رﺎﻬﺑ ﯽﻘﺗ ﺪﻤﺤﻣ و ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد ﻦﻃو و يدازآ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺪﯾﺮﻓ اﺮﻫز
ﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ اﺮﻫﺰﻟا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑﺮﻋ هوﺮﮔ ﯽﻤﻠﻋ ﺖ
نﺎﯿﺤﻟﺎﺻ ﺮﯿﻣ ﻢﯾﺮﻣ
ﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﯽﻓﺮﺷا ﺪﯿﻬﺷ ﯽﻋﺎﻔﺘﻧا ﺮﯿﻏ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ﺖ
هﺪﯿﮑﭼ : ﺧ ﻦﺘﺷاد ،بﺮﻋ و ﯽﻧاﺮﯾا ناﺮﻋﺎﺷ نﺎﯿﻣ ﯽﺑدا كاﺮﺘﺷا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﯿﺑدا هزﻮﺣ رد ﯽﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﺳﺎﯿﺳ هﺎﮕﺘﺳﺎ
-
ﺮﻋﺎﺷ ود ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﯿﺑدا ود زا
دروآ .
ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ )
1872 م ( رﺎﻬﺑ ﯽﻘﺗ ﺪﻤﺤﻣ و )
1886 م ( ﺮﺼﻣ و ﯽﻧاﺮﯾا ناﺮﻋﺎﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﯾﺮﺟ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ي
ﻂﯾاﺮﺷ و ﺎﻫ
و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ دﻮﺧ رﻮﺸﮐ رد يراﺪﯿﺑ جﻮﻣ ﺶﯾاﺪﯿﭘ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ﺪﺒﺘﺴﻣ نﺎﻤﮐﺎﺣ ﻪﻄﻠﺳو رﺎﻤﻌﺘﺳا ذﻮﻔﻧ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ دﻮﺧ رﻮﺸﮐ ﯽﺳﺎﯿﺳ
و ﻪﻌﻣﺎﺟ تﻻﻮﺤﺗ زا ﯽﮐﺎﺣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺪﯾﺪﺟ يﺮﻌﺷ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﻦﻃو و يﺰﯿﺘﺳ ﻢﻠﻇ و تﺪﺣو ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ
ﺷ ود ﺮﻫ رﺎﮔزور رد ﯽﺘﺳود ﺮﻋﺎ
ﺖﺳا . ﺘﺳا و ﻦﻃو نﻮﭼ ﯽﺻﺎﺧ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﻤﻌ
ﻢﻬﻣ زا يﺰﯿﺘﺳ ﻪﯾﺎﻣ نورد ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يﺮﻌﺷ يﺎﻫ دور
.
ﺑدا بﻮﭼ رﺎﭼ رد دراد ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ور ﻦﯾا زا ﻪﻨﯿﻣز ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ و ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﺒﯿ
ﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﻦﯿﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﯽﺳ
ﮏﻠﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا دزادﺮﭙﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا هﺎﮔﺪﯾد زا ﻦﻃو و يدازآ مﻮﻬﻔﻣ
.
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
يﺰﯿﺘﺳ رﺎﻤﻌﺘﺳا ،ﻦﻃو ،يدازآ ،رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ ،ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ:
ﻪﻣﺪﻘﻣ :
ﻠﻤﺟ زا ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﯿﺑدا ﺪﯾاﻮﻓ ﻪ ﺮﻫ ﺖﺧﺎﻨﺷ
يدﻮﺧ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼ ﺖﺳا ناﺮﮕﯾد ﮓﻨﻫﺮﻓو
. نﺎﯾﺮﺟ رد ﺮﺛا ﻦﯾا
ﭘ يﺮﯾﺬ ﺮﺛاو ﺎﻫ يراﺬﮔ ﺎﻫ
ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ يﺪﻨﻤﺷزرا تﺎﮑﻧ نﺎﺴﻧا ﻂﺑاور دﻮﺒﻬﺑ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
و ﺎﻫ نﺪﻤﺗ ﻣ ﺎﻫ ﺆ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺛ .
ا ﮏﯾ ﺮﻫ ﻢﻬﺳ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﯿﺑدا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ز
ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ تﺎﯿﺑدا رد ﺎﻬﺘﻠﻣ دﻮﺷ
.
ﺮﮔا ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﯿﺑدا ﻪﻟﻮﻘﻣ اﺮﻫﺎﻇ ﯽﻟو دراد ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﺸﯾر ﻪﭼ
زا لﺎﺳ 1828 م ﺑﻪ ﻞﮑﺷ يﻮﺴﻧاﺮﻓ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻪﻠﯿﺳو اﺪﯿﭘ يزوﺮﻣا
هدﺮﮐ
ﺖﺳا ).
ﯽﺳﺪﻘﻣ ﻦﯿﻣا
، 5:1386 (
ﻪﻘﺑﺎﺳ ا رد ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ تﺎﯿﺑدا ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺑ ﺶﯿﭘ لﺎﺳ ﺖﺼﺷ دوﺪﺣ ﻪﺑ ناﺮﯾ
ﯽﻣ ددﺮﮔ . نﺎﯾﺮﺟ ﯽﮑﯾدﺰﻧ دﻮﺟو ﺎﺑ تﺪﻣ ﻦﯾا رد يﺮﮑﻓ يﺎﻫ
،
ﯽﺳﺎﯿﺳ
، ا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يراﻮﺠﻤﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و باﺮﻋاو نﺎﯿﻧاﺮﯾ
ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ
، و ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا رد هﺪﺷ ﻪﺋارا ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ رﺎﺛآ ﯽﺑﺮﻋ
ﺖﺴﯿﻧ دﺎﯾز
ﻢﮐ داﺪﻌﺗ ﻦﯾاو لﺎﺳ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻢﻫ
ﯽﻣ زﺎﺑ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ ددﺮﮔ
.
هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
و ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ يﺎﻫ هزﻮﺣ رد نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ
و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﺘﺣ
ﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ناﺮﯾا تﺎﯿﺑدا هزﻮﺣ رد بﺮﻋ
، و يدازآ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ گرﺰﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود رﺎﻌﺷا رد ﻦﻃو
و ﻪﺘﺧادﺮﭘ رﺎﻬﺑ ﯽﻘﺗﺪﻤﺤﻣ ﻢﯾا
.
ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣو رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ و ﯽﻧﺎﻣز ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺼﻣو ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ هرود ناﺮﻋﺎﺷ
و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯾاﺮﺷ ﺳﺎﯿﺳ
رد ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽ
هدﺮﮐ ﯽﮔﺪﻧز هرود ﮏﯾ ﺪﻧا
. ﻦﻃو و يدازآ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺮﺼﻋ رد ﻪﺘﻓﺎﯾ شﺮﺘﺴﮔ مﻮﻬﻔﻣ ود ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا ﺮﻌﺷ رد
دراد ار سﺎﮑﻌﻧا .
و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮕﻧﺎﯿﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا رﺎﻌﺷا ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﺑ ﺖﺳﺎﻬﻧآ نﺎﯿﻣ يﺮﮑﻓ تﺪﺣو ﯽﻋﻮﻧ ﺮ
و هدواﺮﻣ ﻪﮑﻧآ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﺑ ﯽﻠﻣﺎﻌﺗ
.
بﺎﺘﮐ ﻪﻠﻤﺟ زا و ﺎﻫ
لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﯽﺗﻻﺎﻘﻣ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ بﺮﻋ ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﮕﯾدو رﺎﻬﺑ نﺎﯿﻣ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
» ﯽﻗﻮﺷ ﺪﻤﺣا «
و
» فوﺮﻌﻣ
ﯽﻓﺎﺻﺮﻟا « بﺎﺘﮐ ﯽﮑﯾ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
» ﺎﯿﺑدا ﮏﻠﻣ ﻪﻧرﺎﻘﻣ ﺮﺑ ﻪﯿﮑﺗ ﺎﺑ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ت و رﺎﻬﺑ ءاﺮﻌﺸﻟا
ﯽﻗﻮﺷﺪﻤﺣا ءاﺮﻌﺸﻟا ﺮﯿﻣا «
زا
» ﺮﺘﮐد
ﯽﺳﺪﻘﻤﻟا ﻦﯿﻣا ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا «
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯿﺑ كﺮﺘﺸﻣ
ﺮﻋﺎﺷ ود ﯽﻣ
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺮﮕﯾد و دزادﺮﭘ يا
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
» ﻌﺷ رد ﻦﻃو ﯽﻓﺎﺻرو رﺎﻬﺑ ﺮ
» « ﯽﻨﺴﺤﻣ ﺮﺻﺎﻧ ﺮﺘﮐد و ﺎﯿﻧ
ﻦﺷاد ﻪﻤﻃﺎﻓ
« . رد ﻦﻃو شودﺎﺷود ﻪﮐ يدازآ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ًﻻوا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد
و ﺖﺳا ﺖﮐﺮﺣ و هﺪﺸﻧ هرﺎﺷا دراد زرﺎﺑ دﻮﻤﻧ ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا ﺮﻌﺷ رد
ﻦﻃو مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﻔﻣ زا ياﺪﺟ
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﯿﻫ ﺮﯿﻈﻧ نآ ﺎﺑ
ﯽﺑ يداﻮﺳ
، ﻦﯾد
، ﺮﻘﻓ و ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ هﺮﯿﻏ .
٢
و يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يدازآ ﻪﭼﺮﮔ و ﺖﺳا مﻼﺳا گرﺰﺑ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد زا مدﺮﻣ ﻪﻤﻫ نﺎﯿﻣ تاوﺎﺴﻣ
يدازآو يدازآ ﯽﻧﺎﻣرآ ﯽﻫاﻮﺧ
ﻦﯾﺮﺗ
نارود لﻮﻃ رد ﻊﻣاﻮﺟ ﯽﻗﺮﺘﻣ يﺎﻫوﺮﯿﻧ ﺖﺳاﻮﺧ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
، ﺑ ﺮﯿﺧا نوﺮﻗ رد ﻦﮑﯿﻟو ﻪ
نﺮﻗ مود ﻪﻤﯿﻧ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻢﻫدزﻮﻧ
آو ﯽﯾﺎﯿﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﮐ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘﺮﻃﺎﺧ ﯽﯾﺎﻘﯾﺮﻓ
ﺸﮐ ﺎﺑ ﺖّﻠﻣ ،ﯽﯾﺎﭘورا يﺎﻫرﻮ ﻪﺑ ﯽﻗﺮﺷ يﺎﻫ
و نﺎﻤﻠﺴﻣ صﻮﺼﺧ ﻦﯾا ناﺮﮑﻔﻨﺷور
ﻊﻣاﻮﺟ
، ﺑ درﻮﺧ ﺮﺑ رد ﯽﺘﺳﺎﮐ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﯽﺑﺮﻏ ﺪﯾﺪﺟ ﻢﺴﯿﻧرﺪﻣ ﺎ
و ﺪﻧﺪﺷ دﻮﺧ يﺎﻫ د ﻦﯿﻟوا و ﺪﻧﺪﻣآ ﺮﺑ تﻼﮑﺸﻣ حﻼﺻا ﺮﮑﻓ ﻪﺑ
ﺮﻘﻓ ﻞﯿﻟ
دﻮﺧ رﻮﺸﮐ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋو ار
و نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ذﻮﻔﻧ ﻨﻣ ﻦﺘﻓر ﺎﻤﻐﯾ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﯾد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎ و
و ﻪﻄﻠﺳ زا يدازآ رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﺑ ذﻮﻔﻧ
ﻪﻧﺎﮕﯿ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺮﺳﺮﺑ ﺚﺤﺑ ور ﻦﯾا زا و يدازآ
ﻪﺸﯾر ا ندﺮﮐ ﻦﮐ يﺎﻫﺮﺸﻗ نﺎﯿﻣ رد داﺪﺒﺘﺳاو رﺎﻤﻌﺘﺳ
ﺖﻓﺎﯾ شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻣاﻮﺟ ﻦﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﻦﯾا رد
ﻪﻌﻣﺎﺟ ناراد ﻮﻠﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ناﺮﻋﺎﺷ نﺎﯿﻣ و ﺪﻧﺪﺷ هاﺮﻤﻫ مدﺮﻣ ﺎﺑ دﻮﺧ
و ترﺎﺳا ﮓﻨﺟ ﻪﺑ ﺮﻌﺷ حﻼﺳ ﺎﺑ ﺪﻨﺘﻓر ﯽﮔدﺮﺑ
. نﺎﯿﻣ رد
و ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ هرود ﻦﯾا ناﺮﻋﺎﺷ رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ
، يدازآ يوﺮﯿﻧ ود و هاﻮﺧ
ار دﻮﺧ رﺎﻌﺷا ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻘﺘﻨﻣ ندوﺮﺳ ﻪﺑ
هداد صﺎﺼﺘﺧا يدازآ ياﺮﺑ ﺪﻧا
. ﯽﺳﺎﯿﺳ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يدازآ ﻪﻟﻮﻘﻣ
، و نﺎﯿﺑ يدازآ ﻢﻠﻗ
، تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ يدازآ
، و ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﻧز يدازآ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود ﺮﻫ .
ﯽﻣﻼﺳا ﯽﻨﻃو نﺎﻬﺟ ﻪﺑ مﻼﺳا دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﻦﻃو مﻮﻬﻔﻣ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﺦﯾرﺎﺗ درﻮﻣ رد )
ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺮﺘﻧا (
ﻪﺑ ﻦﻃو ﻪﺑ ﻪﻧ
و ﺪﺣاو ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ يﺎﻨﻌﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ
، ﯾا ﻼﺳا يﺎﻫرﻮﺸﮐ نﺎﯿﻣ رد مﻮﻬﻔﻣ ﻦ ﯽﻣ
ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ نوﺮﻗ هﺪﯿﯾاز ).
