١
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﯾ ﺮﺟ ﻦ ﯾ نﺎ ﺎﻫ ي ﺄﺗ ﺛﯿ ﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﺮﻌﺷ و ﺮﮑﻓ رد راﺬﮔﺮ ﯽ
ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺪﺳا ﺐﺟر زاﻮﻧ ﺑﯿ ﺲﭘرﺎﺠ
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ نﻼﯿﮔ هﺎﮕﺸﻧاد
ﮑﭼ ﯿ هﺪ
ﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﯽ ﻪﻣﺎﻧزور ،ﺮﻋﺎﺷ ،ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﻮﻧ و رﺎﮕﻧ
ﯾ ا زادﺮﭘﺰﻨﻃ ةﺪﻨﺴ ﯾ
ﻧاﺮ ﯽ ) 1338 1287_ ( رﺎﮔزور رد ي
ﻣ ﯽ زﯾ ﻢﻬﻣ ﻪﮐ ﺖﺴ ﺮﺗ
ﯾ رﺎﺗ ثداﻮﺣ ﻦ ﯾ
ﺦ
ا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯾ ناﺮ ) ﻧﺎﻣز ةدوﺪﺤﻣ ﯽ
1320 ﺎﺗ 1332 ( ﺑﯿ ﺶ ﺮﺗ ﯾ ﺛﺄﺗ ﻦ ﯿ و ﺮﺜﻧ و ﺮﻌﺷ ،ﺮﮑﻓ رد ار ﺮ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﻣ ﻪﮐ ﯽ ا زا ناﻮﺗ ﯾ ﻦ
ﻂﺧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺎﻗﺎﻔﺗا ﺸﻣ
ﯽ ﺮﮑﻓ ي ﺖﻬﺟ و ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ و ي دﺮﮐ داﺪﻤﻠﻗ .
ﺛداﻮﺣ ﯽ نﻮﭼ : ﺮﺟ ﯾ ﻠﻣ نﺎ ﯽ ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ نﺪﺷ رﻮﻀﺣ ،
ا رد رﺎﻤﻌﺘﺳا ﯾ
ﺳ باﺰﺣا ،ناﺮ ﯿ
ﺳﺎ ﯽ ﺎﻀﻓ ، ي ﮔﯿ ا و نﻼ ﯾ ﻈﻧ ﺮﻋﺎﺷ رﺎﮔزور ناﺮ ﯿ
ﻋر بﺎﺑرا مﺎﻈﻧ ﺮ ﯿﺘ
ﯽ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ثداﻮﺣ ، ي
ﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ،روﺎﺠﻣ ﯽ
ﺖﻓر ،مود اﺮﻔﺳ ﺪﻣآو
ي ﺟرﺎﺧ ﯽ ﺎﺗدﻮﮐ ،رﻮﺸﮐ ﻞﺧاد ﻪﺑ ي
28 و دادﺮﻣ . . . ﻮﮑﺗ رد ﯾ ﺮﮑﻓ ﻦ ي ﺄﺗ ﺮﻋﺎﺷ ﺛﯿ هدﻮﺑ راﺬﮔﺮ ﺪﻧا
. رﺎﺘﺴﺟ رد ﺮﺿﺎﺣ
ﻌﺳ ﯽ ا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯾ
ﻠﺤﺗ درﻮﻣ ﺮﻋﺎﺷ رﺎﺛآ زا لﺎﺜﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺋارا ﺎﺑ دراﻮﻣ ﻦ ﯿ
ﮔراﺮﻗ ﻞ ﯿ دﺮ .
ﻠﮐ ﯿ ﺪ هژاو :ﺎﻫ رﺎﺗ ،ﺮﻌﺷ ،ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯾ
ﺮﺟ ،ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦ ﯾ
نﺎ ﺎﻫ ي ﺄﺗ ﺛﯿ راﺬﮔﺮ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﯽﻤﻧ ﯽﺑدا ﻂﯿﺤﻣ ﺪﯾدﺮﺗ نوﺪﺑ ﺮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯿﺤﻣ زا ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻧﺎﻤﺑ رﺎﻨﮐ .
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺪﯾﺎﻘﻋ ،رﺎﮑﻓا ﺮﻫ ناﺮﮑﻔﻨﺷور يﺎﻫ
ﺮﺼﻋ لاﻮﺣا ﻊﺑﺎﺗ
ﺎﺑ و ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻄﻟ
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﺼﻋ ﺮﻫ ﯽﺑدا رﺎﺛآ رد ﻊﺒ دراﺬﮔ
. و تﺎﯿﺑدا ﺮﯿﺳ ﻂﺧ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ ﺮﻨﻫ
يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻﻮﺤﺗ
آﺮﻓ رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﻞﮑﺷ نﺎﻣز ﺪﻨﯾ
، ﯽﮔﮋﯾو و تﻻﻮﺤﺗ ﺖﺧﺎﻨﺷ ور ﻦﯾا زا
،ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ود ﺮﻫ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
زﺎﺑ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ هر
هﺪﻧﺎﻣ ا ﺮﺴﯿﻣ ﺎﻫ ﺖﺳ
. ﺮﮕﯾد ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ
» ﯿﻌﻗاو بﺎﺗزﺎﺑ نﺎﻣز ﺮﻫ تﺎﯿﺑداو ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ حور ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ تﺎﯿﺑدا ﺖ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ،
ﺖﺳا نﺎﻣز نآ يدﺎﺼﺘﻗا
«.
) ﻦﯿﻣا ، 1384:33 (
ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ )
1338 _ 1287 ( ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ زا هﺮﻬﭼ ﻦﯾﺮﺗ
ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ و ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯽﺑدا يﺎﻫ
ﯽﻀﻌﺑ
» ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا هﺪﻨﯾاﺮﺳ ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ
«.
) ،يﻮﺒﻧ 1387 : 23 ( ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺪﯾآ
. ﺪﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ ﺖﺷر ﻊﺑاﻮﺗ زا ﻪﻌﻠﻗزﺎﺑ يﺎﺘﺳور رد ﻪﮐ يو
نﺎﺘﺳاد و ﻪﻣﺎﻨﺸﯾﺎﻤﻧ ﻪﻨﯿﻣز رد ،
ﻃ رد ﺎﻨﺷآ ﯽﻣﺎﻧ ﻮﻠﻬﭘ هرود رد هﮋﯾو ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﻨ
مود ، ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ دور
. ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽّﻠﮐ هﺎﮕﻧ ﮏﯾ رد
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻣ ار ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ ﻦﯾا ناﻮﺗ
دﺮﻤﺷﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ :
1 :(
يﺎﻫﺮﻌﺷ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﯾﺰﻌﺗ ﻪﺳ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ
ﺦﻠﺑ ناﻮﯾد ﻪﯾﺰﻌﺗ يﺎﻫ ،
ﻪﯾﺰﻌﺗ
هرﻮﮐ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﻠﺒﻗ ﻪﯾﺰﻌﺗ و ﻪﻧﺎﺧ ﺰﭘ .
2 ( ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا لﺎﺳ ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﻪﮐ
يﺎﻫ 1308 ﺎﺗ 1314 ﺖﺳا هدوﺮﺳ .
3 ( بﺎﺘﮐ
» نﺎﺘﺳاد ﻞﻬﭼ
«.
4 (
ﺎﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻐﻠﺑ ﻪﯿﻓﻮﺻ رد يو ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺶﺷﻮﮐ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﮐ هﺎﺷ غﺎﻣد ﻞﺷﺮﺘﺳا ﯽﻫﺎﮑﻓ ﻪﻠﺠﻣ
) ﺰﻣﺮﻗرﻮﺒﻧز (
يرﺎﮑﻤﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
5 ( ﻪﻣﺎﻨﺸﯾﺎﻤﻧ ﺎﻫ
) يﻮﺧا يﺪﻤﮐ هداز
، ﺮﻫاﻮﺧ ﺮﻫﻮﺷ
، هﺮﺨﺴﻣ يﺪﻤﮐ يزﺎﺑ
ﯽﺸﮐدﻮﺧ يﺪﻤﮐ و (
6 ( ﻪﻣﺎﻧزور
» ﺮﮕﻨﻠﭼ
«.
ﻪﮐ
هرﺎﻤﺷ ﻦﯿﻟوا ﺦﯾرﺎﺗ رد شا
17 / 12 / 1329 ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ .
ﺮﺳ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺦﯾرﺎﺗ رد مﺎﺠﻧا
16 ﺖﺸﻬﺒﯾدرا 1338
رد ﯽﺒﻠﻗ ﻪﺘﮑﺳ ﺮﺛا ﺮﺑ ﺮﻬﺷ
» ﻪﯿﻓﻮﺻ « رد نﺎﺘﺳرﺎﻐﻠﺑ ﺖﺷﺬﮔ
.
ﺚﺤﺑ تروﺮﺿ :
گرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﻌﻣ تﺎﯿﺑدا مﺎﻧ ﻪﺑ نازادﺮﭘﺰﻨﻃ زا ﯽﮑﯾ و ﯽﮑﻠﯿﮔ تﺎﯿﺑدا ﺮﻋﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺑ ﺮﺻﺎ ،مود يﻮﻠﻬﭘ هﮋﯾو
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
. نآ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺎﻣا ﺖﺳا ﺮﻋﺎﺷ ﻦﯾا ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
، ﺶﻫوﮋﭘ تﻻﺎﻘﻣ ﯽﺧﺮﺑ ﻢﻏر ﯽﻠﻋ و ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ يو رﻮﺧرد يﺎﻫ ،
ﻪﺘﻔﮔ ﻪﯿﻘﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ و ﺎﻫ
ﯽﮔﺪﻧز ﻦﺘﺷﻮﻧ و رﺎﺛآ پﺎﭼ ﺪﺣ رد ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺻﻼﺧ يو ﻪﻣﺎﻧ
. رد ﺰﯿﭼﺎﻧ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺖﺳا ﯽﺸﺷﻮﮐ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﺘﺷﻮﻧ
گرﺰﺑ ﺮﻋﺎﺷ ﻦﯾا نﺪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﻬﺟ .)
1 (
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ :
ﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﺷاﺮﻓا رﺎﺛآ صﻮﺼﺧ رد نﻮﻨﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﯾﺎﻫ
: ﻪﯾﻮﮑﯿﻧ ) 1375 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد يا ﺎﺑ
ناﻮﻨﻋ
» ﮏﻠﯿﮔ ﺮﻌﺷ و ﻪﺘﺷاﺮﻓا
« ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﻋﺎﺷ ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ .
يﻮﺳﻮﻣ ) 1383 ( ﻬﻣ ﻢ ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺸﻗا ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
» ﻪﺘﺷاﺮﻓا و لﺎﻤﺷ ﻢﯿﺴﻧ ﺰﻨﻃ رﺎﻌﺷا رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺪﻨﺑﺮﺸﻗ بﺎﺗزﺎﺑ
« ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﺐﺟر ﯽﯾﺎﻔﺻ و زاﻮﻧ
) 1389 ( ﺘﺷﻮﻧ رد ﻪ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
» نﺎﺘﺳاد يرﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺘﺷاﺮﻓا و فﻮﺨﭼ يﺎﻫ
« ﺎﯿﺑ ﻦﻤﺿ تﺎﮐاﺮﺘﺷا و قاﺮﺘﻓا هﻮﺟو ن
نﺎﺘﺳاد ﺎﻫ ، ﯽﻧﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﺑ ﯽﺘﺳﺪﮕﻨﺗ و ﺮﻘﻓ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
، يدزد ، هﻮﺷر و يراﻮﺧ . . .
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . زاﻮﻧ ﺐﺟر )
1394 (
نﺎﺘﺳاد ﻘﺘﻧا ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﺮﻈﻨﻣ زا ار ﻪﺘﺷاﺮﻓا هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ يدﺎ
. ﮥﻠﺠﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻦﻤﺿ
» او ﻪﻠﯿﮔ
« هرﺎﻤﺷ 104 ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ
ﺖﺳا هﺪﯿﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا .
ﻤﻫ نﺎﯾﺎﭘ ﻦﯿﻨﭽ رﺎﻌﺷا ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺰﯿﻧ هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻋﺎﺷ .
) 2 ( ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﻢﻏر ﻪﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺎﻫ
ًﺎﺼﺨﺸﻣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ناﻮﻨﻋ ﻦﯾا ﺎﺑ
.
