عنوان مقاله

(1)

Textual Criticism of Persian Literature University of Isfahan E-ISSN: 2476-3268

Vol. 14, Issue 3, No. 55, Autumn 2022

10.22108/RPLL.2022.132271.2019 :20.1001.1.24763268.1401.14.3.5.8

(Research Paper)

Editing and Reporting Some Words, Expressions, and Phrases from Nozhat-Name-ye Alaie

Rahman Zabihi^ Maryam Kasaei^**

Abstract

Nozhat-Nameh Alaie is one of the most important ancient encyclopedias in the history of Persian literature that, due to its specific nature, is considered a multi-competent text and exposes the reader to a diverse number of genera. This text is composed of the knowledge of zoology, mineralogy, agriculture, astrology, history, geography, mythology and epic, talisman, insight, and so forth, which have been mixed with different popular customs and beliefs giving it a close resemblance to the Persian fantasy literature. Contrary to its significance, this text has been edited by Farhang Jahanpour and has been published without any endnote section. Despite using original and reliable manuscripts, this edition suffers from a lot of shortcomings. The present study takes a descriptive-analytical approach to edit and report a number of words, idioms, and phrases of Nozhat-Nameh Alaie. The main objective of the study is to edit a number of positions from the book on the basis of the original editor’s referred manuscripts, in order to further explain and analyze them with reference to other similar and corresponding texts. The results of the study show that although the original editor had access to dependable copies of manuscripts, lacking a definite methodology and criteria in editing the text, on one hand, and paying scares attention to the various knowledge of the text and its cultural backbone on the other hand, have led to many errors and shortcomings in Nozhat-Nameh Alaie. However, by reflecting on the manuscripts and referring to parallel and proper similar resources, these failures are rectifiable.

Introduction

Nozhat-Nameh Alaie, the most important legacy of Shahmardan ibn Abalkheir, is one of the oldest encyclopedias in Persian literature written during 1097-1102 AD in Yazd, Iran. The main objective of the present study is to edit, explain, and analyze a number of words, expressions, and phrases in this work. In the course of this study, the researchers show that there has been no obvious and proper criterion in the previous edition. Many original versions of records in the ancient manuscripts have been ignored and many erroneous ones have found their way into the text. The editor’s lack of proper attention to various subjects and content of different sections in the book, his

Associate Professor of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ilam University, Ilam, Iran (Corresponding Author Email:

[email protected])

**PhD Candidate of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ilam University, Ilam, Iran

This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)

(2)

Textual Criticism of Persian Literature, Vol. 14, Issue 3, No. 55, Autumn 2022

ignorance of basic knowledge and information essential for understanding the subjects, and missing the necessary resources have led to many errors in this edition of Nozhat-Nameh Alaie.

Materials and Methods

This study has been conducted on the basis of close attention to the versions of the manuscripts by the Nozhat-Nameh editor on one hand and referring to the sources related to each section of the book on the other hand. The edited version is on the basis of five manuscripts. We have edited the target phrases on the basis of the recording of the alternative versions. Furthermore, because of the multi-knowledge nature of the book, the researchers referred to numerous and varied sources pertinent to popular culture, zoology, mineralogy, medicine, history, myth and epic, geography, agriculture, and so on. Grounds and causes for inaccuracies, distortions, and twists were also explained.

Discussion of Results and Conclusions

Nozhat-Nameh Alaie is one of the most important ancient encyclopedias in Iranian history which is highly prominent considering its vast inclusion of vocabulary, compound words, and syntactic structures. Due to its encyclopedic nature, it is also a multi-knowledge text that incorporates issues as varied as zoology, agriculture, mineralogy, astronomy, talisman, medicine, acumen, dream interpretation, etc. Subjects and topics in this book are intermingled with popular culture.

Therefore, it contains a plethora of ancient beliefs and traditions. On this account, critical editing of this text necessitates special conditions and prerequisites which have not been provided in the course of the previous edition. Despite access to some of the best manuscripts, the lack of an editing method and a proper criterion has led to numerous errors by the editor to the extent that he has ignored some authentic versions altogether and included invalid versions of the recordings in the text.

In addition to this lack of clear methodology, failure to pay proper attention to different meaning dimensions gave rise to abundant erroneous versions in the text. Part of the shortcoming of Nozhat-Nameh Alaie is also due to missing out on necessary zoological knowledge and related traditions and beliefs. For instance, deficiency of proper information about horse diseases, hyena hunting, hyena’s adverse habits, and medical properties of horses’ and donkeys’ hooves has led to the inclusion of a number of inaccurate versions of recordings. The lack of proper agricultural information about how to plant pomegranate cuttings or radish is also the source of some of the mistakes in the edition. Negligence of some of the mineralogical remarks in the text like assigning male and female genders to some minerals, the natural refinedness of crystals in the mine, and the existence of a type of salt named Andarani also caused some defective content to find their ways in the edition. Some geographical names like Oballah and Yosraghan have been changed into Ileh and Yaraghan, respectively.

This study edits and explains 24 ambiguous subjects from the Nozhat-Nameh Alaie text.

Moreover, it clearly shows that reaching authentic versions of recordings, in addition to meticulous attention to and reflection on the manuscripts, necessitates a vast background knowledge about various subjects of the book and reference to suitable sources.

Keywords: Nozhat-Nameh Alaie, Manuscripts, Text Edition, Accurate Records, Knowledge of the Time.

References

1. Afshar, I. (Ed.) (2006). Khabgozari. Tehran: Alma’i Publication.

2. Afshar, I. (Ed.) (2007). Jamali Yazdi's farokh nameh. Tehran: Amir Kabir Publication.

3. Afshar, I. (Ed.) (2008). Birjandi's marefat-e falahat. Tehran: Miras Maktoub Publication.

4. Afshar, I., & Daryagasht, M. R. (Eds.) (2004). Johari Neyshabouri's jawaher nameh of Nezami. Tehran: Ney Publication.

5. Ansari Dameshghi, S. (n.d). Nokhba-tol dahr fi ajayeb al-bar-e wa al-bahr. Translated by Seyed Hamid Tabibian. Tehran: Asatir Publication.

(3)

6. Bahar, M. (Ed.) (1939). Mojma ol-tawarikh wa al-ghesas. Tehran: Kolaleh Khavar Publication.

7. Bahar, M. (2007). Sabk shenasi. Tehran: Zavar Publication.

8. Bahar, M. (2011). Faranbaghdadegi (Bendaheshn). Tehran: Tous Publication.

9. Daneshpazhouh, M. T., & Afshar, I. (Eds.) (1971). Doniseri's nawader ol-tabador le-tohfat ol-bahador. Tehran: Bonyad-e Farhang-e Iran Publication.

