رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 1
رﺎﻬﺑ 1393
ص . 66 - 41
رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا بﻮﭼرﺎﭼ ﻦﻴﻴﺒﺗ و ﻦﻳوﺪﺗ
ﻚﻧﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
يرﺪﻧاﻮﻳد ﻲﻠﻋ
،1
نﺎﻳﺪﻤﺤﻣ دﻮﻤﺤﻣ ﻲﻧﺎﺠﻧز ﻲﻣﺎﺷ يﺪﻬﻣ ،2
يﺪﺑﺎﻋ نﺎﺴﺣا ،3 4
هﺪﻴﻜﭼ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ: لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﺮﻴﺧا يﺎﻫ رﺎﻴـﺴﺑ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ . يﺎﻳاﺰﻣ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﺐﺒﺳ يﺮﺘﺸﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑذﺎﺟ دﺎﺠﻳا
هﺪﺷ
ﺎﻣا ﻪﺑ ﻲﺑ ﻞﻴﻟد نﺎﻣزﺎﺳ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،راﺮﻘﺘﺳا يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ار ،ﺪﻧا
مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا راﺮﻘﺘﺳا رد هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﺎﺑ
ﺪﻧا .
ﺶﻫوﮋـﭘ ،ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا يﺎـﻫ
ﺨﺑ هﺎﮕﻧ ،يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هزﻮﺣ ﻦﻳا
ﻪﺘـﺷاد عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺸ ﺪـﻧا
. راﺮﻘﺘـﺳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻪـﺑ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﺑﻮﭼرﺎـﭼ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺺﻗاﻮـﻧ ،ﻊﻣﺎـﺟ ﻲﻫﺎـﮕﻧ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ دزﺎﺳ فﺮﻃﺮﺑ ﺰﻴﻧ ار ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫ .
نﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ راﺮﻘﺘـﺳا ﺔـﻨﻴﻣز رد ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺺﻗاﻮﻧ و يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ
ﻪﺘﺨﻴﻣآ شور يﺮﻴﮔرﺎﻛ
، ﻪـﺑ
ﻦﻴﻴﺒﺗ و ﻦﻳوﺪﺗ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا بﻮﭼرﺎﭼ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﺖـﺳا . ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻲﻣ رد هزﻮﺣ ﻦﻳا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻧاﻮﺗ ﺶﻟﺎﭼ ،فاﺪﻫا صﻮﺼﺧ
رﺎﻛوزﺎﺳ ،ﺎﻫ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺎﻫ
نآ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺎﻫ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﺔـﻳﺮﻈﻧ ،يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ،ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻢﺘﺴﻴﺳ راﺮﻘﺘﺳا هداد زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺎﻫ
.
1 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﺘﺳا
2 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﻴﺸﻧاد
3 . ﻧاد ،تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸ
4 . ناﺮﻳا ،
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 18 / 8 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 17 / 10 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : يﺪﺑﺎﻋ نﺎﺴﺣا
E-mail: Ehsan_Abedi@yahoo.com
لامش نارهت دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،رایداتسا
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺮﺘﺸﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ تروﺮﺿ هزوﺮﻣا نآ ﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا و نﺎﻳ
ﭻﻴﻫ ﺮﺑ ﺎﻫ هﺪﻴـﺷﻮﭘ ﺲﻛ
ﺖﺴﻴﻧ . نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﺑ رازﺎﺑ رد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور يﺎﻫ
ﻲﺘﺑﺎـﻗر تﺪـﺷ
نآ ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ،زوﺮﻣا ود دﻮﺳ ﺐﺴﻛ يﺎﺘﺳار رد ﺎﻫ
ﻪﺒﻧﺎﺟ ا ﺪـﻧ . زا
ﻲﻳﺎﺠﻧآ يﺮﺘﺸﻣ ﺐﺴﻛ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﻪﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺖـﺳا دﻮﺟﻮﻣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﺪﻳﺪﺟ
نآ ﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ و مواﺪﻣ طﺎﺒﺗرا ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ ﺖﺳا زوﺮﻣا يﺎﻴﻧد تﺎﻳروﺮﺿ زا ﺎﻫ
. ﻪﺟﻮﺗ ،هزوﺮﻣا
ﻲﻤﻧ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ ماﺰﻟا ﻪﻜﻠﺑ دﻮﺷ
ﻲﻳﺎﻫ نآ نوﺪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺎﻫ
ﺖﺳد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نﻼﻛ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻨﺘﻓﺎﻳ
) ،ﻲﻟآ 2008 ( . ناﺮﻳﺪـﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ نﺎﻜﻣا ﺮﺗﺮﺑ ﺶﻧاد ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
لﻮـﻘﻌﻣ يﺎﻫ
ﺪـﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮـﻓ ار يﺮـﺗ
) و يرﺎﺼﻧا ناﺮﮕﻳد
، 1392 .(
يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﺮﻴﺧا يﺎﻫ رﺎﻴـﺴﺑ
نآ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ هﺪـﺷ
ﺖﺳا . ﻨﻣ يﺎﻳاﺰﻣ و ﻊﻓﺎ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﺐﺒﺳ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑذﺎﺟ دﺎﺠﻳا ﻲـﻣ
و دﻮـﺷ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻳاﺰﻣ ﻢﻏر يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
دراد ﻪﺑ ﻲﺑ ﻞﻴﻟد ،راﺮﻘﺘﺳا يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ يرﺎﻴـﺴﺑ
زا هژوﺮﭘ ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﺴﻜﺷ ﺎﺑ نآ يﺎﻫ ﻮﺷ
ﻧ ﺪ ) ،ﮓﻨﻳﺪـﻟﻮﮔ و نﺪـﻳاﺮﻛ 2006
(.
ﺮـﺑ ،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ سﺎـﺳا
شراﺰﮔ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺟا ، حﺮﻃ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﺑ ،دراد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻚﺴﻳر ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ
شراﺰﮔ ﻖﺒﻃ ﻪﻛ يا يﺎﻫ
زا ﺮﺘﻤﻛ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ خﺮﻧ ،ﺮﻨﺗرﺎﮔ 30
ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﻪﻴﺟﻮﺗ و ﺖﺳا ﺪﺻرد يﺎـﻫ
ﺖﺳا يراﻮﺷد رﺎﻛ نآ راﺮﻘﺘﺳا )
،ﺮﻔﺷ و ﺪﻠﻬﭽﻳر ،ﻲﺒﮕﻳر 2002
(.
رد ﻦﻴﻋ نﺎﻣزﺎﺳ زا يرﺎﻴﺴﺑ لﺎﺣ
ﻪـﺑ ﻪـﺑ تردﺎـﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
هدﺮﻛ هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﺪﻧا ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺪﻧا
نﺎﻣزﺎـﺳ رد ار يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ناﻮﺗ
ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ و ؟دﺮﻛ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻪﭼ رد نﺎﻣزﺎﺳ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا رد ﺪﻴﻤﻬﻓ ناﻮﺗ
ﺶﻴـﭘ يﺮﻴﺴﻣ ﻪﭼ نآ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ و ﻢﻳراد راﺮﻗ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ و
ﻢـﻳراد ور
؟ﺖـﺴﻴﭼ هﺪـﻨﻳآ هار ﺔـﺸﻘﻧ و
) ،ﻮﻠﻳرﺎﻛ و ﺎﺒﻣﻮﻧا ،ارﺎﻣﺎﻛ ،ﻲﻧﺎﺴﻘﻟا 2004
،ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﮔ و نﺪﻳاﺮﻛ ؛ 2006
(.
