لوحت ىبیه یلسن یگذنس رد یولػ
ىادبتسا هبگطناد
1 اطٞظ ٢سٕحٔ
2
ٜاٛرتؾاطف زٛهمٔ
3
:تفب٤ضز د٤ضبت 19
/ 01 / 97 :ـط٤صپ د٤ضبت
30 / 07 / 97
هذیىچ
تسٔ
تؾبٞ
ٖاط٤ا ضز ٣ٞبٍك٘از ٣ٌس٘ظ ٝو بث
ٝكلبٙٔ
ٝثٚض
ٜسق ٚض ٣كٞٚػپ ٚ ٣قظٛٔآ زطىّٕػ ٚ
ٚ ٟٓٔ ٣تاط٥٥غت ط٥ٌضز ٖب٥ٞبٍك٘از جحث
ٍ٘ا ٥ ع
ٜسق .تؾا ،ٖب٥ٔ ٗ٤ا ضز ٢ٚبػز ٣ذطث
طٍ٘ب٥ث
ً٘ض ٗتذبث
ـظضا بٞ
ٚ بٞضبزٙٞ ، ؿٔ
ئ
ِٛ
٥ ت بٞ
٢ تاط٥٥غت طٍ٤ز ٚ ٣ٞبٍك٘از
ٜسق س٘ا
ٖاط٤ا ٢اطث ُئبؿٔ ٗ٤ا .
، ضز ٓٞ ٖآ
٣ٌس٘ظ ٝو ٣٤ب٥٘ز ث٥
ف پظا ٥ ف ف٘از طث ت٥ٕٞا ،تؾا ٜسق ٣
ؼِبغٔ ٚ زضاز ٣تب٥ح ١
فسٞ .تؾا ٢ضٚطض ٖآ
فٞٚػپ
،طضبح
ّٕػ ٣ٌس٘ظ َٛحت بث ٝو تؾا ٜبٍك٘از ٖازبتؾا ظا ُؿ٘ ٝؾ ٖب٥ٔ ٣
ظا ٜزبفتؾا ٣ف٥و ـٚض
٤طظ٘ ٚ ١ ٣٤بٙجٔ
ٝتفطٌ تضٛن .تؾا
توضبكٔ
ٖبٌسٙٙو
ٕ٘ٛ٘ ةٛچضبچ ضز ١
زبتؾا ٖب٥ٔ ظا سٕٙفسٞ
ْبٕت بٞ
٢
( غٔبر ٜبٍك٘از ٝؾ
ٜبٍك٘از بٞ
٢ ت٥ثطت ،ٖاطٟت س٥ٟق ٚ ؼضسٔ
سق ةبرت٘ا )٣تكٟث
ٜ ا .س٘
ٜزاز بٞ
ك٤طع ظا
ٝجحبهٔ
بٞ
٢ ٚ ك٥ٕػ ٣فبكتوا
٘٥
ٕٝ
سٕٙتذبؾ ضز ٢طظ٘ عبجقا سح هٕو بث
52
ٕٛ٘
ٚ سق ٓٞاطف ٝ٘
ُ٥ّحت
ٖآ ظا ٜزبفتؾا بث
ْط٘
ضاعفا ؽّعا ت ٣ . آ ٢ تفطٌ تضٛن .
ؼبؾاطث ٤
ٝتفب بٞ
،
ٖازبتؾا ،٣ّػ ظ٤اطق بث ُٔبؼت ضز
ٚ ٣غ٥حٔ
ٔظ ٥
ٝٙ
ا ٢ ٣تٚبفتٔ ٢بٞزطجٞاض
ٝتقاز س٘ا . بث َٚا ُؿ٘
ٜبٍك٘از بٞ
٢ ٣قظٛٔآ ٚ
ٝجر٘
اطٌ
٤
ٝ٘ب ٛذ
ٝتفطٌ
س٘ا
ٚ آ زع٘ ـظٛٔ
ٖآ بٞ
ت٥ٕٞا فٞٚػپ ظا ف٥ث
ٗ٥ٙچٕٞ .زضاز طبجتضا
ٖآ بٞ
ٖبك٘ب٤ٛزك٘از بث
٢زطٌبقزبتؾا
ٚ تؾا تٔبلا
ْبٕت تلٚ
ؽ٤زطپ ضز تزبػ ٣ ٣ّٕػ ٢اطث
ٖآ تؾبٞ
. ْٚز ُؿ٘ ٖازبتؾا بث
ث ٜبٍك٘از فذطچ ٝ
فٞٚػپ تٕؾ
، ـظٛٔآ ظا ٣ج٥وطت ٝث
ٚ فٞٚػپ
ٝتذازطپ س٘ا
ٚ ٣ذطث ظا
ٖآ بٞ
ٝث ٢ٛؾ
ٜغٚطپ بٞ
٢ ٚ ٢زطثضبو حطع
بٞ
٢ اس٥پ قٛؾ يضعث
ٜزطو س٘ا بٔا ،
ٖازبتؾا ْٛؾ ُؿ٘
ٝث ػٛ٘
٣ زبٔ
٤ تب اطٌ
ٜسق س٘ا
ٚ سٙچ پ٥
ٝك اطٌ
٣٤
ٖآ بٞ
تٔبلا
ٖآ بٞ
اض ؽ٤زطپ ضز
ٜزاز فٞبو .تؾا ٗ٤ا ؾا ت زب
ٖا
ٝث
َبج٘ز ؾأت ٥ ؽ
توطق بٞ
٢ ف٘از
ٙث ٥
ٖب ٚ ػبٕترا ٣ ظبؾ ٢ تؿو ضبوٚ
ز ٣٤ٛزك٘ا سٙتؿٞ
ٙو تٚطح س٥ِٛت ّٓػ ظا بت
ٙ ز٥ت٘ .س ١
بٞزطجٞاض ٗ٤ا طٍ٘ب٥ث
ٚ ٣فٙن ضٛٔا ت٥ٕٞا بت بٞضبزٙٞ َٛفا تؼفٙٔ
جّع ٣ فطح ظا ١ زٛرٚ بث .تؾا ٣ّٕػ
تٚبفت بٞ
٢ ٗ٤ا
ُؿ٘ ٝؾ
،
٘اطٍ٘
٣ بٞ
٢ ٣وطتكٔ
ٖب٥ٔ ضز
ٖآ بٞ
زضاز زٛرٚ
.
ّٕٝر ظا جّغ ١ طٔا طث ٣ؾب٥ؾ طٔا
ٞبٍك٘از ٣ طغ٥ؾ ، ٠ ٚ ت٥ٕو
ِٝبمٔ ،٣ػبٕترا تلأبؼت فؼض ،ت٥ف٥و تفا ـطتؿٌ ،٢ضٛن ٣٤اطٌ
ث ٣
ٚض ٤
ٝ فؼض ،٣ِبػ ـظٛٔآ ٖٚظٛٔب٘ ٚ ضبىٕٞ
٢ بٞ
٢
ٗ٥ث ٣ّٕػ ٣ِّّٕا
ٚ
ٝ٤بٔطؾ فؼض .٣ػبٕترا ٢بٞ
هصاو به یذیلو ی : ،ٜبٍك٘از ٖازبتؾا
ٖب٥ٔ َٛحت ،٣ّٕػ ٣ٌس٘ظ ،٣ّؿ٘
٢بٞضبزٙٞ
ٞبٍك٘از ٣ ٤طظ٘ ، ١ ٣٤بٙجٔ
.
1 .
ٖاٛٙػ بث ٣كٞٚػپ حطع ظا ٝتفطٌطث طضبح ِٝبمٔ
ٖاطد٤ا ضز ٣ٞبٍدك٘از ٣دّٕػ ٣ٌسد٘ظ ضز ٣ّؿ٘ ٗ٥ث تلاٛحت بدث
ٝٔب٘طث ٚ فٞٚػپ ٝؿؾٛٔ ت٤بٕح .تؾا ٝتفطٌ ْبز٘ا ٣ِبػ ٣قظٛٔآ ٢ع٤ض
2 ا ّْٛػ ٜٚطٌ ضب٤زبتؾا .
ْب٥پ ٜبٍك٘از ٣ػبٕتر ضٛ٘
٠سٙؿ٤ٛ٘(
،)َٛئؿٔ
zmohammadiz@gmail.com
3 . ضب٥ك٘از
ٝٔب٘طث ٚ فٞٚػپ ١ؿؾؤٔ ٣ِبػ ـظٛٔآ ٜٚطٌ
ـظٛٔآ ٢ع٤ض
،٣ِبػ m_farasatkhah@yahoo.com
ههذمه لئسه ىبیب و ه
٤بضف ٜبٍك٘از ٣
ٝو تؾا ٣ػبٕترا ٣ّؿ٘ ظثاٚض
ٝث تضٛن
ٖٚضز
ُؿ٘
بٞ
ٖب٥ٔ ٚ
ُؿ٘
بٞ
ٖآ ضز
ٖب٤طر
ٔ ٣ ٤ سثب
ٚ ت٤ط٤سٔ
،
ٝٔب٘طث ض ٤ ع ٢ ٣ٞززب٤ ، - ٢ط٥ٌزب٤
، فٞٚػپ
ٚ
ٖآ ضز ٣ههرت تبٔسذ
ٝث تسق ط٥حأت ط٤صپ تؾا . ُىق ٣ّؿ٘ تلأبؼت ك٤طع ظا ٣ٞبٍك٘از ًٙٞطف
ٔ ٣
ٌ ٥ زط َٛحتٔ ،
ٔ ٣ زٛق ُٕػ ٚ
ٔ ٣
ٙو س طث ٚ كٙىٕٞ
٣ بٞ
٢ ٖب٤طر ٣ّؿ٘ ٣ٍ٘ط٥پ ضز ٖب٥ٞبٍك٘از
ٔ ٣ ٤ سثب .
ّوبق ١
ٚ ٣ٞبٌآ بٔ ًٙٞطف
ٝث غؾاٚ
١
ٚ بضف ىق بضف ضز ُ
ٔ ٣
ٌ ٥ زط . ٢سٙٔبضف ٚعر1
٣ٌػ٤ٚ
٢بٞ
٣تؿٞ
.تؾبٔ ناضزا ٚ ؼبؿحا ٚ ٣واضزا ٢طٔا ٜبٍك٘از ٢بضف
، ٚ ٣تذبٙق ،٣فعبػ ا
،٣عبجتض
ٝ٘اضٚبٙف ،
تؾا ٣ػبٕترا ٚ ٢ضبزٙٞ
ظا ٝو
٘
ٛح ٠ ،َبٕػا ،تبجؾبٙٔ ،تؿ٤ظ
ٚ تاطعبذ ،ٛزك٘از تب٥ثطزت
زبتؾا ٚ
ٝٔب٘طث ض ٤
ٖاع ٚ ش ٢
ٖبؼف٘
ٜبٍك٘از ٣٘ٚط٥ث ٚ ٣٘ٚضز ٣ٔطث
زع٥ذ . بضف ظا
ٝثطزت بٞ
ٔ ٣
ٚض ٤ س ٚ
طٍ٤ز ضبث ٓٞاطف اض ٖبىٔا ٗ٤ا ٣ٔ
سٙو
ٖاٛتث بت ٝث
ٝثطزت بٞ
٢ بٙؼٔ ف٤ٛذ زاز
.
