سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﻲﺒﺨﺘﻨﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﻤﻴﺑ يﺎﻫ
ﺔ ﻲﺻﻮﺼﺧ و ﻲﺘﻟود
يدﺎﺒﻋ ﺮﻔﻌﺟ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ةﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻴﺸﻧاد
ا ﺖﺠﺣ ...
هدازﺮﻗﺎﺑ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ةﺪﻜﺸﻧاد يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
com . gmail
@ 61 Bagherzadeh
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 8 / 1386 ﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ ش : 10 / 9 / 1387
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ،
هزاﺪﻧا
ﺪـﻴﻟﻮﺗ سﺎـﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
، زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
شور ﻞﻴﻠﺤﺗ
هداد ﻲﺸﺷﻮﭘ ﺖﺳﺎﻫ
. سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﺖﻴﻌﺿو ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﺖﻛﺮﺷ زا ﻲﺒﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ
ﺔﻤﻴﺑ ﻲﻧﺎـﻣز ةرود رد ﻲﺘﻟود و ﻲﺻﻮﺼﺧ 1384
و 1385
ـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﻲ
ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮﻴﮔ .
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد ،سﺎـﻴﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎـﺑ دﻮـﺟو ضﺮـﻓ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺖﻛﺮﺷ يﺎﻫ ﺔﻤﻴﺑ
يزار و ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ناﺮﻳا
،
ﻪـﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
ﺶﻴـﺑ ياراد ﺎـﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻪﻤﻴﺑ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
ﻢﻛ ياراد ﺎﻴﺳآ و يد ،ﻦﻳﺮﻓارﺎﻛ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗ .
ا ﻦﻴـﺑ ز
ﺖﻛﺮﺷ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ
، ﺔﻤﻴﺑ زا يزار بﻮﻠﻄﻣ
ﺮﺗ
ـﻴﻘﺑ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳ ﺔ
ﺖﻛﺮـﺷ رادرﻮـﺧﺮﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳا .
لﺎﺳ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻣ يﺎﻫ
رﺎﻛ ﻲﻨﻓ ﺮﻈﻧ زا ﻼﻣﺎﻛ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮ
ﻢﻫ و ﺖﺳا رد ﻦﻴﻨﭼ
ﻨﻴﻬﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﺔ
يدﺎﺼﺘﻗا )
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ (
دراد راﺮﻗ .
ﻢﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻫد
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺪ يﺎﻫ
ﺔﻤﻴﺑ ﻲﺘﻟود )
ﺎـﻧاد و زﺮﺒﻟا،ﺎﻴﺳآ،ناﺮﻳا (
، رد
ﺪﻧراد راﺮﻗ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺸﻫﺎﻛ ﻲﻫدزﺎﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد هراﻮﻤﻫ لﺎﺳ ود ﻦﻳا .
ارﺎـﻛ ﺖـﺳﺎﻴﺳ اﺬـﻟ
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﺎﻫ
، ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا سﺎﻴﻘﻣ ندﺮﻛ
، هدﺎﻬﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ : JEL
،G14
G22
ﺪﻴﻠﻛ هژاو :
سﺎـﻴﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
،
هداد ﻲﺸـﺷﻮﭘ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺎـﻫ
، ﻪـﻤﻴﺑ يﺎـﻫ
ﻲﺘﻟود و ﻲﺻﻮﺼﺧ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲـﻣ ،ﺪـﻧراد ﻪـﻌﻣﺎﺟ دﺎﺼـﺘﻗا رد ﻪﻛ ﻲﺸﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻤﻴﺑ تﺎﺴﺳﺆﻣ ﻆـﻔﺣ ﺎـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
توﺮﺛ
نﺎﻳز ناﺮﺒﺟ و ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺗ و دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﺄ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻦﻴﻤﻀﺗ و ﻦﻴﻣ يراﺬـﮔ
يﺎـﻫ
ﻣﺎﺟ رد گرﺰﺑ
ﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ و ﻪﻌ ﺔ
نآ رﻮﺸـﻛ يدﺎﺼـﺘﻗا ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞـﻛ ﺔﻌـﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ،ﺎﻫ ار
ﻮﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧ
.
ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ يدﻮﺟو ﺖﻟﺎﺳر و لوا ﺶﻘﻧ
،
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ نداد ﺶﻫﺎﻛ .
دﺮﻛرﺎﻛ ﻦﻳا
ﻪـﺑ ﻲـﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻲﺘﺣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هوﺮﮔ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ اﺪـﻴﭘ دﻮـﻤﻧ صﺎـﺧ ترﻮـﺻ
ﻲﻣ زا ﻪﻛ ،ﺪﻨﻛ نآ
ﻪﻠﻤﺟ
د مواﺪﺗ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا ، ،ﻲﮔﺪـﻧز هﺎـﻓر ﺢﻄـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﻲﺗآ ﺪﻣآر
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺔﻌﺳﻮﺗ ،ﻲﻠﻣ توﺮﺛ ﻆﻔﺣ يراﺬﮔ
ﺖـﺳا رﺎـﺒﺘﻋا دﺎـﺠﻳا و ﺎـﻫ .
مود ﺶـﻘﻧ ﺢﻳﺮﺸـﺗ رد
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﺐﺒـﺳ دﻮﺧ ،لوا ﺶﻘﻧ ﺐﻟﺎﻗ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ و ﺖﻴﻨﻣا ﻪﭼ ﺮﮔا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺷ
و
ﻪﻤﻴﺑ تﺎﺴﺳﺆﻣ دﻮﺧ
ﻪـﻤﻴﺑ ﻖـﺣ ﺺﻟﺎﺧ ﻞﺤﻣ زا يا يﺎـﻫ
ﺘﻓﺎﻳرد
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻲ ﻲﻣ يراﺬﮔ
ﺪﻨﻨﻛ . مﺎـﺠﻧا ﻪﺑ ردﺎﻗ اﺪﺘﺑا نﺎﻤﻫ زا ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻦﻴﻨﭼ ،اﺬﻟ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﻤﻴﺑ ﻖﺣ ﻞﺤﻣ زا يراﺬﮔ ﺔ
رد و ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺪـﺷر و ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐـﺟﻮﻣ و ﺖﺳا ﻲﺘﻓﺎﻳرد
ﻲﻣ ﻲﻠﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ دﻮﺷ
.
ﻪﻤﻴﺑ ﻖﺣ بﺬﺟ ﺎﺑ ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﻲﻟﻮـﭘ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻦﺘﺧاﺪـﻧا نﺎـﻳﺮﺟ ﻪـﺑ و ﻲﺘﻓﺎـﻳرد يﺎـﻫ
ﻊﻤﺟ
ﺑ هﺪﺷ يروآ ﻪ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ماﺪﻗا و ارﺎﻛ ترﻮﺻ نآ يراﺬﮔ
ﺎﻫ
، ﻲﻣ ار ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴـﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺼﺘﻗا ﺔﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ياﺮﺑ
ﺪﻧروآ ﻢﻫآﺮﻓ يدﺎ .
ﺆـﺳ ﻦﻳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
رﺎـﺑرد هراﻮـﻤﻫ لا ة
دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻤﻴﺑ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺎﻫ
، ﻪﻤﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﺟرد و ناﺰﻴﻣ ﻪﭼ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻲﻳارﺎﻛ زا يا ﺪﻨﻨﻛ
. دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻤﻴﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ًﺎﺻﻮﺼﺧ ،ناﺮﻳا رد يا
ﻪﻤﻴﺑ ﻊﻴﺳو ﻢﻬﺳ
ﺶﻴﺑ ،رازﺎﺑ زا ﻲﺘﻟود يﺎﻫ عﻮـﺿﻮﻣ ﺮـﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻟاﻮﺳ ﻦﻴﻨﭼ .
سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
، ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 12
ﻪﻤﻴﺑ زا ﺐﺨﺘﻨﻣ ﺖﻛﺮﺷ
ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﻲﺘﻟود و ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ .
ﻢـﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻦﻴـﻨﭼ
هﺎﮕﻨﺑ ﻦﻳا سﺎﻴﻘﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ
دﻮﺷ .
