ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ و ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا يﺎﻫ
ﺗ ﺄ ﺮﻴﺛ يﺎﻫ ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺑ نآ
ﻲﻣﺮﻛ ﺮﻴﮕﻧﺎﻬﺟ *
ﺸﻧاد ﻴ رﺎ نﺎﻬﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﻪﻴﺳور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ
، ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
يﺪﺑﺎﻋ مﻮﺜﻠﻛ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺦﻳرﺎﺗ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 08 / -1394 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
19 / 12 / 1394 (
هﺪﻴﻜﭼ
رد ةﺪﺳ ﻫدزﻮﻧ ﻢ ﻪﻛ يدﻼﻴﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻲﻗﺮﺗ لﺎﺣرد ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ
، ﺰﻴﻧ ﻪﻴﺳور ﻪـﻛ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ
و هدﺮـﻛ دﻮﺧ كﺎﺧ ﺔﻤﻴﻤﺿ ار زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ زا يا يرﻮـﺗاﺮﭙﻣا ﻚـﻳ ﻪـﺑ
هدﺮﺘﺴـﮔ
ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺷ ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ياﺮﺑ دﻮﺑ هﺪ رﺎﻤﺷ
شﻼﺗ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻣ
دﺮﻛ . د ﻦﻳا رد رو ه
، مﻼـﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد
ﻲﻫاﻮﺧﻮﻧ ﺮﻴﺳ ﻚﻳ
حﻼﺻا و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ هدﺎﺘﻓا هار ﻪﺑ ﻲﺒﻠﻃ ﺮﻳز
ﻄﻠﺳ ﺔ ﺰـﻴﻧ يراﺰـﺗ ﻪﻴﺳور يرﻮﺗاﺮﭙﻣا
ﻪﻛ ﺮﻳز
ﻲﺳور نﺎﻳﺮﺟ ﺰﻴﻧ و ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔﻼﻴﺘﺳا يﺎﻫرﺎﺸﻓ عاﻮﻧا
ﻲﺤﻴﺴﻣ و يزﺎﺳ
ﺘﻣ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﻲﻧادﺮﮔ ﺄ
ﻦﻳا زا ﺮﺛ
ياﺮﺑ رﻮﻬﻇﻮﻧ ﻮﺟ ﻮﻧ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻴﺣ نﺪﺷ ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻮﭘﺎﻜﺗ ﻪﺑ نﺎﺷ
. ﻞﻴﻋﺎﻤـﺳا ﺎﮔ ﻚـﻴﺑ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳ
) 1914 - 1851 (
دﻮﺑ ﻪﻴﺳور نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﻜﻔﺘﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا
ﺶﺒﻨﺟ ﻪﻛ زا ار ﻪﻴـﺳور رد يرﺎـﺟ ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻚﻳدﺰﻧ
ﺶﺒﻨﺟ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ و ﺪﻳد طﺎﻴﺣ رد ﻲﮔﺪﺷﻮﻧ ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﺤﺗ زا ﻲﻫﺎﮔآ و طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺎﻫ
دﻮﺑ هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا نﺎﻴﻳﺎﭘورا و
ﺐﻘﻋ زا ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺑ
ﺎﻴﻧد ﺮﻳﺎﺳ زا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ ﻲﻣ شﻼﺗ
دﺮﻛ
هﺪـﻳا ﺎﺑ ﺎﺗ يﺎـﻫ
ﻲﺣﻼﺻا
،دﻮﺧ هار و ﻲﻨﻳد و ﻲﻠﻣ ﺖﻳﻮﻫ ﻆﻔﺣ و تﺎﺠﻧ ياﺮﺑ ﻲﻠﺣ يزﺎﺳﻮﻧ
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ
ﺪـﻫد ﻪـﺋارا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ .
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا ﺶﺳﺮﭘ
ﻣ ﻪﭼ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ يﺎﻫ ﺆ
ﻪﻔﻟ ﻲﻤﻬﻣ يﺎﻫ ﺖﺷاد
تﺎﻴﺣ ﺮﺑ و
ﻦـﻳا رد ؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ يﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﭼ ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ رﺎﺘـﺷﻮﻧ
ـﻧ
ﻲـﻣ هداد نﺎﺸ
ﺎـﺑ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ماﺪﻗا يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔﻮﻧ
ﺋارا و ﻪﻳﺮﺸﻧ پﺎﭼ نﻮﭼ ﺔ
ﺪﻣ دﺎﺠﻳا و ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﻪﺳر
يﺎﻫ ﻚﺒـﺳ ﻪـﺑ ﻦﻳﻮﻧ
هﺮﮕﻨﻛ يراﺰﮔﺮﺑ و ﺎﭘورا
ﺪـﻨﻛ راﻮـﻤﻫ ﻪﻴﺳور ياﺮﮔﻮﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ياﺮﺑ ار هار ﺖﺴﻧاﻮﺗ ،ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ و ﻲﻋﻮﻧ ﺐﺒﺳ ﻲﺸﺒﻨﺟ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ
مﺎﻧ د يﺪﻳﺪﺟ ﻘﻄﻨﻣ ر
ﺔ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و زﺎﻘﻔﻗ ﺷ
ﺪ .
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ ،ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ،ﻪﺸﻳﺪﻧا
يﺪﻳﺪﺟ ، ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
، ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ .
* E-mail: jkarami@ut.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦـﻳا زا و ﺪـﺷ دوراﺮﻓ ﺎﺗ زﺎﻘﻔﻗ زا ناﺮﻳا ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ دراو دﻮﺧ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ةﺪﺳ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ رد مﻼﺳا
هﺪﺳ رد و ﻪﻴﺳور ﻲﺑﻮﻨﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ هار
ـﮔ يﺰـﻛﺮﻣ يﺎـﮕﻟو ﺎﺗ ﺪﻌﺑ يﺎﻫ رد ﻲـﺘﺣ و ﺖـﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴ
هﺪﺳ
مﺎﻈﻧ ﺮﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ ﺎﺗ ﻢﻫدزاود يﺎﻫ
ﻪﻴـﺳور ﻲـﺳﺎﻴﺳ و يرادا يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻢﻛﺎﺣ .
ﻪﺑ راﺰﺗ يرﻮﺗاﺮﭙﻣا يوﺮﻤﻠﻗ ،ﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ ﺖﺴﻜﺷ ﺎﺑ و ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ ةﺪﺳ زا
نﺎﺧﺮﺘﺸﻫ ﺎﺗ ﺞﻳرﺪﺗ
شﺮﺘﺴﮔ ﻦﻳا و ﺪﺷ هﺪﻴﺸﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و ﻲﻟﺎﻤﺷ زﺎﻘﻔﻗ و
ﺎـﺗ ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ رد ﻲﻳﻮﺟ يﺎـﻫزﺮﻣ
ﻪﺑ ﺲﻛﺪﺗرا نﺎﻴﺤﻴﺴﻣ يوﺮﻤﻠﻗ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ و رﻮﻀﺣ عﻮﺿﻮﻣ و ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا ناﺮﻳا ﻲﻧﻮﻨﻛ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ يﺮﻜﻓ ﺔﻏﺪﻏد ﻚﻳ
ﺪـﺷ ﻞﻳﺪـﺒﺗ نﺎﻤﻠﺴـﻣ ناﺮـﮔ .
نﺎـﻳﺮﺟ ﺮـﻴﺒﻛﺮﺘﭘ نﺎـﻣز زا ﺎـﻣا
ﻲﺑﺮﻏ
ترﺪـﻗ نﻮﻧﺎـﻛ رد ﻪﻴـﺳور ندﺮـﻛدراو نآ فﺪﻫ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻻﺎﺑ زا ﻪﻴﺳور يزﺎﺳ يﺎـﻫ
ﻲﻳﺎﭘورا گرﺰﺑ دﻮﺑ
. ﺪﻣﺎﻴﭘ زا ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻴﺳور يراﺰﺗ ﺖﻟود يرﺎﻤﻌﺘﺳا شﺮﮕﻧ رﻮﻬﻇ ﺮﻣا ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺖﻴﻣﻮﻗ و ﻚﻟﺎﻣ ﺔﻄﺑار ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دﻮﺑ ﻪﻄﻠﺳ ﺮﻳز يﺎﻫ دﻮـﺧ ﻪـﺑ يرﺎﻤﻌﺘـﺳا ﺔـﻬﺟو ﻦﻴﺸـﻴﭘ ﻲـﺘﻴﻋر
ﺖﻓﺮﮔ .
مﺎﻘﻣ ،ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﭘرد
يﺪـﺑ رﺎﺘﻓر نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و مﻼﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻴﺳور يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود يﺎﻫ
ا ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد ار
ﺖﺴﭘ ﻦﻳد ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ مﻼﺳ
ﻲﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﺮﺗ ﺪﻧدﺮﻛ
. ﻪﻴـﺳور ﺖﻟود شﺮﮕﻧ ﻦﻳا
ﻪـﺳرﺪﻣ ماﺪـﻬﻧا ﺎـﻳ ﻞـﻴﻄﻌﺗ ،ﺖﻴﺤﻴﺴـﻣ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يرﺎﺒﺟا ﺶﻳاﺮﮔ ﺎﺑ
ﺮـﮕﻳد و ﺎﻫﺪﺠﺴـﻣ و ﺎـﻫ
نﺎﻜﻣ
دﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻨﻳد تﺎﻓﻮﻗﻮﻣ فﺮﺼﺗ و ﻲﻣﻼﺳا ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ .
ةﺪـﺳ رد مود ﻦﻳﺮﺗﺎـﻛ نارود رد
ﺧ يوﺮﻤﻠﻗ شﺮﺘﺴﮔ ﻲﭘرد نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﻴﺳور ،ﻢﻫﺪﺠﻫ شﻼـﺗ و ﺖﻓﺎﻳ هار هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد ﻪﺑ و دﻮﺑ دﻮ
ﺪﻨﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ قﺮﺷ رد ار ﺶﺗرﺪﻗ ﺎﺗ دﺮﻛ .
ﮓﻨﺟ ﻲﭘرد ﺮـﺑ ﺖﺴـﻧاﻮﺗ ﻲﻧﺎـﻤﺜﻋ و ناﺮـﻳا ﺎﺑ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﺶﺨﺑ يﺎﻴـﺳآ و زﺎﻘﻔﻗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﺪﺑﺎﻳ ﺖﺳد يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و زﺎﻘﻔﻗ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ نﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻪﺑ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ يﺰﻛﺮﻣ .
رﺎﻳور رد يرﺎﻴﺴﺑ
سور ﺎﺑ ﻲﻳو ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧﺪﻳوﺮﮔ ﺲﻛﺪﺗرا ﺖﻴﺤﻴﺴﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﻤﻠﺴﻣ ماﻮﻗا زا ﻲﺧﺮﺑ و .
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﻂﻠﺴﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻴﺳور
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺗ ﺪﻴﺷﻮﻛ ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ دﻮـﺧ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ﻞﻳﺪﻌﺗ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ و مود ﻦﻳﺮﺗﺎﻛ درﻮﺧﺮﺑ و ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يو يﺎﻫ
ﺎﻴﺣ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺔﻨﻴﻣز
ﺪﺷ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ ت .
