5۳
*زاریش‌ناخ‌هسردم‌یراک‌یشاک‌تانییزت‌رد‌یرنه‌یاه‌هولج
3یردان‌روپ‌نیسح،۲**یتئارق‌زانلا،1ینیسح‌مشاه‌دیس .ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یملاسا نارود رنه و يسانش ناتساب هورگ رایشناد ۱ .ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یسانش ناتساب دشرا یسانشراک ۲ .ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یزاسرهش و یرامعم هورگ رایداتسا ۳ )۹6/۱۲/۱۲ :ییاهن شریذپ خیرات ،۹6/8/۲۹ :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ ،یراک یشاک اصوصخ یرامعم تانییزت و یرامعم رظن زا هک تسا یوفص هرود سرادم نیرت مهم زا یکی زاریش ناخ هسردمً .تسا فلتخم یاه کبس اب توافتم شوقن دوجو ،انب نیا یراک یشاک تانییزت رد زراب تایصوصخ زا یکی .تسا تیمها زئاح لاوس نیا ،نآ یراک یشاک تانییزت رد هدش هدافتسا یاه گنر و شوقن رد عونت و هسردم نیا یانب تخاس خیرات هب هجوت اب نینچمه ؟دنا هدش قاحلا انب هب دعب یاه هرود رد ای و دنتسه یوفص هرود هب طوبرم تانییزت نیا ایآ هک دوش یم حرطم ،یفرعم ،شهوژپ نیا یلصا فده ؟دراد یناوخ مه اهانب مادک اب انب نیا یراک یشاک تانییزت رد دوجوم شوقن یاه یگژیو یقیبطت -یفیصوت ،شهوژپ نیا درکیور .تسا زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد عقاو شوقن یسررب و یدنب هقبط زا مجح نیرتشیب دهد یم ناشن هدمآ تسد هب جیاتن .تسا هدش یروآدرگ یا هناخباتک و ینادیم هویش هب تاعلاطا و تسا یسدنه ،یناویح ،یهایگ شوقن اب رصاعم و یراجاق گنر تفه یاه یشاک زا لکشتم ،زاریش ناخ هسردم یرامعم تانییزت هرود زا هدنام یقاب تانییزت کدنا مجح .دنا هدش انب نیا رد یوفص هرود تانییزت نیزگیاج نامز رورم هب هک تسا هبیتک و ،ناهفصا ماما دجسم و للها فطل خیش دجسم نوچ یمهم یاه انب اب ناخ هسردم تخاس ینامز مه لیلد هب زین یوفص .تسا هتفریذپ للها فطل خیش دجسم اصوصخ ،اهانب نیا زا ار یتاریثأتً
یدیلک‌یاه‌هژاو .ینییزت شوقن ،اه هبیتک ،یراک یشاک ،یرامعم تانییزت ،زاریش ناخ هسردم
رد هک تسا »زاریش ناخ هسردم یرامعم تانییزت یاه یگژیو تخانش و هعلاطم« :ناونع اب مود هدنراگن دشرا یسانشراک همان نایاپ زا هتفرگرب هلاقم نیا*
.تسا هدیسر ماجنا هب ناهفصا رنه هاگشناد . E-mail: elmamaster08@yahoo.com ،0۳۱-۳6۲560۱۹ :ربامن ،0۹۳5۷۱۱4888 :نفلت :لوئسم هدنسیون 64 - 5۳ تاحفص
۱۳۹۷ زییاپ ،۳ هرامش ،۲۳هرود یمسجت‌یاهرنه-ابیز‌یاهرنه‌هیرشن
همدقم
رد و ،عیــــــشت بهذم نتفای تیمــــــسر هب هجوت اب یوفص هورد رد تنــــــس ،بهذم نیا جیورت یارب یــــــشزومآ یاه اضف هب زاین نآ یــــــپ نیا سرادم .درک ادــــــیپ جاور رگید یاه هرود زا شیب یزاــــــس هسردم ،هــــــشقن ،یحارط رظن زا ار یتبثم تلاوحت ،یرامعم هاگدــــــید زا هرود تانییزت هب هجوت ،ناــــــمز رورم هب .دنهد یم ناــــــشن تانییزت و داعبا .تفای یا هژیو تیمها ،سرادم ینوریب و ینورد یاــــــضف رد یرامعم یکی یشاک دیدرت یب ،یرامعم تانییزت هب طوبرم تاعوضوم نایم رد یاه هرود رد روکذم تانییزت زا هدافتسا مجح .تسا اهنآ نیرت مهم زا .تسا هدوب توافتم ،فلتخم هسردم ،هرود نیا رد هدــــــش هتخاــــــس سرادم نیرت مهم زا یکی سرادم نیرت لماک زا ،اینریپ داتــــــسا هتفگ هب هک تسا زاریــــــش ناخ یوگلا اب هسردم نیا .تــــــسا یرامعم تانییزت و نلاپ ظاحل زا ناریا تانییزت و دــــــنلب یردرــــــس ،هقبط ود رد ییاه هرجح ،یــــــناویا راهچ اب گنر تفه و قرــــــعم ،یراک یــــــشاک ،یراک سنرقم هلمج زا عونتم هنافسأتم .تــــــسا صاخ یا هولج یاراد ،زیامتم یاه گنر و شوقن ررکم هدافتسا ،یعیبط لماوع ،یلخاد یاه گنج ،نامز تــــــشذگ یلوصا ریغ یاــــــه تمرم نآ یپ رد و فــــــلتخم یاه هرود رد اــــــنب زا ات تــــــسا هدــــــش ثعاب ، انب نیا رب مک اح صاخ طیارــــــش نینچمه و رب .دنامب یقاب هسردم نیا رد یوفص هرود تانییزت زا یکدنا دهاوش تانییزت توافتم کبس نینچمه و انب رد دوجوم یاه خیرات ساسا هب ،هیوفص هرود یاه انب یراــــــمعم تانییزت هب تبــــــسن نآ یرامعم
انب نیا رد دوجوم تاــــــنییزت زا یعیــــــسو مجح تفگ ناوت یم تأرج .تسا راجاق هرود هب طوبرم ناخ هسردم هاتوک یفرعم اب هطبار رد کدنا یبلاطم هئارا دوجو اب و لماک شهوژپ ،نوــــــنک ات ،فلتخم یرامعم یاه باتک رد زاریــــــش هتخادرپ انب نیا یرامعم تانییزت هبناج همه یسررب هب هک یعماج ،نلاپ رد عیسو تارییغت لامعا هب هجوت اب .تسا هتفرگن ماجنا ،دشاب یعیبط لماوع زا یشان یاه یناریو یزاــــــسزاب و یربراک رییغت تهج تانییزت رد هتفرگ تروص عیــــــسو تارییغت نینچمه و یعیبطریغ و تانییزت یاه یگژیو هعلاطم و یسررب ترورض ،هسردم نیا یرامعم .دوش یم ساسحا انب نیا رد یرامعم هدافتسا اب لوا هلهو رد هک تــــــسا هدیدرگ شلات شهوژپ نیا رد هئارا انب یراک یشاک تانییزت زا عماج یفیصوت ،ینادیم تاقیقحت زا عبانم ،تانییزت رد دوجوم یاه خیرات زا نتسج یرای اب سپس .دوش لیلحت هب ،فلتخم یاه هرود زا هدنام اج هب دانسا نینچمه و یخیرات تانییزت نیا یقیبطت هعلاطم و انب یراک یشاک شوقن یدنب هقبط و دجسم ،ناهفصا للها فطل خیــــــش دجــــــسم یراک یــــــشاک تانییزت اب رد دوجوم یاه تهابش لیلد هب ،زاریش کلملاریصن دجــــــسم و لیکو تانییزت لوحت ریس تیاهن رد و هدش هتخادرپ اهنآ یراک یشاک شوقن .تسا هدش ییاسانش رصاعم هرود ات یوفص هرود زا انب یراک یشاک
شهوژپ‌هنیشیپ
ناریا یرامعم و خیرات هنیمز رد هک یددعتم یاه باتک نایم رد تروص هب اهنآ زا یدودعم دادعت طقف ،تسا هدمآرد ریرحت هتشر هب یجومروخ راگــــــن قیاقح .دنا هدرک دای زاریــــــش ناخ هــــــسردم زا ارذگ همانسراف« رد )۱۳۹۲( یئاسف ینیــــــسح ،»رابخلاا ُتهزِن« رد )۱۳80(
)۱۳6۱( اوفلاوید ،»مجعلا راــــــثآ« رد )۱۳6۲( هلودلا تصرف ،»یرصان رد )۱۳44( یمیرک ،»هدــــــلک و ناریا ،اوفلاوید مادام همانرفــــــس« رد یمیدق تفاب خیرات« رد )۱۳5۳( رسفا ،»زاریش یخیرات راثآ یامنهار«
