تایبدا و یشاقن رد نآ ساکعنا و یسانش هرهچ ای یمونگویزیف
*یرهاط اضریلع .ناریا ،نادهاز ،ناتسچولب و ناتسیس هاگشناد ،یرامعم و رنه هدکشناد رایشناد )96/7/15 :ییاهن شریذپ خیرات ،95/12/1 :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ .دنک یم ناــیب ار صخــش یاــه یگژیو و تیصخــش ،هرــهچ تاــیصوصخ و رــهاظ هدهاــشم اــب هــک تــسا یا هویــش یــمونگویزیف طابترا یــسررب ،هــلاقم فده .تخانــش هرــهچ یاــه یگژیو و تــلاح زا یــمونگویزیف هلیــسو هــب ناوــت یم ار یــنورد یاه هناــشن ناگدنــسیون ،یمونگویزیف یرــظن نییبت هب روــظنم نیا هب ندیــسر یارــب .تــسا تاــیبدا و یــشاقن رد نآ روــهظ و یــمونگویزیف ،دنناد یم یسانش هراتس نوچمه مولع زا عون کی ار یسانش هرهچ یرایسب .تسا هدش هتخادرپ هزوح نیا نادنمرنه و یبدا زا دناوت یم زــین سانــش هرهچ ؛دیامن ینیب شیپ اه هراتــس یور زا ار دارفا و اــیند تــشونرس دناوت یم سانــش هراتس هــک روــطنامه اب و هدش بیکرت ینیب هراتس اب یمونگویزیف ،سناــسنر نارود رد .دبای تــسد درف تیصخــش هب هرهچ طوطخ و تلاح ،مرف یور یمونگویزیف هک تسا نیا قیقحت جیاتن زا .دوب هدــش رهاظ یکــشزپ تایبدا رد و رت هدیچیپ ،)یناــسنا یمونگویزیف( اتروپلاد راثآ .درک هاگن نآ هب و تــسناد رنه و ینیب علاط ،یــسانش هراتس ،هفــسلف ،هــسدنه ،تایضایر زا هتخیمآ یا هتــشر نایم ملع دیاب ار ؛تشاد یمونگویزیف رد هشیر عقاو رد هک دندرب یم راک هب ار روتاکیراک هویش ،دنتشاد تیلاعف هطیح نیا رد هک یناشاقن رتشیب یفیصوت هلاقم قیقحت شور .دــسر یم رظن هب رت بــسانم نآ یارب ،کیمونگویزیف روتاکیراک حلاطصا یــموهفم درــبراک نــیاربانب .تسا
یدیلک یاه هژاو .کیمونگویزیف تایبدا ،کیمونگویزیف رنه ،یسانش هرهچ ،یژولونرف ،یمونگویزیف
.E-mail: artaheri@arts.usb.ac.ir ،021-88302169 :ربامن ،09124483575 :نفلت*
ملع هب ِش ار نآ رتــشیب هک تــسا یملع یاه هخاــش زا یمونگویزیف یرنه و یساسحا یاه هشیدنا اب مولع یخرب زا یبیکرت اریز دنناد یم »هزادنا و تبسن« یانبم رب ،یمونگویزیف یلصا هدیا و هشیدنا .تسا هزادنا و حرط لاثم یارب( تسا مادنا و هرهچ فلتخم یایاوز لکش و روط هب( بویع و صقاون و )لکش یضیب ای شوگراهچ رس( مرف ،)هناچ .دومن فیصوت ار درف تیصخش ناوت یم هک )زوق لاثم یسانش هراتس نوچمه مولع زا عون کی ار یسانش هرهچ یرایسب یناکم نامــسآ ،سانــش هراتس کی یارب هک یروط نامه ؛دــنناد یم اه هراتــس یور زا ناوت یم ار دارــفا و ایند تــشونرس و هدنیآ هــک تــسا زا دناوت یم زین سانــش هرهچ ،دومن ینیب شیپ اــهنآ بیکرت و بــیترت و .دبای تسد درف تیصخش هب هرهچ طوطخ و تلاح ،مرف یور دروم رد قــیقحت و یــسررب هب هــک یــتلااقم و تلااــسر ،تاــقیقحت یلک تروص هب و هدوب ناریا زا جراــخ رد رتــشیب هتخادرپ یمونگویزیف کبک هاگشناد( دوخ یــسانشراک هلاسر رد نرب کلب ایــسیرتاپ :تــسا
رب نآ ریثات و رــتاولا کــینومونگویزیف کــینکت هــب ،)2008 ،لارــتنوم رد باتک رد یردورــب نیژر .تــسا هداد ناــشن هــجوت ،ناــمر تیصخــش یمونگویزیف هــب ،)میر ،س ِدــ ِس تاراــشتنا ،2002( ندب شاقن ک ازلاب یا هلاقم ناوــنع رتاولا و ک ازلاب .تــسا هتخادرپ ک ازلاب رــب نآ رــیثات و یقیبطت تاــیبدا هیرــشن رد 2002 لاــس رد نودناتنوم نــلآ هــک تــسا .دراوم ریاس و هدومن پاچ و هدش مامتها یمونگویزیف حرــش و فیصوت هب ادتبا ،هلاقم نیا رد یناتساد تایبدا رب نآ ریثات هب سپس ،دوش یم نایب نآ زا یا هچخیرات دش دهاوخ هراشا فورعم ناشاقن و ناهج نامر روهشم ناگدنسیون و یسررب لامجا هب هنومن رکذ اب قرش گنهرف و ندمت رد نآ تیعضو و یــشاقن و تایبدا اب یناوخ هرهچ ای ینومونگویزیف هطبار ات دــش دهاوخ .تسا یفیصوت هلاقم نیا رد قیقحت شور .ددرگ نشور
همدقم
یمونگویزیف
نیا ساــسا رــب هــک تــسا یا هویــش )یــسانش هرهچ( یــمونگویزیف ،صخش یکیزیف رهاظ هدهاشم اب هک تسا هدش هداهن ناینب هشیدنا وا یاه یگژیو و تیصخــش ناوت یم ،یو هرهچ تاــیصوصخ هژیو هــب نیا ،تــسیمونگویزیف نیرت فورعم ،رتاولا رپــساک ناهوی .تــفایرد ار یــشناد ،تــسا ملع یمونگویزیف« :دنک یم فیرعت هنوگنیا ار حلاطصا یزیچ هب یئرم ینوریب حطــس ،دهد یم طابترا نورد هــب ار نوریب هــک زا یمونگویزیف طــسوت ناوت یم .دهد یم شــشوپ ار ییرمان نورد هــک نیاربانب .»تخانش ار ینورد یاه هناــشن ،هرهچ یاه یگژیو و تلاح .دراد دیک ات یمونگویزیف ندوب ملع رب هک تسا یناسک هلمج زا رتاولا یوخ و قــلخ ،تــشرس ،تعیبط تخانــش متــسیس یــمونگویزیف نیب هــسیاقم و قیبطت رد ناــش هرهچ مرف و یکیزیف رهاظ و تادوجوم ،نامشچ ،ناهد ،غامد لکش :دهد یم تلاخد ار ناروناج و صاخشا تیصخش شناوخ رد ،رگیدمه اب کی ره بیکرت و اه بل ،هناچ ،اه هنوگ .