رثا لیلحت هناسر
اه ی راتشون ی )یپاچ و یکینورتکلا(
رب زاسدنمناوت ی
نانز لغاش
روح ی یک ئا
1ی
مح ی اضرد سراپ
2ی
لع ی ا ک رب گنهرف
3ی
خیرات تفایرد : 70 / 2 / 69 خیرات
شریذپ : 07 / 07 / 69
چ یک هد
هناسر اه شقن سب ی را یرثؤم رد ا ی داج رتسب گنهرف ی - عامتجا ی بسانم رد زوح ة زاسدنمناوت ی دارفا
ای اف یم دننک . شهوژپ رضاح هب سررب ی ریثأت هناسر اه ی راتشون ی رب زاسدنمناوت ی عامتجا ی - گنهرف ی
نانز لغاش اب هدافتسا زا شور اه ی دانسا ی و پ ی ام ی ش ی هتخادرپ و تاعلاطا رد ود همانشسرپ عماج
عمج روآ ی هدش تسا . ةعماج یرامآ لماش
،ناکشزپ
،ناراتسرپ نارایهب و تندیزر یاه نز ارم ک ز
تامدخ تشادهب ی نامرد ی اهرهش ی تشر و لزنا ی لماش 4691 رفن و دم ی نار و نابحاص ا ی ن ارم ک ز
تسا . مجح نومن ة نلاغاش نز ربارب 124 رفن تسا ک ه هب تروص هنومن یریگ هقبط یا ود رهش تشر
و لزنا ی و ش ی و ة فداصت ی هداس
، نینچمه هنومن گ ی ر ی زا عماج ة نابحاص و دم ی نار ارم ک ز هب شور
فداصت ی هداس ماجنا هدش تسا . ی هتفا اه یم ناشن هک دهد هناسر اه ی راتشون ی یراذگریثأت مزلا
ار رب
شرگن نابطاخم و اهرواب ی هعماج رظن زا ذپ ی شر دنمناوت ی نانز رد زوح ة عامتجا و لاغتشا و
عنا ک سا نانز دنمناوت ادن هتش و دوجواب هاگن تبثم نابحاص و ر ؤ اس ی لغاشم هب دنمناوت ی نانز رد
ای ن
،هزوح ریثأت و عنا ک سا نیا هناسر اه رد ا ی ن مز ی هن ثنخ ی هدوب تسا . نچمه ی ن هناسر اه ی راتشون ی
پاچ ی ب ی رتش ی ن یراذگریثأت ار
رب ود دعب زاسدنمناوت ی عامتجا ی
، ی نع ی هاگآ ی و دامتعا نانز هتشاد
تسا . ،نیب نیا رد هجوت
هب دعب شزومآ زا زاسدنمناوت ی گنهرف ی رد اوتحم ی هناسر اه ی راتشون ی
هدهاشم یم دوش .
هژاو اه ی یدیلک : یزاسدنمناوت ،یعامتجا
زاسدنمناوت ی
،نانز زاسدنمناوت ی گنهرف ی
، هناسر اه ی
راتشون ی
، نانز لغاش
4 . یوجشناد یرتکد تیریدم ةناسر سیدرپ نیب یللملا شیک هاگشناد نارهت ( ةدنسیون لوئسم mh_kiaei@yahoo.com)،
2 . رایشناد ةدکشناد یزاسرهش هاگشناد ،نارهت hparsi@ut.ac.ir
1 . داتسا ةدکشناد تیریدم هاگشناد
،نارهت aafarhangi@ut.ac.ir
همدقم و حرط هلئسم
تاعلاطم ناشن
م ی دهد نانز ب ی ش زا نادرم رد ضرعم رقف و عبت ی ض سنج یت ی رارق دنراد
؛ نآ اریز اه
لباق ی ت اه و ما ک تانا مزلا ار ارب ی دنمناوت ی و ک شها رقف دنرادن . شرازگ اه ی ناب ک ناهج ی و اس ی ر
نامزاس یاه ب ی ن للملا ی رد لاس اه ی خا ی ر ن ی ز هب رارمتسا مورحم ی ت و رباربان ی سنج یت ی رد
ک اهروش ی لاحرد هعسوت هحص هتشاذگ تسا ( ناولا ی و ماغرض ی
،درف 4131 .) زا لماوع مهم
راذگریثأت ،هصرع نیا رد
ثحب لاغتشا نانز رد عامتجا تسا هک ی ک ی زا هوجو مها ی ت نآ ثأت ی تار
ع ین ی و دوهشم رب زاسدنمناوت ی
نانز رد ةصرع عامتجا ی و هصرع اه ی درف ی دننام غت یی ر شقن اه ی
درف ی و گداوناخ ی تسا ؛ هب ترابع د ی رگ
، لاغتشا نانز هب ک اهرا ی داصتقا ی اهنت زا رظن دام ی و
ک م ک مأت ی ن شاعم و دوبهب ارش ی ط لام ی اضعا ی هداوناخ مها ی ت درادن
، لب ک ه هب ای ن رما بی رتش زا رظن
فطاع ی و عامتجا ی هجوت یم ؛دوش اریز هب نز ساسحا گدنزاس ی و قلاخ ی ت یم دهد و ثأت ی ر نآ هن اهنت
رد راتفر و صخش ی ت
،وا لب ک ه رد حور ی تا کت کت اضعا ی هداوناخ و هب روط غ ی قتسمر ی م ک ل هعماج
ساسحا یم دوش .
مها ی ت عوضوم زاسدنمناوت ی
نانز ات دح ی تسا ک ه رد مانرب ة مراهچ عسوت ة ک روش هب ناونع
یکی زا مهم نیرت اظو ی ف نامزاس اه ی امح یت ی حرطم ، و رد دام ة 412 و 442 هب میقتسم روط ب
آ ه ن
هراشا هدش تسا . رد دام ة 69 ا ی ن نوناق شیپ شزومآ ینیب
،یعامتجا یاه هب
روظنم پ ی گش ی ر ی زا
ک شها سآ ی ب اه ی عامتجا ی اهروحم ی زاسدنمناوت ی
دارفا و هورگ اه ی رد ضرعم سآ ی
،ب اقترا ی
تراهم اه ی گدنز ی ار رظنرد هتفرگ تسا .
