تعیبط
یناهبهب یناریا امه هداز مظاک هیضرم ،1
*2
، امیسرهاط اراس
3
1 .
،داتسا طیحم یحارط یسدنهم هورگ طیحم ةدکشناد ،تسیز
نارهت هاگشناد ،تسیز gitybeh@yahoo.com
2 . رایداتسا ، یرامعم هورگ نهم و ینف هدکشناد
ناریا ،تشر ،یملاسا دازآ هاگشناد ،تشر دحاو ،یسد
3 . ،یملاسا دازآ هاگشناد ،قرش نارهت دحاو ،یرامعم هورگ ،رایداتسا ناریا ،نارهت
sa_tahersima@yahoo.com
خیرات لوصو :هلاقم 12 / 13 / 1316 خیرات
شریذپ :هلاقم 11 / 13 / 1317
هدیكچ غاب اه یخیرات ی هب
ناونع تیعیبط و ندیمت ناییم ینتاگنت یطبار رگنایب ،یگنهرف و یخیرات تیوه زا رزرا اب یدنس و یلم ثاریم
هب ،نارهت رهش .دنتسه زربلا هوک نماد و یهایگ ششوپ ،تانق کبش لماش ،رهش و یعیبط رتسب نایم لماعت زراب نومن ناونع
هب ناونع
نبا و یعیبط رتسب و هی
غاب اه هب ناونع ییاسانش .تسا هدوب یعونصم تفاب غاب
هب ناونع رد هیلوا تسه لکش
گ ی ر رب ریثأت و نارهت رهش ی
ایآ :یلصا شسرپ نیا حرط اب .تسا شهوژپ نیا فادها زا ،رهش تهج دشر م
ی ناوت و نارهت رهش داجیا یلصا لماع غاب هک درک نایب
تهج گ ی ر
؟تسا هدوب نآ عسوت ی م نیا یخیرات رور اب هلاق -
:لماش لوا تسد کرادم و دانسا و یخیرات نوتم زا هدافتسا اب یفاشتکا و یلیلحت همانرفیس
ایه ،تارطایخ ،
هشقن اه و ریواصت ، شاقن
ی اه اب و زجت ی ه لحتو ی ل لا ی ه اه هب و نارهت رهش یخیرات ِفلتخم ی یعیس ناتسلگ خاک صوصخ
یم ی دینک ریثأیت
یبط رتسب نیب لماعت و لباقتم هب درُخ و هنایم ،نلاک ِسایقم هس رد ار غاب و یع
.دینک ناییب و یسررب تانیئزت و یرامعم ،رهش اب :بیترت
غاب و یعیبط رتسب نیب یمیقتسم طبار هک تسا نیا رب هلاقم نیا ضرف هب
و ی هژ هب و ناتسلگ غاب دیشر تهج و نارهت رهش ندمآ دوجو
.دراد دوجو نآ
دیلک هژاو گ غاب ،یتنطلس گرا نارهت رهش ،یرهش هعسوت ،یعیبط رتسب ،ناتسل
.
1 زاغآرس . ةرود طووساوا اووت یلیراووت ورادووم و دانووسا هووب هووجوت اووب
یقروش رووحم دادتما رد نارهت رهش دشر هاش نیدلارنان -
روخاوا رد .تسا هدوب یبسامهط راصح ةدودحم رد و یبرغ و لاموش تموس هوب رهش دشر راصح بیرلت اب هرود نیا زربلا ةنماد ترون تلود هزاورد تمس زا
م ی گ وی در اوت اوما .
ناروهت رهش و ناتسیگ غاب نایم لباقتم طابترا ةنیمز رد نونک .توسا هدوشن ماوجنا یوسررب رهش ة،سوت و دشر رب ریريت و هب
دنور رب قیقحت قباوس یسررب اب ررید ترابع لکش
گ ی ر ی
توفایرد هوب نوونک ات هک دش لشم نارهت رهش ة،سوت و یینا تیع لکش
گ ی ر هک هاگدید نیا اب نارهت رهش دشر و ی
غاب هب ناونع یوم ی،یبط رتسب زا یشلب ییونا لویلد دوناوت
.توسا هوتفریذپن ترون یشاکنک دشاب رهش ة،سوت و دلوت تحت یرام،م ةدوت ناریا یرام،م هاگدید رد هک ییاجنآ زا تيشن نآ زا و هدوب غاب ریريت م
ی گ ی در رووضح هلاقم نیا رد
ت و غاب یوسررب ناروهت رهش ومن و دشر و ه،سوت رد نآ ریري
هدنسیون* م :لوئس Emailmarzie.kazemzade@yahoo.com
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 112
توسلن هک نارهت رد یلیرات غاب روضح ریريت و تسا هدش هبصق ا توسا هتوشاد دووخ نورد یغاوب اهنت و هدوبن شیب ی
تسج دروم .تسا هداد رارق وجو
یاسا رب سررب
ی اه زا هتفرگ ماجنا ی هشقن
اه یلیرات ی
نارهت هِد هب )ناتسیگ غاب دش لشم غاوب رووضح ریريت و
هب ناونع رب هیلوا ةتسه لکش
گ ی ر و ه،وسوت دونور و رهوش ی
توسا نویا هلاقم نیا فده نیاربانب .تسا نارهت رهش دشر رووضح ناروهت رهوش تهج و دشر و داجیا یینا لماع هک و رهوش و غاب و ی،یبط رتسب نیب و تسا هدوب )ناتسیگ غاب طابترا یرام،م وسود
ی ه ا .تسا رارقرب ی
رب فدوه نیا هب لین یا تلااؤوس
وروش نیدوب ییونا
:تسا - ایآ م ی ناوت زا ناروهت رهوش تویدوجوم درک نایب
؟تسا هتفرگ تيشن غاب -
؟تسا هدوب غاب رصنع یاسا رب رهش ة،سوت ایآ - تروون هوچ هوب هوطبار نیا رد ناتسیگ غاب شقن
؟تسا هیوضرف ناویب توسادیپ هیئوسم ورط تیهام زا هننانچ
وحت یرنورچ ةرابرد و ناروهت رهوش ییاوضف و یدبلاک تلا
لوماع نتفروگ روظن رد اوب تارییغت نیا یینا تیع یسررب هکرحم ا تفایرد نیننمه و غاب مان هب ی ريت
ی ر رتسب ةیوس ود
نیاربانب .تسا رریدکی رب یرام،م و رهش و ی،یبط وضرف
ةی
ینا ی م ی دناوت :دوش نایب ریز ورش هب
- رهش دشر نیب هوب
و وی ه غاوب و ناروهت رهوش غاوب
)ناتسیگ هب ناونع هنیمز ی،یبط رتسب و هتسه نیلوا
.دراد دوجو یمیقتسم ةطبار - و رهوش دوشر دونور هوب هجوت اب رتوسسگ
ی اوه و
پی رتسو ی اه نآ ة،وسوت دونور رد هدوش داوجیا ی
رد یوو،یبط لووماوع و یوو،یبط رتووسب نیووب لووما،ت لکش گ ی ر .تسا راذگریريت رهش دشر و ی
2 یرظن بوچراچ.
یقحت و ه،لاطم یاراد اهرهوش ة،وسوت و داجیا لیع ةرابرد ق
و نازاسرهش فرط زا هراومه هتکن نیا .تسا ینلاوط ةقباس یفارغج
هتشون رد و تسا هتفرگ رارق هجوت دروم ناناد
یاوه
نرق 25 و 10 هدید م ی دوش .