تسا تیمها یاراد و قیبطت لباق یناویح هنوگ اب نآ هسیاقم و درف هناسانش ناور یاهراتفر رد یمونگویزیف یاه هشیر ،رگید یوس زا یگژیو و تیصخــش کی یدرف هــب ات دوــش یم یعــس یهاگ :دراد رارــق یو هرهچ و کیزیف هداس هدهاشم اب و یگداــس هب نیا هک دوــش اطعا و قلخ ،دراد یدرــگ هرهچ هــک یصخــش ،لاثم یارب .دــتفا یم قاــفتا رب ار تاــیبرجت نیا اــت هدرک شلاــت یــمونگویزیف .دراد یــمیلام یوــخ .دنک نایب یملع یانبم ،هداد هعسوت شا یسانش هرهچ تاعلاطم رد رتاولا هک مهم لصا ود و1اــتروپ لاد اتــسیتابمایج یــیایلاتیا مــلاع و رگــشهوژپ یاه هتــشون زا هدش هتفرگرب 2»یبهذم کشزپ« باتک رد نوارب ساموت ر ِس تادهاشم یتیصخــش یاه یگژیو و راتفر اب یمونگویزیف طابترا هدیا ،رتاولا« .دوب .)Mayaud, 2002 , 29(»دومن حرطم ملع کی ناونع هب ار ناسنا ناــبز رد ،)یدلاــیم 1615-1535( اــتروپلاد اتــسیتاب یــناوویج
هقلاع یو .تــسا روهــشم 3وناتیلوپین اتروپ اتــسیتاب سیناوژ هب نیتلا زیمآ رارــسا و راو هزجعم ،بیرغ و بــیجع یاه هدیدپ هــب یدایز رایــسب یوداج و رحس« ات تشاد یعــس دوخ رمع لوط رد و تــشاد تعیبط هتــشر کی هب ار نآ و دزاــس ادج »تعیبط یوداج« زا ار »ییوگــشیپ لیدبت ،)دوــب هدــش حرطم زین رنه و کیــسلاک تایبدا رد هــک( یــملع نابز هب عوــضوم نیمه اــب هــطبار رد باــتک هدزاود ،اــتروپلاد .دــیامن اسآ هزجعم لامعا و اه هدیدپ ات دومن یعس هفقو نودب و ریرحت نیتلا نآ رد اریز دوــب یزیمآ هرطاخم رایــسب راک نیا .دــهد هوــلج یــعیبط ار اهنت درــک یم اعدا هک دــش یم بوــسحم اــسیلک میرح هب زواــجت ناــمز .تساسآ هزجعم و یبیغ یاهورین دییات عجرم .تــشاد ار شدوــخ نادــقتنم یــمونگویزیف ،ناتــساب دــهع رد
.دومن نایب دوخ تلااسر رد ار نآ هک دوب صاخشا نیا زا یکی 4نورسیس راثآ اب و بیکرت ینیب هراتس اب یمونگویزیف ملع ،سناسنر نارود رد یارب هک »یناــسنا یمونگویزیف« باتک .دــش هدیچیپ رتــشیب اتروپلاد هتشذگ تایبدا زا یا هصلاخ ،دیسر پاچ هب 1586 لاس رد راب نیلوا رب ینتبم یوق رثا کی قلخ یارب یمادقا و دوب یمونگویزیف یانبم رب ]هرهچ و رس[ هک دراد یم ملاعا یو .دوب یزاسریوصت زا دایز هدافتــسا یتیصخــش یاــه یگژیو ناــمه یاراد دنفــسوگ هیبــش ناــسنا کــی .نــید یب و قــمحا ]مدآ[ کــی ،یو رــظن ساــسا رــب و تــسا دنفــسوگ یدج تروص هب ار وا لیلاد ،اتروپلاد ناــمز ناناد کیزیف هک دــنچره تاــیبدا رد اــهراب ،یــمونگویزیف یــلو ،دــندوب هداد رارــق ثــحب دروــم
5لاگ فزوژ سنارف ،یدلایم مهدجه نرق رد .دوب هدش رهاظ یکشزپ داینب ار یناوخ همجمج اــی 6یژولونرف مــلع ،)یدلاــیم 1828-1758(
لکش ساسا رب دارفا شوه و دادعتسا و تیصخش هعلاطم ملع ؛داهن
ییایلاتیا نادکیزیف کی ،یدلایم مهدزون نرق رد .نانآ رس همجمج ار صاخــشا یــیانج یاــهراتفر هــک تــشون ،وزورــبمول هرازــچ ماــن هــب یاه یگژیو هــلمج زا ،یــکیزیف تاصخــشم زا یــخرب یور زا ناوــت یم .)Jenkinson, 1997,5( دوــمن یــنیب شیپ ،دــننام نوــمیم و یودــب هیــشاح رد ،یــمونگویزیف تاــیبدا رد یرــیواصت نــینچ اــنئمطمً یاه هتشون و نوتم یلو ،تفرگ یم رارق یموتانآ و یحیرشت یزاسریوصت تاییزج هــب ،هناچ تعــسو و یــنیب لوط ،ورــبا لکــش هراــب رد اــتروپلاد یقیبطت خیرات رد یمهم شقن نینچمه یو .تسا هدرک هراشا یدایز .دنک یم یزاب ،-دشاب یم عیسو هزوح کی ییاهنت هب دوخ هک-یموتانآ هطبار رد شروهشم رثا رطاخ هب صاخ روط هب ،7رتاولا راپساک ناهوی کی کیزیف تادهاــشم ،نآ رد هک تــسا هدــش فورعم یمونگویزیف اب و تاساسحا ،تیصخــش ات ده یم هزاجا ،یو هرهچ هژیو هب و صخــش دقن دروم هفسلاف زا یخرب طــسوت رتاولا رثا .دوــش هتخانــش یو قلاخا
نادنمشناد و هفسلاف زا یضعب ،نهک دهع رد .تسا هتفرگ رارق رایــسب .دراد دوجو ییاه تهابش ناویح و ناسنا نیب هک دندوب دقتعم تــفای هعــسوت و راهتــشا ،یدلاــیم مــهدزون نرــق رد یــمونگویزیف رثا و ،8وزورــبمول هرازــچ یــسانش مرج صــصختم تاــیرظن اب هژــیو هــب رد ملع ،هــیرظن نیا قــبط رب .9»یــیانج یــسانش ناسنا« شروهــشم ییاه یروئت و تاــیرظن رطاخ هب یو .تــسا یعامتجا مــظن تــمدخ طــسوت ایوق شتایرظن .تــسا روهــشم ،هتــشون »تیانج« یور رــب هــکً .تسا هدش هتسجرب ،لکش رییغت و یتسپداژن ،طاطحنا هیرظن نرق رد یروــناج و یناــسنا هرهچ قــیبطت هــیرظن و یــسانش هرهچ دــش هتخیمآ یعامتجا و یــسایس یداقتنا یاه هویــش اب زین متــسیب کی« لاثم یارب ؛تــفرگ رارق یرادرب هرهب دروــم رازبا کی ناوــنع هــب و
.وزوربمول هرازچ رثا »ییانج یسانش ناسنا« باتک زا یا هگرب - 2ریوصت )fr.wikipedia.org( :ذخأم