فﺪﻫ ﺐﻴﻘﻌﺗ رد هزاﺪﻧا
ﻲﻳارﺎـﻛ يﺮﻴﮔ
شﻼـﺗ ،
ـﺑ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ياﺮ
ﺆـﺳ ﺦـﺳﺎﭘ ﺮـﻳز تﻻا
دﻮﺷ ﻪﺋارا ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ :
1 - ﺖﻛﺮﺷ يﺎﻫ ﺔﻤﻴﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﭼ رد ﻲﺻﻮﺼﺧ و ﻲﺘﻟود سﺎـﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫدزﺎﺑ زا يا
ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ؟ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺪﻴﻟﻮﺗ
،
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا
ـﻨﻳﺰﻫ ﻲـﻨﺤﻨﻣ زا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ماﺪـﻛ رد ﺎﻫ ﺔ
ﻂـﺳﻮﺘﻣ
؟ﺪﻧراد راﺮﻗ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ 2 - ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻳآ ﺑ يﺎﻫ
؟ﺪﻧراد ار هدوﺰﻓا شزرا ﺶﻳاﺰﻓا ناﻮﺗ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻆﻔﺣ ﺎﺑ ﻪﻤﻴ
2 - ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﻖﻴﻘﺤﺗ
- ﻢﻴﻫاﺮﺑا
ﻲﻨﻴﺴﺣ ﻲﻤﻴﻈﻋ ﺎﺘﻴﻧآ و نﺎﻳدﺎﻫ )
1383 ( ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،
هداد
يدﺎﺼـﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ ،ﺎﻫ 1
ﻲـﻨﻓ ، 2
ﻲﺼـﻴﺼﺨﺗ و 3
ﻚـﻧﺎﺑ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ناﺮـﻳا دﺎﺼـﺘﻗا رد ار ﺎـﻫ
هدﺮﻛ ﺪﻧا .
ﺪﻣآرد ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﺑ
هدﺮﭙـﺳ و هدﺎﺘـﺳ ناﻮـﻨﻋ ﻲـﻳاراد و ﻲﻧﺎﺴـﻧا يوﺮـﻴﻧ ،ﺎـﻫ
ﻚﻧﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻋ
هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ ﺎﻫ ﺪﻧا
. نآ ﻲﻳارﺎـﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﻫ 10
ياﺮـﺑ ار رﻮﺸـﻛ ﻚـﻧﺎﺑ
ﻲﻧﺎﻣز ةرود 1378
- 1376
ﺖـﺳا هداد راﺮـﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﻪـﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ نﺎﺸـﻧ هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ﻲﻣ ﻫد ﻨ
رﻮﻛﺬﻣ لﺎﺳ ﻪﺳ رد ﻪﻛ ﺪ
،
ﺴـﻧ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ دﻮﺟو ضﺮﻓ ﺎﺑ ﻪـﺳ ،سﺎـﻴﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒ
زا نﺪﻌﻣ و ﺖﻌﻨﺻ و يزروﺎﺸﻛ ،ﻲﻠﻣ ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻈﻧ
يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ،ﻲﻨﻓ
، ﻚـﻧﺎﺑ و ارﺎـﻛ
ﺖـﺳا هدﻮﺑ ارﺎﻛ ﻲﻨﻓ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻬﻨﺗ تاردﺎﺻ ﺔﻌﺳﻮﺗ .
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ةرود ﻲـﻃ رد
ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
، 2 / 84
ﻲﺼـﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎـﻛ ،ﺪـﺻرد
، 4 / 86 يدﺎﺼـﺘﻗا ﻲﻳارﺎـﻛ و ﺪـﺻرد 3
/ 74
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .
- ﺎﻓ ﻦﻳاﺮﺑ و نﻮﻛﺎﻳد ،ﺎﭘﺎﻛ نو ،ن )
2007 (
،
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا
ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
“ ﻲﻳارﺎﻛ و رازﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ
هﺎﮕﻨﺑ يﺎﻫ ﺔﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎﭘورا :
ﻲﻓدﺎﺼﺗ يزﺮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻚﻳ
"4
، ﻲﻳارﺎـﻛ و ﻪـﻨﻳﺮﻫ ﻊﺑﺎـﺗ ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﻪﺑ
ﻪﻤﻴﺑ يﺎﻫ 14
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻳﺎﭘورا رﻮﺸﻛ ﺪﻧا
.
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ
،
ﻧﺎﮔاﺪﺟ يﺎﻫزﺮﻣ ﺔ
ياﺮﺑ ار ﺪﻴﻟﻮﺗ
هﺎﮕﻨﺑ يﺎﻫ ﺔﻤﻴﺑ ﻧز ﻂﻠﺘﺨﻣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺮﻴﻏ ،ﻲﮔﺪ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﺖﺳار ﺮﺜﻛاﺪﺣ شور زا ﻲﻳﺎﻤﻧ
ﻢﻫ و ﻮﮕﻟا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻴﻤﺨﺗ ياﺮﺑ
هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ تاﺮﺛا ﻦﻴﻨﭼ ﺪـﻧا
. نآ تاﺮـﺛا ﺎـﻫ
هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫﺎﻧ
ﻢﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻴﻤﺨﺗ يور ار ﺎﻫ
زاﺪـﻧا ﻦﻴـﻨﭼ ة
رﺎﺘﺧﺎـﺳ و هﺎـﮕﻨﺑ
ﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ يور ار رازﺎﺑ هدﺮ
ﺪﻧا . ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ نآ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ةرود رد ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮ )
1995 - 2001 ( ﺶﻴﺑ ، ﺮﺗ ﻪﻤﻴﺑ
ﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﭘورا يﺎﻫ ﺔ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻤﻋ ﻲﺸﻫﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ )
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺸﻳاﺰﻓا هدزﺎﺑ (
ﻢﻫ و زاﺪﻧا ﻦﻴﻨﭼ ة
،ﻲـﻠﺧاد رازﺎـﺑ ﻢﻬﺳ و هﺎﮕﻨﺑ
ﻲﻨﻌﻣ ةﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ
ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ يور يراد .
ﮕﻨﺑ هﺎ گرﺰﺑ يﺎﻫ
نآ و ﺮﺗ ﻲﻳﺎـﻫ
ﺶﻴﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ
ﺶﻴـﺑ ﺢﻄـﺳ شﺮﻳﺬـﭘ ﻪﺑ ،ﺪﻧراد رﺎﻴﺘﺧا رد ار رازﺎﺑ زا يﺮﺗ ﻲﻳارﺎـﻛﺎﻧ زا يﺮـﺗ
ار ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻳﺎﻤﺗ
ﺪﻧراد .
1 - يدﺎﺼﺘﻗا ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارا
(economic efficiency)
ﻨﻳﺰﻫ ﻞﻗاﺪﺣ ﺖﺒﺴﻧ ،
ﺔ ﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﻦﻜﻤﻣ ﺔ
دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا .
2 - ﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
(Technical efficiency) ﻲ ،
ﻋﻮﻤﺠﻣ ﻚﻳ زا هدﺎﺘﺳ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ رد ار هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﻛ ﺔ
هﺪﺷ هداد ﻲﻣ ﻪﺋارا هدﺎﻬﻧ زا يا ﺪﻫد
.
3 - ﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ
(Allocative efficiency) ﻲ ،
ﻲـﻣ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ ﺖﺒﺴﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ دﻮـﺷ
)
،يﺪﺒﻴﻣ ﻲﻣﺎﻣا 1379
، 148 .(
4- Stochastic Frontier Analysis.
-
نﻮﻛﺎﻳد نﺎﻔﺘﺳا ) 1
2001 (
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ،
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻳارﺎﻛ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا يﺎـﻫ
ﺔـﻤﻴﺑ ﻲﻣﻮـﻤﻋ
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻳارﺎﻛ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻪﻤﻴﺑ يﺎﻫ
ر نﺎﺘﺴـﻠﮕﻧا ﻂﻠﺘـﺨﻣ و ﻲﺼﺼﺨﺗ ﺮﮔ شور ﻚـﻤﻛ ﻪـﺑ ا
هداد ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ
2ﺎﻫ
(DEA)
ﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺔ
ﻪـﻤﻴﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻲﺒﺴـﻧ ناﺮـﮔ
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻳارﺎﻛ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻳﺎﭘورا رﻮﺸﻛ ﺞﻨﭘ رد ار ﻪﻤﻴﺑ يﺎﻫ .
رد
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و يا هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻋ
ﻪـﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨـﺻ ﻲﻠـﺻا يﺎﻫ و يﺮـﮔ
ﺪﻣآرد ﺳ يﺎﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮ ﻤﻴﺑ ﻖﺣ و يراﺬﮔ ﺔ
ﻪﺑ هﺪﺷ ﺪﻳﺎﻋ هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ هدﺎﺘﺳ ناﻮﻨﻋ
ﺪﻧا .
ﺠﻴﺘﻧ ﺔ
ﺴﻳﺎﻘﻣ رﺎﻛ ﺔ
دﺮﻜﻠﻤﻋ 431
ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻛﺮﺷ
ﻪﺑ ﻲﻳﺎﭘورا رﻮﺸﻛ ﺶﺷ رد يا ﺮﻳز ترﻮﺻ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ) :
،ﻲﻤﻇﺎﻛ ﻦﻴﺴﺣ و وﺮﺴﺧ ،ﻲﻳاﺮﻴﭘ 1383
(
لوﺪﺟ –1 ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
رﻮﺸﻛ مﺎﻧ
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﻪﺴﻧاﺮﻓ
نﺎﻤﻟآ ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا ﺪﻨﻠﻫ ﺲﻴﺋﻮﺳ
ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻂﺳﻮﺘﻣ 77
/ 0 67 / 0 70 / 0 56 / 0 69 / 0 66 / 0
-
ﻲﻠﻴﻣا و ﻦﺘﮕﻨﻴﺗرو ورﺪﻧآ ﻲﻟرﺎﻫ
)3
2002 (
،
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
"
رد ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارﺎـﻛ
ﻪﻤﻴﺑ
يﺮﺘﻣارﺎﭘﺎﻧ ﺖﻓﺎﻴﻫر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
"
،
ـﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارﺎـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﺔ
ﻢﻫ و ﺺﻟﺎﺧ ﻲﻨﻓ و ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻪﻓﺮﺻ ﻦﻴﻨﭼ
يﺎﻫ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ سﺎـﻴﻘﻣ ﺪـﻧا
. هدﺎـﻬﻧ درﻮـﻣ يﺎـﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا
، و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ
و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺔﻳﺎﻣﺮـﺳ
ﻲﻟﺎـﻣ ا ﺪـﻧ و
هدﺎﺘـﺳ يﺎـﻫ
ﻪﺑ
،هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
ﺪﻣآرد و ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﺺﻟﺎﺧ ﺪﻣآرد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
هﺪﺷ يراﺬﮔ ﺘﺴﻫ
ﺪﻨ . ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ ﻲﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
،
ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ رد رﺎﻜـﺷآ ﻲﺼـﻴﺼﺨﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻢﻛ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﺖﺳا ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ زا ﺮﺗ
.
-
ﺲﻳو يﺮﻣ و ﺲﻨﻴﻣﺎﻛ ﺪﻳﻮﻳد ) 4
1992 (
،
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا
ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
"
هزاﺪﻧا ﻲﻳارﺎـﻛ يﺮـﻴﮔ
ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻪﻨﻳﺰﻫ
"
،
ﻪﻤﻴﺑ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ ﺪـﻧا
. نآ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﺎﮔاﺪﺟ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻧ
ﺔ هﺎﮕﻨﺑ
ﻪﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ
زاﺪﻧا ة ﻚﭼﻮﻛ
،
ﻪﺘﺧادﺮﭘ گرﺰﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻧا
. رﺎﻛ ﻦﻳا
ﻨﻳﺰﻫ ﻊﺑﺎﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﺔ
رود ياﺮـﺑ يزﺮﻣ ة
ﻲﻧﺎـﻣز 1988 - 1980
هداد مﺎـﺠﻧا ﺪـﻧا
. ﻊﺑﺎـﺗ
ﻨﻳﺰﻫ ﺔ
ﻚﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار يزﺮﻣ
ﺖـﺳار ﺮﺜﻛاﺪـﺣ يﺎﻫ
هدز ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﻲﻳﺎـﻤﻧ ﺪـﻧا
. ﺞﻳﺎـﺘﻧ
نآ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد هﺎﮕﻨ
ﻪﺑ گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﻲﻳارﺎﻛ زا ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻲﻨﻓ
90 د ﺪـﺻر
1- Diacon, S. (2001).
2- Data Envelopment Analysis.
3- Andrew C. Worthington & Emily Hurley (2002). 4- J. David Cummins & Mary A. Weiss (1992) .
رﻮﺧﺮﺑ ﺪﻧراد و هﺎﮕﻨﺑ ﻚﭼﻮﻛ و ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫ ياراد
ﻲﻳارﺎـﻛ ﻲـﻨﻓ
80 و 88
ﺪـﺻرد
ﺪﻨﺘﺴـﻫ .
ﻢﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﻓﺮﺻ زا ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻚﭼﻮﻛ يﺎﻫ ﻲـﺷﺎﻧ يﺎﻫ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ سﺎﻴﻘﻣ زا
، ﻪﻛ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
هﺎﮕﻨﺑ ﻦﻳا ﺪﻫد زا ﺎﻫ
ﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ هدﺎﻬﻧ ﺶﻳا
ﺎـﻫ
، ﻞﻴﺴـﻧﺎﺘﭘ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
ﺪﻧراد ار .
3 - ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
ﻪﺑ ﻠﻛ رﻮﻃ
،ﻲ
شور ةدﻮﻟﺎﺷ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ يﺮﺘﻣارﺎﭘﺎﻧ يﺎﻫ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
، لﺎﺳ رد 1957
ﺎـﺑ
رﺎﺸﺘﻧا ﻪﻟﺎﻘﻣ لرﺎﻓ زا يا ) 1
1957 ( ﺪﺷ هدﺎﻬﻧ نﺎﻴﻨﺑ .
،ﻲﺿﺎﻳر ًﺎﻓﺮﺻ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻚﻳ ﺎﺑ يو شور
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ار يﺪﻳﺪﺟ ارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
شور ﻞﺑﺎﻘﻣ رد لﺪﻣ ﻲﻳ ﻲﻓﺮﻌﻣ يﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺎﻫ
ﺮﻛ د . لرﺎﻓ
،
رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ
"
لرﺎﻓ ﻲﻳارﺎﻛ زﺮﻣ
"
ﻪﺑ ار ﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﺘﻣارﺎﭘﺮﻴﻏ زﺮ ﺮﻛ
د . ﺮﺑ يو
شور يﺎﻨﺒﻣ
ﻠﺻﺎﻓ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻲﺿﺎﻳر يﺎﻫ ﺔ
ﺪﻴﻟﻮﺗ
زﺮﻣ زا هﺎﮕﻨﺑ
ﺪﻴﻟﻮﺗ يارﺎﻛ
، زﺮـﻣ ﺖﺴـﻧاﻮﺗ
ار ﻲﻳارﺎﻛ هزاﺪﻧا
يﺮﻴﮔ ﻨﻛ ﺪ . لرﺎﻓ تﺎﻳﺮﻈﻧ
، ﻟﺎﺷ
لﺎﺳ رد ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻦﻳا زﺎﻏآﺮﺳ و هدﻮ ﺪـﻌﺑ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻪﺘﺴﻜﺷ ﻲﻄﺧ بﺪﺤﻣ ﺖﻓﺎﻴﻫر 2
لرﺎـﻓ ﻂـﺳﻮﺗ يزﺮـﻣ ﻊﺑاﻮﺗ ﻦﻴﻤﺨﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ
) 1997 (
،ﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
ﻲـﭘ يو زا ﺲـﭘ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا ﺪﻨﭼ ﻲﻨﺗ ﻂﺳﻮﺗ
ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ .
ﻪـﻛ
ﻲﻣ
ﺰﻟﻮﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ )3
1996 ( تﺎﻳﺮﻓآ و ) 4
1972 (
،
شور زا ﻪـﻛ دﺮـﻛ هرﺎﺷا
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎـﻫ يﺰـﻳر
ر
ﺪﻧدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺿﺎﻳ .
شﻼﺗ ﻞﻴﺒﻗ ﻦﻳا ﺎﻫ
ـﻫد ود ﻲﻃ رد ﻪ
زا ﺲـﭘ ﺔـﻟﺎﻘﻣ
لرﺎـﻓ رﻮﻬﺸـﻣ
دﺮﻜﻧ ﺐﻠﺟ ار تﺎﻬﺟﻮﺗ
،
ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﺗ 21
ﺪﻌﺑ لﺎﺳ
، ﺔﻟﺎﻘﻣ
،ﺰﻧرﺎـﭼ
زدور و ﺮﭘﻮـﻛ
(CCR)5
، ﻪـﺑ
لﺎﺳ 1978 ﺮﺸﺘﻨﻣ
6ﺪﺷ . رد ﺖﻘﻴﻘﺣ رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ داﺮﻓا ﻦﻳا DEA
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ار .
زا
و ﻂﺴﺑ رد يرﺎﻴﺴﺑ تﻻﺎﻘﻣ ﺲﭘ نآ ﻲﺳﺎﻨﺷ شور دﺮﺑرﺎﻛ
ﻪـﺋارا DEA
ـﺷ ﺪ . شور هزوﺮـﻣا
،DEA
ﻪﺑ
هﺎﮕﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ شور ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺎﻫ
، ﻪﻛ
ﻳﺎﭘ ﺮﺑ نآ رد ﺔ
،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ارﺎﻛ زﺮﻣ
ﻪﺑ
ﻲﻣ دروآﺮﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ ترﻮﺻ
نآ زا و دﻮﺷ ﺎﺟ
ﻪﻛ رد
ﺖﺳد
،يزﺮﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﻤﻫ
ﺔ هداد
ﻲﻣ هداد ﺶﺷﻮﭘ ﺎﻫ ﻮﺷ
ﻧ
،ﺪ آ
هداد ﻲﺸﺷﻮﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ ار ن ﺎﻫ
هدﺎﻬﻧ مﺎﻧ ﺪﻧا . ) ،ﻲﻗدﺎﺻ ﻦﻴﺴﺣ و ﺪﻤﺻ ،هرﻮﺳ ﻲﻤﻴﺣر 1383
(
1- Farrel (1957).
2- Piece Wise-Linear Convex Hull Approach. 3- Boles (1966).
4- Affriat (1971).
5- Charnes, Cooper & Rhodes (1978).
6 - ترﺎﺒﻋ
،CCR نآ ﻢﺳا لوا فﺮﺣ زا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﻫ
1 - 3 - هزاﺪﻧا ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
لرﺎﻓ
، ةدﺎﻬﻧ ود زا ﻪﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ لﺪﻣ x1
و x2
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ةدﺎﺘـﺳ ﺎـﺗ ﺪﻨﻛ
y
ﺪﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ار
،
داد ﻪﺋارا ﻪﻛ
دزﺎﺑ ضﺮﻓ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫ
(CRS)1
ﺖـﺷاد ار .
رد
ﻞﻜﺷ ) 1 (
، ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﺑ ﻊﻗاو طﺎﻘﻧ
ﺖﻌﻨﺻ يراﺪﻘﻣ ﻢﻫ
s s ′
،
ﻲﻣ ﻪﺋارا ار ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻫد
ـﻨ ﺪ
2.
هدﺎﻬﻧ زا ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﺮﮔا ﺔﻄﻘﻧ رد ﻪﻛ ﺎﻫ
p
هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﻧا
. ﺮﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يا
هدﺎﻔﺘﺳا هدﺎﺘﺳ ﺪﺣاو ﻚﻳ ﺪﻨﻛ
، ﻲﻣ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻧ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛﺎ 3
ﻪـﺑ ار هﺎـﮕﻨﺑ ﺖﻓﺎﺴـﻣ ﺔﻠﻴـﺳو
QP
ﻢﻴﻫد نﺎﺸﻧ .
،ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ
OP
ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ QP
ة
ﺖﺳا ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛﺎﻧ
، ﻲﻣ ﻪﻛ ناﻮـﺗ
هدﺎﻬﻧ زا ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻳا
ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻛ ﻦﻳا نوﺪﺑ ار ﺎﻫ
،
ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ .
لرﺎـﻓ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻖﺒﻃ
،
ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ 4
ﺖﺒﺴﻧ ﺔﻠﻴﺳو ﻪﺑ
OP TE=OQ
هزاﺪﻧا ﻲﻣ يﺮﻴﮔ دﻮـﺷ
، ﻦﻴـﺑ يراﺪـﻘﻣ ﻪـﻛ 0
و 1
ﺖﺳا ) . ،لرﺎﻓ 1996 (
OP QP OP
TEi=OQ=1−
راﺪﻘﻣ 1
، نﺎﺸﻧ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ةﺪﻨﻫد i
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ زا ما
، ﻪـﻛ
ﻣ يور ﺮﻣا ﻦﻳا
ﻲﻣ ﻪﺋارا نﺎﺴﻤﻫ ﻲﻨﺤﻨ دﻮـﺷ
).
ﺔـﻄﻘﻧ ًﻼﺜـﻣ (Q
. ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا ﺮـﮔا
ﺖﻤﻴﻗ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺪﻣآرد يزﺎﺳ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺎﻳ و ﻪﻨﻳﺰﻫ يزﺎﺳ ﻞﻗاﺪﺣ هﺎﮕﻨﺑ فﺪﻫ و سﺮﺘﺳد رد ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ترﻮﺻ ﻦﻳا رد
ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
،
هزاﺪﻧا ﺮﺑ هوﻼﻋ نﺎـﻜﻣا ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎـﻛ يﺮـﻴﮔ
ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ
،
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﺳ ود ﺰﻳر
ﻲﻄﺧ ي
، ﻜﻳ ﻲ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻲﻳارﺎـﻛ يﺮـﻴﮔ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد و ﻲﻨﻓ ﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲ )
يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ (
ياﺮﺑ هزاﺪﻧا ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
ﺖﺳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ) .
،يﺪﺒﻴﻣ ﻲﻣﺎﻣا 1379،146
(
يدﺎﺼﺘﻗا ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارﺎﻛ
،(EE)
ﻨﻳﺰﻫ ﻞﻗاﺪﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺔ
ﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﻦﻜﻤﻣ ﺔ
دﻮﺟﻮﻣ ﺖـﺳا .
ﻞﻜﺷ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ )
1 (
، ﻛ ﻪﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳارﺎ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز ترﻮﺻ
دﻮﺷ :
ﻠﺻﺎﻓ
RP ﺔ ﻲﻣ ار دﺮﻛ ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ناﻮﺗ
، ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻢﻫ ﻪﻛ نﺎـﻤﻫ نﺎﻨﭼ
ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺣاو ﻚﻳ .
ﺮﻌﺗ ﻖﺒﻃ لرﺎﻓ ﻒﻳ
،
ﻪـﺑ ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ ﺖﺒﺴـﻧ ترﻮـﺻ
1- Constant Returns to Scale.
2 - ﺖﻌﻨﺻ يراﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺚﺤﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ
، دﻮﺷ هﺎﺒﺘﺷا هﺎﮕﻨﺑ يراﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺚﺤﺑ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺒﻧ .
3- Technica Inefficiency.
4- Technical Efficiency .
OP EEi =OR
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ دﻮﺷ
. ﻞﻜﺷ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ )
1 (
، ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ
ﻪﺑ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز ﺖﺒﺴﻧ ترﻮﺻ دﻮﺷ
:
ﻠﺻﺎﻓ
RQﺔ
،
ﻪﻨﻳﺰﻫ رد ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ ﺪﻫد
. يﺎـﺟ ﻪـﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻨﻌﻳ
ﻦﻳا رد ﻪﻛ ) Q′
ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ و ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﺎﺑ (
ﺪﺷﺎﺑ
، ﺔـﻄﻘﻧ رد ) Q
مﺪـﻋ و ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎـﻛ ﺎـﺑ
ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ (
،
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻨﻛ
.
ﻲـﻣ ار مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا
ﻠﻴـﺳو ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﺔ
طﻮـﻄﺧ ﻢﻴـﺳﺮﺗ
ﻢﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ زا ﻪﻛ 1
و Q
ﻲﻣ Q′
ﺪﻧرﺬﮔ
،
داد ﺢﻴﺿﻮﺗ .
ﺑﺎ يزاﻮـﻣ ﻂـﺧ ود ﻦـﻳا ﺐﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
)
هدﺎﻬﻧ ﺖﻤﻴﻗ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻫ دﻮﺷ
(
، ﺖﺒﺴﻧ
OQ
،RQ
ﻪﺑ ﺶﻫﺎـﻛ ﺪﺻرد ترﻮﺻ
ﻪﻨﻳﺰﻫ رد زا لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ
ﻪﺑ Q Q′
ﻲﻣ هداد نﺎﺸﻧ دﻮﺷ
. ﻪـﺑ ﺲﭘ ﻲﻳارﺎـﻛ ،ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ
،ﻲﻨﻓ
ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ ﻲﻳارﺎﻛ ،ﺪﻴﻟﻮﺗ نﺎﺴﻤﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ يور ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ
، ﻪﺑ راﺮـﻗ يﺎﻨﻌﻣ
ﻄﺧ يور ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﻨﻳﺰﻫ ﻢﻫ طﻮ ﺔ
نﺎﺴـﻤﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ سﺎﻤﻣ ﺔﻄﻘﻧ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳارﺎﻛ و ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺪﻴﻟﻮﺗ )
s s ′
( ﻪﻨﻳﺰﻫ نﺎﺴﻤﻫ ﻂﺧ و )
A A ′
(
، ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻳآ
.
ﻦﻴﺑ ﻲﻳارﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻦﻳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ 0
و 1 راد راﺮﻗ ﺪﻧ .
رادﻮﻤﻧ 1 - ﺼﺨﺗ ،ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻳﺎﻤﻧ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺼﻴ
1- Iso-cost lines.
OQ OR OP OP OQ OR
AEi= =
Y X1 Q′ S′ S
Y X2
Y X2
Y X1 S
S′
شور رد
ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ
،
ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ارﺎﻛ ًﻼﻣﺎﻛ هﺎﮕﻨﺑ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻮﺷ ﻧ ﺪ
،
ﺖﺴﻴﻧ قدﺎﺻ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻞﻤﻋ رد ﻲﻟو و
ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ يراﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ زا ﻲﺘﺴـﻳﺎﺑ
هداد ﻖﻳﺮﻃ
دﻮﺷ هدز ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ .
رﺎﻓ ل
،
ﻣ ﻚﻳ ﺎﻳ ﻪﻛ دﺮﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ يﺮﺘﻣارﺎﭘﺎﻧ ﻲﻨﺤﻨ
ﺘﺴﻜﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﺔ
بﺪﺤﻣ ﻲﻄﺧ ﻪﺑ ،دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ 1
يرﻮـﻃ
هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﭻﻴـﻫ ﻪـﻛ رد يا
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﻳ ﭗﭼ ﺖﻤﺳ آ
راﺮﻗ ن ﻧ دﺮﻴﮕ رادﻮﻤﻧ ، ) 2 ( ﻦﻳا ﺎﻳ و مﺮـﻓ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻊﺑﺎﺗ ﻚﻳ ﻪﻛ
ﺎﻛ ب
هداد سﺎﺳا ﺮﺑ سﻼﮔاد ﺮﺑ ﺎﻫ
آ
هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﭻﻴﻫ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻢﻫ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا رد و دﻮﺷ درو رد يا
ﺎﻳ ﭗﭼ ﺖﻤﺳ
دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ نآ ﻦﻴﻳﺎﭘ .
هدﺎﻬﻧ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﺘﺷاد رﺎﻴﺘﺧا رد ﺎﺑ ﺎﻫ
هدﺎﺘﺳ و هﺎﮕﻨﺑ يﺎﻫ
نآ زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ﺖﻴﻌﺿو ﺶﻳﺎﻤﻧ و ﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
رادﻮـﻤﻧ ،ﻪﻄﻘﻧ ﻚﻳ ترﻮﺻ )
2 (
ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺳد .
ﻪـﺑ ﻪـﻛ يزﺮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ،ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻦﻴﻨﭼ رد ياﺮـﺑ ﻲﺼـﺧﺎﺷ ناﻮـﻨﻋ
هزاﺪﻧا
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ ور
ﻪﺑ ،د ﺖﻌﻨـﺻ ياﺮـﺑ نﺎﺴـﻤﻫ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﻚـﻳ ترﻮﺻ
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻳآ
.
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻦﻴﻨﭼ
،يا
رادﻮـﻤﻧ رد هﺪﻨﻛاﺮﭘ طﺎﻘﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ )
2 ( ﻦﻴـﻤﺨﺗ
هدز ﺪﻫاﻮﺧ ﺷ ﺪ . ) ،لرﺎﻓ 1996 (
رادﻮﻤﻧ 2 - ﻲﻄﺧ بﺪﺤﻣ راﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ
2 - 3 - سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ
(VRS)
سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ و 2
ضﺮﻓ ﻲﻫدزﺎﺑ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ )3
(CRS
،
هﺎﮕﻨﺑ زا ﻪﺘﺳد نآ ياﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﺎﻫ
ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻪﻨﻴﻬﺑ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا 4
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻨﻨﻛ
. ﺺﻗﺎﻧ ﺖﺑﺎﻗر و
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻦـﻜﻤﻣ ﻲﻟﺎـﻣ يﺎﻫ
1- Non-Parametric Piecewise-Linear Convex Isoquant.
2- Variable Returns to Scale & Scale Efficiency.
3- Constant Returns to Scale.
4- Optimal Scale.
ﺷﺎﺑ ﻪﻨﻴﻬﺑﺮﻴﻏ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻲﻫﺎﮕﻨﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﻠﻋ ﺖﺳا ﻨ
ﺪ .
ﭘﻮـﻛ و ﺰﻧرﺎـﭼ ،ﺮﻜﻧﺎﺑ
1ﺰﻨﻤ ) 1984 (
دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺮﻛ
ﺪﻧد ﻲﻫدزﺎﺑ لﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ لﺪﻣ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺪﺑﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ .
ﺢﻳﺮﺼﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ
ﻲﺘﻗو ﻪﻛ ﻤﻫ ﺔ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻨﻴﻬﺑ سﺎﻴﻘﻣ رد ﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
،ﺪﻨﻨﻛ
ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎـﻛ رﺎـﻴﻌﻣ و سﺎـﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎـﻛ نﺪـﺷ ﻂﻠﺧ ﻪﺑ
(TE)2
ﺮـﺠﻨﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺢﻳﺮﺼﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﻲﻫدزﺎﺑ
،3
ﻛ دراد ار ﺖﻳﺰﻣ ﻦﻳا مﺎﻗرا ﻪ
ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
،(TE)
ﺎـﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎـﻛ رﺎـﺛآ ﻞﻣﺎﺷ
(SE)س ﻫاﻮﺨﻧ ـﻨ دﻮـﺑ ﺪ . ) ،ﻲﻟﻮـﻛ
1996 (
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ دﺮﻜﻳور
،
ﻂﺧ هرﺎﭘ ﻞﻣﺎﺷ بﺪﺤﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻊﻃﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا
،
هداد طﺎﻘﻧ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻞﺻو ﻢﻫ ﻪﺑ ار ﺎﻫ يزﺮﻣ ﻂﺧ ﺮﻳز ًﻼﻣﺎﻛ و ﺪﻨﻛ
CRS
ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮﻴﮔ .
ﻳدﺎﻘﻣ ،ور ﻦﻳا زا
گرﺰﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﺮ ﺖـﻟﺎﺣ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﺎـﺑ يوﺎﺴـﻣ ﺎﻳ ﺮﺗ
CRS
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ . رادﻮﻤﻧ )
3 (
، ﻦﻳا زا ﻲﺤﺿاو ﺮﻳﻮﺼﺗ عﻮﺿﻮﻣ
ﻲﻣ ﻪﺋارا ﺪﻫد
. ﻪﺑ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
، ﻲﻫﺎﮕﻨﺑ
ﺔﻄﻘﻧ رد ﻪﻛ ار P
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ،ﺪﻨﻛ ﻢﻳﺮﻴﮔ
. ﺢﻳﺮﺼـﺗ ﺎـﺑ هﺎـﮕﻨﺑ ﻦـﻳا ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
،CRS
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ
AP APc
ﺖﺳا
، ﺢﻳﺮﺼﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
،VRS
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا
AP APv
ﺖـﺳا .
ﺔﻄﻘﻧ رد ﻂﻘﻓ R
ﻧﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ راﺪﻘﻣ ود ﻦﻳا ﺪ
. ﻪﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
، ﺮﻳدﺎـﻘﻣ رد ﻲﺗوﺎـﻔﺗ ﺮﮔا ﻲﻳارﺎـﻛ
ﻲﻨﻓ
ﺖﻟﺎﺣ ود رد
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ و سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ ياﺮـﺑ
ﻮﺟو صﺎﺧ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد د ،
هﺎـﮕﻨﺑ ﻪـﻛ دراد ﺖـﻟﻻد ﺮﻣا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ
مﺪـﻋ
زا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ و دراد سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ ﺖـﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎـﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ
،
ﻪﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد
ﺪﻳآ . رد ﺖﻟﺎﺣ
ﺔﻄﻘﻧ ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ ،CRS
،P
ﻠﺻﺎﻓ ﺔ
PPc
رد ﻪﻛ ﻲﺘﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﺖﻟﺎﺣ
،VRS
ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ
ﻲﻨﻓ
،
PPV
ﺖﺳا
،
ﻲﻨﻌﻳ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ
V CP
،P
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ ﺪـﻫد
،
ﻦﻴﺑ يراﺪﻘﻣ ﻪﻛ 0
و 1 ﺖﺳا . ﻲﻣ ناﻮﺗ ار سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﻳز ﺖﺒﺴﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا
:
V C
I AP
SE = AP
ﻢﻫ راد ﻦﻴﻨﭼ ﻳ
ﻢ :
I VRS , I CRS ,
I TE SE
TE = ×
1- Banker, Charnes & Koopmans (1984).
2- Technical Efficiency.
3- Increasing returns to scale .
P Pc
Q
CRS NIRS
V PV
R
C
X Y
B
O
ﻢﻳراد اﺮﻳز :
⎟⎟⎠
⎜⎜ ⎞
⎝
×⎛
⎟⎠
⎜ ⎞
⎝
=⎛
V C V
C
AP AP AP
AP AP
AP
ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ رﺎﻴﻌﻣ ﻲﻨﻌﻳ
،CRS
ﺺﻟﺎﺧ ﻲﻳارﺎﻛ ءﺰﺟ ود ﻪﺑ 1
سﺎـﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ 2
ﻲﻣ دﻮﺷ .
رﻮﺑﺰﻣ سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ رﺎﻴﻌﻣ
، ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻲﺒﻳﺮﻘﺗ رﻮﻃ
ﻪـﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺖﺒﺴـﻧ ترﻮـﺻ
ﺔﻄﻘﻧ رد ﻪﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ
PV
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻨﻛ
،
ﻪﻄﻘﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﻪـﻛ يا
زا ﺮـﻈﻧ ﻲـﻨﻓ
ﻴﻘﻣ ياراد ﻪﻨﻴﻬﺑ سﺎ
ﺖﺳا )
Rﺔﻄﻘﻧ (
، ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻮﺷ د .
رادﻮﻤﻧ رد )
3 (
، ﻪـﺋارا سﺎـﻴﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ و ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ تﻻﺎﺣ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
زا رﻮﻈﻨﻣ
3NIRS
،
ﺖﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻳاﺰﻓﺮﻴﻏ ﻲﻫدزﺎﺑ .
ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ ياراد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻚﻳ رد (OR)
دزﺎـﺑ ياراد ﺮـﮕﻳد ﺖﻤﺴﻗ رد و ﻲﻫ
ﺖﺳا ﻲﺸﻫﺎﻛ
4.
ﺖﻟﺎﺣ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ حﻮﺿو ﻪﺑ رادﻮﻤﻧ ﻦﻳا رد
،VRS
ﺮﻳز
ﺖﻟﺎﺣ رد ﻊﺑﺎﺗ ،ﺖﺳا CRS
ﻲﻣ ور ﻦﻳا زا ﺖـﻟﺎﺣ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ هراﻮﻤﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ناﻮﺗ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ
، گرﺰﺑ ﺖﺳا ﺖﺑﺎﺛ ﻲﻫدزﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ زا ﺮﺗ .
رادﻮﻤﻧ 3 - ﺒﺳﺎﺤﻣ ﺔ ﺎﻛ تﻻﺎﺣ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ و سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳار و VRS
CRS
1- Pure efficiency.
2- Scale efficiency .
3- Non-increasing return to scale .
4 - ﺖﻟﺎﺣ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ
،NIRS سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻳارﺎﻛ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا .
زﺮﻣ رادﻮﻤﻧ رد NIRS
) 3 (
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﺳر .
ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ ﺖﻴﻫﺎﻣ
سﺎـﻴﻘﻣ يﺎـﻫ )
ﻲـﻨﻌﻳ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻫﺎﻛ ﺎﻳ هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﻲﻫدزﺎﺑ (
صﺎﺧ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ياﺮﺑ
، ﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ة
ﻦﻳا
راﺪﻘﻣ ﺎﻳآ ﻪﻛ
رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
،NIRS
راﺪﻘﻣ ﺎﺑ لدﺎﻌﻣ ﺎﺣ رد ﻲـﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ
VRSﺖـﻟ ﺖـﺳا
،
ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻮﺷ
د . ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ يوﺎﺴﻣ راﺪﻘﻣ ود ﻦﻳا ﺮﮔا )
ﺔﻄﻘﻧ ﺖﻟﺎﺣ ﻞﺜﻣ P
رادﻮﻤﻧ رد 3
(
، ﺲﭘ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﻲﻫدزﺎﺑ
(IRS)1
دراد دﻮﺟو هﺎﮕﻨﺑ ياﺮﺑ و
ﺪﻨﺷﺎﺑ يوﺎﺴﻣ ﺮﮔا )
ﻞﺜﻣ
ﺔﻄﻘﻧ ﺖﻟﺎﺣ Q
ادﻮﻤﻧ رد ر
3 ( رد ﺖﻘﻴﻘﺣ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻫﺎﻛ ﻲﻫدزﺎﺑ ) 2
(DRS
دﻮﺟو
دراد . ﻫﺎﺸﻣ ياﺮﺑ ﺪ
ة طﺎﻘﻧ رد ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا و P
،Q
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺮﻳز ﻂﺑاور ﺮﻴﮔ
ﻧ ﺪ .
ﺔــﻄﻘﻧ زا ﺮــﮔا رﻮــﺤﻣ ﺮــﺑ Q
ﻲــﻨﺤﻨﻣ ود ﺮــﻫ ﻂــﺧ ﻦــﻳا ،ﻢﻴــﻨﻛ دﻮــﻤﻋ Y
) طﻮــﻄﺧ
ﻪﺘﺴﻜﺷ
NIRS(
VRS و ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺔﻄﻘﻧ رد ار ﻲﻣ ﻊﻄﻗ C
ﺪﻨﻛ
، ﻦﻳا رد ﻲﻨﺤﻨﻣ ود ﻦﻳا ﻪﻛ اﺮﭼ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻢﻫ ﺮﺑ ﻪﻄﻘﻧ .
اﺬﻟ ﻢﻳراد ﻪﻄﻘﻧ ﻦﻳا ياﺮﺑ :
BQ TE BC
BQ TE BC
VRS Q
NIRS Q
=
=
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺔﻄﻘﻧ رد ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ ﺖﻟﺎﺣ ود رد Q
و NIRS
ﺖـﺳا ﺮﺑاﺮﺑ VRS
ﻦـﻳا زا و ر و
ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ ﻪﻄﻘﻧ ﻦﻳا رد ﻲﻫدزﺎﺑ
ﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﻨﻫﺎﻛ ﻢﻴ
.
3 - 3 - ﺴﻳﺎﻘﻣ ﺔ لﺪﻣ هدﺎﺘﺳ و رﻮﺤﻣ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ رﻮﺤﻣ
لﺪﻣ
ﻪﺑ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ مﺪﻋ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ رﻮﺤﻣ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ناﻮﻨﻋ
هدﺎﻬﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
. ﻦﻳا ﻪﻟﺄﺴﻣ
، ﻢﻫ ار ﻲـﻨﻓ ﻲﻳﺎـﻳرﺎﻛ مﺪـﻋ ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻴﻨﭼ
ﻪﺑ
هدﺎﺘﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ناﻮﻨﻋ
،
هدﺎـﻬﻧ ﻦﺘـﺷاد ﻪـﮕﻧ ﺖـﺑﺎﺛ ﺎﺑ ﺎـﻫ
) هدﺎﺘـﺳ شور
رﻮﺤﻣ ( هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﻨﻛ ﺪ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد بﺎـﺨﺘﻧا ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ﺶﻳاﺮـﮔ ناﺮﮔ
لﺪﻣ
ﺪﻧراد رﻮﺤﻣ هدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
،
هﺎﮕﻨﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ نﻮﭼ ﺪﻧراد ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ار ﻲﺻﺎﺧ تﺎﻣﺎﻈﻧ ﺎﻫ
ﻪﺑ هدﺎﻬﻧ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ور ﻦﻳا زا و ﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻴﻟوا ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ ا
ﺪﻧ ﻢـﻫ و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦﻴـﻨﭼ
ﻪﺑ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ يﺮﻴﮔ ﻧﻮﺷ
ﺪ . ﺔـﻤﻫ رد ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺚﺤﺑ ﻦﻳا ﻪﭼ ﺮﮔا
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺢﻴﺤﺻ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﺧﺮﺑ رد ﺎﻫ
، ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ هﺎﮕﻨﺑ
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ
هدﺎﻬﻧ زا ﻲﺘﺑﺎﺛ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ور ﻪﺑور ﺎﻫ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻜﻤﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻫاﻮﺨﺑ ار
ﺪﻨ
، ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا
1- Increasing return to scale.
2- Decreasing return to scale.
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ رﻮﺤﻣ هدﺎﺘﺳ .
تروﺮـﺿ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
، ﻲـﻣ
ـﻳا سﺎـﺳا ﺮـﺑ ناﻮـﺗ ﻪـﭼ ﻪـﻛ ﻦ
يﺮﻳدﺎﻘﻣ )
هدﺎﻬﻧ
هدﺎﺘﺳ ﺎﻳ ﺎﻫ ﺎﻫ
( ﺶﻴﺑ ناﺮﻳﺪـﻣ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﺮﺗ ﺪﻨﺘﺴـﻫ
ار طﻮـﺑﺮﻣ ﺶﻳاﺮـﮔ ،
دﺮﻛ بﺎﺨﺘﻧا .
دراﻮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ،نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ )
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻠﻤﻋ يﺎﻫ (
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
،ﺶﻳاﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻢﻛ تا
دراد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺮﺑ يﺮﺗ .
نآ زا يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ
ﻳﺪﻣ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﻪﻤﻴﺑ ناﺮ
، هدﺎﻬﻧ
ﻲﻳاراد ﻢﺠﺣ ﺎﻳ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻞﺜﻣ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﻛﺮـﺷ يﺎـﻫ ﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﺤﻣ هدﺎﻬﻧ شور زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ .
4 - هدﺎﻬﻧ هدﺎﺘﺳ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻚﻧﺎﺑ و ﻪﻤﻴﺑ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻣﺪﺧ تﺎﺴﺳﺆﻣ ياﺮﺑ
، هدﺎﺘـﺳ و هداد ﺖﻴﻫﺎﻣ ـﻧ
زا و سﻮﻤﻠﻣﺎ
،ور ﻦﻳا هزاﺪﻧا
زﺎﺳ ﻞﻜﺸﻣ نآ لﺮﺘﻨﻛ و يﺮﻴﮔ ﺖﺳا
. اﺬﻟ هراﻮﻤﻫ ﻚـﻳ درﻮـﻣ رد نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا
رﺎﺑرد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ة
هدﺎﻬﻧ هدﺎﺘﺳ و ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺎﻫ
ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ .
ﻦﻳا ﻪﻟﺄﺴﻣ
ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ بﺎﻨﺘﺟا ﺰﻴﻧ ﻪﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ درﻮﻣ رد .
ﻢﻫ رد،ﻦﻴـﻨﭼ ﺶﻴـﺑ
ﺮـﺗ
دراﻮـﻣ
،
ﺳ و هداد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﺎﻣآ نﻮﭼ هدﺎﺘ
ﻪﺑ
ﻧ سﺮﺘﺳد رد ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ
،ﺖﺴﻴ ﻲﻣ ﺶﺷﻮﻛ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
1ة دﻮﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ نآ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ .
)
،ﻲﻤﻇﺎﻛ و ﻲﻳاﺮﻴﭘ 1383
(
رد ﺶﻴﺑ ﺮﺗ
ﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
ﻪﻓﺮﺻ و ﻲﻳارﺎﻛ زا ،ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا سﺎﻴﻘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻳاراد و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ
ﺖﻛﺮﺷ ﺖﺑﺎﺛ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
هدﺮـﻛ هدﺎﻔﺘﺳا هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻋ ﺪـﻧا
. ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ
نﻮﻛﺎﻳد نﺎﻔﺘﺳا ) 2
2001 ( .
هدﺎﻬﻧ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﻀﻌﺑ رد
ﺶﻴـﺑ يﺎﻫ هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا يﺮـﺗ
ﺖﺳا . ﻪﺑ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
،
ﻮﺣﺎﺳ و ﻲﻧﻮﺗ ) 3
2005 ( رد ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
رﺎـﻛ و ﺐﺴـﻛ تﺎﻣﺪـﺧ زا دﻮﺧ ،4
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
،
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ضﺮﻗ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ،5
ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ
مﺎﻬـﺳ ناراد 6
ﻪـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا هدﺎـﻬﻧ ناﻮـﻨﻋ
هدﺮﻛ
ﺶﻴﺑ رد ﻲﻟو ،ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺗ
ﻲﻳاراد و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ،هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ يﺎﻫ
ﻪﺑ هدﺎﻬﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
ﺪﻧا .
د ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا ر
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻤﻴﺑ
، ار ﻪﻤﻴﺑ ﻖﺣ ﺪﻣآرد ياﺮـﺑ
هزاﺪـﻧا هدﺎﺘـﺳ يﺮـﻴﮔ
هداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ
ﻪـﻤﻴﺑ ﻖـﺣ ﺪـﻣآرد زا رﻮﻈﻨﻣ و ﺪﻧا
، داﺪـﻌﺗ رد ﺖـﻤﻴﻗ بﺮـﺿ ﻞـﺻﺎﺣ
ﻪﻤﻴﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﻓر شوﺮﻓ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘ
.
ﻪﺑ ﻪﻤﻴﺑ ﻖﺣ ﺪﻣآرد لﺎﻤﻋا
،ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺎﻳ ﺺﻟﺎﺧ ترﻮﺻ ﻖـﺣ
ﺔﻤﻴﺑ ﻖﺣ ﺎﻳ ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﺔﻤﻴﺑ
ﻪﻤﻴﺑ ﻖﺣ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ ﺎﻳ و هﺪﺷ ﺪﻳﺎﻋ
،ﻲﻳﺎﻜﺗا يﺎﻫ عﻮـﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ
1- proxy.
2- Deacon, S. (2001).
3- Tone, Kaoru; Sahoo, Biresh (2005) . 4- Business Services .
5- Debt Capital.
6- Equity Capital .
ﺮﻈﻧ درﻮﻣ فاﺪﻫا و ﺶﻫوﮋﭘ
، توﺎﻔﺘﻣ ا ﺪﻧ . ﻢﻫ ﺪﻣآرد ﻦﻴﻨﭼ
زا ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﺎﻨﻛ رد يراﺬﮔ ر
ﺪﻣآرد ﻖﺣ ﻤﻴﺑ ﺔ ﻲﺘﻓﺎﻳرد ، دﺎﺘﺳ ة ﻤﻴﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﺮﮕﻳد ﺳا ﻪ
.ﺖ
ﻢﻫ
راد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﻧ
ترﺎﺴﺧ شزرا ﻪﻛ ﺪ ﻖـﺣ يﺎـﺟ ﻪﺑ ار ﻲﺘﺧادﺮﭘ يﺎﻫ
ﺔﻤﻴﺑ ﻲﺘﻓﺎﻳرد
،
هزاﺪﻧا كﻼﻣ
هداد راﺮـﻗ هدﺎﺘﺳ يﺮﻴﮔ
.ﺪـﻧا ناﺮﻳﺪـﻣ ﻪـﻛ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا كرد
ﺖﻛﺮﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺘﺧادﺮﭘ ترﺎﺴﺧ شزرا ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻫاﻮﺧ ﻞﻴﻟد ﻪﭼ ﻪﺑ ﻪﻤﻴﺑ يﺎﻫ
، ﻪﺑ ﻞﻜﺸﻣ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
،ﺪﺳر ﻪﺑ
ﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ يرﻮﻃ
ﺶﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ هدﺎﺘﺳ ﻲﮔﮋﻳو ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻞﺻا رﺎﻨﻛ رد ﺮ ﺮـﺑ ﺮـﺗ
ﻢﻛ دﻮﺷ هداد ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺮﺗ ،
ﺪﺳر ﻲﻤﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ .
)
،ﻲﻤﻇﺎﻛ و ﻲﻳاﺮﻴﭘ 1383
(
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳارد
،
ﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺔ
ﻪﻓﺮﺻ و ﻲﻳارﺎﻛ سﺎﻴﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ
ﻪﻤﻴﺑ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ يا
هداد ﻲﺸﺷﻮﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ دﻮﺷ
. هدﺎﻬﻧ ﻲﻳاراد ،ﺎﻫ ﺑﺎﺛ يﺎﻫ
رﺎـﻛ يوﺮـﻴﻧ و ﺖ
ﻲﻣ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺷ ﺮﻫ هدوﺰﻓا شزرا ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ هدﺎﺘﺳ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳز ترﻮﺻ
ددﺮﮔ :
ﻲﺘﺧادﺮﭘ ترﺎﺴﺧ -
ﻲﺘﺧادﺮﭘ دﺰﻣرﺎﻛ -
ﻲﻨﻓ ﺮﻳﺎﺧذ +
ﺪﻣآرد
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا ﻞﺻﺎﺣ يراﺬﮔ
+ ﻖﺣ ﺔـﻤﻴﺑ
ﻲﺘﻓﺎﻳرد = هدوﺰﻓا شزرا
هﺮﻴﺧذ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻓ ﺮﻳﺎﺧذ
ﻪﺘـﺷر زا ﻚﻳ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
ﻪـﻤﻴﺑ يﺎـﻫ
ﻧ رد يا ﺮـﻈ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺷ
.
ﻪﻤﻴﺑ ﻖﺣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﺮﻳﺎﺧذ ﻦﻳا ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﻤﻴﺑ ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﺘﻓﺎﻳرد يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺗآ تاﺪﻬﻌﺗ يﺎﻔﻳا رﻮﻈﻨﻣ دﻮﺷ
1.
5 - ﻊﺟﺮﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺮﮔا ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﻲﻠﻗاﺪـﺣ راﺪـﻘﻣ ﺎـﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ردﺎﻗ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻌﻨﺻ ﻚﻳ رد
ﻳﺎﻤﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻲﻨﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﻲﻨﻴﻌﻣ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﻳ و ﺪﻨ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ار تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻦﻜﻤﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺪﻴﻟﻮﺗ .
نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد
ﻞـﻤﻋ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻦـﻳا ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﺪـﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ارﺎﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﺖﻌﻨﺻ ﻦﻳا ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ) .
هﺎﮕﻨﺑ ﻪﻴﻠﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
ﺪﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻨﺤﻨﻣ يور ﺮﺑ ارﺎﻛ يﺎﻫ ﺎـﻳ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يرا
ﺪﻧراد راﺮﻗ يزﺮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﻲﻨﺤﻨﻣ (
هداد ﻲﺸﺷﻮﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور رد هﺎﮕﻨﺑ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺎـﻳ ارﺎـﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ،ارﺎﻛﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻪﺑ ارﺎﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻮﮕﻟا و ﻊﺟﺮﻣ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧدﺮﮔ
. نآ زا ﻦـﻳا ﻪﻛ ﺎﺟ
ﺐﻛﺮﻣ هﺎﮕﻨﺑ )
ارﺎﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ﺐﻴﻛﺮﺗ (
ًﺎﺗروﺮـﺿ ،ﺖـﺷاد ﺪـﻫاﻮﺨﻧ دﻮـﺟو ﺖﻌﻨـﺻ رد
1 -
ﺮﻴﻐﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﻲﻘﻴﻘﺣ يﺎﻫ
هداد ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﻫ
)
رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ داﺪﻌﺗ زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ (
ﺖـﻤﻴﻗ ﺺﺧﺎـﺷ سﺎـﺳا ﺮﺑ
ةﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ CPI)
( ﻪﻳﺎﭘ لﺎﺳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و 1383
هﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺪﻧا
.
ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ارﺎﻛ يزﺎﺠﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ دﻮﺷ
. ﻚـﻳ ياﺮـﺑ ﻊﺟﺮﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﻲﻣ ،ارﺎﻛﺮﻴﻏ هﺎﮕﻨﺑ ﺪﺷﺎﺑ يزﺎﺠﻣ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد ﺎﻳ ،ﻲﻌﻗاو هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﺪﻧاﻮﺗ
.1
ﻪﻤﻴﺑ
ﻲﻣ ارﺎﻛ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪـﻤﻴﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻪـﻤﻴﺑ ياﺮـﺑ ﻊـﺟﺮﻣ هوﺮـﮔ يﺎـﻫ ارﺎـﻛﺮﻴﻏ يﺎـﻫ
ﻨﺷ
ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎ .
ﻪﻤﻴﺑ ﻦﻳا
ﻪﺑ ﻲﻧزو ماﺪﻛ ﺮﻫ ارﺎﻛ يﺎﻫ هزاﺪﻧا
ﻦﻴـﺑ ﻪﻛ ﺪﻧرادλ 0
و 1 ﺖـﺳا .
نزو ﻦﻳا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ هﺎﮕﻨﺑ ﻚﻳ ﻪﻨﻴﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد .
راﺪـﻘﻣ ﻊـﻗاو رد
هدﺎﻬﻧ ﻪﻨﻴﻬﺑ
هدﺎﺘﺳ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ار ﺎﻫ
هﺎﮕﻨﺑ زا ﻲﻄﺧ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻚﻳ ترﻮﺻ
ﻲـﻣ ﻊﺟﺮﻣ يﺎﻫ ناﻮـﺗ
ﻪـﺑ
دروآ ﺖﺳد .
ﻪﻤﻴﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲـﻣ ﻊﺟﺮﻣ يﺎﻫ ﻲﺑﺎـﻳزرا ناﻮـﺗ
ﻪﻤﻴﺑ زا يﺮﺘﻬﺑ داد ﻪﺋارا ارﺎﻛﺮﻴﻏ يﺎﻫ
.
6 - ﻮﮕﻟا ﻲﻓﺮﻌﻣ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 12
ﺖﻛﺮﺷ ﺔﻤﻴﺑ ،ﻪﻌـﺳﻮﺗ ،نﺎﻴـﺳرﺎﭘ،ﺎﻧاد،زﺮﺒﻟا ،ﺎﻴـﺳآ،ناﺮﻳا
ﺖﺳا نﺎﻣﺎﺳ و يد،ﺖﻠﻣ ،ﺎﻨﻴﺳ ،ﻦﻳﺮﻓارﺎﻛ ،يزار .
ﺖﺳا .
لﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ةرود يﺎﻫ
1384
و 1385 ﺖﺳا .
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ لﺪﻣ ﻲﻨﻓ ﻲﻳارﺎﻛ يﺮﻴﮔ
pﺔﻤﻴﺑ نﺎﻴﻣ زا 12
ﻪـﻤﻴﺑ
ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﻳز ترﻮﺻ :
ﻄﺑار ﺔ ) 1 (
12 2 1 1
0
2 0
1 0
12
1 12
1 12
1
,..., , j
) ( y
y
) ( X
x . t . s Min
j j
j
j j j p
i i j p p p
=
= λ
≥ λ
≥ λ +
−
≥ λ
− θ θ
∑
∑
∑
=
=
=
لﺪﻣ ﻦﻳا رد :
:θ
هدﺎﻬﻧ ﺖﺒﺴﻧ
هدﺎﺘﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا 2
0 و 1 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻣ ﺮﮔا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ناﺰﻴ
،ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ نآ ﻪﻨﻴﻬﺑ ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ هدﺎﻬﻧ ﺮﺑاﺮﺑ θ
1 ﻲﻣ ﻦـﻳا ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ،دﻮﺷ
1 - ﺶﻴﺑ ﺢﻴﺿﻮﺗ ياﺮﺑ يﺪﺒﻴﻣ ﻲﻣﺎﻣا ﻪﺑ ﺮﺗ
) 1379 ( ﻪﺤﻔﺻ 134 دﻮﺷ عﻮﺟر .
2 - هدﺎﻬﻧ هدﺎﺘﺳ و ﺎﻫ ﺖﻤﺴﻗ رد ار ﻪﻤﻴﺑ يﺎﻫ 3
ﻢﻳدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ .
