76
ربگیظ
،
ُزاٍرد ِث دٍرٍ
دبیتػا
یچ٭
یډبٚشكا
1
:زٵبیٍى نیٍبس 10
/ 02 / 1394 :َٗیٌد نیٍبس 30
/ 04 / 1394
ىچ ی ُذ نيیٚٽٍبڂیٕ
ي ڇيايس ٳَٞډ نآ تچٱا یٙبو
ُا
ٍيبث یبَ
ی٦چٱ زٕا
ٍٽ
ٍى
ٍٮډبػ عايٍ
ايید
ٌىَٽ زإا .
ٳيَ
ُا هیا ٸیٺلس
َیطأس یٍَٕث ٳَٞډ
ٍبڂیٕ
َث ٘یاَاځ ىاَاٵا ٍاث ٳَاٞډ ىاًاډ ٍياوډ زإا . یاپی
ُا
یسبیَ٪و
ٍٽ
ًٛٞهٍى ىبیش٭ا
ي
٘یاَځ
ٍث ٳَٞډ ىاًډ
ٍيوډ ىًػي
،ىٍاى «
ٍی١َٵ
ٌُايٍى
» زٕا .
ٓبٕاَث
هیا
،ٍی١َٵ
ٌىبٶشٕا
ُا ىاًډ
ٍيوډ بث ءًٕ
ٳَٞډ ټای ٌىباډ یوًوباٹ ٫يَاٙ
یاډ ىًاٙ
ي
ٍى َیإ
َٗشاٖځ ي
ڄډبپس
ٍث «
ٌىبډ
ٍيوډ زوٕ
» یډ يٍٕ
.
َڂَٚيْد بث یٍَٕث ىبىٕا ي ٻٍايډ
ٍشٵبیٍى زٕا
ٍٽ ىًػي نبشٕيى
،یٍبڂیٕ
یَٕشٕى نبإآ ي یاث ياك ي
َٞك
ٍث
ٍبڂیٕ
ي ىاُآ نىًث ٳَٞډ
ٍبڂیٕ
ٍى هٽبډا یډًم٭
ٍث ناًى٭
ڄډاً٭
ٛبه
٘یاَځ
ٍث
ٍبڂیٕ
زٕا
ي
َیبٕ
،ڄچ٭
ڄډاً٭
ٻَشٚډ یاَث ٳَٞډ ىاًډ
ٍيوډ ي
ٍبڂیٕ
يىشَٖ
. یاٮیج٥ زإا ٍاٽ باث ىًاػي ڄاډاً٭
ٛبه
٘یاَځ
ٍث
َٞډ ٳ
،ٍبڂیٕ
ڄډاً٭
ٻَشٚډ
ِیو ايشثا ىَٵ اٍ
ڄیبمشډ
ٍث ٳَٞډ
ٍبڂیٕ
یډ يىٽ ي لاًمٮډ
ٍث راُاًډ بی
ٔد
ُا نآ بث ٳَٞډ ىاًډ
ٍيآىبیش٭ا بىٙآ یډ يوًٙ
. هیا ٸیٺلس نباٚو یاډ ياَى ٳَاٞډ ٍبڂیإ
ض٭بث ىبؼیا یٍبمیث ییبَ
یډ ىًٙ
ٍٽ یٍبیٖث
ُا یىاَٵا
ٍٽ
ٌىًڅآ ٍاث ٳَاٞډ ىاًاډ ٍياوډ ٌياٙ
،ياوا اچ٭
ز
ٳَٞډ ىاًډ اٍ
نبډٍى بی هیپٖس
ٍٟاً٭
یٙبو
ُا هیا یٍبمیث بَ
ناًى٭
ٌىَٽ ياوا .
ُا یاٵَ٥ ٳَاٞډ ٍبڂیإ
ض٭بث ىبؼیا یساَییٲس
ٍى
،ٍبشٵٍ
ٸچه ي
ًه ي
٘ىډ ىَٵ ٳَٞډ
ٌيىىٽ یاډ ىًاٙ
ي يا اٍ
يٮشاٖډ ٳَاٞډ ىاًاډ
ٍيوډ یډ يىٽ .
:یذیلو ىبگشاٍ
،ٍبڂیٕ
،ىبیش٭ا
ٍی١َٵ
ٌُايٍى
1 .
ٍبیىبشٕا
ٌبڂٚواى ڇًچ٭
یډب٪شوا هیډا ټیويَشپڅا زٖد . 110ehteshami@gmail.com :
77
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
ِهذمه ٳَٞډ یوبهى
ٌيم٭ رب
٘ید ڄثبٹ ڄیڅى هیَس ٿَاډ یىیث
یباَ
یٍبامیث ي ٍٓىيُ
نباُػ ٍى باَ
ڃبٕ ٍى .زٕا 1980
ٍٽ ىَٽ ڇلا٭ا بپیَډآ یپِٙذوايٍ همؼوا ، 305
ٍاث اٍ ًٽباجىس ٍث یڂشٖثاي
ٍٺج٥ یٍبامیث ٜیواٚس یيىث ،یىاٖك( زإا ٌىَاٽ ٍٵبا١ا باَ
1384 ).
ڃبإ ٍى 1988 رٍيا ،
حًٽ اٍ نيیٚٽٍبڂیٕ ،
ٍث ناًى٭
ىبیش٭ا ىبیش٭ا َیبٕ ٍثبٚډ ، یبَ
ڇلاا٭ا ییبیمیاٙ بای ییيٍاى ىاًډ
،یىاٖك( زٕا ٌىَٽ 1384
) . ٍيباث ُا یاٙبو تاچٱا نآ ٳَاٞډ ڇياياس ي نيیاٚٽٍبڂیٕ
یباَ
اياشثا ٍبڂیإ ُا ٌىبٶشٕا .زٕا ٌىَٽ ايید عايٍ ٍٮډبػ ٍى ٍٽ زٕا ی٦چٱ ٍاث
ناًاى٭
هىاٶس ټای
یډ ىاَٵا یځيوُ ىٍاي نآ ڃبك .ىًٙ
ډ ُا ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍٽ ڈُ
ٍى یواًسباو ي ٿَاډ ڄاچ٭ هیَاس
ٍث بیوى َٕإَ
یډ ٍبمٙ
ىييك ٍولابٕ .ىيٍ
5 / 4 یٍبامیث ي ٍبڂیإ ٳَٞډ َطا َث َٶو نًیچیډ
یباَ
یډ زٕى ُا اٍ ىًه نبػ نآ ُا یٙبو يىَى
. ڄپاٚډ ټای ِایو نبواًػًو هیث ٍى نيیٚٽٍبڂیٕ
ىًػي بث .زٕا یډًم٭ زٙايُث
َیطأس
ٍشهبىٙ َ٢ډ را يٙ
ٌ یا يٍ ٍبڂیٕ ٍٽ ،ىٍاى یشډلإ ی
ىاَٵا ُا یٍبیٖث یاډ زإى َ٦هَد ٍبشٵٍ هیا ٍث
یاډ ٍاډاىا اٍ ٍبڂیإ ٳَاٞډ ي ياىوُ
.ياىَى
ٍث ٘یاَځ هٕ ٌُيَډا ٳَٞډ
ي ٍشٵبی َ٘بٽ ٍبڂیٕ
ٳَٞډ نباواًػًو هیاث ٍبڂیٕ
باُىس ٍاو
بد یبػ ث ٌىَٽُبث هیډا( زٕا ٌىَٽ ايید عايٍ یىييك بس ٍپچ
ناٍبپمَ ي بیب٭َڅا
، 1391 ).
ٕ ٳَٞډ ی
ڂ ش٭ا ڃيا ڇيٹ ٍب ی
ٍث .زٕا ىب ى رٍبج٭
ی
ٕ َڂ ی ش٭ا ٍاپوآ َث ٌيلا٭ ٍبڂ ای
ياٙ ىب ی ي ی ،ىٍاى
ىيٍي ٌاٍ
ىًثبو ٍ٥ٍي ٍث ی
ٳَٞډ ي ٍيوډ ىاًډ ډ ٍاًمَ اٍ
ی يىٽ .