ﺖـﻴﻌﻤﺟ مرﺎـﻬﭼ ﻚـﻳ ،ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ ﺮﺧاوا رد
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ار ﻪﻴﺳور روﺎﻨﻬﭘ يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ﺪﻧداد
. هﺪﺳ رد ﻢﻫدزﻮﻧ يﺎﻫ و
ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺎـﻴﻧد زا ار نﺎـﻧآ ﻪﻛ داد خر ﻲﻘﻴﻤﻋ تﻻﻮﺤﺗ نﺎﻴﻳﺎﭘورا تﺎﻴﺣ رد ،ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﺪﺷر و بﺮﻏ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﺧاﺪﻧا ﻮﻠﺟ .
ﻤﻠﺴﻣ نﺎﻣز ﻦﻳا رد
ﺐﻘﻋ ﻪﺑ و ﺪﻧﺪﺷ راﺪﻴﺑ ﺖﻠﻔﻏ باﻮﺧ زا ﺰﻴﻧ نﺎﻧﺎ زا دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ
،ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ و ناﺮﻳا رد ﻪﻠﻤﺟ زا مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رﺎﻨﻛ و ﻪﺷﻮﮔ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺪﻧدﺮﺑ ﻲﭘ ﺎﻴﻧد
ﺔﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﺪﻧدﺎﺘﻓا ﺮﻜﻓ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﺪﻨﻫد ﺪﺷر ار دﻮﺧ .
ﺔﻄﻠﺳ ﺮﻳز نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻴﻣ رد ،ﻢـﻫ ﻪﻴﺳور
ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ رﻮﻬﻇ ﻲﻧاﺮﻜﻔﺘﻣ زا ﻲﻳﺎـﻫر ياﺮـﺑ ﺎـﺗ ﺪﻧدﺮﻛ شﻼﺗ و ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ دﻮﺧ ﺔﻌﻣﺎﺟ تﺎﺠﻧ ﻲﭘرد
ﻚﻳرﺎﺗ
سور ﺔﻄﻠﺳ و ﻲﻨﻳد ﻲﺸﻳﺪﻧا هرﺎﭼ ﺎﻫ
ﺪﻨﺸﻳﺪﻨﻴﺑ يا .
ﻦـﻳا زا ﻲـﻜﻳ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤـﺳا
ﺐﻘﻋ زا ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ كﺮﺗ و نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺮﻜﻔﺘﻣ ﺔﻌﻣﺎﺟ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ
ﻲﮔﺪﺷﻮﻧ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻚﻳ ﺎﺗ دﺮﻛ شﻼﺗ ،ﻲﺑﺮﻏ
ا لﻮﺻا يﺮﺳ
نآ ﻚﻤﻛ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد ﻪﺋارا ار ﻲﺣﻼﺻ
ﻲـﺑ ﺪـﺒﻟﺎﻛ رد ﺎﻫ نﺎـﺟ
ﻪﻌﻣﺎﺟ هزﺎﺗ حور شا ﺪﻣﺪﺑ يا
.
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا ﺶﺳﺮﭘ ﻪـﭼ و دﻮـﺑ ﻪـﭼ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا يﺎﻫ
ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ؟دﺎﻬﻧ ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺑ يﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲـﻋﺮﻓ يﺎـﻫ يﺮـﺗ
اﺮﺷ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا داد باﻮﺟ ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﺶﻳاﺪﻴﭘ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ و ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ رد ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻂﻳ
نآ نﺎﻴﻣ رد
ﻪﺸـﻳﺪﻧا ﻪـﭼ و ؟دﻮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤـﺳا ؟دﻮﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ و ؟ﺖـﺷاد ﻲﻳﺎـﻫ
ﻪﺸﻳﺪﻧا يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤـﺳا ؟دﻮـﺑ ﻪـﭼ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ياﺮﺑ وا يﺎﻫ
) 1914 - 1851 ( زا
ﻪﻄﻠﺳ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ دﻮﺑ زﺎﻘﻔﻗ رد نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻴﺳور يو تﺎـﻴﺣ نﺎـﻣز رد دﺮـﻛ
ﻲﺳور يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺮﻳز ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يزﺎﺳ
ﻲﺤﻴﺴﻣ و
يدﻮﺑﺎﻧ لﺎﺣرد ،ﻲﻧادﺮﮔ ﺪﻧدﻮﺑ
. زا يرﺎﻴﺴﺑ
نآ
ﺪﻧﺪﺷ دﻮﺧ ﻦﻳد كﺮﺗ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ يرﺎﻴﺴﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ هدﺎﻬﻧ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻪﺑ ور ﺎﻫ .
ﻲﻄﻳاﺮـﺷ ﻦﻴﻨﭼ رد
ﺔﺋارا ﺎﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻚﻳ
ا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻲﺣﻼﺻا لﻮﺻا يﺮﺳ ماﺪﻗ
ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔﻮﻧ يﺎﻫ پﺎـﭼ نﻮـﭼ يا
ﺔﺋارا و ﻪﻳﺮﺸﻧ
ﻪـﺳرﺪﻣ دﺎﺠﻳا و ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا
يراﺰـﮔﺮﺑ و ﺎـﭘورا ﻚﺒـﺳ ﻪـﺑ ﻦﻳﻮـﻧ يﺎـﻫ
هﺮﮕﻨﻛ و زﺎـﻘﻔﻗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﻲـﺳﺎﻴﺳ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ تﺎﻴﺣ ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﺮﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ،ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
دراﺬـﮕﺑ يدﺎـﻳز تاﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ .
د يﺪـﻳﺪﺟ ﺶﺒـﻨﺟ راﺪﻣدﺮـﺳ ار يو يرﺎﻴﺴـﺑ نﺎـﻴﻣ ر
ﻪﻄﻠﺳ ﺮﻳز نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻲﻣ ﻪﻴﺳور
ﺪﻨﺘﺴﻧاد . نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ ﻪﺑ ﺖﺴﺨﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
ﻲـﻣ ﻲﻫﺎـﮕﻧ نﺎﻧآ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﺶﻳاﺪﻴﭘ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ و ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ رد ﻪﻴﺳور
ﺲﭙـﺳ ،ﻢﻳزاﺪـﻧا
ﺔــﻧﺎﻣز و ﻲﮔﺪــﻧز ﻪﺸــﻳﺪﻧا ،ﻲﻜﺴــﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤــﺳا
يﺎﻫﺪــﻣﺎﻴﭘ مﺎﺠﻧاﺮــﺳ و ﻲﻜﺴــﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ يﺎــﻫ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﮔ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎ ﻢﻴﻨﻛ
.
ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ةﺪﻳﺪﭘ
ﺔﺸﻳﺪﻧا رد ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ و ﺖﺳا مﻮﺳﻮﻣ ﻪﻳﺪﻳﺪﺟ ﺎﻳ يﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻪـﻧ يﺪﻳﺪﺟ ﺎـﻬﻨﺗ
ﻪـﺑ
ﻞﺋﺎﺴﻣ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻪﻜﻠﺑ
ﻪﺑ ﺮﺼﻋ ﺪﻳﺪﺟ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻔﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻲﺧﺮﺑ
ناراﺪﻤﺘـﺳﺎﻴﺳ زا شﻼـﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ يﺪﻳﺪﺟ ﺎﺗ ار
ﺮﺑ ﺮﺑا ﺎﺑ مﻼﺳا ﻲﻳﺎﭘورا ﺪﻨﻧاﺪﺑ . ﻞﺋﺎﻓار ﻢﻴﻜﺣ
،فا روﺎﺸﻣ ﻲﺘﻟود رﻮﻣا ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﺋر ﺲﻴ رﻮﻬﻤﺟ
،نﺎﺘﺳرﺎﺗﺎﺗ وﺮﻴﭘ
و ﻎﻴﻠﺒﺗ ةﺪﻨﻨﻛ ﻲﻠﺻا ﻦﻳا ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺖﺳا . ﺶﺒـﻨﺟ يﺪﻳﺪﺟ تﺎﺣﻼـﺻا
رد نﺎﻴﻣ ناﺮﻜﻔﻨﺷور نﺎﻤﻠﺴﻣ
و ﻪﻴﺳور رد يﺎﻴﺳآ
ﻪـﻛ دﻮـﺑ يﺰـﻛﺮﻣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ
رد نﺎـﻴﻣ ﻚـﺑزا ﺎـﻫ و
ﻚﻴﺟﺎﺗ
نﺎﻤﻠﺴﻣ ماﻮﻗا ﺮﻳﺎﺳ و ﺎﻫ
ﻪـﺳرﺪﻣ مﺎـﻈﻧ شﺮﻳﺬـﭘ درﻮـﻣ رد ﻪـﻘﻄﻨﻣ
ﻪـﺑ ﻦﻳﻮـﻧ يﺎـﻫ
يﺎـﺟ
ﺐﺘﻜﻣ ﻪﻧﺎﺧ ﺎﻫ
عﻮﺿﻮﻣ و نﻮﺘﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﻲﻤﻳﺪﻗ ي
سرد يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ يﺎﻫ
ﺪـﺷ .
ﻪـﺑ ﻊـﻗاو رد
يﺎـﺟ
ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ مﺎﻈﻧ و ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ ﺮﺧاوا زا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻲﺘﻨﺳ و رﺎﻛ
سور ﻂﻠﺴﺗ زا ﺲﭘ
ناﻮﺟ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ
ﻼﺻا ﺎﺗ ﺪﻧﺪﻴﺷﻮﻛ ﺮﺗ
مﺎﻈﻧ رد ار ﻲﺳﺎﺳا ﻲﺗﺎﺣ
دﺎـﺠﻳا ﻦـﻬﻛ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ . ﺮـﺠﻨﻣ هﺪـﻨﻳآ ﻪﺑ توﺎﻔﺘﻣ هﺎﮕﻧ و ﻲﻠﺴﻧ فﺎﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ؛دﻮﺒﻧ ﻲﻧﺎﺳآ ﺮﻣا اﺪﺘﺑا رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
) ﺪﺷ
Encyclopedia Iranica, 2008
رد .(
» هﺮﺋاد فرﺎﻌﻤﻟا يرﺎﺗﺎﺗ
«
، ﻪـﺑ يﺪﻳﺪﺟ ناﻮـﻨﻋ
» ﺖﻀـﻬﻧ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و
ﻲﺳﺎﻴﺳ رد هار يزﺎﺳﻮﻧ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺟ ﻪﻌﻣﺎ
« رد نﺎﻴﻣ ﺎـﻫرﺎﺗﺎﺗ و ﻲـﺧﺮﺑ
ماﻮﻗا كﺮﺗ نﺎﺑز ﺮﮕﻳد ﻒﻳﺮﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻲﻟو ﻦﻳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ار ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﺧﺄـﺘﻣ ﻲـﻨﻌﻳ ﻞـﻳاوا
ةﺪﺳ ﻢﺘﺴﻴﺑ ﺖﻔﮔ ﻪﻛ حﻼﻄﺻا
» يﺪﻳﺪﺟ
« ﺮﻴﺒﻌﺗ هدﺮﺘﺴﮔ يﺮﺗ اﺪﻴﭘ دﺮﻛ .
» لﻮﺻا ﺪـﻳﺪﺟ
« ﻪـﺑ ﻲـﻨﻌﻣ
ةﻮﻴﺷ ﺪﻳﺪﺟ ﺲﻳرﺪﺗ رد ﻪﺳرﺪﻣ يﺎﻫ يرﺎﺗﺎﺗ دﻮﺑ ﻪﻛ زا لﺎﺳ 1880 جاور ﻨﻴﻌﻣ ﻲ ﻪﺘﻓﺎﻳ دﻮﺑ . زا نﺎﻤﻫ
نﺎﻣز حﻼﻄﺻا
» يﺪﻳﺪﺟ
« ﺎﺑ
» يزﺎﺳﻮﻧ
« ﺪﺷ فداﺮﺘﻣ .
