يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم
نایرا در رود / 4 ة
رامش ، 3 ،
ة
زییاپ 1394 : 409 - 429
کبس ریثأت خوش یاه
نیب تاطابترا رد یعامتجا یگتسیاش رب یعبط امزاس یدرف
1
ترایز ینادزی دمحم نایناغماد نیسح
2
:تفایرد خیرات 16
/ 12 / 93 :شریذپ خیرات
01 / 09 / 94
کچ ی هد
ا نیب طابترا هزورم یدرف
یدیلک لماوع زا ،شخبرثا قفوم
ی ت نامزاس اه هب یم رامش ؛دور
دیاب ،نیاربانب اش
ی گتس ی عامتجا ار ی - مزلا هک ة طابترا یاه نیب شخبرثا یدرف تسا
- سررب ی و
درک لیلحت .
خوش عبط جیار دربهار کی ی طابترا
ی مهم شقن هک تسا ی
اش رد ی گتس ی ا عامتج ی
ابترا و ط یاه یب ن اد یدرف در ا . ی ن
،شهوژپ ثأت ی ر کبس اه ی خوش عبط نانکراک ی اش رب
ی گتس ی
عامتجا ی نآ اه طابترا رد نیب یاه ینامزاس یدرف ار
سررب ی یم .دنک شهوژپ دربراک رضاح ی
تسا هب هجوت اب و فادها
ش صوت ، ی ف ی - گتسبمه ی هب یم رامش دور عماج . ة رامآ ی ا ی ن
،شهوژپ
مامت ی رادناتسا نانکراک ی
اسارخ لامش ن ی دنتسه هک نآ نایم زا
،اه شور زا هدافتسا اب
هنومن فداصت یریگ ی
هداس
، 68 رفن هب ناونع باختنا هنومن دندش
. رازبا عمج روآ ی هداد اه
ةمانشسرپ کبس
اه ی خوش عبط و ناراکمه و نیترام ی مانشسرپ
یعامتجا یگتسیاش ة
رتسمروب ت ناراکمه و تسا
. هداد اه زا هدافتسا اب نومزآ
اه ی لیلحت ،نوسریپ یگتسبمه
طخ نویسرگر ی
ن و هناگدنچ و هداس ی
ز اقم ی س ة می گنا ی ن عماج ة رامآ ی لیلحت و هیزجت دش
ه دنا .
اتن ی ج ناشن یم دهد هک کبس اه ی خوش عبط
،ی اش رب ی گتس ی عامتجا ی رثؤم .دن کبس اه ی
خوش عبط ی یدنویپ اقترادوخ و
،یی اش رب ی گتس ی عامتجا ی ثأت ی ر و تبثم کبس اه ی خوش ط عب ی
مجاهت ی نآ رب ینزدوخ و ثأت
ی ر فنم ی دنراد نآ بیکرت و .درک نییعت ار یعامتجا یگتسیاش اه
نینچمه کبس زا نانکراک ةدافتسا نازیم خوش یاه
نآ یعامتجا یگتسیاش حطس زین و یعبط اه
.تسلااب هب طسوتم هژاو اه یدیلک ی :
طابترا یاه ب ی ن درف
،نامزاس ،ی کبس
اه ی خوش عبط ،ی اش ی گتس ی عامتجا ی
،
خوش عبط .ی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ،)لوئسم ةدنسیون( نانمس هاگشناد ،یراتفر تیریدم یرتکد یوجشناد .
usb_tehran@yahoo.com 2
،نانمس هاگشناد تیریدم هورگ رایداتسا. hdamghanian@semnan.ac.ir
ین
410 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
همدقم پ اب هزورما ی
چ ی هد رت حم ندش ی ط اه ی راک ی
، هب تاطابترا ناونع
،تملاس هب یبایتسد یارب یلماع
قفوم ی ت یاقب و نامزاس ی بی ش شیپ زا مها ی ت هتفای ( تسا ،سوکرام 2010
.) ب ی رتش رد اهراک
نامزاس
، رط زا ی ق م ماجنا طابترا ی
دوش و دم ی نار نانکراک و ارقرب نودب
طابترا یر من
ی دنناوت
راک ی دنهد ماجنا
،طابترا داجیا نودب . عت
یی ن نآ ققحت و فادها همانرب ،اه
ر ی ز ی
، نامزاس هد ی
ناسنا عبانم ی
غ و ی ناسنار ی
، زگ ی شن نآ شزومآ و نانکراک ربهر ،اه
ی
، گنا ی
،شز زرا ی با ی درکلمع
نامزاس و دارفا و
گنهامه ی روما غ ی نکممر م ی دوش نامزاس و ف مه زا اه
مور ی دنشاپ ( ،وسور
2012 ) ند . یا ی نامزاس
،ی مآ ی هتخ ا ی ا ز د اب طابترا و لماعت ی
نارگ تسا و راک لحم
، م ی ناد ی تسا
مک هک بو ی ش مه ة ناسنا اس اب طابترا اه ی
ر هورگ و صاخشا م هبرجت نآ رد ار اه
ی ( دننک ،یگنهرف
1389 : 276 .) هب کارتشا اقع نتشاذگ ی
،د هاوخرظن ی د زا ی
،نارگ ضوت ی ح داد چ ن ی ز ی د زا هک ی نارگ
م ی هاوخ ی
،م ب و فلتخم دارفا اب ندرکراک ی
نا تاساسحا
، خب یش لماوع زا ی هب هک دنتسه یرارقرب
طابترا یم کمک نانآ اب یراکمه و نارگید اب دننک
،یمشاهلا و داوآ(
2012 .) طباور یرارقرب
نیب یدرف
، حم روتوم کر
گدنز ی تسا هب ؛ روط ی هک م ی ناوت ک تفگ ی ف ی ت گدنز ی قیرط زا ،دارفا
مک ی ت ک و ی ف ی ت صخش طباور ی
د اب ی نارگ عت یی ن م ی دوش شخبرثا طابترا .
، لک ی د قفوم ی ت رد
طباور نیب عسوت و تسا یدرف ة
اش ی گتس ی عامتجا ی ی ا د اب شخبرثا لماعت ناوت ی
نارگ
، مزلا ة نآ
تراهم لماش دوخ هک تسا اه
ی طابترا ی
، ربهر
،ی زمه ناوت ی تس ی هب ندرکراک و شخبرثا روط
اب
د ی نارگ یم دوش اش . ی گتس ی
،یعامتجا ب
ه شور دربراک و مهف اه
طوبرم یی لماعت بجوم هک تسا
د اب شخبرثا ی
نارگ م ی دوش و هعومجم ا ی تراهم زا اه
ی عرف ی دننام وگ ش لاؤس ،نداد ،ندرک
گدوشگدوخ ی
، رد ی تفا تفگ رد تکرش و دروخزاب و
( تساهوگ ،رکارد
2004 یگتسیاش .)
