بررسی دیوارنوشته‌‌های شهر تهران از دیدگاه جامعه‌شناسی زبان

(1)

طم يعامتجا تاقيقحت و تاعلا

نایرا در /

ة

رود 3 رامش ، 2 ،

ة

ناتسبتا 3333 : 333 - 333

هتشونراويد يسررب هعماج هاگديد زا نارهت رهش ياه

نابز يسانش

یدنز نمهب

تفايرد خيرات :

22 / 5 / 39 شريذپ خيرات

: 22 / 2 / 39

هديکچ

هديدپ یسيونراويد یا

نيشيپ اب یعامتجا ه

تسا ینلاوط سب یا .

هتشونراويد اما رد اه

هدوب حرطم هناسر کي شقن رد ،نردم ندمت نارود دنا

. هک ميديشوک هلاقم نيا رد

هتشونراويد نابز هاگديد زا ار اه

مينک یسررب یتخانش .

یگژيو شهوژپ نيا رد لماک یاه

9292 هلحم زا هتشونراويد زکرم و ،برغ ،قرش ،بونج ،لامش نوگانوگ یاه

تبث نارهت

هدش یسررب و جارختسا سپس و دنا

. هتشونراويد یسررب زا سپ دش صخشم اه

:

هتشون ینابز یاه 67

/ 29 هتشون و دصرد یريوصت یاه

92 / 6 هتشونراويد لک دصرد یاه

یمربرد ار نارهت رهش دريگ

. هتشونراويد لک زا ینابز یاه

،نارهت رهش 69

/ 2 هدمآرب دصرد

و یمسر نامتفگ زا 96

/ 29 رد تسا یمسرريغ نامتفگ زا هدمآرب دص .

یسررب زا سپ

هتشون عوضوم هتشون ،یمسرريغ و یمسر یاه

،یتيبرت یاهاوتحم رتشيب یمسر یاه

دنتشاد یبهذم و یسايس .

یلاحرد هتشون رد هک اب دارفا یماسا ،یمسرريغ یاه

90 / 92

نيرتشيب دصرد عوضوم

ار دنتشاد . هب یماسا صوصخ رد یماسا ،هتفر راک

کذم ر رايسب

یماسا زا رتشيب ثنؤم

دندوب . یراتشون ماظن ۀسياقم رد (

طخ ) اب یسراف طخ ، 7

/ 62

اب یسيلگنا طخ و دصرد 02

/ 99 هتشونراويد لک دصرد لماش ار نارهت رهش ینابز یاه

یم دنوش . هتشونراويد عوضوم هب رتشيب یسيلگنا یاه

زاربادوخ ی ( و قيلاع ،یماسا

ترفن اه ) دنراد شيارگ .

عوضوم علاطا ،یداصتقا تاغيلبت دننام یعامتجا یاه ،یناسر

هتشون رد یکدنا مهس یبهذم و یتيبرت دنراد یسيلگنا طخ هب یاه

. سيونراويد عقاورد ،اه

یم هدافتسا دوخ زاربا ناگزمر شقن رد ار یسيلگنا طخ دننک

. یارب یسراف طخ ،لباقم رد

مايپ هب یعامتجا یناسر تسا هتفر راک

.

هژاو ک یاه یديل : هعماج نابز ،هتشونراويد ،نابز یسانش ،یمسر نامتفگ ،یسانش

یمسرريغ نامتفگ .

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

. نابز هورگ رايشناد ،رون مايپ هاگشناد یسانش

zandi@pnu.ac.ir

(2)

333 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد

3 ةرامش ، 2 ات ، ناتسب 3333

همدقم هتشونراويد هزيگنا اب هک یياه

یم هتشون یمومع نکاما و رهش راويد و رد رب توافتم یاه

،دنوش رد

شقن هناسر یا

،رثؤم هجوت یرايسب هدرک بلج دوخ هب ار دنا

. ناوارف یاهدرکراک هب هجوت اب

هتشونراويد اه

، یپ اهنآ یسررب تيمها هب یم

رب مي . هديدپ یسيونراويد هب یا

یانزارد و تسا خيرات

م زين ناهج زا هطقن کي هب رصحن

یمن دوش . لکش نآ یرنه

، هبيتک یسيون مشچ و ابيز یاه زاون

رتشيب تسا یخيرات یاهانب و سدقم نکاما .

نوگانوگ یاهروشک رد هديدپ نيا نينچمه مهم

هدوب

تسا

؛ مهم دياش هتشون اهنآ نيرت

تيمکاح یشاپورف زا شيپ ،نيلرب راويد یور یضارتعا یاه

تسينومک هتشون و اه

نيمزرس یاهراويد رب نيطسلف مدرم یاه هتشونراويد و یلاغشا

نارود یاه

جوا دشاب ناريا یملاسا بلاقنا یريگ .

نابايخ و هچوک طقف

یارب

،تسين رذگ يشيدنا یارب یناکم هکلب

تسا ند (

ینسحم

، 02: 202 ) رد ،

،یرهش رباعم عقاو

،یلصا درکراک زا رتارف هزيمآ شيامن لحم

مايپ زا یا یاه

دنتسه زين یراتشون و یريوصت .

مايپ نيا اه هاگياج رد رصنع

ی یگنهرف ـ یگدنز رد یعامتجا

نازور ۀ دنراد یمهم شقن نادنورهش .

هتشونراويد زيگنا اب هک یياه

ۀ و رد رب توافتم یم هتشون یمومع نکاما و رهش راويد

،دوش هاگ

رادشه و هدنهد زردنا هاگ هنوگ

دنا . نامز ی رازبا و لابتوف ناراداوه یراتشون یريگرد ینامز

رگيد

شزرا یارب یلمحم یاه

نامتفگ یمسر تسا . مايپ نتفرگرارق یراتشون یاه

رب رهش یاهراويد

،

تفگ یاضف و

هدنناوخ و هدنسيون نيب ار ميقتسم یوگ (

رباع ) یم مهارف دنک

. رکف هب ار نارباع

یماو یراک هب اي دراد یمارف

دناوخ اي یم رذحرب دراد

.