ضٛفِٛ ٢طٙٞ
(2
1991 )
ٝؼٔبر ؼبٙق ٢ٛؿ٘اطف
،
ٙؾ ٚ زاز ظؿث اض بضف ك٤طع ظا ضٛٔا ح٥ضٛت ت
اض زٛذ ٢اضآ ضبثضز
٠ زطو ٝضطػ ٣ػبٕترا تب٥ح ٢سٙٔبضف .
ٗ٤اطث ،ؼبؾا ظا بضف ظا ٝ٤لا ٝؾ ُلاسح
بل ٓٞ
ُث :س٘ع٤بٕت ١٤لا
َٚا ظا ؼبٕت بٞ
ٚ ؽح بٞ
٢
ٔ ٣ِٕٛؼٔ
ب
ٝث
ٓٞ
ٔ ٣ سؾض .
ْٚز ١٤لا ك٤طع ظا
ٖبٕتفٌ
بٞ
٢ ٣٤بٕ٘ظبث فّترٔ
ٔ ٣ زٛق
ٚ ١٤لا ؾ
ْٛ
ظا ٖٛحكٔ ٚ ظ٥ؿث ،٣ٕؾضط٥غ طتك٥ث
ٝثطزت بٞ
٢
ظ ٤ تؿ ١ تؾبٔ
ٝ٤لا ٗ٤ا . ٣ٌس٘ظ َبٕػا ظا
طٔظٚض ٜ تئك٘
ٔ ٣
ٌ ٥ زط
ٚ ٢بضف ؼبؿحا بٞ
،
ٍ٘ا ٥ ـع بٞ
،
،٣٘بؼٔ
،تلا٥رت ػاست
٣ بٞ
ٚ
ٞبٌآ ٣ بٞ
٢ .تؾبٔ ٖبٟٙپ
ٗ٤ا ظا غم٘
١ ٖب٥ث ٢اطث ٢طظ٘ تٕ٤عػ
ّٝئؿٔ
ٜطٟث
ٔ ٣
ٌ ٥ ط ٤
ٓ .
ٝو تقاز ٝرٛت س٤بث ضز
ٜبٍك٘از بٞ
٢ بٔ
- ضز ٝچ ٚ ٣٤ٛزك٘از ٣ٌس٘ظ حغؾ ضز ٝچ
٢ضبو ٣ٌس٘ظ حغؾ
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ؽ٤ضست طٔا ّٕٝر ظا ٚ
فٞٚػپ - ٢بٞبضف طث ٣ٕؾض ٢بٞضبتذبؾ
٣ٕؾضط٥غ بؾ
٤
ٝ
ٝتذاس٘ا س٘ا ؼبٔطثبٞ ط٥جؼت ٝث . ( 3
1987 ) ؾ ٥
ٓتؿ بٞ
٢ ٝث ٢زب٤ظ ُ٤بٕت بٔ ٣ٕؾض
ٜطٕؼتؿٔ
4ٖزطو س٘ضاز ٖبٟر تؿ٤ظ .
ٝرٛت بث ٝث ؿمت ٥
ٓ سٙث ٢
ٝؾ ضٛفِٛ ٣٤بت
ٔ ٣
ٖاٛت
ٚز ٢بضف تفٌ
بث ٝؾ ٢بضف ف٥ؼضت تجؾ ٣ٕؾض ٣تظّغ
ٔ ٣ زٛق ٗ٤ا .
ٝتى٘
ٛح٘ ٝث ظطع ضز ٢ضاس٤سپ ضازا
٠ ٣ٕؾض
ٜسٞبكٔ ٜبٍك٘از
ٔ ٣ زٛق
ٝو ٣ِبػ ـظٛٔآ عوطٕتٔ ْبظ٘ ظا ٣قب٘
، تاضطمٔ
ظثاٚض عٛ٘ ٚ
، تب٥ثزا
1. spatiality 2. Lefebvre Henri 3. Habermas 4. colonisation
ٚ ٝ٥مث بت ؽ٥ئض ظا ٣ٞبٍك٘از ٖاط٤سٔ ةبرت٘ا عٛ٘ ٚ ٣ٕؾض ق
٥
ٜٛ
بٞ
٢ ٣ت٤ط٤سٔ
ضز ٢طجٞض هجؾ ٚ
.تؾا ٜبٍك٘از ضز
بضف ٣ٕؾض ٢بٞ
ٝمجع سٙث ٢
ٜسق ٚ ٝ٘ ٣عبجض٘ا
ٔ ٣
ٖاٛت
ٝث ضٛع سٔآضبو ت٤ط٤سٔ
زطو ٚ طحؤٔ ٚ ضاس٤بپ ٣ٕظ٘
ٝث زضٚآ زٛرٚ
ٚ ٜسٔآطث طتك٥ث ٝو ٝؾ ٢بضف ٝ٘
َبٕػا ظا ٚ ثطزت ١ ظ ٤ تؿ ١
،تؾا ٖب٥ٞبٍك٘از زٛذ
ٜطٔظٚض ٣ٌس٘ظ
ٖآ بٞ
٢اطث اض
ُ٥هحت ٚ ٚ طحؤٔ ؽ٤ضست
ّٓػ ظٛٔآ ٢ ٚ
ّٓػ ظضٚ
٢ طؾ ضبق ٣ٔ
زضاٚضبٞ طٌا .سٙو ٚ
زضٛفؿوآ
ٜبٍك٘از طٍ٤ز ظا
،س٘ع٤بٕتٔ بٞ
ٖآ ُ٥ِز زاستٔا
٣٤بضف ٚ ٢بضف شٛف٘
ؾ ١
ٞبٍك٘از ٣ ٚ تاضطمٔ بت تؾا ٖبقزٛذ ٣ػبٕترا ٚ
آ ٥٤
ٗ
ٝٔب٘
بٞ
ٚ
.٣ٕؾض ٢بٞضبتذبؾ ٝؾ ٢بضف
ّٕٛٔ
ظا
« ٢ظاطثازٛذ »
ت٥للاذ ٚ ٚ
تؾا عٛٙت
ٚ طتك٥ث ٣ٌػ٤ٚ
.زضاز ٣ػبٕترا ٗ٥ٙچٕٞ
ضز
ِبؼف ٥ ت بٞ
٢ ٢سٙثسو تبعبجتضا ٚ ٝ٘بجّعٚاز ـٛرزٛذ سك٘
٠
ٛزك٘از ٚ
ُىق زبتؾا ٣ٔ
ٚ زط٥ٌ
٢بضف
ٖآ
َبٕػا ظا ٜسٔآطث ٚ
ٖٚضز تاضبىتثا ـٛر
، ظثاٚض ظا ٜس٥٤ٚض
٣ٕؾضط٥غ تفٌ
ٚ تؾا ٣ّٔبؼت ٚ ٣٤ٌٛ
.
ٝث طظ٘
ٔ ٣ سؾض ف٥ؼضت ظا ٣قب٘ ط٤ظ ُٔاٛػ ـٚسرٔ ب٤
٣ٌس٘ظ ضز ٝؾ ٢بضف ٖسق
تؾا ٢ظٚطٔا ٣ٞبٍك٘از :
ـٚسرٔ ،٣ّ٥هحت تفا ـظٛٔآ ت٥ف٥و ٖسق
ٚ فٞٚػپ ضز
ٜبٍك٘از بٞ
،
ٓو طحا ٖسق ٣كرث
ؽ٤ضست
، نضسٔ
اطٌ
٣٤
ٛزك٘از
،
ٓو
ً٘ض
ِٝبمٔ ،٣٤ٛزك٘از ٣ٌس٘ظ ٖسق
ٌ ٢ضٛن ٣٤اط
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣
، ث ٣ بٕت ٤ّ
٣
،ؽ٤زطپ ضز تٔبلا ٝث
ٌزضٛذطؾ ٣
بٞ
شٛف٘ ٚ اس٘
ق ت ٗ ؼلاو بٞ
، تلابمٔ
ْب٥پ ظا ٣ِبذ ،
ث ٣ طحا ٖسق فٞٚػپ ،بٞ
٣ّٕػ تلطؾ
،
ٚ ُؼر َبحت٘ا ٚ ْبؿلا زطوضبوػو ٢ بٞ
٢
٣ّٕػ ٚ ٣ٞبٍك٘از .
ٝ٘بفؾأتٔ
ُٔاٛػ ٗ٤ا
ٜبٍك٘از تجخٔ ط٤ٛهت ٚ
ًبتجؿ٘ ٝ٤بٔطؾ
ٕترا ةٛذ ٣ػب
ا اض ٖبىٔ ٗ٤ ٖاط٤ا ضز
،زطج٘ ٗ٥ث ظا طٌا ٣ٕذظ
ٔ ٣ سٙو . ٗ٤ا جحث ،ِٝٛمٔ
٣ّنا فٞٚػپ ضبح ط
تؾا
ٝو ٝ٘
ٝث تضٛن
ّٝف ا ٢ ظٙٔ ظا ٝىّث ط
ُؿ٘
بٞ
٢ ٣ٞبٍك٘از ٖآ ٝث
٣ٔ ٝتؿ٤طٍ٘
اط٤ظ ؛زٛق
بضف تلاىكٔ ظا ٣كرث ٚ
ٕٝغِ ظا ٣قب٘ ٣٘اط٤ا ٜبٍك٘از ضز بٔ ٢ظٚطٔا ًٙٞطف تلأبؼت ٖس٤ز
ٚ ٣ّؿ٘ تب٥ح ٚ ٣ِٛع تبجؾبٙٔ
ٖب٥ٔ ٣ضطػ ٣ّؿ٘
٣ػبٕترا ٢بٞبضف ضز .تؾا
نیطیپ ة صهوضپ
بث ٜبٍك٘از ٢بضف ضز ٣كٞٚػپ طتٕو
ٝث ٝرٛت تؾا ٜسق ْبز٘ا ٣ف٥و ـٚض ٚ ٣ّؿ٘ تلاٛحت
.
( ٜاٛرتؾاطف 1389
) ضز ٣ؾضطث
« قلاذا ٜبٍ٤بر
ٝفطح ا ٢ ٣ِبػ ـظٛٔآ ٚ ٜبٍك٘از ت٥ف٥و ضز »
بث
٣ف٥و ـٚض ،
تبػلاعا ظا اض
هٔ ك٤طع ٚ ٣فبكتوا ١جحب
٘٥
ٕٝ
ضبتذبؾ ٤
ٝتفب ٢ضٚآزطٌ
ٜزطو .تؾا
،ٝؼِبغٔ ٗ٤ا ضز 42
ظا طف٘
7 ٜٚطٌ
ش ٢
ٖبؼف٘
٣ِبػ ـظٛٔآ بؼّغٔ(
)٢س٥ّو ٖ ـٚض ٝث
ٕٝ٘ٛ٘
ٌ ٥ ط ٢
ٌِّٛ ٚ سٕٙفسٞ
١ ةبرت٘ا ٢طظ٘ عبجقا بث ٣فطث س٘سق
ُ٥ّحت .
ٜزاز بٞ
ع٥٘
بث ا ؾ فت ب ظا ٜز ٤طظ٘
١
٣٤بٙجٔ
تفطٌ تضٛن 1
فٞٚػپ ٣ّنا ١ِٛمٔ .
« ٣ِبػ ـظٛٔآ ٢ظبث »
بث ٝو تؾا
ِٝٛمٔ
بٞ
٢
،٣غ٥حٔ ظ٤اطق ،٣ّػ تبجرٛٔ
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
٢
ٔظ ٥
ٝٙ
ا ٢ ٣٘بؿ٘ا ت٥ّٔبػ ، بٞسٔب٥پ ٚ
زضاز طبجتضا .
