛ ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺪﺣاو ار نآ و ﻪﺘﺴﻧاد ﺮﮕﻳد ﺢﻄﺳ ﻲﻳﺎـﻳﻮﭘ ياراد
ﻪﺘﺴﻧاد ،ﺖﺳا ﻲﻠﺧاد
،مﺎﺠـﺴﻧا ناﺰـﻴﻣ و ﺢﻄـﺳ) ﻲﻠـﺻا ﺮـﻴﻴﻐﺘﻣ رﺎـﻬﭼ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ود نآ .ﺪﻧا
طﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺎﻫ
ﻲﺳﺎﺳا ﺶﺨﺑ ﻪﺳ ﻪﺑ ار هﺪﺷ اﺮﮕﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،(ﻂﺑاور رﺎﺘﺧﺎﺳ و ترﺪﻗ ﺢﻄﺳ ،
ﺗ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يﺰﻛﺮﻣ ﺶﺨﺑ ،ﺖﺴﺨﻧ :ﺪﻧدﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸ
دﻮـﺷ
ﻪـﻨﻴﻣز ياراد ﻪـﻛ يﺎـﻫ
ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻪﻨﻴﻣز ﻪﺑ ﺎﻳ و هدﻮﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﺖـﺳد كﺮﺘـﺸﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ و يدﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺲﻧﺎﺠﺗ و مﺎﺠﺴﻧا ﻲﻋﻮﻧ زا و ﺪﻨﺑﺎﻳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ )
،ﻲﻤﺳﺎﻗ 1384 ص ، 216 را ناﺰﻴﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ( طﺎﺒﺗ
يﺎـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ نورد يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻒﻴﻌﻀﺗ ﺎﻳ ﺖﻳﻮﻘﺗ رد ﻂﺑاور عﻮﻧ و يا
ﺖـﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﺎﻫ ،ﻲﻧاﺪـﻟو يﺮـﻔﻌﺟ)
1385 ص ، 294 .(
ﻪﻴﺷﺎﺣ) ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺶﺨﺑ ،مود
طﺎـﺒﺗرا ،ﺮـﺘﻤﻛ مﺎﺠﺴﻧا زا ﻪﻛ ﺖﺳا (يا يﺎـﻫ
،ﺮـﺘﻤﻛ
ﻪﺑ ترﺪﻗ حﻮﻄﺳ
ﺖـﻬﺟ ًﻻﻮـﻤﻌﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﻂﺑاور و ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺖﺒﺴﻧ يﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا .دراد ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ زا جرﺎﺧ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ نﺎﻧآ يﺰـﻛﺮﻣ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ هﺪﻨﻳآ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻧﺪﻧﻮﻴﭙﺑ
،ﻲﮔرﺰﺑ و ﻲﻨﻴﺴﺣ) 1381
ص ، 8 .(
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺶﺨﺑ ،مﻮﺳ
ترﺪـﻗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ و ﻪـﻘﻄﻨﻣ زا جرﺎﺧ ﻪﻛ ﺮﮔ
ﻪـﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يﺎـﻫ .ﺖـﺳا يا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ درﻮﻣ رد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻮﺸﻛ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺪﻨﺘـﺴﻴﻧ ﻪـﻘﻄﻨﻣ نآ يﺎﻫر
ﻲﻣ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻦﻴﺑ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ رد ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻧزادﺮﭘ
درﻮـﻣ رد ﺐـﺗاﺮﻣ ﻪﻠـﺴﻠﺳ ياراد ﻪـﻛ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺖﻟود ،ﺖﺳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ار دﻮﺧ ﺰﻴﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ زا جرﺎﺧ يﺎﻫ
ﺮـﻴﮔرد ﺮﮕﻳد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻞﻠﻤﻟا
ﻲﻣ ﻨﻨﻛ ﺪ ،داﺪﺸﻴﭘ) 1381 ص ، 49 .(
ﻲـﻣ ﻞﮕﻴﭙﺷا و يرﻮﺘﻧﺎﻛ ﺚﺤﺑ سﺎﺳاﺮﺑ
ـﺠﻴﺘﻧ ناﻮـﺗ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﻪـﻴﻛﺮﺗ و ناﺮـﻳا ﻪـﻛ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪ
شﻼﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻋﻮﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻜﺑ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ و ﻲﻠﻣ حﻮﻄﺳ رد دﻮﺧ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ شﻼﺗ يا
ﻪﻘﻄﻨﻣ تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﺗ ﻪﺑ دﻮﺧ يا
ﺖﺻﺮﻓ و تﺎﻧﺎﻜﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا صﻮﺼﺧ ﻲـﺷﺎﻧ يﺎﻫ
زا ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا دﻮـﺧ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻮﺳ ﻚﻳ
ﺎـﺠﻧآ زا .ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻧﺎﻬﺟ تﻻدﺎﻌﻣ رد يﺮﺗﻻﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و هﺪﻴﺸﺨﺑ ﺖﻋﺮﺳ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻚﻳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ زا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا ﺰﻴﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﻣاﺪﻗا مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ ماﺪﻗا ،يا
ﺪﻌﺘـﺳا ياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻪﻴﻟوا يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ،ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ و هﺰـﻴﮕﻧا و دا
يرﺎﻜﻤﻫ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮـﮕﻳد ﻦﺘـﺳﻮﻴﭘ و ﺪﻨﺘﺴﻫ يرﺎﺠﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻲﻠﻤﻋ ،ﻪﺘﺴﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ يﺪﻌﺑ ﻞﺣاﺮﻣ فﺪﻫ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ هار ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻘﻄﻨﻣ راﺪﻳﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺪﻣ ﺪﻨﻠﺑ يﺎﻫ
.ﺖﺳا نﺎـﻤﻫ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﻪـﻧﻮﮔ
اد نﺎـﺸﻧ ﺎـﭘورا ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪـﺑﺮﺠﺗ و نﺎـﻳاﺮﮔدﺮﻛرﺎﻛ ﻪـﻛ ،هد
ﺐﺳﺎﻨﻣ
يرﺎـﻜﻤﻫ زا ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ياﺮـﺑ ار دﻮـﺧ شﻼـﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺗ يﺎـﻫ
هزﻮﺣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻦﻳا شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و هدﺮﻛ عوﺮﺷ يدﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﻨﻓ ﺎﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ،ﺎﻫ
ﻦـﻳا رد .ﺪـﻨﺑﺎﻳ ﺖـﺳد زﺎـﻘﻔﻗ و يﺰـﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧرد ﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺎﺑ رﺎﺘﺷﻮﻧ
ﻦـﻳا ﻲـﻠﻤﻋ يﺎـﻫﻮﮕﻟا نداد نﺎـﺸﻧ ﻦﻤـﺿ ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻌﺳ د
ﻲﻣ دراو يﺪﺟ ﺐﻴﺳآ لﻮﺻا ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ ار ﻲﻌﻧاﻮﻣ ،ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و هدﺮـﻛ ﺺﺨـﺸﻣ ،ﺪـﻨﻨﻛ
.ﻢﻴﻨﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار نآ زا رﻮﺒﻋ هار
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳا زﺎﻘﻔﻗ و
اﺮﻳا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺮﺑ نوﺰﻓا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و ن و يداﮋﻧ ،ﻲﻧﺎﺑز ،ﻲﻣﻮﻗ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻦﻬﻛ يﺎﻫ
ﻲﺒﻫﺬﻣ
ناﺰـﻴﻣ ﻪﺘـﺷﺬﮔ ﻪـﻫد ود رد ﻪـﭼﺮﮔا .ﺪﻧراد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ
يرﺎﻜﻤﻫ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﺤﺗ هراﻮﻤﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ و ﻲﺟرﺎﺧ و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ يا
ﺪﻧﻮﻴﭘ يﺎﻫ ﻪـﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻲﻋﻮـﻧ
ﻧﺮﺳ ﻦﻳا زا .ﺖﺳا هداد ﺪﻧﻮﻴﭘ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﺖﺷﻮ ،ﻲﻧﺪـﻤﺗ ،ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﺨﻳرﺎـﺗ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ور
ﻲﻧﺎﺑز ،ﻲﺑدا و
ﺖـﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺘﻴﻤﻫا و تﻮﻗ نﺎﻨﭼ زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﻣﻮﻗ
ﻲﻤﻧ ار يﺮﮕﻳد رﻮﺸﻛ ﭻﻴﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ كاﺮﺘﺷا و ﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ دز لﺎﺜﻣ دﻮﺷ
ﻲﻳﺎﻫ .ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
ﺑ نوﺰﻓا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻦﻳا ﺮ ﻲﻠﻜﺷ
ﺶﻴﭘ ار فﺮﻃ ود ﻞﻤﻋ رد ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻲﻣ ﻚﻳدﺰﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺶﻴﭘ زا ﻨﻛ
.ﺪ
ﻲـﺧﺮﺑ ﻲﺒﻄﻗ ود مﺎﻈﻧ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻲﭘرد ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد و ناﺮﻳا ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ﺮﺼﻨﻋ ﻲﺳﺎﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ناﺮﮕﻠﻴﻠﺤﺗ زا دﺎﺤﺗا
ﺗ رد يورﻮـﺷ ﻦﻴـﻴﻌ
ﺶﻴﭘ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻨﺤﺻ رد ناﺮﻳا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ
ﻪـﺑ ناﺮـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ يدوز
ﻲﻧز ﻪﻧﺎﭼ ترﺪﻗ و ﻲﺒﺴﻧ زﺎﺘﻤﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎـﻣا .ﺖـﻓﺎﻳ ﺪـﻫاﻮﺧ لﺰﻨﺗ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ شا
ﻪﺑ ،يدوز فﻼﺘﺧا ﻪﻨﻣاد شﺮﺘﺴﮔ ﻲﺑ و ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﺖـﻟود رد ﻲﺗﺎـﺒﺛ رد هﺪـﻧﺎﻣزﺎﺑ دﺎـﻴﻨﺑﻮﻧ يﺎـﻫ
دﺎﺤﺗا رد يورﻮﺷ
يﺎﻴـﺳآ رد ﻪﻴـﺳور لﺎـﻌﻓ و ﮓـﻧرﺮﭘ رﻮﻀﺣ راﺮﻤﺘﺳا ،ناﺮﻳا يﺎﻫزﺮﻣ راﻮﺟ
ﻢﻬﻣ و زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻌﺳو و ﺖﻴﻤﻫا ،نﺪﺷ رﺎﻜﺷآ ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗ
دﺎﺤﺗا ﻪﺑ يورﻮﺷ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻲﺘﺳرد مﺪﻋ ،زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﻢﻴﻈﻋ ﺮﻳﺎﺧذ صﻮﺼﺧ يﺮـﻴﮔ
رﺎﻜـﺷآ
ﺪﺷ ،يزورﻮﻧ) 1379
ص ، 120 .(
ﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رﻮﻬﻇ ﻊﻗاورد ﻪﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰ
ﻪـﻛ ﻢـﻬﻣ رﺎﻴـﺴﺑ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮـﺋژ هزﻮـﺣ ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ
ناﺮـﻳا ﻪﺘـﺴﺟﺮﺑ و سﺎـﺴﺣ ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎـﺗ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،ﺖﺳا زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﻢﻴﻈﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا رﺎﺷﺮﺳ ﺎـﻣا ،ﺮـﮕﻳد رﺎـﺑ ﻚـﻳ (زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ ﻢﻬﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ) ﻦﻳا هﺎﮕﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻞﻜﺷ ﻚﻳ ﺎﺑ رﺎﺑ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
يﻮﺳ ﺪـﻨﻛ ﻪﺟﻮﺘﻣ دﻮﺧ ﻦﻴـﻨﭼ زا ﻲﻫﺎـﮔآ.
رﺎـﻜﺑ ﺎـﺑ دﻮـﺧ ﻲﺟرﺎـﺧ ﺖـﺳﺎﻴﺳ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ
يﺎﻴـﺳآ رﻮـﻬﻇ ﻪﻜﻧآ ﻦﻤﺿ .دﺮﮕﻨﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ هﮋﻳو ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﺘﻓﺎﻴﻫر ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺻﺮﻓ ﺪـﻨﻧﺎﻣ نآ هدرﻮـﺨﻧ ﺖﺳد و ﺮﻜﺑ يﺎﻫرازﺎﺑ و ﺖﻔﮕﻨﻫ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻳﺎﻬﺒﻧاﺮﮔ و ﻊﻴﺳو ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻻﺎﻛ بﺬﺟ ﻪﻨﻴﻣز ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ناﺮـﻳا يراﺬـﮔ
ماﺰﻟا ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻜﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞـﻤﻋ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻦﻳﻮـﻧ يﺎـﻫ
ﺪـﻨﻛ ،ﻖﻳﺪـﺻ) 1383
ص ،
177 .(
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺼﻨﻋ ﻪﺘﺒﻟا يﺎﻴـﺳآ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻪـﺑ ناﺮـﻳا ﻲﻣﻼـﺳا يرﻮـﻬﻤﺟ هﺎـﮕﻧ عﻮﻧ رد ﺮﮕﻳد هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ،يﺰﻛﺮﻣ ﺎﻫ
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻲﺘﻴﻨﻣا ي دﺎﺤﺗا
ﻪـﭼ ،نآ زا ﻲﺷﺎﻧ ترﺪﻗ دﻮﺒﻧ و يورﻮﺷ
ﻲﺑ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ زا ﻲﺗﺎﺒﺛ
ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﭼ و ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻠﺧاد ﻲﻨﻣاﺎﻧ و فﻼﺘﺧا دﺪﻌﺘﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎـﺳ رﻮـﻀﺣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ فﻼﺘﺧا ﻲﺟرﺎﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻦﻴـﺑ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ و ﺎـﻫ و ﻮﺗﺎـﻧ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ترﺪﻗ مﻮﺠﻫ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ يﺎﻫ
ﺑ يا ،ﺎﺘـﺳار ﻦﻳا رد .ﺖﺳا ناﺮﻳا يﺎﻫرﺰﻣ راﻮﺠﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪ
ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺮﻄﺧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ناﺮﻳا ندﺮﻛ
تﻻﻮـﺤﺗ ﺮـﺛا ﺮـﺑ دﻮـﺧ ﻦﻴﻣزﺮـﺳ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ يزﺎﺑ ﺮﻴﮔرد ،يا
رد ﺎـﺗ هدﺮﻛ راداو ار ناﺮﻳا ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا .ﺖﺳا هﺪﺷ ترﺪﻗ يﺎﻫ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺑاﺮﺑ لﻼﻘﺘﺳاﻮﻧ
تروﺮـﺿ سﺎﺳاﺮﺑ ، ﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎـﻫ
لﻻﺪﺘـﺳا دﻮـﺧ يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻚـﻴ
.ﺪﻨﻛ نﺎﻴﺑ ار يﺪﻳﺪﺟ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻤﻫا زﺎﻘﻔﻗ و
ﻪﻴﻛﺮﺗ ياﺮﺑ
ﻫ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺪﻳﺪﺟ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هزﻮﺣ ﻦﻳﻮﻜﺗ يﺎﻫﺮﻴﻴﻐﺗ زوﺮﺑ ﻞﻳﻻد ناﺮﻳا ﺎﺑ نﺎﺴﻤ
ماﺰﻟا ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا .دﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫﺪﻧور رد ﻲﺳﺎﺳا ﻲـﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫ
ﺎﻧ بﺮﻏ ﻲﻋﺎﻓد تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﺎﺑ نآ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زﺎﻏآ زا يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﺪﻳﺪﻬﺗ زا ﻲﺷ
ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻣ ﻪﻔﻴﻇو مﺎﺠﻧا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد بﺮﻏ كﻮﻠﺑ مﺪﻘﻣ ﻂﺧ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ ،دﺮﻛ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻴـﺳر
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻛ دﺎﺤﺗا
ﺖﻴﻤﻫا يورﻮﺷ يدﺮﺒﻫار
ﻪـﺘﺒﻟا و ،هداد ﺖـﺳد زا بﺮـﻏ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ
زوﺮﺑ فﻼﺘﺧا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ هاﻮﮔ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
(Karakoc, 2009, p. 57)
ﺎـﻣا.
ﻦﻴﻤﻫ رد ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ نﺎﻣز ﻦﻴﻤﻫ رد ﺎﻣا
دﺎﺤﺗا ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يور ﺶﻴﭘ هزﺎﺗ ﻲﺗﺎﻧﺎﻜﻣا يورﻮﺷ
ﻪﺑ ﻪﺑ .دﺎﻬﻧ ﻪﻴﻛﺮﺗ صﻮﺼﺧ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﭼﺮﮔ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ
يدﺮﺒﻫار دﺮـﺳ ﮓﻨﺟ ﻪﻤﺗﺎﺧ ﻲﭘ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ
ﻪﺑ ترﻮﺻ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رد ﻲﺒﻫﺬـﻣﺮﻴﻏ ﻲﺘﻣﻮـﻜﺣ ﺎـﺑ نﺎﻤﻠـﺴﻣ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ضﻮﻋ رد ،ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ
ﺖـﻓﺎﻳ هزﺎـﺗ ﻲﺘﻴﻤﻫا ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﻪﻄﻠﺳ زا ﻪﺘﺳرﻮﻧ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ ،ﻲﻳﺎـﻄﻋ)
1378 ،
ص 110 .(
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻊﻗاورد دﺎﺤﺗا
لﺎﺳ رد يورﻮﺷ 1991
يرﻮﻬﻤﺟ لﻼﻘﺘﺳا لﻮﺒﻗ و زا ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
يﻮﺳ يﺎﻫﺮﻴﻴﻐﺗ روآﺪﻳﺪﭘ ،ﻪﻴﺳور نﻮﻴﺳارﺪﻓ رژ
ﺎﻴـﺳاروا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ رد ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ و ف
يرﻮﻬﻤﺟ رﻮﻬﻇ .دﻮﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
ﻲﺨﻳرﺎـﺗ يﺎـﻫزﺮﻣ ﻮـﺴﻜﻳ زا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻦﻴﺸﻧ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ،ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا و دﺮﻛ ﺪﻳﺪﭘﺎﻧ ﻲﻗﺮﺷ و ﻲﺑﻮﻨﺟ نﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ ار يورﻮﺷ و ﻞـﺋﺎﺣ يا
ﻪﺳﻮﺳو ترﺪﻗ ذﻮﻔﻧ و ﺖﺑﺎﻗر ياﺮﺑ ﺰﻴﮕﻧا ﻪﻘﻄﻨﻣ) ﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣاﺮﻓ و يا ﻪﺑ (يا
نﺎـﻴﻣرد .دروآ دﻮـﺟو
ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ذﻮﻔﻧ نﺎﻴﻋﺪﻣ كاﺮﺘﺷا ﺖﻬﺟ
يﺎﻫ
و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻧﺎـﺑز نﺎﻨﻛﺎـﺳ ﺎـﺑ ﻲﺨﻳرﺎـﺗ
يرﻮﻬﻤﺟ هﮋـﻳو هﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﻪﺘﻓﺎﻳ لﻼﻘﺳا هزﺎﺗ يﺎﻫ
ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﻧﻮـﮔﺮﮔد .دﻮـﺑ رادرﻮـﺧﺮﺑ يا
ﻲﮔﺪـﻨﻛاﺮﭘ زا يﺪـﻳﺪﺟ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ،يزﺮﻣ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻊﻓر و ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻲﻣﻮـﻗ يﺎـﻫ ﻪـﺑ ار ﻲﺒﻫﺬـﻣ_
ﺬﮔ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺷا
نﻮﻴﻠﻴﻣ يدازآ ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ ﻪـﻴﻛﺮﺗ ،رﺎـﺒﺗ كﺮـﺗ ﺖـﻳﺮﺜﻛا ﺎـﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺎﻫ
ﻪﺘـﺳاﻮﺧﺎﻧ و هزﺎـﺗ ﻲـﺸﻘﻧ يﺎـﻔﻳا ﻪـﺑ ار ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴـﺳور ﺪـﻳﺪﺟ ﺐﻴﻗر و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﻲﻣ ﻖﻓا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ياوﺰﻧا زا ﻪﻴﻛﺮﺗ جوﺮﺧ .ﺪﻧﺎﺸﻛ
يدﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻂﺑاور ﻪﻨﻴﻣز رد ﻮﻧ يﺎﻫ
يﺎﻫدروآ ﺖﺳد زا ﺪﻳﺎﺑ ار ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و رﻮـﺸﻛ ﻦـﻳا ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺤﺗ مﺎﮕﻨﻫ دوز
ﺖﺴﻧاد ،ﻒﺻآ) 1380 ص ، 142 .(
يﺎﻴـﺳآ دﺎـﻴﻨﺑﻮﻧ كﺮـﺗ ﺖﻟود ﺞﻨﭘ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻲﻧﺎﺑز و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ ﺖﻟود ﻦﻳا شزرا ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺪﺻ رد يﺰﻛﺮﻣ نﻮﭽﻤﻫ دﻮﺧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هﺪﻤﻋ يﺎﻫ
مدﺮﻣ يرﻻﺎﺳ ،ﻲﻧﺎـﻤﻟرﺎﭘ
و دازآ رازﺎﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﮔﺎﻴﻧد
ﻲﻳاﺮ و ﻲـﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎـﺼﺘﻗا ﻊﻓﺎـﻨﻣ رﺬـﮕﻫر ﻦـﻳا زا و ﺪـﻫد شﺮﺘﺴﮔ ار
ﺪﻨﻛ ﻦﻴﻣﺎﺗ ار دﻮﺧ ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا
) Aras, 2009, p. 67
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ.(
يﺎﻫ
ﺖﻟود ﺎﺑ ﻲﺗﺪﻴﻘﻋ و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
اﺮﮔﺎﻴﻧد ي يﺎـﻜﺗا ﻪـﻄﻘﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ار دﻮﺧ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﺮﻛ شﻼﺗ ﻲﺑﺮﻏ
ﺖﺳﺎﻴﺳ رﻮﺤﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد بﺮﻏ يﺎﻫ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ ﻦﻴﻤﻫ ﻲﺘﺣ .ﺪﻨﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ -
ﻲﺨﻳرﺎﺗ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻳﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور رد ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺖﻳﻮﻀﻋ يﺎﺿﺎﻘﺗ رد ار نآ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﻞﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ رد ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻦﻳا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ظﺎﺤﻟ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا
(Barriere, 2005, pp. 1-3)
.
