بررسی و تبیین انواع نوآوری در طراحی محصولات و جایگاه طراحی صنعتی در روند نوآوری

هاگیاج و تلاوصحم یحارط رد یروآون عاونا نییبت و یسررب یروآون دنور رد یتعنص یحارط

2 نامرآ ناسحا ،^1*یلع لآ داهرف

.ناریا ،نانمس ،نانمس هاگشناد ،رنه هدکشناد ،یتعنص یحارط هورگ یملع تئیه وضع ¹ .ناریا ،نانمس ،نانمس هاگشناد ،رنه هدکشناد ،یتسد عیانص هورگ یملع تئیه وضع ² )94/11/12 :ییاهن شریذپ خیرات ،93/12/1۶ :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ یحارط شقن و هاگــیاج و یــحارط دنور رد اــهنآ یدنب هقبط یــگنوگچ ،یروآون عاوــنا اب هــطبار رد تــسا یا هــعلاطم هــلاقم نــیا ،دراد رارق لوــصحم یحارط زا جــتنم یروآون زا تواــفتم عون راهچ نآ رد هــک یروآون مرــه اتــسار نیا رد .دــنور نــیا رد یــتعنص دیلوت و هعــسوت اب طبترم یدیلک و مهم یاضف هــس اب هک تــسا یتاقیقحت دنیآرف کی ییاهن هجیتن مره نــیا .ددرــگ یم یــفرعم هلئــسم نیا نییعت هب تردابم ،قیقحت نیا مدق نیلوا رد .یحارط و یــسدنهم ،یراجت یاضف :دراد راکورــس ،دیدج لوصحم شور کی ،لاؤــس نیا هب خــساپ یارب .داد ناــشن رتهب ار لوصحم رد یروآون داــجیا رد یحارط شقن ناوــت یم هــنوگچ هــک دــش رارق یــسررب دروم هدیدپ کی بلاق رد لوــصحم کی رد یروآ ون هــکیروطب ،تفرگ رارق هدافتــسا دروم یــسانشرادیدپ هــب هتــسباو راهچ هولاعب .یروانف و هدافتسا زرط ،مرف :دیآ یم تسدب یحارط زا جتنم یروآون دنیآرف زا دمآراک مرها هس شور نیا زا .تفرگ رد یروآون ،یــسانش ییابیز رد یروآون :دنرارق نیا زا هک ددرگ یم لصاح یحارط زا جتنم یروآون دنیآرف زا زین یلمع هجیتن عون هب قیقحت نیا رد هدمآ تــسدب یاه مرها و جیاتن .کیلوبمــس یاه یگژیو رد یروآون اتیاهن و موهفم رد یروآون ،هدافتــسا زرطً .دنک یم کمک اهنآ یاه تهابش و اه توافت نتخاس راکشآ هب هک ددرگ یم هئارا یروآون مره لکش

یدیلک یاه هژاو .لوصحم دیلوت ،یتعنص یحارط ،یروآون دنور ،لوصحم یحارط

.E-mail: farhadale@semnan.ac.ir ،023-333400۶2 :ربامن ،09121448157 :نفلت :لوئسم هدنسیون

همدقم

تأشن ،لوصحم رد یروآون هک ددرگ یم روصت هنوگنیا رضاح لاح رد دنم شور یروآون رب ینتبم یلعف رکفت .تــسا ینوگ انوگ عبانم زا هتفرگ و هدــیچیپ تلاــماعت زا ، یروآوــن هــک دراد یــم راــهظا کیتامتــسیس و نیا اب .)Kotelnikov, 2011( دــیآ یم دوــجوب اه ناــسنا نیب تدــم زارد دروم رد قیقحت و تخانــش اب ً

افرص یروآون ،ینلاوط یتدم یارــب لاــح زا یرایــسب رد هزورــما یتح .دوب هدــش هتخانــش یکینکت یاــه لح هار شور ای و لوــصحم یارب دیدج یاه یروانف یــفرعم هب یروآوــن دراوــم شــهاک اــی و هدافتــسا تــیلباق و درــکلمع یاــقترا تــهج رد نآ دــیلوت ،1990 ۀــهد لــیاوا زا .)Baglieri, 2003( ددرــگ یم قلاــطا نآ تــمیق کیژولونکت رــکفت سأر رد یرتــشم تــیاضر رــب زــکرمتم یدــیدج هاگــن یروآون ،نآ هــجیتن رد هــک یرــکفت ؛دــمآ دوــجوب ،لوــصحم رد یروآوــن هک یروآون موــس هدیا .دیدرگ یزیر هیاپ رازاــب دیدج یاــهزاین ساــسا رب ،تــسوا تاجایتحا و یرتــشم یاهزاین هب هــجوت شــیازفا ۀدــنریگربرد .تــسا هدیدرگ حرــطم ¹یــحارط زا جــتنم یروآوــن ناوــنع تــحت ارــیخاً زا لصاح یروآوــن اب داضت رد یروآوــن زا عوــن نیا هــک دــیوگ یم یــتناگرو اب ههجاوم ساــسا رب و لمکم ناونع هب هــکلب تــسین رازاب و یژوــلونکت یاه یروانف زا دوجوم لوصحم کی تیعبت ای و رازاب دیدج تاجایتحا هب .)Dell‘Era, & Verganti, 2007, 580-599( دشاب هدش جتنم نیون طبترم تلااقم دادــعت دــشر و یروآون رد قفوم یاه هنومن دوجو مــغر رد یتعنص یحارط شقن ،اه شور رــگید اب هــسیاقم رد ،عوضوم نیا اب رد .تــسین شیامن و نایب لباق یگداــس هب تلاوصحم رد یروآون دنور لکــشم نیا نییبت تهج ار یلیلاد هک میتــسه نآ یپ رد ام هلاقم نیا .ددرگ یم زاغآ یتعنص یحارط فیرعت اب رما نیا و میهد هئارا فورــعم هــلمج زا یــکی ،یــتعنص یــحارط فــیرعتود زا ماــهلا اــب تسا یا هقلاخ تیلاعف یتعنص یحارط" :تــسا هتفگ هک ²ودانودلام

Mal-( "تــسا یتعنص تلاوصحم یــمرف تیفیک نییعت شــفده هــک هک فرودــنپیر ³ی هناــسانش هناشن درــکیور یرــگید و )donado,1991 هب ار )انعم ( موهفم و مرــف هک یا هقلاخ تیلاعف " :ار یــتعنص یــحارط دیلوت یاتــسار رد ،دنا هدــش هتخاــس یتعنص تروــص هب هــک ییایــشا انعم و مرــف تقیقح رد .دناد یم "دــهد ماو دودــحم دیلوت اــی و هوــبنا ندــش هدید یارب یزیچ رــه" :دــنرگیدکی موزــلم و مزلا ً

اــتاذ )موــهفم(

نتفرگرارق هدافتسا دروم و ندش کرد یارب اما دــشاب هتــشاد مرف دیاب نیاربانب .)Krippendorff, 1989, 9(دیامن کرد و ساسحا داجیا دیاب انعم رد یروآون ناونعب دهد یم هــئارا یتعنص یحارط هک یروآوــن نآ Dell‘Era, & Verganti,( دــیآ یم باــسح هب لوصحم کــی موــهفم و ؛تسین یا هداس رما انعم دروم رد ثحب لاح نیا اب .)2007, 580-599 لوصحم کــی موهفم و انعم یرــیگ هزادنا اــی و لرــتنک ،حرــش ،فــیرعت یحارط شقن یارب حیرص و قیقد فیرعت عبطلاب و تسا راوشد یراک هلئسم نیا .تسا لکشم یرما لوصحم رد یروآون دنور رد یتعنص ،دیلوت یاه شخب رد هــک ددرگ یم رــت هدیچیپ تقیقح نیا ناوــنع اــب ناونعب( دنک یم افیا ار یمهم و لوبقم شقن یتعنص یحارط هک ییاج رد یروآون ،)یــکینورتکلا تازیهجت اــی و یگناخ مزاوــل دــیلوت رد لاــثم تیریدم تکرــش رد یرگید یاه نامتراپد طــسوت لاوــمعم لوــصحمً ار یروانف و کیژولونکت یاه هبنج هعــسوت و قیقحت شخب :ددرگ یم طبترم تاعوضوم یــبایرازاب نامتراپد هــک یلاحرد ،دریگ یم هدــهع هــب اب زین یتعنص یــحارط .دیامن یم تیریدم ار رازاــب یاهزاین یاضرا اــب ،تابثا ا ّما دراد راکورس )رازاب یاهزاین ءانغا و یروانف ( هباشم ثحابم روکذم ثــحابم رد هتــشر نیا مهــس تیمک نــییعت اــی و نداد ناــشن .)Ravasi, & Lojacono, 2005, 51-77 ( تــسا یلکــشم رایــسب راک هژیو شلات هک تــسا یضتقم لومعم روط هب" :دیوگ یم تکــسه یاهرایعم و طباوض اب ار یداصتقا یموهفم اب یحارط فــیصوت یارــب قیبطت ،تسا راوتسا نآ رب تراجت ساسا هک یتیمک یاه شزرا و یددع تاجناخراک رد ،ناــحارط تــیلاعف یلصا هــنحص هــک یــیاجنآ زا .داد ندومن حرطم رــب دــیک أت لاــح نــیا اــب ،تــسا یدــیلوت یاه تکرــش و نــتفرگربرد و داــصتقا اــب یــحارط طاــبترا هــب طوــنم یــحارط شــقن .)Heskett, 2008, 71-84("تــسا یفیک یاهروتک اف زا یگرزب تاجرد یروآون شزرا تاــبثا لکــشم هک دوــش یم روصت ،بیترت نیمه هب رثک ا رد یــحارط هک تــسا تقیقح ود نیا زا یــشان یــتعنص یــحارط یمامت رد و یتنــس روطب هــکنیا و دراد راکورــس یفیک دراوــم اــب عــقاوم هعسوت و قیقحت شخب طسوت یروآون ،یحارط هب هتسباوریغ عیانص شقن هنوگچ بیترت نیدب .دوــش یم تیریدم کیژتارتــسا یبایرازاب و

