و تیقلاخ ،یتیصخـــــــش یاه یگژیو ناـــــــیم هطبار نـــــــییعت شقن :یتعنص یحارط هتشر نایوجشناد رد ییافوکشدوخ
*یتیسنج توافت
3رفناگیاش ردان ،2یدمحم هداز یلع ،1**هزاربا یدهم .ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،ینیرفآراک و رنه یلاع یاه شهوژپ هدکشناد ،رنه شهوژپ یرتکد یوجشناد 1 .ناریا ،نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد ،هداوناخ هدکشهوژپ رایشناد 2 .ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یسمجت یاهرنه هدکشناد ،رنه هفسلف رایداتسا 3 )95/9/28 :ییاهن شریذپ خیرات ،95/7/19 :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ ،یتیصخــش یاه یگژیو ریظن رنه شزومآ رد نیداینب یاهریغتم زا یخرب نایم هطبار هب ندرب یپ ،قیقحت نیا ماجنا زا فده هطبار دوجو زا تخانــش اب ناوتب قیرط نیا زا ات تــسا هدوب یتیــسنج یاه توافت نتفرگ رظن رد اب ییافوکــشدوخ و تیقلاخ ءاقترا ،دمآراک یاه شور ذاختا و هطوبرم یاه یراذگ تسایس دنیآرف رد ار یشزومآ یرو هرهب و تیفیک قیقحت یاهریغتم نایم هدکشناد و ناهفصا رنه هاگــشناد نایوجــشناد نایم زا یلیصحت لاــس راهچ ره یتعنص یحارط هتــشر نایوجــشناد .دیــشخب دنترابع قیقحت رد هدافتــسا دروم یاهرازبا .دندــش باختنا سرتــسد رد یفداصتریغ تروصب نارهت هاگــشناد یابیز یاهرنه .دادعتــسا ییافوکــشدوخ رازبا ؛یتیصخــش یاه یگژیو یلماع جنپ نومزآ ؛سنروت قلاخ رکفت نومزآ تیقلاخ شجنــس رازبا :زا رب یگتسبمه قیقحت عون زا شهوژپ شور .دش هدافتسا نوسریپ رازبا زا سا سا یپ سا رازفا مرن رد یگتسبمه لیلحت تهج .دشاب یم )یطابنتــسا( یلیلحت رامآ راتخاــس بلاق رد یمک جیاتن تروص هب اه هداد لیدبت و یفیک رتــسب زا یریگ هنومن ساــسا اهنت هک تروــص نیدب ،دراد دوــجو یکدنا یاــه توافت رــتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم هک دــهد یم ناــشن قــیقحت یاــه هتفای اهنت نینچمه .تــسا ییوخ هدرزآ ناور لماع رد تیقلاخ اب یتیصخــش یاه یگژیو نیب رتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم توافت اب تیقلاخ یاه صخاش نیب ،تیاهنرد .تسا یسانش هفیظو رد ییافوکشدوخ و تیقلاخ صخاش نیب هورگ ود نایم توافت .درادن دوجو توافت رسپ و رتخد نایوجشناد نایم ییافوکشدوخ
یدیلک یاه هژاو .یتیسنج توافت ،ییافوکشدوخ ،تیقلاخ ،یتیصخش یاه یگژیو ،یتعنص یحارط ،رنه
یاه هتشر نایوجشناد رد ییافوکشدوخ و تیقلاخ ،تیصخش یاه یگژیو نایم هطبار نییعت" :ناونع تحت لوا هدنراگن یرتکد هلاسر زا هتفرگرب هلاقم نیا * .دشاب یم موس و مود ناگدنراگن ییامنهار هب "یرامعم و یتعنص یحارط ،یساکع ،کیفارگ ،یشاقن .E-mail: [email protected] ،021-44097782 :ربامن ،09329070093 :نفلت :لوئسم هدنسیون**
همدقم
یاقترا رد رــثؤم یاهریغتم زا یخرب ناــیم هطبار دوــجو زا تخانــش دروآ یم مهارف ار رــنه ناــسردم یارب یزیر همانرب ناکــما ،رنه شزوــمآ ار یعیــسو تاــقیقحت ،هــطوبرم یاــهریغتم یور رــب هلیــسو نیدب اــت یهاگشناد زک ارم رد یشزومآ یرو هرهب و تیفیک ات دنیامن یراذگ هیامرس راکشآ هچ یاهدادعتسا هجیتن رد ؛دبای شیازفا نکمم هجو نیرتهب هب ات ددرگ رادیدپ یرنه فلتخم یاه هتــشر رد نایوجــشناد ناهنپ هچ و جیاتن زا نکمم نامز نیرت هاتوک رد اه هاگشناد و دیتاسا ،نایوجــشناد رایــسب یاه هتــشر زا یکی .دــندرگ دــنم هرهب هدــمآ تــسد هب ناــشخرد یهاگشناد هعماج فلتخم حوطــس ییافوکــش رد هک یدربهار و مهم هک ارچ ،دــشاب یم یتعنص یــحارط هتــشر دیامن یم اــفیا یمهم شــقن زا مه و تــسا یتخانــش ییابیز یاه شزرا یاراد یرــنه ثــیح زا مــه ود نیا قــیفلت هک تــسا یــتعنص یدرــبراک یاراد یــیارگدرکراک ثــیح .دشاب هتــشاد دربراک یعامتجا لئاــسم زا یرایــسب لح یارب دناوت یم هب تبــسن ام تخانــش رد هک مهم یاهریغتم زا یــکی دــسر یم رظن هــب دــشاب یتیصخــش یاه یگژیو ،دنک یم یناوارف کمک ݥقیقحت هــعماج لااب تیقلاخ یاراد هــک ینایوجــشناد تیصخــش عون زا یــهاگ آ هــک ارچ ،دنتسه شیوخ یاهدادعتسا ندومن افوکش رد دعتــسم نینچمه و رد دــمآراک یــشزومآ یاــه لدم هــب یبایتــسد رد ار نــیققحم دــناوت یم .دناسر یرای یهاگشناد یاهداهن بسانم و دیفم ،ون یلوصحم دیلوت دنیآرف زا تسا ترابع ،تیقلاخ Sternberg and Lubart, 1996;( دشاب هتفرگ رارق یناگمه لوبق دروم هک رب هک یتافیصوت بلاغ .)Plucker et al., 2004; Sternberg et al., 2003 زکرمتم یو یتیصخش یاه یگژیو رب ،دنوش یم حرط درف تیقلاخ هیاپ هدنبای هعــسوت یــشزیگنا یاهورین زا هتــسد نآ صوــصخ هب .