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا دﺎﺤﺗا
كﺮﺗ ﺖﻟود ﺞﻨﭘ زا ﻞﻜﺸﺘﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رﻮﻬﻇ و يورﻮﺷ
ﻪﺑ نﺎﺑز مﺎﻬﻟا ﺮﺼﻨﻋ ناﻮﻨﻋ ﺶﻳاﺮﮔ ﺶﺨﺑ
يﺎﻫ نﺎﭘ ﻪﺑ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻛﺮﺗ صﻮﺼﺧ
كﺮـﺗ نﺎﭘ يﺎـﻫ
كاﺮﺘﺷا يروآدﺎﻳ ﺎﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﻦﻳا .ﺖﺳا ﻪﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ
و ﻪـﻴﻛﺮﺗ نﺎـﻴﻣ ﻲﻧﺎـﺑز و ﻲﻣﻮـﻗ و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ
ﺖﻟود ﻨﻣ كﺮﺗ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺘﺒﻟا و ﻪﻘﻄ
ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ نﺎﻧآ يدﺎﺼﺘﻗا هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ
رﺎـﺷﺮﺳ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪـﺘﺒﻟا و هدرﻮﺨﻧ ﺖﺳد يﺎﻫرازﺎﺑ .دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﻂﺑاور رد
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ يژﺮﻧا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫ
دﺎﺤﺗا و يورﻮﺷ
ﺘﺴﮔ ﺖﻬﺟ شﻼﺗ نآ يارو رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ترﺪﻗ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ياﺮﺑ دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ شﺮ
ﺮﺗﺮﺑ يا
زا و دﺮـﮕﻨﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ هﮋﻳو ﻲﻫﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺐﺒﺳ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد
ﻦﻳا كاﺮﺘﺷا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .دﻮﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ شﺮﮕﻧ رد ﻲﻳﻻﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ور يﺎﻫ
ﻦﻳا
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻪﺒﻨﺟ رد
ار ﻲﻌﻧاﻮﻣ ،ﺖﺻﺮﻓ دﺎﺠﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
يرﺎﻜﻤﻫ ياﺮﺑ ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ود يﺎﻫ
دروآ دﻮﺟو ه
ﻲﻣ نآ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﻪﻛ .ﻢﻳزادﺮﭘ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻊﻧاﻮﻣ
ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ لﺎﺒﻧد دﺎﺤﺗا
ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ رد دﺎـﻴﻨﺑﻮﻧ رﻮـﺸﻛ ﻦﻳﺪـﻨﭼ رﻮﻬﻇ و يورﻮﺷ دﺎـﺤﺗا
ﻣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،يورﻮﺷ ﺖﺻﺮﻓ و تﺎﻧﺎﻜ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ نﺎﮔﺪﻳد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ يﺎﻫ
ترﺪﻗ و ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻪـﺿﺮﻋ ﻲﻧﺎﻬﺟ و يا ﺮﻛ
و ﺖـﺑﺎﻗر زا ﻲﻌﻃﺎـﻘﺘﻣ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳﻮـﻜﺗ ،ﺪـﻧد
شﻼﺗ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻴﻤﻫ رد .ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﺟ ﻦﺘﻓﺎﻳ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا لﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ زﺎـﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻳﺎﭘ ،ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ تروﺎـﺠﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎـﺳاﺮﺑ ﺮ
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻈﺣﻼﻣ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﺖﺷاد نآﺮﺑ ار نﺎﻘﻘﺤﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ
ﻲﺑﻮﻨﺟ هزﻮﺣ اﺪﺘﺑا نﺎﻤﻫ زا ﺎﺗ دﺎﺤﺗا
ﺖﺑﺎﻗر ياﺮﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧﻻﻮﺟ ﺪﻨﻧﺎﻣ ار يورﻮﺷ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻴﺳﺮﺗ (ﻪﻴﺳور ﻪﺘﺒﻟا و) ،يزورﻮﻧ)
1379 ص ، 129 .(
ﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻪ
دوﺪﺣ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﻫوﺮﮔ يﺮﺒﻫر ﺮﺑ نﺪﻴﺳر 50
نﻮﻴﻠﻴﻣ
ﻲﻣ ﻪﻛ دراد ﺖﻴﻤﻫا ﺮﻔﻧ ﺎـﺑ ار ﺎـﭘورا ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﻪﺑ رﺎﻈﺘﻧا رد نﺪﻧﺎﻣ ﻖﻴﻤﻋ تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﻲﺴﻔﻨﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ياﺮﺑ و ﺪﻫد نﺎﻳﺎﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺑﺎﺘﺷ
ﻲـﻣ رﺎﻤـﺷ ترﺪـﻗ رﺎـﺸﻓ ﻪـﻛ ﺪـﻳآ
ﻪﻴﺳور ﻦـﻳا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ ذﻮﻔﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ،سﺎﺳا ﻦﻳاﺮﺑ .ﺖﺳا هدﺮﻛ دوﺪﺴﻣ ار نآ
هﮋﻳو ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻧﺎﭼ ترﺪﻗ و ﻪﺘﺷاد يا
ﻂـﺑاور رد ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻧز
ﻦﻴﺑ ﻲﻣ ﺎﻘﺗرا ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺪﺸﺨﺑ
يﺪﻘﻧ) ،داﮋﻧ 1388 ص ، 120 .(
رد درﻮــﻣ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎــﺻ ،رﻮــﺸﻛ ود ﻦﻴــﺑ ﺖــﺑﺎﻗر ﻂــﺑاور و ﻪﺘــﺷاﺬﮔ ﺮــﺗاﺮﻓ ﻲــﺘﺣ ار ﺎــﭘ
ﺖﺑﺎﻗر ﻪـﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ار رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا ﺰﻴﻣآ ﻞـﺻﺎﺣ ﺎـﺑ يزﺎـﺑ ترﻮـﺻ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﻔﺻ يﺮﺒﺟ ﻊﻤﺟ ﺮﺘـﺸﻴﺑ يرﺎـﻜﻤﻫ ﺖـﻬﺟ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻲﻌﻧاﻮﻣ نآ دﺎﻌﺑا ﻪﻛ ﻲﺘﺑﺎﻗر .ﺪﻨﻨﻛ
ﺪـﻳﺪﭘ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻲـﺳﺎﻴﺳ ﻲـﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻚـﻳ ياﺮﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ﺮﻴﺴﻣ رد رﻮﺸﻛ ود
ﻲﻣ شﻼﺗ نﻮﻨﻛا .دروآ هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا دﻮﺷ
درﻮـﻣ دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
ﻖﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ .ﻢﻴﻫد راﺮﻗ ﺮﺗ
ﻒﻟا - مﻼﺳا) ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻞﺑﺎﻘﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﻳاﺮﮔﺎﻴﻧد (
ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻪﻨﻴﻣز زا رود دﺎـﺤﺗا
نارود ﺮﻴﺛﺄـﺗ و يورﻮـﺷ ﻦﻳﻮـﻜﺗ رد نآ زﺎـﺳ
ﺑ ﻪﻨﺤﺻ رد ترﺪﻗ ﻦﻳﻮﻧ تﻻدﺎﻌﻣ ﻦﻴ
ﻲﻠﻠﻤﻟا ، ﻚـﻳ رد ﻲﺘـﺴﺑ ﻦـﺑ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ لﻮﺤﺗ ﻦﻳا
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ .دﻮـﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ لﺪﻣ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يزﺎﺳﻮﻧ هﻮﻴﺷ ﻲﺑ و يدﻮﺑﺎﻧ
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻲﭘرد ﻪﻛ يرﺎﺒﺘﻋا
دﺎـﺤﺗا
ﻲﺘـﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺪـﻣ ياﺮـﺑ يورﻮـﺷ
ﻪﺑ ﻄﻠﺳ ﺮﻳز ﺮﺘﺸﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﺗ ﺪﺷ نآ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺪﻣآ دﻮﺟو دﻮـﺒﻤﻛ ﻚـﻳ ﺪـﻧدﻮﺑ ﻮﻜـﺴﻣ ﻪ