ﻪـﺑ ﻲـﺘﺣ و ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ و هﺪﻨﻛاﺮﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ةرﺎﺑرد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ دوﺪﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻘﺘﻧا يﺮﻈﻧ يﺎﻨﺑﺮﻳز ناﺪﻘﻓ ﻞﻴﻟد
. رد
نﺎـﻤﻫ ،ﻊـﻗاو ﻪـﻛ رﻮـﻃ
ﻪﺘﺷاد هرﺎﺷا ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺪﻧا
ﺔﻧاﻮﺘﺸﭘ ﭻﻴﻫ ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ يا
ﻲﻤﻠﻋ بﻮﭼرﺎﭼ ﺎﻳ يﺮﻈﻧ
ﻲﻤﻈﻨﻣ و
هداﺪـﻧ ﻪـﺋارا يدﺮﺑرﺎـﻛ راﺮﻘﺘـﺳا ﺎـﻳ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ ﺪـﻧا
) ،ﻮﻠﻳرﺎﻛ و ﺎﺒﻣﻮﻧا ،ارﺎﻣﺎﻛ ،ﻲﻧﺎﺴﻘﻟا 2004
،ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﮔ و نﺪﻳاﺮﻛ ؛ 2006
،ﺮﻠﻜﻨﻴـﺳ و ﻚﻴﻧﻮﻤﻴﺳ ؛ 2004
؛
ﻢﻴﻛ
، چا . ﻢﻴﻛ و سا
، ياو . ،ﻲﺟ 2007 ( .
بﻮﭼرﺎﭼ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا لﺪﻣ و ﺎﻫ
ﻪﺋارا يﺎﻫ ﻲﺸﺨﺑ هﺎﮕﻧ ،يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ
ﻪﺘﺷاد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻧا
. رﺎﻛوزﺎﺳ ةرﺎﺑرد ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺚﺤﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻳ ﺎﻫ
هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻧا
.
ـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﺑﻮﭼرﺎـﭼ ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶ
ﻪﺑ شور ﺺﻗاﻮﻧ ،ﻊﻣﺎﺟ ﻲﻫﺎﮕﻧ يﺮﻴﮔرﺎﻛ دزﺎﺳ فﺮﻃﺮﺑ ﺰﻴﻧ ار ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫ
. دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ لﺪﻣ ﺺﻗاﻮﻧ و يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺔﻨﻴﻣز رد ﺎﻫ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ،دﻮـﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ﻮﺟو يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ
ﻪـﺑ ﺎـﺑ ﺎـﺗ دراد د ﻲﻫﺎـﮕﻧ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
لﺪﻣ ﺺﻗاﻮﻧ ،ﻊﻣﺎﺟ ﺪﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار طﻮﺑﺮﻣ دﺎﻌﺑا و فﺮﻃﺮﺑ ار ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫ
.
ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺔـﻨﻴﻬﺑ راﺮﻘﺘـﺳا نﺎـﻜﻣا ،ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ بﻮﭼرﺎـﭼ ﺔﺋارا ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﺪﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار نﺎﻣزﺎﺳ رد يﺮﺘﺸﻣ .
ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا راﺮﻘﺘﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﻞـﺜﻣ ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد صﻮﺼﺧ
ﻚﻧﺎﺑ ﺖﺳا دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ نآﺰﺟ و ،شزﻮﻣآ ،هروﺎﺸﻣ ،ﻪﻤﻴﺑ ، )
،ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﮔ و نﺪﻳاﺮﻛ 2006
(.
ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﺎﺼﺘﻗا ،ﺮﻴﺧا نﺎﻴﻟﺎﺳ ﻲﻃ رد و ﻪﺘﻓﺎﻳ
لﺎﺣ راﺮﻗ تﺎﻣﺪﺧ ﺶﺨﺑ ذﻮﻔﻧ ﺖﺤﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
نﺎﻣزﺎـﺳ ،ﻂﻳاﺮـﺷ ﻦـﻳا رد ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖـﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد و ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ يﺎـﻫ
يدﺮﻜﻳور ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﺶﻴﭘ
ﻢﺸﭼ ،لﺎﻌﻓ و ﻲﺸﻨﻛ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ةدﺎﻣآ و ﻚﺑﺎﭼ ،تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ و ﻊﻴﺳو زاﺪﻧا
ﺢﻴﺟﺮﺗ و تارﺎﻈﺘﻧا ﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ و ﺪﻧﺪﻳﺪﺷ يﺎﻫ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺘﻣ يروﺎـﻨﻓ و ﺖـﻴﻔﻴﻛ ،يﺮﺘـﺸﻣ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺖﻛﺮﺷ ﺢﻴﺟﺮﺗ و ﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا كرد ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ يﺎﻫ
نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﻪـﺑ صﺎـﺧ تﺎﻣﺪﺧ ﺔﻌﺳﻮﺗ و يﺮﺘﺸﻣ
ﺎﺑ ﺮﺻ ﻲﻓﺎﻛ ﺔﺟدﻮﺑ و نﺎﻣز ،شزرا ﻲﻣ ف
ﺖـﺻﺮﻓ ﻦﻳا زا ،ﺪﻨﻨﻛ اﺪـﻴﭘ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ هﺎـﮕﻳﺎﺟ و هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) ،رﺎﻛرﺎﻣرﺎﻛ 2003
( . نﺎﻣزﺎﺳ هدﺎﻴﭘ ياﺮﺑ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ ﺖـﻳﺰﻣ ﺐـﺴﻛ و ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻦـﻳا يزﺎﺳ
ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ًاﺪﻳﺪﺷ ،ﻢﻃﻼﺗﺮﭘ رازﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻲﺘﺑﺎﻗر .
ﻪـﻛ ﻲﻋﻮﻧ ﺮﻫ زا تﺎﻣﺪﺧ
ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ،شدﻮﻬﺸﻣﺎﻧ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻚﺴﻳرﺮﭘ ﻲﻟﻮﺼﺤﻣ دﻮﺷ
. ﺎـﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ
ﻪﺿﺮﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،تﺎﻣﺪﺧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ يروﺎﻨﻓ و ﺎﻫ
رﺎـﻜﻫار ﻞﻳﻮﺤﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻲﺣاﺮﻃ ،ﺖﺧﺎﻨﺷ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
ﺖﺳا هداد شﺮﺘﺴﮔ ار تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺔﻌﺳﻮﺗ يﺎﺿﺎﻘﺗ ،ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ .
ﻪﺑ ،ﺪﻧداﺮﻓا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ صﻮﺼﺧ
ﻞﻣﺎﻌﺗ يﺎﻫ ﺐﻠﻃ ار داﺮﻓا ﻦﻴﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ . ،ﻪـﻤﻴﺑ ،يراﺪـﻜﻧﺎﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ ﻦﻴﻨﭼ
هدﺮﺧ ﺶﺨﺑ و رود هار زا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ﻲﻳاﻮﻫ طﻮﻄﺧ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻣﺪﺧ زا ﻲـﺷوﺮﻓ
يروﺎﻨﻓ و تﺎﻴﻠﻤﻋ
ﻲـﻣ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ةﺮـﻬﺑ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺪـﻧﺮﺑ
) و نﺪـﻳاﺮﻛ
،ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﮔ 2006
(.
ﻪﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ ،ﻻﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻞﻴﻟد
ﻪﺘﺳاﻮﺧو ﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا غﻮﻠﺑ ًﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻫ
ﻞـﻣﺎﻌﺗ ﺰﻴﻧ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺔﺘﻓﺎﻳ
سﺎـﺴﺣا ﺮﮕﻳد تﺎﻣﺪﺧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ار يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،يﺮﺘﺸﻣ و ﻚﻧﺎﺑ ﻦﻴﺑ دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ،ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﮔ و نﺪﻳاﺮﻛ 2006
( . رﺮـﻜﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐﺒـﺳ ناﺮـﻳا يراﺪـﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻣﺎﻤﺗ رد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺎﻫ )
ﻲـﺳﻮﻣ ﻲﻧﺎـﺧ
كﺮـﺗ و ﻲـﻘﻴﻘﺣ ، هداز
، 1391 .(
ﻪﺑ
ﻪـﺑ ،ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ ﻊﻳﺎﻨـﺻ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺖﻴﻤﻫا ﻞﻴﻟد ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻪـﻛ ناﺮـﻳا يراﺪـﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨـﺻ هﮋـﻳو
ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﻫ ﻲﻤﻴﻈﻋ ﻞﻴﺧ ﺎﺑ و ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ دﺎﻳز ي
ﻊـﻗﻮﺗ و ﺎـﻫرﺎﻈﺘﻧا ﺎـﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ زا يﺎـﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺑور فﺮﻃﺮﺑ ﻦﻤﺿ ﺎﺗ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ،ﺖﺳور
لﺪـﻣ ﺺﻗاﻮـﻧ ندﺮﻛ ﻦـﻳا رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ ،ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﻲﺸﻫوﮋﭘ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻜﻧﺎـﺑ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا رﻮـﻈﻨﻣ
،يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺔـﻨﻴﻣز رد ﻚـﻧﺎﺑ دﻮـﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌـﺿو زا ﻲﻫﺎـﮔآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ دﻮـﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻠﻌﻓ ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ يﺮﺛﺆﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺰﻳر .
ﻨـﺻ ،زوﺮـﻣا ﺎـﻣ ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ ﻊﻳﺎ
ﻪﺑ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺖـﺳا رازﺎـﺑ رد ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺐﺴﻛ يﺎﺘﺳار رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻛ
) هداز و يﺪﻤﺣا ،ﺮﻓ
1390 .(
ﻦﻳا ﺶﻟﺎﭼ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا رد
ﻚﻧﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﻧاﺮﻳا ﺰﻴﻧ رد لﺎﺣ رﻮﻬﻇ
.ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻪﻛ هزوﺮﻣا هراﻮﻤﻫ ناﺮﻳﺪﻣ ﺦﺳﺎﭘ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ
ﻳا ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮔ لاﺆﺳ ﻦ
ﺪﻧا ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺶﻧاد زا ناﻮﺗ
؟دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ و شزرا ﻖﻠﺧ يﺎﺘﺳار رد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﻴﻨﺑ و ﻲﺳﺎﺳا لاﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ باﻮﺟ ﻲﭘ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻚﻧﺎﺑ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺦﺳﺎﭘ مﺰﻠﺘﺴﻣ لاﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮔ يﺎﻫ
ﺮـﻳز
ﺖﺳا : ا •
ﻚﻧﺎﺑ ﺪﻳد ز يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻲّﻠﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﭼ زا و ﺖﺴﻴﭼ
؟ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻌﺑا و ﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻂﻳاﺮﺷ •
يا ﻚﻧﺎﺑ نآ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا ﻪـﺑ ﻲـﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ تردﺎﺒﻣ يﺮﺘﺸﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﭼ زا ،ﺪﻧزرو
؟ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻌﺑا و ﺎﻫ
ﺪﻣ ﻂﻳاﺮﺷ •
ﻪﻠﺧا ﻪﻧاﺮﮔ ﻚﻧﺎﺑ نآ ﻲﻃ ﻪﻛ يا ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا ﻪـﺑ ﻲـﺻﻮﺼﺧ يرﺎـﺠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ تردﺎﺒﻣ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﻲﮔﮋﻳو ﻪﭼ زا ،ﺪﻧزرو
؟ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﻌﺑا و ﺎﻫ
ﻚﻧﺎﺑ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ةﺪﻳﺪﭘ دﺎﻌﺑا •
؟ﺖﺴﻴﭼ ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻚــﻧﺎﺑ •
و ﺎــﻫدﺮﺒﻫار ﻪــﭼ زا يﺮﺘــﺸﻣ ﺶــﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪــﻣ ياﺮــﺑ ﻲــﺻﻮﺼﺧ يرﺎــﺠﺗ يﺎــﻫ رﺎﻛوزﺎﺳ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳﺎﻫ
؟ﺪﻨﻨﻛ
ﻚﻧﺎﺑ •
ﻪـﭼ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا زا ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
؟ﺪﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
يﺮﻈﻧ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻘﺑﺎﺳ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ
ﭘ ﻢﻴﻫاﻮﺧ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﺧادﺮ
. نﺎﻤﻫ ﺶـﺨﺑ رد ﻪﻛ رﻮﻃ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ،ﺪـﺷ نﺎـﻴﺑ ﻞـﺒﻗ يﺎـﻫ
رد ﺖـﺳا هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار يدﺎﻳز ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﻲﻟﺎـﺣ
رد ﻪـﻛ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ صﻮـﺼﺧ
يرﺎﺠﺗ و نآ راﺮﻘﺘﺳا نآ يزﺎﺳ
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﺎـﻫ
نﺎﻣزﺎـﺳ هﮋـﻳو
ﺶﻫوﮋـﭘ ،ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ يﺎـﻫ يﺎـﻫ
هﺪﻨﻛاﺮﭘ ا ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ موﺰﻟ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا ﻲﻣ رﺎﻜﺷآ ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ ار ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳ
دزﺎﺳ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ يرﺎﺠﺗ ةزﻮﺣ رد ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺶﻫوﮋﭘ ﺶﻧاد يزﺎﺳ هﺪﻨﻛاﺮﭘ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا
) ﻲﻠﻘﻨﺴﺣ
،رﻮﭘ ﻲﻠﻗ
،ﻲﻧﺎﻄﺑرا لﺪﻨﺷور و ﻲﺿﺎﻗ يﺪﻤﺤﻣ ،رﻮﭘ 1389
.(
ﺐﺴﻛ دﺮﺒﻫار زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و
ﺖﻛﺮﺷ رﺎﻛ نآ ﻪـﻛ ﺖﺳﺎﻫ
ﻲـﻣ ردﺎـﻗ ار ﺎـﻫ ﺎـﺳ
دز
ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ار رازﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﺑﻮﺧ
. راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﺶﻧاد ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ ﺖﺳﺎﻫ
) ،ﺲﻴﺗ 2006 ( . نﺎﻣزﺎﺳ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ
ﺎـﺑ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هﺪﻨﻨﻛ
هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻧوﺰﻓازور ﺪﺷر ﻪﺘﺷاد ﻲﻌﻳﺮﺳ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺪﻧا
ﺪﻧا ) ،نﻮﺴﻨﺗرﺎﻣ 2000
ﻚـﻣ ،ﺖـﻓﻮﻣ ؛ و مادآ
،نﻮﺴﻨﻴﻛرﺎﭘ 2002
،ترﻮﭙﻧواد و روﺮﮔ ؛ 2001
(.