دنا هتــشگ قوــس ،هناقلاخ شنک یوــس هب هک هدــش هتفرگ قتــشم ِیدرــف نایم و یاضرا هب ،ییافوکشدوخ موهفم .)Cashdan, 1971, 39-52(دنبای یم غلاب درف هوقلاب یاهدادعتــسا ندناــسر رثک ادح هب لاور و درف یاهزاین هب ؛1954( 1ولزم .)Jones and Crandall, 1986, 63-73( دوش یم قلاطا ققحت ناونع هب ار ییافوکشدوخ رگید نایب هب ،)2009 ،2زرتسم زا لقن موادم تروص هــب ،هوقلاب یاهدادعتــسا و اه تیفرظ ،اه تــشاد نورد ییافوکــشدوخ .تــسا هدرک ناوــنع تــیرومام کــی ماــجنا روــظنم هــب تــسود ،ندوــب هــتفریذپ و ندوــبن برطضم ،تــینما ساــسحا اــب ار متــسیس کــی هــب ندیــسر و ندوــب مارــتحا هتــسیاش ،ندوب ینتــشاد .)Smith, 2002, 22-23( تسا هدومن فیصوت ینعم و یدوجو دننام یتیصخــش یا هصخاــش اب ییافوکــشدوخ میقتــسم طابترا ییوخروجنر ناور اــب نآ سوکعم طاــبترا و ناور تملاــس و یــیارگ نورب Dahl et al., لاثم روطب( تــسا هدــش هداد ناــشن ددعتم تاعلاطم رد
3لــهاد نــینچمه .)1983; Tosi, 1972; Dolye, 1975; Knapp, 1995 یــیارگ نورب حوطــس هــک دــنداد ناــشن )1983, 683-695(ناراکــمه و حطــس اب ییلااب و تبثم یگتــسبمه ،نادرم اب هــسیاقم رد نانز یلااب ود ره رد یــیوخروجنر ناور فــلتخم حوطــس یلو دراد ییافوکــشدوخ ولزم .دراد یفنم یگتسبمه ییافوکشدوخ اب ناسکی نازیم هب سنج تقباطم ییافوکشدوخ فیرعت اب هک ینایوجشناد باختنا اب ،)1970(
دارــفا نیرت ملاــس دــصرد 1 هرــمز رد هورــگ نــیا هــک تــفایرد ،دنتــشاد یراگزاسان زا یا هناــشن چیه ،نایوجــشناد نیا رد .دنراد رارق تیعمج دمآراک روط هب دوخ یاه تیلباق و دادعتــسا زا یگمه و تــشادن دوجو جــیاتن نــینچمه .)Gebauer, 2008, 399-420( دــندرک یم هدافتــسا یلااب تارمن اب ،ییافوکــشدوخ یلااب تارمن هک داد ناــشن یــشهوژپ و دراد تبثم یگتسبمه ،یگدنز رد یدنمفده و یگدرسفا ،یماکداش یتملاس بناوج و ندوب یبهذم نایم میقتــسم هطبار هدنهد ناــشن ،ییافوکــشدوخ یــفرط زا .)French, 1999, 117-120( تــسا یــنهذ تیقلاخ و یرــیگدای یاــه طیحم ،یــشزومآ فادــها تاــموزلم زا یــکی یگتخپ ،تیقلاخ رب یریگدای دیک أت زا دنترابع یــشزومآ فادها .تــسا ،هنیهب هبرجت ،یریذپ فاطعنا ،تهباشم ،یزاــسریوصت ،یزاب ،)رکف(
نــیا .)Burleson, 2005, 436-45(یــفکم شــلاچ و یتــسیزهب ،تذــل ییافوکــشدوخ یارب تیقلاخ و یریگدای اهنت هن هک دراد دوجو قــفاوت زین ییافوکشدوخ و ینورد شزیگنا ،یهاگ آدوخ هکلب ،دنتسه یرورض اهنآ یارب و دنوــش یم یقلت نیداینب یروما ،تیقلاخ و یرــیگدای یارــب .)62 ،1389 ،سیره هاگ آ و یقاقش( دراد دوجو یشوک مه هخرچ کی تیقلاخ رد ییافوکشدوخ و تیصخش موهفم تیمها هب هجوت اب تیقلاخ ،یتیصخــش یاــه یگژیو نــیب طباور هــب نــتخادرپ ،یرــنه یارــب بــسانم یا هــنیمز ،رــنه نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ و یاــه تیلاعف لــصاح هــک درــف هبرصحنم و قلاــخ یاــه هدیدپ فــشک یاــه شنیرفآ رد نادــنمرنه شــخب ماهلا یــتح اــی و یرــنه هــناقلاخ و ینادیم یاــه شهوژپ لیبق نیا و دــنک یم مهارف ار دنتــسه یرــنه راکشآ ار نادنمرنه هتفهن یاه ییاناوت زا یا هرتسگ و داعبا ،یفاشتک ا هدیچیپ یاهدنیآرف و اه تیلاعف ،اه شن ُک لوصحم یرنه رثا .دنک یم یاه یگژیو زا یــهاگ آ ور نــیا زا ،تــسا رنه یوجــشناد قلاخ یــنهذ و یــگدنورارف زا یا هــبرجت ،یرــنه تــیقلاخ لــحارم و یتیصخــش و ییافوکــشدوخ یاه هناــشن زا مهم یا هناــشن هک ار ییافوکــشدوخ مولع یاه هزوح رد شهوژپ .دنک یم ییاــسانش و فشک ار یگدنزرــس کی ره اب هطبار رد ،رنه ِیسانش ناور و یتخانش مولع نوچمه رگید یاه هویــش نتفای ناکما ،رنه نایوجــشناد دزن یرنه یاــه شیارگ زا .دنک یم لیهست ار رنه یشزومآ یاه کبس رد قلاخ
قیقحت هنیشیپ
هزوح رد نوــنکات هک یتاقیقحت ،یتیصخــش یاــه یگژیو هــنیمز رد اه ییاناوت ،اه یگژیو رب هکنآ زا شیب ،هتفریذپ تروص رنه یسانش ناور تبــسن هجوت رب ،دــشاب هدــش راوتــسا دــنمرنه صخــش یاــه تراهم و
تــسا هتــشگ زکرمتم یرنه راثآ نیبطاخم هــعماج فــلتخم هوجو هــب
نیققحم زا یــخرب .)Chamorro, Reimers, Hsu & Ahmetgol, 2009(