؟دوش یم نایامن رتهب لوصحم یروآون رد یتعنص یحارط

شهوژپ یسانش شور

،لوــصحم رد یروآوــن هــب تبــسن لااــب لاؤــس خــساپ نــتفای یارــب .تفرگ رارــق هعلاطم دروــم یــسانشرادیدپ رــظن هطقن زا عوــضوم نــیا شور کی نییبت و فــیرعت ،ییاهن فده هــکنیا لیلد هــب تــقیقح رد - هطقن زا یــحارط زا جــتنم یروآوــن یدــنب هقبط تــهج ریذپ میــسقت هتفرگ مــیمصت ،نآ نــکممان یــملع یریگ هزادنا اــت تــسا یــفیک رــظن رد ار یفیک هژــیو هاگن هک دوــش عوجر یــسانش رادیدپ ملع هب هــک دــش ساــسا رب .دهد یم هئارا عوــضوم هــب تریصب و یــهاگ آ داــجیا تــهج و دهد یم خر هــک ددرگ یم هدهاــشم یماگنه هدیدپ کــی ،رکفت نــیا

Ber-( ددرــگ یم تفایرد هدــننیب طــسوت هدهاــشم نآ زا یــلک یــنابم لــح لاــبندب حارــط یــسانشرادیدپ شور رد .)tola, 2004, 23-38 ادیپ تــسد فده هب ،عوضوم رد ندــشدراو اب هکلب تــسین هلئــسم شرگن یعون لــصا رد یــسانشرادیدپ ،یــتعنص یــحارط رد .دــنک یم رییغت ار یحارط یوــس و تمــس دناوت یم هک دیآ یم باــسحب یحارط کی زا هتفرگ تروــص ریــسفت و فیصوت هب هجوت اــب شرگن نــیا .دــهد

هب هجوت اــب ینعی دــسرب لیلحتارف هب حارــط طــسوت دناوت یم ،هدــیدپ هعلاطم .دــیامن ملاعا ار دوــخ رظن اهنآ ریــسفت و هدــش نایب تاکرتــشم جیاتن و مدرم فلتخم یاه تشادرب هب تسا یهاگن هناسانشرادیدپ روــطب نارگ هدافتــسا یاه تــشادرب هــک یــیاه هنیمز رد تاــحیضوت و .)Pinar, 2004, 21(ددرگ یم ظاحل یا هنیمز ره رد میقتسم هــناروآون یــتعنص یــحارط رد هــک لوــصحم 40 شــهوژپ نــیا رد یفیک هدهاــشم تــهج هدیدپ کــی ناوــنع هــب ،دنوــش یم بوــسحم هب هــلحرم 5 لماــش نآ جــیاتن و قــیقحت هــسورپ .دــندیدرگ باــختنا :تسا هدش هئارا لیذ حرش لکشم فیرعت -1 اه هنومن نییبت و باختنا -2 تایضرف یریگ لکش و تاعلاطا لیلحت هیزجت -3 نآ حیحصت و یروآون یدنب هقبط نومزآ -4 راتشون تروصب جیاتن میظنت و ییاهن نومزآ -5 :تسا حرش نیدب شهوژپ دنور زا هلحرم ره تایئزج حرش

لکشم نییبت : لوا هلحرم ناــشن یروآون رد یتعنص یحارط شقن هک دوب نیا یلصا شلاچ ،یشقن نینچ یدنب هقبط ییاهن فده .دسرب تابثا هب و هدش هداد هسورپ اب طبترم یاضعا رگید طسوت شقن نیا رت ن اسآ مهف و طابترا هار نیرت ناــسآ ،لکــشم نیا رب ندــمآ قئاف تــهج اذــل .دوــب یــحارط ناوــنع هــب سوــملم و یــنیع یاــه هنومن هــعلاطم و هدهاــشم یــنعی شور ،اه هنومن نــیا اــب عورــش یارب .دیدرگ باــختنا یروآوــن هدــیدپ .تفرگ رارق هدافتــسا دروم ،تاعلاطا یفیک لیلحت رب ینتبم یــسایق اب اهنآ یراگزاس سپس و حرط دنچ داهنشیپ زا ترابع نآ هیلوا فده .دوب کرتشم یدنب هقبط کی هب ندیسر یارب ی ّمک و یفیک یاه شور اه هنومن نییبت و باختنا :مود هلحرم ًلاماک اهنآ رد یروآون هک دوــب لوصحم یدادعت باختنا مدق نــیلوا رد تلاوصحم یارب ینامز بوچراچ چیه هک ییاجنآ زا .دشاب دوهشم و رضاح رصع هب طوبرم دنتسناوت یم تلاوصحم ،دوب هدشن هتفرگ رظن نانآ نایم زا هک دیدرگ هیهت لوصحم 18 زا یتــسیل .دنــشاب هتــشذگ ای ترهــش ،ییاهن باختنا یارب یلصا ک لاــم .دــش باختنا لوــصحم 10 فــلتخم یاه هخاــش زا لوــصحم 10 هــجیتن رد .دوــب لوــصحم هزاوآ و ییانــشور و لزــنم مزاوــل ،ناــملبم و هــیثاثا هــلمج زا یــتعنص یــحارط .دیدرگ هئارا ریوصت ود ای کی ،لوصحم ره زا .دندش باختنا یکیرتکلا تایضرف یریگ لکش و تاعلاطا لیلحت :موس هلحرم راتخاــس حیرــشت یارب دنتــسناوت یم هک ییاهریغتم ،هــلحرم نــیا رد دــنریگ رارــق هدافتــسا دروــم یــحارط زا جــتنم یروآوــن مــهم و یرورــض و هــیزجت یــلصا رازــبا ناوــنع هــب ناــبز زا هدافتــسا .دــندیدرگ جارختــسا تلامج .تــسا یــسانشرادیدپ تاــعلاطم زراــب یاــه یگژیو زا ،لــیلحت هدننک یفرعم" ،"ناسآ هدافتــسا " :دننام( یروآون هدننک فیصوت یدیلک لکــش یاراد" ای و "صیخــشت تیلباق " ، "لوــصحم لــمح دــیدج شور یروآون رد یلامتحا یاهریغتم مامت ات دندش یدنب هتسد )"لومعمریغ :دوب هلحرم راهچ لماش تاعلاطا یدنب هقبط شور نیا .ددرگ صخشم

ماخ تاعلاطا یروآ عمج • یاه یگژیو اب طبترم ییاه هژاو هب نآ لیدبت و ماخ تاعلاطا ریسفت • لوصحم رد یروآون یروآون یاهریغتم زا یهورگ هب یروآون یاه یگژیو لیدبت و لیکشت • قیقحت دنور زا لصاح جیاتن رد اهریغتم ساکعنا • تاــعلاطا ریــسفت و یروآ عــمج دــنیارف زا هــک یا هــیلوا رــیغتم ود نیموــس و ؛درکلمع و مرف :دوب ینیب شیپ لــباق ً