نﺎﻣزﺎﺳ ﺔﻗﻼﻋ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻞﻴﻟد ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﺎﻫ .
ﻪـﻜﻨﻳا لوا
تﺎﺒﺛا ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ
و دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يا 80
گرﺰﺑ ﺪﺻرد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻦﻳﺮﺗ
زا ﺎـﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نآ ﺪﻨﻨﻛ
) ﺎﻛ . ﻲﭘ . ما . ،ﻲﺟ 2000 ( . ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ سﺎﺳاﺮﺑ يرﻮﺤﻣ يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﺎﻫ
؛دراد طﺎـﺒﺗرا نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻞﻏﺎﺷ داﺮﻓا ﺔﺑﺮﺠﺗ و ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖﻴﺑاﺬـﺟ ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻦﻳا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ رﻮﻀﺣ نﺎﻣزﺎﺳ رد هﺪﻨﻳآ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺪﻫد
) و ﻞﻳﻮﻧﺎﻣ ،تﻮﻓ
2004 ( . دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻂﻴﺤﻣ رد هﺪﺷ
ﺐﺴﻛ و رد ﺶـﻧاد زا داﺮـﻓا ةدﺎﻔﺘـﺳا و يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ،ﺮـﻜﻔﺗ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ و ﺶـﻧاد كرد ﺖـﻴﻤﻫا ﺮﺑ ،رﺎﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﺛا رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫ )
،ﺪﻳﺎﮔود و نواﺮﺑ 2008
،ﻮﻴﺳﺎﻣاد ؛ 1999
،ﻦﻴﻠﻛ ؛ 1998 و ﺎﻛﺎﻧﻮﻧ ؛
،ﻲﭼﻮﺌﻛﺎﺗ 1995
،ﮓﻳو ؛ 1994 ( . ﻪﻜﻨﻳا مرﺎﻬﭼ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻣ ﻲﺸﻧاد يﺎﻫ
ﻲـﻳاراد و ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ يﺎـﻫ
شور ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻲﺘﻨﺳ ﻪﺑ و ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪـﺑ يﺮـﺗﺮﺑ شزرا ﺔـﺋارا ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﻪـﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﺐﻴﻛﺮﺗ يا
دﻮﺷ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ )
،ﺲﻴﺗ 2006 (.
ﻞﭙﻟاو و ترﻮﭙﻧواد )
2001 ( رد
نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮـﺑ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖـﻴﻤﻫا صﻮـﺼﺧ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻳﻮﮔ :
» ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻛ ﻢﻳﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻣ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ رد ﻪـﻛ يﺮﺛﺆـﻣ ﺶـﻘﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﺐﺴﻛ و ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺎﻫرﺎﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺪﻨﻛ
. ﻲـﺳﺎﺳا ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﻲـﻜﻳ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ دور
.
«
نﺎﻣزﺎﺳ رد شزرا ﻖﻠﺧ فﺪﻫ ﺎﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
يﺮـﻜﻓ يﺎﻫ
زﺎﺳ ﻲﻳاراد زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ،ﻲﻧﺎﻣ
) ،ﻲﻟآ 2008 ،ﭻﻳر ؛ 2001 ،ﮓﻳو ؛ 1994 ( . ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
دﺮـﺒﻫار ﻦﻳوﺪـﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ يدﺮﺒﻫار يﺎﻫراﺰﺑا زا ﻲﻜﻳ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا ،ﺎـﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺪﻴﻠﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
دور . ﻪـﺑ ﻲﻳﺎﻫراﺰﺑا ﺔﺿﺮﻋ ﺎﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﻮـﻈﻨﻣ
ﺶﻟﺎﭼ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ اﺮﺷ ،ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﺎﻫ
ماﺪﻗا مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ار ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂﻳ
يدﺮـﺒﻫار يﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ دروآ
.
ﻪﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺐﻠﻏا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ،يدﺮﺒﻫار رﻮﻃ يﺎﻫ
شﻼﺗ ﻪﺑ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻪـﺑ ﻪـﻛ دراد ﻲﮕﺘـﺴﺑ ﻲﻳﺎﻫ رﻮـﻈﻨﻣ
نآ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ زا ﺶﻧاد ﺐﺴﻛ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ
دﻮﺷ ) ،ﻞﻜﺘﺳا و ﺲﻜﻟﻮﻓ ،نرﺎﻛ 2009
(.
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد يدﺪﻌﺘﻣ فاﺪﻫا ﺎﺑ ي
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ دﻮﺷ
. يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﻲﺷور )
،ﻲﺳﺎﺑ 2007 ( هﺮﻬﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ، ﺖـﺑﺎﻗر و يرو
نﺎﻣزﺎـﺳ يﺮﻳﺬـﭘ )
،ﺎـﺘﻴﻠﮔﺎﻣ
1995 ( يﺎﺘـﺳار رد ﺶﺨﺑﺮـﺛا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻢﻴﻬﺴﺗ ،يروآدﺮﮔ ﺪﻨﻳاﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ ،
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺮﺘﻬﺑ يﺮﻴﮔ )
،ﻲﻜﺴﻟﻮﻣﻮﮔ 1997
( رﺎـﻛ مﺎﺠﻧا شور ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ، )
،ﻲﻜـﺴﻟﻮﻣﻮﮔ 1997
( ،
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﺧﺄﺗ و ﺎﻫ )
،ﺎـﺘﻴﻠﮔﺎﻣ 1995 (
نﺎﻣزﺎـﺳ رد يروآﻮـﻧ دﺎـﺠﻳا و
) ،ﻮﻠﻳرﺎﻛ و درﺎﺒﻴﻫ 2006
،ﻮﻳﺎﻣ ؛ 1998 ( دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
نﺎﻤﻫ هرﺎـﺷا ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴـﺴﺑ ﻪﻛ رﻮﻃ
هدﺮﻛ ﺎﺳ ،ﺶﻧاد ﺶﺨﺑﺮﺛا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﺪﻧا ﺪـﻨﻤﻧاﻮﺗ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺘﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺔﺿﺮﻋ يﺎﺘﺳار رد ار نﺎﻣز
ﺖﺧﺎﺳ ﺪﻫاﻮﺧ )
،ﻦﻫﻮﺑ 2004 ،ﺮﻠﻓﺎﺗ ؛ 2000 ( .
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يا
ياﺮـﺑ يدﺮـﺒﻫار
ﻲﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﺶﺨﺑﺮﺛا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻳآ
) ،ﺮﮕﻨﻴﻟﻮﺑ و ﺖﻴﻤﺳا 2001
(.