نیبطاخم هعماج اب هطبار رد ار یرنه راثآ 4یسانش ییابیز تلاوقم زین .)Rawlings, Vidal; Furnham, 2004( دــنا هداد رارــق لــیلحت دروــم هوجو رــیثأت هــنیمز رد هــعلاطم هــب زــین ناــسانش ناور زا رــگید یدادــعت Cham-( دــنا هتخادرپ ،نــیبطاخم رب یرنه راــثآ یــساسحا و 5یــفطاع هتفریذپ و یــمومع فــیرعت کــی .)orro, Burke, Hsu & Swami, 2010 ،لیصا ،عــیدب هــک یزیچ دــیلوت دــنیآرف ناوــنع هــب ار تــیقلاخ ،هدــش .)Stockes, 1999, 297-304( دــنک یم فیصوت تــسا بــسانم و دیفم اهدنیآرف زا یــخرب بــیکرت دنمزاین تــیقلاخ ،6یتخانــش لوــصا رــظن زا لح و 7ارــگ او رکفت ،اــهنآ نــیرت مهم هــک تــسا یتخانــش یاــه تراهم و Silvia, Winterstein, Willse, Barona, Cram( دشاب یم 8قلاخ هلاسم ییافوکــشدوخ هلوقم هــب یــکدنا تاــقیقحت نوــنکات .)& Hess, 2008 تاریثأت هعلاطم ابیرقت هک تــسا یلاح رد نیا ،تــسا هتفای صاصتخاً .تــسا زــیچان رایــسب ییافوکــشدوخ هرــمن رــب یرــنه یاــه طیحم .دــنا هدومن حرــطم طاــبترا نــیا رد یتادنتــسم ،ناگدنــسیون زا یــخرب نوــچمه رــنه نــیملعم هــک دــنک یم هراــشا )1987-22-24( 9ردــیار هــطبار دوــجو هــب ،)1966( 11نــمفاک و ،)1971,17-18( 10ماتــسنسوه .دنا هدومن دیک أت یرنه رثا قلخ دنیآرف اب هدشافوکش نتــشیوخ نایم
قیقحت شور
یریگ هنومن ساــسا رب یگتــسبمه قــیقحت عوــن زا شــهوژپ شور بــلاق رد یــمک جــیاتن تروــص هــب اــه هداد لــیدبت و یــفیک رتــسب زا هــس زا قیقحت نیا رد .دــشاب یم )یطابنتــسا( 12یلیلحت رامآ راتخاــس تیقلاخ شجنس رازبا ،13وئن یتیصخــش یاه یگژیو یریگ هزادنا رازبا .تسا هدش هدافتسا 15دادعتسا ییافوکــش شجنــس رازبا و ،14سنروت هرود نایوجشناد یمامت نیب همان شسرپ کی بلاغ رد ،رازبا هس نیا نایاپ رد و سلاک رــه یاهتنا رد 16یــتعنص یــحارط هتــشر هلاــسراهچ تدم یــط رد نایوجــشناد و تــشگ عــیزوت یــلیصحت لوا لاــس مــین دورو زا سپ .دنداد خساپ همان شــسرپ هس ره تلااوــس هب هقیقد 45 یگتــسبمه نومزآ قــیرط زا ،17سا سا یــپ سا رازــفا مرن هــب اــه هداد هطبار اــت دنتفرگ رارــق لــیلحت دروــم قــیقحت یاــهریغتم ،18نوــسریپ .دریگ رارق نومزآ دروم یتیسنج توافت هلوقم هب هجوت اب اهنآ نایم
اه یندومزآ
زا لقتــسم هورــگ کــی لماــش قــیقحت نــیا رد ناگدننک تکرــش هاگشناد ود زا یتعنص یحارط هتــشر یسانشراک عطقم نایوجــشناد هک دنتــسه نارهت هاگــشناد یابیز یاهرنه سیدرپ و ناــهفصا رــنه رفن 43 و رتخد ناــنآ زا رفن 49 هــک درــیگ یمرب رد ار رــفن 92 عوــمجم رد .تسا هدوب لاــس 21 ربارب اه یندومزآ نــس نیگنایم .دنــشاب یم رــسپ لاس 19 نس رد یناوارف ،وجــشناد 17 اب ربارب لاــس 18 نــس رد یناوارف ،وجــشناد 16 اــب رــبارب لاــس 20 نــس رد یــناوارف ،وجــشناد 16 اــب رــبارب و 18 وجشناد نس لقادح و ،وجشناد 11 ربارب لاس 21 نس رد یناوارف .دشاب یم لاس 32 نس رثک ادح
یریگ هزادنا رازبا
یخرب ،19تیقلاخ رد دوجوم یاه یگدیچیپ دوجو نتفرگ رظن رد اب دنا هدــش زکرمتم هناقلاخ تلاوصحم یاه یگژیو یور رــب نــیققحم زا تهج ار هــناقلاخ دنیآرف زا صاــخ یازــجا ،رــگید یــخرب هــک یــلاح رد دروم نتفرگ رظن رد اب .دنا هداد رارــق هجوت دروم تیقلاخ یرــیگ هزادنا یاه نومزآ زا یکی ناونع هب سنروت قلاخ رکفت شجنس نومزآ ،مود درکلمع دناوت یم هک تسا هدش هتخانش یجنسناور هدش درادناتــسا .)Torrance, 1990( دهد رارق یبایشزرا دروم اه یندومزآ رد ار هناقلاخ دــنیآرف زا هــک یدرادناتــسا یاــه کرحم ،ســنروت قلاــخ رــکفت رازــبا دنک یم داجیا ار دنا هدــش دیلوتزاب هدــش لرتنک یاه طیحم رد قلاخ بــیرض ،)54-46 ،1372( یدــباع .)Chavez, 2007, 528-529(
هک ار 23طسب و 22یریذپ فاطعنا ،21راکتبا ،20یلایس یاه شخب رابتعا ،0/85 بیترت هــب ناریا رد ،دوــب هدروآ تــسد هــب یــیامزآزاب قــیرط زا .تسا هدرک شرازگ 0/80 و 0/84 ،0/82 Costa and McCrae,( تیصخــش گرزــب یــلماع جــنپ همان شــسرپ ،24یــیوخ هدرزآ ناور یاــه سایقم لماــش بــسانم یرازــبا ،)1992 .28یــسانش هفیظو ،27یراگزاــس ،26هــبرجت هــب یگدوــشگ ،25یــیارگنورب ،30یزرو هــنیک ،29بارــطضا :یاــه سایقم لماــش یــیوخ هدرزآ ناور ؛34سرتــسا زا یریذپ بیــسآ ،33یروــشناکت ،32مرــش ،31یگدرــسفا ،36یــیارگ عمج ،35تــیمیمص :یاــه سایقم لماــش یــیارگ نورب ؛40تــبثم یاــه ناجیه ،39یــهاوخ ناجیه ،38تــیلاعف ،37تــیعطاق ،42یــسانش ییابیز ،41لیخت :یاــه سایقم لماــش هبرجت هب یگدوــشگ لماــش یراگزاــس ؛46اــه شزرا ،45اــه هاگدید ،44اــه شنک ،43فــطاوع ،51عضاوت ،50تیعبت ،49یتسود عون ،48یگداس ،47دامتعا :یاه سایقم ،53یگتــسیاش :یاه سایقم لماــش یــسانش هفیظو و 52نارــگید کرد ،57یرــیگیپ ،56تــیقفوم یارــب شلاــت ،55یــسانش هفیظو ،54مــظن ناشن وئن رازبا .)Hough and Ones, 2001( دنشاب یم 58یریذپ فاطعنا هیوگ 60 لماش هک تسا یدامتعا لباق و ربتعم هدش هاتوک رازبا هک هداد هک وــئن نوــمزآ یــبایراجنه رد .)Costa and McCrae, 1992( دــشاب یم نیب زا رفن 2000 مجح اب یا هنومن یور رب )1380( یشرف یسورگ طسوت نیا یکشزپ مولع یاه هاگشناد و زاریش ، زیربت یاه هاگشناد نایوجشناد یلصا لماوع زا كی ره رد 59خابنورک یافلآ بیارض ،تفرگ تروص رهش ود یــسانش هفیظو و یراگزاــس ،یگدوــشگ ،ییارگنورب ،یــیوخ هدرزآ ناور .