10. Dehkhoda, A. (1988). Loghat-nameh. Tehran: Loghat-Nameh Institute.

11. Dekhouyeh, M. (Ed.) (1923). Ibn-e-Faghih Hamedani's mokhtasar-ol ketab-ol boldan.

Leiden: Braille Press.

12. Eghbal Ashtiani, A. (Ed.) (1987). Ibn-e-Esfandyar's tarikh,e tabarestan. Tehran: Padideh Khavar Publication.

13. Hadi, Y. (Ed.) (1995). Aboureyhan Birouni's aljamaher fi al-jawaher. Tehran: Miras-e Maktoub Publication.

14. Hakim Mo’men. (n.d). Tohfehye Hakim Mo’men. Tehran: Sanayi Publication.

15. Haroun, A. (Ed.) (1943). Jahez's al-heywan. Egypt: Matba’a Al Mostafa Al Bali.

16. Ibn-e-Houghel. (n.d). Safar nameh-ye Ibn-e-Houghel (Iran in soratoal arz). Translated by Ja’far Sho’ar. Tehran: Amir Kabir Publication.

17. Ibn-e-Khaldoun, A. (n.d). Mokhadameh. Translated by Mohammad Parvin Gonabadi.

Tehran: Book Translation and Publication Agency.

18. Ibn-e-Khordadbeh. (n.d). Masalek wa Mamalek. Translated by Sa’id Khakrand, prefaced by Andreas Michel, Tehran: The Studies and Publications of Nations’ Heritage Institute and the Cultural Institute of Honafa.

19. Ibn-e-Nadim, M. (n.d). Alfehrest. Translated by Mohammad Reza Tajadod. Tehran: Asatir Publication.

20. Ibn-e-Sina, H. (n.d). The Canon. Translated by Abdulrahman Sharafkandi (Haghar).

Tehran: Soroush Publication.

21. Jahanpour, F. (Ed.) (1983). Shahmardan Ibn Abi Al-Kheir's nozhat-nameh Alaie. Tehran:

Institute of Cultural Studies and Researches.

22. Jahanpour, F. (1984). Nozhat-Nameh Alaie by Shahmardan ibn Razi (1). Iran Nameh, 8, 575-594.

23. Khaleghi Motlagh, J. (Ed.) (2009). Ferdowsi's Shahnameh. Tehran: Great Islamic Encyclopedia Center.

24. Mas’oudi, A. (n.d). Morouj ol-zahab. Translated by Abolghasem Payandeh. Tehran: Elmi va Farhangi Publication.

25. Mayel Heravi, N. (1990). Texts critique and editing. Mashhad: Islamic Researches Institute of Astan Ghods Razawi.

26. Minovi, M. (Ed.) (2007). Nasrolah Monshi's translation of kelileh va demneh. (n.p).

27. Mir, M. T. (Ed.) (1992). Ansari Shirazi's ekhtiarat bade’i. Tehran: Pakhsh Razi Medical Company.

28. Moghadasi, A. (n.d). Ahsan ol-taghasim fi ma’refat ol-aghalim. Translated by Alinaghi Vaziri. Tehran: Iran Authors and Translators Company.

29. Moghadasi, M. (n.d). Afarinesh va tarikh (creation and history). Translated by Mohammad Reza Shafi’e Kadkani. Tehran: Agah Publication.

30. Mohaddes, M., & Beigbabapour, Y. (Eds.) (2015). Tabrizi's khavas ol-Haywan. Tehran:

Safir Erdehal Publication.

31. Mo’in, M. (Ed.) (1963). Tabrizi's borhan ghate. Tehran: Ibn Sina Library.

32. Moshiri, M. (Ed.) (1977). Abou Nasri Heravi's ershad al-zera’a. Tehran: Amir Kabir Publication.

(4)

33. Nazari, S. M. (Ed.) (2012). Yousefi Heravi's riyaz ol-adwia. Tehran: Alma’i Publication.

34. Razawi Borghe’i, S. H. (Ed.) (2011). Hobaish Teflisi's bayan ol-tebb. Tehran: Ney Publication.

35. Riahi, M. A. (Ed.) (1963). Bakran's jahan nameh. Tehran: Ibn-Sina Library.

36. Roshan, M. (Ed.) (2009). Maraghi's manafe’ ol-haywan. Tehran: Mahmoud Afshar Endowment Foundation.

37. Sabouhi, N. (Ed.) (1961). Zakaria Ghazvini's ajayeb ol-makhloughat wa gharayeb ol- mojoudat. Tehran: Naser Khosro Library.

38. Safa, Z. (2007). The history of literature in Iran. Tehran: Ferdows Publication.

39. Sajjadi, Z. (1995). Farhang loghat va ta’birat divan Khaleghi. Tehran: Zavar Publication.

40. Sajjadi, Z. (Ed.) (1999). Khaghani Sherwani's divan. Tehran: Zawar Publication.

41. Samkhaniani, M., Akhiani, J., Islami, M., & Mohabati, M. (2020). Necessity of re-editing nozhat-nameh alaie. Bi-Quarterly Journal of Literature History, 13(2), 171-196.

42. Soltani Gard Faramarzi, A. (Ed.) (1984). Do fars nameh. Tehran: McGill University Institute of Studies and Tehran University Press.

43. Sotoudeh, M. (Ed.) (1983). Hodoud ol-alam. Tehran: Tahouri Library.

44. Sotoudeh, M., & Afshar, I. (Eds.) (1989). Hamedani's asar wa ahya. Tehran: McGill University Institute of Islamic Studies and Tehran University Press.

45. Ta’ati, A. (Ed.) (1976). Nakhjavani's sahah ol-fors. Tehran: Book Translation and Publication Agency.

46. Tajbakhsh, H. (Ed.) (2009). Jorjani's al-aghraz ol-tabi’a wal mabahes ol-ala’ia. Tehran:

Tehran University Press.

47. Van Zutphen, M., & Khatibi, A. (Eds.) (2015). Faramarz nameh bozorg. Tehran: Sokhan Publication.

48. Vasel, G. (1989). Persian Encyclopedias. Translated by Mohammad Ali Amir Mo’ezi.

Tehran: Tous Publication.

49. Yaghmai, H. (Ed.) (1976). Asadi Tousi's garshasb nameh. Tehran: Tahouri Publication.

50. Yahaghi, M. J., & Seyedi, M. (Eds.) (2009). Tarikh-e Beihaghi. Tehran: Sokhan Publication.

51. Yousefi, Gh. (Ed.) (1996). Onsor Al-Mo’ali's ghabous nameh. Tehran: Elmi va Farhangi Publication.

52. Zabihi, R. (2017). Herbal popular believes and tradition in nozhat-nameh Alaie. Bimonthli Journal of Popular Culture and Literature, 5(18), 29-46.