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ زوﺮﻣا ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻴﻧد رد ﺎﻫ
ﻲـﺷور ﺎـﺑ ار يﺮﻴﮔدﺎـﻳ و ﺶﻧاد ﺐﺴﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺖـﺳا يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺶﺨﺑﺮﺛا راﺮﻘﺘﺳا ،رﺎﻛ ﻦﻳا ﺔﻣزﻻ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ اﺮﺟا ﺎﺒﻗر زا ﺮﺘﻬﺑ )
،ثار
2008 ،ﻲﻟوﺎﻴﻨﮔ و ﺖﻧﺮﮔ ؛ 2005
( . ﺎﻛ ﺶﻫوﮋﭘ رد .
ﻲﭘ . ما . ﻲﺟ . ) 2000 ( ياﺮـﺑ ﺮـﻳز ﻲﻠـﺻا فاﺪـﻫا ،
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ :
وآﻮﻧ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ •
هﺪﻳا دﺎﺠﻳا و ير نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﺑﺮﺠﺗ يزﺎﺳﺪﻨﺘﺴﻣ •
يدﺮﺑرﺎﻛ و ﺎﻫ نآ ندﺮﻛ
دﺮـﻓ ياﺮـﺑ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ نﺎـﻜﻣ و نﺎـﻣز رد ﺎﻫ
ﻲﺿﺎﻘﺘﻣ ﺖﺴﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻴﻬﺴﺗ •
و نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻲﺸﻧاد ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻮﺟ
ﺮﻤﺘﺴﻣ دﻮﺒﻬﺑ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ،ﺶﻧاد ﻢﻴﻬﺴﺗ ،يرﺎﻜﻤﻫ شروﺮﭘ •
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ •
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻴﮔ
ﻲﻳاراد شزرا كرد •
ﻪﺑ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا و نﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ نآ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و يﺮﻴﮔرﺎﻛ
ﺎﻫ .
دﺪـﺠﻣ عاﺮـﺘﺧا زا يﺮﺘـﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رد خﺮﭼ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲـﻣ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ترﺎﻬﻣ ﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫ ﻪ
هﺮﻬﺑ دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ناﺰـﻴﻣ و ﺪـﻨﻫد ﺎﻘﺗرا ﺮﻤﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نآﺰﺟ و يروآﻮﻧ ،يرو
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار هﺎﺒﺘﺷا .
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﮕﺘـﺴﻳﺎﺷ ﺶﻳاﺰـﻓا رﻮﻈﻨﻣ
يﺪـﻨﻤﻧاﻮﺗ و ﺎـﻫ ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﺑ ،ﻲـﺸﻧاد نﺎـﻨﻛرﺎﻛ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﺪﻨﻨﻛ
. رد رﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻊﻗاو
يراﺬﮔ يوﺮﻴﻧ ﺔﻨﻴﻣز رد
ﻲﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺪﻳآ
) ،نﻮﺴﻨﻳودا 2007
( . ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﺎـﺑ يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ
شﻼﺗ ﻪﺑ ،يروآﻮﻧ دﺎﺠﻳا يﺎﺘﺳار رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﺶـﻧاد ﺔﻌـﺳﻮﺗ و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻲﻧﺎﺳرزور
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد نﺎﻜﻣا ،ﺪﻧﻮﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا يا
ﺎﻗر يﺎـﻘﺗرا يﺎﺘـﺳار رد ار ﺎـﻫ ﺖـﺑ
يﺮﻳﺬـﭘ
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻣزﺎﺳ .
رد
شﻼـﺗ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﺢﻴﺤـﺻ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻦﻳوﺪـﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫ
دﺮﺒﻫار
يروﺎـﻨﻓ و ﺪـﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ دﺎﺠﻳا يﺎﺘﺳار رد نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻫ يﺎـﻫ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻚﻤﻛ ﻦﻳﻮﻧ )
،وﺮﻴﻧرﺎﻛ 2000 ،غﺎـﺑد و ﻲﻧﺎـﻬﺑزور ،ﻲﻧﺎﺠﻧز ؛ 2008
و ﻲﺋﺎﺨـﺳ ،ﻲﻧﺎـﺠﻧز ؛
اﮋﻧزﺎﺒﻬﺷ ،د 2009 (.
ﺶﻘﻧ ،ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻦﻳﻮﻛ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻲﻤﻬﻣ و توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ
ﺶﻘﻧ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﻲﻨﻴﻌﻣ فاﺪﻫا ،ﺎﻫ
ﻲـﻣ اﺮـﺟا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ترﻮﺻ ﺪﻧﻮـﺷ
) ،ﻦﻳﻮـﻛ 1992 ( .
نﺎﻤﻫ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ،ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺎـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺶﻧاد ،ﺖﺳا هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺖﻳﻮﺳﺮﺠﻴﺑ ﻪﻛ رﻮﻃ يﺎـﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻞﻨﺳﺮﭘ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ، دراد رﺎﻛوﺮﺳ ﻲﻤﻴﺗ رﺎﻛ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ،ﻲﻠﻐﺷ يﺰﻳر
.
ﻦﻴﻣﺄﺗ ،ﺖﺑﺎﻗر ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺶﻧاد
هوﺮـﮔ ،ﺎـﻫرازﺎﺑ ،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ،نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ،فﺪـﻫ يﺎـﻫ
فﺮﺼﻣ هوﺮﮔ ،ناﺮﺑرﺎﻛ ،نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ يذ يﺎﻫ
ﻂـﺑاور و ﻊـﻳزﻮﺗ ،شوﺮـﻓ زا ﺲـﭘ تﺎﻣﺪـﺧ ،شوﺮـﻓ ،ﻊـﻔﻧ
رد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا
. و ﺶﻫوﮋﭘ ،لﻮﺼﺤﻣ ﺶﻧاد ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ،ﻢﻴﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ يروﺎﻨﻓ ﺶﻧاد ﻪﺑ ﺮﮔا
ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ،يرﻮﺤﻣ يﺎﻫ
ﺔﻌـﺳﻮﺗ و تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و تﺎـﻋﻼﻃا يروﺎـﻨﻓ ،يروﺎـﻨﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ
.
نﺎﻤﻫ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ ﺶﻫوﮋﭘ ،دﻮﺷ
مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﻲـﻠﻛ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ةزﻮـﺣ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﺷ
ﺮﻳﺪﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺔﻨﻴﻣز رد ،عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺸﺨﺑ هﺎﮕﻧ ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ و ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳ
ﺖـﺳا هﺪـﺸﻧ ﻪـﺋارا ﻲﺑﻮﭼرﺎـﭼ و هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﺸﻫوﮋﭘ ،رﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ،يﺮﺘﺸﻣ .