ٖث ی
ٍب ی ا َاث نبإبىٍٙبٽ ُا ای
ه
يوٍيبث
٫لا٥ا وبٍٕ
ی
ٍث څًٝا ،٬ٹًډ ی
ىَشٖځ ي ٌ یا بشٕاٍ ٍى ٍٽ ی
يٍ
ی
٭بمشػا ىَپ ی
ٌٍُباجډ نىَاٽ
بث ډ ٍيوډ ىاً
ش٭ا بُىس ٍو ،ٍشٵَځ رًٍٝ
ی ٍث ىب ٍيوډ ىاًډ ش٭ا ٍپچث
ی ٍاث ىب وبهى ای َ٘باٽ ڈاَ اٍ رب
ډ ی يَى . بث ٌٍُبجډ ٍيوډ ىاًډ ُا
ډ ٫يَٙ َُډ ی
اٶچوشډ باث ىًٍاهَث ڄډباٙ ي ىًٙ
ب ـٹبؿبٹ ي ن ای
،نب
دی ڂٚ
ی
َ ی اَځ ُا ی ٍث ٘
ٍيوډ ىاًډ نبډٍى ،
ډ ...ي يىث ٍى ناىبشٮډ ی
يٍ بډا ىًٙ
ی
٭بمشػا ىَپ ی
باٽ ٍ
ا بث ٌٍُبجډ ی
٭بمشػا ٿٍِث ڄ٢ٮډ ه ی
اٍ
ًٺس ای .ىَاٽ ياَاًه ز
ٍاث ٘یاَاځ ٳَاٞډ
َاَ ٍبڂیإ
ٍث بډا زٕا یٍَٕث ڄثبٹ ،يٙبث ٍشٙاى ٍٽ یچیڅى ،ڃبك ََ
ٳَٞډ
ٍبڂیإ
ٍاث ىيٍي یاَاث زإا یٍى
زاٙاىاي ٫ًا١ًډ هایا یيٍ ٍاٮڅب٦ډ َپٵ ٍث اٍ ٸٺلډ ٍٽ زٕا ڈُډ هیا ي ٌىًڅآ ربیىًَ ي ٍبپٵا ٍٽ ٳَٞډ
ٍبڂیٕ
ٍؿ
َیطأس ٍث ىاَٵا ٘یاَځ َث ی ٳَٞډ
.ىٍاى ٍيوډ ىاًډ
78
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
دبه ربگیظ
ُ یا رٍآدبیتػا
ُا ٘یث ٍبڂیٕ
2000 بیمیٙ ٌىبډ ی
یاډ يیڅًس ی ي زإا ٍبڂیإ یچاٝا ییبیمیاٙ ٌىباډ هیسًاپیو .ياىٽ
ٍث ناًى٭
ٍاث ٍيآىبایش٭ا ي یًٹ یيٍاى ټی ا٪كلاډ ڄاثبٹ ًٍا٥
ٍ یا .زإا ٍاشٵَځ ٍاَاٹ ٍاػًس ىًٍاډ
ٍبڂیٕ
یبَ
یڅًمٮډ یيبك 4 / 8 یچیډ نو ََ ٍى هیسًپیو ڇَځ يىشَٖ
هڅًاَ(
،1
1393 : 305 ).
هیسًاپیو
یځْیي ڇبمس
یبَ
َاؼىډ یِاٽَډ یجٞ٭ ڈشٖیٕ َث هیسًپیو یٍاَپس َطا .ىٍاى اٍ ٍيآىبیش٭ا ٌىبډ ټی
یڂشٖثاي بی ىبیش٭ا ٍث یډ
ىًٙ
يوًمـیٍ(
،2
1998 ڈائلا٭ بای یٍاىُباث ڇٍيىإ لاًمٮډ ٍبڂیٕ ٻَس ي )
نبٚو اٍ ٻَس یډ
،یىاٖك( ياَى 1388
).
نياث َاث هیسًاپیو ٍباطآ ٳَاٞډ
نآ یاډ زایًٺس اٍ
.ياىٽ
یډ ىبؼیا هیسًپیو زٵبیٍى ُا یڂشٖثاي یډ ڄیيٮس زهبىٙ بث بډا ىًٙ
َا٦ه ،ڇياياډ ٌىبٶشإا بث ي ىًٙ
یډ ٘یاِٵا یوايٍ ي یمٖػ یڂشٖثاي یاوايٍ ي یاپیِیٵ یاِاػا .يثبی
- ٍى نيیاٚٽٍبڂیٕ ی٭بامشػا
ث ټیىِو ٍبیٖث ٣بجسٍا یډ مٍ ڈَبث ي يىشَٖ ڈَب
ٍى ىًاه ڃبام٭ا ڇباؼوا ٍاث نياث ٍاٽ یډباڂىَ .يىَى
هایا ٨اٶك یاد ٍى هیسًاپیو ڇياياډ ٳَٞډ ُا ٌىبٶشٕا بث ،ىَٽ رىب٭ نًه هیسًپیو ُا یىیٮډ ق٦ٕ
یډَث ق٦ٕ
نبایبمو ٻَاس ڇٍيىإ ،ىًاٙ َاشمٽ ٍاياٺډ هایا ُا هیسًپیو ق٦ٕ ٍٽ یسًٍٝ ٍى ي يیآ
یډ
ٌيیٺ٭ ٍث .ىًٙ
َشٚیث اىبشٮډ زوإ یشك ي ٍيآىبیش٭ا ىاًډ َیبٕ ٻَس ٌُايوا ٍث ٍبڂیٕ ٻَس ،ن َاس
،يوًمـیٍ( زٕا نآ ُا 1988
).
یډ نبٚو ٌيٙ ڇبؼوا ربٺیٺلس نيیاٚٽٍبڂیٕ ٍاث ٷبیشٙا هیث ٍٽ يَى
ټیَلس ِیو ي ٻَاس ُا ڄاجٹ هیسًاپیو ٍاث یڂشاٖثاي ي ٍبڂیإ ٻَس ُا يٮث ىاَٵا یَیٌد
، یڂشاٖجمَ
یڂشٖثاي ريٙ ٍؿََ ي ىٍاى ىًػي ،یىاٖك( زإا َسيیيٙ ِیو یٍاىُبث ڈئلا٭ ،يٙبث َشٚیث
1388 )
ٔاډاىآ ُا ٌىبٶشإا بث ٍبڂیٕ ٻَس نبپډا ي
یباَ
ٔاډاىآ نبالػٍ ي هیسًاپیو یيباك ٻَاس
یباَ
یيبك 4 یچیډ
ٔډاىآ ٍث هیسًپیو ڇَځ
یبَ
یيبك 2 یچیډ هیسًپیو ڇَځ
، ٍاث ىَاٵ یڂشاٖثاي ُا یٽبك
هٖوبس( زٕا هیسًپیو ،3
1988 .)
رضه داَه ربگیظ دٍد رد دَخَه
یااث ٻَاالډ ٌىبااډ ټاای هیسًااپیو ڇًمااٖډ ي ٍيآىباایش٭ا ،ڀااوٍ
ٍى ٌىبااډ هاایا .زاإا ٌيااىىٽ
ٍبڂیٕ ،خید بث ٍٽ ىٍاى ىًػي ییًٽبجىس رلاًٞلډ یبَ
ٳَاٞډ نبایچٹ ي رٍبڂیإ ،ٿَاث
یډ ىباډ هیاډيى ،ڄپڅا ُا يٮث هیسًپیو ٌيٙ ڇبؼوا ربٺیٺلس َثاَث .يوًٙ
ٌ یا ىًٍاډ ٍاٽ زإا
1. Hollen 2. Richmond 3. Tonnesen
81
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
ٳَٞډءًٕ
ٍاَٹ یډ یچٝا هیسًپیو .ىَیځ باپیَډآ ٌيلشډ رلابیا ٍى َیډ ي ٿَډ ڄډب٭ هیَس
( زٕا ٌيٙ ٗاِځ هڅًاَ
، 1393 ).
یٍبامیث یاٍاى ىاَاٵا ُا یٍبیاٖث
یباَ
هډِاډ
، باث ٤جسَاډ
ٍث ییبیمیٙ ٌىبډ بَيٝ .يىشَٖ )ٍبڂیٕ َٟٮډ ٍى( ڈیٺشٖډَیٱ بی )یٍبڂیٕ( ڈیٺشٖډ ٳَٞډ یًٽبجىس رلاًٞلډ ٍى ِیو هیسًپیو ُا َیٱ ًًاٶو نياث ٍث ٍبڂیٕ ىيى بث ٌاَمَ ي ىٍاى ىًػي ی
تیٕآ ض٭بث ي ٌىَٽ
یبَ
یډ يیيٙ
یډ نبٚو ربٺیٺلس .ىًٙ
ٍث ٍٽ يَى یډ َ٪و
هیسًپیو يٍٕ
يََ ُا یئ بٽًٽ ي ه یئ
ڈاٽ ه ربډياٝ یإبشٖٽا ڄاظډ َاڂیى ٍيآىبایش٭ا ىاًاډ ُا باډا ،َاسَ٦ه
یډ ىبؼیا یَشٚیث ،هڅًاَ( يىٽ
1393 ).