لاماک ،دــمآ لــصاح یروآدرگ تاعلاطا و اه هداد لیلحت زا سپ .دوب انعم ای موهفم ریغتم هدمآ تــسدب ییاهن جیاتن شــخب ود نیب دــیاب دیــسر رظن هــب ،هدــش لئاق کیکفت جــیاتن نیا بــسک رد هدننک کمک رازــبا و حارــط طــسوت ود نــیا تواــفت نتــسناد و کــیکفت نــیا هــک تــفر یم ناــمگ .دــش ؛تــسا مــهم رایــسب شــهوژپ دــنور رد نآ یرــیگراکب تــهج عوــضوم :دوــب هدــیدرگ نــیودت لــیذ تروــص هــب هــلحرم نــیا رد هــک یدــنور یدودحم دادــعت هلیــسو هب دن اوت یم یــحارط زا جتنم یروآوــن دــنور یراعتــسا هژاو زا هدافتــسا .ددرــگ فــیصوت جــیاتن و )رازــبا( مرــها هب هدنروآراــشف( حارــط نــیب هــطبار فــیصوت یارــب تــقیقح رد مرــها راکــب )دور یــم لااــب مرــها طــسوت هــک( هدــش یــحارط یئیــش و )مرــها طــباوض و اــهرایعم ،هراعتــسا نــیا رد هاگ هــیکت هــطقن ؛تــسا هــتفر ،مرف مرــها هــس لکــش هب هیلوا حرط بیترت نــیدب .دنتــسه یــحارط رد اــه مرها نــیا زا هدافتــسا زا لــصاح جــیاتن و یژوــلونکت و درــکلمع .دیدرگ یزیر هیاپ ،موــهفم و درکلمع ،یــیابیز ینعی یروآوــن یاتــسار یروآون یدنب هقبط حرط حیحصت و شیامزآ :مراهچ هلحرم یارب .دوب هدــمآ تــسدب ۀیلوا حرط حیحصت و شیامزآ ،دعب هــلحرم دندوب عادبا و یروآوــن یاراد هــک لوصحم 40 زا یتــسیل ،راک نــیا ماــجنا تسیل هب و باختنا رگید لوصحم 30 ،تقد ندربلااب یارب .دیدرگ هیهت رایعم ،تلاوصحم نیا باــختنا یارب .دیدرگ هــفاضا لوا هــلحرم رد لوا ،⁴تاد در زیاوج دننام یحارط هزیاج نتشاد :دش هتفرگ رظن رد یا هداس تاعوضوم ندیشک شلاچ هب یارب ....و ^۶موب نیازید ،⁵نیازید فا یآ رد یرتــشیب عوــنت زا بــختنم تلاوــصحم هــک دــیدرگ ررــقم ،هــحورطم ،یــکینورتکلا لیاــسو هــلمج زا دنوــش رادروــخرب عــیانص یاه هخاــش یارب .دــیدرگ هفاضا نیــشیپ یاه هخاــش هب هــک یدنب هتــسب و وردوــخ هزوم رد لوــصحم روــضح یاــنبم رــب تــیقفوم راــیعم ،یــیاهن باــختنا لقتــسم تایرــشن روطنیمه و یللملا نیب اــی یلخاد یاه هاگــشیامن اــی صخشم قیقحت مود هلحرم لوط رد .دش هداد رارق یتعنص و یناگرزاب زا هک یتلاوصحم یراجت تیقفوم دروم رد ینشور و عطاق رظن هک دیدرگ .درادن دوجو یحارط هاگــن زا ،دندوب هدیدرگ باختنا یروآوــن رظن هــطقن تیقفوم بلاق رد تلاوصحم یروآون نازیم ،دیدرگ یم طابنتسا هک هچنآ هک هچنآ یراــجت رظن زا رگید ترابع هــب .دوب حرط یــعامتجا و یــگنهرف -هدننکدیلوت یارب لوصحم یراجت تیقفوم نازــیم ،دوب تیمها لباق یگنهرف لیاسم نتفرگرظنرد اب ،یحارط یاهرایعم نیب توافت .دوب شا یددع یاه شزرا نتفرگ رظن رد اب ،یراجت و یناگرزاب یاهرایعم و یفیک و .دنتفرگ رارق تاعوضوم ل ّوا فص رد رگید رابکی ، یناگرزاب دوس و ناوــنع هــب یراــجت تــیقفوم نــتفرگ هدیدان روــظنم هــب مــیمصت

ذاــختا یــحارط زا جــتنم یروآوــن نازــیم نــییعت رد راذــگ ریثأت لــماع هطیح رد لوصحم کــی تیقفوم هطبار ،اتــسار نیمه رد اــما .دــیدرگ رــظندم زــین شا هدــننکدیلوت یارــب نآ یراــجت تــیعقوم اــب ،یــحارط زا جــتنم یروآوــن رد تــیقفوم فــیرعت ندــش نشور اــب .تــفرگ رارــق هیهت یروآون جیاتن و مرها هس ینیبزاب تهج یا همانشسرپ ،یحارط زا یا هصلاخ و رــیوصت اب لوــصحم 40 یــمامت ،همانــشسرپ رد .دــیدرگ هک دــش صخــشم لوا هلهو رد .دــش هدروآ نآ هب طوــبرم تاــحیضوت مادک زا حارط و دراد دوــجو لوصحم ره رد یروآون جــیاتن زا کــیمادک ،همانشسرپ فده .تــسا هدومن هدافتــسا نآ هب ندیــسر یارب مرها اه مرها نیب یگنهامه ایآ ددرگ صخشم هک دوب هلئــسم نیا ینیبزاب هب .ریخ ای تــسا دییأت دروم بختنم تلاوــصحم رد یروآوــن جــیاتن و تروصب لاؤس یرسکی هب تــسیاب یم ناگدنهد خــساپ روظنم نیمه :دندوب هدش میــسقت هورگود هب تلااؤــس .دنداد یم خــساپ ریخ ای هلب .نآ هجیتن هــس یارــب مود هورــگ و یروآوــن مرــها هــس یارــب لوا هورــگ :دندیدرگ یحارط ریز تروص هب یروآون جیاتن تلااؤس هنومن ییابیز رد یروآون •

"؟تسا صیخشت لباق یگداس هب لوصحم ایآ"

"؟دراد هلصاف دوخ یلصا هنومن بلاغ لکش زا لوصحم ایآ"

درکلمع رد یروآون •

"؟تسا ناسآ لوصحم زا هدافتسا یگنوگچ کرد ایآ"

"؟دنک یم یفرعم ار ینیون یاهدرکلمع لوصحم ایآ"

موهفم رد یروآون •

"؟تسا جیهم و هدننازیگنارب لوصحم ایآ"

"؟ددرگ فیصوت لبمس کی ناونع هب دناوت یم لوصحم ایآ"

زــین دوــخ تارــظن هــئارا هــب دــش هتــساوخ وگخــساپ ناــبلطواد زا لوصحم 15 :دوــب رارــق نیدب شلاــت نــیا زا لــصاح جــیاتن ؛دــنزادرپب لوصحم 9 و درکلمع رد لوصحم 14 ،دندوب ییابیز رد یروآون یاراد و ⁷ ولیرگ نــفلت یــنعی لوــصحم ود .دــندوب یروآوــن یاراد موــهفم رد دومن داجیا یدنب میــسقت راک رد ار یلکــشم ،⁸وک اــس یــتحار یــلدنص دنتسناوت یمن تلااؤس هب هدنهد خــساپ جنپ زا رفن هــس هک انعم نیدب و دنروآ باــسح هب ییابیز رد یروآوــن ناوــنع هــب ار لوــصحم ود نــیا "؟ دراد هلصاف دوــخ یلصا هنومن بــلاغ لکــش زا لوصحم ایآ "لاؤــس یدیدج هــلوقم ،ماهبا نــیا لح یارب .درــک یم دــییأت ار لکــشم نــیا داهنــشیپ لوصحم ⁹ کیلوبمــس یاه یگژیو رد یروآون ناونع تحت .دومن هفاضا یروآون جیاتن هب ار یمراهچ ناکما هک دش ،دــش دهاوخ هئارا یرت لماک تاحیضوت ،هــمادا رد هک هــنوگنامه نــیداینب و یا هــشیر یا هدــیدپ کیلوبمــس یاــه یگژیو رد یروآوــن هب زاین رــب یلیلد نآ یــبایمک .دوــش یم بوــسحم باــیمک و رداــن اــما باــسح هب عوضوم نیا حیحص تخانــش تهج لوصحم دایز دادعت هب یروآوــن رد نــیون ِداد نورب نــیا اــت دــش نآ رب مــیمصت اذــل .دــمآ یم .میــشاب نآ زا یــشان تارــییغت دهاــش اــت ددرــگ هــفاضا همانــشسرپ هک دیدرگ هئارا هدنهد خــساپ جنپ نامه هب همانــشسرپ دیدج لکــش ،ییابیز رد یروآوــن یاراد لوصحم 14 :دــمآ لصاح یدــیدج جــیاتن و موــهفم رد یروآوــن لوــصحم 9 ،درــکلمع رد یروآوــن لوــصحم 12 یفرعم کیلوبمــس یاــه یگژیو رد یروآوــن یاراد لوــصحم 5 اــتیاهنً هتــسد 4 اذل دــماین دوــجوب یدــنب هقبط رد یرــگید لکــشم .دندــش