هتشونراويد یخرب هتشون هک دراد صاخ بطاخم اه

لد و هناقشاع یاه

هتشون نيا رد اه هتسد

یم رارق هتشون هک ،ماع بطاخم یخرب و دنريگ نيا زا اهرادشه و یتيبرت و یتاغيلبت یاه

هتسد دنا .

تکرش زا یرايسب یم حيجرت ینف لغاشم نابحاص و کچوک یاه

دنهد یاج هب نيزه ۀ فازگ

هناسر تاغيلبت همانزور و نويزيولت دننام یعمج یاه

اه هک رب تسا نيگنس ناشيا

، نيزه فرص اب ۀ

و پاچ و رتمک شخپ

هگرب و یتاغيلبت یاه عقاوم یخرب

نيزه اب ۀ

،رتمک و رباعم راويد زا

نامتخاس ه ناسر ناونع هب ا ۀ

دننک هدافتسا یتاغيلبت .

نامزاس نينچمه اه

ی یارب زين یتلود نايب

مايپ هسردم راويد زا دوخ یتيبرت و یشزرا یاه

،اه و رباعم ...

یم هدافتسا دننک

.

(3)

هتشونراوید يسررب هعماج هاگدید زا نارهت رهش ياه

نابز يسانش 333

رد یگنهرف درکراک رد عقاو ـ

،یعامتجا هب اهراويد

ۀباثم یم لمع هناسر دننک

( ليعامسا اين

،

202 .) نينچمه ولاع راگداي ،یسيونراويد تبثم هجو رب ه ی

و یناتساب راثآ راويد یور یسيون

هعماج ثحابم رد هک تسا هدش هدهاشم زين یخيرات نکاما رمز رد یتخانش

ۀ هنوگ یا مسيلادنو

یم بوسحم دوش

. هزره یهاگ نينچمه و یسيون

هژاو اه لمج و ه یياه یم هديد رباعم رد هک دنوش

هعماج رد نابز یسانش

ژاو ، ه یاه

9وبات هدناوخ یم وش ن د .

هدرخ اب دنويپ ليلد هب عقاوم رتشيب گنهرف

هناشن یسيونراويد ،اه مرج و فارحنا گنهرف زا یا

تسا هدش یقلت .

تفلاخم هاگ ليلد نيمه هب سم یوس زا یدايز یاه

وئ تبسن مدرم و اهرهش نلا

تسا هتفرگ تروص نآ هب .

عم اهنآ ت وما بيرخت هب یسيونراويد هک دندق یمومع لا

( راويد هناخ اه

نامتخاس و

،یصوصخ و یتلود یاه لپ

،اه یمومع رباعم و یخيرات یاهانب )

یم رجنم دوش

.

یهورگ یراويد ريواصت یاوتحم هک دندقتعم رگيد

، سکعنم جيورت و هدننک دنهد

ۀ گنهرف

هورگ یارب اهنآ زا هدافتسا و تسا فرحنم یاه نايب

هورگ راکفا يشرانآ و لاکيدار یاه

یسايس تس

یسيونراويد هب هک تسا یتاماهتا رگيد زا زين هداد تبسن

تسا هدش .

(

،یرثوک :9990 )

ۀديقع هب یزيربت ینسحم

( 92: 202 )

، هسسؤم یاهراويد رب یکاکح و نتشون یمومع یاه

،

یلدنص یور سوبوتا

یراگداي عاونا نتشون و یرهش یاه نوتس و اهراويد رب اه

ناکم و اه یاه

و یناتساب زا یخيرات

هناشن یاه تسا مسيلادنو .

سم لاح ره هب ئ

یداديور نينچ اب اهرهش نلاو

هب یدج روط هلباقم

یم دننک ار نآ و مه در ۀ ارج ي یم م د نا دن . نيا اما راتفر تسا هتسناوتن زگره

زرابم ۀ هب هديدپ نيا اب یدج ديآ رامش

.

،رگيد یوس زا یرثوک

( 202 ) هتشونراويد یسررب اب اه

،

اهنآ ر ا هولج زا یکي یرهش رنه یاه

هنيمز و2

یارب یا نايب هعماج ناوج رشق ضارتعا یم

دناد .

شهوژپ ۀنيشيپ هتشونراويد صوصخرد شهوژپ ناريا رد اه

تسا کدنا رايسب .

نيلوا شهوژپ رابرد یلمع ۀ

ار دکشناد نايوجشناد زا یهورگ ۀ

مين ،یعامتجا تاطابترا مولع ۀ

لاس مود 226

هب ناينيسح یدهم یتسرپرس دار

( 272 ) ماجنا دنداد . لماک تاصخشم اهنآ 966

ار هتشونراويد

و جارختسا ،تبث یسررب

ک در دن . هتشونراويد باتک سکع هعومجم زين بلاقنا یاه

هک تسا یياه

زرابم نارود رد ه

یاه هتشونراويد زا یملاسا بلاقنا هدش هتفرگ نويبلاقنا یاه

رد هچنانچ و دنا

1. Vandalism 2. Taboo 3. Urban art

(4)

مدقم ۀ هدمآ رشان :

« هعومجم نيا

، هديزگ یا زيمم یضترم موبلآ زا تسا (

27 ) هزوم رد هک

یم یرادهگن ناريا رصاعم یاهرنه دوش

. »

،باتک ريواصت نامه اما دنتسه ديفس و هايس

هک روط

مه ۀ هديد رهش یاهراويد رب ار اهنآ هاگ ام گنر هب ینامز و یناکم طيارش هب هجوت اب ،ميا

و اه

مرف یاه نوگانوگ هدش هتشون

دنا . سکع یخرب یارب حيضوت اه

هب طوبرم ۀعقاو رب ینبم یهاتوک

نآ تسا هدش هدروآ .