یرایشوه هب ،یعامتجا و ییاناوت ،شناد ةعومجم و دراد هراشا تاطابترا تیریدم و یعامتجا
تراهم اه قیوشت ار یعامتجا ةتسیاش یاهراتفر هک تسا یی م
ی دنک رد ،یعامتجا یگتسیاش شقن .
طابترا نیب یاه ؛تسا تیمها زئاح رایسب ینامزاس یدرف هکارچ
،یلغش درکلمع دننام یلماوع اب
لح ناوت هلئسم
یفیک ،یربهر ، .تسا طابترا رد ینامزاس یزورهب و یراک یگدنز ت
رد دارفا لماعت ،نارگید اب یعامتجا یاه زا
دربهار اه یراتفر ی فلتخم
ی م هدافتسا ی دننک هک
خوش عبط
،ی زا یکی لوادتم رت ی ن نآ تساه نآ لماعت تیفیک رب و نارگید اب اه
ثأت ی ر یم دراذگ
( ،ناراکمه و نیلیودگ 2014
) سب ناققحم . ی
را ی هداد ناشن خوش دنا
عبط
،ی داعبا اب نوگانوگ ارف
ی دن
عامتجا لماعت ی
تسا طابترا رد و
اش ی گتس ی عامتجا ی ی ک ی ا زا ی ن داعبا هب یم رامش .دور
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 411
خوش عبط ی هصرع مامت رد اه
ی لماعت یاه عامتجا ی لاعف و ی ت اه ی ناسنا دننام ی ،تسایس ةصرع
،راک لحم ،لزنم هناسر
اه ...و .دراد دوجو هب
دیقع ناور ة
،ناسانش خوش عبط زا یکی ی ع
و مهم لما
شوخ بجوم و تسا یناور و یمسج تملاس ب
ین ی هبدامتعا ، طابترا و سرتسا اب هلباقم ،لااب سفن
ملاس و رتهب نارگید اب رت
یم .دوش نینچمه مهم شقن ی ا رد ی
،داج ظنت و ظفح ی
م عامتجا طباور ی
نارگید اب بوخ دراد
زا یکی و هفلؤم
اه ترا یلصا ی طاب
نیب یاه یعون و قفوم یدرف تراهم
و
یگتسیاش عامتجا
ی هک تسا هست بجوم
ی ل طابترا نیب یاه یدرف ذپ و ی هتفر د طسوت ندش ی
نارگ
یم دوش و دوبن یهاگ اوزنا نآ
ی عامتجا ی دراد یپرد ار .
یرایسب ناققحم ناشن
هداد دارفا هک دنا ی
د هک ر خوش ی ندرک مز رد ی هن اه ی فلتخم عامتجا ی د تراهم دنرا ، باذج رت و بوبحم رت
،دن
اش ی هتس رت د زا ی نارگ را ز ی با ی م ی دنوش طابترا ، یاه مص ی هنام رت و اضر ی ت شخب رت نارگید اب ی
رارقرب م ی دننک رارق یرتهب یعامتجا تیعقوم رد ، م
ی گ ی دنر و م ی دنناوت هب تحار ی تسود ی و ةطبار
د اب دوخ ی نارگ ( دنهد هعسوت ار ،یلشآ
2010 .)
ناور ناسانش کأت ی د هک دنراد خوش
عبط هولاع ی هب و دراد زین یفنم جیاتن ،تبثم جیاتن رب
یم دراو بیسآ دارفا یعامتجا یگتسیاش و تیصخش تملاس نیدب .دنک
ای تبثم ةجیتن ،بیترت
تسا توافتم نآ کبس و شور هب هتسب ،نآ یفنم (
،نروم و رکساک 2012
.) لاحرد ی هک ب یضع
خوش ی اه فم و تبثم ی
د دن
، هورگ ی د ی رگ تحاران و هقرفت بجوم ی
یم وش ن د . هاگ ی پ ی ما اه یی زا هک
رط ی ق خوش ی م لقتنم ی دوش
، هب تسا نکمم تسرد
ی مهف ی هد دوشن یا ا ی هکن هب فنم روط ی و
فده هدافتسا راد .دوش
ا رد ی ن تلاح
، خوش عبط ی و ناتسود ندشادج و عازن ،مهافتءوس بجوم
زا ناراکمه ی
دک ی رگ یم خوش .دوش عبط
ی را رد طابت یاه نامزاس
،ی اب گنا ی هز ه ا ی فلتخم ی ب دننام ی نا
رترب و قوفت ی
رط زا دوخ ی
ق قحت ی ر د ندرک ی
،نارگ شان راشف شهاک ی
گدرسفا زا ی
، ب ی نا
راگزاسان ی هب و شلاچ شک ی ند اهراجنه ی ا لاقتنا و دوجوم ی
ن پ ی ما م تروص ی
گ ی در اب هک ی د -هب
دج شور ی
د ی هب دیشیدنا لئاسم (
،نرهلیا کم 2006
یا .) هلوقم ن هب
ناونع ی ک دربهار طابترا
،ی
اهراب و اهدرکراک ی
موهفم ی فلتخم نوگانوگ لاکشا و اد
ر د . ا رد ی ن
،شهوژپ خوش عاونا عبط
ی و
اهدرکراک ی هب نآ ناونع ی ک دربهار طابترا ی نورد نامزاس ی سررب ی یم دوش ،راتشون نیا فده .
طیارش داجیا قد مهف
ی ق زا شقن خوش عبط ی د اش ر ی گتس ی امتجا ع ی رد طابترا یاه نیب یدرف تسا
ات دم ی نار مها زا ار نامزاس نانکراک و ی
ت خوش عبط ی رد نآ شقن و یگتسیاش
طابترا ی دم و ی ر ی ت
نیب طباور .دزاس هاگآ یدرف
412 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
یرظن ینابم قیرط زا ،دارفا رتشیب .دراد زاین نارگید اب طابترا یرارقرب هب و تسا یعامتجا یدوجوم ناسنا طابترا یرارقرب کمک هب و نارگید اب ندرکراک و
نآ اه تسد تیقفوم هب م
ی بای دن تغل گنهرف .