هاریاپ زا یکی بتکم اهرهش شیادیپ يشنم رد رکفت یاه
ا لزوتار یردرف هک تسا ییایفارغج ربج نآ ناراذورناینب ز
رامش هب م ی دور لوماوع هوک توسا رواب نیا رب هاگدید نیا .
یرهوش ندومت و رهوش داجیا یینا لماع یطیحم و ی،یبط زا ررید یکی .تسا د
ی هاگد اه ةراوبرد یرکف ی لکوش
گ وی ر ی
ةیرظن اهرهش شلپ
ارگ ریوس هویرظن نویا قوبط .توسا یی
شرتسگ و تیندم ندمت
اه و،یبط دعاسم طیارش یرهش ی ی
م ی دبیط شرتسگ فارطا هب سپس و م
ی ی دبا . هب یکرووط روب ی
هدش ماجنا تا،لاطم یاسا م
ی ناوت دونور روب ررؤوم رنانع
لکش گ ی ر و یبهذوم رونانع رویظن ییماووع رد ار اهرهوش ی
هارتدابع اه .دروک نایب ی،یبط رنانع رازاب و یراجت لماوع
یئوکش 2367
)
هتشذگ هب یهارن اب م
ی ناوت ور تفایرد ناوسنا طابترا دن
تواوفتم رایوسب یتوسه نآ دهاوش هزورما هننآ اب ت،یبط و و لووما،ت یاووسا رووب هووطبار نوویا هتووشذگ رد .تووسا هدوووب یووحارط یارووب مزلا یاهدووک توو،یبط و هدوووب یرنهاوومه هارتنوکووس اووه
راوویتخا رد ار یناووسنا ی نآ
اووه رارووق ووم ی داد .
و طووطخ لاوبند هوب ت،یبط اب لماک یرنهامه رد یرام،م رج ی نا اه نآ رد دوجوم ی شور
اه دیلوت ار مزلا ی وم
ی دروک
همادا دوخ لماکت هب نآ اب مارمه و م
ی داد یناوهبهب یناریا .
2352 ) هدهاشم هیلوا ورط اب یلیرات یاهرهش ةرابرد وم
ی دووش
رهش تلیر هک هب
عون هدرخ تهج نتخاس ایهم لکش عبات ی
و اهزیلاج ادحا و یدریغ یزرواشک تروک
اوه و وب غا اوه
هب و ی ه رهش و هدوب یرایبآ ةویش هب
عبت نآ اه دوشر وم ی هدروک
.تسا
Bakhtiyar & Dehbashi,2004
هویدوهی لایم یارب )
زا یوحرط نودوب ظنم ةسدنه نودب یرهش وپ
ی ش هداومآ و
اوهزیلاج هوب طووبرم یوضارا راتخاوس لاکوشا عباوت رتشیب ترک اه غاب اه و هنغاب اه یرایبآ ةویش و نآ
اه ووب .توسا هد
Wilber & Ackerman,1940
)
اهرهوش نوزوفازور شرتوسگ هب هجوت اب ررید فرط زا
اهرهووش ة،ووسوت یرنووورچ اووب هووطبار رد یووفیتلم ثووحابم بی نا هدش توهج بوویطم یلدوم ةوئارا رد ی،س مادکره هک
اهرهش یدبلاک ة،سوت هتشاد
دنا : 2 ؛دراواه رزنبا رهش غاب . 1
.
رهش ناوشخرد ؛هویزوبروکول
3 رهوش . ؛اتامیایرووس یطخ 2
.
هینرارینوت یت،ننرهش و
غ ی هر یرایوسب لویلاد هوب هوتبلا هک
هیمجزا رهوش هوب یمتوسیس هاورن دووجو مدع هتوسناوتن
دونا
هار لح .دنیامن هئارا یبسانم ره
ار دووخ صاخ تافن رهش
و لکش رد تییکرد اما دراد هفیظو
اه ی ی دراد هدوهع هوب هک
هوک هچره و تسا هیبش اهرهش ریاس هب یرهوش ةو،لاطم رد
یم دنمدوس یررید یسررب رد دوش هتخومآ .دوتفا
یونیزم
2385 ) زا یکی هار اه نتشاد هب هک یی وپ
ی ش ب ی ون ی عوقاو ب ی هونان روت
مک یم دنک تسا ییماوع و اهرهش شرتسگ ةوحن یسررب
دشر نیا رب هک ريت
ی ر م ی دنراذگ . نامه روط روه دش هراشا هک
ووما تووساراد ار دوووخ صاووخ یووگ یو رهووش یتاوو،لاطم ا
ازا وووی ن توووسد وووم ی دوووناوت رد تاوووهج زا یرایوووسب رد
یمصت یریگ اه ررؤم دوشر ثوحب رد هوک یتاوی،قاو و دشاب
.دیامن قیقدت ار دراد دوجو اهرهش رهوش هکنیا هب هجوت اب هوب
ناوونع ییاویفارغج یوتی،قاو
و یسایس یداصتقا ه،ماج
تخانش ره رد ی هرود
ا و دشر زا ی
زا مادک ره زا دوخ لوحت روه رب و هتفریذپ ریريت لماوع نیا
زا مادک نآ اه تسا هتشاذگ ریريت نویا زا ویره یگدوینیپ
رهش یگدینیپ بجوم دوخ لماوع هب
ناوونع ییاوضف روویبت
نآ اه تسا هدوب .
دمحاروپ 2385
نیاربانب ) تسج
و ووجو
لماع رد شاکنک ررؤم
و رهوش دوشر و لوحت رب یرنوورچ
دنمدوس یرما نآ لوحت و دشر تسا ررؤم و
.
رهش ةرتسگ رد غاب هیوفن نارود زا زین ناریا روشک رد هب ناونع رصنع لکش دونهد و هدووب رهوش یوکیزیف راتخاوس ة
و یوفیک داوقترا ببوس یرهوش راتخاوس اب نآ قیفیت هراومه یناوهبهب یوناریا .توسا هدوش یرهش رظنم یرصب 2381
)
هیوفون ةیوسیس تلتیاپ نیموس ناهفنا 2712
- 2502 ).م
زا هنومن اه .توسا رهش و غاب نیب طباور ة،لاطم یارب زراب ی
Afshar Sistani,1999
) رهوش طیاروش نتفرگ رظن رد اب و لااب بلاطم هب هجوت اب
نارهت هب ناونع یوسررب نارویا رد وهم یرهش زکارم زا یکی
یرنورچ لکش
گ ی ر و ی تهج گ ی ر دونور یرنورچ و رهش ی
رد رییغت زا لبق ات نارهت رهش دشر رهش دشر دنور تسایس
ندوش نیزریاج و )ی،یبط لماوع یاسا رب یئاوسم
رویظن ی
و یرهش تا،طق و نیمز شزرا لئاسم
یداوصتقا هوب
ناوونع
یم یسررب رهش دشر یینا لماع .دوش
3 . یسررب شور و داوم هوب یبایتوسد یوطیحم دروکیور یاوسارب هوکنیا هب هجوت اب
هیلا یاه بط رتوسب و رهوش یلیراوت و یو،یبط یوشور یو،ی
یسررب رد یمیع و لدتسم اهرهش ة،سوت و دشر یرنورچ
ا رد نیارباونب تسا وی
شور نویا زا زوین هولاقم ن هوب
رووظنم
یو،یبط لوماوع و نارهت رهش طابترا یزاسدنتسم و یبایزرا تسا هدش هدافتسا
.