صوصخرد لماوع
رثؤم رب زاسدنمناوت ی
نانز رد زوح ة لاغتشا م ی ناوت زا ثأت ی ر ةدافتسا هدرتسگ
زا هناسر اه مان درب . هچرگا هدافتسا زا هناسر و ثأت ی ر نآ رب زاسدنمناوت ی
نانز اهنت ی ک ی زا تلع اه ی
ازفا ی ش دنور لاغتشا و راشم ک ت نانآ رد حطس هعماج
،تسا دیابن ریثأت نآ ار رب اهراتفر ی س ی سا ی -
عامتجا ی هعماج دان ی هد تشاگنا . هناسر اه زا رط ی ق شزومآ رد ش ک ل هد ی هب
،اهراجنه شزرا
،اه
شرگن اه و اهراتفر شقن یمهم ا ی اف م ی ک
،دنن ،نیب نیا رد . شزومآ
رد هناسر اه سب ی را رتارف زا
شزومآ اه ی مسر ی تسا و ک ل رتسگ ة نابطاخم هناسر
اه ار لماش یم دوش . هچنآ دراد تیمها
شزومآ اه ی غ ی قتسمر ی م یا ناهنپ تسا ک ه یهاگ نابطاخم نآ رد
هب تروص لعفنم و هاگآدوخان رد
ضرعم تاعلاطا هناسر
ا ی رارق م ی گ ی دنر و ارب ی ماجنا اهراتفر ی صاخ و ک بس تراهم اه
، اهراجنه
و شزرا یاه و ی هژ شزومآ م ی ب ی دنن ( اضر یی اب ی
،ردن 4132 : 414 .)
هناسر اه هب ناونع یکی زا عبانم رد ی تفا تاعلاطا
،دارفا اب هتسجرب ندرک نانز لغاش قفوم و
ورت ی ج اهرواب و هراگنا اه رد ةنیمز زاسدنمناوت ی
عامتجا ی - داصتقا ی نانز
، لیهست دننک ة ا ی ن سم ی ر
دنهاوخ دوب و شقن سب ی را یرثؤم رد ا ی داج مز ین ة گنهرف ی - عامتجا ی بسانم رد زوح ة لاغتشا نانز
ای اف یم دننک . رد ا ی ن مز ی هن ناققحم و هعماج ناسانش تارظن توافتم ی هطباررد اب یاهدمایپ هناسر
اه رب
زاسدنمناوت ی
عامتجا ی و گنهرف ی دارفا دنراد . خرف هان ی د ( 2141 )
، اتنانآ اران ی انا ( 2149 )
، لئوماس
اک ر و تساج ی ن وا ک ر ( 2141 )
، وم ی ( 2111 )
، بش ی ر ( 2141 )
، لس یا د ی نآ ک ا ( 2141 ) و ایلآ ارشوب
( 2142 )
، زا هلمج نارگشهوژپ ی
دنتسه ک ه یاهدمایپ تبثم
هناسر اه ار رب زاسدنمناوت ی
عامتجا ی -
گنهرف ی و زاسدنمناوت ی
نانز سررب ی یم دننک .
اب هاگن ی هب عضو ی ت ناتسا گ ی نلا ترورض سررب
ی ا ی ن عوضوم رد نیا ناتسا نادنچود دش .
ناتسا گ ی نلا زا هلمج ناتسا اه ی پ ی زاتش ک روش رد هعسوت و پ ی تفرش گنهرف ی - عامتجا ی تسا و
لکشت اه و نامزاس یاه یگنهرف ک ه یکی زا هصخاش یاه هعسوت و تفرشیپ رد هعماج یندم دنتسه
،
رد ط ی رات ی خ ا ی ن ناتسا سب ی را وپ یا و پ ی ورش هدوب دنا . یهاگن هب رامآ ناشن یم دهد هک رد لاس
4116 - 4141 زا عومجم 43 ناتسبد یتلود و یلم رد
،تشر 44 ناتسبد قلعتم هب نارتخد هدوب
تسا . نچمه ی ن ساسارب اتن ی ج زکرم رامآ ا ی نار رد لاس 4161
، 11 / 19 دصرد نانز گ ی نلا صحت ی تلا
لااب ی د ی ملپ دنتشاد ک ه زا ب ی ن نآ اه 292 نز اراد ی د ک رت ی صصخت ی
، 2341 نز اراد ی قوف ل ی سناس
و د ک رت ی هفرح ا ی و 92999 نز اراد ی ردم ک ل ی سناس دندوب . زا یوس د ی رگ ناتسا گ ی نلا اب راشتنا 6
همانزور و 231 هعوبطم دعب زا ناتسا نارهت
، اج ی هاگ مود ار رد صرع ة همانزور راد د ( نست ی
،م رهش ی رو
4162 )
؛ ،نیاربانب ای
ن شهوژپ ناتسا گ ی نلا ار اب هجوت هب پ ی ندوبورش رد
مز ین ة اهدرواتسد ی
گنهرف ی - عامتجا ی و تمدق رات ی خ ی رد مز ین ة هناسر اه ی راتشون ی و دادعت دایز صحت ی ل ک ناگدر نز
سررب ی یم دنک .
اب هجوت هب تارظن حرطم رد زوح ة یراذگرثا هناسر
رب دنمناوت ی رد تابسانم عامتجا ی و اقترا ی
گنهرف ی
،دارفا شهوژپ رضاح اب فده سررب ی ریثأت هناسر اه ی راتشون ی رب زاسدنمناوت ی
نانز
لغاش رد ود دعب عامتجا ی و گنهرف ی هب لابند خساپ هب ا ی ن شسرپ تسا ک ه اوتحم ی بلاطم
عامتجا ی و گنهرف ی هناسر اه ی راتشون ی اب زاسدنمناوت ی
نانز رد زوح ة لاغتشا هچ هطبار ا ی
؟دراد
ةنیشیپ شهوژپ
پی ش ین ة شهوژپ رضاح اب هجوت هب تاریثأت هناسر ا ی رب زاسدنمناوت ی
نانز رد ود دعب عامتجا ی و
گنهرف ی و هفلؤم یاه نآ سررب ی هدش تسا . خرف هان ی د ( 2141 ) شهوژپ ی تحت ناونع
« اردا ک نانز
لیصحت هدرک تبسن هب شقن هناسر رد زاسدنمناوت ی
نانز
» اب فده زرا ی با ی شقن هناسر و دوبهب
شقن و هجنس اه ی نآ هب روظنم دنمناوت ک ندر نانز رد اپ ک ناتس ماجنا هداد هک تسا هتفایرد و طبار
ة
تبثم ی ب ی ن هدافتسا زا هناسر و رارقرب ی طابترا تبثم اب د ی نارگ و شقن رثؤم هناسر اه رد
زاسدنمناوت ی
نانز دراد دوجو .
اتن ی ج شهوژپ رگ د ی رگ
، ( انایاران اتنانآ 2149
) اب ناونع
« شقن هناسر رد
رست ی ع زاسدنمناوت ی
نانز
» رگنایب نآ تسا ک ه هناسر اه اهرازبا ی بوخ و ک دربرا ی ارب ی راشتنا
فا ک را تبثم هک دنتسه هب
روظنم بت یی ن شقن نانز رد عماج ة
،نردم شقن نانآ رد پ ی تفرش داصتقا و
لاقتنا ا ی هد اه ی بوخ هب نانز ناوج رد زاسدنمناوت ی
داصتقا ی نآ اه یم لمع
،دننک نچمه ی ن شقن
مهم ی رد ا ی داج ک پم ی ن عفر عبت ی ض لع ی ه نانز دنراد . قحت ی ق د ی رگ ی ار لئوماس ا ک ر و تساج ی ن وا ک ر
( 2141 ) هداد ماجنا ةناسر نآ رد هک دنا
چناپ هب ناونع ناسر ة پاچ ی لحت ی ل اوتحم ی یک ف ی هدش تسا .