رﺪﻳآ ياﺮﺘﻛد ،فزﻮﻳ رد ﻪﻔﺴﻠﻓ
ﺔﻨﻴﻣز ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻲﺒﻫﺬﻣ و ﻲﻔﺴـﻠﻓ ﺔـﻤﻴﻧ مود ةﺪـﺳ ﻢﻫدزﻮـﻧ ﺎـﺗ
ﻞﻳاوا
،ﻢﺘﺴﻴﺑ ةﺪﺳ ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫ ﻲﻓرژ
دراد يﺪـﻳﺪﺟ درﻮـﻣ رد .
ﺪـﻳﺎﺒﻧ وا ﺮـﻈﻧ زا يﺪـﻳﺪﺟ
ار ﺎـﺑ
حﻼﺻا ﻲﺒﻠﻃ ﻲﺒﻫﺬﻣ نﺎﺴﻜﻳ ﺖﺴﻧاد . يﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ تﺎﺣﻼـﺻا ﻲـﺷزﻮﻣآ
ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﻲـﻜﻳ زا
فﺪﻫ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا
،نآ ﻦﺘﺧﺎﺳﺎﻨﺷآ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻢﻠﻋ ﻲﻳﺎﭘورا دﻮﺑ .
هﺪﺳ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ
يﺎـﻫ
ﻢﻫﺪﺠﻫ و ،ﻢﻫدزﻮﻧ هﺪﺳ ﻲﮔﺪﺷﻮﻧ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و و ﺎـﭘورا رد يژﻮـﻟﻮﻨﻜﺗ يﺎـﻫ
ﺶﻳاﺪـﻴﭘ ﺮﺼـﻋ
ﻪﺸﻳﺪﻧا
هﺪﻳا و ﺎﻫ
دﻮـﺑ نﺎـﻬﺟ رد دﺎﻀـﺘﻣ ﻲﺘﺣ و توﺎﻔﺘﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
بﻼـﻘﻧا نﺎـﻣز ﻦـﻳا رد
ﺖـﺷاﺬﮔ يدﺎﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﺶﻳاﺪﻴﭘ رد ﻲﺘﻌﻨﺻ .
نﻮـﭼ ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ ﺐـﺗﺎﻜﻣ ﺎـﭘورا رد
طاﺮﻓا ﻲﻠﻣ ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﺲﻛرﺎﻣ ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﺪـﻧدﺮﻛ رﻮـﻬﻇ ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ و ﻢﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ﻲﻳاﺮﮔ .
ةرود تﺎﺣﻼـﺻا
مود ﻦﻳﺮﺗﺎﻛ ﺖﻨﻄﻠﺳ )
1796 ـ 1762 ( ﻪﺘﺳﺎﻛ و
رﺎﺸـﻓ ﻲﺒﺴﻧ نﺪﺷ ﺪـﺷر ﻪـﺑ ،ﻪﻴـﺳور ﺔﻧاﺮﮔﻼﻴﺘـﺳا
ﺮﺳ ﻪﻳﺎﻣ
ﺎﮕﻟو ﺔﻘﻄﻨﻣ رد يراد -
دﺮﻛ ﻚﻤﻛ لاروا .
،ﻦﻴﻣزﺮـﺳ ﻦـﻳا رد ﺖﻌﻨﺻ و ترﺎﺠﺗ شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ
ﻪﻘﺒﻃ ،يزاوژرﻮﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻦﻤﺿ
حﺎﻨﺟ ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ ﺰﻴﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ يا
نﺎﮔﺪﻧزﺎـﺳ نآ ﺮﻜﻔﻨـﺷور يﺎـﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺤﺗ .
لﺎـﺳ رد ﻪﻴـﺳور ﻂﻠﺴـﺗ نﺎـﻣز زا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ 1783
عاﻮـﻧا ﺮـﻳز ،ﺎـﺠﻧآ ﺮـﺑ
ﺮﻗ ﻪﻧاﺮﮔﻼﻴﺘﺳا يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺪﻨﺘﺷاد را
) ﻪـﺑ نﺎـﻧآ زا ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ هﺪﺳ ﻚﻳ دوﺪﺣ لﻮﻃ رد
ﻪـﺳرﺪﻣ و ﺎﻫﺪﺠﺴﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ رﻮﺒﺠﻣ ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ ﻪﺑ تﺮﺟﺎﻬﻣ هﺪـﺷ ﺐـﻳﺮﺨﺗ نﺎﺸـﻳﺎﻫ
دﻮﺑ ( ﻲﺳور نﺎﻳﺮﺟ و ﻲﺤﻴﺴﻣ و يزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد مدﺮﻣ ندﺮﻛ ﻲﻣ اﺮﺟا تﺪﺷ
ﺪﺷ . ﻲﻣ ﺖـﻔﮔ ناﻮﺗ :
رد ﻪﻤﻳﺮﻛ يﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﻪﺑ ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ
مﺎـﻈﻧ ﻲﺗرﻮـﺻ
يرﻮـﺗاﺮﭙﻣا يﻮـﺳ زا ﺪـﻨﻣ
دﻮـﺑ يدﻮﺑﺎـﻧ لﺎﺣرد ﻪﻴﺳور )
ﺲﻛاﺮـﺑ و ﻦﺴـﮕﻴﻨﺑ ،پآ
1370 : 135 -
.(128
ﻦـﻳا
هاﻮـﺧ ،ﺎﻫرﺎﺸـﻓ هاﻮﺧﺎـﻧ
ﺶﻨﻛاو
ﺖﺷاد ﻲﭘرد ار ﻲﻳﺎﻫ .
ﺶﺒﻨﺟ و ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ يﻮﻗ ﺶﻨﻛاو ﻚﻳ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻋﺎﺿوا ﻦﻴﻨﭼ رد
حﻼﺻا ﻮﻧ ﻲﺷﺮﮕﻧ موﺰﻟ زا ﻪﻛ دﻮﺑ نآ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺔﺠﻴﺘﻧ ﻲﺒﻠﻃ يراﺪـﻓﺮﻃ ﻪـﻌﻣﺎﺟ و ﻦـﻳد و ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ
ﻲﻣ دﺮﻛ . ﺎﺑ ﺶﺒﻨﺟ ﻦﻳا نﺎﻤﻠﺴـﻣ يﺎـﻳﺎﻋر نﺎـﻴﻣ رد ﻲﻣﻼﺳا ﻲﮔﺪﻧز ةﻮﻴﺷ يزﺎﺳﻮﻧ و حﻼﺻا فﺪﻫ
ﻲـﺑﺮﻏ ﻲﮔﺪـﻧز ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ زﺎﻏآ ﺮﻜﻔﻨﺷور ﺔﻘﺒﻃ ﻚﭼﻮﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﺨﺑ ﻚﻳ ﺎﺑ و دﺮﻛ رﻮﻬﻇ ،ﻪﻴﺳور ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻳﺎﻨﺷآ .
ـﻳﺎﺑ ﺪـﻨﻫد ﻪـﻣادا دﻮـﺧ تﺎـﻴﺣ ﻪـﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻜﻧآ ياﺮﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و مﻼـﺳا نﺎـﻴﻣ ﺪ
ﻪﻄﺑار ﻲﮔﺪﺷﻮﻧ
ﻲﻣ راﺮﻗﺮﺑ ﻪﻧﺎﺘﺳود ﺪﻧدﺮﻛ
.
ﺖـﻠﻣ ترﺪـﻗ و ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ،ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ نﺎﻧآ
يﺎـﻫ
ﻪﺑ ور ﻂﻳاﺮﺷ و ﻲﺑﺮﻏ ﻲﺤﻴﺴﻣ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ ار ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫﺎﺟ و ﻪﻴـﺳور رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﮔﺪﻧز يدﻮﺑﺎﻧ
ﻲﻣ
ﺪﻧﺪـﺷ ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻴﻧد ﺎﺑ نآ ﻖﻴﺒﻄﺗ و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﮔﺪﻧز رد لﻮﺤﺗ رﺎﺘﺳاﻮﺧ و ﺪﻧدﺮﻛ .
يﺎـﻫرﺎﺗﺎﺗ
ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈﻧ زا نازﺎﻗ ﺖﻳﺰﻛﺮﻣ ﺎﺑ ﺎﮕﻟو ةزﻮﺣ ﺔﻄﻠﺳ ﺮﻳز نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗ
ﻪﻨﻴﻣز ﺮﻣا ﻦﻴﻤﻫ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻴﺳور
نآ ﻲﮕﻨﻫﺎﺸﻴﭘ زﺎﺳ
دﻮـﺑ ﻲﻫاﻮـﺧﻮﻧ نﺎﻳﺮﺟ رد ﺎﻫ )
ﺲﻴـﺋر ،ﺎـﻴﻧ 1379 :
757 -
.(740
مﺎﻈﻧ رد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﻤﻳﺪﻗ رد
شزﻮـﻣآ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ
رد ﺎﻫﺪﺠﺴـﻣ ترﻮـﺻ
ﻲـﻣ ﺖـﻓﺮﮔ . رد
ور
،ﺎﻫﺎﺘﺳ ﻚﻳ ﻼﻣ ﻪﺑ ناﺮﺴﭘ سرد ﻲﻣ داد و شﺮﺴـﻤﻫ شزﻮـﻣآ
ناﺮـﺘﺧد ار هﺪـﻬﻋﺮﺑ ﺖـﺷاد . رد
يﺎﻫﺪﺠﺴﻣ گرﺰﺑ
ﺮﺗ ﺐﺗﺎﻜﻣ ﺔﻴﻟوا ﻲﺒﻫﺬﻣ حﺎﺘﺘﻓا ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺳرﺪﻣ يﺎﻫ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﻲﻟﺎـﻋ
ﻲﻧﺎﺣور دﻮﺟو ﺪﻨﺘﺷاد . رد ﻦﻳا ﻪﺳرﺪﻣ ﺎﻫ نﻮﺘﻣ سﺪﻘﻣ ﻪﺑ نﺎﺑز ﻲﺑﺮﻋ ار ﻆﻔﺣ و ﻪﺑ نﺎـﺑز يرﺎـﺗﺎﺗ
ﺮﻴﺒﻌﺗ و ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻣ ﻛ ﺪﻧدﺮ . ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺳرد ﻦﻳا ﻪﺳرﺪﻣ ﺎﻫ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ زا ﻪﺘﺷر يﺎﻫ ﻲﺒﻫﺬﻣﺮﻴﻏ ﻲﺑ
هﺮﻬﺑ دﻮـﺑ .
ﻪﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ترﻮﺻ ﺾﻳاﺮﻓ
ﻲﻨﻳد ﻢﻫ رد ﻦﻳا ﻪﺳرﺪﻣ ﺎﻫ ﺲﻳرﺪﺗ ﻲـﻣ ﺪـﺷ
Kaldybekovich, 2013: )
.(86
هزرﺎﺒﻣ ﻦﻴﺑ ناراﺪﻓﺮﻃ شور
يﺎﻫ ﻲﻤﻳﺪﻗ و ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪﻳﺪﺟ ﺮـﺑ
ﺮـﺳ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎـﻫ و هﻮﻴـﺷ يﺎـﻫ
ﺲﻳرﺪﺗ ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺑ . ﺻا حﻼ نﺎﺒﻠﻃ رد يﺎﻫﺮﻬﺷ گرﺰﺑ
ﻲﻟﺎـﺣرد ؛ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﺷ ﻖـﻓﻮﻣ ﻪـﻛ
ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ نارﺎﻛ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺖﻳﺎﻤﺣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ
ﺪﻧدﻮﺑ هدروآ ﺖﺳد .