ٝز٥ت٘
ا٤
ٙ ى
ٝ ٣ت٥ؼضٚ ٖاط٤ا ضز ٣ِبػ ـظٛٔآ ٚ ٜبٍك٘از ،ّٓػ ت٥ف٥و
ٝث تسق فِبچ ع٥ٍ٘اطث اس٥پ
ٚ ةّٛغٔ ْبظ٘ ٚ ٜزطو طحؤٔ
٢ ف٥و ٗ٥ٕضت ٚ ٣ثب٥قظضا ٢اطث ٤طظ٘ .تؾا ٝتفب٥٘ ضاطمتؾا ت٥
١
ظا ٝتؾبذطث
ٜزاز بٞ
ح٥ضٛت
ٔ ٣ سٞز ظا ٣ى٤ ٝو
ّنا ٣ طت ٤
ٗ طبم٘
ؾآ ٥ ت صپ ٤ ط
ٝؼؾٛت ،
ٗتفب٥٘
ًٙٞطف
ت٥ؼضٚ ٚ ٣ثب٥قظضا جحث
ٍ٘اطث ٥ ع تب٥للاذا
ٝفطح طٌ
٢ ٢بمتضا .تؾا ٖاط٤ا ٣ٞبٍك٘از ٚ ٣ّٕػ
٣ِبػ ـظٛٔآ ٚ ٜبٍك٘از ،ّٓػ ت٥ف٥و ْٚاسٔ
، ١ؼؾٛت ْعّتؿٔ
ٖٚضز اظ ٢ تؾا ٣ثب٥قظضا ًٙٞطف
ٝو
ٝث ١ثٛ٘
زٛذ ٢بٞضبتفض ٚ تب٥حٚض سٙٔظب٥٘ زٛذ -
٣ثب٤ظضا
، زٛذ - ٝث ٣٘ٚضز ْاعتِا ٚ ٣ٕ٥ظٙت
ت٥ف٥و ٖب٥ٔ ضز ش
٢
ٖبؼف٘
ّٓػ ،٣ِبػ ـظٛٔآ ٚ ّٓػ ٣للاذا ْبظ٘ .تؾا ٣ِبػ ـظٛٔآ ٚ
ؽىؼٙٔ
٣٘ٚضز ٢بٞضبزٙٞ ٠سٙٙو
ٞبٍك٘از ٣ -
ٝفطح ا ٢ زٛذ ٢ٛؾ ظا ٣للاذا سٟؼت ؼبؿحا ٚ
طح
ٝف ا ٢ بٞ
٣ههرت ٢بٞزبٟ٘ ٚ
ٖآ تؾبٞ
ٝو زٛذ ،ٖآ ؼبؾا ٚ ٝ٤بپ ٚ -
٣ٕٟف
ٝفطح ا ٢ ضٛجػ ٚ
٣تك٥ؼٔ ْٟٛفٔ ظا تؿو
ضبوٚ
.تؾا ٣ّٕػ
ؼ٘بل ٣ زاض ( ٖاضبىٕٞ ٚ 1392
« ) ّٓػ بت ٣ٞبٍك٘از ّٓػ ظا :ّٓػ ضز ٣ٍٙٞطف َٛحت
٣ٞبٍك٘ازبؿپ »
اض ؼِبغٔ بث ١
َلاستؾا ٚ ٢زبٙؾا ٣ّ٥ّحت
ٜزطو ٣ؾضطث س٘ا
ّٓػ ضز . س٥ِٛت ٣ٞبٍك٘از
ضز ضٛهحٔ ّٓػ
ٜبٍك٘از بٞ
ـظضا بث عٛ٘ ظا ٣٤بٞضبزٙٞ ٚ زضاز ٣ٕو طبجتضا ٝؼٔبر ٢بٞ
تفطؼٔ
تذبٙق ٣ اض ٖبِٕبػ ضبتفض َطتٙو ٣ّٕػ ْبظ٘ ٖٚضز ظا
ٔ ٣ سٙو
، ٣ٞبٍك٘ازبؿپ ّٓػ ضز بٔا
غثاض ١ ٣ٔ ف٥پ ٣٤بر بت ٝؼٔبر بث ّٓػ ُٕػ تٔٛىح ٚ ضاظبث بث ْبٍٕٞ ٝو زٚض
ٔ ٣ سٙو
ّػ ٚ ضز ٓ
س٥ِٛت ٣ػبٕترا طتؿث ٣ٔ
زٛق ٣ّٕػ ْبظ٘ ٖٚط٥ث ظا ٣٤بٞضبزٙٞ ٚ
،
ٜضبظ٘
طٌ
ٖبِٕبػ ضبتفض تؾا
ظا .
ٝو بز٘آ زطثضبو ّٓػ بث تؼٙن ٚ ضاظبث ٢بٞظب٥٘ غفض زضاز طبجتضا
،
ٝث غجت ط٥٥غت ع٥٘ ّٓػ ًٙٞطف ٖآ
ٔ ٣ سٙو . ضز ظا ٝو ٝؼٔبر ٣ٍٙٞطف َٛحت فلاذطث ٝز٥ت٘
زبٔ
٢ اطٌ
٣٤ ٝث زبٔاطف ٢ اطٌ
٤ ٣ ف٥پ
ٔ ٣ زٚض ّٓػ ًٙٞطف ،
ٝث ٢ٛؾ زبٔ
٢ اطٌ
٣٤ .تفض سٞاٛذ ف٥پ
1. Grounded Theory
( ٢سٕحٔ
1393 ) ٣ؾضطث ضز ٣ف٥و
« ٣ٞبٍك٘از ُؿ٘ ٝؾ ضز ٣ٍٙٞطف ٣ٌ٘ٛطٌز »
ٜزاز بٞ
اض ظا
١جحبهٔ ك٤طع
٘٥
ٕٝ
ضبتذبؾ ٤
ٝتفب ٢ضٚآزطٌ
ٜزطو .تؾا
ٝجحبهٔ
ٖبٌس٘ٛق ظا
ٖب٥ٔ
ُؿ٘
بٞ
٢
ٝؾ ١٘بٌ
ػبٕترا ّْٛػ ٖازبتؾا تِٚز ٜبٍك٘از فق ٣
ٖاطٟت طٟق ٣
ٝث ـٚض
ٕٝ٘ٛ٘
ٌ ٥ ط ٢ سٕٙفسٞ
ةبرت٘ا .س٘سق
ٜزاز بٞ
ع٥٘
بث 34 .س٥ؾض ٢طظ٘ عبجقا ٝث طف٘
ضاصٌسو ٢
، داطرتؾا
ٜزاز بٞ
ٚ
ٖبٔظبؾ
ٞز ٣
ٖآ بٞ
ظا ٜزبفتؾا بث
ْط٘
ضاعفا ؽّعا ت ٣ .
1٢آ تفطٌ تضٛن .
ضز فٞٚػپ ٣٤بٟ٘ ُ٥ّحت
ِسٔ تِبل ٣ ضز ٣ٍٙٞطف ٣ٌ٘ٛطٌز ٣٘بتؾاز ط٥ؾ ظذ بث ٢طظ٘
ـطتؿٌ تٟر ث
٣ ضبزٙٞ
٢ س٥ِٛت
ٖٛٔاط٥پ ف٘از َبمت٘ا ٚ سپ
٤ س ٠ بمتضا ٚ ٣ثب٤ظضا ،ةصر ٢عوطٔ
٢ ضاس٤سپ ٜبٍك٘از ٖازبتؾا ٣ّٕػ
سق . ضز ًٙٞطف شٛف٘ ٝز٥ت٘
زبٔ
٢ اطٌ
٣٤ ضز ٖآ ـطتؿٌ ٚ
ٔ ٥ب ٣ع ٖب٥ٞبٍك٘از ٖ
ُؿ٘
بٞ
تٛل
ٚ تفطٌ
ٍ٘ا ٥
ٜع بٞ
٢ .س٘اض ٝ٥قبح ٝث اض ٣ّٕػ ٠ع٥ٍ٘ا ٚ ٢زبتؾا فٙٔ ،٢زبٔ
ث ٣ف٥و ٝث ٝرٛت ب ـٚض ٖزٛث
،
ٝث طظ٘
٤
ٝ بٞ
ٚ ف٥پظا ٢طظ٘ ةٛچضبچ ؼت
٥٥
ٗ
ٜسق ٗ٤ٚست ٢اطث
ٝ٥ضطف ٢ظب٥٘
ٚ تؿ٥٘
ٝث فٞٚػپ ٢بٞسٙ٤اطف ضز ت٥ؾبؿح ضٛظٙٔ
٣ٔ
ٖاٛت ظا پ٥ ف
ٔظ ٥
ٝٙ
بٞ
٢
ٜزبفتؾا ٢طظ٘ ٚ ٣ٟٔٛفٔ
زطو ( ٣ؼ٘بل
،ٖاضبىٕٞ ٚ زاض 1393
: 32 ) . حغؾ ضز ٝو ٢طظ٘ ت٥ؾبؿح
تضٛن ٣ٟٔٛفٔ
ٔ ٣
ٌ ٥ ط ز ٢بٙؼٔ ٝث
«
ٙؼٔ
ب ضاز طو ٖز
ٜزاز بٞ
٤عزت ٚ ١ طنبٙػ ظا طٛثطٔ طنبٙػ
زطف ٝو تؾا طٛثطٔب٘
٣ٔ ٖآ بث س٘اٛت
طظ٘
٤
ٝ ا ٢ ٚ ٣ٙغ ٣ٟٔٛفٔ طظ٘ ظا ٝو سٞز ٝئاضا ٣٤بٙجٔ
٣جؾبٙٔ ْبزؿ٘ا
ٝتقاز سقبث » ؼاطتؾا(
ٗ٥ثضٛو ٚ2
،3
1390 : 39 .)
٣ى٤ ظا جحبجٔ
ٚ
ُئبؿٔ
حطغٔ
ضز ةبث ط٥٥غت بٕترا ٣ٌ٘ٛطٌز ٚ ٣ػ
ٗ٥ٙچٕٞ ،
ْٚاست
ًٙٞطف
ضز ظٛح ٠
ّْٛػ ٣ػبٕترا
ٚ ٣٘بؿ٘ا
ٖطل تؿ٥ث
ٚ
ٓى٤ ضز
ٖب٥ٔ
ٖاطىفتٔ
٣ػبٕترا
ٝتؿرطث ،
تٚبفت
ٚ وضبؼت
ٜٚطٌ
بٞ
٢ ط٥پ
ٚ
ٖاٛر طث طؾ
ًٙٞطف
ٚ تبٔبظ٘
٢ضبزٙٞ
٣ٌ٘ٛبٌ٘ٛ
تؾا
ٝو
َٛهحٔ
ٜضٚز بٞ
ٚ ظ٤اطق ٣٘بٔظ ٣تٚبفتٔ
ٝو تؾا ضز
قبجغ٘ا بث ظ٤اطق
ٜظبت
ٚ ٢بٞظب٥٘
ٌ
ٜٚط
٣ػبٕترا
،س٤سر
ٜسٙؿثب٘
ٚ ضز ٣ذطث زضاٛٔ
ضبٌظبؾب٘
تؾا .