یىبایُ زاثاَٹ باث هیسًاپیو ي هیڅًاٽ ڄیشإا باث ٍاٽ
ٌيوَیځ یبَ
ٌيوَیځ ٍث ٌىبډ هیا ىَپچم٭ يیچٺس بث ،ىٍاى نآ
یبَ
نٕبد ض٭بث ي ٌيٙ ڄٞشډ نآ
یډ یٙاىبد َیٖډ ٍى هیډبديى یًٹ .زٕا نآ ٍث ىبیش٭ا یاَث یمُډ ڄډب٭ ٍٽ ىًٙ
ٌىباډ هیَسٍُبث یيیئًڅبپڅآ ىاًډ ي ةآ ُا يٮث ناَ٦ٹ هایا .زإا ٍبڂیإ ىيى ٍى ىًاػًډ ی
ډ
ٍث زډلإ راَ٦ه ُيَث ڄډب٭ ٌىب یٍبامیث َیبإ ي ٔٶو یڂىس ي ٍیٍ نب٥َٕ ًٛٞه
یباَ
یٍبمیث َ٦ه ڈَ ٍبڂیٕ ىيى ٍى ىًػًډ هثَٽ يیٖٽًوًډ .زٕا یٖٶىس
یبَ
ٗىَاځ ٌبڂشٕى
یډ ٘یاِٵا اٍ نًه نب٥َإ ٫اًاوا ڇبامس باث ٍبڂیإ ٳَاٞډ ٍٽ زٕا رًٍٝ هیيث .يَى
باَ
یٍبڂیٕ .زٕا ٤جسَډ
ٍو بَ
َٕ ٍث بُىس نب٥
٫اًاوا ٍاث ِایو ناَاڂیى َاثاَث ٍباُؿ بس يى ٍپچث ،ٍیٍ
نب٥َٕ
لاشجډ بَ
یډ يوًٙ
نآ ٳَٞډ ٍايٺډ ٍث یڂشٖث هیا ي .ىٍاى بَ
نب٥َٕ ىاًډ یيبك ٍبڂیٕ ی٦یلډ ىيى ،يایَيڅبډَٵ ڄاظډ ٍبڂیٕ ٍى ىًػًډ ٛبه یمٕ ي اُ
ياىوبډ ِایو ىيى ٫ًاو هایا .زٕا هیسًپیو ي ٻبیوًډآ ،يیٖٽًوًډ هثَٽ ،يیوبیٕ
ڈیٺشاٖډ ىيى
یٍباامیث ،ڈاإآ ،نب٥َاإ یچااٝا ڄااډب٭ ٍبڂیاإ
یبااَ
یٍباامیث ،یَّااڅآ ،یااٖٶىس
یبااَ
ي یااجچٹ
،هڅًَ( زٕا نًه ٗىَځ رلالاشها 1393
).
فرفه ِث ػیارگ للػ ربگیظ
زٚد یيُٚډ ُا ڄٺو ٍث یٺیٺلس ٍى یويډ
نبځىاَُٶٮػ ي یډ نب٭ًا
زجاٖو هیَسلاباث ٍٽ ىٍاى
( ًٍٚٽ ناىبشٮډ 7
/ 45 )يٍٝى
، چٝبٵ ٍى ٍ 17 بس 33 ٌىَاٽ ُباٱآ اٍ ىاًاډ ٳَٞډ ،ڃبٕ
ي ياوا
یٍبڂیٕ ىاَٵا ٍى ٍبڂیٕ ٫يَٙ هٕ هیڂوبیډ 6
/ 16 زٕا ٌيٙ ڇلا٭ا ڃبٕ
. ٍٗاِاځ ٓبٕا َث
ُا ٘یث ٍواُيٍ ،نب٥َٕ یچډ ٍٖٕؤډ 6000
هیاڅيا یاَث اٍ ٍبڂیٕ ٳَٞډ بپیَډآ ٍى ناًػًو
80
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
یډ ٍثَؼس ٍبث یوبهيملډ( يىىٽ
، 1390
،
ٍث
ُا ڄٺو .ٻ .ڃا ).
لا٭
يٍاى ٳَٞډ نآ َث ٌي یباَ
نايٍ
ڃا ،یٕبشٖٽا ڄظډ ناىَځ .
ٓا . ڃبٕ ٍى ِیو ڃبشٖیَٽ ي یى
یباَ
یوباُػ ق٦إ ٍى َایها
اا٪كلاډ ڄااثبٹ ٘یاِااٵا
ٍ یا
ٌىاى نبااٚو زاإا ٌيااٙ ڄیيااجس یوبااُػ ٘څبااؿ ټاای ٍااث ي
زٚد(
،یيُٚډ 1388
.)
یوبهيملډ یاچپڅا ربثيَٚډ ي ٍبڂیٕ ٍٽ زٕا ٌيیٍٕ ٍؼیشو هیا ٍث ٘سبٺیٺلس ٍى
اث
ٍ ناًاى٭
٬یبٙ ،ټجٕ ٍيآىبیش٭ا ىاًډ
٘واى هیث یٵَٞډ ىاًډ هیَس یوبهيملډ( يىشَٖ یواَیا ناًُډآ
،
1390 .) بایًػ ٍ٦یك ٘ٙ ٍى اٍ ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ یچٝا ڄډب٭ ٌيٙ ڇبؼوا ربٺیٺلس
ٌيٙ
ٍا٦یك هایا .ٍٮډبػ ي ٍچلډ ،ٍٍٕيډ ،ٌىاًوبه ،نلابٖمَ ٌيَځ ،ىَٵ :ُا يىسٍبج٭ ٍٽ يوا باَ
ڄډبٮس ٍى هیا ِٽَډ ٍى ىَٵ .يىشَٖ َڂیيمَ بث
ًڂڅا ٻَلډ ڇبمس ٍث یاځْیي ٓبٕاَث بَ
یباَ
یډ نٕبد ىًه یىَٵ ڀیُ ي هیبشٖوَث( يَى
،2
1999 .) یاډ نباٚو رباٺیٺلس نباواًػًو ياَى
هیىٕ ٍى نبواًػًو ٍى ٍبڂیٕ ٫ًیٙ .يوٍاى ٍاَٹ ىاًډ ٳَٞډءًٕ َٟٮډ ٍى یواَیا 11
بس 18
،ڃبٕ
3 / 14 إا ٌيٙ یثبیٍُا يٍٝى ناَاٖد یاَاث زجاٖو هایا ٍاٽ ز
5 / 18 یاَاث ي ياٍٝى
ناَشهى 1 / 10 زٚد( زٕا يٍٝى ،یيُٚډ
1388
،
ٍث ،یىبٚیچٽ ُا ڄٺو 2006
.)
ٺٺلډ ب ٴای٥ ي هیىٕ ٍى ىاَٵا هیث ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ ڄچ٭ یيٍ یىبیُ ربٺیٺلس ن
یباَ
ٌىاى ڇبؼوا ٴچشوډ .يوا
هیډا بیب٭َڅا ناًاى٭ بث یٺیٺلس ٍى ناٍبپمَ ي
« ڄاډاً٭
٘یاَاځ ٍى َطؤاډ
ٍث ٳَٞډ نبُٶاٝا یپِٙد ڇًچ٭ ٌبڂٚواى یپِٙد ٌيپٚواى نبیًؼٚواى ٍى ٍبڂیٕ
» ڈاُډ هیَاس
ٍث اٍ ٘یاَځ ٍى َطؤډ ڄډاً٭
تیسَس : یَذإ ي یٍبڂیإ نبشٕيى ،یٞوٙ ٍٹلا٭
رباٹيا نىَاٽ
ٌىَٽ ناًى٭ زٱاَٵ هیډا( يوا
ناٍبپمَ ي بیب٭َڅا
، 1391 ربٺیٺلس غیبشو یٍَٕث .) یاٖمٙ
ًٍاد ي
بپمَ
یډ نبٚو ِیو ناٍ
نبلشډا ي يیيػ ٍثَؼس تٖٽ ،یيبپؼىٽ ٍٽ يَى ي رٌاڅ تٖٽ ،نىَٽ
ڇاٍآ ٍااث ُباایو ،یااوايٍ ي یااكيٍ رلاپااٚډ ،یډَځَاإ
ي یَبااځآبو ،یٍبڂیاإ نبشاإيى ،٘ااوث
یث یڂثَؼس
، یاٖمٙ( يىشاَٖ ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٫يَٙ ڈُډ ي یچٝا ڄیلاى ُا ًٍاد
، 2012 .) َشاٚیث
هیث ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍٽ يويٺشٮډ ناَڂَٚيْد ٍى ىًاػًډ رلالاشاها َیبٕ بث نبواًػًو ي نبواًػ
زَبجٙ هیىٕ هیا ريبٶس ي بَ
یبَ
ىٍاى یىبیُ
تډبٽًیو(
،3
1995 . )
ىًٍاډ يى رلاپاٚډ ي رلالاشاها َیبإ باث ٍبڂیإ ٳَٞډ ِیبمس ٍػي :زإا یإبٕا
،ڃيا
1. L. K. 2. Bronstein, Zweig 3. Newcomb
81
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
باث تإبىشډ ٔاد .زإا ٍبڂیإ یاىٮی یػٍباه ڄاډب٭ ټای ىًاػي ڇِچشاٖډ ٍبڂیٕ ٳَٞډ آ ٍث یَٕشٕى .زٕا ريبٶشډ ڄډب٭ هیا ٍىډاى ،ن
ىَاٵ َاځا ٍاٽ ٳَاٞډ یځىبډآ ىًػي ،ڇيى
یامو ٫ًاٹي ٍاث ڄام٭ ،يٙبث ٍشٙايو اٍ ڄیبمس هیا ٍاث ٘یاَاځ ٍاٽ یاساَ٦ه ُا یاپی .ىياوًید
ٍبڂیٕ ٳَٞډ
ٍث ًٛٞه یاډ ًٍاٞس ٍٽ زٕا هیا ىٍاى نبواًػًو ٍى
ٳَاٞډ يایاًٵ ياىىٽ
یوبهيملډ( زٕا َشٚیث نآ راَ٢ډ ُا ٍبڂیٕ
، 1387 ).