.درک یم تیافک لوــصحم 40 یمامت حرــش و فیصوت یارــب هــحورطم زــین ار جــیاتن و اــه مرها نــیب هــطبار لــیلاد ،همانــشسرپ نــیا جــیاتن .دــش دــهاوخ هراــشا نآ هــب دــعب یاه تمــسق رد هــک تخاــس راکــشآ هئارا لکــش نیا هب یحرط و نیودت ،قیقحت جیاتن ،هلحرم نیا رد ،مرف مرها هس ساسا رب دناوت یم یحارط زا جتنم یروآون دنور ره :دیدرگ ،درکلمع ،ییابیز ساسا رب یروآون درواتسد راهچ و یژولونکت و درکلمع هارمه هب حرــط نیا .درــیذپ تروص کیلوبمــس یاــه یگژیو و موــهفم .دومن داجیا ار یبولطم یدــنب هقبط ،لوصحم زا بختنم یاــه هنومن راتشون تروصب جیاتن میظنت و ییاهن شیامزآ :مجنپ هلحرم رگید یرواد و تواضق طسوت روکذم هلحرم 4 زا لصاح یدنب هقبط اه شلات نــیا درواتــسد .دــش هدیــشک شلاچ هب یــحارط ناــسانشراک ؛تفرگ ماجنا زین یسلاک تاقیقحت ،نامز نامه رد .دوب "یروآون مره"

دــشرا یــسانشراک یوجــشناد 34 هب هدمآ تــسدب یروآون یاهریغتم هک ار یروآون زا ییاه یریگ هنومن هک دــش هتــساوخ اهنآ زا و دیدرگ هئارا نایوجشناد بیترت نیدب .دنهد هئارا ،دنــشاب اهریغتم نیا اب قبطنم تخانــش تهج یدــنب هقبط نــیا اــیآ هــک هــتکن نــیا ندــیمهف یارــب عماج شور هکنیا و دراد درــبراک مهف لباق و حیرص تروــص هب یروآوــن ندــشرت گرزب یارب .دندــش هتخیگنارب ،ریخ ای دور یم رامــش هب یلماک و .دیدرگ یدنب هقبط و یروآ عــمج زین نایوجــشناد یاه هنومن ،هــنومن 50 سپ دوبن یفاک یراــمآ تیمها نتفرلااب یارب لوــصحم 40 عــقاو رد دیدرگ هفاضا یرامآ یاه هنومن هب نایوجــشناد طــسوت رگید لوصحم مرها هــس" هرازگ هب لوصحم 90 زا لکــشتم ییاه هنومن بیترت نیدب و هژاو ،بلاطم یرگنزاب هجیتن رد .دیشخب یم تحص "درواتسد راهچ و رد یروآون " ترابع هجیتن رد و دــش اجباج "هدافتــسا زرط" اب "درکلمع"

تقیقح رد .داد "هدافتــسا زرطرد یروآوــن " هب ار دوخ یاــج "درــکلمع موهفم هکیلاح رد دراد دیک أت لوــصحم درکراک یور رب درکلمع موــهفم رثؤم و یساسا رایسب یحارط رد هک ار یعامتجا و یگنهرف دعُب ،هدافتسا .تسا هدمآ لیذ رد قیقحت نیا ییاهن داد نورب .دریگ یم رب رد ار تسا یحارط زا جتنم یروآون دنور تایضرف یریگ لکــش هــب هک قــیقحت نــیا موــس هــلحرم لوــط رد یروآون ایآ هــک دوب نیا دمآ دیدپ هک یــعوضوم ،دوب هــتفای صاــصتخا رد ثحب لوط رد ؟دوــمن بوــسحم دنور کی دیاب ار یحارط زا جــتنم صیخــشت و کیکفت هــب زاــین اــتحارص ،لوا بــختنم هــنومن هد دروــمً نآ هب ندیــسر یارب وا هک یرازبا و حارط طــسوت هدمآ تــسدب جیاتن هتفرگ میمصت نیاربانب .دومن یم راکــشآ ار دوب هدرک هدافتــسا جیاتن یا هدرتــسگ روط هب رضاح لاح رد هک ار یروآون زا لیذ فیرعت ات دــش :میرب راکب ،دــنک یم دیک أت ار دوخ ریذپدنور تــعیبط و هدــش هتفریذپ و ریذپ ققحت ییارجا دنور کی ماــمضنا هب تیقلاخ زا ترابع یروآوــن .)Von Stamm, 2003, 1-27( تسا قفوم میت هک دراد یــپ رد هجیتن ود فــیرعت نــیا ماتــسا ن ُو هــتفگ رــبانب ،یروآون یاراد لوصحم کی هکنیا لوا .درب یم هرهب نآ زا یــتاقیقحت هکنیا مود .تسین دیدج لوصحم کی ۀعسوت و داجیا دنیارف ۀجیتن

.یحارط زا جتنم یروآون دنور جیاتن و لحارم ،اه مرها -1رادومن

اب یماگنه و ددرــگ لمع هــطیح دراو هــک تــسنآ دنمزاین قلاــخ هدــیا دوش لیدبت لوصحم کی هب هناقلاخ هدیا هک میوش یم هجاوم یروآون تیقفوم یارب یعجرم چیه هب ،فیرعت نیا رد .ددرگ هضرع رازاب رد و دــهد یم ناــشن ار یــحرط ،1 رادوــمن .تــسا هدــیدرگن هراــشا یراــجت یروآوــن دنور :هــک نومضم نــیا اب تــسا قــیقحت دــنور درواتــسد هــک .ددرگ یم فــیصوت هجیتن راــهچ و مرها هــس طــسوت یــحارط زا جــتنم

یحارط زا جتنم یروآون دنور مرها هس

نیا هب .دــشاب مرها هــس یاراد دناوت یم یحارط زا جــتنم یروآوــن زا اجنیا رد هک هقلاخ دنور رد یحارط زاغآ یارب تصرف هس هک موهفم ریذپ ناکما ار دوــش یم دای یروانف و هدافتــسا زرط ،مرف ناونع اب اهنآ رکذ ،ددرــگ هئارا مادــکره زا یصخــشم فیرعت هــکنآ زا لــبق .دزاــس یم .تسیرورض لوصحم هنومن دنچ مرها ناونع هــب مرف مرها زا هدافتــسا اب یحارط دروم رد زراــب هــنومن تربار طــسوت هک تــسا یا هــلول نمیــشن متــسیس ،یروآوــن رد یــلصا هدومن دیلوت ار نآ LYX ناملبم دیلوت هناخراک و هدش یحارط ¹⁰نمهوا هدش لیکشت یزاوم هلول ود زا ،لومعمریغ نمیشن متسیس نیا .تسا لاــس رد .تــسا هاگ هیکت ناونعب یرگید و نمیــشن ناوــنع هب یــکی هــک هدافتــسا راکــشآ روط هب .دــش تاد در هزیاج هدنرب لوصحم نیا 2008 یحارط ینابم و لوــصا ساــسارب هک ییاه تکرــش نایم رد مرف مرها زا ییاه تکرش نامه ،اه تکرــش نیا .تسا موــسرم رایــسب ،دننک یم راک تــباقر هــب یــیابیز یــلاع نــیماضم کــمک اــب تــعنص رد هــک دنتــسه .)1ریوصت()یکیرتکلا ییانشور و ناملبم ،د ُم( دنزادرپ یم

مرها زا نآ رد هــک تــسا ییوــشات هناخزپــشآ فیق ،یدــعب هــنومن نمرون طسوت هک تــسا هدیدرگ هدافتــسا یروآون یارب هدافتــسا زرط نیا .تسا هدــش یحارط ¹²نمرتــسا جوب هلیــسوب و دیلوت ¹¹نگ اهنپوک هــسیاقم رد .دوب تــسیل رد هــیلوا بــختنم هــنومن هد وزــج لوــصحم مدع تیزم یاراد لوــصحم نیا ،هناخزپــشآ درادناتــسا یاه فیق اــب هدافتــسا نآ زا یتقو هــک بیترت نــیدب دــشاب یم دایز یاــضف لاغــشا 2005 لاــس رد .دریگ یم رارق وــشک رد یتحار هب و هدــش ات ،دوــش یمن یحارط هزــیاج :درک دوــخ نآ زا ار یــحارط هزــیاج هــس لوــصحم نــیا .)1ریوصت (تاد در یحارط هزیاج و ¹⁴سلاپ نیازید هزیاج ¹³بوخ ناونعب لوصحم یرواــنف زا هک یحارط رد یروآون رد رــگید هــنومن تسا ¹⁵ امولپ زاگ ردنلیس ،تسا هدومن هدافتسا یروآون نیزاغآ مرها لاــس رد و هدــش دــیلوت ^1۶ لارتنــسایدنرب یــلاغترپ تکرــش طــسوت هــک طــسوت لوــصحم نــیا .دوــمن بــسک ار تاد در یــحارط هزــیاج 200۶ کیناگرا رهاظ .دش یحارط یلاغترپ یتعنص یحارط یوجــشناد کی هژیو تایصوصخ و فــلتخم داوم یتــسیزمه و سناجت هــیاپ رب اــمولپ یلخاد شــشوپ ،داوم نیا بیکرت هجیتن رد .تــسا هتفرگ لکــش اهنآ یدرکلمع ینمیا روــط نیمه و رتــشیب ماکحتــسا یاراد ردنلیــس نیا هدافتسا هب طوبرم یدعب هنومن .)2 ریوصت( تسا هدش ییلااب رایسب هدافتسا یروآون رد هک تــسا دیلوت هــسورپ رد یروانف نیزاغآ مرها زا ناوت یم ¹⁷ اگنولارس ییایلاتیا تکرش تخاس فورظ رد ار نآ و هدیدرگ هدــش هدافتــسا نآ رد ینارود یریگ بلاق یروانف زا هک درک هدهاــشم رد .تــشاد رارق قیقحت هیلوا هنومن هد وزج مه لوصحم نیا .تــسا