یا هیاــس حرــط ندیــشک و لاــقتنا متــسیس و هاگتــسد ،»خرــمین رــیوصت هاگتــسد« -1 رــیوصت .رتاولا راپساگ ،یمونویزیف طسوت ناسنا تخانش رنه باتک زا ،تروص )fr.wikipedia.org( :ذخأم
یــمونگویزیف ،اــتروپ لاد اتــسیتابمایج ،یزاــسریوصت ،ناــس کوخ ،ناــس ناسنا -4رــیوصت .یتِگ تاقیقحت هسسوم ،یدلایم 1602 ،لپان ،یناسنا )Baltrusaïtis, 1996,19( :ذخأم
یمونگویزیف ،اــتروپ لاد اتــسیتابمایج ،یزاــسریوصت ،ناــسریش ناــسنا و ریــش لدم -3 ریوصت .یتِگ تاقیقحت هسسوم ،یدلایم 1602 ،لپان ،یناسنا )Baltrusaïtis, 1996, 25( :ذخأم
رد ،10شــنامید-سنارف ناوــنع اــب ســیراپ رد روــصم یــگتفه هیرــشن یاه سکع زا لــماک هــحفص کــی ،1950 لــیروآ رد دوــخ 189 هرامــش مه رانک ار یلها و یشحو تاناویح و روهشم فلتخم یاه تیصخش ناشن اهنآ نیب یبیجع تهابش ات دــش ببــس و درک پاچ و هداد رارق یاــه هنومن زا یــکی ،رــثا نــیا .)Baltrusaïtis, 1996, 15(»دوــش هداد هجوت بــلج ثــعاب دوــخ ناــمز رد هــک دوــب یمتــسیب نرــق راذــگ ریثات .دیدرگ یمومع راکفا رب نآ ریثات و یمونگویزیف یوس هب یرایسب
کیمونگویزیف تایبدا
هلیــسو هب اه ناــسنا تخانــش رنه « ،رــتاولا باــتک اــب یــمونگویزیف پاــچ هــب یدلاــیم 1778-1775 یاه لاــس نــیب هــک »یــمونگویزیف نونک ا هک( رووارگ یدایز دادعت ،باتک نیا رد .دش روهشم ،دوب هدیسر مهدراهچ ییول یمسر شاقن نیلوا زا ،)دوش یم یرادهگن روول هزوم رد رب اه نرق یط رد هک ملع هب ِش نیا .دیسر پاچ هب11ناربول لراش مان هب ار یا هتشر ساسا تساوخ یم ،تشاد ریثات زین یریوصت و یبدا تنس تروص هب ار درف هناسانش ناور یاهراتفر ناوتب نآ قیرط زا هک دنک انب هرهچ اب نآ حــضاو ابیرقت تهباــشم و یو هرــهچ لکــش و مرــف زا هداــسً .دومن صخشم ،دراد تبارق وا اب هک یناویح تروص ناوــیح رــه ساــسا رــب دارــفا یدــنب هقبط ،باــتک نــیا رد اــی ،هدــش هداد تبــسن ریــش هــب تیفارــشا لاــثم یارــب ،تــسا هــتفرگ سرخ هب ییاناد ای رتــش هب تقامح ،شافخ و هابور هب ینکــش نامیپ
زا مادک رــه هب اهنیا زا کــیره رــگ ا ،هرــهچ طوــطخ و راــتفر درــبراک اــب و نآ هب ناوــیح تاــیصوصخ و تاــفص نــیا ،دــشاب کــیدزن تاــناویح . )theswedishparrot.com( ددرگ یم قلاطا زین صخش کی و دومن طبترم مه هب ار هرهچ طاقن فــلتخم طوطخ ،نارــبول داد یم هزاــجا یو هــب هک دروآ دوــجو هــب ار هدــیچیپ یــسدنه بــیکرت ار درــف هزــیمم تاــفص و تیصخــش و یــناور -یــحور یاــه ییاناوت دناوت یم اه کلپ و نامشچ روحم زا هتفرگ لکش هیواز .دنک صخشم ات هتفر لااب یناــشیپ یور رب هیواز نیا ،دهد ناــشن ار یفلتخم جیاتن نوچمه ات هدمآ نییاپ ناهد و ینیب یوس هب ای دوش کیدزن حور هب نــیا .)charleslebrun.com( دوــش هــظحلام یــناویح یاــه شخب و رس تابسانت اب هسیاقم رد یدرف هدمآ دوجو هب یسدنه تابــسانت .دنک وگزاب ار درف هیحور و تافص دناوت یم ،ناویح هرهچ دوجو لــصا اب ،هتــشاد دوجو نــهک دــهع زا هــک یــمونگویزیف رــنه .دریگ یم لکــش درف تیصخــش اب هرهچ مرــف و حرــط یــکیزیف طاــبترا تعیبط و یوخ و قلخ هک تسا یا هویش« ،رنه نیا هک ینعم نیدب ای ،دــنراد دوــجو تباث تروــص هــب هــک یــمئلاع هلیــسو هــب ،ار ناــسنا Della(»دناسانش یم ،دنهد یم رییغت ار مئلاع نآ هک یتاقافتا طسوت .)Porta Neapolitain,1655, livre1: 62 تاطابترا صوصخ رد ،یمونگویزیف باتکرد اتروپلاد ،رگید یوس زا ناــتخرد و اه هزبــس ،اــه یهام رد« هــک دــهد یم حــیضوت زــین یــهایگ
تربار ریوصت ،»ناوــیح و ناــسنا« ،تاناویح و اه تیصخــش رــیواصت یهن مــه راــنک -5رــیوصت ،شنامید-سنارف هیرشن ،گس کی ریوصت رانک رد یوــستارف درمتلود و رادمتــسایس ناموــش .0591 لیروآ 91-51 ،981 هرامش )Baltrusaïtis, 1996,15( :ذخأم .یدلایم مهدفه نرق ،نارب ول لراش ،دغج ناسنا هرهچ حرط ،یمونگویزیف - 6ریوصت
)vog.hin.mln.www( :ذخأم
.یدلایم مهدفه نرق ،ناربول لراش ،چوق رس و رخ رس ،باقع رس اب بسانتم یناسنا رس یمونگویزیف - 7ریوصت )www.nlm.nih.gov( :ذخأم
]ینامرد[ صاوــخ ،راتفر هــب ناوت یم هــک دراد دوــجو یهباــشم مــیلاع هطــساوب اه هناــشن و مــئلاع .)Ibid,89( »درــب یــپ اــهنآ ]رــضم[لیاذر و و اه هصخــشم .دنتــسه تیور لــباق و راکــشآ ،تاــناویح اــب تهابــش ی هدــش هتخانش یاه تنــس رد هــشیر و هــتفرگ ماو هــک یــیاه یگژیو .دــشاب یم زــین ناگتــشذگ تاــیبرجت لــصاح یــعون هــب و دراد نــهک یمومع لوصا دلج نیلوا .تسا دلج راهچ لماــش اتروپلاد باتک و نــیمود ،نــهک هفــسلاف و ناگدنــسیون تاــثحابم و یــمونگویزیف تافص اب بــسانتم هک تــسا یمیهافم و یــناعم ساــسا رــب نیموــس نامشچ و اهاپ ،مکش ،ناوزاب و هنت ،ندرگ ،هرهچ ،رس مرف رب قبطنم ،مراــهچ باــتک ،)یــناویح مرــف اــی مــسیفروموز لوــصا اــب قــباطم(
حرــش ار یلصا و مهم تارضم و صاوخ اب قــباطم یکیزیف یاــه لدم رب اتروپلاد هــک دهد یم ناــشن اهنیا هــمه .دــیامن یم فــیصوت و هداد یارــب یــنومونگویزیف ندرــک یملع و یــنلاقع ،ییارگ هــشیدنا یور .تشاد یدایز دیک ات نآ ندرک لوبق لباق Si-( »دوب هدرب یپ ناهایگ یجراخ رهاظ ینامرد صاوخ هب یو«
،اه ناــسنا و ناهایگ ندب یاه شخب نیب هباــشت .)mon, 1996 , 36 هجوت دروم ناــسنا و ناهایگ هجوت لباق تاــساسحا و فطاوع نیب ای دنتسه یرصب مئلاع متسیس یاراد ،ناهایگ .دوب هتفرگ رارق اتروپلاد هباشم ،اتروپلاد یارب .دنک یم تیاده افش و نامرد رد ار ناکشزپ هک ،تیور لباق ناهج هدنریگربرد طابنتــسا و جاتنتــسا متــسیس نیمه ناگراتــس و لوصف ،اه ناکم ،اــه یناک ،تاــناویح ،ناــهایگ ،اه ناــسنا زیمآ رارسا تاــساسحا ،ناهنپ تاطابترا زا یا هدرتــسگ هکبــش .تــسا .تسا هدینت ار ناهج ناسنا و ناروناج ،ناهایگ نیب رــنه رد مــه و تاــیبدا رد مــه رــتاولا یــمونگویزیف باــتک اــما 1790 زا ،رتاولا یمونگویزیف باتک« .تسا تیمها زئاح ،یزاــسریوصت کینکت رــب یداــیز رــیثات ،یدلاــیم مــهدزون نرــق لوا هــمین ناــیاپ اــت زا یرایــسب .تــشاذگ یــیاپورا یاــه نامر و اه ناتــساد یزاــس هرترپ یاه هناــشن و مــئلاع یدــنب هقبط و شــناوخ هویــش هــب ناگدنــسیون ناتساد یاه تیصخش و هدومن هعجارم باتک نیا رد هدش فیصوت .)Blackburn, 2008, 8( »دنا هدرک قلخ ار دوخ
ینعی ینانوی ً
اتلاصا ِنهک رایــسب کینکت کی ،هدنــسیون ،رثا نیا رد تقد اب هعلاطم طسوت یدرف تیصخــش ییاــشگزمر اب ،ار یمونگویزیف زا یرایــسب .دروآرد دوخ رصع هقیلــس هب هرابود ،ناــش یرهاظ تاــییزج فیصوت یارب ،باتک نیا رد هدش هیهت متسیس زا ییاپورا ناگدنسیون ناژ ،12ردره ،هتوگ ناملآ رد :دنا هتفرگ ماهلا ناــش باتک یاه تیصخــش ،روکنانس ،لئاتسا ود مادام هسنارف رد ؛رواهنپوش و سیلاوون ،13رچیر لپ و لادنتــسا ،دناــس ژرژ ،هیتوگ لــیفوئت ،ک ازــلاب ود هروــنوا ،نایربوتاــش ،هــتنورب تولراــش ،زــنکید ناتــسلگنا رد ؛)Lecoq, 1995, 239( رــلدوب .)Blackburn,2008,10( سیول یروگرگ ویتام ،تیمسا تولراش نامزاس »ندوب تیور لباق« موهفم درِگ رب زیچ همه ،رصع نیا رد یزاــسریوصت درــکراک اــهنت هــن هــک یا یــکیزیف تــیصوصخ .دــبای یم یعقاو رــثا کی« ات دــهد یم هزاــجا هکلب ،دــنک یم لــماک ار تیصخــش ماهلا یمونگویزیف زا هــک یناگدنــسیون یلو .ددرگ قلخ »یملع رــبتعم ماجنا ،هدــش هداد دــک هــب تبــسن یــنیعم هــلصاف اــب ار نآ ،دــنا هتفرگ هزاجا اریز تــسا باذج رتــشیب رثا ینایب شزرا ،اهنآ یارــب .دــنهد یم طابترا ضورفم لصا :دننک قلخ ار متسیس یا هیاپ لوصا ات دهد یم نوچمه لداــعت لــصا ،یدــنب بیکرت تدــحو ،جراــخ و لــخاد نــیب
. اتروپلاد اتسیتابمایج هتشون یباتک ،یدلایم1586 ،» De Humana Physiognomonia libri IIII « یناسنا یمونگویزیف باتک زا یتاحفص ،ناویح و ناسنا هرهچ تابسانت تهابش حرط - 8ریوصت )www.nlm.nih.gov( :ذخأم و هدوب خاتسگ و ایح یب ،دنتسه زیت رس یاراد هک یناسک ،شا یمونگویزیف و وطسرا - 9ریوصت
.دنراد ار نیچردلب ای غلاک نوچمه هجنپ زیت ناگدنرپ تشرس و تعیبط )Baltrusaïtis, 1996,15( :ذخأم
زا ،یتــسیلائر تایبدا رد یا یــتایح شــقن هک لآ هدــیا یــیابیز راــیعم اب شا کیناگرا هــطبار و تیصخــش زا دیدج مهف یارب ار لاوز اــت ک ازــلاب .)Montandon, 2000, 471( دنک یم یزاب ،ایند یوسنارف ناگدنسیون زا یرایسب هجوت دش ثعاب هک یلیلد نیلوا -یسایس یرادیاپان ،دوش بلج رتاولا یمونگویزیف هویش و کینکت هب نیلوا رتاولا هک ینامز .دش ببــس ار هــسنارف بلاقنا هک دوب یعامتجا بولطمان ارثک ا نآ رد یملع رظن ،درک رشتنم یناملآ هب ار شرثا هخسنً کیمونگویزیف یاه یروئت ،ناگدنسیون زا یرایسب یارب نیاربانب .دوب .دیسر یم رظن هب بلاج ،دوب یعامتجا یاه لیلحت ساسا رب هک یور رب رتاولا تاعلاطم هک نایربوتاش لوق زا دوخ هلاسر رد یردورب همه« :دــسیون یم صوصخ نــیا رد ،دوــب بلاج شــیارب یــسانش طخ ار نآ رتاولا و دــندوب فقاو ملع نیا تقیقح هب ناتــساب نارود یاــملع تیعقاو .تسا هدروآ ناغمرا هب ام یارب هتخانشان لامک کی ناونع هب نم .دنناد یم دب ار نآ اریز دننک یم در ار نآ مدرم رتــشیب هک تــسا نیا یا هشوگ رد مراد تسود نم .منک یم هدافتسا تیقفوم اب نآ زا بلغا هنوگ نیا هدهاــشم یارــب یناهنپ ،مدرــم دــمآ و تــفر لــحم رد کــیرات .)Borderie, 2002, 39( »منیشنب دنتسه نم فارطا رد هک یمدرم
کیمونگویزیف یشاقن