ثاط٥ٔ
٣ٍٙٞطف
ُؿ٘
بٞ
٢
ُجل پ ضز ٣ ط٥٥غت ظ٤اطق ٣غ٥حٔ
ٚ ٣ػبٕترا
ٚ ٢ضبٌظبؾ
ٝؼٔبر
بث ظ٤اطق
،س٤سر
ٜاٛذ
ٜاٛذب٘
بث ٣تبرضز ط٥٥غت ٣ٔ
سثب٤ . طهٙػ ٣ّنا ضز
ٗ٤ا
،تاط٥٥غت
ُؿ٘
بٞ
٢
ٖاٛر طت
ٝؼٔبر سٙٞاٛذ زٛث
ٝو فسٞ
٣ّنا طپ
َبمت٘ا ١ؾٚ
ًٙٞطف سٙتؿٞ
. ط٥٥غت ٣ػبٕترا غ٤طؾ
1. Atlas-ti 2. Astrus 3. Corbin
ٚ ك٥ٕػ ضز
ٗ٤ا سٙ٤اطف
ٔ ٣ س٘اٛت
َلاتذا ٢سر زبز٤ا سٙو
ٚ ط٥٥غت
ٚ تٚبفت ٣ؼ٥جع
ًٙٞطف ٣ع
ُؿ٘
اض
ٝث فلاتذا
ٚ
ّٝنبف ضز ث ٥ فٙ
بٞ
، ـطٍ٘
بٞ
،
ٖبٔضآ بٞ
، ـظضا بٞ
ٚ ٢بٍِٞٛا ٢ضبتفض
ضز
ٖب٥ٔ
ُؿ٘
بٞ
ٚ وضبؼت ٢بٞ
٣قب٘
ظا
ٖآ
ُ٤سجت سٙو . ث جح ط٥٥غت ـظضا بٞ
ٚ فبىق
ٖب٥ٔ
ُؿ٘
بٞ
ضز ؼب٥مٔ
٣٘بٟر
ٝث
ٜضٚز بٞ
٢ طنبؼٔ
ٚ تاط٥٥غت ٣ػبٕترا سؼث
ظا تؼٙن ٣
ٖسق
ٚ
ٖب٤طر ؼؾٛت ١
٢زبهتلا ٣ػبٕترا طٛثطٔ
تؾا
ٚ تػطؾ
ٖآ سؼث ظا
ًٙر ٣٘بٟر
ْٚز
ٚ ضز ١ٞز 60 ضز غٔاٛر
٣ثطغ حطغٔ
تؾا (
1طىث ، 2000 تضبٍّٟٙ٤ا ؛
ٖٛؿٔاطثآ ٚ2
، 3
1378
؛ قٚض
4ٝ
، 1384 .)
ٓ٤بٟ٘بٔ
( 5
1380 ) سمتؼٔ
تؾا ـظضا بٞ
٢ س٤سر زضٚآطف ٠
ْٛتحٔ
ٚز
ٖب٤طر ط٥٥غت ٣ػبٕترا
ٖلاو سٙتؿٞ
: 1 .
ٖب٤طر ضٟٛظ
ُؿ٘
بٞ
٢ س٤سر
؛ 2 .
ٖب٤طر
ٝؼؾٛت
ٚ
َٛحت ٣ػبٕترا
ٝو
ُئبؿٔ
پ٥ ف ث ٥ٙ
٣
ٜسك٘
ٚ ٢س٤سر اض ضز
ُثبمٔ
طر ٤
ٖب بٞ
٢ ٢طىف
ٓوبح ضاطل
ٔ ٣ سٞز
ٚ ٢ٍِٛا ٢س٤سر اض
٢اطث ت
ُ٥ّح
ٔ ٣ سجّع .
ٝث طظ٘
ٔ ٣ سؾض ط٥٥غت
ٚ ٢ضٟٛظٛ٘
ـظضا بٞ
ٚ هجؾ بٞ
٢ ٣ٌس٘ظ
ٚ
،طىفت
٣ٌػ٤ٚ
ُؿ٘
بٞ
٣٤ سٙتؿٞ
ٝو پ ٣ پضز ٣
ٝث ضٟٛظ
ٔ ٣ سٙؾض .
پ ٣ ٤ زضٛث ط ٤
6ٛ بث ٢زطى٤ٚض ٣ٙ٥ػ
ٝث
ٗ٥٥جت تبضضبؼت ٣ّؿ٘
تؿحطث
ٜبٍ٤بر ٢زطجٞاض
ٚ ٢طهػ
طٞ
ُؿ٘
ضز
ٝغثاض بث
ٝػٕٛزٔ
ا ٢ ظا غثبٙٔ
ٚ زطج٘
ُؿ٘
بٞ
٢اطث زبفتؾا ٠ ٢ضبهح٘ا ظا
غثبٙٔ
ضٛوصٔ
ٔ ٣ زظازطپ . ٣ؼثبٙٔ
ٝو غلاٚضز
َٛهحٔ
ظ٤اطق ٣ر٤ضبت طٞ
ُؿ٘
تؾا
ٚ تؾز ٤ ثب ٣
ٚ
ٜطٟث ضازطث ٢ ظا
ٖآ
ْعّتؿٔ
٣ػٛ٘
ت٤ٛٞ
ٚ
ٓٞ
٣ٍتؿث ٣ّؿ٘
تؾا
ٝو ظا ٢ٛؾ ٤ ه
ُؿ٘
ٝ٥ّػ
ُؿ٘
بٞ
٢ ت٥لض
ٖبٔظبؾ
ٔ ٣ ٤ سثب .
ٛ٤زضٛث
ُؿ٘
اض
ٝتذبؾ ٢ا
،٣ػبٕترا
ُنبح زبضت طث طؾ غثبٙٔ
٢زبهتلا
ٚ ٣ٍٙٞطف ضز
ُذاز
٘اس٥ٔ
٣
ٗ٥ؼٔ
ٔ ٣ س٘از ضبل ٚ ُوٛت(
٣ ،زاػ٘
1385 .) زبمتػا ٝث
ٚا
،
ْبظ٘
٣ػبٕترا ٢زاطفا
اض
ٝو ضز
ؼلٛٔ
٥ ت بٞ
٢ ٣فّترٔ
ت٥ثطت
ٜسق س٘ا
، ضز
ٞبٍ٤بر ٣
ٝثبكٔ
ٔ ٣ س٘بك٘
؛ سٙ٘بٔ
٣٘ازبتؾا
ٝو نضسٔ
ب٤ جتطٔ
١
٣ّٕػ ٣تٚبفتٔ
س٘ضاز
، بٔا تؿپ ٣٘بٔظبؾ ٤ ى ٣٘بؿ
ٝث سٟػ ٠
ٖآ تؾبٞ
.
ٗ٤ا زاطفا
ٝث
ُ٥ِز ثطزت ١ ٢ضبو ٤ ب
بمتضا ظا
ٜاض ٢بٞ
فّترٔ
ٝث ت٥ؼلٛٔ
نبذ ٣ ؾض ٥
ٜس س٘ا . ضز
ٗ٤ا
،ت٥ؼضٚ
فلاتذا
ُؿ٘
بٞ
، ٢اٛػز
٣ٕ٤سل ط٥پ
ٚ
ٖاٛر
،تؿ٥٘
ٝىّث عاع٘
ٖب٥ٔ
ؼلٛٔ
٥ ت بٞ
٢ ٣وضسٔ
تٚبفتٔ
ب٤
ٝث تضبجػ ز ٤ طٍ
عاع٘
ٖب٥ٔ
1. Beker 2. Engelard 3. Abramson 4. Roche 5. Mannheim 6. Pierre Bourdieu
ٚز ت٥ؼلٛٔ
٣ثب٥ٕو نضاسٔ
لبذ تؾا
؛
ٗ٤اطثبٙث
، ٣ّنا ١ّئؿٔ
ُؿ٘
بٞ
غ٤ظٛت طثاطثب٘
بٔطؾ ٤
ٝ بٞ
٢
،فّترٔ
ٝث
ٚ ٤
ٜػ ضز تضسل ٠ظٛح
ٚ تٚطح ٖب٥ٔ
ُؿ٘
بٞ
ضز
ٔ٥
ٖاس بٞ
٢ فّترٔ
تؾا
ٝو أكٙٔطؾ
تبضضبؼت ظا
ّٕٝر تبضضبؼت ٣ٍٙٞطف
ٖب٥ٔ
ٖآ تؾبٞ
.
ٛ٤زضٛث ( 2001 ) ضز ةبتو
«
ٖبؿ٘ا ٣ٞبٍك٘از
1»
ُ٤لاز
ٖاطحث ٣ّ٥هحت اض
ٝفبضا س٥ِٛت ف٘از
ٖبٍتذٛٔآ
، ث ٣ ضبجتػا ٢
ٗ٤ٚبٙػ
ٚ نضاسٔ
٣ّ٥هحت
،
ٚ
ث ٣ ضبجتػا ٢ ؼلٛٔ
٥ ت بٞ
٢
،٣ٞبٍك٘از
ٝث
ٚ ٤
ٜػ ؼلٛٔ
٥ ت بٞ
٢
ٜزض
ٗ٥٤بپ ٣ٔ
س٘از
ٝو
ُغبكٔ
ٖآ بث تؾبٙتٔ
.تؾا ٜسك٘ زبز٤ا ع٥٘
ضز ظثاٚض
ٖب٥ٔ
ظٛح ٠ ـظٛٔآ
ٚ ظٛح ٠ ٢زبهتلا ٤ ب ضز كثبغت
ٖب٥ٔ
ٗ٤ٚبٙػ
٣ّ٥هحت
ٚ ؼلٛٔ
٥ ت بٞ
٢ ٣ّغق
ٔ ٣ ت
ٖاٛ
أكٙٔطؾ ٣ّنا فجٙر بٞ
٢ س٤سر ٣ػبٕترا اض تفب٤ .
ع٘ٛتؾا ضز 2
حطق فبفق طت ٢ ضز ضبث ٠ غثاض ١ ت٥ؼلٛٔ
٣ػبٕترا وضبؼتٔ
ُؿ٘
بٞ
ٚ عٛلٚ
تلاٛحت ٣ػبٕترا ضز
١نطػ ؼبؿح
ٜبٍك٘از
ٔ ٣
ٛ٘
٤ سؿ :
ٜبٍك٘از
ُحٔ
َاسر بٞ
ٚ فوبكو بٞ
٣٤
تؾا
ٝو ٣٤ب٤ٛپ لبذ
ٖآ ؽىؼٙٔ
سٙٙو ٠ تثبلض
ٖب٥ٔ
٤بٔطؾ ١ ٣ٍٙٞطف
ٚ ٤بٔطؾ ١ ٢زبهتلا تؾا
ٝو ضز اضٚ
٢ غّؾ ١ ٣تبمجع ضاطل
ٔ ٣
ٌ ٥ زط (
،ع٘ٛتؾا 1379 : 344 ) .