.نگ اهنپوک نمرون تکرش تخاس ،نمرتسا رثا هناخزپشآ وشات فیق :تسار - 1 ریوصت )http://www.normann-copenhagen.com( :ذخأم .LYX تکرش تخاس ،نمهوا تربار رثا یا هلول نمیشن :پچ )http://www.lyx.com( :ذخأم

و هزادنا هب تبــسن ینارود یریگ بلاق ،یقیرزت یرــیگ بلاق اب هــسیاقم لاح نیا اــب ؛دراد یرتــشیب یاه تیدودحم حطــس ییاهن تــخادرپ یتعنص یحارط .تــسا زاین یرتمک هیامرــس ،شور نیا اب دیلوت یارب دومن یزاب یرواــنف نیا یریگراکب و نــییعت رد ار یلصا و مــهم شــقن ،2000 لاــس رد .دیدرگ بوــسحم اگنولارــس تکرــش یارــب نآ زاــیتما و فورظ ات دروآ لــمع هب توعد فورعم ناــحارط یخرب زا تکرــش نــیا هتخاــس ینارود یرــیگ بلاق هویــش اب هــک دــننک یــحارط ار یــنادلگ اــی یروانف زا هدافتسا هطساو هب هبرجت نیا زا لصاح تلاوصحم .دوــش ناونعب دندرک ادــیپ یدایز یایازم ناــشتخاس رد ینارود یرــیگ بلاق یاه لکــش داجیا و یتنــس یلافــس فورظ یاه مرف زا بانتجا لاــثم هنومن ،2رــیوصت ؛هدافتــسا دیدج یاه هویــش هئارا نینچمه و نــیون یحارط ¹⁹ارایچاتناــس ســیند طــسوت هــک تــسا ¹⁸سیواتناــس نادــلگ .دور یم ورف نیمز رد همین ات هک تسا کیتسلاپ سنج زا و هدش ،یروآون هناگ هــس یاه مرها دروم رد روکذم یاه لاثم هــب هجوت اــب هک تسا هجوت بلاج هکنیا لوا :تــسا تیمها زئاح هیلوا هتکن دنچ ینیع -ینهذ روحم کی لوح ،مرف ات هتفرگ یروانف زا مرها هــس نیا :تسا ریز حرش هب عوضوم نیا رتشیب تایئزج ؛دنا هتفرگ رارق طوبرم هچ و دــشاب دیلوت هــسورپ هب طوــبرم یرواــنف هــچ :یرواــنف • رب هولاع هک تــسارگ نورب و ینیع یتقیقح یروانف ،لوــصحم دوخ هــب حارط رایتخا رد زین ار ییاه تصرف ،اهزاین زا یرــسکی نتخاس راکــشآ .دهد یم رارق حارط طــسوت دناوت یم لوــصحم زا هدافتــسا هویــش :هدافتــسا زرط • هک تــسا ینیع تاعلاطا یرــسکی رــب یکتم مه زاــب اــما دوــش فــیرعت کــیرتموپورتنآ یاــه هزادنا و یدوهــش یاــه ییاناوت ،تاــساسحا اــب .تسا طبترم اه ناسنا یحارط هک یــنیعریغ ًلاماک و یــنهذ رایــسب تــسا یمرها مرف :مرــف • یاهدرکلمع یارــب تــسا نکمم اذل ؛دنک یم کیدزن رایــسب رنه هــب ار هب عوضوم نیا تیاهن رد هک ددرگ مسجت یتوافتم یاه مرف ،ناسکی .دنک باختنا ار مرف نیرتهب ات ددرگ یم راذگ او حارط طلست رد مرها نیرت لکشم هتبلا و نیرت مهم ،کش نودب رخآ مرها مرها ود مرها نیا .دوش یم بوسحم یحارط یاهرایعم رد نآ رب نتفای

مرها و یریوصت مرها :دریگ یم رب رد ار مه زا ادج لاح نیع رد و لصتم )Rindova, & Petkova, 2007, 217-232( اوــکتپ و اودــنیر ؛یــموهفم ود هب دناوت یم لوــصحم کی لومعم یاــه یگژیو هک دــنراد یم راــهظا - ییابیز ورملق( یزیرغ یاه شنک او نتخیگنارب :دنک ادیپ قوــس وــس .)موهفم ورملق( یس اسحا یاه شنک او و )یسانش هک تــسا هتفرگ تأــشن رواب نیا زا مرها ود نیا ندرک یکی رب میمصت باختنا نیب ار یصخــشم زرم دناوت یمن حارــط ،هقلاخ دــنیارف لوــط رد ).... و تفاب ،گنر ،یلاخ و ر ُپ ماجحا بوانت ،ءازجا نیب بسانت( ییابیز رکفت رد عوضوم نــیا ؛دیامن کرد لوصحم موــهفم اب طبترم باــختنا و :دیوگ یم هک هتفرگ رارق دییأت دروم زــین )Kubler, 1972, 157-170( رــلبوک یمرف بناوج ندومن ادج ،دوش یم هعلاطم یرنه ءایشا دروم رد یتقو"

تــسا کانرطخ یرما )کیژولونوکیآ( یموهفم بناوج زا )کیژولوفروم(

تاظحلام هب هجوت اب ."دبای یمن لاقتنا مرف نودب یموهفم چیه هکارچ :داد هئارا اه مرها زا مادکره زا یقیقد فیرعت ناوت یم ،ور شیپ تایصوصخ نــتفرگرظنرد اــب ار دوــخ یــحارط هــسورپ ،حارــط :مرــف • و )یریوصت مرــها( دیدج مرــف ات دنک یم زاــغآ لوــصحم کــیژولوفروم .دنک فیرعت لوصحم یارب ار )موهفم مرها( یدیدج نابز هدافتــسا زرط هب هجوت اب ار دوــخ یحارط دنور ،حارــط :هدافتــسا زرــط • یاه هویش اب تسا رتهب هک یا هدشن انغا یاهزاین ات دنک یم زاغآ لوصحم .دیامن فیرعت ار دندرگ فرطرب دیدج یاهدرکلمع و هدافتسا نیون ور شیپ یاه تصرف هب هــجوت اب ار یحارط هــسورپ ،حارط :یرواــنف • یاه یروانف ای و دیلوت دنور رد دیدج یاه یژولونکت یریگراکب تهج .دنک یم زاغآ ،دنتسه اهنآ دق اف هک یتلاوصحم دوخرد نیون هک تــسین انعم نیا هب یروآون مرها ناونع هــب یرواــنف زا هدافتــسا ییاه هنومن ،سکعرب ًلاماک هکلب ،دنک یزاب ار سدنهم کی شقن حارط دننام دنراد دوــجو یلاع یــسانش ییابیز تاصخــشم اب یــتلاوصحم زا نیا زا شــیپ هــک سیواتناــس نادــلگ و ناــتوب زاگ ردنلیــس یاــه هنومن تأــشن نیون یروانف زا هــک تــسا یدیلوت دــنیارف لــصحام ،دــش رــکذ یتعنص حارط ددرــگ یم حرطم یروانف یــتقو ،نیا رب هولاــع ؛دــنا هتفرگ یا هزات موهفم یروانف هــب و دیامن لمع رــسفم کی ناونع هب دناوت یم دوهشم سیواتناس یکیتسلاپ نادلگ رد صوصخ هب بلطم نیا .دهد یدیلقت و دنراد ار دوخ صاخ فیرعت یکیتــسلاپ فورظ هزورما .تــسا یــحارط نوــچ اــتعیبط .دنتــسین یتنــس یلافــس فورــظ زا هــناروکروکً دنور رد عوــضوم دنچ هب یبیکرت یاه خــساپ نداد هب لــیامت یــتعنص ،یحارط دنور لوط رد هکنیا نییعت اذل ،دراد ار دیدج تلاوصحم دیلوت زا ،نآ رب هولاع .تسا لکشم رایسب ،دریگ یم رارق ماهلا أشنم مرها مادک روط هب لوصحم زا هدافتسا زرط و مرف هب طوبرم تاعوضوم هک ییاجنآ نامزمه روطب دراوم زا یرایسب رد حارط ،دنتسه طبترم مه هب یدیک ا زا مادک رــه صیخــشت ،نیا دوجو اب .دیامن یم هدافتــسا مرــها دــنچ زا یحارط شقن نییبت و نــییعت رد ار ام ییاناوت ،رــگیدکی زا اــه مرها نــیا لااب لوــصحم هعــسوت و دیلوت اــب طــبترم یاــه شخب رــگید رد یــتعنصاتحارص هک ارچ تــسا دیفم زین سیردت رد اه مرها نیا فــیرعت .درــب یمً شناد رد دوخ ییاناوت و طلست ات دنک یم کمک یحارط یوجشناد هب .دنک نیمضت ار هژورپ تیقفوم و دربب لااب ار یروآون رد زاین دروم

.اگنولارس تکرش تخاس ،ارایچ اتناس سیند رثا سیواتناس نادلگ :تسار -2ریوصت )http://www.serralunga.com( :ذخأم .لارتنسایدنرب تکرش تخاس .ایراف ِد ،سدنم ،ویرتنوم رثا امولپ ناتوب زاگ ردنلیس :پچ )http://en.red-dot.org( :ذخأم

یروآوــن دــنور زا لــصاح هــجیتن راــهچ( ثــحب :)یحارط زا جتنم

یروآون دنور زاغآ هب طوبرم یاه هداد دروم رد یلبق یاه تمسق رد هجیتن رد .میزادرپ یم ییاهن هجیتن هب لاح .دش ثحب یحارط زا جتنم رد یروآون :دیدرگ لصاح لمتحم هجیتن راهچ ،یسانش رادیدپ لیلحت یاه یگژیورد یروآون و موهفم رد یروآون ،هدافتسا رد یروآون ،ییابیز :تسا ریز حرش هب اهنآ زا مادکره یلصا یاه یگژیو .کیلوبمس

ییابیز رد یروآون

طوــبرم لوــصحم صیخــشت و تخانــش هــب یــیابیز رد یروآوــن تلاوصحم زا نازیم هــچ هب لوصحم کی رهاظ هکنیا ًلاــثم .دوــش یم لوصحم یــنوریب رــهاظ اــب بلطم نــیا .تــسا تواــفتم دوــخ بــیقر اب )گنر و ءازجا بسانت ،هزادنا ،لکش( هک یتایصوصخ ؛تسا طبترم دروم دناوت یم نآ کرد ای و لوصحم اب لماعت هب زاین نودب و لوا هاگن Norman,(نمرون هک تسا یحارط زا یتمسق نیا .دریگ رارق تواضق کــیرحت ثــعاب هــک دــنک یم داــی هزــیرغ ناوــنعب نآ زا )2004, 34-38 دناوت یم عوضوم نــیا هک دنک یم حیرصت وا .ددرــگ یم اــم تاــساسحا دروم ،یئیش کی هب اهنآ شنک او و دارفا هدهاشم هلیسوب و یگداس هب زا دعب دارــفا ،اــبیز تلاوــصحم زا یــیاه هنومن رد .درــیگ رارــق هــعلاطم دنریگ یم یئیش کی نتساوخن ای نتساوخ هب میمصت ،عیرــس یهاگن و تــسیچ لوصحم هدافتــسا دروــم هــک دنــسرپ یم دوــخ زا سپــس و هجیتن رد دناوت یم ییابیز رد یروآون نیاربانب .تسا دنچ نآ تمیق .ددرگ فیرعت لوصحم زا یدیدج یروص ریسفت رارقرب طابترا ناوت یم یــتحار هب یروآون عون نیا اب راکــشآ روط هــب نیا یارــب لوــصحم زا رــیوصت کــی دراوــم زا یرایــسب رد هــک ارچ ،درــک رد ییابیز رد یروآوــن هک تــسا لیلد نیمه هــب .تــسا یفاک روــظنم هئارا اب اهنت هــک ارچ تــسا رادروخرب ییازــسب تیمها زا نردم عــماوج لیم ناوت یم یطابترا یاــه طیحم ای و تنرتنیا قیرط زا رــیوصت کــی رد یروآون زا هجوت لباق هنومن .درک کیرحت ار هدننک فرصم رد دیرخ تکرــش تخاــس Ap-1008BHیاوه هدنیلااپ رد ناوــت یم ار یــیابیز ،2008 لاــس رد .)3ریوصت( دومن هــظحلام ²⁰یاوک نــیج نوو یا هرــک یا هــمانریدقت هارــمه هب دــیدرگ تاد در هزــیاج هدــنرب لوــصحم نــیا

،مرن لیاتــسا و کیناگرا لکــش اب اوــه هدنیلااپ نیا :نوــمضم نــیا اــب ناغمرا هب یگدنز طیحم یارب ار یگنهامه هک تسا زور هب یلوصحم .)Red Dot Award citation, 2008( دروآ یم هظفاح ناونع تحت دراد دوجو هطبار نیا رد یرگید هنومن مه زاب هدــش یحارط ²²وتیا اروا طــسوت هک ²¹یپ سا وی کــسید ندلگ یبناج ندلگ ،یروانف رظن هطقن زا ،نمنزیآ یاعدا ساسا رب .)3ریوصت( تسا ییابیز اب تسا یلوصحم هکلب تسین رترب دوخ یابقر هب تبسن کسید کی رد هک دهد یم ار ناکما نیا دوخ ییاهن رگ هدافتــسا هب هک رتــشیب ،ییابیز رد یروآون دربراک یلصا هزوح اتعیبط .دهد صیخشت ار نآ هاگنً یحارط دــننام دنتــسه یحارط رــب ینتبم یتنــس یاــه شخب اــمومعً یروانف یاــه شخب رد یــمهم شقن دــناوت یم هــچرگ ا ؛ناــملبم و دــم تاعلاطم .دنک یزاــب زین وردوخ یتح و هارــمه نفلت ،رــتویپماک دــننام رد ،یروانف ناگدــننکدیلوت زا یدــشر هب ور دادعت هک هداد ناــشن رــیخا هتکن نیا نتشاد رظن رد اب ،دنا هدرک یراذگ هیامرس زین یسانش ییابیز یراجت یاه تیقفوم دناوت یم هک تسا یمهم یتباقر مرها ییابیز هک Gemser & Leenders, 2001, 28-38 ; Gemser, &( دــهد شــیازفا ار هدش صخشم یا هدرتسگ روط هب عقاو رد .)Wijnberg, 2002, 61-71 ؛دوــش یم تیمها یاراد یژولونکت غولب اب ینف مزاول ییابیز هک تــسا تلاوصحم زــیامت یارب یرازــبا ،رــهاظ و ییابیز هــک تــسنیا نآ لــیلد .)Eisenman, 2007( ددرگ یم فلتخم یاه تکرش

هدافتسا رد یروآون

نآ رد هــک دراد راکورــس یــحارط زا یــشخب اــب هدافتــسا رد یروآوــن اب سایق رد مه دیاش و ددرگ حلاصا ای و دوبهب لوصحم کی زا هدافتسا .ددرگ هفاضا لوصحم هب دیدج یدرکلمع ،رازاب رد دوجوم تلاوصحم عفر ای و دوــبهب رد سدنهم کی و حارــط کی شور نــیب یــلصا تواــفت لوصحم و ناسنا نیب لماعت هب اهنآ تیساسح رد درکلمع کی لضعم کی ماکحتسا هبــساحم ددصرد هک یــسدنهم" :هک انعم نیدب تــسا هن ای دــشیدنا یم عوضوم نــیا هب رگ هدافتــسا هکنیا هــب ،دــیآ یمرب چــیپ زین رگ هدافتــسا تارکفت زا دیاــش اتــسار نیا رد یتح و دنک یمن رکف ً

لاصا کی درکراک نوناک رد درکلمع موهفم هک یتقو یترابع هب ."دیوج یرود ار یعامتجا و یــگنهرف دعُب ،هدافتــسا موهفم ،درــیگ یم رارــق لوــصحم اجنیا رد هدافتــسا رد یروآون اذل .دروآ یم ناغمرا هب لوصحم نآ یارــب ؛دوــش یم هتفرگ رــظنرد درــکلمع رد یروآوــن یارــب ینیــشناج ناوــنعب طسوت هک دنک یم هراشا یروآون هب امامت ،درکلمع رد یروآون هک یلاحردً .)B^ürdek, 2005(ددرگ یم هئارا ینف یاهرایعم دیاب ،دنک یم یحارط ار یلوصحم لکش یتقو یتعنص حارط فده ار لوصحم زا هدافتــسا زرط و درــکلمع هک دــشاب راوتــسا شلات نیا رــب )Anselmi, 2004( یملسنا .)Papanek, 1983( دنک حیرصت ینشور هب -لوصحم لماعت اب نامزمه لوصحم کی تیفیک هک دراد یم ناعذا نیا .ددرــگ یم فــیرعت ،اــهنآ یارــب هدــمآ مهارف طیارــش رد رگ هدافتــسا هدافتــسا زرط ،شیاه یگژیو ،لوصحم اب رگ هدافتــسا هک تــسیا هطبار هک یحارط زا لکــش نــیا .دراد نآ ناــنیمطا تــیلباق و یــنمیا ،نآ زا