دــمآ تــسد هــب 0/87 و 0/68 ،0/56 ،0/73 ، .0/86 بــیترت هــب همان شسرپ نیشناج ناونع هب دادعتسا ییافوکش شجنــس رازبا صاخــشا یدرف درکلمع و تیقفوم یبایزرا تــهج 60یصخــش شیارگ شخرچ اــب یلصا یاــه هفلؤم لــیلحت و هــیزجت .تــسا هــتفای هعــسوت رد هک داد لزــنت هرــقف 27 هــب ار هــیلوا یا هصخاــش هــعومجم ،بروــم ءزج ود ،مود هــبترم لماوع لیلحت و هــیزجت .تفای دوــمن صخاــش 5 سایقمریز ود اــب هارــمه 61دوــخ هــب عاــجرا ،تخاــس صخــشم یــلصا سایقمریز هــس اــب هارــمه 64یگدوــشگ ،63یراــتخمدوخ و 62یراگزاــس
67نارگید هب یگدوشگ ،66نتشیوخ هب یگدوشگ ،65یگدنز هب یگدوشگ هدافتــسا تهج همان شــسرپ نیا .)Leckerc et al, 1997, 353-365(
رــب هــک ،دــش یــبایرابتعا )1390( جاــت طــسوت ادــتبا ،شــهوژپ نــیا رد
،لغاش درف 291 یور رب ،دادعتــسا ییافوکــش سایقم یارجا ساــسا .دمآ تسد هب 0/83 خابنورک یافلآ ،لاس 70 ات 25 ینس هدر رد
قیقحت یاه هتفای
یحارط هتــشر نایوجــشناد زا هدــمآ تــسد هب یاــه هداد ادــتبا رد رد نودــب لک تارــمن بــلاغ رد 3 و 2 ،1 لوادــج قــیرط زا یــتعنص ،نینچمه .دــش دهاوخ هداد شیامن ،68تیــسنج شقن نتفرگ رــظن رــتخد و رــسپ نایوجــشناد نــیب تارــمن تواــفت ،6 و 5 ،4 لوادــج رد هک تــسا نــیا قــیقحت لوا هــیضرف .داد دــهاوخ رارــق هــسیاقم دروــم اب یتیصخــش یاه یگژیو ،تــیقلاخ اب یتیصخــش یاه یگژیو ناــیم هیضرف و دراد دوجو هطبار ییافوکشدوخ اب تیقلاخ ،ییافوکشدوخ رد رتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم توافت دوجو ندوــمزآ یــپ رد مود .تسا لوا هیضرف رد دوجوم یاهریغتم اب طابترا یتیصخش یاه یگژیو نایم هطبار ،1لودج تاجردنم ساــسا رب توافت نتفرگرظنرد نودــب و لک هرمن ناونع هــب تیقلاخ صخاــش اب
یتعنص یحارط هتــشر رد رتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم یتیــسنج ییوخ هدرزآ ناور لماع اب تیقلاخ صخاش هک دراد مهم نیا رب تللاد یوس زا .دشاب یم طــسوتم تدــش اب 69رادانعم سوکعم هطبار یاراد صخاــش زا راکــتبا و یرــیذپ فاطعنا ،یلایــس ساــیقم هــس ،رــگید ،دنا هدومن رارــقرب راداــنعم سوکعم هطبار لوا لــماع اــب زین تــیقلاخ یرادانعم هــطبار هنوگ چیه ،لوا لــماع اــب ،طــسب سایقم هکنآ لاــح ،تیقلاخ صخاــش اب ییارگ نورب لــماع ناــیم .تــسا هدوــمنن رارــقرب یاه سایقم یــمامت نایم زا و تــسا هدــشن داجیا یراداــنعم هــطبار اب 70راداــنعم میقــسم هطبار ،مود لــماع اب راکــتبا ساــیقم ،تــیقلاخ هبرجت هــب یگدوــشگ لماع نایم .تــسا هدومن رارقرب فــیعض تدــش میقتــسم هطبار تیقلاخ یاه سایقم یمامت و تــیقلاخ صخاــش اب طسوتم و طسوتم ،یوق ،فیعض ،یوق تدش اب بیترت هب و رادانعم صخاــش اــب یراگزاــس لــماع ناــیم ،هــمادا رد .تــسا هدــمآ دوــجوب هدمآ دــیدپ فیعض تدــش اــب اــما راداــنعم میقتــسم هــطبار تــیقلاخ
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
1 ییوخ هدرزآ ناور 1
2 ییارگنورب
-.431**
1
3 یگدوشگ
-.146 .039
1
4 یراگزاس
-.401**
.521**
.264* 1
5 یسانش هفیظو -.173
.350**
-.109 .175
1
6 تیقلاخ
-.313**
.146 .569**
.249* .081
1
7 یلایس
-.277**
.084 .295**
.135 -.012
.754**
1
8 یریذپ فاطعنا -.242*
.113 .627**
.158 .104
.824**
.422**
1
9 راکتبا
-.384**
.247* .494**
.322**
.137 .841**
.531**
.651**
1
10 طسب
-.063 -.006
.326**
.165 .009
.713**
.458**
.431**
.424**
1
رفن 92=دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
1 2
3 4
5 6
7 8
1 ییوخ هدرزآ ناور
1
2 ییارگنورب
-.431**
1
3 یگدوشگ
-.146 .039
1
4 یراگزاس
-.401**
.521**
.264* 1
5 یسانش هفیظو
-.173 .350**
-.109 .175
1
6 ییافوکشدوخ
-.561**
.586**
.232* .466**
.296**
1
7 یگدوشگ
-.491**
.585**
.224* .444**
.313**
.933**
1
8 دوخ هب عاجرا
-.543**
.471**
.180 .339**
.181 .862**
.639**
1
رفن 92=دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
.یتعنص یحارط نایوجشناد تیقلاخ و یتیصخش یاه یگژیو یگتسبمه سیرتام -1لودج
.یتعنص یحارط نایوجشناد ییافوکشدوخ و یتیصخش یاهیگژیو یگتسبمه سیرتام -2لودج