ٝث طظ٘
،ٛ٤زضٛث
ٝث ٝرٛت بث ةضبزت
٣تٚبفتٔ
ٝو
ُؿ٘
بٞ
٢ فّترٔ
٣ٞبٍك٘از ظا
ت٥ؼلٛٔ
ٚ
ٜبٍ٤بر زٛذ ضز
ّٝؿّؾ تتاطٔ
ٞبٍك٘از ٣ - تؿحطث
ٝتقض
ٚ
ٗ٤ٚبٙػ ٣ّ٥هحت
ٚ تاظب٥تٔا ٢زبٔ
-
،س٘ضاز بث ا ٤
ٝىٙ
ٞ
ٕٝ
ٝث ه٤
ٖاس٥ٔ
ب٤
ٜظٛح (
ٜبٍك٘از )
ٔ كّؼت سٙتؿٞ
، فبىق
ٚ وضبؼت
ٖب٥ٔ
ٖآ بٞ
زبز٤ا
ٔ ٣ زٛق
ٚ
ُؿ٘
بٞ
٢ ع٤بٕتٔ
٣ٞبٍك٘از
ٝث
ٝضضبؼٔ
بث
ٗ٥٘اٛل
ٖٚضز ظٛح ٠ لبذ زٛذ
ٚ ٣تح ظٛح ٠ ؾٚ
٥ غ طت
ٝؼٔبر
ٔ ٣ س٘ظازطپ
ٝو ز٥ت٘
١ ٣٤بٟ٘
،ٖآ ط٥٥غت غضٚ
زٛرٛدٔ
ضز
ٔ ٥
ٖاس بٞ
٢
فّترٔ
٣ػبٕترا تؾا
. ٣ؼ٥جع تؾا
ٝو تب٥ٙٞش
ٚ تاضبظت٘ا
ُىق
ٝتفطدٌ
ضز
ُؿ٘
٢بٞ
ٛ٘
بث
غثبٙٔ
ضز ؼطتؾز
ٚ بر ٤
ٜبٍ
بٞ
٢ ٣ػبٕترا ؼلاٚ
٣
ٖبق ف٥ث ظا
ُؿ٘
بٞ
٢
ٗؿٔ
ضز
ٝٙحن ضز زبضت
،تؾا ظبتك٥پ ط٥٥غت ضز
ٜظٛح بٞ
٢ فّترٔ
،٣ٍٙٞطف
،٣ّٕػ
،٢طٙٞ
،٣ؾب٥ؾ ٣جٞصٔ
...ٚ
سٙتؿٞ
.
بث ًاطهحٙٔ ُؿ٘
نلأ
بٞ
٢ ٣ٙؾ ،٣ى٤غِٛٛ٥ث ٣ٕ٤ٛمت ٚ
ُثبل بٕت ٤ ع تاط٥٥غت ٝىّث .تؿ٥٘
بٞزاس٤ٚض ٚ غ٤بلٚ ،٣ػبٕترا ٚ تاطعبذ ٚ
ٝثطزت بٞ
٢ ضز نطتكٔ
تضٛن سٙث ٢ ٣ّؿ٘
طظ٘ضز
ٝتفطٌ
ٔ ٣ زٛق آ ظا ف٥ث ُؿ٘ . ى٘
ٝ طٔا ٢ تذبؾطث ،سقبث ٣ٙ٥ػ ١
٣ػبٕترا ٣ٔ ةٛؿحٔ
زٛق ط٥٥غت .
غض ٤
ٓ بٞ
٢ ٚ ٣ؾب٥ؾ
ْبظ٘
بٞ
٢ ،تضسل ةلام٘ا بٞ
،
ًٙر بٞ
تلاٛحت ، ،٢زبهتلا ،٣ػبٕترا ٣٘اضٚز
1. Homoacademicus 2. Stones
ٚ ٣ٍٙٞطف
ٝ٘اضٚبٙف
ُؿ٘
بٞ
٢ ُىق اض فّترٔ
ٔ ٣ سٞز طٞ ٢اطث ٚ
ّوبق ،ُؿ٘
١ ٢بضف ،٣ٙٞش
ػبٕترا ٣ ،ٖبثظ ، سػاٛل ٚ ٣ٌس٘ظ هجؾ
ٓو ثٚ
٥ ف ٓٞاطف ٣ز٤اض ٣ٔ
؛سٙو ُؿ٘ ؽپ
ٝ٘
بٟٙت بث
ت٥ؼٕر ٢بٞط٥غتٔ
ٚ بٞزاس٤ٚض بث ٝىّث ٣تذبٙق
ٌ٘ٛطٌز ٣ بٞ
٢ غ٤بلٚ ٚ ٟٓٔ
ُثبل رٛت
ٝ ف٤طؼت
ٔ ٣ زٛق . ٣ػبٕترا ْٟٛفٔ ضز ُؿ٘
، وطتكٔ ٜبٍ٤بر ظا ٣
لاٛحت د٤ضبت ت
اض ٣٤بٕ٘ظبث
ٔ ٣ سٙو ضز ٚ
ّؿ٘ طٞ
٣ ـطٍ٘
بٞ
٢ ٚ ٣٘بٔضآ ،٣قظضا ،٣ػبٕترا ٢بٞبضف ٚ تٚبفتٔ تِبغ هجؾ
بٞ
٢ ٣ٌس٘ظ
زضاز داٚض ٣تٚبفتٔ
ظطفق(
، 1
1994 : 40 - 39 ؽوٚطث ؛ ،2
2006 .)
ٝث ٝرٛت بث َٚسر
1
، طضبح َبح ضز ػا
٢بض
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣
ٜبٍك٘از بٞ
طتك٥ث سح ضز(
61
ظا )سنضز
ٝؾ ُؿ٘
سٙتؿٞ
( سِٛتٔ
ا ٖ 41 بت 59
؛
ُؿ٘
ٚ سقض ،٢ظبؾٛ٘
ٚ ك٘ٚض ضز .)ٜبفض رضز
١
زٚسح ٢سؼث ٤
ه
ْضبٟچ ( 25 ظا ُجل ُؿ٘ ظا )سنضز
ٖآ بٞ
ْٚز ُؿ٘ ٣ٙؼ٤ سِٛتٔ(
ا ٖ 1320 بت
1340 )٣٘اط٤ا ٓؿ٥ِب٘ٛ٥ؾب٘ ُؿ٘ ؛ ،
ٚ بٟٙت 5 / 13 ُؿ٘ ظا سنضز
ٖاٛر طت ( ْضبٟچ ٗ٤سِٛتٔ
1360 بت
1379
؛
ُؿ٘
٣ٔلاؾا ةلام٘ا ٣ّ٥ٕحت ًٙر ٚ
) سٙتؿٞ
ةلام٘ابؿپ ُؿ٘ ظا ٝو تؾا ٣ؼ٥جع .
سِٛتٔ(
ا ٖ 1380
ٚ )سؼث طظ٘ ظا ٖب٥ٔ ضز ٣ٙؾ
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣
ًلانا ٢زبتؾا سقبج٘
، ُؿ٘ ظا ظٛٙٞ بٔا
ٝعٚطكٔ ُؿ٘( َٚا
ٚ سِٛتٔ
ا ظا ُجل ٖ طٟق
٤ ضٛ
20 ) ازبتؾا ظا ٣ىچٛو ٜٚطٌ
ٖ
ٗؿٔ
طت سح ضز
سنضز ه٤ ظا طتٕو (
87 / 0 ) س٘ضاز ضٛضح ٜبٍك٘از ضز .
ٕٞ ٝث ٥
ٗ
َٚا ُؿ٘ ُ٥ِز ٗ٤ا ضز ْٚز ٚ
ْضبٟچ ٚ ْٛؾ ُؿ٘ ٚ س٘سق ْبغزا ِٝبمٔ
غلاٚضز .سٙتؿٞ ْٛؾ ٚ ْٚز ُؿ٘
لوذج 1 . غیسوت ه ی تئ ولػ ی رد لسن به ی یهبگطناد
3
1. Bernhard Schafers 2. Brooks
3 . غجٙٔ
،٢ضٚبٙفٚ تبم٥محت ،ّْٛػ تضاظٚ ٣ثب٤ظضا عوطٔ َبتضٛپ : 1395
لاعا ؼبدؾا طدث ٜسق ْبز٘ا تبجؾبحٔ ؛ تبدػ
http://old.msrt.ir/fa/nezarat/Pages/ControlPanel.aspx ْبذ لسن
به ذلوت
ذصرد
َٚا ُؿ٘
بت 1319 87
/ 0
ْٚز ُؿ٘
1320 بت 1340 40
/ 24
ْٛؾ ُؿ٘
1341 بت 1359 07
/ 61
ضبٟچ ُؿ٘
ْ 1360
بت 1379 66
/ 13
لسن لوا
ضز ٗ٤ا
ُؿ٘
،
ٜس٘بٔظبث ٗ٤طذآ ٖازبتؾا ظا ٢زٚسؼٔ
٢بٞ
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ةلام٘ا ظا ُجل سٙتؿٞ
. ظا ؽپ ه٤
«
ُؿ٘
٣٘ازطٌ
»
ُٔبو ، تِبغ
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ٢بٞ
٣تح ضٛكو
ٝمثبؾبث طت ٤
ٗ
َٚا ُؿ٘ ٖازبتؾا
، ًبتسٕػ ظا سؼث
ٞز ضز ٣ٍٙٞطف ٚ ٣ٔلاؾا ةلام٘ا ١
60
ٜسق ٜبٍك٘از زضاٚ ٣ؿٕق .س٘ا
ٚ ٣وزٛو ت٥ثطت ٚ سقض ٜضٚز
َٚا ُؿ٘ ٣ٞبٍك٘از ُجلبٔ تلا٥هحت ٚ ٣٘اٛرٛ٘
ٖآ
،بٞ
ٚ ةلام٘ا ظا ُجل ضز
ٝٞز 30 ٚ 40 ٚ ًبضؼث
50 تؾا ٜسق ٣ع
؛ ٣٘بتؾط٥ثز ٚ ٣٘بتؿثز ـظٛٔآ ٚ ٣وزٛو ٣ٙؼ٤
ٖآ بٞ
ؿ٥ِب٘ٛ٥ؾب٘ ٗتٔ ضز ٚ ٣٘اط٤ا ٓ
٣تف٘ سقض ٚ ٢ظبؾٛ٘
ٜسق ٣ع ٣٘اٛر تاطعبذ ٗ٥ٙچٕٞ .تؾا
، ثطزت ٚ ٣٤ٛزك٘از ١
تلا٥هحت
٥ِبػ ١
ٖآ بٞ
ضٚز ضز ٠
ٞز ٝث ؽ٘بؿ٥ِ
١ 40 ٚ 50 طٛثطٔ
ٜبٍك٘از ضز ُؿ٘ ٗ٤ا .تؾا ٢بٞ
تؾز زضٛر٘
٠
ٖاط٤ا ضز ٣ٞبٍك٘از ٣ثطغ ٚ ٣٘بٟر ٢بٍِٞٛا بث ٝو س٘س٘اٛذ ؼضز ةلام٘ا
ٝث زٛرٚ
.زٛث ٜسٔآ
ٖآ بٞ
ضز
ضٚز ٠ فجٙر زٛذ ؽ٘بؿ٥ِ تلا٥هحت ٝثطزت اض ةلام٘ا ظا ُجل ٖاط٤ا ٢طىفٙقٚض ٚ ٣٤ٛزك٘از ٢بٞ
س٘زطو . تلا٥هحت قٛف
ِ ٥ ؽ٘بؿ
ٖآ بٞ
ٞز ضز ١ 50 ٚ 60 ْبز٘ا
ٜسق تؾا ٖازبتؾا ٗ٤ا . ُجل ٜبٍك٘از ضز
تقاز ٣ثلام٘ا تت ،ةلام٘ا ظا سٙ
ًٙر ٚ ٣ٍٙٞطف ةلام٘ا ٖاضٚز ٚ ٜسق ةلام٘ا زضاٚ ب٤ ٣ّ٥ٕحت
اض
ٜزطو ٢طپؾ ٢طتوز تلا٥هحت .س٘زٛث
ٖازبتؾا ٗ٤ا ٝٞز ضز ًبتسٕػ
60 ٚ 70 ٣ٙؼ٤ ظا ٝؼٔبر ٝو ٣٘اضٚز
ٝث ًٙر ٚ ةلام٘ا
َبؾ بٞ
٢ ٣ٔ فذطچ ًٙر ظا ؽپ زطو
.سق ْبز٘ا ،
ضٚز ه٤ ظا ضصٌ ٚ ُؿ٘ ٗ٤ا تلا٥هحت ط٥ؿٔ
٠ ضٚز ٝث ٣ّ٥هحت ٠
طٍ٤ز ٣ّ٥هحت
، ٢زٚسحبت
ٝتؿٞآ
ٝتؿٞآ ضز ٚ ةطضٔ
بٞ
٢ ًازٚسح
ٜز
ِٝبؾ زٛث
ٖازبتؾا ٗ٤ا .
