ةرود 10 ، ةرﺎﻤﺷ 4
، ص : –419 407
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 09 / 93
ﺦﻳرﺎﺗ شﺮﻳﺬﭘ : 06 / 11 / 94
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ رد ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ ﺔﻘﺑﺎﺳ ﻠﺟ
ﻮ سﺮﺘﺳا ﺮﻀﻣ تاﺮﺛا زا يﺮﻴﮔ
هﺪﻧﺎﻣاو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا رد زﺎﺳ
شﻮﻣ ﺎﻫ ﻲﻳاﺮﺤﺻ ي
ﺳ يﺮﺟاوز رﻮﺸﻧاد ﺮﺤ –1
ﻲﺘﻤﻌﻧرﻮﭘ ﺎﺴﻳﺮﭘ
2
– يوﺮﺴﺧ ﻮﻜﻴﻧ 3
1 . ﺮﺘﻛد ي ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ژﻮﻟﻮ ي ﺷزرو ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد
،ناﺮﻬﺗ
،ناﺮﻬﺗ اﻳ ناﺮ 2 . ﻲﺷزرو يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺪﻜﺸﻧاد
ة ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ
ﻧﺪﺑ ﻲ و مﻮﻠﻋ ﺷزرو ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد
،ناﺮﻬﺗ
،ناﺮﻬﺗ اﻳ ناﺮ 3 . دﺎﺘﺳا ﻳ رﺎ ﻲﺷزرو يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هوﺮﮔ ﺪﻜﺸﻧاد
ة ﺑﺮﺗ ﻴ ﺖ ﻧﺪﺑ ﻲ و
مﻮﻠﻋ ﺷزرو ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد اﺮﻫﺰﻟا ) س (
،
،ناﺮﻬﺗ اﻳ ناﺮ
هﺪﻴﻜﭼ
عﻮﻧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻧﺪﺑ مﺎﺠﻧا ﺘﻓﺮﮔ ﻪ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﻲﻳاﺰﺴﺑ رد ناﺰﻴﻣ ﺐﻴﺳآ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا و ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻋﺎﻓد نﺪﺑ .دراد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻧﺪﺑ ﻢﻈﻨﻣ
ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﻦﺴﻛاو ﻞﻤﻋ ﻛ ﺪﻨ و ﺐﺒﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺖﺒﺜﻣ ﺳ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي ﺪﺿ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا نﺪﺑ ﻮﺷ د . رد اﻳ ﻦ ﻖﻴﻘﺤﺗ 40
شﻮﻣ ﻲﻳاﺮﺤﺻ ﺮﻧ داﮋﻧ رﺎﺘﺴﻳو ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻪﺑ ود هوﺮﮔ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ و لﺮﺘﻨﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ ياﺮﺑ هوﺮﮔ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﺖﺸﻫ
ﻪﺘﻔﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺎﺑ تﺪﺷ 75 - 60 % ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺴﻛا ﻴ نﮋ و ﻲﻓﺮﺼﻣ 5 زور رد ﻪﺘﻔﻫ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﺲﭘ زا نﺎﻳﺎﭘ
ﺖﺸﻫ ﻪﺘﻔﻫ هوﺮﮔ ﻨﻳﺮﻤﺗ ﻲ و هوﺮﮔ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻫ ﻚﻳ ﻪﺑ ود هوﺮﮔ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ ﻚﻳ هوﺮﮔ زا ﺮﻫ ماﺪﻛ
، ﻚﻳ ﻪﺴﻠﺟ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺎﺗ
ﺪﺣ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣاو ار اﺮﺟا ﺪﻧدﺮﻛ . ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻢﻳﺰﻧآ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ زﻻﺎﺗﺎﻛ CAT) ( لﻮﺒﻠﮔ ﺎﻫ ي ﺰﻣﺮﻗ و ناﺰﻴﻣ نﻮﻟﺎﻣ يد ﺪﻴﻫﺪﻟآ
MDA) ( و ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ مﺎﺗ مﺮﺳ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺪﺷ . تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ﻖﻳﺮﻃ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗو ﻴ ﻞ ﺲﻧﺎﻳراو
ANOVA و
نﻮﻣزآ ﻘﻌﺗ ﻴ ﺒ LSDﻲ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ 05
/ 0 ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗو ﻴ ﻞ ﺪﻧﺪﺷ . ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ
ﺎﻬﻨﺗ MDA رد هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﻤﺗ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا رادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد )
007 / P=0 ( . ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زﻻﺎﺗﺎﻛ رد هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﻤﺗ
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا يرادﺎﻨﻌﻣ ار نﺎﺸﻧ داد ) 001 / 0 P= ( . توﺎﻔﺗ رادﺎﻨﻌﻣ ي رد ﻓﺮﻇ ﻴ ﺖ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ مﺎﺗ هوﺮﮔ ﺮﻤﺗ ﻳ ﻦ
ﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻲ + ﻳ ﻚ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻤﺗ ﻳ ﻦ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ و هوﺮﮔ لﺮﺘﻨﻛ + ﻳ ﻚ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻤﺗ ﻳ ﻦ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ دﻮﺟو ﺖﺷاد ) 04 / 0 P= .(
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ
ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﮔ ﻴ ﺮ ي دﺮﻛ ﻪﻛ ﻦﻳﺮﻤﺗ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ ناﺰﻴﻣ ﺐﻴﺳآ ﺸﻳﺎﺴﻛا ﻲ ار ﺶﻳاﺰﻓا هداد
، ﺎﻣا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺖﺳا رﺎﺛآ
ﺮﻀﻣ ﻲﺷﺎﻧ زا ﻦﻳﺮﻤﺗ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ و سﺮﺘﺳا ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ار ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫد .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ،ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ،ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا سﺮﺘﺳا ﺖﻴﻓﺮﻇ ،زﺎﺳ
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ زﻻﺎﺗﺎﻛ ،مﺎﺗ ﻲ .
لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻦﻔﻠﺗ : 09123490124 Email: pournemati@ut.ac.ir
408 ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز نﺎﺘﺴﻣ 1397
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﺘﻟﺎﺣ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا سﺮﺘﺳا ﺎﻳ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ و ﻲﺘﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﻴﺑ يزﺎﺘﺳﻮﻤﻫ ﺔﻧزاﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻲﺘﻧآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﺘﻧاﺪﻴﺴﻛا ﺳ
ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ناﺪﻴﺴﻛا ﺪﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ و دﻮﺷ ﻞﺘﺨﻣ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ي ﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻬﻧآ فﺬﺣ ناﺰﻴﻣ و ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ناﺪ ﺎﻫ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ . ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﻪﻛ لﺎﻌﻓ نﮋﻴﺴﻛا ي ﻢﻬﻣ
ﺮﺗ ﻳ ﻦ
دار ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دازآ ي ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﺐﺒﺳ نﺪﺑ رد ﺌﺗوﺮﭘ
ﻴ ﻦ ﺎﻫ
، ﺑﺮﭼ ﻲ ﺎﻫ و ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ي
رد لﻮﻠﺳ ﻪﺑ ﻪﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻧﻮﺷ ﻚﻴﺌﻠﻛﻮﻧ ﺶﺨﺑ
ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ ﺐﻴﺳآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي ر.
دا ﺎﻜﻳ ل ﺎﻫ ي ا ،دازآ ﺎﻫﻢﺗ ﺎﻳ
ﻮﻜﻟﻮﻣ ل ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﺑ د ﻞﻴﻟ و ﻮﺟ د ا ﺮﺘﻜﻟ نو ﺖﻔﺟ ﺪﺸﻧ ه رد ﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ن آ ﺎﻬﻧ ﺎﻴﺴﺑ ر ﺶﻨﻛاو ﺬﭘ ﻳ ﺪﻧﺮ و
آ ﺎﻫﺐﻴﺳ ي ز ﺎﻳ يد ار ﻪﺑ ﺮﻛﺎﻣ و ﻮﻜﻟﻮﻣ ل ﺎﻫ ي ﺪﺑ ن ﺪﻧﺎﺟ نارا زا
DNA ﻪﻠﻤﺟ
، ﺮﭘ و ﺎﻫﻦﻴﺌﺗ
، ﺎﻫﺪﻴﭙﻴﻟ و
ﻫﻮﺑﺮﻛ ﻴ تارﺪ ﺎﻫ دراو ﺎﺳﻲﻣ ز ﺪﻧ .
رد ﺪﺑ ن ﺳ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي ﻲﺻﺎﺧ ﺮﺑ يا ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ آ ﺎﻫﺐﻴﺳ ي ﻞﺻﺎﺣ زا دار ﺎﻜﻳ ل ﺎﻫ ي و دازآ ﻮﺟ د دراد ﻪﻛ ﻪﺑ
ﻢﺘﺴﻴﺳ د ﺎﻓ ع آ ﻲﺘﻧ ا ﺪﻴﺴﻛ ا ﻲﻧ ﺮﻌﻣ فو ﺪﻧا . ز ﻲﻧﺎﻣ ﻪﻛ ﺰﻴﻣ نا ﺪﻴﻟﻮﺗ دار ﺎﻜﻳ ل ﺎﻫ ي دازآ ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ﻮﺗ نا ﻢﺘﺴﻴﺳ
د ﺎﻓ ع آ ﻲﺘﻧ ا ﺪﻴﺴﻛ ا ﻲﻧ ﺪﺷﺎﺑ
، دار ﺎﻜﻳ ل ﺎﻫ ي دازآ ﻪﺑ ﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ت ﻲﻟﻮﻠﺳ آ ﺐﻴﺳ دراو ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ . ﻲﺧﺮﺑ ا زا ﺰﺟ يا
ﻢﺘﺴﻴﺳ د ﻲﻋﺎﻓ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ناﺪ ﺮﻴﻈﻧ ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﺮﭘﻮﺳ ا ﺪﻴﺴﻛ د ﻮﻤﺴﻳ ﺎﺗ
،ز ﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ن ﺮﭘ ا ﺪﻴﺴﻛ زا
، ﻻﺎﺗﺎﻛ
،ز
ﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ن ا ﺎﻴﺣ ا و ﺪﻴﺳ روا ﻚﻳ اد رد ﻞﺧ ﺪﺑ ن ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ
، و ﻲﻟ ﻲﺧﺮﺑ د ﺮﻴﻈﻧ ﺮﮕﻳ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻳ و ،E
ﻦﻴﻣﺎﺘﻳ
و C
ﺎﻛﺎﺘﺑ ور ﻦﺗ ﺪﻳﺎﺑ زا ﻖﻳﺮﻃ ژر ﻢﻳ ﺬﻏ ا ﻲﻳ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻮﺷ د . ﻮﻤﺠﻣ ع آ ﻲﺘﻧ ا ﺪﻴﺴﻛ نا ﺎﻫ ي ﺮﻴﻏ آ ﻲﻤﻳﺰﻧ ﺪﺑ ن ) ا ﺪﻴﺳ
روا ﻚﻳ
، و ﻦﻴﻣﺎﺘﻳ
،E
ا ﺪﻴﺳ ا ﻮﻜﺳ ر ﻚﻴﺑ
، ﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ن ا ﺎﻴﺣ
، ﺑﻴ ﻠ ﻲ ﺑور ﻴ ﻦ و ﺎﻛﺎﺘﺑ ور ﻦﺗ ( ﻪﻛ رد ﻮﻤﺠﻣ ع ﻞﺑﺎﻗ
ا ﺪﻧ هزا ﺮﻴﮔ ي ﺪﻨﺘﺴﻫ
، ﺖﻴﻓﺮﻇ آ ﻲﺘﻧ ا ﺪﻴﺴﻛ ا ﻲﻧ ﺎﺗ م ﺪﻴﻣﺎﻧ ه ﻮﺷﻲﻣ د ) 1 (.
ﺶﻳاﺰﻓا نﮋﻴﺴﻛا فﺮﺼﻣ ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻃ ﻣ
ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ . ﺪﻳﺪﺷ ﻲﺷزرو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ فﺮﺼﻣ ار نﮋﻴﺴﻛا
ﺎﺗ 100
،ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
لﺎﻜﻳدار ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا دازآ يﺎﻫ
ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا و
ﻂﻳاﺮﺷ و نﮋﻴﺴﻛا اﻳ
هﺪﺷدﺎﺠ شزرو مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﺧﺮﺑ و دﻮﺷ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ
نﻮﭼ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
1 MAD
ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺖﺳﺎﻫﺪﻴﭙﻴﻟ ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ .
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ
دار ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ ي ﻟﺎﻌﻓ مﺎﮕﻨﻫ دازآ ﻴ
ﺖ ﺷزرو ﻲ زوﺮﺑ رد ﺳآ ﻴ ﺐ ﺎﻫ ي ﻧﻼﻀﻋ ﻲ ا و ﻳ دﺎﺠ زا ﺪﻌﺑ بﺎﻬﺘﻟا شﺮﺘﺴﮔ و
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ اﺰﻓا رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ و ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ ﻳ
ﺶ ﺳآ ﻴ ﺐ ﻟﻮﻠﺳ ﻲ ﺮﺛﺆﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) 2 ( . ﺪﻴﭙﻴﻟ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ﺶﻳاﺰﻓا
هﺪﻧﺎﻣاو و ﺪﻳﺪﺷ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ زﺎﺳ
) 3 ( . ﻪﻛ هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
1. Malondialdehyde
ﻢﻈﻨﻣ ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺳ
ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي نﺪﺑ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛاﺪﺿ دﻮﺷ
) 4 (.
ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ
ﺮﻤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻳ
تﺎﻨ ﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻲ ﺧﺮﺑ رﻮﻬﻇ زا ﻲ
ﻟﻮﺗ ﻢﺋﻼﻋ ﻴ ﺪ دار ﻳ لﺎﻜ ﭘ دازآ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ رد و
ﺳآ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻴ ﺐ ﺷﺎﻧ ﻲ زا دار ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ ي دازآ ﺐﺒﺳ عﺎﻓد دﻮﺒﻬﺑ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﺮﻃ زا ﺖﻓﺎﺑ ﻳ
ﻖ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ
داﻮﻣ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﺗﺎﺗﻮﻠﮔ نﻮﭽﻤﻫ ﻴ
نﻮ ﺴﻛاﺮﭘ ﻴ زاﺪ ﺴﻛاﺮﭘﻮﺳ و ﻴ
ﺪ د ﻳ زﺎﺗﻮﻤﺴ زﻻﺎﺗﺎﻛو ﻣ ﻲ ﻮﺷ د ) 5 ( ﻪﭼﺮﮔا ،
ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا زا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﺎﻤﺗ ﻤﻧ
ﻲ ﺪﻨﻨﻛ و ﺦﺳﺎﭘ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ .
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ
ﻣ ﻲ ﺪﺳر ﺪﻴﻟﻮﺗ دار ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺪﺣ رد دازآ ي ﻚﻳﺮﺤﺗ ار ﻲﺸﻳﺎﺴﻛاﺪﺿ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ رﺎﻛوزﺎﺳ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ لﻮﻠﺳ ﻲﻋﺎﻓد .
ﺮﮔا ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي نﮋﻴﺴﻛا ﺶﻨﻛاو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ﻲﻠﻴﺧ
ﺪﺷﺎﺑ دﺎﻳز
، ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺒﺳ دﻮﺷ نﺪﺑ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛاﺪﺿ هﺎﮕﺘﺳد ﻒﻴﻌﻀﺗ .
ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يزاﻮﻫ ﺪﻳﺪﺷ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ
ﺎﺑ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا سﺮﺘﺳا ﺚﻋ
ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ) 6 ( . نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هداد
ﺪﻧا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺛﺄﺗ
ﻴ ﺬﭘﺮ ﻳ ﺮ ي
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ نﺪﺑ ﻲ ﻪﺑ و ﻳ
TACهﮋ دراد شزرو تﺪﺷ و تﺪﻣ ،عﻮﻧ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ1
) 8
، 7 ( . ﻞﺘﺳﺎﻛ و
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2007 ( مﺪﻋ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ 40 ﺮﺑ ار ﺪﻳﺪﺷ نﺪﻳود ﻪﻘﻴﻗد ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ مﺮﺳ TAC
) 9 ( . ﻲﻟ ﺎﻣا
و ﻞﺒﻳاﺮﮔورﻻ نارﺎﻜﻤﻫ
) 2005 ( ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ و رﺎﻜﺷزرو داﺮﻓا رد هﺪﻨﻳاﺰﻓ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ارTAC
ﺪﻧدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ رﺎﻜﺷزروﺮﻴﻏ )
10 ( . ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﭘ ردTAC
ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎ هﺎﺗﻮﻛ
تﺪﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يزاﻮﻫ )
6 (.
درﻮﻣ رد ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺛﺄﺗ
ﻴ ﺮ هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ و ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ زﺎﺳ
نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻫد
، ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﻪﻛ ﻢﻳﺰﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ رد دﻮﺒﻬﺑ و زﻻﺎﺗﺎﻛ ﻲ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ناﻮﻨﻋ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻢﻈﻨﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﭘ رد ار ﻲ هدﺮﻛ
ﺪﻧا ) 11 ( و نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ هداد
ﺪﻧا
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﻛ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻫد ﺶﻫﺎﻛ ار ﺪﻳﺪﺷ ﻦﻳﺮﻤﺗ ءﻮﺳ تاﺮﺛا ﺪ
) 12 ( و مﺪﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺛﺄﺗ
ﻴ ﺮ نآ رد ار
نﺎﻴﺑ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ هدﺮﻛ
ﺪﻧا ) 13
، 2 (.
نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺳﺎﺗزوا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
2004 ( ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ شﻮﻣ
ﺎﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ي ﺐﻴﺳآ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا هدﺮﻛ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﺔﺠﻴﺘﻧ رد نﻮﺧ رد ار يﺮﺘﻤﻛ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﻪﺑﺮﺠﺗ زﺎﺳ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ) 12 (.
لﺎﺳ رد
2008 ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺴﻳﺎﺗ ﺰﻴﻧ شﻮﻣ
ﺎﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ي ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زا ﺲﭘ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا هدﺮﻛ
هﺪﻧﺎﻣاو نﺎﺸﻧ ﺪﺒﻛ رد ار يﺮﺘﻤﻛ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ زﺎﺳ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻫد ) 14 ( .
1. Total antioxidant capacity
410 ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز نﺎﺘﺴﻣ 1397
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ةرود ﻚﻳ ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﺮﻀﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ؟ﻪﻧ ﺎﻳ ﺪﻧﺎﺷﻮﭙﺑ ار زﺎﺳ
و ﺪﺑ ﻳ ﻦ نﺎﻜﻣا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ر ﻳ ﺰ ياﺮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ي
ﻲﺒﻳﺮﺨﺗ رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ دار
ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ دازآ ي ﻪﺑ دﻮﺟو ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ .
شور ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻖﻴﻘﺤﺗ
دﻮﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ عﻮﻧ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا .
داﺪﻌﺗ 40 نزو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ ﻪﻫﺎﻣود رﺎﺘﺴﻳو داﮋﻧ ﺮﻧ شﻮﻣ
±2 154 رد ﻪﻛ مﺮﮔ
يراﺪﻬﮕﻧ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تﺎﻧاﻮﻴﺣ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻣ
ﻲ ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ياﺬﻏ زا و
ﻣ ﻲ ﺪﻧدﺮﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ، .
يراﺪﻬﮕﻧ ناﻮﻴﺣ ود ﺲﻔﻗ ﺮﻫ رد ﻦﻳﺮﻤﺗ ةرود رد ﻣ
ﻲ ﺪﻧﺪﺷ . ﺲﭘ
زا ﻨﻳﺎﻌﻣ ﺔ ﻚﺷﺰﭙﻣاد و
ﺄﺗ ﻴﻳ ﺪ ﺖﻣﻼﺳ شﻮﻣ ﺎﻫ ﻲﻳاﺮﺤﺻ ي ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻪﺑ ود هوﺮﮔ ﺖﺴﻴﺑ ﻲﻳﺎﺗ ﻦﻳﺮﻤﺗ
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا و
لﺮﺘﻨﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ ﺮﻫ ﻚﻳ زا ﻦﻳا ود هوﺮﮔ رد نﺎﻳﺎﭘ رود ة ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻪﺑ
ود
ز ﻳ هوﺮﮔﺮ هد ﻲﻳﺎﺗ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﺪﺷ .
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ و ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ زﺎﺳ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻞﻜﺗوﺮﭘ مﺎﺠﻧا
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﺑ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد
نﺪﺷ ﺎﻨﺷآ زا ﺲﭘ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﺘﻔﻫ رد زور ﺞﻨﭘ و ﻪﺘﻔﻫ ﺖﺸﻫ تﺪﻣ شﻮﻣ
ﺎﻫ زا ،نادﺮﮔ راﻮﻧ ﺎﺑ 10
ﺎﺑ ﻪﻘﻴﻗد
ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ و نﺎﻣز رد ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و عوﺮﺷ ﻪﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻣ ﺖﺸﻫ ﺖﻋﺮﺳ 30
نﺎﻣز ﺎﺑ ﻪﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻣ
90 لدﺎﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻢﺘﺸﻫ ﻪﺘﻔﻫ رد ﻪﻘﻴﻗد 75
- 60 % دﻮﺑ ﻲﻓﺮﺼﻣ نﮋﻴﺴﻛا ﺮﺜﻛاﺪﺣ )
12 ( . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
نﺪﺷ ﻚﻳدﺰﻧ ترﻮﺻ رد شﻮﻣ
ﺎﻫ يﺎﻬﺘﻧا ﻪﺑ اﺪﺻ دﺎﺠﻳا و نادﺮﮔ راﻮﻧ ﺔﺸﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺑﺮﺿ ندز زا نادﺮﮔ راﻮﻧ
ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻬﺟ شﻮﻣ
ﺎﻫ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻮﻠﺟ ﻪﺑ .
ﻪﻛ شﻮﻣ ﻪﺳ ﻤﻧ
ﻲ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ فﺬﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ،ﺪﻧوﺪﺑ بﻮﺧ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻒﺼﻧ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ةرود نﺎﻳﺎﭘ رد شﻮﻣ
ﺎﻫ ﻒﺼﻧ و ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ي شﻮﻣ
ﺎﻫ لﺮﺘﻨﻛ ي ﻪﺑ
رﻮﻃ ياﺮﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا زﺎﺳ
. هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ياﺮﺑ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ زﺎﺳ
تﺪﻣ ﻪﺑ زور ﺞﻨﭘ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻞﻜﺗوﺮﭘ 15
ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ﻪﻘﻴﻗد 16
ﺎﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻣ
ﻪﻛ دﻮﺷ ﻞﺻﺎﺣ نﺎﻨﻴﻤﻃا شﻮﻣ
ﺎﻫ هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻞﻤﺤﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار زﺎﺳ
. ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻞﻜﺗوﺮﭘ
هﺪﻧﺎﻣاو ﺪﻳود ﻞﻣﺎﺷ زﺎﺳ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ن
20 رد ﺮﻔﺻ ﺐﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻣ 10
ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و لوا ﺔﻘﻴﻗد
ﺎﺗ ﺖﻋﺮﺳ 35 ﺎﺗ دﻮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺧ نﺎﻣز ﺎﺗ ﻪﻣادا و ﻪﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻣ اﻳ
ﻪﻜﻨ شﻮﻣ ﺎﻫ و ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﻣاو ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺮﮕﻳد
ﺪﻧدﻮﺒﻧ رﺎﻛ ﺔﻣادا )
12 (.
نﻮﺧ ﮔ ﻴ ﺮ و ي هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ﺺﺧﺎﺷ ي ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ يﺎﻫ
رد نﺎﻳﺎﭘ ﺘﻔﻫ ﺔ ﻢﺘﺸﻫ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ نﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﺪﻣآ . رد درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺲﭘ
زا
ﺖﺷﺬﮔ 24 ﺖﻋﺎﺳ ﺲﭘ زا ﻦﻳﺮﺧآ ﺔﺴﻠﺟ ﻦﻳﺮﻤﺗ نﻮﺧ يﺮﻴﮔ ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ و ﻫوﺮﮔود ﻲ ﻪﻛ ﻦﻳﺮﻤﺗ
هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ ﺪﻨﺘﺷاد
، ﺲﭘ زا ﻦﻳﺮﻤﺗ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ زا ﺎﻬﻧآ نﻮﺧ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﺪﻣآ . تﺎﻴﻠﻤﻋ نﻮﺧ يﺮﻴﮔ
ﺪﺑ ﻳ ﻦ ترﻮﺻ دﻮﺑ ﻪﻛ اﺪﺘﺑا تﺎﻧاﻮﻴﺣ رد هﺎﮕﺘﺳد رﻮﺗﺎﻜﻴﺳد ﻪﻛ يﻮﺘﺤﻣ ﺮﺗا
،دﻮﺑ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ و ﺲﭘ زا دوﺪﺣ
ﺞﻨﭘ ﻪﻘﻴﻗد ﺑ ﻲ شﻮﻫ ﺪﻧﺪﺷ . هﺎﮕﻧآ ﺎﺑ زﺎﺑ ندﺮﻛ ﺴﻔﻗ ﺔ ﻪﻨﻴﺳ
، نﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ زا ﻦﻄﺑ ﭗﭼ
تﺎﻧاﻮﻴﺣ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻲﻧﻮﺧ رد ﻪﻟﻮﻟ ﺎﻫ ي
EDTA يوﺎﺣ و ﻪﻟﻮﻟ ﺎﻫ ي هدﺎﺳ ﻪﻛ زا ﻞﺒﻗ
ﻪﻧﺎﺸﻧ راﺬﮔ ي هﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ
، راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ .
ﺖﻴﺳوﺮﺘﻳرا زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺖﻋﺮﺳ ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ياﺮﺘﺴﺑﻮﺳ و H2O2
رد لﻮﻃ جﻮﻣ
nm
ﻪﺑ 240
ﺳو ﻴ ﻠ ﺔ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا هزاﺪﻧا
ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺪﺷ
MDA . ﺎﺑ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ
TBARS ي و
زا ﻖﻳﺮﻃ
ﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ يﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ شور زا TAC
هدﺎﻔﺘﺳا FRAP
ﺪﺷ ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا رد
لﻮﻃ جﻮﻣ 593 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺪﺷ ) 15 (.
شور ﺎﻫ يرﺎﻣآ ي
اﺪﺘﺑا ﻲﻌﻴﺒﻃ ندﻮﺑ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ هداد
ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻣزآ يرﺎﻣآ فوﺮﮔﻮﻤﻠﻛ -
ﻤﺳا ﻴ فﻮﻧﺮ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ .
ياﺮﺑ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗو ﻴ ﻞ هداد ﺎﻫ رد رﺎﻬﭼ هوﺮﮔ و ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ زا شور ﻪﻓﺮﻄﻜﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ
(ANOVA) ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ و
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاLSD
.
412 ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز نﺎﺘﺴﻣ 1397
ﺞﻳﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ 1 ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ار هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ي ﻣ
ﻲ ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 1 . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﺑ ﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ رﺎﻬﭼ هوﺮﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ يرﺎﻣآ ﺺﺧﺎﺷ
هوﺮﮔ ﻞﻗاﺪﺣ
ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا دراﺪﻧﺎﺘﺳا
MDA (nmol/ml)
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ 30
/ 1 70 / 1 5125 / 1 1457 / 0
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ +
ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ 10 زﺎﺳ
/ 1 70 / 1 3750 / 1 2500 / 0
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ هوﺮﮔ زﺎﺳ
60 / 1 90 / 1 7250 / 1 1258 / 0
ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ هوﺮﮔ 90
/ 0 70 / 1 3625 / 1 2386 / 0
زﻻﺎﺗﺎﻛ (KG/Hg)
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ 57
94 12
/ 82 74
/ 11
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ +
ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ 75 زﺎﺳ
92 75
/ 82 18
/ 7
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ هوﺮﮔ زﺎﺳ
63 70
25 / 66 30
/ 3
ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ هوﺮﮔ 47
78 87
/ 63 84
/ 9
TAC (mmol/l) ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ
02 / 1 3 / 1 18 / 1 1256 / 0
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ +
ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ 5 زﺎﺳ
/ 0 70 / 1 16 / 1 23
/ 0
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ هوﺮﮔ زﺎﺳ
60 / 0 90 / 1 24 / 1 1022 / 0
ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ هوﺮﮔ 04
/ 0 8 / 1 02 / 1 2238 / 0
لوﺪﺟ 2 ﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ نﻮﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻓﺮﻄﻜ
نﺎﺸﻧ ار ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ رد ﻣ
ﻲ ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 2 . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا نﻮﻣزآ ﻟﺎﻧآ ﻴ ﺰ راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﻳ ﻪﻓﺮﻄﻜ رد رﺎﻬﭼ هوﺮﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻊﺒﻨﻣ عﻮﻤﺠﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﺔﺟرد
يدازآ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ F
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺪﺷ راﺪﻘﻣ P
زﻻﺎﺗﺎﻛ (Kg/Hg)
ﻦﻴﺑ هوﺮﮔ ﺎﻫ 750 / 3 1888 583
/ 629 876
/ 6 002 /
٭0
نورد هوﺮﮔ ﺎﻫ 250 / 20 1831
563 / 91
عﻮﻤﺠﻣ 000
/ 3720 23
MDA (nmol/ml)
ﻦﻴﺑ هوﺮﮔ ﺎﻫ 402 / 0 3
134 / 0 429
/ 3 037 /
٭0
نورد هوﺮﮔ ﺎﻫ 783 / 20 0
039 / 0
عﻮﻤﺠﻣ 185
/ 1 23
TAC (mmol/l) ﻦﻴﺑ
هوﺮﮔ ﺎﻫ 502 / 0 3
234 / 0 834
/ 3 047 /
٭0
نورد هوﺮﮔ ﺎﻫ 845 / 20 0
135 / 0
عﻮﻤﺠﻣ 347
/ 23 1
- ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ود زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ و
هوﺮﮔ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ لﺮﺘﻨﻛ
) 001 /
P=0 .(
- ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ود زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰﻴﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ +
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زﺎﺳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﺎﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ هوﺮﮔ و زﺎﺳ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ ) 024 /
P=0 .(
- ناﺰﻴﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ود MDA
هوﺮﮔ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ و ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ +
ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ زﺎﺳ )
270 /
P=0 .(
- هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ زﺎﺳ
و هوﺮﮔ ﺎﻳ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ناﺰﻴﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ لﺮﺘﻨﻛ
ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣMDA
) 007 /
P=0 .(
- ﻇ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﻴﻓﺮ
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ مﺎﺗ ﻲ +
ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ و هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﻤﺗ نوﺪﺑ +
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﺖﺷاد دﻮﺟو زﺎﺳ
) 04 /
(P=0 .
نﺎﺘﺴ 1397
ﻖﻴ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ه
رد رﺎﻬﭼ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز ﺴﻣ
ﻴﻘﺤﺗ هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ
( K هوﺮﮔ رﺎﻬﭼ رد
ﺐﺴﺣ mmol/l ( د
ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴ
(nmol/mlﺐ رد
) ﺐﺴﺣﺮﺑ Kg/Hg
مﺎﺗ ﻲ
)TAC
ﺣﺮﺑ
ﺴﻳز مﻮﻠﻋ
)MDA
ﺐﺴﺣﺮﺑ
ﺖﻴ زﻻﺎﺗﺎﻛ ﻢﻳﺰﻧآ
ﺖﻴ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ
ﻖﻴﻘﺤﺗ هوﺮﮔ
ﺔﺴ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي
ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻴﻟﺎﻌﻓ ي
ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻴﻓﺮﻇ ي
ﻞ 1 . ﺴﻳﺎﻘﻣ رادﻮﻤﻧ
رادﻮﻤﻧ ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ ﻣ ﻴ
رادﻮﻤﻧ ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ ﻣ ﻴ
414
ﻞﻜﺷ
ﻞﻜﺷ 2 . ﻧ
ﻞﻜﺷ 3 .
ﺚﺤﺑ يد نﻮﻟﺎﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد زا ﻪﻛ ﺪﻴﺋﺪﻟآ
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻪﺑ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ يﺎﻫﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺑﺮﭼ
ﻲ ﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺖﺳ
ﺪﺷ . ناﺰﻴﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هرود ﻚﻳ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ MDA
نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺳﺎﺗزوا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ و ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا )
2004 ( و
نارﺎﻜﻤﻫو كرﻮﺗ ﻦﺳ )
2001 ( ﺖﺳا . نارﺎﻜﻤﻫ و لﻮﮔ ﻲﻔﻄﺼﻣ )
2002 ( ﺗ هرود ﻚﻳ زا ﺲﭘ ﻦﻳﺮﻤ
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺖﺸﻫ
ﻪﺘﻔﻫ ا ﺶﻫﺎﻛ ي
TBARS1
ﻲﺧﺮﺑ رد ار ﺖﻓﺎﺑ
ﺎﻫ ي شﻮﻣ ﺎﻫ شراﺰﮔ ﻲﺘﺑﺎﻳد ﺮﻧ ي هدﺮﻛ
ﺪﻧا
) 16 ( ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ، هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ هوﻼﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ تﺪﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﺖﺳا هداﺪﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ناﺰﻴﻣ ﻲ .
نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ
ﻲﻣ ناﺰﻴﻣ ،ﺪﻫد هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ ردMDA
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا زﺎﺳ .
نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺳﺎﺗزوا )
2004 ( ﻪﻛ
ناﺰﻴﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﻞﻜﺗوﺮﭘ ﺎﻫ ﺖﻴﺳوﺮﺘﻳرا رد ار MDA
ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
12 (.
ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫﺎﮔ ﺎﻫ
ﻘﻧوﺪﺿ ﻴ ﺾ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﻠﻏا ،ﺖﺳا هداد
ﺪﻧا ﻪﻛ
او ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ هﺪﻧﺎﻣ
رد ﺪﻴﭙﻴﻟ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ﺐﺒﺳ ﺪﻳﺪﺷ ﻲﺷزرو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻳ زﺎﺳ ﺖﻓﺎﺑ
ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
ﻣ ﻲ دﻮﺷ . هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ رد نﮋﻴﺴﻛا ﺶﻳاﺰﻓا رﺎﻴﺴﺑ زﺎﺳ
ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ نﮋﻴﺴﻛا فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻪﻧﻮﮔ
ﺎﻫ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا و دﻮﺷ لﺎﻌﻓ نﮋﻴﺴﻛا ي ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺑ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻪﺒﻠﻏ ﻲ
ﻲﻣ ﻊﻗاو رد ،ﺪﻣﺎﺠﻨﻴﺑ ﻲﺘﻓﺎﺑ ﺐﻴﺳآ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ و ﺪﻨﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﺎﻫﺪﻴﭙﻴﻟ ﻪﺑ هدراو ﺐﻴﺳآ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ لدﺎﻌﺗ ﻲ ﻪﺑ دﻮﺟو ناﺰﻴﻣ و هﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ ﻦﻳا رد ﺎﻤﺳﻼﭘMDA
.
ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ MDA
هوﺮﮔ رد زﺎﺳ ،ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ
ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ نوﺪﺑ ﺪﻧﺎﻣ
ﻪﻛ و كرﻮﺗ ﻦﺳ ﺎﻣا ،ﺖﺳا نﺎﺳﺎﺗزوا ﺔﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2001 ( ﺶﻳاﺰﻓا ﺢﻄﺳ ﺔﺘﻓﺎﻳ
TBARS
ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ ار ﻟﻴ
ﭙ ﻴ ﻫﺪ ﻦﻳﺮﻤﺗ هوﺮﮔ رد ،ﺖﺳﺎ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ زﺎﺳ
. ﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻞﻴﻟد ﻚﻳ ار ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ياﺮ
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ نﺎﻣز
هﺎﺗﻮﻛ ﺮﺗ رود دﺮﻛ ﺮﻛذ ،دﻮﺑ ﻪﺘﻔﻫ رﺎﻬﭼ ﻪﻛ كرﻮﺘﻨﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ة )
13 ( . ةرود ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺷ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ رﺎﮔزﺎﺳ
ي ﺎﻫ دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ مزﻻ ي .
ﺮﻣاﺮﻛﺰﺗﺮﻛ
هﺪﻧﺎﻣاو شزرو ﺮﺛا نارﺎﻜﻤﻫو رد ار زﺎﺳ
هﺪﻧود ﺎﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ بﻮﺧ ي ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﺳرﺮﺑ هدﺮﻛ
TBARS
ار ﺎﻤﺳﻼﭘ
ﻳا زا ﺲﭘ رد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﺎﻬﻧآ
ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
1 . Thiobarbituric acid reactive substances
416 ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز نﺎﺘﺴﻣ 1397
نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ هﺪﻧﺎﻣاو و دﺎﺣ ﻦﻳﺮﻤﺗ ،هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﮕﻳد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻛ زﺎﺳ
ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ﺐﺒﺳ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺎﻣا ، ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺎﺑ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ لﺎﻌﻓ و ﻲ
ندﺮﻛ ﺳ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺐﻴﺳآ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ ﺮﺛا ﻲ .
زا زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ ﻪﻧﻮﮔ
ﺎﻫ دراد ﻲﻋﺎﻓد ﺶﻘﻧ لﺎﻌﻓ نﮋﻴﺴﻛا ي .
ﻢﻳﺰﻧآ ﻦﻳا ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ
ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ﻪﻛ دراد ﺶﻘﻧ نﮋﻴﺴﻛا و بآ ﻪﺑ نآ ﻞﻳﺪﺒﺗ و نژورﺪﻴﻫ ﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا رد ﻲﺸﻳﺎﺴﻛاﺪﺿ ي
لﻮﻠﺳ ﺎﻫ ار ﻆﻔﺣ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ بﺮﺨﻣ و ﺮﻀﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ زا ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻛ . ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺖﺤﺗ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ نآ تﺪﺷ و ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ .
ﻳ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ي
زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ رد
هوﺮﮔ هوﺮﮔ رد نآ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ لﺮﺘﻨﻛ
ﺖﻴﺳوﺮﺘﻳرا زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا و ﻪﺘﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا هدﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ نﻮﺧ يﺎﻫ
. ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا
ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ دراد ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
) 11 ( . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻛازﺎﻴﻣ ﺎﻣا )
2001 ( ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هرود ﻚﻳ ﺛﺄﺗ
ﻴ ﺮ ﺮﻳﺎﺳ رد ﻪﭼﺮﮔا ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ي ﺰﻧآ
ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ هرود ﻚﻳ زا ﺲﭘ ار ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا زاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ نﻮﻴﺗﺎﺗﻮﻠﮔ و زﺎﺗﻮﻤﺴﻳد ﺪﻴﺴﻛاﺮﭘﻮﺳ نﻮﭼ ﻲ
ﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺪﻧد
) 2 ( . ﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺔﺠﻴﺘﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺶ
ﻣ ﻲ دزﺎﺳ ﺖﺤﺗ زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺛﺄﺗ
ﻴ ﺮ
راﺮﻗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻣ
ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻴﻔﻣ رﺎﻴﺴﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا و
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ تاﺮﺛا دار
ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ دراد دازآ ي .
سﺮﺘﺳا ﺐﺒﺳ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻢﻈﻨﻣ ﻦﻳﺮﻤﺗ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ﻲﻤﺋاد و ﻒﻴﻌﺿ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﻦﻳا ﻲﻤﻴﻈﻨﺗاﺮﻓ ﺐﺟﻮﻣ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ
ار ﻢﻈﻨﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ ﻦﺴﻛاو ﻪﺑ و
ﻳ هﮋ ا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﻴﺒﺸﺗ ي
ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲ .
ﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌ
ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﺘﻧآ ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻚﻳ ﺎﻣا ،سا ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﻲ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ فﺮﺼﻣ ﺔﺠﻴﺘﻧ رد ﻦﻳزﻮﻧدآ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺷﺎﺑATP
ﻪﻛ ﻪﺑ ﻄﺳاو تاﺮﺛا ﺔ ﻈﻨﺗ ﻴ ﻢ ﮔﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ يرﺎﮔزﺎﺳ دﺎﺠﻳا ﺐﺟﻮﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲ )
11 ( . ﺮﮕﻳد ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا رﺎﻛوزﺎﺳ
دراد دﻮﺟو يدوﺪﺤﻣ رﺎﻴﺴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﭼﺮﮔا ،ﺖﺳا ﻲﻧژ ﻢﻴﻈﻨﺗ زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ .
ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ لﻮﻠﺳ ﻪﺑ نژورﺪﻴﻫ ﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ندوﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد لﻮﻠﺳ رد زﻻﺎﺗﺎﻛmRNA
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ) 11 ( . ﻢﻳﺰﻧآ ﻚﻳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﻲﺸﻳاﺰﻓا ﻦﻴﻨﭼ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺖﺳا ﻦﻜﻤ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻧژ . هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد زﺎﺳ
ﻪﺑ دﻮﺟو ﺖﺳا هدروﺎﻴﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻛازﺎﻴﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ )
2001 ( ﺖﺳا . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻣﻮﺳ ﻖﻴﻘﺤﺗ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ار زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﻛ نﺎﺸﻧ زﺎﺳ
داد ﻪﻛ لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﺘﺒﻟا
دﻮﺒﻧ رادﺎﻨﻌﻣ .
ﺶﻳاﺰﻓا ﺢﻄﺳ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ار زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺔﺘﻓﺎﻳ
نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ﺳ ة رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻲﻋﺎﻓد رﺎﻛوزﺎ
H2O2 ﺮﻀﻣ ﺮﻛذ هدﺮﻛ ﺪﻧا . ﻦﻴﻨﭼ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ار ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻲﻳ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ شور ﻪﺑ و ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و توﺎﻔﺘﻣ ي ﺖﻓﺎﺑ
ﺎﻫ داد ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي .
نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﻴﻓﺮﻇ ،ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻪﻛ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻦﻴﺑ مﺎﺗ ﻲ ود
هوﺮﮔ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ +
ﻚﻳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ زﺎﺳ
و هوﺮﮔ لﺮﺘﻨﻛ + هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ﺖﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ زﺎﺳ
. ﻦﻳا
ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺛﺄﺗ
ﻴ تاﺮ هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ توﺎﻔﺘﻣ رد زﺎﺳ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺎﺑ ي ﮔدﺎﻣآ ﻲ ﺎﻫ ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ي .
ﻪﺑ رد ﻲﺗرﺎﺒﻋ
ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺮﺘﺳا ﻦﻳا ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ةﺪﻳزرو يﺎﻫ هﺎﺗﻮﻛ
تﺪﻣ ﺢﻄﺳ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ناﺪ ﺎﻫ هﺪﺷ نﺪﺑ ي
،ﺖﺳا ﺗرﻮﺻرد ﻲ ﻪﻛ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺶﻫﺎﻛ هﺪﻳزروﺮﻴﻏ ي ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣTAC
. ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻣ ﻲ ﺪﺳر سﺮﺘﺳا ﻪﻛ
هﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ دﻮﺷ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا سﺮﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ هﺪﻳزروﺮﻴﻏ ي .
ﺶﻳاﺰﻓا
رادﺎﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳا ردMDA
نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ا ة عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳ ﺖﺳا
. ﺶﻫوﮋﭘ دﺎﻀﺘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺢﻄﺳ رد توﺎﻔﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ . ناﻮﻨﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ هدﺮﻛ
ﺪﻧا ﻪﻛ
ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻳﺪﺷ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ ردTAC
ﻣ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ ) 10 ( . ناﺰﻴﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ مﺪﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ TAC
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﻳﺪﺷ يزاﻮﻫ )
9 ( . لﺎﺳ رد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد 1386
TAC ﻪﻛ رد ار ﻜﺳا ﻲ نازﺎﺑ دﺮﻣ ﻦﻳﺎﭙﻟآ
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺶﻳاﺰﻓا ،دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻳﺪﺷ يزاﻮﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺘﻔﻫ ﺶﺷ ﻲﭘ رد ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ شراﺰﮔ ﺎﻬﻧآ رد ار مﺎﺗ ﻲ
دﺮﻛ ) 17 (.
ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻛﺪﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زﺎﺳ هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ تاﺮﺛا ﺮﺑ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺔﻘﺑﺎﺳ درﻮﻣ رد
ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻪﻛ
شﻮﻣ ﺎﻫ ي ﺮﻤﺗ ﻳ ﻦ هدﺮﻛ ﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻲ ﺳآ ﻴ ﺐ ﺎﺴﻛا ﻳ ﺸ ﻲ ﺮﺘﻤﻛ ي ار رد نﻮﺧ
رد ﺘﻧ ﻴ ﺠ ﺔ ﻳ ﻚ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻤﺗ ﻳ ﻦ هﺪﻧﺎﻣاو زﺎﺳ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ ﻮﻗ ي ﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
شﻮﻣ ﺎﻫ ﻦﻳﺮﻤﺗ ي ﺪﻧراد هدﺮﻜﻧ )
12 (.
ﺖﻴﻓﺮﻇ رد دﻮﺒﻬﺑ ﻦﻳا ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻲ هﺪﺷ هﺪﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا . لﺎﺳ رد ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ 2008
ﺐﻴﺳآ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ هرود ﻚﻳ ﻲﭘ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻧ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺳﻮﺗﺎﭙﻫ رد زﺎﺳ
ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻫ ﺖﻴ )
14 (.
ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ عﻮﻤﺠﻣ رد ﺖﺸﻫ
ﻪﺘﻔﻫ ا ،ﻪﺘﻔﻫ رد زور ﺞﻨﭘ ،ي
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺐﺒﺳ ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﺖﺳا هداد ﺶﻳاﺰﻓا يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺣ ﺎﺗ ار زﻻﺎﺗﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و هﺪﺷ ﻲ .
ﻪﻛ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻲﭘ رد ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﺸﻧ
ﺪﻨﻫد ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ة
ﻲﻨﻳﺮﻤﺗ ﻞﻜﺗوﺮﭘ تﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺖﺳا
ﺐﻴﺳآ ناﺰﻴﻣ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻲﻧﺪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻳﺮﻤﺗ اﺮﻳز ؛
ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا .
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ ياﺮﺟا ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ناﺰﻴﻣ زﺎﺳ
418 ةرود ،ﻲﺷزرو ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ
10 ةرﺎﻤﺷ ، 4 ، ز نﺎﺘﺴﻣ 1397
ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ﻣ
ﻲ ﺪﻫد و ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ا ﺗ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ي شزرو ﻪﺑ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻪﺟﻮ
ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ يﺎﻫ
ﻦﻴﮕﻨﺳ و ﻣ
ﻲ ﺪﻧزادﺮﭘ هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ بﺮﺨﻣ رﺎﺛآ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﭼﺮﮔا ،دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ، ناﺰﻴﻣ و زﺎﺳ
هﺪﻧﺎﻣاو ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا ﺐﻴﺳآ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ ار زﺎﺳ
. ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﻣﺎﻘﺘﺳا ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻊﻗاو رد
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗاﺮﻓ و ﺘﻧآ
ﻲ ﺴﻛا ﻴ ﻧاﺪ ﻲ هداد ﺶﻫﺎﻛ ار ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﻲﺸﻳﺎﺴﻛا سﺮﺘﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻀﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﺳا .
ﺬﺧĤﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ
1. Honarmand M, Nakhaei A, Shad M. Comparison of Total Antioxidant Capacity of Serum in Type 2 Diabetic Patients and Healthy Individuals. JSSU. 2014;21(6):742-50.
2. Miyazaki H, Ohishi S, Ookawara T, Kizaki T, Toshinai K, Ha S, et al. Strenuous endurance training in humans reduces oxidative stress following exhausting exercise. Eur J Appl Physiol. 2001;84(1-2):1-6.
3. de Castro M, Calvacanti, Neto F, Lima L, da Silva F, de Oliviera R, et al. Production of free radicals and catalase activity during acute exercise training in young men. Biol Sport.
2009;26:113-8.
4. Revan s, Erol A. Effects of endurance training on exhaustive exercise induced oxidative stress markers. African journal of pharmacy and pharmacology. 2011;5(3):437-41.
5. Modir M, Daryanoosh F, Tanideh N, Mohamadi M, Firouzmand H. The effects of short and middle times aerobic exercise with high intensities on ingredients antioxidant in female Sprague Dawley rats. Medical Journal of Mashhad University of Medical 2014;57(3):587-95.
6. Afzalpour M, M S, A Z, M J. Comparison of the effects of an acute resistance and aerobic exercise session on the antioxidant defense system and lipid peroxidation of healthy young men. Journal of Sport in Biomotor Sciences. 2012;6(2):39-50.
7. Margaritis I, Palazzetti S, Rousseau A, Richard M, A F. A antioxidant supplementation and tapering exercise improve exercise- induced antioxidant response. J Am Coll Nutr.
2003;22(2):147-56.
8. Show Y. Free radical scavenging capacity and antioxidant enzyme activity in deerberry (vacciniumstamineuml). J Agricultrual Food Chemistry. 2006;58:233-41.
9. Castell L, Gough L, Johnston M, Armstrong K, J K, R G, editors. Antioxidant capacity of serum, saliva and urine before and after acute exercise: A pro-oxidant response. 12th Annual congress of the ECSS; 2007; Finland.
10. Leelarugrayubl N, Sutabhaha T, Pothongsunun P, Chanarat N. Exhaustive Exercise test and oxidative stress response in athletic and sedentary subjects. CMU Journal.
2005;4(2):182-5.
11. Somani S, Frank S, P R .Response of antioxidant system to acute and Trained exercise in rat heart subcellular fractions. Pharmacology Biochemistry and Behavior.
1995;51(4):627-34.
12. Oztasan N. Endurance training attenuates exercise – induced oxidative stress in erythrocytes in rat. Eur JApplPhysiol. 2004;91:622-7.
13. Sentürk U, Gündüz F, Kuru O, Aktekin M, Kipmen D, Yalçin O, et al. Exercise-induced oxidative stress affects erythrocytes in sedentary rats but not exercise-trained rats. J Appl Physiol (1985). 2001;91(5):1999-2004
14. Taysi s, Oztasan n, Efe H, Polat M, Gumustekin K, Siktar E, et al. Endurance training attenuates the oxidative stress due to acute exhaustive exercise in rat liver. Acta Physiol Hung. 2008;95(4):337-47.
15. Ferrari G, Ferrari c. Exercise modulation of total antioxidant capacity (TAC): towards a molecular signature of healthy aging. Frontiers in Life Science. 2012;5(3):81-90.
16. Gul M, Laaksonen D, Atalay M, Vider L, Hänninen O. Effects of endurance training on tissue glutathione homeostasis and lipid peroxidation in streptozotocin-induced diabetic rats. Scand J Med Sci Sports. 2002;12(3):163-70.
17. Shemshaki A, Ghanbari Niaki A, Rajabi H, Hedayati M, Salami F. Intense Alpine Skiing Exercise on Anti Oxidant Status of Male Skiers. Shaheed Beheshti University of Medical Sciences & Health Services Endocrine & Metabolism Research Center. 1386;9(3):291-7.