اتن ی ج شهوژپ اح یک زا نآ تسا ک ه هناسر اه فرظ ی ت یراذگریثأت و
لکش یهد عماوج ار دنراد .
بلاق اه یی ک ه هب نانز هداد م ی دوش رد هناسر اه رب شرگن نابطاخم تبسن هب سفت ی ر و شزرا نداهن هب
نانز راذگریثأت تسا
. نچمه ی ن شهوژپ
« تاریثأت هناسر رب دامتعا عامتجا ی و س ی سا ی
» یوم ( 2111 )
اح یک زا نآ تسا ک ه هچره دارفا اب همانزور و ولت ی ز ی نو سامت هتشاد دنشاب
، دامتعا عامتجا ی نآ اه
ازفا ی ش یم دبای . بش ی ر ( 2141 ) یم نایب هک دنک تروصرد دافتسا
ة تسردان زا هناسر اه ی عامتجا ی
اهراتفر ی راجنهان و غت یی ر رد مرن یاه هعماج هب یم دوجو دیآ
. هناسر و دامتعا : یسررب ریثأت
هناسر یاه یعمج رب دامتعا یعامتجا تن
ی ج ة شهوژپ طسوت پماس ی ( 2116 ) ناشن م ی دهد ریثأت
هناسر رب هاگآ ی مدرم هب لئاسم هعماج هاتوک تدم تسا و هب ییاهدربهار زاین
دراد ک ه دناوتب
هب تروص تدمدنلب تاریثأت
هناسر رب هاگآ ی مدرم ار رد هتشادرب دشاب . ثار فوخیا ( 4
2141 رد )
هژورپ یا تحت ناونع
« نانز لاعف ی ت اه ی دوخ ار ماجنا م ی دنهد : فرعم ی ک رفآرا ین ی نانز رد هناسر
»
هجیتن یم یریگ دنک
هاگن ناسر ه اه هب لاعف ی ت نانز یهاگن تنس ی تسا و تح ی تیلاعف یاه تنس ی نانآ
ار وشت ی ق و غرت ی ب یم ،دنک درکیور رب یهاگن نینچ هعماج
هب ک رفآرا ین ی نانز ریثأت یم .دراذگ
« دم ی نار نز و هناسر
» ار لس یا د ی نآ ک ا رد لاس 2141 اب فده لحت ی ل و سررب ی وصت ی ر نانز و ریثأت
نآ رد تئیه هریدم و امن ی رش ک ت و هداد ماجنا بی
نا هدرک تسا ک ه وصت ی ر نانز رد هناسر شقن مهم ی رد
باختنا نانآ هب تمس دم ی ر ی ت دشرا راد د . هناسر هولاع رب شقن می جنا ی صوصخرد باختنا
نانز رد
تئیه هریدم
، شقن هدمع یا رد ا ی اف ی شقن اه ی ک لی هش ا ی هنانز دراد .
« یبایزرا هفلؤم یاه یداصتقا -
یعامتجا یزاسدنمناوت نانز
رد ناتسکاپ
» ار ایلآ ارشوب رد لاس 2142 ماجنا هداد تسا . شهوژپ
«
،تردق
1.Ruth Eikhof
زاسدنمناوت ی
، دار ی و لحم ی : دار ی و ارب ی نانز و طسوت نانآ » ار وشماهدوس لاهد
رد لاس 2141 لاپن رد
ماجنا هداد تسا . ای ن هلاقم ساسارب د ی هاگد اه ی رظن ی دوجوم رابرد ة تردق و هناسر اه اب هئارا علاطم ة
دروم ی
، ا ی ن عوضوم ار نشور م ی ک دن ک ه هنوگچ م ی ناوت تنوشخ لع ی ه نانز ار ک شها داد و ماگ ی
هب یوس زاسدنمناوت ی
و دنمتردق نتخاس نآ اه تشادرب .
ناهرب ی رد
« شقن هناسر اه رد دنور لاغتشا نانز » ( 4133 ) هناسر اه ار یکی زا لماوع باتش از رد
دنور راشم ک ت داصتقا ی نانز یم دناد شهوژپ .
ناقرف ی و ک ر ی م ی ( 4164 ) اب فده سررب ی و
اسانش یی شقن همانرب اه ی دار ی و و ولت ی ز ی نو هب ناونع عبنم ی گدا ی ر ی و عامتجا ی ندش ماجنا دش تسا ه
و تن ی هج یم ناشن دهد رارق نتفرگ رد ضرعم اوتحم ی همانرب اه ی هناسر اه ی عمج ی هب ی گدا ی ر ی
بی رتش و عامتجا ی ندش دارفا و هجیتنرد ندشرتدنمناوت نانآ
رد عامتجا رجنم م ی دوش .
« تسد ی با ی هب
عسوت ة اپ ی راد اتسور اب دیکأت رب شقن روحم ی هناسر اه ی عمج ی
» شهوژپ ی تسا ک ه اضرلادبع
نامحر ی لضف ی و س ی ام رذوب ی ( 4133 ) ماجنا هداد و هک دنتفایرد ک
را ک در اسو ی ل طابترا یعمج رد
ازفا ی ش هاگآ ی داصتقا ی اتسور یی نا و ندشدنمناوت نانآ
راذگریثأت تسا
.
نابم ی رظن ی
رظن ی ة زاسدنمناوت ی
یلاحرد هک هب مها ی ت ازفا ی ش تردق ارب ی نانز فقاو تسا
، عس ی یم دنک
تردق ار ک رتم هب تروص رترب ی درف ی رب درف د ی رگ
، و ب ی رتش زا رظن ناوت نانز یارب ازفا ی ش تا ک ا هب
دوخ و تردق نورد ی اسانش یی دنک . ای ن رظن ی ه هب لابند زاساناوت ی نانز زا هار زوت ی ع ددجم تردق
رد لخاد هداوناخ و ب ی ن تاعامتجا فلتخم
تسا . ،نیب نیا رد ود
ضرف ساسا ی رظن ی ة ربارب ی ار
ز ی ر لاؤس م ی درب : لوا نآ ک ه هعسوت
ًاموزل هب همه نادرم ک م ک م ی ک دن و مود ا هکنی نانز م ی دنهاوخ
رد رج ی نا لصا ی هعسوت هب تروص ی ک ه زا فرط ند یا ی برغ حرط هدش تسا رارق گب ی دنر (
4رزوم
،
4192 : 441 - 441 .) لایان ی ریبک زا هلمج نانز یققحم تسا هک رد نیمز ة یدنمناوت نانز
تاقیقحت
هدرتسگ یا ماجنا هداد تسا . ریبک رد نیا دروم دقتعم تسا هک رد یایند ینونک اب نانز
،اهراجنه
شزرا اه
، اهرواب و موسر توافتم زا نادرم زیامتم هدش دنا هک لماوع نیا هب
تروص گنهرف جیار رد
یط راصعا لمع هدرک تسا ( ک بی
2ر
، 4666 : 22 .)
راگرام ن ی ز هطباررد اب زاسدنمناوت ی
نانز هب ارف ی دن ی ک ه رد نآ شرگن اه ( تزع سفن
، ک ارا یی
1. Carolin Moser 2. Kabeer
صخش ی ) و اناوت یی اه (
،شناد تراهم و هاگآ ی عامتجا ی و س ی سا ی ) اب مه فلت ی ق م ی دنوش و اب لمع
عمج ی ( راشم ک ت س ی سا ی و عامتجا ی ) رب ور ی عبانم تاعلاطا ی
، ناسنا اه و عامتجا رثا م ی دنراذگ
یم هراشا دنک ک ه جیتن ة نآ تسد ی با ی هب للاقتسا
،نانز ازفا ی ش امح ی ت اه ی عامتجا ی
، ک لرتن حم ی ط
ک را و ازفا ی ش تردق مصت ی م گ ی ر ی و ک ارا یی درف ی تسا ( راگرام
،4
2111 : 244 .) تسا ینتفگ
زاسدنمناوت ی
غت یی ر ی رد گدنز ی دارفا تسا ک ه یاناوت هب نآ اب یم ی
دنسر و زا گدنز ی ناسنا ی و نأش
و ک تمار رادروخرب یم
دنوش . هب نینچمه و
ی گژ ی اه ی ب ی نور ی دننام
،تملاس رحت ک
، شزومآ و
هاگآ ی
، بسک اج ی هاگ رد
،هداوناخ راشم ک ت رد مصت ی م گ ی ر ی و م ی ناز نما ی ت دام ی و صوصخ ی تا
نورد ی دننام هاگآدوخ ی و هبدامتعا سفن یم تسد دنبای ( زان و ی و نامحر ی
، 2144 : 23 .)
مجت ی ع یارآ دنا ی نادنمش رد زوح ة زاسدنمناوت ی
نانز
قحت ی تاق و براجت رد مز ین ة زاسدنمناوت ی
نانز هب شقن لماوع و مز ی هن اه ی ب ی نور ی و نورد ی
هتخادرپ و ققحم ا ن دقتعم دن زا هلمج لماوع ی ک ه بجوم ازفا ی ش و ا ی داج دنمناوت ی گنهرف ی و
عامتجا ی م ی دوش دراوم ریز تسا :
شرگن اه
، شزرا اه و اهرواب
، هب هژیو اهرواب ی طوبرم هب دوخ ک دمآرا ی
، شزرادوخ ی و ساسحا
ک لرتن ک ه رب رف ای دن زاسدنمناوت ی
راذگرثا تسا .
شناد
، راشم ک ت و فت ک ر هناداقن : اب دارفا امح ی ت و راشم ک ت لباقتم یم دنناوت پی نومار هبنج یاه
نورد ی و بی نور ی شم ک ل
، فت ک ر هناداقن هتشاد دنشاب
.
لماعت : دارفا زا رط ی ق لمع عنا ک سا ی یم دنناوت اهدربهار ی لمع ی
، سب ی ج عبانم و شناد و
تراهم یاه دروم نی زا ار ارب ی ثأت ی ر رب اهراتخاس ی نورد ی و نورب ی مم ک ن دننک ( ک بی
،ر 4666 : 22
؛
،راگرام 2111
؛
،زنوسراپ 4632
، هب لقن زا یک م یا ی ی
، 4161 : 93
؛ اس ی
،نوم 4661
؛ نروت و ک و ک
،س
4661
، تاگ ی
،زر 4661 .)
شزومآ
نانز ( ک
،را 2141
، زان و ی
،نامحرو 2144
، زرد و
،نس 2111
، راهدوچ ی و
راهدوچ ی
، 2144 : 33
، لام کی و مه ک
،نارا 2144 : 132 .)
دنمناوت
ی عامتجا ی ( اران ی
،نا 2112
، لام کی و مه ک
،نارا 2144 : 132 .)
نتشاد
تراهم صاخ لغش ی ( پوسلآ و مه ک
،نارا 2119 : 299
،
،راگرام 2111
، زان و
ی
،نامحرو 2144
.)
1. Margar
تراهم
و شناد نانآ ارب ی لوت ی د ( اران ی
،نا 2112 : 41
،
،زنوسراپ 4632
هب لقن زا یک م یا یی
،
4161 : 93 .) اس ی ر تراهم اه ی دنهددوبهب ة
گدنز ی ( نامه : 41 .)
رادروخرب
ی زا لباق ی ت اه ی عامتجا ی لماش قلعت عامتجا ی
، ربهر ی
، طباور نتبم ی رب دامتعا
( اران ی
،نا 2112 : 42 .)
راشم
ک ت هب ةلزنم م ی ناز میمصت
،راذگرثا م ی ناز نیمأت دراوم دروم ن ی
،زا ن ی ور ی ک
،را دم ی ر ی
،ت
م ی ناز ذپ ی شر لوئسم ی ت اه ی ا پ ی اهدما ی مصت ی م .
هاگآ
ی و فرظ ی ت زاس ی : اناوت یی دم ی ر ی ت عبانم
،دلوم اناوت یی ا ی داج اهراتخاس ی داصتقا ی
اج ی زگ ی ن هب ظاحل لام ی
، اناوت یی لماعت رد زوح ة مومع ی و راشم ک ت رد هورگ غ ی مافر ی ل ( د ی
و راس ک
،ر 2144 : 26 - 23
،
،راگرام 2111 : 244 .)
راشم
ک ت و لماعت لماش م ی ناز تقو فرص هدش رد هورگ اه ی لحم ی . باختنا عون لغش زا
یوس
،نانز م ی ناز اذم ک هر اب ک امرفرا ی نا رابرد ة ارش ی ط ک را و نازیم تسد ی با ی هب رابتعا ( نامه
،
294 - 299 .)