نلادبٽ
ٍشٙاى نب٭ًا یٺیٺلس ٍى ناٍبپمَ ي1
یث ٓبٖكا ٍٽ يوا ي َایٺلس ٍث َؼىډ ٍٽ یشیبٶٽ
یډ ىَٵ ٔٶو رِ٭ نىاى زٕى ُا یډ ،ىًٙ
٥ٍي ٍث اٍ یي يواًس
ٍ یا ٍباشٵٍ ٍاث ٍٽ يٚپث یباَ
وًمو نيیٚٽٍبڂیٕ .ىٍيآ یيٍ ٳٍبٮشډبو
ٍ یا ٍباشٵٍ هیا ُا یباَ
،نلادباٽ( زإا ٳٍباٮشډبو
2003 ) . ٵا ُا ی٢ٮث
َٗڂو بث ىاَ
یبَ
نآ ُا ٌىبٶشٕا ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث زجٖو ٛبه یچډبا٭ اٍ
یااډ یااٶىډ رباإبٖكا ي ًااه ي ٸااچه ڄیيااٮس یاَااث یچااٝا ي ڈااُډ ٻاَاایا( يااىواى
،2
2008 ).
یٍبڂیٕ
یبَ
،لابث زیٕبٖك بث ٳَٞډ
نآ یډ ةاَ٦١ا َ٘بٽ یاَث یچډب٭ اٍ
ٍاشجڅا ٍٽ يىواى
ي َٓشٕا بث ٌاَمَ ٤یاَٙ ٍث ٣ًثَډ ٫ً١ًډ هیا زایٮٹًډ ٍى ٍاو زإلابث ٘ىس
یباَ
یىبا٭
َٓشٕا نييث
؛ ٘ىاس نيیاٚٽٍبڂیٕ ٍٽ زٕا ٌىاى نبٚو یيٮث ربٺیٺلس يىؿََ
یباَ
یچاٝا
یامو َ٘باٽ اٍ زیوبجاٞ٭ ي یځيوُ
٘ىاس َ٘باٽ ضا٭بث ٤اٺٵ ٍاپچث ،ياَى
یباَ
ُا یاٙبو
یډ هیسًپیو ٍث یڂشٖثاي زإا ٌاَامَ ةاَ٦ا١ا ي یځىَٖٵا بث نيیٚٽٍبڂیٕ ٍٚیمَ ي ىًٙ
ًٌُٹ(
،یؿ 1391 ،
ٍث نًشچپیډ ُا ڄٺو ،3
2008 .) یٍبیاٖث ٳلاهَث بډ ًٍٚٽ ٍى َ١بك ڃبكٍى
هایا ُا .زإا ىاُآ یډًام٭ هٽبډا ٍى ٍبڂیٕ ٳَٞډ ،بًٍَٚٽ ُا یاَاث یٍبڂیإ ىاَاٵا يٍ
یمو ٍاَٹ ی٭بمشػا ٍبٚٵ ؾیَ زلس ٍبڂیٕ ٻَس ،یَٶٮػ( يوَیځ
1390 ).
٤ًٕس ٌيٙ ڇبؼوا ٸیٺلس ٓبٕاَث
ٍلابًٕیى ناٍباپمَ ي
ُا ڈا٭ا یجٌَاډ رلایبامس باث ىاَاٵا ،
یډ نآَٹ ٍٽ یوبٖٽ یډ يؼٖډ ٍث ٍٽ یىاَٵا بی يىواًه
ٳَاٞډ ٍاث یَاشمٽ ٘یاَاځ ،ياويٍ
،ٍلابًٕیى( يوٍاى ٍبڂیٕ
1386 ٍٽ زٕا ٌىاى نبٚو ي ٌيٙ ڇبؼوا ڈَ بپیَډآ ٍى ٍٮڅب٦ډ هیا .)
یډ بٖیچٽ ٍث ٍٽ یوبٖٽ یىٮی یجٌَډ ڄیبمس بث ىاَٵا ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث ،يويٍ
یَاشمٽ ٘یاَځ
ڇًچیّ( يوٍاى ،4
2005
ٍلابًٕیى .) راَطا
فَاٙ هیياث اٍ ٍبڂیإ َاثاَث ٍى تٌَاډ یش٪ٵبالډ
1. Kaplan 2. Irak 3. Mykletun 4. Gillum
82
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
یډ ناًى٭
یجٌَډ يیبٺ٭ ٍٽ يىٽ :
1 . زیًٺس تجٕ
یبٍَبٽيُبٕ
ٸئبٵ ي یٹبج٦وا يډبٚید َث نيډآ
یبَ
ةاَ٦١ا یډ ٍيآ ىًٙ
؛
2 . یاكيٍ ڃىباٮس تجٕ ٍٮډبػ ةًچ٦ډ ي یٍُٙا ٍٺج٥ ټی ٍث ٸچٮس ٓبٖكا َٗاڂو ي ٌياٙ
نآ یٶىډ ىاًډ ٍث بَ
یډ َس ىًٙ
؛
3 . يیٽأس
ٍث ٍبڂیٕ نىًث ڇاَك َث یډلإا تٌَډ نبیڅًشډ نبایٵاَ٥ا ي ىًاه ٍاث تیإآ زاچ٭
،ٍلابًٕیى(
1386 ).
غٽ ٍث ڄیبمس ،یډلإا زیثَس ي ڈیچٮس ٌبځيیى ُا یٍبشٵٍ
ٴٮا١ بای ىًجو ُا َٚث ربٵاَلوا ي بَ
یډ ٍٚیٍ یجٌَډ ىبٺش٭ا ياىجیبد ي ىَیځ
ُا ٌياوٍاىُبث ڄاډب٭ هیَاشځٍِث ،یجٌَاډ ڃًاٝا ٍاث ی
،یيملډ( زٕا ی٭بمشػا ربٵاَلوا 1380
).
ُزاٍرد ِیضرف ،ىٍاى ىًاػي ٍياوډ ىاًاډ ٳَاٞډ ٍاث ٘یاَاځ ي ىبایش٭ا ًٛاٞهٍى ٍاٽ یسبیَ٪و ُا یپی
«
ٌُايٍى ٍی١َٵ »1
ٳًٽًیواي( زٕا ،2
2012 .) باث ٍياوډ ىاًډ ُا ٌىبٶشٕا ،ٍی١َٵ هیا ٓبٕاَث
ءًٕ
ډ ټی ٳَٞډ یوًوبٹ ٌىب
( ڇَو ٍيوډ )
یډ ٫يَٙ
ٍاث ڄاډبپس ي َٗشاٖځ َیإ ٍى ي ىًاٙ
« زوٕ ٍيوډ ٌىبډ »
یډ ڃيوبٽ .يٍٕ
ڇلاا٭ا رًٍاٝ هایا ٍاث اٍ یڅاًس تیسَس ٍی١َٵ هیا ٍى3
یػًځبډبی ي ڃيوبٽ( زٕا ٌىَٽ
، 4
2002 :)
لىؼ ُربوؼ 1 .
ُزاٍرد ِیضرف
ٳَٞډءًٕ اٍ ىبیش٭ا ٍث ىيٍي ٌُايٍى ،ٍیَ٪و هیا ناٍايٵَ٥ يٍاى بی ىاًډ
یبَ
یډ ُبؼډ .ياىواى
ىاًاډ ٳَاٞډ ٍاث ٫يَاٙ ٍى یڅاًاس ي ڈا٪و ټای قی١ًس ي ٍیػًس ٍث ٌُايٍى ٍی١َٵ ٬ٹاي ٍى ٍى .ىٍاى ٌٍبٙا ٍيوډ ڄپٙ
ٍچٖچٕ یاَث ٌيٙ ٍئاٍا تساَډ
ٳَٞډ ٳَاٞډ ،ٍيآىبایش٭ا ىاًډ
یٍبډ بواًػ
ٍث ناًى٭
چد .زٕا ٌيٙ ىايمچٹ ٍچد ټی
ٍ ا ی ټای ُا ٍٽ ټای ٍاث یاُشىډ ًإ
ٌىباډ
1. Gate Hypothesis 2. Vanyukov 3. Kandel 4. Yamaguchi
83
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
ٍيآىبایش٭ا ىاًاډ ُا ًٍا٪ىډ .زوٕ ٍيآىبیش٭ا ٌىبډ ټی ٍث یُشىډ َڂیى یًٕ ُا ي زٕا ُبؼډ ڄااظډ یىاًااډ ،ٍیاا١َٵ هاایا ٍى زواإ
هیئبااٽًٽ ،
هیئيَااَ
ٶډبشډ ي هیډبااش ٍااٽ زاإا )ٍااٚیٙ(
نآ ٍث یڂشٖثاي ( زإا ىبایش٭ا ُا یاىی٭ یاٶیَٮس باَ
،ٳًاٽًیواي 2012
، ُا ڄاٺو ٍاث ڃياوبٽ
،
2003 ) ؛ یډ ٍیڅيا ٌىبډ
ًس .يٙبث ًٽبجىس ي نًسًس بی ڄپڅا ،یپِٙد ٳٍبٞډ بث ییيٍاى يوا
ي ٫يَاٙ یاچپڅا ربثيَاٚډ ي ٍبڂیإ َای٪و ټجٕ ىاًډ ٳَٞډ بث ىاًډ ٳَٞډءًٕ ٍیڅيا ڄكاَډ
ٍث هیڂىإ ىاًډ زمٕ
یاډ ٘یاد َاس ى ٍیا١َٵ ٓبإاَث .ىيٍ
ٍ ربثيَاٚډ ي ٍبڂیإ ٳَاٞډ ،ٌُاي
ډيٺډ ،یچپڅا
ٍ یا ایَ٪و ٓبإاَث ي زٕا ىاًډ َیبٕ یاَث اچكَډ ٍ
ٍ یا اچد بای
ٍ ڃياوبٽ یا ٍاډبوَث ِایو
يىَى ٍاَٹ ىًه ٳيَ اٍ یچپڅا ربثيَٚډ ي ٍبڂیٕ ٳَٞډ يیبث یَیڂٚید (
،ٳًٽًیواي 2012
.)
ا ٌىبٶشإا ٫يَاٙ یڅاًاس تایسَس هیایٮس ٍث ٌُايٍى ٍی١َٵ
ُ ڈیاٖٺس .ىٍاى ٌٍباٙا ٍياوډ ىاًاډ یياىث
یوًوبٹَیٱ ي یوًوبٹ ٗيٍ يى ٍث ٍيآىبیش٭ا ىاًډ ُا ٌىبٶشٕا ىاىٍاَٹ ىًػي ُا یٽبك
یباَ
ی٭بامشػا
یډ ض٭بث َٗڂو ٫ًو هیا .زٕا ىاًډ ٳَٞډ ٍى ٍى ی٭بامشػا ي یٹًاٺك ٬ا١اًډ َاییٲس ٍاٽ ىًٙ
ىباډ .ياٙبث َطؤاډ ِیو نآ ٍث ىبیش٭ا ٍى ٌىبډ ټی ٍث َٗڂو ٫ًو ٌ
یا ٍاََث ټای ٍى نآ ٳَاٞډ ٍاٽ
یډ ةًٖلډ ىاُآ یوبډُ
ٍباطآ ،زٖیو یىبُو ؾیَ ڃَشىٽ زلس نآ ٳَٞډ ي ىًٙ
نبایُ
ىًاه ٍباث
ٳَٞډ یيٍ اٍ
یډ ٌيىىٽ
ٍث اٍ ىاًډ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ ي ىٍاٌځ یډ ىًػي
لاظاډ .ىٍيآ ُا ٌىبٶشإا
يٍاى ُا یهَث یبَ
ڇاٍآ ٘وث ٍٽ یاډ ٌيَباٚډ ٌىاًوباه َاَ یایيٍاى يجٕ ٍى رلاٺىس يىوبډ ،ىًاٙ
َیطأس یډ یبػ َث اٍ ىًه ءًٕ
ٲس ٌىبډ هیا ٍث ٬ػاٍ یٹًٺك ٬١اًډ ٍٽ یوبډُ ي ىٍاٌځ یاډ َایی
ياثبی
لاظډ(
نآ ىاَٵا ُا یٍبیٖث ،)٫ًىمډ ټِٙد ٍوٖو نييث ٗيَٵ زالس ي ٌىَٽ ٳَٞډ اٍ
َیطأاس نآ
ٍشٵَځ ٍاَٹ
ٍؿ ي يوا ی٭ًاو ٍاث ي زٙاى ٌٍك َث ىاًډ هیا ٳَٞډ ُا اٍ ىاَٵا هیا ُا یهَث ناًشو بٖث
ٌىًٍه ڈٹٍ َ٪و ىًٍډ ٌىبډ ٍث ىاَٵا هیا ىبیش٭ا
،ٳًٽًیواي( زٕا 2012
.)
گ للػ رٍآدبیتػا داَه ِث ػیار
ٍیَ٪و یبَ
ٍاث ٘یاَاځ ڄاچ٭ یاَث یىيٮشډ ٳَاٞډ
.ىٍاى ىًاػي ٍيآىبایش٭ا ىاًاډ ٘اواى
ي
ٍیَ٪و هیا یٺیٺلس ٍى ناٍبپمَ
ٍث اٍ بَ
رًٍٝ
ٍشٕى َیُ
یيىث
ٌىَٽ يوا :
84
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
ِیرظً )فلا
یبّ
:ارگربتخبظ
رباایَ٪و
ًاایىځآ ڈیااٽٍيى ي
َاا٪و ُا .يىشااَٖ رباایَ٪و ُا ٍشاإى هاایا ُا1
ًاایىځآ ی٭ًااو ڇَااػ
٘ىس بث یٍبځُبٕ
، باث ىَاٵ ٍاُػاًډ ،ٌبځيایى هایا ٓبإاَث .زإا ٘ىاس ٬جىډ ُا َ٪و ٳَٝ
ىايیيٍ
یبَ
٘ىس ىايیيٍ ِیو ي یځيوُ یاُ
یبَ
٘ىس ناَاڂیى یاٶىډ ڃبام٭ا َاطا ٍى ٍٽ ییاُ
یډ ڇبؼوا
ٌيىىٽىبؼیا ڄډاً٭ ُا ،ىًٙ
غٽ ی ٘اواى( زٕا یيٍ
، 1393 ،ىَمواًاػ ُا ڄاٺو ٍاث
1390 .) ڈیٽٍيى ُا باث زٕا يٺشٮډ ڈَ
يٍُآ زیٮا١ي ،باٍَبؼىَ یځيیاٙبد ڈاَ
یباَ
یاث ٘یاد ياك
یډ ی٭بمشػا یشیب١ٍبو ٍث َؼىډ بَيٍُآ هیا ٍث نيیَٕو ي يیآ یډ
ىًٙ
ربډاياٹا نآ ٍؼیشو ٍٽ
٘واى( زٕا ی٭بمشػا یٶىډ
، 1393
ٍث ، ،ٌىًشٕ ُا ڄٺو 1389
.)
ِیرظً )ة
یبّ
ُدرخ گٌّرف :ارگ
ٌبځيیى ٫ًو هیا ٓبٕاَث
،بَ
ٌىَه ڀىََٵ یبَ
ٍُٗا ىبؼیا تجٕ ٍٮډبػ ٍى ىًػًډ ىيٮشډ بَ
یډ ییبٍَبؼىَ ي
ٍث ٍٽ يوًٙ
ڄیڅى بو ڈَ
ٍُٗا باث یواًه
یباَ
ٓبإاَث ٍباشٵٍ ،ٍاٮډبػ ٤چاٖډ
نآ یډ ةًٖلډ ٳاَلوا بَ
.ىًٙ
2هًَٽ
ٍث ناًى٭
ٍئاٍا ُا یپی ی٭يډ ،ربیَ٪و هیا نبځيىىٽ
ناَجػ یاَث ٍٮډبػ ڇيَلډ ربٺج٥ نايوَُٵ زٕا ٍاث یثبیشإى یاَاث زاثبٹٍ ٍى ىًه یډبٽبو
،٤ًٕشډ ىاَٵا زڅِىډ
«
ٌىَه ڀىََٵ بَ
» یډ ٔیٕأس یٍبپَِث ؛٘واى( يىىٽ
1393
، ٍاث ُا ڄاٺو
،یوبشٕيَٕ ٸیيٝ
1386 .)