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا رد
ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ زا ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ
و عﻮـﺿﻮﻣ ﺮـﺘﻬﺑ كرد رﻮـﻈﻨﻣ
ا ناﺮﻳا رد نآ هﺎﮕﻳﺎﺟ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳ
. ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺔـﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ
ﻲﻣ ،يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد هﺪﻨﻛاﺮﭘ يﺎﻫدﻮﻤﻨﻫر ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ناﻮﺗ
ﻪﺑ يا و ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا نآ راﺮﻘﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻘﻓاﻮﺗ درﻮﻣ بﻮﭼرﺎﭼ )
،ثار 2008 ( . رد ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖ
ﻲـﺸﻧاد دﺎـﺼﺘﻗا رد ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺐﺴﻛ و ﺎﻫ
ﻚﻧﺎﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،زوﺮﻣا ﺺﻗاﻮـﻧ و يﺮﺘـﺸﻣ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺔﻨﻴﻣز رد ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ
لﺪﻣ
ﻪـﺑ ﻲﻌﻣﺎـﺟ بﻮﭼرﺎـﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﻫ ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ راﺮﻘﺘـﺳا رﻮـﻈﻨﻣ
ﻧ ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ ﺎﺗ دراد دﻮﺟو يﺮﺘﺸﻣ لﺪﻣ ﺺﻗاﻮﻧ ،ﻊﻣﺎﺟ ﻲﻫﺎﮕ
طﻮـﺑﺮﻣ دﺎـﻌﺑا و فﺮـﻃﺮﺑار دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
ﺐﺴﻛ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ شزرا ﻖﻠﺧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﺗ دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖـﻳﺰﻣ ﺐـﺴﻛ يﺎﺘﺳار رد ،رﺎﻛو
ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮔ راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر .
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻪﺋارا تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا و هﺪﺷ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪـﺑ لﺎـﺒﻧد ﻦﻳوﺪـﺗ ﻲﺑﻮﭼرﺎـﭼ ياﺮـﺑ
اﺮﻘﺘـﺳا ر
يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا
ﻪﻌﺳﻮﺗ بﻮﺴﺤﻣ يا ﻲـﻣ
دﻮـﺷ . ﺔﻠﺌـﺴﻣ ﻞـﺣ ياﺮـﺑ
ياﺮﺑ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ ﻦﻳوﺪﺗ و ﺶﻫوﮋﭘ
ﻚـﻧﺎﺑ رد يﺮﺘـﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا شور زا ،رﻮـﺸﻛ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ شور هﺪﺷ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا عﻮﻧ زا
ﻲﻔﻴﻛ شور زا اﺪﺘﺑا ﻪﺑ
شور زا ﺲﭙﺳ و بﻮﭼرﺎﭼ ﺔﻌﺳﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ )
يﺎﻫ ( ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا يﺎﺘﺳار رد ﻲﻤﻛ
ﻲﻣ هﺮﻬﺑ دﺮﻴﮔ . ﻪﺑ لوا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﺑ بﻮﭼرﺎﭼ ﺖﺧﺎﺳ رﻮﻈﻨﻣ
زا ﻪﺘـﺳﺎﺧﺮﺑ ﺔـﻳﺮﻈﻧ شور زا صﺎـﺧ رﻮﻃ
هداد ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ .
ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ زا هداد ﺎﻫ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲـﻔﻴﻛ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﺑ
ﺔﻠﻴـﺳو
،نآ ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻚﻳ د ﻪﺘﺳد هدا
،ﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ يا ﻦﻳﻮﻜﺗ ﻲﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺑﺎﻳ يرﻮﻃ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ رد ﻲﺤﻄـﺳ ﻊﻴـﺳو
،ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻤﻋ ﺎﻳ ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻲﺘﻗو ﻪﻛ ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﺒﺗ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻢﻳراد زا ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ زا هداد ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ . ﻲـﺘﻗو ﻪـﻛ ﻪـﻳﺮﻈﻧ يﺎـﻫ دﻮـﺟﻮﻣ
ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻪـﺑ ﻦﻴـﻨﭼ
يﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﻲﻤﻧ
،ﺪﻧزادﺮﭘ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ زا هداد ﺎﻫ ﻲﻣ ةرﺎﺑرد ناﻮﺗ عﻮﻗو
ﻦﻳا ﺎﻳ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺸﻣ ﺎﻳ داﺮـﻓا
هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﻪﻳﺮﻈﻧ يا ار ترﻮﺻ يﺪﻨﺑ دﺮﻛ ) ،نﺎﮔرزﺎﺑ 1387 .(
ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﻴﻫﺎﻣ ةرﺎﺑرد ﺔﻠﺌﺴﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻨﻌﻳ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻳﺮﻈﻧ
يا زا ﻞﺒﻗ دراﺪﻧ دﻮﺟو و
ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﻴﻧ رد
ﻲﭘ ﺗ ﻦﻳوﺪ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
؛ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﻦﻳا اﺬﻟ
تروﺮﺿ ،ﻂﻳاﺮﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻦﻳا شور
ار رد ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻲﻣ
.ﺪﻨﻛ رد ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻳاﺮﺟا بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﺠﻴﺘﻧ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻳز ترﻮﺻ
.
ﻞﻜﺷ 1 . ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ شرﺎﮕﻧ و ﻦﻳوﺪﺗ ،ﻲﺳرﺮﺑ 1 ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘﺘﺳا بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺣاﺮﻃ صﻮﺼﺧ رد ﺎﻫ
هزﻮﺣ و يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
2 هدﺎﻣآ
ﺮﮔ و ﻲﻔﻴﻛ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا تﺎﻣاﺰﻟا يزﺎﺳ هداد يروآد
ﺎﺑ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ شور ؛يﺮﻈﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ
) هداد زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺎﻫ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ( زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
هداد ﺎﻫ ) ﻢﺗ ﺰﻴﻟﺎﻧآ (
3 ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا
) ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ (
ﻲﻤﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ
) ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻧاﺪﻴﻣ ﺔ هداد يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ (
ﻪﺑ ﻲﻤﻛ يﺎﻫ ﺖﺳد شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻣآ يرﺎﻣآ يﺎﻫ
ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﻫوﮋﭘ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ ،لوا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد حﺮـﻄﻣ نﺎـﮔﺮﺒﺧ ﻲﻣﺎـﻤﺗ ﻞﻣﺎـﺷ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ ،ﺶ
ﺪـﺷرا نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺔﻘﺑﺎﺳ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻤﻠﻋ ﺔﻨﻴﻣز ياراد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد رد ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻂﺑاور و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻚﻧﺎﺑ
ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ .
رد
ﺷرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ ،ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﺔﻠﺣﺮﻣ
ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻂـﺑاور و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪﺷرا نﺎﺳﺎﻨ و
ﻚﻧﺎﺑ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺮﻳﺎﺳ ﺖﺳا ﺐﺨﺘﻨﻣ ﻲﺻﻮﺼﺧ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا ،ﺶﻫوﮋﭘ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻨﻌﻳ لوا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد يﺮﻴﮔ
يﺮـﻈﻧ يﺮـﻴﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،شور ﻦﻳا رد ﺪـﺳﺮﺑ عﺎﺒـﺷا و ﺖﺧﺎـﺳ ﺪﺣ ﻪﺑ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺎﺗ يﺮﻴﮔ
ادا ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﻪﻣ ﺪﻨﻛ
. هﻮﻴﺷ زا ﻞﻤﻋ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا رد ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يا
ﻢﻫ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ بﺎـﺨﺘﻧا و ﻲﻧﺎﻣز
هداد ﻲﻟاﻮﺘﻣ نآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻫ .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا ،ﺰـﻴﻧ ﻲﺠﻨـﺳرﺎﺒﺘﻋا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد
فﺪـﻫ يﺮـﻴﮔ ﺪـﻨﻣ
ﻪﺑ ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺗوﺎﻀﻗ ﻪﻧﻮﮔ
رازﺎﺑ ﺪﺷرا نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ هﺮﻛاﺬﻣ و ﻪﺴﻠﺟ زا ﺲﭘ ﻪﻛ يا ﻲﺑﺎـﻳ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻂﺑاور و
ﺦﺳﺎﭘ ،ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﺮﻳﺎﺳ و نآ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺎﻫ دﻮﺷ
.