توسلن قویقحت فادها هب لین یارب وم
ی اب ی توس دونور
رد غاب و غاب اب طابترا رد رهش تارییغت و یرام،م اب طابترا
یلیرات نوتم زا ار تانیئزت اب طابترا رد یرام،م هوب
توسد
.دروآ عمج یروآ تاو،لاطم قویرط زا تاعلاطا هونالباتک
ا ی
یلیراوت دانوسا ورادوم ةو،لاطم :لوا تسد ورادم لماش تارطاخ همانرفس
اه شاقن ی اه و هوتفرگ تروون ریواصت و
تا،لاطم نیا لییحت اب سپس هیلا
اه ی زاوین دروم یتاعلاطا
و دشر دنور لییحت یارب تهج
گ ی ر نازویم و ناروهت رهش ی
هاروف ی،یبط رتسب و ی،یبط لماوع اب نآ طابترا وم
ی دووش
.
هب ا ی ن ترت ی ب هوب تاعلاطا یروآدرگ زا د،ب زجت
وی ه یحتو وی ل
هوس رد یو،یبط رتوسب و یراوم،م و رهوش و غاب نیب طباور هوب درُخ و هنایم نلاک ِیایقم بویترت
و یراوم،م رهوش اوب :
هووتخادرپ تاوونیئزت ووم
ی دوووش و اهنرد ووی ت یدرووکیور اووب
قویقحت شور یاوسا روب تاوعلاطا لوییحت هب یتونمره یلیرات - یفاشتکا و ییییحت م
ی دزادرپ .
4 نارهت خیرات.
- رهش غاب - نارهت نتفای تیندم
ناروهت یفیونوت فیراو،ت هراوومه یلیراوت عبانم رد
ب ت،یبط و رهش ةطبار یاسارب نیتوسلن رد .توسا هدش نای
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 114
ناشن ار هطبار نیا هک یفیرا،ت م
ی دهد رد یوومح توقاوی
لاووس 2132 .م 575 - 618 رد ).
« نادوویبلا ووج،م »
هتووشون
:تسا ...«
ی هیناف اب تسا یر تاهد زا نارهط نسرف
...
. هکبش ا زا ی غاب اوه زا دووخ هوک هوتفرگ ناویم رد ار ناروهط
یریگووویج نآ لووخاد هووب نانمووشد موووجه ووم
ی دوونک »
یومح 2380 ناروهت ةرابرد یررید شرازگ رد نیننمه .)
دووومحم نووبا اوویرکز ییحیوووبا نیدوولادامع یووضاق طووسوت لاووس دودووح رد یوونیوزق یراووصنلاا 672
. 2176 زا ).م باتک
« نادیبلا بیاجع »
:تسا هدمآ
« زا توسا یوهد ناروهت
یر تاهد ناتسوب
اه ..دراد رایوسب هویم ناتخرد اب رزب ی »
یرافغ ینیوزق 2323 نیاربانب ) غاب
اوه هوب ناوونع یروصنع
و هم اده ی ت هدننک رد لکوش گ وی ر شوقن ناروهت نیزاوغآ ی
اوفیا یمهم هدروک
دونا یلیراوت نووتم یاوسا روب نیوننمه .
ییوراوب نارهت درگادرگ رب نامز نیا ات تسا هدش لشم و نارهت رهش اهنت و تسا هدوبن غاب
اه هتوشاد دووجو مرخ ی
ولاوپ .تسا 2362
)
لکش 1 رظنم . نارهت یدلایم مهدفه نرق (
تسار تمس )
زربلا هوک و نارهت رهش زا ییامن (
پچ تمس )
( 1281 - 1289 )ق
،هلولاد :ذخأم(
1348 ) (
ذخأم ،اکذ : 1349 )
شرتوسگ و یناداوبآ هب ور مارآ و هتسهآ چوک نارهت ونیوزق یرافغ دمحم نب دمحا یضاق هتشون هب انب .داهن رد ی
باتک
« ارآ ناهج ایرات »
لاس رد 572 . 2562 ةومین رد ).م
دوجو لیلد هب چوک نارهت یرجه هد ةدس مود غاب
اه و
یوفون بوسامهط هاوش هجوت دروم یزبسرس 530
- 582
.دوویدرگ وراووب و جرووب بحاوون و تووفرگ رارووق )
« هاووش
لاس رد بسامهط 522
اوپرب ار دووخ هاگرکشل نارهت رد .
یزبووسرس .تخاووس هاووش ةووقلاع دروووم نارووهت یوومرخ و
لاس رد و هدش عقاو بسامهط 562
. 2552 داد روتسد ).م
یونیوزق یرافغ .دنراد اپرب ییوراب نارهت درِگ رب ات 2323
)
ةرکذووت رد یزار دوومحا تووفه
وویقا ی لاووس رد 2001
.
2552 ).م م ی وگ ی د
« : نارهت هب طساو ترویک و هویراج راهنا ة
هزنتم تاغاب و هرمیم راجشا هوناخ توسا توشهب رویظن ه
لاومک زا و توسا عقاو هیرق نیا لامش رد هک ناریمش وویب نورویب فیونوت ضیوح زا اهب و ترضن و افن و ترضخ
.تسا » لکش 2 اوب ت،یبط و غاب طابترا ةرابرد نیننمه وا )
ناروهت ة،وسوت و ندوشرهش روب ریريوت و رهش وم
ی ون ی دوس :
« نامز رد نارهط امرفنامرف
سامهط هاش ناریا ی تونیز هوب ب
تفریذوپ تیرهوش تمس دیدرگ ییجتم اوسا رویز و هراب لاحلا و هب بسح راجشا و راهنا لوادج اوس
ی ه راد تاوغاب و
رارآ تنج نیتسم
لاموش روب و .تسا راید و رهش ررید زا ی
ور ی ه شا هوک ناریموش هوب موسوم تسا یناتسهوک هو،طق
ا ی
.ناوونج تاوو،طق زا تووسا »
یزار 2372 نیارباوونب ) غاووب
ووه ا
و تایح بجوم لکش
گ ی ر اوت دندوب ییماع و دندش نارهت ی
.ددرگ رهش هب لیدبت هد نیا :توسا هتوشون یظ،لادبع ایرات رد ی،نلا هنج نیننمه
« ترووضح ... تراوویز یارووب یهاووگ ... هووک بووسامهط هاووش
یر رد یظ،لادبع م
ی دمآ ود هوک ناروهم و ناروهط نووچ و
اگراکوش ناریموش هووک یلامش هنماد رد هیرق دووب یوشوخ ه
تماقا لحم نیا رد راب نیدنچ هتکن نیمه یارب م
ی دوومن و
یوراوب و راوصح نتخاوس یرایرهوش هجوت نیمه هجیتن رد و داد نامرف نارهط یارب ف
ی قحلا ی هق رهش نیا ینادابآ هدولاش
بسحرب دویدرگ هوتلیر روکذم بسامهط هاش روتسد »
رویپ
هلاولاد 2037 . 2618 ناروهت هب دوخ رفس رد ).م ار رهوش
هب هجوت اب غاب
اه ت،یبط و ای
ن نچ ی ن :توسا هدروک فینوت
« زا رهش نیا مامت غاب
اه همه و هدش هدیشوپ یگرزب رایسب ی
تفای نآ رد هویم قر م
ی دوش ... . خ ی نابا اه ییاهرهن اب نآ ی
داد،ت هک نآ
اه وف هدا،لا باریس تسا دایز م
ی دوش نیمه و
ط و هاتوک و یراب و نهپ یاهرهن تاوغاب یرایبآ یارب لیو
عقاو هدافتسا دروم زین م
ی دوش . خ ی نابا اه زا رپ توخرد اوه ی
... دنتوسه اوبیز و رووطق و روبرپ هومه هوک تسا رانچ ».
لاوس رد هوک یسییرنا تربره یاموترس 2617
اوب روبارب .م
لاس 2037 هدید ار نارهت . م
ی ون ی دس
« : ناویم رد رهوش نیا
نچ و هناخرازه هدش انب هریج ی .دراد رازاب د
هوناخ اوه ار
رجآ زا هتخاس دنا . ناتسکات اه غاب اه همشچ اه یاهرابیوج و
نارهت نماد گ ی ر نارذرهر م
ی دنوش ».
ةرابرد وا رزب
روت ی ن و
خاش رت ی ن نارهت غاب یم
دیوگ
« : لاوس رد 25550 هاوش .م
راووصح لووخاد رد رهووش یلامووش تمووسق رد دیاووبع[
هاش بسامهط ی غابراهچ تسرانچ و اهدو،ب هک درک ادحا ینا
ار یتنطیوس روقم و تارامع و دندیشک نآ رود یدنیب راوید .دندیمان را ار نآ و هتخاس نآ لخاد رد »
هلاولاد 2328 )
و دوش بویرلت یویهپ نامز رد نارهت یوراب و جرب نآ
نانچ هک ریوصت رد 1
هاوش ناومز زا رهوش ة،وسوت دونور هک
هدوید یویهپ نارود ات بسامهط وم
ی ووش د ة،وسوت توهج
تخاوس تهج رد هیاپهوک و لامش تمس هب رتشیب ناننمه غاب اه .تسا هدوب لماوع ررید زا ررؤم
رهوش دشر رد وم
ی ناووت ریوسم هوب
و تاونق ههاربآ اه .درب مان دومع عبنم هس نارهت ة
بآ نیميوت
وب هموشچ ود :دنتوشاد راروق لاموش رد هوس ره هک تشاد ه
مان مشچرس یاه ة
مشچرس و لااب ة
یاوپ یقروش لاموش رد نی
ناروف م ی دندرک را هوک ییاوج راصح طسو رد . یتنطیوس
هتخاس رهاظ نارهم تانق دش وم
ی دوش رد و تموس لاموش
یحم یبرغ ه
جیرنس بآ شلپ نک رهاظ م ی تشگ . لویلد هب
نیا دوجو تانق
اه بونج ات رشم و یقرش لامش رساترس
لامش زین و یقرش ناروهت یوبرغ بوونج ات برغم و یبرغ
.دووب هوعرزم و غاب زا هدیشوپ لکوش
3 و تاوونق توی،قوم
ناشن ار نارهت رهش لیسم و هناخدور تی،قوم و تانق رهظم م ی دهد .
لکش 2 )یولهپ نارود( اهراصح لماک بیرخت نامز ات )بسامهط هاش نارود( تیندم زاغآ زا نارهت رهش شرتسگ و دشر دنور .
( ذخأم هشقن یور رب ناگدنراگن تامیسرت :
،اکذ : 1349 )
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 116
لکش 3 ریسم . ههاربآ اه و تانق اه )نارهت رهش ةزوح بآ عبانم و یژولوردیه( نارهت رهش ی
( ذخأم ،اکذ :هشقن یور رب ناگدنراگن تامیسرت : 1349
)
لکش 9 . غاب اه ی نارهت رهش فارطا و لخاد
( ذخأم
،اکذ :هشقن یور رب ناگدنراگن میسرت : 1349
)
لکش 8 رهت رهش یامنرود . ناهفصا هداج و بونج تمس زا نا
سرت ی م هدش طسوت
« رتروپرک » هلصاف رد یسیلگنا لاس
اه ی 14 - 1519 .م
لاس دودح رد برغ تمس زا نارهت یامنرود و )تسار تمس(
1599 )پچ تمس( .م
)ناتسلگ خاک ةزوم :ذخأم(
لکش رد 2
غاب تی،قوم ناروهت رهش جراخ و لخاد یاه
نیا یاسا رب .تسا هدش هداد ناشن لشم لکش
م ی دووش
غاب مامت غاب یارب بآ زاین هب هجوت اب هک نارهت فارطا یاه
ریسم ای و هناخدور ریسم دادتما رد تانق
اه رارق هوتفرگ دونا .
نیومه هوب زوین رهوش نورد غاوب ة،سوت و تخاس دنور نیا هدید بیترت
م ی دوش .
هننآ یترابع هب ای نارهت رهش تسا لشم رهنش غاب«
نارهت » ماد رد ةن هوک اه زربلا ی هب طوساو و تو،یبط رووضح ة
غاب اه رارق هجوت نوناک زبسرس ی تفرگ
هاوش روتوسد هوب و
یگدیوشک اوب نآ رود ییوراوب نتخاس اب یوفن بسامهط
یقرش - هوب لاموش زا و یر ةزاورد هوب بوونج زا هوک یبرغ نیارباونب .دوش رهوش هوب لیدوبت دوب دودحم تلود ةزاورد
م ی ناوت صنع هک درک نایب رهوش هویلوا ةتسه لیکشت یینا ر
نارهت غاب اه نوناوک دووجو نیننمه و رهش نیا یزبسرس و
عطاقت هار اه یطابترا ی لکش .تسا هدوب2
5 )
5 )ناتسلگ( غاب . یرامعم–
- تعیبط اب طابترا
تا،لاطم یاسا رب ماجنا
هدش و طابترا ريوت
ی ر و غاوب لوباقتم
هنایم یایقم رد یرام،م هب
و ی ه اتوسیگ غاب رد ن
هرود اوه ی
یلیراووت ورادووم و دانووسا هووب هووجوت اووب فوویتلم یناوومز هب ترون ریز لباق سقت ی :تسا
.5 1 هتسب یاضف یرامعم رب غاب تخاس تیولوا .
هتشذگ هب یهارن اب م
ی ناوت و ناوسنا طاوبترا دنور تفایرد
هدووب توافتم رایسب یتسه نآ دهاش هزورما هننآ اب ت،یبط بار نیا هتشذگ رد .تسا یرنهاومه و لوما،ت یاوسارب هوط
یوحارط یاروب مزلا یاهدک ت،یبط و هدوب هارتنوکوس
اوه ی
رایتخا رد ار یناسنا نآ
اه رارق م ی داد یرنهامه رد یرام،م .
و طوطخ لابند هب ت،یبط اب لماک رج
ی نا اوه رد دووجوم ی
نآ شور اه دویلوت ار مزلا ی وم
ی دروک هوب نآ اوب ماورمه و
همادا دوخ لماکت م
ی داد . یناهبهب یناریا 2352
)
را یفیونوت فیراو،ت هراومه زین یلیرات عبانم رد
نیتوسلن .تسا هدش نایب ت،یبط و یرام،م ةطبار یاسارب نیا هک یفیر،ت هطبار
ناشن ار م ی دوهد ریفوس یدونفا یرد
هدهاشم ینامیع تلود لاوس هوب ار خاوک ةراوبرد دووخ یاه
2232 . 2711 ).م ای ن هنوگ ناویب یوم دونک ...« : دراو ار اوم
هووک یغاووبراهچ هووب دنتخاووس نلآا
تراوومع و یتنطیووس را دوجوم هطوحم نآ رد نهک یاهرانچ یض،ب و تسا یناوید
هوب فورو،م و تسا غاب نیا قباس یدابآ زا یکاح هک تسا یاهرانچ هاش
سابع یروغ اجنآ رد هاش نآ رما هب هک تسا ی
تسا هدش .»
داکخ 2325 لاس رد نسکج زمایییو ) 2505
.م
نینچ را ةرابرد م
ی وگ ی د
« : نیمود هطقن ا بوونج رد هوک ی
هنالپوت نادیم بلاج
هجوت توسا رهش را تسا یندید و
روصق ... دراد رارق نآ نییگ یاهراوید نایم رد هاش رصق هک لوویبق زا نادووب هتووسباو فوویتلم ولاووما و تاراوومع و هاووش ح ی طا اه هلاک رنرف ی اه هراووف اوه و غاوب اوه »...
ج نووسک
2365 نیا ) نوت ی ف اه هن اهنت را ترامع لک و غاب ةرابرد
ناویب زین یتموکح را ینورد هینبا مامت فینوت یارب هکیب .تسا هدش یی،ملاغ ةراوبرد وجییم هب فور،م ناطیسلا زیزع ناخ
نیونچ نوردونا تارامع رد ی،یبط رنانع و یرام،م طابترا یم دسیون
« : ... ینوردونا ترامع نیا ح
وی طا اوه ی ووتردوت ی
ی،حتف ی هاش طاویح لوا رزب طایح ... دندوب هداد رییغت ار
« همشچرس »
نوریب اجنآ زا نارهت یدق تانق هک دوب م
ی دمآ
رد زین ینوردنا ترامع ... تشاد یگرزب نوح ح
ی طا اوه ی
ینلاووط نلااد هوب تارامع زا ی ره و تشاد رارق وتردوت لنو ی،یسو م
ی دش یی،حتف فور،م رلاات یدوبنگ هک هاش
درکن بارخ دوب شدج راگدای هکنآ یارب تشاد رد
فروط
طاویح شبوونج فرط و ناتسرانا طایح تارامع نیا لامش سینا زا د،ب .دوب هلودلا نآ
طاویح هووهق هوناخ طاویح ...دووب
دووب هزووم ترامع شتشپ هک دوب هنییآ طایح مان هب یررید وب نوردونا طاقن یض،ب رد ه فیتلم طایح شش ...
دو »...
ل،ل 2325 لکش ) 6 )
لکش 9 نامز رد رمرم تخت ناویا )طسو( ضوح ،)تسار تمس( هاگباوخ ترامع نتخاس زا شیپ نوردنا طایح . دلارصان
ی ن هاش )پچ تمس(
( ذخأم )ناتسلگ خاک هزوم :
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 118
هنطیسلادامتعا رد زین
همانزور فروش رد درووم تراومع
مرح هناخ و نوردونا یهاوش یوم دوسیون :
« ود ونق تا زا ز وی ر
تارامع روبزم [ نوردنا ی د وم ی درذوگ ...
ا وی ن ح وی طا و وس ی ع
خ یی ی رزب و تسافناب اب
لودج اه و هنغاب اه نوح اوه
و خ ی نابا اه ی دد،تم ...
حطوس ومز ی ن نآ 25000 رخ عوبرم
م ی دشاب هک 10000 نآ تخاس و توسانب و 15000 اوضف ی
ح ی طا ....
» هنطیسلادامتعا 2300
).
رد زین ناتسجنران غاوب یلاموش تموسق رد رونان ناومز
اوکخ دش هتخاس ناتسیگ 2325
.) هنطیوسلادامتعا لاوس رد
2152 . 2877 ناتسجنران هرابرد ).م یم
دوسیون
« : ناویم رد
ناتسجنران رهن
ی تسا هراووف لوهچ و اراووگ رایوسب بآ زا
دنیب اهرهن نایم زا دنیب یم
دوش و روویب زا توسا یوضوح و
د زمرق نایهام و ... هرقن یزاب لوغشم رویب نوح نآ نایم ر
تابکرم ... ناتخرد .دنتسه اهنرد
ی ت ود هوب اوجنیا رد یبوخ
.دنتوسه یووق و هیاوسرپ و رابرپ همه و هدش هتشاک فیدر »
هنطیسلادامتعا
2152 لکش ).
7 ) و اونب نیتسلن تخاس رد هچ یلیرات نوتم هب هجوت اب
وب زا نلس تسلن یتموکح را ید،ب تارییغت رد هچ غا
هدرب م ی دوش نایب یرام،م یاضف و ترامع تخاس سپس و
م ی دوش . نیاربانب م ی ناوت تخاس تیولوا و تیمها درک نایب
تخاوس و یراوم،م لوباقم رد نآ ظنم هسدنه فح و غاب و نآ نورد یاووهانب هووب
یکروووط و یراووم،م طاووبترا ووفح ی
غاب نورد یاهانب تخاس رد ت،یبط هب
رووط تویاعر لوماک
.تسا هدش لکش
8 یسدنه بیکرت غاب
اه ار هعومجم نیا ی
هک هب روط ناشن تسا لیطتسم بلاغ م
ی دهد روحم . غاوب اوه
مکاب تاونق ریوسم دادتما رد و لامش تمس هب هیواز رییغت ی
یهاش تهج گ ی ر ی هدش دنا جوسنم و وتردوت تفاب بیکرت .
غاووب اووه یاهاووضف زا یووخرب غاووب نورد تاراوومع ناوویم رد
یاضف هب ار یرام،م .تسا هدرک لیدبت غاب ود نیب رذگ
لکش 1 ( ناریا هیلع تلود ةمانزور زا ناتسلگ و یجورخ ترامع یامن . 1211
سوواط تخت و ناتسلگ رلاات ،)تسار تمس( ).ق -
یشاقن
ابص ناخ دومحم رثا گنربآ کلم
ارعشلا لاس رد 1593 (.م 1214 )پچ تمس().ق
( ذخأم )ناتسلگ خاک هزوم :
لکش 5 . طتسم ةسدنه ی
مکاح یل غاب اه ی و روحم و ناتسلگ خاک تهج
ریگ ی لامش تمس هب
تنطلس رخاوا رد یتنطلس گرا شقن یور ناگدنراگن میسرت :ذخأم(
دلارصان نی ،هیرووف رتکد :زا ،هاش 1311
)
.5 2 )ناتسلگ( غاب . یرهش رظنم تارییغت و
رد رووظنم و غاووب طاووبترا هرود
اووه رتووشیب راووجاق زا لووبق ی
هب ترون ب دید هونیمز نویا رد .توسا هدووب ییخاد یاضف ه
لاوس رد یلووتونیم نوف یوویلوی هاگدید زا نارهت فینوت 2857 نایب .م وم ی دونک
« : وراوبم را ار نآ هوک را ةویحم
یناطیس م ی دنمان ... توسا هدوش عقاو رهش لامش رد ًابیرقت
یاهرصق و تارامع هب صاصتخا را هیحم یقرش تمسق یتنطیس م
ی دشاب رد ... ) نیا زا ی ره یویج تموسق
اوه
ح ی طا اه یی عقاو هدش دنا اوهرد نویا و دونراد رد یورمه هک
نآ اه ازوجم ًلاماوک جراخ یایند زا ار وم
ی دوننک .»...
داوکخ
2325 روظنم هب هجوت هاگدید نیا ) نورد
اروگ ی غاوب اوه اوت
نامز نیا رد اما .تسا هتشاد همادا راجاق نارود یادتبا انب
رب
دم و دانسا ورا
هن اهنت هوکیب توسا هدووب وهم ینورد رظنم
رظانم هب هجوت تسدرود
ةنماد و هوک اوه یاوضف هوب دوید و
هم زین یرهش م
ی دوش . نسحدمحم ناخ
هنطیسلادامتعا رد
لاس رد ناریا ةمانزور 2877
خاوک هراوبرد .م سموش
هراوم،لا
م ی ون ی دس ...« : ترامع ًلاوا سمش
هراوم،لا رایوسب هوک توسا
ب زا و عفترم تکووش دویواج تولود نویا یلاع رایسب یاهان
یم دشاب ...