ياﺮﺑ
،ﻪـﻧﻮﻤﻧ رد ﺔـﻘﻄﻨﻣ
ﻲﻧﮋﻴﻧ دورﻮﮔﻮﻧ ﻪﻛ يﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ ﻦﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻮﻜﺴﻣ ﻢﻫ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ زا ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﺑ هﺎﺠﻨﭘ ﺔﺳرﺪﻣ
ﻲﻣﻼﺳا ﻞﻳاوا ةﺪﺳ
،ﻢﺘﺴﻴﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺶﺷ رﺪﻣ ﻪﺳ ﻪﺑ حﻼﺻا نﺎـﺒﻠﻃ ﺶﻳاﺮـﮔ ﺪﻨﺘـﺷاد . ﺪـﻳﺎﺑ دوﺰـﻓا ﻪـﻛ
ﺖﻟود يراﺰﺗ ﺰﻴﻧ زا شﺮﺘﺴﮔ تﺎﺣﻼﺻا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
دﺮﻛ و ناﺮﮕﻧ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺸﻳﺪﻧا يﺎﻫ ﻪﻧاﺮﮕﻨﺷور
و حﻼﺻا ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ رد نﺎﻴﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ يرﺎﺗﺎﺗ دﻮﺑ . ﺎﺑ
،ﻦﻳا دﻮﺟو داﺪﻌﺗ
ناوﺮﻴﭘ لﻮﺻا
،ﺪـﻳﺪﺟ ﻪﺘـﺳﻮﻴﭘ
لﺎﺣرد ﺪﺷر دﻮﺑ و زا لﺎﺳ يﺎـﻫ 1890 ﺖﻀـﻬﻧ
» يﺪـﻳﺪﺟ
« د ر
نﺎـﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮـﻬﻤﺟ و
يﺎﻴـﺳآ
يﺰﻛﺮﻣ ﺰﻴﻧ شﺮﺘﺴﮔ اﺪﻴﭘ
.دﺮﻛ ﻪﺑ
،ﺞﻳرﺪﺗ نﺎـﻴﻧﺎﺑ ﻪﺸـﻳﺪﻧا
ﺶﺒـﻨﺟ يﺎـﻫ يﺪـﻳﺪﺟ
زا دوﺪـﺣ مﺎـﻈﻧ
ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﭘ ﺮﺗاﺮﻓ ﺪﻨﺘﺷاﺬﮔ .
ﻪﻧﺎﻣز ﻦﻴﻨﭼ رد ﻪﻛ دﻮﺑ يا
ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺶﺒﻨﺟ
ﻚـﻳدﺰﻧ زا ار ﻪﻴـﺳور رد يرﺎـﺟ ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺶﺒﻨﺟ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ و دﺮﻛ
يدﺎﻳز ﺔﻗﻼﻋ ﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ يو نورد رد ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﻪﺑ .
نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﻲﻳﺎـﻫر هار دﻮـﺑ هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا نﺎﻴﻳﺎﭘورا تﺎﻴﺣ رد ﻲﮔﺪﺷﻮﻧ ﻪﻛ ﻲﺑﻼﻘﻧا زا يوﺮﻴﭘ ﺎﺑ يو
ﻲﻣ نﺎﺸﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻴﺣ نﺪﺷﻮﻧ رد ار ﻪﻴﺳور ﺪﻳد
. شزﻮﻣآ رد ار ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻖﻘﺤﺗ هار ﻪﻧﺎﮕﻳ وا
ﻪﺳرﺪﻣ و ﻦﻳﻮﻧ
ﻲـﻣ نﺎﻴﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺎﻫ
دﺮـﻛ .
ﻦﻴﺘﺴـﺨﻧ رد ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺔـﻌﻣﺎﺟ ﻲﻳﺎـﻫر ياﺮـﺑ ،مﺎـﮔ
هﺰﻴﻣآ ،سور رﺎﻤﻌﺘﺳا زا ﻪﻤﻳﺮﻛ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ
ﻲـﻠﻣ و ﻲﻳاﺮﮔﻮـﻧ ،مﻼﺳا لﻮﺻا زا يا
ار ﻲـﻳاﺮﮔ
كﺮﺤﺗ ياﺮﺑ ،ﺖﻨﺳ مﺎﻤﻀﻧا ﻪﺑ ار نآ و دروآ ﺪﻳﺪﭘ ﻪـﺑ ﻪﻤﻳﺮﻛ يﺮﻜﻔﻨﺷور ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ
دﺮـﺑ رﺎـﻛ . رد
ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا
ار ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ ناﺮﻜﻔﻨﺷور ،ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺑ نوﺰﻓا ،ﺶﻳﺎﻫ
ﻢـﻛ ﺰـﻴﻧ و
ﺖـﺤﺗ ﺶﻴـﺑ
داد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﻪﻳﺮﻈﻧ و رﺎﻜﻓا ﺞﻳوﺮﺗ و حﺮﻃ ياﺮﺑ يو
ﻪـﺑ بﺎﺼـﺘﻧا زا ﺲـﭘ ﻲﻛﺪﻧا ،ﺶﻳﻮﺧ يﺎﻫ
نﺎﻤﺟﺮﺗ ﺔﻣﺎﻧزور ﺮﺸﻧ ﻪﺑ ،يرادﺮﻬﺷ 1
دﺮﻛ ماﺪﻗا ﻲﺳور و يرﺎﺗﺎﺗ نﺎﺑز ﻪﺑ .
ﺔـﻣﺎﻧزور ﻦـﻳا رﺎﺸـﺘﻧا ﺎﺑ
رﺎﻌﺷ ﺎﺑ ژاﺮﻴﺗﺮﭘ
» ﻞﻤﻋ و ﻪﺸﻳﺪﻧا و نﺎﺑز رد دﺎﺤﺗا «
ـﻘﻔﻗ ﺎﺗ نﺎﺘﺳرﺎﺗﺎﺗ زا ﻪﻛ و يﺰـﻛﺮﻣ يﺎﻴـﺳآ و زﺎ
كﺮﺗ ياﺮﺑ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ نﺎﺑز ﺎﺗ ﺪﻴﺷﻮﻛ ،ﺖﺷاد هﺪﻨﻧاﻮﺧ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ و ﺮﺼﻣ و ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ
فﺪـﻫﺎﺑ نﺎـﻧﺎﺑز
نآ ندﺮﻛﺪﺤﺘﻣ
دروآ ﺪﻳﺪﭘ ﺎﻫ .
يو ةﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ :
» ﺪـﻫاﻮﺨﻧ دﻮـﺟو ﻲﺘﻓﺮﺸـﻴﭘ ،ﻲـﻠﻣ نﺎـﺑز ﻚـﻳ نوﺪﺑ
يدﺎـﻴﻨﺑ ،كﺮﺘﺸـﻣ ﻲﺑدا نﺎﺑز ﻚﻳ ،ﻲﻠﻣ نﺎﺑز ﻚﻳ اﺮﻳز ؛ﺖﺷاد
مزﻻ و ﻦﻳﺮـﺗ
ﻨﻣ و ﻪﻠﻴـﺳو ﻦﻳﺮـﺗ ﻊـﺒ
ﺖﺳا ﻲﻠﻣ يﺎﻫﺪﻴﻣا و ﻦﻳد ،تﺎﻴﺑدا ،شزﻮﻣآ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ) «
Gasprinskii, 1903: 132
.(
ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﺔﻧﺎﻣز و ﻲﮔﺪﻧز
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﻚﻴﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ) 2
1914 - 1851 ﻢﻬﻣ زا ( ةﺪـﺳ نﺎﻤﻠﺴـﻣ ناﺮﻜﻔﺘﻣ و ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﻦﻳﺮﺗ
رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻫدزﻮﻧ 8
سرﺎﻣ 1851
ﻲﭼوآ يﺎﺘﺳور رد
3يﻮﻛ )
ﻴﭼرﺎﻜﺷ ةرد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ نﺎ
( ﻪـﺑ ﺎـﻴﻧد
ﺪﻣآ . ﻲﻳاﺪﺘﺑا تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﺐﺘﻜﻣ رد ار شا ﺔـﻧﺎﺧ
ﻪـﭽﻏﺎﺑ ﺮﻬـﺷ
دﺮـﻛ زﺎـﻏآ ياﺮـﺳ .
دراو نآ زا ﺲـﭘ
ﮋﻧوراو ﺮﻬﺷ ﻲﻣﺎﻈﻧ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﺖﻓﺎﻳ هار ﻮﻜﺴﻣ ﺮﻬﺷ يﺮﺴﻓا ةﺪﻜﺸﻧاد ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ زا و ﺪﺷ 4
ﺎﺑ ﺎﺠﻧآ رد .
ﻞﻫا زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻄﺑار ﻢﻠﻗ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ و دﺮﻛ راﺮﻗﺮﺑ ﻪﻧﺎﺘﺳود يا ﺎﺑ نﺎﻧآ يﺎﻫ
نﻮﭼ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ
ﻲــﻠﻣ ﺪــﺷ ﺎﻨــﺷآ ﻢﺴــﻴﻟاﺮﺒﻴﻟ و ﻲــﻳاﺮﮔ
(Togan, 1991: 979-981)
. ضﺮــﻌﻣ رد ﻪﻴــﺳور رد يو
ﻪﺸﻳﺪﻧا نﺎﭘ يﺎﻫ
ﻲﻠﻣ و يوﻼﺳا
ﻪـﺑ ﺖـﻓﺮﮔ ﻢﻴﻤﺼـﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ؛ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ سور ﻲﻳاﺮﮔ
ترﻮـﺻ
ﺪﻨﻛ كﺮﺗ ار ﻮﻜﺴﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ .
ﺲﭘ ياﺮﺑ شﻼﺗ مﺮﺟ ﻪﺑ ار وا ﻪﻴﺳور ﺲﻴﻠﭘ ﺎﻣا ؛ﺪﺷ ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ ﻲﻫار
ﻮﺸﻛ كﺮﺗ
هداﻮﻧﺎـﺧ ﻪـﺑ و دﺮﻛ ﺮﻴﮕﺘﺳد ﻪﻣﺎﻧرﺬﮔ ﻦﺘﺷاد نوﺪﺑ ر
ﻪـﭽﻏﺎﺑ رد شا داد ﻞـﻳﻮﺤﺗ ياﺮـﺳ
(Bowman, 2014)
. لﺎﺳ رد يو 1872
ﺎﺑ ﺎﺠﻧآ رد و ﺖﻓر ﺲﻳرﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ نﺎﺑز يﺮﻴﮔاﺮﻓ ياﺮﺑ
ﻒﻴﻨﮔرﻮﺗ ناﻮﻳا 5
ﻪﺑ و ﺎﻨﺷآ ،سور ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ،
ﻪﺑ يو ﻲﺸﻨﻣ ﺖﻤﺳ
ﺪـﺷ لﻮﻐﺸـﻣ رﺎﻛ .
رد نآ زا ﺪـﻌﺑ
لﺎﺳ 1874 ﻮﺒﻧﺎﺘﺳا ﻲﻫار ﺎـﻣا ؛داد ﺖـﺳاﻮﺧرد ﻪـﻴﻛﺮﺗ ﺔـﻴﺑﺮﺣ هﺎﮕﺸـﻧاد ﻪـﺑ دورو ياﺮـﺑ و ﺪـﺷ ل
رادﺮﻬـﺷ لﺎـﺳ رﺎﻬﭼ و ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻤﻳﺮﻛ ﻪﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ و ﺪﺷ در لﺎﺳ ﻚﻳ زا ﺲﭘ ﺶﺘﺳاﻮﺧرد ﻪﭽﻏﺎﺑ دﻮﺑ ياﺮﺳ
(Bowman, 2014)
.
لﺎﺳ رد ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ 1883
ﻪـﻣﺎﻧزور رﺎﺸـﺘﻧا زﻮﺠﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻖﻓﻮﻣ
و ﻲـﺳور ﻪـﺑ ﻪـﻧﺎﺑزود يا
ﻪﺑ ،ﻲﻛﺮﺗ ﺎﻤﺟﺮﺗ مﺎﻧ
ﺪﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﻴﺳور ﺔﻠﺧاد رﻮﻣا ترازو زا ار ن .
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ،ﻪﻣﺎﻧزور ﻦﻳا رد رﺎـﺑ
ﻞﻳروآ 1883
لﺎﺳ ﻦﻴﻣﺪﺻ رد ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ زور
ﺪـﺷ ﺮﺸـﺘﻨﻣ ﻪﺤﻔـﺻ ود رد ،ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻪﻤﻳﺮﻛ .
ﺔﻳﺮﺸـﻧ
ﻲﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﮕﺘﻔﻫ اﺪﺘﺑا ،نﺎﻤﺟﺮﺗ لﺎﺳ زا ،ﺪﺷ
1903 لﺎﺳ زا و ﻪﺘﻔﻫ رد رﺎﺑ ﻪﺳ ﺎﻳ ود 1912
ﺪـﻌﺑ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﺗ ﻪﻣﺎﻧزور ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺘﺴﺑ نﺎﻣز ﺎ
لﺎﺳ رد نآ نﺪﺷ 1918
ﻲـﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ زور ﺮﻫ ﺪـﺷ
Lazzerini, )
1. Perevodchik/Tercüman 2. Ismail Bey Gasprinskii 3. Avchiköy
4. Varonezh 5. Ivan Turgeniev
1992: 143-156
(.
ﺐﻟﺎﻄﻣ ةرﺎﻤﺷ ﺮﻫ ﺖﺴـﺨﻧ ،ﻪﻣﺎﻧزور
ياﺮـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ گرﻮـﺑزﺮﺘﭘ هدﺎﺘـﺳﺮﻓ
ﻲﻣ
ﺲﭘ و ﺪﺷ
پﺎﭼ ،ﺪﻴﻳﺄﺗ زا ﻲﻣ
ﺪﺷ . ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ زا 1884
ﺔـﻔﻴﻇو
ﻲـﺳرﺮﺑ يﺰـﻴﻤﻣ و نآ
ﻪـﺑ سﺎـﻴﻟا
ﭻﻴــﻠﻳا د ﻪﻴــﺳور رادرﺎــﻛ ، هدﺮﭙــﺳ ،زﺎــﻘﻔﻗ ر
ﺪــﺷ ﻪــﻛ بﻼــﻘﻧا ﺎــﺗ 1905
ﻦــﻳا ﻪــﻔﻴﻇو ﺖــﺷاد ار .
ﭙﺳﺎﮔ رﺎﻜﻓا ،ﻲﻜﺴﻨﻳﺮ
ﻪﺸﻳﺪﻧا و
ﻪـﻣﺎﻧزور رد ﻪـﻧﺎﻃﺎﺘﺤﻣ و هﺪﻴﺠﻨـﺳ رﺎﻴﺴﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫ بﺎـﺗزﺎﺑ شا
ﻲﻣ
ياﺮﺑ و داد
نﺎﻣا رد نﺪﻧﺎﻣ ،يﺰﻴﻤﻣ زا
نﺎﻴﺑ رد ةﺪﻴﺷﻮﭘ
فﺪﻫ و رﺎﻜﻓا
ﻲﻣ شﻼﺗ ﺶﻳﺎﻫ
دﺮـﻛ . يو
ﺔﻠﺌﺴﻣ ياﺮﺑ
ر ﺎﺑ شزﻮﻣآ
ﻦﻳازا ،دﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳﻮﻧ شو
ﺔـﻣﺎﻧزور رﺎﺸـﺘﻧا رﺎـﻨﻛ رد ور
لﺎﺳرد نﺎﻤﺟﺮﺗ 1884
شزﻮـﻣآ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺎـﺑ ﻪـﺳرﺪﻣ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ،ﺶﻤﻠﻌﻣ نﺎﺘﺳود زا ﻲﻜﻳ ﻚﻤﻛ ﺎﺑ
دﺮﻛ ﺲﻴﺳﺄﺗ ياﺮﺳ ﻪﭽﻏﺎﺑ رد ار ﻦﻳﻮﻧ .
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﮓﻴﺑ
بﻼﻘﻧا زا ﺲﭘ 1905
هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ و ﺲﻴـﺳﺄﺗ ار ﻖﻠﺧ ﻲﻣﻼﺳا بﺰﺣ ،ﻪﻴﺳور رد
زا ﻦﺗ ﻞﻬﭼ
ﺪﺷ دراو ﻪﻴﺳور يﺎﻣود ﻪﺑ بﺰﺣ ﻦﻳا يﺎﻀﻋا .
ﺖﺴـﻧاﻮﺗ بﺰـﺣ ﻦﻳا ﻲﻫاﺮﻤﻫ ﺎﺑ يو
لﺎﺳ رد يﺎﻫ 1905 و 1906
ﺪﻨﻛ راﺰﮔﺮﺑ ار ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ةﺮﮕﻨﻛ .
ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ رﻮﻬﺸﻣ رﺎﻌﺷ :
»
ﺪﺣاو ﻞﻤﻋ ،ﺪﺣاو ﺔﺸﻳﺪﻧا ،ﺪﺣاو نﺎﺑز «
1دﻮﺑ لﺎـﺳ رد ﻪﻛ 1911
نﺎـﻤﺟﺮﺗ رﺎﻌـﺷ زا ﻲﺸـﺨﺑ ﻪـﺑ
ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ .
ﺑ ار ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻂﺑاور وا هوﺮﮔ ﺎ
ﻲﻠﻣ ﺮﻜﻔﻨﺷور يﺎﻫ
ياﺮـﺑ و دﺮـﻛ دﺎـﺠﻳا لﻮﺒﻧﺎﺘﺳا رد اﺮﮔ
ﻲﻣ ﺐﻠﻄﻣ ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻳﺮﺸﻧ ﺖﺷﻮﻧ
. ﺲﺳﺆﻣ ﺖﺌﻴﻫ نﺎﻴﻣ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يو
»
كﺮـﺗ ﻦـﻤﺠﻧا
2«
ﺔﻠﺠﻣ رﺎﺸﺘﻧا رد و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﻪﺑ ﻦﻤﺠﻧا ﻦﻳا
مﺎﻧ
» ودرﻮﻳ كرﻮﺗ «
) كﺮﺗ ﻦﻴﻣزﺮﺳ (
ﺎﻔﻳا يدﺎﻳز ﺶﻘﻧ
دﺮﻛ )
،يﺪﺷار
(1392
. لﺎﺳ رد ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ 1914
ﻪﺑ رد و ﺪـﺷ رﺎﻤﻴﺑ تﺪﺷ 11
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙـﺳ 1914
رد
ﻦﺳ ﺖﺼﺷ ﻪﺳو ﻪﭽﻏﺎﺑ رد ﺶﻟﺰﻨﻣ رد ﻲﮕﻟﺎﺳ ﺖﺷﺬﮔرد ياﺮﺳ
. ياﺮﮔ ﻲﻠﮕﻨﻣ ﺮﺒﻗ راﻮﺟ رد وا
3نﺎﺧ
ﺪﺷ هدﺮﭙﺳ كﺎﺧ ﻪﺑ .
يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺔﻠﺠﻣ فﺮﻃ زا يو
»
نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻴﻧد ﻲﺳرﺮﺑ
4« ﻪﺑ ﺐﺒـﺳ ﺶﺗﺎﻣﺪـﺧ
ﻦﻴﺑ ةﺰﻳﺎﺟ ﺖﻓﺎﻳرد ياﺮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻢﻠﻋ ﻖﻧور و شﺮﺘﺴﮔ رد ﻧ ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺪـﺷ دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﻞـﺑﻮ )
ﺪـﻤﺤﻣ
ﻦﻴﻣا ،فا 1386 :
.(158
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا رد ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﻴﭙﺳﺎﮔ لﺎﺳ
1884 رد ﻪﭽﻏﺎﺑ
،ياﺮﺳ ﻦﻴﻟوا
ﻦﻳﻮـﻧ ﺔـﺳرﺪﻣ ار
دﺎـﺠﻳا دﺮـﻛ .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﮕﺘﺴﺧ ﻲ ﺬﭘﺎﻧ ﻳ ﺮ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﻴﭙﺳﺎﮔ ﻪﻛ
ﻲﻧﺎﻣز ﻲﺘﺣ ﻲﺸﻨﻣ ناﻮﻳا ﻒﻨﮔرﻮﺗ رد ﺲﻳرﺎﭘ
،دﻮﺑ ﻪـﺑ وا
هزﺎﺟا داد ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺎﺗ يﺎﻫ دﻮﺧ ار رد نﺎﻴﻣ ماﻮﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ كﺮﺗ نﺎﺑز ﻪﻴـﺳور شﺮﺘﺴـﮔ ﺪـﻫد
. وا ﻪـﺑ
ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺸﻛ يﺎﻫﺮﻔﺳ يدﺎﻳز دﺮﻛ و ﺔﻣﺎﻧزور ار نﺎﻤﺟﺮﺗ ﺮﺸﺘﻨﻣ
دﺮﻛ ﻪـﻛ رد لﺎـﺳ 1885
ﻦﻴﻟوا ﺔﻣﺎﻧزور ﻲﻛﺮﺗ - يرﺎﺗﺎﺗ ﻪﻴﺳور ﺪﺷ . وا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺔﺑﺮﺠﺗ ﻪﻴﻛﺮﺗ و ﺮﻳﺎﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣﻼﺳا
ار
1. Unity in language, thought and action 2. Turkish forum
3 . ﻲﻠﮕﻨﻣ ياﺮﮔ نﺎﺧ Mengli Giray Khan) (
زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻤﻳﺮﻛ تﺎﻧﺎﺧ زا نﺎﮔداﻮﻧ
زا ﻲﭼﻮﺟ ﺮﺴﭘ رﻮﻤﻴﺗﺎﻐﺗ
ﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ لﻮﻐﻣ نﺎﺧﺰﻴﮕﻨﭼ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻳﺰﺠ
ﺔ تﺎﻧﺎﺧ يودرا ﻦﻳرز
، ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺧ ﺔ
ﺪﻧدﺮﻛ زﺎﻏآ ار ﻪﻤﻳﺮﻛ
ﺑ ﻪﻫدرﺎﻬﭼ زا ﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ ﻪ
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ
؛ ﻪﺳ زا ﺶﻴﺑ نآ زا ﺲﭘ ﺎﻣا هﺪﺳ
ﺮﻳز ﻄﻠﺳ ﺔ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻤﺜﻋ .
4. Ревю де монде мусалман
رد ﺔﻨﻴﻣز يزﺎﺳزﺎﺑ مﺎﻈﻧ شزﻮﻣآ دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ .
رد نﺎﻴﻣ
،ﺎـﻫرﺎﺗﺎﺗ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺔﻧاﺮﮕﻨـﺷور ﻲﻧﺎـﺟﺮﻣ
و
يﺮﺻﺎﻧ يراﺪﻓﺮﻃ هﺪﻨﻳاﺰﻓ
يا ﻲﻣ اﺪﻴﭘ دﺮﻛ . بﺎﻬـﺷ ﻦﻳﺪـﻟا ﻲﻧﺎـﺟﺮﻣ ﻪـﻛ ﻢﻟﺎـﻋ
،ﻲـﻨﻳد ﺦﻳرﺎـﺗ ناد و
فﻮﺴﻠﻴﻓ
،دﻮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ مﺎﻣا ﻦﻴﻟوا ﺪﺠﺴـﻣ ﻊﻣﺎـﺟ نازﺎـﻗ ﺖﻣﺪـﺧ ﻲـﻣ دﺮـﻛ . يو ﺲﭙـﺳ
ﺐﺴﺘﺤﻣ ﻦﻳا ﺮﻬﺷ ﻲﻨﻌﻳ لﻮﺌﺴﻣ ترﺎﻈﻧ ﺮﺑ ﺖﻳﺎﻋر ﻦﻳزاﻮﻣ ﻲﻋﺮﺷ ﺪﺷ و رد ﺔﺳرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻢـﻠﻌﻣ
زﺎﻗ نا ﺲﻳرﺪﺗ دﺮﻛ . ﻦﻳا ﺪﻨﻤﺸﻧاد رد رﺎﺛآ دﺪﻌﺘﻣ دﻮﺧ ﻪﺸﻳﺪﻧا يﺎﻫ يﺮﮕﻨﺷور و
حﻼﺻا ﻲﺒﻠﻃ ﻲـﻨﻳد
ار شﺮﺘﺴﮔ داد و ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻢﻠﻋ ﺦﻳرﺎﺗ يرﺎﺗﺎﺗ ار ﻲﭘ يﺰﻳر دﺮﻛ .
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ يﺎﻫ
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا تﺎﻴﺣ نﺪﺷﻮﻧ رد ار ﻪﻴﺳور ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يدﻮﺒﻧ زا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﻳﺎﻫر هار ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﮓﻴﺑ
ﻲﻣ نﺎﻧآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻳد
.
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ يو ﻦـﻳا ﻪـﻛ دﺮـﻛ نﺎـﻴﺑ ﻲﺣﻼـﺻا لﻮﺻا زا يا
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ نﺎﻤﻠﺴـﻣ ناﺮﻜﻔﻨﺷور لﺎﺒﻘﺘﺳا و ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ لﻮﺻا .
ﻢـﻬﻣ هﺎﮔﺪـﻳد زا ﻪﻠﺌﺴـﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
دﻮﺑ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ .
ﺮـﻳز نﺎﻤﻠﺴـﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ ةدوﺪﺤﻣ
ﺔﻄﻠﺳ
دﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ﻪﻴﺳور .
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﺗ ﻪﻛ يا
ﻞﻴﺼـﺤﺗ ،ﻢﻫدزﻮﻧ ةﺪﺳ ﺮﺧاوا ﺎ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ندﻮـﺑ هدﺮـﻛ
رد و دﻮﺑ ﻲﻨﻳد تﺎﻣاﺰﻟا يادا فﺪﻫﺎﺑ ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﺐﺘﻜﻣ
آ ﻪﻛ ﺎﻫ ار ﻲﻳاﺪﺘﺑا شزﻮﻣ
ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﺪﻨﺘﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ
دﻮﺒﻧ يﺮﺒﺧ ﻲﺳرد ﺺﺨﺸﻣ .
ﻊـﺿو درﻮﻣ رد ﺐـﺘﻜﻣ
ﺎـﻫ
ﻪـﺳرﺪﻣ و
ﺎـﻫ
ﻪﺘﻔﮔ يدﻮﺒﻬﺑ :
» ﺎﻣ 7 ﻲﻟا 8
ﺐﺘﻜﻣ رد لﺎﺳ
،هﺪﻧاﻮﺧ ﺎﻫ لﺎـﺳ ﺖﺴـﻴﺑ هد ،ﻪﺘﺷﻮﻧ روز ﻪﺑ ار دﻮﺧ مﺎﻧ
ﻪﺳرﺪﻣ رد
ﻪﻤﻠﻛ ،هدﺮﻛ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺎﻫ
ﺖﻔﮔ ﻲﺑﺮﻋ ﺪﻨﭼ يا
و
ﻲـﻤﻧ ندﺮﻛﻮﮔ ﻢﻴﻧاﻮـﺗ
« )
،ﻲﻧﺎـﻳدﺎﺒﻗ نﺎﻴﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ
1386 :
.(18
ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ عﺎﻓد ﻲﺷزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ رد تﺎﺣﻼﺻا تروﺮﺿ زا و دﺎﻘﺘﻧا ﻲﺘﻨﺳ شزﻮﻣآ لﻮﺻا زا
ﻲﻣ دﺮﻛ .
ةﻮﻴﺷ يو
ﺧ فﺪﻫﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ شزﻮﻣآ زا يﺪﻳﺪﺟ دﺮﻛ دﺎﺠﻳا يردﺎﻣ نﺎﺑز ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺪﻧاﻮ
ﻪﺑ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﺗﺎﺣﻼﺻا و دروآ دﻮﺟو
فوﺮﻌﻣ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﻪﺑ تﺎﺣﻼﺻا ﻦﻳا ﻪﻛ
ﺪﺷ . ﻪﺑ يو
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ هﮋﻳو
ﻪﺑ ،ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ ِشزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ
ﻲﺠﻫ يﺎﺟ ﻲﺑ ندﺮﻛ
،هﺪـﻋﺎﻗ
نﺎﻤﻫ ﻊﻗاورد و يرﺎﮕﻧاوآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﺒﻔﻟا شزﻮﻣآ ﻦﻳﻮﻧ ةﻮﻴﺷ زا نآ رد ﻪـﻛ ﻪﻴﺗﻮـﺻ لﻮـﺻا ةﻮﻴـﺷ
ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ اﺪﺻ ﺮﺑ فﺮﺣ يﺎﺟ
دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﻧدﺮﻛ .
ﻪﻨﻴﻣز زا ﺲﭘ يو
يزﺎﺳ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ،مزﻻ يﺎﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ياﺮﺟا ياﺮﺑ ،ار ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﺔﺳرﺪﻣ
لﺎـﺳ رد ،دﻮﺧ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ 1884
ﻪـﭽﻏﺎﺑ رد ياﺮـﺳ
دﺮﻛ ﺲﻴﺳﺄﺗ .
ﻪّﻠﻟارﺎﺟ ﻲﺳﻮﻣ )
1949 - 1875 (
حﻼﺻا يﺎﻤﻠﻋ زا ،
ﻳﺎﺸﮔ ،ﻪﻴﺳور ﺐﻠﻃ ﻪﺳرﺪﻣ ﻦﻳا ﺶ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد يﺪﻳﺪﺟ ﺶﺒﻨﺟ زﺎﻏآﺮﺳ ار
(Khalid, 1998: 89)
. ﻪﺑ ﺔـﺳرﺪﻣ ﺶﻳﺎﺸـﮔ ﺎـﺑ ،لﺎـﺣﺮﻫ
ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﺪـﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻀﻬﻧ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﻪﻛ دﻮﺑ )
ﺲﻴـﺋر ،ﺎـﻴﻧ 1379 :
757 -
.(740
ﻲﺘﻨﺳ شور ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ياﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻨﻳﻮﻧ ﻲﺷزﻮﻣآ شور ،ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا حﺮﻃ رﻮﺤﻣ
ﺐﺘﻜﻣ شزﻮﻣآ ﻪﻧﺎﺧ
دﻮﺑ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يا .
ﻲـﻣ شﻼﺗ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
شور ﺎـﺗ دﺮـﻛ
رد يرﺎـﺟ يﺎـﻫ
قﺮﺸﻣ مدﺮﻣ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ياﺮﺑ ار بﺮﻏ يﺎﻴﻧد
ﻲﻣﻮﺑ ﺶﻳﻮﺧ يردﺎﻣ ﻦﻴﻣزﺮﺳ رد ﻦﻴﻣز يزﺎﺳ
ﺪﻨﻛ . يو
ﻪـﺑ لوا ﺔـﺟرد رد دﻮـﺧ ﻦﻳﻮـﻧ ﺔﺳرﺪﻣ نﺪﻧﻻﻮﺒﻗ ياﺮﺑ دﻮﺑ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا ﻖﻴﺒﻄﺗ ﺮﻴﮔرد ًﺎﺼﺨﺷ ﻪﻛ ﻪﭽﻏﺎﺑ مدﺮﻣ
هاﻮﺧ ﻪﻛ ياﺮﺳ ﺑ هاﻮﺧﺎﻧ
نآ ﻪـﺑ ﺪﻳدﺮﺗ ﺎ
ﻲـﻣ هﺎـﮕﻧ راﺬـﮔوﺮﻓ ﻲﺸـﺷﻮﻛ ﭻﻴـﻫ زا ﺪـﻧدﺮﻛ
ﻲﻤﻧ دﺮﻛ .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﻮﺗﺮﭘ رد ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا مﺎﻈﻧ
ﻪـﺑ ﺶﻳﺎﻫﺮﻔﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا ،يو ﻲﻐﻴﻠﺒﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺳدرود ﻖﻃﺎﻨﻣ
بﺎﺘﻛ ﻒﻴﻟﺄﺗ و ﻪﻴﺳور ﻦﻴﺸﻧ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺳرد يﺎﻫ هرود نداد
يﺎـﻫ
نﺎـﻤﻠﻌﻣ ياﺮـﺑ نآ ﺲﻳرﺪـﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا شزﻮﻣآ ﺔـﻣﺎﻧزور زا هدﺎﻔﺘـﺳا و ﺐـﻠﻃواد
ﻪﭽﻏﺎﺑ زا ﻲﺗﺪﻣ كﺪﻧا رد ،نﺎﻤﺟﺮﺗ
ﺖﻓر ﺮﺗاﺮﻓ ياﺮﺳ .
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪـﺳرﺪﻣ رﺎﻤـﺷ ﻪـﻛ يا
لﻮـﺻا يﺎـﻫ
ﻚﻳ زا ﺪﻳﺪﺟ لﺎﺳ رد ﺎﺗ ﺪﺻ
1895 لﺎﺳردراﺰﻫﺞﻨﭘﻪﺑ 1917
ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪﻴﺳور ﺮﺳاﺮﺳ رد .
هوﺮﮔ يوﺮﻴﭘ و ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﻪﺑ و فﺎﻨﺻا و نﺎﻤﻠﻌﻣ و ﺎﻤﻠﻋ زا ﻲﻳﺎﻫ
وﺮﺛ ﻲـﺧﺮﺑ هﮋـﻳو ياﺮﮔﻮـﻧ ناﺪـﻨﻤﺗ
ﻪﺳرﺪﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔﺎﭘ ﻞﻣاﻮﻋ زا ،نﺎﻤﻠﺴﻣ
ﺖـﺳا هﺪﺷ هدﺮﻤﺷ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا يﺎﻫ .