)۱۳4۹( یتوکــــــشم ،»سراپ میلقا« رد )۱۳8۲( یوفطصم ،»زاریــــــش ینایک ،»نارــــــیا یناتــــــساب نک اما و یخیرات یاهانب تــــــسرهف« رد یجاح ،»یملاــــــسا هرود رد ناریا یرامعم و رنه خیرات« رد )۱۳۷4(
،ناریا یملاسا یرامعم راثآ گنهرف :همانجنگ« رد )۱۳۷۹( یمــــــساق یسانش کبــــــس« رد )۱۳84( اینریپ داتــــــسا ،»سرادم :مجنپ رتفد :ناریا یملاــــــسا یرامعم اب ییانــــــشآ« رد )۱۳۹0( و »ناریا یرامعم یاه یگژیو فیصوت هب »یرهش نورب و یرهش نورد یاه نامتخاس .دنزادرپ یم انب نیا یلک )۱۳8۱( هدازلام و »یناریا یرامعم« باتک رد )۱۳8۷( اینریپ داتسا هرود رد یخیرات یاــــــهانب فراعملا ةریاد :فراعملا ةریاد« باــــــتک رد رکذ هب عبانم رگید زا شیب ،»یبهذم یاهانب و سرادم :5 یملاــــــسا
یعماج تخانش ،دوجو نیا اب .دنا هتخادرپ هسردم نیا یاه یگژیو .دوش یمن لصاح تانییزت نیا یاه یگژیو و تانییزت زا اب هک تــــــسا نیا رد هدــــــش رکذ عبانم اب رضاح هلاقم زیامت هجو یاه یگژیو و تاییزج ییاسانش و یسررب رد یعس ،دیدج یدرکیور ،زاریــــــش ناخ هــــــسردم یراک یــــــشاک تانییزت رد دوــــــجوم شوقن تانییزت اب اهنآ قیبطت نینچمه و تانییزت نیا یبسن یراذگ خیرات دجسم و لیکو دجسم ،ناهفصا للها فطل خیــــــش دجسم یراک یشاک .تسا هدش زاریش کلملاریصن
شهوژپ‌شور
هدش ماجنا یلیلحت - یفیصوت شور ساــــــسا رب رضاح شهوژپ .تسا هدیدرگ جارختــــــسا دوجوم ربتعم عبانم نایم زا نآ بلاطم و تانییزت شوقن .تسا یا هناخباتک و ینادیم قیرط زا یزودنا هتفای یارب سپس و هدش لیلحت و هعلاطم ،ییاــــــسانش زا سپ یراک یشاک .تسا هدش ارجا پاشوتوف و ونیار یاه همانرب اب رتهب یدید داجیا
55
زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد یرنه یاه هولج
زاریش‌ناخ‌هسردم‌یفرعم
یوفص هرود سرادــــــم نیرت مهم زا یکی زاریــــــش ناخ هــــــسردم لاس رد ،ناخ یلقماما شرــــــسپ و ناخ یدرو للها طسوت هک تــــــسا رد ریبک سابع هاــــــش تنطلــــــس نارود رد ینعی ،یرمق یرجه ۱0۲4 ،۱۳۹۲ ،ییاسف ینیسح( ،)4۹5 ،ات یب ،ینیسح( دش هتخاس زاریش دنز ناخ یلعفطل نابایخ رد و گیب قاحسا هلحم رد انب نیا .)۱۲۲۱ .تسا عقاو ،هتفرگ لکش هسردم یبونج علض رد هک و یرامعم هویــــــش ،تعــــــسو ،هــــــشقن هب هجوت اب هــــــسردم نیا هیوفص هرود رد ناریا هیملع سرادم نیرت هوکــــــشاب زا یکی ،تانییزت زا یهجوت لــــــباق یاه شخب ،ناــــــمز لوط رد هنافــــــسأتم هک هدوب یتــــــسس دیاــــــش و برخم لماوع ریاــــــس و ددعتم یاه هلزلز رثا رب نآ ینیمز رد هسردم یانب .تــــــسا هتفر نیب زا ،انب راتخاــــــس و هدولاش حرط و لکش لیطتسم هشقن اب ،رتم 80 رد ۷0 یبیرقت تحاــــــسم هب یدورو ردرس رب لمتشم و هدش هتخاــــــس هقبط ود رد ،یناویا راهچ نحص ،یتشه ،)یبرغ( یلصا یامن هشوگ ود رد هرانم ود ،هوکشاب ،اه سرد َم ،عفترم و هناگراهچ یاه ناویا ،لکــــــش لیطتسم و عیسو ،یراک یــــــشاک فلتخم تانییزت و هقبط ود رد هرجح داتفه زا شیب یراجح و یراک رجآ ،یلقعم ،یراگن هبیتک ،یدــــــنبراک ،یراک سنرقم و 6۱ ،۱۳8۲ ،یوفطصم( ،)۱۳۳ ،۱۳8۱ ،نارگید و هدازلام( دشاب یم .)۱ ریوصت( ،)58۷ ،۱۳6۳ ،یماس( ،)6۲ لوط رد ناخ هسردم یانب فلتخم یاه تمسق هک ییاج نآ زا یاه بیسآ شوختــــــسد یعیبطریغ و یعیبط ثداوح تلع هب نامز و اه ناگرا تــــــسد هب و فلتخم یاه نامز رد و اه راب ،هدــــــش ناوارف هب هک یا هلأسم .تــــــسا هدش یزاــــــسزاب ای و تمرم ،نوگ انوگ دارفا دوجو مدع ،تفرگ رظن رد دیاب ناخ هسردم تانییزت یسررب ماگنه مدع و انب نیا رد دوــــــجوم تانییزت رثک ا یارــــــب قیقد یراذــــــگ خیرات ؛تسا هدنام یاج هب تانییزت ریاس یور رب قیقد تاــــــشیامزآ ناکما ای و ریمعت نامز هرابرد دوجوم نئارق و دهاوــــــش هب هجوت اب ،نیاربانب
نینچمه و زاریش رهش دانــــــسا زکرم رد انب زا ییاه تمسق یزاــــــسزاب مادک ره هک تانییزت نیا رد هتفر راک هب یاه کینکت و شوقن یسررب هتفرگ رظن رد اهنآ یارب یبسن خیرات ،تــــــسا صاخ یا هرود صتخم .تسا هدش رجات یلعفطل یجاح طسوت یرمق یرجه ۱۲4۹ خیرات رد انب نیا یجاح طسوت یرمق یرجه ۱۲۷4 و ۱۲۷۳ یاه خیرات رد ،یزاریــــــش یاه خیرات رد )۱۲۲۱ ،ناــــــمه( یزاریــــــش کلملا ماوق ربک ا یلع ازریم ،۱۲۳۷ ،۱۲۳6 یاه لاــــــس رد ،یرمق یرجه ۱۲۷۹ و ۱۲۷8 ،۱۲۷6 هرادا طــــــسوت ،یــــــسمش یرــــــجه ۱۳45 و ۱۳44 ،۱۲۳۹ ،۱۲۳8 ،۱۳6۳ ،یماس( تسا هدیدرگ تمرم و ریمعت سراف یسانش ناتساب نامزاس دانسا زکرم رد دوجوم یتمرم یاه هدنورپ یسررب رد .)588 لاس ات یسمش یرجه ۱۳5۹ لاس زا ،سراف ناتسا یگنهرف ثاریم ،۱۳5۹ یاه لاس رد یپ رد یپ یاه تمرم ،یــــــسمش یرجه ۱۳۹۲ ،۱۳۷0 ،۱۳6۹ ،۱۳68 ،۱۳6۷ ،۱۳66 ،۱۳65 ،۱۳64 ،۱۳6۲ ،۱۳6۱ و ۱۳۹۱ ،۱۳۹0 ،۱۳85 ،۱۳۷8 ،۱۳۷۷ ،۱۳۷6 ،۱۳۷4 ،۱۳۷۳ ،۱۳۷۱ .تسا هتفرگ تروص انب یاه تمسق مامت رد ۱۳۹۲
انب‌یراک‌یشاک‌تانییزت
یشاک دیدرت یب ،یرامعم تانییزت هب طوبرم تاعوضوم نایم رد زا یمیظع شخب .)۹ ،۱۳8۹ ،رــــــبلیو( تــــــسا اهنآ نیرت مهم زا یــــــکی رنه .دهد یم لیکشت یراک یشاک تانییزت ار ناخ هــــــسردم تانییزت یقوجلــــــس هرود رد ینعی یرمق یرجه مجنپ نرق رد یراک یــــــشاک هرود رد و )۱5 ،نامه( تفای شرتــــــسگ ینییزت رصنع کی تروص هب رد یــــــشاک زا هدافتــــــسا .تفای همادا یریگ ارف تروص هب نایناخلیا یوفص هرود ات و دیــــــسر دوخ جوا هب یرومیت هرود رد اــــــه انب نییزت .)۱۳۳ و ۱۳۲ ،۱۳6۲ ،ینایک( درک ادیپ همادا
.زاریش‌ناخ‌هسردم‌یدعب‌هس‌یامن-1ریوصت )133،13۷9،یمساق‌یجاح(:ذخام
یاه امنقاط یناشیپ ،زاریــــــش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت هشوگ ود رد عقاو یاه جرب ،ردرــــــس ،انب یجراخ شخب رد یبرغ علض و هــــــسردم ناویا راهچ ینورد یاضف زا ییاه تمــــــسق ،یبرغ علض رد .تسا هداد ششوپ ار انب ینورد یاه هراوید رــــــساترس نینچمه کینکت عون راهچ زا هدافتــــــسا دهاش ،انب نیا یراک یشاک تانییزت .میتسه یشک هرگ و گنر کت یشاک ،گنر تفه یشاک ،قرعم یشاک ،فصآ( خیراوتلا متسر نوچ یخیرات عبانم یاه هتفگ هب هجوت اب یراک یشاک تانییزت ، ونوت نوچ ینادرگناهج همانرفس و )۲۲8 ،۱۳5۲ یبآ گنر هب ییاه یشاک اب و قرعم کینکت اب ناخ هــــــسردم رساترس و ۹۲6 ،۱۳80 ،رظن بوخ( دوب هدــــــش ارجا یا هوزریف یبآ و یدروجلا نارود رد یلخاد یاه عازن زا هــــــلصاح یاه یناریو زا سپ اما .)۹۲8 ۱۲6۹ و ۱۲۳۹ لاــــــس هلزلز نینچمه و راجاق و دنز ،راــــــشفا ،یوفص هتفرگ تروص یاه تمرم و )۱۳۹۲ ،ییاــــــسف ینیسح( یرمق یرجه یروط هب .دش نوگرگد یلک هب انب هیلوا نلاپ یتح و تانییزت ،انب رد انب نیا یراک یــــــشاک تانییزت زا یعیــــــسو مجح ،رضاح لاح رد هک .تسا هدش ارجا گنر تفه کینکت اب و راجاق هرود هب قلعتم شوقن لماش ناخ هــــــسردم یراک یــــــشاک رد هتفر راک هب شوقن یهایگ شوــــــقن .دوــــــش یم اه هبیتک و یناویح ،یــــــسدنه ،یهایگ ،تخرد شقن ،یــــــیاتخ و یمیلــــــسا نوچ ییاه هخاــــــش بــــــلاق رد غرم و لگ و هتوب و لگ ،نادــــــلگ و لگ شقن ،یهایگ یاه هیــــــشاح یسدنه شوقن ،تسا رکذ لباق .تــــــسا هدش یسررب و یدنب هقبط یهایگ شوقن و دنراد ار درــــــبراک نیرتمک ناخ هــــــسردم تانییزت رد .دنتسه تانییزت نیا رد روضح نیرتشیب یاراد اه هبیتک سپس و رد مهم یــــــنییزت عوــــــضوم نــــــیلوا :یــــــهایگ‌شوــــــقن-فــــــلا رد دوجوم شوقن زا یدایز مجح هک ناخ هسردم یاه یراک یشاک .تسا یهایگ رصانع ای و شوقن ،تــــــسا هتفرگربرد ار تانییزت نیا رییغت و یعازتنا تروــــــص هب اه تمــــــسق زا یخرب رد یهایگ شوــــــقن نوگ انوگ ماسقا ناونع تحت هک تــــــسا یعیبط مرف زا هتفای لکش مرف اب اه تمــــــسق زا یضعب رد و تــــــسا هدش ییاسانش یمیلــــــسا .دنوش یم رهاظ یعیبط شوقن تابیکرت رد لومعم روط هب :ییاتخ‌و‌یمیلــــــسا‌شوقن-1
زا هک دهد یم لیکشت یمیلــــــسا شوقن ار راک یدنب تلکــــــسا ،یهایگ رد ییاتخ یاه گرب و لگ و دنرت میخض و رت یوق ،رت راوتسا یرصب ظاحل .)۷۷ ،۱۳64 ،نارگید و لنوک( دنریگ یم رارق یمیلسا یاه شقن یلا هب لا تانییزت رد دوــــــجوم ییاتخ و یمیلــــــسا شوــــــقن نیرت یمیدق ،یتشه فقس قرعم تانییزت هب قلعتم ،ناخ هــــــسردم یراک یشاک هبیتک و یبرغ علض کبشم یاهریگرون ،یتــــــشه یاه هفرغ یناشیپ تانییزت یمامت .تــــــسا انب یبونج ناویا زرج رد عقاو لکــــــش عبرم یلصا بلاق عقاو رد .تــــــسا یوفص هرود هب قلعتم اه تمــــــسق نیا یاه دنب هدیجنــــــس و مظنم یاــــــه شدرگ یانبم رب اــــــه حرط نیا یفلتخم عاونا یاراد دوخ یمیلــــــسا هک ییاج نآ زا .تسا یمیلسا یمیلسا یاه حرط ناوت یم زین نآ عون و لکــــــش هب هجوت اب ،تــــــسا یردژا نهد یمیلــــــسا ،نآ حرط نیرت فورعم هک درک یدنب هقبط ار .تسا هدش هدافتسا روفو هب نآ زا ،روکذم تانییزت رد و تسا لماش یتشه فقس تانییزت رد عقاو ییاتخ و یمیلــــــسا شوقن یاه لگ عاونا ،توافتم یاه هزادنا رد یــــــسابع هاــــــش یاه لگ عاونا یاه گرب ،هداــــــس یاه گرب ،یا هرگنک یاه گرب ،اه هچنغ ،رــــــ َپ جنپ یجنرت یاه باق و اه هرگ عاونا ،گنچ ،یمیلــــــسا یاه هقاس ،یبلق .)۲ ریوصت( دنتسه ...و نیدب یتشه فقس تانییزت رد عقاو یمیلسا شوقن یارجا هوحن دنا هدش ارجا ییاه جنرت رد ییاتخ و یمیلسا شوقن هک تسا تروص شوقن و اه جنرت هزادنا زا ،دنوش یم رت کیدزن فقس زکرم هب هچ ره هک هطقن نیا تانییزت نامدیچ و ارجا عون .دوش یم هتساک اهنآ رد عقاو دجــــــسم فقــــــس تانییزت رد ترثک رد تدحو شنیرفآ روآدای ،انب زا تانییزت هک یدارفا رثک ا عقاو رد .تــــــسا ناهفصا للها فطل خیــــــش یتشه فقس تانییزت زا لبق ار للها فطل خیــــــش دجسم دبنگ فقس تانییزت تهابش هجوتم لوا هاگن رد ،دنــــــشاب هدید ،ناخ هــــــسردم .)4 و ۳ ریواصت( دنوش یم انب ود نیا فقس زا ،دزاــــــس رادیدپ ار دوجو تدحو هــــــشیدنا دهاوخب هک یدنمرنه ییاضف مظن رد ار تدحو هک ،هسدنه .دنک یم هدافتــــــسا هلیسو هس
.ناخ‌هسردم‌یتشه‌فقس‌یراک‌یشاک‌رد‌ییاتخ‌و‌یمیلسا‌شوقن-۲ریوصت
5۷
و ییاضف تدحو رد میقتــــــسم ریغ تروص هب هک ،نزو ؛دنک یم ریوصت تافص هدننک نایب و هدننک نایع هک ،روــــــن و دراد تلاخد یویند مظن هدنزاس نادنمرنه و )8۷ ،۱۳65 ،تراهکروب( تسا رثا کی ءزج هب ءزج هلیسو هس نیا ،زاریش ناخ هسردم و ناهفصا للها فطل خیش دجسم .دنا هدرب راک هب دوخ ریظن یب راثآ رد یشیدنا فرژ و تراهم تیاهن رد ار ییاتخ و یمیلسا شوقن زین یتشه یاه هفرغ یناشیپ تانییزت رد هداس یاه گرب ،ر َپ جنپ یاه لگ عاونا ،یسابع هاش یاه لگ :لماش یاه باق و هرگ ،یردژا نهد و یموطرخ یاه یمیلــــــسا ،یا هرگنک و .دشاب یم سوواط شقن نینچمه و یمیلسا ،انب یبرغ علض یناتحت یاه هرجح نیبام رد عقاو یاه ریگرون رد .دنا هدش ارجا رت مامت هچره ییابیز اب ییاتخ و یمیلــــــسا یاه هراگن ،یا هرگنک ،هداس یاه گرب عاونا ،ر َپ جنپ یاه لگ ،یــــــسابع هاش لگ یاه باق و جنرت ،یردژا نهد یمیلــــــسا ،یمیلسا یاه هقاس و هرگ هدهاــــــشم تمــــــسق نیا ییاتخ و یمیلــــــسا تانییزت رد یمیلــــــسا رد دوجوم یاه هنومن هباشم زین کبــــــشم یاه ریگرون نیا .دوش یم
.)۷ ات 5 ریوصت( دنتسه للها فطل خیش دجسم ناویا زرج رد عقاو لکــــــش عبرم باق هیــــــشاح یمیلــــــسا شوقن و اه گرب هارمه هب یمیلسا یاه باق ای و اه جنرت لماــــــش زین یبونج باق رود ات رود ،هریگ او تروص هب هک تسا یردژا نهد یاه یمیلسا شخرچ دهاش زین انب یتــــــشه یاه هبیتک رد .دنا هدــــــش رارکت هبیتک .میتسه هبیتک نتم رساترس رد یمیلسا یاه هقاس اب ییاتخ و یمیلــــــسا شوقن ،انب نــــــیا یراجاق یاه یــــــشاک رد یاه مرف یوــــــس هب ،ییارگ برغ نایرج ریثأت تحت و نامز تــــــشذگ هک یمیلسا شوقن .دنا هتــــــشاد رب ماگ تیعقاو هب کیدزن ای یعیبط رد عقاو یاه امنقاط ،اه ناویا و اه امنقاط یناــــــشیپ یاه تمسق رد ،ینییزت یاه باق هیشاح ،هناگ راهچ یاه ناویا و ردرــــــس یاه زرج اه هبیتک رثک ا رد و یناقوف و یناتحت هقبط اه هرجح هچناویا یناشیپ تسا یموطرخ و یردژا نهد یاه یمیلــــــسا :لماش ،دنا هدش ارجا
.للها‌فطل‌خیش‌دجسم‌دبنگ‌ریز‌تانییزت-4ریوصت .ناخ‌هسردم‌یتشه‌فقس‌تانییزت-3ریوصت
.ناهفصا‌للها‌فطل‌خیش‌دجسم‌کبشم‌هرجنپ-۷ریوصت .ناهفصا‌ماما‌دجسم‌کبشم‌هرجنپ-6ریوصت .ناخ‌هسردم‌کبشم‌هرجنپ-5ریوصت
زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد یرنه یاه هولج
شوقن یقبام .تسا هیوفص هرود یاه یمیلسا زا توافتم رایسب هک .دنا هدش میسرت هنایارگ عقاو رایسب یاه یمیلسا نیب یلاخ یاهاضف ندرکرپ یارب ،تانییزت نیا رد ر َپ جنپ یاه لگ عاونا و زر لگ دــــــننام هنایارگ عقاو یاه لگ زا ،روــــــکذم زا یخرب هقاــــــس رد .تسا هدــــــش هتفرگ هرهب قبنز لگ و ر َپ شــــــش و تانییزت رد .دوــــــش یم هدید زیر یاه لگ زا یفیدر زین اه یمیلــــــسا یاه مرف اب ناهایگ و اه یمیلسا ،انب یاه تمــــــسق ریاس یراک یشاک .دنا هتخیمآ مهرد هنایارگ عقاو ابیرقت یمیلسا یاه هقاس زا یخرب یاهتنا هک تسا نیا هجوت لباق هتکن مدع هب هجوت اب .تسا هدش متخ سوواط هب هیبش یا هدنرپ رس هب و یزاــــــسزاب رد یتمرم لوصا تیاعر مدع نینچمه و یراذــــــگ خیرات نیا قیقد نامز ندرک صخــــــشم ،هدید بیسآ یاه شخب تمرم ای رد طقف یمیلسا عون نیا هک ییاج نآ زا اما .تسا نکممریغ تانییزت طوبرم ً
لاامتحا ،دوش یم هدید ردرس زرج رد عقاو یاه امنقاط زا یکی رد ناگدنراگن یاه یسررب رد هک ارچ .تسا ریخا هرود یاه تمرم هب نینچمه .دشن هدهاشم شقن نیا ،انب یاه تمسق ریاس تانییزت یمیلــــــسا شقن هک ییاه یــــــشاک هنیمز گنر یا هجرد دنچ توافت ،راوج مه یاه یــــــشاک اب ،تسا هدــــــش میــــــسرت نآ رد هدنرپ رــــــس اب .تــــــسا دعب یاه هرود رد اه یــــــشاک نیا ندرک نیزگیاج زا یــــــک اح ،نآ زا سپ و راجاق هرود هب طوبرم یقاحلا تانییزت هب ارذگ یهاگن اب یاه یشاک رد ییاتخ و یمیلسا شوقن ،جیردت هب هک تفایرد ناوت یم جوم ،اهنآ یاج هب و دــــــنا هداد تــــــسد زا ار دوخ تیمها ،انب یراجاق رد یتح و شوقن رد ،تسا یبرغ گنهرف زا یشان هک ییارگ عقاو دیدش .تسا هدش رادیدپ گنر تفه یاه یشاک یزیمآ گنر زا یرایــــــسب رد ،ناخ هــــــسردم رد راجاق هرود هب طوبرم تانییزت دجسم یراک یــــــشاک تانییزت اب ،گنر و شقن ظاحل زا ،اه تمــــــسق رد .دنتسه ناسکی زاریــــــش کلملا ریصن دجــــــسم یدودح ات و لیکو نیا گنر تفه یاه یــــــشاک شوقن رد رتشیب اه تهابــــــش نیا عقاو
دجسم تانییزت رد بلاغ گنر هک ارچ .دروخ یم مــــــشچ هب انب هــــــس ام هک یلاح رد .تسا یتروص کلملاریصن دجــــــسم رد و دیفس لیکو عاونا زا یعیسو فیط دهاــــــش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد ای و اه لنپ زا یخرب هک تسا یرورض هتکن نیا رکذ .میتــــــسه اه گنر
ًاقیقد ،ناخ هسردم رد عقاو گنر تفه یشاک هب نیزم یاه امنقاط .تسا لیکو دجسم رد اه هنومن نیا اب ربارب ناخ هــــــسردم یراجاق تانییزت رد دوجوم یاه خیرات هب هجوت اب لیکو دجسم و یرمق یرجه ۱۲4۹ ناخ هــــــسردم( لیکو دجسم و ای یزاــــــسزاب یبیرقت ندوب نامزمه و )یرمق یرجه ۱۲44 و ۱۲4۳ لاس جنپ فلاتخا اب انب ود نیا تانییزت لاامتحا ،اهنآ تانییزت تمرمً .تسا هتشگ هفاضا هرود نیا رد ،رگیدکی هب تبسن شقن عون ود اب ،اــــــنب یراک یــــــشاک تانییزت رد:تخرد‌شقن-۲ .دنتسه رگیدکی هباشم ،حرط تیلک رد هک میوــــــش یم هجاوم تخرد اه لگ رگید و یدوواد ،قبنز ،زر یاه لگ عاونا اب لگ رپ یاه تخرد نیا یاه امنقاط تانییزت رد درز و شفنب ،یبآ ،زمرق ،یتروص یگنر فیط اب رارق ،انب یلامش و یبونج ،یبرغ یاه ناویا و ردرــــــس یاه زرج رد عقاو تانییزت رد ،لگر ُپ یاه تخرد شقن اب ینییزت یاه امنقاط نیا .دنراد .دنا هدش ارجا فلتخم یاه هزادنا رد و تارک هب زین زاریش لیکو دجسم زا هدافتسا دهاش زین زاریش کلملا ریصن دجسم یراک یشاک تانییزت رد .)۱0 ات 8 ریواصت( میتسه لگر ُپ یاه تخرد عون نیا تانییزت رد هتفر راک هب یاه هیــــــشاح:یهایگ یاه‌هیشاح-3 عونتم رایسب یهایگ شوقن زا لکــــــشتم ،ناخ هسردم یراک یــــــشاک یعازتنا یدودح ات و ییاتخ و یهایگ شوقن لماش اتدمع هک تساً زا یگمه ،یوفص هرود هب طوبرم تانییزت هیــــــشاح عقاو رد .تسا هب هک تسا ییاه گرب و اه جنرت لماش هک دننک یم یوریپ حرط کی رد .تسا هتفرگ رب رد ار هبیتک ای و حرط رود ات رود ،راو هریجنز تروص
.زاریش‌ناخ‌‌هسردم‌تانییزت‌رد‌لگ‌هتوب‌شقن-8ریوصت .زاریش‌لیکو‌دجسم‌تانییزت‌رد‌لگ‌هتوب‌شقن-9ریوصت
دجــــــسم‌تاــــــنییزت‌رد‌لگ هــــــتوب‌شــــــقن-10رــــــیوصت .زاریش‌کلملاریصن
5۹
:لماش شوقن زین یوفص هرود هب طوبرم کبشم یاه ریگرون هیشاح تسا ییاه جنرت و راد هرگنک و هداس یاه گرب ،یسابع هاش یاه لگ .دنا هدش رارکت هریگ او تروص هب هک اهنت ،هیشاح شوقن رد عونت دوجو اب ،انب یراجاق یاه یشاک رد .تسا هدش هدافتسا ینییزت یاه باق هیشاح یارب یهایگ شوقن زا میسرت لبق هرود زا رت ارگ عقاو هدش میسرت یاه لگ هک توافت نیا اب شوقن .تسا هدش رت هدرتــــــسگ زین اه هیشاح یگنر فیط .دنا هدــــــش رصانع زا هدافتسا اب یهاگ ،یراجاق تانییزت هیــــــشاح رد هتفر راک هب یدیلقت اب یهاگ و لکش یضیب یاه باق و زر یاه لگ دننام یراجاق .دنا هدش ارجا یوفص هرود رصانع زا دوجو هب عبانم زا یــــــخرب رد هکنیا اب :ینادلگ‌و‌لگ‌شوــــــقن-4 یوفص هرود یاه انب تانییزت رد هداس تروص هب ینادلگ یاه حرط رد شقن نیا اما ،)4 ،۱۳۹0 ،نارگید و ناینامب( تــــــسا هدش هراــــــشا .دشن تفای ناخ هسردم رد یوفص هرود هب طوبرم تانییزت زا یکی ،ینادلگ و لگ حرــــــط ،هدنراگن یاه یــــــسررب هب هجوت اــــــب و اه خاک ،سرادم ،دجاسم تانییزت رد روفو هب هک تــــــسا یرصانع تبسن شوقن عون نیا .دوش یم هدهاــــــشم راجاق هرود یاه انب رگید رت یزورما و رت یعیبط ،یوــــــفص هرود رخاوا هب طوبرم یاه هنومن هب .دنا هدش هداد شیامن نادلگ و لگ شقن ،نآ زا سپ و راــــــجاق هرود یقاحلا تانییزت رد یناقوف و یناتحت هقبط یاه هرجح هچناویا یناشیپ نوچ یطاقن رد ناویا یاه زرج رد عقاو لوا یاهامنقاط ،یدورو ردرس یناشیپ ،انب یقرــــــش ناویا یاه زرج مود و لوا یاه امنقاط ،یلامــــــش و یبونج یاهامنقاط و یــــــبرغ ناویا زکرم ینییزت یاــــــه باق رد نینچمه و و اه نادلگ نیا گنر و لکــــــش .تــــــسا هتفر راک هب ،نآ یاه زرج مود دسر یم رظن هب .تــــــسا توافتم و عونتم اهنآ یور شوقن نینچمه زا یشان ،اه هرجح یناشیپ رد عقاو یاه نادلگ گنر و شقن رد عونت .تسا اه تمسق نیا تانییزت رد یپ رد یپ یاه تمرم ،قبنز ،زر یاه لگ عاونا لماــــــش اه نادلگ نیا رد دوجوم یاه لگ شفنب ،یبآ ،یتروص ،زمرق یاه گنر اب هک تسا ... و یدوواد ،ر َپ دنچ گرب و خاش یور رب فلتخم ناگدنرپ نآ فارطا رد و دنا هدش ارجا درز و یراک یــــــشاک تانییزت رد شوقن زا عون نیا هنومن .دنتکرح رد اــــــه لگ یتح و کلملا ریصن دجسم ،لیکو دجسم ناتسبش و اه قاور یناشیپ .)۱۳ ات ۱۱ ریواصت( تسا هدش ارجا زین زاریش ریشم رازاب یاه هفرغ رد هک تــــــسا ییاه شقن ءزج ،هتوب و لگ شقن :هــــــتوب‌و‌لگ-5
،سرادم و دجاسم اصوصخ ،فلتخم یاه انب یراک یــــــشاک تانییزتً هدافتسا روفو هب و هتــــــشاد یساسا یــــــشقن خیرات یاه هرود مامت رد بیکرت یگنرف یهایگ رصانع اب راجاق هرود رد شقن نیا .تسا هدــــــش یا هنوگ هب .تفرگ رب رد ار هرود نیا تانییزت یا هدرتسگ روط هب و دش زا ناوارف هدافتــــــسا راجاق هرود یاه هراگن راوید تاــــــیصوصخ زا هک .تسا هتوب و لگ و غرم و لگ شوقن سنرقم تانییزت ،یــــــنوریب یاه امنقاط و اــــــه لنپ تاــــــنییزت رد ،اه ناویا و ردرــــــس یاه زرج رد عقاو یاــــــه امنقاط زا یخرب ،ردرــــــس هدافتسا هتوب و لگ شقن زا هدرتسگ روط هب اه ناویا و ردرس یناشیپ ،هداس یا هنیمز یور رب هتوب و لگ شقن زا هدافتــــــسا .تــــــسا هدش یقفا و یدومع تروص هب هــــــک ییاه جنرت نایم رد ای و اه نادلگ رد رد هتوب و لگ شقن .دروخ یم مــــــشچ هب ،دنا هتفرگ رارق رداک کی رد زا یخرب یزیمآ گنر یتح و هدــــــش میــــــسرت هنایارگ عقاو تانییزت نیا هتوب و لگ شوقن .تسا هدش ارجا نشور هیاس کینکت اب اه تمسق لماک یگنهامه رد ،اه تمسق زا یخرب رد ،انب یراجاق تانییزت رد .تسا هتفر راک هب اه جنرت و ییاتخ ،یمیلسا اب ،»غرم و لگ« شقن اب ییاه یــــــشاک زا هدافتــــــسا:غرم‌و‌لگ-6 رد .تــــــسا ناخ هــــــسردم یراجاق تانییزت بلاغ عوــــــضوم ابیرقتً عقاو یاه امنقاط ،ینییزت یاه لنپ رــــــسارس یراک یــــــشاک تانییزت ام هراوید ،اه هرجح هچناویا یناــــــشیپ ،ردرس و اه ناویا یاه زرج رد شقن نیا زا روفو هب یــــــبرغ ناویا ینییزت یاه باق و اه هرجح نــــــیب .تسا هدش هدافتسا یدوواد ،ر َپ دنچ ،هــــــشفنب ،قبنز ،زر یاه لگ و اــــــه هچنغ عاونا یا هدنرپ ،یطوط ،دــــــهده ،سوواط ،لبلب نوچ یــــــناگدنرپ و ...و ای و هنیمز یاضف رد ،ریوصت رساترس رد ... و رتوبک ای کبک هب هیبــــــش و یدومع فیدر دنچ تروص هب هک یلکــــــش یجنرت یاه رداک نورد نیا رد هدافتسا دروم یاه گنر .دنا هدــــــش ارجا ،دنا هتفرگ رارق یقفا گنر زا هدافتسا .دریگ یم رب رد ار اه گنر زا یعیــــــسو فیط ،تانییزت اهنآ زا ییلااب دصرد هک ییاه لگ رثک ا یزیمآ گنر یارب یتروص و زمرق ،درز گنر زا هدافتسا نینچمه و دنهد یم لیکشت زر یاه لگ عاونا ار ار یصاخ هولج ،ریوصت هنیمز یزیمآ گنر یارب ینمچ زبس ای و دیفس .تسا هدیشخب انب نیا تانییزت هب شوقن حضاو روط هب نییزت مود عوضوم :یــــــسدنه‌شوقن-ب
.زاریش‌ناخ‌هسردم‌یاهامنقاط‌یناشیپ‌‌تانییزت-11ریوصت
لیکو‌دجسم‌یاهامنقاط‌یناشیپ‌تانییزت-1۲ریوصت .زاریش
کلملاریصن‌دجسم‌یامنقاط‌یناــــــشیپ‌تانییزت-13ریوصت .زاریش زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد یرنه یاه هولج
.ینامز‌و‌یناکم‌تیعقوم‌رکذ‌اب‌زاریش‌ناخ‌هسردم‌یراک‌یــــــشاک‌تانییزت‌رد‌عقاو‌یهایگ‌شوقن‌یحارط-1لودج
یهایگ‌شوقن یناکم‌تیعقوم
اه‌یگژیو ینامز‌هرود
یتشه‌فقس‌تانییزت
اب‌ییاتخ‌و‌یمیلسا‌شوقن ینایم‌جنرت‌رد‌یا‌هبیتک یوفص‌هرود
رد‌عقاو‌یاه‌هفرغ‌یناشیپ
شقن‌اب‌ییاتخ‌و‌یمیلسا‌شوقن یتشه ینایم‌جنرت‌رد‌سوواط‌کی یوفص‌هرود
فقس‌تانییزت‌زا‌یتمسق یتشه
عقاو‌ییاتخ‌و‌یمیلسا‌شوقن
هب‌فارطا‌زا‌هک‌ییاه‌جنرت‌رد .دنوش‌یم‌رشتنم‌زکرم یوفص‌هرود
و‌ردرس‌یراک‌یشاک‌تانییزت اه‌ناویا‌یاه‌زرج
تانییزت‌رد‌هک‌غرم‌و‌لگ‌شقن
هدافتسا‌روفو‌هب‌انب‌یراجاق .تسا‌هدش راجاق‌هرود
،ردرس‌یراک‌یشاک‌تانییزت
نیبام‌و‌اه‌ناویا‌یاه‌زرج اه‌هرجح
تروص‌هب‌هک‌یهایگ‌شوقن
هدیشک‌ریوصت‌هب‌هنایارگ‌عقاو .دنا‌هدش راجاق‌هرود
6۱
دربراک یملاسا یاه انب بلغا رد هرگ عاونا زا هدافتسا .تسا یسدنه هرود رد ینیچ هرگ کینکت زا هدافتسا دنچ ره .تسا هتشاد یناوارف نیا اما ،تــــــسا تیؤر لباق اه انب زا یــــــخرب رد نآ زا لبق و هــــــیوفص یاه تمسق شیارآ یارب یعیــــــسو سایقم رد راجاق هرود رد کینکت نیا زا ناخ هــــــسردم تانییزت رد .دــــــش هدافتــــــسا اه انب زا یفلتخم .تسا هدش هدافتسا تردن هب کینکت یاه شخب رد قرعم یشاک بلاق رد ،هرگ لکش هب یسدنه شوقن سرد َم نیفرط یاه امنقاط نیبام یکیراب یاه لنپ رد ،ردرس سوق ردرس قاط ریز یراک سنرقم زا ییاه تمسق رد نینچمه و ،اردصلام رد و جنرت و یزول شوقن زا یتــــــشه قرعم تانییزت رد .دنا هتفر راک هب نوچ یسدنه شوقن زا زین یدورو لخدم یاه زرج یراجح تانییزت .تسا هدش هتفرگ هرهب ... و لیطتسم ،هسمش مین ،رپ هد هــــــسمش هد هسمش :لماش انب ینیچ هرگ تانییزت رد هتفر راک هب یاه هرگ جنرت ،)مظتنم یعلض جنپ( دن ُک جنپ ،هسمش عبر ،هــــــسمش مین ،دنُت ،هد هسمش ،)شش هسمش( یرپ شش ،ناد همرس ،دن ُک لبط ،دن ُک شش ،مظتنم یعلض شش ،دن ُک لبط ،هگنل راهچ ،تفه هــــــسمش ،دنُت جنرت ،ل ُش دن ُک نورکس ،ه ّکُت ،یلــــــ ِس ،زیت و تشه هسمش ،دنُت .