ﻢﻬﻣ .ﺪﻳآ ﺪﻳﺪﭘ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا و ﻲﺳﺎﻴﺳ گرﺰﺑ
ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻦﻳﺮـﺗ ﻦـﻫذ ﻲﻄﻳاﺮـﺷ ﻦﻴـﻨﭼ رد ﻪـﻛ يا
ﻪﺑ ار نﺎﮕﻤﻫ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻦـﻳا رد ﻢـﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ يﻮﮕﻟا عﻮﻧ و ﺖﻴﻫﺎﻣ ،دﺮﻛ ﻪﺟﻮﺘﻣ دﻮﺧ
ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد .دﻮﺑ ﻲﮔﮋﻳو
ﺖـﻟود ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ دﺎـﻴﻨﺑﻮﻧ يﺎـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪـﻴﻛﺮﺗ و ناﺮـﻳا ﮓـﻨﺗﺎﮕﻨﺗ و يﺪـﺟ رﻮـﻀﺣ و فﺮـﻃ ﻚـﻳ زا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
يﺎﻫﺪـﻳدﺮﺗ ﺮـﺑ ﺎـﺗ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ مﻼﻋا زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ
مﻼـﺳا نﺎـﻴﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪـﻳا فﻼﺘـﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻲﻳاﺮﮔﺎـﻴﻧد هدوﺰـﻓا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻦـﻳا رد
دﻮﺷ ،يزورﻮﻧ) 1379
ص ، 130 .(
ﻴﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ يروآدﺎـﻳ و ﻢﻫدزﻮـﻧ نﺮـﻗ ﻪـﺑ عﻮـﺟر ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻞﻳﺎﺴﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﺘﺸ
لﺪﻣ
» گرﺰﺑ يزﺎﺑ
1« ﻲﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻲـﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺪـﻌﺑ .ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ
دﺎـﺤﺗا و يورﻮـﺷ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻼﺧ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ﻲﭘرد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ رﻮﻀﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا يا
ﻲﻋﻮﻧ ،ﻪﻴ
» ﺪـﻳﺪﺟ گرﺰﺑ يزﺎﺑ
2« يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ
ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻨﺤﺻ رد ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﻋﻮـﻧ هﺪـﻨﻨﻛ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ يا
» ﺎــﻫﻮﮕﻟا ﻲﻳورﺎــﻳور «
دﻮــﺑ ،ﻲﻳﻻﻮــﻛ) 1384
ص ، 34 ﻪــﺑ ار يﺪــﻳﺪﺟ ﺮــﺼﻨﻋ ﻲﻳورﺎــﻳور ﻦــﻳا .(
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا .دﺮﻛ ﻪﻓﺎﺿا گرﺰﺑ يزﺎﺑ ترﺪﻗ يﺎﻫ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا رﺎﺑ
يرﻮـﺗاﺮﭙﻣا ﻪـﻧ و ﺎـﻫ دراو ﺎـﻫ
ﺪﺷ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻨﺤﺻ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ناﺮـﻳا و ﻪـﻴﻛﺮﺗ ،ﻪﻴﺳور ﻪﻨﺤﺻ ﻦﻳا [ﻲﻠﺻا] ناﺮﮕﻳزﺎﺑ .ﺪﻧ ،ﻚـﻳزﺮﻫ)
1375 ص ، 21 .(
1 . Great Game
ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻧور ﻪﺑ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ رد گرﺰﺑ يزﺎﺑ يﻮﻳرﺎﻨﺳ يﺎﻴـﺳآ ﺞﻧﺮﻄـﺷ ﻪﻨﺤـﺻ رد گرﺰﺑ يﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ و ﻪﻴﺳور ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻳﺮﭙﻣا يﺎﻫ
.ﺖﺷاد هرﺎﺷا يﺰﻛﺮﻣ
2.New Great Game
لﺪﻣ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
» ﺪﻳﺪﺟ گرﺰﺑ يزﺎﺑ «
ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺘﺴﻴﻧﻮﻤﻛ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺶﻘﻧ
ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﻴﻛﺮﺗ و ناﺮـﻳا يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪـﺑ ار ﻲﺗﺎـﻴﺣ و هﺪـﻨﻨﻛ دﺎـﻤﻧ ناﻮـﻨﻋ
مﻼﺳا و ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﻳاﺮﮔﺎﻴﻧد
هﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ مﺎـﻘﻣ رد ﻲﻣﻼـﺳا ناﺮـﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻀﻓ ﻦﻴﻨﭼ رد .ﻢﻴﻫﺪﺑ
شزرا ﺮﻬﻈﻣ ،ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻨﻴﺑ يﺎﻫوﺮﻴﻧ مﺎﻤﺗ بﺮـﻏ يﺎﻫﺮﻜﻔﺗ ﻲﻧﺎﺑ و ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ
رد ﺰﻴﺘـﺳ
ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻲﻨﻳدﺮﻴﻏ
،ﻲﺒﻫﺬـﻣ ﺮـﻴﻏ ﺮـﻜﻔﺗ هﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪـﻛ مدﺮـﻣ
يرﻻﺎـﺳ راﺮـﻗ دازآ دﺎـﺼﺘﻗا و
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ يﺪﻘﻧ) ،داﮋﻧ 1388 ص ، 157 ( .
ﻪﺘﺒﻟا
ﻲـﻣ ﻪـﺋارا ﻪـﻴﻛﺮﺗ ﺶﻘﻧ درﻮﻣ رد يﺮﮕﻳد هﺎﮔﺪﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﺮـﺒﻫر ار رﻮـﺸﻛ ﻦـﻳا و ﺪـﻨﻫد
ﺶﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻦﻴﭼ ﺎﺗ ﺮﻔﺴﺑ ﻪﮕﻨﺗ زا ﻲﻛﺮﺗ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻟﺎـﺣرد ﻦﻳا .ﺪﻨﻧاد
ﺖـﺳا توﺎـﻔﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ دراد ﺮﻈﻧ رد رﻮﺸﻛ ﻦﻳا دﻮﺧ ﻪﭽﻧآ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺶﻘﻧ زا بﺮﻏ ،ﻚـﻳزﺮﻫ)
1375 ص ، 22 ﻪﺑ .(
ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺮﺘﻬﺑ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ قﺎﻴﺘﺷا ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ
ﺖﺳا نآ لﺎﺒﻧد ﺎـﺗ
ﻲﻳﺎـﻤﻨﮔرﺰﺑ ﺎـﺑ
ﺖﺑﺎﻗر ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻴﻤﻫا ،ﺎﻫ
ﻪـﺑ ار دﻮﺧ هﺪﻨﻨﻛ رد بﺮـﻏ نﺪـﻤﺗ هﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ناﻮـﻨﻋ
مﻼﺳا ﺎﺑ ﻲﻳورﺎﻳور ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ رد ناﺮـﻳا ذﻮـﻔﻧ و ﻲـﻳاﺮﮔ
دﺎـﺤﺗا يروآدﺎـﻳ يورﻮـﺷ ،ﺪـﻨﻛ
ﻞﻤﻋ رد ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ نﺎﺸﻧ
ﻞـﻤﻋ ﻲﺘـﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﺳا ﻞﻳﺎﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ هداد رد ﻪـﻧﺎﻳاﺮﮔ
ماﺪﻗا زا ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺑ و ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور يﺎﻫ
ﺐﻴﻗر ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ و يا
ﻦﻴﺑ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪـﻴﻠﻋ ناﺮﻳا ﺪﻳﺪﻬﺗ نداد نﺎﺸﻧ ﺖﻬﺟ رد ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻮـﻧ لﻼﻘﺘـﺳا يوﺮـﻴﭘ ،
)ﺪﻨﻛ
،يزورﻮﻧ 1379 ص ، 131 ( .
ﻳﻮﻫ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻳا ﺖ
ﻲـﻣ مﺎﻬﻟا يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺖﻟود ﻲﺨﻳرﺎﺗ هﻮﻜﺷﺎﺑ و زﺎﺳ
زا ﺮﺛﺎﺘﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و دﺮﻴﮔ
» ﻲﻳاﺮﮔ ﺖﻴﻨﻣا «
رد ﻦﻴﻣزﺮـﺳ ﻦـﻳا ﻪﺑ نﺎﮕﻧﺎﮕﻴﺑ مﻮﺠﻫ زا ﻲﺷﺎﻧ
ﺖﺳا نآ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ ،ﻲﻜﺑﺎﭼ)
1388 ص ، 68 ﻲﻣ ﻊﻗاورد .(
رد ناﺮـﻳا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲـﭘ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪـﻳا ﻪـﻧ ﺖـﺳا ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳاﻮﺋژ يزﺎﺑ ﻪـﺑ ناﺮـﻳا ﻪـﻜﻨﻳا دﻮـﺟو ﺎـﺑ ﺖـﻔﮔ ﺪـﻳﺎﺑ ﻪـﺘﺒﻟا .