یچنیواد ودرانوئل هب ناوت یم ،سناسنر هرود فورعم ناشاقن نایم زا هک یمونگویزیف هژــیو هب میدق کیــسلاک و نهک ملع هب هک دوــمن هراــشا یرفاو هــقلاع ،دوب هدــش هــئارا نارود نآ یاــملع زا رــفن نــیدنچ طــسوت یرنه و یملع طابضنا و مظن زا ،هدش ماجنا هک یتاعلاطم رتشیب .تشاد دوجو یداــیز لیامت ،رــنه نــیققحم یــخرب نــیب رد .دراد تــیاکح یو و یفرعم نردم رنه هیلوا ناماگــشیپ زا یکی نوچمه ،ودرانوئل هک دراد ادج یمونگویزیف یملع یموهفم یاه لدم زا ار وا یاهراک و دوــش هدید رد شیاه هتشون رد ودرانوئل هک دندقتعم نارگــشهوژپ زا یخرب . دنزاــس هدافتسا زنط و یهاکف زا ،شیاه یراگن هرهچ درکیور و یمونگویزیف دروم .تسا هدوب راذگریثات زین نادنمرنه ریاس یور رب رما نیا و تسا هدرک یم یمونگویزیف نیبام یزیچ ،یو یاه حرط بلغا دسر یم رظن هب عقاو رد ،یروتاکیراک یاــه یراگن هرهچ رتــشیب رد هک دنچره ،دــشاب روتاکیراک و
نــیاربانب .تــسا تــیور لــباق کــیمونگویزیف یاه هویــش هاوــخان هاوــخ نطاب یرهاظ شیامن ناوت یم دراوم زا یخرب رد ار یروتاکیراک یاه حرط یزادرپ هرهچ و هرــهچ شــیامن زا هویــش نــیا .تــسناد کــیمونگویزیف و .تسا یسانشزاب لباق زین ژنآ لکیم یاهراک رد ،کیمونگویزیف یدلاــیم مــهدجه نرــق رد هــک صخاــش نادــنمرنه زا یــکی ساــموت ،هداد هــئارا یراــثآ و هتــشاد یــمونگویزیف هــب یداــیز لــیامت ،نوــسدنلاور نوــچمه یــسیلگنا نادــنمرنه« .تــسا 14نوــسدنلاور ار 15یززگ نوئل رــی یپ یاهروتاکیراک و ودراــنوئل کــستورگ یاه حرط لوط رد نوــسدنلاور .دندروآرد شــیامن هب و یــنیرفآزاب اــهنآ پاچ اــب رد ،دومن ادیپ تــسیروتاکیراک ناونع هب یدایز ترهــش ،دوخ تایح ییاور و یا هسیاقم تروص هب تاناویح و اه ناسنا نیب ،شیاه حرط یکی رد لاثم ناوــنع هــب .)artmuseum.princeton.edu( »درــک یم راک یناسنا رس ،دوــش یم یرادهگن نوتــسنیرپ رنه هزوم رد هک اه حرط زا ،) 13ریوصت( هدش هداد رارق مه رانک رد و هسیاقم دنفسوگ کی رس اب کلومرام و یهام ،رتش اب ار یناسنا تیصخش ،رگید ییاه حرط رد ای .)14ریوصت( تسا هدومن هسیاقم و هداهن مهرانک هب ،یــشاقن هلاــسر کی رد شیاه تــشاددای رد یــچنیواد ودراــنوئل هب ار صخــش تروص یحارط رد تعرــس یــگنوگچ ،ناوــج نادــنمرنه نم« :تسا هدرک هیصوت ،دنشاب هتشاد دای هب نهذ رد ار نآ هک یوحن نهذ رد یناسآ هب اهنآ اریز منک تبحص ییلاویه یاه تروص هرابرد دیابن و تاناکما زا هدافتسا تیاهن هب ودرانوئل یگتفیش .»دنوش یم یرادهگن هلیسوب هدرتسگ روط هب هک ییاه حرط دایز دادعت رد هرهچ یاه یگژیو دیلقت 16رلاوــه سولاــسسنو نوچمه یدعب نادــنمرنه و شنادرگ اــش ییاه هرهچ رلاوه یاه حرط زا یکی رد .تسا هظحلام لباق ،دوب هدش -لااب تــسار و پچ تمــس رد -هدــش هداهن مهرانک هک دوــش یم هدید هــب هدــش ینامرآ یاــه پیت و زــیمآ قارغا یاــه یگژیو اــب یــیاهروگیف و یاه یگژیو اب یدوــجوم هرهچ ،زکرم رد و لااــب رد .دــنا هدمآرد شــیامن .تــسا هدــش رود یناــسنا تــلاح زا هــک دوــش یم هدــید هــنابآم لــیخت
.زینو ،ایمداک آ لاد یرلاگ ،یچنیواد ودرانوئل ،کیمونگویزیف هرترپ یاه یحارط -10ریوصت )fr.wahooart.com( :ذخأم .ندنل ،ایناتیرب هزوم ،یدلایم 1530 ،ژنآ لکیم ،کیمونگویزیف یحارط -11ریوصت
)fr.wahooart.com( :ذخأم
یلایخ یاهروگیف تمــس هب یناــسنا یاهروگیف زا بلغا ودرانوئل و هدهاــشم زا یبیکرت هــک عوــضوم نــیا و دــنک یم تــکرح یــیلاویه و رلاوه حرط نیا .دوــش یم هدید شیاه حرط رد ،تــسا لایخ و روصت نتــشاد اب ،اه حرط نیا .تــسناد ودرانوئل هب یــعاجرا یتــسیاب زــین ار ای هناهاگ آ و دننک یم نایع ار دارفا یتاذ تیصخش ،صاخ یاه یگژیو ،دراوم یخرب رد هک دنچره دندرگ یمرب یمونگویزیف ملع هب هــناهاگ آان .دوش هداهن اهراک هنوگ نیا یور رب روتاکیراک حلاطصا هنابآمروتاکیراک یاه یحارط صوصخ رد هدش رکذ دراوم هب هجوت اب نتفرگ رظن رد اب ناوت یم ،)دش ناونع یدروم روط هب اهنآ زا یخرب هک(
هتفهن اهروتاکیراک نــیا موــهفم و حور رد کــیمونگویزیف ناــیب هــکنیا زا .دومن قلاطا راــثآ نیا هب کیمونگویزیف روــتاکیراک حلاــطصا ،تــسا ناوت یم ،دنتسه هویش نیا یاراد هک یصخاش نادنمرنه رگید نیب .دومن هراشا 18یلیوب دلوپوئل-ییول و 17ثراگوه مایلیو هب و یــعامتجا طیارــش زا ثــعبنم ،ثراگوــه یاه یــشاقن و اــهرووارگ ،هدش میسرت وا راثآ زا یضعب رد هک ییاه هرهچ .دوب شیوخ نامز یسایس روــتاکیراک راــثآ زا یــکی رد .دــهد یم ناــشن ار نآ ناــبحاص تیصخــش نوگانوگ یاه تیصخــش و اه هرهچ زا یا هعومجم ،یو کــیمونگویزیف ،یروتاکیراک یاه تیصخش و اه هرهچ یراگن هوبنا نیا .دنا هدش میسرت بلاقنا نارود شاقن ،یلیوب دلوپوئل-ییول ،یوــسنارف شاقن زا یرثا رد یاهزرم نیب ،یو یاه یشاقن زا یخرب .دوــش یم هدهاشم ،زین هــسنارف زا یرایسب رد دوجو نیا اب ،دنریگ یم یاج روتاکیراک و یملع یمونگویزیف .درک داجیا زرم و هدودحم اهنآ نیب ناوت یمن و هدش هتسکش اهزرم نیا اهنآ دوجو نهک نورق زا ،یــمونگویزیف هب لیامت زــین قرــش گنهرف رد
