ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ا ي آ ﯿﯾ ﻦ تﻮﺘﻓ و دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي
) رد ﻪﻔﺤﺗ ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ نﺎ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﯾﺪﻟا لﺎﻤﮐ و
ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ ﻋ
ﺮﺼﻨ ﻟﺎﻌﻤﻟا ﯽ (
يدﺎﺑآﺮﯿﺟ يﺰﯾﺰﻋ لﻮﺘﺑ
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ
ﺎﯾور ﯽﻗﺮﺑ هﺮﻬﭼ
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد
هﺪﯿﮑﭼ زا و هداد ﻪﺋارا ار دﻮﺧ صﺎﺧ هﺎﮔﺪﯾد ،يدﺮﻤﻧاﻮﺟ و تﻮﺘﻓ ﻦﯿﯾآ بﺎﺑ رد دﻮﺧ رﺎﺛآ رد ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ سووﺎﮑﯿﮐ و ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ
ﺧﺮﺑ رد و ﻪﺘﺷاد ﯽﮐﺮﺘﺸﻣ هﺎﮔﺪﯾد دراﻮﻣ ﯽﻀﻌﺑ رد ﻪﮐ ،ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﻈﻧ لدﺎﺒﺗ و ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺪﻧراد ﯽﺗﺎﻓﻼﺘﺧا دراﻮﻣ ﯽ
ﺪﺴﯾﻮﻧ ﯽﻣ ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ مرﺎﻬﭼ و ﻞﻬﭼ بﺎﺑ رد ﯽﻟﺎﻌﻤﻟا ﺮﺼﻨﻋ ﺮﯿﻣا ﻪﮐ يرﻮﻃ :
ﺖﺳا ﺰﯿﭼ ﻪﺳ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻞﺻا :
ﯽﯾﻮﮔ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﮐ نآ ﯽﮑﯾ
ﻦﯾا ﺮﯾز رد يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ دراد ﻖﻠﻌﺗ ﻪﮐ ﯽﺘﻔﺻ ﺮﻫ ﻪﮐ اﺮﯾز يﺪﻨﺑ رﺎﮐ ار ﺐﯿﮑﺷ ﻪﮐ نآ مﻮﺳ ،ﯽﯾﻮﮕﻧ ﯽﺘﺳار فﻼﺧ ﻪﮐ نآ ﺮﮕﯾد و ﯽﻨﮑﺑ ﻪﺳ ﺖﺳا ﺰﯿﭼ . ؛
قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
رد ﺰﯿﻧ ﻪﻔﺤﺗ ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ نﺎ ﺮﺑ ار يدﺮﻤﻧاﻮﺟ و تﻮﺘﻓ سﺎﺳا و ﻪﯾﺎﭘ ، ﺎﻓو
و قﺪﺻ ﺪﻬﻋ ،
،ﺮﺒﺻ ،ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار ﻆﻔﺣ
راﺮﺳا و ﻢﺘﮐ نآ زا رﺎﯿﻏا و تﺮﯿﻏ ، . ...
ﺖﺳا هدﺮﻤﺷﺮﺑ .
هژاو ﺪﯿﻠﮐ
،نارﺎﯿﻋ :
،تﻮﺘﻓ ﻦﯿﯾآ ،ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ ،يدﺮﻤﻧاﻮﺟ
ﻪﻔﺤﺗ ناﻮﺧﻻا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
ﻪﻣﺪﻘﻣ تﻮﺘﻓ ﯾﺎ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي ﺮﺟ ﯾﻧﺎ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ رﯾ ﻪﺸ رد ﺎﻫروﺎﺑ ي ﻦﻬﮐ ﺒﻫﺬﻣ ﯽ و ﺶﻨﻣ ﻗﻼﺧا ﯽ اﯾ ﻧاﺮ ﯿ نﺎ دراد . ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻣ ﯽ ﺪﺳر ﻪﮐ ﻞﺻا اﯾ ﻦ
ﺮﺟ ﯾ نﺎ ار ناﻮﺘﺑ رد ﺪﻧا ﯾ ﻪﺸ ﺎﻫ ي ﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﯽ اﯾ
،ناﺮ آ ﯿﯾ ﻦ ﺘﺸﺗرز ﯽ
، ﻮﺠﺘﺴﺟ دﺮﮐ .ا ﯾ ﻦ ﺮﺟ ﯾ نﺎ رد لﻮﻃ ﺑﯿ ﺶ زا ﺖﺸﻫ هﺪﺳ زا ﺮﻤﻋ دﻮﺧ زاﺮﻓ
و ﺸﻧ ﯿ ﺐ ﺎﻫ ي ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا : زا ﻋﯿ رﺎ ي و ﻧﺰﻫار ﯽ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺗ تﻮﺘﻓ ﺳ ﯿ ﺳﺎ ﯽ و تﻼﻣﺎﻌﺗ ﺑﯿ ﻦ فﺎﻨﺻا و ﻞﻏﺎﺸﻣ . زا نﺮﻗ مود ﻪﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﮐ
تﻮﺘﻓ ﺎﺑ فﻮﺼﺗ رد ﻣ ﯽ ﻣآ ﯿ دﺰ و ﺴﺑ ﯿ رﺎ ي زا ﻞﻫا ﻞﻀﻓ و ﺮﮐ م ﻪﺑ نآ ور ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ
، تﻮﺘﻓ دراو ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺟ ﯾ ﺪ ي ﻣ ﯽ
،دﻮﺷ رد اﯾ ﻦ نﺎﻣز
ﻧﺰﻫار ﯽ
، دزد ي و ...
ﺎﺟ ي دﻮﺧ ار ﻪﺑ شزرا ﺎﻫ ي ﻗﻼﺧا ﯽ ﻧﯿ ﮏ ﻣ ﯽ ﺪﻫد . ﺎﺑ ور ي رﺎﮐ نﺪﻣآ ﺮﺻﺎﻧ ﻠﺧ ﯿ ﻪﻔ ﺳﺎﺒﻋ ﯽ
، فاﺮﺷا ﻪﺑ تﻮﺴﮐ تﻮﺘﻓ
رد ﻣ ﯽ آﯾ ﺪﻨ و تﻮﺘﻓ ﺪﺟاو ﮑﺸﺗ ﯿ تﻼ و آ ﯿﯾ ﻦ ﻪﻣﺎﻧ ﻤﺳر ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﺲﭘ زا ﻌﻀﺗ ﯿ ﻒ
،ﺖﻓﻼﺧ تﻮﺘﻓ
ًادﺪﺠﻣ ﻪﺑ ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ ﻠﺻا ﯽ دﻮﺧ ﯾ ﻨﻌ ﯽ
فﺎﻨﺻا و هوﺮﮔ ﺎﻫ ي مدﺮﻣ زﺎﺑ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ .
ﻪﺋارا ﺮﻌﺗ ﯾﻔ ﯽ ﻊﻣﺎﺟ و ﻊﻧﺎﻣ زا تﻮﺘﻓ رﺎﮐ ناﺪﻨﭼ ﻧﺎﺳآ ﯽ ﻧﯿ ﺖﺴ
،ﻪﭼ اﯾ ﻦ مﻮﻬﻔﻣ ﯾﺎ ﺮﺟ ﯾ نﺎ زا زﺎﻏآ ﭘﯿ اﺪ ﯾ ﺶ رد ﻣﯿ نﺎ رﺎﺸﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﺗ
ﭘﯿ شﺪﻧﻮ ﺎﺑ فﻮﺼﺗ و دﯾ ﺮﮕ ﻪﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻋﯿ رﺎ ي و دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي رد ﺮﻫ هرود ا ي رﺎﮐوزﺎﺳ و تﺎﺋﺎﻀﺘﻗا صﺎﺧ
دﻮﺧ ار ﻪﺘﺷاد و اﺬﻟ ﺮﻌﺗ ﯾﻔ ﯽ
صﻮﺼﺨﻣ زا
نآ هدﺮﮐ ﺪﻧا .
ﺮﮔا ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﺮﻌﺗ ﯾﻔ ﯽ زا تﻮﺘﻓ ﺷﺎﺑ ﯿ ﻢ ﺎﺑﯾ ﺪ ﻪﺑ غاﺮﺳ ﻣﯿ ثاﺮ بﻮﺘﮑﻣ ﻓﻮﺻ ﯿ ﻪ رد اﯾ ﻦ هرﺎﺑ وﺮﺑ ﯾ
،ﻢ ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﻪﮐ رﺎﻌﺗ ﯾ ﻒ تﻮﺘﻓ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
رﺎﻌﺗ ﯾﻔ ﯽ ﻪﮐ اﺮﺑ ي فﻮﺼﺗ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺴﺑ ﯿ رﺎ هدﺮﺘﺴﮔ و عﻮﻨﺘﻣ ﺪﻧا . رﺎﺑ ي
، ﺪﻗ ﯾ ﻢ ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﺮﺛا ي ﻪﮐ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ رد نآ ﺮﻌﺗ ﯾﻔ ﯽ زا تﻮﺘﻓ ﺖﺴﺟ
،
بﺎﺘﮐ
"
هﻮﺘﻔﻟا
"
ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺑا ﯽ مرﺎﮑﻤﻟا رﻮﻬﺸﻣ ﻪﺑ ﻦﺑا رﺎﻤﻌﻣ ﻠﺒﻨﺣ ﯽ داﺪﻐﺑ ي ﺖﺳا . وا رد اﯾ ﻦ بﺎﺘﮐ ﻣ ﯽ ﻮﮔ ﯾ ﺪ : و ﺎﻣا رد
،ﺖﻨﺳ رﺎﺒﺧا ي
رد بﺎﺑ تﻮﺘﻓ دراو هﺪﺷ ﺖﺳا و ﺰﮔ ﯾ هﺪ ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﺎﻬﻧآ نآ ﺖﺳا ﻪﮐ تﺮﻀﺣ مﺎﻣا ﺮﻔﻌﺟ قدﺎﺻ ) ع ( نآ ار زا رﺪﭘ ﻮﺧ ﯾ ﺶ و مﺎﺠﻧاﺮﺳ زا شﺪﺟ
اور ﯾ ﺖ هدﺮﮐ ﺖﺳا و ﻮﮔ ﯾ ﺪ لﻮﺳر اﺪﺧ ي ) ص ( ﺖﻔﮔ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي ﺖﻣا اﺮﻣ هد ﺖﻣﻼﻋ ﺖﺳا . ﺪﻨﺘﻔﮔ ا ي لﻮﺳر اﺪﺧ نآ ﺖﻣﻼﻋ ﺎﻫ ماﺪﮐ
؟ﺖﺳا دﻮﻣﺮﻓ : ﻮﮕﺘﺳار ﯽﯾ و ﺎﻓو ي ﻪﺑ ﺪﻬﻋ و ادا ي ﺖﻧﺎﻣا و كﺮﺗ ﻮﮕﻏورد ﯽﯾ و ندﻮﺸﺨﺑ ﺮﺑ
ﯾﺘ ﯿ ﻢ و ﮕﺘﺳد ﯿ ﺮ ي ﻞﺋﺎﺳ و ﺸﺨﺑ ﯿ نﺪ ﻪﭽﻧآ
ﺳر ﯿ هﺪ ﺖﺳا و ﺴﺑ ﯿ رﺎ ي نﺎﺴﺣا و نﺪﻧاﻮﺧ نﺎﻤﻬﻣ و ﺮﺳ ﻪﻤﻫ ﺎﻬﻧآ ﺣ ﯿ ﺖﺳﺎ ). ﻦﺑا رﺎﻤﻌﻣ ﻠﺒﻨﺣ ﯽ
، 1960 : 3 - 132 (
ﯾﮑ ﯽ دﯾ ﺮﮕ زا كراﺪﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ و مﺪﻘﺘﻣ رد بﺎﺑ تﻮﺘﻓ بﺎﺘﮐ
"
سﻮﺑﺎﻗ ﻪﻣﺎﻧ
"
ﺮﺛا ﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ ﯽ
ﮐﯿ سووﺎﮑ ﻦﺑ ﻦﺑرﺪﻨﮑﺳا سﻮﺑﺎﻗ
ﺖﺳا .
ﻣ ﺆ ﻒﻟ اﯾ ﻦ ﺮﺛا رد بﺎﺑ 44 ﻪﮐ ﻪﺑ آ ﯿﯾ ﻦ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ) . ،ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﺮﺼﻨﻋ 1374
: 187 (
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﺎﻤﮐ
ﻦﯾﺪﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
دﻮﺧ ﺪﻨﻤﺷزرا بﺎﺘﮐ رد ﻪﻔﺤﺗ
ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ نﺎ و تﻮﺘﻓ ،ﻞﺼﻔﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺖﺳا هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ار نآ ﻂﯾاﺮﺷ و ﻦﯿﯾآ و يدﺮﻤﻧاﻮﺟ .
ﺘﻔﮔ ﯿ ﻢ ﻪﮐ تﻮﺘﻓ رد ﻃ ﯽ رﺎﺗ ﯾ ﺦ و ﻪﺑ ﺐﺴﺣ ﺎﻀﺘﻘﻣ ي لاﻮﺣا لﺎﮑﺷا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا و ﻤﻫ ﯿ ﻦ ﻪﺘﮑﻧ ﻘﺤﺗ ﯿ ﻖ رد نآ ار راﻮﺷد ﻣ ﯽ
٢
ﺪﻨﮐ . طﺎﺒﺗرا ﻞﻫا تﻮﺘﻓ ﻧﯿ ﺰ ﺎﺑ فﺎﻨﺻا ﭘﯿ ﻪﺸ نارو ﻪﻧ زا نآ ور هدﻮﺑ ﺖﺳا ﻪﮐ فﺎﻨﺻا ﻒﻠﺘﺨﻣ ار زا ﯾ ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ اﺪﺟ دراﺪﻬﮕﻧ ﻪﮑﻠﺑ ﺑﯿ ﺮﺘﺸ زا عﻮﻧ
اﯾ دﺎﺠ ﭘﯿ ﺪﻧﻮ ﻟﺎﺼﺗا ﯽ هدﻮﺑ ﺖﺳا ﺑﯿ ﻦ فﺎﻨﺻا ﻒﻠﺘﺨﻣ . رز ﯾ ﻦ بﻮﮐ ﻣ ﯽ ﻮﮔ ﯾ ﺪ ﺮﻔﻌﺟﻮﺑا ﯾ ﻧادﺰ ﯿ رﺎ رد ﻪﺿور ﺮﻤﻟا ﯾ ﺪ ﯾ ﻦ بﺎﺑ ﺳ ﯽ و ﻢﺘﻔﻫ ﻞﻘﻧ ﻣ ﯽ
ﺪﻨﮐ ﻪﮐ زا ﻓﻮﺻ ﯽ ا ي ﺳﺮﭘ ﯿ ﺪﻧﺪ
"
ﺘﻓ ﯽ ﮐﯿ
؟ﺖﺴ
"
ﺖﻔﮔ نآ ﺲﮐ ﻪﮐ ﻪﻧ رد ﻦﻃﺎﺑ و ي ﻮﻋد ي ﺪﺷﺎﺑ و ﻪﻧ رد شﺮﻫﺎﻇ ﻊﻨﺼﺗ و رﯾ ﺎ نﺎﻨﭼ ﻪﮐ
زا نآ ﺮﺳ ﻪﮐ ﺑﯿ ﻦ وا ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﺴﻫ ﺳ ﯿ ﻪﻨ شدﻮﺧ هﺎﮔآ ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺎﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﺧ ﻪﭼ ﺪﺳر . ﻮﮔ ﯾ ﺪﻨ ﻪﮐ ﺺﻔﺣﻮﺑا ﻧﯿ رﻮﺑﺎﺸ ي ﺘﻗو ﯽ ﻪﺑ قاﺮﻋ ﺖﻓر
ﺎﺠﻧآ رد ﺴﻠﺠﻣ ﯽ ﻪﮐ ﻨﺟ ﯿ ﺪ و ﺎﺳ ﯾﺮ ﻓﻮﺻ ﯿ ﻪ قاﺮﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﺒﺤﺻ رد بﺎﺑ تﻮﺘﻓ ﭘﯿ ﺶ ﺪﻣآ . نﻮﭼ ﺺﻔﺣﻮﺑا ﺖﻔﮔ تﻮﺘﻓ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا
زا فﺎﺼﻧا نداد و فﺎﺼﻧا
،ﻦﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ﻨﺟ
ﯿ ﺪ ﻪﺑ بﺎﺤﺻا ﻮﺧ ﯾ ﺶ ﺖﻔﮔ ﺧﺮﺑ ﯿ ﺰﯾ ﺪ ﻪﮐ ﺺﻔﺣﻮﺑا ﺮﺑ مدآ و مﺎﻤﺗ رذ ﯾﻪ و ي ﻧوﺰﻓ ﯽ ﯾ
؛ﺖﻓﺎ ﯾ ﻨﻌ ﯽ رد
تﻮﺘﻓ ). رز ﯾ ﻦ
،بﻮﮐ 1385 : 349 (
ﺶﺨﺑ لوا : تﺎﯿﺑدا رد يدﺮﻤﻧاﻮﺟ و تﻮﺘﻓ
تﻮﺘﻓ مﻮﻬﻔﻣ و ﯽﻨﻌﻣ :
تﻮﺘﻓ رد ﺖﻐﻟ ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ و
توﺎﺨﺳ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ يراﻮﮔرﺰﺑ و
گرﺰﺑ ﯽﺸﻨﻣ ﺖﺳا ). دﻮﻌﺴﻣ
، 1381 : 1103 ( ﺎﻣا ؛ رد
،حﻼﻄﺻا
ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا
ﻪﮐ ياراد
،ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﺳاﺮﻣ و بادآ صﻮﺼﺨﻣ هدﻮﺑ
و فاﺪﻫا ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧﺮﯿﺧ ﯽﻧﺎﺴﻧا
ار ماﺆﺗ ﺎﺑ يراﺰﮕﺘﻣﺪﺧ ﻪﻧﺎﻗدﺎﺻ
ﻪﺑ
دﺮﻓ و ﻪﻌﻣﺎﺟ لﺎﺒﻧد ﯽﻣ هدﺮﮐ ﺖﺳا .
ﻪﻤﻠﮐ
"
ﯽﺘﻓ
"
) دﺮﻤﻧاﻮﺟ ( ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﯽﺣﻼﻄﺻا رﻮﮐﺬﻣ
ﻞﺒﻗ زا مﻼﺳا ﺰﯿﻧ رد نﺎﯿﻣ بﺮﻋ ﺎﻫ ﻪﺑ رﺎﮐ ﯽﻣ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا و ﯽﺼﺨﺷ ار ﻪﮐ ﻪﺑ
هﺪﯿﻘﻋ نﺎﺸﯾا رد
،قﻼﺧا ﺖﯿﻧﺎﺴﻧا و ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻪﺑ لﺎﻤﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﺳر و ﺎﯾ ﺖﺳد ﻢﮐ ياراد ود ﺖﻔﺻ توﺎﺨﺳ و ﺖﻋﺎﺠﺷ ) ﻪﮐ بﺮﻋ ﺎﻫ گرﺰﺑ
ﯽﻣ ﺪﻧدﺮﻤﺷ (
،هدﻮﺑ ﺎﺗ ﯽﯾﺎﺟ ﻪﮐ رد ﺮﺛا توﺎﺨﺳ دﻮﺧ ﺮﯾز رﺎﺑ ضﺮﻗ و ﺮﻘﻓ و ﯽﺘﺳﺪﮕﻨﺗ ﯽﻣ
ﺖﻓر و ﺎﯾ رد ﺮﺛا ﺖﻋﺎﺠﺷ نﺎﺟ ﺰﯾﺰﻋ دﻮﺧ ار
ياﺪﻓ ناﺮﮕﯾد ﯽﻣ
،دﺮﮐ
"
ﯽﺘﻓ
"
ﯽﻣ ﺪﻧﺪﯿﻣﺎﻧ .
ﺎﻣا رد يﺎﯿﻧد
،مﻼﺳا تﻮﺘﻓ ﺎﯾ
،يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﮏﯾ حﻼﻄﺻا ﯽﻨﯾد و ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ و
،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ناﻮﻨﻋ
ﯽﮑﻠﺴﻣ صﺎﺧ ﺖﺳا ﺲﭘ ﻪﮐ
زا فﻮﺼﺗ ﺶﯿﺑ زا ﺮﻫ ﻪﻘﯾﺮﻃ يا رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﻣﻼﺳا
جاور ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا ) . ،ﯽﺴﯿﻔﻧ 1355
: 134 ( ﻦﯾا ﮏﻠﺴﻣ ﻪﺒﻨﺟ ﯽﻗﻼﺧا ﻦﯾد
ﻦﯿﺒﻣ مﻼﺳا ار نﺎﯾﺎﻤﻧ ﺮﺗ دﺮﮐ و فﻮﺼﺗ ﯽﻣﻼﺳا ار لﺎﻌﻓ ﺮﺗ و ﯽﻨﻏ ﺮﺗ ﺖﺧﺎﺳ و زا ﻪﺒﻨﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﯿﻧ
ﻪﻠﯿﺳو يا ياﺮﺑ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ
نﺎﮔﺪﻧﺎﻣرد و
ﺐﺟﻮﻣ لﺎﺼﯿﺘﺳا ناﺮﺑﺎﺟ
و ناﺮﮕﻤﺘﺳ ﺖﺸﮔ
.
ﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ تﻮﺘﻓ زا يا
:
ﻪﮑﻨﯾا تﻮﺘﻓ زا ﺎﺠﮐ زﺎﻏآ هﺪﺷ و نﺎﯿﺘﻓ و نادﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺴﻠﺳ
ﺶﯾﻮﺧ ار ﻪﺑ ﻪﭼ ﺲﮐ و ﯽﻧﺎﺴﮐ عﻮﺟﺮﻣ و بﻮﺴﻨﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ﻢﻬﻣ ﺖﺳا
ﻪﮐ ﺮﺜﮐا ﻊﺑﺎﻨﻣ و نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ هرﺎﺑرد
نآ ﺚﺤﺑ هدﺮﮐ ﺪﻧا . رد ﻦﯾا نﺎﯿﻣ ﺪﯾﺎﺷ ناﻮﺘﺑ رد ﮏﯾ هﺎﮕﻧ ﯽﻠﮐ هﻮﺒﻧا ﻦﯾا ءارآ ار ﻪﺑ ود ﻪﺘﺳد ﯽﻠﮐ
ﻢﯿﺴﻘﺗ دﻮﻤﻧ : ﻪﺘﺳد يا ﻪﮐ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ تﻮﺘﻓ
ار
،ناﺮﯾا ﻪﺻﺎﺧ ناﺮﯾا ﺶﯿﭘ زا مﻼﺳا ﯽﻣ ﺪﻨﻧاد و ﻪﺘﺳد يا ﻪﮐ رد ﯽﭘ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ يا
ﯽﻨﯾد و
ﻪﺻﺎﺧ ﯽﻣﻼﺳا ياﺮﺑ ﻦﯾا نﺎﯾﺮﺟ ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﺖﺳا ﺮﺗاﺮﻓ ﻢﻫ نآ زا ﻪﮑﻠﺑ ﺖﯿﻧﺎﺴﻧا زﺎﻏآ ﺎﺑ ماﺆﺗ تﻮﺘﻓ زﺎﻏآ .
مدآ ﻖﻠﺧ زا ﺶﯿﭘ ﯽﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ )
ع ( ﺖﻤﻌﻧ و ﯽﻠﻋا سودﺮﻓ اﻮﺣ و يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا و ﺪﯾﺮﻓآ نﺎﻧآ دﻻوا ياﺮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺖﺳاﻮﺧرد ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﻧواﺪﺧ يراﻮﮔرﺰﺑ و مﺮﮐ و دﻮﺟ زا يا
نﻼﺋﺎﺳ قﺎﻘﺤﺘﺳا و
ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺎﯿﻬﻣ ار نﺎﻧآ ﺶﯾﺎﺳآ و هﺎﻓر ﻞﯾﺎﺳو ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا .
زا ود ﺮﻫ رﺎﺘﻓرﺪﺑ نﺎﯿﻏﺎﯾ و رﺎﮐﻮﮑﯿﻧ نﺎﻘﺤﺘﺴﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ نﺎﻫاﻮﺧ وا مﺮﮐ
ﺪﻧدﺮﮔ ﺪﯿﻔﺘﺴﻣ وا يﺎﻫ ﺖﻤﻌﻧ ناﻮﺧ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ دﻮﺧ ﯽﮕﺸﯿﭘ مﺮﮐ ﺎﺑ ﯽﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ و نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ار يدﺮﻤﻧاﻮﺟ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ ،ﻢﻫ ﺎﻣ ﺎﺗ ﺪﻫد
ﻢﯿﻫد راﺮﻗ ﻖﺸﻣﺮﺳ ار ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ نآ ،ﷲا قﻼﺧﺎﺑ اﻮﻘﻠﺨﺗ يﺎﻀﺘﻘﻣ ) .
،ضﺎﯾر 1388 : 21 ـ 20 (
ﮏﻠﻣ ياﺮﻌﺸﻟا ﺰﯿﻧ رﺎﻬﺑ زﺎﻏآﺮﺳ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ار
ناﺮﯾا رد و ﻪﺑ رﻮﻃ صﺎﺧ زا نﺎﯿﻣ ناراﻮﺳا ﺮﺼﻋ ﻢﯾﺪﻗ و هرود ﯽﻣ ﯽﺸﻨﻣﺎﺨﻫ ﺪﻧاد
. ﻦﯾا
نارﻮﺳا رد تﻻﺎﯾا ناﺮﯾا هﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺪﻧدﻮﺑ و ﺖﻔﻫ هداﻮﻧﺎﺧ زا نﺎﻧآ زا ﻪﻤﻫ فوﺮﻌﻣ ﺮﺗ هدﻮﺑ ﺪﻧا و ﺮﻫ هداﻮﻧﺎﺧ رد ﮏﯾ ﺖﻟﺎﯾا ﺖﺳﺎﯾر نآ ﺖﻟﺎﯾا ار
ﺮﺑ هﺪﻬﻋ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . زا ﯽﻓﺮﻃ ﻦﯾا ناراﻮﺳا ﺪﯾﺎﺑ ﺪﻨﭼ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﻣ ﺪﻨﺘﺷاد زا ﻪﻠﻤﺟ ﻪﮑﻨﯾا هداﻮﻧﺎﺧ راد
،ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻣﺎﻧ رد ناﻮﯾد ﯽﺘﻟود ﺖﺒﺛ
،ﺪﺷﺎﺑ عﺎﺠﺷ و ﻮﮕﺘﺳار و ﺐﺣﺎﺻ و ﺮﻨﻫ ﺐﺳا رﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ و ﺪﯾﺎﺷ زا ﻪﻤﻫ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﺪﺷﺎﺑ ) .
،رﺎﻬﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ
،يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ
ﻞﻘﻧ زا
ﻦﺑﺮﮐ ﻦﯿﯾآ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ :
109 - 110 (
ﺮﯿﺳ رﻮﻄﺗ تﻮﺘﻓ رد نوﺮﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ :
٣
ﻪﭽﻧآ ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﺺﺤﻔﺗ رد تﻮﺘﻓ ار راﻮﺷد ﯽﻣ ﺪﻨﮐ نآ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻦﯾا نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﻪﯾﻻ دراد ﻪﺑ ﻦﯾا ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﯽﻔﯿﻃ زا ﯽﻧﺎﻌﻣ و
ﺖﺴﺑرﺎﮐ يﺎﻫ
،ﯽﻨﯾد
،رﻻﻮﮑﺳ ﯽﻗﻼﺧا و ﯽﻠﻤﻋ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ار رد ﺮﺑ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ ﻪﮐ رد ﺮﻫ ﻪﻫﺮﺑ زا نﺎﻣز ﮏﯾ ﺎﯾ ﺪﻨﭼ يﺎﻨﻌﻣ نآ خر هدﻮﻤﻧ
ﺖﺳا و اﺬﻟ ﻢﻬﻓ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﯽﻘﯿﻘﺣ نآ ار راﻮﺷد ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا . رد نآﺮﻗ و ﺚﯾدﺎﺣا و ﯽﺗﺎﯾاور ﻪﮐ زا لﻮﺳر اﺪﺧ و ﻪﺑﺎﺤﺻ هرﺎﺑرد تﻮﺘﻓ ﻞﻘﻧ
ﯽﻣ دﻮﺷ هﺮﻬﭼ ﯽﻨﯾد و ﯽﻧﺎﺣور تﻮﺘﻓ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺖﺳا ﺎﻣا رد ﻞﯾاوا نﺮﻗ مود ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎﻫ دراو ﻦﯾا نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ ﭻﯿﻫ
ﯽﻄﺑر ﻪﺑ ﻢﯿﻟﺎﻌﺗ ﯽﻨﯾد
؛دراﺪﻧ نﺎﻨﭼ نآ ﻪﮐ
رد نﺎﻤﻫ نﺎﻣز هﺪﻋ يا زا نﺎﯿﺘﻓ رد مﺎﺷ و قاﺮﻋ هدﻮﺑ ﺪﻧا ﻪﮐ ﻞﻫا ﻮﻬﻟ ﺐﻌﻟ و باﺮﺷ و ﺎﻨﻏ
هدﻮﺑ ﺪﻧا . رد نﺮﻗ
،مﻮﺳ ﻦﯾا داﺮﻓا ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺟ ﯽﻣ ﺪﻨﺳر ﻪﮐ زا ﭻﯿﻫ دﺎﺴﻓ و يرﺎﮑﺑاﺮﺧ يا
و ﯽﺘﺣ طاﻮﻟ ﺎﺑا ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ . يدزد و ترﺎﻏ لاﻮﻣا
مدﺮﻣ ﻪﺑ هﮋﯾو ﺎﯿﻨﻏا زا نﺮﻗ مرﺎﻬﭼ رد نﺎﯿﻣ ﻞﻫا ﻦﯾا نﺎﯾﺮﺟ بﺎﺑ ﺪﺷ ﻪﮐ ﻦﯾا رﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﻃﺎﺷ و رﺎﯿﻋ ار ﺮﺑ دﻮﺧ ﺪﻨﺘﺷاد .
ﻦﯾا ﺪﻧور ﻞﺘﻗ و ترﺎﻏ و لوﺎﭙﭼ نارﺎﯿﻋ ﺎﺗ نﺮﻗ ﻢﺠﻨﭘ ﻪﻣادا ﺖﺷاد ﺎﺗ ﻪﮑﻨﯾا نارﺎﯿﻋ رد ﻦﯾا نﺎﻣز ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ثاﺪﺣا دراو ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺪﻧﺪﺷ
و رد لﺰﻋ و ﺐﺼﻧ ناﺮﯿﻣا و نﺎﻤﮐﺎﺣ يذﻮﻔﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﺪﻨﺘﺷاد . تﻮﺘﻓ رد نوﺮﻗ ﻢﺸﺷ و ﻢﺘﻔﻫ ﺎﺑ يور رﺎﮐ نﺪﻣآ ﻪﻔﯿﻠﺧ ﺮﺻﺎﻧ ﺐﺣﺎﺻ
تﻼﯿﮑﺸﺗ هﺪﯿﭽﯿﭘ
ﺮﺗ هﺪﺷ و ﯽﺘﻟﺎﺣ ﯽﻤﺳر و ﯽﺗﺎﻔﯾﺮﺸﺗ ﻪﺑ
دﻮﺧ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . ﻦﯾا نﺎﯾﺮﺟ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد دﺎﺴﻓ ﯽﻫﺎﺒﺗ و ﯽﺑ ﺪﻨﺑ و يرﺎﺑ نﺎﯿﺘﻓ رد
ﺎﯾاوز و ﺎﻫﺮﮕﻨﻟ ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ زا نﺮﻗ ﻢﺘﺸﻫ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ ور ﻪﺑ لﻮﻓا ﯽﻣ ﺪﻬﻧ ﺎﺗ نﺎﻣز ﻪﯾﻮﻔﺻ ﻪﮐ
ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﺑ هزﻮﺣ يا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻧﺎﺧروز دوﺪﺤﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ
و ﻪﭽﻧآ زوﺮﻣا زا نآ ﯽﻣ ﻢﯿﻨﯿﺑ شزرو ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ و ﯽﻧاﻮﻠﻬﭘ و هرﺎﭘ يا لﻮﺻا ﯽﻗﻼﺧا ﯽﻃﻮﻟ ﻪﻧﺎﺸﻨﻣ و ﻪﺑ حﻼﻄﺻا شاد يﺪﺸﻣ ﺖﺳا ). ﻦﺑا
،ﯽﻠﺒﻨﺣ رﺎﻤﻌﻣ 1960
: 6 ـ 5 (
رﺎﺛآ ﯽﻨﯿﻋ تﻮﺘﻓ :
ﻞﻫا تﻮﺘﻓ ار ﻪﻧﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﻨﯿﻋ دﻮﺑ ﻪﮐ ﺎﻬﻧآ ار رد نﺎﯿﻣ نﺎﻣدﺮﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻣ دﺮﮐ . و ﺮﻫ ﮏﯾ زا ﻦﯾا ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺎﻫ ار ﯽﺘﻟﻻد هدﻮﺑ ﺖﺳا . زا
نآ ﻪﻠﻤﺟ ﺪﻧا : بﺮﺷ حﺪﻗ باﺮﺷ ) ﻪﮐ ﺪﻌﺑ زا مﻼﺳا ﻪﺑ بآ و ﮏﻤﻧ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﻓﺎﯾ ( راﻮﻠﺷ صﻮﺼﺨﻣ )
لاوﺮﺳ (،
ﻦﺷور ندﺮﮐ غاﺮﭼ ﺞﻨﭘ
،ﻪﻠﯿﺘﻓ
هﻼﮐ
،صﻮﺼﺨﻣ ﻦﺘﺴﺑ ﺪﺷ
) نﺎﯿﻣ ﻦﺘﺴﺑ .(
ﻞﺤﻣ ﯽﮔﺪﻧز نﺎﺸﯾا ﺰﯿﻧ ﻪﺑ ﻪﯾواز و ﺮﮕﻨﻟ فوﺮﻌﻣ هدﻮﺑ ﺖﺳا .
دﺮﺑرﺎﮐ بآ و ﮏﻤﻧ هرﺎﺷا ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪﺘﮑﻧ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﮐ
ﻞﻫا نﺎﯿﺘﻓ ﺪﯾﺎﺑ نﻮﭼ بآ لﻻز و فﺎﺻ ﺪﻨﺷﺎﺑ و ﻖﺣ ﮏﻤﻧ ظﻮﻔﺤﻣ
ﺪﻧراد . ﯽﺿﺎﻗ بﺎﻬﺷ ﻦﯾﺪﻟا رد ﺦﯾرﺎﺗ يﺮﻔﻈﻣ رد بﺎﺑ ﻢﺳر بآ و ﮏﻤﻧ نﺪﯿﺷﻮﻧ نادﺮﻤﻧاﻮﺟ و
ﺰﻣر نآ ﺪﯾﻮﮔ :
"
نﺪﯿﺷﻮﻧ بآ ناﺪﺑ ﺖﻬﺟ
ﺖﺳا ﻪﮐ بآ ﻞﺻا ﯽﮔﺪﻧز و ﻪﯾﺎﻣ ماﻮﻗ و مﺎﮑﺤﺘﺳا نآ
ﺖﺳا و ﺰﯿﻧ بآ ﻪﻤﻫ ﺖﺳﺎﺠﻧ ﺎﻫ و يﺪﯿﻠﭘ ﺎﻫ ار كﺎﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ) ،ضﺎﯾر 1388 : 70 ـ
69 ( رد بﺎﺑ ﺖﻠﻋ ﻦﺘﺨﯿﻣآ ﮏﻤﻧ ﻪﺑ بآ ﺰﯿﻧ ﺪﯾﻮﮔ ﮏﻤﻧ ﺮﻫ يﺰﯿﭼ ار زا دﺎﺴﻓ ﻆﻔﺣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و نآ ار زا ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﺘﻓﺮﯾﺬﭘ رود
ﯽﻣ دراد ﺲﭘ ندرﻮﺧ ﮏﻤﻧ يﺰﻣر ﺖﺳا زا ماود لﺎﺣ و تﺎﺒﺛ مﺪﻗ دﺮﻤﻧاﻮﺟ رد ﻦﯿﯾآ ﺶﯾﻮﺧ ﻦﺘﺸﮕﻧزﺎﺑ و زا
،نآ و ﺰﯿﻧ
،بآ ﻦﯾﺮﯿﺷ و
ﺖﺳاراﻮﮔ و
يرﻮﺷ ﺪﺿ ﯽﯾاراﻮﮔ و ﻪﯾﺎﻣ راﻮﮔﺎﻧ نﺪﺷ بآ ﺖﺳا و ﻦﺘﺨﯿﻣآ ﮏﻤﻧ ﺎﺑ بآ هرﺎﺷا ناﺪﺑ ﺖﺳا ﻪﮐ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﺪﯾﺎﺑ رد ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺨﺳ و
ﺖﺴﺳ و زاﺮﻓ و ﺐﯿﺸﻧ ﯽﮔﺪﻧز ﺎﺒﯿﮑﺷ ﺪﺷﺎﺑ و ﻼﺑ ار ﻞﻤﺤﺗ ﺪﻨﮐ و ﺖﻤﻌﻧ يﺎﻫ ﻖﺣ ﯽﻟﺎﻌﺗ ار ﺮﮑﺷ ﺪﻨﮐ و رﺎﺑ ﻖﯿﻓر ﺶﯾﻮﺧ ار رد ﺮﻫ لﺎﺣ
ﺪﺸﮑﺑ ) . ،ﯽﻔﺷﺎﮐ ﻆﻋاو 1350
: 48 نﺪﯿﺷﻮﭘ ( راﻮﻠﺷ تﻮﺘﻓ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﺖﻠﯿﻀﻓ فﺎﻔﻋ و ﻊﻨﻣ جﺮﻓ زا تﻮﻬﺷ ﺖﺳا .
نﺎﯿﻣ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﻣا ﯽﺗرﺎﺷا ﺖﺳا ﻪﺑ ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺖﻋﺎﺠﺷ و
،تﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﻦﯾا ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ دﺮﻤﻧاﻮﺟ هراﻮﻤﻫ هدﺎﻣآ مﺎﯿﻗ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ ﺖﺳا و نﺎﺸﻧ ﯽﻣ
ﺪﻫد ﻪﮐ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﮏﯾ دﺮﻣ ﻞﻣﺎﮐ
؛ﺖﺳا نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﮐ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﻦﯾا ناﻮﻨﻋ ار ﻪﺑ ﯽﻠﻋ ) ع ( داد ) . ﺮﮐ ﯾ ﻦ
، 1383 : 123 (
ﺎﻣا هﻼﮐ ناﺪﺑ ﺖﻬﺟ ﺖﺳا ﻪﮐ جﺎﺗ ﺖﻣاﺮﮐ ﺖﺳا زا ياﺮﺑ ﻞﻫا تﻮﺘﻓ ) ،ضﺎﯾر 1388 : 71 غاﺮﭼ ( ﺞﻨﭘ ﻪﻠﯿﺘﻓ ﺖﻣﻼﻋ غاﺮﭼ لد ﺖﺳا ﻪﮐ
ﺪﯾﺎﺑ ﻖﺸﻋ ﻪﺑ ﺞﻨﭘ ﻦﺗ لآ ﺎﺒﻋ ﻦﺷور ﺪﺷﺎﺑ ) . ﺮﮐ ﯾ ﻦ
، 1383 : 123 (
تﺎﻘﺒﻃ ﻒﻠﺘﺨﻣ نادﺮﻤﻧاﻮﺟ :
ﯽﺟﺮﺟ ناﺪﯾز ﯽﻟﺎﻫا ﺎﻫﺮﻬﺷ ار رد هﺪﺳ يﺎﻫ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﯽﻣﻼﺳا ﻪﺑ ود هوﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . هوﺮﮔ لوا ﺖﻌﻨﺻ ناﺮﮔ و نﺎﻧﺎﮔرزﺎﺑ و
ﻪﺸﯿﭘ نارو ﺪﻨﺘﺴﻫ و هوﺮﮔ مود يداﺮﻓا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﺎﺑ يدزد و ﯽﻧﺰﻫار و ﯽﺸﮐﻮﻗﺎﭼ ﯽﮔﺪﻧز
ﯽﻣ ﺪﻧدﺮﮐ . رد ﻦﯾا
،نﺎﯿﻣ ناﺮﻋز توﺮﯿﺑ ار
ﯽﻣ ناﻮﺗ وﺰﺟ هوﺮﮔ مود و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﮑﭼﻮﮐ زا نارﺎﯿﻋ نآ زور داﺪﻐﺑ ﺖﺴﻧاد ﻦﯾا هوﺮﮔ مود ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﻪﺘﺳد و ناﻮﻨﻋ فوﺮﻌﻣ ﺪﻧدﻮﺑ : ،نﺎﮐﻮﻟﺎﺳ
ﯽﺧا
،ﺎﻫ
،نارﺎﯿﻋ نﺎﻧاﻮﻠﻬﭘ
،ﺎﻫﻮﻠﮐ ،
،نارﺎﻄﺷ ،ناراﺪﺑﺮﺳ
،ﻞﯿﻗاوز ﮏﯿﻟﺎﻌﺻ و )ز ....
ﯾ
،ناﺪ 1372 : 57 (
ﻪﺴﻠﺳ مﻮﺳر و بادآ و ﺐﺗاﺮﻣ تﻮﺘﻓ
:
۴
تﻮﺘﻓ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﯽﺒﺗاﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﭽﻧآ رد تﻼﯿﮑﺸﺗ ﻞﻫا
فﺎﻨﺻا ﺰﯿﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا ﺖﺷاد . رد ﻦﯾا
،ﻪﻠﺴﻠﺳ
"
ﺦﯿﺷ
"
،
،وﺮﺸﯿﭘ
،ﺮﺘﻬﻣ
،اﻮﺸﯿﭘ
،ﺮﺒﻫر رﺪﭘ ) با ( ﺎﯾ سأر بﺰﺤﻟا ) هوﺮﮔﺮﺳ ( هﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﻣ ﺪﺷ ﻪﮐ شﺮﻈﻧ عﺎﻄﻣ دﻮﺑ و ﺎﺑ نﺎﯿﺑ ﻞﯾﺎﻀﻓ و فﺮﺷ و ﯽﮔرﺰﺑ
،تﻮﺘﻓ نﺎﯿﺘﻓ ار ﺪﻨﭘ و
زرﺪﻧا ﯽﻣ
؛داد
،ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار
،يراﺪﺘﻧﺎﻣا مﺎﺠﻧا
،ﺾﯾاﺮﻓ يرود زا
،تﺎﻣﺮﺤﻣ يﺎﻓو
ﻪﺑ
،ﺪﻬﻋ ﻢﺸﭼ ﯽﺷﻮﭘ زا
،ﺮﮕﻤﺘﺳ ﯽﯾﺎﺒﯿﮑﺷ ﺮﺑ
رازآ و ﯽﮑﯿﻧ
ندﺮﮐ زا ﻂﯾاﺮﺷ خﻮﯿﺷ تﻮﺘﻓ دﻮﺑ . ) ﺮﮐ ﯾ ﻦ
، 1383 : 214 ـ 15 (
ﺮﻫ ﺦﯿﺷ ﺰﯿﻧ ﻪﺘﺒﻟا ﯽﻧادﺮﮔﺎﺷ ﺖﺷاد
.
"
ﺐﯿﻘﻧ
"
ﯽﺴﮐ دﻮﺑ ﻪﮐ زا ﺐﻧﺎﺟ ﺮﺘﻬﻣ ﺎﯾ ﺦﯿﺷ بﻮﺼﻨﻣ ﯽﻣ ﺪﺷ و ﻂﺑار ﺎﯾ يﻮﮕﻨﺨﺳ هوﺮﮔ
ياﺮﺑ
نﺎﯿﺘﻓ دﻮﺑ و ﺎﻬﻧآ ار ﻖﯾﻮﺸﺗ ﯽﻣ دﺮﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ تﻮﺘﻓ ﮏﺴﻤﺗ ﺪﻨﯾﻮﺟ . ﻦﯾا ﺐﯿﻘﻧ ﻪﺘﺒﻟا ﻞﻤﻋ ﺪﺷ ﻦﺘﺴﺑ ار ﺰﯿﻧ مﺎﺠﻧا ﯽﻣ داد . ﻪﺒﺗﺮﻣ يﺪﻌﺑ
"
ﻖﯿﻓر
"
دﻮﺑ ﻪﮐ ياﺮﺑ ﻪﻤﻫ نﺎﮕﺘﺴﺑاو ﻪﺑ
ﮏﯾ ﻦﻤﺠﻧا ﻪﮐ داﺮﻓا ﻢﻫ هوﺮﮔ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ار ناﺪﺑ ﯽﻣ
،ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﺑ رﺎﮐ ﯽﻣ ﺖﻓر . ﻖﯿﻓر
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺮﺘﻬﻣ دﻮﺧ ﻪﮐ ﺮﺑ ﺖﺳد وا تﻮﺘﻓ ﻪﺘﻓﺎﯾ و وﺪﺑ بﻮﺴﻨﻣ
،ﺖﺳا ﻪﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﺪﻧزﺮﻓ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ و ﺮﺑ ﺖﺳوا ﻪﮐ زا ﺮﺘﻬﻣ يرادﺮﺒﻧﺎﻣﺮﻓ
،ﺪﻨﮐ
ﺎﺑ وا ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ
،دزرﻮﻧ و ﺎﻫزﺎﯿﻧ و ﻪﺘﺳاﻮﺧ يﺎﻫ وا ار دروآﺮﺑ . ) نﺎﻤﻫ (
دورو ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ تﻮﺘﻓ ﻪﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕﯾد تﺎﻘﻠﺣ و ﮏﻟﺎﺴﻣ ياراد ﻂﯾاﺮﺷ و بادآ ﯽﺻﺎﺧ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﺮﻫ ﺲﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ ﻪﻘﯾﺮﻃ نﺎﯿﺘﻓ ﯽﻣ
ﺪﯾوﺮﮔ ﯽﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑ زا ﻪﺳ ﻞﺻا يوﺮﯿﭘ ﺪﻨﮐ : ـ ﻒﻟا ﺎﺨﺳ : ﯽﻨﻌﯾ ﻪﮐ ﺮﻫ ﻪﭼ يراد رد ﻖﺒﻃ صﻼﺧا يراﺬﮕﺑ و ﻪﺑ نارﺎﯾ ﻢﯾﺪﻘﺗ
؛ﯽﻨﮐ ـ ب
ﺎﻔﺻ : ﯽﺴﮐ ﻪﮐ ياراد ﺖﺳﺎﻔﺻ ﻪﮐ ﻪﻨﯿﺳ دﻮﺧ ار زا ﻪﻨﯿﮐ كﺎﭘ ﺪﻨﮐ و ﺖﯿﻧ ﺺﻟﺎﺧ ﻪﺘﺷاد ـ ج ؛ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻓو
: ﺎﻓو ﻪﺑ اﺪﺧ و ﻖﻠﺧ ) وا.
،ﯽﺴﯿﻔﻧ
1355 : 148 (
زا يﻮﺳ ﺮﮕﯾد دﻮﺑ يروﺮﺿ طﺮﺷ ﺞﻨﭘ تﻮﺘﻓ ﻦﯿﯾآ ﻪﺑ نﺪﯾوﺮﮔ ياﺮﺑ :
ﺖﺳار نﺎﺑز ﺎﺑ لد ،يﻮﯿﻧد لﺎﻐﺘﺷا و ﻖﯾﻼﻋ كﺮﺗ ،قﺪﺻ ﻪﺑ ﻪﺑﻮﺗ
تﻮﺘﻓ ﺐﻠﻃواد ار وا ،دﺮﮐ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺪﺑ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ؛ﻦﺘﺴﺑ دﻮﺧ ﺮﺑ ار تاداﺮﻣ ﻪﻤﻫ رد و تﻮﺘﻓ نﺎﮔرﺰﺑ ﻪﺑ ﺖﺳرد ياﺪﺘﻗا ،ﻦﺘﺷاد ﺮﺷ ﺖﻔﻫ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ ﺪﻧﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺰﯿﻧ ار ﺎﯿﺣ و توﺮﻣ ،لاﻮﺣا ،ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا ،مﻼﺳا ﻦﯾد ،ﻞﻘﻋ ،غﻮﻠﺑ ،ﯽﮕﻧادﺮﻣ ط
.
) ،ضﺎﯾر 1388 : 58 ـ 57 (
ﺎﻣا ﺪﯾﺮﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺰﯿﻧ ﯽﻃوﺮﺷ ﻪﺘﺷاد ﻪﮐ ﻊﺑﺎﻨﻣ 28 طﺮﺷ ار ﺮﮐذ هدﺮﮐ ﺪﻧا : رﺎﻬﭼ
،ضﺮﻓ رﺎﻬﭼ
،ﺖﻨﺳ رﺎﻬﭼ
،بادآ رﺎﻬﭼ
،نﺎﮐرا رﺎﻬﭼ
ﺐﺤﺘﺴﻣ . رﺎﻬﭼ طﺮﺷ ﺖﺴﺨﻧ ترﺎﺒﻋ دﻮﺑ زا : 1 - ﺪﯾﺮﻣ ار ﻞﺴﻏ ﺪﻨﮐ 2 - ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺪﻨﮐ ﻪﮐ ﺎﯾآ ﺪﯾﺮﻣ ﻞﺒﻗ زا وا ﺖﺳد تدارا ﻪﺑ ﯽﺴﮐ هداد
3 - ﻪﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳد ﺪﯾﺮﻣ تاﻮﻠﺻ ﺪﺘﺳﺮﻔﺑ 4 - بآ و ﮏﻤﻧ رد ﺲﻠﺠﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺖﻠﻋ ؛ﺪﻨﮐ ﻦﯾا
ﺮﻣا نآ ﺖﺳا ﻪﮐ بآ و ﮏﻤﻧ هرﺎﺷا
ﺖﺳا ﻪﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﻫا ﻖﯾﺮﻃ ﺪﯾﺎﺑ ﻞﺜﻣ بآ فﺎﺻ هدﻮﺑ و ﻖﺣ ﮏﻤﻧ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ار ﺪﻨﻧاﺪﺑ ). ،يدﺎﻣاد 1372
: 231 ( رد ؛ ﻦﯿﯾآ تﻮﺘﻓ نﺎﺴﺑ ﺮﮕﯾد
ﻦﯿﯾآ ﺎﻫ و ﮏﻟﺎﺴﻣ ﻪﺒﺗر يﺪﻨﺑ يﺎﻫ ﯽﺻﺎﺧ دﻮﺟو ﻪﺘﺷاد
؛ﺖﺳا ﻪﻠﺴﻠﺳ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ رﺎﻬﭼ هوﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻣ هﺪﺷ ﻪﮐ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧدﻮﺑ
زا
،ﺮﯿﭘ
،ﺐﯿﻘﻧ رﺪﭘ
،ﺪﻬﻋ و دﺎﺘﺳا ﺪﺷ . ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ تﻮﺘﻓ فﺮﺸﻣ ﯽﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﯽﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑ هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺮﯿﭘ ﺎﯾ
،داﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﺳ ار ﺰﯿﻧ
ﺖﻣﺪﺧ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﮐ . ﻞﻐﺷ ﺐﯿﻘﻧ ﺺﺤﻔﺗ لاﻮﺣا رد نادﺮﻤﻧاﻮﺟ
و ﯽﮔﺪﯿﺳر ﻪﺑ
رﻮﻣا ﯽﻠﺧاد نﺎﻧآ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻪﻔﯿﻇو رﺪﭘ ﺪﻬﻋ نآ هدﻮﺑ ﻪﮐ
ﺐﻠﻃواد ﻪﻘﯾﺮﻃ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ار
ﻪﺑ ﺪﻬﻋ اﺪﺧ دروآرد و ﻪﯾآ و ﻪﻣﺎﻧ ﺪﻬﻋ و
ﻪﺒﻄﺧ ﺖﻘﯾﺮﻃ ار ﺮﺑ وا ﺪﻧاﻮﺨﺑ . و دﺎﺘﺳا ﺪﺷ شرﺎﮐ ﻦﯾا هدﻮﺑ ﻪﮐ
نﺎﯿﻣ ﯽﺴﮐ ار ﻪﮐ ﻪﯿﻋاد لﻮﺒﻗ ﮏﻠﺴﻣ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﺖﺷاد
و يدﺮﮔﺎﺷ وا
ار هﺎﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻃ يرﺎﺨﺘﻓا ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ دﻮﺑ ﯽﻣ ﺖﺴﺑ ) . ،يدﺎﻣاد
1372 : 231 (
،نادﺮﻤﻧاﻮﺟ هزﺎﺗ
نارﺎﮐ ار
،ﻦﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ ناراد ار با و ﺪﺟ ﯽﻣ ﺪﻨﺘﻔﮔ و مﺪﻘﻣ دﻮﺧ ار ﯽﺧا ﯽﻣ ﺪﻧﺪﻧاﻮﺧ و ﻪﺑ يﺎﺟ ﻪﻗﺮﺧ ﻪﮐ رﺎﻌﺷ
ﻪﯿﻓﻮﺻ دﻮﺑ نﺎﯿﺘﻓ ﺪﻨﺳ ﻞﯾواﺮﺳ دﻮﺧ ار ﻪﺑ هﺎﺷ نادﺮﻣ ﯽﻣ هﺪﻧﺎﺳر ﺪﻧا ) . ﻦﯾرز
،بﻮﮐ 1344 : 171 (
ﺖﺸﻫ هوﺮﮔ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﮐ ﻮﻟو ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑﻮﺗ ﻢﻫ
،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ دورو
ﻪﺑ ﻪﻘﻠﺣ تﻮﺘﻓ ار ﺪﻧراﺪﻧ :
،لوا
؛نازﺎﻤﻏ
،مود مﺎﻤﻧ ) ﻦﺨﺳ ﻦﯿﭼ (؛
،مﻮﺳ ﺮﯿﻌﻣ ) بﺎﺒﺳا ﺐﺳﺎﮑﻣ (؛
،مرﺎﻬﭼ دﻮﺴﺣ و
؛ﻞﯿﺨﺑ ﻢﺠﻨﭘ
؛ﺮﻔﺻا
،ﻢﺸﺷ
؛عﺪﺒﻣ ﻢﺘﻔﻫ ﺺﻗﺎﻧ
؛دازردﺎﻣ نﺎﻧز و ﺰﯿﺠﻨﻃ ) ﯽﺴﮐ ﻪﮐ ﻪﻧ نز
ﺖﺳا و ﻪﻧ دﺮﻣ ) .(
،يرﺎﺸﻓا 1381
: 91 ـ 87 (
نادﺮﻤﻧاﻮﺟ سﺎﺒﻟ
و ﻪﻠﺻو و هﻼﮐﺮﺳ ﯽﺻﻮﺼﺨﻣ ﺪﻨﺘﺷاد
ﻪﮐ ﻪﺑ ﮓﻧر يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﻮﺑ و عﻮﻤﺠﻣ ﺎﻬﻧآ سﺎﺒﻟ ار تﻮﺘﻓ ﯽﻣ
ﺪﻨﺘﻔﮔ و ﺎﯾﻮﮔ زا نﺎﯿﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﮑﻧآ ﻪﻤﻫ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ دﻮﺑ
راﻮﻠﺷ ) لاوﺮﺳ ( ﯽﺻﻮﺼﺨﻣ دﻮﺑ
ﻪﮐ ﻢﮑﺣ ﻪﻗﺮﺧ ار دﺰﻧ ﻪﻓﻮﺼﺘﻣ
ﺖﺷاد . ﺎﻬﻧآ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﮐ ﻦﯾا راﻮﻠﺷ ياﺮﺑ ﺎﻣﺮﺳ و ﺎﻣﺮﮔ ﺖﺴﯿﻧ ﻪﮑﻠﺑ ﻪﻧﺎﺸﻧ يدﺮﻣ و يدﺮﻣﺎﻧ ﺖﺳا ) . ،يدﺎﻣاد 1372
: 232 (
۵
نﺎﯿﻣ ﻦﺘﺴﺑ ﻞﻫا تﻮﺘﻓ ﺶﺷ طﺮﺷ دراد ﻪﮐ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧا زا : 1 - دﺎﺘﺳا مﺎﺴﻗا ﻦﯾا رﺎﮐ ار ﺪﻧاﺪﺑ و نﺎﯿﺑ ﺪﻨﮐ . 2 - ﺪﻧزﺮﻓ ار ﻞﻬﭼ زور ﻪﺑ
ﺖﻣﺪﺧ راداو ﺪﻨﮐ . 3 - بآ و ﮏﻤﻧ رد ﺲﻠﺠﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﻨﮐ ) ﮏﻤﻧ ياﺮﺑ ﮏﻤﻧ ﯽﮔدروﺮﭘ و
بآ ﻪﺑ نﺎﺸﻧ ﺺﻟﺎﺧ ندﻮﺑ ( 4 - ﻪﯿﭘ زﻮﺳ ﺞﻨﭘ
ﻪﻠﯿﺘﻓ ﻦﺷور ﺪﻨﮐ . 5 - نﺎﯿﻣ ﺪﻧزﺮﻓ ار ﻪﺑ طﺮﺷ دﺪﻨﺒﺑ . 6 - ياﻮﻠﺣ صﻮﺼﺨﻣ نﺎﯿﻣ
ﻦﺘﺴﺑ هدﺎﻣآ ﺪﻨﮐ ) . ،ﯽﺴﯿﻔﻧ 1355 : 149 (
ﻂﯾاﺮﺷ نﺎﯿﺘﻓ ﻪﻘﻠﺣ ﻪﺑ دورو :
ﻞﺼﻓ مرﺎﻬﭼ زا ﻞﯾﺎﺳر نادﺮﻤﻧاﻮﺟ طوﺮﺷ
تﻮﺘﻓ ار ﻞﯾذ ﺖﻔﻫ درﻮﻣ هدروآ ﻪﮐ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﺖﯿﻤﻫا نآ ﻪﺑ رﺎﺼﺘﺧا ﺎﻫ ناﺪﺑ هرﺎﺷا ﯽﻣ ﻢﯿﻨﮐ :
لوا ترﻮﮐذ ﻪﭼ نﺎﻧز ار ﻪﺑ ﻦﯾا ﻪﻘﻠﺣ هار ﺖﺴﯿﻧ . مود
،غﻮﻠﺑ اﺮﭼ ﻪﮐ ءاﺪﺒﻣ رﻮﻬﻇ ﻞﻘﻋ و جوﺮﺧ تﻮﻗ ﯽﮑﻠﻣ زا هﻮﻗ ﻪﺑ ﻞﻌﻓ ﺖﺳا . مﻮﺳ
،ﻞﻘﻋ اﺮﭼ ﻪﮐ ﻪﻄﺳاو هﺪﻨﺑ ﻪﺑ ﻖﺣ و نﺪﯿﺳر ﻪﺑ لﺎﻤﮐ ﺖﺳا . مرﺎﻬﭼ ﻦﯾد ﺖﺳا
،ﻪﭼ تﻮﺘﻓ لﺎﻤﮐ ﻦﯾد ﺖﺳا و لﺎﻤﮐ ﺮﻫ يﺰﯿﭼ عﺮﻔﺘﻣ ﺮﺑ
ﻞﺻا نآ ﺪﻧاﻮﺗ دﻮﺑ و عﺮﻓ ﯽﺑ ﻞﺻا لﺎﺤﻣ ﺖﺳا . ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺤﺻ ﺖﯿﻧ ﻪﺑ و ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا لاﻮﺣا
ترﻮﺻ ﺮﺑ ﯽﻬﺟو ﻪﮐ ﯽﺒﺒﺳ ﺶﺣﺎﻓ ﯽﻓﺎﻨﻣ
ﺖﻠﯿﻀﻓ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﺷﺎﺑ . ﻢﺸﺷ توﺮﻣ ﺖﺳا و نآ زا مزاﻮﻟ تﺮﻄﻓ ﺖﺳا اﺮﭼ ﻪﮐ ﺮﮔا تﺮﻄﻓ زا ﯽﻋاود ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ و ﻖﯾﻼﻋ ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ ﯽﻓﺎﺻ
،دﻮﺷ
ﻪﺑ ﻪﻄﺳاو رﻮﻧ تﺮﻄﻓ زا ﺐﻀﻏ و تﻮﻬﺷ دﺮﺠﻣ ﯽﻣ ددﺮﮔ ...
و ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﯽﻣ يﻮﻠﻋ دﻮﺷ
...
و ﻦﯾا ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯿﻋ تﻮﺘﻓ ﺖﺳا و ﻪﺑ ﺖﻘﯿﻘﺣ
يدﺮﻣ و توﺮﻣ ﯽﻨﺒﻣ و سﺎﺳا تﻮﺘﻓ ﺖﺳا . و ﻢﺘﻔﻫ ﺖﺳﺎﯿﺣ و نآ ﻞﯿﻟد ﺖﺑﺎﺠﻧ ﺮﻫﻮﺟ ﺲﻔﻧ ﺖﺳا زا فﻮﺧ روﺪﺻ ﺢﯾﺎﺒﻗ زا وا و ﻦﯾا ﯽﻨﻌﻣ
ﺖﻟﻻد ﺪﻨﮐ ﺮﺑ تﻮﻗ ﺰﯿﯿﻤﺗ ﻦﯿﺑ ﻦﺴﺣ و ﺢﺒﻗ ﻪﮐ ﯽﺒﻧ ) ص ( دﻮﻣﺮﻓ :
"
ءﺎﯿﺤﻟا ﻦﻣ نﺎﻤﯾﻻا
"
). ،فاﺮﺻ 1370 : 71 - 63 (
ﺶﺨﺑ مود : تﻮﺘﻓ و دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي رد ﻪﻔﺤﺗ ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ نﺎ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺎﻤﮐ
ﻦﯾﺪﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
:
لﺎﻤﮐ ﻦﯾﺪﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
ﻞﻫا ، نﺎﺷﺎﮐ
،ﺖﺳا ﺶﻣﺎﻧ
،قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻪﯿﻨﮐ
شا ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا و ﺐﻘﻠﻣ ﻪﺑ لﺎﻤﮐ ﻦﯾﺪﻟا ﯽﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ شرﺪﭘ ﺰﯿﻧ
ﺎﺑ ﺐﻘﻟ لﺎﻤﺟ ﻦﯾﺪﻟا و ﻪﯿﻨﮐ ﻢﺋﺎﻨﻐﻟاﻮﺑا رﻮﻬﺸﻣ ﺖﺳا .
ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﮔﺪﻧز بﺎﻨﺟ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ
ﯽﻧﺎﻣﺰﻤﻫ و
يﺎﻫ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﯽﻤﺳا
ﺎﺑ ﻪﺳ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺮﻔﻧ ود ـ ﺮﮕﯾد ﻢﻫ
مﺎﻧ يﺮﮕﯾد و
يﺮﻬﺸﻤﻫ رﺎﭼد ـ
تﺎﻣﺎﻬﺑا و تﺎﻀﻗﺎﻨﺗ يدﺎﯾز
هﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺳا ﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ زا
ﻪﯿﻨﮐ وا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺗ ﻞﺤﻣ
،ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز مﺎﻧ
رﺪﭘ و رﺎﺛآ وا ار ﺖﺤﺗ
عﺎﻌﺸﻟا دﻮﺧ راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻫد . ﻦﯾا ﻪﺳ ﻪﮐ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ زا:
1 ـ لﺎﻤﮐ ﻦﯾﺪﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ رﻮﻬﺸﻣ
ﻪﺑ ) ﻦﺑا ﯽﻃﻮﻓ ) ( م 723 ـﻫ ق ( ﻢﺟاﺮﺗ رﺎﮕﻧ ﻢﻫ ﺮﺼﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ و ﺐﺣﺎﺻ
"
ﻊﻤﺠﻣ بادﻵا ﯽﻓ ﻢﺠﻌﻣ
بﺎﻘﻟﻻا
"
و ﯽﺼﯿﺨﻠﺗ نآ زا
،هدﻮﺑ شرﺪﭘ ﺪﻤﺣا و هدﺰﻧﺎﺷ لﺎﺳ ﺮﺘﺸﯿﭘ زا ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ راد ﯽﻧﺎﻓ ار عادو ﻪﺘﻔﮔ ﺖﺳا .
2 ـ لﺎﻤﮐ ﻦﯾﺪﻟا قازﺮﻟاﺪﺒﻋ يﺪﻨﻗﺮﻤﺳ
) ت 816 ـﻫ ق م 887 ـﻫ ق ( ﻒﻟﺆﻣ
"
ﻊﻠﻄﻣ ﻦﯾﺪﻌﺳ و ﻊﻤﺠﻣ ﻦﯾﺮﺤﺑ
"
، شرﺪﭘ ﺐﻘﻠﻣ ،قﺎﺤﺳا
ﻪﺑ لﻼﺟ ﻦﯾﺪﻟا ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .) ﻪﮐ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﯽﻣ
ﻢﯿﻨﯿﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﺑ ﮏﯾ نﺮﻗ ﺪﻌﺑ زا ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ ﯽﻣ ﻪﺘﺴﯾز ﺖﺳا .(
3 ﻦﯾﺪﻟاﺰﻋ ـ دﻮﻤﺤﻣ
ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ )م 735 ـﻫ ق ( ﺐﺣﺎﺻ ود ﺮﺛا رﻮﻬﺸﻣ
"
حﺎﺒﺼﻣ ﻪﯾاﺪﻬﻟا و حﺎﺘﻔﻣ ﻪﯾﺎﻔﮑﻟا
"
ـ ﻪﮐ رد ﻞﺻا ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺺﯿﺨﻠﺗ و
زا فراﻮﻋ فرﺎﻌﻤﻟا يدروﺮﻬﺳ ﺖﺳا
ـ و حﺮﺷ ﻪﻧﺎﻤﻟﺎﻋ ﻪﻧﺎﺒﯾدا و ﻪﯿﺋﺎﺗ ﻦﺑا ضرﺎﻓ رﻮﻬﺸﻣ ﻪﺑ
"
ﻒﺸﮐ هﻮﺟﻮﻟا ﺮﻐﻟا ﯽﻧﺎﻌﻤﻟ ﻢﻈﻧ رﺪﻟا
"
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻔﺤﺗ ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ لﺎﻤﮐ نﺎ ﻦﯾﺪﻟا
قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
: ) ،ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ 1369
: 235 ـ 223 (
قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
ﺮﮑﻔﺘﻣ گرﺰﺑ ﯽﻌﯿﺷ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﮑﯾ زا ناﺪﯾﺮﻣ ﻦﺑا ﯽﺑﺮﻋ فوﺮﻌﻣ ﺖﺳا . يو رد ﻪﻣﺪﻘﻣ يا ﻪﮐ ﺮﺑ تﻮّﺘﻓ ﻪﻣﺎﻧ دﻮﺧ
ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ ﻦﯾا بﺎﺘﮐ ار ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد ﯽﮑﯾ
زا نﺎﮔرﺰﺑ ز نﺎﻣ ﻪﺑ نﺎﺑز ﯽﺑﺮﻋ ﻪﺘﺷﻮﻧ
،ﺖﺳا ﯽﻟو
ًاﺪﻌﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻬﺑزور ﯽﻠﻘﺑ يزاﺮﯿﺷ ﻪﺑ
ﺐﺒﺳ ﻪﮑﻧآ بّﻼُﻃ ﻪﺑ نﺎﺑز ﯽﺑﺮﻋ ﺎﻨﺷآ
،ﺪﻧدﻮﺒﻧ بﺎﺘﮐ دﻮﺧ ار ﻪﺑ نﺎﺑز ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﻤﺟﺮﺗ هدﺮﮐ ﺖﺳا .
ناﻮﻨﻋ ﻦﯾا ﻦﺘﻣ ﻔﺤﺗ ﻪ ناﻮﺧﻻا ﯽﻓ ﺺﯾﺎﺼﺧ نﺎﯿﺘﻔﻟا ﺖﺳا . بﺎﺘﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﮏﯾ
،ﻪﻣﺪﻘﻣ هد بﺎﺑ و ﮏﯾ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺖﺳا ؛ رد ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﻞﻣﺎﺷ
رﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ
،ﺖﺳا ﻒﻟﺆﻣ ﻪﺑ حﺮﺷ ﺖﯿﻫﺎﻣ تﻮﺘﻓ ﯽﻨﻌﯾ ءﺎﺸﻨﻣ و لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ نآ ﯽﻣ دزادﺮﭘ . ﻪﮐ رد ﺎﺠﻨﯾا نآ باﻮﺑا و لﻮﺼﻓ ﻦﯾا ار
درﻮﻣ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ راﺮﻗ ﯽﻣ ﻢﯿﻫد :
تﻮﺘﻓ ﺖﻘﯿﻘﺣ نﺎﯿﺑ رد ـ لوا ﻞﺼﻓ :
ﻪﺑ ﻘﻋ ﯿ هﺪ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻧﺎﺷﺎﮐ
ﯽ
، دﺮﻤﻧاﻮﺟ ) ﻟاﻮﺷ ﯿ ﻪ ﻮﻨﻌﻣ ي (
ِنﺎﺴﻧا هدازآ ا ي ﺖﺳا ﻪﮐ اﺮﺑ ي
ﺳر ﯿ نﺪ ﻪﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ
،وا ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻠﺣاﺮﻣ ﯽ ار ﺮﭙﺳ ي دﺮﮐ . ﺖﻟﺎﺣ ﻮﻨﻌﻣ ي ﻪﮐ تﻮﺘﻓ ﻣﺮﺑ ﯽ ﮕﻧا ﯿ
،دﺰ رد ﻊﻗاو ﭘﯿ زوﺮ ي رﻮﻧ تﺮﻄْﻓ ﺮﺑ رﺎﺗ ﯾﮑ ﯽ ﺎﻫ ي
اﯾ ﻦ نﺎﻬﺟ ﺖﺳا ، ناﺪﻨﭼ ﻪﮐ تﺎﻔﺻ زﺎﺘﻤﻣ حور ﻣدآ ﯽ ﻪﺘﻔﮑﺷ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ و زا ﻗﯿ ﺎﻫﺪ ي ﺒﻃ ﯿ ﺖﻌ و ﮕﺘﺴﺑاو ﯽ ﺎﻫ ﯽﯾ ﻪﮐ ﺚﻋﺎﺑ ترﺎﺳا و ﻘﻧا ﯿ دﺎ
ﻣدآ ﯽ ﺖﺳا ، ﺎﻫر ﻣ ﯽ دﻮﺷ .
۶
اﺬﻟ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻧﺎﺷﺎﮐ
ﯽ رد ﻞﺼﻓ لوا ﻪﻣﺪﻘﻣ
، ﯽّﻠﺠﺗ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﻌﯿﺒﻃ
،ﻪﯿﻟوا ﯽﻨﻌﯾ تﺮﻄﻓ ار نﺎﻨﭼ ﻪﮐ ﺪﻧواﺪﺧ
،هﺪﯾﺮﻓآ نﺎﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﻪﺑ
ترﺎﺒﻋ
،ﺮﮕﯾد ﻪﺑ هﺪﯿﻘﻋ وا مﻮﻬﻔﻣ
ًﻼﻣﺎﮐ ﯽﻣﻼﺳا تﺮﻄﻓ ﻪﺑ ترﻮﺻ مﻮﻬﻔﻣ يدﺎﯿﻨﺑ تﻮﺘﻓ رد هﺪﻣآ
؛ﺖﺳا ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﮐ ﻦﻤﻀﺘﻣ
يدﺮﺒﻧ مﺎﻤﺗ رﺎﯿﻋ ﺎﺑ ﯽﮑﯾرﺎﺗ ﺖﺳﺎﻫ .
سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺖﺴﺨﻧ تﻮﺘﻓ و دﺮﻤﻧاﻮﺟ ،ي ﻪﻠﺣﺮﻣ توﺮﻣ ﺖﺳا ، ﺎﻣا داﺮﻣ زا نآ توﺮﻣ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺗﺎ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻧﺎﺴﻧا
ﯿ ﺖ نﺎﺴﻧا ار
ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ ﻣ ﯽ
؛ﺪﻫد ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺗﺎ ﯽ ﻪﮐ نﺎﺴﻧا ار ﺎﺷ ﯾ ﻪﺘﺴ اﯾ ﻦ مﺎﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﺎﺷ ﯾ ﺪ ناﻮﺘﺑ توﺮﻣ ار ﻪﺑ مﺮﮐ ﻧﯿ ﺰ ﻪﻤﺟﺮﺗ
،دﺮﮐ ﺎﻣا ﺮﺘﻬﺑ ﺖﺳا مﺮﮐ ار
اﺮﺑ ي لدﺎﻌﻣ حﻼﻄﺻا ﺎﻫ ي دﯾ ﺮﮕ ي ﻪﺑ رﺎﮐ ﺮﺒﺑ ﯾ ﻢ
، ﻪﭼ توﺮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي زا ﺎﻀﻓ ﯾ ﻞ و ﺎﺠﺳ ﯾﺎ و ﺎﻫرادﺮﮐ ي ﻧﯿ ﺖﺳﻮﮑ ﻪﮐ هژاو بادآ
ﻧاد ﯽ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ نآ دﺰﻧ ﯾ ﮏ ﺖﺳا . ﺘﻗو ﯽ ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﻦﺨﺳ زا تﻮّﺘﻓ ﻪﺑ ﻣﯿ نﺎ دروآ ﻪﮐ ﻪﻤﻫ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺷ رﺎﻬﻣ هﺪﺷ و ﻧﯿ ﺎﻫوﺮ ي ﺷﺎﻧ ﯽ زا ﺧ ﯿ ﺮ و
،رﻮﻧ ﭼ ﯿ ﮔﺮ ﯽ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ و ﻀﻓ ﯿ ﺖﻠ و ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﺑﺎﺠﻧ قاﺪﺼﻣ ﭘﯿ اﺪ هدﺮﮐ ﺪﺷﺎﺑ . زا اﯾ ﻦ ﺖﺳور ﻪﮐ ﻣ ﯽ ﻮﮔ ﯾ ﺪﻨ توﺮﻣ طﺮﺷ ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ تﻮﺘﻓ ﺖﺳا ،
و تﻮّﺘﻓ ﻧﯿ ﺰ زا اﺮﺷ ﯾ ﻂ ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ﻻو ﯾ ﺖ ﺖﺳا . رد اﯾ ﺎﺠﻨ ﺎﺑﯾ ﺪ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺷاد ﻪﮐ ﻻو ﯾ ﺖ ﺎﺑ ﺢﺘﻓ و وا ﺎﺑ ﻻِو ﯾ ﺖ )ﺎﺑ ﺮﺴﮐ واو ( هﺎﺒﺘﺷا دﻮﺸﻧ . ﻣود ﯽ
رد ﻣﯿ نﺎ ﺎﻓﺮﻋ لﺎﻤﻌﺘﺳا ناواﺮﻓ دراد . ﺎﺷ ﯾ ﺪ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ دوﺪﺣ ي نآ ار ﻋﻮﻧ ﯽ سﺪّﻘﺗ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺪ . ﺎﻣا ﻻو ﯾ ﺖ رد مﻮﻬﻔﻣ ﺷ ﯿﻌ ﯽ هژاو ، ﻋﻮﻧ ﯽ بّﺮﻘﺗ و
ﺘﺳود ﯽ ﻬﻟا ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ زا ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﻟوا ﯿ ءﺎ ﻪّﻠﻟا ﺖﺳا و دﺎﺼﻣ ﯾ ﻖ زرﺎﺑ نآ نﺎﻣﺎﻣا ﺷ ﯿ ﻪﻌ ﺪﻧا .