ٞز ضز ًبتسٕػ ١
60 ٚ ٣ٞبٌ
ف٥پ
زضاٚ ةلام٘ا ظا
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣
ٜسق ٜبٍك٘از
ٝ٘بىت ٗ٥تؿر٘ .س٘ا نٛق ٚ بٞ
ضز ُؿ٘ ٗ٤ا ٝو ٣٤بٞ
ٜسق ٝراٛٔ ٖآ بث زٛذ ٣ٌس٘ظ ٖاضٚز ٚ ةلام٘ا ضٛق ،س٘ا
ٖبٔضآ
ٞاٛذ ٣ ٚ ٣ّ٥ٕحت ًٙر ،ٖاط٤ا
ؽپؾ فتآ ؽث ا ؽپ ٣ؾب٥ؾ تاط٥٥غت ٚ .زٛث ٖآ ظ
ا٤
ٗ بٞ
زٛذ تاطعبذ ٚ ٗٞش ضز
، س٤بق ؽح
ٜضٚز ظا زٛذ ٣٘اٛر ٚ ٣وزٛو ْب٤ا ٝث ٝ٘بٌسٙچ ٢طّؿحت ٚ ٜبٍك٘از ،٢ظبؾٛ٘ ،٣ّٔ تضٟ٘ ٢بٞ
ٚ ٣٤ٛزك٘از فجٙر ،ٖضسٔ ّٓػ بٟ٘ضز
٤ ت .س٘ضاز ٣ّ٥ٕحت ًٙر ٚ ةلام٘ا
لسن مود
زٚضٚ
ُؿ٘ ٗ٤ا
ٌطر ٝث ١
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ٣ٞبٍك٘از ،
ٕػ ٚ ةلام٘ا ظا سؼث
ٕ٥٘ ًبتس ١
ٞز تؿر٘
١ 70 ضٚز ضز ٠
٣ٌس٘ظبؾ ٚ ُ٤سؼت تفطٌ تضٛن
ضٚز . ٠ ٣٘اٛرٛ٘ ٚ ٣وزٛو ت٥ثطت ٚ سقض
ٗ٥ٙچٕٞ ، تلا٥هحت
ف٥پ
ظا
ٖآ ٣ٞبٍك٘از بٞ
، ٚ ةلام٘ا ظا ُجل ضز
ٞز ١ 40 ٚ 50
ٛث ز ُ٥ِز ٗ٥ٕٞ ٝث .
ٖآ بٞ
زٛذ ٗٞش ضز تاطعبذ
اض ٣تف٘ سقض ٚ ٢ظبؾٛ٘
٣ٔ ضٚطٔ
سٙٙو ؽ٘بؿ٥ِ تلا٥هحت .
ٖآ
ٞ ب
ٞز ٝث ١ 50 ٚ 60 طٛثطٔ
تؾا
، بٔا
قٛف ِ ٥ ؽ٘بؿ
ٞز ضز ًبتسٕػ اض ١
60 ٣ّ٥ٕحت ًٙر ٚ ٣ٍٙٞطف ةلام٘ا ٖضبمٔ
ٜزطو تفب٤ضز س٘ا
تلا٥هحت .
٢طتوز
ٖآ بٞ
ع٥٘
ٞز ضز ًبتسٕػ ١
70 ضٚز ٚ ٠ ؾ ٥ تؾب بٞ
٢ تضٛن تبحلانا ٚ ٣ٌس٘ظبؾ ٚ ُ٤سؼت
ٖاط٤ا زضاٚ ع٥٘ تبعبجتضا ٚ تبػلاعا ٢ضٚبٙف ٝو تفطٌ
.سق
ٝ٘بىت ٗ٥تؿر٘
٣ٌس٘ظ ضز بٞ
،ٖازبتؾا ٗ٤ا
ٚ ةلام٘ا
ٖبٔضآ
ٞاٛذ ٣
ٚ
ًٙر عٛلٚ ؽپؾ .زٛث
ؽپ ظا
،ٗ٤ا تلاٛحت ؼٔبر ٗتٔ ضز ٣ػبٕترا ١
ٚ ٖاط٤ا
ضز
ٜس٤سپ ت٤بٟ٘
تبعبجتضا ٚ تبػلاعا ٢ضٚبٙف ٢بٞ
زاز خض .
ٓو ثٚ
٥ ف توطٔ ٢طّؿحت ؽح تؾا ٗىٕٔ
ٚ
ٝ٘بٌسٙچ لام٘ا ٢ٛزك٘از ،ٖضسٔ ٜبٍك٘از ٢ظبؾٛ٘ ٝث ٚ ٣ّ٥ٕحت ًٙر ٚ ٣ٍٙٞطف ةلام٘ا ًلابٕتحا ،٣ث
ْٚز ُؿ٘ .سٙقبث ٝتقاز تبحلانا ٚ ٣ٌس٘ظبؾ اض
٣ٔ
ٖاٛت
ّؿ٘ ٢زٚسحبت ٣
س٥ٔب٘ ٌٝض ضٚز
؛ ضٚز ٣ٙؼ٤ ٠
ثبر ٚ ضصٌ
ٝ ضز ةلام٘ا ُؿ٘ ٝث ٢ظبؾٛ٘ ُؿ٘ ٣٤بر ا٤
ٗ بٞ
.تؾا زٟٛكٔ َٚا ُؿ٘ ظا ف٥ث
س لسن مو ْٛؾ ُؿ٘ ٣ٞبٍك٘از ٖازبتؾا ٣ٔ اض ٖاط٤ا
اٛت ضٚز .زطو ٣مّت ةلام٘ا ه٤طثبف ُؿ٘ ٖ ٠
سقض ،
٣ٞبٍك٘از ُجلبٔ تلا٥هحت ٚ ٣٘اٛرٛ٘ ٚ ٣وزٛو ت٥ثطت
ٖآ بٞ
ضز ةلام٘ا سؼث ٚ ُجل ضصٌ
ٚ ٣ع
ٞز ١ 50 ٚ 60 .زٛث ًٙر ٚ ةلام٘ا ٖاضٚز ٚ ؽ٘بؿ٥ِ ٠ضٚز
ٖآ بٞ
ٞز ضز ١ 60 ٣ّ٥ٕحت ًٙر ٚ
سق ٢طپؾ ٚ
قٛف ِ ٥ ؽ٘بؿ اض
ٞز ضز ١ 70 ٖضبمٔ
ؾ ٥ تؾب بٞ
٢
ُ٤سؼت ٣ٌس٘ظبؾ ٚ .س٘س٘اضصٌ
ضٚز ٠
٢طتوز
ٖآ بٞ
ع٥٘
ٞز ضز ١ 70 ٣ٞبٌ ٚ 80 ٚ
ٓٞ
ٖبٔظ ضٚز بث ٠ زٛث تبحلانابؿپ ٚ تبحلانا ؛
ٜضٚز
ٝو ٢ا ٥ِٚا داٛٔا ١
تبعبجتضا ٚ تبػلاعا ٢ضٚبٙف ضٛكو ضز
تقاز زٛرٚ
. ٖازبتؾا ٗ٤ا طتك٥ث
ضز
ٞز ١ 80 ٝث زٚظ ٣ّ٥ذ ٚ س٘سق ٜبٍك٘از زضاٚ
١جتطٔ
ت .س٘س٥ؾض ٢زبتؾا
ٝ٘بى ٣ٌس٘ظ ٢بٞ
ٖآ بٞ
ًٙر
، س٤بق .زٛث ٝؼٔبر ضز تبعبجتضا ٚ تبػلاعا ٢ضٚبٙف ٚ ٣ػبٕترا تلاٛحت ا٤
ٗ ٖازبتؾا طتٕو
ٚ ْٚز ُؿ٘ ظا
ٝث
ٜػ٤ٚ
ٝث طّؿحت ؽح َٚا ُؿ٘
ٝتقصٌ
س٘ضاز
، بٔا س٤بق ًٙر ٚ ةلام٘ا تاطعبذ
بث تبحلانا ٚ ٣ٌس٘ظبؾ ٚ
ٖآ سقبث ٜاطٕٞ بٞ
،ٜاٛرتؾاطف(
1393 ) .
شور سبنض ی صهوضپ
ِبمٔ
طضبح ١ ضز .تؾا ٣ف٥و فٞٚػپ
٢بٞ
٣ف٥و توضبكٔ
ٖبٌسٙٙو ٣ػبٕترا ت٥ؼلاٚ
اض ٣ٔ
س٘ظبؾ ٚ
تؾا ٗىٕٔ
ٚ ٓ٥ٞبفٔ
طظ٘
٤
ٝ بٞ
٢ س٤سر اض فكو سٙٙو ،٢ظب٥٘(
1390 : 168 .)
ٝث ضٛظٙٔ
٣ؾضطث ثطزت ١
٣٘اط٤ا ٜبٍك٘از لبذ ت٥ؼلٛٔ طث س٥وأت بث ٜبٍك٘از ضز ٖازبتؾا نطتكٔ
، ٤طظ٘
١ ٣٤بٙجٔ
ٝث سق ٝتفطٌ ضبو
،ٜاٛرتؾاطف(
1395 .) ٝؼِبغٔ ٖاس٥ٔ
فٞٚػپ ٚ ٜبٍك٘از
تؾا . ؼٔبر ١
ٝؼِبغٔ زضٛٔ
٢بضػا
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣
تقض ١
،٣٘بؿ٘ا ّْٛػ طٙٞ ٚ ٣ؾسٟٙٔ ٚ ٣ٙف ،ٝ٤بپ ّْٛػ
تؿٞ
سٙ
ٗ٤ا ٣ٌزطتؿٌ ٝث ٝرٛت بث ٝو
ٝتقض بٞ
ٚ
ظ ٤
ٝذبقط بٞ
٢
ٖآ بٞ
ضٛكو غٔبر ٜبٍك٘از ٝؾ ت ٣ٙؼ٤ 1
ت٥ثط ٚ ٖاطٟت ،ؼضسٔ
٣تكٟثس٥ٟق
ٝث
ٖاٛٙػ
ٕٝ٘ٛ٘
سق ف٤طؼت س٘
.