فــیصوت و حیرــشت رد یــمونگویزیف مــلع ،نــپاژ رد .تــسا هتــشاد هتــشاد دربراک هرهچ تاــصتخم هــب رظن اب درــف یصخــش یاــه یگژیو هدش ریــسفت و ریوصت عوضوم نیا ،هدــش روصم یاه باتک رد و تــسا دربراک و هدوــب فورعم یــناوخ هرهچ رــنه هب نپاژ رد رــنه نــیا .تــسا مــلع کــی ناوــنع هــب یــمونگویزیف ،نــپاژ رد دــنچره .تــسا هتــشاد یاراد و تفرگ رارق لابقا دروم رنه کی ناونع هب یلو ،دــشن هتخانــش .دش یهجوت لباق یگنهرف شزرا هنارگن فرژ للادتــسا ،هناقاتــشم تادهاــشم روــلبت-یمونگویزیف هک دهد یم ناــشن حوضو هب -یناــسنا تعیبط رد یبرجت دهاوــش و دندقتعم هک ار ییاهنآ هچ ،دننک یم ریسفت ار نارگید هنوگچ اه ینپاژ .دــنناد یم شزرا یاراد درــف رد هــک ار یــیاهنآ هــچ و ،دنتــسه یــعقاو و تیصخــش ،تــیعقوم یــحارط یور رــب رتــشیب ،یــنپاژ یــمونگویزیف شناوخ رد .دراد زــکرمت یصخــش تاــیبرجت یور رــب و یدرــف یــیاناوت ،اهوربا ،تروص مرف لماش یساسا تاکن ،)ینپاژ یمونگویزیف( هرهچ .تسا شوگ و ناهد ،ینیب ،نامشچ ،میدق تاــشرازگ قبط .دوب هتفای شرتــسگ نیچ رد یــمونگویزیف مهم باتک ود هکنیا زا لــبق یلو .ددرگ یم رب 19وز هلــسلس هــب نآ لــصا :دوب هتفرگن تروــص یــمونگویزیف کیتامتــسیس هعــسوت ،دیآ نورــیب یدنه بــهار نــیرت گرزب ،اــملاد هتــشون 20پوــب گناــس-املاد یــکی .گنوــس هلــسلس یــیوئام بــهار 21پوــب گناــس-یوئام یرــگید و هتفر نیچ هب لیصحت یارب هک یمدرم هلیسوب ،ینیچ ینومونگویزیف
ملق ،یدلایم مهدزون-مهدجه نرق ،نسدنلاور ساموت ،ناس دنفسوگ رس اب درم -12ریوصت .نوتسنیرپ رنه هزوم ،رتم یتناس 16.8 x 10.4 ،یا هوهق بکرم و ) artmuseum.princeton.edu( :ذخأم
مهدزون-مهدجه نرق ،نسدنلاور ساموت ،ناس کلومرام و ناس یهام رس اب درم -14ریوصت .رتم یتناس 22.5 x 18 ،یا هوهق بکرم و گنربآ ،یدلایم )www.invaluable.com( :ذخأم
و ملق ،یدلایم مهدزون-مهدجه نرق ،نــسدنلاور ساموت ،ناــس رتــش رــس اب درم -13ریوصت .نوتسنیرپ رنه هزوم ،رتم یتناس 16.5 x 11.9 ،یا هوهق بکرم ) artmuseum.princeton.edu( :ذخأم .یدلایم 1645 ،رلاوه سلاس ِسن ِو ،رووارگ ،اهرس یحارط -15 ریوصت
)www.invaluable.com( :ذخأم
ادیپ لاقتنا هرک هریزج هبــش هب یهاــشداپ هرود هــس لوط رد ،دندوب و )یدلایم1392-918( 22ویروک هلــسلس نامز رد یمونگویزیف .دومن هکنیا هژیو هب ،دوب هتفای هعــسوت )یدلایم 1897 -1392( 23ناــسوچ ،ویروک روهــشم یاه تــسیمونگویزیف .دوب نآ یلصا نایرج مــسیدوب هلــسلس رد .دندوب بهار یگمه 26اــهوم و 25گنیج یــ ِه ،24نوــئزود -لوی یل و 27ک اد-گنویکوــس نوــچمه یــفورعم یاــملع ،ناــسوچ یسانش همجمج ای یژولونرف ملع هب هک دندوب ییادوب نابهار 28کوگ رد مهم هــتکن نوچمه صوــصخ هب ،یژوــلونرف .دنتــشاد طلــست زین هدمآ زــین نوژ وئ ِه یکــشزپ مــلع باــتک رد یــتح ،اــه یرامیب ناــمرد زکرمت درف یور رب هک دوــب ینیب علاط و یــسانش هراتس ،یژولونرف .دوــب ،تسد یوررب هکلب ،صخــش تروص لکــش یور رب اهنت هن ،دومن یم .)www.sac.or.kr( دوب تمسق نیرت مهم ،تروص یلو .ندب لک و اپ یدنه نایادخ و ریطاسا دوجو هب هجوت اب زین یمونگویزیف دنه رد ،نایادخ ،دنه یریطاــسا گنهرف رد .دوب رادروخرب یــصاخ هــجوت زا و هداــعلا قراخ تردــق یاراد و هدوــب تاــناویح و ناروــناج زا یــبیکرت ناــمه یاه هناــشن و مــئلاع ،دوــجو نــیا اــب ؛دنتــسه یرــشب قوــفام ،نیا رب هولاع .ناگنیزوب هاــشداپ ناموناه دننامه ،دنراد زین ار روناج
رد و هتــشاد تــیلماع یــمونگویزیف هعــسوت رد زــین یــیادوب تارــکفت .دندومن هدافتسا نآ زا دراوم یرایسب یهدوب .تسا رکفت و ینهذ ک اردا و شناد دنیآرف ینعم هب یهدوب )وربا و یناــشیپ( کیمونگویزیف یرایــشوه و یــهاگ آ هیحان اــب اــهنت هــن و ساــسحا ورملق اب هــکلب ،دراد طاــبترا یناــشیپ یلااب اــب امیقتــسم وً رد .تسا طبترم زین ییلااب بل و ینیب یلااب اب و ،کیمونگویزیف تیدرف یونعم یاه هبذج ینعم هب یهدوب ،یهاگ آ و یرایــشوه سح هیحان یلاعتم یگدنز هــمانرب دهد یم هزاــجا هــک تــسا یهاگ آ طیارــش و رکفت هچنآ اب قــباطم یهاگ آ هــیحان ینعم هــب اتیچ ای تاــهام .دــبای قــقحت یهاگ آ زا یرــگید یحاون .تــسا ،دنک یم یــعقاو ار صخــش تیدرف هــک ناهج زا تینیع کرد ،سانام :هلمج زا دنراد دوجو زین کیمونگویزیف ،قلطم تیونعم زاغآ ،نمهرب ؛هناچ و بل کیمونگویزیف هیحان ،فارطا یونعم یگدنز زاغآ ینعم هب نامتآ ؛وربا و یناشیپ کیمونگویزیف هیحان ،شا کیمونگویزیف هیحان ،دهد یم لیکشت ار ناسنا تیهام هک تسا .)www.emotions.64g.ru(...،تسا ینیب لپ و ینیب رنه رد ار یــمونگویزیف و یناوخ هرهچ تاریثات ناوــت یم زــین نارــیا رد نیا رد ناوت یم ار یو راثآ هک یناــشاقن نیرت مهم زا یکی .دومن هظحلام و یرومیت هرود دــنمرنه ،شاــقن دمحم نــیدلا ثایغ ،داد یاــج هزوــح یناریا یرگراگن لوادتم یاه هویش اب یو یاه هراگن .تسا خرهاش نامز