.وتیا -اروا رثا کسید ندلگ رتویپماک یبناج هظفاح :تسار -3ریوصت )http://www.lacie.com( :ذخأم .کیاب گنوج-موب و ییوچ گنوج-ناه رثا Ap-1008BH اوه هدنیلااپ :پچ )http://www.coway.com( :ذخأم

Norman, 2004,( نمرون لوق هب تسا لوصحم زا هدافتــسا ساسارب و ناــحارط و دوــش یم هدــیمان "راــتفر هــب هتــسباو یــحارط" )55-60 .دنرب یم راک هب ار نآ رگیدکی تکراشم اب اه تسیمونوگرا یوــشکو دمک هعومجم ،هدافتــسا رد یروآون زا بوــخ لاثم کــی تــسا هدــش 2007 لاــس رد تاد در هزیاج هدنرب هک تــسا ²³وــسر ِویر متسیس نیا و دنوش یم هدیشک نوریب فرط ود زا اهوشک .)4ریوصت(

هدافتــسا نمیــشن قاتا و هناخزپــشآ رد نــشیتراپ ناونع هب دــناوت یم .دریگ رارق هدافتسا دروم هزاغم کی ناملبم ناونعب ای و ددرگ ودرــه ،نآ زا هدافتــسا یــگنوگچ کرد و لوــصحم کــی اــب لــماعت رد یروآون نــیاربانب .دنتــسه یگنهرف ریذپرییغت میهافم هــب طوــبرم یگنهرف مــیهافم اــب یــحارطرد یرــگید یروآوــن رــه دــننام هدافتــسا یارب ²⁴ وــبمولوک وج طــسوت هدــش یحارط یراگیــسریز .دراد طابترا اــب هــطبار رد یــبوخ لاــثم 19۶4 لاــس رد ²⁵ وــیبماک ید وفلونرآ تکرــش کی اب دناوتب درف هک دوب نیا حارط هدیا .)4 ریوصت( تــسا ثحب نیا .دریگب ار یراگیس ریز مه و راگیس مه تسد

موهفم رد یروآون

کــی کیلوبمــس و یــساسحا یاــه هبنج هــب موــهفم رد یروآوــن دناوت یم یزیچ هچ اب لوصحم کی هکنیا ًلاثم .تسا طبترم لوصحم یــسانش هناشن دعُب نیققحم ینلاوط یــتدم یارب .دنک رارــقرب طاــبترا Buchanan, 1985, 19-(ناــناچوب .دنتخانــش یم ار یــتعنص یــحارط هدــش یحارط تلاوــصحم رد طاــبترا زا یــعون هــکنیا " :دــسیون یم )18 تاعوضوم تسا یهیدب .دسر یم رظن هب یزیچان عوضوم ،دراد دوجو ،خیرات یــسانش شور یریگ لکــش رد طقف هن ،نایب و اــنعم هــب طوــبرم میهافم یتاعلاطا هرکیپ دشر رد هکلب ، دراد ریثأت یحارط دقنو ،یروئت ."تسا رثؤم زین دنتسه یحارط یلمع یامنهار عقاو رد هک ارگ انعم تسیاب یم یتعنص یحارط یاه ترورض زا یکی هک رکفت نیا ً

اریخا تــسا هدــیدرگ یزــیر هیاپ ،دــشاب لوــصحم طــسوت ساــسحا داــجیا تللاد هک موهفم رد یروآوــن ساــسا نیا رــب .)Krippendorff, 2006(

تبسن لوصحم کی هب ار یموهفم ،ییاهن رگ هدافتسا هک دراد نیا رب هب هــک ددرــگ حرــطم یروآوــن زا یــعون ناوــنع هــب دــناوت یم ،دــهد یم Ul-( رگنیپا و شیرلوا .دراد یم نایب ار یحارط تعیبط هجو نیرتهب نایب هنوگنیا یــساسحا هــبذاج دروــم رد ،)rich, & Eppinger, 2003

،لوصحم رهاظ دننام یــلماوع ندوزفا زا دعب هک یــتیفیک " :دــننک یم هک یناجیه و روش روطنیمه و ددرگ یم لصاح ماکحتسا و ادص ،گنر ،تــسا طوبرم نآ هب هک یکیلوبمــس ناهج و رگ هدافتــسا هب لوصحم تــحت ار یــحارط زا شــخب نــیا ،)2004( نــمرون ."دــیامن یم لــقتنم لوصحم کی موهفم اب هک ارچ دــنک یم فیصوت " ^2۶یــساکعنا " ناونع یصخــش تاروصت اب لاح نیمه رد و ،دروآ یم دای هــب هک یــتارطاخ و .دراد راکورــس دنک یم لقتنم نارگید هب لوصحم هک ییاه ماغیپ و ام تیفیک رگنایب دیاب اــهنت هن لوصحم ،موهفم رد ندوب روآوــن یارــب طــسوت رورغ اب و هدوب ناتــساد کی رگتیاور و باذج دیاب هکلب ،دــشاب زا عون نــیا هب لوــصح یارب .دوــش هتــشاذگ شیامن هــب دوــخ کــلام یــسانش هناشن یاهرازبا یــمامت هــب دیاب یــتعنص ناــحارط ،یروآوــن طوبرم کیلوبمــس یاــهدرکلمع هــب هــک یــیاهنآ اــصوصخ لوــصحمً تلاکشم هک دراد یم راهظا کدروب .دنــشاب هتشاد طلست ،دنوــش یم رایسب ناحارط یلمع فیاظو رد کیلوبمس یاهدرکلمع هب ندیــسر لوصحم یانعم یارب یدعاوق هن و ناگژاو هن هکیروطب تسا دوهشم مولعم میهافم زا طــقف دنناوت یم کیلوبمــس میهافم" ؛درادن دوــجو .)B^ürdek, 2005, 231( "دندرگ ریسفت تلاوصحم یعامتجا -یگنهرف ،)Dell‘Era, & Verganti, 2007, 580-599( یــتناگرو و ار ِا ل ِد دننک یم یفرعم ینیداینب یروآون ناونع هب ار یحارط زا جتنم یروآون یروهظون رب لوصحم یسانش هناشن رد ندوبدیدج و یگزات نآ رد هک نامه نــیا نیاربانب .تــسا بــلاغ یرواــنف و درــکلمع ندوــب نــیون و ربانب .دوــش یم دای موهفم رد یروآون ناونع هب نآ زا هک تــسا یزیچ دــننامه یــیایلاتیا یاه تکرــش رد یروآوــن هــنوگ نــیا ،یــتناگرو رــظن .تسا یروآون زا یزراب هنومن ²⁹دیمترآ و ²⁸لتراک ،²⁷یسِلا تــسیل ۀنومن 40 رد هــک ار موــهفم رد یروآوــن زا بوــخ رایــسب لاــثم هک تــسا ³⁰یجووم ِناوــخ کــسید ،تــشاد رارق هژورپ نــیا یــتاقیقحت لوصحم نیا .)5ریوصت( تسا هدیدرگ یحارط ³¹ اواساکوف وتوئان طسوت کیژولونکت تلاوصحم هک یلاحرد و تشگ هضرع رازاب هب دون ۀهد رخاوا رد یاراد لوــصحم نیا ،دندوب عوــنت زا یرادروــخرب هب لــیامتم تدــش هب ،دوــش یم هظحلام 5ریوصت رد هک هنوگنامه .دوــب یروآ ترــیح یگداــس هیوهت نف روآدای هک تــسا راوید زا نازیوآ یا هبعج لماــش لوصحم نیا .دوش یم شوماخ و نشور نف دننامه هداس نامسیر کی اب و دشاب یم طسوت هک تسا ³²ول ُس او ِا هلابز لطس ،تلاوصحم تسیل زا رگید یلاثم هتشگ یحارط هزیاج نیدنچ هدنرب و هدش یحارط ³³نیازید زلوت تکرش هداد رارق ددجم ریسفت دروم ار هلابز لطس یگنهرف تازایتما حارط .تسا کشخ نآ رهاظ .تــسا هتــشاد ینازرا نآ هب ار ینیون درکلمع و ییابیز و هدش هتخاس لیتسا زلف زا امامت و یلقیص ،لکش یطورخم ،هیاریپ یب وً رد هک دراذگ یم شیامن هب ار یدرکلمع ،نآ ندش هتسب و زاب هوحن .تسا شوپرس تسا زاب لطس ِرد یتقو .دراد دوجو هدننک بوذجم یقطنم نآ لداعت تــلاح هب دوخ هــبل یور رــب هدــیچیپ یمــسیناکم هــجیتن رد ،نآ شوپرــس هب یکچوک هبرض هک یماگنه طقف ؛دنام یم زاب و دریگ یم رارــق . )5 رــیوصت( دوــش یم هتــسب یمرن هب و هدــمآ نــییاپ یــمارآ هــب ،دــیآ دراو ،تفرگ رارــق ثــحب دروــم اــجنیا رد هــک هــنوگنآ موــهفم رد یروآوــن و ثیفیرگ .تــسا کیدزن رایــسب )نوکیآ( لیامــش یحارط موهفم هــب