و ﻦﺴـﮕﻴﻨﺑ رﺪﻧﺎﺴـﻜﻟا
ﺲﻛاﺮﺑ يﺮﻣ
ﻪـﺳرﺪﻣ ﻦـﻳا ةرﺎﺑرد پآ
ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪﻨﺴـﻳﻮﻧ : ﺔـﺳرﺪﻣ رد ﻲﻜﺴـﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﻪـﻛ ﻲﻜﭼﻮـﻛ
ﻪﭽﻏﺎﺑ
ﻪﺑ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ،دﺎﻬﻧ نﺎﻴﻨﺑ ياﺮﺳ ﺔﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
درﻮـﻣ ﻦﻳﻮـﻧ شزﻮـﻣآ تﺎﺴـﺳﺆﻣ
اﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻓﺮﮔ ر )
ﺲﻛاﺮﺑ و ﻦﺴﮕﻴﻨﺑ
،پآ 1370 :
.(155
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ :
» ﻲـﺳرد ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا
ﺐﺘﻜﻣ ﺢﻄﺳ رد )
ﺖـﺷاد ار ﺖـﻴﻤﻫا ﻦﻳﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺢﻄـﺳ ﻦﻳا ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ (
ﻲـﻣ ﺖﺴـﻳﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﺑرد ﺰﻴﻧ ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺘﻨﺳ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﻲـﻌﻗاو ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺰﻴﻧ و ﻲﻣﻼﺳا ﻦﻨﺳ ،ﻲﻃﺎﻄﺧ ،نآﺮﻗ ،ﺖﻓﺮﮔ
ﺎﻣا ؛ﻲﺑﺮﻋ ﻪﺑ نﺪﻧاﻮﺧ
عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا يارو
ﺶـﻧاد ﻚﻳ ﻪﻛ ﺖﺷاد دﺎﻘﺘﻋا ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ،ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ زﻮـﻣآ
نﺎـﻳدا ﺮﮕﻳد ﺰﻴﻧ و ﻲﻣﻼﺳا ﻊﻣاﻮﺟ و مﻼﺳا ﺦﻳرﺎﺗ ،دﻮﺧ يردﺎﻣ نﺎﺑز تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز رﻮﺘﺳد ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖﺳد و ﻲﺿﺎﻳر ،ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ،ﻊﻣاﻮﺟ و
شدﻮـﺧ ﻲﮔﺪـﻧز ﻚﺒـﺳ ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ مﻮﻠﻋ ﻢﻛ
دزادﺮﭙﺑ
(Fisher, 1998: 29-47)« .
ﺐﻘﻋ رد ار مﻼﺳا ناﺮﺒﻫر ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﻲـﻣ ﺮﺼﻘﻣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ
نآ زا و ﺪـﻧاد دﺎـﻘﺘﻧا ﺎـﻫ
ﻲﻣ
هﺪﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
هدﺮﻛ ﻪﻔﺧ ار ﻲﻗﺮﺘﻣ يﺎﻫ
و هداد راﺮـﻗ ﺐﻳﺮﻏ و ﺐﻴﺠﻋ يﺮﻴﺴﻣ رد ار ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺪﻧا
ﻪﺘﺴﺑ ﻲﻤﻠﻋ ﺶﻫوﮋﭘ يور ﻪﺑ ار ﺎﻫرد
ﺪﻧا .
يﺪـﻳﺪﺟ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ رد ﻲﻧﺎﻳدﺎﺒﻗ نﺎﻴﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻢﻴﺣر رد ﺎـﻫ
ﻮﻣ
ﻲﻣ مﻼﺳا در ﺪﺴﻳﻮﻧ
:
» ةدﺎﻔﺘـﺳا ياﺮـﺑ ﻪـﻜﻠﺑ ،ﻦـﻳد ياﺮـﺑ ﻦـﻳد ﻪـﻧ ،مﻼﺳا ﻪﺑ يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ زا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﻠﻴﻀﻓ زا ﻪﻧاﺪﻨﻣدﻮﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ ةﺪﻧزﺎﺳ يﺎﻫ .
يﺪﻳﺪﺟ
ﻲﻣ نآ رد ار مﻼﺳا ﻲﻧﻮﻨﻛ هار ﺎﻫ ﺪﻧﺪﻳد
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺎﺑ قﺎﺒﻄﻧا رد ﻲﻗﺮﺘﻣ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و ﻢﻠﻋ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖـﺳد مﻼـﺳا ﻦـﻳد ﺔـﻴﻟوا يﺎﻫ
و ﺖﻓﺎﻳ ﺖﻴﻌﻗاو
ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ار ﻲﻧﻮﻨﻛ يﺎﻫ .
يﺪﻳﺪﺟ ناﻮﺗ
ﻲﮔﺪﻧز شزرا ﻪﻛ هدﻮﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺎﻫ زﺎﺳ
ﻪﺑ ار دﻮﺧ شﻼﺗ ﺔﻤﻫ ،نآ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ و ﺪﻨﺳﺎﻨﺸﺑ ار مﻼﺳا
ﺪﻧﺮﻴﮔ رﺎﻛ .
نآ ﻲﺘﺳار و داد و مﻼﺳا ﺎﻫ
ﻪﺘﺴـﻧاد دﺎﺼـﺘﻗا و رازﺎـﺑ ﺪـﺷر ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ياﺮﺑ هﺪﻧزﺎﺳ ﺔﻄﺳاو ار ﺪـﻧا
« )
نﺎﻴﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ
ﻧﺎﻳدﺎﺒﻗ
،ﻲ 1386 :
(22
.
ﻲﻤﻧ ﻦﻜﻤﻣ ار بﺮﻏ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ يو
ﻲﻤﻧ ﺰﻴﻧ ار بﺮﻏ زا مﺎﺗ ﺪﻴﻠﻘﺗ و يوﺮﻴﭘ ﺎﻣا ؛ﺖﺴﻧاد ﺖﻓﺮﻳﺬـﭘ
ﻲﻣ دﺎﻘﺘﻧا ،ﺪﻧدﻮﺑ بﺮﻏ زا ﺪﻴﻠﻘﺗ رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ زا و دﺮﻛ
. ﻲﺑﺎـﺘﻛ رد يو
ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ
» ﻲﻫﺎـﮕﻧ
ﺎﭘورا ﺖﻴﻧﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻧادﺎﻘﻧ «
هﺮﻬﭼ
ﺘﺸﻴﺑ ﻦﻫذ رد نﺎﻣز نآ رد ﻪﻛ يﺰﻴﭼ نآ ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ يا نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ ﺮ
ﺔﺒﻌﻛ ار ﺎﭘورا و دﻮﺑ
ﺔﻨﻳﺪﻣ نﺎﻤﻫ و دﻮﺧ لﺎﻣآ
ﻲﻣ ﻪﻠﺿﺎﻓ
داد ﻪﺋارا ،ﺪﻨﺘﺴﻧاد .
ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ
ﺔﻤﻫ نﺪﻤﺗ نﺎﻴﺋﺎﭘورا ﺮﻈﻧ زا ﺎﭘورا نﺪﻤﺗ
ﻪـﺑ ار نﺎـﻬﺟ ماﻮﻗا ﺔﻤﻫ و ﺖﺳا نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ دﻮـﺧ يﻮـﺳ
ﻲﻣ ﻪﺘﺴﺑاو و بﺬﺟ ﺪﻨﻛ
.
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻞﻜﺷ ﻚﻳ ار نﺪﻤﺗ ﻦﻳا يو
اﺮـﺑ ﺔـﻤﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻧاد نآ ﺪـﺷر ي
ﻲﻣ شﻼﺗ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻤﻫ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺮﻳﺎﺳ و ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻞﻫا ،ﺦﻳرﺎﺗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑ و
ﻲﻣ عﺎﻓد دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻳا زا ﻲﺘﺨﺳ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻲﻣ ﺎﭘورا ﮓﻨﻫﺮﻓ جاور ياﺮﺑ شﻼﺗ درﻮﻣ رد يو ﺪﺴـﻳﻮﻧ
:
» ﺔﭼرﺎﭘ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
ﺣ فﺮﻃ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺎﭘورا زا جرﺎﺧ رد ﻪﻛ نﺎﻤﻟآ ﻮﺠﺑآ و ﻪﺴﻧاﺮﻓ باﺮﺷ و ﺎﻫ ﻞﻤ
ﻞـﻘﻧو
ﻲﻣ ﺖﺳا ﻲﺑﺮﻏ نﺪﻤﺗ ندﺮﻛﺮﺸﺘﻨﻣ ﺶﻴﻠﺻا فﺪﻫ ،دﻮﺷ
(Gasprinskii, 1885: 181-182) « .
ﺮﻈﻧ زا
نﺎﺴﻧا ﺔﻤﻫ ياﺮﺑ و ﺖﺴﻴﻧ يﺮﺸﺑ تدﺎﻌﺳ ﻊﺒﻨﻣ ﺎﭘورا نﺪﻤﺗ يو
ﻲﻤﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺶﻳﺎﺳآ و هﺎﻓر ﺎﻫ ؛ﺪـﻨﻛ
ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار ﻦﻳا ﺎﺠﻧآ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻞﻜﺷ اﺮﻳز ﻪـﻛ هﺪـﺷ نﺎـﻨﭼ ﻢـﻠﻋ ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻴﻧد رد ﺪﻫد
ﻦﻫآ ﺎﻫ
ﻲﻣ بوذ ﻦﻏور ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻪﻌﻄﻗ ﺖﺧرد ﻞﺜﻣ ﺎﻫدﻻﻮﻓ ،ﺪﻧﻮﺷ
ﻲﻣ ﻪﻌﻄﻗ و ﻦﻔﻠﺗ و فاﺮﮕﻠﺗ ،ﺪﻧﻮﺷ
تاﺮﺑﺎﺨﻣ
هار و ﻲﺘﺸﻛ و ﺎﻫ
ﻞﻤﺣ و ﻦﻫآ
ﻲﻣ ﺖﻣﺪﺧ ترﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﻞﻘﻧو
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﺪﻨﻨﻛ ا
گرﺰﺑ ش و ﺮﺗ
يﺮﮕﻳد ﺰﻴﭼ ﻪﻧ و ﻦﻴﻤﻫ ،ﺖﺳﺎﭘورا نﺪﻤﺗ نﺪﺷﺮﺘﺸﻴﺑ .
وا نﺎﻴﺑ ﻪﺑ :
» ﺔـﺑﺮﺠﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺮـﻴﭘ ﺎﭘورا
دراد يدﺎﻳز .
ﻢﻳﺮﻳﺬـﭙﺑ ار نآ ﺪﻌﺑ و ﻢﻴﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ بﻮﺧ ار ﺎﭘورا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻣ .
نﺎـﻤﻫ ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ
ﻂﻠﻏ ﺎﻳ ﺖﺳرد ﺮﺳ ﺮﺑ ﺎﻫوﻼﺳا ﻲﻣ ﺚﺤﺑ ﺎﭘورا ﮓﻨﻫﺮﻓ ندﻮﺑ
ﻪﺑ ار نآ و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﺘﺨﺳ
اﺮﭼ ،ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ
ﻲﻣ لﻮﺒﻗ ار نآ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺎﻣ
ﻲﻤﻧ اﺪﻴﭘ ار يﺮﮕﻳد هار مﻼﺳا ﻢﻟﺎﻋ اﺮﭼ ؟ﻢﻴﻨﻛ هار زا ﺮـﻴﻏ ﻲـﻫار ؛ﺪﻨﻛ
زا ﺪﻴﻠﻘﺗ ﺎﭘورا
(Gasprinskii, 1885: 158-182) « .
نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ياﺮﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺔﺸﻳﺪﻧا رﺎﺛآ
ﻪﺑ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
نﺎـﻴﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔﻮـﻧ و يﺪـﻳﺪﺟ ﺶﺒـﻨﺟ راﺪﻣدﺮـﺳ ار وا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و زﺎﻘﻔﻗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
حﻼﺻا ﺮﺑ يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫﺮﻴﺛﺄﺗ ؛ﺪﻨﻧاد
ﻦـﻳا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺒﻠﻃ
ﺖﺷاد ﻖﻃﺎﻨﻣ
.
ﺎﺳرد
ل 1883
ﺐﺘﻜﻣ حﻼﺻا موﺰﻟ ﺮﻜﻓ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﻪﺳرﺪﻣ و ﺎﻫ
ﻪـﺑ ار ﺎـﻫ ﺔﻄـﺳاو
ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﭼ و ماﻮﻋ ﻪﭼ مدﺮﻣ ﺔﻤﻫ ياﺮﺑ و داد رﺎﺸﺘﻧا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻦﻴﺑ رد نﺎﻤﺟﺮﺗ ﺔﻣﺎﻧزور
هدﺮـﻛ ﺎـﻫ
دﺮـﻛ ﻎـﻴﻠﺒﺗ ار نآ و داد ﺢﻴـﺿﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳﻻد ﺎﺑ ار حﻼﺻا بﻮﺟو .
ﺦﻳرﺎـﺗ ﻦﻴـﻤﻫ زا ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻠﻤﻋ و يﺮﻜﻓ بﻼﻘﻧا دﺎﻬﻧ ﺪﺷر ﻪﺑ ور و دﺮﻛ زوﺮﺑ ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴ
)
،ﻲـﻨﻴﻋ 1381 : 144 -
.(140
نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد
ﺔﻄﻠﺳ ﺮﻳز ﻦﻴﺸﻧ
ﻪـﺳرﺪﻣ يﺰـﻛﺮﻣ يﺎﻴـﺳآ و زﺎﻘﻔﻗ رد ﻪﻴﺳور
ﺮـﺑ ﺎـﻫ
نآ رد و ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا سﺎﺳا نﻮـﭼ يﺮـﮕﻳد مﻮﻠﻋ ﻲﻨﻳد مﻮﻠﻋ زا ﺮﻴﻏ ﺎﻫ
ﺰﻴﻧ هﺮﻴﻏ و ﺦﻳرﺎﺗ و ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ و تﺎﻴﺿﺎﻳر ﻲﻣ ﺲﻳرﺪﺗ
ﺪﺷ . ﺶﻧاد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺔـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺰـﻴﻧ ﻲﻨﻓ يﺎﻫ
ﻪﺳرﺪﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ
ﺔﻄﻠـﺳ ﺮـﻳز نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺎﻫ زا ﻪﻴـﺳور
ﻪﺧﺎﺷ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲﻛﺮﺗ نﺎﺑز ﻪﺑ شزﻮﻣآ ،ﺪﻧدﻮﺑ كﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
بﺎﺘﻛ و ﺖﻓﺮﮔ
ﻢﻫ ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻲﻛﺮﺗ .
ﺳرد ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ رد نﺎﺤﺘﻣا ﻢﺘﺴﻴﺳ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد ﻪﺳرﺪﻣ ﻲ
ﻪﻧﺎﺸﻧ زا ﺎﻫ ﻦﺘﻓرﻻﺎـﺑ يﺎـﻫ
دﻮﺑ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ .
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺮﻫﺎﻇ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻊﺿو ﻪﻄﺑار ﻦﻴﻤﻫ رد و ﺪـﺷ حﻼـﺻا ﺎـﻫ
بﺎﺘﻛ
ﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻴﻔﻣ و ﺖﻴﻔﻴﻛﺎﺑ ﻲﺳرد يﺎﻫ .
سﻼﻛ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ زا ﻲـﺷزﻮﻣآ حﻮﻄـﺳ و ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺶﺨﺑ ود ﻪﺑ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ لﺎﺳ و ﺪﺷ اﺪﺟ )
،ﻲﻨﻴﻋ 1381 : 144 -
.(142
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ شﻼﺗ ﻪﺑ يﺎـﻫ
لﺎﺳ ﺎﺗ ،يو حﺮﻃ و ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ 1916
ﻪﺳرﺪﻣ داﺪﻌﺗ
يو ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺻا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻳﻮﻧ يﺎﻫ
زا ﺶﻴﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ 5000
ﻪﺳرﺪﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﺖﺧﺎﺳ ﺰﻴﻧ و دﻮﺑ ﻪﺳرﺪﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻳﻮﻟوا رد يﺎﻫ يﺎـﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻳاﺮﮔﻮﻧ و تﺎﺣﻼﺻا ناراﺪﻓﺮﻃ .
ﺔﻨﻴﻣز رد ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ يدازآ يﺎﻄﻋا و نﺎﻧز قﻮﻘﺣ
شﻼﺗ رﺎﻴﺴﺑ نﺎﻧآ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺪﺷر ياﺮﺑ
دﺮﻛ .
ﻲﻣ ار يو
ﻖﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﻲﺴﻛ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ناﻮﺗ
ﺔﻌﻣﺎﺟ رد ار نﺎﻧز قﻮﻘﺣو نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ
ﺪﻧاﻮﺧ ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﺖﻨﺳ و نآﺮﻗ فﻼﺧ ار نﺎﻧآ ﺎﺑ رﺎﺘﻓر ﻞﻜﺷ و ﺪﻴﺸﻛ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور .
هد رد يو ﺎـﻫ
ﺔﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ نﺎﻤﺟﺮﺗ ﺔﻣﺎﻧزور زا هرﺎﻤﺷ
هﺎﮔﺪﻳد ﺎﺗ ﺖﺧادﺮﭘ نﺎﻧز ﻫ
ضﻮـﻋ ار نﺎﻧز درﻮﻣ رد ﻲﺘﻨﺳ يﺎ
ﺪﻨﻛ .
ﻢـﻫ يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يو ﻦﻳﻮـﻧ شور سﺎـﺳاﺮﺑ ناﺮـﺘﺧد ياﺮـﺑ ﺶﻧاﺮـﻜﻓ
ﺪﻨﻛ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻪﺳرﺪﻣ ،شزﻮﻣآ .
ﻲﺟﺎﺑﻼﻣ ياﺮﺑ نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺳرﺪﻣ يﺎﻫ
داﻮﺳ ﻪﻛ ﻪﻧاﺮﺘﺧد ﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ داﻮﺳﺎﺑ و ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ شزﻮﻣآ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺑﻮﺧ .
ﺗ نﺎﻧز زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻞﻴﺼﺤ
رﺎـﺗﺎﺗ ةدﺮـﻛ
ﻪـﻠﺠﻣ ياﺮـﺑ و ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ ﻲﺗﺎـﻋﻮﺒﻄﻣ و ﻲﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ رﺎﻛ رد
ﺎـﻫ
ﻪـﻣﺎﻧزور و ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺷﻮﻧ .
ةﺮﮕﻨﻛ ﻦﻴﻤﺠﻨﭘ رد ﻪﻛ ﺪﻴﺳر يﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد رﻮﻀﺣ ﻦﻳا رد ﻪـﻛ ﻪﻴـﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
،ﺪﺷ راﺰﮔﺮﺑ ﻮﻜﺴﻣ 112
ﺪﻧدﻮﺑ نز ﺪﻨﺘﺷاد رﻮﻀﺣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ زا ﺮﻔﻧ .
رﺎﺛآ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﻞﺑﺎﻗ و هدﺎﺳ ﻲﻧﺎﺑز ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲـﻛﺮﺗ نﺎـﺑز ﻪـﺑ نﺎـﻤﻠﻜﺘﻣ ﺮﺘﺸـﻴﺑ ياﺮﺑ ﻢﻬﻓ
ﻲﻣ
ﺶﻧاد ندﺎﺘﺳﺮﻓ و ﻲﺳور نﺎﺑز شزﻮﻣآ زا و ﺖﺷﻮﻧ ﺔـﻣادا ياﺮـﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نازﻮﻣآ
ﻪﺳرﺪﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ
هﺎﮕﺸﻧاد و ﻲﺳور يﺎﻫ
ﻲﻣ عﺎﻓد ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫ دﺮﻛ
. ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﻲﮕﻴﺑ ﷲارﺎﺟ ﻲﺳﻮﻣ
ﻢﻬﻣ زا حﻼﺻا ﻦﻳﺮﺗ ﺟ نﺎﺒﻠﻃ
ﺲﻴﺋر ﻢﻴﺣر ﺔﺘﻔﮔ ﻪﺑ و يﺪﻳﺪﺟ ﺶﺒﻨ سﺎﻨﺷﺮﺳ ،ﺎﻴﻧ
نآ ﻦﻳﺮﺗ ،ﺖـﺳا ﺎﻫ
نآ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ و نﺎﻛﺮﺗ هﺎﮕﻳﺎﺟ يﺎﻘﺗرا رد ﻪﻛ يدﺮﻓ ار ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﺖﻠﻣ ﺮﮕﻳد ﻦﻴﺑ رد ﺎﻫ ﺶـﻘﻧ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يزرﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ
ﺪﻨﻛ )
ﺲﻴﺋر ،ﺎﻴﻧ 1387 :
.(104
درﻮﻣ رد ﺰﻴﻧ ﻦﻳﺪﻟاﺮﺨﻓ ﻦﻳﺪﻟاءﺎﺿر
ﻣ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻜﺴﻳﺮﭙﺳﺎﮔ ﺖﻴﻤﻫا
نآ نﺎـﻴﻣ رد يو يراﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻪﻴـﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴ
ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪﺴـﻳﻮﻧ :
» ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا
دﻮـﺑ هدﺮﻛ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ نﺎﻬﺟ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻪﺟﻮﺗ مﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ،ﮓﻴﺑ .
ﺖﺳﺎﻣ ﺮﺒﻫر و ﺎﻣ يﺎﻗآ وا .
هﺪـﻨﻳآ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر و ﻲﻟﺎﻌﺗ و ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺎﻣ ﻪﺑ وا
سرد ﻦـﺷور يا يﺎـﻫ
ﺖﺳا هداد ار مزﻻ .
ﺔـﻄﻘﻧ وا
اﺮـﺑ يزﺎـﻏآ
شﺮﺘﺴـﮔ ي
دﻮـﺑ ﺎـﻣ ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ و شزﻮـﻣآ .
زا ﻞـﺒﻗ ﺎـﺗ
ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﭻﻴﻫ ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺶﻘﻧ مدﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز رد رﺪﻗ .
و مدﺮـﻣ هﺎـﻓر ياﺮـﺑ وا
شﺮﺘﺴﮔ شزﻮﻣآ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻚﻤﻛ ﺎﻣ مدﺮﻣ ﻪﺑ رﺎﻴﺴﺑ ،ﻦﻳﻮﻧ شروﺮﭘ و .
ار دﻮـﺧ يژﺮـﻧا مﺎـﻤﺗ وا
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ
دﺮﻛ فﺮﺻ ﺶﻧاد زا دﻮﺧ مدﺮﻣ يﺪﻨﻣ .
ﺰﺑ زا ﻲﻜﻳ وا گر
ﻪـﻳﺪﻫ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪـﺑ ﺪـﻧواﺪﺧ يﺎـﻫ
دﻮﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻣ يﺎﻤﻨﻫار ﻲﻜﺴﻨﻳﺮﭙﺳﺎﮔ يﺎﻫرﺎﻛ .
يو ،ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ﺮﻴﺴـﻣ ندﺮﻛاﺪﻴﭘ رد
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺑ و داد راﺪﺸﻫ ﺎﻣ ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا يﺎﻫ
هﺪﻨﻳآ ياﺮﺑ يﺰﻳر دﺮﻛ ﺪﻴﻛﺄﺗ نﺎﻣرﻮﺸﻛ
. ﺎﻣ