،یــمونگویزیف روــصم باــتک زا یــحرط -18رــیوصت .یدلایم 1856 ،وکی ِج یروتیه وسنین )hotoke-antiques.com(:ذخأم ،یدلاــیم 1743 ،ثراگوــه ماــیلیو ،یروــتاکیراک و کــیمونگویزیف یاه تیصخــش -16 رــیوصت .کرویوین یمومع هناخباتک )karenwestendorf2.wordpress.com( :ذخأم -1823 ،یــلیوب دراپوئل-ییول ،فــلتخم یــنایب تلااح اــب هرهچ جــنپ و یــس عــمج -17 رــیوصت
.کرویوین ،چوک یآ مایلیو هعومجم ،1835 )www.artnet.com( :ذخأم
،یدلایم مهدزون نرق ،رتم یلیم 241 x 385 ،هگرب 26 ،گنر و بکرم و ملق اب یزاس ریوصت ،یمونگویزیف اب طابترا رد یطخ هخسن -19 ریوصت .نپاژ )hotoke-antiques.com( :ذخأم
Zengshi mayi ناــیپناک اف گنایــش یام یــشگن ِز ( بور پماه لماک یمونگویزیف -20رــیوصت .ایلارتسا یلم هناخباتک ،یدلایم مهدزون نرق ،گنک گنوز ویک ،)xiangfa quanpian )www.abc.net.au( :ذخأم
و اه تیصخــش میــسرت ،نآ یاه یگژیو نیرت مهم زا .دراد یــیاه توافت هک تــسا بیرغ و بیجع یاهروگیف و هرــهچ اب لوــمعم ریغ تادوــجوم .تسا نیریاــس و شیوارد ،ناهایــس ،نیطایــش ،نادد ،ناوید لماــش یخرب هب .تــسا هدمآرد شیامن هب درف تیصخــش ،اه هرهچ زا یخرب رد ودرانوئل راــثآ رد هچنآ هباــشم( دومن قلاطا روتاکیراک هویــش ناوت یم زــین و یراگــن بیاجع هویــش .)دوــش یم هدید یدــنه و یــنیچ نادــنمرنه و تسا ناریا هزوح زا جراخ یگنهرف زا هتفرگرب زین یو کستورگ یاه حرط نیا .تسا کیدزن دنه ناییادوب و یروغیوا ،ینیچ یــشاقن هب رتــشیب و تسا ییاهروــشک و نیچ اب یو طابترا و رفــس هب طوبرم زین یریذپریثات نیا .دش ناریا هب ینیچ رصانع دورو ثعاب و تشاد رارق نآ ریسم رد هک نیدلا ثایغ[ یو شرازگ...« :تسا هدش هتشون دانسا زا یخرب رد بلطم یدنقرمس قازرلادبع نیدعس علطم و وربا ظفاح خیرات همیمض ]شاقن تدم هاــتوک هچرگ نــیچ اــب طاــبترا .تــسا دــناوخریم یاــفصلا هضور و
یرومیت رنه رد ار یــنیچ یاه هیام شقن ریثأت زا یدیدج جوــم یلو دوــب رب نیچ رنه تارــیثات ذوفن هتبلا .)27 ،1387 ،دــنژآ( »تــشاد لاــبند هــب .دوب هدش زاغآ یناخلیا هرود رد و نلاوغم نامز زا ناریا یشاقن و یرگراگن رد ،اهنآ رد قارــغا و هرهچ قیقد تاــییزج میــسرت رد تقد و لیامت نــیا و نیچ یراگن هرهچ رنه رد ناوت یم ار ،ملق هایس دمحم راثآ و اه یحارط .دومن هظحلام دنه
دودح ،یرهاپ ،ناموناه و انمــشک لا اب یتنطلــس هکیرا یور رب هتــسشن اتیــس و امار -21ریوصت .رتم یتناس 14.4 x 19.9 ،ذغاک یور لاط اب شاوگ ،یدلایم 1805-1800 )www.emotions.64g.ru( :ذخأم .یلیلخ نویسکلک ،یرجه مهن نرق رخاوا ،زیربت لاامتحا ،بیرغ و بیجع شیورد ود -23 ریوصتً
)www.khalilicollections.org( :ذخأم .زیربت بتکم ،یرجه مهن نرق ،شاقن دمحم نیدلا ثایغ ،نادواج تسیئوئاد ود -22ریوصت )www.pinterest.com( :ذخأم
یمونگویزیف زا دوخ یاه نامر و اه ناتــساد رد یرایسب ناگدنــسیون دنتــشادن داقتعا زین نآ هــب دیاــش هک یخرب یــتح ،دــنا هدومن هدافتــسا نیا زین یــشاقن و یرــگریوصت رــنه رد .دــندومن هــیکت نآ هــب هاگ آدوــخان زا هتخیمآ یا هتــشر نایم ملع دیاب ار یمونگویزیف .تــسا هداد خر قافتا و تسناد رنه و ینیب علاط ،یسانش هراتس ،هفسلف ،هــسدنه ،تایضایر
هجیتن
ای و نانآ دوــخ طــسوت نیریاــس و اتروپلاد ای رتاولا بتک .درک هاگــن نآ هــب اب نآ هــسیاقم و قیقد مهف و یمونگویزیف ندناــسانش یارب نارگریوصت هدش روصم هعماج لومعم یاه پیت ای فورعم یاه تیصخش ی هرهچ هب صوصخ نیا رد ار دوخ تایبرجت یدرف تروص هب زین ناشاقن .تسا :تــسا نانآ یعامتجا تخانــش و یهاگ آ زا ناــشن هک دنا هدروآرد ریوصت
نایم نیا رد .نیریاس و رلاوه ،نوسنلاور ،ژنآ لکیم ،یچنیواد ودرانوئل تیلاعف هطیح نیا رد هک یناشاقن رتشیب هک دومن هجوت هتکن نیا هب دیاب یمونگویزیف رد هشیر عقاو رد هک دندرب یم راک هب ار روتاکیراک هویش ،دنتشاد یارب کیمونگویزیف روتاکیراک حلاطصا یموهفم دربراک نیاربانب ؛تشاد یــسانش ناور رب ودره ساــسا و هیاپ اریز ،دــسر یم رظن هب رت بــسانم نآ
هاگیاج یــمونگویزیف زــین قرــش رنه رد .تــسا یــسانش هعماج و یدرــف دوجو اب ؛دوب هدــشن هدیمان حلاطصا نیا اب اتحارص یلو تــشاد یا هژیوً .دوب هدــش رتتــسم شیب و مک ،هدــش هئارا یاه حرط رد نآ موهفم ،نیا
اه تشون یپ 1 Giambattista della Porta.
2 Religio Medici.
3 Ioannis Baptista Porta Neapolitano.
بیطخ ،)دلاــیم زا شیپ 43-106( ورــسیس سوــیلوت سوــکرام ،نورــسیس 4 .دوب یمور هدنسیون و رادم تسایس ،فورعم 5 Franz Joseph Gall.
6 Phrenology.
هیوناژ 2-1741 ربماون 15( )Johann Kaspar Lavater( رتاولا راپساک ناهوی 7 یو .دوب یسییوس تسیمونگویزیف و فوسلیف ،هدنسیون ،رعاش )یدلایم 1801
.تسا هدش هتخانش یمونگویزیف اب هطبار رد شمهم رثا ظاحل هب رتشیب )1909 رــبتک ا 19– 1835 رــبماون 6( Cesare Lombroso ،وزورــبمول هرازــچ 8 یاه یگژیو نوماریپ دوخ تاقیقحت اب یو .دوب ییایلاتیا سانش مرج و کشزپ یــسانش مرج بتکم ،هعماج دارفا رگید اــب نانآ تازیامت و ناراکــهزب ینامــسج .درک یراذگ هیاپ ار ییانج یسانش ناسنا شناد و یتسیوتیزوپ 9 Criminal Man.
10 France Dimanche.
و شاقن دنمرنه )سیراپ 1690-1619( نارــب وــل لراــش ،Charles Le Brun 11 یمداک آ ریدم و یناب ؛مهدراهچ ییول هاــشداپ شاقن نیلوا و یوــسنارف ویتاروکد یو .دوب یزاس نلبوگ یتنطلــس هناخراک و یزاس همسجم و یــشاقن یتنطلــس دوب هدرــک نییزت و یزاــسریوصت ار هــشیش یرــلاگ و یاــسرو خاک روــکد هژــیو هــب .)Nivelon & Pericolo, 2004,106(
12 Herder.
13 Jean Paul Richter.
1756 هــییوژ 14 دــلوتم )Thomas Rowlandson( نوــسدنلاوار ساــموت 14 زا یکی یو .تــسا رهــش نیمه رد 1827 لیروآ 21 رد یفوتم و ندنل رد یدلایم
.تسا یسیلگنا یاه تسیروتاکیراک و نارگریوصت 1755 یفوتم و 1674 دلوتم ،)Pier Leone Ghezzi( یززــگ نوئل رــی یــپ 15
.تسا یدلایم مهدجه نرق ییایلاتیا تسیروتاکیراک و شاقن ،مر رد 13 دلوتم ،)Wenceslas Hollar(رلاوه سولاــسسنو ای رلاوه سلاــسسنو 16 هک زاــسرووارگ و حارط ،ندنلرد 1677 سرام 25 یفوتم و 1607 گ ارپ رد هییوژ مهدفه نرق نازاسرووارگ نیرتهب زا یکی یو .دوب )Boheme( م ِهوب لها اتلاصاً .دوب ناتسلگنا یدلایم ،شاــقن ،زاــسروارگ)1764 رــبتک ا 26 – 1697 رــبماون 10( تراگوــه ماــیلیو 17 .تسا یسیلگنا پیرتسا کیمک حارط و یعامتجا دقتنم ،یریوصت سیون زنط شیاهراک .دوــش یم لماــش ار پیرتــسا کــیمک ات یرــصب مــسیلائر رــنه شراــثآ تایلزه هــک ار شــیاهرثا لــیلد نــیمه هــب دــهد یم شــشوپ ار یداــیز مــیهافم .)Einberg, 1997,17(دنمان یم نیثراگوه ،دننک یم میسرت یریوصت یسایس و تــسیروتاینیم ،شاقن ،)یدلاــیم 1845-1761( یــلیوب دــلوپوئل-ییول 18 هب اه یسیراپ یگدنز یاه هنحص یزاــسریوصت رطاخ هب هک یوسنارف زاــسرووارگ
.تسا هدش روهشم ،هسنارف بلاقنا نامز رد هژیو 19 Zhou.
20 Dalma-Sangbup.
21 Maui-Sangbub.
22 Koryo.
23 Chosun.
24 Doseon.
25 Hyejing.
26 Muhak.
27 So Kyoung-duk.
28 Lee Yul-gok.
عبانم تسرهف .نارهت ،رنه ناتسگنهرف ،تاره یرگراگن بتکم ،)1387( بوقعی ،دنژآ Baltrusaïtis, Jurgis )1996(, Les Perspectives dépravées, Tome1, Aberrations, Flammarion, Paris.
Blackburn, Patricia )2008(, La technique physiognomonique de J.
K. Lavater et son influence sur le personnage de roman, Mémoire, Uni- versité de Québec à Montréal.
Borderie, Régine )2002(, Balzac Peintre du Corps, La Comédie hu- maine ou le sens des détails, éd. Sedes, Reims.
Della Porta Neapolitain, Jean Baptiste )1655(, La physionomie hu- maine )divisée en quatre livres(, traduction du latin en français par Sieur Rault & David Berthelin, Livret 1, Paris.
Einberg, Elizabeth )1997(, Hogarth the Painter, London, Tate Gal- lery.- Jenkinson, J., )1997(, Face facts: a history of physiognomy from ancient Mesopotamia to the end of the 19th century, Journal of Biocom- munication, 24)3(, pp 2-7.
Lecoq, Anne-Marie, )1995(, Physiognomonie, In Encyclopédia Universalis, Paris.
Mayaud, Yves )dir.( )2002(, Histoire des doctrines pénales , Éd- ouard Tillet, Rép. Pen. Dalloz.
Montandon, Alain )2000(, Balzac et Lavater, Revue de littérature comparée, N°.74, pp. 471- 485.
Nivelon, Claude & Pericolo, Lorenzo )2004(, Vie de Charles Le Brun et description détaillée de ses ouvrages, Librairie Droz, Paris.
Simon, Gérard )1996(, Sciences et savoirs aux XVIe et XVIIe siè- cles, Presses Univ. Septentrio.
- artmuseum.princeton.edu -www.nlm.nih.gov - fr.wikipedia.org - theswedishparrot.com - charleslebrun.com - fr.wahooart.com - www.invaluable.com - hotoke-antiques.com - www.abc.net.au - www.sac.or.kr -www.emotions.64g.ru - www.pinterest.com - www.khalilicollections.org -www.artnet.com
- karenwestendorf2.wordpress.com