ﯽﻨﮐﺪﮐ 1380 : 36 ( ﺮﺛا ﺮﺑ ناﺮﯾا رد
ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻀﻬﻧ ﺶﯾاﺪﯿﭘ
، مدﺮﻣ نﺎﯿﻣ رد ﯽﻠﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﺣ و ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ
ﻦﻃو ﻪﺑ ﻖﺸﻋ نآ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﺎﯾ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺪﺣاو يرﻮﺸﮐ .
ﻢﻫ ﺮﺼﻣ رد
، ﺖﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ يﺪﯾﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺻﺎﻌﻣ هرودرد ﻦﻃو .
لﺎﺳ ﺎﺗ ﺮﺼﻣ 1922
ﯽﺳﺎﯿﺳ لﻼﻘﺘﺳا م
و ﺖﺷاﺪﻧ ﺎﻤﺜﻋ گرﺰﺑ يرﻮﻃاﺮﭙﻣا زا ﯽﺋﺰﺟ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻧ ﺪﻣآ
. يﺮﺒﻫر ﺎﺑ ﺮﺼﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ لﺎﺳ ﻦﯾا رد
» لﻮﻠﻏز ﺪﻌﺳ «
ﺪﺑﺎﯾ لﻼﻘﺘﺳا ﺖﺴﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺐﺣﺎﺻ و .)
ﯽﺗﺎﺠﻧ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ
، 35:1351 (
ﺷ ﺮﻌﺷ رد ﻦﻃو ﻋﺎ
ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﻞﺜﻣ هرود ﻦﯾا ناﺮ و
و دراد يزرﺎﺑ دﻮﻤﻧ رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ رد ﺖﺳا هدرﻮﺧ هﺮﮔ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ
ﺷ ﻦﯾا ﺮﻌﺷ ﯽﻣ ناﺮﻋﺎ
ﺮﻘﻓ و ﻦﻃو ،ﻞﻬﺟو ﻦﻃو نﻮﭼ ﯽﻨﯾوﺎﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ
، و ﻞﻬﺟ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻦﯾدو ﻦﻃو زا عﺎﻤﺘﺟا رد ﺖﻠﻔﻏ
ﯾﺮﺗ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ
ﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يﺮﻌﺷ يﺎﻫ ﯽ
ﺪﯾآ . ﯽﻠﻣ ﻦﻃو رﺎﻨﮐ رد
، ﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا ﻪﺘﺷاد ﯽﻣﻼﺳا ﻦﻃو ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﮕﻧ ﺮ
ﻪﺸﯾر ﻪﮐ ﺪﻧا
رد ﻪﺸﯾﺪﻧا زاو دراد ﯽﻨﯾد يﺎﻫ هزﻮﻣآ يﺎﻫ
» يدﺎﺑآ ﺪﺳا ﻦﯾﺪﻟا لﺎﻤﺟ ﺪﯿﺳ «
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛﺎﺗ ).
نﺎﻤﻫ : 20 - 27 (
ﺖﺳا ﺮﯾز ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﻧﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ار ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا ﻪﭽﻧآ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ﺮﻈﻨﻣ زا :
1 - ﻮﮐ رد ود ﺮﻫ د
هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﻈﻓﺎﺣ زا ﯽﮐ و ﺪﻧا
ﻣ ﺐﺘﮐ ﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﯾﺎﻨﺷآ نﺎﻣز نآ ﯽﺳﺎﺳاو ﻊﺟﺮ رد رﺎﻬﺑ ﻪﮐ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺪﻧا
داﻮﻧﺎﺧ ه هدﺮﮐ ﯽﮔﺪﻧز هدﺮﮐ ﻞﯿﺼﺤﺗ يا و ﺮﻤﺘﺴﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻪﺘﻓﺎﯾ نﺎﻣﺎﺳ .)
،رﺎﻬﺑ 1388 :ج 1 /5 ( و هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﯿﻨﭼ زا ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻟو
هﺮﻬﺑ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﺪﻨﻣ
.) ،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 1/
22 (
3 - و ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﻣﻼﺳا يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ود ﺮﻫ هدﺮﮐ ﯽﮔﺪﻧز رﺎﺨﺘﻓا ﺮﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ
ﺪﻧا .
4 - و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﻌﻣ ﺖﺳا نﺎﺴﮑﯾ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺮﻋﺎﺷ ود ﺮﻫ .
ﺮﻘﻓ
، ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ
، ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ءﻮﺳو نﺎﻧز ﻞﮑﺸﻣ
، ﻞﺋﺎﺴﻣ زا
ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ .
و داﺪﺒﺘﺳا زا رﻮﺸﮐ ود ﺮﻫ مدﺮﻣ ﯽﺑ
ﺞﻧر ﯽﺘﻟاﺪﻋ ﯽﻣ
ﺪﻧﺮﺑ . و ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ زا ﺮﺼﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﺪﻫﺎﺷ ﻆﻓﺎﺣ بﻼﻘﻧا ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻬﺑ
ﺖﺳا ﻪﻃوﺮﺸﻣ .
5 - ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺲﯿﻠﮕﻧا ﻞﺜﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﻦﻤﺷد ﮏﯾ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ رﻮﺸﮐ ود ﺮﻫ .
6 - ﺪﻧزرﺎﺒﻣ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﻋﺎﺷ ود ﺮﻫ
، ﺞﻧر ﻪّﺘﺒﻟا و ﺎﻫ ﺖﺳا ﻆﻓﺎﺣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ هدﺮﮐ ﻞﻤﺤﺗ هار ﻦﯾا رد رﺎﻬﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺪﯿﻌﺒﺗ .
ﯽﻣ ﻆﻓﺎﺣ دﻮﺧ ﺪﯾﻮﮔ
:
» ﻦﻣ و ﻢﺳﺮﺗ ﯽﻣ ناﺪﻧز زا مراﺪﻧ ار ﺶﻠﻤﺤﺗ
« ) نﺎﻤﻫ : 69 (
7 - ﺖﺴﯿﻧ ﻢﻫ ﻞﺜﻣ ﺮﻋﺎﺷ ود ﻦﯾا تازرﺎﺒﻣ ﺪﻧور .
و ﺲﻠﺠﻣ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ نﺎﻣز رد ﯽّﺘﺣ ﯽﮔﺪﻧز نارود لﻮﻃ رد رﺎﻬﺑ ترازو هﺎﺗﻮﮐ نارود
،
ﺪﻣ دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﻤﺳ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻟو ﺪﯿﺸﮑﻧ ﯽﺑﻼﻘﻧا رﺎﻌﺷا ندوﺮﺳ زا ﺖﺳد ﺟا تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ ﺎﺑ ﯽﻫاﺮﻤﻫ زا ﯽﺗ
ﯽﻋﺎﻤﺘ ﺪﻧﺎﻣ رود .
8 - رود زا ﺪﻌﺑ ﺮﻋﺎﺷ ود ﺮﻫ هدﺮﮐ رﻮﻬﻇ دﻮﺧ رﻮﺸﮐ ﯽﺑدا تﺮﺘﻓ نا
و ﺪﻧا ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ و هﺪﻧﺎﻣ ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ ﻢﯾﺪﻗ يﺮﻌﺷ يﺎﻫ ﻦﻬﮐ ﺮﻌﺷ ﺖﻨﺳ ﺎﺑ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﯾ شروﺮﭘ ).
،ﯽﻨﮐﺪﮐ 44:1380 (
و ﺎﺘﺳاﻮﺧ هﺪﺷ دﻮﺧ ﯽﯾﻼﻃ نارود ﻪﺑ تﺎﯿﺑدا ﺖﺸﮔ زﺎﺑ ر ﺪﻧا
.
9 - دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫﺮﻌﺷ رد ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﻪﺑ يدﺎﯾز ﻪﺟﻮﺗ ﺶﯿﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﻌﺷا رد ﯽﺘﺣ رﺎﻬﺑ ﯽﻟو ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻋﺎﺷ ﮏﯾ ﺎﻓﺮﺻ
و ﺖﻌﯿﺒﻃ ﺮﻫﺎﻈﻣ ﯽﯾﺎﺒﯾز
دراد نآ يﺎﻫ .
٣
و رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﻖﯿﺒﻄﺗ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ
:
1 - يدازآ
مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻣ لﻮﺤﺗ رﺎﭼد ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺮﺼﻋ رد يدازآ دﻮﺷ
. ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺮﯿﺒﮐ بﻼﻘﻧا ﻞﺻﺎﺣ يزوﺮﻣا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يدازآ )
زا ﺪﻌﺑ 1789 ( او بﻼﻘﻧ
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﯽﺘﻌﻨﺻ )
دوﺪﺣ زا 1750 ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ( ﺖﺳا . دﻮﺑ ﯽﺼﺨﺷ يدازآ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ يدازآ هرود ﻦﯾا زا ﻞﺒﻗ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻼﺜﻣ
» دﻮﻌﺴﻣ
نﺎﻤﻠﺳ ﺪﻌﺳ «
يدازآ زا
، ﺰﯿﭼ ﻪﻧ ﺖﺳا يﺎﻧ ناﺪﻧز زا ﯽﯾﺎﻫر ﺮﮕﯾد
).
نﺎﻤﻫ : 35 (
ﺮﮑﻔﻨﺷور ﺮﺸﻗ نﺎﯿﻣ رد يراﺪﯿﺑ جﻮﻣ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻪﮐ ﻪﻃوﺮﺸﻣ بﻼﻘﻧا ناﺮﯾا رد و نﺎﻣز نآ
ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷآ و ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا
ﺪﺷ ﻦﻃو و يدازآ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺚﺤﺑ شﺮﺘﺴﮔ ﺚﻋﺎﺑ ،ﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ رد ﺖﻣﻮﮑﺣ هﻮﺤﻧ .)
يوﺮﺴﮐ
، 64:1319 (
ﺮﺛا ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺼﻣ مدﺮﻣ ﻪﻠﻤﺣ
» نﻮﺌﻠﭘﺎﻧ « لﺎﺳ رد )م 1798 ( ﺪﯾﺪﺟ نﺪﻤﺗ حور ﺎﺑ حﻼﺻا تﺎﻣاﺪﻗا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺪﻧﺪﺷ ﺎﻨﺷآ
ﻪﻧﺎﯾاﺮﮔ
» ﺎﺷﺎﺑ ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ
« و سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗ
ﻪﻣﺎﻧزور و ﺪﯾﺪﺟ و ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
و ﯽﺑدا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
ﻞﺜﻣ يداﺮﻓا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
» ﯽﻧﺎﻐﻓا ﻦﯾﺪﻟا لﺎﻤﺟ ﺪﯿﺳ «
و شدﺮﮔﺎﺷ
» هﺪﺒﻋ ﺪﻤﺤﻣ «
ﺪﺷ مدﺮﻣ نﺎﯿﻣ رد ﺪﯾﺪﺟ ﯽﺘﻀﻬﻧ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﺚﻋﺎﺑ .)
،ﯽﻨﮐﺪﮐ 41:1387 (
ياﺮﺑ ناﺮﮑﻔﻨﺷور شﻼﺗ ﺖﻀﻬﻧ ﻦﯾا يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ زا
و ﯽﯾﺎﻫر داﺪﺒﺘﺳا زا يدازآ و
ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ ﻂﻠﺴﺗ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ
دﻮﺑ نﺎﺷرﻮﺸﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا .
شﻼﺗ و ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻢﻠﻇ -
دﺮﮐ ﯽﮐﺮﺗ ﺖﻬﺟ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﺎﻬﻧآ يﻮﺳ زا باﺮﻋا ن
و ﯽﺑﺮﻋ يﺎﻫرﻮﺸﮐ مدﺮﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ يﺮﮕﯾد ﻞﯿﻟد ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺑ ار ﺮﺼﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺳ لﻼﻘﺘﺳا ﯽﻣاﺮﻓ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺖﻟود زا ﯽﺳﺎﯿ
ﺪﻧاﻮﺧ ﺳ رد فﺪﻫ ﻦﯾا لﺎ
) م 1922 ( ﺖﺳﻮﯿﭘ عﻮﻗو ﻪﺑ .
ﯽﺟرﺎﺧ ﻦﻤﺷد ﺎﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺮﺼﻣ ﻪﭼﺮﮔ
و ﺖﺳد دﻮﺧ ﯽﻣ مﺮﻧ ﻪﺠﻨﭘ
دﺮﮐ .) ﯽﺗﺎﺠﻧ
، 35:1351 (
ﻮﻣ ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﻌﺷ رد يدازآ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﻣ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺖﻤﺴﻗ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﺎﻣ ﺚﺤﺑ در
دﻮﺷ :
- ﯽﺳﺎﯿﺳ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يدازآ :
ﺖﻟﺎﺣ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻘﯾﺮﻓآ و ﯽﯾﺎﯿﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﮐ يدﻼﯿﻣ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ زا و هﺮﻤﻌﺘﺴﻣ
ﺪﻨﺘﺷاد يرﺎﻤﻌﺘﺳا ﻪﻤﯿﻧ ﺎﯾ .
هﺮﻤﻌﺘﺴﻣ ﺎﻤﺳر ﻪﭼﺮﮔ ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا
ﻪﻏﺪﻏد ﮏﯾ رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺪﻨﺑ زا لﻼﻘﺘﺳاو يدازآ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ناﺮﯾا ناﺮﮑﻔﻨﺷور نﺎﯿﻣ رد اﺬﻟ ﺖﺷاد يرﺎﻤﻌﺘﺳا ﻪﻤﯿﻧ ﺖﻟﺎﺣ ﯽﻟو دﻮﺒﻧ ﺎﭘورا دﻮﺑ ﯽﺳﺎﺳا ).
يﺪﻤﺣا ﺮﯿﻣ
، 9:1371 (
» و يدازآ ور ﻦﯾا زا ﯽﻫاﻮﺧ نﻮﻧﺎﻗ
] ﺮﺼﻋ ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﻌﺷ رد يراﺪﯿﺑ
[ نﺎﯿﺑ ﯽﻨﻌﯾ يدازآ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟاو ﯽﻧﺪﻣ تﺎﯿﻠﺠﺗ زا ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﯽﺘﺣ
، ﻢﻠﻗ
،
و باﺰﺣا ...
ﺖﺳا ناﺮﯾا لﻼﻘﺘﺳا ﯽﻨﻌﯾ ،يدﺎﯿﻨﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﻦﺨﺳ .«
) ﯽﻤﯿﻈﻋ
، 416:1387 (
ﮏﻠﻣ دراد ﯽﺻﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ لﻼﻘﺘﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﺮﺼﻋ ﻦﯾا ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﮕﯾد ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا .
ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ يو
و ﺮﻘﻓ ﻋ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘ
لﻼﻘﺘﺳا مﺪﻋ و
ﯽﻣ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ رد ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاد
ﯽﻣ ﯽﻌﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯿﺳد زا ار مدﺮﻣ ﺪﻨﮐ
ﻪﺴ هﺎﮔآ ﻦﻤﺷد يﺎﻫ
ﺪﻨﮐ ﺎﮑﺗا دﻮﺧ يوﺮﯿﻧ ﻪﺑو ﺪﻧاﺪﻧ ﺶﯾﺎﻫ درد ﻢﻫﺮﻣ ار ﯽﺒﻨﺟا ﺎﺗ ﺪﻨﮐ :
ــﮐ ﺐﺳارﻮﯿﺑ ﻪﻧ دﺮﮐ كﺎﺧو بآ ﻦﯾا رد ﺲﯿﻠﮕﻧا ﻪﮐ ﯽﻤﻠﻇ دﺮـﮐ بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﻪﻧ دﺮـ
دﺮﮐ كﺎﺧو بآ ﻦﯾا رد ﺲﯿﻠﮕﻧا ﻪﮐ ﯽﻤﻠﻇ ﺖﺷﺬﮔرد رﺎﺗﺎﺗو يزﺎﺗ رﻮﺟو ﻢﻠﻇ زا
)
،رﺎﻬﺑ 1388 :ج 1 / 552 (
ﺎﯾ:
يزﺎﺑ ﻪﺴﯿﺳد ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﺪﻨﻨﮐ يزاﺮﻃ ﻪﻠﯿﺣ نﺎﻨﻤﺷد ﺎﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﭼ
ﺪﻨﻨﮐ
ﺪﻨﻨﮐ يزارد ﺖﺳد ﺎﻣ سﻮﻣﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﺪﻨﻨﮐ يزﺎﺑ ﺎﻣ ﺎﺑ ﺖﺴﻣ نﻼﯿﭘ ﻮﭼ ﺪﻨﭼ
)
نﺎﻤﻫ : ج 1/
209 (
ﺎﯾ:
ﺮﮔد رﺎﮐ ﻦﮑﺑ ور ﺖﺴﯿﻧ ؛ ﺖﺴﻫ يرﺎﮐ فﺎﺼﻧا ﺎﻣ ﻪﺑ ار ناراﻮﺟ ﻢﻫ
يرﺎﯾ قﺮﺷ ﻞﻫا ﺮﺑ ار بﺮﻐﻣ مﻮﻗ ﺮﮔد رﺎﯾ ﻮﺠﺑ ور ﺖﺴﯿﻧ ؛ﺖﺴﻫ
)
نﺎﻤﻫ :ج 1/
453 (
ﺪﻨﯿﺑ ﯽﻣ ﻪﻗﺮﻔﺗ رد ار مدﺮﻣ ﺖﻟذ ﻪﮐاﺮﭼ ﺖﺳا ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻬﻧآ دﺎﺤﺗاو مدﺮﻣ يراﺪﯿﺑ رﺎﺘﺳاﻮﺧﺮﮕﯾد يﺎﺟ رد يو :
ﻣ ناﺮﯾا ﺖﺳﺎﺟ ﻪﺑ تﺮﯿﻏ نﺎﺗﺮﮔ نﺎﺷﺪﯾﺮﺒﺑ ﺖﺳد ﺖﺳﺎﻤﺷ لﺎﻣ ناﺮﯾا ﺖﺳﺎﻤﺷ لﺎ
)
نﺎﻤﻫ : ج 1 / 209 (
۴
ياﺮﺑ ﻪﮐ ناﺮﯾا ياﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ار ﻦﻤﺷد ماد رﺎﻬﺑ ﯽﻣ هدﺮﺘﺴﮔ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻤﻫ
ﺪﻧاد . وا
،ﮓﻨﺟ ﻦﯾا ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﮓﻨﺟ
نﺎﯿﻣ
ﺖﻟود ﻪﻧ ﺖﺳا ﺐﻫاﺬﻣ ﺎﻫ
. يو ر تﺎﺠﻧ هار ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻣ ندﺮﮐ ﺎﻋد رد ا
ﺪﻨﯿﺑ :
ﺐﯿﻬﻣ ياﺪﻧ هداد بﻮﻨﺟو لﺎﻤﺷ ﻢﺼﺧ ﺐﯿﻠﺻ ﺎﭘﺮﺑ ﻪﺘﺳﺎﺧ زﺎﺑ مﻼﺳا ﻦﯿﮐ ﻪﺑ
ﻪﯾآ ﺐﻟ ﻪﺑ نﺪﻤﺗ حور
"
ﺐﯿﺠﯾ ﻦﻣأ
"
ﺐﯾﺮﻏ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ ﻢﯿﺘﯾ ﺪــﻤﺤﻣ ﻦﯾد
) نﺎﻤﻫ : ج 1/
208 (
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﺮﺼﻣ ﻪﮐاﺮﭼ ﺖﺳا لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يدازآ نآ زا ﺪﻣﺎﺴﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻌﺷ رد ي
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﯿﻧﺎﻄﯾﺮﺑ ﻪﯾﺎﻤﺤﻟا ﺖﺤﺗ دﻮﺑ ﺮﺼﻣ مدﺮﻣ يوزرآ ،لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد و ﺪﺷ
.
ﯽﺒﻨﺟا زا ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﺎﯾ ﯽﺴﮐﺮﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﯽﻣ د ﺖﺳا ﻪﻤﻌﻃ رﺎﮑﺷ ياﺮﺑ ﯽﺘﺻﺮﻓ ﺮﻈﺘﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ .
ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ﺮﻌﺷ ﻦﯾا رد
» ﺪﻌﺳ
لﻮﻠﻏز « تﺪﻫﺎﺠﻣ ﺎﺑ ،ﺮﺼﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﮐ ﯽﻣ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ وا يﺎﻫ
ﺪﯾﻮﮔ :
لﻮﻠﻏز هﺪﯿﺼﯾ ﻒﯿﮐ ﻪﯾﺮُﻨﺳ ﺎﻨﺿرﺄﺑ ﺪﯿﺼﯾ نأ ﻊﻤﻄﯾ ُﺮﺴﻨﻟا
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻊﻤﻃ ﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رﺎﮑﺷ ﻪﺑ ﺲﮐﺮﮐ
، د ﻢﯿﻫاﻮﺧ نﺎﺸﻧ وا ﻪﺑ ﯽﻣ رﺎﮑﺷ ار وا لﻮﻠﻏز ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮐ دا
ﺪﻨﮐ
)
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م : ج 1 / 110 (
و ﻪﺘﺷاد ﮏﯾدﺰﻧ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻒﯿﻌﺿ ﻪﻘﺒﻃ ﺎﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻪﮐ وا ﯽﻣ ﯽﺘﻗو ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﺸﻧ ﻢﻫ
رﻮﺸﮐ توﺮﺛ ﻪﮐ ﺪﻨﯿﺑ ﺖﺳد رد
ﯽﺒﻨﺟا ﯽﻣ ﺮﺗﺮﯿﻘﻓ زور ﻪﺑ زور مدﺮﻣ و ﺖﺳا ﺪﻧﻮﺷ
، و ﺪﻫد ﯽﻣ ﺮﺳ ضاﺮﺘﻋا دﺎﯾﺮﻓ ﻪﺑ
ﯽﻣ ﻒﺳﺄﺗ رﻮﺸﮐ لﺎﺣ درﻮﺧ
:
ﺘﻣ
ـ ﻨﻟا يرأ ﯽ ـﯿ
ــ
َﺗ ﻻ َﻞ ـ ﻣ ﻮﻠـــﺤ ــ هدراﻮـ ﻟـ
ﻐـ ــ ـﯿ ــ
َﺗﺮــﻣ ِﺮ ــ ﻬ ــــ ﺗﺮـــﻣ ﷲ ٍﺐ ــ
ﻘ ـــ
ﺐ
تﺮﮐُذ اذإ ٍلﺎﺣ ﯽﻓ ُﺮﺼﻣ تﺪَﻏ ﺪﻘﻓ
ِﺆﻟﺆُﻠﻟﺎﺑ ﺎﻬﻟ ﯽﻧﻮﻔﺟ تدﺎﺟ ﺐﻃَﺮﻟا
ِﺐﻠَﺘﺤﻤﻟ ًﺎﻋﺮَﺿ اﻮﮐﺮﺘﯾ ﻢﻟءﺎﻤﻟﺎﺑ تﺮﻔَﻇ ﺪﻗ ِﺞﻨﻔﺳﻹﺎﮐ ﺮﺼﻣ ﯽﻓ مﻮﻘﻟاو
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﺪﯾﺎﻋ ﻢﻨﯿﺑ
ﯽﻤﻧ اﺪﺧ زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ياﺮﺑ ﻞﯿﻧ تا و ﺪﻨﺳﺮﺗ
ﺷ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ نﺎﺸﻟﺎﻤﻋا ﺐﻇاﻮﻣ ﻪﺑ ﺮﺼﻣ ﺲﭘ ﺖﺴﯿﻧ ﻦﯾﺮﯿ
دﺎﯾ نآ زا ﺮﮔا ﻪﮐ هدﺎﺘﻓا ﯽﺘﻟﺎﺣ ﯽﻣ ﮏﺷا ﻢﻧﺎﻤﺸﭼ زا نآ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ دﻮﺷ
درﺎﺑ . ﺼﻣ رد مدﺮﻣ بآ ﯽﺠﻨﻔﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮ
نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ راد
ﯽﻗﺎﺑ ناﺮﮕﯾد ياﺮﺑ نآزا يﺰﯿﭼ ﯽﻤﻧ
ﺪﻧراﺬﮔ .) نﺎﻤﻫ ج: 1/
188 (
دراد ﯽﻌﺳ رﺎﻬﺑ ﻞﺜﻣ ﺰﯿﻧ وا ﻪﺴﯿﺳد ﺎﺑ ار مدﺮﻣ
ﯽﻨﮑﺷ نﺎﻤﯿﭘ و ﺎﻫ يﺎﻫ
و ﺪﻨﮐ ﺎﻨﺷآ نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﻤﻫ ﻢﻏر ﯽﻠﻋ يزور مدﺮﻣ ﺖﺳا راوﺪﯿﻣا
و ﻊﻧاﻮﻣ ﺪﻨﺳﺮﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ و ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ ار دﻮﺧ ﻖﺣ تﻼﮑﺸﻣ :
ﺎﻨﯾﺪِﯾﺎﺤﻣ ءﺎﻔَﺨﻟا حِﺮﺑ ﺪﻗو ﻢُﺘﺴَﻠﻓ ﻢﮐﺎﯾاﻮَﻧ ﻦﻋ ﺎﻨﻔَﺸَﮐ
ﺎﻨﯾﺮﺑﺎﺻ ًﺎﻣاﺮﮐ ﯽّﻠﺠﻟا يﺪﻟ ﺎّﻨﻣ نوَﺮَﺗو ﺎﻧَﺮﻣأ ﻊﻤﺠَﺘﺳ
ﻄﺳﺎﻘﻟا ﻢﻏرو ﺎﻨﺑ ﻒﯿﻄُﺗ يداﻮﻌﻟا ﻢﻏر ﺎﻨﱠﻘﺣ ﺬُﺧﺄﻧو
ـ ﻨﯿ ـﺎ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺖﯿﻧ زا ﺎﻣ ﺪﯿﺘﺴﯿﻧ ﺎﻣ راﺪﻓﺮﻃ ﺎﻤﺷ ﻪﮐ هﺪﺷ رﺎﮑﺷآ ﺎﻣ ياﺮﺑ ﻢﯾﺮﺒﺧﺎﺑ ﺎﻤﺷ يﺎﻫ .
دﻮﺷ رﺎﮑﺷآ ﺖﻘﯿﻘﺣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺪﯿﻫاﻮﺧرد ار يزور
و ﻢﯾﺮﮐ ار ﺎﻣ ﺎﻤﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﺪﯿﻫاﻮﺧ ﺮﺑﺎﺻ
. دﻮﺟو ﺎﺑ ﺎﻣ ﻨﻤﺷد
هدز ﻪﻘﻠﺣ ﺎﻣ رود ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻤﻟﺎﻇ و نﺎ ﺖﻓﺮﮔ ﻢﯿﻫاﻮﺧ ار دﻮﺧ ﻖﺣ ،ﺪﻧا
.