هتــسناوت تیقلاخ صخاــش زا راکتبا ساــیقم اهنت نــینچمه و تــسا .دیامن داجیا طــسوتم تدــش اب رادانعم میقتــسم هطبار لوا لماع اب یاه سایقم و تیقلاخ صخاــش اب یراگزاــس لماع نایم ،تیاهن رد .تسا هدشن داجیا یرادانعم هطبار هنوگچیه هطوبرم یتیصخش یاه یگژیو نایم هطبار ،2لودج تاجردنم ساسا رب نتفرگ رظن رد نودب و لک هرمن ناونع هب ییافوکــشدوخ صخاــش اب یحارط هتــشر رد رــتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم یتیــسنج تواــفت ییوخ هدرزآ ناور لــماع ناــیم هک دراد مهم نــیا رب تــللاد ،یــتعنص یوق تدــش اب راداــنعم سوــکعم هــطبار ییافوکــشدوخ صخاــش اــب دوخ هب عاــجرا و یگدوــشگ ساــیقم هدرخ ود نــینچمه و دراد دوــجو راداــنعم سوــکعم هــطبار لوا لــماع اــب ،ییافوکــشدوخ صخاــش زا لماع ناــیم .تــسا هدــش داجیا یوق و طــسوتم تدــش اب بیترت هــب ،هطوبرم ساــیقم هدرخ ود و ییافوکــشدوخ صخاــش اــب یــیارگ نورب دیدپ طسوتم و یوق ،یوق تدش اب بیترت هب رادانعم میقتسم هطبار صخاــش اب هبرجت هب یگدوــشگ لماع ناــیم ،نینچمه .تــسا هدــمآ اب رادانعم میقتــسم هطبار یگدوــشگ ساــیقم هدرخ و ییافوکــشدوخ لماع نایم هک تسا یلاح رد نیا ،تسا هتفرگ لکش فیعض تدش هدماین دوــجوب رادانعم هطبار ،دوــخ هب عاجرا ساــیقم هدرخ اب موــس ود و ییافوکشدوخ صخاش اب یراگزاس لماع نایم ،همادا رد .تسا ربارب هطبار تدــش اب رادانعم میقتــسم هطبار ،هطوبرم ساــیقم هدرخ یسانش هفیظو لماع نایم ،تیاهن رد .تــسا هدش داجیا )طــسوتم(
میقتسم هطبار یگدوــشگ سایقم هدرخ و ییافوکــشدوخ صخاــش اب نایم اما هتــشگ رارقرب طــسوتم و فیعض تدــش اب بیترت هب رادانعم .تسا هدماین دیدپ رادانعم هطبار مود سایقمهدرخ اب مجنپ لماع اب تیقلاخ صخاــش نایم هطبار ،3لودــج تاجردنم ساــسا رــب نتفرگ رــظن رد نودب و لک هرــمن ناوــنع هــب ییافوکــشدوخ صخاــش یحارط هتــشر رد رــتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم یتیــسنج تواــفت و تــیقلاخ صخاــش ناــیم هــک دراد مــهم نــیا رــب تــللاد ،یــتعنص و ییافوکــشدوخ صخاــش اب تیقلاخ هناگراهچ یاه سایقم یــمامت رادانعم میقتــسم هطبار دوخ هب عاــجرا و یگدوــشگ ساــیقم هدرخ ود هزاب رد هطوبرم یاــهریغتم یمامت نــیب هطبار تدــش هک دراد دوــجو .دنراد رارق یوق ات فیعض نایم
تــسخن هــبترم رد ،دوــش یم هدهاــشم 4 لودــج رد هــک ناــنچ دهد یم ناــشن تیقلاخ اب یتیصخــش یاه یگژیو نایم یگتــسبمه یــتعنص یــحارط هتــشر رد رــسپ اــب رــتخد نایوجــشناد ناــیم هــک تروص نیدب دراد دوجو قیقحت یاهریغتم نایم یکدنا یاــه توافت لماع ناــیم راداــنعم هطبار دوــجو مدــع رد دوــجوم تواــفت اــهنت هــک لاح تسا رسپ نایوجشناد رد تیقلاخ صخاــش اب ییوخ هدرزآ ناور سوکعم هــطبار رتخد نایوجــشناد رد قــیقحت رــیغتم ود ناــیم هــکنآ رگید لماع هــس نایم .تــسا هدــش داجیا طــسوتم تدــش اب رادانعم دوجو مدع لیلد هب یسانش هفیظو و یراگزاــس ،ییارگ نورب نوچمه نایم ،رتخد و رسپ نایوجشناد رد تیقلاخ صخاش اب رادانعم هطبار هب یگدوــشگ لماع نایم اــما تــسا هدماین دوجوب تواــفت ســنج ود میقتسم هطبار رتخد و رسپ نایوجشناد رد تیقلاخ صخاش اب هبرجت ود نایم زین ثیح نیا زا هک تسا هدش داجیا یوق تدش اب رادانعم .درادن دوجو توافت سنج اــب یتیصخــش یاــه یگژیو ناــیم یگتــسبمه ،یدــعب هــبترم رد رد رتخد و رسپ نایوجــشناد نایم هک دهد یم ناــشن ییافوکــشدوخ هک تروــص نیدب ؛دراد دوــجو یکدنا تواــفت یــتعنص یــحارط هتــشر یــسانش هفیظو لماع نیب رادانعم هطبار دوجو مدــع رد توافت اــهنت هــطبار دوــجو و رــسپ نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ صخاــش اــب اما تــسا رتخد نایوجــشناد رد طــسوتم تدــش اب رادانعم میقتــسم سنج ود ناــیم ییافوکــشدوخ صخاــش اــب رــگید یاــه لماع ناــیم صخاــش اب ییوخ هدرزآ ناور لماع ناــیم هک ارچ درادن دوــجو تواــفت رادانعم سوــکعم هطبار رتخد و رــسپ نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ اب ییارگ نورب لــماع ناــیم ؛تــسا هدــش داجیا )یوق( ربارب تدــش اــب و میقتسم هطبار رتخد و رسپ نایوجشناد رد ییافوکشدوخ صخاش یگدوشگ لماع نایم ؛تسا هدش داجیا )یوق( ربارب تدش اب رادانعم رــتخد و رــسپ نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ صخاــش اــب هــبرجت هــب صخاــش اب یراگزاــس لماع نایم ؛تــسا هدــشن داجیا رادانعم هطبار رادانعم و میقتسم هطبار رتخد و رسپ نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ .تسا هدش داجیا )طسوتم( ربارب تدش اب
1 2
3 4
5 6
7 8
1 تیقلاخ
1
2 یلایس
.754**
1
3 یریذپ فاطعنا .824**
.422**
1
4 راکتبا
.841**
.531**
.651**
1
5 طسب
.713**
.458**
.431**
.424**
1
6 ییافوکشدوخ .503**
.346**
.378**
.541**
.303**
1
7 یگدوشگ
.459**
.324**
.340**
.475**
.297**
.933**
1
8 دوخ هب عاجرا
.429**
.300**
.319**
.495**
.222* .862**