ِیرظً )ج یبّ
:یػبوتخا یریگدبی
ٍایَ٪و هیا یاډ یىشهًاډآ یَاډا اٍ رباٵاَلوا ،باَ
.ياىواى
يىڅَسبٕ
غٽ ٍٽ زٕا يٺشٮډ یيٍ
ٵَځىبی بَ
يام٭ ٘وث ي یطٍا ٍو زٕا یىش ٌ
یا یَیځىبای ُا
ٌيَاځ رب٥بجسٍا يىیآَٵ ٍى یٵاَلوا ٍبشٵٍ
یباَ
ي نبشإيى ٌيَاځ ڄاظډ ټاؿًٽ ي یمیماٝ
یډ ٷبٶسا ٌىاًوبه يشٵا
،یٕيَځ(
1390 ).
4َُٽا ي يىډىًإ َاځا ٳاَلوا ٍٽ زٕا يٺشٮډ ِیو
ٗاىبد
ِیڂوا َډا هیمَ ،ىًٙ یٺچس ٌى ٌ
یا زٕا ىيؼډ ٳاَلوا یاَث ،٘واى(
1392
،
ٍث ُا ڄاٺو
یًٕډ ،ىاْو 1387 ).
1. Agnew, Durkheim 2. Cohen 3. Sutherland 4. Ekers
85
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
ِیرظً )د یبّ
:لرتٌو
ىاَاٵا ٍٽ يوىبٺش٭ا هیا َث ربیَ٪و ُا ٍشٕى هیا ٤اٺٵ
ٍاث نآ ڃَاشىٽ ڄایڅى ٍاٮډبػ یًإ ُا باَ
یمو ٳاَلوا تپسَډ .يوًٙ
یَٙیَ
ٍث1
ناًى٭
زاچ٭ ،ربایَ٪و ُا ٍشإى هیا نبجكبٝ ُا یپی
ڈَ
ٍبؼىَ بث ىاَٵا ییاًو یبَ
ی٭بمشػا نآ ی٭بمشػا يوًید اٍ
زإا ی٭ياډ ي زإا ٍشاٖواى بَ
زیڅبٮٵ ٍث نيَٙیځٍى ،یيىجیبد ،َ٥به ٸچٮس ٍٽ
یبَ
ڇبا٪و ٍاث یاٞوٙ ىبٺش٭ا ي ٍوبٵَلىډَیٱ
غاٽ ٬وباډ ٌيَاځ ټی ٍى تڅبٱ یٍُٙا یاډ یٍباشٵٍ
،ٌىًشإ( ىًاٙ
1389 یباو ).
٘اٺو ِایو2
ٌىاًوبه یبَ
غٽ ٍى اٍ ٳلاشها ي غىٚس ُا َد یٍبشٵٍ
یبَ
ػًو یاډ ڈاُډ نباواً
،٘اواى( ياواى
1392
،
ٍث ،نبیډىبه ُا ڄٺو 1388
).
ٍث ڈُډ یچیه ٍشپو ټی ٍيوډ ىاًډ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ ڄډاً٭ یٍَٕث ٍى یاډ َ٪و
نآ ي يإٍ
ٍیَ٪و ڈَ
3َپث .زٕا
َپث ٍاث نباواًػ ٍاٽ زإا ٌيیٍٕ ٍؼیشو هیا ٍث ىًه ربٺیٺلس ٍى ًٍا٥
یمو ىاًډ ةٌػ یوبُځبو
ٌِيَځ هیا ٍپچث يوًٙ
ی٭َٵ نآ ٍٽ زٕا بىاٙآ ٍياوډ ىاًاډ بث اٍ بَ
یډ ٴیًٝس بث ي يىٽ
یبَ
ي زیَبډ ٍث ،ب٢٭ا ٍَپډ
َیطأس یډ ید ىاًډ ي ٌىبٶشإا ًٌالو ي ياوَث
نآ ُبؼډ ٳَٞډ ٍايٺډ ي ربٮٵى ىايٮس یډ ىبی اٍ
نآ راَا٦ه ي ىييك بث نآ ید ٍى ي يوَیځ
یډ بىٙآ َاځ یبا٢٭ا باث ڄاډبٮس ٍى ىَٵ ٍٽ زٕا یىٮډ نايث هیا .يوًٙ
َٟاٮډ ٍى یا٭َٵ ٌي
یډ ٍاَٹ يیيػ رب٭لا٥ا ڄپاٙ ي هیًاپس ٍى ياىیآَٵ هایا ي ىَیځ
یي زاجظډ َٗاڂو یَایځ
یډ بٶیا یَطؤډ ٘ٺو ىاًډ ٍث زجٖو ،ییب١ٍ( يىٽ
1392 .)
ٍث ي ٍيوډ ىاًډ ٍث زجظډ َٗڂو یډ ىاًډ ٳَٞډ ٍث ٍٹلا٭ ٜوٚډ ًٍ٥
٘ید يواًس یىیث
ٌيىىٽ
،ییب١ٍ ي ٍيلاى( يٙبث ىبیش٭ا 1387
)
،
َڂو
ٍث ٍيوډ ىاًډ ٍث زجظډ ٗ ٍاٽ زإا ڈاُډ یٍياٹ
4ٔیڅا ( 1979 :ٍٽ زٕا يٺشٮډ )
« نآ ٍاٽ زٕا ىبشٮډ ىاَٵا َٗڂو ٫ًو ي َپٶس ٍاث اٍ باَ
یًإ
یډ ٷًٕ ىيؼډ ٳَٞډ نآ بی ي يَى
یاډ ٍيى ىاًاډ ٳَٞډ ُا ٍٚیمَ یاَث اٍ بَ
٫ًاو .ىُبإ
یاٺ٦ىډ زٕا هپمډ ٍٽ زٕا َپٶس ی٭ًو ،ٍيوډ ىاًډ ٍث زجٖو ىبشٮډ َٗڂو یاٺ٦ىډَیٱ بای
ٍث ي زٕا یمئاى ي ٍبیًَٙبو ،ىًوثىًه تچٱا ي يٙبث یامو یشكاٍ
اٍ َٗاڂو ٫ًاو هایا ناًاس
1. Hirshi 2. Nye 3. Becker 4. Ellis
86
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
ًٌیٙ ُا یپی یڅي .ىاى َییٲس یاډ ټامٽ ىبشٮډ ٍث ٍٽ ییبَ
،يإَث ىًاه زهبىاٙ ٍاث باس ياىٽ
.زٕا ىبیش٭ا ٍث زجٖو یٶىډ َٗڂو ىبؼیا ي َٗڂو ٫ًو یٍَٕث
»
يوٍاى ییلابث یوبؼیَ ڈی٪ىس ٍٽ یىاَٵا
٘ید ٍى ،
ٍشٕاًه یىیث
یباَ
یَشاٚیث ییباواًس ناَاڂیى
ٍبٚٵ ،يوٍاى یبَ
نبؼیَ ي ٻٍى اٍ نلابٖمَ ٍشٕاًهبو
یبَ
یاډ ٍبُډ َشُث اٍ ىًه ٍى ي ياىىٽ
یډ نبٚو یَشٚیث زډيبٺډ ىاًډ ٳَٞډ َثاَث ٍى ٍؼیشو ڈیا٪ىس ٍاٽ یوباٖٽ ،ڄاثبٺډ ٍى .ياىَى
نبؼیَ بث ٍچثبٺډ یاَث ،يوٍاى یىییبد یوبؼیَ
یبَ
ٍاث ىًاه یٶىډ ٌيیاٚٽ ىاًاډ ٳَاٞډ یًإ
یډ ،ىًوَٵ یىبىٹ( يوًٙ
1393
، ڄٺو ٍث ىايیىیَس ُا ،ناٍبپمَ ي1
2004 ).
یوبهيملډ :زٕا ٌىًمو نب٭ًا ىًه ٸیٺلس ٍى
« یٶ٥با٭ ٸچٮس ،ی٭بمشػا يٍٙ یًڂڅا ٸثب٦ډ
یاډ ٳَاٞډ ٍياوډ ىاًاډ ٍاٽ یولابٖمَ ٍث یچاٝا زاچ٭ ،ياىىٽ
ٳَاٞډءًٕ
.زإا ىاًاډ »
،یوبهيملډ(
1391 بیوَثيډ ).
