ﻲﭘﺎﭼ يﺎﭘﺎﺷ (issn)
: 4123 - 2588
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻲﻧﺎﺸﻧ http//jflr.ut.ac.ir :
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ، jflr@ut.ac.ir :
نﻮﻣزآ ﻲﻳاور ﻪﺑ ﻞﻣاﻮﻋ و
1هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ةﺪﻧروآ دﻮﺟو :
2،ﻪﻧﺎﻳار ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﺘﺷر ،يردﺎﻣ نﺎﺑز ،ﻦﺳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ
يآ ﻞﻓﺎﺗ .
ﻲﺑ . ﻲﺗ
ﺎﺻ ﺪﻤﺤﻣ
*ﻲﺤﻟ
،ﻒﻳﺮﺷ ﻲﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧﺎﺑز و ﺎﻬﻧﺎﺑز ﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هداز ﺖﻤﻌﻧ شرآ **
،ﻒﻳﺮﺷ ﻲﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺸﻧﺎﺑز و ﺎﻬﻧﺎﺑز ﺰﻛﺮﻣ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
11 / 07 / 96
، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 10 / 96
، ﭼ ﺦﻳرﺎﺗ پﺎ : ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 1397
(
هﺪﻴﻜﭼ
ﻲﻣ يدﺪﻌﺘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﺛﺄﺗ نﻮﻣزآ ﻚﻳ ﻲﻳاور رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
ﻲـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا ﺪـﻳﺪﻬﺗ ﻲﻋﻮـﻧ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ﺪﻨﻳﺎﻴﺑ بﺎﺴﺣ .
ﺮﻛاو و نﻮﺴﻧرﻮﺳ ،بﺎﻜﻴﺟ ،يرآ )
2014
3( نآ زا هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ دﺎﻳ ﺪﻨﻨﻛ . ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار
ﺰﺑا زا ﻲﻜﻳ ﺔﺑﺎﺜﻣ
ﺖـﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ لﻮﺤﺘﻣ ار ﺎﻣ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز ﺔﺘﺴﺟﺮﺑ ﻲﻨﻓ يﺎﻫرا .
رد ﻪـﻧﺎﻳار
ﻂﻴﺤﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ةﻮﻴﺷ ﺮﺑ ،ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ .
ﻲﻣ ﻪﻧﺎﻳار ،دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ار ﺎﻫ
دﻮﺷ نﻮﻣزآ ﻲﻳاور ياﺮﺑ يﺪﻳﺪﻬﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ و دﺮﺒﺑ ﻪﻴﺷﺎﺣ ﻪﺑ .
ﺎﺑز ،ﻦﺳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻪﻧارﺎﻳ ﺮﺑ هوﻼﻋ و يردﺎﻣ ن
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﺘﺷر
ﺪـﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
،ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ رد
يآ ﻞﻓﺎﺗ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ .
ﻲﺑ . ﻪﺑ ﻲﺗ رد ﺮـﻔﻧ ﺪـﺻ ،رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪـﺑ ؛ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻖﻴﻘﺤﺗ درﻮﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ترﻮﺻ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ و ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ود ﺐﻟﺎﻗ ﻣ رد ﻲﻳﺎﻫ
ﻪـﻧﺎﻳار ةرﺎﺑرد نﺎﺸﻫﺎﮔﺪﻳد و ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ درﻮ
يآ ﻞﻓﺎﺗ ﻚﻳ رد ﺰﻴﻧ و ﺪﻧداد ﺦﺳﺎﭘ .
ﻲﺑ . ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﺢﻄﺳ ،لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ؛ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺗ
ﺖﻛﺮﺷ هﺎﮔﺪﻳد ،يﺪﻌﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد و
ﺺﺨﺸـﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻪﻧﺎﻳار درﻮﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
هﺪـﺷ ) و ﺖﻴﺴـﻨﺟ ،ﻦـﺳ
يردﺎﻣ نﺎﺑز (
آ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ نﻮﻣز .
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ،توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻚﻳ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻪﺳ و ﻪﻓﺮﻃ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻓﺮﻃ .
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻂﺑاور ةﺪﻨﻫد
ﻦﻳا ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ عﺎﺟرا ﺎﺑ و دﻮﺒﻧ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ و
ﻲﻣ رﻮﻃ
ﻪﻧﺎﻳار ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ ﭻﻴﻫ ،هﺪﺷﺮﻛذ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ و
ﻲﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ )
هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو (
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : نﻮﻣزآ ،هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ،نﻮﻣزآ ﻲﻳاور ،ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻪﻧﺎﻳار ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫ
.
________________________________
________________________________
__
1. Test Validity
2. Construct Irrelevant Variance Factors
* E-mail: m_salehi@shrarif.ir: لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
** E-mail: m_salehi@shrarif.ir 3. Ary, Jacobs, Sorensen, & Walker
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺑ ،ﺮﻴﺧا ﺔﻫد ﺪﻨﭼ لﻮﻃ رد
ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺔﻄﺳاو
يروﺎﻨﻓ رد ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺑ
ﺪﻫﺎـﺷ ،ﻪﻧﺎﻳار صﻮﺼﺧ
ﻪﺒﻨﺟ رد يدﺪﻌﺘﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
هدﻮﺑ نﺎﻤﻴﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﻳا
. ةزﻮـﺣ ﻦـﻳا زا ﻲﺸـﺨﺑ ،نﺎـﺑز نﻮـﻣزآ
ﺖﺳا هﺪﺷ يدﺪﻌﺘﻣ تﻻﻮﺤﺗ رﺎﭼد ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﺘﺴﮔ .
ﻲـﻣ ار هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا ﺐـﻗاﻮﻋ زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﺗ
ﻞﻓﺎﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺞﻳار نﻮﻣزآ ﻚﻳ ﺖﻣﺮﻓ ﺮﻴﻴﻐﺗ )
ﻪﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﻮﻣزآ ﻲﺟرﺎـﺧ ﻲﻧﺎﺑز ناﻮﻨﻋ
( ﺖﺴـﻧاد
پﺎﭼ ﺬﻏﺎﻛ يور ﺮﺑ ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﻛ ﻲﻣ
نﻮﻣزآ رﺎﻴﺘﺧا رد و ﺪﺷ
ﻲﻣ راﺮﻗ نﺎﮔﺪﻨﻫد
ﺖـﻓﺮﮔ . ﻦـﻳا ﺎـﺑ ،لﺎـﺣ
نﻮﻣزآ ،هزﻮﺣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﻲﻓﺮﻌﻣ زا ﺪﻌﺑ
ﻪـﻧﺎﻳار ﻞـﻓﺎﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ ،نآ رد ﻪـﻛ ﺪﻧﺪـﺷ راﺰـﮔﺮﺑ يا
نﺎﺑز
ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻧﺎﻳار ﻖﻳﺮﻃ زا ،نﻮﻣزآ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ ،نازﻮﻣآ ﺪﻧداد
. نﺎﻤﻫ ـﻛ رﻮﻃ ﻦـﺳرﺪﻟآ ﻪ
1
) 2000 ( ﺔﺨﺴــﻧ ﻦﻴــﻟوا ،ﺖــﺳا هدﺮــﻛ ﺎــﻋدا رد CBT
1998 ﺪــﺷ ﻪــﺿﺮﻋ .
،نﻮﻨﻛﺎــﺗ نﺎــﻣز نآ زا
نﻮﻣزآ
ﻲـﺳ ،ﺖـﻧﺮﺘﻨﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ .
مار يد
نآ يودﺮـﻫ ﺎـﻳ
ﻪـﺿﺮﻋ ﺎـﻫ ﺪﻧﺪـﺷ
. زا ﻲـﻜﻳ
ﺖﻳﺰﻣ
نﻮﻣزآ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
زا يرﺎﻴﺴـﺑ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ ؛ﺖﺳا رود هار زا شزﻮﻣآ ﺔﻨﻴﻣز رد ،يا
و ﺎﻫدﺎﻬﻧ هﺎﮕﺸﻧاد سﻮﻟ و ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ ﺲﻠﺠﻧآ
UCLA) ( نﻮﻣزآ ، ﺢﻄـﺳ ﻦﻴـﻴﻌﺗ يﺎـﻫ
ﻲـﻣ ،هﺪـﻨﻳآ رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ بو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺿﺮﻋ ار مود نﺎﺑز
نﻮـﻣزآ ﻦـﻳا ناﻮـﺗ
ار ﺎـﻫ رد
نﺎﺑز رﺎﻴﺘﺧا
هﺎﮕﺸﻧاﺪﻨﻳا ﻪﺑ دورو نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ دادراﺮﻗ ﻲﻧازﻮﻣآ
ﺪﻨﺘﺴﻫﺎﻫ . ﺮﭽﻟﻮﻓ ) 2
1999 ( نﻮـﻣزآ ﻪـﺑ
ﺢﻄﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﻪﻧﺎﻳار ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز
هرﺎﺷا يا هدﺮﻛ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
يﺮﻴﮔﻮـﺳ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ يراﺰﺑا ﺔﺑﺎﺜﻣ
ﺶﻧاد ﻪﻴﻠﻋ هﻮﻘﻟﺎﺑ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻧازﻮﻣآ ﻲـﻔﻨﻣ ﻲﻫﺎﮔﺪـﻳد ﺎـﻳ ﺪﻨﺘـﺷاﺪﻧ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻪﻛ ﺪﺷ
ﺪﻨﺘﺷاد يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﮕﻨﻫ
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﺚﺤﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ،يا
ﻞﺑﺎﻗ يرﺎﻴﺴﺑ ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ حﺮﻃ .
