ﮏﯿﮐ ﯽﺴﺣ و يﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﺘﻓﺎﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
نوﺪﺑ ﻢﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ
بﺮﭼ
ﯽﻘﻧ ﺎﺒﯾﺮﻓ
1
رﻮﭘ يدﺰﯾ ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ هﺪﯾﺮﻓ ،
ﯽﻤﯾﺮﮐ يﺪﻬﻣ ،
2يﻮﻀﺗﺮﻣ ﯽﻠﻋ ﺪﯿﺳ ،
32
1 - ناﺮﯾا ،جﺮﮐ ،يزروﺎﺸﮐ ﺞﯾوﺮﺗ و شزﻮﻣآ ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ،رﺬﺑ و لﺎﻬﻧ ﻪﯿﻬﺗ و حﻼﺻا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﺆﻣ
2 - و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ
3 - و شزﻮﻣآ ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ،يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ شزﻮﻣآ و تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ،يزروﺎﺸﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﻨﻓ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ
ناﺮﯾا ،ﺪﻬﺸﻣ ،يزروﺎﺸﮐ ﺞﯾوﺮﺗ
) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 09 / 08 / 94 رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 10 / 09 / 94 (
هﺪﯿﮑﭼ
فﺬﺣ نﺎﮑﺷﺰﭘ يﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
زا ار ﯽﺑﺮﭼ و ﻦﻏور اﺬﻏ ﻢﯾژر
ﯾ ﻪﯿﺻﻮﺗ داﺮﻓا ﯽ ﻤﻧ
هدﻮ ﺪﻧا . ﺖﯾﺎﻋر داﺮﻓا صﻮﺼﺧ رد ﺮﻣا ﻦﯾا هدور يﺎﻫزﺮﭘ ﻪﮐ كﺎﯿﻠﯿﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ
نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺮﺛا رد
ﻪﺑ ﺖﯿﻤﻫا زا ،ﺖﺳا هﺪﻣآرد فﺎﺻ ترﻮﺻ ﺳ
ﺰ ﯽﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾا ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﯾا زا ﻦـﯾا مﺎـﺠﻧا زا فﺪـﻫ ور
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ نﺎﮑﻣا ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ 25
، 50 ، 75 و 100 ﻏور زا ﺪﺻرد ﻠﮔﺎﺘﺑ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏﯿﮐ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦ
ﻮ هﺪﺷ جﺮﺨﺘﺴﻣ نﺎﮐ
مﻮﮔرﻮﺳ ﻪﻧاد زا )
ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ (
دﻮﺑ . ﯾد يﻮﺳ زا رد ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ ﻞﯾﺪﻌﺗ ﺮﮕ ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺎﻫ و يﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﺘﻓﺎﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ رد يدﺪﻌﺘﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﮏﯿﮐ
ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﯽﺴﺣ ﺪﯾدﺮﮔ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺎﮐ حﺮﻃ ﮏﯾ ﺐﻟﺎﻗ رد
ﺼﺗ ًﻼﻣ ﺎ ﻤﻧ ﺎﺑ ﯽﻓد ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮ ﺪﻨ
) 05 /0
≤ (.P ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﻓﺎﺑ نﻮﻣزآ
ﻪﮐ دﻮﺑ نآ يﺎﯾﻮﮔ ﻢﮐ
ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد
2 ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يا ﯽﻣ ﺪـﺷﺎﺑ نآ رد ﻪـﮐ 50
ﺪـﺻرد ر نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎـﺑ ﻦـﻏو
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﺎﺘﺑ يوﺎﺣ يﺎﻫ
نﺎﮐﻮﻠﮔ ياراد مﺮﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد
دﻮﺑ ﺪﻧ . ﻢﻫ ﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭼ س
يﺮﯾﻮﺼﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ )
ﻪﺘﺳﻮﭘ و ﺰﻐﻣ (
ﯽﮔﮋﯾو و ﯽﺴﺣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﮏﯿﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻢﮐ بﺮﭼ
يوﺎﺣ 05 /0 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد ﺶﯿﺑ ياراد
ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﮕﻧر
ﻪﺘﺳﻮﭘ L*
، ،ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﯽﮐﻮﭘ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
زﺎﯿﺘﻣا ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،ﻞﮑﺷ و مﺮﻓ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ
شﺮﯾﺬﭘ و ﻮﺑ و هﺰﻣ ،نﺪﯾﻮﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻣﺮﻧ و ﯽﺘﻔﺳ ،ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﯽﮐﻮﭘ ،ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﯽﻠﮐ
دﻮﺑ . ﻦﯾا زا ﻣ ور ﯽ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ناﻮﺗ ار
ﯽﺑﺮﭼ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻠﻘﻣ ﮏﯾ
ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ ﮏﯿﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺻﻮﺼﺧ ﺎﺑ
ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ تﺎﯿ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
، دﺮﻤﺷﺮﺑ .
ﺪﯿﻠﮐ ژاو نﺎﮔ :
،نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ،ﺮﯾﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ ،ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏﯿﮐ
.
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﯽﻨﯾدﺎـﯿﻠﮔ ءﺰـﺟ ﺖﻓﺎﯾرد ﺮﺛا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﻣﺰﻣ يرﺎﻤﯿﺑ كﺎﯿﻠﯿﺳ رادوﺎﭼ ﻦﯿﻣﻻوﺮﭘ و مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ )
ﻦﯿﻟﺎﮑﺳ (1
ﻮﺟ ،
) ﻦﯿﺋدرﻮﻫ (2
فﻻﻮـﯾ ًﻻﺎـﻤﺘﺣا و )
ﻦﯾﺪـﯾوآ (3
ﺐـﯿﮐﺮﺗ ياراد ﻪـﮐ
ﯽﻣ ﻦﯾدﺎﯿﻠﮔ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺪﯿﺳاﻮﻨﯿﻣآ زا ﯽـﮑﯾ و هﺪـﺷ ﻞـﺻﺎﺣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺞﯾار ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻦﯾﺮﺗ ﯽـﻣ بﻮﺴـﺤﻣ ﯽﯾاﺬـﻏ يﺎـﻫ
ددﺮـﮔ 1] . [ زا
يرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا رد ﺮﮕﯾد يﻮﺳ ﻪﻠﻤﺣ ﮏﭼﻮﮐ هدور يﺎﻫزﺮﭘ ﻪﺑ نﺪﺑ ،
ﯽﻣ ﯽـﻣ رد ﺢﻄﺴـﻣ و ﻦـﻬﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار نآ و ﺪﻨﮐ دروآ
2] . [ زا
ﻦــﯾا يرﺎﯿﺴــﺑ بﺬــﺟ رد داﺮــﻓا ﻦــﯾا ور رﺎــﭼد ﯽﯾاﺬــﻏ داﻮــﻣ زا
ﯽﻣ ﯽﺷراﻮﮔ تﻻﻼﺘﺧا ﺮﯾدﺎﻘﻣ فﺬﺣ ﺺﺼﺨﺘﻣ نﺎﮑﺷﺰﭘ و ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﯿـﺻﻮﺗ داﺮـﻓا ﻦـﯾا ﯽﯾاﺬـﻏ ﻢـﯾژر زا ار ﯽـﺑﺮﭼ و ﻦـﻏور يﻻﺎﺑ هدﻮﻤﻧ ﺪﻧا . ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا ﻦـﻏور
ﺶـﻘﻧ ياراد ﺎـﻫ يﺎـﻫ
ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد يدﺎﯾز ﯽﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻪـﺑ ﻪﮐ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ رد
ﺮﻓا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﯽﯾاﺬﻏ ﺪﺒﺳ رد رﻮﻓو ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻌﻣﺎﺟ دا
ﻦﻏور و ددﺮﮔ
) ﯽﺠﻨﻔﺳا ﮏﯿﮐ يﺎﻨﺜﺘﺳا ﺎﺑ (
ﯽﻣ نآ ﯽﻠﺻا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺪﺷﺎﺑ
مﺮﮐ ،ﯽﮔﺪﻨﻨﮐدﺮﺗ نﻮﯿﺴـﻟﻮﻣا ﯽﮔﺪﻨﻨﮐراﺪﯾﺎﭘ و ﻪﯾﻻ دﺎﺠﯾا ،ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ار ﻦﻏور رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﺑﺮﭼ و ﺎﻫ
داد ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ .
ﯽﺑﺮﭼ و ﺎﻫ
ﻦﻏور ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ و هﺪﺷ ﻞﻤﻋ دراو ﻦﺗﻮﻠﮔ هﮋﯾو ﻪﺑ درآ يﺎﻫ
زا
ﯽـﻣ ﻞـﻤﻋ ﻪﺑ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺖﻔﺳ ﯽﻨﺗﻮﻠﮔ ﻪﮑﺒﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ رد و ﺪـﻧروآ
ﯽﻣ لﻮﺼﺤﻣ نﺪﺷ دﺮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺪﻧﻮـﺷ
. ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﯽـﺑﺮﭼ
ﻪﯾﻻ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻒﯿﻌﻀـﺗ ﺚﻋﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﯿﻤﺧ ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽﯾﺎﻫ
ﯽـﻣ دﺮـﺗ ار نآ و هﺪﺷ ﺮﯿﻤﺧ ﯽﻨﺗﻮﻠﮔ ﺪـﻨﮐ
3] .[ ﻦـﯾا زا ﺪـﯿﻟﻮﺗ ور
ﻪﺑ يداﻮﻣ رﻮﻀﺣ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ ﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ناﻮﻨﻋ
ﯽـﺑﺮﭼ ﻦ
نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار بﺮﭼﺮﭘ عﻮﻧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺶﻟﺎﭼ رﺎﭼد ار ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ .
ﻦـﯾا زا ﯽﮑﯾ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ
ﯽﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﻏور تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺪﯿﻠﻘﺗ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
رد ار ﺎـﻫ
لﺪﻣ دراد ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ .
ﯽﻠﭘ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪﻠﯿـﺳو ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺰﮐﻮـﻠﮔ يﺎﻫﺪﺣاو زا يﺮﻣ
ﺎﺘﺑ تﻻﺎﺼﺗا )
1 3← ( ) 1 4← ( هﺪﺷ ﻞﺼﺘﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ
ﺪﻧا . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻢﯾﺰـﻧآ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﺘﺑ عﻮﻧ تﻻﺎﺼﺗا ﻪﮑﻨﯾا هﺎﮕﺘـﺳد رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
ﯽﻤﻧ ﻢﻀﻫ نﺎﺴﻧا شراﻮﮔ ﻦﯾا زا ،ﺪﻧﻮﺷ
ﻒـﯾدر رد نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ور
ﻪﻘﺒﻃ بآ رد لﻮﻠﺤﻣ ﯽﻤﯾژر يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ ﯽﻣ يﺪﻨﺑ
دﻮﺷ 4] .[
ﻪﺑ ار نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﯽﮔﮋﯾو ﻞﯿﻟد
نﺎﯾﺮﺟ رﺎﺘﻓر يﺎﻫ
ﯾد ﻪﺑ ﯽﺑآ زﺎﻓ رد نآ نﻮﯿﺳﺮﭙﺴ حﺮـﻄﻣ ﺪـﯿﺋﻮﻠﮐورﺪﯿﻫ ﮏـﯾ ناﻮﻨﻋ
ﯽـﻣ ﺪــﻨﻨﮐ 5] ، 6 و 7 .[ ــﯿﺋﻮﻠﮐورﺪﯿﻫ ﺐــﻠﻏا ﻦــﯾا ﺮــﺑ هوﻼــﻋ ﺎﻫﺪ
1. Secalin 2. Hordein 3. Avidin
ﯽﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ نﻮﯿﺴـﻟﻮﻣا هﺪـﻨﻨﮐراﺪﯾﺎﭘ ناﻮـﻨﻋ بآ رد ﻦـﻏور يﺎـﻫ
) ﮏــﯿﮐ ﺮـﯿﻤﺧ (
نآ زا ﯽﮐﺪـﻧا داﺪــﻌﺗ ﺎـﻣا ﺪــﻨﻨﮐ ﻞـﻤﻋ ﺶــﻘﻧ ﺎــﻫ
ﺪﻧراد يﺮﯾﺎﻔﯿﺴﻟﻮﻣا 8]
.[ او ﺮﯾﺎﻔﯿﺴﻟﻮﻣا ﮏﯾ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻌﻗ
ﯽـﻣ ﻪﮑﻠﺑ لﻮـﻠﺤﻣ ﯽـﺑآ زﺎـﻓ يوﺮـﻧاﺮﮔ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ يﺎـﻫ
ﻪﺑ زا نﻮﯿﺳﺮﭙﺴﯾد و هدﻮـﻤﻧ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻦﻏور تاﺮﻄﻗ ﻦﺘﺳﻮﯿﭘ ﻢﻫ
ﯾﺎﭘ ﺚﻋﺎﺑ ﻢﺘﺴﯿﺳ نﺪﺷ راﺪ دﻮﺷ ﯽﻧﻮﯿﺴﻟﻮﻣا يﺎﻫ
9] .[
ﯽﮔﮋﯾو ،يﺮﯾﻮﺼﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﮓﻧر ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﯽﺘﻓﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﮔﮋﯾو ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﺴﺣ و ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ـﻧا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ رد كﺪ
ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ )
ﻦـﻏور ناﺰﯿﻣ ﻞﯾﺪﻌﺗ و ﺶﻫﺎﮐ ﺮﯿﻈﻧ (
،
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد ﯽﻣ يا
تﺎـﻗوا ﯽﻫﺎـﮔ و ددﺮـﮔ
زا ار ﯽﯾاﺬﻏ هدﺎﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ يﺪﺣ ﺎﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا فﺮﺼﻣ ﺪﯾﺮﺧ ﺪﺒﺳ ﯽﻣ جرﺎﺧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
دزﺎﺳ . ﻦﯾا زا زا فﺪـﻫ ور
دﺎﺠﯾا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا تﺎﯿﺻﻮﺼـﺧ رد هﺪـﺷ
ﺮـﺛا رد ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ ﯽـﺠﻧﺮﺑ ﮏـﯿﮐ ﯽﺴﺣ و يﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﺘﻓﺎﺑ ﺎــﺑ نآ نﻮﯿــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮــﺟﻮﻣ ﻦــﻏور زا ﯽﺸــﺨﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎــﺟ مﻮﮔرﻮﺳ زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ )
ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻠﻏ (
دﻮﺑ .
2 - و داﻮﻣ شور
ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺎﺑ 1/
10 ،ﺖـﺑﻮﻃر ﺪﺻرد 32
/0 ،ﺮﺘﺴـﮐﺎﺧ ﺪـﺻرد 81
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﺻرد ،
25 /7 د زا ﻦﺗﻮـﻠﮔ ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ و ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻر
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ .
مﺎـﺠﻧا ياﺮـﺑ زﺎـﯿﻧ درﻮﻣ درآ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ
ﺪـﯾدﺮﮔ يراﺪـﻬﮕﻧ ﻪﻧﺎﺧدﺮﺳ رد و ﻪﯿﻬﺗ ﺎﺠﮑﯾ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ .
ﺮﯾﺎـﺳ
ﻊﯾﺎـﻣ ﯽﺗﺎـﺒﻧ ﻦـﻏور ،ﺮﮑـﺷ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ رد زﺎﯿﻧ درﻮﻣ داﻮﻣ ) نارﺪﻧزﺎﻣ ،ندﻻ (
ﺪﻨﻨﮐ ﻪﺿﺮﻋ هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﮏﯾ زا ردﻮﭘ ﮓﻨﯿﮑﯿﺑ و ه
ﻢﺨﺗ و يراﺪﯾﺮﺧ يدﺎﻨﻗ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ زا ﻞﺒﻗ زور ﮏﯾ ﺰﯿﻧ هزﺎﺗ غﺮﻣ
ﮏﯿﮐ ﻪﻧازور ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﺪـﺷ يراﺪﻬﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ رد و ﻪﯿﻬﺗ ﺎﻫ .
ﺖﺑﺮـﺷ
ﯽـﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘـﺳد ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺰﯿﻧ ترﻮﻨﯾا هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺮﯾا 2553
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ .
يرﺎـﺠﺗ مﺎـﻧ ﺎـﺑ راﻮـﮔ ﻎﻤﺻ
MEYPROtm GUAR (E412) ـﺑ نﺎـﺘﻧاﺰﮔ ﻎﻤـﺻ ،
مﺎـﻧ ﺎ
يرﺎــﺠﺗ RHODIGELTM (XANTHAN) GUM
(E415) يرﺎــﺠﺗ مﺎــﻧ ﺎــﺑ ﻞــﯿﻧاو و RHOVANILLA
زا
ﺎﯾدور ﺖﮐﺮﺷ )
ﻪﺴﻧاﺮﻓ ( و يراﺪﯾﺮﺧ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ
مﻮﮔرﻮﺳ ﺰﮐﺮﻣ زا
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ .
2 - 2 - شور ﺎﻫ
2 - 2 - 1 - و ﺮﯿﻤﺧ ﻪﯿﻬﺗ ﮏﯿﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
يوﺎﺣ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ 100
،ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺪﺻرد 25
،ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ ﺪﺻرد
36 ،ﻦﻏور ﺪﺻرد 36
،غﺮـﻣ ﻢـﺨﺗ ﺪـﺻرد 12
ﺖﺑﺮـﺷ ﺪـﺻرد
،ترﻮﻨﯾا 2 ،ردﻮﭘ ﮓﻨﯿﮑﯿﺑ ﺪﺻرد 2/
0 ﻞﯿﻧاو ﺪﺻرد ،
6/
0 ﺪـﺻرد
،راﻮﮔ ﻎﻤﺻ 3/
0 نﺎـﺘﻧاﺰﮔ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد بآ و
) 80 - 50 ﺪـﺻرد (
دﻮﺑ 10] .[ ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ ،ﻦﻏور ،ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ ﻪﯿﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا رد
ﻢﺨﺗ و دﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ غﺮﻣ ﯽـﻗﺮﺑ نﺰـﻤﻫ ﮏـﯾ زا ه
) Electra EK-
ﻦﭘاژ ،230M ( ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ 128
نﺎـﻣز تﺪﻣ رد و ﻪﻘﯿﻗد رد رود
6 بﺎﺒﺣ يوﺎﺣ مﺮﮐ ﮏﯾ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻘﯿﻗد
دﺎﺠﯾا اﻮﻫ يﺎﻫ
ددﺮﮔ . و ﺪـﺷ ﻪﻓﺎـﺿا مﺮـﮐ ﻦـﯾا ﻪﺑ ترﻮﻨﯾا ﺖﺑﺮﺷ و بآ ﺲﭙﺳ
تﺪـﻣ ﻪﺑ ندﺰﻤﻫ ﻞﻤﻋ 4
ﺖـﻓﺎﯾ ﻪـﻣادا ﻪـﻘﯿﻗد .
ﺪـﻌﺑ ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد
ﻪﺑ ﻞﯿﻧاو و ردﻮﭘ ﮓﻨﯿﮑﯿﺑ طﻮـﻠﺨﻣ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا مﻮﮔرﻮﺳ درآ
ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﺪـﺷ هدوﺰﻓا مﺮﮐ ﻪﺑ ﯽﺠﯾرﺪﺗ ترﻮﺻ .
ﻎﻤـﺻ ﻪـﻣادا رد
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ راﻮﮔ 6/
0 ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﻧاﺰﮔ ﻎﻤﺻ و ﺪﺻرد 3/
0 ﺪـﺻرد
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ .
ﻒـﯿﻗ ﮏـﯾ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺖـﯾﺎﻬﻧ رد
ﻪــﭼرﺎﭘ يا 55 يﺎﻫﺬــﻏﺎﮐ نورد ،هﺪــﺷ ﻪــﯿﻬﺗ ﺮــﯿﻤﺧ زا مﺮــﮔ
ﺎﻗ نورد ﻪﮐ ﮏﯿﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﺐﻟ
ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻫ .
غاد ياﻮـﻫ ﺎـﺑ نادﺮـﮔ ﯽﻫﺎﮕﺸـﯾﺎﻣزآ ﺮـﻓ رد ﺖـﺨﭘ ﻞﻤﻋ ﺲﭙﺳ ) Zuccihelli Forni ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ،
( يﺎﻣد رد 170 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮـﮔ
نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﺑ و 20
ﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﻘﯿﻗد .
ﺮـﻫ ،نﺪﺷ دﺮﺳ زا ﺲﭘ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﮏﯾ
ﻪﺴﯿﮐ رد ﺎﻫ ﯽﺑﺎـﯾزرا رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﯽـﻨﻠﯿﺗا ﯽـﻠﭘ يﺎـﻫ
ــﻤﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼــﺧ ﻪﺘﺴــﺑ ،ﯽــﻔﯿﮐ و ﯽ
ﻂﯿــﺤﻣ يﺎــﻣد رد و يﺪــﻨﺑ
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ 11]
و 12 .[ ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﺪﻗﺎﻓ مﻮﮔرﻮﺳ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ و
36 ﺪﺻرد ﻦﻏور دﻮـﺑ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺮﯾﺎـﺳ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ) يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 27
،ﻦﻏور ﺪﺻرد 25
/0 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
و 75 /8 بآ ﺪــﺻرد )
نﻮﯿــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮــﺟﻮﻣ بآ زا دازﺎــﻣ (
،
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 18
،ﻦﻏور ﺪﺻرد 5/
0 و نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد 5/
17
يوﺎــﺣ ﻪــﻧﻮﻤﻧ ،بآ ﺪــﺻرد 9
،ﻦــﻏور ﺪــﺻرد 75
/0 ﺪــﺻرد
و نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ 25
/ 26 ،ﻦـﻏور ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ و بآ ﺪﺻرد 1
ﺪـﺻرد
و نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ 35
بآ ﺪﺻرد (
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﯽﺴﺣ و .
2 - 2 - 2 - نﻮﻣزآ ﯽـﻨﻏور ﮏﯿﮐ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ يﺎﻫ نوﺪـﺑ
ﻦﺗﻮﻠﮔ
2 - 2 - 2 - 1 - ﯽﺘﻓﺎﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺑﺎﯾزرا
2 ﺲـﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ و ﺖﻋﺎﺳ
ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺖﺨﭘ زا ﺞﻨـﺳ
لﺪـﻣ QTS CNS
Farnell, UK و نﺎﺘﺴــﻠﮕﻧا رﻮﺸــﮐ ﺖﺧﺎــﺳ
شور سﺎــﺳاﺮﺑ
اﺪﻧور ) Ronda ( ارﺎﮑﻤﻫ و ن ) 2011 ( ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا .
ﺮﺜﮐاﺪـﺣ
ﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يوﺮﯿﻧ ﻪﻧاﻮﺘـﺳا يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺑ بوﺮﭘ ﮏﯾ ذﻮﻔﻧ ياﺮ
يا ) 2
ﯽﺘﻧﺎﺳ رد ﺮﻄﻗ ﺮﺘﻣ 3/
2 ﯽﺘﻧﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ﺮﺘﻣ ( ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ 60
ﯽﻠﯿﻣ ﺮـﺘﻣ
ﻪﺑ ،ﮏﯿﮐ ﺰﮐﺮﻣ زا ﻪﻘﯿﻗد رد ﯽﺘﻔﺳ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 4
.
عوﺮـﺷ ﻪـﻄﻘﻧ فﺪــﻫ ﻪـﻄﻘﻧ و 5
ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ 6
05 /0 و ﻦﺗﻮــﯿﻧ 25
ﯽﻠﯿﻣ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ 13] .[
2 - 2 - 2 - 2 - يﺮﯾﻮﺼﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا
- ﻞﺨﻠﺨﺗ ﯽﻧﺎـﻣز ﻪﻠـﺻﺎﻓ رد ﮏﯿﮐ ﺰﻐﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ 2
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا شزادﺮـﭘ ﮏﯿﻨﮑﺗ زا ،ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ .
ﻦﯾﺪـﺑ
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﯽﺷﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ 2
رد 2 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﮏﯿﮐ ﺰﻐﻣ زا ﺮﺘﻣ
ﺮﻨﮑﺳا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ و )
لﺪﻣ : HP Scanjet G3010 (
حﻮـﺿو ﺎﺑ
300 ﺪﺷ يرادﺮﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻞﺴﮑﯿﭘ .
ﻪـﯿﻬﺗ ﺮﯾﻮﺼﺗ رﺎـﯿﺘﺧا رد هﺪـﺷ
مﺮﻧ راﺰﻓا Image J )7
ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﯽـﻠﻣ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﺖﺧﺎﺳ تﻻﺎـﯾا ،8
ﺎﮑﯾﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ (
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺖﻤﺴـﻗ ندﺮـﮐ لﺎـﻌﻓ ﺎـﺑ 8
ﺖـﯿﺑ ،9
يﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﺪـﺷ دﺎﺠﯾا10
. ﺮﯾوﺎﺼـﺗ ﻞﯾﺪـﺒﺗ ﺖـﻬﺟ
ﯽﯾودود ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻪﺑ يﺮﺘﺴﮐﺎﺧ
، 11
مﺮﻧ ﯽﯾودود ﺖﻤﺴﻗ لﺎﻌﻓ راﺰﻓا
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻦﯾا ور طﺎﻘﻧ زا يا
ﺖﺳا ﮏﯾرﺎﺗ و ﻦﺷ .
ﻪﺑ ﮏﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﺷور طﺎﻘﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﮐ زا ﯽﺼـﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ . رﺪﻘﭼﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ
دﻮـﺟﻮﻣ تاﺮﻔﺣ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ رد )
ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ (
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ .
لﺎـﻌﻓ ﺎـﺑ ﻞـﻤﻋ رد
ﺖﻤﺴﻗ ندﺮﮐ Analysis
مﺮﻧ اﺰﻓا ﺪﺻرد و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا ،ر
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ 14]
.[
- ﮓﻧر ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﮏﯿﮐ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﮓﻧر ﺰﯿﻟﺎﻧآ 2
،ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ، L*
و a*
ﺖﻓﺮﯾﺬـﭘ ترﻮﺻ b*
.
ﺺﺧﺎﺷ ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻨﺷور ناﺰﯿﻣ فﺮﻌﻣ L*
زا نآ ﻪﻨﻣاد و ﺪﺷﺎﺑ
ﺮﻔﺻ ) ﺺﻟﺎـﺧ هﺎﯿـﺳ (
ﺎـﺗ 100 ) ﺪﯿﻔـﺳ ﻟﺎـﺧ ﺺ ( ﺖـﺳا ﺮـﯿﻐﺘﻣ .
4. Hardness 5. Trigger Point 6. Target Value
7. Image Processing and Analysis in Java 8. National Institutes of Health
9. Bit
10. Gray level images 11. Binary Images
ﺺﺧﺎﺷ ﮓﻧر ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮓﻧر ﯽﮑﯾدﺰﻧ ناﺰﯿﻣ a*
ﺰﻣﺮﻗ و ﺰﺒﺳ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار
زا نآ ﻪﻨﻣاد و ﺪﻫد 120
- ) ﺺﻟﺎـﺧ ﺰﺒـﺳ (
ﺎـﺗ 120 +
) ﺺﻟﺎﺧ ﺰﻣﺮﻗ (
ﺖﺳا ﺮﯿﻐﺘﻣ .
ﺺﺧﺎﺷ ﮓـﻧر ﯽـﮑﯾدﺰﻧ ناﺰـﯿﻣ b*
ﮓﻧر ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﯽـﻣ نﺎﺸﻧ ار درز و ﯽﺑآ يﺎﻫ
زا نآ ﻪـﻨﻣاد و ﺪـﻫد
120 - ) ﺺﻟﺎﺧ ﯽﺑآ (
ﺎﺗ 120 ) + ﻟﺎـﺧ درز ﺺ ( ﯽـﻣ ﺮـﯿﻐﺘﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ .
هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا يﺮﯿﮔ
دﺎـﻌﺑا ﻪـﺑ ﯽـﺷﺮﺑ اﺪﺘﺑا ﺎﻫ 2
رد 2
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﻨﮑـﺳا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﮏﯿﮐ زا ﺮﺘﻣ )
لﺪـﻣ : HP
Scanjet G3010 (
حﻮﺿو ﺎﺑ 300
يرادﺮـﺑ ﺮﯾﻮﺼـﺗ ﻞﺴـﮑﯿﭘ
مﺮﻧ رﺎﯿﺘﺧا رد ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﺲﭙﺳ ،ﺪﺷ راﺰﻓا
Image J ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ
.
يﺎﻀﻓ ندﺮﮐ لﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﺶﺨﺑ رد LAB
Plugins ﺺﺧﺎﺷ ، يﺎـﻫ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ قﻮﻓ 15]
.[
- ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا
ﺐﺟر يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺴﺣ نﻮﻣزآ هداز
) 1991 (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا 16]
.[ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ 10
شزﻮﻣآ داﺮﻓا ﻦﯿﺑ زا رواد هﺪﯾد
و ﯽـﺜﻠﺜﻣ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ر
ﻻﻮـﺳﺎﮔ شو )
Gacula ( ﮓﻨﯿـﺳ و
) Singh ( ) 1984 ( ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا 17]
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺲﭙﺳ و[
،ﯽﯾﻻﺎـﺑ ﺢﻄـﺳ تﺎﯿﺻﻮﺼـﺧ ،ﻞﮑـﺷ و مﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ﮏﯿﮐ ﯽﺴﺣ ﯽـﻣﺮﻧ و ﯽﺘﻔـﺳ ،ﻞـﺨﻠﺨﺗ و ﯽﮐﻮـﭘ ،ﯽﻨﯿﺋﺎـﭘ ﺢﻄﺳ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪـﺑ ﻪـﮐ هﺰـﻣ و ﻢـﻌﻃ ،ﻮﺑ و نﺪﯾﻮﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ ياراد ﺐـﯿﺗﺮﺗ
ﻪﺒﺗر ﺐﯾﺮﺿ 4
، 2 ، 1 ، 2 ، 2 ، 3 و 3 راﺮـﻗ ﯽﺑﺎـﯾزرا درﻮـﻣ ،ﺪﻧدﻮﺑ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . ﺪﺑ رﺎﯿﺴﺑ زا تﺎﻔﺻ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺐﯾﺮﺿ )
1 ( بﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﺗ
) 5 ( دﻮﺑ . شﺮﯾﺬﭘ ،تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﻦﯾا ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺳا ﺎﺑ ﯽﻠﮐ
ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘ
2 - 1 ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﻄﺑار 2 - 1
=Q شﺮﯾﺬﭘ ﯽﻠﮐ =P و تﺎﻔﺻ ﻪﺒﺗر ﺐﯾﺮﺿ =G
ﯽﺑﺎﯾزرا ﺐﯾﺮﺿ
تﺎﻔﺻ .
2 - 2 - 3 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺮﺛا زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﻏور
ﺎﺑ ﻮﮔرﻮﺳ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ م
ﺮﺑ ﯽﺴﺣ و يﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﺘﻓﺎﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ نوﺪـﺑ ﯽـﻨﻏور ﮏـﯿﮐ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﮏﯾ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻦﺗﻮﻠﮔ راﺰـﻓا
Mstat-c ﻪﺨﺴـﻧ
42 /1 راﺮــﻗ يرﺎـﻣآ ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ درﻮــﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ نﻮـﻣزآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ راﺮـﮑﺗ ﻪﺳ
ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد 5
ﺪﺻرد ) P<0.05 ( ـﻬﺟ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺖ
مﺮﻧ زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر راﺰﻓا
Excel ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - ﯽﺘﻓﺎﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
ﻞﮑﺷ رد 1 ﻪﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ندوﺰﻓا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺑﺮﭼ ﺪﻠﻘﻣ ناﻮﻨﻋ
ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ
ﻢﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ود ﯽﻧﺎـﻣز هزﺎﺑ ﯽﻃ رد بﺮﭼ
ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ و ﺖﻋﺎﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
. سﺎﺳاﺮﺑ
آ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا زا هﺪﻣ
نآ رد ﻪـﮐ يا 50
ﺪـﺻرد
ﻞﻣﺎﺷ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﺑﺮﭼ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ 5/
0 نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
ﻪﺑ ،دﻮﺑ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ يراد ) 05 /0
≤ (P ﻢﮐ ياراد ﯽﺘﻔـﺳ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ رد ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻧﺎـﻣز هزﺎﺑ رد يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
2 ﺖﻋﺎـﺳ
دﻮﺑ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ .
ﯽﻧﺎـﻣز هزﺎـﺑ ﻦﯿـﻤﻫ رد ﻪـﮐ دﻮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
ﺶﯿﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ 100
ﺎﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺪﺻرد
ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ
. ﺖـﻓﺎﺑ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻪـﮐ داد نﺎﺸـﻧ حﻮﺿو ﻪﺑ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد يوﺎـﺣ ﻪـﻧﻮﻤﻧ 1
نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪـﺻرد )
ﻪـﻧﻮﻤﻧ نآ رد ﻪـﮐ يا 100
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎﺑ ﻦﻏور ﺪﺻرد (
ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ و
ﺶﯿــﺑ ياراد يوﺎــﺣ ﻪــﻧﻮﻤﻧ و ﺖــﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔــﺳ ﻦﯾﺮــﺗ
5/
0 ﺪــﺻرد
ﻢﮐ ياراد نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
يﺎـﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ .
ﻪﺑ ﺖﯿـﺻﺎﺧ ندﻮـﺑ اراد ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ ﻦﻏور ﻞﮐ رﻮﻃ
نﻮﯿﺴــﻟﻮﻣا ــﺑ ﯽﮔﺪــﻨﻨﮐ
ﻪ ﺮــﺑ و هﺪــﺷ ﺶــﺨﭘ ﺮــﯿﻤﺧ رد ﯽــﺘﺣار
ﯽﮔﮋﯾو ﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺮﺛا ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا لﻮﺼﺤﻣ يﺎﻫ ﻪ
ﯽﻣ ﺎﺟ و دراﺬﮔ
زا يدﺎﯾز دوﺪﺣ ﺎﺗ ﯽﯾاﻮﻧﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺰﻐﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﻦﻤﺿ ﺑ ﺖﺑﻮﻃر جوﺮﺧ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﯽﺗﺎﯿﺑ ﻪ
صﻮﺼﺧ
ﯽـﻣ ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ يﺮﯿﮔﻮـﻠﺟ يراﺪـﻬﮕﻧ نﺎـﻣز تﺪﻣ ﯽﻃ رد دروآ
.
رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻦـﻏور زا ﯽﺸـﺨﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺎﯾ و فﺬﺣ ﺎﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﺨﭘ ﻊﯾﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪ
نآ ﺖـﻓﺎﺑ ﻪـﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻤﯾژر لﻮﺼﺤﻣ ﮏﯾ ﺪﯿﻟﻮﺗ فﺪﻫ ًﺎﻓﺮﺻ فﺮﺼﻣ ﺐﻧﺎﺟ زا شﺮﯾﺬﭘ ﺖﻬﺟ لﻮﺼﺤﻣ ناﺰـﯿﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ
ﺖـﺳا ﺖـﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺘﻔﺳ .
ﯽـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺎـﺠﻨﯾا رد ﺪـﺳر
ﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪ
ﯽﻓﺮﺼـﻣ حﻮﻄﺳ رد صﻮﺼﺧ 5/
0 و 25 /0 ﺪـﺻرد
ود ﺮـﻫ رد اﺮـﯾز دزﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻧﺎـﻣز هزﺎـﺑ
2
ﯽﺘﻔـﺳ ناﺰﯿﻣ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ﻦﯾا ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ و ﺖﻋﺎﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﮐ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫ
. نﺎﻤﻫ ﺎﻣا ﻪـﻧﻮﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ ﻪﮐ يوﺎﺣ يﺎﻫ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ دﻮﺑ ﻧ ﯽﺘﺣ ﻪﮐ يا
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤ 75
/0 ﻪـﮐ نﺎﮐﻮﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد 2
ﺖﻔﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ
مﺮﻧ ﺖﻓﺎﺑ ياراد ،ﺖﺷاد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ
) ﺪﻫﺎﺷ ( دﻮـﺑ ﺖـﺨﭘ زا ﺲـﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد .
ﺮـﻣا ﻦـﯾا
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ يوﺎـﺣ يﺎـﻫ
ﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﯽﺗﺎـﯿﺑ ﯽﻠـﺻا ﺖﻠﻋ دﺎﯾز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ نﺎﺳآ تﺮﺟﺎﻬﻣ و ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻫﺎﮐ رد ﻪـﮐ ﻪﺘـﺳﻮﭘ ﻪﺑ ﺰﻐﻣ زا نآ ﺮﺗ
ﯽﻣ ،ﺖﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ رﻮﻀﺣ مﺪﻋ ﻪﺠﯿﺘﻧ و هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺪﺷﺎﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽـﻣ يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ رد ﺖﺑﻮﻃر هﺪﻨﻫد ﻞـﺑﺎﻗ ﺮـﺛا ﺪـﻧاﻮﺗ
ﯽﺗﺎـﯿﺑ ﻦﺘﺧاﺪـﻧا ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ رد ﯽﻬﺟﻮﺗ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد
. يﺎﺘـﺳار رد
ﯽﺘﻔـﺳ ﺮﺑ نآ ﺮﺛا و ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ فﺮﺼﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﺎـﻣا ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮـﺻ يا
ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا فﺮﺼﻣ ﻪﻨﯿﻣز رد يﺪﻨﭼ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ )
نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ (
و ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ رد ﯽﻓﺮﺼﻣ ﻦﻏور مﺎﻤﺗ ﺎﯾ ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻢﻫ عاﻮﻧا دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﺮﺒﯿﻓ
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﯽﯾاﻮﻧﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد .
ﻧﺎﻫﺎــﺳ ﺎ ) Sahana ( نارﺎــﮑﻤﻫ و )
2008 ( ار نﺎــﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺮﯿﺛﺄــﺗ
ﻪﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼـﺧ ﺮـﺑ ﯽـﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ و يﺮﺒﯿﻓ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﺑﺮﭼ ﺪﻗﺎﻓ ﺖﺳﺎﻣ ﯽﺴﺣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ،ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ
ﺪﻧداد . ﺖـﻬﺟ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ندوﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺎﺑ
50 نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯽﺑﺮﭼ زا ﺪﺻرد )
رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺑﺮﭼ
ﺮﯿﺷ ( بآ ناﺰﯿﻣ زا و هدوﺰﻓا ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ناﺰﯿﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يزاﺪﻧا
يﺎﻫ
ﺖـﻓﺎﺑ و ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ نآ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ يوﺎﺣ ﺖﻔﺳ لﻮﺼﺤﻣ ﻢﮑﺤﺘﺴﻣ هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻪﻤﻟد و ﺮﺗ
ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪﺷ ﺮﺗ
بﻮـﻠﻄﻣ ﯽﯾاﻮﻧﺎـﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ فﻼﺧ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﺮﻣا ﺖﻔﺳ ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺘﺒﻟا ﺪﺷ ﯽﻘﻠﺗ ﺖـﺑﻮﻃر زا ﺮـﺗ
دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ 18]
.[ نارﺎـﮑﻤﻫ و نﺎﯾرﻮﻠﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
) 1385 ( ﻪـﺑ ﺎـﻣﺮﺧ ﻪﺘﺴـﻫ ردﻮـﭘ توﺎـﻔﺘﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ يﺮﺒﯿﻓ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻞﻤﻋ يﺎﻫ
و ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﯽﺴﺣ
نﺎﻧ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ شاﻮﻟ .
اﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ن
ﺮـﺑ نﺎـﻧ نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺎـﻣﺮﺧ ﻪﺘﺴﻫ ردﻮﭘ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ و ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﯽﻄﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ يﺎـﻫ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ )
ﺎـﻣﺮﺧ ﻪﺘﺴـﻫ ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ (
دﻮـﺒﻬﺑ
ﺖﻓﺎﯾ . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا ﺖﻠﻋ دﺎﯾز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ
ـﻣﺮﺧ ﻪﺘﺴـﻫ ردﻮـﭘ ﺮﯿﻈﻧ يﺮﺒﯿﻓ ﺎ
) هوﺮـﮔ ﻦﺘـﺷاد ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ يﺎـﻫ
لﻮــﮑﻟﻮﻣ ﺎــﺑ ﺶﻨﮑﻤﻫﺮــﺑ ﺖــﯿﻠﺑﺎﻗ و ﻞﯿﺴــﮐورﺪﯿﻫ بآ يﺎــﻫ
( رد
ﻪﺘـﺳﻮﭘ ﻪﺑ ﺰﻐﻣ زا ﺖﺑﻮﻃر ﻊﯾﺮﺳ لﺎﻘﺘﻧا زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ )
ﻪـﺑ نورد زا
نﺎﻧ ﺢﻄﺳ ( ﺖﺨﭘ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯿﺣ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ زا نآ جوﺮﺧ و
ﺪﻨﻨﮑﺷ و ﮏﺸﺧ و ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يﺪـﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺢﻄﺳ نﺪﺷ ه
19] .[ ﺶﯿﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ـﮔ ﺰـﯿﻧ ور
ﺖـﺳﺮﻣا ﻦـﯾا ﺮـﺑ ﯽﻫاﻮ .
زا
ناﺮـﻔﻏ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ )
Ghufran (
نارﺎـﮑﻤﻫ و )
2009 ( ﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ
ﺞﻧﺮﺑ سﻮﺒﺳ ندوﺰﻓا ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
يﺮﺒﯿﻓ ﻪﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ حﻮﻄـﺳ رد
2 ﺎﺗ 20 ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﻧ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﺪﺻرد
زا ﺮـﺘﻤﮐ راﺪـﻘﻣ رد ﺞﻧﺮـﺑ سﻮﺒﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا 15
ﺐﺒـﺳ ﺪـﺻرد
ﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺷ ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤ
. دﻮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ 10
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ،نﺎـﻧ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺞﻧﺮﺑ سﻮﺒﺳ ﺪﺻرد
دﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﺖﻓﺎﺑ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ار يﺮﺘﻬﺑ .
ﻢﻫ ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﮐ نﺎـﯿﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ دﻮﺧ ﺮﺒﯿﻓ يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ دﻮﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮ
20] .[
Fig 1 Effect of oil replacement by β-glucan on firmness of low fat gluten free cakes during 2h and
one week after baking
(Different letters in each time are significantly different (P<0.05))
يﺮﯾﻮﺼﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ - 2 - 3
3 - 2 - 1 - ﻞﺨﻠﺨﺗﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎـﺑ ﻦـﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ
مﻮﮔرﻮﺳ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﮏﯿﮐ ﻢﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ بﺮﭼ
رد ﻞﮑﺷ
2 ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ددﺮﮔ
. نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﯾدﺮﮔ هرﺎﺷا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻠﺧاد ﺖﻓﺎﺑ زا ﯽﯾودود ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﮏﯿﮐ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﺮﯾﻮﺼﺗ شزادﺮﭘ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﮏﻤﮐ )
ﻞﮑﺷ 3 ( ﺖﺒﺴﻧ و
طﺎﻘﻧ ﮏﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﺷور طﺎﻘﻧ ﻪﺑ
ﺪـﯾدﺮﮔ شراﺰـﮔ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﻮﻨﻋ .
ﯽﺑﺎﯾزرا زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻞـﺨﻠﺨﺗ
يﺎـﻫ يﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻪـﺑ
ﺢﻄـﺳ ﺎـﺗ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ حﻮﺿو 5/
0
ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ،ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ ﮏﯿﮐ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺪﺻرد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺎـﺗ نآ زا ﺲﭘ و يدﻮﻌﺻ يﺪﻧور ياراد يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر 1
رد ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﯽـﻟوﺰﻧ ﺪـﻧور نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
ﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﻦﯿﺑ رد ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ
رد يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 5/
0 ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸـﻣ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد .
ﻤﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﺘﺒﻟا يوﺎﺣ ﻪﻧﻮ
75 /0 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ و
يوﺎﺣ 1 نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا زا ﺪﺻرد
ﯽﺠﻧﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﻪﯿﻟوا )
يوﺎﺣ و ﻦﻏور ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ 35
آ ﺪﺻرد و ب
1 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد (
ﻪﺑ ﯽـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ نﺎـﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄـﺳ رد يراد
95
ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ يﺮـﺘﻤﮐ ﻞـﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ياراد ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﺑ ﻊﯾﺎﻨـﺻ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﺰﻐﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﻞﮐ رﻮﻃ و ﺖــﻓﺎﺑ ﺰـﻐﻣ رد دﻮـﺟﻮﻣ تاﺮـﻔﺣ داﺪـﻌﺗ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ﺖـﺨﭘ
ﻢﻫ ﯽﻣ تاﺮﻔﺣ ﻦﯾا ﺶﺨﭘ و ﻊﯾزﻮﺗ هﻮﺤﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﻪـﭼﺮﻫ ﻪﮐ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺗ لﻮﻠﺳ و تاﺮﻔﺣ داﺪﻌ ﺶﺨﭘ و ﻊﯾزﻮﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ يزﺎﮔ يﺎﻫ
نآ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺎﻫ لﻮﺼـﺤﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺮﺗ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧ .
ﻦﯾا زا ﻦﯾا زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ور
ﯽﻣ ﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﯾآ
50 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎﺑ ﻦﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺪﺻرد
د ار يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺷا
ﯽﻣ هﺪـﻧراﺪﻬﮕﻧ ﻪﮑﺒـﺷ و ﺖـﻓﺎﺑ دﻮـﺒﻬﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا ﺪﺳر
بﺎﺒﺣ ﯽـﻤﯾژر ﺮـﺒﯿﻓ لژ ﻞﯿﮑﺸـﺗ ﺖﯿـﺻﺎﺧ ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ اﻮـﻫ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ .
ﺖـﻓﺎﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ دﺎﯾز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﺎﻣا
ﯽﻓﺮﺼــﻣ حﻮﻄــﺳ رد 75
/0 و 0/
1 ﻞــﯿﻟد ﻪــﺑ نﺎــﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪــﺻرد
لژ ﻞﯿﮑﺸﺗ و ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد ﻪﮐ دﻮﺑ
بﺎﺒﺣ زا ﯽﺸﺨﺑ شﺮﯾﺬﭘ ﺖﻬﺟ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ ﺖﻓﺎﺑ نآ ياﻮﻫ يﺎﻫ
ﺑ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﻃ رد يدورو ﻪ
ﻢﻫ و ندﺰﻤﻫ نآ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺶﺨﭘ ﻦﯿﻨﭼ
لﻮﺼـﺤﻣ ﻞـﺨﻠﺨﺗ ناﺰـﯿﻣ نآ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﺑ و هﺪﺷ لﻼﺘﺧا رﺎﭼد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﯾﺎﻬﻧ .
ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺮﮐذ بﺎﺒﺣ ﻊﯾزﻮﺗ
ﺶﺨﭘ و اﻮﻫ يﺎﻫ
ﺰﯾر تارذ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺛﺆﻣ كﻮﭘ ﯽﺘﻓﺎﺑ دﺎﺠﯾا رد اﻮﻫ
.
يوﺎـﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻣا 0/
1 ﻞـﺨﻠﺨﺗ ناﺰـﯿﻣ زا نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪـﺻرد
ﺪـﺷ ﻪﺘﺳﺎﮐ .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦـﯾا ﯽـﻠﺧاد ﺖـﻓﺎﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ )
ﻞﮑـﺷ 4 (
بﺎﺒﺣ ﮓـﻨﯿﻠﻧﻮﺗ هﺪـﯾﺪﭘ ﻪـﺑ ًﺎﺣﻼﻄـﺻا ﻪـﮐ اﻮـﻫ گرﺰـﺑ يﺎـﻫ
12
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺪﻨﻓوﺮﻌﻣ .
ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻠﻋ ناﺪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا
ناﺰﯿﻣ 0/
1 د ﻪـﺑ لژ ،نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻر رد ﻢﮐاﺮـﺘﻣ و ﻪﺘـﺳﻮﯿﭘ ﻢـﻫ
ار نآ فاﺮـﻃا بآ زا ﯽﯾﻻﺎـﺑ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ ﻪـﮐ ﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ دﻮـﺑ هدﻮﻤﻧ ﻪﻃﺎﺣا .
ﺶـﺨﭘ ﻞﯿﺴـﻧﺎﺘﭘ ،يﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺮـﯿﻤﺧ ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد
بﺎـﺒﺣ و ﺖــﺷاﺪﻧ ار يدرو ياﻮـﻫ ﺖـﺧاﻮﻨﮑﯾ و ﺖــﺷرد يﺎـﻫ
ﺸﻣ نآ ﺖﻓﺎﺑ رد نوزﻮﻣﺎﻧ ناﺰـﯿﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺐﺒـﺳ ﻪـﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎ
ﻠﺨﺗ ﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﻞﺨ ﺪﺷ ﯽﯾﺎ
.
ﻪﺑ هﺮﻔﺣ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﮓﻨﯿﻠﻧﻮﺗ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﺖﻤﺴـﻗ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ يوﺮﺸﯿﭘ ﮏﯿﮐ يﺰﮐﺮﻣ ﯽﻣ قﻼﺗا ،ﺪﻨﻨﮐ
ﺮـﺛا رد ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﮐ دﻮﺷ
12. Tunneling
ﻞﮑﺷ ﻪﺴﯿﮐ يﺮﯿﮔ ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪـﮐ ﺖـﺳا اﻮـﻫ رﺎـﺨﺑ زا ﯽﮔرﺰﺑ يﺎﻫ
و نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮـﯿﻈﻧ دﺪـﻌﺘﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﺶﺨﭘ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ،ﺖﺨﭘ و ﻪﯿﻬﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﻧا
21] . [ سﺎـﻣﻮﺗ ﺎﺘـﺳار ﻦﯿﻤﻫ رد
) Thomas (
نارﺎﮑﻤﻫ و )
1966 ( زا ﯽـﮑﯾ ﻪـﮐ ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎـﻋذا
ﯽـﻣ ﮓـﻨﯿﻧﻮﺗ هﺪﯾﺪﭘ زوﺮﺑ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﯾﻻد دوز عوﺮـﺷ زا ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺎﮕﻨﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ هﺪﯾﺪﭘ م 22]
.[
هواز ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد
نارﺎﮑﻤﻫ و داز )
1393 ( زا دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ
هﺰﺑﺮﺧ ﻪﻧاد ﻞﻣﺎﮐ درآ )
ﺳﻮﭘ و ﺰﻐﻣ ﻪﺘ
( ﯽـﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﯽﻬﺑﺎﺸـﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻪﺑ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻨﻏور ﮏﯿﮐ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد .
يﺮـﺒﯿﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻋذا ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا )
ﺮـﯿﻈﻧ
هﺰﺑﺮﺧ ﻪﻧاد ﻪﺘﺳﻮﭘ (
زا ار ﯽﻫداﻮﻫ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد
ﯽﻣ ﻞﺘﺨﻣ ماﻮﻗ هزاﺪﻧا زا ﺶﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻖﯾﺮﻃ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ
ﺗ ﻢﮐ ﮏﯿﮐ ﻞﺨﻠﺨ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ نآ ﻢﺠﺣ و يﺪﯿﻟﻮﺗ بﺮﭼ
23] .[
Fig 2 Effect of oil replacement by β-glucan on porosity of low fat gluten free cakes
(Different letters are significantly different (P<0.05))
Fig 3 Binary images of low fat gluten free cakes
Fig 4 Tunneling in sample containing 1%
β-glucan
ﮓﻧر -2-2-3
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎـﺑ ﻦـﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ
مﻮﮔرﻮﺳ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﯽﮕﻧر يﺎﻫ ﮏـﯿﮐ
ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ
ﻢﮐ بﺮﭼ لوﺪﺟ رد 1
ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ددﺮﮔ
. زا هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﯽﮕﻧر يﺎﻫ ـﺿو ﻪـﺑ
حﻮ
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ 5/
0 ﻪـﺑ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪـﺻرد رﻮـﻃ
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺢﻄﺳ رد يراد 5
ﯽـﮕﻧر ﻪـﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ياراد ﺪﺻرد
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ L*
. ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﯽﻟﺎـﺣ رد ﻦﯾا
ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ L*
25 /0 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
ﭻﯿﻫ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻧﻮﮔ
يراد نﺎـﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄـﺳ رد
95 ﺮﮕﯾد ﻪﻧﻮﻤﻧ ود و ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد )
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 75
/0 و
1 نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪـﺻرد (
ﯽـﮕﻧر ﻪـﻔﻟﺆﻣ ناﺰــﯿﻣ ياراد يﺮــﺘﻤﮐ L*
ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﻢﻫ ﺺﺨﺸـﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺎﺑ
ﮏﯿﮐ ﻪﯿﻟوا نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘـﺳﻮﭘ a*
يﺎـﻫ
ﻪـﺑ ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ
يراد ) 05 /0
≤ ( p
ﺖــﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰــﻓا يوﺎــﺣ ﻪــﻧﻮﻤﻧ ود ﻦﯿــﺑ ﺎــﻣا
75 /0 و 1 ﺪــﺻرد
ﭻﯿﻫ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ فﻼﺘﺧا ﻪﻧﻮﮔ
و ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يا
ﺶﯿﺑ ياراد ًﺎﮐﺮﺘﺸﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ﻦﯾا ﯽـﮕﻧر ﻪـﻔﻟﺆﻣ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
a*
ﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ رد ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ
ﺪﻧدﻮﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ .
ﺎـﺑ ﻦـﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎـﺑ ﻦﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺶﯾاﺰﻓا )
ﺎـﺗ ﺮﻔـﺻ ﺢﻄـﺳ زا 1
ﺪﺻرد ( ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ زا ﮏﯿﮐ b*
ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﯽـﻨﻌﻣ رﻮﻃ يرﺎـﻣآ ﺢﻄـﺳ رد يراد
5 ﻪـﺑ ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ ﺪـﺻرد
ﻪﻧﻮﮔ ﺶﯿﺑ ﻪﮐ يا ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
و ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد b*
ﻢﮐ ﺗ يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد نآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮ 1
نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد )
ﻪﻧﻮﻤﻧ يا
نآ رد ﻪﮐ 100 دﻮـﺑ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻦـﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺪﺻرد (
ﺪــﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸــﻣ .
ﻪــﺑ رد ﻦــﻏور ﻒﯾﺎــﻇو زا ﯽــﮑﯾ ﻞــﮐ رﻮــﻃ
ﺎــﯾ ﺖــﯿﻗاﺮﺑ دﺎــﺠﯾا ﺖــﺨﭘ ﻊﯾﺎﻨــﺻ تﻻﻮﺼــﺤﻣ نﻮﯿــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺢﻄﺳ رد ﯽﮔﺪﻨﺸﺧرد )
ﻪﺘﺳﻮﭘ ( ﯽـﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ ﺑﺮﭼ ،ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ
زا نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯽﻓﺮﺼﻣ ﮓﻨﯿﻨﺗرﻮﺷ ﺎﯾ و ﯽ
ﯽﻣ ﻪﺘﺳﺎﮐ ﯽﮔﺪﻨﺸﺧرد ناﺰﯿﻣ ﻪـﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﯽﺘﺣ دﻮﺷ
ﻦـﮑﻤﻣ ﻪـﮐ يا
ﺪﻫد ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ يﺪﻨﺴﭘرازﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا ﺖﺳا .
ﻦﯾا زا ور
رد ﻦــﻏور ﺢﻄــﺳ ﺶﻫﺎــﮐ ﺎــﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺷاد دﻮــﺟو رﺎــﻈﺘﻧا ﻦــﯾا ﺎﺑ نآ ندﻮﻤﻧ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ و ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ ﮏﯿﮐ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻣ زا نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿ
رد ﺎـﻣا دﻮـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ ﯽﮕﻧر L*
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 5/
0 ﻪـﻔﻟﺆﻣ ﻦـﯾا ﺶﻫﺎـﮐ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد
) (L*
ﻪﺘـﺳﺎﮐ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﯽﮔﺪﻨﺸـﺧرد ناﺰـﯿﻣ زا و ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﺸﻧ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﻪﺘﺳﻮﭘ L*
) ﻪـﻧﻮﻤﻧ
يوﺎﺣ 5/
0 نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺪﺻرد (
ﻪﺑ ﺪﺷ هدوﺰﻓا يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ .
رد
ا ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﯾ ﺢﻄﺳ رد نﺎﮐﻮﮔﺎﺘﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر
5/
0 ﺎـﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺪﺻرد
ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ 50
رد دﻮـﺟﻮﻣ ﻦﻏور زا ﺪﺻرد
ﻆـﻔﺣ و يراﺪـﻬﮕﻧ ﺎـﺑ دﺎـﯾز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﺷﺎﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯽﺤﻄـﺳ ،ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ لﻮﺼﺤﻣ رد ﺖﺑﻮﻃر ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﻪﺘﺳﻮﭘ رد فﺎﺻ و راﻮﻤﻫ )
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 5/
0 رد ﺪـﺻ
نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ( ﺢﻄـﺳ زا رﻮﻧ سﺎﮑﻌﻧا نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ هدﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾا
ناﺰـﯿﻣ و ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ يﺮﺘﺸﯿﺑ L*
) ﻞﮑﺷ 5 .(
Fig 5 Low fat gluten free cake containing 0.5% β- glucan
ﺲﯿﻟرﻮﭘ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد )
Purlis ( اﻮﻟﺎـﺳ و يرود ) Salvadori (
) 2009 ( ﯽﯾﺎﻨﺷور لﻮﺌﺴﻣ ،ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺢﻄﺳ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ
ﻦﯿـﭼ حﻮﻄـﺳ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ فﺎﺻ و ﻢﻈﻨﻣ حﻮﻄﺳ و ﺖﺳا نآ راد
ﯽـﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا رد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ دراد ﻪﺘـﺳﻮﭘ L*
24] .[ ﻪﺘﻔﮔ سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﺤﻄـﺳ دﺎـﺠﯾا ﻦﯿـﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا يﺎﻫ
يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد فﺎﺻ 5/
0 ﺎﺘﺑ ﺪﺻرد ﯽـﻣ نﺎـﮐﻮﻠﮔ
ﻞـﯿﻟد ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﯽﮔﺪﻨﺸﺧرد ﺮﺑ ﯽﻤﮑﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
.
