یکیزیف تایصوصخ ییایمیش
و یناک انش تخ ی تارذ زیواوه و رابغ و درگ
ناریا برغ
علاطم(
ۀ )هیمورا و نادابآ یاهرهش :یدروم
یدمحا ماسح یناگریب
؛*
عبانم ۀدکشناد رایداتسا هیمورا هاگشناد یعیبط
این ضیف تاداس
؛ عبانم ۀدکشناد داتسا نارهت هاگشناد یعیبط
داژنریم نسح
؛ نیمز ۀدکشناد رایشناد نارهت هاگشناد یسانش
یدمحا نسح
؛ عبانم ۀدکشناد داتسا نارهت هاگشناد یعیبط
کم نک نیئوک
؛ ایلارتسا اربناک هاگشناد یدربراک مولع ۀدکشناد داتسا
نابرق دمحم روپ
یبرغ ناجیابرذآ یسانشاوه لک ۀرادا سانشراک؛
هدیکچ نیا رد
شهوژپ یکیزیف تایصوصخ و ییایمیش
یناک انش تخ تارذ ی رابغ و درگ یاهزیواوه و
یاهرهش ینامز ۀرود یط نادابآ و هیمورا 6
ۀزادنا ۀنماد هس رد ههام تارذ
،TSP PM10
و
PM2/5
سکیا وترپ شارپ کمک هب (
ینورتکلا پوکسورکیم و )XRD
یشبور ( زهجم )SEM
وترپ هب سکیا یژرنا ۀدنشاپ (
)EDX
دش یسررب جیاتن .
سکیا وترپ شارپ ناشن
یناوک ،زتراووک ،تیسلک لماش تارذ رتشیب هک داد یاوه
یمک و یسر سپیژ
هنومن رد یم اه نشاب
؛د هچرگ یناک اه هنومن عون ،لصف هب هجوت اب هنومن ناکم ،ریگ
تواووت رد هونومن رادوقم و یرادرب
هدوب ۀزادنا شهاک اب و رذ
تا
، نازیم زتراوک یناک رادقم و هدش مک یوم هدوزوفا برس تارذ و یسر یاه
وگ .ددر تاوعلاطم پوکوسورکیم
یشبور ینورتکلا هحوص ،یورک زا معا تارذ فلتخم لاکشا
هناوتسا ،یبعکم ،یا ۀزادنا اب یروشنم و یا
زا رتمک 1 ات نورکیم 50 نورکیم
،
هیواز ،مظنمان تروص هب رتشیب همین یدودح ات و راد
شیامن ار درگ ات درگ یم
دهد . جیاتن ترپ ۀدنشاپ سکیا و یژرنا
زین روصانع ،Al
،Mg
،Na
،Cl
،P
،S
،Ca
،K
،Fe
،Ti
،C
وO
ۀنومن رد ارSi
داد صیخشت یداع طیارش رد هیمورا و نادابآTSP
رب هولاع رابغ و درگ عورش اب .
رصانع ،روکذم رصانع ،As
،Pb
،Zn
،Mn
،Sc
،W
،Nd
،Ce
،La
وBa
هس ره ردNi
ۀنماد ۀزادنا تارذ زین هدید یم ش و ن .د هوتفرگ هجیتن
یم هک دوش رصانع یلااب نازیم ،Ca
،Si
،Al
وNa
ۀناشن K
یناک روضح یناک ،تیلاه ،زتراوک ،تیسلک یاه
تاکیلیوسولیف یاوه و
یوسر
تسا . عومجم رد یاهرهش
نادابآ و یحاون ۀیشاح جیلخ سراف
َم یایرد و نارک اب هسیاقم رد رهوش
یناوک ،توظلغ روظن زا هویمورا و اوه
م ،رصانع نازی ۀناشن و هتشاد یرتلااب عونت و دنچ
درگ ندوب یعبنم هدولآ یاوه ،رابغ و
یم رتشیب قلعم تارذ و هقطنم رت .دشاب
ناگژاو دیلک :
یگژیو ،رابغ و درگ یکیزیف یاه
یناک ،رابغ و درگ تارذ ییایمیش یسانش
، هیمورا ،نادابآ .
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 989101872774 +
Email: h.ahmadybirgani@urmia.ac.ir
رات خی وصت بی : 17 / 08 / 1396
ص 567 - 551
1 . همدقم
هب روط یلک هدیدپ یاه ناوبایب هوپت توکرح ،یویاز یاوه
هسام تساخرب و یا قلعم تارذ
هب اوه هب آ صووصخ ن
ییاوه
اب هک یاهدادخر باج رابغ و درگ
ه یم اج یوم دوندرگ دونناوت
یووسایقم رد نلاووک
تاروو ا تووسیز طیووحم و میوولیا رووب
دنوشاب هتوشاد یریگمشچ 2]
، 3 ، 11
، 13
، 16
، 47 ، 53 .[
یووگژیو نیوویعت عووومجم رد یووکیزیف یاووه
و ییایمیووش
یناک یم اوه رد قلعم تارذ یسانش دناوت
رد یومهم لوماع
دشاب اهنآ عبنم نییعت 3]
، 9
، 19 ، 29 ، 43 یناک .[
یوسانش
بلاغ قلعم تارذ
ًا سوکیا وترپ شارپ کمک هب 3]
، 7 ، 8 ، 9 ،
42 ، 43 ، 64 هوب زوهجم یوشبور ینورتکلا پوکسورکیم و [
دنجنس ۀ دنشاپ سکیا وترپ ۀ
یژرونا 3]
، 25 ، 31 ، 45 ، 46
[
یم تروص هتبلا .دریذپ
یناک تخیر و یسانش تارذ یسانش
و اوه رد قلعم روییتم راوبغ و درگ
یناوک هوب و هدووب یاوه
یحاون أشنم 3]
، 56
، [
نیومز هوقطنم یوسانش و عوون و یا
بلاغ داب تهج 23]
، 64 .دراد یگتسب[
یناک نویا یوسانش