ﺑ ﻪﻣادا رد نﺎﯾﺮﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪ يﺎﻫ
ﺎﺗ ﯽﻣ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺮﻌﺷ و ﺮﮑﻓ رد راﺬﮔﺮﯿﺛ ﻢﯾزادﺮﭘ
:
٢
1 ﯽﻠﻣ نﺎﯾﺮﺟ _ ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ نﺪﺷ
ﯽﻠﻣ ﺖﻀﻬﻧ : ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ نﺪﺷ
، و ﺖﻔﻧ زا ﺲﯿﻠﮕﻧا رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﺳد نﺪﺷ هﺎﺗﻮﮐ رﻮﻣا رد ﺖﻟﺎﺧد
ﺖﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار رﻮﺸﮐ ﯽﻠﺧاد .
ﯽﻣ ﺐﺴﮐ ناﺮﯾا ﯽﺘﻔﻧ ﺮﯾﺎﺧذ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ار ﯽﻧﻼﮐ دﻮﺳ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا نﻮﭼ ﯽﻣ ﺖﺳد زا ،دﺮﮐ
داد ﻪﺑ
ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ
» ﻢﻫ ﺎﺑ يﺎﺗدﻮﮐ دﻮﺧ ﯽﻠﺧاد ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳد ﻪﺑ و ﺎﯿﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﯽﺘﺳد 28
ﺖﻀﻬﻧ ﯽﯾﺎﻬﻧ يزوﺮﯿﭘ زا ﺎﺗ ﺖﺧاﺪﻧا هار ﻪﺑ ار دادﺮﻣ
ﺪﻨﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ مدﺮﻣ ﯽﻠﻣ
«.
) ﯽﺘﺳرد ، 1381 : 239 ( ﯽﻧﺎﻣز ﺮﻈﻧ زا ،
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ جوا ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﺑدا يﺎﻫ
ﯽﺳﺎﯿﺳ رﺎﻌﺷا ندوﺮﺳ ﺎﺑ ماﻮﺗ ﻪﮐ– ،
دﻮﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا لﺎﺳ ﻪﺑ–
يﺎﻫ 1329 ﺎﺗ 1332 ﺮﺑ ﻣ ﯽ ﮥﻠﺠﻣ ﺮﻋﺎﺷ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻨﻌﯾ ددﺮﮔ ﯽﻫﺎﮑﻓ
، ﯽﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ار ﺮﮕﻨﻠﭼ يدﺎﻘﺘﻧا دﺮﮐ
. رد يو
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يﺮﻌﺷ
» ﺪﯾ ﻊﻠﺧ
« ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺲﯿﻠﮕﻧا رﺎﻤﻌﺘﺳا زا
» دزد ﻪﺑﺮﮔ
« ﺖﺳا هﺪﺷ هﺎﺗﻮﮐ ناﺮﯾا ﺖﻔﻧ زا ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺖﺳد ﻪﮐ ﻦﯾا زا و هدﺮﺑ مﺎﻧ ،
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣدﺎﺷ ﺪﻨﮐ
: ﺎـﺘﺴﻠـﮕـﻧا ﺮــﯾزو يﺎــﻗآ
ن ناﺪـﻧدزاﺮـﮔ ﻦﺴـﯾرﻮـﻣ ﺮـﺘﺴﻣ
ﺪﺷ ﺪـﯾ ﻊﻠﺧ ﻮـﺗ يﺮﮕﺗرﺎﻏ
ﺪـﺷ ﺪـﺑﻻا ﯽﻟا نﺎـﺗﺪـﯾ ﻊـﻠـﺧ
لوا زا راﺮـﻗ هدﻮــﺑ ﻞـﻃﺎـﺑ
ﺪﺷ
» دزد ﺖﻔﻧ ﺖﮐﺮﺷ
« ﻞﺤـﻨﻣ
ﻪﻘـﺣ ﺖﻔـﻧ ﯽﻧﺎﭙﻤﮐ زادﺮـﭘ
و زﺎﺳ ﻪﻐﺑﺎﻧ يا
» ﺎﻫﺰﯿﭼ
« زﺎـﺳ
ﻪﻤـﯿﻗ ﻪﻣﺮـﻗ دزد ﻪﺑﺮﮔ يا
ﻪﻤـﯿـﺧ رود دﺮﮕـﻣ هدﻮـﻬـﯿـﺑ
ﺖﺳﺎﺿﺎﻘـﺗ درﻮﻣ ﻮﺗ جاﺮـﺧا
ﺖﺳﺎـﻣ ﺖﻠـﻣ ﻢﯿﻈﻋ ﺶﻘﻧ ﻦﯾا
) ﻪﺘﺷاﺮﻓا 1358 : 5 234_ (
ﺖﻔﻧ ﺖﮐﺮﺷ ناﺮﮔرﺎﮐ زا ﺪﯿﺠﻤﺗ ﻦﻤﺿ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ،
ار نﺎﻧآ
» رﻮﺸﮐ ﺪﯿﻣا ﻢﺸﭼ
« ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺪﻨﮐ
. ) نﺎﻤﻫ ، 199 ( ﺪﻘﺘﻌﻣ يو ﻪﮐ ﺖﺳا
» ﻦﻣوﺮﺗ
« ﻤﺟ ﺲﯿﺋر ﻪﻠﯿﺳو و ﻦﻓ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﺖﻗو رﻮﻬ
ﯽﻣ ﻞﺳﻮﺘﻣ يا ﺪﻨﮐ ﺐﺣﺎﺼﺗ ار ناﺮﯾا ﺖﻔﻧ ﺎﺗ دﻮﺷ
:
ﻪﮕﻨﺸﯿـﻣ ﺶﻟد ﺖﻔـﻧ ﻦـﯾا ﺮﻬـﺑ ﻪـﮕـﻨــﺗ ﻦــﻣوﺮــﺗ يﺎــﻗآ لد
ﺑ ﺖﺴﻫ ﻦﻣوﺮﺗ ﺖﺳا شدﻮﺧ ياﺮ
ﺖﺳا شدﻮﺧ ياﺮﺑ ﺖﺴﻫ ﻦﻓ ﻞﻫا
) نﺎﻤﻫ ، 227 (
2 ﯽﻠﻣ نﺎﻣرآ_ :
نﺪﯾد ﯽﯾﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﮐ )
3 ( ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﻒﺻو و رﺎﺒﺧا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺎﯾ و ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﻔﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﯽﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫ
ﻧزور ﯽﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﺼﻋ ناﺮﻋﺎﺷ شﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﻣﺎ ﺪﺑﺎﯾ بﺎﺗزﺎﺑ نﺎﻧآ ﺮﻌﺷ رد وزرآ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ،ﺪﯿﺳر
. يرآ
» زرآ ﯽﺘﻌﻨﺻ يو ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺪﺷ
نﺎﻣرآ زا ﯽﮑﯾ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺖﯿﻃوﺮﺸﻣ ناﺮﻋﺎﺷ
«.
)
،ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ 1390
: 46 ( يﺮﯾﻮﺼﺗ ﯽﺘﻗو ﻪﺘﺷاﺮﻓا هﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ و ﯽﻧﺎﻣرآ ناﺮﯾا زا
ﯽﻤﻧ يرﺎﮑﯿﺑ زا ،ﺪﻨﯿﺑ ،
ﯽﺑ تادراو ﻻﺎﮐ ﻪﯾور
، ﺐﻘﻋ و ﺮﻘﻓ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﻘﺘﻧا دﻮﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ
:
ﺖﻟود نﺎﻨﭼ نآ قﺮﻓ ﺮﺑ كﺎﺧ
ﺖﻠـﻣ زا هدﺮـﮑـﻧ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﻪـﮐ
ﯿـﺑ ﺖـﮑﻠﻤـﻣ نازوﺪﺸﻔـﮐ رﺎـﮑ
راﺪـﻤﯿﻧ و ﻞﺠﻨﺑ ﺶﻔـﮐ هدراو
ناﺮـﯾا شﺰﮐﺮﻣ ﻢـﺸـﭘ و ﻪﺒﻨـﭘ
نﺎـﭘﻮﭼ و عراز هدﺎﻣآ ﺮـﺿﺎـﺣ
ﯽـﻓﺎـﮐ ﺎﻫ ﻪﻧﺎـﺧرﺎـﮐ ،ﺮﮔرﺎـﮐ
ﯽﻓﺎـﺑ ﻪـﭼرﺎـﭘ ﺮﻬـﺑ زا ﺮﺿﺎـﺣ
رﺎﮐ ﺮﺿﺎﺣ ،ﻪﺸﯿﭘ طﺎﯿـﺧ دﺮـﻣ
ﺎﯿـﺑ ﻪﻨﻬـﮐ سﺎﺒـﻟ ﻢﯾاﺮـﺑ ﻮـﺗ ر
ﻮﺗ ﺮﮐﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﻟود ﻦﻣ و
ﻦـﻣوﺮـﺗ ﯽﺷﺎـﺑ لﻻد ﻪـﮐ ﻪـﻧ . . .
)
،ﻪﺘﺷاﺮﻓا ص 93 (
ﻟود نﺎﻣز رد ةﺮﺻﺎﺤﻣ رد ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ ﻪﮐ قﺪﺼﻣ ﺖ
داﻮﻣ ﻦﯾا رﺎﮑﺘﺣا ﺎﺑ ﯽﻠﻣ ﺖﻟود ﻦﯿﻔﻟﺎﺨﻣ ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺲﯿﻠﮕﻧا هﮋﯾو ﻪﺑ ﺎﭘورا يدﺎﺼﺘﻗا
رﺎﺸﻓ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﻌﺳ ﻪﻨﯿﻣز و هدﺮﮐ ﺪﯾﺪﺸﺗ ار يدﺎﺼﺘﻗا
ﻋ ار ﺎﺗدﻮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ قﺪﺼﻣ ﺖﻟود ﻪﯿﻠ
ﻦﯾا ﺎﺗ ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻣ رﻮﯾﺮﻬﺷ رد وا ﺖﻟود ﻪﮐ
1331
وﺮﺿ ار ﺎﻫﻻﺎﮐ ﻦﯾا نآ رﺎﮑﺘﺣا ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﻪﺠﯾﻻ ﺐﯾﻮﺼﺗ ﺎﺑ و هدﺮﮐ مﻼﻋا ير
دﺮﮐ مﻼﻋا عﻮﻨﻤﻣ ار ﺎﻫ .
) دﺮﻓ نﺎﯿﻧاﻮﺗ ،ﮏﻧ 1362
: 2 261_ (
ﺮﻓا هدر هدﺎﻔﺘﺳا ءﻮﺳ ﺮﯾز ﺮﻌﺷ رد ﻪﺘﺷا ﯽﻠﻐﺷ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ زا يرادا يﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار نﺎﺷ ﺪﻫد
. ﯽﻣ ﻞﯿﮐو ﻮﮔ زور مﺎﻤﺗ ﺪﯾ ،
و هﺪﺑ شرﺎﮐ
ﻪﺘﻔﺳ و ﮏﭼ نﺎﺘﺴﺑ ﺲﻨﺟ و رازﺎﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺑاﺮﺧ ناﺮﮕﻧ و
ﺖﺳا رﺎﺒﻧا رد هﺪﻧﺎﻣ يﺎﻫ :
ﻣ مراد ﻪﭼ ﺮـﮔ
ﺮﯾزو يﺎـﻗآ رﺎﯿﺴـﺑ ﻪـﻠﻐﺸـ
هﺮﺠـﺣ آ رازﺎـﺑ رد ﺖﺳﺎﻬﻨـﺗ ما ﺮـﯾزو يﺎـﻗ
ﺻ عﻮﻠﻃ زا
هﺪﺑ ﯽﻫ و ﺮﯿﮕﺑ ﯽﻫ ﺐﺷ ﺎﺗ ﺢﺒ
ﻪﺘﻔﺳ ﮏﭼ ،ﺎﻫ تﺪﻣ يﺎﻫ ﺮﯾزو يﺎﻗآ ،راد
ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﻪﻧﺎﭼ
ندز ﺪﯾﺎـﺑ ،نﺎﻫد درآ ﻒﮐ ﻪﮐ
ﺮﯾزو يﺎـﻗآ رﺎﻨﯾد ﺪـﺻ و ﯽـﻫﺎﺷ ﻪـﺳ يور
٣
سﺎّﻨﮐ ﮏﯾ رﺎـﮐ
ﺖﺳا ﺮﺘﻬـﺑ ﺎﻣ زا رﺎﺑ ﺪﺼﯿﺳ
ﺮـﯾزو يﺎﻗآ رﺎﮐ ﺮﺗﺪـﺑ ﺖﺴﯿـﻧ ترﺎـﺠـﺗ زا
ﯽﻣ مدآ ﻪﺘﮑﺳ
ﮐﻨ ﺖﻔﮔ رادﺮﺘﻓد ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﺪ ﺮﯾزو يﺎﻗآ راﺪﻘـﻣ نﻼـﻓ ﮏـﭼ هﺪﯿﺳرﺮـﺳ
ﺑ ﺎﻬـﮕﻨـﺟ ﺖـﻓﺮﺸﯿـﭘ
باﺮـﺧ هدﺮـﮐ ار رازﺎـ ﺮﯾزو يﺎﻗآ رازﺎـﺑ رد ﺖﺳا هﺪـﻧﺎـﻣ ﺎﻬﺴﻨـﺟ
ﻫ ﺖﻟﺎﮐو ﻦﯾا
ﺎﻣ زﻮـﻗ يور زﻮـﻗ ﮏﯾ هﺪﺷ ﻢ
ﺎـﻗآ رﺎﺒـﺟﻻا ﯽﻠـﻋ ﻦـﻣ ياﺮـﺑ زا ﺮـﯾزو ي
ﻬﻨﯾا ﺎﺑ ضﺮﻐﻟا
هداد ﺖﻤﺣز ﻪﮑﻨﯾا رﺎﮐ ﻪﻤ ما
ﺮﯾزو يﺎﻗآ رﺎﮐﺮﺳ ﺎـﺑ ﺖﺳا صﻼـﺧا يور
ًاﺪـﯾﺪـﺷ دراد ﺦـﻧ سﺎـﺒﻋرﺪﻨـﺑ !
جﺎـﯿﺘـﺣا ﺮـﯾزو يﺎـﻗآ راﻮﻠﺷ و ﻦـﻫاﺮـﯿـﭘ فﺮﺼـﻣ
ﮔﺮـﻣ اﺪـﺧ يا
هﺪﻧﺎﻣ ﻪﻨﻫﺮﺑ ﺖﻠﻣ ﺪﻫد ﻢ ﺪﻧا
ﯽﺑ ﯽﺑ و ﺲﮐ ﯽﺑ و رﺎﯾ
ﺮﯾزو يﺎﻗآ راﻮﺨﻤﻏ
ﺎﯿﻃ ﺎﺑ دوز
ﯽﻣ ﺪﺷ ﻢﻫ هر ار ﺲﻨـﺟ ﻢﺘﺳﺮﻓ
ﺮﯾزو يﺎﻗآ راﺬﮕـﺑ فارﺎـﭘ ﻪﻣﺎـﻧ ﻦـﯾا يور
)
،نﺎﻤﻫ 5 143_ (
3 ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ ﺶﯾاﺮﮔ_ :
ﺪﻨﮐ اﺪﯿﭘ ﯽﻌﯾﺮﺳ ﺪﺷر و هﺪﺷ جرﺎﺧ دوﺪﺤﻣ ﺖﻟﺎﺣ زا ﯽﺗﺎﻘﺒﻃ تازرﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ،
ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر زا راﺬﮔ هرود
ﺖﺳا ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﻪﺑ يدﺎﻘﺘﻧا .
» يدﺎﻘﺘﻧا ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﻞﻣﺎﮑﺗ ،
ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﻪﺑ و دﻮﺸﮔ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﺋر هﻮﯿﺷ رد ﯽﻔﯿﮐ لﻮﺤﺗ ياﺮﺑ ار هار
ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر
«.
) ،فﻮﮑﭼﺎﺳ 1362
: 180 ( ﻪﺼﺧﺎﺷ زا ﯽﮑﯾ ﻪﻫد ناﺮﯾا رد ﯽﺑدا رﺎﺛآ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
ﯽﺳ و ﺖﺴﯿﺑ يﺎﻫ
ﻪﺸﯾﺪﻧا دﺮﮐ اﺪﯿﭘ جاور ﯽﻧاﺮﯾا ناﺮﻋﺎﺷ و نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ .
ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ار ﯽﺳﺎﯿﺳ هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ﻪﮐ ﻢﻫ ﻪﺘﺷاﺮﻓا
دﻮﺑ ، ﺧﺮﺑ ﮏﻠﺴﻣ ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺮﺑ ار دﻮﺧ رﺎﺛآ زا ﯽ بﺰﺣ و ﯽﯾاﺮﮔ
ﯽﯾاﺮﮔ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻖﻠﺧ .
» ا ﻦﮐر رﺎﻬﭼ ﺪﺟاو ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ﺖﺳ
:
مدﺮﻣ ﺦﻨﺳ ،ﯽﯾاﺮﮔ ﮏﻠﺴﻣ ،ﯽﯾاﺮﮔ
بﺰﺣ و ﯽﯾاﺮﮔ ﺮﮔ
ﯽﯾا
«.
) ،جﻻ 1386 : 86 ( يﺮﯿﮔرد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﭼ و ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
ﻪﻟﺎﻘﻣ پ ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ،
ور رد يدﺎﻘﺘﻧا ﻪﻣﺎﻧز
» ﺮﮕﻨﻠﭼ
«.
نﺎﺘﺳاد و رﺎﻌﺷا رد
ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﺘﺷاﺮﻓا هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ
. ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺘﺒﻟا و يﺮﻨﻫ شزرا زا ﯽﺳﺎﯿﺳ هﺎﮕﻧ
ﺖﺳا ﻪﺘﺳﺎﮐ شرﺎﺛآ ﯽﯾﺎﺒﯾز .
» رد ﺖﺳرد ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺎﺠﻧآ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺑﺰﺣ ردﺎﮐ ﺪﺷﻮﮐ
،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺖﺳا يﺪﺑ ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ
«.
)
،ﯽﻨﯾﺪﺑﺎﻋﺮﯿﻣ 1377
:
(183 ﻪﺸﯾﺪﻧا طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺮﮔرﺎﮐ و رﺎﮐ ﻪﺑ
ﺶﯾاﺮﮔ رد ﻪﺸﯾر ﻪﮐ_ دراد ﺮﻋﺎﺷ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺮﻓا رﺎﻌﺷا ﺞﯾار ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ زا _ .
ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﮥﻠﺌﺴﻣ
رﺎﮐ و ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﮔرﺎﮐ ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ زا نآ ﻦﯾﻮﻧ
» ﯽﯾﺎﮑﯾﺪﻨﺳ تازرﺎﺒﻣ ،ﻊﯾﺎﻨﺻ ﺪﺷر
ﯽﺳﺎﯿﺳو ، ﻧا ﺖﺴﮑﺷ و زوﺮﯿﭘ تﺎﺑﻼﻘ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد رﻮﺸﮐ هرادا ﺮﻣا رد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ياﺮﺑ يﺮﮔرﺎﮐ باﺰﺣا شﻼﺗو ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺮﻗ هدرﻮﺧ
ًﺎﻋﻮﻤﺠﻣ ﺻ ناﺮﮔرﺎﮐ ياﺮﺑ يﺪﯾﺪﺟ ﺖﯾﻮﻫ دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﺘﻌﻨ
«.
) ﯽﺑارﺎﺧ ، 1380 : 153 ( ﺮﻌﺷ
» ندﺮﮐرﺎﮐ طﺮﺷ ﻪﺑ
« ﻋا ﻪﺘﺷاﺮﻓا ضاﺮﺘ
يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺳا يﺪﯾﺪﺷ ﺮﮔرﺎﮐ ﻦﯿﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
نآ ﺞﻧﺮﺘﺳد زا ﻪﮐ يداﺮﻓا ﺮﯾﺎﺳ و نا ﺎﻫ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻨﮐ
.
ﺖﺳا ﻒﯾﺮﺷ ﯽـﻣدآ ﻦـﺗ طﺮﺷ ﻪـﺑ
ـﮐ ندﺮﮐ رﺎ قاﺮـﯾ و ﯽﻤﺳر سﺎﺒـﻟ ﻦﯾا ﻪـﺑ ﻪـﻧ ندﺮـﮔرود
) 4 (
ﮐ رﺪﻘـﺑ ﻮــﺗ يﺮﻤـﻋ ﺪﯿﻔـﻣ يﺪﺸﻧ ﻮـﻫﺎـﮐ دﻮـ
هﺪﺷ ندرﻮـﺧ ﺖﻔﻣ ياﻮﻫ ﻪﺑ فﺮﺷا بﺎﻨﺟ يا
ﻮﻠﺟ ﺎﯿﻨﻏا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﮓﻨﺟ نﻼﻋا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﻌﺷ نﺎﯾﺎﭘ ه
ﯽﻣ ﺮﮔ دﻮﺷ :
هدﻮـﺗ مﺎﯿـﻗز ﻪـﺘـﻓﺮـﮔ سﺮـﺗ ﺎﻫ
د ﻪـﮐ يا ﯽﻧا ندﺮﭙﺳ نﺎـﺟز ﺪﻨﮑﻧ ﺖﺸﺣو ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺎﺟوﺮﺳ
) ،ﻪﺘﺷاﺮﻓا 1358 : 6 65– (
4 ﯽﺳﺎﯿﺳ باﺰﺣا_ :
و ﺮﻫﺎﻈﻣ زا ﯽﮑﯾ هﻮﻠﺟ
ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ و ﯽﺘﺴﯿﺴﮐرﺎﻣ مﺎﻈﻧ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﯿﺳور رﻮﺸﮐ نآ ﯽﻠﺻا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﻪﮐ–
_
ﺮﮔ ﻪﻫد نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ناﺮﻋﺎﺷ ﯽﺧﺮﺑ ﺶﯾا يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺗ بﺰﺣ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﺳ و ﺖﺴﯿﺑ .
» قﻮﻘﺣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻘﺒﻃ نﺎﯿﻣ رد هدﻮﺗ بﺰﺣ ذﻮﻔﻧ
دﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﮕﺑ .
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻒﯿﻃ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ بﺰﺣ هدﺮﺘﺴﮔ
ﻬﺸﯿﭘ زا يا ﺪﻧﺎﺸﮐ دﻮﺧ يﻮﺳ ﻪﺑ ار ﺎﻫرﻮ
، بﺬﺟ ﺰﯿﻧ ار ناﺮﮑﻔﻨﺷور ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮑﻠﺑ
دﻮﺑ هدﺮﮐ . ناراداﻮﻫ و ﺎﻀﻋا ﻦﯿﺑ رد نﺎﻫاﺮﻤﻫ يﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﯾ–
هﺮﻬﭼ_ ﺎﻫ ي ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ يﺮﮑﻔﻨﺷور سﺎﻨﺷﺮﺳ ﺪﻧدرﻮﺧ
«.
) ،نﺎﯿﻣﺎﻫاﺮﺑآ
1389:204 (
ﺶﯾاﺮﮔ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻪﺘﺷاﺮﻓا يﺮﮑﻓ ﺊﺸﻣ ﻂﺧ ﻦﯾﻮﮑﺗ رد ﯽﯾاﺰﺳ ﻪﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺑﺰﺣ يﺎﻫ .
ﺎﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ دﺮﮐ ﺎﻋدا ناﻮﺗ
،
ﮐ ﺖﺳا يﺮﻋﺎﺷ ﻪﻧﺎﮕﯾ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺶﯾاﺮﮔ ﯽﺧﺮﺑ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ ﻪﺑ ارﺎﮑﺷآ ﻪ
ﺑﺰﺣ يﺎﻫ ﯽﻣ رﺎﺨﺘﻓا نآ ﻪﺑ ﯽﺘﺣ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﯽ ﺪﻨﮐ
. ﻤﻫ ﻪﺘﺒﻟا رﻮﻃ نﺎ
يراﺪﺒﻧﺎﺟ ﻦﯿﻤﻫ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ ﺎﻫ
، ﺖﺳا ﻪﺘﺳﺎﮐ نآ ﯽﺑدا شزرا زا و هداد لﺰﻨﺗ رﺎﻌﺷ ﺪﺣ رد ار يو ﺮﻌﺷ :
ﺮﺳ نﺎﻣوﺮﺤﻣ ﺖﻣﺪﺧ زا ﯽﭽﯿﭘ ﺮـﮔا ﺖﺳد يا ﻢﻠﻗ يا ﯽﻨﮑﺸـﺑ
ﻢﺘﺴﻫ مداد ﻪﮐ ﺖﺴﯾرﺎﻌﺷ ﻦﯾا
ﺮـﺧآ ﺎـﺗ فﺮﺷ لﻮـﻗ ﻦﯾا يور
ــﺷ ﻦـﻣ ﻢـﻧاﺮــﯾا هدﻮــﺗ ﺮــﻋﺎ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﯾا زا ﺖﺳا ﯽﻣﺎﻘﻣ ﻪﭼ
)
ص،نﺎﻤﻫ 44 (
۴
5 يورﻮﺷ و ناﺮﯾا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ هﺮﮕﻨﮐ_ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ :
يﺮﻨﻫ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫداﺪﯾور ﻦﯾﺮﺗ لﺎﺳ ﻦﯿﺑ
يﺎﻫ 1320 ﺎﺗ 1332 ه . ش
ﺖﺳا ناﺮﯾا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ يراﺰﮔﺮﺑ .
رد هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯾا 4
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1325 تﻮﻋد ﻪﺑ ﺎﺑ يورﻮﺷ و ناﺮﯾا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﺑاور ﻦﻤﺠﻧا
دوﺪﺣ ﺖﮐﺮﺷ 100
نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ زا ﺮﻔﻧ ،
ناﺮﻋﺎﺷ ﻊﻤﺟ زا يرﺎﯿﺴﺑ ةﺪﻨﻨﮐراﺰﮔﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﻘﻘﺤﻣ و ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺑدا يﺎﻫ
، ﺪﺷ راﺰﮔﺮﺑ .
دﺎﻔﻣ
ﻪﻣﺎﻨﻌﻄﻗ ﺮﺜﻧ و ﻢﻈﻧ رد ناﺮﯾا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯾا
، ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا ﻦﯾﺮﯾد ﺖﻨﺳ ،
ﻖﺣ زا يراﺪﻓﺮﻃ ﯽﻨﻌﯾ و ﺖﻟاﺪﻋ و
تﺎﻓاﺮﺧ ﻊﻓر و ﺶﻧاد و لﺪﻋ و يدازآ زا دﻮﺧ رﺎﺛآ رد و ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ يوﺮﯿﭘ ار ﯽﺘﺷز و يﺮﮕﻤﺘﺳ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ،
ﺪﻨﻨﮐ ﺖﺒﺤﺻ .
هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯾا رد
ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،
هﺮﻬﭼ ﺞﯿﺷﻮﯾ ﺎﻤﯿﻧ ،ﺖﯾاﺪﻫ قدﺎﺻ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ ،
اﺪﺨﻫد ، رﺎﻬﺑ ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ و يﺮﺒﻃ نﺎﺴﺣا
» ﯽﺗﺪﻣ ﻪﮐ
ﺮﺑ ار ﻦﻤﺠﻧا ﻦﯾا ﺖﺳﺎﯾر ﺖﺷاد هﺪﻬﻋ
« ) ﺐﯿﻨﻣ ﻦﻤﺣﺮﻟا ، 1378 : 38 ( ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﮐﺮﺷ .
ﻌﺷ ود هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯾا رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﻦﯾﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ زا ﺮ
مﺎﻧ ﻪﺑ دﻮﺧ رﺎﻌﺷا يﺎﻫ
» ﻪﻟﺎﺳ هدرﺎﻬﭼ يﻮﺘﻟﺎﭘ
« و
» ﻣ لﺎﻐﺷ مﻮﮑﺤ
« دﺮﮐ ﺖﺋاﺮﻗ ار .
6 ﺮﻋﺎﺷ ﺮﺼﻋ رد نﻼﯿﮔ يﺎﻀﻓ_ :
ﺒﻣ ،لوا يﻮﻠﻬﭘ هرود رد ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ ًﺎﺻﻮﺼﺧ نﻼﯿﮔ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﯽﺗﺎﻘﺒﻃ رﺎﺘﺧﺎﺳ مﺎﻈﻧ ﺮﺑ ﯽﻨﺘ
دﻮﺑ ﯽﺘﯿﻋر بﺎﺑرا .
ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ سأر رد ﻪﮐ يا ﮥﻘﺒﻃ ﺎﻫ
ﻦﯿﻣز ﯽﻨﻌﯾ ﺖﺴﺨﻧ ﺪﻨﺘﺷاد دﻮﺟو گرﺰﺑ نﺎﮑﻟﺎﻣ و ناراد
. هد نﺎﺑﺎﺑرا نﺎﻤﻫ ﺎﯾ نﺎﻨﯾا
ﯽﺳﺎﯿﺳ ترﺪﻗ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﯽﻟو ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺎﺘﺳور ﻦﮐﺎﺳ ًﺎﻀﻌﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧﺎﺴﮐ ،
دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ،
ار ﻦﯿﻣز ﺎﻫرﺎﺘﮑﻫ ﺎﯾ و هد ﻪﭼرﺎﭘ ﺎﻫﺪﺻ
رد ﺣ هﺎﮕﺘﺳد ﮏﻤﮐ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﯿﺘﺧا ﻖﺴﻧ مﺎﻈﻧ ﻂﺑاﻮﺿ و ﺮﮔراﺪﺘﻗا ﯽﺘﻣﻮﮑ
يراد ، ﮥﻘﺒﻃ و ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﺖﯿﻌﺿو رد ار ﺖﯿﻋر ﯽﻨﻌﯾ مود
ﻪﺘﺷاد ﻪﮕﻧ دﻮﺧ زا ﻞﻣﺎﮐ ﺖﻋﺎﻃا ﺮﻫ زا ار نﺎﻧآ و
ﮔ ﯽﻣ زﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ رد ﺖﻟﺎﺧد ﻪﻧﻮ ﺪﻨﺘﺷاد
.
» ﻦﯿﻣز اراد ن ﯽﻌﺳ گرﺰﺑ نﺎﮑﻟﺎﻣ و
ﯽﻣ ﺪﻧدﺮﮐ د ار ﺎﯾﺎﻋر ﯽﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﻪﮐ ﻦﯿﯾﺎﭘ ر
ﺪﻧﺮﺒﺑ هﺮﻬﺑ ﺖﻤﯿﻗ ﻦﯾﺮﺘﻟزﺎـﻧ ﺎﺑ ﻢﻫ نآ نﺎﻧآ رﺎﮐ يوﺮﯿﻧ زا ﺎﻬﻨﺗ و ﺪﻧراد ﻪﮕﻧ ﻦﮑﻤﻣ ﺪﺣ ﻦﯾﺮﺗ .
ﯽﺳﺎﯿﺳ ترﺪﻗ ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ نﺎﮑﻟﺎﻣ ،
ﻖﻠﻄﻣ ﻢﮐﺎﺣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺎﺑ و روز لﺎﻤﻋا ﺎﺑ ار دﻮﺧ هدارا و ﺪﻧدﻮﺑ دﻮﺧ ﯽﮑﻠﻣ وﺮﻤﻠﻗ رد نﺎﻨﻌﻟا
ﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ ياﻮﻗ ﺖﯾﺎﻤﺣ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ و ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻪﻌ
ﯽﻣ ﻞﯿﻤﺤﺗ نﺎﯿﯾﺎﺘﺳور ﺪﻧدﺮﮐ
«.
) يﺪﻨﻏزا ، 1382 : 120 (
رﺎﺛآ ﻪﺑ ﯽﻟﺎﻤﺟا هﺎﮕﻧ ﮏﯾرد ﯽﻣ ،ﻪﺘﺷاﺮﻓا
ﺖﻓﺎﯾرد ار ﯽﺘﯿﻋر بﺎﺑرا مﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻋﺎﺷ دﺮﮑﯾور ناﻮﺗ .
ﮥﻣﻮﻈﻨﻣ
» نﺎﯿﻋﻻارﻮﺨﺘﻔﻣ
« ﻪﮐ
دراد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ،ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺮﻋﺎﺷ ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا زا يدﺎﯾز ﻢﺠﺣ .
ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﯾ ﯽﺘﯿﺑ ﺮﺘﻤﮐ نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ يا
هرﺎﺷا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺮﻓا زا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﺘﯿﻋر بﺎﺑرا مﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﺋﺰﺟ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ يا
. ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ار ﻪﺘﺷاﺮﻓا رﺎﺛآ ﻪﮐ يرﻮﻃ
ﻌﻣﺎﺟ ﯽﺗﺎﻘﺒﻃ رﺎﺸﻗا ﺖﺧﺎﻨﺷ ﯽﻣ يﻮﻠﻬﭘ ﺮﺼﻋ رد نﻼﯿﮔ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻪ
دروآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ناﻮﺗ .
7 ﺮﻋﺎﺷ رﺎﮔزور رد ناﺮﯾا _ :
ﺎﻔﺗا رﻮﯾﺮﻬﺷ زا ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻗ 1320
يﺎﺗدﻮﮐ ﺎﺗ 28
دادﺮﻣ 1332 دﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ناﺮﯾا رد ،
ﻞﮑﺷ رد و ﺮﮑﻓ يﺮﯿﮔ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ار ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺮﻌﺷ .
يرﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻪﮐ
ﺮﻋﺎﺷ دﺮﮐ ﺎﻋدا ناﻮﺗ ،
نﺎﺘﺳاد و رﺎﻌﺷا رد دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
ﻦﯿﻤﻫ زا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﺑ ار ﺮﮕﻨﻠﭼ ﻪﯾﺮﺸﻧ ﻣا ﻦﯿﻤﻫ و هدوﺮﺳ تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ
ﺖﻬﺟ ﺮ يﺮﯿﮔ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ار يو ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ .
ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺛداﻮﺣ :
ناﺮﯾا رد رﺎﻤﻌﺘﺳا رﻮﻀﺣ ،
ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ نﺪﺷ ﯽﻠﻣ ،
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﻊﻄﻗ ،
ﻪﺛدﺎﺣ 30 ﺮﯿﺗ 1331 مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ، ،
يﺎﻫرﻮﺸﮐ ثداﻮﺣ
روﺎﺠﻣ ، هﺮﮐ هﺮﯾﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﮓﻨﺟ ،
ﯽﺘﯿﻋر بﺎﺑرا مﺎﻈﻧ ،
يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺑ عﺎﺿوا ،
و ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺮﯿﯿﻐﺗ . . .
ﺶﻘﻧ ﺮﻋﺎﺷ يﺮﮑﻓ ﻦﯾﻮﮑﺗ رد
ﻪﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﯾاﺰﺳ ﺪﻧا
. دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ دراﻮﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد :
1 7_ . رﻮﺸﮐ رد رﺎﻤﻌﺘﺳا رﻮﻀﺣ :
تﺎﯿﺑدا رد ﻪﮐ هدﻮﺑ نآ ﺎﺑ ﯽﯾورﺎﯾور ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و بﺮﻏ ،ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻢﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد توﺎﻔﺘﻣ بﺎﺗزﺎﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ .
ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﯾﺎﺑ د بﺮﻏ
ةﺮﻬﭼ ،ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ر خر نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﮑﻠﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺑﺎﺛ
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ .
هﺮﻬﭼ ﻦﯾا زا ﯽﮑﯾ ةﺮﻬﭼ ،ﺎﻫ
ﻪﮐ هدﻮﺑ نآ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯾﺮﭙﻣا و يرﺎﻤﻌﺘﺳا ﮥﻨﯿﻣز
هﺪﺷ ﺐﺒﺳ ار ﺮﺻﺎﻌﻣ ناﺮﮑﻔﻨﺷور و ناﺮﻋﺎﺷ هزرﺎﺒﻣ
ﺖﺳا . ﻌﺷا رد يو ﺖﺳا ﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا يﺎﻫرﻮﺸﮐ شﺮﯾﺬﭘ مﺪﻋ ﻪﺘﺷاﺮﻓا رﺎﺛآ ﻢﻬﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ زا ﻪﺑ ار ﺐﻃﺎﺨﻣ شرﺎ
رد نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ رﻮﻀﺣ ﯽﻔﻧ
ﯽﻣ ﺮﺑ رﻮﺸﮐ ﺪﻧاﺰﯿﮕﻧا
.ﺑ ﮥﯾﺎﻣ نورد ﻪﺘﺷاﺮﻓا رﺎﻌﺷا قرﻮﺗ ﺎ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﻢﯿﻨﯿﺑ ﯽﻣ رﺎﻌﺷا ﻦﯾا رﺮﮑﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ زا ار يرﺎﻤﻌﺘﺳا لود ﺎﺑ ﺰﯿﺘﺳ
ﺪﯾﺎﺑ ار ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﻦﯾا ﻪﺼﯿﺼﺧ زا
رد وا يﺮﻌﺷ يﺎﻫ ةزﻮﺣ
ﻢﯾروﺎﯿﺑ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﮕﺸﯾﺪﻧا .
نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ رد ،
ود ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺲﯿﻠﮕﻧا
ﻌﺘﺳا ﺺﺨﺸﻣ رﺎﯿﺴﺑ دﺎﻤﻧ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺮﻋﺎﺷ رﺎﻌﺷا رد يﺰﯿﺘﺳرﺎﻤ
ﺪﻧﻮﺷ . ناﺮﯾا رد دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ رﻮﺸﮐ ود ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ
درﻮﻣ ﺖﺨﺳ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻣ ور ﻪﺑ ور ﺮﻋﺎﺷ ﺶﻧزﺮﺳ و دﺎﻘﺘﻧا
ﺪﻧﻮﺷ . نﻮﭼ ﻢﻫ يﺮﯿﺑﺎﻌﺗ :
» ﯽﺳ نﻼﺗﺎﻗ ،ﯽﺒﻨﺟا ﮥﺑﺮﮔ ،ﺮﯿﺗ ما
كﺎﺤﺿ رﺎﻣ ،دزد
« و
. . . ﻨﻫذ ار ﺮﻋﺎﺷ ﺖﯿ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد
ﺪﻫد . ود ﻦﯾا ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻤﻈﻧ ﯽﺑ ﻞﻣﺎﻋ و ﻢﻫ ﺪﺤﺘﻣ ار رﻮﺸﮐ
ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻫ رد ﻪﮐ ﺪﻧاد
ترﻮﺻ ناﺮﯾا ﯽﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ دﻮﮐ زا ﻞﺒﻗ ار ﺮﯾز ﺮﻌﺷ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺪﺳر
يﺎﺗ 28 دادﺮﻣ 32 ﺖﺴﺨﻧ نارود رد و قﺪﺼﻣ ﺮﺘﮐد يﺮﯾزو
مدﺮﻣ ﺮﻌﺷ ﻦﯾا رد اﺮﯾز ﺪﺷﺎﺑ هدوﺮﺳ ا زا ار
ﯽﻣ هﺎﮔآ رﺎﻤﻌﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺎﺗدﻮﮐ مﺎﺠﻧ ﺪﻨﮐ
:
۵
ﺖﺳد ﺪﻧداد ﻢﻫ ﻪـﺑ ﺲﯿﻠﮕﻧا و ﮏﯾﺮـﻣآ
سﻮﺳﺎﺟ ﻒﮐرد ﻪﺸﻘـﻧ ﺪﻧداد ﺖﺴﭘ يﺎﻫ
ﯽﺳ نﻼﺗﺎـﻗ ﻦـﯾا ﯽﺒﻨﺟا ﺮﯿﺗ ما
ﺖﺳﺮﭘ ﺖﺴﮑﺷ ﺎـﻣ يوﺮـﯿﻧ ﻪـﺑ ﺪﻧروآ ﻪﮑـﻠـﺑ ﺎـﺗ
ﻒﺻ زرﺎﺒـﻣ ﺖﻠـﻣ نﺎـﻫ هدﺮﺸـﻓ ﺎﻫ
ﺮﺗ رﺪـﻫ ﺖﺘـﻤـﺣز دوﺮـﻧ ﺎـﺗ شﺎـﺑ راﺪـﯿـﺑ
هﺪﯿﺸـﮐ ناواﺮـﻓ ﺞﻧر ﻪـﮐ ﯽﺘﻠﻣ ﺎـﻣ ﻢﯾا
هﺪﯿﺸﭼ ﺖﻧﺎﯿﺧ ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ نﺮـﻗ ﮏـﯾ ﻢﯾا
ﺎﻫﺎﻔﺟو رﻮﺟ ﻪﭼ نﺎﻨﻤﺷدزا هﺪﯾد ﻪﮐ
ﻢﯾا
هﺪﯿﺳر ﯽﺳﺎﯿـﺳ ﺪﺷر ﻪـﺑ هﺪﺷ ﻎـﻟﺎﺑ ﻢـﯾا
ﯽﻣ ﺎﻣ ﺖﻠـﻣ ﺪﺷر ﻪـﺑ ﺎﯿـﻧد مﻼﺳ ﺪﻫد
ﺪـﻧراد ماﺮـﺘـﺣا ﺲـﺣ ﺎــﻣ ﺖـﻠـﻣ ﺮـﻬـﺑ
ﺖﺳﺎـﺗدﻮﮐ حﺮﻃ دﺪﺻرد ﻢﺴـﯿﻟﺎﯾﺮﭙـﻣا
ﺖﺳﺎﺿر ﯽﻠﻋ رﻮـﭘﺎﺷ ﺖﻧﺎﯿﺧ ﻦﯾا رﻮـﻣﺎـﻣ
ﺖﺳﺎﯿﺿ ﺪﯿﺳ و فوﺮﻌﻣ ﻊﻓرا راﺪﺳﻮﻧﺎـﻓ
ﺖﺳﺎﻣ ﺖﺸﻣ دﻻﻮﻓ ﺖﻠـﻣ ﻪـﺑ ﻦﺨـﺳ يور
ﻦﯿﻨـﻫآ ﺖﺸـﻣ ﺎـﺑ لﺪﮑـﯾ شﺎـﺑ راﺪﯿـﺑ
ﺮـﺑ دﺎـﺴـﻓ ﻪـﺸـﯾر ﺎــﺗ ﻢـﯾرآ
ﻦـﯿـﻣز زا
نارداﺮـﺑ ﻪﺸﯿﻤـﻫ ياﺮـﺑ زا ﻪﻌـﻓد ﮏـﯾ
زا و ﺮـﯿـﭘ زا ﺖـﻠـﻣ ناﺮـﻫاﻮـﺧ يا ناﻮـﺟ
نﺎﻣﺮﻬـﻗ ناﺮﯿـﻟد هﺎـﻣ ﺮـﯿـﺗ ﻖـﻠـﺧ يا
ﯽـﺑ و ﺖﺨﺳ و ﺪﺤـﺘﻣ شﺎـﺑ راﺪـﯿـﺑ نﺎﻣا
ﯽﻣ ﺮﻄﺧ ﮓﻧز شﺎﺑ راﺪﯿﺑ شﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﺳر
شوﺮـﻓ ﺖـﻨﻬـﯿﻣ دوﺮـﻧ ﺎـﺗ شﺎـﺑ راﺪـﯿـﺑ
) ،ﻪﺘﺷاﺮﻓا 1358 : 8 187_ (
2 7_ . رﻮﺸﮐ رد ﯽﺟرﺎﺧ ياﺮﻔﺳ ﺪﻣآ و ﺖﻓر :
1 2_ 7_ . نﻮﺘﻟﺪﯿﻣ ﺎﺑ هﺎﺷ راﺪﯾد )
ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺮﯿﻔﺳ (
: لﺎﺳ لوا هﺎﻣ ﺞﻨﭘ 1332
يﺎﺗدﻮﮐ زا ﻞﺒﻗ ﯽﻨﻌﯾ 28
رد مدﺮﻣ تازرﺎﺒﻣ ،دادﺮﻣ
ﺪﯿﺳر دﻮﺧ جوا ﻪﺑ قﺪﺼﻣ ﺮﺘﮐد ﺖﻟود زا ﺖﯾﺎﻤﺣ .
ﯿﻧ يﻮﻠﻬﭘ رﺎﺑرد ياﺮﺑ هﺎﻣ ﺪﻨﭼ ﻦﯾا هﺎﻣ ﺰ
يﺎﻫ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ زﺎﺳ ﺪﻣآ
.
نآ سأر رد و ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا ﻣ ﺖﻟود ﺖﺴﮑﺷ ياﺮﺑ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺎﻫ
ﯽﻣ ناﺮﯾا ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫﺮﯿﻔﺳ ،قﺪﺼ ﺪﻧدﺎﺘﺳﺮﻓ
.
» ﺎﺑ هﺎﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا
» نﻮﺘﻟﺪﯿﻣ « ﺰﮔ ناﺮﯿﻤﺷ رد ﯽﻣﺎﻈﻧ ﺖﻣﻮﮑﺣ دﻮﺟو ﺎﺑ ﯽﻟو ﺖﺷاﺬﮔ تﺎﻗﻼﻣ راﺮﻗ ﺲﯿﻠﮕﻧا ﺮﯿﻔﺳ ﻪﻣﺎﻧزور ﻪﻟﺎﻘﻣﺮﺳ ،تﺎﻗﻼﻣ ﻦﯾا شرا
ﺎﻫ ي
دﻮﺑ ادﺮﻓ ﺢﺒﺻ
« ) ،ﻦﯿﺴﺣ ﺮﮐاذ 1378
: 617 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺰﯿﻣآﺰﻨﻃ ﺮﻌﺷ تﺎﻗﻼﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ضاﺮﺘﻋا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻪﺘﺷاﺮﻓا
»ﻗ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﻠﺒ
« ار
ﮥﻣﺎﻧزور رد و دوﺮﺳ
» ﺮﮕﻨﻠﭼ
« ﺪﻧﺎﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ .
هرﺎﻌﺘﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﻌﺷ ﻦﯾا رد يو
» ﻪﯿﻤﮑﻬﺗ
« ﺖﺳا ﯽﯾﻮﮔﺰﻨﻃ يﺎﻫدﺮﮕﺷ زا ﻪﮐ_ ا_
ز
ﻪﻠﺒﻗ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ هﺎﺷ ﯽﻣ دﺎﯾ ﻢﻟﺎﻋ
ﺪﻨﮐ :
ﻢـﻟﺎـﻋ ﻪـﻠﺒـﻗ !
ﺎﯿـﺑ ﻦﮑـﻣ ﺎـﻣ ﺶﻔـﮐ يﻮـﺗ ﺎـﭘ ﻢـﻟﺎـﻋ ﻪـﻠـﺒـﻗ
! ﻦـﮑـﻣ اﻮـﺳر ﺮـﺘﺸﯿﺑ ار تدﻮـﺧ
ﻢـﻟﺎـﻋ ﻪـﻠﺒـﻗ !
ار ﮓـﻨﺳﺮـﺧ ﻮـﺸـﻣ ﺎـﻣ مزر ه
ﻢـﻟﺎـﻋ ﻪـﻠـﺒـﻗ !
ﺎـﻣ مﺰـﻋ زا و ﺖـﻠـﻣ زا سﺮـﺘـﺑ
ﻢـﻟﺎﻋ ﻪـﻠﺒـﻗ !ﺑ
رﺎﻋ و ﮓﻨﻧ و ﺐﯿـﻋ ﺖﺴﯿﻧ ﺖﯾاﺮ
رﺎـﻏرﺎـﯾ نﻮﺘﻟﺪﯿﻣ ﺎﺑ ناﺮﻤـﺷ هار رد ﺐـﺷ ﻒﺼـﻧ
ﻢـﻟﺎـﻋ ﻪـﻠﺒـﻗ !
ﺷ ﻮـﺗ ﺲﯿﻠﮕـﻧا ﺮـﯿﻔﺳ ﺎـﯾ ﯽـﻫﺎـ
؟ﺲﯿﻠﮕـﻧا ﺮـﯿـﺟا ﺎـﯾ ﯽـﺘـﺳا ﺖـﻠـﻣ ﺮـﯿـﺟا ﻮـﺗ
ﻟﺪﯿﻣ ﺎﺑ ناﺮﯾا هﺎﺷ ﺖﺴﺑ وﺪﻨﺑ رد ﺐﺷ ﻒﺼﻧ نﻮﺘ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﺸﮐ لﻼﻘﺘﺳا ﻆﻔﺣ
؟ﺖﺳا يرﻮﺟ ﻦﯾا شا
ﻔﻫ ﮏﯾ ،ﻮﮕﺑ ﺲﺑ ﺮﻬﺑ ﯽﻣﺎﻈﻧ ﺪﺷ ناﺮﻤﺷ ﻪﺘ
ﻦﯾا ﺷ ﺎـﺗ تﻮﻠﺧ ﯽﺒـﻨـﺟا ﺮـﯿﻔـﺳ ﺎـﺑ ﻪـﺷ دﻮـ ﻦﯿﺸﻧ
ﻧاﺮـﻤﺷ يدازآ ﺐﺷ ﺖﻔـﻫ ﺐﻠﺳ هﺪـﯾدﺮـﮔ نﺎـﯿ
ﺐﻠﺟ هﺎـﺷ ﺪﯾﺎـﻤـﻧ ار نﺎـﺘـﺴﻠـﮕـﻧا ﺮـﯿـﻔـﺳ ﺎـﺗ
ﺑ ﮏـﯾ ﻦﯾا ﺮﯿـﺧ ﺐﻠﻗ هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻤﮐ ﮏﯾ ﻻﺎﺑ ﺖﯿ
ﺐﻠـﺟ هدﻮﻣﺮـﻓ ار هﺎـﺷ نﺎـﺘﺴﻠـﮕـﻧا ﺮﯿـﻔـﺳ ﺎـﺗ
)
،نﺎﻤﻫ 3 162_ (
2 2_ 7_ . ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻦﻤﯾﺮﻫ دورو :
ماﻮﻗ نﺪﻣآ رﺎﮐ يور ﻫﺎﺗدﻮﮐ مﺎﺠﻧا ،قﺪﺼﻣ ﺖﻟود طﻮﻘﺳ و ﻪﻨﻄﻠﺴﻟا
،قﺪﺼﻣ ﺖﻟود ﻪﯿﻠﻋ مﺎﺟﺮﻓﺎﻧ يﺎ
ترﺪﻗ و يرﺎﻤﻌﺘﺳا لود ﯽﺒﻠﻃ . . .
لﺎﺳ ﻦﯿﺑ رﻮﺸﮐ عﺎﺿوا يﺎﻫ
1330 و 1331 دﻮﺑ هدﺮﮐ مارآﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ ار .
ﺦﯾرﺎﺗ رد 23
هﺎﻣﺮﯿﺗ 1331
» ﻦﻤﯾﺮﻫ
« ةدﺎﺘﺳﺮﻓ ﯽﺠﻧﺎﯿﻣ ياﺮﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ رﻮﻬﻤﺟ ﺲﯿﺋر ﺪﺷ رﻮﺸﮐ دراو ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ناﺮﯾا ﺖﻟود ود ﻦﯿﺑ يﺮﮔ
. ) ،ﻦﯿﺴﺣ ﺮﮐاذ ،ﮏﻧ 1377
:
406 ( ﺶﻨﮐاو ﻦﻤﯾﺮﻫ دورو ﺖﺷاد ﯽﭘ رد ار نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و نﺎﻘﻓاﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
. دورو و ﺎﮑﯾﺮﻣآ رﺎﻤﻌﺘﺳا زا دﺎﻘﺘﻧا رد ار ﺮﯾز ﺮﻌﺷ ﻪﺘﺷاﺮﻓا
» ﻦﻤﯾﺮﻫ
« ﺖﺳا هدوﺮﺳ ناﺮﯾا ﻪﺑ :
ﻦـﻣ يرﺎـﻫ نﻮﺧ ﻪﺒﻨﺸﮑـﯾ ﻞﻣﺎـﺣ
نوﺮـﯿـﺑ ﺎـﻣ ﺖـﮑـﻠـﻤـﻣ زا وﺮـﺑ
ﻦــﮐ ﻢـﮔ ار تدﻮـﺧ رﻮـﮔ و وﺮــﺑ
ﻦـﮐ مدﺮـﻣ ﺎـﻣ ﻪـﻨـﯿﮐ زا رﺬـﺣ
ﺖﺳا هﺪﻧز ناﺮﯾا ﻮﮕـﺑ ﻦـﻣوﺮـﺗ ﻪـﺑ
ﺖﺳا هﺪﻨـﯾآ يﻮـﺳ ﻪـﺑ ﺖّﻠـﻣ هر
۶
ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺶﺘﺑ ﻪـﮐ ار ﻦـﯾا ﺮـﺒـﺑ ﺪﯾا
ﻪـﺘـﺧاﺪـﻧا ﻪـﮐﺮـﻌـﻣ ﻂـﺳو ﺪﯾا
ﺮـﺒـﺑ رﺎـﯿـﻋ ﻢـﯿﺴـﻧ ﻪـﻨـﻬـﮐ ﻦـﯾا راﺬﮕﺑ نﺎﻣ ﯽﺳ ﯽﻟ ﺖﺳد يﻮﻠﻬﭘ
) ﻪﺘﺷاﺮﻓا ، 1358:225 (
3 2_ 7_ . ﻦﺳرﺪﻨﻫ دورو )
ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﺮﯿﻔﺳ ناﺮﯾا ﻪﺑ (
ﺖﺴﺨﻧ نﺎﻣز رد:
،قﺪﺼﻣ ﺮﺘﮐد يﺮﯾزو
» ﻦﺳرﺪﻨﻫ
« ﮐ ﺖﻗو ﺮﯿﻔﺳ ياﺮﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ رﻮﺸ
ﮏﻤﮐ دادراﺮﻗ ﺪﻘﻋ ﺖﻟود ﯽﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ
» ﻦﻣوﺮﺗ
« ﻣ ﺮﺘﮐد ﺎﻣا ﺪﺷ رﻮﺸﮐ دراو ،ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ قﺪﺼ
ﻪﺑ نﺪﺷ دراو ﻪﻤﻄﻟ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﯽﺑ ﺮﯿﺳ ﺮﻃ ﻤﻫ و ناﺮﯾا ﯽﻓ ﻌﺗ ﻪﮐ ﻦﯾا زا ﻦﯿﻨﭽ
ﯽﻣ رﻮﺸﮐ نﺎﯾز ﻪﺑ نآ يدﺎﺼﺘﻗا تاﺪﻬ دﺮﮐ يراددﻮﺧ دادراﺮﻗ ﻦﯾا ﻦﺘﻓﺮﯾﺬﭘ زا ،ﺪﺷﺎﺑ
. ) ﮏﻧ
،دﺮﻓ نﺎﯿﻧاﻮﺗ 1362
: 9 98_ ( دورو ﻪﯿﻠﻋ ﺖﺳا ﯽﺸﻨﮐاو ﺮﯾز يدﺎﻘﺘﻧا ﺮﻌﺷ
» ﻦﺳرﺪﻨﻫ
« ناﺮﯾا ﻪﺑ :
بﺎـﻨـﺟ يا ﺎـﮑـﯾﺮـﻣآ ﺮــﯿـﻔﺳ
ﺎـﻤﺷ تﺎـﻔـﺘـﻟا هدﺮـﮐ ﻞـﮔ زﺎـﺑ
ﻦـﺳرﺪﻨـﻫ بﺎﻄﺘﺴﻣ تﺮـﻀـﺣ ﻦـﮐ نﺎـﻣﺎﻫر ﺶﮑﺑ ﺎـﻣ زا ﺖﺳد
ﺮﯿﻔﺳ بﺎﻨﺟ ؟ﻪﯿﭼ ﺎـﻫ ﻪـﺤﻠﺳا
ﺮـﯿﻔﺳ بﺎﻨﺟ ؟ﻪﯿﮐ ﺎﺑ ﺎﻣ ﮓـﻨـﺟ
ﻪﺘﺸﮔ ﯽﺘﻠـﻣ ﻢﯾراد ﻢـﻏ و ﻢـﯾا
ﻢـﯾراد ﻢـﮑﺷ ﺎـﺑ ﻢـﯾراد ﮓﻨـﺟ
8 ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﻮﺸﮐ تﺎﻗﺎﻔﺗا_ :
ﻮﯿﭘ عﻮﻗو ﻪﺑ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﺮﯾﺎﺳ رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻗﺎﻔﺗا ﯽﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا يﺮﮑﻓ ﻦﯾﻮﮑﺗ رد ﺰﯿﻧ ﺖﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ :
1 8_ . هﺮﮐ هﺮﯾﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﮓﻨﺟ :
زا ﮓﻨﺟ ﻦﯾا لﺎﺳ
1950 ﺎﺗ 1953 رد هﺮﮐ ود ﻦﯿﺑ ﻦﯿﭼ و ﺎﮑﯾﺮﻣآ يﺎﻫوﺮﯿﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و ﺖﻓﺮﮔ
ﺪﯾدﺮﮔ هﺮﯾﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﻦﯾا رد .
) ﮏﻧ ، ﻦﯿﻌﻣ ، 1388 : 1571 (
» وﺮﯿﻧ ﮓﻨﺟ ﻦﯾا رد ﺮﻓ ﺖﺤﺗ ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫ
لاﺮﻧژ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣ
» رﻮﺗرآ ﮏﻣ
« هﺮﮐ زا
ﭼ يﺎﻫوﺮﯿﻧ و ﯽﺑﻮﻨﺟ و ﻦﯿ
ﯽﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﯽﻟﺎﻤﺷ هﺮﮐ زا يورﻮﺷ ﺪﻧدﺮﮐ
«.
)
،ﯽﺘﺳرد 1381 : 173 (
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يﺮﻌﺷ رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا
» ﮐ ﺎﯿﺣ ﺪﯿﻨ
« ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻧﺎﮔرزﺎﺑ زا دﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ا ترﺎﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دزادﺮﭘ
مﺮﮔ ار هﺮﮐ ﮓﻨﺟ رازﺎﺑ ﻪﺤﻠﺳ ﯽﻣ ﺮﺗ
ﺪﻨﻨﮐ .
يو ﺮﻌﺷ ﻦﯾا رد ،
ار ﻪﺤﻠﺳا ناﺮﺟﺎﺗ
» نﺪﻤﺗ ﻦﻤﺷد
« ﯽﻣ درﺎﻤﺷ . هﺮﮐ رﻮﺸﮐ زا ﺮﻋﺎﺷ ﯽﺘﯾﺎﻤﺣ هﺎﮔﺪﯾد
ًﻼﻣﺎﮐ ﺮﻌﺷ ﻦﯾارد ﯽﻟﺎﻤﺷ دﻮﻬﺸﻣ
ﺖﺳا . ﺪﯿﻨﮐ ﺎﯿـﺣ و مﺮﺷ ﻪﺤﻠﺳا ناﺮﺟﺎـﺗ يا
ﻪﭽﺑ ﻢﻫ و ردﺎﻣ يور ز ﯽﻣﺮﺷ ﺪﯿﻨﮐ ﺎﻫ
ﮓﻨﺟ نﺎﯿﮑﻧﺎـﯾ يا ﺐﻠـﻃ
، رﻻد هﺪﻨﺑ ﺪﯿﻨـﮐ ﺎـﯿﺗﻮـﺗ ار هﺮـﮐ رﻮﺸـﮐ ﺪﻨـﭼ ﺎـﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﺑ ﯽـﮐﺎـﺗ ﯽﺸـﺣو ﺐﯾﺮﻓ و يزﺎﺑ ﻞﻠﻣ
ﺪـﯿﻨـﮐ اورﺎـﻧ ﻪﻠـﻣﺎﻌـﻣ ﻦـﯾﺮـﺗ
ا ﯽـﮐ ﺎـﺗ ار رﺎﻌـﺷ ﺖـﻓاﺮﺷ يﺎـﻫﺮـﯿﺳ
ﺪـﯿﻨـﮐ ﻼـﺘـﺒـﻣ ﯽـﻤـﺗا ﺶـﯾﺎـﻣزآ رد
ﻪﺤﻠﺳا ناﺮﺟﺎﺗ يا ،
ﺲﭘ ﺖﺴﯿﻟﺎﯾﺮﭙﻣا
مﺮﺷ نﺪﻤـﺗ ﻦﻤـﺷد يا ﺪﯿﻨﮐ اﺪـﺧ زا
)
نﺎﻤﻫ ، 135 (
ﻪﺘﺷاﺮﻓا ،ور ﻦﯾا زا ﺰﻨﻃ ﯽﻫﺎﮕﻧ ﺎﺑ
ﯿﻣآ ﺎﻬﻧآ سار رد و ﮓﻨﺟ ﻞﻣاﻮﻋ زا ،ﺰ
» ﻦﻣوﺮﺗ « ) 1884 1972_ ( ﺲﯿﺋر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﺖﻗو رﻮﻬﻤﺟ
دﺎﯾ ﯽﺴﮐ ﯽﻣ ﺖﻇﺎﻔﺤﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺢﻠﺻ زا ﻪﮐ هدﺮﮐ
ﺪﻨﮐ .
2 8_ . قاﺮﻋ بﻼﻘﻧا :
ﺦﯾرﺎﺗ رد بﻼﻘﻧا ﻦﯾا 14
ﻪﯿﺋوژ 1958 داد خر م ﻞﺼﯿﻓ ﺖﻣﻮﮑﺣ نآ ﯽﻃ ﻪﮐ
ﻪﺑ قاﺮﻋ ﺖﻣﻮﮑﺣ و نﻮﮕﻧﺮﺳ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ يرﻮﻬﻤﺟ .
) ﮏﻧ ، ﻦﯿﻌﻣ ، 1388 : 1167 ( دﺮﮐ هﺎﺗﻮﮐ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا زا ار ﺎﮑﯾﺮﻣآو ﺲﯿﻠﮕﻧا رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﺳد ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﯽﺑﻼﻘﻧا .
ﺰﯿﺗ ﺪﯾد زا بﻼﻘﻧا ﻦﯾا عﻮﻗو ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻤﻧ رود ﻪﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﻦﯿﺑ
:
داﺪﻐﺑ رد ﻪﮐ ﻮﻨﺷ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻦﯾا
دﺎﺘﻓا شﻮﺗ ﻪﺷﻮﻣ و دﺮﮐ ﻖﺗ ﻪﻠﺗ
يرﻮﻏﺎﺑﺎﺑ ﺎﻫ هاﻮـﺧﺪـﺑ ﻢﺸـﭼ يرﻮﻬـﻤـﺟ ﺰـﯾﺰـﻋ قاﺮـﻋ ﺪﺷ
قاﺮـﻋ نارداﺮـﺑ ﺮـﺑ ﺖـﯿﻨـﻬـﺗ قاﺮـﻋ ناﻮـﺟ و ﺮـﺑﻮـﻧ ﺖــﻟود
ﺖﺳﺎﮑﯾﺮـﻣآ ياﺮـﺑ زا ﺖﯿﻠﺴﺗ ﻧا ندﺮـﮔ
ﺖﺳاﺰـﻋ لﺎـﺷ ﺲﯿﻠﮕ
ا زا ﻪﻧ ﺖﻓر ﻞﺼﯿﻓ ﺮﯿﻣا ﻪﮐ ﻦﯾ
ﺖﻓر ﻞﺻﻮﻣ ﺖﻔﻧ و كﻮﮐﺮﮐ ﺖﻔﻧ
سﻮﺳﺎﺟ ﻪﻤﻫ نآ و جﺮﺧ ﻪﻤﻫ نآ
سﻮﻧﺎﻓ ﺪﺷ ﻖﻠﺧ ﮓﻧدرا ﮏﯾ ﺎﺑ
) ﻪﺘﺷاﺮﻓا ، ﺺﺻ 236
= 235 (
٧
9 مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ_ :
ﯽﺑ ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ عﻮﻗو ﮏﺷ ﺣ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺑ ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ ﯽﺳﺎﯿﺳ ثداﻮ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ
ﮓﻨﺟ عﻮﻗو دور
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻬﻣ تاﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻪﮑﻠﺑ ﺎﭘورا رد ﻪﻧ مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ،
ﺮﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﺷاﺬﮔ يﺎﺟ
. ﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ﺮﺧاوا رد ﻪ
ﺐﻘﻋ رد ﻦﻟﺮﺑ يﻮﺳ ﻪﺑ ﺮﻠﺘﯿﻫ ﺶﺗرا دﻮﺑ ﯽﻨﯿﺸﻧ
، ﻦﯾا ﺐﻘﻋ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻊﯾﺎﺷ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻠﺘﯿﻫ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﮏﯿﺘﮐﺎﺗ يور ﺮﻠﺘﯿﻫ ياﻮﻗ ﯽﻨﯿﺸﻧ
ياراد ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﻟﺮﺑ ﻪﺑ يورﻮﺷ ﺶﺗرا نﺪﯿﺳر زا ﺲﭘ نآ هﺰﺠﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮐﺎﻨﺘﺸﺣو ﯽﻤﺗا ﺐﻤﺑ .
ﺮﻌﺷ ﻪﺘﺷاﺮﻓا
» ﮏﯿﻤﺗا ﺐﻤﺑ
«
و مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ﺮﺧاوا رد ار دﻮﺧ ﺖﺳا هدوﺮﺳ نﺎﻤﻟآ ﻢﺗا ﺐﻤﺑ درﻮﻣ رد
:
ﺰﯿﺟ ﺰﯿﺟ ، ﻒﭘ ﻒﭘ ، ﺳا ﭗﯿﮐ رﻮﻓاو ﻦﯾا ﺐـﺠﻋ ﺖ هدز ﺪﻣآرد ﻪـﻗﺪﺣ زا ﻢﻤﺸﭼ
روز ﺲﺑ زا ما
ﺒـﺠـﻋ ا ﻪـﮐ ﯽـﻠﺻ و ﯽﻠـﺟ ﺎـ ﻢـﺗا ﺐـﻤــﺑ ﻦـﯾز
ﻢـﺗا خﺎـﺷ زا ﯽـﻫ ﯽـﻫ ،
ﻢـﺗا ﻢﺳ ،ﻢـﺗا مد
ﺮـﻠـﺘﯿـﻫ ﺮـﮔا ﻪـﺑﺮﺣ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﺖﺳد هدﺰـﻧ نﺎـﺧ
نﺎﺑﺮـﻗ ﭻﻧ ،ﭻﻧ هﺪﻣآ ﯽﭙﻗ ﻪـﮐ ﺖـﻟﺎﯿﺧ ﻪـﺑ
ﺑ دراو ﻦـﯿـﻘـﻔـﺘﻣ ﻦـﮐ ﺮـﺒﺻ ﺪــﻧﻮﺸـﺑ ﻦـﯿـﻟﺮـ
ناﺪﯿـﻣ رد هژر و نﺎﺳ ﺪﻫد خﺮـﺳ ﺶـﺗرا
)
،نﺎﻤﻫ 140 (
10 يﺎﺗدﻮﮐ _ 28 دادﺮﻣ 32 : قﺪﺼﻣ ﺖﻟود طﻮﻘﺳ زا ﺲﭘ ،
ا ﻞﻀﻓ . . . ﺖﺴﺨﻧ ﻪﺑ يﺪﻫاز ﺪﯿﺳر يﺮﯾزو
. رد ﺎﺗدﻮﮐ ﺖﻟود 28
دادﺮﻣ
1332 ﯽﻠﻣ ياﺮﺑ ناﺮﯾا ﺖﻀﻬﻧ ﺖﺴﮑﺷ ﯽﭘ رد ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ ندﺮﮐ
، ﻏ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺎﺑ ار ﺖﻔﻧ دادراﺮﻗ ﺖﻟود ﻦﯿﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮐ دﺮﮐ ﺎﻀﻣا ﯽﺑﺮ
-
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻢﻬﺳ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ زا ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺲﯿﻠﮕﻧا يﺎﻫ .
دادراﺮﻗ ﻦﯾا يﺎﻀﻣا ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ،
هوﺮﮔ و باﺰﺣا زا يرﺎﯿﺴﺑ ﮐ ﯽﯾﺎﻫ
و ﻞﯾﻻد ﻪﺑ ﻪ
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ قﺮﻃ ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺲﯿﻠﮕﻧا يﺎﻫ
، ﺖﺷادزﺎﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﯽﻧاﺪﻧز و
. ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺮﻌﺷ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺪﺳر
» ﻪﮑﺒﺷ ﻒﺸﮐ
«
ﺰﻨﻃ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ناﺮﯾا زا نآ رد ﻪﮐ يﺮﻌﺷ ﺪﺷﺎﺑ هدوﺮﺳ رﺎﮔزور نآ ناﺮﯾا عﺎﺿوا ﻒﯿﺻﻮﺗ رد ار دﻮﺧ
» ﺦﻠﺑ
« ﯽﻣ دﺎﯾ ﺪﻨﮐ :
ﺖﺳاﺪﯿﭘ ﻦﻣوﺮﺗ و ﻞﯿﭼﺮﭼ سأر ﺖﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﮕﻨﺷ ﻢﻟا ﺦﻠﺑ رد زﺎﺑ
ناﺮـﯾا ﺖﻔﻧ ﺮﺳ ﺮـﺑ ﺎـﻫ ﻪﺸﻘـﻧ
ﺖﻔﻧ فﺮﻃ زا ﺪﺷ حﺮﻃ ناراﻮـﺧ
ﻞـﻃﺎـﺑ ندﻮـﻤﻨـﺑ ﺖـﻠـﻣ ﻖـﺣ ﻞـﻣﺎـﮐ نﺎـﻘـﻔـﺧ رﺪـﻧا زﺎــﺑ
هدﺮـﮐ ﺞـﻟ ﻪﻨـﻧ ﻪﭽـﺑ ﻢـﻫ زﺎـﺑ هدﺮﮐ ﺞـﮐ ﻦﻫد ﺖـﻔـﻧ ﻞﻣﺎﻋ
ﻣ زاﺮـﮔ ناﺪـﻧد هﺪـﺷ اﺪـﯿـﭘ زﺎـﺑ زﺎـﺑ هﺪﺷ ﻪﻨﺳﺮﮔ كﺎﺤـﺿ رﺎ
) ،نﺎﻤﻫ 212 (
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ :
ﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻪﮐ هﺪﯾدﺮﮔ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﺮﯾز تﺎﮑ
ﺖﺳا ﺮﯾز حﺮﺷ ﻪﺑ راو :
1 نآ زا _ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻﻮﺤﺗ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ ﺮﻨﻫ و تﺎﯿﺑدا تﻻﻮﺤﺗ ﺮﯿﺳ ﻂﺧ ﻪﮐ ﺎﺟ رﺎﮑﻓا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا
، ﻪﺸﯾﺪﻧا و ﺪﯾﺎﻘﻋ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺮﺼﻋ ﺮﻫ ناﺮﮑﻔﻨﺷور ﺪﺷﺎﺑ رﺎﮔزور نآ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
.
2 گرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ_ ﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ زا ﯽﮑﯾ و ﯽﮑﻠﯿﮔ تﺎﯿﺑدا ﺮﻋ ﺮﺗ
هرود رد مود يﻮﻠﻬﭘ نازادﺮﭘﺰﻨﻃ ﻦﯾ ﯽﻣ يا
ﺖﺴﯾز
ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ثداﻮﺣ ﻪﮐ وﺪﺤﻣ_
ز هد ﯽﻧﺎﻣ 1320 ﺎﺗ 1332 ﻪﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ_ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يو ﺮﻌﺷ و ﺮﮑﻓ رد ﯽﯾاﺰﺳ .
3 ﯽﺳﺎﯿﺳ رﺎﻌﺷا ﻪﺘﺷاﺮﻓا_ ،
ﺎﺗ ﺎﺑ ار ﺮﮕﻨﻠﭼ ﻪﯾﺮﺸﻧ رد دﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ هدوﺮﺳ ثداﻮﺣ ﻦﯿﻤﻫ زا يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﺛ
ﻂﺧ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﯽﺸﻣ
ﯽﺳﺎﯿﺳ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾﻮﮑﺗ ثداﻮﺣ ﻦﯿﻤﻫ زا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﺑ يو .
و هدﻮﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ رﻮﺸﮐ رد رﺎﻤﻌﺘﺳا رﻮﻀﺣ ﺎﺑ يو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺲﯿﻠﮕﻧا يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا
ﻀﺣ ﺺﺨﺸﻣ دﺎﻤﻧ ود ﯽﻣ دﺎﯾ ناﺮﯾا ﻞﺧاد رد رﺎﻤﻌﺘﺳا رﻮ
ﺪﻨﮐ . ﯽﻠﻣ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﺷ هﺎﺗﻮﮐ رﺎﺘﺳاﻮﺧ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﻔﻧ نﺪﺷ
ﺖﺳا ناﺮﯾا ﺖﻔﻧ زا رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﺳا رﻮﺸﮐ رﺮﺿ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ناﺮﯾا رد ﯽﺟرﺎﺧ ياﺮﻔﺳ ﺪﻣآ و ﺖﻓر زا و
، ﯽﻣ دﺎﻘﺘﻧا ﺪﻨﮐ .
4 ﺖﺳا ﯽﺘﯿﻋر بﺎﺑرا مﺎﻈﻧ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻊﻣاﻮﺟ هﮋﯾو ﻪﺑ نﻼﯿﮔ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﯽﺗﺎﻘﺒﻃ رﺎﺘﺧﺎﺳ _ .
ﺶﺨﺑ ﺖﯿﻋر و بﺎﺑرا تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ
ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا زا ﯽﻤﯿﻈﻋ .
ﻪﺑ دﻮﺧ ﯽﮑﻠﯿﮔ رﺎﻌﺷا رد ﺮﻋﺎﺷ ﻪﻣﻮﻈﻨﻣ رد هﮋﯾو
» نﺎﯿﻋﻻارﻮﺨﺘﻔﻣ
« ﺎﺑ
ﯽﻣ دﺎﻘﺘﻧا نآ زا ﺰﯿﻣآﺰﻨﻃ يدﺮﮑﯾور ﮐ
ﺪﻨ .
5 مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ﺮﯿﻈﻧ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﮕﯾد ثداﻮﺣ_ ،
هﺮﮐ هﺮﯾﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﮓﻨﺟ ،
ﻋﺎﺷ ﺮﻌﺷ و ﺮﮑﻓ رد راﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﮕﯾد زا قاﺮﻋ بﻼﻘﻧا ﺮ
هدﻮﺑ ﺪﻧا .
ﯽﭘ ﺖﺷﻮﻧ ﺎﻫ :
٨
1 ( ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ دﺎﺘﺳا ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﺘﺷاﺮﻓا زا
، ﯾا ﺖﯿﻤﻫا يﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ ﯽﻣ ﯽﺳرﺎﻓ ﺰﻨﻃ ﺦﯾرﺎﺗ رد ار ﺮﻋﺎﺷ ﻦ
ﺪﻧﺎﺳر :
» رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا
ﺰﻨﻃ ﺦﯾرﺎﺗ ،
ﭻﯿﻫ ﯽﺳرﺎﻓ بدا وﺮﻤﻠﻗ رد ﻣاﺮﻓ هﺎﮔ
لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺎﺴﺑ يا و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ شﻮ ﯿﺑ يذﻮﻔﻧ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد رﺎﺑ هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ
وﺮﻤﻠﻗ دراو ﺮﺘﺸ
ﻞﺴﻧ ﯽﺑدا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺷ هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ
. ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ نآ زا گرﺰﺑ ناﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﻪﮐ ﯽﺒﯿﺠﻧ نﺎﺟ نآ ،
ﻪﺑﻻ رد فﺮﺣ يﻻ ﯽﻣ جﻮﻣ ﻪﺘﺷاﺮﻓا يﺎﻫ
ﺪﻧز
ﺐﯿﺠﻧ نﺎﺟ نﺎﻤﻫ و ،
ﺷ دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ ﻆﻔﺣ ﺦﯾرﺎﺗ رد ار وا ﺖﯿﺼﺨ . . .
ﯽﻤﻧ ار يﺮﮕﯾد ناﻮﯾد ﭻﯿﻫ دﺮﮐ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ناﻮﯾد ﻦﯿﺸﻧﺎﺟ ناﻮﺗ
. نﺎﺑز
ﺖﺳا ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺮﻋﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﯽﺳرﺎﻓ . . .
) كر ، ص،ﻪﻨﯿﯾآ و غاﺮﭼ ﺎﺑ 470
(
2 ( نﺎﯾﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ رﺎﻌﺷا ﯽﻧﺎﮕﺸﯾﺪﻧا ،ﯽﺑدا ﯽﺳرﺮﺑ : ،
دﺎﺘﺳا ﺎﻤﻨﻫار : يﺮﮕﻨﺳ ﯽﯾﺎﻔﺻ ﯽﻠﻋ ﺮﺘﮐد ،
روﺎﺸﻣ دﺎﺘﺳا :
ﯽﻠﺿﺎﻓ زوﺮﯿﻓ ﺮﺘﮐد ،
عﺎﻓد ﺦﯾرﺎﺗ :
ﺮﯿﺗ 1390
3 ( هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ ﺮﺧاوا رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ 1332
ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮﮕﯾد ﺮﻔﻧ هدﺰﻧﺎﭘ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ :
زروﺎﺸﮐ ﻢﯾﺮﮐ ،
ﯽﻌﯿﻤﺳ ﻞﯿﺒﻧ )
ﯽﻧﻼﯿﮔ نﺎﻫاﺮﻤﻫ
وا ( ، ﻪﭽﻏﺎﺑ ﻦﯿﻤﺛ نﺎﺑ
، هاﻮﺧﺮﯿﺧ ) فوﺮﻌﻣ ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ (
و . . . ﻫار ﺪﻧﺪﺷ يورﻮﺷ رﻮﺸﮐ ﯽ .
تﻮﻋد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺮﻔﺳ ﻦﯾا
» ناﺮﯾا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﺑاور ﻦﻤﺠﻧا
يورﻮﺷ و
« دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ،
ﺪﯿﻣﺎﺠﻧا لﻮﻃ ﻪﺑ لﺎﺳ نﺎﻤﻫ هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﺮﺧاوا ﺎﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﻫﺎﻣ ﮏﯾ ﺮﻔﺳ ﻦﯾا ﻞﺻﺎﺣ ﻪﮐ
ﻪﮐ ﺪﺷ يا
ﻪﺑ نآ زا ﻪﺘﺷاﺮﻓا
» ﻮﻗ ﺮﭘ هدﺮﭘ ﺖﺸﭘ
« ﯽﻣ دﺎﯾ ﺪﻨﮐ . ) ﮏﻧ ، ﻪﺘﺷاﺮﻓا ، 1360 : 129 ( ﻔﺳ ﻦﯾا خﻮﺷ ﺮﻋﺎﺷ ﻪﮐ ارﺬﮔ ﺖﺳا يﺮﻈﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮ و ﻊﺒﻃ
ﺰﻨﻃ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد روﺎﻨﻬـﭘ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا رﺎﻨﮐ و ﻪﺷﻮﮔ ﻪـﺑ زادﺮﭘ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﯾا رد ﻪﺘﺷاﺮﻓا ،
ﺎﻓر ﻞﯾﺎﺳو ﺮﯿﻈﻧ يورﻮﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻫ
: نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺎﻫ
،
هﺎﮕﺸﯾاز ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ يﺎﻫ ،
ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز رﺎﻄﻗ ،
اﻮﻣاﺮﺗ و ﯽﻗﺮﺑ يﺎﻫ . . .
ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ار ﺪﻨﮐ
.
4 ( ﻌﺷ ﻦﯾا ﻪﺘﺷاﺮﻓا ﻪﻀﯿﻘﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ارﺮ
ﺳ يﺎﻫﺰﻏ زا ﯽﮑﯾ ﻪﯿﻓﺎﻗو نزو ﺮﺑ يا ﯽﻣ زﺎﻏآ ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ هدوﺮﺳ يﺪﻌ
دﻮﺷ :
ﺖﺴﯿﻣدآ نﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺴﻔﯾﺮﺷ ﯽﻣدآ ﻦﺗ /
ﺖﯿﻣدآ نﺎﺸﻧ ﺖﺳﺎﺒﯾز سﺎﺒﻟ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﻧ )
،ﺮﺒﻫر ﺐﯿﻄﺧ 1366
: 953 (
ﻊﺑﺎﻨﻣ : ﺪﻧاوﺮﯾ،نﺎﯿﻣﺎﻫاﺮﺑآ .
) 1389 (.
ﯽﺣﺎﺘﻓ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﺪﻤﺤﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،نرﺪﻣ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ ،
ناﺮﻬﺗ : ﯽﻧ .
ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﺪﯿﺳ ،يﺪﻨﻏ زا .
) 1382 .(
ناﺮﯾا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ تﻻﻮﺤﺗ ﺦﯾرﺎﺗ ناﺮﻬﺗ ،
: ﺖﻤﺳ .
ﻦﺴﺣ،ﻦﯿﻣا ) .
1384 .(
ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ تﺎﯿﺑدا :
ﯽﺳﺎﻨﺷ ناﺮﯾا فرﺎﻌﻤﻟا ةﺮﯾاد .
ﻦﺴﺣ ،دﺮﻓ نﺎﯿﻧاﻮﺗ .)
1362 ( . دﺎﺼﺘﻗا و قﺪﺼﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐد ناﺮﻬﺗ ،
: يﻮﻠﻋ .
قورﺎﻓ ،ﯽﺑارﺎﺧ ) .
1380 .(
ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﺼﻋ ﺮﻌﺷ رد عﺎﻤﺘﺟا و ﺖﺳﺎﯿﺳ ناﺮﻬﺗ ،
: ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﺪﻤﺣا ،ﯽﺘﺳرد ) .
1381 .(
مود يﻮﻠﻬﭘ هرود رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﻌﺷ ناﺮﻬﺗ ،
: ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا دﺎﻨﺳا ﺰﮐﺮﻣ .
ﻢﯿﺣﺮﻟاﺪﺒﻋ ،ﻦﯿﺴﺣ ﺮﮐاذ .)
1377 .(
ناﺮﻬﺗ ،ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﺼﻋ رد ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﯿﺑدا :
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻤﻠﻋ .
ﺲﯾرﻮﺑ ،فﻮﮑﭼﺎﺳ .
) 1362 (.
ر ﺦﯾرﺎﺗ يزﺮﻣاﺮﻓ ﯽﻘﺗ ﺪﻤﺤﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻢﺴﯿﻟﺎﺋ ،
ناﺮﻬﺗ : رﺪﻨﺗ .
ﯽﻌﯿﻔﺷ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ،ﯽﻨﮐﺪﮐ .)
1390 (.
ﻪﻨﯾآ و غاﺮﭼ ﺎﺑ ،
ناﺮﻬﺗ : ﻦﺨﺳ تارﺎﺸﺘﻧا .
ﺰﭽﯾد ﺪﯾﻮﯾد و تاو نﺎﯾا ،ﺪﯾﻮﯾد ،جﻻ .)
1386 (.
ﻪﯾﺮﻈﻧ
،ﻢﺴﯿﻧرﺪﻣﺎﺴﭘ ﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر زا نﺎﻣر يﺎﻫ ناﺮﻬﺗ ،هﺪﻨﯾﺎﭘ ﻦﯿﺴﺣ ﻪﻤﺟﺮﺗ
: ﺮﻓﻮﻠﯿﻧ .
ﺪﻤﺤﻣ ،ﻦﯿﻌﻣ ) .
1388 .(
ﯽﺳرﺎﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ ،
6 ﺪﻠﺟ ، ناﺮﻬﺗ : ﺮﯿﺒﮐﺮﯿﻣا .
نﺎﻤﺣﺮﻟا ﺐﯿﻨﻣ ) .
1378 .(
ﻪﻃوﺮﺸﻣ هرود ﺮﻌﺷ ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻧژآ بﻮﻘﻌﯾ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،
: رﺎﮔزور .
ﻦﺴﺣ،ﯽﻨﯾﺪﺑﺎﻋﺮﯿﻣ ) .
1377 .(
نﺎﺘﺳاد لﺎﺳﺪﺻ ناﺮﯾا ﯽﺴﯾﻮﻧ
ﺪﻠﺟ ، 1 و 2 ناﺮﻬﺗ : ﻪﻤﺸﭼ تارﺎﺸﺘﻧا .
ﻢﯿﻫاﺮﺑا ،يﻮﺒﻧ ) .
1378 .(
،ناﺮﯾا ﺰﻨﻃ رد ﯽﺷوﺎﮐ ناﺮﻬﺗ
: نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻪﻌﻣﺎﺟ .
