ّﻠﻋ ﻂﺑاور ﻞﻴﻠﺤﺗ يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲ
، ﺶﻫﺎﻛرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
شور ﺎﺑ ناﺮﻳا رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻦﻳﺰﻴﺑ BCM )
(
ﻲﺘﻣﺎﺳ ﻲﻀﺗﺮﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد نﺎﻬﻔﺻا
sameti@ase.ui.ac.ir
ﻲﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲﻟﻻد ﻢﻴﺣر
نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
dallaly@ase.ui.ac.ir
قﻼﺧا شﻮﺧ نﺎﻤﺣر
رﺎﻴﺸﻧاد نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ
rahman@ase.ui.ac.ir
ﺮﺨﻓ ﻲﻧاﺮﻴﺷ هﺮﻫز
نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
zohrehshirani@gmail.com
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 3 / 1387 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 2 / 1388
هﺪﻴﻜﭼ
زا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ لﺎﻤﻋا و ﻢﻴﻈﻨﺗ رد دﺎﺼﺘﻗا يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳ ﺳ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴ
ﻪﻫد رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺎﻫ
شﻼﺗ ﺮﻴﺧا ي ﺎﻫ
نآ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺖﻬﺟ رد يﺮﻓاو ي مﺎﺠﻧا
ﺶﻫﺎﻛ و ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺖﻳﻮﻟوا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نآ نداد ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ
.
،ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻞـﻴﻟد ﺖـﻘﻴﻘﺣ رد
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻦﻳا
ﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧﺎﻣﺎـﺴﺑﺎﻧ و تﻼﻜﺸﻣ دﺎﺠﻳا ﺎﻳ و ﻞﺣ رد ﺮ ﺎـﻫ
رد دﻮـﺟﻮﻣ يدﺎـﺼﺘﻗا ي
ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﺧﺮﺑ دﻮﺑ
ﺖﺳا ه . ﺮـﺑ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗراﺬـﮔﺮﺛا ﻦﻴـﻴﻌﺗ زا ﺲﭘ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
هار ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ و دروآﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ لﻮﺻا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ هﺮـﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻫ
ةرود ﻲﻃ رد ناﺮﻳا رد 1355
ﺎﺗ 1385 ـﺸﻘﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ، ﺔ
ـّﻠﻋ ﻦﻳﺰـﻴﺑ ﻲ
BCM) ( ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد لﺮﺘﻨﻛ ،يرﺎﻈﺘﻧا مرﻮﺗ و مرﻮﺗ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ هﺪﻣآ
ﺟدﻮﺑ يﺮﺴﻛ ﺶﻫﺎﻛ و تارﺎﺒﺘﻋا و لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺔ
ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ،ﺖﻟود .
ﻢﻫ ﻦﻴـﻨﭼ ،
ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ار ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ تاﺮﻈﻧ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ درﻮﻣ
و ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ﺮـﺛا و لﻮـﭘ دﺎـﻳز ﺖﻴﻤﻫا
ﺪﻴﻳﺎﺗ ناﺮﻳا رد دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ نآ ترﺪﻗﺮﭘ ﻲﻣ
و ﺪﻨﻛ ،ﺐـﺘﻜﻣ ﻦـﻳا ﺪـﻳﺎﻘﻋ ﺎـﺑ ﻖﺑﺎـﻄﻣ
مرﻮﺗ و لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﻢﻬﻣ
ﺮﺗ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻨﻳآﺮﻓ رد
ا ﺪﻧ .
ﻪﻘﺒﻃ ﻨﺑ
JEL يﺪ
E4, B1, E43, E52, E53 :
ﺪﻴﻠﻛ ژاو ه : هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻜﺒﺷ ،1
ﺔ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺸﻘﻧ ،2
ﺔ
ّﻠﻋ
3ﻲ ﺸﻘﻧ ، ﺔ
ّﻠﻋ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻲ ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ،4
.5
1 - Interest Rate.
2 - Bayesian Network.
3 - Causal Map.
4 - Bayesian Causal Map.
5- Uncetrtainty .
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺠﻧا
،ﻪﻌﺳﻮﺗ دﺎﺼﺘﻗا رد هﺪﺷ م ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يراﺬﮔ ار
و ﺪـﺷر رد
ﺔﻌﺳﻮﺗ نﺎﺸﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻣ
ﻫد ﻨ ﺪ . ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ﻲﮔزﺎـﺗ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﻢﻬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا صﺎﺧ ﺑ ﻲﺸﻘﻧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يدﺎﺼﺘﻗا
ﻪ ﻊـﻣاﻮﺟ يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﺷر دﻮﺒﻬﺑ رد اﺰﺳ
ﺖﺳا هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ،دراد ﻪﻫد رد ﻪﻛ ،
ﺎﻫ
شﻼـﺗ ﺮـﻴﺧا ي ﺎـﻫ
يﺮـﻓاو ي ياﺮـﺑ
نآ ﻢﻴـﻈﻨﺗ
ﻪـﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نآ نداد ﺶﻫﺎﻛ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ـﺴﻣ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﺄﻟ
ﺔ رد راد ﺖـﻳﻮﻟوا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﺎﻛرﻮﺘﺳد .
ﺰﻴﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻴﻟد ﻊﻗاو رد ﺗ
ﺮﻴﺛﺄ ﻞـﺣ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ
تﻼﻜﺸﻣ دﺎﺠﻳا ﺎﻳ و ﻲﻧﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ و
ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد ﻊـﻣاﻮﺟ ﻲﺧﺮﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ي .
رد
ﺰﻴﻧ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ ﻪﻟﺄﺴﻣ
،هﺮـﻬﺑ خﺮﻧ ﻪـﺑ
هﮋـﻳو
ﻪـﻏﺪﻏد زا ،ﻲﻣﻼـﺳا بﻼـﻘﻧا زا ﺪـﻌﺑ ﺎـﻫ
صﺎـﺧ ي
ﺖﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا ناراﺬﮔ ﻢﻫ
ﻣآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻲﻨﻳد ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ و ﺖﺳا هﺪ
ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻣ ﺸﻨﻣ ،رﻮﺸﻛ ﻲﻜﻧﺎﺑ مﺎﻈﻧ رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺖﺳردﺎﻧ ﻢﻴﻈﻨﺗ دﻮﺷ ﺄ
تﻼﻜـﺸﻣ زا يرﺎﻴـﺴﺑ
ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد يدﺎﺼﺘﻗا .
رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ
،ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻲﻟﺎﻣ
) رازﺎﺑ لﻮﭘ و ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ( هدﺮﺘـﺴﮔ و
ﺰـﻴﻧ رازﺎـﺑ
مﺎﻬـﺳ و ﻪﺘﻓﺮـﺸﻴﭘ ﺖﻛﺮـﺷ
ﺎـﻫ ي ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ـﮔ يراﺬ ﻲـﻧاواﺮﻓ دﻮـﺟو ﺪـﻧراد ﻪـﻛ هژوﺮـﭘ ﺎـﻫ ي
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ يراﺬ ار ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻲﻟﺎﻣ ﺶﻘﻧ و ﻞﻤﻜﻣ رازﺎﺑ لﻮﭘ و ﻚﻧﺎﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺪﻨﻨﻛ .
،ﺎﻣا ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رازﺎﺑ و
ﺰﻴﻧ شﺮﺘﺴﮔ ﻦﺘﻓﺎﻴﻧ
رازﺎﺑ مﺎﻬﺳ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ و تﺎـﺴﺳﺆﻣ يدﺎـﺼﺘﻗا
رد
،ناﺮﻳا نﺎﻜﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ يراﺬ ياﺮﺑ ﺴﺳﺆﻣ تﺎ يدﺎـﺼﺘﻗا زا
رازﺎـﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺰـﻴﻧ و
رﺎﺸﺘﻧا مﺎﻬﺳ و قاروا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ، ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ دراﺪﻧ دﻮﺟو
. نوﺰﻓا ﺮﺑ
،ﻦـﻳا ﻦﻴﻣﺄـﺗ ﻦـﻳا
ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻖﻳﺮﻃ يﺎﻫرازﺎﺑ ﺮﻴﻏ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻤﺳر ﺰﻴﻧ
ﻪﺑ دﻮﺟو ﻞﻴﻟد خﺮﻧ
ﺎﻫ ي ﺮﻬﺑ ة ﻻﺎﺑ نﺎﻜﻣا ﺮﻳﺬﭘ
ﺖﺴﻴﻧ
،
،اﺬﻟ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ تﺎﺴﺳﺆﻣ گرﺰﺑ
ﺗ
،ﺮ ﻪﻜﻠﺑ تﺎـﺴﺳﺆﻣ ﻚـﭼﻮﻛ
ﺮـﺗ ﺰـﻴﻧ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ياﺮـﺑ مزﻻ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ يراﺬ ار ﻖﻳﺮﻃ زا رازﺎﺑ
لﻮﭘ و تارﺎﺒﺘﻋا ﻲﻜﻧﺎﺑ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ ﺪﻧروآ . نﻮـﭼ ،ور ﻦـﻳا زا
ﻨﻳﺰﻫ نﺎﻤﻫ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ناﺮﻳا رد ﺔ
ﺖﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﺣاو ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد اﺪـﻴﭘ ﺶﻫﺎـﻛ هﺮـﻬﺑ ﺮﮔا و
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﺪﻨﻛ ﻪ
ﺬﮔ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﺸﻛ يرا ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ ا و رد و لﺎﻐﺘـﺷا و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻣا ﻦﻳ
رد ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻫﺪﻣآرد ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺠﻴﺘﻧ دراد ﻲﭘ
اﺬﻟ ، ﻲﺘـﺴﻳﺎﺑ ياﺮـﺑ
ﻪـﺑ نآ ﺶﻫﺎـﻛ
ﺖﺳﺎﻴﺳ بﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄﺳ ﻮﺷ ذﺎﺨﺗا مزﻻ يﺎﻫ
د .
رد زا ،ﻪﻴﻟوا هﺎﮕﻧ نآ
ﺎﺟ ﻪﺟاﻮﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ راﺮﻓ ﻲﺘﺣ و دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﻮﺸﻛ ناﺮﻳا ﻪﻛ
،ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻢﻛ
ﺮﺗ ﻦﻳ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،لﻮﭘ مﺎﻈﻧ رد تﺎﺣﻼﺻا مﺎـﺠﻧا
؛ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﺖﺳا ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺐﺠﻌﺗ رﺎﻴﺴﺑ .
ﺖﻛﺮـﺷ ﻲﻟﺎـﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ناﺮﻳا رد ﺎـﻫ
يﻮـﻓ ترﻮـﭘ و ﺎـﻫ
مدﺮـﻣ ي
؛ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ بﻮﻠﻄﻣ
ًﻼﺜﻣ ﻳﺎﻣﺮﺳ ناﺰﻴﻣ ﺔ
ﻻﺎﺑ تﺪﺷ ﻪﺑ شدﺮﮔ رد
، ﺖـﺑﺎﺛ ﺔﻳﺎﻣﺮـﺳ ناﺰـﻴﻣ ﻲـﻟو
ﺖﺳا ﺰﻴﭼﺎﻧ خﺮﻧ و
ﺎﻫ ﺮﻬﺑ ي ة ﻚﻳ ﻪﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ
» يرادا خﺮﻧ «
ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ه
ﻧا ﺪ . ﻦﻴـﻘﻳ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻟو
رﻮﻃ ﻦﻳا ﻲﻣ
ﺎﻀﻗ ناﻮﺗ ﻚﻳ خﺮﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ دﺮﻛ تو
» ﻲﻳارﻮﺷ خﺮﻧ «
ﻪـﻴﻟوا ﻞـﺣاﺮﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺶﺨﺑ زا ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ هﺎﮕﻧ ﺎﺑ ،ﻢﺘﺴﻴﺳ ندﻮﺑ ﻲﺘﻟود ﺎﻫ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻠﻛ ي )
و مرﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ (...
يدادراﺮﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑ )
يرﻮﺘـﺳد (
، ﻂـﺳﻮﺗ
ﻦﻴﻴﻌﺗ رﺎﺒﺘﻋا و لﻮﭘ يارﻮﺷ ﻲﻣ
دﻮﺷ . خﺮﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻫ
خﺮﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ي ﻳﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻲ
ﺘﺴﻴﻧ ﺪﻨ راد ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ رازﺎﺑ خﺮﻧ ﺎﺑ يدﺎﻳز توﺎﻔﺗ ﻪﻜﻠﺑ ، ﻧ
ﺪ . مﺪـﻋ ﺐـﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌـﺿو ﻦـﻳا ،اﺬﻟ
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﺐـﺳﺎﻨﻣﺎﻧ دورو و جوﺮـﺧ و رازﺎـﺑ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ لﻮـﭘ و
ﻲـﻣ دﻮـﺷ . دﻮـﺟو ﺎـﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻛ ﻲﺘﺳﺎ ﺎﻫ ،خﺮﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻨﻳآﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ي ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﻮﺷ
ﻫ ﻲﻧﻮـﻨﻛ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻪﻛ د ﻪـﻧﻮﮔﺮ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ رد ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ ي مﺎﺠﻧا
ياﺮـﺟا و دﺮـﻴﮔ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ فﺪﻫ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رازﺎﺑ و يدﺎﺼﺘﻗا ي ﺐﺒﺳ
لﻼﺘﺧا دﺎﺠﻳا ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ
رﻮﺸﻛ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻲﻣ
دﻮﺷ . ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد نآ
ﻪـﭼ
ﺖـﺳا نآ ﻲـﭘ رد ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا
، ﻦﻴـﻴﻌﺗ
يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ا
ي ﺶﻫﺎـﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻲﻣ
ﻮﺷ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧ ﻲﻣ
ﺖﺳد ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار ناﻮﺗ خﺮﻧ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
ﻪﺋارا ﺐﺳﺎﻨﻣ هﺮﻬﺑ ﺮﻛ
و د ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ
ﺖـﻓﺮﮔ ﺶﻴـﭘرد فﺪـﻫ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻞـﻴﻧ ياﺮﺑ ار مزﻻ ي .
ةﺮﻬﺑ خﺮﻧ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻤﺳا
ﺴﺗ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﻲـﻟو ،ﺖﺳا ﻲﻜﻧﺎﺑ تﻼﻴﻬ
ﺐﺒﺳ نآ ندﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ فﺎﻄﻌﻧا و رﺎﺒﺘﻋا و لﻮﭘ يارﻮﺷ يﻮﺳ زا خﺮﻧ ﻦﻳا يرﻮﺘﺳد ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
ﺮـﻴﻐﺘﻣ زا اﺬـﻟ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ ﺮﺛا نآﺮﺑ ﺮﮕﻳد يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هﺮـﻬﺑ
و ﻲﻳﺎـﻬﻧ ير
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺴﻛوﺮﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
اﺪﺘﺑا ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد زا ﻲﻠﻛ ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ نﺎﻧاددﺎـﺼﺘﻗا ﺮـﻈﻧ زا هﺮـﻬﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻪـﺋارا
ﻲﻣ دﻮﺷ و ﻪﻣادا رد ،هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ةرﺎـﺑرد يدﺎـﺼﺘﻗا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺐـﺗﺎﻜﻣ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ يروﺮﻣ زا ﺲﭘ ،
ﺣﻮﻟﺮﺳ ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ تاﺮﻈﻧ ﺔ
راﺮﻗ رﺎﻛ ﻲـﻣ دﺮـﻴﮔ . و ﻲـﻠﺧاد تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺪـﻌﺑ ﺖﻤـﺴﻗ رد
رﺎﺑرد ﻪﻛ ﻲﺟرﺎﺧ ة
خﺮﻧ هﺮﻬﺑ و ﺮﺑ نآ يﺮﻳﺬﭘﺮﺛا و يراﺬﮔﺮﺛا ﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﺎﻳ
ﺎ و ناﺮﻳا رد ﺮﮕﻳد ي
هدﺮﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ نﺎﻬﺟ ﻧا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ،ﺪ .
ﺸﻘﻧ لﺪﻣ ،ﻪﻣادا رد ﺔ
ّﻠﻋ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻲ ﻲﻣ
ﻮﺷ و د
ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ لﻮﺻا زا يوﺮﻴﭘ ﺎﺑ
، ﻢﻬﻣ ﺮﺗ خﺮـﻧ ﺮـﺑ راﺬـﮔﺮﺛا يدﺎـﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳ
هﺮﻬﺑ
، ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺲﭙﺳ و ﺪ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻲـﺣاﺮﻃ ناﺮـﻳا دﺎـﺼﺘﻗا ياﺮـﺑ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻦﻳﺰﻴﺑ
ﻲﻣ هار ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ يﻮﻳرﺎﻨﺳ ﺞﻨﭘ ﺐﻟﺎﻗ رد و دﻮﺷ ﺎﻫ
هﺪـﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ناﺮﻳا رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ي
ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار ﺲﭙﺳ و ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ
، ﻪﺋارا ﻲﻣ ﻮﺷ د . ﺶـﺨﺑ رد
ﺠﻴﺘﻧ ﺰﻴﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﻪ
ﻴﮔ و يﺮ ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ تادﺎﻬﻨﺸﻴﭘ .
2 - هﺮﻬﺑ خﺮﻧ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
هﺪﻳﺪﭘ هﺮﻬﺑ ا
ي يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا
ﻪﻛ زا نارود ﻞﺒﻗ زا دﻼﻴﻣ ﺢﻴﺴﻣ رد ﻲﮔﺪﻧز يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﺸﺑ
ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو و
ﺪﻳﺎﻘﻋ ﻲﻔﺴﻠﻓ و ﻲﺒﻫﺬـﻣ يدﺪـﻌﺘﻣ
ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد نآ
حﺮـﻄﻣ ﺖـﺳا . ﻮـﮔرﻮﺗ
1
يﻮﺴﻧاﺮﻓ نادﺎﺼﺘﻗا )
1781 - 1727 (
، دﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺘﻤﻴﻗ ار هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة
ﻲﺼﺨﺸﻣ راﺪﻘﻣ
ﻚﻳ رد شزرا ةرود
ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪـﻧاد . ﺖـﻐﻟ رد ـﻣﺎﻧ
ﺔ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺰـﻴﻧ
هﺮـﻬﺑ ،
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﻳ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻐﻠﺒﻣ ﻲﻣ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ،دﻮﺷ ﺷ
هﺪ
ﺖﺳا . زاﺪﻧا ترﻮﺻ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻎﻠﺒﻣ ﻦﻳا ة
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﺻرد ﻪﺑ ﺎﻳ ﻖﻠﻄﻣ ﺔ
نﺎﻴﺑ ،هﺪﺷ دﺎﻳ ﻲﻣ
ﻮﺷ د .
زاﺪﻧا ار ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هزاﺪﻧا ة
ﺢﺑر ناﺰﻴﻣ ﺎﻳ هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻳﻮﮔ2
. ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ رد ار هﺮـﻬﺑ
ﻲـﻔﻳﺮﻌﺗ
ﻛ ﻲﻠ ﻲﻣ ناﻮﺗ فﻼﺘﺧا ﺖﻤﻴﻗ ﺔﻟدﺎﺒﻣ ﻚﻳ ﻻﺎﻛ ﺎﺑ نﺎﻤﻫ ﻛ ﻻﺎ رد ود نﺎﻣز
،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻳ ﻪﺑ ترﻮﺻ
ﻖﻴﻗد ،ﺮﺗ فﻼﺘﺧا ﺖﻤﻴﻗ ﻟدﺎﺒﻣ ﺔ ﻲﻐﻠﺒﻣ لﻮﭘ ﺎﺑ نﺎﻤﻫ ﻎﻠﺒﻣ لﻮﭘ رد ود نﺎﻣز ﻒﻠﺘﺨﻣ رد ﺮـﻈﻧ
ﺖﻓﺮﮔ . يﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا يدﺎﺼﺘﻗا ﺐﺗﺎﻜﻣ ﻦﻴﺑ ،هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد دراﺪـﻧ دﻮﺟو
. زا
ﻚﻳ ﻮﺳ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻚﻴﺳﻼﻛ يﺎﻤﻠﻋ ، هﺮﻬﺑ
، فﺮـﺻ و ﻲﻳاﺪﺟ شادﺎﭘ ﺮـﻈﻧ
ﺖﺳا فﺮﺼﻣ زا ندﺮﻛ و
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رازﺎﺑ رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا رد
، ﺲﭘ زاﺪﻧا
هﺮﻬﺑ خﺮﻧ يدﻮﻌﺻ ﻊﺑﺎﺗ ﺖﺳا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﺿﺎﻘﺗ و رد ﻪـﻛ ﻲﻫﻮـﺟو يﺎـﺿﺎﻘﺗ زا ﺖـﺳا ترﺎﺒﻋ
ﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪ ﺬﮔ يرا ﺗ ﻦﻳا و ﺖﺳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ خﺮـﻧ ﻲـﻟوﺰﻧ ﻊﺑﺎﺗ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻳﺪﻟﻮﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺿﺎﻘ
ﺖﺳا هﺮﻬﺑ ) .
،هداز لﺎﻤﻛ و يﺮﺠﺷ 1381
.(
يﻮﺳ زا ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا يﺰﻨﻴﻛ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ،ﺮﮕﻳد فﺮﺻ شادﺎﭘ هﺮﻬﺑ
زا ندﺮـﻛ ﺮـﻈﻧ
ﺪﻳﺮﺧ ترﺪﻗ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﺎﻳ ﻲﮕﻨﻳﺪﻘﻧ و ﺖﺳا
ﺺﺨـﺸﻣ لﻮﭘ رازﺎﺑ رد هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ناﺰﻴﻣ
ﻣ ﻲ ﻮﺷ د . ﻳﺮﻈﻧ ﺰﻨﻴﻛ ﺔ
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة ﻚﻴﺳﻼﻛ ﺎﻫ
ﺶﺸﻛ و داد راﺮﻗ دﺎﻘﺘﻧا درﻮﻣ ار ﺲﭘ يﺮﻳﺬﭘ
زاﺪﻧا
و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يراﺬ
، ﺪـﻧاﻮﺧ ﺺﻗﺎﻧ .
ﺲـﭘ ،ﺰـﻨﻴﻛ دﺎـﻘﺘﻋا ﻪـﺑ زاﺪـﻧا
، ﻊﺑﺎـﺗ
و هﺮـﻬﺑ خﺮﻧ ﺎﺗ ﺖﺳا ﻲﻠﻣ ﺪﻣآرد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ
،يراﺬـﮔ ﻲﻳﺎـﻬﻧ هدزﺎـﺑ تﺎـﺒﺛ ضﺮـﻓ ﺎـﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ ﻊﺑﺎﺗ ،يراﺬ ﺖﺳا هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ
و نﺎـﻴﻣ ﻲﻔﻴﻌﺿ طﺎﺒﺗرا ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ
ـﮔ و يراﺬ
ﺲﭘ دراد دﻮﺟو زاﺪﻧا )
،ﺎﻴﻛ يدﺎﻫﺮﻓ و ﻲﺟوزا 1385
.(
مود ﻲﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ
، سأر رد و نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا زا ﻲﻫوﺮﮔ نآ
ﺎﻫ ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ نﻮﺘﻠﻴﻣ
3
ﻪــﻳﺮﻈﻧ يﺎــﻴﺣا ﺖــﻬﺟ رد ار يﺪــﻳﺪﺟ شﻼــﺗ ﺎــﻫ
ﻲﻟﻮــﭘ ي
، نﺎﻧاددﺎــﺼﺘﻗا در و ﻚﻴــﺳﻼﻛ
1- A.R.J.Turgot (1727-1781).
2- Interest Rate.
3- Milton Freidman.
ﺰﻨﻴﻛ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺮﻛ زﺎﻏآ
ﻳﺮﻈﻧ و ﺪﻧد ﺔ
ﻳﺮﻈﻧ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ار يﺪﻳﺪﺟ ﺔ
ﻪﻳﺎﭘ لﻮﭘ يراﺪﻘﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺰـﻳر
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ناراﺪﻓﺮﻃ و ﺪﻧدﺮﻛ
، نﻮﻴﻟﻮﭘ ﺪﻧدﻮﺑ1
.
ﮓـﻨﻫﺎﻤﻫ ياﺮـﺑ شﻼـﺗ رد يﺰﻛﺮﻣ ﻚﻧﺎﺑ شور ﻪﺑ يﺪﺟ دﺎﻘﺘﻧا ود نﻮﻴﻟﻮﭘ و ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ ﻪﻳﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ندﺮﻛ يا
ﺮﺑ داد ﻪﺋارا ،ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ذﺎﺨﺗا يا ﺪﻧ
. ﻦﻳا لوا رﺎـﺘﻓر ﻪﻛ
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة ﺖﻬﺟ ياﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ يﺎﻤﻨﻫار ﻲﻤﺳا ﻧ ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻫد
ﺖﺴﻴ ﺮﻬﺑ خﺮﻧ و ،ﻲﻘﻴﻘﺣ ة
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺧﺮﻧ ياﺮﺑ
ﻳﺎﻣﺮﺳ ندﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﻪ
ﺬﮔ مزﻻ يرا ﺖﺳا
. ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا مود دﺎﻘﺘﻧا
يﺰﻛﺮﻣ ﻚﻧﺎﺑ شﻼﺗ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺮﻬﺑ خﺮﻧ لﺮﺘﻨﻛ ة
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻤﺳا
ﻮـﺷ تﺎـﺒﺛ مﺪﻋ ﺐﺒﺳ د
.
ﻦﻳا زا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ تﺎﺒﺛ مﺪﻋ ﻦﻳا عوﺮﺷ ﺎﺟ
ﻮﺷ ﻦﺘـﺷاد ﻪﮕﻧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ياﺮﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﻚﻧﺎﺑ ﻪﻛ د
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ة ﺿﺮﻋ دﻮﺷ رﻮﺒﺠﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻤﺳا ﺔ
ﻛ دﺎﻳز ار لﻮﭘ ـﻨ
ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد ﻪـﻛ ﺪ
ﺿﺮﻋ ﺔ ﻚﻳ رد ،لﻮﭘ ةرود
ﺪﻌﺑ
، ﺐﺟﻮﻣ دﻮﺧ ﻦﻳا و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا مرﻮﺗ ﻮـﺷ
ﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﻪـﻛ د ة
ﻲﻤﺳا هرﺎﺑود ﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ رﻮﺒﺠﻣ يﺰﻛﺮﻣ ﻚﻧﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻳاﺰـﻓا ﻦﻳا زا يﺮﻴ
راﺮﻜﺗ ًادﺪﺠﻣ ﻞﻃﺎﺑ رود ﻦﻳا و هدﺮﻛ دﺎﻳز ار لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺮﮕﻳد رﺎﺑ ﻚﻳ و
ﺑ ﺮﺠﻨﻣ تﺎـﺒﺛ مﺪﻋ ﻪ
ﻮﺷ دﺎﺼﺘﻗا رد د
.
ﺐﺘﻜﻣ ﻦﻳا ﺪﻴﻛﺄﺗ
دراد دﺎﺼﺘﻗا رد لﻮﭘ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ و
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﺟو ﭻﻴﻫ ﻪﺑ
و دراﺪﻧ دﺎﻘﺘﻋا لﻮﭘ ندﻮﺑ ﻲﺜﻨﺧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
،نﻮﻴﻟﻮﭘ ﺮـﻴﻴﻐﺗ زا ﻲـﺷﺎﻧ دﺎﺼﺘﻗا رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻠﻏا
ﺿﺮﻋ ﺔ ﺖﺳا لﻮﭘ .
نآ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺎﻫ
، و تﺪـﻣ هﺎـﺗﻮﻛ رد لﻮـﭘ ﻢـﺠﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ تاﺮﺛا
ﺪﻣﺪﻨﻠﺑ توﺎﻔﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ت
،ﺖﺳا ﺿﺮﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ تﺪﻣ هﺎﺗﻮﻛرد ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺔ
لﻮﭘ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
دﺎﺼﺘﻗا رد ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺟﻮـﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ﻲﻃﺎﺴﺒﻧا تاﺮﺛا و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ار ﻲﻬ
ﻪـﺑ دﻮـﺟو
دروآ . تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد مرﻮﺗ ﺮﺑ ﺖﺳا ردﺎﻗ ﻂﻘﻓ لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا2
ﺪﻨﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ نوﺪـﺑ
ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺮـﺑ ﻲﻬﺟﻮـﺗ ﻞﺑﺎﻗ .
مﺎﺠﻧاﺮـﺳ و ﮓـﻨﺗﺎﮕﻨﺗ طﺎـﺒﺗرا
مرﻮﺗ و لﻮﭘ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رد
نﻮﻴﻟﻮﭘ ﻲﺨﻳرﺎﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
، ﻲـﻬﺘﻨﻣ ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ فوﺮﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﻪﺑ ﺪـﺷ
ه
ﺖﺳا
، مرﻮﺗ ﻪﻛ ﺪﻳﺪﭘ ﻚﻳ ﺎﺟ ﻪﻤﻫ و ﻪﺸﻴﻤﻫ ة
ﺖﺳا ﻲﻟﻮﭘ .
ﺮـﮕﻳد ترﺎـﺒﻋ ﻪـﺑ
،
ﺮـﻜﻓ نﻮـﻴﻟﻮﭘ
ﻲــﻣ
ﻪــﺑ ،ﻲﺗرﺪــﻗﺮﭘ و ﻢﻴﻘﺘــﺴﻣ ﺮــﺛا لﻮــﭘ ﻪــﻛ ﺪــﻨﻨﻛ هﮋــﻳو
ﺢﻄــﺳ ﺮــﺑ ﺖــﻤﻴﻗ
ﺎــﻫ دراد
،اﺬﻟ ﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ة
ـﺑ هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ رد ﻲـﺳﺎﺳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ ناراﺪﻓﺮﻃ ﻪ
ﻞـﻴﻟد ﺮـﻴﻴﻐﺗ
قﺎﻔﺗا ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﺘﻓا ﺖﻤﻴﻗ ﺢﻄﺳ ،ﺪﻣآرد
ﺎﻫ هﺮﻴﻏ و ) ،ﻲﺟﺮﮔ 1376 .(
ﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲﭘ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺔ
ﻳﺮﻈﻧ لﻮﺻا ﺔ
لﻮﭘ يراﺪﻘﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻣ
ﺖـﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﻪـﻛ
ار هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻲﻣ
ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺔﻠﻴـﺳو رد و ﻲـﻌﻗاو يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ هﺎـﺗﻮﻛ
ﺪـﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ت داد
. رد
1- Monetarist.
2 - ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣز تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ زا رﻮﻈﻨﻣ ﺔﻤﻫ
ﺖﻤﻴﻗ ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺖﺻﺮﻓ ﺎﻫ .
3- Freidman (1968).
ﺑ خﺮـﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﻮﻣاﺮﻴﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا و ﺐﺗﺎﻜﻣ تاﺮﻈﻧ توﺎﻔﺗ ،لﺎﺣﺮﻫ عﻮـﻧ رد هﺮـﻬ
رﺎﺘﺧﺎـﺳ رد هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺖـﻴﻤﻫا ةﺪـﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ،لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد ﻲﻟو ؛ﺖﺳا ﺎﻫرازﺎﺑ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺎﻫرازﺎﺑ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺐﺗﺎﻜﻣ تاﺮﻈﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
ﻴﻘﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ ندﻮﺑ ﺮﺗﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ و ﺔ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ،ﺐﺗﺎﻜﻣ نآ ﺮـﺑ ﻲﻌﺳ
ﻦﻳا راﺪﻓﺮﻃ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا تاﺮﻈﻧ زا يوﺮﻴﭘ و ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ نداد راﺮﻗ ﻖﺸﻣﺮﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺐﺘﻜﻣ
، هار ،ﻦﻣﺪﻳﺮﻓ نﻮﺘﻠﻴﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻖـﻳﺮﻃ زا ناﺮـﻳا رد هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺶﻫﺎـﻛ يﺎﻫ
رد دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هﺎﺗﻮﻛ
ﺪﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ت ﺪـﺷ
ذﺎـﺨﺗا ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ و ه
ددﺮﮔ .
3 - ﺮﺑ يروﺮﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﻠﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ﺪـﻨﭼ ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ هﺪـﻴﻘﻋ ﻦـﻳا ﺮﺑ نﺎﮕﻤﻫ و ؛ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﻲﺟرﺎﺧ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد ﻲﻟو ،ﺪﺷﺎﺒﻧ سﻮﺴﺤﻣ طﺎﺒﺗرا ﻦﻳا ،ﻊﻗاﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ رد ﻲﻠﺻا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا نﻼﻛ ﺢﻄﺳ
ﺮﻴﺛﺄﺗ و يراﺬﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ
نآ يﺮﻳﺬـﭘ
ﺮﺑ - زا ﺎﻳ - ﺖﺷﺎﮕﻧا هﺪﻳدﺎﻧ ﺪﻳﺎﺒﻧ ار يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ .
رد ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻪﺘﺒﻟا
ﻪﻨﻴﻣز ﺔﻄﺑار ،يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ ه ﻧا هدﺮﺘﺴﮔ ،ﺪ ﻲﻣ
ﻪـﻛ ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هرﺎﺷا نﺎﻧآ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﻳذ رد .
3 - 1 - ﻲﻠﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﺘﺳﺮﻓﻮﻧ و يداﺰﻬﻛ )
1385 ( دﻮﺧ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، ﺎﺑ
دﻮـﺳ خﺮﻧ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺢﻄﺳ ﺶﺸﻛ ،مرﻮﺗ ﺮﺑ ﺖﻤﻴﻗ
ﺎﻫ ﻂـﺳﻮﺗ ار ﻲﻜﻧﺎـﺑ تﻼﻴﻬـﺴﺗ دﻮـﺳ خﺮـﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
رد ﺎﻄﺧ ﺢﻴﺤﺼﺗ يﻮﮕﻟا و تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ يﻮﮕﻟا ةرود
ﻲﻧﺎﻣز 1382 - 1338
، راﺮـﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
ﺪﻧداد . ﻲﻛﺎﺣ ،ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ و تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ رد ﻲﻜﻧﺎـﺑ تﻼﻴﻬـﺴﺗ دﻮـﺳ خﺮـﻧ ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ زا
هﺎﺗﻮﻛ ﺪﻣ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ار مرﻮﺗ ،ت ﻲﻨﻌﻣ
د ﺖﺤﺗ يرا ﺮﻴﺛﺄﺗ
راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد . راﺪﻘﻣ ﻲﻟو ﺮﻴﺛﺄﺗ
نآ يراﺬﮔ
ﺖﺳا كﺪﻧا رﺎﻴﺴﺑ .
طﺎـﺒﺗرا دﻮﺟو ﻢﻏر ﻲﻠﻋ ،ور ﻦﻳا زا ﻲـﻨﻌﻣ
د ،مرﻮـﺗ و دﻮـﺳ خﺮـﻧ ﻦﻴـﺑ را
،ﻲﺘـﺳﺎﻴﺳ راﺰـﺑا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺳ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮـﺑ
ﺮـﺘﻨﻛ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ مرﻮـﺗ ﺶﻫﺎـﻛ و ل
ﻲﻤﻧ دﻮﺷ . قﺰﻨﭼ ﻲﻤﻴﻈﻋ و ﻲﺘﺳﻮﻴﭘ نﺎﻳزروﺎﺸﻛ )
1384 ( ﺮـﺑ دﻮﺳ خﺮﻧ يزﺎﺳدازآ رﺎﺛآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،
رد ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ةرود
) 81 - 1345 (
، ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ .
ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
ﺮﻴﺛﺄﺗ
دﺎـﺼﺘﻗا نﻼـﻛ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ
، سﺎـﺳاﺮﺑ رﻮـﺸﻛ ﺔـﻄﺑار
لﺪـﻣ ﻚـﻳ ،ﺮـﺸﻴﻓ
ﻴﺳ ﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻤﺘﺴ ﻪ
(3SLS) يا
، دروآﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد
ﻳﺎﻣﺮـﺳ ،لﻮـﭘ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﻊﺑاﻮﺗ ،نﺎﻣﺰﻤﻫ تﻻدﺎﻌﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪ
ﺬـﮔ ﺪـﺷر و يرا )
ﺪـﻴﻟﻮﺗ ( دروآﺮـﺑ
هﺪﺷ ﺪﻧا و ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ
ﻲﻣ خﺮﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻗاو ةﺮﻬﺑ
ﻳﺎﻣﺮـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ رد ﻲﻌ ﻪ
و يراﺬـﮔ
ياراد ﺪﺷر ﺔﻄﺑار
ﺪﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ و هدﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ة
خﺮـﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻗاو ةﺮـﻬﺑ
رد ﻲـﻌ
ﻳﺎﻣﺮﺳ خﺮﻧ ،رﻮﺸﻛ ﻲﻜﻧﺎﺑ مﺎﻈﻧ ﻪ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻴﻟﻮﺗ و يراﺬﮔ ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ .
دﺎﺑآﺪﻴﺑ ) 1383 ( رد يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ رﺎﺛآ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ،
ناﺮﻳا
، ﻊﻴﺳو ﻪﻛ ناﺮﻳا نﻼﻛ ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا يﻮﮕﻟا زا ﻗا يﻮﮕﻟا ﻦﻳﺮﺗ
ﺘ ﺖﺳا ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼ ﻚﻤﻛ ،
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ وا
ﻮﮕﻟا ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
، ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ار ﻲﻜﻧﺎﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ ةﺮﻬﺑ خﺮﻧ
ﻮﮕﻟا يزﺎﺳ ﻪﻴﺒﺷ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺲﭙﺳ و هداد ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻛ
ﺖﺳا هد . ﻪﻴﺒﺷ ﻦﻳا ياﺮـﺟا رﺎـﺛآ يزﺎـﺳ
نﺎﺸﻧ ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ار هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ
هﺪـﻣآ ﺖـﺳد نﺎـﺸﻧ
ﻲﻣ ﻲﻜﻧﺎـﺑ تﻼﻴﻬـﺴﺗ ةﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺐﺒـﺳ
ﺔـﺿﺮﻋ و تادراو يﺎـﺿﺎﻘﺗ ﺶﻫﺎـﻛ
و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ناﺮﻳا ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ رد تاردﺎﺻ ﺐﺒﺳ
ﺮﺗ
رﻮـﺸﻛ يرﺎـﺠﺗ زا
ﻲـﻣ دﻮـﺒﻬﺑ ار ،ﺪـﺸﺨﺑ
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ
ﻲﮕﻨﻳﺪﻘﻧ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲـﻣ
دﻮـﺷ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻖـﻳﺮﻃ زا و
ﻣ ﺮـﺛا يدﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﺷر ﺮـﺑ ﻲﺘﻔﻧﺮﻴﻏ ﻲﻠﺧاد ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻳﺎﻣﺮـﺳ و ﻪﺘـﺷاد ﺖـﺒﺜ ﻪ
ﺬـﮔ يرا
دﺎﺼﺘﻗا رد ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار
ﺪـﻫد . زا ﻳﻮـﺳ ﻲ
، ةﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ هﺎـﻓر
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا دﺎﺼﺘﻗا رد ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻜﻧﺎﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ .
ﺮﮕﻳد ﺔﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا
ﻪﻛ ،هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ
و مرﻮﺗ خﺮﻧ ﺶﻳاﺰﻓا و لﺎﻐﺘـﺷا ﺢﻄـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻟﻮﭘ ﻞﻜﺸﺘﻣﺮﻴﻏ رازﺎﺑ رد هﺮ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻲﻧاود و نﺎﻳوﮋﭘ )
1383 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، ﻲـﻌﻗاو يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮـﺑ هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺮـﻴﻴﻐﺗ رﺎـﺛآ يا
داد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ ار دﺎﺼﺘﻗا ه
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ دﻮـﺳ خﺮـﻧ ﻪـﺑ ﺶﻨـﻛاو رد ار يراﺬ
دﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻜﻧﺎﺑ ه
ا ﺪﻧ . ﻢﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ لﺪﻣ ﻚﻳ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣز
ﻪﻛ ه ﻚﻳ زا
ﻮﺳ ﺲﻴﺋﻮﻟ ﺖﻨﺳ ﻲﻟﻮﭘ لﺪﻣ زا مﺎﻬﻟا ﺎﺑ ياﺮﻓ لﺪﻣ و1
،2
ﺮﺑ ار هدﺮﭙﺳ دﻮﺳ خﺮﻧ تاﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺛآ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﺛآ و يراﺬ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ و ﻲﺟرﺎـﺧ ﻲﻫﺪـﺑ ،ﻲﺟرﺎـﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يراﺬ
دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻌﻗاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ زرا خﺮﻧ ار
داد راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ه
ﻧا ﺪ . نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺮﮔا ﻲﻤـﺳر رازﺎـﺑ هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ماﺪﻗا يزﺎﺳدازآ ﻲﻟاﻮﺗ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ ﺖﻟود
ﻨﻛ
ـﻨﻴﻣز ،فﺎﻜـﺷ ﺶﻫﺎـﻛ ﻦﻤـﺿ و هدﺮـﻛ ﺖﻛﺮﺣ لدﺎﻌﺗ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ،ﺪ ﺔ
شﺮﺘـﺴﮔ
1- St. Lewis.
2- Fry.
ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ تارﺎﺒﺘﻋا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ ﻢﻫاﺮﻓ ار تارﺎﺒﺘﻋا ﻦﻳا ﻞﺤﻣ زا يراﺬ ﻲﻣ
و دروآ
نآ ﺮﺛا ﺮﺑ
، هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ود ﻦﻴﺑ فﺎﻜﺷ تﺎـﺒﺟﻮﻣ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎـﻛ ﻲﻤـﺳر ﺮـﻴﻏ و ﻲﻤﺳر رازﺎﺑ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ ﻢﻫاﺮﻓ ﺰﻴﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ و لﺎﻐﺘﺷا ،يراﺬ ﻲﻣ
ﻮﺷ د .
ﻲﻧﺎﺠﻴﻤﻛ )
1374 ( ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ، ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ و مرﻮـﺗ خﺮـﻧ ﻊﺑﺎﺗ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ يراﺬ
ﺖﺳا ﻲﻧزو ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ دﻮﺳ خﺮﻧ .
يو يﻮﮕﻟا رد
، و هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ نﺎـﻴﻣ طﺎـﺒﺗرا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﮔ ﺨﺑ يراﺬ ةرود رد يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﺐﻳﺮﺿ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶ
70 - 1353
، توﺎــﻔﺗ ﻲــﻨﻌﻣ د دراﺪــﻧ ﺮﻔــﺻ زا يرا .
ﺮﻛﺬــﺘﻣ ﻲﻧﺎــﺠﻴﻤﻛ ﻲــﻣ
ناﺮــﻳا رد ،دﻮــﺷ
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ ﻦﻳا و هدﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراﺬ ﻪﻟﺄﺴﻣ
ﺶﻴﺑ ﺮﺗ ﻻﺎـﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ
ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ و ﻚﺴﻳر ندﻮﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﮔ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ناراﺬ ﺖﺳا
.
3 - 2 - ﻲﺟرﺎﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
1ﺮﺠﻠﺑ ) 1978 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، يا
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺔﻄﺑار
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ و لﻮﭘ نﺎﻴﻣ ة
دﺎـﺼﺘﻗا رد ﻲﻤﺳا
هداد ياﺮـﺑ ﻦﻴﺘﻧاژرآ ﻲﻣرﻮﺗ ﺎـﻫ
ﻲﻠـﺼﻓ ي ةرود
ﻲﻧﺎـﻣز 76 - 1963
، ﺖـﺧادﺮﭘ .
درﻮـﻣ لﺪـﻣ
ود تﺎـﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪـﺣ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻲﻤﺘـﺴﻴﺳ لﺪـﻣ ﻚـﻳ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻠﺣﺮﻣ ﻪ
(2sls) يا ﺖﺳا
، ﻪـﺘﺧادﺮﭘ هﺮـﻬﺑ خﺮﻧ ﺮﺑ لﻮﭘ ﺔﺿﺮﻋ و لﻮﭘ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﺖﺳا . ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻊﻳﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ة
ﻲﻟﻮـﭘ طﺎـﺴﺒﻧا ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﻤﺳا
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ تﺪﻣ ياﺮﺑ مرﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ ﺪﻫد ﺎﻫ
هﺎﮕﻨﺑ ،هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ ي ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﻦﻳا ﻪﻛ ﺶﻴﭘ ترﺪﻗ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ار مرﻮﺗ ﻲﻨﻴﺑ
ﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ﻪ
ﺬـﮔ يرا ﺶﻴـﺑ ﺮـﺗ
ﺎﻔﻳا ﻲﻤﻬﻣ ﻲﺸﻘﻧ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﺮﺑ تارﺎﻈﺘﻧا ﺮﺛا و ﺪﻧراد ﻲﻣ
مﺪـﻋ خﺮـﻧ رد يﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺮـﻫ و ﺪﻨﻛ
ﻲﻟﻮﭘ لدﺎﻌﺗ
، ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ة
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﻤﺳا ﻲﻣ
دﻮﺷ .
ﻦﻳﻮﻠﻣ )2
1983 (
، ﻟدﺎﻌﻣ ﻚﻳ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺎﺑ ﺔ
نﻮﻴﺳﺮﮔر
، ﺔـﺿﺮﻋ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﺧادﺮﭘ لﻮﭘ ﺖ
. ﻪﻔﻗو يور ﺮﺑ ار هﺮﻬﺑ خﺮﻧ وا ﺎﻫ
و دﺮـﻛ سﺮـﮔر ﻲﻟﻮـﭘ ﺪـﺷر خﺮـﻧ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﻳ هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻃﺎﺴﺒﻧا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﮕﻨﻳﺪﻘﻧ ﺮﺛا ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ . ﻪـﺑ
وا ﺮﻈﻧ
، لﻮـﭘ ﺔﺿﺮﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ
، ﺎـﺑ ﺪـﻴﻳﺄﺗ لﺪـﻣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا
ﻲﻤﻧ دﻮﺷ .
هﺰﻤﺣ يا ) 1996 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، يا
ﺑ ﺺﺧﺎﺷ يدﺮﺑرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ناﻮﻨﻋ ﺎ ﺎﻫ
هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﻲﻠﺻا ي
ﺮـﺛا و تﺪـﻣ هﺎـﺗﻮﻛ هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺮـﺑ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ و
1- Blejer (1978) .
2- Melvin (1983).
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ لارﺪﻓ ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ي .
وا ﻪﺿﺮﻋ ﺎﺿﺎﻘﺗ ي
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ار لﻮﭘ و ة
و يرﺎـﻈﺘﻧا مرﻮـﺗ خﺮـﻧ ،ﻲﺘﻌﻨـﺻ تاﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺪـﺷر خﺮـﻧ ،ﻲﻤﺳا
هﺪـﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ يﺎﻫﻻﺎﻛ ﺖﻤﻴﻗ ﺺﺧﺎﺷ
، ﻲـﻣ خﺮـﻧ ﻊﺑﺎـﺗ يو يﻮـﮕﻟا رد هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ و ﺪـﻧاد
ﻲﺘﻌﻨﺻ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺷر خﺮﻧ و مرﻮﺗ خﺮﻧ ،يرﺎﻜﻴﺑ ﺖﺳا
. ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ لﺪﻣ
يرادﺮﺑ ﺢﻴﺿﻮﺗ دﻮﺧ دﺮﻜﻳور )
(VAR
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و1
ﺎـﻫ ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ ي ﺮـﺒﺘﻛا زا
1969 ﺎـﺗ
يﻻﻮﺟ 1986 ﺖﺳا . ﻂﻳاﺮـﺷ ةﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ ﻪـﻛ ﻲﻠﻣاﻮـﻋ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
خﺮـﻧ ،يرﺎـﻜﻴﺑ ﻞـﺜﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻫ يدﺎﺼﺘﻗا )
يرﺎـﻈﺘﻧا (
مرﻮـﺗ خﺮـﻧ و ﻲﺘﻌﻨـﺻ ةﺪﻧﺎﺘـﺳ ﺪـﺷر
) يرﺎﻈﺘﻧا (
،
ﺪـﻧراﺬﮔﺮﺛا هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺮـﺑ ﻢـﻫ و
ﻦﻴـﻨﭼ و هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ نﺎـﻴﻣ طﺎـﺒﺗرا
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﻫ رد يرﺎﺒﺘﻋا و ﻲﻟﻮﭘ ي ﻪﺑ يو ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
د رﺎﻴـﺴﺑ ﻲﻟﺎـﻣ رازﺎـﺑ ﻲﮕﺘﻓﺎـﻴﻧ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻞﻴﻟ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ .
2ﻮﺘﻳا ) 2003 (
رد ﻦـﭘاژ رد يدﺎـﺼﺘﻗا دﻮـﻛر مواﺪﻣ عﻮﻗو ﻞﻠﻋ ةرﺎﺑرد ، ﺔـﻫد
1990
، زا
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻳﺮﻃ ة
ﻲﻌﻗاو
، ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ .
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ﻪ
ﺖـﺳا ﻦﻳا ﻪـﻛ
ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺎﺑ لﻮﭘ شزرا ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﮔا ﺎﻳآ ة
ﺳا ،دﻮﺷ هاﺮﻤﻫ ﺮﻔﺻ ﻲﻤ ﺐﺒﺳ
خﺮـﻧ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺮﻬﺑ ة ﻲﻤﺳا ﻲﻣ و دﻮﺷ ﻲﺑ
ﻲـﻣ ﻲﻟﻮـﭘ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ندﻮـﺑ ﺮـﺛا
؟دﻮـﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد ور زا
ش
ECM)
3(
، ﻳﺎﭘﺮﺑ ﺔ ﻲﻧﺎﻣز ﺮﻴﻴﻐﺗ لﺪﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﺎﺑ4
ﺎﻫ فﻮﻛرﺎﻣ ي -
ﮓﻨﻴﭽﻳﻮﺳ هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا5
ﺖﺳا . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺔﻫد رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا زا ﻲﻛﺎﺣ هﺪﻣآ 1980
ﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ود ﺮﻫ ة
ﻖـﻘﺤﺗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ و6
رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﺶﻴﺑ رد7
ﺮﺗ ﻢﻛ ﺮﺗ دﻮﺑ ﻲﻟدﺎﻌﺗ خﺮﻧ زا ه
ﻧا ﻦﻳا و ﺪ ﻪﻟﺄـﺴﻣ ةﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ
ﺔﻧﺎﻨﻴﺑﺪﺑ تارﺎﻈﺘﻧا هﺎﮕﻨﺑ
ﺎﻫ ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲـﻣ
رد دﻮـﻛر ﻪـﻛدﺮﻴﮔ
ﺔﻫد رد ﻦﭘاژ 1990
، ﻪﺑ
هﺎـﮕﻨﺑ ﻲﻨﻴﺑﺪـﺑ نﻮـﭼ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ تارﺎﻈﺘﻧا ﺔﻟﺎﺴﻣ ﻞﻴﻟد ﺎـﻫ
ﺐﺒـﺳ
خﺮﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻗاو ةﺮﻬﺑ
ﻲﻌ ) رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ (
و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻬﺑ خﺮﻧ ،ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ
ة ﻞﺒﻗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻤﺳا
زا ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔﺮﺛا نﺪﺷ ﻲﻄﺧﺮﻴﻏ و لﻼﺘﺧا ﺚﻋﺎﺑ ،ﺪﺳﺮﺑ ﺮﻔﺻ ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ار
ﻲﻣ دﻮﺷ . ادﻮﻳ و ادوا )8
2005 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،
ﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﻲﻟﻮـﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ تاﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا ة
ﻲﻤـﺳا
ﺮﻔﺻ
ZIRP)
1( لﻮﭘ يراﺪﻘﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ و
QMEP)
2( خﺮﻧ ﺮﺑ ﻦﭘاژ رد ﺮﻬﺑ
ة ﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ت
1- Vetor Autoregressive.
2-. Ito (2003).
3- Error Correction Model.
4- Time- varing.
5- Marcov-switching.
6- Expost . 7- Exante.
8- Oda & Ueda (2005).
ﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﻲﻃ رد تﺪﻣ نﺎﻴﻣ و ت لﺎﺳ
ﺎﻫ ي 2003 - 1995
، ﻲﻟﺎـﻣ نﻼﻛ دﺮﻜﻳور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
و ﺮﺗ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺐﻴﻛ ﺎﻫ
ياﺮـﺑ ﻲﻧﺎـﻣز ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا و يرﺎﺘﺧﺎﺳ نﻼﻛ لﺪﻣ ﻚﻳ ي
هﺪﻫﺎﺸﻣ رازﺎﺑ رد ﻪﻛ هدزﺎﺑ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻲﻣ
ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ ،دﻮـﺷ .
ﻧ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا زا ﻲﻛﺎـﺣ ﺞﻳﺎـﺘ
لﺎﺳ زا ﻪﻛ ﻦﭘاژ ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻟﻮﭘ ﺖﺳﺎﻴﺳ 1999
خﺮﻧ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ هﺮﻬﺑ
،ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻞﻤﻋ ﺮﻔﺻ ﺐﺒـﺳ
خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻬﺑ
ة ﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ تﺪﻣ نﺎﻴﻣ و ت .
ﻲﻠﺧاد و ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ
، ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﻴﺑ
ﺮـﺗ ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ مﺎﺠﻧا
ﺑ خﺮﻧ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،هﺪﺷ ﺮـﺑ ،خﺮـﻧ ﻦـﻳا ﺶﻫﺎـﻛ ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﺎـﻳ هﺮﻬ
ﺘﺧادﺮﭘ يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪ
ﻧا ﻦﻳا هﺪﺷ ﺮﻛذ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻪﺟو و ﺪ
يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺛا ﻲﻨﻌﻳ ،رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺲﻜﻋ ﺖﻬﺟ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺶﻘﻧ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺮﺑ نآ
ﺎﻫ خﺮﻧ ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻨﻳآﺮﻓ رد
، ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ﻪ .
4 - ارا ﺔﻳ لﺪﻣ ﺸﻘﻧ ﺔ
ّﻠﻋ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻲ
BCM) (
لﺪﻣ ﺎﻫ ﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا ي ﺔ
يﺮﺳ ﺪﺷ ﺎﻨﺑ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ ه
ﻧا ضﺮﻓ ،ﺪ ﻲـﻣ
ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
ﺪﻨﻳآ رﺎﺘﻓر ة
ﺘﺷﺬﮔ رﺎﺘﻓر ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻚﻳ ﺔ
ﺖﺳا نآ . ﻦﻳا ﻪﭼﺮﮔا ﺮﻴﻏ ﻪﻴﺿﺮﻓ
ﺖﺳا ﻲﻌﻗاو
،
ﻞﻴﻠﺤﺗ يزﺎﺳ هدﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﻟو ﺎﻫ
،دراد ﻲـﻧاواﺮﻓ دﺮﺑرﺎـﻛ
،دﻮـﺟو ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﻲـﻌﻗاو يﺎـﻴﻧد رد
ﻲﻤﻧ ﻪﻫﺮﺑرد يﺰﻴﭼ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ يا
ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻦﻳا ﻊﻗاو رد ،ﺪﻧﺎﻤﺑ ﺖﺑﺎﺛ نﺎﻣز زا
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ درﻮﻣ رد ﺎﻫ
دﻮـﺟو ﻞﻴﻟد ﻪﺑ نﺎﻣز لﻮﻃ رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻳﻮﭘ ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ ي
ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ ،ﺪﻧﺮﻳﺬﭘﺮﻴﻴﻐﺗ توﺎﻔﺘﻣ ي .
ﻐﺘﻣ ﺶﻘﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد زا هﺮـﻬﺑ خﺮـﻧ ﺶﻫﺎـﻛ رد يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ يﺎﻫﺮﻴ
شور ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ ﻦﻳﺰﻴﺑ
BCM) ( هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ياﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ لﺪﻣ
ﺎﺳ ﺎﻧ ﻂﻳاﺮﺷ رد يز ﻦﺌﻤﻄﻣ
ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻚـﻳ ﺖـﺴﻜﺷ ﻞﻠﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺮﺑ يﺪﻴﻔﻣ يﺎﻤﻨﻫار و ﺖـﺳا
ﻪـﻛ ﻂـﺳﻮﺗ
ﻲﺘﻟود نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا ه . ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ ﻦﻳﺰﻴﺑ
ﺮﺗ ﺸﻘﻧ زا ﻲﺒﻴﻛ ﺔ
ّﻠﻋ
3ﻲ و ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ
4
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﺷ و ﺶﻧاد يرادﻮﻤﻧ ﺶﻳﺎﻤﻧ ، ﺚـﺤﺑ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ زا ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺖﺧﺎﻨ
و
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ ﻪﻜﺒﺷ ﺶﻳﺎﻤﻧ
لﺎﻤﺘﺣا ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺔﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺶﻧاد يا ﺖﺳا
. ﺮـﺑ شور ﻦـﻳا
1- Zero Interest Rate Policy.
2- Quantitative Monetary easing Policy.
3- Causal Map.
4- Bayesian Network.
شور يﺎﻨﺒﻣ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻨﺑ
، رد ﻪﻛ نآ
ّﻠﻋ ﻂﺑاور يﺮﺳ ﻚﻳ رد ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ ﻲ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و دﻮﺷ نآ
ﺎﻫ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ماﺪﻛ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ناﻮﺗ
ا ﺮﺛ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ د ﻲﻌﺳ ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﺗ دراد ي ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ر
ﺮﻛ د ﻞﻴﻟد ﻪﺑ و ﻦﻳا
ﻪﻛ ﻜﺒﺷ بﻮﭼرﺎﭼ ﺔ
لﺎﻤﺘﺣا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻳﺰﻴﺑ
، ،اﺬـﻟ ،ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ ﻦﻳﺰﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
،ﻲﻃﺮﺷ تﻻﺎﻤﺘﺣا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ياﺮﺑ
ﺮـﺑ ﻪﺒﻠﻏ ﻲﻧﺎـﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ
ﺎـﻫ ي
ﻪﺸﻘﻧ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ
رﺎﻛ دور . ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ، ﺮﺗ
شور ﺐﻴﻛ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻜﺒـﺷ و ﺔ
لﺪﻣ ،ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻪﺸﻘﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﺎﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻲﻠﻋ ي
ﺶﻳاﺰـﻓا نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ
ﻲﻣ و ﺪﻫد ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻢﻴﻤﻌﺗ ﺖﻴﺻﺎﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ )1
رﺎﺸﺘﻧا ( تﺎـﻋﻼﻃا ﻲـﺘﻗو ،ﻦﻳﺰـﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ
ﺶﻴﺑ ﺮﺗﺪﻳﺪﺟ و ﺮﺗ ﺮﮕﻳد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ي
ﻪﺑ ﻲـﻣ ﺖﺳد
ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ةرﺎـﺑرد ،ﺪـﻳآ
،
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻖﻴﻗد يﺎﻫ ﺮﺗ
ﺖﺷاد ي .
ﻪﺸﻘﻧ ـّﻠﻋ يﺎﻫ
ـﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳﺰـﻴﺑ ﻲ ﺔ
ـﻨﻴﻣز رد تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺔ
شﻮـﻫ
ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ ﺘﺴﻫ
و ﺪﻨ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﻫ رد ﺮﻴﺧا ي ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا
هزﺎﺟا ﻲﻣ ﻪﺸﻘﻧ ،ﺪﻫد ﺎﻫ
ﺮـﺑ ﻲـّﻠﻋ ي يا
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ و يراﺬﮔ ﻪﻨﻴﻣز رد يﺮﻴﮔ
ﺎـﻫ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي ﻪـﺑ
رﺎـﻛ
دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ .
ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
ﻨﻴﻣز رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
زﻮﺣ رد ﺶﻧاد ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ ة
راﺰـﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ
، ﺪﻴﻛﺄﺗ دﺮﻛ ه ﻧا ،ﺪ ﻪﺑ هﮋﻳو هداد و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ بﺎﻴﻤﻛ .
ﻦـﻳا رد
شور ،نﺎﻴﻣ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ار ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺮﺗ
زا لﺪﻣ ﺎﻫ ﺮﮕﻳد ي
، ﺎـﻳ نﻮﻴـﺳﺮﮔر ﻞﺜﻣ
نﺎﺸﻧ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ ﻲﻣ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ياﺮﺑ يﺮﺗﺪﻴﻔﻣ راﺰﺑا و ﺪﻫد يﺮﻴﮔ
ﺖﺳا ) و ﻲﻧرﺎـﻛدﺎﻧ
2يﻮﻨﺷ
، 2001 .(
ود ﺮـﻫ زا ﻲﻜﻳرﻮـﺌﺗ ﺔـﺻﻼﺧ ،لﺪﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ شور ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ زا ﻞﺒﻗ ،اﺬﻟ
لﺪﻣ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ و
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ نﺎﻴﺑ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
4 - 1 - ﻧ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘ
ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻫ رد ﻪـﺘﻔﻬﻧ ﻲﻟﻮـﻠﻌﻣ و ﺖـﻠﻋ ﻂـﺑاور ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يراد ﺖﻬﺟ يﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻲّﻠﻋ ي
نﺎﺸﻧ ار نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻦﻫذ ﻲﻣ
ﺪﻨﻫد ) فﻮﻫ و لﻮﻴﻓ
،3
1992 .(
ندا ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ )4
1991 ( ﺔـﺸﻘﻧ
،ﻲّﻠﻋ يدﺮﻓ ﺪﻳﺎﻘﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻋ ﻂﺑاور ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻲﻔﻴﻛ ﻲﻜﻴﻨﻜﺗ
زﻮﺣ ﻚﻳ درﻮﻣ رد ار ة
نﺎﻴﺑ ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻣز رد و صﺎﺧ ﻲﻣ
ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﺪﻨﻛ رﺎﺑرد يﺮﻴﮔ
ة شور
يرادﻮـﻤﻧ ﺪﻧور ندﺮﻛ لﺎﺒﻧد ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﻞﻜﺸﻣ ﻚﻳ ﻞﺣ
،
ـّﻠﻋ يﺎـﻫﺎﻋدا و ﺢﻴـﺿﻮﺗ ﻪـﺑ ار ﻲ
ﺶﻳﺎﻤﻧ رادﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ نﺎـﻴﺑ
ﻲـﻣ ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﻦﻴـﻌﻣ ثداﻮـﺣ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ
1- Propagation.
2- Nadkarni & Shenoy (2001).
3- Fiol & Huff (1992).
4- Eden (1991).
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻫ صﺎﺧ ي ﻲﻣ
ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ شور ﻦﻳا و دﻮﺷ ﺎﻫ
ﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ي ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫﺮﻴﻐﺘ
ﺪـﻫد
ﻤﻫ و ﺔ ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻨﻴﻤﻃا زا ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ﺢﻄﺳ رد ﻪﺸﻘﻧ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .
ﺺـﺼﺨﺗ ،ﺶﻧاد شور ﻦﻳا
ﺶﻳﺎﻤﻧ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻟﻮﻠﻌﻣ و ﺖﻠﻋ ﻂﺑاور ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ار ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻫ ﻲـﻠﻋ ي
ار ﻲﻣ دﺮﻛ ﻲﺣاﺮﻃ يرﻮﺌﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ .
ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻫ ياراد ﻲّﻠﻋ ي ءﺰﺟ ﻪﺳ
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ
، ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧ
:
1 - هﺮﮔ ﺎﻫ : ﻲّﻠﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻧا
ﺪ . ﻪﺸﻘﻧ رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
، ﻲّﻠﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ
هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
2 - ﻲّﻠﻋ تﻻﺎﺼﺗا :
نﺎﺸﻧ ار ﻲّﻠﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻴﺑ ﻲّﻠﻋ ﻂﺑاور ﻲﻣ
ﺪﻨﻫد . ﺎـﺑ ﻲﺗﻻﺎـﺼﺗا ﻦﻴﻨﭼ
ﺶﻠﻓ ﺎﻫ هداد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﻳﻮﺳ ﻚﻳ ي ﻲﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . ﺘﻧا رد مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ﺮﺳ رد مﻮﻬﻔﻣ ﺖﻠﻋ ﺶﻠﻓ يﺎﻬ
ﺖﺳا ﺶﻠﻓ .
3 - تﻻﺎﺼﺗا ﻲّﻠﻋ شزرا :
تﻻﺎﺼﺗا ﺶﺸﻛ ناﺰﻴﻣ )
ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺎﻳ ﺖﺒﺜﻣ ﺪ (
نﺎـﻴﻣ
نﺎﺸﻧ ار ﻲّﻠﻋ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ي ﻪﺑ
ﺖـﺳد لﺎـﺼﺗا ﺶـﺸﻛ ندروآ
ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻞﺜﻣ ،دراد دﻮﺟو ﻲّﻠﻋ ﺎﻫ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ،يﺮﺒﺟ ي ﺎﻫ
ﻦﻳﺰﻴﺑ تﻻﺎﻤﺘﺣا و ﺎﻳﻮﭘ ي )
ﻲﻧرﺎـﻛدﺎﻧ
يﻮﻨﺷ و ،1
2000 .(
،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻪﻜﺒﺷ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ زا يا )
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ( و ﺖـﻠﻋ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻪﻛ ﺖﺳا
لﺎـﺼﺗا دﻮﺟو و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺖﺒﺜﻣ و ﻲﻔﻨﻣ ﻢﻳﻼﻋ و ﻲﻟﻮﻠﻌﻣ نﺎﺸﻧ لﺎﺼﺗا دﻮﺒﻧ و ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻣ
ﻪـﻛ ﺪﻫد
د ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ و )
،يﻮﻨﺷ و ﻲﻧرﺎﻛدﺎﻧ 2000
.(
4 - 2 - ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ رد ﻲﺷﻼﺗ
ياﺮﺑ هزﻮﺣ رد نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺶﻧاد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﺎﻫ
و ﺶﻧاد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳ
ﺺﺼﺨﺘﻣ ﻢﻠﻋ
، ﺖـﺳا ﺺﻗﺎﻧ و ﻢﻬﺒﻣ ،ﻦﺌﻤﻄﻣﺎﻧ .
ار ﻦﻳﺰـﻴﺑ ﺔﻜﺒـﺷ ﻲـﻣ
ةدﺮـﺸﻓ لﺪـﻣ ناﻮـﺗ
ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،ﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﺑﺎﻳ ﺖﻠﻋ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻦﻳا
ﻪﻛ ﺎـﻨﺑ لﺎﻤﺘﺣا يرﻮﺌﺗ ﺔﻳﺎﭘ ﺮﺑ
ﻮﺗ لﺎﻤﺘﺣا ﻊﻳزﻮﺗ و هﺪﺷ أ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ م ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا يا
يا
ﻒﻴـﺻﻮﺗ ﻲﻃﺮـﺷ تﻻﺎﻤﺘﺣا زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻃﺮﺷ لﻼﻘﺘﺳا ضوﺮﻓ زا ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻛ .
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ ﻪﻜﺒﺷ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ﺶﻳﺎﻤﻧ ياﺮﺑ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ
، ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺛا ﻞﺜﻣ
ﺪﺸﻧ هدروآ ﻪﺸﻘﻧ رد ه
ﻧا ﺪ
، ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻣ ﺪـﻨﻛ . ﻲﻧﺎـﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ﺮـﺑ ﻪـﺒﻠﻏ ياﺮـﺑ لﻮـﻤﻌﻣ شور ﻚـﻳ
1- Nadkarni & Shenoy (2000).
زاﺪﻧا ،ﻪﻜﺒﺷ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ه
ﻴﮔ
ﺶﺘـﻠﻋ راﺪـﻘﻣ طﺮـﺷ ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻪﺟرد يﺮ )
ﺪـﻟاو (
ﺖﺳا . زاﺪﻧا ﺪﻨﻳآﺮﻓ ه
ﻴﮔ ﺟرد يﺮ ﺔ نﺎﻨﻴﻤﻃا
، ﻦﻴﺸﻴﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﻦﻴﻴﻌﺗ نﺎﻤﻫ طﺮـﺷ ﻪـﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ1
ﻋ راﺪﻘﻣ ﺖﺳا ﻪﻜﺒﺷ رد ﺶﺘﻠ )
2ﻞﺸﻴﻣ ، 1997 .(
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود زا
ﺔﻠﺣﺮﻣ و ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ
ﻤﻛ ﻲ . رد ﺔـﻠﺣﺮﻣ
ﻲـﺣاﺮﻃ ﻪﻜﺒـﺷ يرادﻮـﻤﻧ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻲﻔﻴﻛ ﻲـﻣ
و راد ﺖـﻬﺟ ﻲﺗﻻﺎـﺼﺗا ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻂﺑاور ةﺪﻨﻨﻛ نﺎﻴﺑ ﺖﺳا ﻲﺸﺧﺮﭼﺮﻴﻏ ﺖﺳا
. رﻮﻈﻨﻣ راد ﺖﻬﺟ تﻻﺎﺼﺗا
ﺶﻠﻓ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻧا و ﺪﻧراد ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﻛ تﻻﺎـﺼﺗا ندﻮﺑ ﻲﺸﺧﺮﭼﺮﻴﻏ زا رﻮﻈﻨﻣ
و راد ﺖﻬﺟ تﻻﺎﺼﺗا زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا رﻮﺒﻋ و ﻪﻄﻘﻧ ﻚﻳ زا عوﺮﺷ ياﺮﺑ ﻲﻫار ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو عوﺮﺷ ﺔﻄﻘﻧ ﻪﺑ ﺖﺸﮔﺮﺑ .
رد ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺔﻜﺒﺷ ود نﺎـﻴﻣ لﺎـﺼﺗا دﻮـﺟو مﺪﻋ
ﻲﮕﺘﺴﺑاو مﺪﻋ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ
ﺎﻫ ﺖﺴﻴﻧ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺮـﻴﻐﺘﻣ ود ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ و
ﺪﻧﻮﺷ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ يا ﻪﻄﺳاو .
فﻼـﺧ ﺮـﺑ و ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻃﺮـﺷ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﺲﭘ
ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ ،شور ﻦـﻳا رد ،دﻮـﺑ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ زا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ لﻼﻘﺘﺳا ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ لﺎﺼﺗا دﻮﺒﻧ ﻪﻛ
ﻄﺑار دﻮﺟو مﺪﻋ ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻟد لﺎﺼﺗا دﻮﺟو مﺪﻋ ﺔ
ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ .
رد ﺲﭙﺳ ﺔﻠﺣﺮﻣ
ـﻤﻛ ﻲ ،
نﺎﻴﺑ ﻲﻃﺮﺷ لﺎﻤﺘﺣا ﻊﻳزﻮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻂﺑاور ﻲﻣ
ﺮـﻫ ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ و دﻮﺷ
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ لﺎﻤﺘﺣا ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﻃﺮﺷ لﺎﻤﺘﺣا لوﺪﺟ ﻚﻳ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻠﻋ راﺪﻘﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻫد ) ،ﻞﺸﻴﻣ 1997 .(
5 - ﺖﺧﺎﺳ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻦﻳﺰﻴﺑ
ﻳا دﺎﺼﺘﻗا ياﺮﺑ ناﺮ
نﺎﻤﻫ ،ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ًﻼﺒﻗ ﻪﻛ رﻮﻃ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺮﺗ ﺸﻘﻧ زا ﻲﺒﻴﻛ ﺔ
ﻜﺒـﺷ و ﻲﻠﻋ ﺔ
ﻦﻳﺰـﻴﺑ
ﺖﺳا . ﺖﺧﺎﺳ ﻞﺣاﺮﻣ ،اﺬﻟ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺶﺨﺑ ود ﻪﺑ ﻦﻳﺰﻴﺑ ﻲﻣ
و ﻲـﻔﻴﻛ ﺔـﻠﺣﺮﻣ ،دﻮﺷ
ﻤﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻲ
.
5 - 1 - ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ
حﺮﻃ ﺔﻠﺣﺮﻣ ،ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻦﻳﺰﻴﺑ ﺖﺳا .
ﻲـّﻠﻋ ﺔـﺸﻘﻧ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد
ﻪﺸﻘﻧ ﺖﺧﺎﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ
اﺪﻴﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳﺰﻴﺑ دﺮﻜﻳور ضوﺮﻓ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﻲﻠﻋ ي ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
ﻲـﺣاﺮﻃ ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲـﻣ
ﻪـﺸﻘﻧ ،دﻮـﺷ ا
يﺎـﻫرادﻮﻤﻧ نآرد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ي
1 : Prior Probability- ﺖﺳا لﺪﻣ رد ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﻟﺎﺧد ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا ﻞﺒﻗ ﺮﻴﻐﺘﻣ لﺎﻤﺘﺣا ،ﻦﻴﺸﻴﭘ لﺎﻤﺘﺣا
. 2- Mitchell (1997).
ﺖﻬﺟ دراد دﻮﺟو ﻲﺸﺧﺮﭼ ﺮﻴﻏ و راد و
هﺮﮔ ﺎﻫ ﺶﻠﻓ و ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ، ار ﻲﻃﺮﺷ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻂﺑاور ﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد .
ةﺪﻨﻫد ﻞﻴﻜﺸﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ اﺪﺘﺑا ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد ﻲّﻠﻋ ﺔﺸﻘﻧ
) يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يدﺎـﺼﺘﻗا نﻼﻛ
ﺪـﻧﺮﺛﺆﻣ هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻧور رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ (
، زا نﻮـﺘﻣ ﻖـﻳﺮﻃ
ﻮﮔﺎﻜﻴﺷ ﺐﺘﻜﻣ نﺎﻧادﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا
، و ﻦﻣﺪـﻳﺮﻓ نﻮـﺘﻠﻴﻣ ﺮـﻴﻈﻧ ...
و ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
يدﺎﺼﺘﻗا نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و
ﻐﺘﻣ ﻲﺟرﺎـﺧ و ﻲـﻠﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ يﺎﻫﺮﻴ
،ﺪﻧراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ رﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻦﻴـﻴﻌﺗ
ﻲـﻣ ﺪﻧﻮـﺷ . ،ﺎﺘـﺳار ﻦـﻳا رد ﻲـﻜﻳ
زا
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نﻼﻛ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺎﺑ خﺮﻧ
،هﺮﻬﺑ خﺮﻧ مرﻮﺗ ﺖـﺳا . ﻪـﺑ يرﻮـﻃ ﻪـﻛ ﺮـﺑ سﺎـﺳا
تﺎﻈﺣﻼﻣ ﻚﻳرﻮﺌﺗ
و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻄﺑار ﺔ
ّﻠﻋ ﻲ ود ﻪﻓﺮﻃ ﻦﻴﺑ خﺮﻧ هﺮﻬﺑ و خﺮﻧ مرﻮﺗ دﻮﺟو
دراد . ﻴﻧﺎﻜﻣ زا ﺰ م يﺎﻫ ﺢﻴﺿﻮﺗ طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﺑ خﺮﻧ هﺮﻬﺑ و خﺮﻧ مرﻮﺗ ﺔﻄﺑار ، ﻦﻴﺑ فوﺮﻌﻣ خﺮﻧ
ﺮﻬﺑ ة
ﻲﻤﺳا ﻲﻘﻴﻘﺣ و ﺖﺳا
ﻪﻛ ﺖﻟﻻد ﺮﺑ ﻦﻳا دراد ﻪﻛ ﻚﻳ ﺔﻄﺑار ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ خﺮﻧ
مرﻮﺗ و خﺮﻧ ﺮﻬﺑ ة
ﻲﻤﺳا دﻮﺟو دراد . دﺮﻔﻟآ لﺎﺷرﺎﻣ )1
1890 (
، ﺔﻄﺑار ﻦﻴﺑ خﺮﻧ ﺮﻬﺑ ة ﻲﻤـﺳا و خﺮـﻧ مرﻮـﺗ ﻪـﺑ ار
حﺮﺷ ﺮﻳز درﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ راﺮﻗ هداد ﺖﺳا :
r= n-p-n.p
رد ﺔﻄﺑار قﻮﻓ
،r
خﺮﻧ ﺮﻬﺑ ة ﻲﻘﻴﻘﺣ ، خﺮﻧn
ﻲﻤﺳا ةﺮﻬﺑ
، p
خﺮﻧ مرﻮﺗ و ﺮـﺛاn.p
ﻲﻌﻃﺎـﻘﺗ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ود خﺮﻧ
ﻲﻤﺳا ةﺮﻬﺑ و
خﺮﻧ مرﻮﺗ ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ زا هﺎﮔﺪﻳد لﺎﺷرﺎﻣ خﺮﻧ
ﻲﻤـﺳا ةﺮـﻬﺑ و
مرﻮﺗ خﺮﻧ ﺔﻄﺑار
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻧراد ﺪ . ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا خﺮﻧ
ﺰﻴﻧ هﺮﻬﺑ ﻨﻳﺰﻫ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺔ
هدﺎﻔﺘﺳا
زا ﺮﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ خﺮﻧ
مرﻮﺗ راﺬﮔﺮﺛا ﺖﺳا ) ،ﻲﻧﺎﻤﺣر 1382
(.
لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺰﻴﻧ
يدﺎﺼﺘﻗا نﻼﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻣ
ﻞـﺑﺎﻗ تاﺮـﺛا لﻮـﭘ رازﺎﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺢﻄﺳ و هﺮﻬﺑ خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺖﻤﻴﻗ
ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﻪﻛ ﻢﻟﺎﺳ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ ﻚﻳ رد
ﺖﺳا ﻢﻛﺎﺣ نآ ﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر رازﺎﺑ ﻂﻳاﺮﺷ
، ﻪﺑ لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد
، خﺮﻧ ﺪﻳﺎﺑ ﺮﻬﺑ
لﻮﭘ رازﺎﺑ ة
ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .
ﻳﻮﺳ زا
،ﻲ لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﻲﻣ ﺎـﺿﺎﻘﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و دﻮﺷ
ﺐﺒﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺢﻄﺳ ﻦﺘﻓر ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﻤﻴﻗ
ﺎﻫ رازﺎﺑ رد ﻲﻣ ﻮﺷ
2د . ﻢﻫ ﺔـﺿﺮﻋ ﺪـﺷر خﺮـﻧ ،ﻦﻴـﻨﭼ
زا لﻮﭘ ﻲﻌﻗاو مرﻮﺗ خﺮﻧ ﻖﻳﺮﻃ
، ﺮﺛا يرﺎﻈﺘﻧا مرﻮﺗ خﺮﻧ ﺮﺑ ﻲﻣ
دراﺬﮔ . ياﺮﺑ ﻦـﻳا ﻪـﻛ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻪﺑ دﻮﺟو لﻮﭘ ﻢﺠﺣ رد هﺪﻣآ
، دﻮﺷ ﺲﻜﻌﻨﻣ ﻲﻌﻗاو مرﻮﺗ خﺮﻧ رد
، ﺑ زﺎﻴﻧ ﻪ ﺬﮔ نﺎﻣز ﺖﺷ ،ﺖـﺳا
1- Alfred Marshall (1890).
2 - ﻳﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﺮﺛا ﻦﻳا ﺔ
ﻟدﺎﻌﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺰﻴﻧ ﻲﻟﻮﭘ ﺔ
ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻟدﺎﺒﻣ .
ﺖـﺳا ﺮـﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﺔﻟدﺎﻌﻣ :
M.V=P.Y M ،
،شدﺮﮔ رد لﻮﭘ ﻢﺠﺣ ،لﻮﭘ شدﺮﮔ ﺖﻋﺮﺳV
ﺖﻤﻴﻗ ﺺﺧﺎﺷP ﺖﻤﻴﻗ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ ﺎﻫ
و ﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻲﻠﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺢﻄﺳY )
،ﻲﻧﺎﻤﺣر 1382 (