ﻲـﻜﻳ
ﻲﮔﮋﻳو زا
رﻮﻨﮕﻳا و نﻮﺴﻴﻤﺟ ،شﺮﻴﻛ ،رﻮﻠﻴﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ) 3
1999 ( ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،ﺪﻧدﺮﻛ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ
ﻪﻧﺎﻳار
ﺪﻨﻨﻜﺑ نﻮﻣزآ ﻂﻴﺤﻣ دراو ار ﻂﺒﺗﺮﻣﺮﻴﻏ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ .
هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ﻪﻧﺎﻳار
ﻲﻣ ،يروﺎﻨﻓ يﺎﻫدﺎﻤﻧ زا ﻲﻜﻳ
ﻞﺋﺎﺴـﻣ درﻮﻣ رد مﻮﺳﺮﻣ ﺪﻳﺎﻘﻋ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮـﺷ ﻲﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ .
نﻮﻣزآ ةزﻮﺣ رد ﻪﻧﺎﻳار ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻗ ،نﺎﺑز يزﺎﺳ
ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ .
نﻮﻣزآ ﺐﻟﺎﻗ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲـﺣاﺮﻃ و ﺎـﻫ
نﻮﻣزآ
نﺎﺸﻧ ،ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
شﻼﺗ ةﺪﻨﻫد
نﻮﻣزآ نﺎﺣاﺮﻃ يﺎﻫ
ﻢـﻫ ﺖﻬﺟ رد ﺎﻫ
تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﺘـﺳار
ﺪﻨﺘﺴﻫ يروﺎﻨﻓ .
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻧﺎﻳار ،تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
بﺎﻨﺘﺟا
اﺮﻓ ﺮﺑ دﻮﺧ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ نﻮـﻣزآ ياﺮﺟا ﺪﻨﻳ
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ار .
نﻮﻣزآ
ﺶﻴﭘ ،يﺬﻏﺎﻛ مﻮﺳﺮﻣ يﺎﻫ
طﺮﺷ
نآ ﻪﺑ ،ﺮﻣا ﻦﻳا و ﺪﻧراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﺎﻫ
________________________________
________________________________
__
1. Alderson 2. Fulcher
3. Taylor, Kirsch, Jamieson, Eignor
ﻲﻣ يﺮﻫﺎﻇ
نﺎﺑز ﻪﻛ ﺪﻫد
نآ ﺎﺑ نازﻮﻣآ
ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ،ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ نﻮﻨﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻨﺷآ ﻲﺑﻮﺧ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺶﻴﭘ ﻦﻳا طﺮﺷ
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺎﻋر ار تﺎﻣاﺰﻟا و ﺎﻫ .
زا
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ ةﻮﻴﺷ ،ﻪﻧﺎﻳار ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ
ﻪﻧﺎﻳار نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا
شور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،يا
توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻤﻛ ،ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ ﺖﺳا ﺮﺗ
. ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ توﺎـﻔﺗ ﻦـﻳا
هﺪﻳﺪﭘ ﻲﻣ يا نارﺎـﻜﻤﻫ و رﻮـﻠﻴﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ نﺎﻔﻟﺆﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ )
1999 ( ﺮـﻳو و ) 1
2005 ( ار نآ
ﻲﻣ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ
ﺪﻨﻣﺎﻧ .
ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ
ﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ ﺔﺑﺎﺜﻣ ﻲـﮔ
ﻦـﻳا رد يروﺎـﻨﻓ ﺰﻳﺎـﻤﺘﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ لﺎﻤﻋا نﺎﮔﺪﻨﻫد نﻮﻣزآ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﻌﻣ ،هرود دﻮﺷ
.
نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و نﻮـﻣزآ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻲﻌﺳ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻫد
ﻪﺘﺷاد
ﺲﻛﺎﺑ و نﺎﻳ ﻦﻴﺟ ،ناﻮﻴﻟﺎﺳ وا ﺮﻳو ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺪﻧا ) 2
2007 (
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺶﻨﻛاو ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎـﻫ
ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار
ﺖﺧادﺮﭘ ﺲﺘﻠﻳآ نﻮﻣزآ يرﺎﺘﺷﻮﻧ ﺶﺨﺑ ﻲﺘﻨﺳ يﺬﻏﺎﻛ ﺐﻟﺎﻗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد يا .
ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﺔﺠﻴﺘﻧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﺑ ﻞﻘﺘﺴـﻣ بﺎـﻳزرا ود ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲـﺗاﺮﻤﻧ رد رادﺎﻨﻌﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ دﻮﺒﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
نﻮﻣزآ
ﻪـﻧﺎﻳار نﻮﻣزآ و يﺬﻏﺎﻛ نﻮﻣزآ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺖﻴﻌﺿو ود ﻦﻳا ﺖﺤﺗ نﺎﮔﺪﻨﻫد
ﺪـﻧداد يا .
و رﻮـﻠﻴﺗ
نارﺎﻜﻤﻫ )
1999 ( ﺑ
ﺦـﺳﺎﭘ رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪ تﻻاﺆـﺳ ﻪـﺑ ﻲـﻫد
ﻪﻧﺎﻳار ﻲﻧﺎﺑز
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ يا .
نآ
ﺪـﻧدﺮﻜﻧ اﺪـﻴﭘ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﭻﻴﻫ ﺎﻫ .
تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ةرﺎﺑرد يدﺪﻌﺘﻣ
ﺪﻧا . ﻪﺠﻴﺘﻧ ﭻﻴﻫ
ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻦﻴﺑ ،ﻪﻄﺑار درﻮﻣ رد ﻲﻌﻄﻗ يﺮﻴﮔ
ﻠﻤﻋ و ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ دراﺪﻧ دﻮﺟو نﻮﻣزآ دﺮﻜ
.
،يردﺎـﻣ نﺎـﺑز و ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺔﺘﺷر ،ﻦﺳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ نﻮﭼ يﺮﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ ،نﻮﻣزآ ﺐﻟﺎﻗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﻣ
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪـﻨﻨﻛ ﺪـﻴﻟﻮﺗ هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﺎﻫ .
نﺎـﻧﻮﻛ و ﻪـﻳﺎﭙﻧاﺮﮔ ) 3
2007 (
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻚﻳ رد ار ﻦﺳ ﺶﻘﻧ .
ﻲﺒﻴﻃ و ﻲﺤﻟﺎﺻ )
2012 ( رد ار ﺖﻴﺴـﻨﺟ ﺶـﻘﻧ ﻚـﻳ
ﻦﻴﻤﻫ ؛ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﻢﻬﻣ نﻮﻣزآ
ﻮﺑ و ،ﻢﻴﻛ ،يﻮﻛ رﻮﻃ ) 4
2003 ( ﻖﻴﻘﺤﺗ درﻮـﻣ رد ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﺳ نﻮﻣزآ .
ﻲﺑ .
هداد مﺎﺠﻧا ﻲﺗ
ﺪﻧا . نﻮـﻣزآ تاﺮـﻤﻧ يور ﺮﺑ ار قﻮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻘﻘﺤﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻣا
يآ ﻞﻓﺎﺗ . ﻲﺑ .
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺗ .
يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪـﻄﺑار ﻲـﺳرﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد
وﺎﻔﺘﻣ ﻞـﻓﺎﺗ نﻮـﻣزآ ﺔـﺠﻴﺘﻧ ﺎـﺑ ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺔﺘﺷر ﻪﺘﺷر و يردﺎﻣ نﺎﺑز ،ﻦﺳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺗ iBT
ﺖﺴﻫ . ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻞﻓﺎﺗ ﻚﻳ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ود زا نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا صﺎﺧ تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ
ﺪﻧدﺮﺑ هﺮﻬﺑ .
ﺖﻛﺮﺷ ﺪﺻ
ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺳ زا هﺪﻨﻨﻛ )
هﺎﮕﺸﻧاد
ﺰـﻳﺮﺒﺗ رﻮـﻧ مﺎﻴﭘ و ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﻒﻳﺮﺷ (
________________________________
________________________________
__
1. Weir
2. Weir, O’Sullivan, Jin Yan Bax 3. Geranpayeh, Kunnan 4. Choi, Kim, Boo
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ
،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻧداد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻞﻓﺎﺗ نﻮﻣزآ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺎﻫ ﻪﺑ
ﺺﺨﺸـﻣ رﻮـﻃ
ﺖﺴﺟ رد لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ يﻮﺟو
ﺖﺳا ﺮﻳز يﺎﻫ :
1 - نﻮـﻣزآ رد هزﺎـﺳ ﺎـﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎـﻧ ﺲﻧﺎﻳراو دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ،ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ مﺪﻋ ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﺎﻳآ
ﻲﻣ ﻞﻓﺎﺗ
؟دﻮﺷ
2 -
؟دراد نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ رد يﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﺘﺷر ﺎﻳآ
3 - هﺎﮔﺪﻳد ﺖﻛﺮﺷ
؟ﺖﺴﻴﭼ يروﺎّﻨﻓ و ﻪﻧﺎﻳار ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻣزآ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
4 - يآ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ رد ﺖﻴﺴﻨﺟ و يردﺎﻣ نﺎﺑز ،ﻦﺳ ﺎﻳآ .
ﻲﺑ . ؟ﺪﻧراد يﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺗ
2 - تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ روﺮﻣ
1 - 2 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﻧﺎﻳار
هﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ و نﻮﻣزآ ةزﻮﺣ دراو ﺎﻫ
يروآﻮـﻧ ياﺮـﺑ ار ﻂﻳاﺮـﺷ و ﺪـﻧا
ﺔـﻨﻴﻣز رد ﻲﻳﺎـﻫ
نﻮﻣزآ ياﺮﺟا و ﻲﺣاﺮﻃ هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ
ﺪﻧا . ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺮﺼـﺑ و ﻲﻌﻤﺳ يﺎﻫراﺰﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻟﻮﻬﺳ
هﺮﻤﻧ و نﻮﻣزآ ،ﻲﻫد
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻞﻳﺪـﺒﺗ هزﻮـﺣ ﻦـﻳا رد يﺪـﻨﻤﺗرﺪﻗ يﺎـﻫراﺰﺑا ﻪـﺑ ار يا ﺪـﻨﻨﻛ
.
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺪـﻨﻫد راﺮـﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﺤﺗ ار نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
،ﺖﻴﺴـﻨﺟ
ﺔـﺑﺮﺠﺗ ،ﻪـﻧﺎﻳار ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ،ﻦﺳ
ﻲـﻣ هﺮـﻴﻏ و ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺔﺘـﺷر ،ﻪـﻧﺎﻳار زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
توﺎﻔﺗ
ﺪﻧﻮﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻲﻳﺎﻫ .
هزاﺪﻧا
ِنﻻﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﺢﻄﺳ يﺮﻴﮔ ،نﻮـﻣزآ ةزﻮـﺣ
ﻲﻣ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا
ﻪﻄﺑار ﺎﻳآ ﺪﻨﻤﻬﻔﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد
دﻮـﺟو نﻮﻣزآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻪﻧﺎﻳار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺔﺑﺮﺠﺗ ﻦﻴﺑ يا
ﺮﻴﺧ ﺎﻳ دراد .
ﻨﺷآ ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد
ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎ
رد ﻲﮔﺪـﻨﻛاﺮﭘ ﺚـﻋﺎﺑ ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺔﺑﺎﺜﻣ
دﻮﺷ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ .
ﻲـﻣ ﺖﺒﺤﺻ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ درﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ
ﻲـﻳاور ﺚـﺤﺑ مﺮـﺟﻻ ،ﻢﻴـﻨﻛ
حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺮﻴﺴـﻔﺗ و نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ رد ﻢﻬﻣ يراﺰﺑا ،ﺶﺠﻨﺳ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا
ﺮﺑ
ﺖﺳا تاﺮﻤﻧ نآ .
اور ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﺿاو ﺮﭘ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻜﺳ ﻚﻳ يور ود ،نﻮﻣزآ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و ﻲﻳ .
ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻴﺟﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ نﻮﻣزآ .
هزﻮﺣ ،يروﺎﻨﻓ
نآ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار يدﺪﻌﺘﻣ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ ﻲﻣ ،ﺎﻫ
ﻪـﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻲﺑﺎﻳزرا و نﺎﺑز يﺮﻴﮔدﺎﻳ .
يآ ﻞﻓﺎﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﻮﻣزآ .
ﻲﺑ . ﻪـﻧﺎﻳار يور ﺮـﺑ ﻲﺗ
ا ﻲﻣ اﺮﺟ
ﻲﻣ و دﻮﺷ
ﻪﺨﺴﻧ ناﻮﺗ
نﻮﻣزآ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﺎﻫدﺎﻬﻧ رد ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﻢﻫ ار يا
ﺰـﻛاﺮﻣ و
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
ﺪﻧﻮﺷ . نﻮﺳرﺪﻟآ )
2000 (
نﻮـﻣزآ ﺐـﻳﺎﻌﻣ و ﺎـﻳاﺰﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يﺎـﻫ
ﻪﻧﺎﻳار يا ﻲﻣ دزادﺮﭘ . نﺎﻤﻫ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ نﻮﺳرﺪﻟآ ﻪﻛ رﻮﻃ دﻮـﺧ صﺎـﺧ ﺺﻳﺎﻘﻧ ياراد يروآﻮﻧ ﺮﻫ ،ﺪﻨﻛ
و ﺖﺳا نﻮﻣزآ ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴـﻴﻧ ﺎﻨﺜﺘﺳا ﺰﻴﻧ يا .
ﻦـﻳا ﻲﮕﺘﺴـﺑاو ،دﻮـﺟﻮﻣ ﻒﻌـﺿ طﺎـﻘﻧ زا ﻲـﻜﻳ
نﻮﻣزآ
شور ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﮔﺪﻨﭼ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ،يا ﺎـﺑ ﻦﺘـﻣ يوﺎـﺣ يﺎـﻫ
ﻲﻟﺎﺧ يﺎﺟ )
ﺖﺴﺗ زﻮﻠﻛ (
هﺮﻤﻧ اﺮﻳز ؛ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺧ يﺎﻫﺎﺟ ندﺮﻛ ﺮﭘ و ﻖـﻳﺮﻃ زا ،دراﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻫد
ﺖﺣار ﻦﻴﺷﺎﻣ ﺖﺳا ﺮﺗ
.
ﻪﻧﺎﻳار داﻮﺳ
نﻮـﻣزآ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺮـﮕﻳد مﻮـﻬﻔﻣ ،ﻪـﻧﺎﻳار ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻨـﺷآ ﺎﻳ يا
ﻪـﻧﺎﻳار يﺎـﻫ زا ار يا
نﻮﻣزآ
ﻲﻣ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ يﺬﻏﺎﻛ يﺎﻫ ﺪﻨﻛ
. ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ،رﻮﺘﻴﻧﺎـﻣ زا ﻦﺘـﻣ ِنﺪﻧاﻮﺧ و درﻮﺒﻴﻛ و سﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﺟرد ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ زا يا .
ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ مﺪـﻋ ،نﻮـﻣزآ ةﻮﻴـﺷ عﻮـﻧ ﻦﻳا تﻻﺎﻜﺷا زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ
ﻪﻧﺎﻳار ﻲﺗاذ
نﻮـﻣزآ ﺎﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻦﺘـﺷﻮﻧ و ﻦﺘـﻔﮔ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﺤﻳﺮﺸـﺗ يﺎـﻫ .
فﻼﺧﺮـﺑ
نﻮﻣزآ ناﺮﻇﺎـﻧ زا ﻲـﻫوﺮﮔ و ﺪﻧﻮـﺷ هداد ﻞـﻳﻮﺤﺗ ﻲﺼـﺨﺸﻣ نﺎﻣز رد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ مﻮﺳﺮﻣ يﺬﻏﺎﻛ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ زﺎﻴﻧدرﻮﻣ نﻮﻣزآ ﺔﻳور مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﻲـﻣ دﺮـﻓ يا
و نﺎـﻣز ﺮـﻫ رد ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻲﻧﺎﻜﻣ نآ زا
ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻧﺎﻳار
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار
ﻲـﻣ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﻦـﻳا ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
نﻮﻣزآ ،بﻮﭼرﺎﭼ
ﺪﻨﻨﻛ راﺰﮔﺮﺑ يدراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ .
و نﻮـﻣزآ نﺎـﺣاﺮﻃ ،بﻮﭼرﺎـﭼ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا زا ،نﺎﻤﻠﻌﻣ كاﺮﺘﺷا
ﻦﺘﺷاﺬﮔ تﻻاﺆﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﺮﺑرﺎﻛ و دﻮﺧ ﻼﻧآ
ﻳ ﻦ نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎـﻫ
ﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻣ هﺮﻬ ﺪﻧﺮﺑ .
نﻮـﻣزآ نﺎـﺣاﺮﻃ ﻪـﻛ ﺖﺳا يﺪﻴﻔﻣ راﺰﺑا ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا
ﻲـﻣ ،نآ ﻖـﻳﺮﻃ زا ،ﺎـﻫ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
نﻮﻣزآ
ﺪﻨﻫد ﻞﻳﻮﺤﺗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻞﺤﻣ رد ار دﻮﺧ يﺎﻫ .
نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻦﻳا ﻲﻟو
ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
ﻞﻓﺎﺗ اﺮﺟا ﻦﻳا زا ﻲﻳﺎﻫﺮﻄﺧ و ﺎﻫﺮﻜﻫ اﺮﻳز ؛ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻧﺪﺷ ﺪﻧراد رﻮﻀﺣ ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا رد ﺖﺳد
.
2 - 2 - ﻲﻳاور و 1
ﻲﺠﻨﺳ ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳﺮﺗ
ﺖـﺳا نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺮﻴﺴﻔﺗ ،نﻮﻣزآ ﺔﻳور يﺎﻫ .
،ﻲـﻳاور
دراد نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﺔﻄﺑار )
2ﻦﻤﻜﺑ ، 1990 .(
ﻦﺴـﻧرﻮﺳ ،ﺰﺑﻮﻜﻴﺟ ،يرآ
ﺮﻛاو و ) 2014 (
ﻦﻳا ار ﻲﻳاور
ﺪﻧدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ :
ﻪﺑ ﻲﺻﺎﺧ راﺰﺑا ﻪﻛ ﻲﻧاﺰﻴﻣ
اﺪـﻧا هز ﻪـﭽﻧآ يﺮـﻴﮔ
هزاﺪﻧا يﺎﻋدا
يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ،دراد ار شا
دزادﺮﭘ . ﺪـﻳﺎﺑ ﻪـﺠﻴﺘﻧرد ،ﺖـﺳا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲـﻠﻤﻋ ،نﺎـﺑز نﻮﻣزآ
داد راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ار شزﻮﻣآ و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ نآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﻪـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻲﻤﻴﻤﺼـﺗ ذﺎـﺨﺗا رﻮـﻈﻨﻣ
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ
ﺖﺳد
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﻲﺻﺎﺧ و ﻢﻬﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ دﺮﻓ ،هﺪﻣآ .
زا ﻲـﻜﻳ ﻦـﻳا
ﺖﺳا نﻮﻣزآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ .
نﺎﺸـﻧ ،نﺎـﺑز نﻮﻣزآ ﻚﻳ ياﻮﺘﺤﻣ
نآ مﺎـﺠﻧا فﺪـﻫ و هﺪـﻳا ةﺪـﻨﻫد
ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ و ﺖﺳا نﻮﻣزآ
نﻮﻣزآ فﺪﻫ ﻪﺑ ،ﻲﻓﺎﻛ ةزاﺪﻧا نﻮـﻣزآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و هﺪﻧﺮﻴﮔ
نﺎﮔﺪـﻨﻫد
________________________________
________________________________
__
1. Validity 2. Bachman
ﺪﺷﺎﺑ ﻚﻳدﺰﻧ .
نﻮﻣزآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،دﺮﻛ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻢﻬﻣ رﺎﻴﻌﻣ ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﻫد
. ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﻲﻳاور
نﻮﻣزآ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺠﻨﺳ
ﻲﻣ ترﻮﺻ نﺎﮔﺪﻨﻫد
دﺮﻴﮔ . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ،ﺮﮕﻳد
نﻮـﻣزآ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻚﻳ
ﺪـﻫد راﺮـﻗ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ار نﺎﮔﺪـﻨﻫد .
ﻦﻳا ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد
ﻲﻣ رﻮﻃ
نﻮﻣزآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و نﻮﻣزآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ يﺪـﻴﻠﻛ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ،نﺎﮔﺪـﻨﻫد
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﻳاور ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺠﻨﺳ .
فﺮﻃزا تاﺮـﻤﻧ و نﻮـﻣزآ ياﻮـﺘﺤﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ،ﺮﮕﻳد
هار ﺎﻬﻨﺗ ،نﻮﻣزآ
ﻲﻳاور يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ نﻮﻣزآ ﻚﻳ ﻲﺠﻨﺳ .
نﻮـﻣزآ تاﺮـﻤﻧ ﻲـﺗآ دﺮﺑرﺎـﻛ و ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ توﺎﻀﻗ درﻮﻣ ار نﻮﻣزآ ﻚﻳ ﻲﻳاور ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
ﻪﻗﻼﻋ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻪـﺑ ﺪﻨﻣ
ﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﺑﺎـﻳزرا ياﺮﺑ ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻜﻔﺗ و داﺪﻌﺘﺳا ،باﺮﻄﺿا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫر
ﻪـﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘـﺳد ياﺮﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧرد ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ار رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻳﺎﺑ ﻖﻘﺤﻣ ،بﻮﻠﻄﻣ ﺔﺠﻴﺘﻧ و ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺪﻨﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ يﺮﻈﻧ ﻲﺗرﻮﺻ
.
3 - 2 - ﻪﺒﻨﺟ ﻲﻳاور يﺎﻫ
درﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ
ﻲﻣ ار ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺮﻫ ﻲﻳاور ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ
داد راﺮﻗ ﻲﻠﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ رد ناﻮﺗ :
ﺐﺳﺎﻨﺗ
،ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ يرادﺎﻨﻌﻣ و رﺎﻴﻌﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا
. ﻦـﻳا نﻮـﻣاﺮﻴﭘ ﺚـﺤﺑ ﻪـﺑ ،يﺪﻌﺑ ﺶﺨﺑ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ
ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ عاﻮﻧا
ﻪـﻟﻮﻘﻣ ﻦﻳا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ هرﺎﺷا نﻮﻨﻛا ﺎﻣا ،ﺪﻧزادﺮﭘ ﺎـﻫ
ﻪﺑ ﺎﺜﻣ لﺎﺜﻣ ﺔﺑ
ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﻲﺠﻨﺳ
هﺪـﺷ
نآ زا ﻚـﻳﺮﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻧا ،ﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ طﺮﺷ
ﺪﻧراد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲﻨﻤﺿ ﻲﻧﺎﻌﻣ و توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﺷور ًﻼﻣﺎﻛ ﺎﻣا ﺪـﻨﻳاﺮﻓ رد دﺮـﻓ
ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا
نآ و ﺪﻨﻛ ماﺪﻗا ﺐﻧاﻮﺟ ﻦﻳا ﺔﻤﻫ زا ﺪﻫاﻮﺷ يروآ
ﻲـﻠﻤﻜﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ار ﺎﻫ
ﺪﻧاﺪﺑ
نآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ و دزادﺮـﭙﺑ نﻮـﻣزآ ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﻮﻣزآ دﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﺑ
ﻲﻳاور ﻪﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻲﺸﺠﻨﺳ راﺰﺑا ﻲﺠﻨﺳ
) نﻮﻣزآ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﺷزﻮﻣآ ﻂﻴﺤﻣ رد
رد هزﻮﺣ ناور يﺎﻫ ﺪﻨﻛ ماﺪﻗا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
.
نﺎﻤﻫ
ﻚﻴﺴﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ ) 1
1993 ( هرﺎﺷا
ﻪﻟﻮﻘﻣ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ
ﺳ يﺪﻨﺑ
ﻲﻳاور ﻞﻣﺎﺷ ،ﻲﻳاور ﻲﺘﻨ
يﺎﻫ
هزﺎـﺳ و ﻲـﻛﻼﻣ ،ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ
ﺖـﺳا يا .
هوﺮـﮔ و ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻦـﻳا ﻪـﻛ دراد دﺎـﻘﺘﻋا يو
مﻮـﻬﻔﻣ يﺪـﻨﺑ
ﻲﻳاور
ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ اﺮﻳز ؛ﺖﺳا ﺺﻗﺎﻧ ﻲﺠﻨﺳ
ﻲﻤﻧ ،يﺪﻨﺑ
نﻮـﻣزآ تاﺮـﻤﻧ ناﻮﺗ
ﺐـﻗاﻮﻋ و ﺎـﻫ
نآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار ﺎﻫ .
ﺖﺳد يﺪﻳﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ،ﻲﻳاور ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻚﻴﺴﻣ ﻪـﻛ ﺖﻓﺎﻳ
ﻲـﻣ ﻲـﻳاور ﺔﭼرﺎﭙﻜﻳ مﻮﻬﻔﻣ ،نآ ﻪﺑ
ﺪـﻨﻳﻮﮔ . ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ،حﻼﻄـﺻا ﻦـﻳا ﻲـﻓﺮﻌﻣ زا ﻲﻠـﺻا فﺪـﻫ
________________________________
________________________________
__
1. Messick
ﻲﮔﮋﻳو
ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻳ ﻊﻣﺎﺟ و دﺮﻔﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﺠﻨﺳ
»
هزﺎـﺳ ﻲﻳاور
«
دﻮﺑ .
ﻲﻣ هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﻪﺑ يﺪﻳﺪﺟ ﻞﻜﺷ ﻪﻛ ار مﺎﻏدا ﻦﻳا
فاﺪـﻫا ياﺮـﺑ ﻲـﻠﻛ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻲﻳاور ،ﺪﻫد
يدﺮﺑرﺎﻛ
ﻲﻣ ﻲﻤﻠﻋ و
ﺪﻨﻧاد . درﻮـﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ مﺎﻏدا و ﻲﻳاور ةرﺎﺑرد ﻚﻴﺴﻣ ةﺪﻳا سﺎﺳاﺮﺑ
نﻮﻣزآ ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﻢﻬﻣ ءﺰﺟ ﻦﻳا
ﻲـﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ،يزﺎﺳ و ﺶﻨـﻛ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ًﺎﻓﺮـﺻ ،ﻲـﻳاور ﻪـﻛ ﻢﻳﺮـﻴﮔ
ﺖﺷادﺮﺑ ﺎـﻳ ﻢﺠﺴـﻨﻣ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻴﺴـﻔﺗ ﻪـﺑ ﻪـﻜﻠﺑ ،ﺖﺴـﻴﻧ نﻮﻣزآ تازﺎﻴﺘﻣا زا ﺞﺘﻨﻣ يﺮﻴﺴﻔﺗ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ دزادﺮﭘ ﻪﺑ يﺪﻨﻤﺷزرا ﻲﺳرﺮﺑ ةزﻮﺣ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﺪﻧور .
ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ و ﻲﻳاور سﺎﺳا درﻮﻣ رد ﺶﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻚﻴﺴﻣ
،ﻲﺠﻨﺳ
ﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ار ﺎﻣ
ندﻮـﺑ راد
ﻲﻣ عﺎﺟرا تاﺮﻤﻧ
ﺪﻫد . و ﻲـﻤﻛ ﻦﻴﻣﺎﻀـﻣ و ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ،هﺮﻤﻧ ﻲﻠﻛ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻛ دراد دﺎﻘﺘﻋا يو
ﺖﺳا ﻲﻔﻴﻛ .
توﺎﻀـﻗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ
يرﺎـﺘﻓر ،ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ يﺎـﻫ توﺎﻀـﻗ و
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻧﺎﻳار يﺎﻫ
ﺪﻧراد يﺎﺟ ﻊﻴﺳو ةﺮﺘﺴﮔ ﻦﻳا رد ،ﻞﺻﺎﺣ تاﺮﻤﻧ يا .
ﻪﻧ ،تاﺮﻤﻧ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﺎﻬﻨﺗ ةﺮـﻤﻧ ،ﺪـﻳﺪﺟ ةزﻮـﺣ ﻦﻳا رد ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ صﺎﺧ دﺮﻓ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو و يدﺮﻜﻠﻤﻋ مﺎﺠﺴﻧا ﺢﻄﺳ زا ﻲﺑﻮﺧ ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ
هوﺮﮔ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ،ﺎﻫ ﺎﻳ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺷزﻮﻣآ دراﻮﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
ﻲﻣ ار هﺮﻤﻧ
ﻦـﻳا زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ ﻲﺑﺎـﻳزرا ياﺮـﺑ ناﻮـﺗ
ﻲﮔﮋﻳو
ﻪﺼﻴﺼﺧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺎﻫ
ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺎﻳ دﺮﻓ يﺎﻫ دﺮﺑ رﺎﻛ
. رد ﺪـﻳﺎﺑ ﻪـﻛ ﻲـﻤﻬﻣ ﺖﻴﻌﻗاو
مﺎﮕﻨﻫ
ﻪﺑ ﻲﻳاور ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ،دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا
مﺎﻈﻧ ترﻮﺻ و ﺪﻨﻣ
ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﺮـﻫ ﺎـﺑ
ﻣ ﻪﻠﺌﺴ ﻲﺠﻨﺳ ﺎﭘ ﻳ ﻪ ا دﺎﻤﺘﻋا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ي )
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ (1
سﺎﻴﻗ ،
ﺖـﺳا هﺮـﻴﻏ و يﺮﻳﺬﭘ .
نﺎـﻤﻫ ﻪـﻛ رﻮـﻃ
هرﺎﺷا ﻚﻴﺴﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﻳاور ،ﺖﺳا هدﺮﻛ
ﻲﺑﺎـﻳزرا يﺎـﻫراﺰﺑا ،ﻲﺸﺠﻨﺳ يﺎﻫ ﻪـﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﺘﺴـﻴﻧ
شزرا
ﺪـﻧراد ﺶﺠﻨـﺳ ﻂﻴـﺤﻣ زا جرﺎـﺧ نﺎـﻬﺟ ﺮـﺑ ﻲﺼﺨﺸﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ .
ﻲﻤﻧ ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد
اﻮﺗ ﺎـﻳ دﺮـﻛ ﻲﺻﺎﺧ توﺎﻀﻗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻳاور درﻮﻣ رد ن
داد ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺎﻫﺮﻈﻧ .
ﻪﺘﻔﮔ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻫ ) 2
1971 ( نﺎﻴﺑ
ﻲـﻳاور ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﺠﻨـﺳ
ﻪﻄﺑار نﻮـﻣزآ تاﺮـﻤﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﺑ ًﺎﻤﻴﻘﺘﺴـﻣ ﻪـﻜﻠﺑ ،دراﺪﻧ ﻲﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﺎﻳ نﻮﻣزآ دﻮﺧ ﺎﺑ يا
ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺷ
.
ﺎﺗ ﺎﺠﻨﻳا فﺪﻫ ،
ﻲﻳاور درﻮﻣ رد ﺚﺤﺑ ﻲﻠﺻا
ﻪﻔﻟﺆﻣ و ﻲﺠﻨﺳ
هﺮـﻤﻧ ،ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻦـﻳا ﻲﺗﺎﻴﺣ يﺎﻫ و
دﻮﺑ نآ ﺮﻴﺴﻔﺗ .
نﺎﻤﻫ
هرﺎﺷا ﻚﻴﺴﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ رد ﻲﺗﺎـﻴﺣ تﻻاﺆـﺳ ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ دﺮﻓ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ
ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ درﻮﻣ
ﺪـﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻳاور مﻮﻬﻔﻣ دﻮﺧ و ﻲﺠﻨﺳ :
و ﻲـﻘﻄﻨﻣ درﻮـﻣ رد ﺪـﻳﺎﺑ دﺮـﻓ ،ًﻻوا
________________________________
________________________________
__
1. Reliability 2. Cronbach
و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ اﺪـﻴﭘ نﺎـﻨﻴﻤﻃا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نداد راﺮﻗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ةﻮﻴﺷ
ﺖﺳدزا تﺎﻋﻼﻃا ﺖﻓﺎﻳزﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷ يﺪﻌﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ ؛ﺪﻨﻛ ةﻮﻴـﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ دﺮﻓ ،ﺲﭙﺳ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﻓر
ﻲﻣ ﻲﻳاورﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ شور نآ ﺎﻳآ ﺪﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﺗ دزادﺮﭙﺑ دﻮﺟﻮﻣ
ﺮـﻴﺧ ﺎـﻳ ﺪـﺷﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .
مﻮـﻬﻔﻣ ﻦـﻳا
» ﺪﺣاو
«
ﻨﺟ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺔﺒﻨﺟ ياراد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻪﺒ
ﻲـﻨﻓ ﺖـﻴﻔﻴﻛ و ﻲﻳﺎﻤﻧزﺎﺑ ،ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﺔﻄﺑار
ﺖﺳا ) نﻮﺴﺗﺮﺒﻣا ،1
1983 .(
هزﺎـﺳ ﺔﺒﻨﺟ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ،هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﺮﮕﻳد ﺔﺒﻨﺟ
ﺮﮕﻨﻳﻮـﻟ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا
2
) 1957 (
ﻲـﻣ هزﺎـﺳ ةزﻮـﺣ ﺎﺑ يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ار نآ
ﺪـﻧاد .
ﻚﺴـﻴﻓ و ﻞـﭙﻤﻛ
3
) 1959 (
ﺖﺒﺤﺻ هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﺮﮕﻳد ﺪﻌﺑ درﻮﻣ رد
ﻪﺒﻨﺟ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ
ﺪﻫاﻮﺷ ﻞﻣﺎﺷ و ﺖﺳا ﻲﻧوﺮﻴﺑ يا
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا ﺞﺘﻨﻣ ﻲﻗاﺮﺘﻓا و ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ
ﻲﺘﻠﺼﺧﺪﻨﭼ يﺎﻫ -
ﺖﺳا ﻲﺷورﺪﻨﭼ .
ﻲﮔﮋﻳو د ﻳ ﺮﮕ ﺪـﻳﺎﺑ ﻪﻛ ي
ﺖﻴﻣﻮﻤﻋ ﺔﺒﻨﺟ نﺎﻤﻫ ،ﻢﻴﻨﻛ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻣ ﻲﻧاﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺸﺨﺑ
دزادﺮـﭘ
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻛ
ﻲﻣ ار ﺮﻴﺴﻔﺗ و تاﺮﻤﻧ يﺎﻫ
وﺮﮔ ﻦﻴﺑ رد ناﻮﺗ ه
ﻂﻴﺤﻣ ،ﺎﻫ ﻢﻴـﻤﻌﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫرﺎﻛ و ﺎﻫ
داد )
ﻞﭙﻤﻛ و كﻮﻛ ،4
1979 ﻦﻤﻟﻮﺷ ؛ ،5
1970 .(
ﻚﻴﺴﻣ ) 1980 (
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﺔـﺒﻨﺟ درﻮـﻣ رد يرﻮـﺤﻣ
نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﻴﺳﺎﻔﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺖﺒﺤﺻ ﺪﻨﺘﺴﻫ
.
ﻲﻳاور عاﻮﻧا نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ،ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد
يﺎﻫ
نآ ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ و مﻮـﺳﺮﻣ
رد ﺎـﻫ
ﻓ
ﻢﻳزادﺮﭙﺑ ﺶﺠﻨﺳ و ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﻨﻳاﺮ .
نﺎﻤﻫ
ﻪﺑ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ًﻼﺒﻗ ﻪﻛ رﻮﻃ ،ﻲـﻳاور مﻮـﻬﻔﻣ ،ﻲﺘﻨـﺳ رﻮـﻃ
ﻞﺑﺎﻗ و اﺰﺠﻣ عاﻮﻧا ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ
ﻲـﻣ ﻢﻴﺴـﻘﺗ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ
ﺪـﺷ :
هزﺎـﺳ و ﻲـﻛﻼﻣ ،ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﻳاور يا
.
ﻪﺒﻨﺟ و اﺰﺠﻣ عاﻮﻧا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺮﻴﺴـﻔﺗ نﻮـﻣاﺮﻴﭘ ﺚـﺤﺑ مﺎـﮕﻨﻫ ،ﻲـﻳاور يﺎﻫ
ﺮﺑ تاﺮﻤﻧ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ﻲﺗآ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ يا .
ﻪﺒﻨﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ،لوا ﺔﻠﻫو رد
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ ﻢﻳزادﺮﭘ
ناور ﻦﻤﺠﻧا ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣا ﻲﺳﺎﻨﺷ
هدﺮﻛ ﺖﺳا ) 1954 و 1966 .(
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺮﻣا ﻦﻳا ﺎﺑ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﻲﻣ
هزاﺪـﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ،نﻮﻣزآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ نﺎﺸـﻧ يا
ةﺪـﻨﻫد
ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﻘﺒﻃ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ درﻮﻣ نآ رد ﺪﻳ
.
نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻲﻛﻼﻣ ﻲﻳاور ﻪﺑ ،ﺎﻫ
ترﻮﺻ ﻤﺨﺗ ﻴﻨ ﻢﻫ ﺎﻳ ﻲ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ ﺎﺑ ،نﺎﻣز
ﻲﻧوﺮﻴﺑ )
ﺪﻋاﻮﻗ مﺎﻧ ﺎﺑ (
ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻪـﺿﺮﻋ ار ﺮﻈﻧﺪﻣ رﺎﺘﻓر ﺎﻳ ﻲﮔﮋﻳو نآ زا ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ رﺎﻴﻌﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
________________________________
________________________________
__
1. Embretson 2. Loevinger 3. Campbell, Fiske 4. Cook, T. D., & Campbell 5. Shulman
هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﺑ
ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻳﺎﻫ
نآ ﺶﺠﻨـﺳ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ نﻮـﻣزآ ﻚﻳ ﻪﻛ دﻮﺷ ﺎـﻫ
هزﺎـﺳ ﺎـﻳ رﺎﻴﻌﻣ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﻛ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﻨﻌﻳ ؛دزادﺮﭙﺑ
زا ﺎـﻫ نﻮـﻣزآ ﻚـﻳ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد .
ﻪـﺑ نﺎـﻨﭽﻤﻫ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻦﻳا ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﺠﻨﺳ و نﻮﻣزآ ﺔﭽﺨﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد
ﻪـﺘﻓر رﺎـﻛ ﻲـﻟو ،ﺪـﻧا
هدﻮﺑ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ تﻻﻮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد
ﺪﻧا .
1نﻮﻨﻟ ) 1956 ( ﻲﻜﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ار تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا زا
دﺮـﻛ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲﻳاور مﻮﻬﻔﻣ .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ زا ار ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﻳاور مﻮـﻬﻔﻣ ﺰـﻛﺮﻤﺗ يو
يﺮـﻴﮔ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ ﺎﻫ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻢﻛﺎـﺣ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ و ﺎـﻫرﺎﺘﻓر زا يﺮﻴﮔ
داد . ﻚﻴﺴﻣ ) ,1975 1980 (
ﻪﺑ ار هزﺎﺳ ﻲﻳاور مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻧﻮﮔ
ـﻛ داد ﻂﺴـﺑ يا ةﺪـﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد ﻪ
ﺪﺷﺎﺑ كﻼﻣ و اﻮﺘﺤﻣ مﻮﻬﻔﻣ ود ﺮﻫ .
ﻲـﮔﮋﻳو نﻮـﻣاﺮﻴﭘ ﺚـﺤﺑ ﻪـﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد ﻲـﻳاور يﺎـﻫ
ﻢﻳزادﺮﭙﺑ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ .
ياﻮـﺘﺤﻣ ﺎـﺑ ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﺳﺮﻣ ﻒﻳرﺎﻌﺗ زا ﺞﺘﻨﻣ ،مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺶﺷﻮﭘ و يرﺎﺘﻓر ةزﻮﺣ ياﻮﺘﺤﻣ و نﻮﻣزآ
ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫرﺎﻛ ﺎﻳ ﺎﻫ .
،ﻲـﻳاور رد
ﻲﻤﻧ دﺮﻓ
ﺦﺳﺎﭘ ﺪﻨﻳاﺮﻓ درﻮﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻲـﺘﺣ و دﺮـﻜﻠﻤﻋ رد توﺎـﻔﺗ ،نﻮـﻣزآ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﻲﻳﻮﮔ
ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺪﻨﻛ ﺐﺴﻛ ﻲﻓﺎﻛ تﺎﻋﻼﻃا نﻮﻣزآ ﺪﻨﻳاﺮﻓ يﺮﻴﮔرﺎﻛ .
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺎﻋدا ﻦﻳا ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد
دﻮـﺷ
ﻲــﻳاور ﺔــﺒﻨﺟ ﻪــﻛ -
ﻲﻳاﻮــﺘﺤﻣ ﻲــﻳاور -
دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﺎــﻳ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﺮﻴﺴــﻔﺗ ،نﻮــﻣزآ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ
نﻮﻣزآ ﻧ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﺐـﺳﺎﻨﺗ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻲﻳاور عﻮﻧ ﻦﻳا رد ﻢﻬﻣ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ةزﻮﺣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴ
ﺖﺳا . ﺖﺳا ﻲﻛﻼﻣ ﻲﻳاور ،ﻢﻴﻨﻛ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳاور ﺮﮕﻳد ﺔﺒﻨﺟ .
نﺎﻤﻫ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﻲﻠﺻا ﺔﻏﺪﻏد ،ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﺐﻟﺎﻗ رد ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻻﺎﺑ رد ﻪﻛ رﻮﻃ
فﺮـﻃزا ؛ﺖـﺳا ﺮﻈﻧﺪـﻣ ةزﻮﺣ ﺎﺑ نآ ﺐﺳﺎﻨﺗ و نﻮﻣزآ ﻳد
ﻲﻠـﺻا ﺔـﻏﺪﻏد ،ﻲـﻛﻼﻣ ﻲـﻳاور رد ،ﺮـﮕ
نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺎﻳ و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿو نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ نآ يﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻲـﻛﻼﻣ تاﺮﻤﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ .
،ﺖﺴﻴﻧ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور يﻮﮕﻟا ًﺎﻓﺮﺻ ﻢﻬﻣ ﻲﮔﮋﻳو ،ﺎﺠﻨﻳا رد
نﻮﻣزآ رد ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ ﻂﺑاور ﻪﻜﻠﺑ
ﻲـﻣ هدﺮﻤﺷ ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا صﺎﺧ ﻲﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﺪﻧﻮـﺷ . سﺎـﺳاﺮﺑ
ﻮﻣزآ تازﺎﻴﺘﻣا ﺮﻴﺴﻔﺗ ،شﺮـﻴﻫ ،ﻦﻤﻟﺮـﻴﭘ ،ﺮﺘﻧﺎﻫ ،ﺖﻴﻤﺷا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﻲﻛﻼﻣ ﻲﻳاور ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ،ن
ﺖﻛﺎﺳ
ﻚﻳﺪﻳز و ﺖﻴﻤﺷا ) 2
1985 (
ﻢﻴﻤﻌﺗ درﻮﻣ رد هﺮـﻤﻧ ﺮﻴﺴـﻔﺗ ﺖﺒﺴـﻧ ﻪـﺑ ،نﻮﻣزآ ةﺮﻤﻧ يﺮﻳﺬﭘ
ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﻲﺒﻟﺎﻄﻣ نﻮﻣزآ ﺪﻧا
. ،نﻮـﻣزآ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺎﻳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻛﻼﻣ ﻲﻳاور
ﻪﺑ
ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ يراﺰﺑا ﺔﺑﺎﺜﻣ
ﻨﻴﺑ ﺖﺳا ﻲ . ﻦﻳاﺎﺑ ﻲـﻳاور عﻮـﻧ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣز رد ﻲﻤﻬﻣ ﺔﻠﺌﺴﻣ ،لﺎﺣ
دراد دﻮﺟو .
ﻲـﻧورد ﺎـﻳ ﻲـﺗاذ ﺲﻛودارﺎـﭘ نآ ﻪـﺑ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو ﻲﺴﻛودارﺎﭘ ،ﻲﻛﻼﻣ ﻲﻳاور رد
________________________________
________________________________
__
1. Lennon
2. Schmidt, Hunter, Pearlman, Hirsh, Sackett, Schmitt, Zedeck
ﻲﻣ ﺪﻨﻳﻮﮔ .
ﻪﺑ تاﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ نآ ﻪﺑ ﻦﻳا
هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﻳاور ﻦﻳا داﺪﻧوﺮﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ
ﻚﻳ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يا
و ﺪﻧﻮﺸﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا نﻮﻣزآ
نآ زا ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻲﻟ ﻪﺑ ﺎﻫ
تازﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳا ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ رد ﻲﻳﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ترﻮﺻ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻦﻳاﺎﺑ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪـﺑ نﻮـﻣزآ و ﻲﺑﺎﻳزرا ةزﻮﺣ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و نﺎﻔﻟﺆﻣ ،لﺎﺣ ،ﻲـﺻﺎﺧ يﺮـﻴﮔ
ﺖﺳد ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﻊﻓر ياﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻧا . نآ
هزﺎﺳ ﺔﻳﺮﻈﻧ ود ﺮﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ﺎﻫ
نﻮﻣزآ و رﺎﻴﻌﻣ يا ،رﻮﺤﻣ
ةزﻮﺣ ﺐﻟﺎﻗ رد
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺻﺎﺧ ﻲﻛﻼﻣ .
هزﺎـﺳ ﻲـﻳاور ،ﺎﺠﻨﻳا رد
ﺖـﺳﺎﻣ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ يا .
ﻲـﻳاور
هزﺎﺳ ﻪﺑ يا
ﻲﻳاور ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻲﻳاﺰﺠﻣ ﻪﺒﻨﺟ ﺔﺑﺎﺜﻣ زﺎـﻴﺘﻣا ﺮﻴﺴـﻔﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻊﻣﺎﺟ ﻲﻳاور ﻚﻳ ،ﻲﺠﻨﺳ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ار نآ يﺎﻨﻌﻣ و نﻮﻣزآ دﺮﻴﮔ
. ﻢﻫ ﻞﻬﻴﻣ و خﺎﺒﻧوﺮﻛ ،هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﺎﺑ ﺎﺘﺳار ) 1
1955 ( هرﺎـﺷا
ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ
ﻲﻤﻧ هزﺎﺳ لدﺎﻌﻣ ار هﺮﻤﻧ ،ﻲﻳاور عﻮﻧ
ﻲـﻤﻧ ،ﻪﺠﻴﺘﻧرد و ﺪﻧﺮﻴﮔ
ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
ﺖﺧادﺮﭘ هزﺎﺳ مﻮﻬﻔﻣ .
ﻪﺑ رﺎﻴﻌﻣ و هﺮﻤﻧ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ترﻮﺻ
ﺺﺧﺎﺷ زا يا
رد هزﺎـﺳ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ يﺎـﻫ
هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يا
ﺪﻧﻮﺷ .
4 - 2 - شور هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﺶﺠﻨﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو شور ﻦﻳﺪﻨﭼ ،ﻲﻳاور تﺎﻴﺑدا رد نآ زا ﻪﻛ
ﻲﻣ دﺎﻳ ﺮﺼﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻢﻴﻨﻛ
.
1 - ﻲﻳاﺮﮔاو ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ و 2 3
ﺪﻨﭼ ﺲﻜـﻳﺮﻜﺗﺎﻣ هﻮﻴﺷ ﻦﻳا رد هﻮﻴﺷ
– يا ﺪـﻨﭼ ﻪﺼـﻴﺼﺧ (multi-trait multi-method) يا
لﺎﺳ رد ﻚﻴﺴﻓو ﻞﭙﻤﻛ ﻪﻛ دراد ﺖﻴﻤﻫا رﺎﻴﺴﺑ 1959
هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ
ﺪﻧا . نﻮﻣزآ ةزﻮﺣرد ،نﺎـﺑز يزﺎﺳ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻤﻛ هﻮﻴﺷ ﻦﻳا زا .
ﻲـﻟو ﻲﺤﻟﺎـﺻ و ﻲﻳﺎـﺿر ﻖـﻴﻘﺤﺗ زا ناﺮـﻳا رد )
2008 (
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻨﺴﺑ نﻮﻣزآ ﻚﻳ درﻮﻣ رد ﻪﻛ دﺮﺑ مﺎﻧ ناﻮﺗ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺑز 4
.
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ زا ،هﻮﻴﺷ ﻦﻳا رد ﻲﻣ ار ﻪﺼﻴﺼﺧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود و دﻮﺷ
ود ﺎـﺑ ناﻮـﺗ
د ﺶﻧاد و هژاو ﺶﻧاد لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛دادراﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ هﻮﻴﺷ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ
ﻲﻣ ار رﻮﺘﺳ
ﻪـﺑ ناﻮﺗ ترﻮـﺻ
هﻮﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﺼﻴﺼﺧ ود ﻪﻨﻳﺰﮔرﺎﻬﭼ يﺎﻫ
ﻲﻣ ،ﻲﻟﺎــﺧ يﺎﻫﺎﺟ ندﺮﻛﺮﭘ و يا ناﻮـــﺗ
نآ
ﺪﻴﺠﻨﺳ ار ﺎﻫ .
لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
ﻲـﻣ هﻮﻴـﺷ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻲﺤﻟﺎـﺻ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
) 2012 ( ﺰـﻴﻧ
دﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ .
________________________________
________________________________
__
1. Cronbach, Meehl 2. Divergence 3. Convergence 4. Proficiency
2 - نﻮﻣزآ ﻲﻧورد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
:
ﻲﻣ ،هﻮﻴﺷ ﻦﻳا رد ا ناﻮﺗ
دﻮـﺟﻮﻣ يﺎﻫرﺎﺘـﺧﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ يﺪﻴﻳﺄﺗ و ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ز
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫراﺰﺑا رد .
ﻲﺤﻟﺎﺻ ) 2011 ( رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ،ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ةﻮﻴﺷ زا
ﻲﻧورد دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﺑز ﻲﮔﺪﻨﺴﺑ نﻮﻣزآ ﻚﻳ 1
.
3 - تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ نداد ﺦﺳﺎﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ :
ﻖﻴﻘﺤﺗ ةﺮﻣز رد هزوﺮﻣا ،هﻮﻴﺷ ﻦﻳا
ﺖـﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺰﺴـﺑ ﺖـﻴﻤﻫا زا و دراد راﺮـﻗ ﻲﻔﻴﻛ .
ﻦﻫﻮﻛ ﺪﻳﺎﺷ ) 2
1984 ( ﺎﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻘﻘﺤﻣ ﻦﻴﻟوا زا نﻮـﻣزآ ﻚـﻳ يزﺎـﺳرﺎﺒﺘﻋا ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ار
ﺦﺳﺎﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻳﺮﻃ دﺮﻛ هﺎﮔآ ﻲﻫد
. ﻞـﻳﻻد ﻪـﺑ ﺎـﻨﺑ ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ داﺮﻓا ،ﻦﻫﻮﻛ ﺮﻈﻨﻣ زا
ﺦﺳﺎﭘ ،ﻂﻠﻏ
ﺲﻜﻋﺮﺑ ﺎﻳ ﺪﻨﻨﻛ بﺎﺨﺘﻧا ار ﺢﻴﺤﺻ يﺎﻫ .
د
نﻮـﻣزآ ةزﻮـﺣ ر و ﻲﺤﻟﺎـﺻ ،نﺎـﺑز يزﺎـﺳ
يﺮﻗﺎﺑ ) 2013 (
ﻲـﺳ و زﻮـﻠﻛ نﻮـﻣزآود توﺎـﻔﺗ ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا هﻮﻴﺷ ﻦﻳا زا ﺖﺴـﺗ
(c-test) ار
ﺪﻨﺠﻨﺴﺑ .
4 - ﻲﮔﮋﻳو و يدﺮﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ
:
ﻲﻣ ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﺘﺷر ،ﺖﻴﺴﻨﺟ نﻮﭼ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﻣاﻮﻋ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺑ ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪ
نآ زا ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﻴﺑ دﻮﺟو
ﻲﻣ دﺎﻳ هزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﺲﻧﺎﻳراو مﺎﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ دﻮﺷ
. ،ﻪـﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد
هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﺎـﻧﻮﻛ و ﻪـﻳﺎﭙﻧاﺮﮔ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا
) 2009 ( درﻮـﻣ رد ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ
نﺎﺑز ﻦﺳ و نﻮﻣزآ ﻚﻳ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار نازﻮﻣآ
ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ
اﺆﺳ
هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻦﺳ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،تﻻ ﺪﻧا
. ﻲﺒﻴﻃ و ﻲﺤﻟﺎﺻ )
2012 ( هرﺎـﺑرد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ
ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧﺮﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﺮﻴﺛﺄﺗ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﻳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ
دراﺪﻧ نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ .
5 - 2
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ
- ﻪﻧﺎﻳار
رﻮﮕﻳا و ،ﻦﺴﻴﻣﺎﺟ ،شﺮﻛ ،ﺮﻠﻴﺗ )
1999 ( ﻪﺑ
ﺪـﻧدﺮﻛ هرﺎـﺷا ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﺖﻴﻤﻫا .
و ﺮﻠﺴـﻴﮔ
ﺞﻳرﺎﻫ ) 3
1993 (
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﺒﺤﺻ ﻪﻧﺎﻳار زا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رد ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺳاﻮﺧ دﻮﺧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا .
ﺪـﻨﻳﻮﮕﺑ
ﺪﻧدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﻳار زا رﺪﻘﭼ و ﻪﻧﻮﮕﭼ .
4ﻲﻟ ) 1986 ( ندﻮـﺒﻧ ﺎﻨـﺷآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
________________________________
________________________________
__
1. Internal Structure 2. Cohen
3. Geissler, & Horridge 4. Lee
ﻲﻣ نﻮﻣزآ رد باﺮﻄﺿا ﺐﺟﻮﻣ ،ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﺪﺷ
. ا
يدﺎﺑ ﺖﻳﻻ و لﺪﻧرود ﺮﻈﻧ ز )1
1993 ( ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻨـﺷآ
دﻮـﺑ ﺮـﮕﻳد يﺎﺟ ﺮﻫ ﺎﻳ و ﻪﺳرﺪﻣ ،لﺰﻨﻣ رد ﻪﻧﺎﻳار ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،ﻪﻧﺎﻳار .
ﺔﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ زا ﻲـﻟ
دﻮﺑ ﻪﻧﺎﻳار سورد داﺪﻌﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا لاﺆﺳ ﺞﻨﭘ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ .
ﺪـﻳﺎﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد
ﮕﻧ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﻛ دﺮﺑ مﺎﻧ ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد راﺰﺑا زا
درﺎﺳاﺮﮔ و دﺎﻴﻟ و ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻳار ﻪﺑ شﺮ ) 2
1984 ( ﻲـﺣاﺮﻃ
ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ .
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ زا سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا :
ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ و باﺮﻄﺿا ،ﺲﻔﻧ .
سﻻاو و ﺎﻨﻳرﻻﺎﻛ )
2002 (
ﻪﻧﺎﻳار و يﺬﻏﺎﻛ نﻮﻣزآ
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻞﻓﺎﺗ يا .
نآ ﻲﻠﻣاﻮـﻋ ﺎـﻫ
ﺎﻗر ،ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ،اﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ نﻮﭼ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار ﺖﻴﺴﻨﺟ و ﺖﺑ .
ةرود نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ 105
ﺪﻧﺪـﺷ ﻢﻴﺴـﻘﺗ يﺬـﻏﺎﻛ نﻮـﻣزآ و ﻪﻧﺎﻳار نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﺮﻔﻧ .
ﺞﻳﺎـﺘﻧ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ توﺎـﻔﺗ ﻪـﺑ ﻲـﻄﺑر ،ﻪـﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و ،ﺖﺑﺎﻗر ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺖﺷاﺪﻧ . ودوا ) 2012 (
ـﻧﺎﻳار ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻨـﺷآ ﻪـﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ نﻮـﻣزآ دﺮـﻜﻠﻤﻋ رد يدﺎـﻳز ﺮﻴﺛﺄـﺗ ،ﻪ
ﻪﻧﺎﻳار ﺖﺷاﺪﻧ يا .
3 - شور
1 - 3 - ﺖﻛﺮﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻛﺮﺷ نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
هﺎﮕﺸـﻧاد زا ار نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺘـﺷر و ﺎـﻫ
بﺎـﺨﺘﻧا توﺎـﻔﺘﻣ يﺎـﻫ
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﺘﺷر ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﻛ
هﺎﮕﺸﻧاد زا ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻣآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
ﺖﻛﺮﺷ
ﻳﻮﺠﺸـﻧاد ،نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
هﺎﮕﺸـﻧاد زا ﻲﻧﺎ
ﻒﻳﺮـﺷ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ N=30)
( ﺰـﻳﺮﺒﺗ ، N=30)
( و
ﺰﻳﺮﺒﺗ رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد N=40)
( ﺪﻧدﻮﺑ . رﺎـﻬﭼ ،يردﺎـﻣ نﺎـﺑز و ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺔﺘـﺷر ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ
نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻛﺮﺷ ،نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﺎﻫ
ﻪﺘﺳد ار نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧدﺮﻛ يﺪﻨﺑ
. ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ةزﻮـﺣ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ود ،ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺚـﻋﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﻮـﺷ ﺺﺨﺸـﻣ هوﺮـﮔ .
نﺎـﻘﻘﺤﻣ ،ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد
ﺖﻛﺮﺷ
ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ود رد ار نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ .
درﻮـﻣ رد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ،ﻪﻣادا رد
ﻲﮔﮋﻳو هﺪﻣآ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻳا توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا
.
ﺖﻛرﺎﺸﻣ زا لوا هوﺮﮔ
و ﻲـﺳﺪﻨﻬﻣ مﻮـﻠﻋ ةزﻮـﺣ رد ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻞﻣﺎـﺷ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
هزﻮﺣ
ﺿﺎﻳر ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻴﺼﺤﺗ تﺎﻴ
ﺪﻧدﺮﻛ . تﺎﻴـﺿﺎﻳر ةزﻮـﺣ رد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻦـﻳا كراﺪﻣ
ﺾﺤﻣ ) 1 ( ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ ، )
3 ( قﺮﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ ، )
3 ( ﻪﻧﺎﻳار مﻮﻠﻋ ، )
1 ( هدﺎـﻣ مﻮـﻠﻋ ، )
3 ( ﻚـﻳﺰﻴﻓ ،
________________________________
________________________________
__
1. Durndell, Lightbody 2. Loyd, Gressard
) 3 ( يرﺎﻤﻌﻣ ، )
3 ( ﺖﺧﺎﺳ ، زﺎﺳو ) 23 ( ﺖﺴﻳز ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ ، ﻲﻜﺷﺰﭘ
) 1 N=50) ( ( دﻮﺑ . زا ﺮـﮕﻳد هوﺮﮔ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﺎﺴـﻧا مﻮـﻠﻋ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻣﺎﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
دﻮـﺑ ﻲﻧ .
ﺖﻛرﺎﺸـﻣ ﻦـﻳا
ﻪﺘـﺷر زا نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
ﻧﺎﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨ
) 7 ( دﺎﺼﺘﻗا مﻮﻠﻋ ، )
9 ( TEFL ، ) 4 ( قﻮﻘﺣ ، ) 15 ( يراﺪﺑﺎﺴـﺣ و
) 15 N=50) ( ( ﺪﻧدﻮﺑ .
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﺳ ،ﺖﺷاد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺮﻴﻐﺘﻣ
دﻮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ .
ﺶﻴﭘ هرﺎﺷا ﺮﺗ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻣﺎﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
. ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻨﺳ ةدوﺪﺤﻣ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
20 ﺎﺗ 30 دﻮﺑ .
ﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﻪﺳ )
20 - ,25 26 - 29 و 30 - 35 .(
نﺎﻤﻫ ًﻼﺒـﻗ ﻪـﻛ رﻮﻃ
ﺖﻛﺮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا
ﺮﺘﺸـﻴﺑ ،ﻪـﺠﻴﺘﻧرد ؛ﺪـﻧدﻮﺑ ﺰـﻳﺮﺒﺗ رﻮـﻧ مﺎـﻴﭘ و ﺰـﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻛﺮﺷ يرذآ نﺎﺑز ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ )
70 ﺪﺻرد (
ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ
،ﺪﻧدﺮﻛ 25
ﻲﺳرﺎﻓ ﺪﺻرد و نﺎﺑز
5 ﺪﺻرد
نآ زا ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺑزدﺮﻛ ﻢﻫ ﺎﻫ
2 - 3 - ﺎﻫراﺰﺑا
1 - 2 - 3 - ﻞﻓﺎﺗ iBT
رد نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻪـﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ مﻮﻬﻔﻣ ود ،ﻪﻧﺎﻳار ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ
ﻪﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ نآ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ .
iBTﻞﻓﺎﺗ راﺰﺑا ﻲﻤﻬﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﻖﻳﺮﻃ
ﻪـﺑ ،نآ
ﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﻧدﺮﻛ ماﺪﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛ .
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮔ ﻞﻓﺎﺗ ًادوﺪﺣ iBT
3 ﺖﻋﺎﺳ و ﺎﺗ ﻢﻴﻧ 4
ﻲﻣ لﻮﻃ ﺖﻋﺎﺳ
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺶﺨﺑ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ و ﺪﺸﻛ دﻮﺷ
: لوا ﺶﺨﺑ نﺪﻧاﻮﺧ
ًادوﺪـﺣ ﻪـﻛ ﺖﺳا 60
ﺎﺗ 90
ﻲﻣ لﻮﻃ ﻪﻘﻴﻗد
ًادوﺪﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا يراﺪﻴﻨﺷ مود ﺶﺨﺑ ؛ﺪﺸﻛ 60
ﺎﺗ 90
ﻲﻣ لﻮﻃ ﻪﻘﻴﻗد
ﺪﺸـﻛ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا زا ﺪﻌﺑ 10
هﺎـﺗﻮﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪﻤﻟﺎﻜﻣ مﻮﺳ ﺶﺨﺑ ؛ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﻪﻘﻴﻗد
ﻦﻳﺮـﺗ
ًادوﺪﺣ و ﺖﺳا ﺶﺨﺑ 20
ﻲﻣ لﻮﻃ ﻪﻘﻴﻗد
ًادوﺪـﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا رﺎﺘﺷﻮﻧ ،ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺶﺨﺑ ؛ﺪﺸﻛ 60
ﻪـﻘﻴﻗد
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نآ ياﺮﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ
. ﻞـﻓﺎﺗ نﻮـﻣزآ ﻚـﻳ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪـﺿﺮﻋ iBT
هﺪـﺷ ﺖـﺳا .
ﺖﻛرﺎﺸــﻣ ﻟ زا نﺎﮔﺪــﻨﻨﻛ
ﻚــﻨﻴ http://www.testden.com/challenge/free-toefl.asp هدﺎﻔﺘــﺳا
نآ ياﺮﺑ ،ﻞﻴﻤﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺪﻧدﺮﻛ لﺎﺳرا ﺎﻫ
. بو ﻦﻳا رد ﺖﻛﺮـﺷ ،ﺖﻳﺎﺳ
نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻞﻴﻤﻳا ﻲﻧﺎﺸﻧ و مﺎﻧ
ﻲﻣ دراو ار نﺎﺷ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار نﺎﺸﺘﻧﻮﻜﺳ ﻞﺤﻣ ،ﺖﻳﺎﻬﻧرد و ﺪﻧدﺮﻛ ﺪﻧدﺮﻛ
. ﺔﻠﺣﺮﻣ
ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﻠﺻا نﻮﻣزآ ،ﺮﮕﻳد
ﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ نآ ﻪ .
ﺖﻛرﺎﺸـﻣ ﺮﻫ
ﺖـﺻﺮﻓ ﻪـﺳ هﺪـﻨﻨﻛ
ﺖﺷاد نﻮﻣزآ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ .
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ار نآ ةﺮـﻴﺧذ و ﺶـﺨﺑ ﻚـﻳ ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ نﺎـﻜﻣا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﻨﻛ هﺮﻴﺧذ ار نآ و ﺪﻧوﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﺶﺨﺑ ﻪﺑ يﺪﻌﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺷاد .
ﻦﻳﺮـﺧآ ﻪـﺑ نداد ﺦـﺳﺎﭘ ﺎﺑ
ﻲﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﻪﺑ نﻮﻣزآ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ،لاﺆﺳ ﺖﻛﺮﺷ تاﺮﻤﻧ و ﺪﻴﺳر
ﻼﻋا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ م
ﺪﺷ .