نیب طباور ،یناسنا عبانم تیریدم فیرعت نارگید اب نتشادراکورس و طابترا یرارقرب ار یدرف
م ی دنک نیب ةطبار عون هس و صخشم ار نامزاس رد یدرف
م ی زاس د اب طابترا ،ناتسدریز اب طابترا :
ابترا و ناراکمه اب ط
قوفام ( اه ،سونره و سیکو 2005
طابترا .) نیب یاه ،ینامزاس یدرف تنرد
ی ج ة
نانکراک یراکمه شخب
اه قافتا رگیدکی اب فلتخم ی م
ی دتفا داعبا لماش ،نآ رد یگتسیاش و
هک تسانعم نیا هب یتخانش ةبنج .تسا یفطاع و یتراهم ،یتخانش دننکرارقرب
دیاب طابترا ة
طابترا تاموزلم یب یاه
ن دوخ زا تاراظتنا زین و شخبرثا یدرف ار
هب ینعی یتراهم ةبنج .دنادب
شیامن طباور رد صاخ تیعقوم کی رد یدرکراک و شخبرثا ،بسانم یاهراتفر نتشاذگ
نیب مهف و کرد هب یفطاع ةبنج .یدرف گنا
ی هز اه و تاساسحا ، شرگن
اه ی دننکرارقرب طابترا ة
طوبرم م ی دوش یعامتجا یگتسیاش . -
ا هک یراکمه قیرط ز شخب
اه فلتخم ی تکراشم
هدننک رد
لماعت اه هب دوجو م ی آی د - مارتحا اب یکیدزن طابترا لمحت ،نارگید هب نتشاذگ
توافت اه یگدامآ و
یدرف ةعسوت یارب ( دراد
،ناراکمه و نناراس 2015
.) رد یعامتجا یگتسیاش ةلوقم طباور
نیب یدرف
، ر ی هش رد هعلاطم یاه ناور سانش ی دراد و ملع أدبم ی لوا و ةی موهفم رد دیاب ار نآ
« عامتجا شوه ی
» - نیلوا یارب هک یوس زا راب
ادنرث ی
1ک ( 1920 ) تسا هدش یفرعم -
تسج وجو
درک ادنرث . ی ک
، عامتجا شوه ی
ناوت ار کرد د ی نارگ رارقرب ناوت و ی
نآ اب طابترا م اه
ی دناد رد .
لاس 1930 شهوژپ ، یاه
ناور کشزپ نیلوا یارب ،ی ا راب
حلاطص اش ی گتس ی عامتجا ی هب ار روط
هب لقتسم دندرب راک ار نآ و
ناوت د اب شخبرثا لماعت ی
نارگ فیرعت ( دندرک ،یلدناب 2008 نآ زا .)
لاس نونکات تایبدا ، هدرتسگ ا ی رد دروم اش ی گتس ی یعامتجا تسا هدش هئارا
و ناققحم هزوح نیا ،
کیره هب معز و هئارا نآ زا یفلتخم فیراعت دوخ کی هب
یا صخاش و داعبا زا دروم دنچ اه
ی نآ
هراشا هدرک دنا نآ . اه و ی گژ ی اه ی درف ار ی ا هک ی داج
، عسوت و ظفح ة
اضر طباور ی
ت شخب هفرطود
هست ار ی ل م ی دنک
، اش ی گتس ی عامتجا ی مان ی هد ( دنا ،ناراکمه و رتراک 2011
،لاثم یارب ؛) ناک
ی
2ون و
( ناراکمه 1982
)
، یعامتجا یگتسیاش مادقا ناوت ار
لماعت رد بسانم یاه
نیب یدرف هتسناد .دنا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Thorndike 2. Caninoet
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 413
تآ یل
1ی ( 1990 قفوم ار نآ ) ی
ت عامتجا
،ی بور ی ن رونسارک و ( 2
1992 ناوت ) سر ی ند فادها هب
صخش ی لماعت رد یاه عامتجا
،ی ظفح اب هارمه طباور
د اب تبثم ی نارگ نامز رد عقوم و اه ی
ت اه ی
فلتخم و ( نوراب 2000 نارگید اب بسانم لماعت ییاناوت ) فیرعت
هدرک تسا ( ،ناراکمه و لگنان
2010 : 5 .) هب قع ی د ة ( رتنپراک 1993 )
، اش ی گتس ی عامتجا ی عورش :دراد دعب ود هطبار
اقترا و .نآ ی
عورش
،زاغآ هب هراشا ، ارب اضاقت و لرتنک
ی ا ی داج ر ا طب و دراد ه اش زا هتسد نآ
ی گتس ی اه لماش ار
م ی دوش شزرا اب هک اه
دننام یی هبدامتعا
سفن
، رص تحا ، قلاع ة عامتجا ی تراهم و اه ی طابترا
،ی
تسود د نتشاد ی نارگ نورب و ارگ یی طابترا رد دنا
. اقترا هب ظفح و طباور عسوت ة هک دراد هراشا نآ
ببس اضر ی ت شخب رت ندش اپ و ی رتراد طباور ندش م
ی یعون ،اقترا .دوش امرس
ی ه راذگ طباور رد ی
طباور رد ار لباقم فرط یاهزاین بلغا هک تسا أت
م ی ن م ی دنک لماش و مص
ی م ی ت ، دامتعا ،
سح سا ی ت نیب طباور رد یدرف
، عون تسود ی و هب هجوت د ی هاگد د ی نارگ یم دوش ( ،ناراکمه و رتراک
2011 ) ( لرتوک و توف . 1955
)
، اش داعبا ی گتس ی عامتجا ی قلاخ ،رادتقا ار ی
،ت لدمه ی
، تملاس ی
،
حص تواضق و شوه ی
ح هتسناد نآ رظن زا .دنا اه
، اش ی گتس ی تجا عام ی ی نع ی هاگآ و دوخ کرد ی
رابرد ة لباق ی ت اه ی د کرد ،دوخ ی
نارگ و خشت ی ص لباق ی ت اه ی نآ دمدوخ ،اه ی
ر یت ی
، لرتنکدوخ ی و
ادهدوخ یت ی
، رارقرب ناوت ی
د اب طابترا ی
نارگ سر و ی ند راگزاس هب ی
لماعت رد بسانت و یاه
عامتجا ی نآ اب هاگآ ،اه ی اب و اهراجنه زا ی
ابنود ی اهد ی خشت ،لماعت ی
ص ا رد اهوگلا و تاراش
رارقرب ناوت ،لماعت ی
بترا طا د اب هنلادمه ی
،نارگ پ ناوت ی نتسو د هب ی نارگ هب ناونع ی ک رش ی ک و
و هارمه ی
را ی رد هدننک ی
ک عمج مادقا ی
وک و توف(
ت لر ، 1955 ) . رتسمروب ت ناراکمه و
( 1988 جنپ ) دعب ارب ی اش ی گتس ی نیب فرعم یدرف ی
هدرک ترابع هک دنا دنا
رگزاغآ :زا ی
عورش و
گدوشگدوخ ،طابترا ی
صخش ی ی ا مرد ی نا صخش تاعلاطا نتشاذگ ی
د اب دوخ ی
،نارگ تحارص یا
کأت ی د صخش قوقح رب ی
اضران زاربا و یت
ی د زا ی نارگ نآ قوقح راکنا نودب امح ،اه
ی ت فطاع ی زا
د ی نارگ
، دارفا هب کمک ی
هدش لکشم راچد هک دم ،دنا
ی ر ی ت ضراعت ییاه رد هک طباور نیب یدرف
فتا م قا ی دتفا نا زا بانتجا و ماج
اهراک ی ا چ نتفگ ی اهز یی بجوم هک یراگزاسان
م عازن و ی دوش
( رتسمروب ت ناراکمه و ،
1988 ) . لک و رنچوب
3ی ( 1974 )
، طباور رد یعامتجا یگتسیاش داعبا
نیب ار یدرف طابترا
یاه هنلادمه
، د جنر و درد کرد ی
نارگ نآ هب کمک و شزادرپ ناوت ،اه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Attili
2. Rubin and Rose-Krasnor 3. Bochner and Kelly
414 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
دروخزاب
، ت رش ی ح پ ی ما اه رد و لاقتنا و ی
تفا ه مهف و کرد ،دروخزاب ی
ناج اه د راکفا و ی
،نارگ
گدوشگدوخ ی
صخش ی هزاجا و د هب نداد ی
نارگ ارب ی هتساوخ و رکفت ،ساسحا مهف ،اه
فاطعنا ذپ ی ر ی راتفر ی شور هب ندرکراتفر و نتفگ ناوت و اه
ی دج ی د رورض عقاوم رد ی
م ی دنناد
(
،رنورتسا و تیکیار 2008
.) ر بو ی ن ترام و ی ن ( 1994 اش داعبا ) ی
گتس ی اه ی عامتجا ی ار
گدوشگدوخ ی
، لدمه ی
، تحار ی عامتجا ی تحار ساسحا و ی
، طابترا رگ ی ز ی دنا اناوت ،ک یی رادا ة
شنکاو اه یا داقتنا یاه فنم ی د ی نارگ سرتسا نودب اه
ی ب ی دروم ا و تحارص ، ی
گداتس ی قوقح رب
د قوقح راکنا نودب دوخ ی
،نارگ د ی رگ روحم
1ی ای ت هجو د هب هقلاع و ی
،نارگ نشور ی
، اسر
2یی و
اناوت یی رط زا تاساسحا لاقتنا ی
ق اهراتفر ی غ ی ملاکر ی م دننا غت و ادص نت ،هرهچ تلاح یی
ر
لاح ت یاه امح ،ندب ی
رگت ی أت و یی د هتفگ و اهراتفر اه
ی د ی
،نارگ ب ی هطساو
3ندوب یا گدامآ ی و
امت ی ل ارب ی رارقرب ی د اب طابترا ی
،نارگ حم لرتنک ی
ط ی یا اناوت یی هرادا حم ندرک ی ط اه ی ،ضراعتم
حم رد هلئسم لح ی
ط اه ی نتبم ی راکمه رب ی ناوت و باجم د ندرک ی نارگ م ی بور( دنناد ی
ن ترام و ی ن ،
1994 ) . بدا رد ی تا دج ی د راتفر لئاسم و تاطابترا
،ی نارگشهوژپ یرایسب
ا هب ی ن دندیسر هجیتن
خوش هک عبط
،ی مهم لماوع زا یکی قفوم
ی ت عت رد دارفا لما
یاه عامتجا ی و ی ک تراهم و
یگتسیاش عامتجا
ی خوش .تسا عبط
ی سب رد ی را ی طابترا لاکشا زا ی
ار ی ج علاطم اب و تسا ة
نامزاس طابترا اه دراد
( ،یگنهرف 1389
: 301 ش .) خو عبط ی ب اب ،طابترا رد ی
راد تبثم فطاوع ندرک ی
ازفا بجوم هک ی
ش اونش تردق یی
، مهف و کرد ذپ و
ی شر پ ی ما م ی دوش
، رش ای ط یطابترا بسانم ی ار
ای داج م ی ( دنک ،کرلاک و چابترگ 2002
.) خوش عبط ی ی ک ی مهم زا رت ی ن هبنج اه ی طابترا یاه
عامتجا ی ،ی ک صخش راتفر یت
ی اناوت ،ساسحا اب طبترم یی
یا ارف ی دن تخانش ی
، طابترا راتفر ی
نیب یدرف
، خساپ یوگلا و راتفر
،ی د ی هاگد رابرد شرگن و ة
گدنز
،ی دربهار ابطنا ق ی یا راکوزاس
عافد ی ترام .تسا ی
4ون ( 1972 هدنخ طابترا عونره ) خوش ار روآ
عبط ی م ی دناد دروفوارک . (5
1994 )
خوش عبط ی ملاک طابترا عونره ار ی
غ و ی ملاکر ی یم درادنپ تبثم تخانش بجوم هک یا
رثؤم خساپ
م هدنونش زا ی
دوش تورک و ورمور . ی
6زدر ( 2006 )
، خوش عبط ی حرفم طابترا ار ی
م ی دنناد هک
هورگ ،درف رد تخانش و تبثم ساسحا بجوم یا
م نامزاس ی ( دوش ،ویلگ و سونگم 2012
.) هب
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Altercentrism 2. Expressiveness 3.Immediacy 4. Martineau 5. Crawford
6. Romero and Cruthirds
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 415
قع ی د ة ترام ی ن ( 2007 خوش ) عبط
،ی لاعف یت ی طابترا ی لصا شخب راهچ هک تسا ی
:دراد ی ک
( صاخ تبثم ساسحا 1
) کرد اب هک یزاسان
عضو ی ت نورد ی ب و ی نا ب ی نور ی خوش درف عبط
م صخشم ی
دوش ( 2 ) ، بلغا رد ی ک مز ین ة نیب م قافتا یدرف ی
دتفا ( 3 ) ب هدنخ اب ًلاومعم و ی
نا
م ی دوش ( 4 )
؛ اربانب ی ن
، خوش عبط ی ساسحا دعب راهچ لماش ی
، تخانش ی
، نیب راتفر و یدرف ی
.تسا
ساسحا دعب ی
خوش عبط
،ی ورشوخ ،طاشن هب یی
اشوخ ساسحا و ی
دن ی د هراشا درا لکش هب هک
داش زاربا و هدنخ ی
ب ی نا م ی دوش و تسا نکمم تدش رظن زا
عونتم ( دشاب ،نیترام 2007 .)