تقو ی هک نآ یلااب جرب اه یم دنور و ناروهت رهوش
و فارطا هوک
اه و ادویپ لاوک اهارحن و وشچ
زادونا رایوسب
...دراد یووحور اووب و بوووخ
» هنطیووسلادامتعا . 2158
) رد
لاس رد یرنان یافصلا هضور 2858
رلااوت روظنم ةرابرد .م
نینچ هیساملا :تسا هدمآ
...«
یورنرف هلاک غاب نآ یوس ی
... یهاووشنهاش ترووضح و ... هتووسباو راوووید هووب ییوووس و هک تفر تراشا نآ
اه وا و دونک غاوب تراومع یازوجا زا ار
روب هوتخادنا غاوب لخاد هدیبوک ار همه نآ
ووس هونیرق هوک ی
ووکین یرظنم و درک داینب یناتحت و یناقوف تارامع تشادن .تخاس » تیاده 2338
لاس رد ) 2886
.م دلارونان ی ن هاوش
طسو رد دیدج یکبس هب ار هارباوخ ترامع تخاس روتسد یویخاد عوضو وجییم ناوخ یوی،ملاغ .دروک ردان هنغاب فینوت نینچ ار هارباوخ ترامع یم
دنک ...« : نامتخاس نیا
موس هقبط رد ... هنازخ و دوب هقبط هس هاش
شن ین ناوویا اوب ی
هب فرط تشاد طایح »
،ل ل 2325 ) نورد یاوهانب روظنم روییغت نویا ییونا لویلاد زا یکی
و غاووب ادووحا را ةووعومجم هووناخ
اووه ددوو،تم یووقلایی ی
هب سو یی زروبلا ةنماد رد و رهش جراخ رد فارشا و نایرابرد ة
نیا .تسا غاب
اه اهانب و هب هنوگ ا هتخاوس ی وم
ی دندوش زا اوت
نویا ناویم زا .دنوشاب رادرووخرب توسدرود رظانم غاوب
وه
1ا
م ی ناوت هک درک هراشا راجاق رصق هب هب
تروون یاروت غاوب
نامزاس هد دیدج هاگدید .تسا هدش ی نامزاس
هد ِی غاب اوه ی
هب رهش جراخ غاب
اه ثوعاب و دروک تیارس زین رهش لخاد ی
هناگود رظنم داجیا نآ
اه .دش
هننآ تسا لشم تنوس اب هسیاقم اب راجاق ةرود رد
نورد ارگ ی غاوب اوه ود خاوش ی هیوفون نآ زا لوبق نار
و هیدنز غاب اه و غاوب نیوب یرصب ةطبار )هفلاللاراد نرود ی
رووظنم یرهووش خاووش روونانع دووننام تووسدرود رظاوونم ینورد رظنم یرصب ةطبار نیزریاج هوک رظنم و یزرواشک یم ردرس و انب نیب روحم دادتما رد غاب نیومه هب دیاش .دوش
رب هولاع هک دشاب لیلد هرهب
گ وی ر بط ی یوقلایی قطاونم یو،ی
ةنماد رد غاب ادحا اپهوک
ی ه اوه و هوب صووصخ تاناریموش
رظاونم اوب نآ ییونا یاونب و غاوب نیوب دوید یراروقرب یارب تشد اه یم موسرم فارطا ی یناهبهب یناریا .دوش
2381 )
.5 3 غاب رب مکاح روحم و هسدنه .
عضو لامملاری،م نامتخاس
اه نیونچ ار نوردونا طاویح و
فنو یم نک د
« : فرط راهچ هک دوب یییطتسم یاضف نوردنا
رایوسب هقبط ود یاهانب نآ وب
ی بوسانت رزوب یاوهرلاات اوب ی
و هدوش هتخاس ا
وت ا اوه هوب رورید فاروطا و اوهانب نیوب ...
ح ی طا اه زا یکی هب قی،تم ی ره هک یکچوک ی نز
اه هاش ی
تشاد هار ... دوب »
لامملاری،م 2362
نویا هوب هوجوت اوب )
رب اب و نتم ناتسیگ خاک ةشقن یسر
م ی ناوت یپ هتکن نیا هب
یسدنه بیکرت هک درب غاوب
اوه لکوش هوب هوعومجم نویا ی
.تسا لیطتسم یاهروحم غاب
اه رد ناتسیگ خاک ی لاح
ی هوک اوب یکدونا
دنتسه توافتم رریدکی هب
تروون توهج
گ وی ر هوب یویک ی
و لامش تمس هب
عون تانق تمس هب بآ تکرح اب هارمه ی
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 181
ک بآ عبنم یهاش ی نامزاوس )ناتوسیگ خا
هوتفا دونا بویکرت .
غاب اه ببس ناتسیگ خاک ةتسویپ و وتردوت تفاب رد م
ی دوش
هک ترامع اه .دنریگ رارق رواجم غاب ود نیب راوید رد بیغا
هب ا ی ن ترت ی ب غاوب ود نیوب رذوگ رونانع شقن اهاضف یض،ب
افیا ار رواجم م
ی دننک یییطتوسم کاوح هوسدنه یاسا رب و
غاب اه ننآ اونب تخاس و یرام،م هب تسا هدنامیقاب یاضف ه
.تسا هتفای یصلت
.5 4 رهش ةباثم هب ناتسلگ غاب .
لاس رد لسروا فینوت 2881
:ناتسیگ خاک ةرابرد م
« لحم
هک هاش تنوکس
« را » هدیمان م ی دوش ...
عقاورد رهوش ی
ار ینوصلم رد
مرب ی گ ی در هک هب وسو ی هی یروساترس راووید
...تسا هدش روصحم و هدش رپ دخاک فارطا[ دنخ هزورما
پوت اه لقتنم هناخروق هب ار هدرک
دونا یتنطیوس روقم نویا ...
یاراد و دراد رارق هنالپوت و رازاب نایم خاوک
اوه یددو،تم ی
زا یکی رد بوانت هب هاش هک تسا نآ
اه تنوکس م ی دونک ...
تووماقا لووحم هدازهاووش
اووه یووض،ب یتنطیووس نادووناخ و
هوونالترازو اووه
راد هرادا یووبرغ تمووسق رد یووتح نووونفلا
یور هنالترافوس یقروش تمسق رد و یزکرم هنالفارریت .دنراد رارق را هطوحم رد »
لسروا 2353 ) هدوش ماوجنا تاو،لاطم یاسا رب
وم ی ناووت دروک ناویب
دوخ یتموکح را و ناتسیگ غاب هعومجم هب
ناونع یرهوش
غاوب نآ هیلوا ةتسه .دراد رارق نارهت رهش نورد ناتوسرانچ
جراوخ و لاموش تمس هب نآ ه،سوت و دشر تسا )یسابع شوخ قطانم و زربلا هوک هب ور رهش بآ
اوهو تانق ریسم و
تیولوا و هتفرگ ترون لکش
گ ی ر رد زوین یرام،م رب غاب ی
هدید نآ م ی دوش .
نآ نانچ هک یو،یبط رونانع و تو،یبط طاوبترا دش نایب
هب روط و ناتوسیگ غاوب طابترا رد لماک اوت نآ نورد یاوهانب
یویهپ نارود هب
بوخ هدید ی وم ی دووش لودوج . 2 یرنوورچ
ناشن ار نآ نورد یاهانب و ناتسیگ غاب تارییغت م
ی دهد روب .
