ﺪﻜﺸﻧاد ة ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ DOI: 10.22059/jibm.2017.217294.2285
رود ة 9
، رﺎﻤﺷ ة 2
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1396
ﺻ ﺺ . 438 - 415
ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا
؛
ﻲﻟﺪﻣ هﺪﻣآﺮﺑ زا
ﺔﻳﺮﻈﻧ هداد دﺎﻴﻨﺑ
ﻲﻠﻋ ﻲﻨﻴﺳﺎﻳ
،1
ﺪﻤﺤﻣ ﻲﺳﺎﺒﻋ
2ﻮﻜﻴﻧ
، ﺪﻤﺤﻣ نﺎﺑﺎﺗ
،3
نﺎﺳﺎﻳ ﷲا فﺮﺷارﻮﭘ
4
هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ: ﺶﻫوﮋﭘ
،ﺮﺿﺎﺣ ﺔﺋارا يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا ﺖﺳا ﺎﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﺑ ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ نآ رد ﺔﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ
،ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ و ﻲﺼﺼﺨﺗ ﺮﺗ ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻛ .
شور ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺮﻈﻧ
،فﺪﻫ يدﺮﺑرﺎﻛ و زا ظﺎﺤﻟ ةﻮﻴﺷ يروآدﺮﮔ هداد
،ﺎﻫ ﺘﺨﻴﻣآ ﺔ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻪﺑ رﻮﻃ صﺎﺧ زا شور هداد دﺎﻴﻨﺑ سواﺮﺘﺷا و ﻦﻴﺑرﻮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﺳ هوﺮﮔ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ) يﺎﺳؤر هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺎﻫ نﺎﻧوﺎﻌﻣ
،هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﺳؤر هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺎﻫ نﺎﻧوﺎﻌﻣ
هﺪﻜﺸﻧاد و ناﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ ﺎﻫ (
، ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ و نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
رد ةزﻮﺣ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﻟﻮﻠﮔ ﺔ ﻲﻓﺮﺑ ﺎﺑ 39 ﺮﻔﻧ زا ﺎﺳؤر و ناﺮﻳﺪﻣ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ
شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﺔﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪﻤﻴﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳرﺎﺘﺧﺎﺳ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . ياﺮﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ هداد ﺎﻫ زا يراﺬﮔﺪﻛ
،زﺎﺑ يرﻮﺤﻣ و
ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ داد يﻮﮕﻟا هﺪﺷﺎﺼﺣا زا 6 ﺔﻔﻟﺆﻣ
،ﻲﻠﺻا 11 ﺮﻳز ﻪﻟﻮﻘﻣ و 97
ﻪﻳﻮﮔ ﻞﻣﺎﺷ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲّﻠﻋ ) ﻞﻣاﻮﻋ نورد و نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ (
، ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻨﻴﻣز يا ) ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ نﻼﻛ
ﻲﺷزﻮﻣآ و ﻲﺻﻮﺼﺧ يزﺎﺳ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ (
، ﻟﻮﻘﻣ ﻪ يرﻮﺤﻣ ) ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ (
،
ﺎﻫدﺮﺒﻫار ) ﺢﻄﺳ دﺮﺧ و نﻼﻛ (
، تﻼﺧاﺪﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ) ﺶﻘﻧ
،ﺖﻟود ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺎﺼﺘﻗا ( و ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ )
،يدﺮﻓ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ( ﻞﻴﻜﺸﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا
.
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﺑ
،ﻲﺑﺎﻳرازﺎ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﻳﺮﻈﻧ ﺔ هداد دﺎﻴﻨﺑ .
1 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻜﺸﻧاد ة ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا
، هﺎﮕﺸﻧاد
،مﻼﻳا
،مﻼﻳا ناﺮﻳا
2 . سﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ /
،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺪﻜﺸﻧاد ة تﺎﻴﺑدا مﻮﻠﻋ
،ﻲﻧﺎﺴﻧا هﺎﮕﺸﻧاد
،مﻼﻳا
،مﻼﻳا ناﺮﻳا
3 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا
، هﺎﮕﺸﻧاد
،مﻼﻳا
،مﻼﻳا ناﺮﻳا
4 . رﺎﻴﺸﻧاد هوﺮﮔ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا
، هﺎﮕﺸﻧاد
،مﻼﻳا
،مﻼﻳا ناﺮﻳا
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 15 / 07 / 1395
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 02 / 12 / 1395
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻠﻋ ﻲﻨﻴﺳﺎﻳ
E-mail:a.yasini@ilam.ac.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هزوﺮﻣا ﺖﻴﻤﻫا ﺪﻧﺮﺑ و تﺮﻬﺷ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﻪﺴﺳﺆﻣ رد رازﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺖﺳا و ﻢﻬﻣ ندﻮﺑ
نآ رد شﺮﮕﻧ ﻊﺒﻨﻣ رﻮﺤﻣ ﻪﺸﻳر دراد ﻪﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻠﺻا نآ ﺮﺑ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﺮﻳﻮﺼﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ يذ نﺎﻌﻔﻧ
ﻲﻧورد و ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﺖﺳا ) هداﺰﻴﻠﻋ ﻲﻧﺎﺛ و
،تﺎﺠﻧ 1395 : 206 .(
رد ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻊﺒﻨﻣ رﻮﺤﻣ ﻲﻣ ناﻮﺗ
،تﺮﻬﺷ
ﺪﻧﺮﺑ و مﺎﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ار ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا و ﺳﻮﺴﺤﻣﺎﻧ ﻲ رد ﺮﻈﻧ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳﺰﻣ
ﻲﺘﺑﺎﻗر دﺎﺠﻳا ﺪﻨﻛ ) ﻲﻔﺠﻧ
،يدوﺮﻫﺎﻴﺳ يﻮﻠﻋ
و ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا
، 1394 .(
زا ﻪﻠﻤﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﺑ و
تﺮﻬﺷ ﺎﻬﻧآ ﺶﻴﺑ زا ﺶﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺘﻓﺎﻳ
،ﺖﺳا هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ و ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ
ﺐﻠﻏا ﺎﻬﻧآ هزوﺮﻣا ﻪﺑ ﺖﻤﺳ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ و
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ دﻮﺧ قﻮﺳ هداد هﺪﺷ ﺪﻧا ) ﻲﺳﺎﺒﻋ
،ﻮﻜﻴﻧ
،ﻲﻨﻴﺳﺎﻳ نﺎﺑﺎﺗ و
،فﺮﺷارﻮﭘ 1394
.(
ﻲﻃ هرود يﺎﻫ
،ﺪﻳﺪﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ شزﻮﻣآ ار ﻂﻘﻓ ﻪﺑ
يداﺮﻓا ﻪﺋارا ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ ﺮﺷ ﻂﻳا دورو ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ ار ﺪﻨﺘﺷاد . ﻦﻳﺪﺑ ﻨﻌﻣ ﺎ ﻪﻛ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺎﻬﻧآ
دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ماﺪﻗا و شﻼﺗ يﺎﻫ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ رﻮﻃ لﻮﻤﻌﻣ ﻚﻳ ﻪﻓﺮﻃ دﻮﺑ . هزوﺮﻣا دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ
دﺪﻌﺘﻣ رد يﺎﻀﻓ
،ﻲﻧﺎﻬﺟ تاﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻳﺎﺷ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺮﺑ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺖﺳا
،
ﻪﺑ يﻮﺤﻧ ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ار ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺠﺗ ﺮﻈﻧ رد يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻲّﻠﻛ دﻮﺧ قﻮﺳ هداد و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
ﺎﻬﻧآ ار ﻪﺑ ﺖﻤﺳ يرﻮﺤﻣﻮﺠﺸﻧاد و
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻲﻠﺻا هﺎﮕﺸﻧاد و ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ هﺪﻧﺎﺸﻛ ﺖﺳا ) زﻮﻤﻴﺳ و
،زراﻮﺳ 2010 .(
ﺮﻴﻴﻐﺗ
شور
، دﺮﻜﻳور ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و ﻪﺟﻮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ يﺎﻫرازﺎﺑ
،ﻲﺒﻧﺎﺟ زا ﻚﻳ ﻮﺳ ﺐﺟﻮﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ار ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺪﻧﻮﺷ و زا يﻮﺳ
،ﺮﮕﻳد ﻪﺟﻮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ هوﺮﮔ يﺎﻫ
،فﺪﻫ
ﻪﺑ يراﺮﻗﺮﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ
و ازﺎﺑ ر ﺮﺗاﺮﮔ نﺪﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﺮﺠﻨﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ار ياﺮﺑ بﺬﺟ ﻮﺠﺸﻧاد
، دراو ﺻﺮﻋ ﺔ ﺖﺑﺎﻗر هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ
ياﺮﺑ بﺬﺟ
،ﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ لﻮﺻا
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ياﺮﺑ
ﺐﺴﻛ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﺑ فاﺪﻫا
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ تروﺮﺿ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا )
،ﺲﻳو ناو
،نﺪﻳﺮﻫ ندرﻮﺟ و
،ثرﻮﻧ 2009 ( . رد ﺪﻨﭼ لﺎﺳ
،ﻪﺘﺷﺬﮔ
ﻪﺟدﻮﺑ و ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻟود رد لﺎﺒﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳ و هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻪﺑ رﺎﭼﺎﻧ ياﺮﺑ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻲﺸﺨﺑ
زا ﺔﺟدﻮﺑ دﻮﺧ
، ﻪﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻴﻓﺮﻇ بﺬﺟ ﻮﺠﺸﻧاد و ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﻳﺮﻬﺷ ماﺪﻗا دﺮﻛ ه ا ﺪﻧ ) ﺮﺨﻓﺮﻴﻣ ﻲﻨﻳﺪﻟا
،
ﻢﻴﻫاﺮﺑا هداز ﻲﻜﺷﺰﭘ و
،نﺎﻴﻠﻴﻠﺟ 1392 .(
ﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺶﻘﻧ د ﺖﻟو د ر ﺗﺄ ﻦﻴﻣ دﻮﺑ ﺟ ﺔ درﻮﻣ زﺎﻴﻧ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺑ ناﺰﻴﻣ دﺎﻳز ي ﻲﺘﺑﺎﻗر و رﻮﺤﻣرازﺎﺑ ﺪﺷ
ها ﺪﻧ . زا يﻮﺳ د ﺮﮕﻳ
، ﺖﻟود
رد لﻮﺻا ﺋارا ﺔ ﺪﺧ تﺎﻣ هﺎﻓر ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ددﺮﻣ هﺪﺷ و ﺎﺑ جاور شﺮﮕﻧ يرﺎﺠﺗ
، ﺶﻘﻧ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ ﻲﺻﻮﺼﺧ شﺮﺘﺴﮔ
ﺘﻓﺎﻳ ﻪ ﺖﺳا و ﺪﻌﺗ دا ﻲﺑ يرﺎﻤﺷ زا ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻨﻨﻛ نﺎﮔ ﺪﺟ ﺪﻳ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ زا
ﻞﻴﺒﻗ ﺶﺨﺑ يﺎﻫ
،ﻲﻋﺎﻔﺘﻧا ﻣ ﺆ ﺴﺳ ﻪ يﺎﻫ
،ﻲﻋﺎﻔﺘﻧاﺮﻴﻏ ﻣ
ﺆ ﺴﺳ ﻪ يﺎﻫ يزﺎﺠﻣ و ﺮﻳﺎﺳ ﺰﻛاﺮﻣ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ دراو ﻪﺻﺮﻋ هﺪﺷ
، ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻴﻌﺿو رازﺎﺑ و ﻪﻗﻼﻋ يﺎﻫ د نﺎﻳﻮﺠﺸﻧا رﺎﮔزﺎﺳ
ﺪﺷ ﺪﻧ و تﺎﻣﺪﺧ و تﻼﻴﻬﺴﺗ ﻲﻨﻳﻮﻧ
ار ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻧدروآ ) ﻪﺘﺳارآ و
،يرﺎﻳﺪﻨﻔﺳا 1389
.(
ﻲﻠﻋ ﻢﻏر ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻂﻳاﺮﺷ شﺮﻳﺬﭘ ﻮﺠﺸﻧاد رد مﺎﻤﺗ ﻊﻃﺎﻘﻣ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻴﻓﺮﻇ بﺬﺟ
،ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻀﻌﺑ زا هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ رد ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺘﺷر يﺎﻫ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ
مﺪﻋ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻪﺟاﻮﻣ ﺪﻧا
، رد
ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﮕﻳد زا هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ رد نﺎﻤﻫ ﻪﺘﺷر ﺎﻫ ﻲﺿﺎﻘﺘﻣ ناواﺮﻓ ﺪﻧراد )
،ﻦﺷور 1392 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ
يﺎﻫرﺎﻣآ ﻲﻤﺳر
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﺑ ﻪ ﻞﻴﻟد ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ
،رﻮﺸﻛ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد يرورﺎﺑ زا
لﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﺔﻫد 60 زﺎﻏآ هﺪﺷ و رد ﻲﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ناﻮﺟ
،رﻮﺸﻛ ﺎﺿﺎﻘﺗ ياﺮﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ
ﻪﺑ رﻮﻃ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﻛ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا ) يﺮﻴﺷ و
،ﻲﻬﻠﻟارﻮﻧ 1391
.(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ
ﻲﻣ ﺪﻫد داﺪﻌﺗ نﺎﻴﺿﺎﻘﺘﻣ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ رد ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و
ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا
رد لﺎﺣ ﺶﻫﺎﻛ
،ﺖﺳا ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ ﺎﺗ لﺎﺳ 1404
، داﺪﻌﺗ نﺎﻴﺿﺎﻘﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ
ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﺑ
دوﺪﺣ 600 راﺰﻫ ﺮﻔﻧ
، ﻲﻨﻌﻳ
ﻒﺼﻧ راﺪﻘﻣ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻴﺳر ) يﻮﻗ
،لد
،يدﺎﺟﺮﻓ ﻲﻗازر و
،ﻲﻌﻳﺪﺑ 1391 .(
زا يﻮﺳ ﺮﮕﻳد
، ﺖﻴﻌﻤﺟ 18 ﺎﺗ 24 لﺎﺳ ناﺮﻳا ﻪﺑ ترﻮﺻ يﺪﻋﺎﺼﺗ ور
ﻪﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺳا . ﻦﻳا
ﻪﻠﺌﺴﻣ يﺪﻳﺪﻬﺗ ياﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ رد هﺎﮕﺸﻧاد دازآ دوﺪﺣ 7000 ﻪﺘﺷر
ﻞﻴﻄﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا . دراﻮﻣ مﺎﻧ هدﺮﺑ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎﻫ زا دﻮﺟو ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺳﺎﻫ ﻪﻛ رد ﻲﻜﻳ ود
لﺎﺳ ﺮﻴﺧا نﺎﻳﺎﻤﻧ هﺪﺷ و رد لﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا . مﺪﻋ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻟﺎﻣ رد ﺔﺠﻴﺘﻧ مﺪﻋ ﻞﻴﻤﻜﺗ