تسا ه ّکُت و دنُت یرپ جنپ اپ هراتس ،یرپ هس ای هقرت کلملاریصن دجسم و لیکو دجسم تانییزت زا ییاه تمــــــسق رد تانییزت ،دنتــــــسه هیوفص زا دــــــعب یاه هرود هب قلعتم ود رــــــه هک اب هباشم ابیرقت هک هدش هتفرگ راک هب یعیــــــسو تروص هب ینیچ هرگً عبانم یاه هتفگ هب دانتسا اب .تــــــسا ناخ هسردم رد تانییزت نیا هراشا نینچمه ،ردرس هبیتک رد راجاق هاش نیدلارصان مان و یخیرات هرود هلمج زا ،فلتخم یاه هرود رد ردرس تمرم و یزاسزاب هب عبانم .دنا هدش هفاضا انب هب هرود نیا رد تانییزت نیا لاامتحا ،راجاقً ،شوقن ییارگ عقاو لیلد هب ،انب یاه تمــــــسق ریاس تانییزت رد نیا رد لاح نیا اب .تسا هدش رت دودحم یسدنه شوقن زا هدافتسا و یمیلــــــسا شوقن رداک ای و یدنب باق یارب اه جنرت عاونا زا تانییزت .تسا هدش هدافتسا اه هبیتک و غرم و لگ ،هتوب و لگ ،ییاتخ هلمج زا ناگدــــــنرپ فلتخم عاوــــــنا شقن :یناویح‌شوــــــقن-ج هدش هدافتسا روفو هب ناریا یرامعم تانییزت رد هک تــــــسا یشوقن ناهایگ نایم رد ای و لقتسم ًلاماک تروص هب یهاگ شقن نیا .تسا شقن ،اه لگ عاونا اب بیکرت رد یهاگ و دوش یم رهاظ شوقن ریاــــــس و تفه ،قرعم یراک یــــــشاک تانییزت رد .دروآ یم دــــــیدپ ار غرم و لگ نوچ یفلتخم ناگدــــــنرپ ،ناخ هــــــسردم یراجح نینچمه و گنر ناگدنرپ رگید و رــــــتوبک ،دهده ،یطوط ،لبلب ،غرمیــــــس ،سوواط عونتم رایسب ،ناگدنرپ نیا تلااح و میــــــسرت هوحن .دنوش یم هدید زا یعیسو فیط اهنآ یزیمآ گنر رد هدافتسا دروم یاه گنر و تسا
.تسا درز و دیفس ،شفنب ،نشور یبآ ،هریت یبآ ،زمرق یاه گنر هدنرپ ود دوجو ،انب یتشه تانییزت رد هجوت بلاج تاکن زا یکی هب هک تسا یتشه یاه هفرغ زا یکی یناــــــشیپ تانییزت رد سوواط هب یعبنم چیه رد نونک ات و دنا هتفرگ رارق مه یور رد ور هنیرق تروص صخاش یانب دنچ تانییزت رد سوواط شقن .تسا هدشن هراشا نآ ماما دجسم زا دنترابع اه انب نیا .تــــــسا هتفر راک هب زین هیوفص هرود تشه خاک ،ناهفصا غاب راهچ هسردم و هینوراه هدازماما ،ناهفصا ناهفصا هینوراه نابایخ رد عقاو یاه انب زا یضعب ردرــــــس و تشهب .)۱8 ات ۱4 ریوصت( )۲6 ،۱۳86 ،یئازخ(
رنه رد ار یمهم هاگیاج ،یگدنز تــــــخرد اب هارمه سوواط شقن میهافم اب بلغا شــــــقن نیا .تــــــسا هداد صاصتخا دوخ هب ناریا نیدامن یشقن ناونع هب اهنت هن سوواط شقن .تسا هارمه یبهذم رد هدنرپ نیا هکلب ،هدــــــش هتفرگ راک هب یملاــــــسا هرود یرنه راثآ رد هجوت دروم سدقم غرم ناونع هب تــــــشترز نییآ رد ناتساب نارود رد سوواط شقن ،یناــــــساس هرود راثآ زا یرایــــــسب رد .تــــــسا هدوب شقن .تــــــسا هتفرگ رارق یگدنز تخرد فرــــــط ود رد ای و تاــــــنییزت نک اما و دجاسم تانییزت رد هک تــــــسا یــــــشوقن هلمج زا سوواط هب سوواط ود شقن .دراد ریگمشچ یروضح هیوفص هرود زا یبهذم نورد زا یگدنز تخرد هک تایح بآ هزوک فرط ود رد هنیرق تروص ناویا ردرس تانییزت رد هک تسا یشوقن هلمج زا ،هدــــــش هدییور نآ .)۲6 و ۲5 ،نامه( تسا هدش راک ناهفصا ماما دجسم یدورو سرادم ،دجاسم یدورو ناویا یناــــــشیپ رب شقن نیا روضح للع رب هولاع ،ناهفصا رهــــــش رد هژیو هب هیوفص رصع رد اه هداز ماما و ینید رد هک یروط نامه دیاش ،دنناد یم یتشهب غرم کی ار سوواط هک نیا دجسم هب مدرم یامنهار و نابرد ناونع هب ،هدش هراشا مه راطع راعشا ،دجاسم یدورو برد زارف رب سوواط شقن ،هماع رظن قبط .دــــــشاب .)۲6 ،نامه( دنک یم لابقتسا ار نینمؤم و عفد ار ناطیــــــش نامز مه صخاش یاه انب یدورو تمسق رد سوواط شقن دوجو نیاربانب ناــــــشن خیرات زا هرود نیا رد ار هدــــــنرپ نیا تیمها ،هــــــیوفص هرود رد ،تسا تشهب زا یدامن هرود نیا رد هک سوواط هدنرپ .دهد یم دارفا یاریذپ و هدشرهاظ روکذم یاهانب یدورو تمسق رد و ردرــــــس خیرات هب هجوت اب .تــــــسا سدقم یاه ن اکم نیا هب دورو ماگنه رد تارییغت لامعا مدع و )یرمق یرجه ۱0۲4( انب یتــــــشه رد دوجوم یاه سوواط شقن دسر یم رظن هب ،تمسق نیا تانییزت رد یدج .دشاب هیوفص هرود هب طوبرم ،روکذم دنتــــــسه یــــــشزرا اب ینییزت رصانع هلمج زا اه هبیتک:هبیتک-د
رد‌سوواــــــط‌شــــــقن-14رــــــیوصت .زاریش‌ناخ‌هسردم‌یتشه‌تانییزت
رد‌سوواــــــط‌شــــــقن-15رــــــیوصت .ناهفصا‌ماما‌دجسم‌ردرس‌تانییزت
تانییزت‌رد‌سوواط‌شقن-16ریوصت .ناهفصا‌هینوراه‌هدازــــــماما‌ناویا
تانییزت‌رد‌سوواط‌شقن-1۷ریوصت .ناهفصا‌غابراهچ‌هــــــسردم‌ردرس
تانییزت‌رد‌سوواط‌شقن-18ریوصت .ناــــــهفصا‌تــــــشهب‌تــــــشه‌خاک
زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد یرنه یاه هولج
شقن ،یبهذمریغ و یبهذم یاــــــه انب رثک ا رد و اه هرود مامت رد هــــــک رد اه هبیتک یاوتحم .دننک یم افیا ،راثآ یارب ار عماج یا همانسانش خیرات و یناب ،هدنزاس مان راثآ زا یخرب رد ؛تسا توافتم ،فلتخم راثآ ،راک نایاپ و زاغآ خیرات و طاطخ ،رامعم مان رگید یضعب رد ،تخاــــــس ،هکربتم ءامسا ،نآرق زا ییاه هروــــــس ای و اه هیآ و ثیداحا یهورگ رد یمامت هب اه انب زا یا هدع رد و انب رد هتفرگ تروص یاه راک و یناب رکذ .تسا هدش هتخادرپ دراوم نیا زا یبیکرت ای و هچنانچ .دراد رثا تــــــیهام هب یگتــــــسب زین اه هبیتک بصن لحم زا هدافتسا دهاــــــش انب یاه تمــــــسق رثک ا رد سرادم و دجاــــــسم رد یرگید یاه انب ای اه مامح رد و میتــــــسه ییاعد و ینآرق یاه هبیتک تیمها دروم دجاــــــسم هزادنا هب اه هبیتک دربراک هک اه رابنا بآ دننام
.یــــــنامز‌و‌یــــــناکم‌تــــــیعقوم‌رــــــکذ‌اــــــب‌زاریــــــش‌ناــــــخ‌هــــــسردم‌یراک‌یــــــشاک‌تاــــــنییزت‌رد‌عــــــقاو‌یــــــناویح‌شوــــــقن‌یــــــحارط-۲لودــــــج