یلماع تارذ یم بوسحم یدیلک رایسب
هونوگ هوب ،ددرگ یا
هک ناراکمه و کیلوکوس 57]
ا[
تاوبیکرت هک دندرک تاب
یناک فلتخم لماوش( یوسانش
یناوک یاوه وسر ی ، ،زتراووک
تانبرک اپسدلف ،اه ت
تاولووس ،اوه وه
)نوهآ یاهدیوسکا و ا
لدم رد یتسیاب یوگژیو دروآروب توهج یوشبات یاوه
یاوه
و تاعاوس رد .دنووش هدوناجنگ رابغ و درگ یرصب و یشبات ویلوا نامز ۀ
زا لکوشتم بولغا راوبغ و دروگ تارذ ،راوشتنا
ازجا ی ان یوم موک للاحنا تیلبای اب ای لولحم دنوشاب
28]
.[
یدنچ یوم ناشن یبرجت شیامزآ ن و دروگ تارذ هوک دوهد
اووشتنا هزاووت هووک راووبغ یووم ر
یووم ،دوونبای ناووونع هووب دوونناوت
هتسه هتسه ای ربا مکارت یاه دوننک لومع یخی یاه
17]
،
41 . [
هتسه نیا تارذ طوسوت ناراوب کوچوک تاروطی ییاز
رابغ و درگ یناک بیکرت طسوت دایز لامتحا هب
یسانش نیا
نازیم هب( تارذ هتوسه ییاوناوت یاروب میسلک یدایز
یاوه
روبا مکارت 32]
، 33 یلوواک( سر نازویم و[
و توین تویلیا )
هتسه ییاراک یارب یخی یاه
66]
ت[
أ یم ری نینچمه .دنیب
یم دروآرب ًاوبیرقت هک دوش
50 رد ووج رد قولعم تارذ دوص
روسوپورت یناک
ییاه نابایب زا رتشیب هک دنتسه یحاون و اه
نآ فارطا أشنم
یم دنریگ 6]
رد قولعم رابغ و درگ تارذ .[
،فذح رد ار یمهم شقن نینچمه اوه هت
لاوقتنا و ینیشن
دونیلاآ داوم ۀ
یوم اوویا یووج دونیامن
14]
، 21 ، 55 ، 62 .[
سیلیس نازیم نینچمه اه
ی راوبغ و درگ رد دازآ ،زتراووک(
و یتملاوس تلاکوشم زورب هب )تیلاابوتسیرک و تیمیدیرت هدوش رجنم )سیسوکیلیس یرامیب( یویر صخلااب 63]
و[
رظن قبط رب لاس زاIARC
1997 زتراوک هب لوماع ناوونع
ناطرس از ی هورگ 1 هتسد تسا هدش یدنب 26]
یاوه رگا .[
آ ندوب ،دووش لقتنم هیر لخاد هب رابغ و درگ هب هدولآ ار ن
یم فذح فلتخم یاهراکوزاس اب دیامن
راکوزاوس نیا هتبلا .
زا یعبات تارذ ۀزادنا یم
و دشاب زا رتکچووک تارذ یاروب 5
یم نورکیم کژیان ات دناوت
شش و ییاهتنا یاه دنک ذوون اه
هیر درکلمع رب و ری أت
دراذگب 18]
، 27 . [
زین نیرولب زتراوک
تفاب هب هک یم هلمح یویر یاه
نیب زا دننک وعاب و هتفرن
یراوومیب مووهم هوولمج زا نوگاوونوگ یاووه
نآ نیرووت اووه
یووم سیووسوکیلیس نیارباوونب .دنوووش
تاووبیکرت زا یهاووگآ
یناک غ و درگ تارذ یسانش زادونا و راوب
ۀ موهم رایوسب اوهنآ
یم .دشاب یشبور ینورتکلا پوکسورکیم (
ووارا روب هولاوع ،)SEM
ۀ
،عوووون زا یریواوووصت تارذ ۀزادووونا
تایوووصوصخ و لکوووش ،
تخیر یسانش هونومن راوبغ و دروگ تارذ اوه
3]
، 64 ،[
ووحن ۀ
هزادنا یریگراری م یاوه
یوتح و موه راونک رد تارذ فولتخ
ششوپ هولمج زا روگید تارذ و تاوبیکرت یور رب یسر یاه
یوم مهارف ار زتراوک دروآ
58]
هونماد نویا روب هولاوع .[
یاوه
فلتخم تارذ ۀزادنا یگدوشدرگ نازیم و لکش هارمه هب
اوی
هیواز راد توسا یداووم لاتوخا نازیم زا یدهاش اهنآ ندوب
هوتفای لاوقتنا کویدزن و رود عبانم زا هک لوصاف و
ۀ ار لومح
یم ناشن دنهد
34]
کمک هب .[
وترپ ۀدنجنس سکیا
ۀدنوشاپ
یژرنا ( یم ،)EDX
و درگ تارذ ییایمیش بیکرت ناوت راوبغ
هنومن رد دوجوم رصانع عون و هویزجت و اه
و توظلغ لویلحت
دوومن نیویعت ار رصانع 39]
نیونچمه راوبغ و دروگ تارذ .[
یم هتسد هب دنناوت هوقبط ییایمیوش یاه
اوت و دنووش یدونب
دودح یناک یسررب هب جیاتن نآ کمک هب ی رد دووجوم یاوه
ن هنوم .تخادرپ رابغ و درگ یاه هب
هویوش نیا رد لاثم ناونع
تارذ
Ca-Mg
هب زا ینغ تارذ ،تیمولود ناونع هبCa
ناونع
زا یوونغ تارذ ،تیووسلک
Si-Al-Mg
هووب تارذ و سر ناووونع
زا ینغ هبSi
ریسوت زتراوک ناونع یم
دنوش 23]
.[
مه تاعلاطم عویزوت ناومز
تارذ ۀزادونا پوکوسورکیم ،
یشبور ینورتکلا شارپ ،
سکیا وترپ هب
روصانع نییعت هارمه
یلصا یم هچرگ نییعت یارب یبوخ ناگدنیامن دنناوت
أوشنم
زا تابوسر هطقن
اب رظن ،دنشاب یتفربآ و یتفرهوک ،یبآ ،ید
یلو دنراد ناوارف دربراک زین بوسر عبانم نییعت تهج 3]
،
58 .[
یگژیو یوکیزیف یاه ووج رد قولعم تارذ ییایمیوش
؛
باتزاب دنهد ۀ یردام داوم نآ لاقتنا زا یشان تاریییت و
اوه
یم دنشاب 49]
هویزجت یولک روط هب .[
و میوش لویلحت ییای
تحار رایسب وج رد قلعم تارذ ت
هیزجت زا ر و
لویلحت یاوه
یناک یم یسانش تحار ماجنا نآ تلع هک دنشاب
لویلحت روت
توسا هونومن مک رادقم اب ییایمیش 42]
؛ [
وعومجم یولو ۀ
رابغ و درگ یندعم عوبنم صیخوشت تهج تسا نکمم وج
مووهم دنووشاب رووت 9]
، 20 ، 43
؛ [
تبووسن اروویز رووصانع یاووه
تاکیلیس هدش ادیپ
تسوپ رد ۀ ناوسکی یدودوح اوت نیومز
یم دنشاب 49]
تاعلاطم .[
یاپ 48]
راوبغ و درگ داد ناشن [
رک ،زتراوک زا ینغ ًلاوومعم راپوسدلف و تانب
أوشنم هراوی یا
ن طسوتم ات هاتوک لصاوف و یلحم یحاون زا و هتشاد ئوش
ت
یم ک زا ینغ رابغ و درگ هک یلاح رد ؛دنریگ ینا
یوسر یاه
تاکیلیس
؛ه طیحم زا رود لصاوف أشنم
یط ار یم .دنیامن
قوویقحت نوویا زا فدووه وووج رد قوولعم تارذ یووسررب
و
اهزیواوه و یداع طیارش رد
رد زین راوبغ و دروگ دادخر اوب
شور زا هداوتووسا سووکیا وووترپ شارووپ یهاگووشیامزآ یاووه
( ( یشبور ینورتکلا پوکسورکیم ،)XRD
)SEM
هوب زهجم
سوکیا وترپ یژرونا ۀدنوشاپ
( یوم )EDX
دوشاب اوت ناووتب
یکیزیف تایصوصخ زا یتاعلاطا ییایمیش
یناوک و انوش تخ ی
نآ ناریا برغ رد اه .دومن بسک
2 . یسانش شور
هنومن یاه عمج رابغ و درگ دش یروآ
هوعلاطم نویا رد ه
ناتسمز لصف زا لاوس
1390 و راوهب لوصف لاوس
1391 رد
هاگتسیا ییاویفاریج روع( هیمورا کیتپونیس یسانشاوه
53'
37◦
ییاویفاریج لوط و یلامش 45◦
زا عاووترا ،ییروش
اویرد حطس 1332
م ،روتم هنایلاوس یگدونراب نیگناوی 256
یلیم هنایلاوس یاومد نیگناویم ،روتم 8
/ 11 رد میولیا و هوج
لامش رد )درس و لدتعم نارویا برغ
اوب زروم رد و هویکرت
ییاویفاریج روع( نادابآ کیتپونیس یسانشاوه هاگتسیا 27'
30◦
و یلامش ییایفاریج لوط
17'
48◦
عاوترا ،ییرش
اوویرد حطووس زا 3
م ،رووتم هنایلاووس یگدوونراب نیگناووی 146
یلیم هنایلاس یامد نیگنایم ،رتم 26
هجرد و مروگ میلیا و
بوونج رد )ینابایب ح رد و نارویا بروغ
یوشا ۀ یاهرووشک
زوووح ۀ جیوولخ عوومج سراووف یروآ
لکووش رد .دووندیدرگ 1
هاگتوسیا تیعیوم یوسانشاوه یاوه
هوب ومن هارومه هون
زا یا
هاگتسد عمج دننک ۀ رابغ و درگ تارذ یم هدید
وش .د
لکش 1 . ریا روشک تیعقوم قطنم رد نا
ۀ هاگتسیا و هنایمرواخ علاطم دروم یاه
ۀ نادابآ و هیمورا تملاع اب
ریاد ۀ هایس گنر صخشم دنا .)فلا(
هنومن عمج هاگتسد زا یا یروآ
دننک ۀ رابغ و درگ MicroPNS
هب من هارمه هنو )ب( نآ ریگ
فلا ب
ب فلا
هاگتسد کمک هب عمج یاه
دننک یروآ ۀ
رابغ و درگ عون1
مک مجح عمج هب2
هنومن یروآ رابغ و درگ یاه
و زیواووه رد
رود کی ۀ ینامز
ًابیرقت 6 روه .دوش هتخادرپ ههام هوب هونومن
تدم 168 شوکم تردی اب )هتوه کی( تعاس 38
روب روتیل
د ( هقیی 3 / 1 رتم عومج )تعاس رد بعکم روه و دویدرگ یروآ
دادعت هام 3
اوه رد قلعم تارذ عومجم لماش هنومن تارذ ،3
زا رتکچووک قلعم 10
نوروکیم زا رتکچووک قولعم تارذ و4
5 / 2 نورکیم (5
PM2/5
) هاگتسیا ره زا دوش توشادرب
هوتبلا(
،هاگتوسد نداوتفا راوک زا هولمج زا یونف تلااکوشا زا یضعب تلپ رد قرب موادم یعطی دووبن و یوسانشاوه هاگتوسیا مروف
یگدویکرت رب هولاع یسانشاوه هاگتسیا نابدید قیید تراظن مرن تلااکشا و اهرتلیف راوبغ و درگ هاگتسد هب وبرم یرازفا
هونومن زا یدادوعت نداد تسد زا ببس دروگ یاوه
راوبغ و و
زیواوه اوهنت اذول .دش رظن دروم 28
ونومن ۀ هوب راوبغ و دروگ
یاج 32 نومن ۀ عومج رابغ و درگ )دوش یروآ
هاگتوسد . یاوه
عاوترا رد روکذم 2
دندوش هداد راری نیمز حطس زا یرتم اوت
کاوخ دیدش یاهداب شزو اب یوکیدزن رد قولعم تارذ و اوه
دونکم دراو دونناوتن نیمز حطس ۀ
هویزجت .دنووش هاگتوسد و
طیوحم کی رد اوه رد قلعم رابغ و درگ تارذ نازیم لیلحت ذوغاک کوی ناویم زا اووه یونیعم موجح روبع طسوت صاخ یرتلیف رود کی رد ۀ
یم ماجنا صخشم ینامز درویگ
. هویزجت
و رد هداتفا ماد هب تارذ لیلحت زا یدادوعت کومک هوب رتلیف
شور توسا هدوش هتوشاگن یبووخ هوب اوه 60]
تووهج اذول .[
عمج روآ ی هنومن یوم ییاهرتلیف هب زاین اه دونناوتب اوت دوشاب
،راوبغ و درگ تارذ نتخادنا ریگ و فاص یاوه روبع رب هولاع دیدوش شوکم تولع هب ندنام ملاس تهج مزلا ییاناوت اووه
.دنشاب هتشاد ار هاگتسد طسوت زتراوک یاهرتلیف زا ور نیا زا
رطی یاراد هک دیدرگ هداوتسا 47
یلیم وولمم و هدووب رتم زا
فایلا مهرد دوینت ۀ زتراووک یوب رد .دنتوسه )فروومآ( لکوش
لکش 2 هنومن وتلیف و یلاوخ زتراووک رتلیف زا یا تارذ یاراد ر
یم هدید رابغ و درگ .دوش
هنومن زا هیلخت زا سپ هنومن نیزووت یقیید روط هب ،ریگ
یلیم بسح رب نآ نزو نازیم و هدش .دومآ توسد هوب مرگ
روسک نآ زا یلاوخ رتلیف نزو سپس هوب هوجوت اوب و هدوش
عمج رابغ و درگ ۀنومن نزو صخشم نازیم یور روب هدوش
شکم یاوه تبا مجح و رتلیف هوتوه کوی لووط رد هدش
( 168 ره تظلغ نازیم ،رابغ و درگ هاگتسد طسوت )تعاس دومآ توسد هوب بوعکمرتم روب مرگورکیم بسح رب هنومن
لودوج(
1 ًاعیرووس راوبغ و درووگ ۀونومن سپووس .) نورد هووب
کیتسلاپ یگدوولآ زا یریگولج تهج صوصخم یاه
یاوه
هتسب یطیحم وبرم تاصخشم تب زا دعب و دیدرگ یدنب
هونومن هاگتسیا ،نامز ،خیرات هب اوب طبتروم دراووم و یرویگ
لاوچخی لخاد رد ،هاگتسد طسوت هدش شکم یاوه مجح یامد اب 4 یتناس ۀجرد دوشر زا اوت دندوش یرادوهگن دارگ
یرتکاب چرای ،اه سوریو و اه روصانع ییایمیش تاریییت و اه
یناک و .ددرگ یریگولج نآ رد دوجوم یاه
لکش 2 . هنومن و )فلا( یلاخ زتراوک رتلیف زا یا )ب( رابغ و درگ زا ولمم
عمج تهج رتلیف رطق .اوه رد قلعم تارذ یروآ
47 یلیم رتم تسا 1. 2 3 4 5
1The microcomputer controlled air sampler, MicroPNS 2 Low Volume Sampler (LVS)
3 Total Suspended Particulate (TSP)
4 Particulate Matter up to 10 micrometers in size (PM10) 5 Particulate Matter up to 2.5 micrometers in size (PM2/5)
فلا ب
هیزجت و وترپ شارپ شور کمک هب لیلحت یوکی سکیا
مهم زا شور نیرت ریغ یاه
صیخشت یارب هک تسا یبیرخت
یناک دوجوم یاه یوم راوک هب رابغ و درگ رد
دور 3]
و 23 . [
نیا هزادنا یریگ هاگتسد کمک هب شارپ
سوکیا ووترپ جنوس
سنووومیز
D5005
اوووب عوووشعشت دکوووشناد ردCuKα
ۀ
نیمز ( ایلارتوسا یولم هاگوشناد یسانش هاگوشیامزآ )ANU
دوش ماوجنا اربناوک رهش رد عیاو سکیا وترپ شارپ نکوسا .
هنومن ویواز زا اه
◦ۀ 1 اوت 90◦
2θ هوب نازویم 1◦
2θ روه رد
هنومن یور رب هقیید زا دوعب .تفریذوپ تروص یشخرچ ریگ
مرون کومک هوب جیاتن ،شیامزآ ماجنا رازوفا
و هویزجتEVA
دش لیلحت هوطوبرم یناوک عوون هوب یندوعم کویپ ره و دن
رازفا مرن کمک هب و دیدرگ تب و طبترم
SIROQUANT
یمک هب یناوک ریداوقم یزاوس هونومن روه رد دووجوم یاوه
.دش هتخادرپ نازیم تلع هب
دووجوم راوبغ و درگ تارذ مک
ن زتراوک فایلا دوجو و اهرتلیف یور رب دنرادهگ
ۀ دروگ تارذ
هنومن ،رابغ و درگ یاه
یور روب میقتوسم رووط هوب راوبغ و
هگن دنراد ۀ هونومن یمووینیمولآ ووترپ شاروپ هاگتوسد یاوه
دندش هداد راری سکیا .
ج هدهاشم ته ،
نییعت ،عون هزادنا و لکش ، یگژیو
یاوه
تخیر هنومن رابغ و درگ تارذ یسانش ووحن هولاوع هوب اوه
ۀ
راری هزادنا یریگ نک رد تارذ فلتخم یاه
یوتح اوی و مه را
وحن ۀ سر یریگراری هنماد نیب رد اه
و تارذ فولتخم یاوه
ششوپ یتح زا روگید تارذ و تاوبیکرت یور رب یسر یاه
دووجوم روصانع ییایمیش تابیکرت نتسناد و زتراوک هلمج هوب زوهجم یوشبور یونورتکلا پوکسورکیم زا هنومن ره رد سکیا وترپ شارپ
HitachiS-4300SE/N
دویدرگ هداوتسا
لکش(
3 - نیا رد .)فلا نومن زا یرادقم شور
ۀ و دروگ راوبغ
دووش هداد شارووخ رووتلیف یور زا رووب و
ملیووف یور یاووه
ریغ وسچ ونر هایس ینبرک یاناسر کانب
ود توهج هوفرط
هیاپ هب ندیبسچ دش هداد راری هدنرادهگن صوصخم یاه
.دن
شوشوپ هاگتوسد کمک هب دونهد
ۀ یباوترپ شیازوفا توهج
هداوتسا نبرک ششوپ زا ،اهنآ ییاناسر و دویدرگ
یتماخوض
اوب ربارب
A◦
200 زا هونومن یور روب نبروک توفرگ راروی اوه
لکش(
3 - ب ششوپ فلاخرب .) وولخم و نیوتلاپ ،لاط یاه
وجیا هوک نیتلاپ و لاط لااوب کویکوت تردوی اوب ریواوصت دا
یم هداوتسا تیلبای و لوقعم یریواصت نبرک ششوپ ،دننک
رد وووترپ ۀدنجنووس سووکیا
یژروونا ۀدنووشاپ مهارووف زووین ار
یم دروآ 61]
هنومن سپس .[
اوه راروی پوکوسورکیم لوخاد
تفرگ دوون ژاووتلو اووب و 5
ووولیک لووصاف و توولو ۀ
اووک یر 6 / 11
یلیم رتم
، هنومن یمامت زا هویونا یونورتکلا ریواوصت اه
اوب 1
ییاوومنگرزب 2000
، 6000 و 9000 و هوویهت کوومک هووب
ینورتکلا ریواصت زاب
شخپ هدوش و2
ووترپ ۀدنجنوس سوکیا
یژرنا ۀدنشاپ عوون و تارذ ییایمیوش بویکرت یوسررب هب
دوجوم رصانع هنومن رد
رابغ و درگ یاه هوب
تارذ صووصخ
.دش هتخادرپ صاخ و ازجم
لکش 3 . هنومن هب زهجم یشبور ینورتکلا پوکسورکیم زا یا )فلا(EDX
هنومن غ و درگ یاه یور رب نبرک ششوپ اب راب
ملیف ریغ نبرک )ب( اناسر 1.
2
1Secondary Electron Image 2 BackScattered Electron Image
ب فلا
3 . جیاتن
هنومن بصن زا سپ هار و اهریگ
مه یزادنا د نامز
هاگتوس یاوه
عمج دننک ۀ هنومن ،رابغ و درگ لودوج قباطم رابغ و درگ یاه
1
ب ه هنومن .دندمآ تسد ونماد هوس رد اوه
ۀ ،TSP PM10
و
PM2/5
هدیدرگ طبض فولتخم ریداقم و
نزو هونومن راوبغ و دروگ یاوه
عمج هدش یروآ رد
2 یتاعلاطم هاگتسیا لکش رد
4 هداد ناوشن
.تسا هدش نامه
لودوج زا هوک هونوگ 1
لودوج و 2
صخوشم
هووونومن ،توووسا یاوووه
عووومج دوووش یروآ ۀ
خیراوووت یاوووه
06 / 12 / 1390 - 13 / 12 / 1390
، 15 / 12 / 1390 - 22 / 12 / 1390
،
11 / 02 / 1391 - 18 / 02 / 1391 ، 20 / 02 / 1391 - 27 / 02 / 1391
و 30 / 02 / 1391 - 06 / 03 / 1391 هنومن(
هرامش یاه 7
، 8 ، 12 ،
13 و 14 نایامن و تسا هدوب رابغ و درگ دادخر نامز رد ) رگ
زا هدش لمح و یلحمریغ تابوسر یوم روگید اوقن
.دنوشاب
یسررب جیاتن لقتوسم یت نومزآ کمک هب یرامآ یاه
1 زوین
هنومن تظلغ نیب هک داد ناشن عومج راوبغ و درگ یاه
یروآ
هدش و راوبغ و درگ دادخر نامز رد روکذم یاهرتلیف یور رب
یوج یداع طیارش و ناداوبآ یتاوعلاطم هاگتوسیا ود روه رد
هوویمورا یوونعم تواوووت یراد
( دراد دوووجو 01
/
>0 .)P
هووتبلا
هنومن هکنیا نتسناد عومج یاه
دوش یروآ ۀ
هوب راوبغ و دروگ و دروگ دادوخر هوب وبرم اهنآ تظلغ و نزو تاعلاطا هارمه
رابغ نامزاوس و روشک ره و تسا یبسن یتشادرب هن ای تسا هدروک نایب یمک یاهرایعم دوخ رظن دروم فده هب هجوت اب
تووسا . هووب تووشادهب نامزاووس لاووثم ناووونع نازوویم یناووهج
تارذ درادناتوسا
PM10
و
PM2/5
اووه
هنابووش کوی یاروب زور
( 24 بیترت هب )تعاس 50
و 25 و بوعکمرتم روب مرگورکیم
هب لاس کی یارب بیترت
20 و 10 بوعکمرتم رب مرگورکیم
یم هداد اب هسیاقم ناکما هچرگا .دناد ب یاه
ه زا هدومآ توسد
هاگتسد نیا راک نوچ و هدوب لکشم هعلاطم نیا ولهو رد اه
ۀ
عمج لوا ( هتوه کی تدم هب رابغ و درگ یروآ
168 )تعاس
یم سیاقم اذل ،دشاب ۀ
یوملع و قویید یراوک مه اب دادعا نیا
دوب دهاوخن نیرتهب .
تارذ درادناتسا
PM10
و
PM2/5
اووه
رد
هعلاطم نیا یم
دنور یسررب دناوت و دروگ تارذ نزو و تظلغ
هنومن رابغ عمج یاه
لودج قبط رب هدش یروآ 1
لکش و 4
هک دشاب هاگتسیا یارب
ناداوبآ یاه دادوخر دووبن طیاروش رد
رابغ و درگ لاس کی یارب
بیترت هب 150
و 120 مرگورکیم
بعکمرتم رب زین هیمورا هاگتسیا یارب و
لاوس کوی یارب هوب
بیترت 130 و 52 بعکمرتم رب مرگورکیم یم
.دشاب
لودج 1 . نامز هنومن ناکم و و درگ یرادرب
هنومن عون تاعلاطا هارمه هب رابغ نزو نازیم و ریگ
هنومن نامز رد رابغ و درگ تظلغ و یرادرب
.
هراتس تاعلاطا راد
، یارب ار رابغ و درگ دادخر ناکم و نامز یم ناشن یتاعلاطم هاگتسیا
1.دهد
رامش ۀ
هنومن عون هنومن ریگ خیرات
هنومن یرادرب نومن نزو
ۀ نادابآ هاگتسیا
م(
یلی )مرگ نومن تظلغ
ۀ نادابآ هاگتسیا
)بعکمرتم رب مرگورکیم(
نومن نزو ۀ هاگتسیا هیمورا
)مرگ یلیم(
نومن تظلغ ۀ هاگتسیا هیمورا
)بعکمرتم رب مرگورکیم(
1 29 TSP
/ 09 / 1390 - 06 / 10 / 1390 50
130 40
104
2 PM10
12 / 10 / 1390 - 19 / 10 / 1390 50
130 35
91
3 PM2/5
22 / 10 / 1390 - 29 / 10 / 1390 40
104 17
44
4 03 TSP
/ 11 / 1390 - 10 / 11 / 1390 48
124 25
65
5 PM10
13 / 11 / 139 - 20 / 11 / 1390 53
137 35
91
6 PM2/5
23 / 11 / 1390 - 30 / 11 / 1390 45
117 20
52
7 06 TSP
/ 12 / 1390 - 13 / 12 /
* 1390
* 170
* 440
* 40 104
8 PM10
15 / 12 / 1390 - 22 / 12 /
* 1390
* 100 20 259
52
9 PM10
08 / 01 / 1391 - 15 / 01 / 1391 68
176 35
91
10 PM2/5
19 / 01 / 1391 - 26 / 01 / 1391 62
161 23
60
11 02 TSP
/ 02 / 1391 - 09 / 02 / 1391 61
158 30
78
12 PM10
11 / 02 / 1391 - 18 / 02 /
* 1391
* 80 30 207
78
13 PM2/5
20 / 02 / 1391 - 27 / 02 /
* 1391
* 117
* 303
* 50 130
14 30 TSP
/ 02 / 1391 - 06 / 03 /
* 1391
* 300
* 777
* 50 130
1 Independent T-Test
0 50 100 150 200 250 300 350
29/09/1390- 06/10/1390 12/10/1390- 19/10/1390 22/10/1390- 29/10/1390 03/11/1390- 10/11/1390 13/11/139- 20/11/1390 23/11/1390- 30/11/1390 06/12/1390- 13/12/1390 15/12/1390- 22/12/1390 08/01/1391- 15/01/1391 19/01/1391- 26/01/1391 02/02/1391- 09/02/1391 11/02/1391- 18/02/1391 20/02/1391- 27/02/1391 30/02/1391- 06/03/1391 TSP PM10 PM2.5 TSP PM10 PM2.5 TSP PM10 PM10 PM2.5 TSP PM10 PM2.5 TSP
لکش 4 . سیاقم رادومن ۀ
نزو هنومن رابغ و درگ یاه عمج
رد هدش یروآ هاگتسیا
راهب و ناتسمز لصف ود رد هیمورا و نادابآ یاه
لودج 2 . سیاقم ۀ هنومن نیب یرامآ لقتسم یت نومزآ شور هب هیمورا و نادابآ هاگتسیا ود رد یوج یداع طیارش و رابغ و درگ یاهدادخر یاه
لقتسم یت نومزآ ( یرادانعم نازیم
Sig. (2-Tailed) )
یرادانعم حطس
سیاقم ۀ هنومن تظلغ نیب عمج یاه
هاگتسیا رد هدش یروآ یاه
یوج یداع طیارش و رابغ و درگ نامز رد هیمورا و نادابآ 001
/ 0 حطس رد
01 / 0 ینعم تسا راد
سیاقم ۀ هنومن نیب عمج یاه دش یروآ ۀ طیارش رد نادابآ هاگتسیا
یوج یداع طیارش و رابغ و درگ 038
/ 0 حطس رد
05 / 0 ینعم تسا راد
سیاقم ۀ هنومن نیب عمج یاه دش یروآ ۀ رد هیمورا هاگتسیا
یوج یداع طیارش و رابغ و درگ طیارش 598
/ 0 ینعم
تسین راد
سیاقم ۀ هنومن نیب عمج یاه دش یروآ ۀ هاگتسیا و نادابآ یاه
رابغ و درگ دادخر رد هیمورا 032
/ 0 حطس رد
05 / 0 ینعم تسا راد
سیاقم ۀ هنومن نیب عمج یاه دش یروآ ۀ هاگتسیا و نادابآ یاه
یوج یداع طیارش رد هیمورا 328
/ 0 ینعم
تسین راد
نامه لودج زا هک هنوگ 1
و لکش 4 اوب ،تسا صخشم
یگتوووشآ نازوویم ناتووسمز لووصف عورووش و یوووج یاووه
یرادیاپان رد ار دووخ نویا و هدووب لیادح وج یناهگان یاه
لغ نازیم هنومن تظ ب یاه
ه تسد .تسا هداد ناشن هدمآ زا
نومن رد مارآ طیارش نیا یفرط ۀ
عمج خیراوت رد هدش یروآ
06 / 12 / 1390 - 13 / 12 / 1390 یا رد تواووتم نادابآ هاگتس
ناشن و هدوب دنهد
ۀ دیدپ ۀ یوم راوبغ و درگ یوج .دوشاب
اوب
هام هب تکرح و راهب لصف عورش اوب ،لوصف نویا روخآ یاه
رش موادم تاریییت و کاخ یکشخ هب هجوت نیا ،یوج طیا
خ یاج مارآ طیارش رادیاپان طیارش هب ار دو
شیازوفا و هداد غ
یم قاوتا رابغ و درگ مکارت و تظل نامه .دتفا
زا هوک هنوگ
لکش 4 تسا صخشم
، اووه رد قلعم تارذ تظلغ شیازفا
یگدونراب ،رتلااوب توبوطر هوب هجوت اب هیمورا هاگتسیا یارب اب و رتمک هقطنم ندوب یناتسهوک و رتشیب یروتمک بیوش
هاگتوسیا یارب طیارش نیا هک یلاح رد ؛تسا عویو لاح رد رتلااب یاوه رد قلعم تارذ تظلغ و رتشیب بیش اب نادابآ
؛
تلع هب یتشد قطنم ندوب راری و ه
وخ یوکیدزن رد یریگ ط
زووح یوبرع یاهروشک و هراح ۀ
جیولخ یگدونراب و سراوف
مظنمان و مک رایسب یم
.دشاب لکش رد 5
یناک زاف و اه یاوه
عمج یاوه رد قلعم تارذ فلتخم یاوهرتلیف یور رب هدش
هدهاووشم هوویمورا و ناداووبآ هاگتووسیا ود رد یووسررب دروووم یم دوش . سوکیا ووترپ شاروپ تاعلاطم دووجو
یناوک یاوه
،تیسلک ،زتراوک سپیژ
دویرلک ،درگووگ ،تویلاه ،تیتامه ،
،میراب تیتنم یناوک ،تویتویب ، یاوه
زا موعا یوسر تویلیا
،
تیلوکیمرو
، تیرلک ،تینیلوواک
، هیلا طلتوخم یاه تویلیا
-
هنومن رد ...و تیتکمسا یاه
یسررب هدش یم ناشن ار دنهد
.
دووصرد یناووک عووونت و عووون ، ود رد فوولتخم یاووه
هاگتووسیا
یتاعلاطم هنومن عون و هدوب تواوتم
زا معا ریگ ،TSP
PM10
و
PM2/5
مدوع اوی دوجو هارمه هب
دووجو و دروگ یاوهزور
یرابغ ، یذیت عبنم ۀ
قولعم تارذ و
هونومن لوصف رد یرویگ
ب جیاتن عون ه
رایسب هدمآ تسد ر ؤم
یم شاب د لودج(
2 ).
لکش 5 یم ناشن لوصف رد ناداوبآ هاگتسیا رد هک دهد
ونومن رد و ناتسمز ۀ
یناوک نازویم ،TSP
رد دووجوم یاوه
یناوک و هتوشاد یتباو دنور رابغ و درگ تارذ یاوه
ولاغ ب
،تیسلک لماش سپیژ
یناک و زتراوک ، یاه
یم یسر وشاب
ن .د
زاغآ و راهب لصف عورش اب ،راوبغ و درگ یاهدادخر
شیازوفا
یناک نازیم یاه
یسر تیلیا ، روط هب تیتامه و تینیلوواک
لبای ت هنومن رد یهجو یاه
یم هدید یسررب دروم یولو .دوش
یناک رد دوجوم یاه
PM10
و
PM2/5
تواوت یاراد لبای یاه
ونومن هوب تبوسن یزیامت ۀ
،تیوسلک نازویم و هدووبTSP
یناک یاه سر و ی یناک رگید ،تویلاه ،مودونورک لیبی زا اه
مولود ،تیبلآ یاهدیوسکا ،رووسف دیرلک دیرتین ،تی
و نوهآ
ب تیتوی هنومن رد زین یوم هدهاوشم اوه
هاگتوسیا رد .دوندرگ
طیارش هیمورا هونومن رد و هدووب تواووتم یدودح ات
یاوه
یرادوقم اوب و زتراوک و تیسلک نازیم ناتسمز لصف TSP
ک رتمک ینا یاه یسر هب یم هدید یبوخ
؛دوش تکرح اب یلو
و زتراووک رادوقم راوهب لصف تمس هب سپویژ
لیادوح هوب
یناووک نازوویم و هدیووسر یاووه
ر تووینیلوواک و اووکیم و یووس
یم شیازفا هنومن رد یلو .دبای
یاه
PM10
و
PM2/5
ب فلاخر
یناک هچرگا نادابآ هاگتسیا یاه
تویبلآ و نیوویلوا ،تیلاه
یم هدید لبای تواوت یلو ،دوش
هظحلام هونومن اوب یا یاوه
رد هاگتوسیا نویا رد یناوک یاونغ لوک رد و هتشادن TSP
قم هاگتسیا اب هسیا یم نییاپ نادابآ
ناوشن هک دشاب ۀ
روتزیمت و اوه ندوب
ری أت اوبغ و دروگ یاهدادخر زا رتمک یرود و ر
یم رابغ و درگ عبانم زا .دشاب
یسررب کومک هب یرامآ یاه
لقتسم یت نومزآ لودج رد
2 ت ار هلوصاح جیاتن زین أ
دویی
و هدووومن ووسیاقم رد
ۀ هوونومن نیووب عوومج یاووه
دووش یروآ ۀ
یوج یداع طیارش و رابغ و درگ طیارش رد نادابآ هاگتسیا و نیوونچمه ووسیاقم
ۀ هوونومن نیووب عوومج یاووه
دووش یروآ ۀ
هاگتسیا تواووت راوبغ و درگ دادخر رد هیمورا و نادابآ یاه
ینعم و هدووب جیاوتن نیب یراد وسیاقم نیوب
ۀ نیگناویم اوه
( دراد دوووجو تواوووت 05
/
>0 ) P
ووسیاقم رد هووچرگ ۀ
نیووب
هنومن عمج یاه دش یروآ