ﺮﻴﮔرد ﻲﻳورﺎﻳور رد نﺪﺷ
ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻳﻮﻫ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،ﺖﺷاﺪﻧ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫ
ﻪﺑ و ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ شﻮﻣاﺮﻓ ﺰﮔﺮﻫ ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻂﻘﻓ ﻪﻜﻨﻳا يﺎﺟ
ﺶﺒﻨﺟ ﺎﺑ ﻂﺑاور ﺰـﻛﺮﻣ ﺖﻟود ﺎﺑ هزﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻖﻳﻮﺸﺗ و ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
شﻼـﺗ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ي
ﺪﻨﻛ عﺎﻓد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ قﻮﻘﺣ و ﺖﻳﻮﻫ زا ﻲﺘﻟود ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺶﺷﻮﭘ رد ﺎﺗ هدﺮﻛ ،يزورﻮـﻧ)
1379 ،
ص 13 .(
ب - ﺶﻘﻧ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
يا
بﻮﭼرﺎـﭼ رد ،يﺰـﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود ﺖﺑﺎﻗر دﺎﻌﺑا زا ﺪﻌﺑ ﻦﻴﻣود ﺶﻘﻧ عﻮﻧ ﺴﻫ نآ يﺎﻔﻳا ﻲﭘرد ماﺪﻛﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
ﺖـﺑﺎﻗر ﻂـﺑاور ﻊـﻗاورد .ﺪﻨﺘ رﻮـﺸﻛ ود ﺰـﻴﻣآ
ﺧﺮﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ياﻮﺘﺤﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ترﺪـﻗ نآ بﻮﭼرﺎـﭼ رد ﻪـﻛ ﺖﺳا رادرﻮ
ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ و ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ
ﻲﻣ سﺎﺳا ﻲﺘﻴﻤﻫا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ يرﺎﻴﺴﺑ .ﺪﻨﺑﺎﻳ
ﻪﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ياﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ شﻼﺗ ترﺪـﻗ ﻚـﻳ ﻪﺑ نﺪﺷ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﺻا ﻪﺸﻳر ،ﺮﺗﺮﺑ يا هزﻮﺣ رد ار ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا يﺎﻫ
ﻲﺑﻮﻨﺟ دﺎﺤﺗا ﻞﻴﻜـﺸﺗ يورﻮﺷ
ﻲﻣ ﺶﻘﻧ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻓﺪﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﺖﻬﺟ ﻮﭘﺎﻜﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد رد ًﻻﻮـﻤﻌﻣ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻢـﺴﺠﺗ يﺎـﻫ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫﺮﻴﺒﻌﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻪـﻛ ﻲـﺸﻘﻧ ﻞـﻤﻋ رد ﺎﻣا .دﻮﺷ
نﻮﻨﻛﺎـﺗ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻪـﻴﻛﺮﺗ
ﻪــﺑ ﻪــﻔﻟﺆﻣ زا ﺖــﺳا ﻲــﺒﻴﻛﺮﺗ ﻊــﻗاو رد هدﻮــﺑ نآ يﺎــﻔﻳا لﺎــﺒﻧد ﻪــﻈﺣﻼﻣ و ﻚــﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎــﻫ
يﺎــﻫ
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ،ﻖﻳﺪﺻ)
1383 ص ، 178 .(
نﺎﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ شﺮﺘﺴﮔ و ﺞﻳوﺮﺗ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺮﻈﻧ زا كﺮﺗ
ﻲﻳاﺮﮔ ﻪـﻴﻛﺮﺗ ﻪـﺟﻮﺗ ﻲﻠـﺻا نﻮﻧﺎـﻛ ،
ﺖﺳا ﻲﻣ ﻪﻴﻛﺮﺗ . سﺎﺴﺣا ﻦﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻫاﻮﺧ
يﺎﻫ يرﻮﻬﻤﺟ مدﺮﻣ ﻲﻧﺎﺑز نﺎﺑز كﺮﺗ يﺎﻫ
دﺎـﺤﺗا
ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ يﺮﺒﻫر و هدﺮﻛ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ دﻮﺧ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ار ﺎﻬﻧآ يورﻮﺷ
ـﻴﮔ هﺪـﻬﻋ دﺮ
،يدﺮـﺸﻓا) 1381
ص ،
271
نﻮﭼ ﻲﺗﺎﺣﻼﻄﺻا دﺮﺑرﺎﻛ.(
» نارﻮـﺗ گرﺰﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ
« ،
»
ﺖـﻟود گرﺰـﺑ ﻪـﻳدﺎﺤﺗا
كﺮـﺗ يﺎـﻫ «
و
» ﻟا كﺮﺘﺸﻣ ﻲﻛﺮﺗ ﻊﻓﺎﻨﻤ «
ﻪﺑ نادﺮﻤﺘﻟود يﻮﺳ زا فﺪـﻫ ﺮﮕﻧﺎﻳﺎﻤﻧ ﻲﺑﻮﺧ
زا ﻪـﻴﻛﺮﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ﻲﺘﺳﺎﻴﺳ ﻦﻴﻨﭼ ﻦﺘﻓﺮﮔرﺎﻜﺑ .ﺪﻨﻛ
ﻪﺑ ﻲﻛﺮﺗ نﺎﺑز ﺶﺷﻮﭘ ﻲﮔدﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ نﺎﻬﺟ نﺎﺑز ﻦﻴﻤﺠﻨﭘ ناﻮﻨﻋ
150 نﻮـﻴﻠﻴﻣ
ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ نآ ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ﺎﺗ نﺎﻜﻟﺎﺑ زا ﺮﻔﻧ نﻮـﭽﻤﻫ ار دﻮـﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﻣآ ﺾﻗﺎﻨﺗ شﻼﺗ رد ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻴﻣﻮﻗ ياﺮﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺲﻴﻃﺎﻨﻐﻣ ﻚﻳ ﺪﻨﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ كﺮﺗ يﺎﻫ
،يزورﻮﻧ) 1379
ص ، 133 ﻦـﻳا.(
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻪـﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳا زا يﺮﻴﮔ
ﺮﮔرﺎـﻜﺑ ﺎـﺑ و دﺮـﻓ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻦﺘﻓ
نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻫ
هراﻮﻫﺎﻣ لﺎﻧﺎﻛ ﻚﻳ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ (ﺎﻴﺳاروا ﻪﻜﺒﺷ) زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺺﺘﺨﻣ يا
يﺎـﻫ 24
سرﻮﺑ يﺎﻄﻋا ،ﻪﺘﻋﺎﺳ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ يﺎﻫ
ﻦﺘﺧﺎﺳ عاﻮـﻧا ﻊﻳزﻮﺗ و پﺎﭼ ،دﺪﻌﺘﻣ سراﺪﻣ
بﺎﺘﻛ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺳرد يﺎﻫ ﮓﻧﺮﻤﻛ ﺖﻬﺟ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
ﻒﻌﺿ ندﺮﻛ ا هﺪﻴﺳر دﻮﺧ يﺎﻫ
.ﺖﺳ
ﺮﺑ نوﺰﻓا هراﻮـﻤﻫ ﺎـﺗ ﺖـﺳا هدﺮـﻛ شﻼﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ،نآ
ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ناﻮﻨﻋ يﺎﻔﻳا .ﺪﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد بﺮﻏ ذﻮﻔﻧ هﺪﻨﻨﻛ راﻮﻤﻫ و ﻞﻴﻳاﺮﺳا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ذﻮﻔﻧ هﺪﻨﻨﻛ
.ﺪـﻨﻛ ﻚـﻤﻛ ﺎـﭘورا ﻪـﻳدﺎﺤﺗا رد ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺐﺴﻛ هار رد ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﺸﻘﻧ ﻦﻴﻨﭼ
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻳﺎﻤﺣ زا يﻮﻗ و ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
دﻮـﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﻴﺋاﺮﺳا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺮﺗ ،يزورﻮـﻧ)
1379 ص ،
134 .(
كﺮﺗ نﺎﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ نﺎﻤﻫ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا يﺎـﻫ رﻮـﺸﻛ يﺎﻫ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﺎﺑ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﻣ ار نآ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا ياﺮـﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ لﺎﻧﺎﻛ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭙﻧ رد ناﻮﺗ
ﺮﻛ هرﺎﺷا بﺮﻏ د
،يﺪﻤﺣا) 1388
ﺺـﺻ ، 13 - 12 ار دﻮـﺧ ﺶـﻘﻧ ﺰـﻴﻧ ناﺮﻳا ،ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﻄﻘﻧ رد .(
ﺖـﻴﻌﻗاو سﺎـﺳاﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ .ﺖـﺳا هدﺮـﻛ راﻮﺘـﺳا ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ و ﻚـﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎـﻫ
ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳاﺮﮔ يا
يﺎﻴﺳآ رد ناﺮﻳا ﺶﻘﻧ ﻲﻠﺻا ﺮﺻﺎﻨﻋ ،فﻼﺘﺧا ﻞﺼﻓ و ﻞﺣ ﻲﺳﺎﻤﻠﭙﻳد و
ﺗ ﺖﺴﺨﻧ ﺮﺼﻨﻋ .ﺪﻨﺘﺴﻫ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄ
ﻪـﻧﺎﺒﻠﻃ يﺮـﺒﻫر هﺎﮔﺪـﻳد فﻼﺧﺮـﺑ ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
فﺪﻫ دراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ رد ار دﻮـﺧ ﻖﻳﻼﻋ و ﺎﻫ
دﺎـﺤﺗا ﻪـﺑ ﻞـﺳﻮﺗ ﺎـﺑ يورﻮـﺷ
يرﺎﻜﻤﻫ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﺖﻟود ﻦﻳا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺐﻠﺟ و يا ماﺪﻗا .دﺮﺒﺑ ﺶﻴﭘ ﺎﻫ
ناﺮﻳا ﺮﻴﮕﻴﭘ يﺎﻫ
يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ هرﺎﺑود يﺎﻴﺣا ﺖﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻮﻛا) يا ﻞﻜﺸﺗ ﺲﻴﺳﺄﺗ و دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،(
ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،رﺰﺧ يﺎﻳرد يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺸﻳاﺮﮔ ﻦﻴﻨﭼ زا يرﺎﻜﺷآ يﺎﻫ
.