لاقم یدادعت نينچمه ۀ

یشهوژپ زين

رتشيب هک تسا هدش رشتنم صوصخ نيا رد اهنآ

زا

ديد هاگ هعماج انش یس

، انشناور یس و هديدپ نيا هب تسايس هتخادرپ

دنا . ینب و یدوصقم همطاف

( 202 ) لاقم رد ۀ اب دوخ مان

« یسيونراويد یاوتحم ليلحت سلاک یاه

رنهاب ديهش هاگشناد یاه

نارهت » هتشون نيا

،یگدنز ميهافم بلاق رد ار اه

،قشع طبار و رسپ و رتخد طباور ۀ

و داتسا

هدرک یسررب وجشناد دنا

. یشاک ( 202 ) هتشونراويد ريواصت باتک دقن رد بلاقنا یاه

تهج یريگ هراعش یاه مدرم یبلاقنا یا

زرابم نايرج رد ه

یاه لاس 226 هدرک یسررب تسا

.

مدقم نايچشفک (

200 ) یبلاق رد رنه زا لکش نيا ،ناريا رد هک تسا هدرک هراشا

« یمدرم »

م رايسب یتخانشابيز و یموهفم یاهدرکراک ؤ

بلاقنا لياوا رد یرث (

مين رد ۀ رخآ لاس 227 و

لاس 226 ) تسا هتشاد .

داقتعا هب وا

هتشونراويد یاوتحم زا سياقم و یزورما یاه

ۀ اب اهنآ

هتشونراويد یپ هتکن نيا هب گنج و بلاقنا یاهزور یاه

یم رب مي هتشونراويد هک یزورما یاه

ًابلاغ یب هک دنتسه اوتحم ۀناشن

ناگدنسيون ینادرگرس تسا نآ

.

شهوژپ يرظن ينابم هتشونراويد فلتخم مولع هاگديد زا اه

یسررب ريذپ ه ؛دنتس نابز شناد هلمج زا هژيو هب یسانش

خاش ۀ هعماج یم هتخادرپ نآ هب هلاقم نيا رد هک نابز یسانش دوش

. یلصا فده نيا

شهوژپ

هتشونراويد یسررب زا نارهت رهش یاه

هاگديد هعماج تسا نابز یسانش .

هديدپ نابز هک یياجنآ زا یا

لکش نامز هب نآ شياديپ و تسا یعامتجا نيلوا یريگ

وج عما

یناسنا یمزاب

ددرگ هب ، ترورض زا یکي نآ یريگراک هب یعامتجا یاه

یم رامش دور

(

،یسردم 2: 206 .) هديدپ زا یرايسب اب ار نآ نابز یعامتجا تلصخ

،اه لماوع و اهدنور

یعامتجا ـ یم دنويپ یگنهرف هب یگتسويپ اي یگتسبمه نيا و ،دهد

هزادنا یا نابز یخرب هک تسا

هنييآ ار اد یا هتسن هديدپ هک دنا ینوگرگد و اه

یعامتجا فلتخم یاه ـ

سکعنم ار هعماج یگنهرف

1. Human community

(5)

یم نک د .

،رگيد یوس زا رثا جراخ یايند زا ناسنا تخانش و هشيدنا رب نابز هک دندقتعم یخرب

یم دراذگ . ب ساسا نيار نيب

هعماج و نابز

، یطابترا ود

لئاق هبناج مي

، رتشيب رظن قبط اما

نابز ريثأت ناسانش لوحت و هعماج

یاه و رتدوهشم نابز رب نآ رتشيب

تسا ( ليگدارت

، 97:999 .)

مهرد و لباقتم طابترا جاور ترورض یعامتجا لماوع اب ینابز قياقح یگتفاب

یسررب هخاش زا یا

نابز هعماج مان هب یسانش یم نايامن ار نابز یسانش

نک د .

شهوژپ یاه هعماج خاش ود هب دوخ زين نابز یتخانش ۀ

ُخ یم ميسقت نلاک و در دوش

. رد ۀخاش

هعماج درخ نابز یسانش

،9

توافت یسررب فده هعماج یاضعا نابز روتسد اي ظفلت صاخ یاه

،

تسا ینابز

؛ رابرد تواضق هب ار اهنآ رما نيا هک یروط ۀ

یداصتقا تيعضو و تلايصحت حطس

هدنيوگ درف یم تياده

دنک . هعماج رد رگيد یوس زا نلاک نابز یسانش

،2

زا ناققحم هجوت روحم

هديدپ یوس علاطم هب ینابز صاخ یاه

ۀ ره اي نابز

« ینابز هنوگ »

شقن رد هديدپ

یا قوس یلک

یم دباي . عقاورد هعماج نابز ،نلاک نابز یسانش ار

هديدپ رگيد یاتسار رد یرشب یاه

یسررب هدش

یم رارق دهد ( یکسلاپسا

، 6:9990 .)

نيا رد شهوژپ هتشونراويد هت رهش یاه

ره زا نار

ُب ود درخ دع نلاک و یسررب تسا هدش .

مه

توافت هب یاه

یرهاظ

،یسايس یاهدرکراک هب هجوت اب مه و تسا هدش هجوت اهنآ

،یداصتقا

یسررب یعامتجا هدرک

ميا . هتشونراويد شنم ود زا ناريا رد اه

أ یم یشان دنوش : نامتفگ

2یمسر و

نامتفگ یمسرريغ .7

نامتفگ يامت یمسرريغ و یمسر راد رايسب ز

ن د

، اريز نامتفگ تنس زا یمسر اه

شزومآ و یمسر یاه

،هدمآرب سم و ناگبخن ور نيا زا ئ

نينچ نابيتشپ یتموکح نلاو ینامتفگ

دنتسه . هکنآ لاح نامتفگ

یب ،هتسويپان یمسرريغ هدوت گنهرف اب فدارتم و یکيئازوم ،مظن

6یا

تسا . یانبمرب هعماج ناسنا و یسانش نابز یسانش

، نيب هعماج کي گنهرف و نابز طابترا

مکحتسم

دراد دوجو .

هجو رد هچ نابز یراتشون

دراد نيعم یگنهرف عجرم کي ،یراتفگ هجو رد هچ و نآ

(

،یرثوک 9:9992 .) تروص یگنهرف عجرم نابز یمسر یاه

، عجرم و تسا هعماج طلسم گنهرف

تروص یگنهرف

،نابز یمسرريغ یاه هدرخ

گنهرف تسا هعماج فلتخم یاه .

1. Trudgill

2. Micro-sociolinguistics 3. Macro-sociolinguistics 4. Spolsky

5. Official discourse 6. Unofficial discourse 7. Popular culture

(6)

نينچمه هتشونراويد رب هولاع شهوژپ نيا عوضوم هک اه

تسا ، هنوگ یا زين یرنه راثآ يد

هد

یم هک دنوش هديدپ ۀرمز رد زين اهنآ

یا یتيفارگ یم یسررب

دنوش . ژاو ۀ یتيفارگ هتفرگرب ويفارگ زا

نعم هب هک تسا یيايلاتيا نابز رد ا

طخ اي عيرس یراذگرثا ی هب هژاو نيا لصا و تسا یطخ

رگ ريافا ( یزلف ملق اب نتشون )

یم زاب هنايماع نيتلا نابز رد ددرگ

. هشير ساسارب

،یوغل یسانش نيا

تدم زا هژاو نعم هب شيپ اه

ا هدافتسا حوطس یور طوطخ کح اي نتشون ی یم

هدش تسا . گنهرف

سورلا ( 99 ) یانعم هب ار یتيفارگ

« هتشون اي یشاقن گنچرخ یاه

ـ غابروق

9ۀ نارباع رب راويد

م نامتخاس اي رباع اه

» تسا هدرک انعم .

نياربانب یتيفارگ راثآ زين و یدوجو ليلاد توافت ساسارب

یدنمناوت یطابترا

، هب ۀنوگ ود

یلصا یم ميسقت دوش

:

. هتشون مايپ دصق هب هک یداع یاه هدش هتشاگن یناسر

بنج و دنا ۀ تسين بلاغ اهنآ رد یرنه .

9 . هنوگ یا قايس و کبس زا هک یشاقن یم یوريپ دوخ صاخ

رسارس رد نونکا نآ راثآ و دنک

یرلاگ رد ايند شيامن اه

هداد یم وش د (

،یرثوک : 206 .) مدقم نايچشفک (

: 206 ) یم ديوگ : نيا

هد لياوا زا رنه ۀ

هب و اپورا رد یدلايم داتفه هب ناتسلگنا صوصخ

صرع هب اپ یمسر روط ۀ

عماج ۀ

تفرگ جوا اکيرمآ رد سپس و تشاذگ یرنه .

رنه زين کنيا ی

یم هتخانش دراگناوآ دوش

2 .

رد شهوژپ نيا هتشونراويد

لوا هتسد یاه ار

هعماج هاگديد زا نلاک و درخ نابز یسانش

یسررب هدرک ميا . یپ رد شهوژپ نيا هصلاخ روط هب شسرپ هب خساپ

ريز یاه تسا هدوب :

. دماسب هتشونراويد یريوصت و ینابز یاه

؟تسا هنوگچ

9 . تيفيک و دماسب د

هتشونراوي یسيلگنا و یسراف طخ اه

؟دنراد یتوافت هچ

2 . تيفيک و دماسب هتشونراويد

یاه نامتفگ زا هدمآرب یمسرريغ و یمسر

یتوافت هچ

؟دنراد . ۀسياقم هتشونراويد اه

ساسارب تيسنج ( یماسا رکذم و ثنؤم ) ناشن

؟تسيچ ۀدنهد

2 . ۀسياقم عوضوم هتشونراويد اه

ناشن

؟تسيچ ۀدنهد

1. Grafffiti 2. Griffonne

2 . هک تسا حضاو رپ هتشون راويد

اب هک یياه شور هژيو رازبا و صاخ یاه یوس زا

یم هتشاگن صصختم دارفا دوش

هب و نآ ه یفارگوپيات رنه ا یراويد

( typography wall art )

دنتسين رضاح ۀلاقم رظندم ،دنيوگ یم .

(7)

شور شهوژپ

نيا یدربراک عون زا فده ظاحل هب شهوژپ تسا

. هداد یسررب یارب اه

هب یبايتسد و جيتن

ۀ

بسانم ب اوتحم ليلحت شور زا نيد

تسا هدش هدافتسا بيترت .

لحرم رد ۀ و عوضوم تسخن

و فادها شسرپ

صخشم شهوژپ یاه دش

. سپس هداد یياه خساپ اب بسانم نيا

شسرپ اه

عمج یروآ دش . هداد نيا تروص هب اه هتشونراويد زا سکع

دش هيهت نارهت رهش یاه .

سپس یارب

هداد ميظنت ،اه

رايعم و فادها هب هجوت اب یياه شسرپ

م شهوژپ یاه د

هداد ات تفرگ رارق رظن اه

( هلمج و تاملک سکع رد دوجوم یاه

اه ) هتسد و بترم اهنآ ساسارب دنوش یدنب

. ادتبا

سکع ینابز اي یريوصت هب هجوت اب هلحم ره یاه ميسقت ندوب

دندش یدنب سپس ؛

عون هب هجوت اب

طخ ( یسراف اي یسيلگنا ) هتشونراويد تسد ود هب اه

ۀ دندش ميسقت یسيلگنا و یسراف .

زين ناياپ رد

عوضوم هب یياوتحم ظاحل زا هتسد ره یاه

هتسد فلتخم بسانم یرتسب ات دندش یدنب

یارب

یاوتحم و عوضوم یسررب هتشونراويد

اه مهارف دوش . رد هداد یروآدرگ زا سپ تياهن ميظنت و اه

م ساسارب اهنآ رايع

نييعت یاه جياتن ،یطابنتسا و یفيصوت رامآ نونف کمک هب ،هدش

ريسفت ار

دندرک . عماج ۀ هتشون بلاطم ،شهوژپ نيا یرامآ

،لامش قطانم یاهراويد رب هدش

،قرش ،برغ

و بونج نارهت رهش زکرم

تسا . رد شهوژپ نيا 9292

ا هتشونراويد هلحم ز

ياه ی سپس و تبث

یسررب هدش دنا زا دنترابع هک :

رد هيرطيق و دابآراد و نارواين سراپنارهت ،لامش

( نابايخ یاه

هکلف فارطا

،مود ،لوا یاه قطنم و سراپنارهت مراهچ و موس

ۀ ديفس کاخ )

،قرش رد کمران و

رد نارادزرم و اشيگ ،هيقداص ،ناتابکا ،بونج رد شوش و هيرسفا و نارواخ و بلاقنا و برغ

و دابآريما نارهت رهش زکرم رد ناريمش چيپ نينچمه

.

لودج 1 . يگدنکارپ هتشونراويد قلطم يناوارف

نارهت رهش قطانم ياه

نارهت رهش فلتخم قطانم هتشونراويد

اه

قطانم تلاحم

دادعت دصرد

لامش

،نارواين

،دابآراد هيرطيق 977

90 / 2

بونج هيرسفا ،نارواخ ،شوش

226 9 / 2

قرش

،ديفس کاخ ،سراپنارهت کمران

790 / 9

برغ نارادزرم و اشيگ ،ناتابکا ،هيقداص 702

29 / 92

زکرم دابآريما ،بلاقنا

، چيپ ناريمش 602

22 / 97

لک 9292

99

(8)

هتفاي شهوژپ ياه

ادتبا هداد اب طبترم یاه نيا

زا ،شهوژپ ۀبنج

هتسد هب ندوب یريوصت اي ینابز یياه

ش ميسقت

؛دند

دننام : هتشون، ريواصت

،اه و ريوصت و هتشون هناشن

یاه رادا هب طوبرم ه

اه . ساسارب هداد لودج یاه

9

، هتشونراويد مه رد ینابز یاه

ۀ هتشونراويد زا رتشيب نارهت رهش قطانم یريوصت یاه

دنتسه .

هتشونراويد تاعلاطا دورو زا سپ مانرب رد اه

ۀ نومزآ زا هدافتسا اب SPSS

( )t

باو اب زين و هتس

هب هجوت کچوک

ندوب رت هدهاشم یرادانعم حطس

ینعي هدش 9992

/ 9

sig =

حطس رادقم زا

صيخشت 92 /

α=9

، رفص ضرف (

H₀

) يضرف و در ۀ

شهوژپ (

H₁

) تأ دش ديي . دش هداد ناشن نياربانب

هتشونراويد دادعت نيگنايم هک ینابز یاه

هب تبسن هتشونراويد نيگنايم

ب یريوصت یاه ه

روط

انعم تسا رتشيب یراد (

9

< / 2 2 / .)

نارهت رهش رد يريوصت و ينابز ياه

نارهت رهش فلتخم قطانم هتشون

اه هتشون

اه اب ريوصت لک

دادعت دصرد دادعت

دصرد دادعت

دصرد

لامش 972

22 / 79 9

/ 20 977

99

بونج 2 2

29 / 2 9 6

/ 22 226

99

رش ق 202

22 / 2 2 7

/ 02 790

99

برغ 209

0 / 6 92 2

/ 02 702 99

زکرم 669

26 / 0 6 9

/ 7 602

99

لک 96 6

29 / 67 9 9 6

/ 9 9292 99

هتشونراويد زا اه

ۀبنج اب طابترا نامتفگ

هدش ميسقت هتسد ود هب یمسرريغ و یمسر دنا

. رد

هداد هب هجوت اب ،هسياقم نيا لودج یاه

2 رتشيب هتشونراويد نارهت رهش یاه

زا نامتفگ یمسرريغ

( هدوت گنهرف یا

) هب هدمآ دوجو دنا

هتشونراويد لباقم رد و یاه

هتفرگرب زا نامتفگ رايسب یمسر

عوضوم هب و رتمک یاه

یم دودحم دنزادرپ

. مه نينچ نومزآ زا هدافتسا اب هب هجوت اب زين و هتسباوt

یرادانعم حطس هکنيا هب

تسد هدمآ عي ین 992 / 9 صيخشت حطس رادقم زاsig=

92 /

α=9 رتکچوک

تسا نياربانب ؛ رفص ضرف

(

H₀

) يضرف و هدش در ۀ

شهوژپ (

H₁

) ت أ ديي یم دوش . نيگنايم نياربانب

هتشونراويد دادعت هتشون زا نارهت رهش یمسرريغ یاه

ب یمسر یاه ه

تسا رتشيب یرادانعم روط

( 22 /

<7 26 / 7 ) .

(9)

لودج 9 . يگدنکارپ يناوارف

هتشونراويد قلطم ياه

هتفرگرب رد يمسرريغ و يمسر گنهرف زا

نارهت رهش

نارهت رهش فلتخم قطانم هتشونراويد

يمسر ياه هتشونراويد

يمسرريغ ياه لک

لامش 7

7 / 2 9

22 / 02 979 99

بونج 2

62 / 0 69

96 / 2 2 2 99

قرش 92

2 / 27

92 / 22 229 99

برغ 2

0 / 92 02

2 / 67 72 99

زکرم 96

27 / 2 629

/ 27 626 99

لک 970

69 / 2 9 00

29 / 90 9627 99

هتسد رد هتشونراويد ،یلکش یدنب ج زا اه

ۀبن هب طخ و یرهاظ لکش ود هب نآ رد هتفرگ راک

تسد

"ۀ یسراف طخ هب هتشونراويد

"

" و یسيلگنا طخ هب هتشونراويد

"

دش ميسقت ه

دنا . هتشون هتبلا اه

هتشون لماش مه یسيلگنا طخ اب و یسيلگنا نابز اب اه

هتشون مه یسيلگنا طخ اب یسراف نابز یاه

( شيلگنيف ) تسا هدوب .

هچنانچ لودج رد هتشونراويد تسا صخشم

رايسب یسراف طخ هب یاه

هتشونراويد زا رتشيب اه

ی تسا یسيلگنا .

نومزآ زا هدافتسا اب نينچمه (

)t

اب زين و هتسباو هجوت

هب

یرادانعم حطس هکنيا هب

تسد هدمآ ینعي 992 / 9 صيخشت حطس زاsig=

92 /

α=9 تسا رتکچوک

نياربانب رفص ضرف (

H₀

) درم و يضرف و د ۀ

شهوژپ (

H₁

) تأ دش ديي . دادعت نيگنايم سپ

هتشونراويد زا یسراف طخ یاه

ب یسيلگنا ه

تسا رتشيب یرادانعم روط ( .

9 /

<7 96 / 0 )

نارهت رهش رد يسيلگنا و يسراف طخ ياه

نارهت رهش فلتخم قطانم يسراف طخ

يسيلگنا طخ لک

لامش 999

72 / 02 2 22 / 7 972 99

بونج 0

22 / 22 2 7 / 7 2 2 99

قرش 222

20 / 6 27 9 / 90 2 2 99

غ بر 62

62 / 67 9 / 92 7 2 99

زکرم 269

22 / 62 07 7 / 9 627 99

لک 9 22

7 / 62 272 0 / 99 9699 99

(10)

هتسد رد یرگيد یدنب (

لودج 2 ) هتشونراويد نايم زا ینابز یاه

( 9699 هتشونراويد )

، دادعت

722 لماش هتشونراويد مان

یاه م ،رکذم ؤ م و ثن ؤ ثن ـ دندوب رکذم .

یانبمرب نيا هسياقم

، نيگنايم

هتشونراويد دادعت یاه

مان یاه هب تبسن رکذم مان

یاه م ؤ تسا هدوب رتشيب ثن .

اب طابترا رد نارهت رهش ياه مان

اه

نارهت قطانم لامش

بونج زکرم

برغ قرش

لک

دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد دادعت دصرد

مان یاه رکذم 22

6 / 29 0 20 / 20 2 22 / 2 06 26 / 2 22 96 / 29 222 6 / 22

مان یاه م ؤ ثن 2

26 / 7 9 90 / 9 9 / 6 2 97 / 2 9 2 / 7 29 69 /

مان یاه رکذم م– ؤ ثن 29

/ 9 2

/ 9 7

/ 9 9 6 / 9 2 9 / 2 9 26 /

لک 2

99 0 99 79 99 29 99 2 99 722 99

هتسد رد هتشونراويد ،یموهفم یدنب زا اه

هاگديد م و موهفم عوضو

هتسد دندش یدنب .

سپس

هتشونراويد دادعت ره یاه

عوضوم ره دادعت سپس و مه اب هقطنم ره رد عوضوم

رهش لک رد

يقب اب نارهت ۀ

عوضوم اه هسياقم دندش .

هسياقم هب هجوت اب ه

ا ( جياتن لودج 7 ) هتشونراويد هب طوبرم یاه

مان

،اه

ًابيرقت رد رتشيب قطانم

نيب ار دادعت نيرتشيب نارهت رهش رياس

م عوضو اه اد دنتش . هسياقم نيا رد اه

، م عوضو یاه یتاغيلبت

بتر رد دادعت رظن زا ۀ

دراد رارق مود .

رگيد یوس زا عوضوم

یاه وبات و یبهذم (

یسيون هزره )

هتشونراويد نيرتمک ار نارهت رهش یاه

یم ربرد دنريگ .

لودج 6 . يگدنکارپ م قلطم يناوارف

عوضو هتشونراويد قطانم بسحرب نارهت رهش ياه

ييايفارغج

م عوضو لامش اه

برغ قرش

لک

مان اه 2

22 / 7 0 69 / 22 29 2 / 92 27 2 / 20 66 / 97 720 90 / 92

يلبت یداصتقا تاغ 62

20 / 29 26 02 / 0 9 20 / 2 9 6 99 / 2 6 92 / 9 202 99 / 9

وبات 9

67 / 9 2 / 9 2 6 / 9 02 / 2 / 7 62 02 / 9

یسايس 20

7 / 92 72 / 2 07 26 / 9 2 60 / 7 6 92 / 9 276 0 / 2

(11)

ج همادا لود 6 . يگدنکارپ م قلطم يناوارف

عوضو هتشونراويد سحرب نارهت رهش ياه

قطانم ب

ييايفارغج

م عوضو اه لامش

برغ قرش

لک

یتيبرت 2

2 29 9 / 7 0 / 99 66 / 2 92 02 / 2 09 22 / 7

تاساسحا نايب 2

0 / 0 02 90 / 6 7 29 / 2 2 09 / 6 76 29 / 90 22 0 / 2

علاطا یهدرادشه و یناسر 22

72 / 9 27 6 9 62 / 2 22 2 / 99 27 2 / 2 979 / 2

لک 979

99 2 2 99 626 99 72 99 229 99 9602 99

ساسارب هداد لودج یاه 6

، 22 هتشونراويد زا دصرد م نارهت رهش یاه

عوضو یعامتجا راد

دن .

م نيب عوضو یاه یعامتجا

، يد و هتشاد ار لوا شقن تاغيلبت هتشونراو

یناوارف نيرتمک یبهذم یاه

دنراد ار . رگيد یوس زا 2

هتشونراويد دصرد م اه

عوضو یاه یدرف راد دارفا مان هک دن و نيرتشيب

ژاو ه یاه وبات ( هزره یسيون ) دنراد ار یناوارف نيرتمک .

م بسحرب نارهت رهش ياه عوضو

ياه و يعامتجا

ف يدر

م عوضو هتشونراويد نارهت رهش ياه

دادعت يدصرد يناوارف

عوضوم یعامتجا یداصتقا تاغيلبت

202 99

/ 9

علاطا یهدرادشه و یناسر 979

/ 2

یسايس 276

0 / 2

یتيبرت 09

2 / 7

یبهذم 67

6 / 9

م عوضو یدرف مان

اه 720

90 / 92

وبات 62

0 / 9

2 / 2

لک 9602

99

(12)

هتشونراويد هتشونراويد زا یشخب یسيلگنا یاه

هتشون هک دنتسه نارهت رهش یاه نابز هب اه

هتشون مه و یسيلگنا یسيلگنا طخ اب یلو یسراف نابز هب یياه

( شيلگنيف ) ار یمربرد و دريگ هب

عوضوم یياه دننام مان اه ، هژاو یاه و یسايس یاهراعش ،وبات تاساسحا نايب

یم دزادرپ یگمه هک

زا هدمآرب نامتفگ

یمسرريغ (

دوت گنهرف ۀ

مدرم ) دنتسه . هداد هب هجوت اب لودج یاه

0 نيا نيب زا

وضوم ع

،اه مان اه م نيرتشيب عوضو

هتشونراويد یم ليکشت ار یسيلگنا یاه

دهد . اب طابترا رد

م عوضو و تيبرت ،بهذم ،تاغيلبت دننام یياه علاطا

سيلگنا طخ هب هتشونراويد ،یناسر رايسب ی

زيچان تسا .

م بسحرب يسيلگنا طخ هب اه عوضو

اه

م عوضو دادعت

يدصرد يناوارف

مان اه 922

22 / 9

یسايس 92

2 /

وبات 92

2 /

26 / 0

لک 279

99

هجيتن و ثحب يريگ

حطس رد ليلحت لوا

: م عوضو هتشونراويد اه

هاگديد زا هعماج

نلاک نابز يسانش

1 . رکذم سنج ريخست رد اهراويد

هدمع شخب زا یا

هتشونراويد هب طوبرم نارهت فلتخم قطانم یاه

مان اه تسا . مان اه

ًلاومعم هب

لکش یاه نوگانوگ یم هديد

دنوش . زا یضعب اهنآ

بقل اب رگيد یضعب و یياهنت هب یصاخ یاه

هدش هتشون دنا

. یم رظن هب ر

یناور تيصخش رگنايب یمسا ره یارب بقل باختنا دس ـ

یعامتجا

دنسيون ۀ مايپ نآ تسا . ب زا یخر مان هزادنا رد اه ب و کچوک یاه

یخر هزادنا رد رگيد گرزب یاه

و

رگيد یهورگ اهنآ

هدش هتشون یعمج تروص هب زين دنا

. هتشونراويد نيگنايم ،نايم نيا رد یاه

هب طوبرم مان

یاه مه رد رکذم ۀ

زا رتشيب رايسب نارهت رهش قطانم مان

یاه م ؤ تسا هدوب ثن .

،رامآ ساسارب مان دادعت

یاه رکذم 6 / 22 م و ؤ ثن 69 / م و ؤ ثن ـ رکذم 26 / هتشونراويد زا ار اه

یم ليکشت دنهد

؛ نياربانب هجيتن یم ميريگ هتشونراويد دادعت نيگنايم نيب یاه

مان یاه و رکذم

م ؤ دانعم توافت نارهت رهش ثن دراد دوجو را

". و نابز تيسنج

"

م هلمج زا عوضو

یاه رد یلصا

(13)

شهوژپ یاه هعماج تسا نابز یسانش .

ترورض ثيح نآ زا عوضوم نيا رد شهوژپ دراد

هک

تيسنج هاگياج زا یهاگآ یارب یهار تسا عماوج رد اه

. سنايسيسرن هاگديد زا (

202: 9 )

کي تيسنج ۀديدپ

یعامتجا اب و

ژاو ۀ سنج هاگديد زا تسيز

توافت یتخانش دراد

. تيسنج

هعومجم زا یا شقن ،اهراتفر

،اه شنک هشيدنا و اه یعامتجا یاه

ا ب هعماج ره گنهرف هک تس ر

دهع ۀ یم درم و نز سنج ود دراذگ

. هب ۀديقع یکسلاپسا (

9990:22 ) طابترا نتفاي نيب

و نابز

ینوگانوگ بلغا یعامتجا یاه

اب دهاشم و یسررب ۀ

توافت یگتسبمه ه

ود یعامتجا و ینابز یا

ا سنج ناکم تسا ريذپ .

دايز رايسب ینوزف مان

یاه هتشونراويد نايم رد رکذم ناشن نارهت رهش یاه

یم هک دهد نارتخد هب تبسن ناوج نارسپ روضح گنررپ

رت تسا

؛ عوضوم نيا هب هجوت اب

یگژيو

ًلاماک ام روشک یگنهرف یاه ب یعيبط

ه یم رظن دسر .

2 . د رهش ياهراويد يمسرريغ نامتفگ تمدخ ر

ی نارهت رهش هتفرگرب

ود زا نامتفگ دنتسه یمسرريغ و یمسر .