نارود زا ناتوسیگ خاوک تاروییغت هشقن و لودج نیا یاسا یویهپ نارود ات هیوفن زا خاک نورد یاهانب شرتسگ دنور
رق لیلد هب و هدش ورش تانق روهظ ناکم ناوتخرد یریگرا
لامش تمس رد نامتخاس
اه .توفای هومادا بونج تمس رد
رد اما لاس اه تموس هوب غاوب نورد یاوهانب ه،وسوت دو،ب ی
غاوب نورد ناوتخرد بویرلت اب رما نیا و تفای رییغت لامش لکش .تفای همادا 5
)
لکش 4 هب ناتسلگ غاب نورد یاهانب شرتسگ دنور . یکفت
یهاشداپ نارود ک
( ذخأم گن : )ناگدنرا
لودج 1 یدبلاک تارییغت . -
لسلس نارود زا نارهت رهش رد هدمآ دوجو هب یرهش ة
یولهپ نامز ات هیوفص
هلسلس هشقن
هاشداپ تارییغت
هیوفص ( نامیلس هاش
1191 -
1900 و).ق.ه هاش سابع غابراهچ
و یناتسرانچ و دی
ناو هناخ
هیدنز رک
ی م ناخ دنز ( 1019 - 1000 ) ترامع یاه ،هموکحلاراد ،یتنطلس مرح
هناخ و
تولخ هناخ رمرم تخت ناویا و
راجاق اقآ
ناخدمحم ( 1011 - 1101 ) زت لاقتنا ئ و تانی نوتس اه ی هب زاریش لیکو رصق
ناویا دی ناو هناخ ترامع تخاس زاغآ ،رمرم تخت
یجورخ
هاش یلعحتف (
1019 - 1010 ) تانیئزت ،ساملا رلاات ،ریگداب ترامع تخت ناویا
،دیشروخ ترامع ،یجورخ ترامع ،رولب رلاات ،رمرم .نییآ ترشع ترامع ،ناتسورس ترامع
هاشدمحم ( 1001 - 1019 ) یگنرف هلاک یاج هب هنییآ رلاات ،ملاس رلاات
لهچ نوتس
دلارصان ی ن هاش ( 1111 - 1001 ) ندرک هسوش هچوک
اه رلاات ،هکسلاک تکرح یارب
رلاات ،هنیآ رلاات ،هزوم نایلرب رلاات ،تلود هیکت ،جاع
،یرلاگ ترامع ،ناتسجنران ترامع ،رولب رلاات یاج هب ،ضیبا خاک سمش
هرامعلا ترامع ،ینوردنا ترامع ،
ریگداب ترامع و یجورخ ترامع :رد تارییغت ،هاگباوخ ساملا رلاات و
( هاش نیدلارفظم 1101
- 1111 ) نایلرب رلاات تانیئزت و تاریمعت
یولهپ ر
هاشاض رد و دش ناتسلگ هچغاب ءزج و دش بارخ ناتسجنران
نآ یاج
« تبازیلا خاک »
هب ییاراد ترازو ،دنتخاس
هاگباوخ ترامع یاج
دمحم هاشاضر تلود هیکت لحم رد یلم کناب تخاس
- شهاک
دودحم ة خاک ناتسلگ
ذخيم )ناگدنرارن :
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 182
6 غاب اب لماعت رد ناتسلگ غاب تانیئزت .
لاات مامت رد هدوید یعوونتم تاونیئزت ناتوسیگ خاوک یاوهر
م ی دوش :لماوش هوک وشاک
ی راوک ی توبنم راوک ی چوگ روب ی
آ یی هن راک اوونا زا هوتفر راک هب شوقن .تسا ... و یشاقن ی نیا .دنتسه هبیتک و هرظنم یناسنا یسدنه یناویح یهایگ
هب طوبرم تانیئزت هرود
اه ناومز زا و فیتلم ی روک
ی ناوخ
ا رد .تسا ترامع ریک
اه زا آ یی هن راوک و ی چوگ روب هدافتوسا ی
بلاغ نر .تسا هدش چگ
رب ی اه و دیفوس هوب تردون زبوس
.دنتسه ییلاط و زمرق هرازا
اه زا بیغا اهراوید ی نس
اه ی
راووجح .تووسا یناووویح و یهاوویگ شوووقن اووب هدووش ی
شاک ی راک ی اه و هرظنم یناویح یهایگ شوقن اب نآ ونتم ی
رد .توسا یسدنه یهاگ تموسق
اوه یاوهراوید فویتلم ی
اب طایح ینورد شاک
ی اه ی تفه نر هدیشوپ هدش دنا .
2 . شوقن گ ی ها ی و ح ی ناو ی : رد خاوک ناتوسیگ ب ی رتوش ی ن
شوقن طوبرم هب شووقن گ وی ها ی توسا هوک رد دراووم ی اوب
شوقن ح ی ناو ی و سدنه ی کرت ی ب م ی دوش . شوقن گ وی ها ی رد ةمه
ئزت ی تان راجح ی چگ رب ی آ یی هون راوک ی وشاک ی راوک ی
تبنم و ...
د ی هد م ی دوش .
1 .
زا دو،ب یسدنه شوقن دربراک نازیم :یسدنه شوقن .تووسا دادوو،ترپ رایووسب یهاوویگ شوووقن هووب
صوووصخ رد
شاک ی راک ی اه آ یی هن راک ی اه هرگ و چ ین ی اه .
3 هوب هوقلاع تیع هب یراجاق ناهاشداپ :یناسنا شوقن .
هنادواج نتخاس رد یرایسب ریواصت دوخ هرطاخ و مان خاوک
یاوج هوب ناتسیگ هتوشاذگ
دونا خاوک یدورو یاروسرس رد .
دادوو،ت ناتووسیگ ووب
ی رامووش یباوو،ل روویز یووشاک ی شووقن
راد
تمسق اوه شوشوپ ار راووید هرازا ی هداد
دونا نویا نیوب رد .
شاک ی اه ناهاوشداپ ریواوصت یداد،ت هیوسیس
اوه فویتلم ی
ناویا ریز رد نیننمه .تسا سمش
هراوم،لا فویدر وی رد
ینلاوط شقن اه یی لاوح رد راوجاق هرود ناگدنزاون ةتسد زا
هدید یبرغ یاهزاس نتخاون وم
ی دنووش ناوویا رد نیوننمه .
هدید ناهاشداپ نغور و نر ریواصت زین رمرم م
ی دوش .
لکش 11 ناتسلگ خاک یناویح و یهایگ شوقن .
( ذخأم )ناتسلگ خاک هزوم :
لکش 11 تخت ناویا رد هاش یلعحتف ینغور گنر ریوصت . رم
هم رثا ،رم یلعر 1214 .ق.ه
( ذخأم )ناتسلگ خاک ةزوم :
2 نایم رد رمرم ناویا یقرش ةراوشوگ رد :رظنم شوقن .
شاقن ی اه زا یریواوصت ناهاشداپ ی هروظنم
اوه زوین یوبرغ ی
هدید م ی دوش رد نیننمه . شاک
ی اه تویخ ی رک
ی ناخ زوین ی
یرداوک رد یوبرغ رظانم زا اد
وی هر یهاویگ شووقن زا لکوش
ش هدافتسا یشاکرد .تسا هد
اوه فوک ی سموش هراوم،لا وه
ریواصت هرظنم اه هدید یبرغ ی م
ی دوش .