یزاسان خوش
،ی تخانش دعب ی
خوش مهم عبط
ی اناوت هب هک تسا یی
ا ی داج خوش مهف و ی
هراشا
دراد
؛ اربانب ی
،ن خوش عبط ی - غ هک ی دجر ی تسا - یزاسان تخانش ی ( دراد ،نوسلیو و سیاورگ
2005 .) نیب دعب خوش یدرف عبط
،ی هام هب ی ت عامتجا ی نآ ؛دراد هراشا ی
نع ی ماگنه دارفا ی
هک اهنت
دنتسه
، نامز زا رتمک ی
رانک هک ی دک ی رگ دن
، م ی دندنخ . راتفر دعب ی خوش عبط
،ی ب هب ی نا داش ی هب
فطاع دعب دننام هک دراد هراشا دنخبل و مسبت لکش
،ی تدش رظن زا تسا عونتم
( و نروا
،یکسوروچاب 2003
.)
کبس اه ی خوش عبط
،ی ب ا وحن ة هب و زاربا گراک
ی ر ی خوش عبط ی دوارم رد ه یاه عامتجا
،ی هچ
هب هب هچ و تبثم تروص نوگ
ة فنم ی ترام .دراد طابترا نآ ی
ن ( ناراکمه و 2003
)
، شور اه ی
فلتخم ارب دارفا ی خوش عبط ی ار کبس اه ی خوش عبط ی مان ی هد دنا هب . قع ی د ة نآ اه
، کبس راهچ
خوش عبط ی بنج مه هک دراد دوجو ة
فنم و تبثم ی
نج مه و ب ة د و روحمدوخ ی
رگ روحم دراد . هجو
تبثم
، کبس لماش اه
ی یدنویپ اقترادوخ و 1
2یی سا ت و هجو فنم
،ی کبس اه ی خوش عبط ی
مجاهت
3ی ینزدوخ و یمربرد ار 4
دریگ کبس . اه ی خوش عبط ی مجاهت و یدنویپ ی
د هجوتم ی نارگ و
کبس اه ی خوش عبط ی اقترادوخ یی ینزدوخ و
، .دنتسه درف دوخ هجوتم
خوش کبس عبط
ی یدنویپ
، شور هب ی ارب هک دراد هراشا ی
مرگرس د ندرک ی نارگ شنت شهاک و
نیب م هدافتسا یدرف ی
دوش ا . ی ن کبس
، غ لکش ی ر هنامصخ ا ی خوش زا ی نیب طباور هک تسا ار یدرف
هست ی ل م ی دنک دارفا . ی ا زا هک ی ن م هدافتسا کبس ی
دننک
، ب ی رتش هب تسد لابند ی
با ی شاداپ هب اه ی
نیب یدرف یا تجا عام ی ب .دنتسه ید ن نعم ا نآ هک د اه ی نارگ دوخ بوذجم ار یم
دنزاس مرگرس و
م ی دننک ک ات ی ف ی ت عامتجا طباور ی
ا زا هدافتسا هکاجنآ زا .دنهد اقترا ار دوخ ی
ن کبس
، و درف مه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.Affiliative humor 2.Selfenhancing humor 3. Aggressive humor 4. Self-defeating
416 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
د مه ی نارگ أت ار یی د م ی دنک مص بجوم ، ی
م ی ت نیب طباور رد م یدرف
ی دوش خوش کبس . عبط
ی
اقترادوخ
،یی نامز ی تسا م هداف ی دوش م درف هک ی دهاوخ ههجاوم رد ارش اب
ی ط سرتسا از
، مشچ زادنا
تبثم ی رابرد ة گدنز ی ا ی داج ا .دنک ی ن هک کبس یراکوزاس
قابطنا ی تسا
، ارب ی ظنت ی م رد فطاوع
ارش ی ط م هدافتسا دعاسمان ی
دوش دارفا . ی اقترادوخ کبس زا هک یی
م هدافتسا ی
دننک
، هب لابند
تسد ی با ی شاداپ هب اه ی د نور ی دنتسه
؛ ی نع ی م ی دنهاوخ ناور تملاس ی
ظفح ار دوخ دننک
ی ا اقترا
ا .دنهد ی ن دارفا
، هدنخ هاگن غ و راد
ی دجر ی گدنز هب ی د اب و دنراد ی
هاگد خوش ارش هب هناعبط ی
ط
گدنز فلتخم
،ی م رانک نآ اب ی
آی دن .
خوش عبط ی مجاهت
،ی هب قحت روظنم ی
ر د ندرک ی نارگ اقترا و ی نآ هاگن رد دوخ ا اه
هدافتس
م ی دوش دارفا . ی هک نیا زا ا کبس هدافتس م ی دننک
، هب سآ لابند ی ب د هب ندز ی نارگ ا .دنتسه ی ن دارفا
د رخسمت اب ی
نارگ م ی دنهاوخ رترب ی ثأت هب هجوت نودب ار دوخ ی
ر ی ا هک ی ن د رب راک ی نارگ دراد
، هب
نآ خوش کبس .دننک تابثا اه یعبط
ینزدوخ
، هب بلج روظنم أت و هجوت
یی د د ی رگ نا رط زا ی ق
قحت ی ندرکر م هدافتسا دوخ ی
دوش دارفا . یارب ،کبس نیا زا ور زا بانتجا
ی ورا یی و تلاکشم اب
فنم تاساسحا اب ندمآرانک ی
م هدافتسا ی ( دننک ،ناراکمه و نیترام 2003
.) ماهارگ شناراکمه و
( 1993 )
، گنا ی هز اه ی خوش عبط ی تسد هس هب ار ة
فنم ی
، بت یی ن ی سقت تبثم و ی
م یم دننک . سا دافت ة تبثم
خوش زا عبط
،ی رازبا ی ارب ی عسوت ة تسود ی مص و ی م ی ت تسا . خوش عبط ی هب ناونع ی ک رازبا
بت یی ن
،ی هب فده گدوشگدوخ ی
، بی نا هتساوخ هتساوخان و اه د هب دوخ تاساسحا و اه
ی نارگ هدافتسا
م ی دوش . دافتسا ة فنم ی خوش زا عبط
،ی راتفر ی عامتجادض ی
رط زا هک تسا ی
ق قحت ی ر رک ند د ی نارگ
م تروص ی
گ ی در
؛ اربانب ی
،ن دافتسا ة زگ ی شن ی خوش زا هناهاگآ و عبط
،ی هب دوخ ی دوخ تراهم ی
طابترا ی تسا و ب عامتجا طباور ر ی
یم ریثأت دراذگ ( ،ناراکمه و ماهارگ 1993
.)