بﺮﻘﺗ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﺐﺒﺳ ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﻪﮐ نﺎﺴﻧا زا ﻧﺎﺴﻔﻧ ﯿ ﺶﺘ اﺪﺟ دﻮﺷ ﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ ﺣ ﯿ رﺪ ﻠﻣآ ﯽ
، ﺪﻧاﻮﺘﺑ زا ﻮﺳ ي ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﺳود ﺰﮔﺮﺑ ﯾ هﺪ
دﻮﺷ . ﺮﺘﻬﺑ زا اﯾ ﻦ ﻤﻧ ﯽ ناﻮﺗ ﻪﻄﺑار ﻟاﻮﺷ ﯿ ﻪ ﺮﮔ ي ار ﻪﮐ ﻣﯿ نﺎ اﺪﺧ و نﺎﺴﻧا راﺮﻗﺮﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ دﺮﮐ .ا ﯾ ﻦ نﺎﻤﻫ ﺘﺨﺳ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ رد
ﺠﻧا ﯿ ﻞ ﯾ ﺎﻨﺣﻮ زا نﺎﺑز ﺪﻧواﺪﺧ هﺪﻣآ ﺖﺳا :
"
دﯾ ﺮﮕ ﺎﻤﺷ ار زا ﻣدﺎﺧ ﯿ ﻢﻨ ﻢﻫاﻮﺨﻧ ﻣﺎﻧ ﯿ ﺪ ﻪﮑﻠﺑ ﺎﻤﺷ ار زا نﺎﺘﺳود دﻮﺧ ﻢﻫاﻮﺧ دﺮﻤﺷ .
"
ﻪﺑ اﯾ ﻦ
ﺗﺮﺗ ﯿ ﺐ ﺪﭘ ﯾ ﻦﺘﻓﺮ ﺸﻣ
ﯿ ﺖ ﻬﻟا ﯽ ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا زا ﻫاﺮﻤﻫ ﯽ و ﻢﻫ ﻣﺪﻗ ﯽ ﺎﺑ مﺎﻣا . ﺲﭘ ﻻو ﯾ ﺖ ، ﺎﻏ ﺖﯾ و لﺎﻤﮐ تﻮﺘﻓ و تﻮﺘﻓ مﺰﻠﺘﺴﻣ توﺮﻣ
ﺖﺳا و ﺎﻨﻌﻣ ي توﺮﻣ اﯾ ﻦ ﺖﺳا ﻪﮐ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺻا تﺮﻄﻓ ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ دﻮﺧ زﺎﺑ ددﺮﮔ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻦ
، مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑﻮﺗ ﻂﻘﻓ رﺎﻔﻐﺘﺳا زا هﺎﻨﮔ ﻧﯿ ﺖﺴ ،
ﻪﮑﻠﺑ ﺬﭘ ﯾ شﺮ ﻧﻮﮔﺮﮔد ﯽ ﻞﻣﺎﮐ و ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ ترﺎﻬﻃ ﺮﻄﻓ ي ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ﺖﺳا .
وا رد بﺎﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﭘﯿ ﺶ ﻪﺘﻔﮔ ﯾ روآدﺎ ي ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﻪﮐ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﻦ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻼﺘﻋا زا تﻮﺘﻓ ﻪﺑ مﺎﻘﻣ ﻓر ﯿ ﻊ ﺖﻟﺎﺳر ﺖﺳا .
تﻮﺘﻓ ﺮﻬﻈﻣ و ﻊﺒﻨﻣ نﺎﯿﺑ رد ـ مود ﻞﺼﻓ :
قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻧﺎﺷﺎﮐ
ﯽ رد ﻞﺼﻓ مود ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑ اﺮﺷ ﯾ ﻂ ﻻِو ﯾ ﺖ ﻣ ﯽ دزادﺮﭘ . ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ تﻮّﺘﻓ
ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ لﺎﻤﮐ ﻣ ﯽ
،ﺪﺳر ﻻِو ﯾ ﺖ زﺎﻏآ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . تﺮﻀﺣ ﻫاﺮﺑا ﯿ ﻢ ) ع ( ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻠﻣﺎﮐ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ رد ﯾ ﮏ نآ تﻮﺘﻓ و ﻻو ﯾ ﺖ رد
شدﻮﺟو ﻠﺠﺘﻣ ﯽ دﺮﮔ ﯾ هﺪ ﺖﺳا . وا ﺴﮐ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻧد ﯿﺎ ي تّﺬﻟ ﺎﻫ و سﻮﻫ ﺎﻫ ي نآ ار ﺎﻫر هدﺮﮐ ) ﺮﺠﺗ ﯾ ﺪ ( و زا هداﻮﻧﺎﺧ و ﺎﻃ ﯾ ﻪﻔ دﻮﺧ
ﻪﺘﺴﺴﮔ ﺎﺗ ﻪﺑ ﻢﻟﺎﻋ ﻬﻟا ﯽ ﺪﺳﺮﺑ . نﻮﭼ ﺘﺨﺳ ﯽ ناﺮﺠﻫ نﺎﺴﮐ دﻮﺧ ار ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﯾ ﺬﭘ ﯾ ﻪﺘﻓﺮ ، دﺎﻬﺟ وا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻣﺎﮐ تﻮﺘﻓ ، ﻢﻫ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ نﺎﻬﻧ
ﺷور ﯽ
، ﻢﻫ ﻪﺑ ﺎﻨﻌﻣ ي ﻋﯿ نﺎ ﺷور ﯽ ﺖﺳا . وا زا ﺑﯿ نﺎﮕﻧﺎﮕ سﺎﻨﺷﺎﻧ لﺎﺒﻘﺘﺳا دﺮﮐ و
ًاﺪﻌﺑ ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﺷ ﻪﮐ نآ ﻪﺳ زا نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺪﻧدﻮﺑ
و اﯾ ﻦ
نﺎﻤﻫ ﻮﺼﺗ ﯾﺮ ي ﺖﺳا ﻪﮐ زا ﻫاﺮﺑا ﯿ ﻢ و ﻪﺳ ﻪﺘﺷﺮﻓ رد ﻠﮐ ﯿ ﺎﻫﺎﺴ ي ﺴﻣ ﯿ ﺤ ﯿ ﺖ ﻗﺮﺷ ﯽ ) ﺲﮐﺪﺗرا ( ﻪﺘﻓﺎﺗزﺎﺑ ﺖﺳا .
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺳ ﯿ ﺮ ي ﺷﺎﻧ ﯽ زا ﺮّﮑﻔﺗ ﻤﻋ ﯿ ﻖ ﺒﻫﺬﻣ ﯽ ﺷ ﯿﻌ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻫ ﯿ ﭻ ﻪﻄﺑار ا ي ﺎﺑ ﻞﺴﻠﺴﺗ و ﻟاﻮﺗ ﯽ رﺎﺗ ﯾ ﺨ ﯽ و ﻪﻔﺴﻠﻓ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ دراﺪﻧ . ﻦﯾا أﺪﺒﻣ و تﻮﺘﻓ ﺬﺧﺄﻣ نﺎﯿﺑ رد ـ مﻮﺳ ﻞﺼﻓ ﺖﻘﯾﺮﻃ
: ﻞﺼﻓ مﻮﺳ زا ﻪﻣﺪﻘﻣ رد نﺎﯿﺑ ﻞﺻا و أﺪﺒﻣ تﻮّﺘﻓ ﺖﺳا . تﺎﻔﯾﺮﺸﺗ دورو
ﻪﺑ ﻪﮔﺮﺟ
،نادﺮﻤﻧاﻮﺟ روآدﺎﯾ
ﻢﺳاﺮﻣ ﻞﻫا ﺖﻘﯾﺮﻃ و نﺎﻤﻫ ﻪﻨﺤﺻ بآ و ﮏﻤﻧ ﺖﺳا . تﺎﯿﺋﺰﺟ ﻦﯾا ﻢﺳاﺮﻣ ار رد ﻪﻟﺎﺳر ﻢﺠﻧ ﻦﯾﺪﻟا بﻮﮐرز
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺪﯾد . ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
ﻪﻌﻗاو
ًﻻﺎﻤﺟا زا ﻦﯾا راﺮﻗ ﺖﺳا ﻪﮐ يزور ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺎﺑ ﯽﻌﻤﺟ زا نارﺎﯾ ﻪﺘﺴﺸﻧ دﻮﺑ . ﯽﺴﮐ ﺪﻣآرد و
ﺖﻔﮔ ﺎﯾ لﻮﺳر ﻪّﻠﻟا رد ﻪﻧﺎﺧ يا ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﺠﻨﯾا نز و يدﺮﻣ رد لﺎﺣ بﺎﮑﺗرا ﺪﻨﻫﺎﻨﮔ . ﺮﻫ ماﺪﮐ زا نارﺎﯾ تﺮﻀﺣ ﻪﮐ ﺐﻠﻃواد ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻧوﺮﺑ و
شراﺰﮔ ﺎﻣ ﻊﻗو ار ياﺮﺑ تﺮﻀﺣ
،ﺪﻧروﺎﯿﺑ تﺮﻀﺣ هزﺎﺟا
؛داﺪﻧ ﺎﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﯽﻠﻋ
) ع ( دراو ﺪﺷ . تﺮﻀﺣ دﻮﻣﺮﻓ ﺎﯾ ﯽﻠﻋ وﺮﺑ ﻦﯿﺒﺑ
ﻦﯾا لﺎﺣ ﺖﺳار ﺖﺳا ﺎﯾ ﻪﻧ . ﯽﻠﻋ دراو لﺰﻨﻣ
،ﺪﺷ ﺎﺑ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ نورﺪﻧا
،ﺖﻓر ﺖﺳد ﺮﺑ راﻮﯾد ﯽﻣ ﺪﯿﺸﮐ ﺎﺗ دﺮﮔ ﻪﻧﺎﺧ ﺪﯾدﺮﮕﺑ و نوﺮﯿﺑ ﺪﻣآ .
نﻮﭼ دﺰﻧ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ
،ﺪﯿﺳر ﺖﻔﮔ ﺎﯾ لﻮﺳر ﻪّﻠﻟا دﺮﮔ نآ ﻪﻧﺎﺧ ﻢﺘﺸﮕﺑ و ﭻﯿﻫ ﺲﮐ ار رد ﺎﺠﻧآ مﺪﯾﺪﻧ . ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ دﻮﻣﺮﻓ :
» ﺎﯾ ﯽﻠﻋ'
ﺖْﻧَا ﯽﺘَﻓ
هﺬﻫ
ْﮥﻣُﻻْا . « ﯽﻨﻌﯾ يا ﯽﻠﻋ ﻮﺗ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻦﯾا ﯽﺘﻣا . ﺲﭙﺳ ﯽﺣﺪﻗ بآ و يرﺪﻗ ﮏﻤﻧ ﺖﺳاﻮﺧ و ﯽﻤﺳر ار راﺮﻗﺮﺑ ﺖﺧﺎﺳ ﻪﮐ يﺎﻨﺒﻣ نآ مﻮﻬﻔﻣ
ﻪﺳ ﻪﻧﺎﮔ يا ﺖﺳا ﻪﮐ ﯽﮔﺪﻧز يﻮﻨﻌﻣ مﻼﺳا ار رد هﻮﺟو ﻪﺳ ﻪﻧﺎﮔ شا نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد .
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺖﺴﺨﻧ ﮏﯾ ﻒﮐ ﺖﺳد ﮏﻤﻧ ﺖﺷادﺮﺑ و ﺖﻔﮔ ﻦﯾا ﺖﻌﯾﺮﺷ ﺖﺳا و ﮏﻤﻧ ار رد حﺪﻗ ﺮﭘ زا بآ ﺖﺨﯾر . ﺲﭙﺳ ﯽﻔﮐ ﺮﮕﯾد
ﺖﺷادﺮﺑ و ﺖﻔﮔ ﻦﯾا ﺖﻘﯾﺮﻃ ﺖﺳا و نآ ار رد حﺪﻗ ﺖﺨﯾر . ﻒﮐ مﻮﺳ ﮏﻤﻧ ار ﺖﻓﺮﮔﺮﺑ . ﺖﻔﮔ ﻦﯾا ﺖﻘﯿﻘﺣ ﺖﺳا و نآ ار ﺰﯿﻧ رد بآ
ﺖﺨﯾر . ﺲﭙﺳ حﺪﻗ ار ﻪﺑ ﯽﻠﻋ داد ﺎﺗ ﻪﻋﺮﺟ يا زا نآ ﺪﺷﻮﻨﺑ . ﻪﺑ ﯽﻠﻋ ﺖﻔﮔ :
"
ﺖْﻧَا ﯽﻘﯿﻓر
و ﺎﻧَا ﻖﯿﻓر اﺮﺒِﺟ ﻞﯿﺋ' ﻞﯿﺋاﺮﺒﺟ ﻖﯿﻓر ﻪّﻠﻟا ﯽﻟﺎﻌﺗ
"
٧
نآ هﺎﮔ ور ﻪﺑ نﺎﻤﻠﺳ دﺮﮐ و ﺖﻔﮔ ﻮﺗ ﻪﮐ ﻖﯿﻓر و رﺎﯾ ﯽﻠﻋ ﯽﺘﺴﻫ لﺎﺣ زا ﺖﺳد وا شﻮﻨﺑ و ﺲﭙﺳ ﻪﻔﯾَﺬُﺧ ار دﻮﻣﺮﻓ ﺎﺗ حﺪﻗ زا ﺖﺳد
ﺶﻘﯿﻓر نﺎﻤﻠﺳ دﺮﯿﮕﺑ و ﺪﺷﻮﻨﺑ . زا نآ ﺲﭘ ياﺮﺟا ﻦﯾا ﻢﺳاﺮﻣ ﺶﺨﺑ ﯽﺘﺑﺎﺛ زا ﻢﺳاﺮﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﻮﻀﻋ رد ﻪﮔﺮﺟ نادﺮﻤﻧاﻮﺟ ﺪﺷ
. رد ﻦﻤﺿ
ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺷاد ﻪﮐ ﺮﺑ ﺎﭘﯾ ﻪ اﯾ ﻦ ﻢﺳاﺮﻣ ، ﻪﺘﺷر ﭘﯿ ﺪﻧﻮ ي ﻪﮐ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﭘﯿ ﮕﺘﺳﻮ ﯽ دﻮﻤﻋ ي زا ﻮﺳ ي ﭘﯿ ﺮﺒﻣﺎ راﺮﻗﺮﺑ هﺪﺷ ، ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ا ي
ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺘﺷر طﺎﺒﺗرا ﺎﺗ ﺋاﺮﺒﺟ ﯿ ﻞ ﻪﮐ ﺖﺳود ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﺳا ﻣ ﯽ ﺪﺳر و ﻪﻄﺑار ﭘﯿ ﺮﺒﻣﺎ ﺎﺑ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﻞﻣﺎﺣ
ﺣو ﯽ ﻪﻄﺑار ﺘﺳود ﯽ ﺖﺳا .
آ ب رد حﺪﻗ ترﺎﺷا ﺖﺳا ﻪﺑ ﺖﻓﺮﻌﻣ و
،دﺮﺧ ﻪﮐ ﺺﺨﺷ ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﮐﺎﭘ ﯽ ﻠﺒﺟ ﯽ و داﺪﻌﺘﺳا ﺗاذ ﯽ دﻮﺧ ﻪﮐ رد تﺮﻄﻓ ﻬﻟا ﯿ ﺶ
ﻪﺘﻔﻬﻧ ﺖﺳا ، ﻪﺑ ﺖﺳد دروآ .ا ﯾ ﻦ ﺎﻧاﻮﺗ ﯽﯾ ﻪﺘﻔﻬﻧ رد نﺎﺴﻧا نآ هﺎﮔ ﻪﮐ زا هﻮّﻗ ﻪﺑ ﻞﻌﻓ رد ﻣ ﯽ آﯾ ﺪ ﻪﺑ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻧﺎﮔﺪﻧز
ﯽ ﻘﺣ ﯿﻘ ﯽ ﺪﺒﺗ ﯾ ﻞ
ﻣ ﯽ
،دﻮﺷ اﺮﭼ ﻪﮐ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻧﺎﮔﺪﻧز
ﯽ ﻧورد ﯽ نﺎﺴﻧا ﺖﻓﺮﻌﻣ و ﺶﻧاد ﺖﺳا ؛ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﮐ
بآ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﮔﺪﻧز
ﯽ
دﺎﻣ ي ﺖﺳا . هرﺎﺷا ﻪﺑ
ﺸﺨﺑ ﯽ زا آﯾ ﻪ ﺳ ﯽ ما زا هرﻮﺳ ﺒﻧا ﯿ ءﺎ :
"
ﺎﻨْﻠﻌﺟو
َﻦﻣ ﺎﻤْﻟَا
ء´ ﱠﻞُﮐ
َﺷ ﯽ
ء
ﺣ
ﯽ .
"
) ﻪﯾآ ،ﺎﯿﺒﻧا هرﻮﺳ 30
( و ﺮﻫ ﭼ ﯿ ﺰ هﺪﻧز ا ي ار زا بآ ﺮﻓآ ﯾ ﺪ ﯾ ﻢ.
ﮏﻤﻧ ﺗرﺎﺷا ﯽ ﺖﺳا ﻪﺑ ﺖﻔﺻ ﺖﻟاﺪﻋ
و ﺖَﻔﺼَﻧ ﻪﮐ طﺮﺷ مﺪﻘﻣ لدﺎﻌﺗ ﻧورد ﯽ نﺎﺴﻧا ﺖﺳا . ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﻔﺼﻧ ﻠﺻا ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ
ﺮﺷ ﯾ ﺖﻌ ، ﺮﻃ ﯾ ﺖﻘ و ﻘﺣ ﯿ ﺖﻘ ار مﻮﻠﻌﻣ ﻣ ﯽ دراد . ﻟوا ﯽ
،ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺮﺷ ﯾ ﺖﻌ ، ترﺎﺒﻋ زا نﻮﻧﺎﻗ دﯾ ﻨ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ راﺮﻗﺮﺑ هﺪﻨﻨﮐ لدﺎﻌﺗ رد ﻪﻄﺑار نﺎﺴﻧا
و ﺖﺳاﺪﺧ ؛ مود ﺮﻃ ﯾ ﺖﻘ ﺖﺳا ﻪﮐ فﺪﻫ زا نآ دازآ ﻦﺘﺧﺎﺳ تﺮﻄﻓ و ﺒﻃ ﯿ ﺖﻌ ﻬﻟا ﯽ نﺎﺴﻧا زا ﻪﻤﻫ ﻮﻫ ي ﺎﻫ' و سﻮﻫ ﺎﻫ ﯽﯾ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺐﺒﺳ
ﻫﺎﺒﺗ ﯽ ﺖﺳوا ؛ مﻮﺳ ﻘﺣ ﯿ ﺖﻘ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺺﺨﺷ زا هار ﺮﮑﻔﺗ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﮐﺰﺗ ﯿ ﻪ ﺲﻔﻧ ﻘﺘﺴﻣ ﯿ
ًﺎﻤ ﻪﺑ نآ ﻣ ﯽ ﺪﺳر : ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺳر ﯿ نﺪ ﻪﺑ ﯾ ﮕﻧﺎﮕ ﯽ زا
نورد و نوﺮﺑ . ﺎﻣا عﻮﺿﻮﻣ زﯾ ﺮ ﻪﻣﺎﺟ ، ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺷﻮﭘ ﯿ نﺪ
،راﻮﻠﺷ ﺗرﺎﺷا ﯽ ﺖﺳا ﻪﺑ ﻀﻓ ﯿ ﺖﻠ فﺎﻔﻋ و ﺘﺑﺎﺠﻧ ﯽ ﻪﮐ رد ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻦ مﺎﮔ و رد وﺪﺑ دورو
نادﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ
ﻪﻘﻠﺣ تﻮّﺘﻓ ، ﺎﺑﯾ ﺪ ﺎﻬﻧآ ار رد ﻦﺘﺴﺴﮔ زا ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي زﯾ ﺮﯾ ﻦ ﻣدآ ﯽ ﯾ رﺎ ي
،ﺪﻫد لﺎﺣ ﻪﮑﻧآ هﻼﮐ ﻓﻮﺻ ﯿ نﺎ ﺗرﺎﺷا ﯽ ﺖﺳا ﻪﺑ
ﻼﺘﻋا ي ﻮﻨﻌﻣ ي ﻪﮐ ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ رد ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي ﺮﺑز ﯾ ﻦ دﻮﺟو ﻣدآ ﯽ
ّﻠﺠﺗ ﯽ ﭘﯿ اﺪ ﺪﻨﮐ .
ﺪﻨﺑﺮﻤﮐ ﻦﺘﺴﺑ ﯾﺎ ﻣﯿ نﺎ ﻦﺘﺴﺑ ، ﺗرﺎﺷا ﯽ ﺖﺳا ﻪﺑ ﻀﻓ ﯿ ﺖﻠ ﺖﻋﺎﺠﺷ و ﻏﯿ تﺮ ، ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﻪﭽﻧآ اﺮﺑ ي دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﺳﺎﺳا ﯽ ﺖﺳا و وا ار هراﻮﻤﻫ
هدﺎﻣآ ﻗﯿ مﺎ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ و نﺎﺸﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻫد دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﯾ ﮏ دﺮﻣ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﺳا ؛ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﮐ
ﭘﯿ ﺮﺒﻣﺎ اﯾ ﻦ ناﻮﻨﻋ ار ﻪﺑ ﻠﻋ ﯽ بﺎﻄﺧ دﺮﮐ . .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ تﻮّﺘﻓ زﺎﻏآ ﺖﯾﻻو و ﯽﺸﺨﺑ زا فﻮﺼﺗ ﺖﺳا . و ﻪﺑ هﺪﯿﻘﻋ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﺖﺳا ﻪﮐ ﺖﯾﻻو ﯽﺸﺨﺑ زا تﻮﺒﻧ ﺖﺳا . ﻪﺑ
ﺮﻈﻧ وا ﻪﻣزﻻ ي نﺪﯿﺳر ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ي
،تﻮﺒﻧ نﺪﯿﺳر ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﯾﻻو
،ﺖﺳا اﺮﭼ ﻪﮐ ﺮﻫ ﯽﺒﻧ ﺶﯿﭘ زا تﻮﺒﻧ ﯽﻟو هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﺲﭘ اﺪﯿﭘ
ﺖﺳا ﻪﮐ تﻮﺒﻧ ﺪﯾﺰﻣ ﺮﺑ ﺖﯾﻻو
؛ﺖﺳا ﯽﻨﻌﯾ
،تﻮﺒﻧ ﯽﺘﯾﻻو ﯽﻤﺋاد ﺖﺳا و رد ﺖﻘﯿﻘﺣ يﺮﺒﻣﺎﯿﭘ يﺮﻣا ﯽﺘﻗﻮﻣ ﺖﺳا .
تﻮﺘﻓ ﯽﻧﺎﺒﻣ و يدﺎﺒﻣ رد ـ مرﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ :
ﻒﻟﺆﻣ رد ﻞﺼﻓ مرﺎﻬﭼ ﻪﻣﺪﻘﻣ رد دﺎﺒﻣ ي و ﻧﺎﻌﻣ ﯽ تﻮﺘﻓ ﺚﺤﺑ هدﺮﮐ و ﻪﺘﻔﮔ ﺖﺳا :ﭘ ﯿ اﺪ
ﺖﺳا ﻪﮐ تﻮﺘﻓ رﻮﻬﻇ رﻮﻧ تﺮﻄﻓ ﺖﺳا ، ﺲﭘ دﺎﺒﻣ ي نآ بﺎﺒﺳا ﮐﺰﺗ ﯿ ﻪ ﺲﻔﻧ ﺪﻧاﻮﺗ دﻮﺑ . ﺪﺑ ﯾ ﻦ ﺐﺒﺳ ﻒﻟﺆﻣ ﻣ ﯽ ﻮﮔ ﯾ ﺪ : فﺪﻫ تﻮﺘﻓ ، لﺎﻘﺘﻧا
رﻮﻧ ﻠﺻا ﯽ تﺮﻄﻓ زا ﺖﻟﺎﺣ هﻮّﻘﻟﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ﺖﺳا . زا اﯾ ﻦ ور رد تﻮﺘﻓ ،
ْﻞﺻا ﮐﺰﺗ ﯿ ﻪ نﺎﺟ و لد ﺖﺳا زا ﻪﭽﻧآ ﺪﻧاﻮﺘﺑ بﺎﺠﺣ ﺖﻤﻠﻇ ار
زا ﺮﺑاﺮﺑ راﻮﻧا ﻮﻨﻌﻣ ي رﺎﻨﮐ ﺪﻧﺰﺑ . ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﻗﻼﺧا ﯽ رد ﻊﻗاو زا دﯾ هﺎﮔﺪ ﻒﻟﺆﻣ ﺴﻔﺗ ﯿ ﺮ ﺪﺣ ﯾﺜ ﯽ ﺖﺳا بﻮﺴﻨﻣ ﻪﺑ مﺎﻣا لوا
ﺷ ﯿﻌ ﯿ نﺎ هرﺎﺑرد تﻮﺘﻓ و بﺎﻄﺧ ﻪﺑ شﺮﺴﭘ مﺎﻣا ﻦﺴﺣ ) ع (،
مﺎﻣا هدﻮﻣﺮﻓ ﺖﺳا :
"
ﻫ
ﯽ ﻮْﻔﻌﻟا ﺪَﻨﻋ ةرﺪُﻘﻟا ، ﻮﺘّﻟاو ﻊُﺿا' ﮥَﻟوﺪﻟاﺪﻨﻋ ،
و
ﺲﻟا ءﺎﺧ'
ﺪْﻨﻋ ﮥَﻠﱢﻘﻟا
و ﱠﻄﻌَﻟا ﯿ ﮥ
َﻐﺑ ﯿ
ِﺮ ﻪّﻨﻣ .
"
ﻮﻔﻋ رد ﺖﻗو ترﺪﻗ و ﻊﺿاﻮﺗ رد نﺎﻣز ﺖﻟود و ﺎﺨﺳ رد ﺖﻗو ﺮﻘﻓ و ﻪﻗﺎﻓ و ﺎﻄﻋ ي ﺑ ﯽ ﺖﻨﻣ .
ﻪﻧﺎﮕﻫد باﻮﺑا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻔﺤﺗ
ناﻮﺧﻻا ﻓ ﯽ ﺎﺼﺧ ﯾ ﺺ ﺘﻔﻟا ﯿ نﺎ : ) ،ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ 1369
: 280 ـ 237 (
نﺎﯿﺑ ار اﻮﺘﺤﻣ ﺮﭘ و ﺪﻨﻤﺷزرا بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻪﻧﺎﮕﻫد باﻮﺑا ﺮﺼﺘﺨﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ بﺎﺘﮐ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻞﺼﻓ رﺎﻬﭼ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﺮﺼﺘﺨﻣ هرﺎﺷا زا ﺪﻌﺑ ﻢﯾﻮﺷ ﻒﻗاو ﺮﺘﺸﯿﺑ يدﺮﻤﻧاﻮﺟ و تﻮﺘﻓ صﻮﺼﺧ رد ار ﯽﻧﺎﺷﺎﮐ قازﺮﻟاﺪﺒﻋ هﺎﮔﺪﯾد و ﺮﻈﻧ ﺎﺗ ﻢﯿﻨﮐ ﯽﻣ :
ﻪﺑﻮﺗ رد ـ لوا بﺎﺑ بﺎﺑ :
لوا رﺎﺑرد ه ﻪﺑﻮﺗ ﺖﺳا . ﻪﺑﻮﺗ رد ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ هژاو
"
فوﺮﺘﯿﺴﭘا
"
ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ﺮﺑ نآ ﺖﻟﻻد ﯽﻣ
،ﺪﻨﮐ ﯽﻋﻮﻧ
ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد ﯽﻧورد
،ﺖﺳا ﯽﻋﻮﻧ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ ﻞﺻا ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ نآ
"
ﺎﯾﻮﻧﺎﺘﻣ
"
ﯽﻣ
؛ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻨﻌﯾ دﺮﻓ زا ﺮﻫ ظﺎﺤﻟ نﻮﮔﺮﮔد دﻮﺷ و رد نورد وا
حﻼﺻا يدﺎﯿﻨﺑ و ﻊﻃﺎﻗ ﻖّﻘﺤﺗ اﺪﯿﭘ ﺪﻨﮐ . ﻦﺘﺸﮔزﺎﺑ ﻪﺑ
،تﺮﻄﻓ ﯽﻨﻌﯾ زﺎﺑ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺖّﻔﻋ و ترﺎﻬﻃ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﮐ
ﻪﺑ توﺮﻣ ﺪﻣﺎﺠﻨﯿﺑ و ﻢﺸﭼ
نﺪﯿﺷﻮﭘ يدازآ ﻪﻨﯿﺠﻨﮔ تﻮّﺘﻓ و ﻪﺘﺴﻫ ﯽﻠﺻا نآ ﺖﺳا . ﻪﯿﻟاﻮﺷ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ ﻪﺳﻮﻫ يا ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ ﻢﯿﻠﺴﺗ ﯽﻤﻧ دﻮﺷ و ﺮﺿﺎﺣ ﺖﺴﯿﻧ ﺶﺣور
ار ﺮﯿﺳا ﻦﯿﻨﭼ ﯽﯾﺎﻫاﻮﻫ ﺪﻨﮐ .
بﺎﺑ مود ـ رد ﺎﺨﺳ ﯽﮔﺪﻨﺸﺨﺑ : و
ﺖﻣاﺮﮐ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺟرد توﺮﻣ ﺖﺳا . زا ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺖﯾاور هدﺮﮐ ﺪﻧا ﻪﮐ هدﻮﻣﺮﻓ ﺖﺳا :
"
ﻞﻫﺎﺠﻟَا
ﯽﺨﺴﻟَا
ﺐﺣَا
ﯽَﻟا ﻦﻣ ﺪِﺑﺎﻋ ﻞﯿﺨﺒﻟَا
"
ﻞﻫﺎﺟ ﯽﮐﺮﺸﻣ ﻪﮐ ﻞﻫا مﺮﮐ
،ﺪﺷﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻦﻣ ﺮﺗﺰﯾﺰﻋ ﺖﺳا زا ﯽﻨﻣﺆﻣ ﻪﮐ ﻞﯿﺨﺑ ﺪﺷﺎﺑ .
٨
ﺎﺨﺳ ياراد ﻪﺳ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺖﺳا : ﻪﺒﺗﺮﻣ ي لوا ﯽﺑ يﺮﻈﻧ و ﯽﺑ ﯽﺿﺮﻏ
؛ﺖﺳا ﯽﻨﻌﯾ ﺶﺸﺨﺑ نوﺪﺑ ﺖّﻨﻣ و نوﺪﺑ ﻢﺸﭼ ﺖﺷاد ضﻮﻋ ﺎﯾ
ﻦﺘﺷاد ضﺮﻏ
؛ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻪﮐ ﺺﺨﺷ ﯽﻟﺎﻣ ار ﺎﯾ ﯽﻘﺣ ار راﺬﮔاو ﯽﻣ
،ﺪﻨﮐ نوﺪﺑ ﭻﯿﻫ ﻢﺸﭼ ﺖﺷاد و ﯽﺿﻮﻋ ﺎﯾ نوﺪﺑ ﻪﮑﻧآ يرﺎﺒﺟا
رد رﺎﮐ ﺪﺷﺎﺑ ؛ ﻪﺟرد مود ﺖﺣﺎﻤﺳ ﺖﺳا ﻪﮐ لﺬﺑ يﺰﯿﭼ ﺖﺳا ﺮﺑ ﻞﯿﺒﺳ ﻞﯿﻀﻔﺗ . و ﻦﯾا ﯽﺘﻔﺻ ﺖﺳا ﻪﮐ ياﺮﺑ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﯽﺳﺎﺳا ﺖﺳا و
تﻮّﺘﻓ نوﺪﺑ نآ ﻦﮑﻤﻣﺎﻧ
؛ﺖﺳا رد ﺖﻘﯿﻘﺣ نﺎﻤﻫ حور يدﺮﻤﻧاﻮﺟ يﻮﻨﻌﻣ
ﺖﺳا . ﻪﺒﺗﺮﻣ مﻮﺳ تﺎﺳاﻮﻣ ﺖﺳا .
،نآ لﺬﺑ لﺎﻣ ﺖﺳا رد
ﺖﻧوﺎﻌﻣ نارﺎﯾ و نﺎﺘﺳود دﻮﺧ و ﺖﮐﺮﺷ نداد نﺎﺸﯾا رد ﺮﻫ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻖّﻠﻌﺗ دراد .
بﺎﺑ ﺳ مﻮ ـ رد ﻊﺿاﻮﺗ : بﺎﺑ مﻮﺳ رد ﻊﺿاﻮﺗ ﺖﺳا . ؛ﺖﻋﺎﺠﺷ زا ﺪﺷﺎﺑ يا ﻪﺒﺗﺮﻣ لوا نآ و ﻊﺿاﻮﺗ
و ﻪﺘﺴﮑﺷ ﯽﺴﻔﻧ و ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ توﺮﻣ
طﻮﺑﺮﻣ ﯽﻣ
،دﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ ﻒﻟﺆﻣ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﺒﺗﺮﻣ زا ﺐﺗاﺮﻣ ﺖﻋﺎﺠﺷ ﺖﺳا و ﺖﻋﺎﺠﺷ ﻊﯿﻄﻣ نﺪﯿﻧادﺮﮔ تﻮﻗ
ﯽﺒﻀﻏ ﺖﺳا ﺮﻣ ﻞﻘﻋ ﺢﯾﺮﺻ و
يأر ﺢﯿﺤﺻ ار رد ﺖﻗو ماﺪﻗا . ..
و
،ﻊﺿاﻮﺗ ماﺮﮐا و مﺎﻈﻌﺘﺳا بﺎﺤﺻا ﻞﺋﺎﻀﻓ و نﺎﺘﺳود و نارﺎﯾ ﺖﺳا و زاﺰﻋا و ﻢﯿﻄﻐﺗ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ لﺎﻣ و
هﺎﺟ ﺮﺗوﺮﻓ زا وا ﺪﻨﺷﺎﺑ و ﻪﺑ ﺖﻠﯿﻀﻓ و فﺮﺷ يوﺎﺴﻣ ﺎﯾ ﺮﺗﺮﺑ .
بﺎﺑ رﺎﻬﭼ م ـ رد ا ﻦﻣ بﺎﺑ:
،مرﺎﻬﭼ رد ﻦﻣا ﺖﺳا .
،ﻦﻣا نﺎﻨﯿﻤﻃا
،ﺮﻃﺎﺧ ﺶﻣارآ نورد و ﻪﻨﯿﻧﺄﻤﻃ
،ﺖﺳا ﯽﻨﻌﯾ
،ﺺﺨﺷ
،راﻮﺘﺳا
ﻦﺌﻤﻄﻣ و ﺮﻃﺎﺧ ﻊﻤﺟ رد يﺎﺟ دﻮﺧ ﺪﻧﺎﻤﺑ و ﺖﺸﺣو و ﯽﺒﯾر ﻪﺑ دﻮﺧ هار
،ﺪﻫﺪﻧ ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﺐﺋﺎﺼﻣ و تﻼﮑﺸﻣ ﻦﯿﮕﻤﻬﺳ
ﺪﺷﺎﺑ . و نآ ار
تﺪﺠَﻧ ﺰﯿﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﮐ بﻼﺻ ﻦﻃﺎﺑ و تﻮﻗ ﺐﻠﻗ ﺖﺳا و رد ﺖﻘﯿﻘﺣ ﺖﯾﺎﻏ ﺖﻋﺎﺠﺷ ﺖﺳا .
ﯽﺴﮐ ﻪﮐ ﺶﺒﻠﻗ هﺪﻨﮐآ زا رﻮﻧ نﺎﻤﯾا
،ﺪﺷﺎﺒﻧ زا تﺎﻤﻠﻇ
ﮏﺷ و ﻞﻬﺟ ﯽﯾﺎﻫر دراﺪﻧ و هراﻮﻤﻫ جﺎﻣآ سﺮﺗ و ﺖﺸﺣو ﺖﺳا و رد ﺮﺑاﺮﺑ
هﺮﻃﺎﺨﻣ ﺎﻫ نﻮﺑز . زا ﻦﯾا ور ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺳآ زا هار ﻪﺑ اﺮﯿﺑ ﻪﻫ ﯽﻣ
،دور لﺎﺣ ﻪﮑﻧآ دﺎﻤﺘﻋا زا صاﻮﺧ ﯽﻨﺷور ﺖﺳا و ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا نوﺪﺑ
سﺮﺗ نآ هﺎﮔ
رد ﺺﺨﺷ تﻮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ ﻪﮐ نﺎﻤﯾا و دﺎﻘﺘﻋا ﯽﻓﺎﮐ دﻮﺟو ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ .
بﺎﺑ ﺠﻨﭘ ﻢ ـ رد قﺪﺻ : بﺎﺑ ﻢﺠﻨﭘ رد قﺪﺻ ﺖﺳا .
،قﺪﺻ ﺎﻨﺒﻣ و سﺎﺳا ﺖﻤﮑﺣ ﺖﺳا و لوا تﺎﺟرد نآ . دﺮﻤﻧاﻮﺟ ﯽﺴﮐ ﺖﺳا ﻪﮐ
ﭻﯿﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﯿﻧ و ﯽﻠﻤﻋ ﻪﮐ ﺐﺒﺳ يرﺎﺴﻣﺮﺷ ﺪﺷﺎﺑ
رد وا هار ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﺷﺎﺑ و زا وا ﺮﺳ ﺪﻧﺰﻧ . رﺎﺘﻓر يﺮﻫﺎﻇ و ﻊﺿو ﺶﯿﻧورد توﺎﻔﺘﻣ ﺪﺷﺎﺒﻧ
و نﺎﯿﻣ دﻮﺟو ﯽﻧورد وا ) ﺐﯿﻏ ( و ﻪﭽﻧآ رد جرﺎﺧ زا دﻮﺟو وا ) تدﺎﻬﺷ ( هﺪﯾد ﯽﻣ
،دﻮﺷ يرﺎﮔزﺎﺳ راﺮﻗﺮﺑ
ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﺴﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ لﻮﺻا يرادﺎﻓو
و ﺖﻗاﺪﺻ يﺎﭘ ﺪﻨﺑ
،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﭻﯿﻫ ﯽﻫار ﻪﺑ تﻮﺘﻓ و ﯽﺘﺣ ﻪﺑ توﺮﻣ دراﺪﻧ .
بﺎﺑ ﺸﺷ ﻢ ـ رد ﺖﯾاﺪﻫ : بﺎﺑ ﻢﺸﺷ رد
،ﺖﯾاﺪﻫ مﺎﮔ ندﺎﻬﻧ رد ﺖﻬﺟ ﺢﯿﺤﺻ و هار يرﺎﮕﺘﺳر ﺖﺳا
. زا ﻦﯾا ور مﻮﻬﻔﻣ
،ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا
ﯽﻨﻌﯾ تﺎﺒﺛ
،مﺪﻗ مﺎﮑﺤﺘﺳا ﻊﺿﻮﻣ
و ﻞﻠﺧ يﺮﯾﺬﭘﺎﻧ هدارا رد ﺎﺠﻨﯾا هﻮﻠﺟ ﯽﺻﺎﺧ ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ . ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ
،ﻒﻟﺆﻣ داﺮﻣ زا ﺖﯾاﺪﻫ و تاﺪﻫﺎﺸﻣ رد
ﻦﯾا
،مﺎﻘﻣ ﻢﻠﻋ ﻦﯿﻘﯿﻟا و ﺖﯾؤر ﯽﺒﻠﻗ ﺖﺳا ﻪﮐ زا طﺮﻓ ﺎﻔﺻ ﻪﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﺮﻈﻧ و لﻻﺪﺘﺳا ﺎﯾ ﺮﺑ
ِﻞﯿﺒﺳ
ﻒﺸﮐ
،بﺎﺠﺣ هﺪﻨﺑ ار يور ﺪﯾﺎﻤﻧ . و
ﺖﯾاﺪﻫ ﯽﻨﻌﯾ هﺪﯾد تﺮﯿﺼﺑ ﻪﮐ ﻪﺑ ﻪﻧاﺮﮑﺷ ﺪﯿﯾﺄﺗ ﯽﻬﻟا ﺐﯿﺼﻧ ﯽﻣ ددﺮﮔ و زا ﻦﯾا هار ﺖﺳا ﻪﮐ ﺺﺨﺷ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ عﻮﺿﻮﻣ بﻮﻠﻄﻣ ار
ًﺎﺼﺨﺷ
ﻪﺑ ﻢﺸﭼ دﻮﺧ ﺪﻨﯿﺒﺑ .
ﺲﭘ ﺖﯾاﺪﻫ ﻪﮐ نﺎﻤﻫ تﻮﺘﻓ ﺖﺳا زﻮﻨﻫ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻢﻠﻋ ﻦﯿﻘﯿﻟا
؛ﺖﺳا ﯽﻨﻌﯾ دﺎﻘﺘﻋا زا هار كرد و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و
ﻪﮑﻨﯾا ﯽﺘﻘﯿﻘﺣ دﻮﺧ ار
ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﻣ ﺪﻧﺎﯾﺎﻤﻧ و هدﺮﭘ زا هﺮﻬﭼ شا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﯽﻣ دﻮﺷ ) ﻒﺸﮐ بﺎﺠﺤﻟا .(
ﻦﯾا ﻪﻠﺣﺮﻣ زﻮﻨﻫ ﻦﯿﻋ ﻦﯿﻘﯿﻟا ﺖﺴﯿﻧ ﻪﮐ ﺐﻠﻄﻣ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ
ﺎﺑ ﻪﻤﻫ لﻼﺟ و ﺶﻫﻮﮑﺷ ﯽّﻠﺠﺗ
،ﺪﻨﮐ ﻪﭼ ﺖﻤﮑﺣ و دﺮﺧ ﯽﻔﺴﻠﻓ ﯽﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯿﻋ ﻦﯿﻘﯿﻟا ﺎﯾ ﻖﺣ ﻦﯿﻘﯿﻟا ﺪﺳﺮﺑ . ﻦﯾا ود ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﯽﺘﻗو لﻮﺼﺣ اﺪﯿﭘ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ﻪﮐ ﻢﻫ ﺪﯾد يﺪﯿﺣﻮﺗ و
ﻢﻫ ﺪﯾد ﻊﻣﺎﺟ و ﻞﻣﺎﮐ ﻞﺻﺎﺣ دﻮﺷ . ﯽﺴﮐ ﻪﺑ ﻦﯾا تﺎﺟرد ﻞﺋﺎﻧ ﯽﻣ ددﺮﮔ ﻪﮐ رد
رﺎﻤﺷ نﺎﺘﺳود اﺪﺧ ) ﺐﺣﺎﺻ ﺖﯾﻻو ( ﺪﺷﺎﺑ ..
ﺲﭘ ﺐﺣﺎﺻ تﻮﺘﻓ ﻪﺑ يﻮﺳ اﺪﺧ ﺖﮐﺮﺣ و رد هار اﺪﺧ ﻞﻤﻋ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ) ﻪّﻠﻟ و ﯽﻓ ﻪّﻠﻟا ( . ﺐﺣﺎﺻ تﻮﺘﻓ ﻪ�
