شهوژپ یعامتجا مظن و تینما یدربهار یاه
لاس مجنپ یپایپ هرامش ، 31
هرامش ، مود
، ناتسبات 3131
تفايرد خيرات :
3 / 4 / 3131 شريذپ خيرات :
51 / 1 / 3134
صص 3 - 54
شقن يسررب شناد نيب رد مسيلادنو رد يعامتجا يگناگيب
رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ
دزي
يناشفا اضريلع رایشناد ،
، ناريا ،دزي هاگشناد ،یعامتجا نواعت و هافر هورگ
نايچرهاوج ادن هعماج دشرا یسانشراك یوجشناد ،
ناريا ،دزي هاگشناد یسانش
هديکچ هدیچیپ لئاسم زا یکي نارگن و
ققحم زا یرایسب هجوت هك هدننك ا
هعماج ،ن مررج ،ناسانش ناور ،نارسانش
رصصصتم و نارسانش ا
دورد هرب ار رورما ن
تسا ناناوجون یراکهزب عوضوم ،تسا هتشاد فوطعم .
تسا مسیلادنو ناناوجون یراکهزب عاونا زا یکي .
ررضاح شهوژپ فده ببس نیمه هب
شقن نییعت یعامتجا یگناگیب
رد مسیلادنو شناد نیب رد تسا دزي رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ
. رد هدافتسا دروم شور زا ،،ریقحت نيا
یشيامیپ عون تسا
هداد ؛ هنومن زا هدافتسا اب و همانشسرپ رازبا اب اه هقبط یریگ
هشود و یا زا و یبیكرت روط هب یا
511 شناد زا رفن طارقم نازومآ
درگ دزي رهش ناتسریبد و یيامنهار تسا هدش یروآ
. تروص هب رازبا رابتعا لماع لیلحت نینچمه و یروص
زا یياياپ شجنس یارب و هدش زرحم
تسا هدش هدافتسا خابنورك یافلآ بيرض .
هداد مرن کمك هب اه رازفا
یاه یرامآ ا وSPSS ي سوم درنتفرگ راررق لیلحت دروم .
هرتفاي ،ریقحت یاره
نآ داعبا و یعامتجا یگناگیب داد ناشن رد
دنو نآ داعبا و مسیلا ریثأت
ترشاد یرادانعم و میقتسم .
یگنارگیب نازریم شيازرفا ارب ررگيد تراربع هرب
یم شيازفا زین مسیلادنو نازیم ،یعامتجا دباي
. هتفاي دروم رد نمیس هيرظن اب رضاح شهوژپ یاه شقن
یعامتجا یگناگیب رد
مسیلادنو یگنهارمه
دراد . ديلک هژاو اه : یعامتجا یگناگیب ،مسیلادنو یب ،
یب ،یتردق شناد ،یعامتجا یاوزنا ،یراجنه دزي رهش ،نازومآ
.
لوؤسم هدنسيون
: 03313513130
Email: [email protected]
Copyright©2016, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially.
5 شهوژپ
یعامتجا مظن و تینما یدربهار یاه لاس ،
مجنپ یپایپ هرامش ، 31
هرامش ، ناتسبات ،مود 3131
سم حرط و همدقم أ
هل
هعلاطم خيرات دص لاس دا ی ر ناريا ناشن م ی دهد هك رورشك ،ارم
دعب زا دورو نردم ی هت ات
،نونك تلاوحت رسب ی را ی ار ترشپ ررس
هتشاذگ هب ورحن ی هرك عرضو ی ت دارصتقا ی و عارمتجا ی نآ رب ه
صوصد رد
اهرهش ی گرزب
ًلاماك نوگرگد هدش تسا . رد نيا
،اتسار سب ی را ی زا رهاظم ندمت برغ زا بق ی ل : دوبهب نامزارس و
سأت ی تاس رهش ی
، شزومآ ناگمه ی
، لکش گ ی ر ی
،بازجا دوربهب
عضو ی ت تشادهب ی و
،نامرد تاطابترا و
لرمح و لرقن و ...
هرب
نيا اهرهش هار هرتفاي درنا . رد نريا م ری
،نا نآ هرچ هرك رد هزورح
تاعلاطم سوت
،هع هب و هژي رد ود ههد دا ی ر سب ی را نادرب هرتدادرپ
هدش تسا هطبار ب ی ن نردم ی هرت و رفلؤم ه یاره مورب ی دارصتقا ی
،
عامتجا ی و گنهرف ی هعماج نارريا هدورب ترسا . نريا غت ریی تار
شزرا ی و مدع لداعت یاه شان ی زا
،نآ ببس زاس هعومجم ا ی زا
لئاسم و تلاکشم عامتجا
ی هدش هك رولبت نآ ار رم ی ناورت رد
زاسان یراگ اه و راجنهان ی راتفر یاه ی
و قع ی تد ی هدهاشم درك .
هب لكروط ی م ی ناوت تفگ هك زارسان یراگ اره زا نآ ور هرب
دوجو هدمآ و تيوقت م ی دنوش هك رد ررثا غت ریی
،تار ارهوگلا ی
جرم رد
،هعماج راچد نوگرگد ی هدرش و رد كرت ری ب دورد ارب
اهوگلا ی
،ديدج هچ ارهوگلا ی دريدج ترسيز ی
، هرچ رهوگلا ا ی
شان ی زا لاکشا ديدج گنهرف دام ی ( نارذرگ تارقوا ،ترغارف
،کاشوپ هيذغت و )...
و نچمه ی ن رد حوطس توافتم شزرا یاه
درريدج عاررمتجا ی ( راررك تعنررص ی
، دازآ ی ب رری نا و ...
)
، داررجيا
نوگ ه یاه كرت یب ی شنك م ی دننك هك رد سب ی را ی زا م و درا م ی ناوت
نآ اه ار ب ه ناونع شنك ب ی هناگ رد رظن تفرگ . هب ترابع ،ررگيد
لدادت م ری نا تارقلعت رشزرا ی رد دارعبا رگنهرف ی
، عارمتجا ی
،
س ی سا ی و داصتقا ی رد طيارش ميدق و ديدج هرك رم ی درناوت هرب
لکش گ ی ر ی نيا شنك اه رجنم ددرگ . هب ررظن ارم داررفا ارب عورن
شنك ی هك ماجنا م ی
،دنهد رد رپ ی نآ دنترسه ارت عقاو ری ت یاره
جراد ی ار اب ماظن شزرا ی م درو لوبق دود بطنم ، دنزاس . م ی ناز
قابطنا عقاو ی ت یاه جراد ی اب مارظن رشزرا ی داررفا ترسا هرك
راگزاس ی یاه دارفا ار ب تیعقاو نيا ه صصشم اه
م ی ؛دزارس هرب
نيا ترت ی ب هك رگا نيا قابطنا ات دح یيلااب لصاح ،دورش دررف
ضو دوجوم ار لباق لوبق هتسناد و اب نآ لماعت درهاودرارقرب درك
. رد غ ی ر نيا
،تروص زاسان ی م ی نا دررف و طياررش ب ی رنور ی
هب دوجو دهاود دمآ . رد نچ ی ن عضو یت ی
، دررف نارهاود غت
ریی ر
دضو دوجوم دهاود دوب . رد شنك یاه عمج ی ن ی
،ز ضو نيدب
لاونم تسا . رد هصرع هعماج رم ی ناورت زا شزرا یاره رعمج ی
تبحص درك
( ،یراس و یقوثو 3135
: 30 ).
رگا هچ نيا شزرا اه هب رورط لرماك و اررب ی هرمه داررفا
هعماج ناسکي ن ی
،تس اما برلغا نآ اره اررب ی كا هرعماج تريرث
شزرا کرتشم بوسحم م
ی دنوش و لارصا هرب هطرساو رمه ی ن
شزرا یاه کرتشم تسا هك م ی ناورت زا شزرا یاره عارمتجا ی
هب ناونع کي دوجو قح ی ق ی تبحص درك . رد نريا هرصرع ن ری ز
گنهامه ی و قابطنا شزرا یاه کرتشم عمج ی اب قاو ع ری ت یاره
بی نور ی حرطم تسا . نانچ هچ نيا قابطنا دوجو هترشادن ترسا
اي زا ب ی ن
،دورب اب عمج ی هجاوم هاورد ی م دورب هرك ارب عقاو ری ت
بی نور ی هعماج رد نآ هزوح صاد ب ی هناگ هدش و ناهاود غت ریی ر
ضو دوجوم دنتسه . نآ هزوح صاد نکمم تسا رد ره کري
زا شصب یاه گنهرف ی
، عامتجا ی و اي داصتقا ی ا تس . هب ترابع
،رگيد م ی ناوت تفگ لماوع زارسان رد رره کري زا هزورح یاره
گنهرف ی
، عامتجا ی اي دارصتقا ی رم ی درنناوت قاربطنا رب ی ن مارظن
شزرا ی داررفا عقاو ری ت جرارد ی هرعماج ار زا رب ی ن هدررب و هرب
لکش گ ی ر ی نارگن و هدیچیپ لئاسم هدننك
زا ورس ی داررفا ررجنم
دنوررش
( ،یراررس و یقوررثو 3135
: 30
. )
یررکي زا لئاررسم هدرریچیپ و
نارگن هدننك هرك هرجوت یرایرسب زا رققحم ا
،ن هرعماج ،نارسانش
مرررج
،ناررسانش ناور
ناررسانش و ررصصصتم ا ن روررما ار هررب دوررد
فورطعم هترشاد
،تررسا عورضوم نارناوجون یراررکهزب تررسا
.
یاهرامآ راشتنا هتفاي ناشن یم دهد هك رلع ی مرغر دوربهب رضو
یگدررنز و یتررشیعم و
ررلع ی مررغر دارريدزا اررسسوم ت یهاررفر و
تامدد
،یعامتجا رد
رثكا یاهروشك نارهج
اررج ي م یبارکترا
ناناوجون اب
تعرس و گنهآ ور هب یدشر شيازفا هتفاي ترسا .
هدع یا دايدزا مرج ار زا تاصاصتدا ماوج
ندمتم هتسناد درنا
و دندقتعم هك رشب هرب نارمه تعررس هرك هرب یورس یرقرت و
تفرشیپ و لماکت یتعنرص و یدارم شیرپ یرم دور رب ه تمرس
یراررکهبت و
نوناررق ینکررش ور یررم دروآ
( تواصررس
، 3111 : 11
.)
مرج سانش نا و هعماج رسانش نا شيادریپ عورنا اررج ي م یبارکترا
شقن یسررب شناد نیب رد مسیلادنو رد یعامتجا یگناگیب
دزي رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ 1
ناررناوجون ار
لوررلعم یلماوررع ررریظن هعررسوت یناررهگان
، يانررص
تعسو و شرتسگ ریغ یلوصا
،اهرهش دروردرب لرلم و ماورقا
،نوگانوگ مهرد
نتصير و زا مه یگدیشاپ هداوناد
،اره ترسس
ندش هياپ یقلادا یاه و
لماوع رگيد یم دنناد
( ،یلكوت و یرتنلاك
3115
. )
« لادنو ی مررس » رد تررغل هررب یاررنعم ررره و رررم رربلط ی
یرهررشدض و
رصت رري ب لاوررما موررمع ی یررصوصد و تررسا
( نسحم ی ربت ري
،یز 55:3111
.)
هب ترابع د ي
،رگ لادنو ی مس هرب یارنعم
رصت ي ب لرتنك هدشن شا یا و رارثآ رگنهرف ی شزراارب ري ا لاورما
مومع یصوصد و ی تسا
هك عون ی ان ب ه ه یراجن عارمتجا ی هرب
باسح یم آ ري د . لادنو ی مرس ار یرم ناورت رد هررمز تارفارحنا و
یراکهزب یاه
ماوج دج ي د هتسد یدرنب دررك . هرب مرعز ربوره
( )1991
و نرررسنیکليو (
)1991
نایرررصع نوزرررفازور
نارررسنا
یلع صوصصلا لرسن
ناورج رد رربارب تلایرمحت یعارمتجا
و
وكرس رگب ینوریب نیبم ساسحا فاحجا و یگدرنامرد و
مشد
و یرگشادرپ نانآ
تسا . زا نيا ور مسیلادنو یرضرم
رورهظون
و نردم و سکع یلمعلا هنامصد و هنیك هرنازوت هررب یرردرب زا
،روص اهراشف و فاحجا یاه ینوریب و یعامتجا تسا
( نرسحم ی
ربت ي ز
،ی 3133 : 331 - 334
.)
لادنو ی
3مس ي ا یراکبارد ي
ىک زا عاورنا
زا یشان هك تسا ناناوجون یراکهزب غت
یی تار رس ي عامتجا ی
،
دشر مورنآ ی و ارمت ي تلا نوزرفازور نارسنا
و ماركان ی یو رد
سر ی ند هب ا ي ن ارمت ي تلا ترسا و مارگمه ارب درشر و هعرسوت
هدزباتش رهش و ینورد ندش گنهرف شنرهش ی ىن رد رب ی ن رماوج
تررسا هدررمآ دوررجو هررب بررلتصم ساررسحا
زا بدود ی گناررگ ی
،
،فاحجا مشد و یرفنت هك نآ اه تبسن هرب عارمتجا و رحم ی ط
ناشفارطا دنراد
هك دود ب ی نا هدننك بعض و للاتردا یرارجنه
رد راتداس گنهرف ی و عامتجا ی هعماج سا ت
( یدمحم ،داربآ نلابلب
3114 : 1
روشك)
ام زا رظن ینرس کري رورشك ناورج بورسحم
یم دوش و اب لید میرظع نارناوج و نارناوجون ور
هرب ر و ترسا
،
یهيدب تسا نانچ هچ نيا یورین میظع و ايوپ رد ریسم تسرد
تياده هدش و دروم هدافتسا رارق
،دنریگ یتصرف رایسب شزرااب
یارب هعماج هب باسح یم دنيآ و نانچ هچ هجوت مزلا هرب نارنآ
دوشن و نيا یورین میرظع هرب هرهاریب هدیرشك دورش یرم درناوت
1Vandalism
یديدهت یارب روشك دادملق ددرگ . وجون نانا و نارناوج شرصب
مهم و اپ ي ه ا ی امرس ي ه ناسنا ی ره هعماج هب باسح م ی آي دن و رد
رع ی ن لاررح ررب ی ش رررت زا اررس ي ر هورررگ یارره هررعماج رد رررعم
راکهزب ی و هزب د ي گد ی رارق دنراد
( یبجر ،روپ 3115 : 33
.)
یارهراتفر یترسیلادنو
رد هوررگ اره ی برلتصم ینرس
و
یعامتجا هب عوقو یم هك ددنویپ یکي
زا ن هنوم اه ی لرباق هرجوت
نآ یارهراتفر یترسیلادنو
نارناوجون ترسا
. هرعلاطم تریمها
یاهراتفر یتسیلادنو
هورگ ینس کدوك و ناوجون زا نآ ترهج
تسا هك و لماوع هشير اه ی نريا ارهراتفر رد طیرحم ،نورماریپ
دننام هناد و هسردم ناهن تسا و رد اهراتفر نريا
نینرس لرباق
حلاصا و هب درگ
؛دنتسه اما رد ترورص یرب یهجورت هرنيداهن و
زورب بجوم تلالاتدا
یتیصصش یم
دوش و یاهدمایپ یرتآ
نآ
رد عامتجا روهظ دهاود درك .
نیلوا دارهن و نامزارس یمرسر هرك کدورك ارب نآ رد هرود
یگدنز شا یم درودرب درنك
هرسردم ترسا . هرسردم لرماع اري
یرازگراك تسا
هك
ًامسر زا یوس هعماج هرب بظوم یعارمتجا
ندرك جون ناناو رد هنیمز تراهم اه و شزرا اه ی یرصاد هدرش
تسا یناوتان .
ماظن یرشزرا رد یرنورد ندررك مارظن یرشزرا و
یاهراجنه
،هعماج ببس یم دوش . هعماج یريذپ درف هرب یورس
ینکشراجنه و
یرب یرشزرا مارظن یعارمتجا هرك
رد نآ یگدرنز
یم دنك قوس هداد دوش . یارقلا شزرا اره و یارهراجنه دوررطم
هعماج زا یوس مهان ناراگزومآ
،اون مهارف ندرك هنیمز تيوضع
شناد زومآ رد هورگ اه ی اونمهان هب هژيو نلااسگرزب هورگ رد
نيا
،طیحم مهارف ندمآ هنیمز تلالاتدا یناور
درف رب رثا یارهراتفر
حیحصان یایلوا هسردم و گنا هزب رارك ندرورد ررب ررثا شیرپ
یرواد اره ی نارارگزومآ شرناد اري
نازورمآ دورد ببرس زوررب
یاهراتفر
،مجاهت درننام : هدرنك یرارك یور ،سرادرم ترکمین
ندیشك چگ اي راكدود رب یور
،راويد هراپ ندرك روت لاربیلاو و
...
فرح نتشون اه
ی کیكر و تشز رب یور رد تسد یيوش اه
و بیثك ندرك تلاوتراويد اه
و یم ...
دوش
( یفر ،روپ 3133 : 134 .)
یراکبارد اره
یي هرك زا یورس رناد ش نازورمآ رد تاعارس
یشزومآ رب یور لياسو و تاناکما هسردم تروص یرم ،درریگ
ببرس هدورسرف نامتدارس ندرش سرادرم
و ليارسو یرشزومآ
4 شهوژپ
یعامتجا مظن و تینما یدربهار یاه لاس ،
مجنپ یپایپ هرامش ، 31
هرامش ، ناتسبات ،مود 3131
یم دوش و طیحم یيابيزان ار هب دوجو یم دروآ دود هك ديزم ررب
تلع یم دوش و نازریم یارهراکبارد شرناد
نازورمآ ار شيازرفا
یم دهد
.
اهراتفر اب ریثأت یفنم رب ور هیح شناد
،نازومآ حطس یگدامآ
و یریگداي نانآ ار یم نیياپ دروآ و دنيارف یهدداي و یریگداي ار
رد سرادم هب وحن رایسب یعیسو زا یلوصا تلاح راد
یم دنك
هب و نآ هبنج یرابجا و ريذپانزيرگ یم
دشصب راثآ و يارتن نريا
یاهراتفر بيرصت
هنارگ هن اهنت نوناك هداوناد ار ديدهت م ی
،دنك
هکلب رب تملاس و هعماج تینما ریثأت
یفنم دهاود تشاذگ
.
نآ زا رگيد یوس زا یاهرهرش هلمج زا دزي رهش هك یياج
یم باسح هب یصيرات ررب یرارگداي نترشون و یسيونراويد ديآ
مهاررف ار یصيرارت و یلم راثآ بيرصت هنیمز یصيرات راثآ یور تسا هدرك .
لرتنك یاهداهن شزورمآ و هدرننك
رنهد یارهراتفر هد
و نتررشاذگ مارررتحا و دراد ریثأررت هدرريدپ نرريا رررب یعاررمتجا یمن یقلت شزرا ینيد و یلم یاهانب تشادساپ یورس زا ؛دوش
هرشدد و یرارگداي رد نتسناد شزرا دض و حیبقت ،رگيد راد
یرمن راررق يوررت و دریكأت درورم رارثآ نيا ندرك هرب و درریگ
،دنتسه ندش یعامتجا لاح رد هك ینارگشنك شزومآ
مزلا یاه
هداد اهانب نيا تشادساپ یگنوگچ یارب یمن
دوش . ررما ناریلوتم
یاررب مزلا هرنیمز یرلم و یصيرات راثآ رب ندرکن تراظن اب مه یرم مهارف ار یصيرات راثآ و اهانب نيا بيرصت درننك
. فررط زا
بیسآ زا یریگولج مدع رگيد ببرس یمورمع یارهانب هرب ندز
رد راتفر نيا ندش هنيداهن ترورص هرب و هدرش نارناوجون نیب
نآ نیب رد یلومعم یرما یم ادیپ عویش اه
نآ لاربند هرب و درنك
دراد یرپ رد ار هرسردم لاورما و زبس یاضف بيرصت
( ،ترصبون
3135 : 504
.)
هنافساتم لئارسم درشر و رصصش ی ت نارناوجون رد
اي نار رتمك دروم هجوت رارق رم ی گ ری در و هرب صورصد هرجوت
كدنا ی هب ر ي هش و للع نا تافارح نارناوجون رد
هرعماج لوذربم
هدش تسا ا ي ن سررب ی هب روظنم تسد ی با ی هب تاعلاطا قد
ری
، رد
مز ی هن ریثأت بی گناگ یعامتجا ی ررب
نیرب رد مرسیلادنو نارناوجون
ماجنا هدش تسا . هب روط لك ی هاگن ،ریمع هرب رسم أ هل ب ی گنارگ ی
یعامتجا رتمك
تروص هتفرگ ترسا ا ري ن رد لارح ی ترسا هرك
موزل سررب ی ا ي ن موهفم رد هزوح تافارحنا نارناوجون
رب ی ش زا پی
ش مزلا هب رظن رم ی درسر . رارمآ و مارقرا وربرم هرب یایرشا
بيرصت هدش رد هزوح یاه ،برلتصم هرب
یبورد نارشن درنهد ه
هرتسگ و عونت بیسآ یياه تسا هك ررب شرصب یاره ،تامدرد
طیحم
،تسيز
،شزومآ ترشادهب و
تاحيرفت دراو
یم دورش و
ره هزور رد نيا ماوج تسا یراج .