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ لوا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد
» هداد زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺎﻫ
« شور زا يﺎـﻫ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ حﺮﻃ و ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
دﻮﺷ . ﻚﻴﺗﺎﻤﺘـﺴﻴﺳ ﺶﻫوﮋﭘ حﺮﻃ
ﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ هداد زا ﻪﺘﺳﺎ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﺣاﺮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ يراﺬـﮔﺪﻛ ،زﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ يراﺬﮔﺪﻛ و يرﻮﺤﻣ .
ﻲﻤﺴﺠﺗ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺎﻳ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻢﻳادارﺎﭘ ﺔﺿﺮﻋ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
زا
ﻲﻣ ﻦﻳﻮﻜﺗ لﺎﺣ رد ﺔﻳﺮﻈﻧ دزادﺮﭘ
. هداد زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،زﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ ،لوا ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ
زا ﻞﻜﺷ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ندﺮﻛ ءﺰﺟ ﻪﺑ ءﺰﺟ ﻖﻳﺮﻃ ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺪﻨﺑ
يﺎﻫ ) ﻪﻘﺒﻃ ﺎﻫ ( ةرﺎـﺑرد ﻲـﻋﺮﻓ و ﻲﻠـﺻا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ةﺪﻳﺪﭘ هﺪﺷ
ﻲﻣ دزادﺮﭘ . ﺔـﻟﻮﻘﻣ ﻚـﻳ ﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ،يرﻮـﺤﻣ يراﺬـﮔﺪﻛ ياﺮـﺑ ،مود ﺔـﻠﺣﺮﻣ رد
ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا ار زﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ ار نآ ،ﺪﻨﻛ
) ﻪﺑ ﻲﻠـﺻا ةﺪﻳﺪﭘ ﺎﻳ ﻪﻟﻮﻘﻣ ناﻮﻨﻋ (
ﻲـﺳرﺮﺑ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺰـﻛﺮﻣ رد
ﻲﻣ ،ﺪﻨﻛ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺲﭙﺳ ﻲﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ نآ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﺪﻨﻛ . يراﺬـﮔﺪﻛ ﻞﻣﺎﺷ يراﺬﮔﺪﻛ زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻴﻣﻮﺳ
ﺖﺳا ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ .
ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳﻮـﻜﺗ ﻪـﺑ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد
ﻪـﻟﻮﻘﻣ نﺎـﻴﻣ ﺔـﻄﺑار ةرﺎـﺑرد يا يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ يرﻮﺤﻣ يراﺬﮔﺪﻛ يﻮﮕﻟا رد هﺪﻣآ دزادﺮﭘ
) ،نﺎﮔرزﺎﺑ 1387 .(
،ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﻲﻨﻌﻳ ،ﺶﻫوﮋﭘ مود ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﻞﻳﺪﻌﺗ و اﺮﺟا ﻲﻠﻤﻋ نﻮﻣزآ
يﺎﻫ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻲﻳﺎﻬﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﻪﻴﻟوا .
ﻪﺑ ﻪﺋارا يﺎﻫﺪﻛ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رﺎﺒﺘﻋا مﺪﻋ ﺎﻳ رﺎﺒﺘﻋا ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ نﻮـﻣزآ زا هﺪﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو .
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻦﻳا ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
ﻖﻴﻗد ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺖﻣﻼﻋ نﻮﻣزآ ﻲﻣ ﻪﺋارا يﺮﺗ
ﻫد ﻲـﻔﻨﻣ ﺎـﻳ ﺖـﺒﺜﻣ ﺖﻣﻼﻋ ندﺮﻛ ظﺎﺤﻟ ﺮﺑ هوﻼﻋ اﺮﻳز ،ﺪ
توﺎﻔﺗ راﺪﻘﻣ ،ﺎﻫﺪﻛ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ار ﺎﻫ
دﺮﻴﮔ .
و ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﺑ ﻪ رﻮﻈﻨﻣ ﻧورد رﺎﺒﺘﻋا ﺶﻳاﺰﻓا
،ﻲ شور زا ﺎﻫ ي ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﺜﻠﺜﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻀﻋا يﺎﻫ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻦﻳا رد
،ﺶﺨﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ز
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ
و تاﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ود رد ﻪﻛ ﺎﻫ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺔﻠﺣﺮﻣ
ﻲـﻣ ﻪـﺋارا ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﻤﻛ و ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ دﻮـﺷ
. ـﻳور ﺔ ﻞـﻴﻠﺤﺗ
هداد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻫ لوا ﺶﺨﺑ رد
ﻲﺑﺎـﺨﺘﻧا و يرﻮـﺤﻣ ،زﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ ﻞﻣﺎﺷ مود ﺶـﺨﺑ رد و
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻊﻤﺟ يﺎﻫ
ﻪﺑ هﺪﺷ يروآ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﺨﺑ زا ﻚﻳﺮﻫ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ نﻮـﻣزآ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺶـﺨﺑ ﺮـﻫ رد و ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻘﻣ زا ﻚﻳﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺎﻫﺪﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺋارا ،يراﺬـﮔﺪﻛ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ زا ﺲﭘ ،ﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻛ رﺎﺒﺘﻋا مﺪﻋ ﺎﻳ رﺎﺒﺘﻋا ةﺪﻨﻫد .
ﻲّﻠﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺦﺳﺎﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺋارا يﺎﻫ
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد هﺪﺷ يﺎﻫ
رد ﻲـّﻠﻋ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
لوﺪﺟ 1 ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ هﺪـﺸﻧ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﻴﻳﺄﺗ يﺎﻫﺪﻛ ،دراﻮﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻂﺧ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺪﻛ يور ﻲﺸﻛ .