.639**
1
رفن 92=دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
.یتعنص یحارط نایوجشناد ییافوکشدوخ و تیقلاخ یگتسبمه سیرتام -3لودج
تیسنج 1
2 3
4 5
6 7
8 9
10
رسپ 1 ییوخ هدرزآ ناور 1
2 ییارگنورب -.569**
1
3 یگدوشگ -.157
-.139 1
4 یراگزاس -.382*
.468**
.194 1
5 یسانش هفیظو -.191
.372* .002
.217 1
6 تیقلاخ -.262
.131 .616**
.274 .076
1
7 یلایس -.072
.100 .322*
.134 -.083
.735**
1
8 یریذپ فاطعنا -.295
.145 .624**
.205 .172
.814**
.400**
1
9 راکتبا -.381*
.193 .589**
.298 .101
.890**
.580**
.655**
1
10 طسب -.003
-.064 .357*
.219 .003
.721**
.430**
.419**
.532**
1
رتخد 1 ییوخ هدرزآ ناور 1
2 ییارگنورب -.268
1
3 یگدوشگ -.133
.199 1
4 یراگزاس -.450**
.599**
.319* 1
5 یسانش هفیظو -.227
.332* -.194
.120 1
6 تیقلاخ -.338*
.169 .548**
.241 .132
1
7 یلایس -.417**
.075 .277
.155 .111
.766**
1
8 یریذپ فاطعنا -.173
.078 .638**
.125 .063
.831**
.430**
1
9 راکتبا -.354*
.331* .445**
.375**
.250 .791**
.479**
.649**
1
10 طسب -.130
.056 .314*
.119 .001
.727**
.501**
.450**
.352* 1
رفن 49 =نارتخد دادعت و رفن 43 =نارسپ دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
.یتعنص یحارط نایوجشناد رد یتیسنج توافت نتفرگ رظن رد اب تیقلاخ و یتیصخش یاه یگژیو یگتسبمه سیرتام -4لودج
تیسنج 1
2 3
4 5
6 7
8
رسپ 1
ییوخ هدرزآ ناور 1
2 ییارگ نورب -.569**
1
3 یگدوشگ
-.157 -.139
1
4 یراگزاس
-.382* .468**
.194 1
5 یسانش هفیظو -.191
.372* .002
.217 1
6 ییافوکشدوخ -.510**
.660**
.254 .447**
.250 1
7 یگدوشگ
-.444**
.627**
.190 .451**
.251 .944**
1
8 دوخ هب عاجرا -.515**
.608**
.299 .344*
.186 .896**
.714**
1
.یتعنص یحارط نایوجشناد رد یتیسنج توافت نتفرگ رظن رد اب ییافوکشدوخ و یتیصخش یاه یگژیو یگتسبمه سیرتام -5لودج
صخاــش اب تیقلاخ صخاــش نایم یگتــسبمه ،ییاهن هــبترم رد نایوجشناد رد قیقحت ریغتم ود نایم هک دهد یم ناشن ییافوکشدوخ درادن دوجو یتوافت رادانعم میقتسم هطبار دوجو لیلد هب رتخد و رسپ دوجو و رسپ نایوجــشناد رد طــسوتم هطبار تدــش دوجو ظاحل هب اما دوجو توافت سنج ود نایم ،رتخد نایوجشناد رد یوق هطبار تدش صخاش اب تیقلاخ صخاش زا طــسب و یلایــس سایقم ود نایم .دراد نایوجــشناد رد راداــنعم هطبار دوــجو مدع لــیلد هــب ،ییافوکــشدوخ
نایوجشناد رد طسوتم تدش اب رادانعم میقتــسم هطبار دوجو و رــسپ سایقم ود نایم هکنآ لاح دراد دوــجو توافت سنج ود نایم ،رــتخد ییافوکشدوخ صخاش اب تیقلاخ صخاش زا راکتبا و یریذپ فاطعنا طسوتم هطبار تدشاب بیترت هب رادانعم میقتسم هطبار دوجو لیلد هب .درادن دوجو توافت سنج ود نایم ،رتخد و رسپ نایوجشناد رد یوق و
تیسنج 1
2 3
4 5
6 7
8
رسپ 1
تیقلاخ 1
2 یلایس
.735**
1
3 یریذپ فاطعنا .814**
.400**
1
4 راکتبا
.890**
.580**
.655**
1
5 طسب
.721**
.430**
.419**
.532**
1
6 ییافوکشدوخ .465**
.279 .391**
.560**
.188 1
7 یگدوشگ .350*
.189 .259
.474**
.142 .944**
1
8 دوخ هب عاجرا .486**
.292 .463**
.552**
.162 .896**
.714**
1
رتخد 1
تیقلاخ 1
2 یلایس
.766**
1
3 یریذپ فاطعنا .831**
.430**
1
4 راکتبا
.791**
.479**
.649**
1
5 طسب
.727**
.501**
.450**
.352* 1
6 ییافوکشدوخ .542**
.408**
.367**
.537**
.397**
1
7 یگدوشگ .559**
.434**
.411**
.503**
.408**
.927**
1
8 دوخ هب عاجرا .370**
.298* .178
.426**
.278 .834**
.582**
1
رفن 49 =نارتخد دادعت و رفن 43 =نارسپ دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
.5 لودج همادا
رتخد 1
ییوخ هدرزآ ناور 1
2 ییارگ نورب -.268
1
3 یگدوشگ
-.133 .199
1
4 یراگزاس
-.450**
.599**
.319* 1
5 یسانش هفیظو -.227
.332* -.194
.120 1
6 ییافوکشدوخ -.630**
.512**
.223 .483**
.360* 1
7 یگدوشگ
-.558**
.562**
.248 .439**
.382**
.927**
1
8 دوخ هب عاجرا -.570**
.307* .099
.343* .205
.834**
.582**
1
رفن 49 =نارتخد دادعت و رفن 43 =نارسپ دادعت و ** =یرادانعم حطس 0/01 و * =یرادانعم 0/05
تیسنج 1
2 3
4 5
6 7
8
.یتعنص یحارط نایوجشناد رد یتیسنج توافت نتفرگ رظن رد اب ییافوکشدوخ و تیقلاخ یگتسبمه سیرتام -6لودج
هجیتن