)
نﺎﻤﻫ :ج 2 / 701 (
ﻪﻣﺎﻧﺪﻬﻋ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻞﺜﻣ ﺰﯿﻧ ﻆﻓﺎﺣ ﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺎﭘ ﺮﯾز ﻦﻤﺷد ﻪ ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ ﺖﺳد ﻪﭽﯾزﺎﺑ ار مدﺮﻣ و ﺪﻧاد
:
ﯽﻓ ﱢﻖﺤﻟا كاذ رﺎﮑﻧإ ﯽﺗأ ﻞﻬﻓ ﻒﯿﻌﱠﻀﻟا ﱠﻖﺣ اوﺮَﮑﻧأ ﺪﻗ
ﺻأ
؟ِحﺎﺤ
ﺢﻓاﻮَﻧ ﺮـﺼﻣ بﺎﺼﻋأ ترﺪَﺧ ﻢﮐ
ﻟ ــ ﻋﻮ ـ ﮐ ﻢﻫدﻮ ـَﻨ ـ ـﻓاﻮ ـ ﱡﺘﻟا ِﺢـ ـﻔ
ّــ
ِحﺎــ
ﯾأرأ ﺎـﻬﺑ ًﺎﻄـِﺒَﺘﻐﻣ يﺮـﺼﻤﻟا َﻞـﱠﻠﻌَﺘﻓ
ـ
ﻃ ﺖ ــ ﱠﻠﻋ ًﻼﻔ ـﻠ ـ ﺑ هﻮ ـ
؟ ِحاﺪــ
ُﺗ ﻢﻬـُﻟاﻮﻗأ ﺖﺤﺒﺻأ ﯽّﺘﺣ ﻒﻠُﺨﻟا ﯽﻓ اﻮﻘﱠﻧﺄَﺗو ـ
ﯿﻐﺑ يرﺬ ـ ﯾر ِﺮـ ـ
ِحﺎ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : و تارﻮﺗ رد ﻖﺣ نآ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﺎﯾآو ﺪﻧدﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ار ﻒﯿﻌﺿ ﻖﺣ ﻞﯿﺠﻧا
هﺪﻋو شﻮﺧ يﻮﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﭼ؟ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﺸﯾﺎﻫ
ﮑﺴﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺐﯿﺳ يﻮﺑ ﻣ و ﺪﺷ ﺮﺼﻣ بﺎﺼﻋا ﻦﯿ
ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد يﺮﺼ ]
بﺮﻏ [ ﯽﻣ ﻪﻄﺒﻏ رﻮﺧ هﺪﻋو نآ ﻪﺑ ﯽﻣﺮﮔﺮﺳو يزﺎﺑ لﻮﻐﺸﻣ د ﺪﺷ ﺎﻫ
.
ﻪﭽﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻨﻨﮐ لﻮﻐﺸﻣ ﺎﺷﺎﻤﺗو يزﺎﺑ ﻪﺑ ار وا ﻪﮐ يا
. فﺮﺣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﮐ راﺮﺻا هﺪﻋو ﻒﻠﺧ رد نﺎﯿﻣ زا دﺎﺑ نﺪﯾزو نوﺪﺑ نﺎﺸﯾﺎﻫ
ﺖﻓر .) نﺎﻤﻫ :ج 2/
99 (
ﺮﯿﭘ هار ﺎﻬﻨﺗ ﻆﻓﺎﺣ ار يزو
ﯽﻣ مدﺮﻣ دﻮﺧ ﺖﻣوﺎﻘﻣو شﻼﺗ ﺪﻧاد
:
۵
ﱠنإ
ِبﺮَﻐﻟا ﯽﻓ
ًﺎﻨﯿﻋأ
ﺪﻬﺴﺑ ﻢﮑﯿﻓ عﺎﻤﻃﻷا ﺎﻬﺘَﻠﺤَﮐ تاﺪﺻار
ﺗﺎﻓ
ــ ﻘ ــ ـﻨﺠﺑ ﺎﻫﻮ ـّـ ﻣ ﮥ ــ ـﺋِو ﻦ ـ ٍمﺎ
ﯿﻏ ــ
ﻌﻟا ﱢثر ِﺮ ــ
ﺳو اﺮ ــ ﮐو ٍﯽﻌ
َــ
ﺪ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻢﺸﭼ بﺮﻏ رد و ﺪﻨﻧدﺮﮐ ﺪﺻر لﻮﻐﺸﻣ ﺎﻤﺋاد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ
ﻬﻧآ ﻢﺸﭼ رد ﻊﻤﻃ هﺪﯿﺸﮐ يراﺪﯿﺑ ﻪﻣﺮﺳ ﺎ
) ﯽﻤﻧ باﻮﺧ ﻪﺑ -
ﺪﻧور (ﭘ ﺪﯿﻨﮐ ﺰﯿﻫﺮﭘ شﻼﺗو ﯽﻌﺳو رﺎﺨﺘﻓا زا ﻢﮑﺤﻣ يﺮﭙﺳ ﺎﺑ نﺎﻤﺸﭼ ﻦﯾا زا ﺲ .)
نﺎﻤﻫ : ج 2/
93 (
ار ﺲﯿﻠﮕﻧاو ﺮﺼﻣ نﺎﯿﻣ ﺰﯿﺘﺳ ﻢﻫ ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻣ نﺪﻤﺗ ود ﺎﯾ ﻦﯾد ود نﺎﯿﻣ ﺰﯿﺘﺳ
ﺪﻨﯿﺑ
، اﺬﻟ ﻋ ﺎﺑ ار ﺲﯿﻠﮕﻧا نﺎﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ترﺎﺒ
) ﻞﯿﺠﻧا مﻮﻗﺎﯾ
ﯽﺴﯿﻋ ( ﯽﻣ بﺎﻄﺧ ﺪﻨﮐ
:
ِﻞﯿﺠﻧا مﻮﻗ ﺎﯾ
) ﯽﺴﯿﻋ (
ﻣأو
ّــ ـُﻘﻟا ﮥ ــ نآﺮ
َﺗ ﻻ ـ ﺘﻘ
ُـﻠ ـ ﻟا اﻮ ـ
ﺣ َﺮﻫﺪ ـﻘ ــ ًاﺪ
ﯾﺪﻠﻟ ﮏﻠﻤﻟﺎﻓ
ِنﺎ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺪﯾﺮﺒﻧ ﻦﯿﺑ زا ار ﺎﯿﻧد ﻪﻨﯿﮐ يور زا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يا و نﺎﯿﺤﯿﺴﻣ يا )
ﺪﯿﻨﮑﻧ لﺪﺟ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﯿﻧد ﺮﺳ ﺮﺑ (
ﺪﻧواﺪﺧ نآ زا ﻂﻘﻓ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﻢﮐﺎﺣ )
نﺎﻤﻫ : ج 2/
73 (
ﺖﺳا رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻆﻓﺎﺣو رﺎﻬﺑ ﻊﺿﻮﻣ ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﮑﻧ .
ﯽﻣ رﺎﻬﺑ يﺮﻌﺷ ﻪﻣﺎﻧرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﯽﻣ ﻢﯾﺮﮕﻧ
ﻪﮐ ﻢﯿﻨﯿﺑ هراﻮﻤﻫ
وا ﺮﻌﺷ - ﺎﻣز نﺎﻤﻫ ﯽﺘﺣ دﻮﺑ ﺲﻠﺠﻣ رد مدﺮﻣ هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻪﮐ ن
- ﯽﻧﺎﻣا ﯽﺑ ﻪﻧﺎﯾزﺎﺗ ﯽﻣ ﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا ﻦﻤﺷد ﺖﺸﭘ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
دزاﻮﻧ . ﺎﻬﻨﺗ
ﻟ رﺎﺒﺟا ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻣ زﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ حﺪﻣ ﻪﺑ ﺐ
ﮐ ﺖﺳا هﺎﺷ ﺎﺿر يرﻮﺗﺎﺘﮑﯾد ﺖﻣﻮﮑﺣ نارود ﺪﻨﮐ ،ﺖﻣﻮﮑﺣ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ﻪ
ﯽﻣ ﯽﺣﺪﻣ ﺪﯾﺎﺼﻗ ﺪﯾاﺮﺳ
) . رﺎﻬﺑ
، 1388 : ج 1 /9 ( ﺖﻓا ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد ﯽﻟو ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﺧو
. لﺎﺳ زا ﻞﺒﻗ ﺎﺗ وا 1911
ﻪﮐ م ﺶﺨﺑ ﺲﯿﺋر
دﻮﺷ ﺮﺼﻣ ﺐﺘﮑﻟا راد ﯽﺑدا و ﯽﻨﻃو يﺎﻫﺮﻌﺷ
و ﺪﻌﺑ ﻪﺑ لﺎﺳ ﻦﯾا زا ﯽﻟو دراد رﻮﺷ ﺮﭘ ﯽﻨﻬﯿﻣ زﺎﺑ نﺎﻣز ﺎﺗ
ﮕﯾد ﯽﮕﺘﺴﺸﻧ رﺎﺘﯿﮔ ﺮﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﺮ
ﯽﺳﺎﻤﺣ ﺮﻌﺷ ﯽﻣ شا
دزاﻮﻧ . ا ﯽﺘﻟود ﺖﺴﭘ تازﺎﯿﺘﻣا رﺎﮕﻧا و ﻞﻏ رد ار و
و هدﺮﮐ ﺮﯿﺳا دﻮﺧ ﺮﯿﺠﻧز و ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻮﺳﺮﺗ نﺎﺴﻧا ﮏﯾ يو زا
ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ نﺎﻬﻨﭘ ﻞﻘﻋ ﺲﭘ رد ﺶﻔﻃاﻮﻋ .)
ﯽﺑ ،ﻒﯿﺿ ﺎﺗ:
18 (
ﯽﻣ ار ﻊﺿﻮﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﮐ يﺮﻌﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ناﻮﺗ
ياﻮﺸﻧد ﻪﺛدﺎﺣ را ﺪﻌﺑ ﻪ )
1906 م ( ﯽﻣ و ﯽﻠﻣ ﺖﯿﻤﺣ جوا و ﺪﯾاﺮﺳ ا
دﻮﺧ يﺰﯿﺘﺳرﺎﻤﻌﺘﺳ
ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ار و دراﺬﮔ
ﺮﯾزو ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ﻪﮐ يﺮﻌﺷ ﯽﻣ ﺶﺘﻣﺪﺧ تﺪﻣ رد ﺎﯿﻧﺎﻄﯾﺮﺑ رﺎﺘﺨﻣ
دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺪﯾﻮﮔ .
ياﻮﺸﻧد ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد يو *
نوﺮﻧ ﻪﻤﮑﺤﻣ ﻪﺑ ار ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﻪﻤﮑﺤﻣ ﯽﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ*
ﺪﻨﻨﮐ :
ﮏﻠﺗأ يﺮﻌﺷ ﺖﯿﻟ )
ِﺶﯿﺗ ـﻔَﺘﻟا ُﮥﻤَﮑﺤﻣ (
ﺪﻬﻋ مأ تدﺎﻋ )
نوﺮِﯿﻧ (
؟ادﺎﻋ
ﻪﻤﺣﺮﺗ : ﯽﻣ شﺎﮐ زﺎﺑ هﺎﮔداد ﻦﯾا ﻪﮐ ﻢﺘﺴﻧاد ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ زﺎﺑ نوﺮﻧ نارود ﺎﯾ ﺖﺳا ﯽﯾﻮﺟ
.) نﺎﻤﻫ : ج 2/
21 (
ﯽﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر نﻮﺧو ﺖﺳا ﺮﯿﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﻣادا رﺎﺘﺳاﻮﺧو ﺪﻧاد ﯽﻣ ﯽﺒﻨﺟا ﯽﯾاﻮﺳرو مدﺮﻣ يراﺪﯿﺑ ﺚﻋﺎﺑ ار هﺎﻨﮔ
:
دﻮـﻗﱡﺮﻟا ِمﻮﻘﻟا ﻊِﺟﺎﻫ َﻆَﻘﯾأو ًةﺎـﯿﺣ ﺎَﻨَﺛروأ ِﺲﻤﱠﺸﻟا ُﻞﯿﺘَﻗ
ﺖﯿَﻠﻓ )
ًاﺮﻣوُﺮُﮐ ( ﻓ ماد ﺪﻗ ﺪﯿِﺟ ﱠﻞــﮐ ِﻞﺳﻼﺴﻟﺎﺑ قﻮﻄﯾ ﺎﻨﯿ
ﻒﺤﺘﯾو ) ﺮﺼﻣ ( ٍنآ ﺪﻌﺑ ًﺎﻧآ
ﻠــﺠﻤﺑ ـــ
ﻣو دﻮ ـــ ﻘـ ﺘـ ﻬَﺷ ٍلﻮــ ــ
ﺪـﯿ
ﻨﻟ
َـ ﮐﻷا هﺬــﻫ عِﺰﻨ ـﻔ
ـ ﻨﻋ َنﺎ
ّــ ﺎ ﺪﯾﺪﺟ ﻦﻣ ِﻢﻟاﻮﻌﻟا ﯽﻓ ُﺚﻌﺒُﻧو
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﻪﺘﺸﮐ )
ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﺮﺴﻓا (
و ﺪﯿﺸﺨﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﺎﻣ ﻪﺑ دﺮﮐ راﺪﯿﺑ ار باﻮﺧ ﺖﻠﻣ
. تﺪﻣ شﺎﮐ يا ﺖﻣﻮﮑﺣ
) ﺮﻣوﺮﮐ ( ﺎﻣ نﺎﯿﻣ رد
ﯽﻣ لﻮﻃ و ﺪﯿﺸﮐ ندﺮﮔ مﺎﻤﺗ ﯽﻣ ﺮﯿﺠﻧز و ﻞﻏ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
هزﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻈﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻈﺤﻟ ﺮﺼﻣ و ﺪﯿﺸﮐ و هدرﻮﺧ ﻪﻧﺎﯾزﺎﺗ زا يا
ﯾﺪﺒﺗ ﺪﯿﻬﺷ ﻞ
ﯽﻣ ﺪﺷ
سﺎﺒﻟ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﺗ ﻢﯾﻮﺷ ﻪﺘﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ هرﺎﺑود ﺎﯿﻧد رد و ﻢﯾروآ رد ﻦﺗ زا ار ﺎﻫ
.) نﺎﻤﻫ : ج 2/
33 (
درﻮﻣ ردار تﺎﯿﺑا ﻦﯾاو
» نﻮﻫﺎﻣ ﮏﻣ
« ﻣز ﺎﯿﻧﺎﻄﯾﺮﺑ رﺎﺘﺨﻣ ﺮﯾزو ﯽﻣ ﺮﺼﻣ زا ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺖﯾﺎﻤﺣ مﻼﻋا نﺎ
ﺪﯾاﺮﺳ :
يأ
)
ُنﻮﻬﻤﮑﻣ ( ﯾﺎﻋﱠﺮﻟﺎﺑو ﺪﯿﻤﺤﻟا ﺪــﺼَﻗ ـﻟﺎﺑ ﺖﻣﺪَﻗ ﮥ
أ
ﺢﺿوَ
)
َﺮﺼﻤﻟ ( ﯿﺑ ﺎﻣ َقﺮﻔﻟا ـــ
ﺴﻟا َﻦ
ِـﯿ ـ
ﺤﻟاو ةدﺎ ــ ﯾﺎـــﻤ ﮥـــ
اﻮﻨﺴﺣأو ِح ﻼـــﺼﻟﺎﺑ ﺎﻫوﺪـــﻬﻌَﺘﻓ
ﻓﯿ
ِﻮﻟا ﺎﻬ ﺻ ﮥﯾﺎ
ﻧَأو ِب ﻮــﻌُﺸﻟا ءﺎـﺒﻃَأ ﻢــُﺘﻧأ
ـﺒ ــ ــﯾﺎﻏ ِماﻮــﻗﻷا ُﻞ ﮥـ
ﺤﻨﻓ َن ـﯿﻔﻌﻀﺘﺴﻤﻟا اوﺮﺼﻨَﺗ نإ
ـ
ُﻦ
ﻧ ﻢﻬُﻔﻌﺿأ ـ ﯾﺎﮑ ــ ﮥ
أ
ﺎـﻨﺣﻼﺼﻟ اﻮﻠـــﻤﻌﺗ و
َﺘﻓ ـــ ــﮐراﺪ ـ ﻟإ هﻮ ــ
َﻨﻟا ﯽ ـﻬ ـــ ﯾﺎ ــــ ﮥ
۶
ﻪﻤﺟﺮﺗ : يا ) نﻮﻫﺎﻤﮐﺎﻣ (
؟ﺖﺴﻫ ﺖﯾﺎﻤﺣو ﺖﻣﻮﮑﺣ نﺎﯿﻣ ﯽﻗﺮﻓ ﻪﭼ هﺪﺑ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﺮﺼﻣ ياﺮﺑ ،يﺪﻣآ ﯽﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﺖﯿﻧ ﻪﺑ و بﻮﺧ ﺪﺼﻗ ﺎﺑ
رﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﺖﯿﺣﻼﺻ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﺪﻬﻋ ﻮﺗ زا ﻞﺒﻗ ﯽﻨﯿﺸﻧﺎﺟ ﻢﻫ ﻮﺗ ﺲﭘ ﺪﻨﻨﮐ هرادا ار
هﺪﺑ مﺎﺠﻧا ﯽﺘﺳرد ﻪﺑ ار تا .
ﺷ ﺪﯿﯾﺎﻬﺘﻠﻣ نﺎﺒﯿﺒﻃ ﺎﻤ
ﻒﯾﺮﺷ نﺎﺘﻓﺪﻫو فﺪﻫ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺳﺎﻫ . ﮐ ﺪﺼﻗ ﺮﮔا ﻒﯿﻌﺿ ﺎﻣ ﺪﯾراد ار ﻦﯿﻔﻌﻀﺘﺴﻣ ﻪﺑ ﮏﻤ
ﻢﯿﺘﺴﻫ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺗ )
ﯽﻤﻧ ﻨﮐ ﺖﯾذا ار ﯽﺴﮐ ﻢﯿﻧاﻮﺗ ﻢﯿ
ﻢﯾﺮﯿﮕﺑ مﺎﻘﺘﻧا ﺎﯾ و (.
ﯽﻣ ﺮﮔاو ﺗ ﺪﯿﻨﮐ رﺎﮐ ﺎﻣ حﻼﺻ ﻪﺑ ﺪﯿﻫاﻮﺧ نﺎﯾﺎﭘ ﺎ
ﻪﻨﯿﻣز ﺪﯿﻨﮐ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺶﯾﺎﻫ .
) نﺎﻤﻫ :ج 2/
89 (
لﻮﻗ ﻪﺑ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟوﺎﺑ
» ﻒﯿﺿ ﯽﻗﻮﺷ «
نﺎﺑز زا ﻢﻫ زﺎﺑ ﯽﻟو ،ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﺘﻟود ﻞﻐﺷ ياﻮﺸﻧد هﺪﯿﺼﻗ ندوﺮﺳ نﺎﻣز رد ﻆﻓﺎﺣ هﺪﻧﺰﮔو ﺢﯾﺮﺻ
ﺖﺴﯿﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ رﺎﻬﺑ .
و ﻮﻠﻬﭘ ود ﯽﻫﺎﮔو مﺮﻧ ﻢﻫ هﺪﯿﺼﻗ ﻦﯾا رد وا نﺎﺑز ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻨﮐ
. ﻆﻓﺎﺣ و مﺮﻧ نﺎﺑز ﺰﻨﻃ
آ ﺑ ار دﻮﻟ بﺎﺨﺘﻧا هزرﺎﺒﻣ ياﺮ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . نآ ﺮﺼﻣ ﺮﮑﻔﻨﺷور ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻒﻌﺿ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﻆﻓﺎﺣ ﻒﻌﺿ ﻦﯾا ﻒﯿﺿ ﯽﻗﻮﺷ لﻮﻗ ﻪﺑ ﯽﻣ اراﺪﻣ ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻣز
و ﺪﻨﮐ
ﺘﻧا ﯽﻣ نﺎﯿﺑ سﺮﺗو طﺎﯿﺘﺣا ﺎﺑ ار شدﺎﻘ ﺪﻨﮐ
) ﻒﯿﺿ . ﺎﺗ ﯽﺑ : 19 (
ارﻮﺳ ٍﮥَﻈﻘﯾ ﻦﻣ ﻢﮑﺿﻮﺣ ﯽَﻟاﻮﺣ اﻮُﻨﺑاو و
ٍراﺬﺣ ﻦﻣ اﻮﱡﻄُﺧ ﺎﻗﺪﻨَﺧ
ﻢــــﻬﻧﺈﻓ هودﺪﺳو مﻼَﮑﻟا اﻮﻧِزو
ﺎﻘَﻟﺰﻣ فﺮﺣ ﱢﻞﮐ ﯽﻓ ﻢﮑﻟ اوُﺄﺒَﺧ
ﺎﻘﱠﻠﺣو كﻼﻬﻟا ﻪﺑ فﺎﻃأ ٌﺮــﻋو ﻢُﮑَﻘﯾﺮـﻃ ﱠنﺈﻓ ٍرَﺬﺣ ﯽﻠﻋ اﻮُﺸﻣاو
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺪﯿﺸﮑﺑ يرﺎﯿﺷﻮﻫ زا يراﻮﯾد دﻮﺧ فاﺮﻃا رد ﺪﯿﻨﮐ ﺮﻔﺣ ﺰﯿﻫﺮﭘ زا ﯽﻗﺪﻨﺧو
. و و ﺪﯿﺷﺎﺑ دﻮﺧ مﻼﮐ ﺐﻇاﻮﻣ ﮕﺑ ﻦﺨﺳ ﻢﮑﺤﻣ
،ﺪﯿﯾﻮ
شﺰﻐﻟ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﮐ اﺮﭼ رد ﻪﮐ اﺮﭼ ﺪﯿﻨﮐ ﺖﮐﺮﺣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺎﺑ و ﺪﻨﯾﺎﻤﺷ مﻼﮐ نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫ
ﺳا ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺑ ﺎﻤﺷ ﺮﯿﺴﻣ رد يدﻮﺑﺎﻧ ﻪﮐ ﺖ
ﯽﻣ ﺖﮐﺮﺣ نآ فاﺮﻃا و ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ رود ﺪﻧز .) نﺎﻤﻫ : ج 2/
61 (
ﺗ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺷ هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و سﺮ
ﺎﯿﺘﺣا ﯽﻋﻮﻧ ﺎﯾ ﯽﻣ هﺪﯾد ﻆﻓﺎﺣ نﺎﺑز رد ﻪﮐ ط
و ﯽﮐدﻮﮐ نارود ﺖﯿﺑﺮﺗ عﻮﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﻮﺷ وا ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ
ﺪﺷﺎﺑ . سﺮﺗ ﻢﻌﻃ ﺶﯿﻧاﻮﺟ نارود لﻮﻃ رد هﺪﺷ گرﺰﺑ ﻢﯿﺘﯾ ﻪﮐ ﯽﮐدﻮﮐ
، و ﺮﻘﻓ و هﺪﯿﺸﭼ ار ﺮﯿﻘﺤﺗ ،هدﻮﺑ ﺶﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﻪﮐ ﺶﯿﯾاد فﺮﻃ زا
و ﺪﯾﺪﻬﺗ درﻮﻣ راﺮﻗ ﺦﯿﺑﻮﺗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ
، )
،ﻪﻀﯾﻮﻋﺪﻤﺤﻣ 1993
م:
11 - 13 ( و هداد نﺎﺸﻧ شﻮﺧ يور وا ﻪﺑ ﺎﯿﻧد ﯽﮔﺪﻧز زا ﯽﻌﻄﻘﻣ رد ﻻﺎﺣ زا ﺪﻌﺑ
لﺎﺳ هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ يﺪﻣآرد يرﺎﮑﯿﺑ ﺎﻫ
، و درادﺮﺑ ﺶﻧﺎﻣرآ زا ﺖﺳد يﺮﻫﺎﻇ ﻮﻟو ﯽﺗﺪﻣ دﻮﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ ﺪﯿﻌﺑ مﺎﮐ رد نﺎﺑز
ﺪﺸﮐ . ﺎﻬﺟ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد ﯽﮔدﺮﺑ و ﻢﻠﻇ ﻪﮐ دراد دﺎﻘﺘﻋا ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻓﺮﻃ زا دراد دﻮﺟو ن
. ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻊﯾﺎﺷ ﻢﻠﻇ ﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ يﺮﯿﮔرد سﺎﺳا ﻦﯾاﺮﺑ
ﺪﯿﺸﺨﺑ ﺪﻫاﻮﺤﻧ يدﻮﺳ ناﺪﻨﭼ :
رﺎﻤُﺗ ﻼﻓ ﺖﻤﻠُﻇ نﺈﻓ ِم ﺎﱢﻈﻨﻟا ِﻊﺒﻃ ﻦﻣ ﻢﻠﱡﻈﻟا
ـﻗأ ـﻟاِﮥﻣﺪﺨﻟ ﻒﯿﻌَﻀﻟا َﻖﻠُﺧ ــ
ﯿﻟو يﻮ ـــ ﻟ ﺲ ــ
ﺧ ﻪ ـــ ﯿـ رﺎ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺖﺳا ﻢﻟﺎﻋ مﺎﻈﻧ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد ﻢﻠﻇ .
آ يﻮﻗ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ ياﺮﺑ ﻒﯿﻌﺿ هرﺎﭼو هﺪﺷ هﺪﯾﺮﻓ
دراﺪﻧ نآ ﺰﺟ يا .)
نﺎﻤﻫ :ج 2/
79 (
و تﺎﻤﻠﮐ يﺎﺟ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﻌﺷ رد لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﯽﺑ و ﺪﻨﺗ تارﺎﺒﻋ
ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺧ اوﺮﭘ .
ﺑ ﻪﮐ ﯽﺗارﺎﺒﻋ ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﺑ بﺎﻄﺧ رد رﺎﻬ
دﺮﺑ ) ﺖﺳد
ﺮﯿﻏ نﺎﺗﺮﮔ نﺎﺷﺪﯾﺮﺒﺑ ﺖﺳﺎﺟ ﻪﺑ ت
( ﺮﻌﺷ رد ﯽﻤﻧ هﺪﯾد ﻆﻓﺎﺣ دﻮﺷ
.
- داﺪﺒﺘﺳاو يدازآ و داﺪﺒﺘﺳا ،يدازآ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﻄﻘﻧ ﺖﺳا ﻪﻣﺎﮐ دﻮﺧ ﺖﻣﻮﮑﺣ
. ﻧ ﻢﮐﺎﺣ ناﺮﯾا رد ﯽﻧﺎﻤﻟرﺎﭘ مﺎﻈﻧ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﺼﻋ زا ﻞﺒﻗﺎﺗ دﻮﺑ هﺎﺷ دﻮﺧ ﻦﯾا دﻮﺒ
ﯽﻣ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻪﮐ و ﺖﻓﺮﮔ
ﯽﻣ اﺮﺟا دﺮﮐ . ﻢﻈﻋا ﺶﺨﺑ رﺎﺑرد رﻮﻣا فﺮﺻ مدﺮﻣ توﺮﺛ
ﯽﻣ نﺎﻫﺎﺷ ﯽﻧارﺬﮕﺷﻮﺧ و ﺪﺷ
، ﺲﮐﺮﻫ و ﻪﺑ نﺎﺑز ﻪﮐ
و دﺎﺘﻓا ﯽﻣ ناﺪﻧز ﻪﺑ دﻮﺸﮔ ﯽﻣ دﺎﻘﺘﻧا ﯽﻣ ﻪﺠﻨﮑﺷ
ﺪﺷ . و ﺪﻨﺑ ﺪﻨﺑ ﻪﮐ رﺎﻬﺑ ﻞﺜﻣ ﯽﻧاﺮﻋﺎﺷ نﺎﺘﻔﺧ ﺖﺷرد ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺟ ﻦﯾا رد ار دﻮﺧ دﻮﺟ
ﯽﻣ ﻦﻃو و يدازآ هار هﺪﺷ هدﻮﺳﺮﻓ ﺪﻨﻫد
، ﯽﻣ ﺮﺳ يﺮﺤﺳ غﺮﻣ ياﻮﻧ ﺪﻨﻫد
، ار رﻮﺸﮐ ﯽﻣ ﯽﻌﻗاو نﺎﻫاﻮﺧ يدازآ ياﺮﺑ ﯽﺴﻔﻗ يوزرآو ﺪﻨﻨﯿﺑ
ﺪﻧراد زاوﺮﭘ :
ﻦﮐ ﺮﺗ هزﺎﺗ اﺮــﻣ غاد ﻦـﮐ ﺮـﺳ ﻪﻟﺎﻧ ﺮﺤﺳ غﺮـﻣ
ار ﺲـﻔﻗ ﻦﯾا رﺎـﺑ رﺮـﺷ هآز
ﻦـﮐ ﺮﺑزو ﺮﯾزو ﻦﮑﺷﺮﺑ
ﺞﻨﮐز ﻪﺘﺴﺑﺮﭘ ﻞﺒﻠﺑ
آ رد ﺲﻔﻗ اﺮﺳ ﺮﺸﺑ عﻮﻧ يدازآ ﻪﻤﻐﻧ
ار هدﻮﺗ كﺎﺧ ﻦﯾا ﻪﺻﺮﻋ ﯽﺴﻔﻧ زو
ﻦــــﮐ رﺮﺷ ﺮﭘ
دﺎﯿﺻ رﻮﺟ ﻢﻟﺎﻇ ﻢﻠﻇ
دﺎﺑ ﺮﺑ هداد ﻢﻧﺎﯿﺷآ
٧
ﻦﮐ ﺮﺤﺳ ارﺎﻣ ﮏﯾرﺎﺗ مﺎﺷ ﺖﻌﯿﺒﻃ يا ﮏﻠﻓ يا اﺪﺧ يا
)
،رﺎﻬﺑ 1388 :ج 2 / 1162 (
نﺪﯿﻨﺷ ﻪﺑو ﺪﻨﻧز ﯽﻣ فﺮﺣ هﻮﮐ ﺎﺑ ﺪﻨﺑﺎﯾ ﯽﻤﻧ نﺪﯿﻨﺷ ياﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻨﺷ شﻮﮔ ﯽﺘﻗو ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺿار دﻮﺧ ياﺪﺻ ﺖﺸﮔزﺎﺑ
:
» ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ﺎﻏﻮﻏ
ﺎﻧاد ﺪﻨﮑﻧ ﺮﮐ
«:
ﺪﻧوﺎﻣد يا ﯽﺘﯿﮔ ﻪﻠﻗ يا ﺪﻨﺑ رد يﺎﭘ ﺪﯿﭙﺳ ﻮﯾد يا
ﺪﻨﻓ ﺮﭘ لاز ﺮﻬﭙﺳ ﻪﺘﺴﺑﺮﺑ يﺪﻨﺑ ﺖﺨﺳ ﺖﻧﺎﻫد فرژﺮﺑ
ﺪﻨﺑ زا مﺪﻨﺑ ﺪﻨﯾﺎﺸﮕﺑ رو ﻢﯾﺎﺸﮔﺮﺑ ﺖﻧﺎﻫد ﺪﻨﺑ ﻦﻣ
)
نﺎﻤﻫ :1 / 288 (
ﺪﻨﯿﺑ ﯽﻣ ترﺎﺳا رد ﺰﯿﻧ ار ﻢﻠﻗ ﻪﮐ نﺎﺑز ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ رﺎﻬﺑ :
ﻢﻧاﻮﺘﻧ ﻪﻣﺎﺧ دﺎﻬﻧ دازآ ﺬﻏﺎﮐ ﺮﺑ ﻪﮐ مﺪﺷ نﺎﻨﭼ زوﺮﻣا
)
نﺎﻤﻫ : ج 1/
262 (
ﻬﺟ رد ﺖﻠﻣ نﺎﻣرآ ﻊﻓاﺪﻣ ار يو و ﺖﺳا هﺎﺷ ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺖﻨﻄﻠﺳ ناراﺪﻓﺮﻃ ﻪﻠﻤﺟ زا اﺪﺘﺑا رد رﺎﻬﺑ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ مﺎﻈﻧ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺖ
و ﺲﻠﺠﻣ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ پﻮﺗ ﻪﺑ زا ﺪﻌﺑ ﯽﻟو ﺪﻧاد ﯽﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﯿﻐﺻ داﺪﺒﺘﺳا هرود زﺎﻏآ
، ﺑ نﺪﯿﺳر زا ﺪﯿﻣاﺎﻧ حﺪﻣ ﻖﯾﻻ ار هﺎﺷ يدازآ ﻪ
ﯽﻤﻧ دﻮﺧ ﺪﻧاد :
ﺖﺳﺎﻄﺧ ﻦﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ يدازآز ناﺮﯾا ﻪﺷ ﺎﺑ
ﺖﺳاﺪﺧ ﺎﺑ ناﺮﯾا رﺎﮐ
) نﺎﻤﻫ : ج 1/
124 (
ﯽﻣ تﻮﻋد ﺖﻟاﺪﻋ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ ار واو ﺪﻨﮐ
:
دﻮــﻬـﺸﻣ دراﺪﻧ رﺎﺑدا ﺰــﺟ رﺎﮐ ﻦـﯾا ﻪﮐ دﻮــﺼﻘﻣ يراد ﻪﭼ داﺪـﺒﺘﺳاز ﺎﻫﺎـﺷدﺎﭘ
دﻮﺠﺳ ﻪﺑ ﺖﻣاﺮﮐو ﺖﺳا دﻮﺟ ﻪﺑ دﺮﻣ فﺮﺷ دﻮﺠﺴﻣ يدﺮﮔ ﻪﻃوﺮﺸﻣ هر ﺮﺑ ﻦﮐ دﻮﺟ
)
نﺎﻤﻫ :ج 1/
110 (
ﯾﺮﺟ ﺎﺑ نﻮﭼ ﻪﻃوﺮﺸﻣﺮﺼﻋ ناﺮﻋﺎﺷ هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ دﻮﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﻧﺎ
ﺪﻧا
؛ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ اﺬﻟ ﻪﺘﺷاد صﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﺲﻠﺠﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ
ﺪﻧا . و داﺪﺒﺘﺳا يدﻮﺑﺎﻧ و يدازآ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر
ا ﺲﻠﺠﻣ دﻮﺟو نوﺪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﺖﻣﻮﮑﺣ و نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺟو نوﺪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﻈﻧ زا لﻼﻘﺘﺳ نﺎﮑﻣا ﯽﻠﻣ
ﺖﺴﯿﻧ ﺮﯾﺬﭘ )
،ﯽﻤﯿﻈﻋ 1387 : 416 ( ﻢﻧﺎﻐﻓا ﺖﺷﺬﮔ ﻦﯾﺮﺑ خﺮﭼ زا نﻮﻧﺎﻗ يا ﺖﻠﺻو ياﻮﻫ ﻪﺑ يﺮﻤﻋ
ﻦﺗ ﻪﺑ دﻮﺳﺮﻓ يدازآ رادو ﺮــﯿﮔ ﻪـﺻﺮﻋ رد
ﻢﻧﺎﺘﻔﺧ ﺖﺷرد
)
،رﺎﻬﺑ 1388 ج،
1 / 261 (
ﺎﯾ:
ار ﻦﻤﯾﺮﻫا ﺪﻨﻨﮐ ﺮﻬﻗ نﺎﮕﺘﺸﯾﺮﻓا داﺪـﺒﺘﺳ ﺦﯿﺑ ﺪـﻧﺰﻧ ﯽﻠﻣ ﺲﻠﺠﻣ ﺰﺟ
يوﺮﯿﻧ ﯽﺑ ار نﺮﺗ دﺮﺑ ناﻮﺘﻧ ﻦﻫآ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺰﺟ ﺶﯿﭘ زا يرﺎﮐ دوﺮﻧ نﻮﻧﺎﻗ
)
نﺎﻤﻫ : ج 1/
250 (
ﯽﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﯽﮔﺪﯿﻨﺗ ﻢﻫ رد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
، ﻧﺎﻗو يدازآ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﺣ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد نﻮ
ﯽ ﺑ يﺮﮑﻓ ﯽﻧﺎﺒﻣ زا ار ﻪﺳ ﻦﯾا ناﻮﺗ ﺮﺑ رﺎﻬ
دﺮﻤﺷ .
ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﻪﻧارﺎﮐ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﻪﯿﺣور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﺑ ﻪﮐ يا ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ رﺎﮐ نارود رد صﻮﺼﺧ دراد شا
. ﺎﻤﺜﻋ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ هﺎﮔ ﭻﯿﻫ درﻮﻣ ار ﯽﻧ
ﯽﻤﻧ راﺮﻗ ﺢﯾﺮﺻ دﺎﻘﺘﻧا ﺪﻫ
. و ﺪﻨﺘﺴﻫ مدﺮﻣ ﺎﯾ وا ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻄﻘﻧ ا ﺎﯾ
ﯽﺒﻨﺟ . وا رﺎﻤﻌﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ شرﺎﻌﺷا رد داﺪﺒﺘﺳا ﺎﺗ دراد ﻪﺟﻮﺗ
. وا ﯽﻟو
ﺖﺴﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﻢﻠﻇو ﯽﺘﻟاﺪﻋ ﯽﺑ ﻪﺟﻮﺘﻣ رﺎﻬﺑ ﻞﺜﻣ ﺰﯿﻧ .
و ﻢﮐﺎﺣ نﺎﻘﻔﺧ بﺎﺑ رد يو ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ترﺎﺳا
ﺪﯾﻮﮔ :
ﺐﻄَﺗ ﻢﻟ ﺲﻔَﻨﻟا ﱠنﺈﻓ ﺖَﮑﺳ نإو ٌﺄَﮑﱠﺘﻣ ِﻦﺠﺴﻟا عﺎﻘﻓ ﺖﻘَﻄَﻧ اذا
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ناﺪﻧز ﺞﻨﮐ ﻪﮐ ﻢﯾﻮﮕﺑ ﺮﮔا ﯽﻤﻧ بﺎﺗ ﻢﻟد ﻢﺷﺎﺑ ﺖﮐﺎﺳ ﺮﮔاو ﺖﺳا ﻢﻫﺎﮕﯾﺎﺟ
دروآ .)
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 2/
118 (
د ﺎﯾ ﻪﻣﺎﻧزور يدازآ ندﺮﮐ دوﺪﺤﻣ درﻮﻣ ر لﺎﺳ رد ﺎﻫ
) 1909 م ( ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
٨
ﺎﻘَﻠﻄﻣ ِﮥﯿﻋﺮﻟا ﻦﯿﺑ يﻮﻬﻟا ﯽﺸﻣو ًةﻮﻨﻋ ﮥﻓﺎﺤﺼﻟا ﻪﯿﻓ تﺪﯿﻘَﺘَﻓ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﻪﻣﺎﻧزور و ﻪﻣﺎﻧزور ﻪﻧﻼﯿﻟذ يرﺎﮕﻧ
ﺪﺷ دوﺪﺤﻣ
، و اﻮﻫ ﺖﺳا ﺖﮐﺮﺣ رد ﻪﻧادازآ مدﺮﻣ نﺎﯿﻣ رد سﻮﻫ .)
نﺎﻤﻫ :ج 2/
59 (
رد ﻆﻓﺎﺣ زا دﺎﻘﺘﻧا
و ﺎﻫاﺪﺻ بﻮﮐﺮﺳ يدازآ يﺎﻫدﺎﯾﺮﻓ
ﯽﻣ دﻮﻟآﺰﻨﻃ ﯽﺑﻮﻠﺳا ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ ﺪﯾﻮﮔ
:
ِﺐَﺨﺼﻟا ﯽﻓ ِﺐﻌﱠﺸﻟا كﻼﻬﻓ اﻮﺒَﺨﺼَﺗ ﻻ ﻢﻬُﻠﺋﺎﻗ لﺎﻗ دﺎﻨﻣ ﺎّﻨﻣ مﺎﻗ نإ
وأ
ِﺐـَﻀـــَﻐﻟا َةرﻮــﺳ اﻮــﱠﻠــﺧو اﻮـﻨﯿــﮑـَﺘـﺳا لﺎـﻗ ﻪَﺘﻟازإ ﻮﺟﺮَﻧ ٌثدﺎﺣ ﺎَﻨﺑﺎﻧ
ﺟﺮﺗ ﻪﻤ : ﯽﻣ ﺪﺸﮑﺑ دﺎﯾﺮﻓ ﺎﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺮﮔا د ﺖﻠﻣ كﻼﻫ ﻪﮐ ﺪﯿﺸﮑﻧ دﺎﯾﺮﻓ ﺪﻨﯾﻮﮔ
ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﺑ ﺮﮔا و ﺖﺳا نﺪﯿﺸﮐ دﺎﯾﺮﻓ ر ﮐ ﻢﯾﻮﺷ رﺎﭼد يا
ﻪ
ﯽﻣ ﻢﯾﺮﺒﺑ ﻦﯿﺑ زا ار نآ ﻢﯿﻫاﻮﺨﺑ ﺪﯿﺷﺎﺑ مارآ ﺪﻨﯾﻮﮔ
ﺪﯿﻨﮐ يرود ﺖﯿﻧﺎﺒﺼﻋ زا و .)
نﺎﻤﻫ :ج 1/
276 (
رﻮﺸﮐ بﻼﻘﻧا ﻪﺑ ﻆﻓﺎﺣ و ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﻧﺎﻤﻟرﺎﭘ مﺎﻈﻧ ﻪ
صﻮﺼﺧ ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﯿﮐﺮﺗ رد
كﺮﺗ هاﻮﺧ يدازآ ﻂﺳﻮﺗ
» ﺖﺣﺪﻣ
ﺎﺷﺎﭘ
« رد ناﻮﺟ نﺎﮐﺮﺗ بﻼﻘﻧا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ لﺎﺳ
) 1908 م(
ﺪﺷ و دراد ﯽﺻﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻠﻘﺘﺴﻣ هﺪﯿﺼﻗ ﯽﺘﺣ
) رﻮﺘﺳﺪﻟا ﺪﯿﻋ ﯽﻓ ﯽﻧﺎﻤﺜﻌﻟا
(
ﺖﺳا هدوﺮﺳ نآ درﻮﻣ رد .
ﺑ وا ﺮﻌﺷ راﺮﮑﺗ ﺎ
» رﺎﺸﺑ « يدازآ نادﺮﻣ ﻮﺧ
ﯽﻣ نآ هرﺎﺑود نﺎﯾوار ار ﻪﯿﮐﺮﺗ ها ﺪﻧاد
:
ﻪﺒﺗﺎﻌُﻧ فﻮﯿﺴﻟﺎﺑ ﻪﯿﻟا ﺎﻨﯿﺸﻣ هﺪﺧ ﺮﻌﺻ رﺎﺒﺠﻟا ﮏﻠﻤﻟا اذإ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : يور ﺮﮕﻤﺘﺳ هﺎﺷدﺎﭘ ﺮﮔا ﯽﻣ ﺶﯾﻮﺳ ﻪﺑ ﺮﯿﺸﻤﺷ ﺎﺑ ﺎﻣ ﺪﻨﮐ شﺮﺗ
ار وا و ﻢﯾور ﯽﻣ راﺮﻗ ﺶﻧزﺮﺳ درﻮﻣ
ﻢﯿﻫد .) نﺎﻤﻫ : ج 2 / 49 (
ﺗ رد ار داﺪﺒﺘﺳا ﺪﻨﺑ زا يدازآ رﺎﻬﺑ ﻞﺜﻣ ﺰﯿﻧ وا ﯽﻣ ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ ﻢﯿﻈﻨﺗ و ﺲﻠﺠﻣ ﻞﯿﮑﺸ
ﺪﻧاد :
ﻪﺑرﺎﻘﻋ ﺖﺗﺎﻣو ﻪﯿﻋﺎﻓأ ﺖّﻟو و ﻪﺣﺮﺻ كﺪﻧاو داﺪﺒﺘﺳﻹا ﺪﻬﻋ ﯽﻀﻣ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : و ﺪﺷ يﺮﭙﺳ داﺪﺒﺘﺳا ﺪﻬﻋ ﯽﻌﻓا و ﺪﺷ ﻪﮑﺗ ﻪﮑﺗ ﺶﺧﺎﮐ
و ﺎﻫ بﺮﻘﻋ ﯾﺎﻫ و ﺪﻨﺘﺷﺬﮔ ﺶ ﺪﻧدﺮﻣ
.) ج،نﺎﻤﻫ 2/
53 (
و ﻈﻧ يراﺮﻗﺮﺑ يوزرآ نﻮﻧﺎﻗ مﺎ
رﻮﺸﮐ و ﺮﺼﻣ ياﺮﺑ ار راﺪﻣ دراد ناﺮﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
:
ِناﺮﻤَﻘﻟا ﺎﻬﻟﺎﻤﺠﻟ ﺎﻨﻋ تﺮَﻔﺳ اذإ ﻦﻣو ِمﺎﺜﱢﻠﻟا ِةﺮﺳﺎﺤﺑ ًﻼﻫأ
ِناﺮﻬُﻃ ﯽﻠﻋ ﺎﻫﺪﻌﺳأ ِمﻮﯾ ﯽﻓ ﺖﻗَﺮﺷأو َﺮﺼﻤﺑ تﺮَﻄَﺧ ﺎﻬﺘﯿﻟَ ﺎﯾ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : و بﺎﻘﻧ هﺪﻨﻧز رﺎﻨﮐ ﺪﻣآ شﻮﺧ و ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﺶﯿﯾﺎﺒﯾز ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ
ﺪﺷ نﺎﺸﺧرد ﺎﻣ ياﺮﺑ هﺎﻣ )
ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻣﻮﮑﺣ رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﺳا ( و ﺪﺳﺮﺑ ﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺳﺮﺑ يزور شﺎﮐ يا ﺪﺸﺧرﺪﺑ ناﺮﻬﻃ رد يﺮﺘﻬﺑ زور رد
.) ج،نﺎﻤﻫ 1 / 48 (
ﺪﯿﻣا ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﺑﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﺑ ﺮﺼﻣ هﺪﻨﯾآ لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا راو
رﻮﺸﮐ عﺎﺿوا ﻦﺘﻓﺎﯾ نﺎﻣﺎﺳ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﮐاﺮﭼ ﺪ
ﯽﻣ ﺪﻧاد :
ُﺮَﻔﻈَﻧ ﮏﺷ ﻻ ِرﺎﺛﻵا ﯽﻠﻋ ﻦﺤﻧو ﻢﻬﻟ ﺆﺴﺑ ًﻻﺪﻋ كاﺮﺗﻷا ﺮﻔَﻇ ﺪﻘﻟو
رﺪﻘﻣ ﺪﯾﺪﺠﻟا مﺎﻌﻟا ﺎﻨﻟ ﻦـــﺤﻧو رﺪــﻘﻣ ﻢــــﯾﺪﻘﻟا مﺎﻌﻟا ﻢﻬﻟ ﻢﻫ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : كﺮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺎﺸﺘﺳاﻮﺧ ﻪﺑ
ﯽﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻣ و ﺪﻧﺪﯿﺳر ن وﺮﯿﭘ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﮏﺷ
ﯽﻣ يز ﻢﯿﺳر . لﺎﺳ رد نﺎﺸﯾرﺪﻘﺗ ﺎﻬﻧآ
و دﻮﺑ ﺶﯿﭘ ﺪﯾﺪﺟ لﺎﺳ رد ﺎﻣ
.) نﺎﻤﻫ ج،
1/
48 (
رﻮُﺘﺳﺪﻟا كرﺪﯾ ﻢــﻟ نإو )
اﺮﺼﻣ ( ماﻮﻗ اﺪﺑأ ﺎﻬﺗﺎﯿﺣ ﯽﻓ ﺎـــﻤﻓ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﯽﻣاﻮﻗ ﯽﮔﺬﻧز رد ﻼﺻا ﺪﺑﺎﯿﻧ ﺖﺳد ن ﻮﻧﺎﻗ ﻪﺑ ﺮﺼﻣ ﺮﮔا ﺖﺷاد
.) نﺎﻤﻫ ج،
2 ص،
57 (
لﺎﺳ رد ) 1922 م(
لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﺼﻣ ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﺖﺳد ﯽﺳﺎﯿﺳ
ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ و ﺪﻨﮐ دﻮﺷ
. ار يزور ﻦﯿﻨﭼ يوزرآ ﻪﮐ ﻆﻓﺎﺣ
ﺮﺳ رد ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻤﻟرﺎﭘ ﺖﻣﻮﮑﺣ حﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺷاد و دزادﺮﭘ
ﻪﺑ نآ زا
» ارﻮﺷ ﺖﻣﻮﮑﺣ
« ﯽﻣ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﺪﻨﮐ و ﺖﻟاﺪﻋ يراﺮﻗﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ هﺎﺗﻮﮐ ،نﻮﻧﺎﻗ
ﺷ نﺪ ﯽﻣ سﻮﻫو يﻮﻫ ﺖﻣﻮﮑﺣو ﺐﻧﺎﺟا ﺖﺳد دﻮﺷ
:
حﺎﻤِﺟ ﱠﻞﮐ دُﺮَﺗو يﻮﻬﻟا عَﺰَﺗ ﯽﺘﻟا ﯽﻫ ﮏﻠﺗو يرﻮُﺸﻠﻟ ُﻞﺼَﻔﻟا
ﻪﻤﺟﺮﺗ : بﺎﻄﺨﻟا ﻞﺼﻓ ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳارﻮﺷ ﻦﯾا و ﺖﺳارﻮﺷ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ دﻮﺷ و دور رﺎﻨﮐ يدﺮﻓ يﺎﻫ
و ﯽﺸﮐﺮﺳ ددﺮﮔ رود ﯽﮔدﺰﺑﺎﺘﺷ
.
) ج،نﺎﻤﻫ 2/
102 (
لﺎﺳ رد 1909 ﻪﮐ م ﯽﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺐﺣﺎﺻ ناﺮﯾا ﺤﺻا ﻪﺑ ار ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﻆﻓﺎﺣ دﻮﺷ
ﯽﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ ﻒﻬﮐ بﺎ ﯽﻧﻻﻮﻃ باﻮﺧ زا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ا ﯽﻣ ﺖﻣاﺮﮐ ﻦﯾا ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ار ﺎﻬﻧآو ﺪﻧ ﺪﻧاد
:
ُﺮﺼﻋأ ِمﻮﻨﻟا ﯽﻓ ﻒﻬَﮑﻟا ِﻞﻫﺄﮐ ﻢﻬﯿﻠﻋ ﺖــَﺗأ ﺪــﻗو نﻮــﻤــﺋﺎـﻨﻟا َقﺎـﻓأ ﻪـﯿﻔﻓ
٩
اوﺮـــَﺨﻔــَﺗو ًﺎﻣاﺮـــﮐ اﻮﯿــﺤـَﺗ نأ نﻮﻘﯿﻠـَﺧ ﻢـﮑــﱠﻧإ ِسﺮـــُﻔﻟا َﮥـــﻣُأ ﻢﮑــﯿﻠــﻋ مﻼــﺳ
ئِﺮﻗأ ﻻو
)
هﺎﺸﻟا ( ـــﯾو َﻦــﯿـﺤـﻠـﺼـــﻤﻟا ءﺎــــﻣد ُﻖــﯾﺮـــﯾ ﻪّﻧﺈﻓ مﻼﺴﻟا
رﺪــــﻬ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : لﺎﺳ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﮕﺘﻔﺧ ناﺮﯾا رد ﺪﻧﺪﺷ راﺪﯿﺑ ﺪﻧدﻮﺑ باﻮﺧ رد ﻒﻬﮐ بﺎﺤﺻا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
. و ﺖﻣاﺮﮐ ﺎﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ﺎﻤﺷ ناﺮﯾا مدﺮﻣ يا
ﺪﯿﺘﺴﻫ رﺎﺨﺘﻓا ﺎﺑ .
ﯽﻤﻧ مﻼﺳ هﺎﺷ ﻪﺑ ﻦﻣ ﻢﻨﮐ
. نﻮﺧ وا ﻪﮐ اﺮﭼ و ﻪﺘﺨﯾر ﻦﯿﻣز ﻪﺑ ار نﺎﺒﻠﻃ حﻼﺻا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد حﺎﺒﻣ .
) نﺎﻤﻫ :ج 2/
39 (
ﻪﭼ ﻪﺑ نﺎﺴﮑﯾ يﺪﯾد ﺎﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﻪﭼو رﺎﻬﺑ هﺎﮕﻧ ارﻮﺷ نﺎﻤﻫ ﺎﯾ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ
ﯽﻣ هزﺎﺗ حور ار نآ و ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ يا
هدﺮﻣ ﺪﺒﻟﺎﮐ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻧاد
ﺖﺳا هﺪﯿﻣد ﺖّﻠﻣ :
ﺪﺷ هزﺎﺗ ﺖّﻠﻣ نﺎﺟ نادﺰﯾ ﺪﻤﺣ ﺪﺷ هزاوآ ﺪﻨﻠﺑ يدازآ مﺎﻧ
)
،رﺎﻬﺑ 1388 : ج 1/
149 (
ﯽﻓ تَﺮﺳ ﻪﯿﻓو )
َﺮﺼﻣ (
ُﺮﻌﺴَﺘَﺗ ٍةﺮﯿَﻏ ﻦﻣ ًﮥﮐرﺎﺒﻣ ٌةﺪﯾﺪﺟ حور
ﻪﻤﺟﺮﺗ : و ﺪﯾﺪﺟ حور ﺮﺼﻣ رد تﺮﯿﻏ زا ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﮐرﺎﺒﻣ
ﯽﻣ ﻪﺸﯾر دﺮﯿﮔ .)
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 2 / 41 (
ﺎﻣ ﺰﯿﻧ رﺎﻬﺑ ﻪﺑ ﻆﻓﺎﺣ ﺪﻨﻧ
و هدﺮﮐ ﺐﯿﻘﻌﺗ ار نآ ثداﻮﺣو ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ رﻮﺘﺳد ﺪﯿﻋ ﻪﺑ تﻮﻋد ار ناﺮﯾا هﺎﺷ
هﺎﺷدﺎﭘ زا ﻦﺘﻓﺮﮔ تﺮﺒﻋ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺪﻨﮐ
:
ﻦﮑﺷ نﺎﻤﯿﭘ نﺎﻫﺎﺷ ﺪﻨﭘ ﺪﻧﺮﯿﮔ هﺎﺷ ﻦﯾا زا ﺪﺷﺎﺑ شﻮﺧ
ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺖﻠﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﺨﺸﯾر هر زا ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺖﻠﺒﺳ
ﺪﻧﺪﻨﺑ مدﺮﻣ ﺮﺑ نﻮﭼ رد و
ﯽﺑ ﺪﻨﭼ ﻪﻠﯿﺣ و نوﺰﻓﺎﮐ ﻦﻓ ﺮﮑﻣ رﺎﮔدﺮﮐ ﻦﻓو ﺮﮑﻣ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﻪﻠﯿﺣ زا ﺖﺳا ﺮﺗ
)
،رﺎﻬﺑ 1388 : ج 1/
136 (
ﻪﺘﺷاد ناﺮﯾا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﺑ صﺎﺧ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻪﮐ ﻆﻓﺎﺣ فﻼﺧﺮﺑ رﺎﻬﺑ ﯽﻟو
، ﺎﯾﺮﺟ زا هدروﺎﯿﻧ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﺨﺳ ﺮﺼﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟاو ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﻧ
ﺖﺳا . ﺎﻓ ﻪﭼو بﺮﻋ ﻪﭼ هرود ﻦﯾا ناﺮﻋﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﺳا ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ يا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﯽﻤﻧ ﻦﺨﺳ هﺎﺷدﺎﭘ نوﺪﺑ ﺖﻣﻮﮑﺣ زا سر
ﺪﻨﻧار
و يﻮﻗ ياوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﺎﯾو هﺎﺷدﺎﭘ ﮏﯾ ذﻮﻔﻧ ﺮﯾز ﻪﻃوﺮﺸﻣ نﺎﻤﻫ ﺎﯾ ارﻮﺷ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻤﻫ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﮏﯾ
ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺰﮐﺮﻣ رﺪﺘﻘﻣ .
ﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺷ و ﻊﻣاﻮﺟ ﻦﯾا ناﺮﮑﻔﻨﺷور ﺪﯾد ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﻠ
ﺎﺧ ﻪﺑ ﺎﯾ ﺖﺴﮑﺷ ﻢﻫﻮﺗ و نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻦﯾا ﺖﻬﺑا ﺮﻃ ﺎﻬﻧآ يﺮﯾﺬﭘﺎﻧ
ﺪﺷﺎﺑ .
- نﺎﻧز يدازآ :
و ناﺮﺘﺧد يدازآو نز ﻪﻟﺎﺴﻣ و ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻌﺷ ﯽﻠﮐ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﺪﯾﺪﺟ نﺪﻤﺗ ناورﺎﮐ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ شﻼﺗ
ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺮﺼﻋ رد ﯽﺑﺮﻋ ﺖﺳا
. رﺎﻬﺑ
بﺎﺠﺣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣو
، ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ نز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮕﯾﺎﺟو يزﻮﻣآ ﻢﻠﻋ .
ﻆﻓﺎﺣ زا ﺮﺗ ﯽﻃاﺮﻓا بﺎﺠﺣ درﻮﻣ رد رﺎﻬﺑ ﻊﺿﻮﻣ
ﺖﺳا . نز ياﺮﺑ ﺰﯿﻧ ارﺎﯿﺣو ﺖﻔﻋ ﯽﻟو ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﻧز بﺎﺠﺣ ﻦﺘﺷادﺮﺑ ﻪﺑ تﻮﻋد ارﺎﮑﺷآو ﺪﻧاد ﯽﻣ نز ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺚﻋﺎﺑ ار ﯽﺑﺎﺠﺣ ﯽﺑ وا
اد ﯽﻣ يروﺮﺿ ﯽﻗﺮﺷ ﺮﺘﺧدو ﺪﻧ
: ﺪﻨﺑﺎﯿﻧ هﺮﻬﺑ ﺮﻨﻫ بادآز ﺪﻨﺑﺎﺠﺣ رد ﻞﻬﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧز
ار بﺎﺠﺣ ﻦﮑﻓاﺮﺑ ار بﺎﺘﮐ ناﻮﺧ وﺮﻓ
ار بﺎﺘﻓآ شﻮﭙﻣ ﻞﮔ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯾا زا
)
نﺎﻤﻫ : ج 2/
1175 (
ﻦﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻔﻋو مﺮﺷ بﺎﺠﺣ نز يا ﯽﯾﺎﻤﯿﭘ هر دازﺎﮐ نﻮﻨﮐ
)
نﺎﻤﻫ :ج 1/
503 (
رد ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻟو ﯽﻣ ﺶﯿﭘ لدﺎﻌﺗ هار ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا درﻮﻣ
و دﺮﯿﮔ ﯽﺑ ﻪﺑ ﯽﻨﻠﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻖﯾﻮﺸﺗ ﯽﺑﺎﺠﺣ
ﯽﻤﻧ ﺪﻨﮐ :
ُلﻮﻗأ ﻻ ﺎﻧأ ًاﺮﻓاﻮﺳ ءﺎﺴﱢﻨﻟا اﻮﻋد
ِقﺎﻓﻵا ﯽﻓ َﻦﻠﺠﯾ لﺎﺟﱢﺮﻟا ﻦﯿﺑ
ﮐ ــ
ﻋدأ ﻻو ﺎّﻠ ــ ﮐﻮ ــ
ُﺗ نأ ﻢ ﺮﺴــــ ﻓ ــ اﻮ
ِقﺎﻫرﻹاو ِﻖﯿﯿﻀَﺘﻟاو ِﺐﺠﺤﻟا ﯽﻓ
اﻮﻔﺼﻧأو ِﻦﯿﺘﻟﺎﺤﻟا ﯽﻓ اﻮﻄﺳﻮﺘﻓ
ﻓ ـ
ّﺸﻟﺎ
َـ ــ ﺘﻟا ﯽﻓ ُﺮ ــ ﯿﻘ ـﯿ ـ ﻃﻹاو ﺪ ـﻠ ـ
ِقﺎ
١٠
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﯽﻤﻧ ﻦﻣ ﻢﯾﻮﮔ ﯽﺑ ار نﺎﻧز ﻪﮐ نﺎﺑﺎﯿﺧ رد بﺎﺠﺣ
ﻦﯾا ﻪﻧ ﺪﯿﻨﮐ ﺎﻫر نادﺮﻣ نﺎﯿﻣ و ﺎﻫ و ﺖﺴﯿﻧ رﻮﻃ
ﯽﻤﻧ ﻢﯾﻮﮔ و رﺎﺸﻓ و بﺎﺠﺣ رد ﻪﮐ
هدﺎﯾز ﻪﺠﻨﮑﺷ و ﺪﯾوﺮﺑ ار ﻪﻧﺎﯿﻣ هار ﻪﮑﻠﺑ ﺪﯿﻨﮐ يور
و ترﺎﺳا رد ﻢﻫ ﺮﺷ ﻪﮐ ﺪﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد فﺎﺼﻧا ﺖﺳا دﺎﯾز يدازآ رد ﻢﻫ
.
)
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 1/
282 (
ﺮﻋﺎﺷ ودﺮﻫ عﺎﻤﺘﺟا رد نز و ترﺎﺳا زاو دراد ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ لﺎﺣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ
ﯽﺑ دﺮﺑ ﯽﻣ ﺞﻧر يداﻮﺳ :
رﺎﮐ ﺶﻣاﺪﻣ دﻮﺑ يراﻮﺧو ﻞﻬﺟو يرﺎﮑﻫﺎﯿﺳ راز نﺎﺳ ﻦﯾﺪﺑ دﻮﺑ ناﻮﺴﻧ لﺎﺣ ﻪﮐ ناﺰﯾﺰﻋ ﺪﺷ ﻪﭼ )
رﺎﻬﺑ 1388 :ج 2/
1175 (
تاﺮﺠﺤﻟا ﯽﻓ َﺮﻤﻌﻟا ﻦﯿﻀَﻗ ءﺎﺴﻧ ٌﻞﻃﺎﻋ ِقﺮَﺸﻟا ﯽﻓ ِسﺎّﻨﻟا ﻒﺼﻧ نﻮﻟﻮﻘﯾ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﯽﻣ ﻬﻨﯾا ﺪﻧرﺎﮑﯿﺑ قﺮﺷ رد مدﺮﻣ ﻒﺼﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻪﻧﺎﺧ رد ار ﺮﻤﻋ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﻧز ﺎ
هﺪﻧارﺬﮔ ﺎﻫ ﺪﻧا
.)
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 1 / 282 (
وﺰﻟ درﻮﻣ ردرﺎﻬﺑ ﯽﻣ ﺰﯿﻧ نﺎﻧز ﻂﺳﻮﺗ مﻮﻠﻋ يﺮﯿﮔاﺮﻓ م
ﺪﯾﻮﮔ :
ﺮﮑﺷ ﻦﮐو بﺎﺘﺸﺑ ﺮﻨﻫو ﻢﻠﻋ يﻮﺳ
نز يا ﯽﯾﻻاو هرود ﻦﯾا رد ﻪﮐ
كارداو شﻮﻫ ﻦﯾاﺎﺑ ﻮﺗﺮﮔ ﺎﻐﯾرد
نز يا ﯽﯾﺎﭘ ﺮﺘﻧوﺰﻓ ﻦﯾازا ﻞﻬﺟ ﻪﺑ
)
،رﺎﻬﺑ 1388 :ج 1/
503 (
ﻗﻮﻤﻟا ﯽﻓ ﺎﻬﱠﻧإِﮥﻠﯿﻀَﻔﻟا ﯽﻠﻋ تﺎﻨﺒﻟا اﻮﺑر
ِقﺎﺛِو ُﺮﯿُﺧ ﻦﻬﻟ َﻦﯿﻔ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ناﺮﺘﺧد ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﻧاروﺮﭙﺑ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺎﺑ ار ﺖﺳا تﺮﺧآو ﺎﯿﻧد رد ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﻪﻧاﻮﺘﺸﭘ
. )
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م : ج 1/
283 (
دﺎﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ار هﺪﻨﯾآ ﻞﺴﻧ ﯽﮐﺎﭘ ﺰﻣر ﺮﻋﺎﺷ ود ﺮﻫ ﯽﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﺑ نار
ﺪﻨﻧاد :
زوﺮﻣا شﻮﮐ ﺖﻔﻋو ﻢﻠﻋ رﺎﮐ ﻪﺑ
نز يا ﯽﯾادﺮﻓ مدﺮﻣ مﺎﻣ ﻪﮐ
)
،رﺎﻬﺑ 1388 : ج 1/
503 (
ِقاﺮﻋﻷا ﺐﯿﻃ ًﺎﺒﻌَﺷ تدﺪﻋأ ﺎﻬَﺗدﺪﻋأ اذإ ٌﮥﺳرﺪﻣ مﻷا
ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﻣ ردﺎﻣ ﻪﺳرﺪ ار نآ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺖﺳا يا ﺎﻣآ
هدﺮﮐ هدﺎﻣآ داﮋﻧ كﺎﭘ ﯽﺘﻠﻣ ﯽﻨﮐ هد يا
. )
،ﻢﯿﻫاﺮﺑا 2007 م:
ج 1 / 282 (
ﻪﺘﮑﻧ ﺎﺠﻨﯾا رد ﺖﯿﻌﻗاو ﺎﺗ هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ وزرآ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻀﺣ رﺎﻬﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد رﺎﮕﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﮐ يا
.
ﮓﻧرﺮﭘ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻘﻧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻆﻓﺎﺣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﯽﻟو ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺗ
. ﻘﻧ بﻼﻘﻧا رد نﺎﻧز ﺶ 1919
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺮﺼﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا ناﻮﺗ
دﺮﮐ دﺎﯾ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺖﻬﺟ مدﺮﻣ شﻼﺗ ﻪﯿﻟوا ﻪﻗﺮﺟ
، ﺖﺳا زرﺎﺑ :
ءادﻮﺴﻟا ﮥﻨﺴﻟا ﯽﻓو
تﺎﺠﻬﻤﻟﺎﺑ تﻮﻤﻟا َلﺎﺳ ﻦﯿﺣﺎﻨﻟ ًةوﺪُﻗ ﱠﻦﺘﻨﮐ*
ﺎﺠﺟﺪﻣ ِﺲﯿﻤَﺨﻟا ﻪﺟو ﯽﻓ ﱠﻦُﺘﻔَﻗو
ﮐو ــ
ُﺘﻨ ــ ﺑ ﱠﻦ ـ ﯾﻹﺎ ــ ﻤ ـ
ﻣ ِنﺎ ــ ﻌـ
َﺘـ ﺼ
ِـ ﻤ ــ تﺎ
ﻪﻤﺟﺮﺗ : رد ﺪﯾدﺎﺘﺴﯾا ﺢﻠﺴﻣ ﺎﭘ ﺎﺗﺮﺳ هﺎﭙﺳ ترﻮﺻ رد ﺎﻤﺷ ﺖﻓﺮﮔ ﯽﻣ ار ﺎﻬﻧﺎﺟ گﺮﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺪﯾدﻮﺑ ﻮﮕﻟا ﺎﻣ ياﺮﺑ هﺎﯿﺳ لﺎﺳ رد نﺎﻧز يا
نﺎﻤﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ ﺪﯾدﻮﺑ هدز ﮓﻨﭼ
.) نﺎﻤﻫ :ج 1 / 132 (
و هدﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا نز زا ﺮﺗﻮﻠﺟ يﺮﺼﻣ نز ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﺎﺠﻨﯾا زا و ﺪﺷر ﺮﯿﺴﻣ
ر ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ نﺪﯿﺳ
ﻊﯾﺮﺳ ﺖﺳا هدﻮﻤﯿﭘ ﺮﺗ .
2 - ﯽﻠﻣ ﻦﻃو
- ﻞﻬﺟو ﻦﻃو
ﺖﺴﯿﻧ ﻦﮑﻤﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻦﻃو مﻮﻬﻔﻣ ﯽﺳرﺮﺑ .
يداﻮﺴﯿﺑ ﯽﻫﺎﮔ زا ﯽﻗﻼﺧا دﺎﺴﻓو يرﺎﮑﯿﺑ ﯽﻫﺎﮔو ﺮﻘﻓ ﯽﻫﺎﮔ
و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﯽﻌﻧاﻮﻣ
ﯽﻣ رﺎﺘﻓﺮﮔ ناﺪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺖﺳا دﻮﺷ
. هرود رد ﻣ ناﺮﻋﺎﺷ ﻪﮐ يا ﯽﻣ نآ رد ﺎ
و ﻞﻬﺟ ﺪﻨﺘﺴﯾز ﯽﻧادﺎﻧ
، ﯽﺑ -
و ﺖﻠﻔﻏ ،يداﻮﺳ ﯽﺑ
و يﺮﺒﺧ ﺐﻟﺎﻏ تﺎﻓاﺮﺧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻀﻌﻣ و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﯾﺮﺗ .
و ﻆﻓﺎﺣ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ و ﺢﻠﺼﻣ ود ناﻮﻨﻋ ﺪﻘﺘﻨﻣ
و ﯽﻔﻨﻣ نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺑ دﻮﺧ رﻮﺸﮐ رد بﺮﺨﻣ
و هدﻮﺒﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﮐ ور ﻦﯾا زا
ﯽﺑ و يداﻮﺳ ﻦﻬﯿﻣ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻞﻬﺟ
و دﻮﺧ ﯽﻣ نآ ﺮﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻂﻠﺴﺗ ﺪﻨﺘﺴﻧاد
<