5 هوبیتک زا ناتوسیگ خاوک تانیئزت رد :هبیتک . هوب
تردون
.توسا هدوش هدافتسا تک
ی هوب اوه ةرود هوب طووبرم دووجوم ی
دننام .تسوا دوخ ودم رد ًاریکا و هاش یی،حتف تک
ی هوب اوه یی
تسار تمس راوشوگ اتا فر تمسق رد هوک رومرم ناوویا
صق ی هد ا هاش یی،حتف ودم رد ی هب
تروون چوگ
روب .توسا ی
زین رمرم تلت یور تک
ی هب اوه لآ .توسا هدوش یراوجح یی
نیسای 2382 )
7 ی . هتفا اه
هب یکروط ةوسیاقم اوب ی هوشقن
اوه ی هوئارا هدوش یاوسا روب و
لکش اه ی 1 ات 22 یور ه یزادنا هشقن اه لییحت و روکذم ی
شاقن ی اه و سکع اه ن :تسا هدش جارلتسا ریز تاک
:دش هدید ت،یبط اب رهش لما،ت نلاک یایقم رد
- .تسا هدوب ی،یبط رتسب و غاب نارهت رهش هیلوا ةتسه
- زا شیوپ هوک توسا ناروهت یوسدنهم ةوشقن نیتسلن
لاووس 2113 ه رووَب یدیووشروخ ةرود هووب طوووبرم نوویز
شلب هاش یی،حتف بروغ و روش زا ی،یوسو یاوه
شوپ راصح هب لصتم نارهت دووب رازتشک و غاب زا هدی
.
نآ هووب هدیبووسچ و راووصح لامووش رد ناتووسیگ غاووب ناتسرانچ بحان د
ی ناو هناخ جروب و ترامع دنچ و
.دوب وراب و -
« ناروهط هفلاللاراد ةشقن
» لاوسرد هوک 2137
یروجه
یسمش طسوت تسوگآ دودوح یوط شیشِرِک 10
لاوس
مامت مز ی ن اه هب نارهت یلاخ ی ز
ی ر تخاس و هوتفر زاس
ا و دندوب غاوب هوبنا ز هدونکارپ تاو،طق رهوش یاوه
یا
هووکدوب هدوونامیقاب ووسو
ی ع رت ی ناووشن رد بووونج یووبرغ
.دوب نیوزق هزاورد هب لصتم راصح رد ناتوسیگ غاوب
نآ هوب هدیبوسچ و راوصح لامش هوب
ردوت ی ج بحاون
.دوب بونج تهج رد دشر و دد،تم یاهانب - رافغلادبع ةشقن رد غاب
اه و لاموش تموس رد بویغا
رگ لکش برغ تموس هب لشم یدشر نارهت .دنتف
تشاد لامش نآ
هکنانچ رهوش زوکرم رد ناتوسیگ غاب
دشر لامش تمس هب رتشیب زین را نورد و دش عقاو .تفای
- هب یکروط غاوب بروغ و روش تمس زا رهش ة،سوت ی لشم و یینا تهج همادا رد و دش زاغآ ناتسیگ توهج رد زروبلا هونماد و لامش تمس هب نارهت دشر تخاس ب غا اه هزاورد و ناتوسیگ غاوب یلامش ةهبج زا
.دوب تلود - روب نایلاوس رذوگ یوط رد نارهت یرهش راتخاس ماظن
هعومجم راتخاس یانبم غاب
اه هوتفرگ لکوش یرهش ی
اب لما،ت و یهارمه اب یرهش رنانع و تسا غاب
اوه ی
دوووجو هووب یدووق نارووهت رد ار رادوویاپ یتفاووب رهووش م ی دندروآ وب راتخاس نیب طابترا . اوت رهوش دوشر و غا
ةهد یویهپ ةرود 30
.دراد همادا
تنووس اووب هووسیاقم رد راووجاق ةرود رد - نورد
ارووگ ی
غاب اه و هیدنز هیوفن ةرود ناریا ی غاوب
اوه نرود ی
توسدرود رظاونم و غاب نیب یرصب هطبار )هفلاللاراد هوووک رووظنم و یوو،یبط رتووسب یرهووش رووظنم دووننام غاوب یونورد روظنم یرصب ةطبار نیزریاج دادوتما رد
یم ردرس و انب نیب روحم روظنم ناتسیگ غاب رد .دوش
هب هجوت و تسا ورطم غاب ینورد رظنم
تسدرود رد
یانب سمش هرام،لا لکش م ی گ ی در .
- تا،طق ةزادنا غاب
اه هوب و وی ه لوخاد رد ناتوسیگ غاوب
یوسایس تلاووحت و رهش دشر اب راصح -
یعاومتجا
و هدرک رییغت هب
ردت ی ج شهاک م ی ی دنبا .
- هننآ نازویم تسا لشم غاوب
اوه اوب رهوش نورد ی
یم شهاک لاس تشذگ هدوزوفا رهوش کارت رب و دبای
م ی دوش فذوح و بیرلت ثعاب کارت و دشر نیا و
غاب اه .تسا هدش
ةرود 44
ةرامش 1
راهب
1931 184
:دش هدید یرام،م اب غاب لما،ت هنایم یایقم رد
- لودج یاسا رب غاب تارییغت 1
و 3 هون اوهنت دونور روب
رهش دشر ريت
ی ر توسا هتوشاذگ نویا هوکیب
ريوت ی ر رد
یرام،م هب و وی ه و هوسدنه روب توهج
گ وی ر یاوهانب ی
زین ناتسیگ غاب نورد ريت
ی ر .تسا هتشاذگ هب
وحن ی هوک
رد اوهانب و توسا هدووب غاب ةسدنه اب تخاس تیولوا رارق مود تیولوا م
ی گ وی در و توهج روییغت ناوکما و
هدید رایسب اهانب یارب لشم هسدنه مدع م
ی دووش . نیا
ريت ی ر ت هتوشاد هومادا غاوب رود راصح ندنام یقاب ا
.تسا - یاسا رب و
ی گ ی اوه ناتوسیگ خاوک ی عوقاورد
دووخ
هب ناونع غاب نآ ةتسه .تسا ررید یرهش رد رهش ی
.تسا لامش تمس هب دشر تهج و - ةوسدنه بویکرت وفح رب ی،س ناتسیگ خاک رد ندادراروق ریريوت تحت و یییطتسم لکش اب غاب عماج
هدید یرام،م م
ی دوش .
لکش 12
،راجاق ةرود رد نارهت ییاوه سکع . رهمش لاممش رد زبس یراون دوجو و نارهت زکرم رد یرهش تفاب یگدرشف
همب بومخ هدمید ی
یم دوش . و همجراخروما ترازو خامک ،تمسپ هرادا نامتخامس اهدعب هک تسا قشم نادیم ،هتفرگ رارق ینوکسم تفاب نایم رد هک یلاخ نیمز
ناتساب ناریا هزوم دش انب نآ رد
. ( ذخأم )ناتسلگ خاک ةزوم :
لکش 13 شقن . ة نارود رد نارهت دلارصان
ی ن هاش طسوت یرصان هفلاخلاراد هشقن ،لااب پچ تمس بسامهط هاش نارود رد ،لااب تسار تمس
نیب کلملا مجن ناخ رافغلادبع لاس
اه ی 1314 - 1258 ( .ق.ه 1541 - 1595 شقن ،طسو تسار تمس ).م ة
یولهپ نارود ،نییاپ پچ تمس
شرتسگ 111 لاس ة لاس زا نارهت 1211
ات 1318 .نییاپ تسار تمس .ش
( ذخأم )یزاسرهش و نکسم ،هار تاقیقحت زکرم ویشرآ یور رب ناگدنراگن میسرت :