ٕٝ٘ٛ٘
ٌ ٥ ط ٢ ظا ٢طظ٘ ٚ سٕٙفسٞ
ٖازبتؾا جتض بث(
١ )ْبٕت زبتؾا ٝؾ ٗ٤ا
ٜبٍك٘از ٝث
ه٥ىفت ُؿ٘ ٝؾ
ٗؾ ؼبؾاطث
، مثبؾ ١ ت٤ٛضػ ضز
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ظا ٣ػبٕترا تب٘ب٤طر ٚ ّٕٝر
تبػلاعا ٢ضٚبٙف ٚ تبحلانا ،٣ّ٥ٕحت ًٙر ،٣ٍٙٞطف ٚ ٣ٔلاؾا ةلام٘ا ،٢ظبؾٛ٘
تبعبجتضا ٚ
.تفطٌ تضٛن بٟ٘ضز
٤ ت
ٜزاز بٞ
ك٤طع ظا
ٝجحبهٔ
بٞ
٢
ٚ ك٥ٕػ ٣فبكتوا
ٕٝ٥٘
سٕٙتذبؾ ٢ضٚآزطٌ
سق .
ٜٚلاػ طث
ٝث ٝرٛت حٛضٚ
فؾطپ بٞ
ٝجحبهٔ بث تاضبٟظا ٣ّو ضبتذبؾ تحن ،
ٜس٘ٛق ضز
ٖب٤بپ طٞ
ٝجحبهٔ
ضٚطٔ
، فتب٘ب٥ث ٢اٛتحٔ بث ٚا تمفاٛٔ ٚ بت سق مركٔ
ضبجتػا
ٜزاز بٞ
ٝث ث تؾز س٤ب٥ .
ٝث ضٛظٙٔ
ٝث ٖس٥ؾض ضبجتػا ف٤اعفا
فٞٚػپ ، داطرتؾا
ٜزاز بٞ
ٚ تب٥ّٕػ
ٜزاز ظازطپ ٢ ، ٗ٥ٙچٕٞ
ضاصٌسو ٢ ،
ِٝٛمٔ
سٙث ٢ ٣ّ٥ّحت ٢ٍِٛا ٝث ٖس٥ؾض ٚ ضز
ْط٘
ضاعفا ؽّعا ت ٣ . آ ٢ تفطٌ تضٛن .
٤طظ٘ ضز ١ ٣٤بٙجٔ
،
ُ٥ّحت ٢اطث
ٜزاز بٞ
ّحطٔ ٝؾ ظا ١
ضاصٌسو ٢ ٜزبفتؾا
ٔ ٣ زٛق سٙثسو ّٝحطٔ ٝؾ . ٢
ٝث تطت ٥ ت تضبجػ س٘ا
:ظا ظبث ٢سٙثسو ٢ضٛحٔ ،2
٣كٙ٤عٌ ب٤ ٣ثبرت٘ا ٚ3
٢ز(4
،5
1993
،ؼاطتؾا ٚ ٗ٥ثضٛو ؛ 2008
).
ٜزاز بٞ
ٜبٌ ٚ طغؾ ٝث طغؾ ٚ ّٕٝر ٝث ّٕٝر
ٝث تضٛن ٣فاطٌاضبپ ضاصٌسو
٢ ٚ
ْٟٛفٔ
سٙث ٢ .س٘سق ضاصٌسو ٢
ب٤ تبٟثبكت ،تبواطتقا ؼبؾاطث ٢ضٛحٔ
ٓٞ
٘بقٛپ ٣ بث ٓ٥ٞبفٔ ٣٤بٙؼٔ
،طٍ٤سى٤
ٓٞ ٝث ،ظجتطٔ
ٚ
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ ُؿ٘ ٝؾ طٞ
ٖاٛٙػ ٢ضاصٌ
سق . ؽپ ٗ٥٥ؼت ظا
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ ،٢ضٛحٔ
ضاصٌسو ٢ ٣ثبرت٘ا
تفطٌ تضٛن
ٚ
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ سق ٗ٥٥ؼت ٣ّنا .
ٗ٤ا
ِٝٛمٔ
بٞ
سل ٣ّ٥ّحت تض س٘ضاز
٣٤بٙؼٔ َٕٛق ٚ
ٖآ بٞ
٢سح ضز تؾا
ٝو
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ اض طٍ٤ز زٛذ ضز
ٚ ٜس٥٘بزٌٙ
تلأبؼت ،ظ٤اطق ٝث اض بٞسٔب٥پ ٚ
ط٤ٛهت
ٔ ٣ سكو
ٗ٥ٙچٕٞ . اض طٍكٞٚػپ
ث ٝث ٖس٥ؾض ٢اط ٢طظ٘ َسٔ
ُىق(
1 ) ت٤اسٞ
ٔ ٣ سٙو .
ی هتفب به ی صهوضپ
ٚ ٤
ٌػ ٣ بٞ
٢
،٢زطف ٣تبٔسمٔ ٣ؾضطث بث بٞزبتؾا ٣كٞٚػپ ضبحآ ٚ ٣ّغق
ٔب٘ضبو ١
٘آ ٣كٞٚػپ ٚ ٣قظٛٔآ ٖب
1 . ٗتقاز ،غٔبر ظا ضٛظٙٔ
ٝتقض بٞ
.تؾا فٞٚػپ ٗ٤ا ضز ٣ؾضطث زضٛٔ فّترٔ ٢ 2.Open Coding
3.Axial 4.Selective 5. Dey
ت٤بؾ ك٤طع ظا
ٜبٍك٘از بٞ
٢ داطرتؾا ٝؼِبغٔ زضٛٔ
.سق س٥٤أت ب٤ حلانا ،ُ٥ٕىت
ٖآ بٞ
ضز ٖبٔظ
ٝجحبهٔ
تفطٌ تضٛن .
ٜزاز بٞ
٢
ٝث تؾز
ٜسٔآ ع٥٘
ُؿ٘ ه٥ىفت ٝث َٚسر(
2 )
ٓ٥ظٙت ٚ ، ٖازبتؾا ةبرت٘ا ضز ظا
طظ٘
٘از عٛ٘
تقض ٚ ؽٙر ،ٜبٍك ١
٣ّ٥هحت ةبرت٘ا زاطفا تؾبٙت ٤بػض ُو ٝث تجؿ٘ ٜسق
.سق ت
لىض 1 . طباور ىبیه هلومه به رد یلصا ی مزن
راشفا یت سلطا . یآ
لوذج 2 . و ی گض ی به ی هس ی هن ا ی هبحبصه ىبگذنوض
ن لس یگضیو لسن
1 لسن 2 لسن 3
ٜبٍك٘از تٔسذ ُحٔ
ٖاطٟت 19
9 4
6
ت٥ثطت ؼضسٔ
21 6
11 1
٣تكٟثس٥ٟق 12
5 5
5
زطٔ ؽٙر 42
16 15
11
ٖظ 10
4 5
1
ُحٔ
نضسٔ صذا
ُذاز 19
6 4
9
دضبذ 33
14 16
3
تقض ١ ٣ّ٥هحت
٘ا ّْٛػ ٣٘بؿ 17
10 3
4
ٝ٤بپ ّْٛػ 14
4 6
4
٣ٙف - ٣ؾسٟٙٔ
16 4
9 3
طٙٞ
5 2
2 1
ضبحآ ٣كٞٚػپ
ِٝبمٔ
5325 1926
2341 1058
ةبتو 447
237 142
68
٣كٞٚػپ حطع 799
281 369
150
٣٤بٕٙٞاض بپ ٤
ٖب
ٝٔب٘
3794 1560
1427 807
ضز ضاصٌسو ٢ ؿ٘ ٚ ْٚز ُؿ٘ ،َٚا ُؿ٘( ٜغٚطپ ٝؾ ٢ٚض ظبث ضز ٝثبكٔ ٚ تؾبٙٔ ٓ٥ٞبفٔ )ْٛؾ ُ
ٝؿ٤بمٔ ٚ ُ٥ّحت بت سق ةبرت٘ا ُؿ٘ ٝؾ طٞ
بث ُىكٔ
زٛك٘ ٝراٛٔ
. بث ؽپؾ
ِٝٛمٔ
سٙث ٢ ٓ٥ٞبفٔ
َٚسر(
3 )
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ ُؿ٘ ٝؾ نطتكٔ
سق ٗ٥٥ؼت .
لوذج 3 . هتسد ذنب ی هلومه به ی لسن هس نزتطه یروحه
فیدر هلومه
به ی یببختنا هلومه
به ی یروحه
1 ٣ّػ ظ٤اطق
ق ٣ػبٕترا ٢زبهتلا ظ٤اط
2 ٣ؾب٥ؾ ظ٤اطق
3 ظذ
كٔ
٣ تِٚز تؾب٥ؾ ٚ
4 تلاٛحت
ٝ٘اضٚبٙف ICT ٚ
ِٝٛمٔ 5 بٞ
٢ ٣غ٥حٔ
ٜبٍك٘از عٛ٘
6
ٜبٍك٘از ٢ضازا ٓتؿ٥ؾ
7
ِٝٛمٔ
بٞ
٢
ٔظ ٥
ٝٙ
ا ٢ تقض
١ ٣ّ٥هحت
8 ؽٙر
9
ٙ٥ك٥پ ١ ٣ّٕػ
10
ُ٥هحت ٖبىٔ
11
ٚ بٞزطجٞاض توبت
٥ ه بٞ
ـطٍ٘
12 قلاذا
٣ّٕػ تب٥حٚض ٚ
13
ٝؼٔبر صپ ٤ ط ٢ ٣ّٕػ
14 ٣ّٕػ ضبو هجؾ
15 ٣ّٕػ تلأبؼت
16
ّٓػ ٢زبهتلا زبؼثا
17 تؼفٙٔ ٚ ّٓػ
18
بٞسٔب٥پ ٣ٞبٍك٘از ٢بٞضبزٙٞ َٛفا
19 ٣ٕو ٚ ت٥ف٥و تفا
٢ضبو
20 فؼض
ٝؼٔبر صپ ٤ ط ٢ ٣ّٕػ
21 نضسٔ
اطٌ
٣٤
ٜطٕ٘ ٚ ٣٤اطٌ
23 ٣ٌزضٛذطؾ ٚ ٜع٥ٍ٘ا فٞبو
24 ؽ٤زطپ ضز تٔبلا فٞبو
25 ٤بٔطؾ فٞبو
١ ٣ّٕػ عبٕترا ضز قطفت ٚ ٣ػبٕترا
26 ت٥ٕٞا
فٙن ضٛٔا ٣ ٣٤اطٌبمتضا ٚ
27 تٚطح س٥ِٛت
ؽپ داطرتؾا ظا
ِٝٛمٔ
بٞ
٢ ٢ضٛحٔ
ٚ ٣ثبرت٘ا
، ٢طظ٘ َسٔ
ٜسٔآطث َز ظا
ٜزاز بٞ
٢ فٞٚػپ
ٖب٤بٕ٘
سق .
ٝث ضٛظٙٔ
س٘ٛ٥پ ٢ضاطلطث
ٖب٥ٔ
ِٝٛمٔ
بٞ
،
َسٔ
٣ٕ٤ازاضبپ
ٝث تفض ضبو ُىق(
2 .)
ِٝٛمٔ
بٞ
،ٓ٥ٞبفٔ طٍ٘ب٥ث ا٤
ٜس بٞ
، ـطٍ٘
بٞ
٢بضػا ٢بٞضبتفض ٚ ٣٘بؼٔ ،
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ ٝؼِبغٔ زضٛٔ
سٙتؿٞ
ٝو
بث ٝغثاض ضز تلاٛحت
ٗ٥ث ٖاط٤ا ضز ٣ٞبٍك٘از ٣ّٕػ ٣ٌس٘ظ ضز ٣ّؿ٘
ٖب٥ث ٚ نضز
ٜسق س٘ا
ٚ بث
تب٘ب٥ث ٝث زبٙتؾا
ٝجحبهٔ
ٖبٌس٘ٛق ٜزاز ح٥ضٛت
ٔ ٣
ٛق
٘ س .