ٌىاى یاًاشلډ ڄایچلس باث یاٶیٽ یاٺیٺلس ٍى ناٍباپمَ ي
یباَ
ٍث
ٍمیو ٍجكبٞډ ټی ُا ٌيډآ زٕى ڈُډ ٍشٵبیٍبشهبٕ
ٍيوډ ىاًډ ٍث ىبیش٭ا َث َطؤډ ڄډاً٭ هیَس
ٍشٙاى نبیث فَٙ هیا ٍث اٍ
:يوا
« یوبمٖػ ي یوايٍ ٬ٵبىډ نبٕآ تٖٽ ،
رٌاڅ یجچ٥
، یيباپؼىٽ ،
ريبٶشډ ٍث ڄیبمس نىًث
، هشٙايو رٍبُډ یبَ
یځيوُ
، یاڂىََٵ یوبډبٖثبو ،
قجاٹ هشاٵٍ هیاث ُا
ىاًډ ٳَٞډ ،
ٌىاًوباه یوبډباٖثبو ،
ٍباٚٵ یباَ
ییبإٍبو ُا یاٙبو
یباَ
یىباٞشٹا
، ڃًاد یباَ
ٌىٍيآىبث
» ،بیوَثيډ(
1392 ).
٬مػ بث ربیَ٪و یيىث
،ٌيٙىبی ىٍاًاډ َاث ٌيلاا٭ اٍ ٍيآىبایش٭ا ىاًاډ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ ڄچ٭
َثيډ ٸیٺلس ٍى ٌيٙ َٽً
یډ ،بیو نبایث فَاٙ هیياث ناًاس ىَاٽ
ٌيَاځ ىًاػي :
یباَ
ي یا٭َٵ
يیيػ رب٭لا٥ا زٵبیٍى
،
ٍيوډ ىاًډ ٍث زجظډ َٗڂو
، نباؼیَ باث ٍاچثبٺډ
یباَ
یاٶىډ ي ٸاچٮس
.نلابٖمَ ٍث یٶ٥ب٭
رٍآدبیتػا داَه ٍ ربگیظ ِث ػیارگ طبجترا
ٍشٵبی ٓبٕاَث
یبَ
یَٚيْد
، اډ ٳَاٞډ باث هییباد هیىإ ٍى ٍبڂیإ ي ڄپڅا ٳَٞډ َیبإ ي ىاً
ٍبشٵٍ
یبَ
،یوبهياملډ( ىٍاى ٣بجسٍا یڅبٖځٍِث ٍى ی٭بمشػاي١ 1387
، ٍاث ي ًولاباسبٽ ُا ڄاٺو
1. Trinidad
87
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
،ِىیٽيبَ
1996 ٻبډ ي ،ناٍبپمَ ي1
2001 .) ٍاث یواًاػًو ٍاچكَډ ڇيا٭ ي یًٍالډىًه ڄایڅى
ٌَ٥بوډ تٹاً٭ ُا نبواًػًو قیلٝ ي ٍؿٍبذپی ٻٍى
ٍبشٵٍ ِیډآ یبَ
یاَاث یمُډ ٍچكَډ ،ىًه
ٵٍ ٫ًیٙ
ٍبش یبَ
یډ ةًٖلډ َ٦هَد حًاچٽ( .ىًٙ
،2
2009 )
، ٍيى َ٥باه هایا ٍاث ٌ
یا َا٦هَد
یاډ ةًاٖلډ ُباؼډَیٱ ىاًاډ َیبإ ي ڄاپڅا ،ٍياوډ ىاًاډ ،ٍبڂیإ ٳَاٞډ ُبٱآ یاَث ىًاٙ
ًٍـیچډ(
،3
2008 یډ ٳَٞډ ٍبڂیٕ ٍٽ یوبواًػًو ي ) ىاًاډ ٳَٞډ ٍث یَشٚیث ڃبمشكا ٍث ،يىىٽ
یډ ايید ٘یاَځ اىايه( يىىٽ
ى بپمَ ي ی ناٍ
، 1393
،
ٍث زٖیَٽ ُا ڄٺو نًٖوبػ
،4
2010 .)
هییبد هیىٕ ٍى ڄډاً٭ ي ڄچ٭ هیا ٍمَ
یډ َس ربایوبهى ٳَاٞډ ٍاث ىاَاٵا ٘یاَځ ض٭بث يواًس
ڄایلاى ُا ڇاياٽََ ٍاث ٍٽ یىَٵ یىٮی .ىًٙ نبیچٹ ي ٍبڂیٕ ُا ڈ٭ا لاباث
ي یواًاػًو هیىإ ٍى
یډ ايید ڄیبمس ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث یواًػ ىاًډ هیا ٳَٞډ ي يىٽ
یاډ ُباٱآ اٍ
لابامشكا ،ياىٽ
ٍث َٗشاٖځ ٍيآىبایش٭ا ي ٍياوډ ىاًاډ زمإ ٍاث ربایوبهى ُا اٍ ىًاه هیهياس ڄیلاى هیمَ
.ىاى يَاًه
ٌىٍيآَٵ َڂیى ي ٍبڂیٕ ٳَٞډ
یبَ
ًٽباجىس ي نًسًس یوبهى ٍاث
ناًاى٭
ُا یاپی
ڈُډ ٘یاِاٵا ي ڈاُډ َا٦ه ڄاډاً٭ هیَاس
ٌياىَى یٍبامیث یاچٽ ٍباث ی یاډ بایوى ٍى باَ
.ياٙبث
یث یٍبم یاډ ةًاٖلډ ٍبڂیإ ٳَاٞډ ٍٟاًا٭ ُا نب٥َٕ ي زثبیى ،یٹبؿ َی٪و ییبَ
يوًاٙ
،یٶًٕی(
1393 ).
ٍث ٍٽ یىاَٵا ُا یٍبیٖث یٵَ٥ ُا ٌىَاٽ اياید ٘یاَاځ ٍيوډ ىاًډ ٳَٞډ زمٕ
زاچ٭ ،ياوا
ىٍى ڄاملس ي یٹباؿ ڃَاشىٽ بای یَیځًاچػ ،زاثبیى نباډٍى اٍ ىًاه ٳَٞډ یباَ
ُا یاٙبو
یٍبمیث یبَ
ډ ناًى٭ یوب٥َٕ
ی يىىٽ
؛ یٍبمیث نبډٍى نبایُ ٍبطآ ُا ىًه ٍٽ ییبَ
ٳَاٞډ ٍباث
یډ ةًٖلډ ٍبڂیٕ
ٳَاٞډ ٍاث ٘یاَاځ ِایو ڇىَاډ ُا ٍشإى هیا یاَث یًلو ٍث یىٮی .يوًٙ
ُا ٔد ٍيآىبیش٭ا ىاًډ ٳَٞډ
یډ ٌيیى ٍبڂیٕ
ٍث ٍبڂیٕ ي ىًٙ
ٌُايٍى یًلو ٳَاٞډ
ىاًاډ
.زٕا ٌىًث نبوآ یاَث ٍيوډ
َ٦ه ڄډاً٭ ُا ُيَډا ٍث بس يٍاى نًـمَ ی
یبَ
ٍبڂیإ باث نآ ٣باجسٍا ي هیڅباشیٍ ي ڃيىباډاَس
یاډ ڃبامشكا هیا ٍشجڅا .زٕا ٌيٚو َٚشىډ یٵبٶٙ رب٭لا٥ا ٍاث ٍاػًس باث باَيٍاى هایا ٍاٽ ىيٍ
زیب١ٍ راَطا ي یواٍُا ،یواياَٵ یًٙهَٕ ي ٘وث
بای ٍبڂیإ ٍاث ىبیش٭ا یاَث یَبځٍى ،ٍيآ
َ٦ه ىيٮشډ ربٺیٺلس ٍشجڅا ي يىٙبث ٍيوډ ىاًډ ىِاًٙځ اٍ باَيٍاى هایا ٳَاٞډ ُا یٙبو را
1. Catalano, Hawkins, Muck 2. Kloep 3. Melchior 4. Kristjansson
88
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7 Vol. 2, No. 5, Spring 2015
ٌىَٽ ،ٌىاَُ٪و( يوا 1392
).