رد نارود دريدج عرسوت ه
ررعماج ه نردررم
ًاررصوصد اهرهررش
یتلاوررحت رد
یاهراتداررس
یعامتجا و
طباور و تابسانم یعمج هب دوجو هدروآ هك یمامت
تانوئش یگدنز یدرف و یعامتجا ار رثأتم هتدارس تررسا . رد
یایند زوررما طرباور نارسنا اره رد ررعم ررییغت و لورحت و
یگدیچیپ هدنيازف
راررق د درا . ندمت ینیشام زورما هك هرب لاربند
،دود هعسوت یاهرهش
،یتعنص دارجيا تلاررحم ررپ
،تریعمج
رییغت یگدنز هداس یميدق و ليدبت نآ هب کي یگدنز رپ لمجت
و هدیچیپ ینتبم رب طباور یمسر و یب حور ار هرب ناغمرا هدروآ
هررك اررب یرريارگدرف
، رررفم تررباقر
،هناتصررسرس لررقع
،یرريارگ
یگتصیمآرد نس
ت یاه هنهك و
،ون بیعضت ماجسنا و یگتسبمه
،یعامتجا تسکش
اه و هدررقع یاره یرناور ینارهنپ و ا م لاری و
یاهوزرآ بوكرس
هدش و ديدشت ساسحا یگدنامرد یناوتان
و
فاحجا هارمه هدوب
،تسا یپ ا دم ررگيد نآ نایرصع نوزرفازور
ناسنا اه یلع صوصصلا لسن
،ناوج رد ربارب تایعقاو یعامتجا
و ورین یاه رگبوكرس ینوریب
تسا
( ،یدمحم و یحتف 3130
: 313
.)
یکي زا مهم نيرت بیسآ یاه هك هب ورملق نهذ رشب ،رلعت دراد
و همه یژولوئديا یاه
خيرات هب یوحن اب نآ تسد هرب ناربيرگ
هدوب
،دنا سم أ هل یگناگیب و روص نآ ترسا هرب دررف هرك ینارمز
این باسح هب هعماج رد شصبرثا و مهم لماع ناونع تحاران دي
یم ینابصع و دوش
. یب و یدرسلد وررگ و داررفا یيارنتعا
ه یاره
ترحت یعارمتجا بلتصم یگنارگیب ریثأرت
ببرس رد یگدننکرش
یاهدرنيآرف هرب تبرسن هرعماج داررفا و هدش یعامتجا راتداس و هدرنيآ هرب تبرسن یدریماان یرارمیب راچد و نیبدب یعامتجا تجا ابترا هنوگره زا رود هب یعامتجا یاوزنا یرم یعام
دنورش
یرم تمورصد سارسحا هرعماج هرب تبرسن هك یدرف اذل درنك
ندیرسر اي و شدود یناور یاهزاین یاضرا یارب دراد لامتحا درنزب بريرصت هب تسد شفادها هب .
تم أ هنافرس لئارسم درشر و
صصش ی ت ناناوجون ناناوج و
رد ا ي نار رتمك دروم هرجوت راررق
شقن یسررب شناد نیب رد مسیلادنو رد یعامتجا یگناگیب
دزي رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ 1
م ی گ ی در و هب صوصد هجوت
كدنا ی هب ر ي هش و للع تارفارحنا
ناناوجون رد
هعماج لوذبم هدش ترسا
( ،یبيارن و ینامیلرس 3133
:
33
.)
اذل ا ي ن سررب ی هب روظنم تسد ی با ی هرب تارعلاطا قد
ری
، رد
مز ی هن شقن بی گناگ یعامتجا ی رب
شناد نیب رد مسیلادنو نازومآ
رهش دزي ماجنا هدش تسا . هب روط لك ی هاگن ،ریمع هرب رسم أ هل
بی گناگ ی یعامتجا رتمك
ترورص هرتفرگ
ترسا ا ري ن رد لارح ی
تسا هك موزل سررب ی ا ي ن موهفم رد هزوح تافارحنا ناناوجون
بی ش زا پ ی ش مزلا هب رظن م ی دسر . رد نريا هرلاقم یعرس هدرش
تسا هب لاؤس ليذ خساپ هداد دوش : ايآ یگنارگیب یعارمتجا
رد
مسیلادنو شرناد نیب رد
شرقن ناترسریبد و یيارمنهار نازورمآ
؟دراد
قيقحت فادها ت یب شقن نییع مسیلادنو نازیم رد یتردق
یب شقن نییعت مسیلادنو نازیم رد یراجنه
یب شقن نییعت مسیلادنو نازیم رد یيانعم
مسیلادنو نازیم رد یعامتجا یاوزنا شقن نییعت مسیلادنو نازیم رد رفنت ساسحا شقن نییعت هنیمز یاهریغتم و مسیلادنو نازیم هطبار ندرك صصشم یا
قحت هنيشيپ قي
یكز ( 3111 ) ناريا رد راب نیلوا یارب لدرم و رازربا نورمزآ هب
رووره و ارسابوك ،یدم یرظن (
3333 ) ترسا هرتدادرپ .
لدرم
روبزم هزادنا و شجنس هب نپ داعبا نامزمه یریگ
یگنارگیب هناگ
( زا و یعارمتجا طرباور زا ،هداوناد زا ،راك زا ،دود زا یگناگیب
یعامتجا یاهداهن )
لاکرشا نینچمه و (
مررف یاره ) هرناگراهچ
یگناگیب ( یرب سارسحا یرب سارسحا ،یتردرق
سارسحا ،یگرشير
چوپ ارگ ي یب ساسحا و ی رطاصم
یگ ) یم دزادرپ . هتفاي شهوژرپ یاه
لدرم یررظن لریلحت صوصدرد داد نارشن
نازریم نيرترشیب هرك
یگناررگیب هرب صارصتدا مود و لوا برتارم رد نارناوج یگناگیب متجا یاهداهن هب تبسن ناناوج هررك دنتسه یعامتجا طباور و یعا
هترشاد راررق یعارمتجا راتدارس نلارك حطرس رد قوف عوضوم ود تسا . رد نارررناوج یگنارررگیب هررررمن نيرترررشیب نآرررب هولاع یرب لاکرشا هرررب صارررصتدا ،مود و لوا بررتارم
و یگرطارصم
ارگچوپ ي تسا هتشاد ی .
ینب ،یردان یريرح و همطاف
یرربكا ( 3111 ) داد نارشن درن
لدرم زا یریسفت ياتن ررب لاد یرسنايراووك یراتدارس یزارس
یرب و یگنارگیب یارهریغتم نیرب رادارنعم ابترا دوجو یتوارفت
تسا یعامتجا .
یرنب شهوژرپ زا لصاح هجیتن یلورسر و هرمطاف
( 3130 )
یرنعم هطبار داد ناشن ،یعارمتجا دارمتعا یارهریغتم نیرب یراد
وجو یعامتجا یگناگیب اب یعامتجا تياضر دراد د
.
تفتلم ،یوبن و
نایتارب ( 3130 ) یارهریغتم هك دنداد ناشن
یعامتجا هاگياپ -
شناد تیعضو و یداصتقا رادانعم هطبار زومآ
هترشاد یترسیلادنو رارتفر ریغتم اب یسوکعم و یارهریغتم و درنا
نيدلاو یراگزاسان ،هسردم رد هیبنت ،بابان ناتسود اب ترشاعم قترسم هرطبار یگناگیب دود زا و یترسیلادنو یارهراتفر ارب یمی
هتشاد دنا . اههتفاي ی ژپ و شه نارريزيزع (
3130 ) داد ناررشن ریغتم هك
اگياپ ا ه یعامتج - ا اصتق ،ید یگناگیب ا یعامتج را ، ابت مه اب
دم ر هس ،یا ،لعت و یگتسویپ و
وناد دعب را ت نيرتشیب أ
ریث رد ار
رب ر زو اتف ر اه و ی دن ا یتسیل دراد .
یدمحم و یحتف (
3130 ) هوژپ رد هرجیتن نيا هب دود ش
شیرب ناررسپ هك دندیسر ترسد یترسیلادنو یارهراتفر هرب ررت
یم هداوناد نادنزرف رد هديدپ نيا و دننز نیياپ حطس یاه
زا ررت
هررهب و یعامتجا و یداصتقا رظن ،یرهرش تلایهرست زا یدرنم
ياش تسا رت . بريرصت یارهراتفر نینچمه ررگناريو و هرنايارگ
نویپ مدع و یگديرب زا یشان یگنارگیب و یرهش هعماج اب درف د
تسا یعامتجا .
یردرریح شهوژررپ ياررتن رهماررسراپ و
( 3133 ) داد ناررشن
تیررسنج لماررش ،لقتررسم یاررهریغتم اررب مررسیلادنو هررطبار شررناد شررناد یلیررصحت تیعررضو ،نازوررمآ هاررگياپ ،نازوررمآ
یعامتجا - شناد ابترا ،دارفا یداصتقا ،راکهزب دارفا اب نازومآ
یب ساسحا ا ،یتردق
یب ساسح تریمورحم سارسحا ،یراجنه
ینعم یعامتجا یاوزنا ساسحا و یبسن تسا هدوب راد
.
یدررمحا ،یدرررفریم و
هاوررصکین (
3133 ) هررجیتن نرريا هررب
5 شهوژپ
یعامتجا مظن و تینما یدربهار یاه لاس ،
مجنپ یپایپ هرامش ، 31
هرامش ، ناتسبات ،مود 3131
یعارمتجا هاگياپ یاهریغتم اب مسیلادنو هب شيارگ هك دندیسر -
یداصتقا هعماج و نس ، هطبار یريذپ
انعم ریغتم یلو ،دراد یراد
تیسنج و هب شيارگ اب مسیلادن
هطبار درادن یرادانعم .
یعوررشد و یرركز (
3135 ) تملاررس نیررب دررنداد ناررشن
هرطبار اهریغتم رياس فلادرب یعامتجا یگناگیب و یعامتجا یا
ترسا رارررقرب سورکعم و رادارنعم .
یگناررگیب رریغتم (
45 / 0 - ) ،
یعارمتجا دامتعا (
15 / 0 ) یعارمتجا یتارقبط راتدارس ، (
31 / 0 ) ،
سم ؤ تیلو یعامتجا یريذپ (
31 / 0 ) یعارمتجا درهعت ، (
30 / 0 ) و
ترجاررهم (
03 / 0 ) هتررسناوت دررنا 51 تملاررس تارررییغت دررصرد
دننك نییبت ار ناهفصا نادنورهش یعامتجا .
3تيان
، شوپش و نویرسرپ (5
)1974
رد رقیقحت ی نريا هرب
دندیسر هجیتن هك
یگناگیب یعامتجا هب
روط لباق هظحلام یا اب
هدافتسا زا عاونا یرام ارناوج هرطبار دراد . یتيارضران زا
دارهن و
،نوناق
،تموکح اودزا
و قلادا راك هب ناونع مهم نيرت دارعبا
بت یرری ن هررطبار ررب ی ن زا دوررد ب ی گناررگ ی و راررکهزب ی ناررناوجون
یگناگیب یعامتجا دندوب هك ررب هدافترسا داررفا زا یرارم ارناوج
راذگرثا دندوب .
ي هتفا یاه شهوژپ و ي نوسل و ه یل
1ی ( )1986
ناشن داد هرك
نارسپ 31 ات 33 لاس ب ی رتش بکترم لامعا لادنو ی تس ی یم دوش .
اي ن دارفا
،عتم هب هداوناد یياه اب عمج ی ت لااب و اراد ی ارگ ي ش
دش ي د هب راکبارد ی رد لداد هورگ ی هرك نادرب ،رلعت ،درنراد
دنتسه و هب ناوق ی ن و تاررقم عامتجا ی اپ ي دنب ی درنرادن . ارتن ي
شهوژپ ل ی
4تراگ ( )1988
ناشن داد ره هرچ داررفا رصحت ی تلا
اپ یي ن رت ی هتشاد دنا و رتمك رد رورما رگنهرف ی تكرارشم درننك
بی رتش هب رصت ي ب لاوما مومع ی و رصوصد ی ور ی یرم درنروآ .
ي نع ی اب ازفا ي ش حطس صحت ی تلا دصرد گرد ی ر ندش رد لامعا
لادنو ی تس ی شهاك یم ي دبا .
،یقحت
1لبير ( )2003
یم ناشن شناد دهد رد هرك ینازومآ
هداوناد م ،هتفشآ یاه یب ،دبتس
یشاپورف و توافت یگدرنز هدرش
یم یفنم ،دننك یب ،راگزاسان ،ارگ
دنتسه رگشادرپ و ابضنا (
هرب
1Knight
2 Shethos & Precision
3 Wisin & Healy
4 Lygart
5Ribble
،رقحا زا لقن 3111
.)
اتست و نايار شهوژپ (5
)2005
ناكدوك یراکهزب نوماریپ
یب دروم هك یناكدوك هك داد ناشن ناناوجون و نيدرلاو یهجورت
یم رارق ترسد رترشیب دنترسه یوزرنم و دنریگ یرارکهزب هرب
یم دننز . ناراکمه و لاودلاك (3
)2006
دندیسر هجیتن نيا هب یشهوژپ رد
هرب ریثأرت نيدرلاو و هداونارد نیب هطبار هك شياررگ رد یيازرس
دراد یراکهزب عاونا هب ناناوج .
رگيدرکي اب دارفا ابترا هچ ره
رتشیب تسا یم رتمك هناراکهزب لامعا هب شيارگ دوش
.
یسوم هداز ( )2010
د هرك دیرسر هرجیتن نريا هب یقیقحت ر
یراکبارد نازیم رظن زا نارسپ و نارتدد نیب یرادانعم توافت دراد دوجو .
ارب یرادارنعم و تربثم ابترا یراکبارد نینچمه
یرب سارسحا ،یعامتجا یگناگیب هرچ رره یرنعي دراد یتلادرع
یم شيازفا یراکبارد دباي شيازفا یعامتجا یگناگیب دباي
.
س و ازدلي ،یقحت یبلاکلی
(1
)2014
یور ررب هریكرت رد هك 313
درش مارجنا کناب نادنمراك زا رفن
، زا یتدانرش درعب داد نارشن
یب رب تبثم رثا ینامزاس ینیبدب دراد یعامتجا یاوزنا و یيانعم
.
سارسحا درباي شيازرفا کرناب نادنمراك نیب رد ینیبدب هچ ره یب یرم رترشیب زرین یعارمتجا یاوزنا و یيانعم دورش
. نیرنچمه
ینادرنچ ریثأت یعامتجا یگناگیب رد تیعقوم و دمآرد ،تیسنج درادن . یگنارگیب نازریم رظن زا راك هقباس و نس رظن زا دارفا اما
دنتسه توافتم .
یرسررب دروم هنومن مجح و دادعت رظن زا رضاح شهوژپ ماج تسا دود نیشیپ تاقیقحت زا رت .
و یيارمنهار رطقم ود
روم تیسنج کیکفت اب ناتسریبد تسا هتفرگ رارق یسررب د
. رد
،هدرش مارجنا عوضوم نيا هرابرد ناريا رد نونكات هك یتاقیقحت ب و یرظن مکحم هناوتشپ اب ،یمع یشهوژپ یلاد یاج ه
هژريو
تسا هدوب یلاد دزي رد .
لرلع هرب صارد رورط هرب ، رقاو رد
هنیمز طقم ود نیب رد نآ اب طبترم لماوع و مسیلادنو زورب زاس
امنهار یلیصحت ترسا هدرشن هرتدادرپ ناتسریبد و یي
. ارب اذرل
هب هجوت هدرش رركذ برلاطم هرنیمز رد یرقیقحت مارجنا
رسم أل ه
6 Ryan & Testa
7Caldwella & et al.
8 Yildiza & Saylikayb
شقن یسررب شناد نیب رد مسیلادنو رد یعامتجا یگناگیب
دزي رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ 3
مسیلادنو یعامتجا یم رظن هب یرورض دزي رد
دیسر .
يعامتجا يگناگيب يرظن ينابم و يتسيچ مهم رت ي ن امرس هي ره
،هعماج ن ی ور ی ناسنا ی نآ هرعماج ترسا و
رد ب ی ن ن ی اهور ی ناسنا ی
، نی ارهور ی ناوج ي ک ی زا امررس ي ه یاره
سب ی را مهم قلت ی م ی دوش هك یم دررنناوت ررسم ی اهر ی ،شهوژررپ
ارقترا و پ ی تفرش کري رورشك ار هرب تعررس یرط درننك و رد
ترورص ی هرك مز ی هرن اه ی وپ ي ار یي و بادارش ی نآ مهاررف ،دورشن
م ی دنناوت تكلاف و تكلاه کي تلم ي ا هعماج ار مرقر درننزب .
رپ س ررگا مز ی هررن و رسب اهرت ی مزلا اررب ی وپ ري ا یي
، بادارش ی و
تیقلاد ا ي ن رشق مرهم مهاررف دورشن و پ ی اهدرنو ی مزلا ررب ی ن
نآ اه و عامتجا رارقرب
،دوشن هب لامتحا ز ري دا نآ اره ار ارب کري
بی رام ی و هلأسم مهم عامتجا ی هب مان ب ی گناگ ی عامتجا ی هرجاوم
م ی دنك
( فوت ی ق ی نا رف و سح ین ی
، 3133 : 41
بی .)
گناگ ی و داعبا آ ن ظن ی رر
ب ی تردق ی
، ب ی انعم یي
، ب ی راجنه ی
، اوزنا و ي رفنت ساسحا ک
ی زا
دپ ي هدر اه ی عامتجا ی تسا هك رد ب ی رتش گنهرف هررب اره رلزنم ه
سم کي أ هل عارمتجا ی هتدانرش هدرش ترسا
( ینب ،یلورسر و هرمطاف
3130 : 5
.)
موررهفم ب ی گناررگ ی موررهفم ی تررسا هررك ب ی رتررش هرربنج
هراعترسا ا ی دراد . اي ن هملك رد هعماج رسانش ی ب ی رترش هرب رنعم ی
وقس لوصا و مدع هظحلام لوصا و زاوم ي ن هب رارك رم ی دور
( نابر ی و راصنا ی
، 3114 : 41
. )
بی گنارگ ی دارعبا رفلتصم ی زا هررلمج
بی گنارررگ ی ررگنهرف ی
، بی گناررگ ی زا
،راررك ب ی گناررگ ی س ی ررسا ی و
بی گنارگ ی عارمتجا ی دراد . رد م ی نار دارعبا بررلتصم ب
ی گنارگ ی
،
هب رظن م ی سر د هك ب ی گناگ ی عامتجا ی
، دومن ب ی رتررش ی دراد . رد
بی گنارگ ی عارمتجا ی هرب هرطبار ربناجود ه م ری نا دررف و هرعماج
هجوت م ی دوش و رب ي گد ی زا اهراجنه ی رگنهرف ی و لارصفنا ي ار
ادج یي زا د ي رگ نامدرم م رو د رظن تسا . بی گناررگ ی عاررمتجا ی
عورن ی سارسحا
،لارصفنا ادرج
یي و نترشادن پ ی درنو رنهذ ی و
ع ین ی م ی نا درف و هعماج ( اهداهن و اهراتداس ی عارمتجا ی ظن ی رر
،هداونارد بهذم
و ...
) تسا
( نسحم ی ربت ي ز ی
، 3135 : 35 .)
سم أ هرب داررفا رد عامتجا زا یگناگیب و دود زا یگناگیب هل
هبان زا یرایسب هك دراد تیمها یدح یراجنه
ك و اه یور یاه
اهراتفر ،دایتعا ،یشكدود هلمج زا یعامتجا و ررطدرپ ی
...
ارب درنراد هرطبار یعارمتجا یگناگیب
( ،هدوترس 3111 : 33
.)
بی گنارگ ی
بجوم بقوت ر دش و وپ يا یي گنهرف
،ی زا مه شاپ ی گد ی تداس
عامتجا
،ی ءوس ماجسنا عامتجا ی و ..
. م ی ددرگ مه ا ي ن دراورم
موادت ح ی تا هعماج ار هب رطد یم دنزادنا . ري ک هرعماج ب ی هرناگ
هررك رد نآ ماررظن شنررك عاررمتجا ی لررتصم تررسا دارررفا راررچد
ب ی تردق ی هدش دنا
، اد ي هر اه ی دهعت و ماجسنا عامتجا ی کرچوك
،هدش دارفا زج هب فانم درف ی رکف یمن دننك
، جوت ی ه ا ري ن اررب ی
گدنز ی و لمع دود درادن و راچد ب ی راز ی گنهرف ی هدرش درنا و
ه ی هاگچ هب هعسوت یمن دنسر
( نیسح و هداز ناراکمه ، 3130 : 353 .)
د یگناررگیب ،لاررصفنا یاررنعم هررب ماررع و یررسو یررفيرعت ر
ینهذ دنویپ مدع و یيادج (
یتدانش ) ینیع و ( یشنك ) درف نیب
وا نوررماریپ طیررحم و (
ناررسنا ،هررعماج یررنعي ،رررگيد یارره
راتداس دود و یعامتجا یاه )
تسا
( ،یكز 3111 : 53 .)
یب ساسحا یعون نیبم یگناگیب زا رفنت ساسحا و یتردق
مدرم و دود تسا
رسینك هك سرکع ار نآ نوت بريرعت یرلمعلا
یم و یعارمتجا یاهرارشف ،یرعمج یارهرفنت هب تبسن هك دنك
نايز یم زاربا یصيرات یاه نريا زا یردرب نآ لاربند هرب و دوش
ار یرصصشم ریرسم و هدرش دورد هعماج درط هب ليامتم دارفا یم لیکشت دود یارب دنهد
( Mohseni Tabrizi, 2004:133 .)
عورن ار یعارمتجا یگناگیب ناریب یتیعرضو اري سارسحا ی
یم لاکشا هب هعماج و نارگيد ،دود اب هطبار رد درف ره هك دنك
یب ساسحا ینوگانوگ یب ساسحا ،یتردق
یب ،یراجنه ،یيارنعم
،یعارمتجا یاوزرنا یرم هرناگیب دورد زا ررفنت سارسحا
دورش
(
Seeman, 1959:783
) .
ا اسﺣ س يب دﻗ ر
3يت : ساسحا مدع لرتنك رورما یرصصش
اي داورح ا یعارمتج (
Gaski & Ray, 2001
.) تراربع ترسا زا
لامتحا ي ا راظتنا درف تبسن هب ب ی رت أث ی ر ی لرمع ورد ي ش و ري ا
روصت ا ي ن هك راتفر وا رداق هب
،قحت اتن ي دروم راظتنا درهاوصن
دوب و وا ار هب فده ی هك رد رظن دراد قوس درهاوصن داد
. نمیس
دقتعم ا تس هك ا ني وهفم م زا یگناگیب شیب زا وص ر د ي رگ نآ
رد دا ایب ت رصاعم اك ر رب د دراد
( نررسحم ی ربت رري ز ی یررتمحر و
، 3113 :
344 ) .
1 Powerlessness
1 شهوژپ
یعامتجا مظن و تینما یدربهار یاه لاس ،
مجنپ یپایپ هرامش ، 31
هرامش ، ناتسبات ،مود 3131
ا ساسﺣ ب ي انعم
3يي : مود ی ن دربراك هدمع موهفم ب ی گنارگ ی
ار یم ناوت اب ناونع ب ی انعم یي رعت ي ب درك . ،یگناگیب هفلؤم نيا
رتفینیف ادآ هاگديد زا ماهلا اب ترورص نريا هرب نمیس نيولم و5
هك تسا هدش بيرعت :
ب ی تسا یگناگیب یعون ،دارفا رد یيانعم
ردارق و هدش یلدود و کش و ماهبا یعون راچد دارفا اي درف هك شیرپ ار ناررگيد و دورد راتفر یاهدمایپ و ياتن دنتسین یرنیب
دننك . نيا رد ديدرت یترابع هب رد حررطم یاهرایعم دروم رد هك
ترشادن داقتعا اي و هتشاد داقتعا یزیچ هچ هب ،هعماج حطس ه
درنا
(Finifter, 1979:390)
.
ساسﺣا ب ي راجنه
1ي : موس ی ن موهفم زا ب ی گناگ ی
، سابتقا ی
تسا زا صوت ی ب كرود ی م هرابرد مونآ ی و هب ارش ي ط ب ی راجنه ی
هراررشا دراد (
Hayden & et al., 2008
) . رد دربراررك تنررس ی
،
ب ی رارجنه ی ترللاد ررب عرضو یت ی دراد هرك رد نآ ارهراجنه ی
عامتجا ی هك راتفر درف ی ر ا ماظتنا یم
،دشصب زا مه سگ ی هتص ري ا
تأ ثی ر دود ار هب ناونع هدعاق رارتفر زا ترسد هداد ترسا . ا ري ن
موهفم لکش زا دود ب ی گناگ ی ار ناشن م ی ،درهد ي رنع ی ا ري هد ا ی
مهم ی هك نآ مه یم دناوت رد بوچراچ تارارظتنا
راررق گ ری در .
هب پ ی ور ی زا تربار ،نورترم عرضو ی ت رب ی رارجنه زا ررظن دررف
نکمم تسا نچ ی ن رعت ري ب دورش هرك رد نآ عرضو ی
،ت رارظتنا
ز ي دا ی یم دور هك زا رظن عامتجا ی ارب ی سر ی ند هب فدره یاره
عم ی
،ن ن ی زا هب اهراتفر ی ت أ یي د هدشن دوجو دراد
( رزوك و گربنزور ،
3111 : 435
. )
ا اسح س ا زن یاو ا یعامتج : 4
او یتیعق رکف ی ا تس هك رد نآ
رف د دع م
،لعت و او یگتسب و ا اصفن ل هررررمات یا ار اب شزرا اه ی
وسرم م هعماج ا اسح س دنكیم . رد نيا ترلاح رف د یاراد ا اقتع د
و اب رو ان ز یل تبسن هب مسیناکم شزرا و یراذررگ متسیس
اپ شاد
ا یعامتج ا تس و اب ره آ ن هرررچ هك زا رظن هعماج ربتعم و زرا دنمش
ا تس ود د ار مه دیقع ه و وسمه یمن دنیب . رد عوررمجم یررم
ناوررت
،تفگ زا د ي د س ی
،نم ساسحا اوزنا ی عامتجا ی هب ناونع ي رک ی
زا ناعم ی و داعبا ب ی گناگ ی
، عقاو یت ی نهذ ی تسا هرك رد نآ دررف
1 Meaningessness
2 Ada finifter
3 Normlessness
4 Social isolation
مدع
،لعت و گتسباو ی اب شزرا موسرم یاه هعماج
ار رد دورد
ساسحا م ی درنك
( نرسحم ی ربت ري ز ی یرتمحر و
، 345:3113
. )
ترياود
1نيد سارسحا ار یعارمتجا یاوزنا ،میكرود هاگديد زا ماهلا اب
درف یيادج بريرعت شهوررگ یاهرادناتسا زا اوزنا اي هورگ زا
یم سامت یترابع هب دنك هورگ و درف نیب یفطاع یاه
مرهم یاه
یم نیب زا هفلؤم نيا رد یماح و دور
(
Dean, 1968:755
.)
رفنت ساسحا : 5
مجنپ ی ن بعت ی ر ی هك س ی نم هب ناورنع ي رک ی
زا اهدربراك ی ار ي موهفم ب ی گناگ ی و هربنج یا مرهم زا نآ ري دا
ك
،هدر موهفم ساسحا ب ی گناگ ی اب دود تسا . ترابع
«ب ی گنارگ ی
اب دود
» ب ی ش زا ره چ ی ز هراعتسا هداس ا ی تسا هك مزلا ن ی ترس
،بطنم هب انعم ی
«ب ی گناگ ی زا گنهرف هرماع
» ترسا . نآ هرچ هرب
نشور ی رد ا ي ن اج م ی دناوت درورم ررظن ترسا
، هرارپ ا ی اررش ي ط
نامرآ عامتجا ی ناسنا تسا هك درف زا نآ ب اه ی گ هنا م ی دورش . رد
اي ن
،تروص زا دود ب ی هناگ ،ندورب ي رنع ی رد ارپ یي ن ررت زا درح
نامرآ ی رارق نتشاد هك رگا هعماج ارش ي ط توارفتم ی رم ی ترشاد
صصش هب نآ م ی سر ی د . ي ک ی زا ش ی هو ب یاه ی نا ا ي ن انعم زا ررظن
س ی
،نم هرجوت هرب زا بدود ی گنارگ ی هرب هرباثم م ری ناز گترسباو ی
راتفر ی عم ی ن هب شاداپ رباق یاه ل رپ ی ش ب ی رن ی رد آي هدرن ،ترسا
ي نع ی شاداپ یياه هرك رد ب ری نور زا دورد لاعف ری ت دورجو دراد
(
Seeman, 1959:786
.) نآ یرط هك تسا یساسحا نمیس رظن زا
یاراد و دنمرشزرا هعماج رد هك یفادها و اهرواب هب تبسن درف یعامتجا شاداپ تسا
دراد یلزان داقتعا ، .
نآ یترابع هب هرك هچ
رم رياس دزن رد شزرا اب و مهم مد
تسا کي یاراد درف رظن رد
یررب ،ساررسحا نیررنچ یرررتمك شزرا یاراد ارري شزرا
تررسا
(
Seeman, 1959:788-789
.)
يرظن ينابم و يتسيچ مسيلادنو
و نارققحم زا کري رره و هرك تسا یمیهافم زا مسیلادنو هژاو هررشيدنا برريرعت ار هژاو نرريا ،دوررد صاررد رررظنم زا ،نازرو
هدومن دنا . رد لغا ب راعت ي ب ارا ئ ه هدش رد باب موهفم لادنو ی مس
رد ررحابم تاررفارحنا و
ررسآ ی ب عاررمتجا یارره ی
، ررققحم ا ن و
5 Dwight Dean
6 Esterangment self
شقن یسررب شناد نیب رد مسیلادنو رد یعامتجا یگناگیب
دزي رهش هطسوتم مود و لوا هرود نازومآ 3
نارظنبحاررص زا
نآ هررب ناوررنع راررتفر فوررطعم هررب
رصت رري ب و
راکبارد ی
،لاوما سأت ی تاس و تاقلعتم مومع ی مان هدرب دنا .
هررعماج نوررتم رد بیررسآ و تاررفارحنا یررسانش
یررسانش
ًاراررك مرسیلادنو ،یعامتجا هریحور یعورن نترشاد مورهفم هرب
یدارا ،هناهاگآ بيرصت هب ليامت نیبم هك هتفر راك هب هنوگرامیب یمورمع تارقلعتم و تارسیسأت ،لاورما هترساوددود و تررسا
( ینسحم ،یزيربت 3111 : 34 .)
ليارسو و نكاما بيرصت یانعم هب مسیلادنو ،یوغل رظن زا یرهش تاناکما و تسا
(
Longman Group, 2003
. )
تغل همان آ دروفسك ( )1987
لادنو هصصشم ار مسیلادنو اه
یم دناد . لادنو اه و لیم یور زا هك دنتسه یناسك
ًادمع تبغر
راثآ زا ار یصوصدو یمومع یرنه یم نیب
و درنرب ار ترعیبط
یم بارد دننك
گرنهرف رد مرسیلادنو هژاو بريرعت ساسا رب .
لاس رد هژاو نيا ،دروفسكآ 3551
اج بيرصت هب یدلایم هرنلاه
یم قلاطا هدش تظافح و مرتحم ،ابيز زیچ ره هناهاگآ اي درش
.
،ببررصم راتفر هنوگره و دش هدرتسگ يردت هب مسیلادنو هژاو یب یب ،اورپ یب و گنهرف تفرگرب رد ار هنامحر
. هرب ریبارعت نريا
ترفاي قادصم یرنه راثآ و رنه هطیح رد هژيو
( ،یيارضترم 3110 :
31
.)
هنیمز هب هجوت اب و اره
هژريو هرب مرسیلادنو یررظن یناربم
ببس ك لئاسم نارظنبحاص بلغا نآ یسانش نريا ررب یرارتفر
هدیقع هرناراکهزب یارهراتفر زا یرایرسب نورچ مسیلادنو هك دنا
تسین یدحاو تلع لولعم .
هاگديد یفرط زا نورنكا بلاغ یاه
هيرظن هك دنراد رارصا و دیكأت لصا نيا رب هعماج یاه
و یسانش
ناور یسانش ك یيارهنت هب کي چیه یراتفر رد ار مزلا تريافك
یرظن گنت ریسا ًابلاغ و هتشادن یمدآ راتفر للع نییبت کرت ،اره
ببس ینیب هزورح تابرصعت و تادریقت و اه یررظن یاره
دورد
نتسه د . هرعماج برتاکم رد نامزارس ،یرسانش
و اهراتدارس ،اره
تریعقاو هباثم هب یگنهرف و یعامتجا یاهداهن ،یعارمتجا یاره
ع ار هرناراکهزب یارهراتفر و هدرمآ بارسح هب یمدآ راتفر تل
هترسناد یگنهرف و یعامتجا یاهراتداس لولعم درنا
لرباقم رد.
ناور ب ناسانش ه هژيو ناور یارهورین دركرارك لولعم ار نآ ناواك
یرم یرنورد شكرس درنرادنپ
. رد زرین نارظنبحارص زا یرهورگ ر دررگارف رد هرعماج و دررف ناریم لماعت هب ،لباقم
هرارشا رارتف
هدرك دنا . ناور هرب رترشیب هرك نارنآ دررکيور یعارمتجا یرسانش
شنك رد و ًاماوت ار هعماج و درف و تسا کيدزن رد لباقتم یاه
یم لیدد یدرف راتفر تانايرج دنناد
. بتکم رد هك درکيور نيا
هعماج و لرباقتم دررگارف هرب تسا هتفرگ لکش وگاکیش یسانش
د طیرحم و نارگشنك نایم لماعت درقتعم ،یرمدآ لرمع ریرسم ر
یم رارصا لصا نيا رب و تسا هرك لاح نیع رد ناسنا هك دزرو
تادریلوت ذورفن رريز تسا یعامتجا تایعقاو و هعماج هدنزاس رولیت رظن هب و دراد رارق زین دود هطبار
و نارسنا ناریم هرك یا
کیتکلايد هطبار کي دراد دوجو هعماج ترسا
یرم و نريا درياب
مامت رد ار دنيارف دروآ رظن رد یراتفرژك لحارم
.
يعامتجا يگناگيب و مسيلادنو نيب طابترا يگنوگچ نييبت تاررقیقحت زا یرایررسب رد (
Taylor, 1973; Flacks, 1986;
Stephens, 1989; Goldstein, 1990; Clark, 1991
هرجیتن نريا هب )
هدیسر لادنو هك دنا یکي کیتامارد روط هب راکهزب ناناوج و اه
زراب زا هورگ نيرتدوهشم و نيرت یاه
بی هناگ رد هرعماج ررصاعم
دنتسه . هب معز ا ي ن نارظنبحاص لادنو
اره ی ب ی هرناگ ًلاورمعم رد
هناد اه یي غ ی ر نم ض طب اب دلاو ين ی رس رد مگ و ددرم و نئمطمان
زا شزرا اه و هفسلف عامتجا ی ورد ي ش شروررپ ي هرتفا و ًاربلاغ
ساسحا رد گدنام ی و فاحجا دود ار هب ترورص رهق
مآ ری ز و
هنارگشادرپ رد
لباقم لسن گرزب
،رت نابحارص تردرق
و هرمه
نامزاس اه ی سأت ی س هدش رد هعماج ناشن یرم درنهد . ف ری رئو رد
باب أشنم لارستنا ی و رناور ی ب ی گنارگ ی لرسن ناورج و حور ری ه
ئوجماقتنا ی و و ي ارگنار ي هنا نانآ هك زا نآ هب
« بدرت ی ر هارگآدودان
»
یررم دررنك
، دررقتعم تررسا
« تاررساسحا و
بررطاوع هرداررص
زا
هاگآدودان ناناوج
هك شان ی زا ترس ی ز لرسن ترساه دورد ار رد
تاررهج فراررعتمان و
غ رری ر ررئلاقع ی ررب ه روررط زراررب ی رادوررمن
یم دزاس
».
هب رظن ف ی
،رئو ب ی گناگ ی ناور ی دود ار رد رورص ارهراتفر ی
راجنهبان ظن ی ر لادنو ی
،مس
،تنوشد م
ی ل هب ماقتنا ئوج ی و ارظن ي ر
نآ زورررب یررم دررهد . زا ا رري ن ور ب ی گناررگ ی رررما ی راررجنهبان و
مرج تساز . اي ن عون تشادرب رد لباقم نآ هتسد زا رظن ي ه اره ی