1 . یلػ طیازض :
ِٝٛمٔ ٗ٤ا غ٤اطق
٣
ٖلاو حغؾ ضز ضاصٌطحا ٝو تؾا
بلٚ ب٤ ثزاٛح غ٤
ضاصٌط٥حأت ٚ بٞزطجٞاض طث
توبت ٥ ه بٞ
٢ ٖلأبػ ٣ٔ ُٔبق اض .زٛق
ظا ٝو ٣ّٔاٛػ ّٕٝر
ٝث
ٖاٛٙػ
ث ظجتطٔ ٣ّػ ُٔاٛػ عٛضٛٔ ب
ٝث ٣ٔ ضبٕق س٤آ ،
ٝٔب٘طث بٞ
٢ ،٣ٔلاؾا ةلام٘ا ،٢ّٟٛپ تِٚز ٢ظبؾٛ٘
سمٔ عبفز ٣ى٥٘ٚطتىِا ةلام٘ا ،٣ٍٙٞطف ةلام٘ا ٚ ٣قظٛٔآ ٢ظبؾٛ٘ ،ؼ
، ٢ضٚبٙف ـطتؿٌ
ٚ ٣عبجتضا ٚ ٣تبػلاعا
٘بٟر ٣
ٖسق ٚ فٙت بٞ
٢
ٝمغٙٔ
ا ٢ تؾا .
ٕٗض ضز ضبو س٘ٚض ٚ ٝجحبهٔ
ٝو سق ُنبح ٝز٥ت٘ ٗ٤ا
ٟٓٔ
طت ٤
ٗ ٣ّػ ظ٤اطق ضاصٌطحا
ٖب٤ٍٛرؾبپ س٤ز ظا ظ٤اطق
ٚ ٢زبهتلا
ؾب٥ؾ تلاٛحت ٚ ٣
ٝ٘اضٚبٙف و تؾا ٢زبهتلا ظ٤اطق بث ٝ
، ،٣ؾب٥ؾ ظذ كٔ
٣ ٚ ؾ ٥ تؾب بٞ
٢
تِٚز ٚ تلاٛحت
ٝ٘اضٚبٙف ٚ
ْٟٛفٔICT
ظبؾ ٢ .تؾا ٜسق
یدبصتلا طیازض
ِٝٛمٔ
ا ٢ رٛت بث ٝو تؾا ظا ،ٝؼٔبر ٢زبهتلا عبضٚا ٝث ٝ
٤ ه
ٛؾ ٚ ٢ضبى٥ث سٙ٘بٔ ٣ّئبؿٔ ٝث
رزٛث ١ ضٛكو
، زبتؾا ٣تك٥ؼٔ ُئبؿٔ ٚ تب٤زبٔ ٝث طٍ٤ز ٢ٛؾ ظا ٚ
ٖا طٛثطٔ
تؾا ت٥ٙٔا ٚ
٣ِبٔ ٚ ٣ّغق
ٖآ بٞ
اض
ٔطثضز ٣
ٌ ٥ زط . ؼبؾاطث ا ٗ٤
ٝؼِبغٔ
، ٣ٙٞش ٢ب٥٘ز ضز ٢طتك٥ث فم٘ زبهتلا
ٝجحبهٔ
س٘ٛق
ٖبٌ
.زضاز ضز ٝتى٘ ٗ٤ا ٝتجِا
ٖب٥ٔ
ُؿ٘
بٞ
٢
ٝؾ
ٝ٘بٌ
تٚبفتٔ
،
ٔ ف٥ثبٕو بٔا نطتك
زضاٛٔ طتك٥ث ضز ٣تح .تؾا
ٝث ػٛ٘
٣ ٣ٙىفاطف
ٜسق
ّئؿٔ ٚ ١
ٔ تك٥ؼ تجؿ٘ ٖاٛر ٖازبتؾا ٝث ٜزاز
،تؾا ٜسق ْبز٘ا ٝللاػ ٚ ٜع٥ٍ٘ا بث اض ٣ّٕػ ضبو َٚا ُؿ٘ ٖازبتؾا طتك٥ث بٔا
٣ٔ
سٙٞز تب٤زبٔ ٚ
فم٘
ؼت ٥٥
ٗ
ٜسٙٙو ا ٢ .زضاس٘ ٖب٘آ ضبو ضز ز ُؿ٘ ٖازبتؾا س٤ز ظا
ْٚ
، ٤بؾ ١ ٣ٙ٥ٍٙؾ ّٓػ طث زبهتلا
ٔ ٣ سٙو ف٥ظٚ طث ٚ ١
.تؾا ضاصٌطحا ٢زبتؾا ،طٍ٤ز ٢ٛؾ ظا
تؾا ٢زبهتلا عبضٚا ظا ْٛؾ ُؿ٘ ٖازب
ٝ٤لاٌ ٜبٍك٘از ٝرزٛث م٥هرت ٚ س٘ضاز
ٚ
ٝث
َبج٘ز
ٞاض
ٖآ ٢اطث ٢ضبى سٙتؿٞ
.
یسبیس طیازض
ًٙر ّٕٝر ظا ٣ؾب٥ؾ تلاٛحت زضٛٔضز ئبؿٔ ٚ ٝتقصٌ ضز ٣ٍٙٞطف ةلام٘ا ٚ
٢ضبر ُ ظ٤اطق ٗ٤ا ٝث
سق ٝرٛت از ٖاس٥ٔ ٝث ًٙر ٚ ٣ٍٙٞطف ةلام٘ا بث ٝو َٚا ُؿ٘ ٖازبتؾا . ٜبٍك٘
س٘سٔآ
، س٘سمتؼٔ
بث زٛرٚ
ًٙر
، ضٛق ٢ ثلام٘ا ٣
ٖٚسث طٞبظت
ٚ تؼفٙٔ
جّع ٣ ضز
ٜبٍك٘از تقاز زٛرٚ
. ٖازبتؾا تّغا ْٚز ُؿ٘
ٝو
ٜبٍك٘از ةصر ًٙر ظا سؼث س٘سق
، تِبذز ٚ ٜبٍك٘از ٣ّٕػ ت٥ؼرطٔ ٝث
ٗتقاس٘
ٜبٍك٘از ضز تؾب٥ؾ
سمتؼٔ
ْٛؾ ُؿ٘ .سٙتؿٞ
س٘ضاز زبمتػا ع٥٘
ٝو س٤بث ظا
ٍتر٥ٔآ ٣ ؾ بث ّٓػ ٥ تؾب زطو ٢ضٚز .
طخ طه ی و س ی تسب به ی تلود
ٗ٤ا
ِٛمٔ
ٝ ث ب ؾ ٥ تؾب بٞ
٢ ٜبٍك٘از ٚ ٣ِبػ ـظٛٔآ ٖٛٔاط٥پ تِٚز زضاز طبجتضا
. ُ٥ِز ٚز ٝث ٗ٤ا
ؾ ٥ تؾب بٞ
٣ع
َبؾ بٞ
٢ تؾا ٜزٛث ٣ِبػ ـظٛٔآ ـطتؿٌ تٟر ضز ط٥ذا :
ٝث تؿر٘
ُ٥ِز
َبحضز ت٥ؼٕر ًب٥٘بح ٚ ٣ٞبٍك٘از ٗؾ ضز غلاٚ سقض
ا ٝث
ٝو ُ٥ِز ٗ٤ هحت
٥
ُ طو ٖبٌز ٝؼٔبر
ةٛؿحٔ ٝؼؾٛت ٚ سقض ٢اطث ٣هذبق
ٔ ٣
ٛق
٘ س . ظا ٣ِبػ ـظٛٔآ ـطتؿٌ
٤ ه
ٛؾ ف٤اعفا
ةصر ف٤اعفا طٍ٤ز ٢ٛؾ ظا ٚ ٛزك٘از
ٞ ٥ تئ
ّٕػ ٣ اض
ٝث زضاز َبج٘ز .
ٝتجِا َٚا ُؿ٘ ٖازبتؾا ٗ٤ا
اض ّٝئؿٔ
سم٘
٣ٔ
سٙٙو
ٚا ُؿ٘ سٙ٘بٔ ْٚز ُؿ٘ .س٘ضاز ٝ٤لاٌ ت٥ؼضٚ ٗ٤ا ظا ٚ َ
ضز اض تِٚز فم٘
تؾب٥ؾ ٣ِبػ ـظٛٔآ ـطتؿٌ
٣ تؾضزب٘
ٔ ٣
٘از اط٤ظ ؛س ٢اسف ت٥ف٥و ت٥ٕو
ٜسق
ْٛؾ ُؿ٘ .تؾا
ع٥٘
ـطتؿٌ
ث ٣
ٚض ٤ ١ ٥ٞ ةصر ئ ت ضز ٣ّٕػ بػ ـظٛٔآ
ترٛٔ اض ٣ِ
ٓو ضبو ٢ زبتؾا
ٔ ٣ س٘از .
تلاوحت هناروبنف
و
ICT
ٝث طتك٥ث َٚا ُؿ٘
ضبحآ ٣فٙٔ
ضٚبٙف ٢ ٚ تبػلاعا تبعبجتضا
ضز ؿٔ
٥ ط
ّٕػ ٣ ْٚز ُؿ٘ .س٘سمتؼٔ
تبػلاعا ٢ضٚبٙف اض
ٟٓٔ ٣ّٕػ ٣ٌس٘ظ ضز
ٔ ٣ س٘از ْٛؾ ُؿ٘ . ع٥٘
ٚ فم٘
ضبحآ ضب٥ؿث اض ٢ضٚبٙف
ٜزطتؿٌ
ٔ ٣ س٘از ٤آ تؾا سمتؼٔ ٚ ٜسٙ
ٝث ضٚبٙف ٢ تبػلاعا ٚ تبعبجتضا .زضاز كّؼت
2 . یطیحه طیازض :
ُٔبػ ِٝٛمٔ ٗ٤ا
ّٝذاسٔ
طٌ
طحؤٔ
.تؾا ٖاطٍكٙو ه٥توبت طث ضز
ظ٤اطق
ٔ
،ضٛوص طجٞاض ز بٞز تِٟٛؾ ٣نبذ ١ٙ٥ٔظ ٖٚض
ٔ ٣ ب٤ سٙثب٤ س٥مٔ ٚ زٚسحٔ
٣ٔ
س٘ٛق ظ٤اطق ٗ٤ا .
بٞزطجٞاض ت٤زٚسحٔ ب٤ ُ٥ٟؿت ٢بتؾاض ضز ٢
٣نبذ ١ٙ٥ٔظ ضز ُثبمتٔ فٙو /فٙو تؾا
ظ٤اطق .
٣غ٥حٔ
ٜبٍك٘از ٝث
ٔطث ٣ ززطٌ
، ؾ ٥ تؾب بٞ
٢ ٣كٞٚػپ ٚ ٣قظٛٔآ ،٢ضازا
ٚ زضازطثضز اض ُٔبق
٥ؾ ٚ ٜبٍك٘از عٛ٘
٢ضازا ٓتؿ
ٖآ
ٔ ٣ زٛق .