رگيد یترابع هب

هتشونراويد ناگدنسيون اب طبترم یاه

نامتفگ نامزاس هب هتسباو ،یمسر یتلود یاه

دنتسه رد هک

شزرا یاتسار رد و نلاوئسم زا یمسر زوجم اب و یتموکح ماظن فادها و اه

و مظنم یرهاظ

نامزاس لحم رد نينچمه و هتفاي یم یسيونراويد صاخ یياه

دننک . یلاح رد ناگدنسيون هک

هتشونراويد اب طبترم یاه

نامتفگ دوت ،یمسرريغ ۀ

مدرم نينچمه و یراويد تاغيلبت نلاماع

نازرا و تميق ناناوج دنتسه مک و نيرتهب ار راويد هک هنيزه

هناسر نيرت یارب

تساوخ نايب ه

و اه

مايپ یم دوخ یاه ناد

دن .

سياقم رد ۀ هتشونراويد دادعت یمسرريغ اب یمسر یاه

، هب هجوت اب جياتن

رتشيب هتشونراويد یاه

هب طوبرم نارهت رهش نامتفگ

یمسرريغ (

دوت گنهرف ۀ

مدرم ) تسا هتشونراويد لباقم رد و یاه

اب طبترم نامتفگ یمسر ( نامزاس یتلود یاه )

رتمک رايسب دن

هب و عوضوم یاه یم دودحم دنزادرپ

.

9 . راويد شقن رد ناسر ۀ يمدرم يتاغيلبت

زا سپ مان اه اب یداصتقا تاغيلبت ، 99

/ 9 نيمود دصرد هاگياج

هتشونراويد نارهت رهش ینابز یاه

ار هداد صاصتخا دوخ هب دنا

. تسين رادانعم رامآ رد توافت نيا هتبلا

؛ یدايز رامش لاح ره هب اما

تشونراويد زا ه

تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار اه .

هتشون دايز رامش ليلحت رد تفگ یتاغيلبت یاه

یم ه هک دوش لغاشم نابحاص هجوت هزورما

هناسر هب یتامدخ و یديلوت زور ،اهنآ رد غيلبت و اه

هب شيازفا زور هتفاي

هتشونراويد و تسا زين اه

(14)

نازرا و نيرتريگارف هناسر نيرت

دنا . اهنآ عوضوم نيرتشيب

، تامدخ غيلبت یناسر

،تسا صاخ یاه

دننام : يلخت ،تسبراد ۀ

لمح ،هاچ سيردت و لقنو

یصوصخ .

یم رظن هب دارفا دسر

مک زا دمآرد نيا

هنوگ تاغيلبت هدافتسا یم دننک نوچ نيزه تخادرپ یياناوت ۀ

هناسر رد تاغيلبت یناگمه یاه

دننام

و اميسوادص ...

دنرادن ار . یلاح رد هيامرس هک ناراد

تکرش و و لااک ًلاومعم یراجت گرزب یاه

اي اميسوادص رد ار دوخ تامدخ یاهولبات

یتاغيلبت گرزب نفلت هب کمايپ ، تنرتنيا ،هارمه یاه

و ...

یم غيلبت

،دننک لغش ناگدنراد اي کچوک رايسب عيانص راويد زا هدافتسا یلحم یتامدخ یاه

ار

شقن رد ناسر ۀ یم حيجرت یتاغيلبت دنهد

. هنومن ه زا یيا نيا هنوگ تاغيلبت یتاغيلبت یاهولبات رد

هفرم قطانم اي رهش زکارم رتشيب نيشن

يد یم هد دوش . قطانم رد یراويد تاغيلبت ضوع رد

،نيشنريقف يشاح و طسوتم

ۀ ناوارف رهش مشچ هب

یم روخ د . دنسيون ۀ نيا هنوگ هتشونراويد اه

یم هک دنتسه یدارفا نيرتشيب هنيزه نيرتمک اب دنهاوخ

ار دوس هب دنروآ تسد .

نيا نانآ للادتسا

رهش زا یگرزب شخب رد ،تسا ناموت رازه نآ تميق هک یرپسا گنر یطوق کي اب هک تسا ( نابايخ و هچوک )

یم تاغيلبت نک

؛دن نمضرد زا ار نآ هاگديد دوخ یم وکين دنناد دندقتعم نوچ هب

تمدخ نادنورهش یم یناسر

دننک . تاغيلبت عون نيا ناگدنسيون هک دنتسه یناسک ًلاومعم

هتشون زا رپ ًايناث و نوزومان و تشز رايسب ًلاوا اهنآ یاه یراتشون هابتشا

تسا . نامه اما هک روط

ینيسحروپ و نايدمحم (

2: 22 )

هدرک هراشا دنا

: نيا هنوگ هک نويزيولت فلاخرب تاغيلبت

ًلاومعم هناخ لخاد یسرتسد راک لحم و اه

نکمم اهنآ هب تسا

رد هناخ زا جراخ و مدرم نيب اه

یم تفاي دنوش . یتنس یطيحم تاغيلبت زا یشخب ليلد نيمه هب یم بوسحم

وش دن اريز مدرم

نامز رتشيب بلغا نازور

ۀ طيحم رد ار دوخ و راک لحم ات هناخ ريسم رد اي زاب یاه

رب یرپس سکع

یم دننک . نيدب بيترت تشونراويد ه

یغيلبت یاه تسا نکمم

،یسرتسد نازيم یلک یهاگآ و یناوارف

هد شيازفا ار نابطاخم د

.

4 .

،رهش ياهراويد کاوژپ

تاساسحا

م عوضو ه یا ع هب طوبرم تاساسحا و فطاو

0 / 2 هتشونراويد زا دصرد ار نارهت ینابز یاه

یمربرد ريگ د . نيا هنوگ هتشونراويد هقلاع زاربا هب اه

، قشع

، عوضوم زا دارفا راجزنا و ترفن یاه

صاصتخا فلتخم دراد

. زا یارادفرط بيقر ميت زا ترفن و لابتوف ميت کي

(ب ه یباخرس هژيو اه

) ،

هقلاع ناگدنناوخ هب یدنم و لابتوف نانکيزاب و نويزيولت و امنيس نارگيزاب ،

و هلحم هب هقلاع

1. Traditional out of home advertising