.میوش یم ور هب ور اه هبیتک اب ردرس تمسق رد طقف ،تسا هدوبن یدایز دادعت یاراد هک تــــــسا ییاه انب هلمج زا ،ناخ هــــــسردم شش یاراد انب نیا .تسا انب ینورد و ینوریب یاضف رد ینآرق هبیتک رد یرساترس هبیتک کی ،انب یاه جرب رد هبیتک ود ،ردرــــــس رد هبیتک شش ،یتشه فقس رد کچوک یاه جنرت رد هبیتک تــــــشه ،یتشه رد هبیتک راهچ ،یبونج علض رد هــــــبیتک راهچ ،یبرغ علض رد هبیتک یرساترس هبیتک فیدر ود و یقرش علض رد هبیتک هس ،یلامش علض .دیآ یم تسد هب ۲8 ددع عومجم رد هک تسا نحص علض راهچ رد زا یثیداحا ،نآرق زا ییاه هروــــــس لماــــــش اه هبیتک نیا یاوتحم دنوادخ تافص ،یلع ترضح همان تاجانم زا یتایبا ،دمحم ترضح مان ،تانییزت و انب تخاــــــس یاه خیرات ،موصعم هدراهچ رب تاولص و
6۳
.انب‌راد‌خــــــیرات‌یاه‌هبیتک‌یرــــــیگرارق‌تیعقوم-3لودــــــج
ردرس یزاسزاب هک تسا راجاق هاشداپ مان تیاهن رد و طاطخ و رامعم .تسا هتشاد هدهع رب ار انب زا ییاه تمسق و هک دنتــــــسه یطوطخ هلمج زا ،خــــــسن و ییانب ،ثــــــلث طوطخ هب بلغا ،اهنآ یارجا هویــــــش و دنا هتفر راک هب انب نیا یاه هبیتک رد عقاو هبیتک اهنت .تــــــسا یدروجلا یبآ هنیمز رب دیفــــــس طخ لکش هنیمز یور رب دیفس طوطخ اب هک تسا یتــــــشه فقس یاه جنرت رد یمیلسا شوقن ،اه هبیتک زا یخرب نتم رد .تــــــسا هدش ارجا هایــــــس
نآ حور یب یاضف هب ،هبیتک هنیمز رــــــسارس رد شخرچ اب ییاتخ و کبس ،اه هبیتک رد توافتم یاه خیرات ساسا رب .دنا هدیشخب ناج یاه یزاسزاب و اه تمرم ،اه هبیتک یلاوت ریــــــس و اهنآ یارجا هوحن و .تسا هدمآ ۳ لودج رد انب تانییزت رد هتفرگ ماجنا
نامز اه‌هبیتک‌یریگرارق‌ناکم
طخ‌عون نومضم
یدنب‌گنر‌یاه‌یگژیو هنیمز‌شوقن
۱0۲4 لاس یرمق یرجه ،یتــشه رد عقاو یاــه جنرت ،یتــشه هــبیتک
یبونج ناویا تسار تمس زرج یعبرم هبیتک ،دنوادخ رکذ ،ینآرق تایآ ثلث
یلع ترضح هموظنم زا یتایبا ،هایس و یدروجلا یبآ :هنیمز
رکا :مئلاع و اه هطقن ،دیفس :طخُ و یمیلسا یاه کچیپ
ییاتخ شوقن
۱۲4۹ لاس یرمق یرجه رد ردرس تسار تمس زرج یعبرم هبیتک
ردرس پچ تمس زرج یعبرم هبیتک ،نییاپ ،یبرغ ناویا ینایم دنبرمک هبیتک ،نییاپ
یبرغ ناویا ینایم جنرت رد عقاو هبیتک ثلث
ترضح هموظنم زا یتایبا ینآرق تایآ ،یلع :طخ ،یدروجلا یبآ :هنیمز
دیفس :لکش عبرم یاه هبیتک
ناویا یاه هبیتک ،هداس اب یهایگ شوقن :یبرغ
زیر یاه لگ
۱۲۷6 لاس یرمق یرجه یلامش ناویا ینورد هبیتک
ثلث ینآرق تایآ
دیفس :طخ ،یدروجلا :هنیمز اب یمیلسا یاه کچیپ
زیر یاه لگ
۱۲۷8 لاس یرمق یرجه ناویا ینورد هبیتک ،ردرس یناشیپ هبیتک
خسن و ثلث یقرش ینآرق تایآ
دیفس :طخ ،یدروجلا :هنیمز هب یمیلسا یاه کچیپ
یبآ گنر
۱۲۷۹ لاس یرمق یرجه ردرس ینایم هبیتک
ینییزت ثلث هاش نیدلارصان یانث و حدم
و دیفس :طخ ،یدروجلا :هنیمز رکا :مئلاع و اه هطقن ،درزُ یاه لگ اب یهایگ شوقن
زیر
۱۳44 لاس یسمش یرجه یناشیپ هبیتک ،نحص یرساترس هبیتک
یبرغ ناویا خسن و ثلث
ربمایپ ثیداحا و نآرق زا یتایآ :طخ ،دیفس و یدروجلا :هنیمز
یدروجلا و دیفس :یبرغ ناویا یناشیپ
شوقن :نحص ،هداس یهایگ
۱۳54 لاس یسمش یرجه نحص یرساترس هبیتک
خسن و ثلث ربمایپ ثیداحا و نآرق زا یتایآ
:طخ ،دیفس و یدروجلا :هنیمز یدروجلا و دیفس یاه لگ اب یهایگ شوقن
زیر
۱۳8۷ لاس یسمش یرجه هبیتک ،یقرش ناویا یناشیپ هبیتک
نحص یرساترس خسن و ثلث
ربمایپ ثیداحا و نآرق زا یتایآ دیفس :طخ ،یدروجلا :هنیمز
،هداس :یقرش ناویا یناشیپ یــهایگ شوــقن :نــحص
هجیتن
تسا یراک یشاک ،یوفص هرود یاه انب رد تانییزت نیرت مهم زا یکی لیکشت ار زاریش ناخ هسردم یرامعم تانییزت زا مجح نیرتشیب هک ،قرعم یاه کینکت اب ،قوف یانب رد یراک یــــــشاک تانییزت .دهد یم نیا رد دوجوم شوقن .دنا هدش ارجا ینیچ هرگ و گنر کت و گنر تفه .تسا اه هبیتک و یناویح ،یهایگ ،یــــــسدنه شوقن لماش تانییزت ینیچ هرگ کینکت بلاق رد و هرگ لکش هب رتــــــشیب یسدنه شوقن هب دوخ یهایگ شوقن .تسا هتفر راک هب ردرس زا یکدنا یاه شخب رد لگ ،تخرد شقن ،ییاتخ و یمیلسا شوقن نوچ یرت ییزج یاه هخاش .دنتسه میسقت لباق یهایگ یاه هیشاح و غرم و لگ ،هتوب و لگ ،ینادلگ و زا رتشیب ،یوفص هرود یراک یــــــشاک تانییزت رد دــــــسر یم رظن هب رایسب ییاتخ یاه گرب و لگ و یمیلــــــسا شقن اب قرعم یاه یــــــشاک نهد یمیلسا ،یمیلــــــسا یاه هقاس .تــــــسا هدش هدافتسا فیرظ ،توافتم یاه هزادنا رد یــــــسابع هاــــــش یاه لگ ،یموطرخ و یردژا عاونا ،یبلق و هداــــــس ،یا هرگنک یاه گرب ،رپ دنچ یاه لگ ،اه هچنغ یمیلسا تانییزت رد دوجوم رصانع هلمج زا یجنرت یاه باق و اه هرگ .دنتسه انب نیا ییاتخ و
یاه هفرغ و فقس تانییزت رد هدــــــش هدافتسا شوقن رد تهابش رد رصانع نیا اب ناخ هسردم یاه ریگرون زا یخرب نینچمه و یتــــــشه هزاب کی رد انب ود نیا ندش هتخاــــــس زا یشان للها فطل خیش دجسم خیش دجسم تخاس هک نیا هب هجوت اب .تــــــسا کیدزن ابیرقت ینامزً لاامتحا ،دیسر مامتا هب ناخ هسردم زا لبق لاس جنپ ابیرقت للها فطلً .تسا هدوب زاریش ناخ هسردم تانییزت یارب ییوگلا انب نیا تانییزت تانییزت اب انب نیا یتــــــشه فقس ریظنیب تانییزت بیجع تهابــــــش دمآ و تفر ،هدش رکذ رصانع ریاــــــس و للها فطل خیش دجسم دبنگ ریز خیش دجسم هب نآ یپ رد و ناهفصا هب ناخ هسردم یناب ناخ یلقماما خیش دجسم اب ناخ یلقماما ترامع یراوجمه تیاهن رد و للها فطل .دننک یم تیوقت ار هیرظن نیا هک دنتسه یلماوع زا یگمه ،للها فطل هتفای شهاک ییاتخ و یمیلسا شوقن دربراک ،یوفص رصع زا دعب هرود رد تارییغت نیا .دنا هدش میــــــسرت تفارظ نودب روکذم شوقن و و رصانع زا یجوم ،هرود نیا رد هچنانچ ،دــــــسر یم دوخ جوا هب راجاق
زاریش ناخ هسردم یراک یشاک تانییزت رد یرنه یاه هولج
عبانم‌تسرهف
:حــیحصت ،خــیراوتلا متــسر ،)۱۳5۲( )اــمکحلا متــسر( مــشاه دمحم ،فــصآ یراکــمه اــب یــبیج یاــه باتک یماهــس تکرــش تراــشتنا ،یریــشم دــمحم
.نارهت ،ریبکریما تاراشتنا راثآ نمجنا تاراشتنا ،زاریــش یمیدق تفاب خیرات ،)۱۳5۳( للها تمارک ،رــسفا
.نارهت ،یلم یسررب ،)۱۳۹0( هداز ناطلس نیــسح و ینموم شوروک ؛اضر دمحم ،ناینامب هرود یاه هــسردم-دجسم یراک یــشاک شوــقن و تاــنییزت تلاوــحت و یروآوــن
.۳5-4۷ صص ،۱8 هرامش ،هرگن هلجم ،راجاق دوعــسم :مجرتم ،)نایب و ناــبز( یملاــسا رــنه ،)۱۳65( سوــتیت ،تراــهکروب
.نارهت ،شورس تاراشتنا ،این بجر :نــیودت ،نارــیا یراــمعم یــسانش کبس ،)۱۳84( مــیرک دمحم ،اــینریپ
.نارهت ،شناد شورس تاراشتنا ،نایرامعم نیسحملاغ ،نایرامعم نیسحملاغ :فیلات ،یناریا یرامعم ،)۱۳8۷( میرک دمحم ،اینریپ
.نارهت ،شناد شورس تاراشتنا :ناریا یملاــــــسا یراــــــمعم اــــــب ییانــــــشآ ،)۱۳۹0( مــــــیرک دمحم ،اــــــینریپ ،نایرامعم نیسحملاغ :نیودت ،»یرهش نورب و یرهش نورد یاه نامتخاس«
.نارهت ،شناد شورس تاراشتنا یملاــسا یرامعم راــثآ گــنهرف هــمانجنگ ،)۱۳۷۹( زــیبماک ،یمــساق یــجاح نامزاــس و یتــشهب دیهــش هاگــشناد تاراــشتنا ،)سرادم( مــجنپ رــتفد ،نارــیا
.نارهت ،یگنهرف ثاریم یلع شــشوک هب ،مجعلا راثآ ،)ات یب( )هــلودلا تصرف( رــیصن دمحم ،ینیــسح
.یشابهد و لوا دلج( یرصان همانــسراف ،)۱۳۹۲( نسح ازریم جاح ،ییاــسف ینیــسح
.نارهت ،ریبکریما تاراشتنا ،ییاسف راگتسر روصنم :حیحصت ،)مود :حیحصت ،رابخلاا تهزُن ،)۱۳80( ناــخرفعج ازریم ،یجومروخ راگــن قــیاقح داشرا و گنهرف ترازو تاراشتنا و پاچ نامزاــس تاراشتنا ،دواد لآ یلع دیــس
.نارهت ،یملاسا یاه انب رد غرمیس و سوواط نیدامن شوقن لیوأت ،)۱۳86( دمحم ،ییازخ
.۲4-۲۷ صص ،۲6 هرامش ،)یمسجت یاه رنه( رنه و گنهرف هلجم ،یوفص رصع ناخ میرک تنطلس یادتبا ات زاغآ زا زاریــش خیرات ،)۱۳80( نــسح ،رظن بوخ
.نارهت ،نخس تاراشتنا ،یزاریش دیوم رفعج :ششوک هب ،دنز ،»هدــلک و نارــیا« اوــفلاوید ماداــم همانرفــس ،)۱۳6۱( ناژ ماداــم ،اوــفلاوید
.نارهت ،مایخ یشورف باتک تاراشتنا ،قباس نویامه :مجرتم .زاریش ،)دیون( سکول تاراشتنا ،نادیواج رهش زاریش ،)۱۳6۳( یلع ،یماس .نارهت ،لابقا تاراشتنا ،زاریش یخیرات راثآ یامنهار ،)۱۳44( نمهب ،یمیرک ،ییاتخ و یمیلــسا ،)۱۳64( هیــسدقا یداه و یکلام رایرهــش ؛تــسنرا ،لنوک .نارهت ،ارسگنهرف ،)ینییزت هراگن رس یخیرات قباوس رب یشرگن( یسابع هاش یاه لگ یا همدقم ،)۱۳6۲( یناچوق للهادبع و یمیرک همطاف ؛فسوی دمحم ،ینایک
.نارهت ،یسابع اضر هزوم تاراشتنا ،ناریا یرگیشاک رنه رب ،یملاــسا هرود رد ناریا یرامعم رنه خــیرات ،)۱۳۷4( فــسویدمحم ،یــنایک
.نارهت ،تمس تاراشتنا یناتــساب نک اما و یخیرات یاــه انب تــسرهف ،)۱۳4۹( للها ترــصن ،یتوکــشم
.نارهت ،ناریا یناتساب راثآ تظافح یلم نامزاس ،ناریا و راثآ نمجنا تاراــشتنا ،سراپ میلقا ،)۱۳8۲( یقت دمحم دیــس ،یوفطصم
.نارهت ،یگنهرف رخافم یخیرات یاــهانب فراــعملا هریاد ،)۱۳8۱( مــیرم ،یدــمحم و مــظاک ،هدازلاــم ،هاقناخ ،هینیــسح ،هیکت( یبهذم یاهانب و سرادم :5 یملاــسا هرود رد ناریا
.نارهت ،رهم هروس تاراشتنا ،)یلصم و هسردم ،هاگمدق هرود( نارــیا یراــمعم رد یراک یــشاک لوــحت ریــس ،)۱۳8۹( دــلانود ،رــبلیو
.نارهت ،قاط راهچ تاراشتنا ،شورف هلیپ نوتاخ هبابر همجرت ،)یملاسا
گنهرف و دیناود هشیر ناریا رنه رد ،برغ گنهرف رد دوجوم شوقن و راثآ رد هلئــــــسم نیا .داد رارق دوخ ریثأت تحت ً
ادیدــــــش ار ناریا رنه و .تسا تیؤر لباق حوضو هب راجاق هرود تانییزت و تخرد شقن ،غرــــــم و لگ ،هتوب و لگ ،یــــــنادلگ و لگ شوــــــقن ناخ هسردم یراک یــــــشاک تانییزت رد دوجوم یهایگ یاه هیــــــشاح یزیمآ گنر و یحارط هوــــــحن .دنتــــــسه راجاق هرود هب طوبرم یگمه اب ،طاقن رتــــــشیب رد انب رصاعم اــــــی و یراجاق یاه یــــــشاک رد شوقن زا شوقن یزیمآ گنر هک یروط هب ،تــــــسا هدــــــش ارجا مامت یتقد یب رایــــــسب شوقن ،طاقن یخرب رد و دراد یگدز نوریب یحارط هدودــــــحم رد ،هرود نیا یاه یشاک رد یطیحم طوطخ .دنتــــــسه مهرد و وحم هدافتسا .تسا رت گنر رپ ییاه تمــــــسق رد و گنر مک طاقن زا یخرب هرود نیا یاه یــــــشاک شوقن یزیمآ گنر رد نــــــشور هیاس کینکت زا دوجو .تسا هرود نیا هنایارگ عقاو کبــــــس زا یشان هک تسا دوهشم و خرس یاه لگ میــــــسرت هویــــــش رد فلاتخا ،اه لگ زا یتوافتم عاونا راک هب یاه گنر رد توافت ،مرگ و داش یاه گنر زا هدافتسا ،ناگدنرپ شوقن ییارگ عقاو نازیم رد توافت و ناگدنرپ یارب صوصخ هب هــــــتفر .دنتسه انب نیا یراک یشاک تانییزت رد یراجاق شوقن یاه یگژیو زا یناگدنرپ لماش زین یراک یشاک تانییزت رد دوجوم یناویح شوقن کبک هب هیبش یا هدنرپ ای رتوبک ،دهده ،یطوط ،لبلب ،سوواط نوچ تمسق ای ردرس رد ،تــــــشهب نابرد ناونع هب سوواط شقن .تــــــسا نیا تیمها هدنهد ناشن یوفص هرود یبهذم یاه انب رثک ا یدورو
،انب یتــــــشه رد دوجوم خیرات هب هجوت اب .تــــــسا هرود نیا رد هدنرپ رد هظحلام لباق تارییغت مدع نآ یپ رد و یدج یاه بیــــــسآ مدع یاه انب اب تمسق نیا قرعم تانییزت شوقن ندوب ناسکی ،تانییزت ،هرود نیا رد هدنرپ نیا شقن ندوب ریگ ارف نینچمه و یوــــــفص هرود .تسا یوفص هرود هب طوبرم ریوصت نیا دسر یم رظن هب هدوب یساسا و مهم یشقن یاراد ناخ هسردم رد ینآرق یاه هبیتک اه هبیتک نیا .دنا هتفرگ رب رد ار انب تانییزت زا یعیسو یاه تمسق و ،ثلث طخ لماــــــش و هدش هتــــــشاگن خــــــسن و ثلث ،ییانب طوطخ اب یخرب رد .دنتسه ییانب طخ یمک سایقم هب و خــــــسن طخ سپــــــس بولسا اما ،دوــــــش یم هدید خــــــسن و ثلث طخ زا یبیکرت ،اه هبیتک زا لماش بیترت هب اه هبیتک نیا نیماضم .تسا خسن طخ هیاپ رب بلاغ تاجانم هموظنم زا یتایبا ،دمحم ترضح زا یــــــثیداحا ،ینآرق تایآ مان ،موصعم هدراهچ رب تاولص ،دنوادخ تافص ،یــــــلع ترضح همان .تسا )هاــــــش نیدلارصان( انب هدننک ایحا نینچمه و طاطخ ،رامعم هتشاگن یدروجلا یبآ هنیمز رب دیفس طخ اب اه هبیتک نیا همه ً
ابیرقت یاه لگ اب ییاتخ و یمیلسا یاه گرب و خاش اهنآ نایم رد و دنا هدش خیرات ،اه هبیتک زا یخرب یاهتنا رد .دنتسه شدرگ رد ،ر َپ دنچ فیرظ اه تمرم نامز ییاسانش رد دوخ نیا هک تسا هدش رکذ اهنآ شراگن .تساشگهار رایسب هتشذگ یاه یزاسزاب و