لوﺪﺟ 1 . ﻲّﻠﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺔﺠﻴﺘﻧ
ﺎﻫﺪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧ ي ﺖﺒﺜﻣ N
ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺜﻨﺧ Sig
يﺮﺘﺸﻣ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ دﺎﺠﻳا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﻳﺎﺳ ياﺮﺑ رﻮﺤﻣ
ﻲﻜﻧﺎﺑ يﺎﻫ 21 18 3
0 0/001
زﺎﻴﻧ درﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ ﺖﻬﺟ ﺮﺘﻤﻛ نﺎﻣز فﺮﺻ
21 11 8
2 0/102
شزرا و ﺶﺨﺑﺮﺛا طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻦﻳﺮﻓآ
21
11 8
2 0/138
ﻚﻧﺎﺑ ياﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ دﺎﺠﻳا
21 21 0
0 0/000
ﻚﻧﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ناﻮﺗ يﺎﻘﺗرا
21 21 0
0 0/000
ﻲﺼﺨﺷ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ يزﺎﺳ
21
13 7
1 0/022
ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ فﺪﻫ و يزﺎﺳ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا يﺪﻨﻣ
21 15 5
1 0/016
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ترﺎﻬﻣ و ﺺﺼﺨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا
21 14 5
2 0/004
ﻢﻴﻤﺼﺗ ياﺮﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ يﺎﻫ
ﻪﻧاﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺮﺗ 21
12 8
1 0/106
ﻚﻧﺎﺑ روآدﻮﺳ يﺮﺘﺸﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
21 21 0
0 0/000
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻴﺑ رد يﺮﺘﺸﻣ زا نﺎﺴﻤﻫ كرد دﺎﺠﻳا
21 11 8
2 0/216
ﺔﻣادا لوﺪﺟ 1 . ﻲّﻠﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺔﺠﻴﺘﻧ
ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺎﻫﺪﻛ N
ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺜﻨﺧ Sig
يﺮﺘﺸﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻚﻧﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ دﻮﺒﻬﺑ
21 13 6
2 0/026
ﻊﻳﺮﺳ ﺦﺳﺎﭘ ﺐﺴﻛ ةزﻮﺣ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺮﺗ يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫرﺎﻛو
21 16 5
0 0/010
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ارﺎﻛ تﺎﻣﺪﺧ ﺔﺿﺮﻋ
21 21 0
0 0/000
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺶﺨﺑﺮﺛا تﺎﻣﺪﺧ ﺔﺿﺮﻋ
21 21 0
0 0/000
يﺮﺘﺸﻣ ﻦﻫذ رد ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﻮﺒﻬﺑ
21 15 4
2 0/006
ﺪﻳﺪﺟ يﺮﺘﺸﻣ بﺬﺟ
21 19 0
2 0/000
ﻲﻠﻌﻓ يﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ
21 19 0
2 0/000
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫ
يﺮﺘﺸﻣ ةزﻮﺣ رد
21 12 6
3 0/047
يﺮﺘﺸﻣ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻞﻴﻠﺤﺗ
21 12 6
3 0/101
ﻲﺸﻧاد ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا
21 10 9
2 0/272
هﺮﻬﺑ رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻳارﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺶﻧاد زا يرادﺮﺑ
21
13 5
3 0/001
ﻪﺘﺳاﻮﺧ زا عﻼﻃا يﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
21
21 0
0 0/000
هﺮﻬﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ يرادﺮﺑ يرﺎﻛ يﺎﻫ
21 21 0
0 0/000
ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ و دﻮﺒﻬﺑ
21 17 3
1 0/002
يﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻋﺮﺳ يﺎﻘﺗرا
21 10 8
3 0/380
يرﺎﻜﻤﻫ شروﺮﭘ يﺮﺘﺸﻣ ةزﻮﺣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫ
21
16 4
1 0/005
ﻪﻨﻴﻣز ﻂﻳاﺮﺷ يا
) ﺶﻟﺎﭼ ﺘﺳا يﺎﻫ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻘ (
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺦﺳﺎﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺋارا يﺎﻫ
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد هﺪﺷ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ رد يا
لوﺪﺟ 2 ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ هﺪـﺸﻧ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﻴﻳﺄﺗ يﺎﻫﺪﻛ ،دراﻮﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻂﺧ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺪﻛ يور ﻲﺸﻛ .
لوﺪﺟ 2 . ﺎﻬﻧ ﺔﺠﻴﺘﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫﺪﻛ ﻲﻳ
يا
ﻲﻳﺎﻬﻧ يﺎﻫﺪﻛ N
ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺜﻨﺧ Sig
نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ شﺮﮕﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ يراﻮﺷد 21
16 5 0 0/003
ﻪﻓﺮﺣ ﺺﺼﺨﺗ دﻮﺒﻤﻛ ﻚﻧﺎﺑ يا
21 11 7 3 0/043
هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﺺﺼﺨﺘﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ دﻮﺒﻤﻛ 21
13 8 0 0/220
ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻚﻧﺎﺑ
21 21 0 0 0/000
ﻢﺸﭼ دﻮﺒﻧ يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد ﺺﺨﺸﻣ يدﺮﺒﻫار و زاﺪﻧا 21
18 3 0 0/000
يﺮﺘﺸﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد هﺪﻨﻨﻛدوﺪﺤﻣ ﻲﺘﻟود ﻦﻴﻧاﻮﻗ 21
21 0 0 0/000
ﻊﻳﺮﺳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻊﻗﻮﺗ 21
12 9 0 0/825
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ترﺎﻬﻣ رد ﻒﻌﺿ 21
21 0 0 0/000
ﺖﺨﺳ دﻮﺟو مﺪﻋ درﻮﻣ يﺎﻫراﺰﻓا
زﺎﻴﻧ 21
20 1 0 0/000
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا مﺪﻋ ﻲﺣاﺮﻃ يﺎﻫ
هﺪﺷ 21
21 0 0 0/000
مﺮﻧ دﻮﺟو مﺪﻋ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يﺎﻫراﺰﻓا
21 20 1 0 0/000
ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺐﻠﺟ يراﻮﺷد 21
18 3 0 0/008
ﮓﻨﻫﺮﻓ يراﻮﺷد يزﺎﺳ
21 21 0 0 0/000
ﻊﻤﺟ يراﻮﺷد ﻲﻄﻴﺤﻣ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
21 20 1 0 0/000
ﻤﻛ ﻲﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺒ 21
21 0 0 0/000
ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻲﻨﻓ ﺖﻳﺎﻤﺣ دﻮﺒﻤﻛ 21
13 8 0 0/385
ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز دﻮﺟو مﺪﻋ ﻚﻧﺎﺑ رد ﻪﻧاروﺎﻨﻓ يﺎﻫ
21 17 4 0 0/002
ﻢﻫ يراﻮﺷد دﺮﺒﻫار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺘﺳار ﻚﻧﺎﺑ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
21 21 0 0 0/000
ﻢﻫ يراﻮﺷد نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫﺪﺣاو ﻲﻳﺎﺘﺳار 21
21 0 0 0/000
اﻮﺷد ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻢﻳﺮﺣ ﺖﻳﺎﻋر و يﺮﺘﺸﻣ راﺮﺳا ﻆﻔﺣ ير 21
13 5 3 0/041
ﻂﻴﺤﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر رﺎﺸﻓ 21
14 7 0 0/133
ﺖﻌﻨﺻ رﺎﺸﻓ 21
14 7 0 0/051
ةزﻮﺣ رد ﺺﺼﺨﺘﻣ يوﺮﻴﻧ دﻮﺒﻤﻛ 21 IT
16 5 0 0/109
لﺎﻧﺎﻛ ﻚﻧﺎﺑ رد هﺪﻨﻛاﺮﭘ و ارﺎﻛﺎﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ 21
19 1 1 0/000
يروﺎﻨﻓ يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ شزرا ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻦﻴﺸﻴﭘ برﺎﺠﺗ و ﺎﻫ 21
13 5 3 0/041
ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ رد ﻲﻤﻴﺗ رﺎﻛ ﺔﻴﺣور دﻮﺒﻧ 21
15 6 0 0/022
ﻲﺿار يراﻮﺷد تﺎﻋﻼﻃا ﺔﺋارا ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ندﺮﻛ
21 17 4 0 0/002
هﺎﺗﻮﻛ هدزﺎﺑ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ تﺪﻣ
) ( ROI
21 15 6 0 0/008
هداد ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ يﺎﻫ 21
12 9 0 0/590
ﺑ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻚﻧﺎ
21 11 9 1 0/365
يرﺎﺠﺗ يراﻮﺷد هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺶﻧاد يزﺎﺳ
21 10 11 0 0/834