شهوژپ ۀنیشیپ هدیسر هجیتن نیا هب ینامزاس تاطابترا ةزوح رد یرایسب ناققحم هک دنا
خوش عبط یمهم شقن ،ی
نیب طباور رد لماعت یاقترا یارب یشور و دراد یدرف
ظفح ،ضراعت و شنت شهاک ،تبثم یاه
یفنم عاونا ،رگید یوس زا .تسا ...و دوخ زا تبثم ریوصت خوش
عبط دننام ی خوش عبط یمجاهت ی
یعامتجا طباور رب تسا نکمم ،ینزدوخ و ثأت
زا تسرد ةدافتسا ،نیاربانب ؛دنشاب هتشاد یفنم ری
خوش عبط هب هک تسا یتراهم ،ی اش
یگتسی ،تاطابترا عورش ناوت دننام رگید یعامتجا یاه
مهارف یم کمک ضراعت تیریدم و یفطاع تیامح ندرک و پیا ،لاثم یارب ؛دنک
ترام نی ( 2006 )
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 417
ناشن دنداد کبس اه ی خوش عبط و یعامتجا یگتسیاش فلتخم داعبا اب یتبثم طابترا ،تبثم ی
کبس اه ی خوش عبط ا ،یفنم ی و نیترام .دنراد نآ اب یفنم طابتر
( ناراکمه 2003
هجیتن نیا هب )
هک دندیسر خوش
عبط یعامتجا تیامح بلج بجوم ،تبثم ی م
ی و کلزن .دوش ( زکرد
2001 و )
و رپویک زین ( ناراکمه
2004 زا تبثم ةدافتسا هک دنداد ناشن ) خوش
عبط رتهب عورش اب ،ی
لماعت تزع ،یعامتجا یاه اناوت ،لااب سفن
زا تواضق و رتهب قابطنا یی اش
یگتسی طابترا دوخ یاه
و رزتاب .دراد ک
رپوی ( 2008 زا یفنم ةدافتسا هک دندیسر هجیتن نیا هب زین ) خوش
عبط یطابترا ،ی
.دراد تاطابترا زا تیاضر اب سوکعم ل
گنای ( 2014 ناشن ) هک داد کبس اه ی خوش عبط ،تبثم ی
طابترا زا تیاضر اب یتبثم ةطبار اک و اه
.دنراد ضراعت شه ( نمرش
1988 دیسر هجیتن نیا هب زین )
هک خوش عبط طابترا قیوشت بجوم ،ی نیب یاه
شخبرثا یدرف م
ی .دوش ( زنوج 2006 درک راهظا )
هک خوش عبط یشخبرثا و یعامتجا یگتسیاش اب یتبثم طابترا ،ناریدم ی نآ
اه نوتنیو .دراد
1
( 1989 هک دیسر هجیتن نیا هب ) خوش
عبط رد ی حم ی ط بجوم ،ینامزاس یاه هعماج
ذپ نانکراک یری
اهراک ماجنا لیهست و نانکراک ماجسنا ،نامزاس گنهرف اب دیدج م
ی یدنک و لاید .دوش (2
1982 )
هک دندیسر هجیتن نیا هب خوش
عبط شیازفا ،نانکراک داحتا بجوم ینامزاس ی شزرا
اه یگنهرف ی
ضراعت شهاک و م
ی لاروم .دوش (3
1983 هک داد ناشن ) ش
خو عبط ،راک طیحم رد ی فاطعنا
ذپ یری
شیازفا ار یحور و یمسج تملاس ،ینهذ م
ی رزناو .دهد ( ناراکمه و4
1995 دنداد ناشن زین )
هک یدارفا خوش
عبط طابترا رد ،دنراد ییلااب تبثم ی نیب یاه
یدرف فاطعنا ذپ .دنرتری نآ اه
م ی صیخشت اب دنناوت عقوم
تی طت نآ اب ار دوخ ،یطابترا یاه یگتسیاش ،نیاربانب ؛دنهد قیب
ییلااب یطابترا ( دنراد
،زنوج 2006 .)
شهوژپ یموهفم لدم نابم رورم اب ی
رظن ی قحت ی ق
، لکش دننام یموهفم لدم 1
سرت ی م م لدم .تسا هدش ز
روب
، ود زا
کبس :تسا هدش لیکشت ریغتم هتسد اه
ی خوش عبط ی یدنویپ(
، اقترادوخ یی
، مجاهت و ی )ینزدوخ
هب ریغتم ناونع اش و لقتسم یاه
ی گتس ی عامتجا ی هب لدم نیا ساسارب .هتسباو ریغتم ناونع
، طبار ة
یسررب هتسباو ریغتم و لقتسم یاهریغتم یم
.دوش
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.Vinton
2. Deal and Kennedy 3. Moreall
4. Wanzer
418 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
لکش 1 . لدم یموهفم شهوژپ
ضرف ی ه اه شهوژپ ی ،قیقحت یموهفم لدم هب هجوت اب ضرف
ی ه اه هب تروص فیرعت ریز م
ی دنوش .
ۀیضرف یلصا
- کبس اه ی خوش عبط .دنرثؤم یعامتجا یگتسیاش رب ،ی
هیضرف یعرف یاه
کبس
خوش عبط .تسا رثؤم یعامتجا یگتسیاش رب ،یدنویپ ی
کبس
خوش عبط .تسا رثؤم یعامتجا یگتسیاش رب ،ییاقترادوخ ی
کبس
خوش عبط .تسا رثؤم یعامتجا یگتسیاش رب ،یمجاهت ی
کبس
خوش عبط ا یگتسیاش رب ،ینزدوخ ی .تسا رثؤم یعامتج
زا یبیکرت
کبس اه ی خوش عبط ،ی م ی ناز اش ی گتس ی عامتجا ی ار عت یی ن م ی دننک .