زا یخرب ناــیم هطبار هــب ندرــب یپ ،قــیقحت نــیا ماــجنا زا فدــه تیمها یاراد شزومآ هلوقم رد دسر یم رظن هب هک تسا ییاهریغتم دناوت یم ،اــهنآ نایم هــطبار دوجو زا تخانــش هــک دنتــسه یدرــبهار یرو هرهب و تیفیک یاقترا رد ار رــنه شزومآ نیــسردم و نیصصختم یاه توافت نــییبت ،قــیقحت فادــها رگید زا .دناــسر یراــی یــشزومآ هتشر رد رتخد و رــسپ نایوجــشناد نایم دناوت یم هک تــسا یلامتحا هــعماج رد هــک یــیاهریغتم .دــشاب هتــشاد دوــجو یــتعنص یــحارط ،یتیصخــش یاه یگژیو زا :دنترابع دنتفرگ رارــق نومزآ دروم قــیقحت .ییافوکشدوخ و تیقلاخ نایوجشناد نایم هک دنراد مهم نیا رب تللاد قیقحت یاه هتفای نایم تاــطابترا هطــساو هب یــتعنص یــحارط هتــشر رد رــتخد و رــسپ تواــفت یاراد ییافوکــشدوخ و تــیقلاخ ،تیصخــش یاــه یگژیو نایوجــشناد تیقلاخ تــسا صخــشم هک نانچنآ .دنــشاب یم یکدنا درادن رارــق یناجیه تاــبث /ییوخ هدرزآ ناور لــماع رــیثأت تــحت رــسپ راــچد لوا لــماع هــیحان زا رــتخد نایوجــشناد تــیقلاخ هــکنآ لاــح هتکن .دشاب یم طسوتم نازیم هب بیسآ تدش هک تسا هدش بیسآ ،ییارگ نورد /یــیارگ نورب یتیصخــش یاه لماع هــکنآ تیمها زــئاح لیلد هــب یــسانشن هفیظو /یــسانش هفیظو و یراگزاــسان /یراگزاــس دنراد تــللاد مهم نــیا رب تیقلاخ صخاــش اب هــطبار یرارــقرب مدــع نایوجــشناد تــیقلاخ یور رــب ،هــطوبرم یاــه لماع زا کــیچیه هــک تیقلاخ اذل دنتــسین راذگریثأت یتعنص یحارط هتــشر رد رتخد و رــسپ یفنم ریثأت هن و تبثم ریثأت هن ،لماع هــس نیا هیحان زا نایوجــشناد نوچمه زین ییافوکــشدوخ هک دیدرگ صخــشم همادا رد .دریذپ یم نیا هک تــسا هدید بیــسآ ییوخ هدرزآ ناور لماع هیحان زا تیقلاخ تسا هدش داجیا کرتشم تروصب رتخد و رسپ نایوجشاد نایم رد رما هیحان زا ســنج ود ره یگدید بیــسآ تدــش هک تــسا هجوت بلاج و ،ییارگ نورد/ییارگ نورب لــماع ود .تــسا ربارب رگیدکی اــب لوا لــماع نایوجــشناد زا هورگ ود رــه رد زــین یــسانشن هفیظو /یــسانش هفیظو ییافوکــشوخ صخاــش یور رب ربارب یتدــش اب یتعنص یحارط هتــشر یگدوــشگ لــماع ،نــینچمه .تــسا هدراذــگ یاــج هــب تــبثم رــیثأت و رتخد نایوجــشناد رد ییافوکــشدوخ صخاــش هرــمن رــب هــبرجت هــب هچرگ ا هک دــیدرگ صخــشم تیاهن رد .درادــن یریثأت هــنوگچیه رــسپ ییافوکــشدوخ هرمن شهاک ای دــشر رب یریثأت یــسانش هفیظو لماع ریثأت رتخد نایوجــشناد رد دــناوت یم اما ،درادــن رــسپ نایوجــشناد رد .ددرگ عقاو رثؤم زین صخاــش نیا هرمن دــشر رد و دیامن داجیا تبثم ،تسا هدش هئارا نیصصختم یوس زا هک ییافوکــشدوخ یاه هیرظن هطبار تیقلاخ و ییافوکــشدوخ ناــیم هک دــنراد دیک أت مــهم نیا رــب هک نانچ ،)1390 ،یــلاک یــبارحم و یلیلخ یرــقاب( دراد دوــجو یوــق )1381 ،زتلوــش و زتلوــش( دــش لیاق یتوافت موهفم ود نایم ناوت یمن هــطبار ناور تملاــس یــلاع حطــس و لاــمک موــهفم اــب نــینچمه و و تــیقلاخ هــک تــشاد راــظتنا دــیاب هــجیتن رد ،)1385 ،زتلوــش( دراد یاراد یتعنص یحارط هتشر نایوجشناد نایم رد زین ییافوکشدوخ
صخاش نایم دیدرگ صخشم نومزآ هلحرم رد .دشاب رادانعم هطبار نایوجــشناد مه و رــسپ نایوجــشناد مه ییافوکــشدوخ اب تــیقلاخ هک دراد مهم نیا رــب تللاد رما نیا و دراد دوجو تــبثم هطبار رــتخد شیازفا ییافوکشدوخ صخاش هرمن ،تیقلاخ صخاش هرمن دــشر اب نایم رد رگیدکی یور رب ریغتم ود نــیا یراذگریثأت تدــش هک دبای یم .دراد توافت یردق نایوجشناد زا هورگ ود نایم هک ییاه توافت و قیقحت یاهریغتم نیب هطبار نتفای زا سپ ،دراد دوجو یرامآ ظاحل هب دراوم زا یخرب رد رتخد و رسپ نایوجشناد تــسیاب یم و دــشاب یتایح و مهم رایــسب هک دــسر یم رظن هب هک هچنآ شهوژپ یاه یتساک ناونع هب اهنآ زا ناوت یم و دریگ رارق یــسررب دروم تاقیقحت یاتــسار رد یداهنــشیپ دراوم ناونع هب نینچمه و درب مان لیذ دراوم لماــش ؛دریگ رارق یــسررب دروم شهوژپ نــیا اب طــبترم یــتآ قــیقحت رد هدــش فــشک یاــه هطبار یزاــس قادصم )فــلا :دــشاب یم ،یرظن یاــه بوچراچ ،یــتعنص یــحارط هتــشر رد یرــصب رــصانع اــب هتــشر رد یلامتحا تــیقلاخ دــنیآرف و یتخانــش یتسه یاــهدرکیور و شیب ار قــیقحت هعماج ناوتب قــیرط نیا زا اــت تــسا یتعنص یــحارط لرــتنک تــحت هدــش فیرعت شــیپ زا فادــها نــیمأت تــهج شــیپ زا یاــهرازبا زا یــکی هــک یــیاجنآ زا )ب ؛داد رارــق قــیقد یاــه نومزآ و یرایــسب اذل ،دــشاب یم یتیصخــش یاه یگژیو همانــشسرپ ،شــهوژپ هاگیاپ رــیظن یتخانــش تیعمج یاهریغتم اــب طــبترم یاه صخاــش زا نازــیم( یــگداوناخ یــتیوه هاگــیاپ -1 نوــچمه اــه یندومزآ یــتیوه نازیم ،یــندومزآ درــجت اــی لهأت ،نــیدلاو لغــش ،نــیدلاو تلاــیصحت یاــهریغتم زا یرایــسب و هداوــناخ تــیعمج دادــعت ،هداوــناخ دــمآرد یتیوه هاگــیاپ -3 ،یــعامتجا یتیوه هاگــیاپ -2 ،)هداوــناخ اــب طــبترم ،یتخانــش یتیوه هاگیاپ -5 و ،یفطاع یــتیوه هاگــیاپ -4 ،یتیــسنج یتخانش تیعمج یاهریغتم یلااب رایــسب