.ویبماک ید وفلونرآ تکرش یارب وبمولوک وج طسوت رثا یراگیسریز :تسار -4ریوصت )http://www.tableartonline.com( :ذخأم .متسیس اکِپ دیلوت وسر ِویر یوشکو دمک هعومجم :پچ )http://easylink.hafele.com( :ذخأم

هنوگنیا ار نوکیآ ،)Griffith, & Skibsted, 2009, 151( دتسا بیکسا یروآدرگ دوخ رد ار یگنهرف میهافم هک یتلاوصحم" :دننک یم فیرعت ربانب ."تــسا ناــشیاه یگژیو و صیاصخ عومجم زا رتلااو هک دننک یم فده زا رتدنمشزرا و رتلااو ،دیدج موهفم نیا ،هدنسیون ود نیا لوق رترادیاپ لوصحم یارب هدشزیوجت رمع لوط زا و تــسا لوصحم دوخ طــسوت و دوب دهاوخ قفوم یگنهرف رظن زا لوصحم هجیتن رد .تــسا .دش دهاوخ لیلجت نیدقتنم و یریوصت یاه هناسر یاراد لوــصحم کــی عــقوم هــچ هــک بــلطم نــیا ناــیب ً

لاوــمعم و ار ِا لد هــتفگ ساــسا رــب .تــسا لکــشم ،تــسا موــهفم رد یروآوــن ینعم ددجم ریسفت اب یروآون زا عون نیا هکنیا لیلدب ،)2007(یتناگرو ذوفن رازاب رد ات دراد نامز هــب زاین اذل ،دراد راکورــس لوصحم موــهفم و یروآون هک دوــمن اعدا ناوت یم نــیاربانب .دــسرب تیقفوم هــب و دــیامن ناــشن رازاب رد لوصحم دروخزاب هک ددرگ یم لصاح ینامز موهفم رد نآ تیقفوم ثعاب و هدش کرد رازاب طــسوت لوصحم موهفم هک دهد یروآون ،مدرم تواضق ندید یارــب راظتنا هب زاین نیا .تــسا هدیدرگ دعب اهنیا یودره شزرا عقاو رد .دــنک یم کیدزن رنه هب ار موــهفم رد .دریگ یم رارق قیدصت و دییأت دروم ،نامز تشذگ زا

کیلوبمس یاه یگژیو رد یروآون

کی ریــسم رییغت و فارحنا هــب کیلوبمــس یاــه یگژیو رد یروآ وــن .تسا طبترم دوخ هیلوا یدادرارق یاهوگلا و تایصوصخ زا لوصحم ناتــساب دهع زا ،دــنک یم هراــشا )Heskett, 2002( تکــسه هــک هــنوگنآ - هدیرفآ صاخ یفادها یارب ار بــسانم یاه مرف زا یرــسکی اه ناــسنا و دنبــسانتم ًلاماک یلصا یاهزاین اب اه مرف نیا زا یخرب نــیاربانب و دــنا ای نادلگ ،ناویل لکــش لثم( دنتــسه نیتــسخن یوگلا نامه هدنبیز تاناکما هطساو هب ءایشا یاه مرف خیرات لوط رد لاح نیا اب .)لاگنچ نیا و دنتفای رییغت و دــشر .... و یگنهرف تارییغت و کیژولونکت دیدج و مرف کی هکنیا لیلد اهنت .دش دیدج یاهوگلا شنیرفآ هب رجنم قافتا نیا ،تس یا هدش تیبثت تیعقوم یاراد و رادیاپ هیلوا یدادرارق یوگلا یاه تیدودحم هکلب ،دراد درکلمع اب لماک قباطت مرف نآ هک تــسین مرف و بــلاق زا لوــصحم هــک ددرــگ یم بــجوم زــین یدــیلوت و یــتعنص رد بلاغ راتخاــس یرارقرب عوضوم نامه نیا .ددرگن جراخ دوخ هیلوا طسوت هک "بلاغ یحارط" موهفم هب دنک یم هراــشا هک تــسا لوصحم

Abernathy, & Utterback, 1978,( 1978 لاــس رد کــبرتوی و یــتانربَ ا راتخاــس بلاغ یحارط ،اــهنآ فیرعت ساــسارب .دــیدرگ یــفرعم)40-47 یدــنب هقبط رد و هــتفریذپ ار رازاــب درادناتــسا هــک تــسیلوصحم هــیلوا تــسا یا یحارط ،بلاغ یحارط .دریگ یم رارق لوصحم کی زا یــصاخ ار رازاب زا یمهس ندروآ تــسدب راظتنا رگ ا ابقر و تــسا رادافو رازاب هب هک ،بلاغ راتخاس شیادیپ زا لبق .دننک عوجر یحارط نیا هب دیاب دنراد ضحم هب اما دنهد هئارا یتوافتم یاه لح هار دنتشاد شلات اه تکرش تفای شهاک تلاوصحم عوــنت ،دیدرگ یزیر هیاپ بلاغ راتخاــس هک نیا یرگید زا سپ یکی راتخاــس نیا رب ینتبم یروآون ینامز تدــم یارــب و رد .)Dell‘Era, & Verganti, 2007, 580-599( درک ادیپ هعسوت و دشر :دندرک ادیپ تهابــش مه هب هطیح نیا رد تلاوصحم یــمامت هــجیتن اه نویزیولت ،اه لاچخی ،ییوشسابل یاه نیــشام ،یزیمور یاه هکنپ نیب نیا رد .دنتسه تــسد نیا زا ییاه هنومن ،لیابوم یاه یــشوگ و هک تسا نیا دنک یزاب دناوت یم یروآون رد یتعنص یحارط هک یشقن هک یدیدج یاه مرف بلاق رد ار اــهنآ و دهد هئارا یداینب یاــه لح هار .دیامن هئارا ،تسا هدوبن مه روصت لباق و هتشادن دوجو نیا زا لبق ات رد و دوب دنهاوخ نیون هیلوا یاه مرف زا لصاح ،قفوم رایسب یاه مرف ،دنیآ یم دوجوب کیلوبمس یاه یگژیو یروآون زا هک یتلاوصحم هجیتن یاه یگژیو رد یروآون زا هنومن کی .دنتسه صیخشت لباق یتحار هب هیچ -لا تکرش یارب هک تسا وتیا-اروا رثا ³⁴یب سا وی باه ،کیلوبمس هزیاج نیدنچ هدنرب هک لوصحم نیا .)۶ ریوصت( تسا هدــش یحارط ره هب دزاس یم رداق ار نآ هک تسیلکش یورک هیاپ یاراد ،تسا یحارط و ^3۶ وکاس یتحار یلدنص ،)۶ریوصت( اکیلا تکرش ³⁵ مُ

ا دوه .دخرچب وس دنتسه یتلاوصحم زا یرگید یاه هنومن ،³⁷ر ِپ َس و وسوناز رثا ولیرگ نفلت یدادرارق نیتــسخن یوگلا رد ار یــتارییغت ،رازاب هب دورو ضــحم هب هــک ناونعب وکاــس یتحار یلدنص .)7 ریوصت( دــندومن داــجیا لوــصحم نآ نتــسشن ماگنه هــک یرگ هدافتــسا هــک دراد یلکــش یب راتخاــس لاــثم هیلوا یوگلا اب هسیاقم رد .دریگ یم شوغآ رد ار دور یم ورف ،نآ یور هب هب .تــسا هدومن داجیا ار یبلاقن ا وکاــس یلدنص ،یتحار یاــه یلدنص هدیا هک دوــب )ولیرگ نفلت و وکاــس یلدنص( لوــصحم ود نــیمه رــطاخ

.نیازید زلوت تکرش تخاس ول ُس او ِا هلابز لطس :تسار -5 ریوصت )http://www.evasolo.com( :ذخأم .اواسوکوف وتوئان رثا یجووم ِناوخ کسید :پچ )www.muji.eu( :ذخأم .اکیلا تکرش تخاس ما دوه :تسار -6ریوصتُ

) http://elica.com( :ذخأم .هیچ -لا تکرش تخاس وتیا-اروا رثا ،یب سا وی باه :پچ )http://www.popgadget.net( :ذخأم