َوَس ي َذډبٽ ڇًث یًڂڅا ٍئاٍا بث ِیو
ڈاُډ ،ی٭بمشػا یٕبىٙ
هیَاس
ٍث ،َٓشٕا اٍ ىاًډ ٳَٞډءًٕ زچ٭
َٓشٕا ٌْیي
یبَ
یاډ یاٵَٮډ ٍإٍيډ باث ٤جسَاډ .ياىىٽ
َٓشٕا ُا ِیَځ یاَث ىاَٵا ِیو ًڂڅا هیا ٓبٕاَث
یبَ
ث ىًػًډ ٌباىد ٳَلىډ نلابٖمَ هډاى ٍ
یډ یډ یيٍ ٍبڂیٕ بی ىاًډ ٳَٞډ ٍث نبوآ ٍث بپسا بث ي يوٍيآ .يوٍيآ
ڄپٚډ ٍبشٵٍ ٍیَ٪و ٓبٕاَث ڄپاٚډ ٍباشٵٍ ټای يٮشاٖډ ٍاٽ یوبواًػًو ،ُبٕ
،يىشاَٖ هیَاٵآ
ٍبشٵٍ َیبٕ يٮشٖډ یبَ
ڄپٚډ ِیو ُبٕ
يىشَٖ
ڄپٚډ ٍبشٵٍ ٍیَ٪و هیا . ٍا٦یك ٍإ ٍاؼیشو اٍ ُبٕ
ٍى ډ َ٪و ی ي ٤یلډ ،یشیٞوٙ ڄډاً٭ :ىَیځ ،یوبهيملډ( ىَٵ یٍبشٵٍ ڈشٖیٕ
1391 ).
ڄپٙ
ٌٍبمٙ
2
، ٣بجسٍا ٳَٞډ ٍاث اٍ ٍياوډ ىاًاډ ي ٍبڂیٕ
یاډ نباٚو یثًاه هایا ٍى .ياَى
ڄپٙ
یاث ي نبٕآ یَٕشٕى ،یٍبڂیٕ نبشٕيى ىًػي ، نىًاث ىاُآ ي ٍبڂیإ ٍاث َاٞك ي ياك
یډًم٭ هٽبډا ٍى ٍبڂیٕ ٳَٞډ
ٍث ناًى٭
اځ ٛباه ڄاډاً٭
ٌياٙ یاٵَٮډ ٍبڂیإ ٍاث ٘یاَ
.زٕا
ٕ ٍڅبٺډ هیا ٍى ٍٽ یچډاً٭ ي ڄچ٭ َیب
ٍث ناًى٭
ي ٍيوډ ىاًډ ٳَٞډ ٍث ٘یاَځ ڄډاً٭
َث َطؤډ ڄډاً٭
ٳَٞډ یاَث ٻَشٚډ ڄډاً٭ ،ٌيٙ ىبی ٍبڂیٕ
ٳَٞډ زإا یاٮیج٥ .يىشَٖ
ٍاث ٘یاَاځ ٛبه ڄډاً٭ ىًػي بث ٍٽ ٳَاٞډ
اٍ ىَاٵ اياشثا ِایو ٻَشاٚډ ڄاډاً٭ ،ٍبڂیإ
ث ڄیبمشډ یاډ ٍبڂیإ ٳَٞډ ٍ لاًامٮډ ي ياىٽ
ىاًاډ ٳَاٞډ باث نآ ُا ٔاد بای راُاًاډ ٍاث
یډ بىٙآ ٍيآىبیش٭ا .يوًٙ
یٍبامیث ىباؼیا ض٭بث ٍبڂیٕ ٳَٞډ یاډ ییباَ
ُا یٍبیاٖث ٍاٽ ىًاٙ
ٌياٙ ٍيوډ ىاًډ ٳَٞډ ٍث ٌىًڅآ ٍٽ یىاَٵا هیپاٖس بای نباډٍى اٍ ىاًاډ ٳَاٞډ زاچ٭ ،ياوا
یٍبمیث هیا ُا یٙبو ٍٟاً٭
ٌىَٽ ناًى٭ بَ
.يوا یاساَییٲس ىباؼیا ض٭بث ٍبڂیٕ ٳَٞډ یٵَ٥ ُا
ٳَٞډ ىَٵ ٘ىډ ي ًه ي ٸچه ،ٍبشٵٍ ٍى یډ ٌيىىٽ
يٮشاٖډ اٍ يا ي ىًاٙ
ٳَاٞډ ٍياوډ ىاًاډ
یډ .يىٽ یاډ يایٺډ یٍبڂیٕ نبشٕيى هیث ًٍ٢ك ٍث اٍ ىَٵ ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍاث یڂشاٖثاي ي ىُبإ
یډ ىبیُ اٍ نبشٕيى ُا ٍشٕى هیا نبشإيى هیا هیث ٍى ًٍ٢ك .يىٽ
ياډبید یباَ
ْایي ٌ یا ٍاٽ ىٍاى
نآ ُا یپی ی٭بمشػا ربٵاَلوا ٍث ٘یاَځ نآ ٍباطآ ي يایيػ ىاًاډ باث ىَٵ ٬مػ هیا ٍى .زٕبَ
یډ بىٙآ ٌيیىاٙ ٍيوډ ىاًډ ُا ٬مػ هیا ٍى ٍـوآ ٍوبٶٕأشډ ي ىًٙ
یاډ ي زاجظډ ٍباطآ ٍامَ ىًاٙ
نبیُ ٍبطآ ُا ي زٕا ىاًډ یثًه یمو نبیډ ٍث یٵَك نآ ٍبث
ى ،ؾیاَ ٍاٽ يیآ ىٍاًاډ ُا یٍبیاٖث ٍ
ٍث ٍبطآ هیا
ًٌیٙ
یبَ
یډ ٌىاى ٣بجسٍا َڂیى ڄډاً٭ ٍث بی ٍیػًس ٴچشوډ رباٲیچجس ٫ًاو هایا .ىًٙ
1. Kumper, Turner
011
ُرٍد5 ُربوض ،8 ربْب ،46<7
Vol.2, No.5, Spring 2015
ٍاث اٍ ىَاٵ ٍاٹلا٭ ،ىاًاډ قجاٹ هشاٵٍ هیاث ُا َاث ٌيلاا٭ ي ٌيٙ ىَٵ ٍى زجظډ َٗڂو ىبؼیا ض٭بث یډ ٘یاِٵا ىاًډ ٳَٞډ
ٌىبډ ٳَٞډ ٍثَؼس تٖٽ یاَث ي َٗڂو ٫ًو هیا بث ىَٵ .يَى يایيػ
ٍث یډ ٷًٕ ٍيآىبیش٭ا ىاًډ ٳَٞډ زمٕ
باث ٍاٽ اٍ یسٌاڅ ي ٘ډاٍآ ٍٽ زٕا يیډا هیا ٍث ي يثبی
.ىٍيآ زٕى ٍث ىاًډ هیا ٳَٞډ بث ،زٕا ٍشٵبیو زٕى نآ ٍث ي ٌىًث نآ ڃبجوى ٍبڂیٕ ٳَٞډ
لىؼ ( 2 ) یگتعثاٍ
دبیتػا بث فرفه ربگیظ
ِدیتً
یریگ و ٸیٺلس هیا یډ نبٚ
يَى ٍٽ یاث ي نبإآ یإَشٕى ،یٍبڂیإ نبشٕيى ىًػي ٍاث َاٞك ي ياك
یډًام٭ هٽباډا ٍى ٍبڂیإ ٳَٞډ نىًثىاُآ ي ٍبڂیٕ
، ٍاث ناًاى٭
ٍاث ٘یاَاځ ٛباه ڄاډاً٭
یاَث ٻَشٚډ ڄډاً٭ ،ڄچ٭ َیبٕ ي ٍبڂیٕ
ٳَٞډ زإا یاٮیج٥ .يىشاَٖ ٍبڂیإ ي ٍيوډ ىاًډ
ٍث ٘یاَځ ٛبه ڄډاً٭ ىًػي بث ٍٽ ٳَٞډ
ډاً٭ ،ٍبڂیٕ
ڄایبمشډ اٍ ىَاٵ اياشثا ِیو ٻَشٚډ ڄ
یډ ٍبڂیٕ ٳَٞډ ٍث ٽ
ى لاًمٮډ ي يى بىاٙآ ٍيآىبایش٭ا ىاًاډ ٳَاٞډ بث نآ ُا ٔد بی راُاًډ ٍث
یډ .يوًٙ
یٍبمیث ىبؼیا ض٭بث ٍبڂیٕ ٳَٞډ یډ ییبَ
ٍاث ٌىًاڅآ ٍٽ یىاَٵا ُا یٍبیٖث ٍٽ ىًٙ
ٌيٙ ٍيوډ ىاًډ ٳَٞډ ٍاًا٭ هیپاٖس بای نباډٍى اٍ ىاًاډ ٳَٞډ زچ٭ ،يوا
هایا ُا یاٙبو ٟ
یٍبمیث
ٌىَٽ ناًى٭ بَ
.يوا ًاه ي ٸاچه ،ٍبشٵٍ ٍى یساَییٲس ىبؼیا ض٭بث ٍبڂیٕ ٳَٞډ یٵَ٥ ُا
ٳَٞډ ىَٵ ٘ىډ ي یډ ٌيىىٽ
يٮشٖډ اٍ يا ي ىًٙ
ٳَٞډ ٍيوډ ىاًډ یډ
يىٽ .