ۀ دروگ طیارش رد هیمورا هاگتسیا
یوونعم تواوووت یوووج یداووع طیارووش و راووبغ و نیووب یراد
هنومن عمج یاه لودج( درادن دوجو هدش یروآ
2 ) . روط هب
راوبغ و درگ رتزیر تارذ تمس هب زتراوک نازیم تبسن یلک یناک رد شیازفا اب هک هتفای شهاک یاه
یناک و یسر یاوه
ریظن یمس دیرلکدیرتین
روسف یوم هارمه .دوشاب
نیونچمه
ناوارف یناک نیب رد زاف نیرت ه رد ار اه
هاگتسیا ود ر
؛ یناوک
یم اراد تیسلک رد هتبلا .دشاب
هنومن رابغ و درگ تارذ یاه
PM10
و
PM2/5
، یدودوح ات تارذ زا هنماد نیا نازویم روب
سکیا وترپ شارپ تدش ا
ر یم دنراذگ وک اوب و شها ۀزادونا
تارذ یم شهاک تدش نیا .دبای
یووشبور یوونورتکلا پوکووسورکیم تاووعلاطم نیوونچمه یم ناشن یناوک رگید و زتراوک هک دهد
هوب هتاکیلیوس یاوه
هجرد اب تیسلک هارمه یناوک طوسوت بلغا ،رتمک یا
یاوه
یووم هوولمج نآ زا هووک هدووش هدیووشوپ یووسر هووب ناوووت
نیونچمه .دومن هراشا تیلیا و تینیلوواک ،تیلونیرومتنوم اصت لااب کیکوت تردی اب یشبور ینورتکلا پوکسورکیم ریو
ششوپ و تارذ ۀزادنا زا یبوخ ۀنماد و زتراوک یحطس یاه
یوم ناوشن ار یندعم تارذ رگید زا دووجوم ریواوصت .دوهد
هنومن یوم صخشم رابغ و درگ یاه و دروگ تارذ هوک دونک
هوونومن رد راووبغ یاووه
تووشرد تارذ یارادTSP
رد یرووت
اووب هووسیاقم
PM10
و
PM2/5
اووت لوویلد نیوومه هووب و هدوووب
یاهدیوولک یدودح هنادکاخ و یسر
موه هوب لوصتم یاوه
یم لماش ار یرتمک لکش( دنوش
6 .)
لکش 5 . سیاقم ۀ یناک دصرد نازیم و عون هزادنا رد هیمورا و نادابآ هاگتسیا ود رد دوجوم یاه
فلتخم یاه .سکیا وترپ شارپ شور کمک هب تارذ
لکش 6 . یوناث ریواصت ۀ
کیکفت تردق اب یشبور ینورتکلا پوکسورکیم 2000
، 6000 و 9000 هنومن یضعب رد زتراوک رتلیف فایلا . یم هدید اه
نوش د
گدنبسچ ،تارذ ندش زیر اب تارذ نیب ی
هب رد صوصخ
کچوک تارذ زا روت
5 / 2 تارذ تیوصاخ دووجو و نوروکیم
یا ،یسر هنادکاخ ن یم لیکشت اه
دنوش هک دوخ روب یعناوم
یناوک حیحوص صیخشت هار رس و اوه
ییایمیوش تاوبیکرت
یم زیر تارذ شاب
ن رد .د ریواصت نیا هب
هونومن صوصخ یاوه
تشرد تارذ ،TSP
هیواز تروص هب هک هدوب زتراوک رت ات راد
درگ یم هدید هدش زادنا و دنوش
ۀ نآ زا اه 1 اوت نورکیم 50
لکوش( توسا ریییت رد نورکیم 6
یناوک نیونچمه .) یاوه
تاکیلیس یناوک و مووینیمولآ
یاوه ترووص هوب هوک یوسر
هوویواز هوومین و راد هحوووص و درووگ
هوولیم و یا ،یا
رد رتووشیب
هنومن یاه
PM10
و
PM2/5
زادنا و هدش هدید ۀ
دونچ زا اوهنآ
ات نورکیم 10
یوم هوچرگا ؛تسا تواوت رد نورکیم ناووت
نآ هونومن رد یفاک رادقم هب ار اه یاوه
هدهاوشم زوینTSP
یناوک هولاوع هب .دومن هونومن رد زوین نهآدیوسکا یاوه
اوه
نآ رادقم هک دندیدرگ صخشم وب ات نورکیم دنچ زا اه
شی
زا 50 هیواز رتشیب تروص هب و هدوب ریییت رد نورکیم و راد
هنومن رد یورک زین زا هداوتوسا رد .دوندیدرگ هدهاوشم اوه
یم مه یمشچ پوکسورکیم هوناد و تارذ دوجو ناوت
یاوه
نوهآ یاهدیسکا هب ار نر هایس هوب
و تویتامه صووصخ
تیتنم نویا ،نهآ نییاپ یمتا ددع تلع هب .تسناد طبترم
یناک و رصنع یپوکوسورکیم ریواوصت رد نآ هب طبترم یاه
یم هدید هریت تروص هب هدش شخپزاب هنومن رد .دنوش
یاه
هک دنراد دوجو تیسلک تارذ یفاک نازیم هب هعلاطم دروم هیواز تروص هب همین ،راد
هدوید درگ و درگ یوم
ر و دنووش
فلا
فلا
فلا
فلا
فلا
فلا
ب ب
ب
ب
ب
ب
ج
ج
ج
ج
ج
ج
ۀنومن ییامنگرزب اب نادابآ هاگتسیاTSP
2000 ،)فلا(
6000 و ،)ب(
9000 .)ج(
ۀنومن PM10 ییامنگرزب اب نادابآ هاگتسیا
2000 ،)فلا(
6000 و ،)ب(
9000 .)ج(
ۀنومن PM2/5 ییامنگرزب اب نادابآ هاگتسیا
2000 ،)فلا(
6000 و ،)ب(
9000 .)ج(
ۀنومن ییامنگرزب اب هیمورا هاگتسیاTSP
2000 ،)فلا(
6000 و ،)ب(
9000 .)ج(
ۀنومن PM10 ییامنگرزب اب هیمورا هاگتسیا
2000 ،)فلا(
6000 و ،)ب(
9000 .)ج(