زا یوس د ی رگ
، هب ناققحم زا یرایسب شقن
هناسر اه رد زاسدنمناوت ی
دارفا هجوت هدرک
،دنا زا
هلمج دادرهم هک هناسر اه ی عمج ی ار دلوم ارش ی ط عامتجا ی م ی دناد هک هب تارییغت یعامتجا قیمع
و روهظ ماظن یدیدج زا
،اهزاین
،تاراظتنا شزرا
اه و شنک اه رجنم م ی دوش (
،دادرهم 4131 : 41 ) و
رد ا ی داج مز ی هن اه یی هب روظنم زاسدنمناوت ی
نانز و دارفا مورحم و غت یی ر ارش ی ط راشقا هب شاح ی ه
ک هدناش هدش رظن زا عامتجا ی ، داصتقا ی و گنهرف ی شقن ییازسب دراد . نچمه ی ن زا رظن دلوراه
لوسلا هناسر اه رد مکح لاقتنا دنهد ة گنهرف یارب لاقتنا
،تاعلاطا شزرا
اه و اهراجنه زا یلسن هب
لسن رگید و زا یدرف هب یدرف رگید دربراک دنراد و ساسحا یگناگیبدوخزا و
یب هشیر ندوب ار
شهاک یم دنهد (
،نیروس
،دراکنات 4161 : 122 .) هب رظن دروب ی و هچنانچ هناسر یاه عمج ی دنناوتب
نودب یریگوس یشزرا
ینتبم رب عفانم یهورگ و یتاقبط شناد و یهاگآ مزلا ار یارب نارگشنک مهارف
،
و درکراک یشزومآ دوخ ار هب یبوخ ای اف یم ،دننک دنناوت نیا ناکما ار ب یار نابطاخم دوخ مهارف دننک
ات رد رتسب ی ینتبم رب تینلاقع زگ
ی شن یاه دوخ ار رد هصرع یاه فلتخم یسایس و عامتجا ی ماجنا
دنهد هک ای ن رما تیوقت ةدننک دامتعا عامتجا ی و ازفا ی ش راشم ک ت نانآ م ی دوش ( دروب ی و
، 4134 :
493 .)
« کیره تعاس یتقو هک فرص ندناوخ همانزور یم دوش شیازفا نازیم دامتعا و شیازفا
تیوضع رد هورگ اه ار هب هارمه دهاوخ تشاد
» (
،مانتاپ 4131 : 226 .) روه ک اه ی رم و ونرودآ رد لاقم ة
دوخ تحت ناونع تعنص گنهرف ی م ی ون ی س ن د :
« گنهرف ا ک نون رهم ی کی ناس هب همه زیچ م ی ک دبو .
ولت ی ز ی
،نو س ی
،امن دار ی و و رشن ی ه اه ماظن ی م ی دنزاس ک ه دحتم تسا . تسرد نوچمه کی ک
،ل
گنهرف شآ ک ارا هب کی تعنص دبت ی ل هدش تسا و زا ناوق ی ن لوت ی د رد رازاب ک اهلاا پ ی ور ی م ی ک دن »
( روه ک اه ی رم و
،ونرودآ 4131 : 19 .) زا رظن نانآ ا ی ن تعنص زا رط ی ق نوگرگد نتخاس اضر ی ت
نابطاخم عس ی دراد ات ن ی زا نانآ هب رفت ی ح و مرگرس ی ار هدروآرب دنک .
رد ا ی ن ب ی ن هناسر اه ی راتشون ی ک ه رد بلاق اه یی نوچ
،همانزور
،هلجم ک بات و همانربخ اه ی ا
اف ی ل اه ی یپ ید فا ور ی تاحفص بو
هدهاشم یم دنوش
، هب ناونع هعومجمریز یا
زا تاطابترا
عمج ی رد ناهج زورما مها ی ت ناوارف و تاریثأت ی هدرتسگ دنراد .
« تاعوبطم ی
ا هب ترابع د ی رگ
هناسر اه ی راتشون ی پاچ ی بوچراچ ی تسا ک ه رد نآ فا ک را و اقع ی د نوگانوگ اب مه قلات ی م ی ک دنن و
زا دروخرب و مآ ی شز نآ اه دنا ی هش اه ی هزات ا ی قلخ م ی ددرگ . تاعوبطم هدنز
و لاعف اضف ی ف ک ر ی
هعماج ار هب وپ یا یی
، رح ک ت و راشم ک ت مرب ی گنا ی دناز . ای اف ی شقن قلاخ و لاعف زا فرط تاعوبطم
مزلتسم نآ تسا ک ه تاعوبطم تاعلاطا
هزات ا ی رد تخا ی را هتشاد دنشاب و دنناوتب اب زرا ی با ی عقاو ب ی هنان
نآ اه اسران ی ی اه ار دروم دقن رارق هداد و هار لح هئارا دنهد و اب ا ی ن ک را حم ی ط ملاس ی ارب ی ثحب و
تفگ و وگ رد هعماج ا ی داج ک دنن
» ( دسا ی
، 4194 : 92 .) رد ا ی ن عون هناسر اه ی راتشون ی اهربخ دننام
هچنآ رد باتک اه رشتنم یم دوش ریخأت
؛دنراد هب یروط هک م ی ناوت تفگ زرط راشتنا اهربخ ی
تاعوبطم دح
لداعتم راشتنا بلاطم رد باتک اه و رد هناسر اه ی ون ی ن تسا
؛ هب مه ی ن تهج
همانزور اه ما ک نا یم دنبای هب لحت ی ل و سررب ی و سفت ی ر اقو ی ع و لئاسم عامتجا ی دنزادرپب (
،داژندمتعم
4139 : 461 .) عون د ی رگ زا هناسر اه ی راتشون ی ، هناسر اه ی لا ک نورت یکی دنتسه هک عون ی زا
یرواّنف یاه ون ی ن طابترا ی هب یم رامش و دنیآ رد رصع تاعلاطا و
تاطابترا هب
م ی ناد هدمآ دنا
؛ دننام
خسن ة یپ ید فا همانزور ور ی بو . عقاورد نیا اه رشن ی تا ی دنتسه ک ه هولاع رب پاچ بلاطم رد
خسن ة ک ذغا ی تاعلاطا ب ی رتش ی ار نودب هدافتسا زا ک ذغا رد اضف ی زاجم ی رد تخا ی را نابطاخم رارق
م ی هد ن د و ببس اقترا ی حطس داوس مومع ی
، راشم ک ت ب ی رتش مدرم رد مصت ی م گ ی ر ی
،اه رح ک ت دازآ
تاعلاطا و
هاگآ ی زاس ی ناگمه ی م ی دنوش ( ض یا یی
،رورپ 4161 .) صوصخرد رد
ک اوتحم یی
بطاخم زا عاونا هناسر اه ی راتشون ی زین قحت ی تاق ددعتم ی تروص هتفرگ تسا . زا هلمج یقیقحت
هک هب یگزات ماجنا هدش
،تسا ناشن یم دهد نازیم کرد اوتحم سپ زا علاطم ة باتک یاه یذغاک
رتشیب و رتهب زا ینامز تسا هک زا باتک یاه کینورتکلا یارب
هعلاطم هدافتسا یم دوش . یدارفا هک
خسن ة یپاچ باتک ار هدناوخ دندوب عومجمرد تایئزج
یرتهب ار اب تقد رتشیب حیضوت یم دنداد .