،ﺖﻴﻓﺮﻇ ياﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ تﻼﻜﺸﻣ يﺪﺟ
ﻪﺑ دﻮﺟو ﻲﻣ
،دروآ اﺮﻳز ﺐﻠﻏا هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ نﺎﻣرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ
ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻪﺟدﻮﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ يﺎﻫ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻟود و ﻪﻳﺮﻬﺷ يﺎﻫ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻴﻜﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻦﻤﺿ ﻪﻜﻨﻳا
بﺬﺟ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺪﻌﺘﺴﻣ
و ﻪﻗﻼﻋ ﺪﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ يﺎﻘﺗرا ﺔﺒﺗر ﻲﻤﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
، هراﻮﻤﻫ رد
نﻮﻧﺎﻛ ﻪﺟﻮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ هدﻮﺑ ﺖﺳا . رد ﻦﻴﻨﭼ
،ﻲﺘﻴﻌﺿو هﺎﮕﺸﻧاد
ﺎﻫ ﺪﻳﺎﺑ زا لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
يوﺮﻴﭘ ﺪﻨﻨﻛ ﺎﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ فاﺪﻫا دﻮﺧ ار ﻖﻘﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ و ﻪﺑ ﺖﻳﺰﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﺳد ﺪﻨﺑﺎﻳ ) ﻪﺘﺳارآ و
،ﻲﻳﺎﺿر 1393 .(
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ رد ةزﻮﺣ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ناﺪﻨﭼ ﺪﻳﺪﺟ ﺖﺴﻴﻧ
،
ﺎﻣا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ رد ﻦﻳا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻂﻘﻓ ﺮﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ بﺎﺨﺘﻧا
،هﺎﮕﺸﻧاد ﻢﻋا
زا ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ و
،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ
هﺪﺷ و ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ بﺎﺨﺘﻧا
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ترﻮﺻ صﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ
هدﺮﻜﻧ ﺪﻧا . ﻦﻤﺿ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﻟﺪﻣ
ﻪﺋارا ﺪﻨﻫد ﻪﻛ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ و يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ بﺎﺨﺘﻧا
هﺎﮕﺸﻧاد ار ﻪﺘﺷادﺮﺑرد ﺪﺷﺎﺑ
. ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﺰﻴﻧ رﺎﻴﺴﺑ ﻢﻬﺒﻣ ﺖﺳا . رد ﺖﻳﺎﻬﻧ
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد توﺎﻔﺗ يﺎﻫ
،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
،يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
و هﺮﻴﻏ ﻲﻤﻧ ناﻮﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ار ﻪﺑ ﺔﻌﻣﺎﺟ ناﺮﻳا
ﻢﻴﻤﻌﺗ داد . ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ رد ناﺮﻳا ﻪﺑ ﻲﻠﻳﻻد ﻪﻛ ﺶﻴﭘ ﺮﺗ ﻪﺘﻔﮔ ﺪﺷ
، عﻮﺿﻮﻣ
ًﻼﻣﺎﻛ ﺪﻳﺪﺟ ي ﺖﺳا و
ءﺰﺟ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ رد ﻦﻳا هزﻮﺣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ .
شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻆﻔﺣ ﺎﻘﺑ ي دﻮﺧ
، ﺪﻳﺎﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻲﻘﻓﻮﻣ ار ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺪـﻫد و دﺎـﻳ
دﺮﻴﮕﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻓﺮﺣ يا ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻛ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻳﺎﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ار ﻪﺑ رﺎﻛ ﺑ ﺪﻧﺮﻴﮕ ﺎـﺗ
ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ةﻮﻘﻟﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ار هدروآﺮﺑ ﺪﻨﻛ ) ﻦﺘﺴﻧﻮﻛ
،زﺪﻨﻴﺗ 2011 .(
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫزﺎﻴﻧ دﺪﻌﺘﻣ و
دﺮﺘﺴﮔ ة يذ نﺎﻌﻔﻧ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ زا ﻖﻳﺮﻃ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ رد شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﺮﺴﻴﻣ ﺖﺳا
، زا ﻦﻳا ور ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳا
،عﻮﺿﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺑ نآ ﺖﺳا ﻲﻳﻮﮕﻟا ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳا ﻪﺋارا
ﺪﻫد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﺼﻗ دراد يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ بﺎﺨﺘﻧا
هﺎﮕﺸﻧاد زا يﻮﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و
ﻞـﻣاﻮﻋ
ﺗﺄ راﺬﮔﺮﻴﺛ ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ) ﻂﻳاﺮﺷ
،ﻲّﻠﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻨﻴﻣز يا و ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﮔ ( ار رد ﺐـﻟﺎﻗ
ﻚﻳ ﻮﮕﻟا ﻪﺋارا
،ﺪﻨﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا درﻮﻣ
دﺎﻔﺘﺳا ة نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ياﺮﺑ
بﺎـﺨﺘﻧا هﺎﮕـﺸﻧاد ار ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ
هدﺮﻛ و ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار ياﺮﺑ
ﺖﺑﺎﻗر ﺮﺘﻬﺑ رد زﻮﺣ ة شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺋارا ﺪﻫد . ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ زا نآ ﺖﻬﺟ
ﺖﻴﻤﻫا دراد ﻪﻛ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻒﻠﺘﺨﻣ
ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻣ ﺆ ﺮﺛ ﺮﺑ نآ ار ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هدﺮﻛ و ﺎﻬﻧآ ار
رد ﺐﻟﺎﻗ ﻚﻳ يﻮﮕﻟا ﻲّﻠﻋ ﻪﺑ ﺗﻮﺑ ﺔ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ ﺐـﻟﺎﻄﻣ ﻻﺎـﺑ ياﺮـﺑ
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻌﺳﻮﺗ ﺔ مﺎﻈﻧ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ
،ناﺮﻳا ﻆﻔﺣ و يﺎﻘﺑ مﺎﻈﻧ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎـﻋ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ و
هدروآﺮـﺑ
ندﺮﻛ ﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﻪﺘﺳاﻮﺧ يﺎﻫ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ و يذ نﺎﻌﻔﻧ
،نآ ﺋارا ﺔ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و دﺎﺠﻳا ﺖﻳﺰﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر
،
ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ يروﺮﺿ و ﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر .
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
رد ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻲﻟﺎﻤﺟا زا ﻪﺑﺮﺠﺗ
،ﺎﻫ شﺮﮕﻧ و كاردا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ دﺎﻌﺑا يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا
، زا شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻔﻴﻛ و ﻪﺑ رﻮﻃ صﺎﺧ زا
دﺮﺒﻫار ﺔﻳﺮﻈﻧ هداد دﺎﻴﻨﺑ ساﺮﺘﺷا و ﻦﻴﺑرﻮﻛ ) 1990 ( هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻳﺮﻈﻧ ﺔ هداد دﺎﻴﻨﺑ رد -هدﺎﺳ
ﻦﻳﺮﺗ ﻞﻜﺷ ﻦﻜﻤﻣ
، ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا ﺮﻓ ا ﺪﻨﻳ ﺖﺧﺎﺳ ﻳﺮﻈﻧ ﺔ نوﺪﻣ زا ﻖﻳﺮﻃ يروآدﺮﮔ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺘﻓﺎﻳ ﺔ
هداد و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا هداد
ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺑ
ﻪ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻦﻳﻮﻧ نآ ﻪﺘﺳد زا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻲﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﺪﻗﺎﻓ ﻲﻧﺎﺒﻣ يﺮﻈﻧ ﻲﻓﺎﻛ رد ﻨﻴﻣز ﺔ عﻮﺿﻮﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ )
،نﺎﻳرﻮﺼﻨﻣ 1385
.(
رد
ﻊﻗاو
، ﻲﺷور ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ هداد ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻢﻈﻨﻣ يروآدﺮﮔ و
ﻞﻴﻠﺤﺗ
هﺪﺷ ﺪﻧا و دﻮﺼﻘﻣ
،نآ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻪﻳﺮﻈﻧ يا ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﺔﻨﻴﻣز درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ قدﺎﺻ و ﺮﮕﻨﺷور ﺪﺷﺎﺑ
)
،ﺰﻣرﺎﭼ 2011 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ حﺮﻃ مﺎﻈﻧ ﺪﻨﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ هداد دﺎﻴﻨﺑ
، كاردا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ ةرﺎﺑرد
،ﻞﻠﻋ
،ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻨﻴﻣز
و يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا شوﺎﻛ ﺪﺷ .
ﺪﺣاو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا
،ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﺳ هوﺮﮔ ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا : هوﺮﮔ ﺖﺴﺨﻧ
، ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
) ر ؤ يﺎﺳ
،هﺎﮕﺸﻧاد ﻧوﺎﻌﻣ ﺎ ن
،هﺎﮕﺸﻧاد ر
ؤ يﺎﺳ
،هﺪﻜﺸﻧاد ﻧوﺎﻌﻣ
ﺎ ن هﺪﻜﺸﻧاد و
ناﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ (
؛ هوﺮﮔ
مود
، ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ و هوﺮﮔ مﻮﺳ
، ﺼﺼﺨﺘﻣ ﺎ ن ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳا ﻪﺳ هوﺮﮔ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ
ار ﻞﻴﻜﺸﺗ هداد ﺪﻧا و ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ
،يﺮﻈﻧ زا ﻦﻴﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﻧﻮﻤﻧ
بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ
،يﺮﻈﻧ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ار
رد ﻖﻠﺧ
ﺎﻳ ﻒﺸﻛ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﻳ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﻛ
طﺎﺒﺗرا يﺮﻈﻧ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ رد لﺎﺣ ﻦﻳﻮﻜﺗ تﺎﺒﺛا هﺪﺷ
،ﺖﺳا يرﺎﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . نﺎﻳﺎﺷ ﺮﻛذ ﺖﺳا هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ
، زا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﻟﻮﻠﮔ ﺔ ﻲﻓﺮﺑ ﺰﻴﻧ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ ﺖﺳا . هداد ﺎﻫ زا ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺑ 39 ﺮﻔﻧ زا داﺮﻓا ﻪﻛ رد هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻻﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ
، رد ﻨﻴﻣز ﺔ ﻖﻴﻘﺤﺗ
يروآدﺮﮔ ﺪﺷ
. ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ ترﻮﺻ يدﺮﻓ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ و نﺎﻣز نآ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 60 ﻪﻘﻴﻗد دﻮﺑ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ يﺮﻈﻧ ﺎﺗ نﺪﻴﺳر ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ عﺎﺒﺷا يﺮﻈﻧ ﻪﻣادا ﺖﻓﺎﻳ . دﻮﺼﻘﻣ زا عﺎﺒﺷا يﺮﻈﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ يا
ﺖﺳا ﻪﻛ رد نآ هداد يﺎﻫ يﺪﻳﺪﺟ رد طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻪﺑ هﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳد و
ﻂﺑاور ﻦﻴﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺎﻫ راﺮﻗﺮﺑ و
ﺪﻴﻳﺄﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا )
،رﺰﻴﻠﮔ 2017 .(
تﻻاﺆﺳ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ زا عﻮﻧ ﻪﻤﻴﻧ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺘﻓﺎﻳ هدﻮﺑ و ﺮﺑ سﺎﺳا دﺎﻌﺑا
ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ﻪﻨﻴﻣز يا
، يدراﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻟﻮﻘﻣ ﻪ يﺎﻫ ) دﺎﻌﺑا ( ﻲﻠﺻا ﺪﻳﺪﭘ ة ﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﻂﻳاﺮﺷ
،ﻲّﻠﻋ
ﻪﻨﻴﻣز ) ﺮﺘﺴﺑ ( و ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻠﺧاﺪﻣ
،ﺮﮔ ﺎﻫدﺮﺒﻫار
، نوﺮﺑ ﺎﻫداد و يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ درﻮﻣ
رﺎﻈﺘﻧا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا ار ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻲﻣ دﺮﻛ ﺎﺗ زا نﺎﺑز ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ هﺪﻳﺪﭘ
ﻦﺷور دﻮﺷ . ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
،ﺎﻫ
ﻂﺒﺿ و ﺲﭙﺳ ﺖﺒﺛ ﺪﺷ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ هداد ﺎﻫ
هداد ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا حﺮﻃ مﺎﻈﻧ راد ﺔﻳﺮﻈﻧ هداد دﺎﻴﻨﺑ و زا ﻖﻳﺮﻃ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
،يراﺬﮔﺪﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻲﻃ
يراﺬﮔﺪﻛ
،زﺎﺑ ﻦﺘﻣ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ ﺖﺒﺛ هﺪﺷ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻫﺪﻛ
1هﺪﻧز ﺖﻣﻼﻋ يراﺬﮔ و هﺪﻳا يﺎﻫ
يراﺮﻜﺗ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﺷ . ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻞﻣﺎﺷ ترﺎﺒﻋ ﺎﻫ و ﻤﻠﻛ ﻪ ﻲﻳﺎﻫ دﻮﺑ ﻪﻛ كاردا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ و
هﺪﻳا يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ ار رد صﻮﺼﺧ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ
رد شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﺲﻜﻌﻨﻣ ﻲﻣ دﺮﻛ . يراﺬﮔﺪﻛ و
ﻲﺳرﺮﺑ
ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ هﺪﺷراﺮﻜﺗ ﺎﺗ
نﺪﻴﺳر ﻪﺑ عﺎﺒﺷا ) ﺎﺗ ﻲﻳﺎﺟ ﻪﻛ ﻲﻤﻧ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﭻﻴﻫ عﻮﺿﻮﻣ يﺪﻳﺪﺟ رد هداد يﺎﻫ
مﺎﺧ ﺪﻴﺳر (
، ﻪﻣادا ﺖﻓﺎﻳ . رد ﺔﻠﺣﺮﻣ يراﺬﮔﺪﻛ يرﻮﺤﻣ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد
ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﻦﻳا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ رد ﺐﻟﺎﻗ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲّﻠﻋ ) ﻞﻠﻋ ةﺪﻳﺪﭘ ﻲﻠﺻا (
، ﺎﻫدﺮﺒﻫار
) ﻲﻳﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻛ
ياﺮﺑ ﻪﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ اﺮﺟا ندروآرد ةﺪﻳﺪﭘ
ﻲﻠﺻا مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ (
، ﻪﻨﻴﻣز ) ﻂﻳاﺮﺷ
زﺎﺳﺮﺘﺴﺑ صﺎﺧ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ ﺎﻫدﺮﺒﻫار (
، ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﮔ ) ﻂﻳاﺮﺷ مﺎﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ( و ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ
) ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ رﺎﻛ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ( ﻪﺑ ترﻮﺻ يﺮﻈﻧ زا ﻖﻳﺮﻃ لﺪﻣ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ
.ﺪﻧﺪﺷ رد
يراﺬﮔﺪﻛ
،ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ ةرﺎﺑرد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ رد ناﺮﻳا ﺖﻳاور هﺪﺷ ﺖﺳا .
يراﺬﮔﺪﻛ
،ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻲﻧﺎﻴﺑ زا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺶﻫوﮋﭘ و ﺮﻴﺳ نﺎﺘﺳاد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺋارا ﻲﻣ ﺪﻫد .
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. In-vivo
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻳاور ﻲ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻃ
،ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﺘﻣ ﺖﺒﺛ ةﺪﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻦﺘﻓﺎﻳ لﺪﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﺎﻳ حﻼﺻا لﺪﻣ ﻲﻠﺒﻗ ﺎﺑ ترﻮﺸﻣ
نادﺎﺘﺳا ةزﻮﺣ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻦﻳﺪﻨﭼ رﺎﺑ ﻪﺑ ترﻮﺻ اﺰﺠﻣ يﺮﮕﻧزﺎﺑ ﺪﺷ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ سﺎﺳاﺮﺑ
يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪﺋارا
ﺪﺷ ة لﻮﺳﺮﻛ ياﺮﺑ لﻮﺼﺣ نﺎﻨﻴﻤﻃا زا ﻲﻳاور ﺶﻫوﮋﭘ ود ماﺪﻗا ﻢﻬﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ
) لﻮﺳﺮﻛ و
،ﺮﻠﻴﻣ 2000 .(
ﺖﺴﺨﻧ ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻀﻋا دﻮﺑ ﻪﻛ رد نآ رﺎﻬﭼ ﺮﻔﻧ زا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ
شراﺰﮔ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﺖﺴﺨﻧ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ار ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ ﺪﻧدﺮﻛ و دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺎﻬﻧآ
رد يراﺬﮔﺪﻛ يﺎﻫ زﺎﺑ و يرﻮﺤﻣ لﺎﻤﻋا ﺪﺷ . مود ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﻜﻤﻫ دﻮﺑ ﻪﻛ رد نآ رد دﺎﺘﺳا ود
ةزﻮﺣ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ و رد دﺎﺘﺳا ود ةزﻮﺣ
،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻢﻳادارﺎﭘ
يراﺬﮔﺪﻛ زﺎﺑ
و يرﻮﺤﻣ ار ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ
و ﺮﻈﻧ ﺎﻬﻧآ رد ﻦﻳوﺪﺗ لﺪﻣ ﻪﺑ رﺎﻛ ﺖﻓر .
لوﺪﺟ 1 . ﺞﻳﺎﺘﻧ يراﺬﮔﺪﻛ زﺎﺑ و يرﻮﺤﻣ و ﺮﻇﺎﻨﺗ ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻲﻠﻛ و ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻲﻋﺮﻓ
ﺔﻟﻮﻘﻣ
1ﻲﻠﻛ ﻪﻟﻮﻘﻣ
يﺎﻫ
2ﻲﻋﺮﻓ
ﻞﻣاﻮﻋ نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ﻞﻣاﻮﻋ
يدﺮﻓ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻞﻣاﻮﻋ نورد ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،ﻲﻟﺎﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و لﻮﺼﺤﻣ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻳور و ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ردﺎﻛ
،ﻲـﻤﻠﻋ ﻊﺑﺎـﻨﻣ و
تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ دﺮﻜﻳور ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ و دﺮﻜﻳور ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﻄﺑار يا
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ
نﻼﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ شﺮﮕﻧ
نﺎﻴﻟﻮﺘﻣ و ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ شزﻮﻣآ
،ﻲﻟﺎﻋ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
ﻲﺻﻮﺼﺧ يزﺎﺳ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ هدﺎﻴﭘ
يزﺎﺳ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻲﺻﻮﺼﺧ يزﺎﺳ و دﺎﺠﻳا رازﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ رد رﻮﺸﻛ
ﺢﻄﺳ دﺮﺧ ) هﺎﮕﺸﻧاد ( يرﻮﺤﻣﻮﺠﺸﻧاد و
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تارﺎﻈﺘﻧا
،نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد شﺮﺘـﺴﮔ
ﮓـﻨﻫﺮﻓ يﺮﺘـﺸﻣ رﻮـﺤﻣ ﻦﻴـﺑ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ
،ﻪﺴﺳﺆﻣ قﻮﺳ رﺎﻴﻌﻣ بﺬﺟ ﻪﺑ ﺖﻤﺳ ﻪﻗﻼﻋ و ﺶﻫﺎـﻛ ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ﺎـﻫ ياﺮـﺑ
،بﺬـﺟ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻴﻔﻴﻛ شزﻮﻣآ زا ﻖﻳﺮﻃ ﺖﻳﻮﻘﺗ ردﺎﻛ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺴﺳﺆﻣ و ﺔﺋارا تﻼﻴﻬﺴﺗ ﻲﻫﺎﻓر
ﺢﻄﺳ نﻼﻛ ) شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ( ﻢﻴﻬﺴﺗ ﺑﺮﺠﺗ ﺔ ناﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ
، لﻼﻘﺘـﺳا ـﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎـﻫ
، يﺮﮕﻧزﺎـﺑ رد ةﻮﻴـﺷ بﺬـﺟ و
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و دﺎﺠﻳا ﻮﺟ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﺎﻫ
ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
،يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﻘﻧ ﺖﻟود و ﻞﻣﻮﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
ﺪﻣﺎﻴﭘ يﺎﻫ يدﺮﻓ يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﺰﻴﮕﻧا ة نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ
ﻲﻳارﺎﻛ و
،ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا
،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ رﺎﺒﺘﻋا و تﺮﻬﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد و ﺖﻳﺎﺿر يﺎﻀﻋا ﻴﻫ ـﺌ ﺖ
ﻲﻤﻠﻋ
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻳاﺰﻓا
ﺪﻣآرد
،ﻲّﻠﻣ لﺎﻐﺘﺷا
،ﻲﻳاز يﺎﻘﺗرا ﺢﻄﺳ ﻲﻤﻠﻋ رﻮﺸﻛ و ﻪﻨﻴﻣز يزﺎﺳ بﺬﺟ يﻮﺠـﺸﻧاد
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Main categories 2. Subcategories
لوﺪﺟ 2 . ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ
،ﻲﻋﺮﻓ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ و دﺎﻌﺑا ﺎﻬﻧآ
ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻲﻋﺮﻓ ﻲﮔﮋﻳو
ﺎﻫ و دﺎﻌﺑا
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ شﺮﮕﻧ
ﻮﺠﺸﻧاد ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﺴﺳﺆﻣ و تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻲﻤﻠﻋ
، ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﻮﺠـﺸﻧاد زا
،ﻪـﺴﺳﺆﻣ
ﻲﮕﺘﺴﺑاو و ﻖﻳﻼﻋ
،ﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻳﺎﺿر
،ﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮔﺪﻳد
،ﻮﺠـﺸﻧاد نﺎﺘـﺳود و
،نﺎـﻴﻓاﺮﻃا
ةداﻮﻧﺎﺧ ﻮﺠﺸﻧاد و داﺮﻓا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ يور دﺮﻓ
ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﺖﺻﺮﻓ
يﺎﻫ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﺷﺎﻧ زا ﻞﻴﺼﺤﺗ رد ﺔﺴﺳﺆﻣ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و
تارﺮﻘﻣ
،ﻲﺷزﻮﻣآ تﺮﻬﺷ
،ﻪﺴﺳﺆﻣ ﺔﺒﺗر هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴـﺑ ﻪـﺴﺳﺆﻣ يﺎـﻫ ـﺷزﻮﻣآ ﻲ
،ﺮـﮕﻳد
ﺔﻨﻳﺰﻫ شزﻮﻣآ و ﺶﻘﻧ ﺖﻟود رد ﻪﻳور يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻟﺎﻣ تﻼﻴﻬﺴﺗ
،ﻲﻟﺎﻣ ﻪﺟدﻮﺑ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻟﺎﻣ و ﻲﻳاراد يﺎﻫ ﻪﺴﺳﺆﻣ
ﺪﻨﻳاﺮﻓ و لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ رﺎﺒﺘﻋا
كرﺪﻣ
،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ شزﻮﻣآ و تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎـﺑ ﻢـﻠﻋ
،زور ﺖـﻴﻔﻴﻛ
،ﺲﻳرﺪﺗ ﺢﻄﺳ ردﺎﻛ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺴﺳﺆﻣ و ةﻮﻴﺷ ﺲﻳرﺪﺗ
ﻪﻳور و ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ
نﺎﻣز
يﺪﻨﺑ سﻼﻛ ﺎﻫ رد لﻮﻃ مﺎﻳا ﻪﺘﻔﻫ و ﺖﻋﺎﺳ يﺎـﻫ ﻪـﺋارا رد لﻮـﻃ
،زور مﺮـﺗ ﺎـﻫ و
تﺎﻌﻓد ﺔﺋارا
،سورد سﻼﻛ يﺎﻫ قﻮﻓ
،ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖﺒﺛ مﺎﻧ و ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ
ردﺎﻛ ﻲﻤﻠﻋ ﻦﺴﺣ
تﺮﻬﺷ و
،ﻖﺑاﻮﺳ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺲﻳرﺪﺗ و ﺔﻄﺑار نﺎﺳرﺪﻣ ﺎﺑ ﺰﻛاﺮﻣ و داﺮﻓا ﻢﻬﻣ
ﻊﺑﺎﻨﻣ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
،يا ﺖﻳﺎـﺳ يﺎـﻫ تﻼـﺠﻣ ﻲـﻤﻠﻋ
،ﺮـﺒﺘﻌﻣ
،ﻲﻫﺎﮕـﺸﻳﺎﻣزآ ﻲﻫﺎـﻓر
و
،ﻲـﺷزرو
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ دﺮﻜﻳور رد7P ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺔﻌﺳﻮﺗ تﺎﻣﺪﺧ و تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻳﺎﭘ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﻄﺑار يا شادﺎﭘ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا شزﻮﻣآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
،تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻲﻠﺧاد و يﺮﺘﺸﻣ يراﺪﻣ
شﺮﮕﻧ نﺎﻴﻟﻮﺘﻣ و ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ
شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ هﺎﮕﻧ
ﻪﺑ يزﺎﺴﻬﺑ يﺎﻀﻋا ﻴﻫ ﺌ ﺖ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ
،هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺟﻮﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ﺔﻌـﺳﻮﺗ
ﻲﻔﻴﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻪﺑ يﺎﺟ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲﻤﻛ و ﻲﻫﺎﮔآ و ﺖﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺳﺎﻴﺳ
يراﺬﮔ
،ﻲﻤﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻣزﺎﺳ
،هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﻣﺎﮕﻤﻫ ﺎﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ و تﻻﻮﺤﺗ نﺎﻬﺟ
هدﺎﻴﭘ يزﺎﺳ ﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ
ﻲﺻﻮﺼﺧ يزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ
يزﺎﺳ ﺖﺧﺎﺳﺮﻳز يﺎﻫ ﻲﺻﻮﺼﺧ يزﺎﺳ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ و ﺖﻛﺮﺣ رد يﺎﺘﺳار
ﻲﺻﻮﺼﺧ نﺪﺷ ﺰﻛاﺮﻣ ﺔﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ
دﺎﺠﻳا رازﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ رد رﻮﺸﻛ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ عﻮﻨﺘﻣ و هدﺎﻴﭘ يزﺎﺳ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ يرازﺎﺑ رد ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ
ﻮﺠﺸﻧاد يرﻮﺤﻣ و ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﺑ تارﺎﻈﺘﻧا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻌﺳ رد دﺎﺠﻳا فﺎﻄﻌﻧا رد ﻦﻴﻧاﻮﻗ و تارﺮﻘﻣ ياﺮﺑ هﺎﻓر
،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد قﻮﺳ
رﺎـﻴﻌﻣ بﺬـﺟ
ﻪﺑ ﺖﻤﺳ ﻪﻗﻼﻋ و ﻮﺠﺸﻧاد رد سأر رﻮﻣا
ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻴﻔﻴﻛ شزﻮﻣآ و
تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ نرﺪﻣ
يزﺎﺳ
،شزﻮﻣآ ﻮﮕﻟا يﺮﻴﮔ زا ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ ﺐﺣﺎﺻ مﺎﻧ و ﺲﻳرﺪﺗ يرﻮﺤﻣ
ناﺮﻳﺪﻣ برﺎﺠﺗ ﻢﻴﻬﺴﺗ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻢﻴﻬﺴﺗ
هﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻤﺗ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ صﻮﺼﺧ رد ﺎﻫ
ﺔـﺑﺮﺠﺗ لﺎـﻘﺘﻧا ،ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻤﺗ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪـﺑﺮﺠﺗ و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫدﺮﺒﻫار صﻮﺼﺧ رد ﺎﻫ
ﺔـﻨﻴﻣز رد يزوﺪـﻧا
ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻘﺑ ياﺮﺑ يروﺮﺿ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ
ﺔﻣادا لوﺪﺟ 2
ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو
دﺎﻌﺑا و ﺎﻫ
لﻼﻘﺘﺳا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻳادزﺰﻛﺮﻤﺗ رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺖﺳﺎﻴﺳ يراﺬﮔ و ﻂﺧ ﻲﺸﻣ يراﺬﮔ و دﺎﺠﻳا ﻮﺟ ﻲﺘﺑﺎﻗر
يﺮﮕﻧزﺎﺑ رد ةﻮﻴﺷ بﺬﺟ و
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ حﻼﺻا
ﻦﻴﻳآ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ و رﻮﺘﺳد ﻞﻤﻌﻟا يﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎـﻫ
، ﺪـﻳﺪﺠﺗ ﺮـﻈﻧ رد ﻦﻴﻧاﻮـﻗ و
تارﺮﻘﻣ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ رد ترازو مﻮﻠﻋ و يارﻮﺷ ﻲﻟﺎﻋ
،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻦﻴـﻳآ ﺔـﻣﺎﻧ
ﺔﺋارا زﺎﻴﺘﻣا ﺎﻫ و تﻼﻴﻬﺴﺗ ﺖﺑﺎﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد بﺬﺟ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻠﺧاد و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
دﺎﺠﻳا
ﻮﺟ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ يﺎﻘﺑ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ ﻪﺑ طﺮﺷ بﺬﺟ ﻮﺠﺸﻧاد و ﻲﻣﺎﮕﺸﻴﭘ زا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ
ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺔﻄﺑار ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ
شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﺖﻴﺑﺮﺗ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺎﺑ زﺎﻴﻧ رازﺎﺑ رﺎﻛ و يراﺬﮔاو هژوﺮﭘ يﺎﻫ ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻪﺑ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺔﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا و ﺶﻳاﺰﻓا ﺔﺟدﻮﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ
ﺶﻘﻧ ﺖﻟود ﺖﻳﺎﻤﺣ
يﺎﻫ يدﺎﻣ
،ﺖﻟود دﺎﺠﻳا ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺨﺑ و ﺲﺣ ﻚﻠﻤﺗ ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ
ﻞﻣاﻮﻋ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣﺎﻌﺗ
ﺔﻌﻣﺎﺟ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نادﺎﺘﺳا
، ﺖﻴﻗﻼﺧ يرﻮﺤﻣ و ﻪﺟﻮﺗ ﻪـﺑ شزرا يﺎـﻫ ﻲـﻧاﺮﻳا
،ﻲﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ يرﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر شﺰﻴﮕﻧا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دﺎﺠﻳا ﺔﻨﻴﻣز ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷدﻮﺧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
و ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺘﺷر ﺎﺑ ﻪﻗﻼﻋ ﺎﻫ و ﺔﺘﺳاﻮﺧ ﻮﺠﺸﻧاد
دﻮﺒﻬﺑ ﻲﻳارﺎﻛ و ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا دﻮﺒﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ و ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﺑ فاﺪﻫا ﻲﺷزﻮﻣآ
ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ
ﻮﺟ ﺎﻳﻮﭘ و ﻲﻤﻠﻋ رد ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ و ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻲـﻨﻓ و ﻲـﻤﻠﻋ ﺶـﻧاد نﺎـﮕﺘﺧﻮﻣآ ﺎـﺑ
يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ
رﺎﺒﺘﻋا و تﺮﻬﺷ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر رﺎﺒﺘﻋا و ﺟو ﻬ ﺔ ﻲّﻠﻣ و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ
، دﺎﺠﻳا يﺎـﻀﻓ ﻲﺘﺑﺎـﻗر رد ﺢﻄـﺳ
ﻲّﻠﻣ و ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎﺑ ﺔﻌﺳﻮﺗ ترﺪﻗ ﻲﻤﻠﻋ
ﺖﻳﺎﺿر نﺎﺳرﺪﻣ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﺶﻳاﺰﻓا
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻲﻤﻠﻋ
،نﺎﺳرﺪﻣ ﺲﺣ ﻖّﻠﻌﺗ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪـﻧز يرﺎـﻛ
نﺎﺳرﺪﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺳ و هﺮﻬﺑ يرو بﺬﺟ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺒﻗر و ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ
، ﺶﻳاﺰﻓا هژوﺮﭘ ﺎﻫ و يﺎـﻫرﺎﻛ
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
لﺎﻐﺘﺷا ﻲﻳاز يﺮﻴﮕﻴﭘ
ﻪﺘﺷر يﺎﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ ﻞﻐﺷ
،داﺮﻓا ﻪﺑ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺶـﻧاد ﻲـﺼﺼﺨﺗ رد هار يزاﺪـﻧا
ﻞﻐﺷ
يﺎﻘﺗرا ﺢﻄﺳ ﻲﻤﻠﻋ رﻮﺸﻛ دﻮﺒﻬﺑ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد
ﻮﺟ
،ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﺑ ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ ﻲﻠﺧاد ﺎﺑ
ﺴﺳﺆﻣ ﻪ يﺎﻫ
،ﻲﺟرﺎﺧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يزﺎﺳ ﻪﺘﺷر ﺎﻫ و سورد ﺎﺑ ﺶﻧاد زور ﺎﻴﻧد
ﻪﻨﻴﻣز يزﺎﺳ بﺬﺟ يﻮﺠﺸﻧاد
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻖﻴﺒﻄﺗ
و ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲـﺷزﻮﻣآ
ﺎـﺑ ﻢـﻠﻋ زور
،ﺎـﻴﻧد دﻮـﺒﻬﺑ ﺖـﻴﻔﻴﻛ تﺎﻣﺪـﺧ
ﻲﺷزﻮﻣآ رد ﺪﺣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎـﻴﻧد
و ﺶﻳاﺰـﻓا ﻞﻴـﺴﻧﺎﺘﭘ يﺎـﻫ ﻲـﺷزﻮﻣآ ياﺮـﺑ بﺬـﺟ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻂﻳاﺮﺷ ﻲّﻠﻋ
ﺮﺑ سﺎﺳا هﺎﮔﺪﻳد ﺖﻛرﺎﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
،ﺶﻫوﮋﭘ ود
ﺔﻟﻮﻘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻞﻣاﻮﻋ نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ و
ﺞﻨﭘ ﺔﻟﻮﻘﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،ﻲﻟﺎﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و لﻮﺼﺤﻣ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻳور
و ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
،ﻲﺷزﻮﻣآ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ردﺎﻛ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻞﻣاﻮﻋ نورد ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ رد
ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ
ﻲﻟﺎﻋ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻧﺪﺷ .
لوﺪﺟ 3 . ﻂﻳاﺮﺷ ﻲّﻠﻋ رد ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ
ﻞﻣاﻮﻋ نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ و ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻞﻣاﻮﻋ نورد ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،ﻲﻟﺎﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ و لﻮﺼﺤﻣ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻳور و ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎـﻫ
،ﻲـﺷزﻮﻣآ ردﺎـﻛ
،ﻲـﻤﻠﻋ
ﻊﺑﺎﻨﻣ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
ﻞﻣاﻮﻋ نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ
زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻢﻬﻣ رد ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﻛ زا نورد ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫ نوﺮﻴﺑ هﺪﻣآ
،ﺖﺳا
ﻞﻣاﻮﻋ نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ﺖﺳا
ﻲﻨﻌﻳ ، يﺰﻴﭼ ﻪﻛ زا لﺮﺘﻨﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و نﺎﻣزﺎﺳ جرﺎﺧ هدﻮﺑ و طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ
نوﺮﻴﺑ زا نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ .
،ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻞﻣاﻮﻋ
نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ ار
ﻪﺑ ود هوﺮﮔ ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ دﺮﻛ ﺖﺳا ه :
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ ﻪﻛ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ ﻮﺠﺸﻧاد و عﺎﺿوا و ﻂﻳاﺮﺷ وا ﺖﺳا و ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ نآ يﺰﻴﭼ ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﻣزﺎﺳ جرﺎﺧ زا لﺮﺘﻨﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ راﺮﻗ دراد .
ﻞﻣاﻮﻋ يدﺮﻓ ) نوﺮﺑ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ (
ﻲﻜﻳ زا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻛ رد ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ و ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺪﻳﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ
،دﻮﺷ
ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ ﻮﺠﺸﻧاد طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ و ﻚﻳﺮﻫ زا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ
ﺔﻄﺳاو نآ ﻂﻳاﺮﺷ
ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﺪﻧراد . ﺐﻠﻏا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻞﻣﺎﻋ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻢﻬﻣ و
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ رد ﻲﺣاﺮﻃ يﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد
؛ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﻲﻜﻳ زا نﺎﻫﺎﮔآ رد ﻦﻳا
ﻪﻨﻴﻣز دﺮﻛ نﺎﻴﺑ
» ﻪﻜﻨﻳا هﺎﮕﻧ داﺮﻓا ﻪﺑ تﻼﻴﺼﺤﺗ و
ﺔﻣادا ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ
،ﺖﺳا ﺪﻴﻠﻛ و هار ﻞﺣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر و ﻪﻳﺎﭘ يراﺬﮔ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ار ﻞﻜﺷ ﻲﻣ ﺪﻫد . رد ﻊﻗاو شﺮﮕﻧ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ
تﻼﻴﺼﺤﺗ
،ﻚﻴﻣدﺎﻛآ شﺰﻴﮕﻧا
، ﻪﻗﻼﻋ ﺎﻫ و فاﺪﻫا ﺎﻬﻧآ ار ﺮﺛﺄﺘﻣ ﻲﻣ دزﺎﺳ .
،ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻗﻼﻋ
،ﺎﻫ
ﺎﺠﻴﻫ ن
،ﺎﻫ ﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا و فﺪﻫ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا
تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻚﻴﻣدﺎﻛآ
ﺪﻳﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺷ . ﻲﻀﻌﺑ
ياﺮﺑ ﻊﻴﻓﺮﺗ رد
،ﻞﻐﺷ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﻞﻴﻟد
،ﮋﻴﺘﺳﺮﭘ هﺪﻋ يا ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ و
هﺪﻋ يا ﺰﻴﻧ ﻪﺑ رﻮﻃ هﺪﻤﻋ
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺶﻳاﺰﻓا تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ
، ﻪﺘﺷر يا ار رد ﻪﺴﺳﺆﻣ يا لﺎﺒﻧد ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
« .