ور شهوژپ ش فده رظن زا رضاح شهوژپ
، دربراک ،ی ش رظن زا ی
و ة روآدرگ ی تاعلاطا
، صوت ی ف ی عون زا و
گتسبمه ی .تسا نینچمه هب سررب هب هکنآ ظاحل ی
هداد اه ی برم و ب ط ه هرود ا ی م نامز زا ی ادرپ
،دز
عطقم ی ارب .تسا ی روآدرگ ی مز رد تاعلاطا ین
ة نابم ی رظن ی
، ودت ی ن بدا ی تا قحت ی
،ق سانش ا یی
غتم ی ر هتسباو غتم
ی اهر ی لقتسم
داعبا اش ی گتس ی عامتجا ی
رگزاغآ(
ی
،
،تحارص گدوشگدوخ ی
، امح ی ت
فطاع ی
، دم ی ر ی )ضراعتت کبس
اه ی خوش ط عب ی
خوش ط عب ی پ ی دنو ی
خوش عبط ی اقترادوخ یی
خوش بط ع ی مجاهت ی
خوش عبط ی نزدوخ ی
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 419
صخاش راعت و اه ی
ف نآ هب طوبرم اه
، علاطم شور زا ة
هناخباتک ا ی م و ی ناد ی .تسا هدش هدافتسا
روآدرگ رازبا ی
هداد اه
، کبس شجنس یارب .تسا همانشسرپ اه
ی خوش عبط
،ی مانشسرپ زا ة
ترام ی ن
و ( ناراکمه 2003
همانشسرپ نیا .تسا هدش هدافتسا )
، زا 32 رمن اب هک هدش لیکشت هرازگ ه
یاه ی
زا 1 ( رایسب ات )فلاخم 5
( رایسب جنس )قفاوم ی
م هد ی .دوش یارب اش شجنس ی
گتس ی عامتجا
،ی زا
مانشسرپ ة رتسمروب ت ( ناراکمه و 1988
زا هک دش هدافتسا ) 40
هدش لیکشت هرازگ و تسا
اب
رمن ه یاه ی زا 1 ( رایسب ات )فلاخم 5
( رایسب )قفاوم نومزآ م ی ارب .دوش ی اور یسررب یی
،
همانشسرپ تخا رد اه ی
را عمج ی سا زا نادات تشر ة دم ی ر ی ت نآ زا و تفرگ رارق دش هتساوخ اه
م درومرد ی ناز وگ ،حوضو یا
یی طوبرم و ره ندوب ی ک زا هیوگ اهنرد هک دنهد رظن اه ی
ت
، نانآ رظن
ؤم ی د اور یی همانشسرپ .دوب اه ارب ی اپ شجنس یا
یی همانشسرپ ن اه
ی ز افلآ شور زا ی
خابنورک
رض .دش هدافتسا ی
ب ارب افلآ ی مانشسرپ ة کبس اه ی خوش عبط ی 87 ارب و دصرد ی
مانشسرپ ة
اش ی گتس ی عامتجا ی 85 هب دصرد دمآ تسد .
ا زا ی ن ور م ی ناوت همانشسرپ تفگ اپ اه
یا یبسانم یی
عماج .دنراد ة
مآ را ی ا ی ن شهوژپ
، مت ما ی رادناتسا نانکراک ی
لامش ناسارخ ی
لک دادعت .دنتسه
عماج دارفا ة
رامآ ی 240 رفن و تسا هنومن زا هدافتسا اب گ
ی ر ی فداصت ی هداس
، 68 ب زا رفن ی ن نآ اه
هب رضاح شهوژپ رد .دندش باختنا هنومن ناونع
، هداد رط زا اه ی
ق نومزآ اه ی رامآ ی
فورگوملوک –
،فونریمسا نومزآ
یگتسبمه وسریپ
لیلحت ،ن نویسرگر
یطخ اقم و ی س ة م ی گنا ی ن
عماج ة رامآ ی هدافتسا اب زا
مرن رازفا .دندش لیلحت و هیزجتSPSS
اهریغتم یتایلمع و یموهفم فیرعت یعامتجا یگتسیاش اش ی گتس ی عامتجا ی د اب شخبرثا لماعت ناوت زا تسا ترابع ی
نارگ رد ، مز ی هن اه یعامتجا ی
خم داعبا یعامتجا یگتسیاش .فلتخم صخاش و داعبا ،شهوژپ نیا رد .دراد یفلت
یزاس یگتسیاش
عامتجا ی ترتسمروب ( ناراکمه و
1988 یگتسیاش ،یتایلمع فیرعت رد و تسا هتفرگ رارق انبم )
یعامتجا هرمن
ا قیرط زا درف هک تسا ی صخاش
اه نیا ی همانشسرپ هب
تسد م ی دروآ ره یارب .
اب صخاش نیا هک هرازگ کی هنومن یارب ،صخاش آ
ن یتایلمع م ی دوش ، هب تروص هدمآ ریز تسا
( لودج 1 .)
420 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
لودج 1 صخاش . اه ی اش ی گتس ی امتجا ع ی و عم ی اهرا ی طوبرم هب ره صخاش
یعامتجا یگتسیاش داعبا صخاش ره هب طوبرم ۀرازگ
یرگزاغآ مهاب داهنشیپ دیدج دارفا هب
ندوب م ی مهد .
تحارص زب یحور بیسآ نم هب هک دهد ماجنا یراک یسک رگا
ضارتعا وا هب ،دن م
ی منک .
یگدوشگدوخ ار ییاهزیچ دیدج دارفا هب
م ی وگ ی م یعقاو تخانش ببس هک نآ
اه نم زا م ی دوش .
یفطاع تیامح یتحاران ساسحا هک یسک هب
م ی دنک هب و مساسح ، تبحص
اه ی ش شوگ بوخ
م ی مهد .
ضراعت تیریدم وش عازن و یراگزاسان بجوم تسا نکمم هک ییاهزیچ نتفگ زا
بانتجا ،دن م
ی منک .
خوش عبط ی
خوش عبط هک تسا یراتفر عونره ی
ًلاومعم اب هدنخ هارمه و تسا شور اه یی م دارفا هک ی
دنناوت
گدنز رد ی ور هرمز ارب ی خوش عبط ی دننک هدافتسا
، کبس اه ی خوش عبط ی مان ی هد م ی دنوش .
خوش عبط ی کبس اه ،شهوژپ نیا رد هک دراد یفلتخم ی کبس
اه ی خوش عبط ی م نیترا و ناراکمه
( 2003 ) .تسا هتفرگ رارق انبم ،یتایلمع فیرعت رد
خوش عبط و ی کبس اه نآ ی زا تسا ترابع
هرمن ا ی قیرط زا درف هک صخاش
اه نیا ی همانشسرپ هب
م تسد ی دروآ هب ،کبس ره یارب . ناونع
زا یکی ،هنومن هرازگ
اه اب کبس نیا هک یی نآ
یتایلمع م ی دوش ، هب تروص هدمآ ریز ا
( تس لودج
2 .)
لودج 2 . کبس اه ی خوش عبط و ی کبس ره هب طوبرم یاهرایعم
کبس اه ی خوش عبط ی صخاش ای کبس ره هب طوبرم رایعم
یدنویپ کبس تذل نارگید ندنادنخ زا
م ی مرب .
ییاقترادوخ کبس تح
ی نامز ی چ اب ار مدوخ ،مشاب اهنت هک ی
اهز ی هدنخ گدنز روآ ی م مرگرس ی منک .
یمجاهت کبس رگا
سک ی عس ،مشاب هتشادن تسود ار ی
م ی منک خوش اب ی و
،رخسمت قحت ار وا ی ر .منک
ینزدوخ کبس قحت رگا
ی ر نم ندش ببس دوش مناتسود و هداوناخ ندنادنخ
، م لمحت ار نآ ی
منک .
هیضرف نومزآ اه
جیاتن فورگوملوک نومزآ -
فونریمسا یارب
یسررب لامرن هداد ندوب کبس هب طوبرم یاه
اه ی
خوش عبط نآ داعبا و یعامتجا یگتسیاش ،ی هب
تسا ریز تروص لودج(
3 .)
کبس ريثأت خوش یاه ينامزاس یدرف نيب تاطابترا رد يعامتجا يگتسیاش رب يعبط 421
لودج 3 . فورگوملوک نومزآ جیاتن -
شهوژپ یاهریغتم فونریمسا
اهریغتم صخاش
اه فورگوملوک نومزآ
- فونریمسا
هنومن مجح رادقم
یرادانعم حطس Z
کبس خوش یاه یعبط یدنویپ کبس
68 856
/ 0 456
/ 0
ییاقترادوخ کبس 68
000 / 1 261
/ 0
یمجاهت کبس 68
682 / 1 007
/ 0
ینزدوخ کبس 68
885 / 0 414
/ 0
یعامتجا یگتسیاش یرگزاغآ
68 083
/ 0 191
/ 0
تحارص 68
935 / 1 347
/ 0
یگدوشگدوخ 68
865 / 0 443
/ 0
یفطاع تیامح 68
900 / 0 393
/ 0
ضراعت تیریدم 68
859 / 0 452
/ 0
اب هجوت هب لودج 3 و حطس یرادانعم نومزآ رد
فورگوملوک -
رد لماوع یمامت ،فونریمسا
زا ،یسررب دروم ةنومن حطس
یرادانعم لباق
لوبق ( 05 / 0 ) گرزب لامرن ضرف ،هجیتنرد .دنرت ندوب
هرمن یمامت عیزوت اهریغتم یاه
یم هتفریذپ .دوش
اتن ی ج رگوملوک نومزآ و
ف - مسا ی فونر زوت هک داد ناشن ی
ع مامت رمن ه اه تسا لامرن
؛ اربانب ی ن
،
م ی ت ارب ناو ی یسررب هیضرف
،اه نومزآ زا اه ی رتماراپان ی ک نآ زا .درک هدافتسا اج
اهریغتم سایقم هک
یمک زا کیره نیب رادانعم ةطبار دوجو ،نوسریپ یگتسبمه بیرض نومزآ زا هدافتسا اب ،تسا
کبس خوش یاه هیضرف ةرابرد یعامتجا یگتسیاش و یعبط
یاه هچنانچ .تسا هدش یسررب قیقحت
05 / 0
p<
ب ینبم رفص ضرف ،دشا یم در اهریغتم نیب رادانعم ةطبار دوبن رب
یم و دوش درک اعدا ناوت
درومرد نوسریپ یگتسبمه نومزآ جیاتن .دراد دوجو یرادانعم ةطبار ،رظن دروم یاهریغتم نیب هک لودج رد اهریغتم زا کیره 4
.تسا هدمآ
لودج 4 نوسریپ یگتسبمه نومزآ جیاتن .
هیضرف ۀرامش ریغتم
یعامتجا یگتسیاش
یگتسبمه بیرض یرادانعم حطس
لوا یعرف ةیضرف یدنویپ کبس
811**
/ 0 000
/ 0
مود یعرف ةیضرف ییاقترادوخ کبس
815**
/ 0 000
/ 0
موس یعرف ةیضرف یمجاهت کبس
583**
/ 0 - 000
/ 0
ضرف ةی عرف ی مراهچ ینزدوخ کبس
564**
/ 0 - 000
/ 0
422 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ةرود ،ناریا رد
4 ةرامش ، 3 زيیاپ ، 1394
نامه لودج رد هک روط 4
یم هدهاشم دوش
کبس ةطبار ، و یمجاهت ،ییاقترادوخ ،یدنویپ یاه
نیب یگتسبمه بیرض تملاع هب هجوت اب .تسا رادانعم یعامتجا یگتسیاش اب ینزدوخ کبس یم هجیتن ،یعامتجا یگتسیاش اب ییاقترادوخ و یدنویپ یاه نیا نیب هک میریگ
ود و
هجوت اب نینچمه .دراد دوجو تبثم ةطبار ،یعامتجا یگتسیاش لاع هب
نیب یگتسبمه بیرض تم
کبس یم هجیتن نیا هب ،یعامتجا یگتسیاش اب ینزدوخ و یمجاهت یاه نیا نیب ةطبار هک میسر
ود
و .تسا یفنم ،یعامتجا یگتسیاش
یسررب یارب عطق
ی ت دوجو ةطبار طخ ی ب ی ن غتم ی اهر ی غتم و لقتسم ی
ر هتسباو
، نویسرگر زا
هب هداس یطخ لودج تروص
5 .تسا هدش هدافتسا
دج لو 5 هداس یطخ نویسرگر نومزآ جیاتن .
ۀرامش هیضرف اهریغتم
یگتسیاش یعامتجا یاه
بیرض نییعت
( R Square ) ANOVA
(Sig.) حطس
یرادانعم لباق لوبق بیارض
دادعت
تباث رادقم ریغتم بیرض
لقتسم
لوا یدنویپ کبس 652
/ 0 000 / 0 005
/ 0 333 / 52 846 / 2 68
کبس مود ییاقترادوخ 663
/ 0 000 / 0 005
/ 0 299 / 57 883 / 2 68
موس یمجاهت کبس 340
/ 0 000 / 0 005
/ 0 86 / 159 401
/ 1 - 68
مراهچ ینزدوخ کبس
318 / 0 000 / 0 005
/ 0 04 / 160 372
/ 1 - 68
نامه روط لودج رد هک 5
م هدهاشم ی
دوش ، رادانعم حطس ی
هبساحم لحت رد هدش ی
ل راو ی سنا
سرگر ی نو هداس یطخ -
ارب هک ی سررب ی عطق ی ت دوجو ةطبار طخ ی ب ی ن غتم ی اهر ی غتم و لقتسم ی
ر
هب هتسباو تسا هدمآ تسد -
ارب ی مامت هیضرف اه رادانعم حطس زا ی
لباق لوبق ( 05 / 0 تسا رتمک )
نیا هک رما دوجو ةطبار طخ ی ب ی ن غتم مامت ی اهر ی غتم و لقتسم ی
ر هتسباو یم ناشن ار دهد
. ریداقم
نیدب ،لودج نیا رد نییعت بیرض هک تسانعم
2 / 65 د یعامتجا یگتسیاش یاهرییغت دصر
هب ،یدنویپ کبس ةلیسو 3
/ 66 هب دصرد ،ییاقترادوخ کبس ةلیسو
0 / 34 هب دصرد کبس ةلیسو
و یمجاهت 8
/ 31 هب دصرد شیپ و نییبت لباق ،ینزدوخ کبس ةلیسو .تسا ینیب
کبس زا نانکراک ةدافتسا نازیم یسررب یارب خوش یاه
یعامتجا یگتسیاش حطس زین و یعبط
نآ هب یرامآ ةعماج نیگنایم نومزآ زا ،نا لودج تروص
6 .دش هدافتسا