53. Zaryab Khoui, A. (Ed.) (1991). Aboureyhan Birouni's alsadineh. Tehran: University Publication Center.

(5)

لصف

‎

‎یملع‎همان نتم

‎ یسراف‎بدا‎یسانش

مهدراهچ لاس

ةرامش موس يپايپ(

55 ،) زيیاپ 1401 ص ، 55 - 69

:لوصو خیرات 26

/ 10 / 1400 :شریذپ خیرات ، 4

/ 2 / 1401

10.22108/RPLL.2022.132271.2019 :20.1001.1.24763268.1401.14.3.5.8

ةلاقم(

يشهوژپ

‎)

حصت ی ح

‎ تارابع‎و‎تاحلاطصا‎،تاغل‎شرازگ‎و ی

‎ تهزن‎زا

‎ مان ۀ

‎ ئلاع ی

‎

نامحر

‎ بذ ی ح ی

*‎؛

‎ رم ی م

‎ ئاسک

**ی

‎

کچ ی هد

‎ تهزن مان ة ئلاع ي زا مهم رت ی ن اد ی ر ة فراعملا اه ی نهک رات ی خ بدا ي تا سراف ي تسا هک هب ببس تشرس صاخ وخ ی

،ش نتم ي

شناددنچ ي هب رامش م ي آی د علاطم ماگنه بطاخم و ة

نوگانوگ بلاطم اب نآ ي

بور ه ور م ي دوش . ای ن کرت نتم يب ي زا شناد اه ی

ح ي ناو سانش ي

، ناک ي سانش ي

، زرواشک ی

، رات ،موجن ی

،خ فارغج ي

،ا اظن و تسارف ،مسلط ،هسامح و هروطسا ی

ر نآ تسا هک اب

آ يی ن اه و اهرواب ی هماع مآرد ي هتخ و هب اجع ی ب همان اه دزن ی ک ش هد .تسا اب دوجو مها ي ت قوف داعلا تهزن ة مان ة ئلاع ي

، ا ی ن

نتم اهنت نونکات ی

ک راب روپناهج گنهرف ششوک هب حصت

ي ح و نودب شراگن لعت ي تاق تسا هدش پاچ .

لصاح وا راک اب

دوجو هدافتسا زا تسد ون ی س اه ی ربتعم

، تساک ي اه ی سب ي را ا عوضوم .دراد ی

ن صوت شور هب هک شهوژپ ي

ف ي ـ لحت يل ي ماجنا

هدش

، حصت ي ح شرازگ و

،تاغل و تاحلاطصا تارابع

ي تهزن زا مان ة ئلاع ي .تسا لئسم ة ساسا ي شهوژپ حصت

ي ح

شخب اه يی ا ز باتک رب انبم ی تسد ون ی س اه ی ححصم عوجر لحم و

لحت ي ل حرش و نآ اه ناسمه و هباشم نوتم زا هدافتسا اب

ا س ت . اتن ی ج قحت ي ق ناشن م ي دهد اب دوجو سرتسد ي ححصم هب هخسن اه ی ،ربتعم هب ببس دوبن شور و عم ي را نشور رد

حصت ي ح نتم و ب ي هجوت ي شناد هب اه ی ناوتشپ و نوگانوگ ة

گنهرف ي نتم

، تساک ي اه و تاهابتشا سب

ي را ی رد تهزننتم مان ة

ئلاع ي دپ ی د هدمآ تسا

؛ أت اب م ل رد تسد ون ی س اه و عوجر هب عبانم ناسمه و هباشم ضتقم و ي م ي ناوت ا ی ن تاهابتشا ار

حصت ي ح درک و ضوت ي ح داد .

هژاو اه ی

‎ لک ی د ی

تهزن مان ة ئلاع ي

؛ هخسن اه ی طخ ي

؛ حصت ي ح نتم

؛ طبض تسرد

؛ شناد اه ی راگزور

ناریا ،ملایا ،ملایا هاگشناد ،يناسنا مولع و تايبدا ةدکشناد ،يسراف تايبدا و نابز هورگ ،يسراف تايبدا و نابز رايشناد *

ةدنسیون(

،)لوئسم

[email protected] د **

،يسراف تايبدا و نابز هورگ ،يسراف تايبدا و نابز یرتکد یوجشنا

،ناریا ،ملایا ،ملایا هاگشناد ،يناسنا مولع و تايبدا ةدکشناد

[email protected]

This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)

(6)

/56

‎ يملع هیرشن نتم

يسانش

،يسراف بدا

ةرامش ،مهدراهچ لاس 3

يپايپ( ، 55 ) زيیاپ 1401

1 ـ

‎ همدقم

‎

تهزن ةمان يئلاع يکی زا نهک نیرت ریاد ة فراعملا یاه نابز يسراف و مهم نیرت رثا هدنامزاب زا

نادرمهش نب

يبا ريخلا

، دنمشناد و

مجنم فورعم ةدس مجنپ یرجه تسا . نیا رثا رد ةنايم لاس یاه -490 495 رد دزی فيلأت و

هب هلودلاءلاع کبصاخ

راجيلاکوبا بساشرگ

میدقت دش

( نادرمهش نب يبا

،ريخلا 1362

، ةمدقم م ححص : 73

نیا .)

نتم هک

دننامه راثآ يملع رصع یونزغ و يقوجلس ب

ه ينابز نشور و هتساريپ هتشاگن هدش تسا

( کن .

،راهب 1386

، ج 2 : 170

؛

نينچمه کر .

،افص 1386

، ج 2 : 909

؛ ناهج

،روپ 1363 : 584 )

نوزفا ،

رب شزرا یاه ينابز

، زا ةبنج خیرات مولع و هب هژیو

رظنمزا گنهرف هماع و ةنيشيپ نيیآ اه و یاهرواب نهک

رد لامک تيمها تسا

(

،يحيبذ 1396 : -29 46

؛ زين کن .

،لسو

1368 : 39

تهزن.)

همان همجرت و شراگن عیادبلا باتک

تسا هک نادرمهش رتشيپ

نآ ار ساسارب باتک

یاه یرايسب

هب نابز يبرع فيلأت هدرک دوب

« : زا نآ تلمج يکی باتک عیادبلا تسا رد صاوخ و عیابط و عفانم و دنچ ملع

رگید هک زا بتک رايسب مدیزگرب

»

( نادرمهش نب يبا

،ريخلا 1362 : 8

عیادبلا.)