یدارفا هک زا خسن ة کینورتکلا یارب
هعلاطم هدافتسا هدرک
،دندوب رد هسیاقم اب نآ اه یی هک خسن ة
یپاچ باتک ار هدناوخ دنا
، تردق هقبط یدنب و بیترت یهد یرتمک دنتشاد ( رگ ی فن ی دل هب لقن زا ک
،را
4162 : 414 .) نچمه ی ن رد لاس 2113 لامسا و مه ک نارا ساسارب اتن ی ج قحت ی ق ،دنداد ماجنا هک ی
هک دنتفایرد زغم
دارفا تسج ماگنه وجو
رد ا ی تنرتن اب هسیاقم رد نامز
ی ک ه نتم پاچ ی ار م ی دنناوخ
وگلا ی توافتم ی دراد . زغم تیلاعف تسا ینتفگ ح
ی ن ندناوخ نوتم پاچ ی ب ی رتش هب
،نابز هظفاح و
شزادرپ وصت ی ر م ی دزادرپ . نامز بو درگ ی زین تمسق پ ی ش پ ی ناش ی ک ه اب مصت ی م گ ی ر ی و لح هلئسم
طبترم تسا لاعف م ی دوش ک ه هتبلا هب شوه ی را هگن نتشاد نهذ دارفا لاس هدروخ ن ی ز ک م ک م ی ک دن .
اتن ی ج قحت ی تاق یم ناشن دهد بو ناوخ ی زغم ار زا رد ک بلاطم و ی راپسدا ی یمزاب دراد ( نامه :
413 .) م ک ک او ی ل ن ی ز ک را ک در ا ی داج گتسبمه ی عامتجا ی هناسر اه ار هب ا ی ن ترت ی ب ضوت ی ح یم دهد :
«پ ی اد ک ندر ب ی شن ةرابرد عاضوا لاوحاو د ی
،نارگ مه لد ی عامتجا ی
، ساسحا
،قلعت انبم یی ارب ی
تفگ و
،وگ لماعت عامتجا ی
، ک م ک هب ارجا ی شقن اه ی عامتجا ی و اناوت ندرک درف هب ا ی داج پ ی دنو اب
،هداوناخ ناتسود و هعماج ( م ک ک او ی ل هب لقن زا
،نئلروا نلا ی
، 2111 : 29 - 92 .) اب هجوت رظن ی تا
قوف م ی ناوت هب ا ی ن بلطم تسد ی تفا ک ه هناسر اه بجوم اقترا ی زاسدنمناوت ی
نانز رظن زا
عامتجا ی و گنهرف ی یم دنوش .
بوچراچ رظن
ی
ای ن شهوژپ هب لابند عت یی ن م ی ناز رثا هناسر اه ی راتشون ی رب زاسدنمناوت ی
نانز هب علاطم ة داعبا نیا
دنمناوت ی و عاونا هناسر اه ی راتشون ی هتخادرپ تسا . نینچمه هب روظنم حوضو هافم ی م زاسدنمناوت ی
نانز رد داعبا عامتجا ی و گنهرف ی بدا ی تا قحت ی ق و ارآ ی دنا ی نادنمش ار سررب ی هدرک و زا م ی نا
هافم ی م فلتخم زاسدنمناوت ی
رد ود دعب عامتجا ی و گنهرف ی
ًاعمج 6 صخاش هدرک رکذ ار ک
ه
ما ک نا هزادنا گ ی ر ی نآ اه ب ی رتش دوب و عامجا دنا ی نادنمش ب ی رتش ی زا هلمج
،اگرام زان و ی و
،نامحر و
اران ی نا رب ا ی ن هافم ی م دوب . ،نیب نیا رد راهچ
موهفم
،شرگن
،شناد شزومآ و تراهم هب ناونع
صخاش اه ی زاسدنمناوت ی
گنهرف ی و جنپ موهفم
،دامتعا
،لماعت راشم ک
،ت و راجنه هاگآ ی هب ناونع
صخاش اه ی زاسدنمناوت ی
عامتجا ی صخشم دندش
. هناسر اه ی راتشون ی ن ی ز رد بلاق پاچ ی و
لا ک نورت کی سررب ی دندش .
شناد
هاگآ ی
شرگن
لماعت
شزومآ
راشم ک ت
تراهم
دامتعا
راجنه
رادومن 0 . لدم قیقحت
رب ساسا ،نیا ضرف ی ه اه ی شهوژپ رضاح لماش :تسا ریز دراوم
4 . یاوتحم هناسر یاه یراتشون سکعنم
ةدننک یزاسدنمناوت یگنهرف
و عامتجا ی نانز رد زوح ة
لاغتشا تسا .
2 . هدافتسا زا بلاطم عامتجا ی
، گنهرف ی هناسر یاه یراتشون هب
دوبهب رد شرگن تبسن هب
زاسدنمناوت ی
یعامتجا و
گنهرف ی نانز رد هزوح لاغتشا رجنم یم دوش .
1 . شرگن هب زاسدنمناوت ی
نانز رد زوح ة لاغتشا رد هاگدید ناریدم و نابحاص لغاشم اب
یاوتحم هناسر یاه یراتشون توافتم
تسا .
شور یسانش شهوژپ
رد شهوژپ
،رضاح ساسارب تاعلاطا زایندروم
بسانتم اب
،فده تاناکما و
تیدودحم اه
، زا
هناسر اه ی
راتشون ی
يعامتجا يگنهرف
لاغتشا هزوح نانز یزاسدنمناوت
شور یاه یدانسا و شیامیپ هدافتسا دش . رد شخب
،شیامیپ یارب شجنس ریثأت هناسر اه ی راتشون ی
رب زاسدنمناوت ی
نانز رد زوح ة لاغتشا و ریثأت هناسر اه ی راتشون ی رب شرگن نابحاص و دم ی نار
لغاشم هب دنمناوت ی نانز رد زوح ة
،لاغتشا زا ود ةمانشسرپ عماج
ققحم هتخاس هدافتسا هدش تسا
ک ه ساسارب پی ش ین ة رظن ی و برجت ی لصاح ک را رد تخا ی را بحاص نارظن و ک ناسانشرا رارق
هتفرگ و
سپ زا نتفرگرظنرد د
ی هاگد اه ی حلاصا ی دییأت دش
؛تسا ه
،نیاربانب رازبا شجنس رابتعا اوتحم یی و
روص ی مزلا ار دراد . هب روظنم لیلحت هداد
،اه هولاع رب فیصوت لوادج
کی یدعب
، زا بیارض
،یگتسبمه نییعت
صخاش یاه یرامآ و بیارض یگدنکارپ و
یزکرم (
،نیگنایم فارحنا رایعم ) ارب ی
ماجنا لحت ی ل رامآ ی زا نومزآ اه ی
t-test)
) لقتسم و ت ی ت ک
،هنومن لحت ی ل راو ی سنا دنچ غتم ی هر
هدافتسا هدش تسا .
ةعماج یرامآ رد نیا شهوژپ لماش مامت
،ناکشزپ
،ناراتسرپ نارایهب
و تندیزر یاه نز رد
ارم ک ز تامدخ تشادهب ی نامرد ی رد ود رهش تشر و یلزنا تسا هک رد 9 هام ة لوا لاس 4162
، رد
ارم ک ز تامدخ تشادهب ی نامرد ی ( ناتسرامیب
،یتلود ناتسرامیب یصوصخ
و هاگنامرد ) نیا ود رهش
لوغشم هب راک دندوب . دادعت نانآ 4691 رفن ملاعا دش ک ه هب روظنم ششوپ یرثکادح ةعماج
،یرامآ
هنومن یریگ رد لحرم ة لوا هب تروص هنومن یریگ هقبط یا ماجنا دش ینعی ؛ ادتبا رهش هب ناونع کی
هقبط رظنرد هتفرگ دش هک بسانتم اب تیعمج یرامآ
، مهس رهش تشر 111 رفن و مهس یلزنا 11
رفن زا هنومن دوب . رد لحرم ة دعب تسر ة یلغش هب ناونع هقبط رظنرد هتفرگ هدش تسا . تیاهنرد اب
هدافتسا زا ویش ة یفداصت هداس رد نایم هتسر یاه یلغش نوگانوگ زا
قیرط همانشسرپ
، تاعلاطا
عمج یروآ هدش تسا . مجح هنومن ن ی ز اب هدافتسا زا لومرف هنومن گ ی ر ی ک و ک نار ربارب 111 رفن
هدروآرب هدش تسا . زا عماج ة نابحاص و
دم ی نار ارم ک ز تامدخ تشادهب
ی نامرد ی هب شور
هنومن یریگ فداصت ی هداس هدش باختنا .دنا
ک ه زا ب ی ن دم ی نار و ر ؤ اس ی ب ی ناتسرام اه و ارم ک ز
یتشادهب تامدخ نامرد
ی تشر و لزنا ی عومجمرد 42
همانشسرپ ت
ک م ی ل دش ه تسا .
رعت ی ف هافم ی م
هناسر اه ی راتشون ی : هناسر اه ی راتشون ی لماش تاعوبطم ی
ا نامه هناسر اه ی پاچ ی
، بلاق اه یی
نوچ
،همانزور
،هلجم ک بات
، همانربخ اه و رشن ی تا لا ک نورت کی ی تسا ک ه رد بلاق یپ ید فا رد
اضف ی زاجم ی رد تخا ی را نابطاخم رارق
م ی گ ی در ( ض یا یی
،رورپ 4133 : 29 ) و هب ناونع هعومجمریز یا
زا تاطابترا عمج
ی رد ناهج زورما مها ی ت یدایز دراد . هناسر اه ی پاچ ی هب تلع عونت
، ره هورگ
صاخ ی ار بطاخم رارق یم دهد و اب نابز دوخ ناش اب نآ اه طابترا رارقرب یم ک دن . هچرگا زا ظاحل
لاقتنا رابخا اب هسیاقم رد هناسر
اه ی ون ی ن ک رتدن تسا
، بلاطم نآ ندنام ی و لباق هعجارم تسا
( ناخوراس ی
، 4132 : 96 .) تسد ة د ی رگ زا هناسر اه ی راتشون ی هناسر اه ی لا ک نورت یکی هک دنتسه زا
یرواّنف یاه ون ی ن طابترا ی هب یم رامش دنیآ
؛ نام دن خسن ة پ ی د ی فا همانزور ور ی بو .
زاسدنمناوت ی
نانز
یتیسنج یرباربان نییبت یارب نارگشهوژپ تاعلاطم
ز ی دا ی هداد ماجنا تامادقا نینچمه ،دنا
یریگمشچ ارب
ی عفر عناوم زاسدنمناوت ی
نانز و سر ی ند هب حوطس رتلااب ربارب ی سنج یت ی رد قم ی سا
لم ی و ب ی ن للملا ی ماجنا هداد دنا (
،تنجراس 4666
: 411
،
،رگاج 4631 : 91 ، رلاو ی
، 4666 : 41 .)
عومجمرد هافم
ی م ی ک ه رد نآ عامجا نارگشهوژپ هب
ناونع هفلؤم یاه زاسدنمناوت ی
نانز دوجو دراد
هراشا یم دنک هب شزومآ نانز ( ک
،را 2141
، زان و ی
،نامحرو 2144
، زرد و
،نس 2111
، راهدوچ ی و
راهدوچ ی
، 2144 : 33
، لام کی و مه ک
،نارا 2144 : 132 ) ، دنمناوت ی عامتجا ی ( اران ی
،نا 2112
، لام کی
و مه ک
،نارا 2144 : 132 )
، رحت ک نانز و اناوت یی نانآ ارب ی رت ک هناخ هب ییاهنت و هعجارم هب قطانم ی
جراخ زا هناخ ( دنارپسا ی
،و 2144 : 421 )
، نتشاد تراهم صاخ لغش ی ( پوسلآ و مه ک
،نارا 2119 :
299 )
، تراهم و شناد نانآ ارب ی لوت ی د ( اران ی
،نا 2112 : 41 )
، اس ی ر تراهم اه ی دنهددوبهب ة
گدنز ی
( نامه : 41 )
، دادعت دارفا ی ک ه نانز لغاش م ی دنناوت ارب ی امح ی ت هب نانآ هیکت ک دنن ( پوسلآ و
مه ک
،نارا 2119 : 411 )
، رادروخرب ی زا لباق ی ت اه ی عامتجا ی لماش قلعت عامتجا ی
، ربهر ی
، طباور
نتبم ی رب دامتعا ( اران ی
،نا 2112 : 42 .) تکراشم هب
ةلزنم م ی ناز میمصت
،راذگرثا م ی ناز نیمأت دراوم
دروم ن ی
،زا ن ی ور ی ک
،را دم ی ر ی
،ت م ی ناز ذپ ی شر لوئسم ی ت اه ی ا پ ی اهدما ی مصت ی م . هاگآ ی و
فرظ ی ت زاس ی
، اناوت یی دم ی ر ی ت عبانم
،دلوم اناوت یی ا ی داج اهراتخاس ی داصتقا ی اج ی زگ ی ن رظن زا
لام ی
، اناوت یی لماعت رد زوح ة مومع ی و راشم ک ت رد هورگ غ ی مافر ی ل ( د ی و راس ک
،ر 2144 : 26 -
23 )
، دصرد نانز ی ک ه علطم م ی دنوش هچ عون مصت ی م اه یی رد هسلج اه ی ذم ک رو هتفرگ یم دوش
( پوسلا و مه ک
،نارا 2119 : 411 )
، راشم ک ت و لماعت لماش م ی ناز تقو فرص هدش رد هورگ اه ی
لحم ی
، باختنا عون لغش طسوت
،نانز م ی ناز اذم ک هر اب ک امرفرا ی نا هرابرد ارش ی ط ک را و نازیم
تسد ی با ی هب رابتعا ( نامه : 294 - 299 .)
رد ا ی ن شهوژپ زاسدنمناوت ی
گنهرف ی ترابع تسا زا تروص ییاه زا
،شناد
،تراهم شزومآ
و ییایازم هک کی ناسنا دجاو نآ تسا و هب وا هزاجا یم دهد هاگیاج یرتلااب رد هعماج بسک دنک
( دروب ی
،و 4639 : 214 - 223 .) نچمه ی ن باثم هب یگنهرف یزاسدنمناوت ة
بسک
ِگنهرف اپ ی هاگ
،اه
شرگن و ا ی هد اه رعت ی ف یم دوش ( دروب ی و هب لقن زا حور ملاا ین ی
، 4191 : 444 .) زاسدنمناوت ی
یعامتجا لماش
هفلؤم ییاه دننام
،دامتعا اهراجنه و
بش ک ه اه ی طابترا ی تسا ک ه زا رط ی ق هست ی ل
ک شن اه یی گنهامه
، ک ارا یی هعماج ار ازفا ی ش یم دنهد (
،مانتاپ 4661 : 496 .) مانتاپ هب رصانع لصا ی
نوچمه هکبش اه
، راشم ک
،ت شزرا یاه رتشم ک و دامتعا هجوت یم .دنک روظنم زا هکبش اه
، بش ک ة
طباور و تلاماعت دوجوم
رد حطس درف ی و م ی نا دارفا تسا ( فی
،دل 4139 : 99 )
، نچمه ی ن لماش
هاگآ ی دارفا زا لئاسم عامتجا ی
، قوقح دنورهش ی
، دهت ی اهد و تصرف اه ی حم ی ط گدنز ی و لئاسم
رمزور ة گدنز ی تسا ( هفا هب لقن زا ف ی دابآزور ی
، 4131 : 491 .)
ی هتفا اه ی صوت ی ف ی
رد شهوژپ رضاح 36 رفن زا وگخساپ ی نا رد نیا هنومن رد در ة ینس 21 - 11
، 423 رفن نانآ رد در ة
ینس 14 - 11
، 36 رفن رد در ة ینس 14 - 21 و 41 رفن زین رد در ة ینس 24 هب لااب دنتسه . رظن زا م ی ناز
صحت ی تلا زین 1 / 1 دصرد قوف ملپید
، 4 / 94 دصرد ل ی
،سناس 1 / 41 دصرد قوف سناسیل و 49 دصرد
د ک رت ی دنتسه . نینچمه 4 / 31 دصرد زا خساپ ناگدنهد ب ی ن 4 - 2
،لاس 1 / 22 دصرد نانآ ب ی ن 9 - 41
لاس 3 / 11 دصرد نانآ ب ی ن 44 - 21 لاس و 9 / 41 دصرد ب ی ن 24 - 11 لاس قباس ة ک را دنراد . قبط
،جیاتن درومرد عون هدافتسا زا هناسر
، 1 / 44 دصرد زا وگخساپ ی نا طقف زا ناسر ة پاچ ی ، 6 / 24 دصرد
زا ناسر ة لا ک نورت یکی و 3 / 99 دصرد نانآ زا ره ود ناسر ة پاچ ی و لا ک نورت یکی هدافتسا یم دننک .
ی هتفا اه ی لحت یل ی و تابثا ضرف ی ه اه
رد یسررب هیضرف ییاه هک هب نومزآ ساکعنا یزاسدنمناوت نانز
و داعبا نآ رد هناسر یاه یراتشون
هتخادرپ دنا
، زا نومزآ یت کت هنومن یا هدافتسا هدرک ا می
؛ ز اری اهنت کی ریغتم میراد و یم میهاوخ
مینادب هک تیعضو نآ رد عماج ة دروم رظن هک رد اجنیا ناسر ة یراتشون تسا
هب هچ تروص تسا
؛
نیاربانب
، بسانم نیرت نومزآ یت کت هنومن یا تسا هک نیگنایم ریغتم یسررب هدش ار اب نیگنایم یرظن
هسیاقم یم دنک .
ضرف ی ة 4 . هب رظن یم دسر هناسر یاه یراتشون سکعنم
ةدننک یزاسدنمناوت یگنهرف
و عامتجا ی
نانز رد زوح ة لاغتشا تسا .
لودج 0 . نومزآ ت ی کت هنومن یا یارب ریغتم یزاسدنمناوت یگنهرف
نانز رد زوح ة لاغتشا
ریغتم Test Value = 43
نازیم نومزآ جرد t
ة یدازآ حطس df
یرادانعم فلاتخا Sig
نیگنایم
یزاسدنمناوت یگنهرف
921 نانز / 1 - 143
211 / 1 122
/ 1 -
رد لوادج قوف اتن ی ج نومزآ رامآ ی ت ی کت هنومن یا ارب ی یسررب ریغتم یزاسدنمناوت یگنهرف
نانز رد زوح ة لاغتشا تسا . قبطرب رادقم نومزآ ( t
921 / 1 - ) و اب هجوت هب جرد ة دازآ ی 143
=
، d.f
نینچمه ساسارب
لدعم یرظن ریغتم (
Test Value= 43
) اب لوبق اطخ ی رتشیب زا /05
1
(
Sig=0/534
) و جرد ة مطا ی نان شیب زا 62 / 1 یم ناوت تن ی هج تفرگ هک یزاسدنمناوت یگنهرف
زا رظن
نایوگخساپ رادانعم
تسین و اب نیگنایم یرظن توافت یرادانعم
؛دراد ی نع ی یم میناوت ضرف ی ة ثنخ ی
( 1 )H
ار ک ه رگناشن دوبن هطبار تسا ، ذپب ی ر ی م .
لودج 2 . نومزآ یت کت هنومن یا زا یزاسدنمناوت یعامتجا
نانز رد زوح ة لاغتشا
ریغتم 5
/ 56 Test Value =
نازیم نومزآ جرد t
ة یدازآ حطس یرادانعم فلاتخا
نیگنایم
یزاسدنمناوت یعامتجا
نانز 263
/ 4 143
462 / 1 622
/ 1
رد لوادج قوف اتن ی ج نومزآ رامآ ی یت کت هنومن یا هب روظنم یسررب ریغتم یزاسدنمناوت
یگنهرف نانز رد زوح ة لاغتشا تسا . قبطرب رادقم نومزآ ( t
263 / 4 ) و اب هجوت هب جرد ة دازآ ی
143
=
، d.f
نینچمه ساسارب لدعم یرظن ریغتم (
Test Value= 59/5
) اب لوبق اطخ ی رتشیب زا /05
1
(
Sig=0/195
) و هجرد مطا ی نان شیب زا 62 / 1 یم ناوت تن ی هج تفرگ هک یزاسدنمناوت یعامتجا
زا
رظن نایوگخساپ رادانعم
تسین و اب نیگنایم یرظن توافت یرادانعم
؛دراد ی نع ی یم میناوت ضرف ةی
ثنخ ی ( 1 )H
ار ک ه رگناشن دوبن هطبار تسا ، ذپب ی ر ی م .
لودج 3 . نومزآ ت ی کت هنومن یا یارب ریغتم یزاسدنمناوت نانز
رد زوح ة لاغتشا
ریغتم 5
/ 072 Test Value =
نازیم نومزآ جرد t
ة یدازآ حطس df
یرادانعم فلاتخا Sig
نیگنایم
یزاسدنمناوت نانز
226 / 1 143
269 / 1 92321
/ 1