ینوگمهان و عونت لیلد هب قیرط زا هــطوبرم یاــهریغتم یروآ عــمج مــغریلع قــیقحت هــعماج رد یرارقرب نــینچمه و اــهنآ رــیثأت و لــیلحت یــسررب ناکــما همان شــسرپ تاقیقحت رد اذــل ،دــشن رــسیم قیقحت یلصا یاهریغتم اب اهنآ طابترا یاهریغتم کــیکفت هــب هــجوت اــب یــندومزآ نازــیم تــسیاب یم یدــعب لیلحت ناکما یرامآ ظاحل هب هک دریگ رارق یا هزاب رد یتخانش تیعمج نازادرپ هیرظن زا یــخرب ،)ب( دروــم طابترا رد )ج ؛دــشاب هتــشاد دوجو و اه یگژیو هک دنراد دیک أت مهم نیا رب تیصخــش یــسانش ناور هزوح دراد صاخشا کیتنژ و یتسیز یاه یگژیو رد هشیر ،تیصخش تافص راذگریثأت زین درف یتخانش و یراتفر یاه یگژیو زا یرایسب رب دناوت یم هک نیا رد قیقحت رازــبا ناونع هب همان شــسرپ باختنا هب هجوت اــب .دــشاب هتــشادن دوجو یریگ هنومن یاهرازبا رگید زا هدافتــسا ناکما ،شهوژپ شجنــس یاهرازبا زا یدــنم هرهب ناکــما یــتآ تاــقیقحت رد اذــل تــسا کمک دناوت یم ،قیقحت یاهریغتم اب اهنآ طابترا و یکیتنژ یاه یگژیو .دــشاب هتــشاد ربرد شهوژپ نیا اب طــبترم قیقحت رــب یــهجوت نایاــش
اه تشون یپ
1 Maslow.
2 Masters.
3 Dahl.
4 Aesthetic Categories.
5 Emotional Aspects.
6 Cognitive.
7 Divergent Thinking.
8 Creative Problem Solving.
9 Ryder.
10 Heussenstamm.
11 Kuffman.
12 Statistical Analysis.
13 NEO-FFI.
14 TTCT.
15 MAP.
16 Industrial Design.
17 SPSS.
18 Pearson Correlate Coefficient.
19 Creativity.
20 Fluency.
21 Originality.
22 Flexibility.
23 Elaboration.
24 Neuroticism.
25 Extroversion.
26 Openness to Experience.
27 Agreeableness.
28 Conscientiousness.
29 Anxiety.
30 Hostility.
31 Depression.
32 Self- Consciousness.
33 Impulsiveness.
34 Vulnerability to Stress.
35 Warmth.
36 Gregariousness.
37 Assertiveness.
38 Activity.
39 Excitement Seeking.
40 Positive Emotion.
41 Fantasy.
42 Aesthetics.
43 Feelings.
44 Actions.
45 Ideas.
46 Values.
47 Trust.
48 Straightforwardness.
49 Altruism.
50 Compliance.
51 Modesty.
52 Tender Mindedness.
53 Competence.
54 Order.
55 Dutifulness.
56 Achievement Striving.
57 Self-Discipline.
58 Deliberation.
59 Cronbach’s Alpha Coefficient.
60 POI.
61 Self-Reference.
62 Adaptation.
63 Autonomy.
64 Openness.
65 Openness to Life.
66 Openness to Others.
67 Openness to Self.
68 Gender Differences.
69 Significant Negative Correlation.
70 Significant Positive Correlation.
عبانم
ک اردا یــسررب ،)1390( هرــینم ،یــلاک یــبارحم ؛رــبک ا یلع ،یــلیلخ یرــقاب /تیصخش هیرظن ساسا رب( ظفاح تایلزغ رد نارگید و دوخ شریذپ و تیعقاو ،3 هرامــش ،47 هرود ،یــسراف بدا یــسانش نتم ،)ولزم ماهاربآ ییافوکــشدوخ .17-1 صص رد ییافوکــشدوخ و یگتــسبلد یاه كبــس هــطبار ،)1390( هــمطاف ،جاــت ،نارهت ناتــسرهش رــگنامرد ناورریغ نیلغاــش اــب نآ هــسیاقم و نارــگنامرد ناور مولع و یسانشناور هدکشناد ،هداوناخ هرواشم هتشر دشرا یسانشراک هماننایاپ .نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد یتیبرت ییافوکــشدوخ هــسیاقم ،)1389( ســیره هاگ آ ناگژــم ؛داــهرف ،یقاقــش کیپ ،رون مایپ هاگشناد دــشرا یسانشراک و یــسانشراک یاه هرود نایوجــشناد
.62ص ،لوا هرامش ،مهن لاس ،رون د ّیس همجرت ،تیصخــش یاه هیرظن ،)1381( یندیس ،زتلوــش ؛ناود ،زتلوــش
.نارهت ،شیاریو رشن هسسؤم ،مراهچ پاچ ،یدمحم پاچ ،لدــشوخ یــتیگ هــمجرت ،لاــمک یــسانشناور ،)1385( ناود ،زتلوــش
.نارهت ،ناهیک رشن ،مهدزیس هلجم ،نآ یرــیگ هزادنا رد ون یاهویــش و تیقلاخ ،)1372( لاــمج ،یدــباع
.54-46 صص ،3 هرامش ،یتخانش ناور یاه شهوژپ دربراک( تیصخــش یبایزرا رد نــیون یدرــکیور ،)1380( ت .م ،یــشرف یــسورگ
.زیربت ،هوژپ هعماج و لایناد رشن ،لوا پاچ ،)تیصخش تاعلاطم رد یلماع لیلحت Burleson, W )2005(, Developing creativity, motivation, and self- actualization with learning systems, International Journal of human- computer studies, No. 63, pp.436- 451.
Cashdan, S )1971(, Social participation and sub-cultural influences in the study of adolescent creativity, Adolescence, 6)21(, pp.39-52.
Chamorro-Premuzic, T; Reimers, S; Hsu, A & Ahmetgol, G )2009(, Who art thou? Personality predictors of artistic preferences in a large UK sample the importance of openness, British Journal of Psychology, 100, pp.501-516.
Chamorro-Premuzic, T; Burke, C; Hsu, A & Swami, V )2010(, Per-