زورما رد تسد تسين . فلؤم یارب ةدافتسا

يسراف نانابز

، بلاطم نآ باتک ار اب دوزفا و تساک هب يسراف هدنادرگرب و

تهزن همان هدناوخ تسا

« : يباتک متخاس

هب يسراپ یرد و رب نآ باتک لوا تدایز و ناصقن مدرک هکنانچ تسیاب و بيترت مدينادرگب

» ( نامه .) نیا نتم رد

ود مسق نیودت هدش تسا و يثحابم دننام

صاوخ و

،عیابط ناويح

،يسانش هدنرپ

،يسانش هرشح

،يسانش

،یزرواشک يناک

،يسانش

،باسح

،موجن

،تايضایر

،قطنم

،هسدنه

،مسلط

،بط

،تسارف راثآ

،یولع ريبعت

،باوخ

یزاسرطع و

ریاظن نآ ار رد رب دراد . فلؤم رد نیودت لصا باتک هب نابز يبرع

، زا عبانم یددعتم ريثأت

هتفریذپ

( کن . ناهج

،روپ 1363 : -585 591

و)

اب همجرت و شراگن نآ هب نابز

،يسراف رد فيلأت يخرب راثآ سپ زا شیوخ

،

هلمجزا خ رف ةمان يلامج خیرات و

دزی

، رثؤم هدوب تسا

( نامه : 579

ةلئسم .)

يساسا نیا شهوژپ

،حيحصت حرش

و

ليلحت

،تاغل تاحلاطصا و

يتارابع زا تهزن ةمان يئلاع تسا . زا للاخ شهوژپ نشور

يم دوش هک رايعم نشور

و يبسانم رد حيحصت نیا

باتک دوجو هتشادن و نودب چيه يليلد یرايسب زا

طبض یاه ليصا تسد سیون یاه

نهک هب هيشاح هتفر و طبض یاه تسردان رد

نتم هدمآ تسا . يب هجوت ي ححصم هب عوضوم و

یاوتحم عونتم

شخب یاه فلتخم باتک و تلفغ زا يهاگآ یاه یرورض رد

تخانش ثحابم

و عوجر هب عبانم يضتقم

، ليلد

رگید ل شزغ یاه ناوارف رد حيحصت نتم تسا .

1 ـ 1

‎ ۀینشیپ

‎ شهوژپ

‎

نيتسخن راب دمحم یراسناوخ و

ا . ن . ينويناپمک هب

حيحصت تهزن

ةمان يئلاع تمه دنتشامگ

؛ اما ةجيتن راک اهنآ

رشتنم دشن

( نادرمهش نب

يبا

،ريخلا 1362

، ةمدقم ححصم : 17

نتم .)

هدشدای اهنت کی راب هب ششوک گنهرف ناهج روپ

حيحصت و

پاچ هدش تسا . ححصم همدقم یا لصفم رد تخانش ا لاوح و راثآ نادرمهش نب

يبا ريخلا و يخرب

يگژیو تهزنیاه

همان هتشاگن تسا . نیا پاچ تاقيلعت و

هیامن درادن . نينچمه هموصعم

ماس ينايناخ و ناراکمه

رد هلاقم یا اب ناونع

« ترورض حيحصت

ةرابود تهزن ةمان يئلاع

» ض نم يسررب يتساک یاه پاچ ناهج روپ

، هراپ یا

زا تارابع باتک ار حيحصت هدرک

دنا

( ماس ينايناخ و

،ناراکمه 1399

: -171 196

رد .)

ةلاقم

،هدشدای ديکأت

نافلؤم رب

هخسن یاه تهزن يطخ

همان تسا . رد شهوژپ رضاح یارب نيتسخن راب تسيب و راهچ

،تغل حلاطصا و

ترابع زا

تهزن ةمان يئلاع حيحصت و

شرازگ هدش تسا . زا للاخ نیا شهوژپ نشور

يم دوش هک حيحصت ناهج

روپ ود

(7)

حصت ي ح تارابع و تاحلاطصا ،تاغل شرازگ و ي

زا تهزن مان ة ئلاع /ي نامحر بذ ي ح

ي و رم ی م ئاسک ي 57/

لاکشا هدمع

؛دراد تسخن

، تلفغ زا یاهرايعم حيحصت

نتم و باختنا طبض یاه تسرد و رگید هدیدان نتفرگ

اوتحم و ةنيمز يیانعم نتم . روطنامه هک

هراشا تهزن دش

همان ينتم اب بلاطم م عونت تسا و حيحصت نآ

مزلتسم

يیانشآ قيقد اب شناد يیاه دننام

،هروطسا

،هسامح

،یزرواشک یايفارغج

،يخیرات ناويح

،يسانش گنهرف

،هماع

ملاعا

،يخیرات تسارف

و ریاظن نآ تسا و نودب عوجر قيقد هب عبانم يضتقم رد نیا

،هنيمز حيحصت قيقد نیا نتم

ناکما ریذپ تسين .

1 ـ 2

‎ شور

‎ شهوژپ

‎

نیا شهوژپ رب

ود نکر راوتسا تسا : تقد رد طبض تسد سیون یاه لحم عوجر تهزن ححصم

ةمان يئلاع و

عوجر هب عبانم و ذخآم طبترم اب ره شخب زا باتک یارب حيضوت و نييبت طبض تسرد . ححصم مرتحم شور

حيحصت تهزن

همان ار حيضوت هدادن

؛ اما اب تقد رد هخسن لدب اه يم ناوت تفگ هب شور يطاقتلا رظن د هتشا تسا

(ن ک . ماس ينايناخ و

: 178 )

رد .

نیا هويش

، فلاخرب شور

حيحصت رب

یانبم ةخسن

،ساسا ححصم اب

تقد رد کبس رثا و نابز و یاوتحم نآ

، طبض تسرد ار زا نايم هخسن یاه دوجوم باختنا يم دنک . نیا ةويش

حيحصت راوشد تسا و نکمم تسا ححصم رثارد يب طلست ي رب نابز و یاوتحم رثا

راچد

« حيحصت دازآ

» دوش

( لیام

،یوره 1369 : -278 280

ناهج .)

روپ رد حيحصت تهزن

ةمان يئلاع زا جنپ تسد سیون ریز هدافتسا هدرک تسا : 1 )

تسد ون ی س ناخباتک ة لدوب ي نا رد هاگشناد دروفسکآ هب

رامش ة 1480 ، خ روم 704

،ق 173 اب و خسن طخ هب ،گرب

راصتخا تملاع Oی

. 2 ) تسد ون ی س ناخباتک ة لاگود رد اتوگ ی ناملآ هب رامش ة 10 ، 167 گرب اب و خسن طخ هب

راصتخا تملاع G ی

رات . ی خ ا تباتک ی ن هخسن هک نودب شخب اه يی زا نتم

،تسا مولعم ن ي تس

؛ ما ا ربانب سدح

م ححص اوا رد ی ل دس ة تسا هدش هتشاگن متشه .

3 ) تسد ون ی س ناخباتک ة سانشروناج ي

رکلاب رد هاگشناد

،لارتنوم

خ روم 807 ق

، 124 راصتخا تملاع اب و خسن طخ هب هحفص M ی

ا . ی ن هخسن نودب شخب اه يی زا باتک تسا .

4 ) تسد ون ی س ناخباتک ة برتسچ يت ي هب رامش ة 115 ، اب تملاع راصتخا B ی

. مان بتاک و رات ی خ تباتک ا ی ن هخسن

نشور ن ي تس

؛ ما ا ربانب سدح ححصم رد دس ة متشه تسا هدش تباتک .

ای ن تسد ون ی س دودح ی ک موس ار نتم

.تسا هدرک هصلاخ ار بلاطم هاگ بتاک و درادن 5

) تسد ون ی س د ی رگ ناخباتک ة برتسچ يت ي رامش هب ة 255 ، خ روم

1007 ق راصتخا تملاع اب . D ی

ا . ی ن ن هخسن ي ز نودب شخب اه يی زا نتم تسا

نادرمهش(

نب با ي خلا ي

،ر 1362 ، مدقم ة

ححصم : -37 41

ام .)

تارابع دم رظن ار رب انبم ی طبض هخسن اه ی ی هدشدا

، هک رد شاح ةي تاحفص ق

ي د هدش تسا

،

حصت ي ح هدرک ا ی م . هولاع رب نآ هب ببس تشرس شناددنچ ي باتک ارب ی ضوت ي ح و بت يي ن

،تسرد طبض ون

ی ناگدنس هب

عبانم ددعتم و عونتم رد مز ي هن اه ی گنهرف

،هماع ح ي ناو سانش ي

، ناک ي سانش ي

،

،بط رات ی

،خ هروطسا و

،هسامح

فارغج ي

،ا زرواشک ی

، لاجر و عوجر ...

دندرک و لاد ی ل حصت ي

،ف رحت ی ف گتشگ و ي تارابع بي نا دش .

2

‎ـ حصت ی ح

‎ و

‎ شرازگ

‎ تامهبم

‎

رد ا ی ن شهوژپ ب ي تس و راهچ و حلاطصا ،هژاو یا

ع تراب مهبم هب حرش ز ی ر حصت ي ح و :تسا هدش شرازگ

2 ـ 1

‎

« نوچ اپ بسا ی پ رب ي دام رگا و دوش مک شطاشن دهن گرگ ی

نا دشاب مخ ددرگ

»

با نب نادرمهش(

ي خلا ي

،ر 1362 :

59

طبض .)

« مخ » خسن رد اهنت Mة

.تسا هدمآ راهچ

خسن O ة G، B، D و

« رمح » هدرک طبض .دنا

طبض

« مخ

» رد

(8)

/58

يسانش

،يسراف بدا

ای ن ترابع نعم ي نشور ي درادن اب و ی د ار نآ نوگرگد دش ة

« ر م ح » د ان تس . رمح ب زا ي رام ی اه ی بسا هدوب تسا و

ماگنه ي ور ی م ي داد هک بسا رثارد وبدب و همضاهءوس راچد وج ندروخ يی

م ناهد ي دش

لاعملارصنع(

ي

، 1375 ،

لعت ي تاق :ححصم 362

رد .)

ا ی ن لاح مکش بسا مرو م ي درک و مئلاع ي دننامه جنلوق رد نآ پ ي اد م ي دش . ارب ی جلاع

نامرد رمح اه

ی فلتخم ي م راک هب ي

؛تفر نشگ لاثم ي

ز رهز ،رت ة ولگ رد نغور و هکرس ،هنمرد ،نادنپس ،واگ ی

بسا

م ي ر ی دنتخ هاگ . ارب ی ،دوبهب مس بسا ار هب درگوگ م ي دنتشغآ و سپس رتشن م ي دندز و نارطق و کمن رب نآ

م ي ر ی دنتخ ود( سرف

،همان 1366 : 93 )

ر م ح .

نعم هب اعسوت ي

دنک درگ ی ند گدنام و ي تسا هتفر راک هب مه

کن(

.

،ادخهد

1377 ذ : ی ل .)رمح

زا د ی رگ ب ي رام ی اه ی هتشاد بسانت قوف ترابع طبض اب تسا نکمم هک بسا

،دشاب

« ارمح

» تسا .

ارمح هب گتسخ ي گدنام و ي دش ی د بسا هتفگ هدش رد هک رثا ب ندناود ي ش زا دح ی ا روخرپ ی م ضراع ي

هدش .تسا

ارب ی دناشوج اب ار بسا ،ارمح جلاع ة

دنفسوگ کشپ و بآ یا

بآ درس م ي دنتسش هاگ . ن ي ز مخز اه ی کچوک ي رد

رپ ة ب ين ي نآ ا ی داج م ي دندرک ود( سرف

، همان 1366 : -75 77 .)

عوضوم ثحب

ترابع رد تهزن

همان ب ي نا صاوخ رغ ی ب اضعا ی .تسا گرگ هب

،فلؤم رواب رگا

رب اپ بسا

اج ی اپ ی گدنزرس و طاشن دهنب گرگ ي

وا تساک ي م ي گ ي در و رگا دام ی نا نچ ي ن دنک ناوت تکرح ار زا تسد

م ي دهد اج رب و ی م ي دنام . خرب رد ي ا عبانم ی ن و ی گژ ي :تسا هدش هداد تبسن گرگ ناوختسا هب

« روتس رگا ی

اپ ی

رب ناوختسا دوش گنل ،دهن گرگ

»

لامج(

ي ی دز ی

، 1386 : 22

نچمه .)

ي ن زا ارب گرگ نادند ی

بسا ندنکفا نمشد

هدافتسا م ي دندرک :

« رگا دهاوخ هک مصخ ار زا پسا ب ي دنگف نادند گرگ ...

رد کاخ اب ی د درک هک نوچ پسا دناودب

لاحرد ب ي

،دتف نوچ رب رس نآ دسر

» .)نامه(

ژاو ة

« رمح

» ی ک راب د ی رگ ـ تبسانم هب بي

نا زب تسوپ صاوخ هوک

ي

ـ تهزن رد مان ة ئلاع ي و هتفر راک هب زاب

هب

« هتسخ

» نادرگ ي هد :تسا هدش

« رگا هوک زب( شوزاب تسوپ زا ي

)

زات ی هنا ا ی دننار نادب بسا و دنزاس هتسخ

بسا ره و دوشن ي

زات نآ دنوادخ اب هک ی

هنا ه دنناودب ي

چ دنربن قبس نآ رب

»

ي خلا ي

،ر 1362 : 94

طبض .)