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ مود ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﻧاﺮﮕﻴﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ
و تﺎـﺒﺛ ﻆـﻔﺣ يﺎﺘـﺳار رد ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا يا
فﻼﺘﺧا هﺪﻧزﺎﺳ ﻞﺼﻓ و ﻞﺣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ
هﻮﻴﺷ ﻦﻴﻨﭼ .دروآ ﺎﺑ يا
ﺎﺗ هﺪﺷ ﺚﻋ
ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻦﻴﺑ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻧﺎﺟ زا هﺪﻨﻨﻛ
ﺮﻳﺪـﻘﺗ درﻮـﻣ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﻲـﻤﻬﻣ يﺎـﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ـ ﻲﺨﻳرﺎـﺗ ﻦـﻬﻛ يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ و ﻲﺗﻼﺻاﻮﻣ طﻮﻄﺧ ﻪﻌﺳﻮﺗ .دﺮﻴﮔ راﺮﻗ
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻣ نآ زا يﺮﻴﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ يا ﻞﻜـﺷ
طﺎـﺒﺗرا رﻮـﺤﻣ و ﻲﺗﻼـﺻاﻮﻣ نﻮﻧﺎﻛ ﻚﻳ ﻪﺑ ار ناﺮﻳا ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻦﻴﻨﭼ ﻖﻘﺤﺗ .ﺪﻫد مﺎﺠﻧا لﺎﻌﻓ يﺎـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ يا ﻨﻛ
ﺪ ،ﻖﻳﺪﺻ) 1383 ص ، 180 .(
ج - يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺑﺎﻗر
زﺎـﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد رﻮﺸﻛ ود ﻞﺑﺎﻘﺗ ﻞﻜﺷ ﻦﻳﺮﺗرﺎﻜﺷآ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻔﻧ لﺎﻘﺘﻧا طﻮﻄﺧ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺖﺑﺎﻗر .ﺖﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و يرﺎﺠﺗ تﻻدﺎﺒﻣ ،زﺎﮔ و
هزﻮـﺣ يراﺬﮔ يﺎـﻫ
ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ رد ار ﻪـﻴﻛﺮﺗ و ناﺮـﻳا يدﺎـﺼﺘﻗا ﻂـﺑاور دﺎﺠﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﺻا دﺎـﺤﺗا
يورﻮـﺷ
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻨﻛ
رد زﺎـﮔ و ﺖﻔﻧ ﻢﻴﻈﻋ ﺮﻳﺎﺧذ دﻮﺟو ،هدوﺰﻓا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد .ﺪ
و نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ و نﺎﺘﺴﻜﺑزا ،نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ يرﻮﻬﻤﺟ
ا نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ هزﻮﺣ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﺳ
ﺖـﺳا هدﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ مود سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ ﻪﺑ ار رﺰﺧ يﺎﻳرد ،ﻖﻳﺪـﺻ)
1383 ص ، 180 ياﺮـﺑ ﻲﻠﻣﺎـﻋ و(
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻲﺑﺎﻴﻫار ﺖﻬﺟ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ شﻼﺗ
ﻲـﺳﺮﺘﺳد .ﺖـﺳا هﺪﻴـﺸﺨﺑ يﺮﺘـﺸﻴﺑ بﺎﺘﺷ نﺎﻬﺟ يﺎﭘﻮﻧ ﺶﺨﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ
يرﻮﻬﻤﺟ دازآ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻬﺟ يﺎـﻫرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا دﺎﻴﻨﺑﻮﻧ يﺎﻫ ﻞـﻴﻟد
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ كﺎﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﻬﻧآ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ رد هﮋﻳو
درﻮﻣ ياﺮﺑ ار زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ لﺎﻘﺘﻧا
و ﻪﻴﺳور ،ناﺮﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا ﺮﻣا ﻦﻳا .ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ بﺎﻨﺘﺟا يﺮﻣا ﺎﻬﻧآ ﻪـﻴﻛﺮﺗ
ﻪـﺑ لﺎـﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ .ﺖﺳا هداد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﺪﻨﻤﻗﻼﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻞـﻴﻟد
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳاﻮﺧ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ود ،ﻪﻴﺳور ﻪﺑ هرﺎﺑود ﻲﮕﺘﺴﺑاو زا ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻲﻳﺎﻫر ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻠﺻا يﺎﺒﻗر ناﻮﻨﻋ
يا رد ﺪﻨﺘـﺴﻫ حﺮﻄﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻨﺤﺻ يﺪـﻘﻧ)
،داﮋـﻧ 1388
، ص
160 .(
ﺺﺨﺸﻣ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ يﺎﻴـﺳآ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻴﻛﺮﺗ و ناﺮﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺑﺎﻗر ﻞﻜﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﺑ و زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺎﺧذ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ ار يﺰﻛﺮﻣ .ﺖﺴﻧاد ﺎﻬﻧآ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﻟﻮﻟ ﻂﺧ ثاﺪﺣا هﮋﻳو
ﻪﻟﻮﻟ ﻪﻜﺒﺷ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﻠـﺻﺎﻓ رد و ﺖـﺳا ﻞـﺼﺘﻣ نﺎـﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮـﻬﻤﺟ ﻪﺑ ناﺮﻳا زﺎﮔ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺴﻧ ﻪـﻟﻮﻟ ﻂﺧ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ يرﻮﻬﻤﺟ زا ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ ﺖﺒ
يرﻮـﻬﻤﺟ ﻪـﻛ يا يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻞﺻو ﻪﻜﺒﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ ار نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ هﺎﺗﻮﻛ ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﻬﭼ ﻞﻗاﺪﺣ ،ﺪﻨﻛ
نازرا و ﺮﺗ ﺮـﺗ
ﻪﻟﻮﻟ ﻂﺧ ﺮﻫ زا .ﺖـﺳا هﺪـﺷ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ﻪﻧاﺮﺘﻳﺪﻣ يﺎﻳرد و هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد ﺎﺗ ﺶﺘﺧﺎﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﻪﻜﺒﺷ هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ يﺎﻫ يا
ﻦﻴﻣزﺮﺳ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ زا ﺎﻳ و ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﺖﺨﺳ يﺎﻫ
ﻪﻛ
هوﺮﮔ هزرﺎﺒﻣ ﺮﻴﮔرد ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﺖﻟود ﺎﺑ ﺎﻳ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ
ﻪـﻟﻮﻟ ﻪﻜﺒـﺷ ياﺮـﺑ يروﺮـﺿ ﺖـﻴﻨﻣا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻗاﺪـﺣ ﻪـﺑ ار ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻧﺎﺳر . ﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺰﻴﻧ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ ﺪ
تﻼﻴﻬـﺴﺗ و تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻜﺒـﺷ ﺖﻴﻤﻫا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ هدﺮﻛ شﻼﺗ ،ﻪﻧاﺮﺘﻳﺪﻣ و هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد رد دﻮﺧ يرﺪﻨﺑ ﻲﻣ رﻮﺒﻋ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا كﺎﺧ زا ﺎﻬﻧآ ﻪـﻟﻮﻟ ﻂﺧ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﺎﺑ ارﺎﻜﻧآ ﺖﻟود ﻪﭼ ﺮﮔا .ﺪﻨﻨﻛ
يﺎﻴـﺳآ ﻪـﻛ يا
ﺗ ﻪﺑ ناﺮﻳا هار زا ار زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ زاﺮﺑا ﺪﻨﻛ ﻞﺼﺘﻣ ﻪﻴﻛﺮ
ﻲﻣ رﻮﺒﺠﻣ ار كﺮﺗ نادﺮﻤﺘﻟود ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﻮﺴﻤﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ يﺎﻫﺮﻴـﺴﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎـﻧ ﺪﻨﻛ
هار زا ﻪﻘﻄﻨﻣ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ لﺎﻘﺘﻧا .ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ذﻮﻔﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻤﺿ ناﺮﻳا زا ﺮﻴﻏ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻣ نﺎﻜﻣا ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺐﻴﻗر يﺎﻫ ﻫد
و دﻮـﺷ رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫﺪﻣآرد زا ﻢﻫ ﺎﺗ ﺪ
هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻘﻧ ﻢﻫ ﺖﻟود يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻴﺣ رد يا
يﺎـﻫ ﻮﻧ ﺑ لﻼﻘﺘـﺳا يﺎﻫﺮﻴـﺴﻣ .ﺪـﺑﺎﻴ
ﺎﺤﻴﺟ ـ ﺲﻴﻠﻔﺗ ـﻮﻛﺎﺑ يﺎﻫﺮﻴـﺴﻣ ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻃﻮـﻄﺧ ارﺎـﻜﻧآ ـ ناوﺮـﻳا ـ ﻮﻛﺎـﺑ و ن
يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﻔﻧ لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ ،ناﺮﻳا يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يﺎﻫ
ﻢـﻫ ﺖﻳﺎﻤﺣ زا ،رﺰﺧ يﺎﻳرد و نﺎـﻣز
ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ،يزورﻮﻧ)
1379 ص ، 138 .(
ﻪـﻫد ﺮـﺧاوا و ﻞﻳاوا رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ناﺮﻳا و ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﺎﺣﻼﺻا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 1980
رد
ﺶﻳاﺮﮔ يﺎﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ ﺖﻬﺟ ﻚﻳ يﻮﺳ
ﻪـﺑ تاردﺎـﺻ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺮﻴﮔ ﻞـﻤﻋ
ﺴﻛ ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺪﻧدروآ ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ رﺎـﻜﻧا ﻲﺗروﺮـﺿ ﻪﺑ جرﺎﺧ رد هدﺮﺘﺴﮔ و بﻮﻠﻄﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ ﺐ
ﺖﺳد رازﺎﺑ سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ .دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎـﺑ رﻮـﺸﻛ ود ﺮـﻫ ياﺮـﺑ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ هدرﻮﺨﻧ
ﻲـﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪـﻴﻟوا ﻞـﺣاﺮﻣ نﺎـﻤﻫ رد ﻪـﻴﻛﺮﺗ .دﻮﺑ ﺎﻬﺒﻧاﺮﮔ ﻲﺘﺻﺮﻓ نﺎﺸﻳﺎﻫﻻﺎﻛ ﻲﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﺎﺤﺗا ﻪﻣ رد يورﻮﺷ 1992
ﻛ زا ﻲﮔرﺰﺑ هوﺮﮔ و يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ رﻮـﻣا نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺑ ار نﺎﮔرزﺎﺑ يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
ﻮﻧ ﻼﻘﺘﺳا ل يرﺎـﺠﺗ تﺎﻧﺎﻜﻣا ﺎﺗ دﺎﺘﺳﺮﻓ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻗد ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ و ﺪﻨﻛ
ﻪﺑ . ﻪـﺑ ﻪـﻴﻛﺮﺗ ﺖﺧﺎـﺳ تﻻﻮـﺼﺤﻣ و ﻻﺎﻛ ﻞﻴﺳ نآ لﺎﺒﻧد
ﺪﺷ ﺮﻳزاﺮﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرازﺎﺑ ،يزورﻮـﻧ)
1379 ص ، 67 ﻴـﻨﭽﻤﻫ.(
ﻪـﺻﺮﻋ رد ﻪـﻴﻛﺮﺗ رﻮـﻀﺣ ﻦ يﺎـﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﺪـﻌﺑ ﻲﻛﺪﻧا ،ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻚﻧﺎﺑ ﻢﻳﺰﮔا ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ .دﺮﻛ شﻮﻣاﺮﻓ ﺪﻳﺎﺒﻧ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد يراﺬﮔ
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ دﺎﺤﺗا
ﻎﻠﺒﻣ ﻪﺑ يرﺎﺒﺘﻋا يﺎﻄﻋا ياﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻲﮔدﺎﻣآ ،يورﻮﺷ 900
ﺖـﻬﺟ رﻻد نﻮـﻴﻠﻴﻣ
ﻞـﺘﻫ ثاﺪـﺣا زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ و كﺮـﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﻪﻴﻛﺮﺗ نﺎﻴﻣ ترﺎﺠﺗ شﺮﺘﺴﮔ ﺎـﻫ
رد ﻪـﻧﺎﺧرﺎﻛ و
.دﺮﻛ مﻼﻋا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﺖﻘﻓاﻮﻣ يﺎﻀﻣا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺪﻫاﻮﺧ
ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻟود ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ يﺎﻫ يﺎﻴـﺳآ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ ماﺪﻗا ﻪﻠﻴﺳو
ﺎﻫ ﺖﻟود ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ ار دﻮﺧ يرﺎﺠﺗ ﻂﺑاور ﻲﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ
هﺎﮔرﺬﮔ دﺎﺠﻳا .ﺪﻫد ﺖﻳدوﺪﺤﻣ فﺬﺣ ،يزﺮﻣ يﺎﻫ
ﻞﻤﺣ يﺎﻫ ياﺮﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد اﺰﻳو و ﻞﻘﻧ و
ﻪﺘﻴﻤﻛ دﺎﺠﻳا ،رﺎﺠﺗ و ﻦﻳﺮﻓﺎﺴﻣ ،نﺎﮔﺪﻨﻧار حﺎـﺘﺘﻓا ،ﻪﺒﻧﺎﺟود ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ قﺎﺗا و يدﺎﺼﺘﻗا كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
ﻪﺒﻌﺷ حﺎﺘﺘﻓا و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ترﺎﺠﺗ ﻚﻧﺎﺑ ﻚﻧﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﺑﻮـﻨﺟ هزﻮـﺣ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ
دﺎﺤﺗا ماﺪﻗا ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا يورﻮﺷ ﺎﻫ
ﺖﺳا ،نﻮﺴﻴﻟآ ،نﻮﺴﻧﺎﺟ) 1382
ص ، 226 .(
ﻪﻜﺒﺷ ،ﻲﺗﻼﺻاﻮﻣ طﻮﻄﺧ ﺮﺳ ﺮﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا ،ﺎﻬﻨﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ يﺎﻫﺮﻴـﺴﻣ و ﻲﻃﺎـﺒﺗرا يﺎـﻫ
ﺖـﺻﺮﻓ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و نﺎـﻬﺟ طﺎـﻘﻧ ﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ زا ﻻﺎﻛ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ يﺎـﻫ