« هتسخ » خسن رد اهنت Oة

هدمآ تسا

؛ لاحرد ي هک راهچ تسد ون ی M س G،

،

وD

«B رمح

» طبض هدرک دنا .

2 ـ 2

‎

« )راتفک(

رادرم دروخ اجکره ی دبا و نوزف نوچ ي

ندروخ ي وا رب سگم ات دنک زاب ناهد دنامب شنادند نب رد

شن ي دن و نوچ هوبنا هدش شنادند کاپ

هدرک دنشاب رح زا و ی ص ي هدرم و دفاکشب روگ هک تسا نآ رادرم رب وا

بي نور درآ

»

ي خلا ي

،ر 1362 : 67

نتم .)

قباطم اب خسن طبض D ة

تسا تسد راهچ طبض . ون

ی O س M ،

،

و G نچB ي ن :تسا

« دروخب و دهن مه رب ناهد دش هوبنا وا رب )سگم نوچ( سکم نوج .»

طبض خسن درفنم Dة

زا رظن اوتحم يی اب س ي قا ترابع راگاسان تسا . ب نخس عوضوم ي

نا تداع اه ی هوکن ي د ة تسا راتفک هک

رادرم

م ي دروخ م زاب ناهد سپس و ي

دنک سگم هوبنا ات ارب

ی ذغت ی ه زا تشوگ اه ی هدنامزاب رد لا ی نادند

،اه ب ه شناهد

دورب . رب ناهد هاگنآ مه

م ي دهن سگم و م ار اه ي دروخ مادا رد . ة هچروم زا بلطم راوخ

ی راتفک ی دا :تسا هدش

« هب

دزن ی ک آ هچروم خاروس ی

د هکنادنچ و ی

دبا مز زا نابز هب ي

ن دروخب و درادرب »

.)نامه(

رد د نوتم ی رگ ن ي ز هب خرب ي

راوخرادرم هب سکرک دننامه راتفک ؛تسا هدش هراشا راتفک تشز تاداع ی

تسا علوم

،ظحاج(

1362 ق / 1943

،م

ءزج 5 : 321

ربق .)

ار م ي دفاکش و دسج ار م ي دروخ

( ظحاج

، 1386 ق / 1967

،م ءزج 6 : 450

سگم .)

راوخ ی راتفک ار

م ي ناوت اب هدنرپ راوخ ی حاسمت اقم ی هس درک :

« زا چ ي ز ی هک دروخ سب ي را رد نب نادند اه ی وا

،دنامب هاگنآ ناهد زاب

دنک ناکغرم درخ و طل ي ف اب هطقن اه ی سب ي را ب يا ی دن و نادند اه ی وا کاپ دننک . گنهن نوچ تسناد هک چ ي ز ی دنامن

(9)

ناهد رب مه دهن و نآ ناکغرم ار

دروخب دب و ی ن ن تافاکم نوچ دننز لثم ببس ي

ک ي دب ی ی دنبا وگ ی دن تافاکم :

حاسمتلا

»

( نادرمهش نب با ي خلا ي

،ر 1362 : 166 .)

2 ـ 3

«‎ رگا سک ي پ ي ه وا )راتفک(

رب وخ ی نتش لاآ ی د اج رد و ی هاگ دوش گنلپ هب

ناسآ ي گنلپ و نتفرگ شدناوتب شور

ي

دنکن

»

( نامه : 68

طبض .)

ترابع اپ ی نا ي رد هخسن اه نچ ي ن تسا O : M ، G و : گنلب نشور ي ؛دنکن ودب گنلپ و :B

؛دنکن دنزگ ناسآب گنلپ :D

ي طبض .دوش داقنم ار وا و نتفرگ دناوتب

« شور ي

» هدمآ نتم رد هک تسا

و رد خرب ي

هخسن اه نآ ار هب

« نشور ي

» غت يي ر هداد دنا ب رد و ضع ي تسد ون ی س اه هب لد ي ل نرد ي نتفا نعم ي ،هژاو لک ار ترابع

نوگرگد هدرک

،دنا حصت ي ف

« شوز ي

» شوز .تسا هژاو

ا ی رد هک تسا نهک حاحص

سرفلا وخدب

، عبط دنت و

دوز

نعم مشخ ي

ب و هدش ي ت ز ی ر کدور زا ي ارب ی دهاش نآ هدمآ تسا :

گــــناب تــــمدرک

ا ی تــــب ــــس ي م ي ن شوز مدـــناوخ ـــت

و ار هـــک تـــسه ي شوز

ناوجخن(

ي

، 1355 : 152 )

ای ن رد هژاو بساشرگ همان

ارب ی صوت ي ف ش ي ر دنبرد و گمشخ ي ن هب راک هتفر تسا :

ــنچ ــنچ يي ن ن تــفگ تــفگ اــناد اــناد هــک هــک اــب اــب مــشخ مــشخ وو شوــج شوــج مناـــبز

مناـــبز یی ـــک ـــک ي ي هتـــسب هتـــسب ـــش ـــش يي رر تـــسا تـــسا شوز شوز

دسا(

ی سوط ي

، 1354 : 288 )

ناقاخ ي شوز ار رد وخدب لفط فصو و

مارآان راک هب درب ه تسا

( ناقاخ ي ناورش ي

، 1386 : 168

؛ ن ي ز کن . داجس ی

،

1374 ، ج 1 : 747

رد .)

خرب ي گنهرف اه

« شوز » هب تروص

« شور » فحصم ار نآ ادخهد هک هدش طبض

« شوز »

تسا هتسناد

،ادخهد(

1377 ذ : ی ل .)شور

اب هجوت هب هچنآ ی دا

،دش انعم ی ترابع تهزن همان م نشور ي دوش

؛ سک رگا ي

پي ه اج هب و دلامب دوخ هب راتفک ی

هاگ گنلپ

،دورب م ي دناوت هب ناسآ ي نآ گب ار ي در گنلپ و وخدب يی مارآان و ي دهاوخن

درک و هب ناسآ ي سا ي ر د عبانم رد .دش دهاوخ ی

رگ مه هب ثأت ي ر پ ي ه راتفک ص رد ي د تسا هدش هراشا گنلپ :

«پ ي ه وا ار رب

نت

،دنلام نوچ گنلپ وا ار ب ي دن دسرتب و رب گنلپ ت وق گ ي در

»

داهلادبع(

ی غارم ي

، 1388 : 76 .)

2 ـ رگا4 و دننازوسب ار )بسا مس(

رب زانخ تلع ی

ر و دراد دوس دنهن دنناشوجب

»

ش(

ه نادرم نب با ي خلا ي

،ر 1362 : 72 .)

شرازگ ربانب شاح رد ححصم

ةي ا ،هحفص ی

ن رد ترابع تسد

ون ی س اه O ی M ، D ، B و ن ي هدما .تسا طبض نتم

زا تسد ون ی Gس زگرب ی هد هدش ا .تسا ی ن اب ار طبض ی

د تروص و عمج حصت ي ف

« دناشوخب

» زا ردصم ندناشوخ

رد نعم ي ندناکشخ تسناد

. زانخ ی ر ی ا کوخ سامآ هدغ

اه ی کچوک ي هدوب هک ز ی ر ندرگ و لغب دپ ی د م ي هدمآ

تسا . امدق تلع ا ی داج زانخ ی ر ار مغلب ربطس ی ا ادوس ی هتخوس م ي دنتسناد

بح(

ي ش لفت ي س ي

، 1390 : 98 و 230

؛ ن ي ز کن .

ناجرج ي

، 1388 ، ج 2 : 821

نامرد .)

اه ی سب ي را ی ارب ی دوبهب زانخ ی ر صوت ي ه تسا هدش

نبا(

س ي

،ان 1390 ج ، 6 : -378 392 .)

تخوس ة بسا مس ار

ببس لحت ي ل و کشخ ندش زانخ ی ر هتسناد دنا :

« نوچ هتخوس ار درخ دننادرگ و رب ت لع

زانخ ی ر دنهن حتم ل ل دنک

»

داهلادبع(

ی غارم ي

، 1388 : 88

« .)

رگا ز نغور اب نآ رتسکاخ و دنزوسب پسا مس ی

ت نوجعم

زانخ رب هدرک ی

ر دوب عفان دنهن »

لامج(

ي ی دز ی

، 1386 : 30 .)

2 ـ 5

«‎ لد رتسا گب ...

ي دنر رب و کشلپ تخرد بوچب و دننز نهآ ي

ه هک ي چ نرب ي درا رب ی نا ...دننک

»

ي خلا ي

،ر

1362 : 76

طبض.)

نتم قباطم تسد ون ی O س تسا . تروص حص ي ح ژاو ة ی هدشدا هس رد هک خسن

M ة D ، Bو هدمآ

(10)

/60

يسانش

،يسراف بدا

« ب ل کس

» هب نعم ي س ي خ بابک تسا :

« شتآ رد ه ي مز دندز و ناملاغ رلااسناوخ اب

کس ل ب اه دندمآرد و

ناغرم

نادرگ ي ند دنتفرگ

»

ب(

ي قه ي

، 1388 ، ج 1 : 500 .)

2 ـ 6

‎

« هقلح ا ی رتشگنا و دننکب شتسار تسد مس زا ی

وخ اب عورصم نوچ ،هرقن زا دنزاس ی

نتش دراد بي دتف

»

ي خلا ي

،ر 1362 : 79 .)

رد عبانم بط ي هناشن اه لماوع و ي ارب ی ب ي رام ی هدرمشرب عرص :دنا

« شتملاع نآ

تسا هک گر اه ی رس و ور ی

،

رپ نوخ دشاب و پ ي ش زا نتفرگ عرص رس و ور ی ش نوخرپ دوش و ب ي دتف

»

بح(

ي ش لفت ي س ي

، 1390 : 379

« .)

ات راخب ی دب

رب غامد

،دوشن عرص ن ي دتفو

»

ناجرج(

ي

، 1388 ، ج 1 : 483 )

« ؛

سب ي را دتفا عرص غولب زا سپ هک دشاب »

:نامه(

485 ) .

« نداتفا

» ا رد ی ن عبانم هب نعم ي

« دپ ی ندمآد

» و

« خر نداد

» هناشن اه ی عرص هب راک هتفر تسا

؛ هکنانچ دهاش ود ره رد

ناجرج زا ي

رد ی ک ي زا هخسن لدب اه هب اج ی

« نداتفا

»

،

« دپ ی ندمآد

» طبض هدش هک عقاورد نعم ي و تروص هداس دش ة

نآ .تسا رد ترابع تهزن همان

، عوضوم ب ثحب ي نا اوف ی د خرب .تسا رخ مس ي

ازجا ی ا ی ن ح ي ناو ارب ی فم عرص ي د

تسا هدش هتسناد

داهلادبع(

ی غارم ي

، 1388 : 91 و 93 ؛ لامج ي ی دز ی

، 1386 : 32

ا اب.)

ی ن ضوت ي ح نشور م ي دوش هک

«ب ي دتف

»

حصت ي ف

«ن ي دتف

» .تسا هقلح عورصم رگا تسا دقتعم فلؤم ا

ی ضراوع دشاب هتشاد تسار تسد رد رخ مس زا

عرص رب من خر وا ي

دهد . بعت ي ر

« نداتفا » هب نعم ي دپ ی ندمآد هناشن اه ی عرص زاب مه تهزن رد همان تسا هتفر راک هب

( نادرمهش نب با ي خلا ي

،ر 1362 : 60 80 ؛ ني ز کن . ماس ناخ ي نا ي و

: 183 .)

2 ـ 7

‎

« )شوم(

ردنا اخ ندرب ی ه ح ي تل ي طل ي ف .دزاس ی ک ي ناتسپ دتفازاب و اخ ی ه راهچب تسد و اپ ی رد رب گ ي در و

د ی رگ ی شلابند گب ي در و وس ی خاروس درب

»

ي خلا ي

،ر 1362 : 117 .)

هب ببس گدننکش ي

، اناوت شوم يی

.درادن ار ناگدنرپ مخت لمح هب

مه ي ن ببس هب م تشپ ي دباوخ هدنرپ مخت و

اپ و تسد اب ار رب

ور ی مکش م ي گ ي در و شوم ي د ی رگ مد وا ار م ي دشک و هب هنلا م ي درب . ب ي درت ی د طبض

« ناتسپ

» هک

ه نودب ي چ هخسن لدب ي رد نتم

،هدمآ حصت ي ف

« ناتس هب /نات س ب »

ناتس .تسا ی

نع ي باوخ ي ند تشپ هب هب

هنوگ ا ی هک

مکش و تسد و اپ ور هب لااب دشاب و

« نات س هب » قي د ی ارب ی صوت ي ف ا ی ن تلاح تسا

؛

« وخ سپ ی نتش تخاس هدرم

ور رب و ی م ناتس بآ ي

تفر

»

شنم للهارصن(

ي

، 1386 : 92 ن ؛ ي ز کن . داهلادبع ی غارم ي

، 1388 : 120

ا.)

ی ن هژاو هس د راب ی رگ ن ي ز

تهزن رد همان هدمآ و رد ه ر راب هس راچد حصت ي ف و رحت ی ف هدش تسا :

« نوچ شوم ي رب فقس هناخ پ ي اد آی د

هبرگ ز ی ر وا ناتسپ دتفازاب

:نامه(

118 ؛ ني ز کن . نامه : 242

ی.)

ک راب ن ي ز هب تروص

« هب تشپ

» رحت ی ف هدش

؛ رد لاح ي هک

رد هس خسن Oة M، D و

« نات س ب / هب ناتس

» هدمآ تسا

:نامه(

105 .)

2 ـ 8

‎

« ندروخ رهز ة بجنکس اب سواط ي

ن مرگ بآ و نوچ

سک ي ار درد مکش دنک اف دوز ی هد درآ

»

نب نادرمهش(

با ي خلا ي

،ر 1362 : 141 .)

ترابع صخشم هدش رد هخسن اه تهزن ی همان حصت راچد ي

ف رحت و ی ف هاگآ و هخسن ود طبض .تسا هدش ي

زا ی ک بط رواب ي صا طبض هب ربهار ،نهک ي

ل ؛تسا طبض ترابع رد خسن Gة نچ ي ن :تسا

« دور مکش نوج .»

رد

خسن O ة

« دور مکش زا هک نوخ »

نوخ .)نامه( تسا هدمآ رد

خسن ة خا ي ر حصت ي ف

« نوچ » خسن رد هک تسا Gة

اب ی ک .تسا هدش تباتک هطقن هب

رهز امدق رواب ة

بجنکس اب سوواط ي

ن و بآ :تسا هدوب لاهسا نامرد مرگ

« رهز ة

بجنکس اب وا ي

ن اف دورب مکش ار هک ره مرگ بآ و ی

هد دهد »

ند(

ي رس ی

، 1350 : 235

«.)

رهز ة سوواط اب

بجنکس ي ن و بآ

(11)

مرگ

،دنروخب مکش

ار هب دوز ی هتسب دنادرگ

»

داهلادبع(

ی غارم ي

، 1388 : 139 )

اربانب؛

ی ن ترابع لصا طبض تهزن

همان

نچ ي ن سک نوچ :تسا ي

.دور مکش ار

2 ـ 9

«‎ توق هاشداپ و ي

هام( وا ي وس نآ زا ات هرصب دودح رد )هسوک ی

ا ی هل تسا

»

ي خلا ي

،ر 1362 :

179 .)

طبض ژاو ة صخشم هدش خسن رد O ة

نودب .تسا هطقن خسن

D ة نتم دننامه

«ا ی هل

» تسد و هدرک طبض ون

ی س

«M هلبا » تسا هدروآ هک

هب رق ین ة ،هرصب طبض حص ي ح مه ي ن د و تسا ی

رگ طبض اب ار اه ی د تشگ ة .دروآ رامش هب نآ

« ب ا ل ه

» رهش ی رب رانک ة هلجد هدوب تسا

« : ناهد مد هلجد رب ة

لااب رد عماج دجسم .تسا لامش تمس رد ،هرصب رهن ی

هفرم و رتروج و عمج .تسا گرزب و دابآ ،رهش تسا هرصب زا رت

»

سدقم(

ي

، 1361 : 163

رد .)

ا ی ن رهش هک ات ود هرصب

هتشاد هلصاف لزنم تسا

( کن . نامه : 189 )

هچراپ،

اه ی فورعم ي زا ناتک م ي دنتفاب

:نامه(

178

بابرد .)

عقوم و ه ل ب ا ي

ت

و دور نآ عبانم رد بلاطم

و تاراشا سب ي را ی هدمآ تسا

کن(

. نبا قف ي ه نادمه ي

، 1302 : 104 ، 120 ، 188 ، 236

؛ راصنا ی

قشمد ي

، 1382 : -144 146

نامثع .)

نب نوعظم ا ی ن رهش ار هب لخ راگزور ي

ف ة مود خست ي ر درک

سدقم(

ي

، 1374 : 795

«ا.)

ی هل

»

هک ححصم نآ ار هب نتم

،هدرب هقطنم مان ا

ی رد دزن ی ک ي رصم هدوب تسا

کن(

. نبا قف ي ه نادمه ي

، 1302 : 57 ، 69 ، 92 ؛

سدقم ي

، 1361 : 309

هک )

هب اور ی ت دوعسم ی نامقل کح ي م رد اجنآ م ي ز ی هتس تسا

دوعسم(

ی

، 1387 ، ج 1 : 49

ای .)

ن رهش

رظنزا فارغج يا يی بسانت ي اب هرصب درادن .

2 ـ 10

‎

« هچنآ اف ی هد ش دناشنب مخز درد و دهد ي

ر گرس و واگ ي

ن ز و غرم ی ت ناد و دنوارز و ة

ناتسوب دروم ي

ش و ي ر

جنا ي ر و زبس بادس و دنچ

ب ي رتسد س و ي ار ی ن دراد دوس همه

»

ي خلا ي

،ر 1362 : 194 .)

طبض

« ب دنچ ي رتسد

» هک ه نودب ي چ هخسن لدب ي ،تسا هدمآ نتم رد رد

س ي قا وحن ی و انعم يی ملاک

، انعم ی

نشور ي درت نودب و درادن ی

د حصت ي ف

« دنج ب ي رتسد

» تسا اج رد هک يی

د ی رگ تهزن زا همان ن ي ز هب

« دنچ ب ي رتسد

»

حصت ي ف دش ه تسا :

« دنچ ب ي رتسد اخ ةی تسوا و ا ی ن سراپ ي برعم تسا ا ی دنک رتسره صخ وه و ي

ه ماوهلا »

:نامه(

105 )

بي .

رتسد ( گس بآ ي ) ار ارب ی هدغ اه يی هک رد ز ی ر مکش

،هتشاد راکش م ي دندرک

داهلادبع(

ی غارم ي

، 1388 :

120 )

دنج .

ب ي رتسد برعم بدنگ ي رتسد تسا

ربت(

ی ز ی

، 1342

، ج 3 : 1708

هک )

ارب ی عفد ناگدنزگ رهز هب

راک م ي تفر :

« اهوراد يی هک رب اج ی زگ ی گد ي ناروناج کانرهز

لط ي دننک ...

ش ي ر هتخپ و ماخ ی ا نغور واگ ی ا دنج ب ي رتسد ی ا

نغور ز ی ت »...

ند(

ي رس ی

، 1350 : 132

« .)

مخز دنلام نآ رد نوچ دشاب عفان ار برقع »

داهلادبع(

ی