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ود رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺮـﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ا
ﻪـﮐ ي 75
و ﺪﺻرد 100 ترﻮـﺻ نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺎـﺑ ﻦﻏور ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺪﺻرد
ﺎﺑ نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺎﯾز نﺎﻨﭼ ﻦﻏور ﺶﻫﺎﮐ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ دﻮﺧ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﯽـﮕﻧر ﻪـﻔﻟﺆﻣ ناﺰـﯿﻣ ﺶﻫﺎـﮐ زا
L*
ﺘﺳﻮﭘ ﻪ ﺪﯾﺎﻤﻧ ﺖﻌﻧﺎﻣ .
ﺶﯾاﺰـﻓا دراﻮـﻣ ﻪﻤﻫ رد ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا
ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ اﺮﯾز ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ فﺎﺻ ﯽﺤﻄﺳ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺑﻮﻃر لﻮﺼﺤﻣ ﮏﯾ رﺎﻈﺘﻧا ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺖﺑﻮﻃر )
ﻊﯾﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا
ﺮﺑدرآ ( و هﺪﻨﺒﺴـﭼ ،يﺮﯿﻤﺧ ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ مﺮﻓﺎﻧ ﺶـﻘﻧ راﻮﻤﻫ ﯽﺤﻄﺳ دﺎﺠﯾا مﺪﻋ رد دﻮﺧ ﻦﯾا
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .
ﯽـﮕﻧر ﻪـﻔﻟﺆﻣ ﯽﺑﺎـﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑ ﻪﺘـﺳﻮﭘ a*
نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﯾا ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا دﻮﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽﺠﻧﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﻪﯿﻟوا نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد .
رد طﺎـﺒﺗرا
ﻦـﻏور ﺶﻘﻧ و ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ روﺮﺿ ﻪـﺘﮑﻧ ﻦـﯾا ﺮـﮐذ
ﻪـﮐ ﺖﺴـﯾ
نﺎﻨﭼ ﯽﯾاﺬـﻏ داﻮـﻣ نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪـﺑ زﺎﯿﻧ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﻦﻏور ﻪﭼ ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ يدوﺪـﺣ ﺎـﺗ ،ددﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﯽﯾاﻮﻧﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﻠﻤﺠﻨﻣ ﻦـﯾا زا و دراد ار نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ندﻮﻤﻧ ﻪﻃﺎﺣا ﯽﻣ ﻖﯾﺮﻃ ﺶﻨﮐاو زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ درﻼﯾﺎﻣ ﺶﻨﮐاو زا ﺪﻧاﻮﺗ هﺮﺛﺆـﻣ يﺎﻫ
ﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧر دﺎﺠﯾا رد ﺖﺨﭘ ﻊﯾ
ﻪـﺑ يﺮﯿﮔﻮـﻠﺟ ،ﺖـﺳا
دروآ ﻞﻤﻋ .
ﻦﯾا زا ﺮـﺑ ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد ﯽﺘﺣ ﻦﻏور ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ ور
ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ ﯽﻟو دراد ﺶﻘﻧ ﻪﺘﺳﻮﭘ L*
ﯽﻠﻣﺎـﻋ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪـﺷﺎﺑ ﯽﯾاﻮﻧﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ يﺰﻣﺮﻗ ﮓﻧر دﺎﺠﯾا رد هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ .
ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ هزاﺪﻧا زا ﺶﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﺒﻟا ﯽﻣ دﻮﺧ ﻪﺘﺳﻮﭘ a*
ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺪـﻨﮐ ﺎـﻘﻟا ار لﻮﺼـﺤﻣ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ ﺲﺣ ه
.
ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻠﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ a*
ﯽﻣ نﺎﻣز ﯽﻃ رد درﻼﯾﺎﻣ ﺶﻨﮐاو ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺨﭘ
. ﻢﻫ ﻦـﻏور فﺮﺼـﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐداد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ
نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد )
نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ﯽـﻤﯾژر ﺮـﺒﯿﻓ ﺎـﺑ نآ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ و (
ﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺶﻫ
ﺮﻣا ﻦﯾا دﺎﯾز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ b*
ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻏور رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
.
ﺎــﺗرﻻﻮﮔ ﻪــﻨﯿﻣز ﻦــﯾا رد )
Gularte ( نارﺎــﮑﻤﻫ و )
2012 ( ﺎــﺑ
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺳرﺮﺑ 20
ﻪﺑ ﻮﺟ سﻮﺒﺳ ﺎﺑ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا ﺪﺻرد ناﻮﻨﻋ
ﻪﯾﻻ ﮏﯿﮐ رد يﺮﺒﯿﻓ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ يا
ﺖﺳد ﻦﻤـﺿ لﻮﺼـﺤﻣ ﻦـﯾا رد ﻮـﺟ سﻮﺒـﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺐﺒـﺳ ﻢـﺠﺣ ﺶﯾاﺰـﻓا و ﺖـﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔـﺳ ناﺰـﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ
ﺖﯿﻗاﺮﺑ و ﯽﮔﺪﻨﺸﺧرد )
ﯽﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ (L*
ﺰـﻐﻣ و ﻪﺘـﺳﻮﭘ ﮓـﻧر
ﻪـﯾﻻ ﮏﯿﮐ ﺪـﯾدﺮﮔ ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ يا
25] .[ ﻢـﻫ ﺰﯿﻧﺎﺑﺎـﺳ ﻦﯿـﻨﭼ
) Sabanis (
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2009 ( ﯽـﻤﯾژر ﺮـﺒﯿﻓ عﻮـﻧ ﺪـﻨﭼ ﺮـﺛا
) و ترذ ،مﺪﻨﮔ سﻮﺒﺳ ﻮﺟ
( ﻦﺗﻮـﻠﮔ نوﺪـﺑ نﺎـﻧ صاﻮـﺧ ﺮﺑ ار
ﻞﯿﺘﻣ ﻞﯿﭘوﺮﭘ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ ﻎﻤﺻ و ﺞﻧﺮﺑ درآ ،ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ يوﺎﺣ ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺰﻟﻮﻠﺳ .
ﻪـﮐ داد نﺎﺸـﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺮـﺑ ﯽـﺘﺒﺜﻣ ﺮـﺛا ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ رد ترذ و ﻮﺟ سﻮﺒﺳ رﻮﻀﺣ ﺖﺷاد بآ ﺮﺘﺸﯿﺑ بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧر 26]
. [
ﻮﺗ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ سﺎﻧﺎﭼ سﺎﻣ
) Tomaschunas (
نارﺎـﮑﻤﻫ و
) 2013 ( رد ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا زا
ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﯿﺳﻮﺳ .
ﻦـﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻋذا ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا
ﺲﯿﺳﻮﺳ ﮓﻧر تﺪﺷ ﺮﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ )
ﯽـﮕﻧر ﻪﻔﻟﺆﻣ (a*
هدوﺰـﻓا
ﺪﯾدﺮﮔ هﺮﯿﺗ يﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧر و ﺪﺷ ﺮﺗ
27] .[
Table 1 Effect of oil replacement by β-glucan on color values of low fat gluten free cakes
Color values (-)
b*
a*
β-glucan (%) L*
21.27±0.40e 1.43±0.12d
38.73±0.12b Blank
20.67±0.15d 1.63±0.06c
37.87±0.32b 0.25
20.10±0.10c 2.03±0.06b
40.33±0.49a 0.50
19.20±0.26b 2.23±0.06a
32.30±0.60c 0.75
18.13±0.21a 2.30±0.10a
29.13±0.40d 1.00
(Different letters in each column are significantly different (P<0.05))
3 - 3 - ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
ﮏـﯿﮐ ﯽﺴـﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﯽـﺠﻧﺮﺑ يﺎـﻫ
ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ رد ﻪﮐ
ﻞﮑﺷ 6 ،ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺎﻫ رد ﻪﮐ
نآ 25 و 50 ﺎـﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ر دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻏور ﺪﺻرد نﺎـﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ
،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ رد
زا يرﺎﯿﺴـﺑ ياراد ﯽﺴـﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼـﺧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﻻﺎﺑ زﺎﯿﺘﻣا ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺘﺒﻟا ﺎـﺑ
50
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺪﺻرد )
يوﺎﺣ 5/
0 ﺪﺻرد نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ ( زﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﻦﯿﺑ رد ار ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ يﺪـﯿﻟﻮﺗ يﺎـﻫ
،ﻞﮑـﺷ و مﺮـﻓ ﯽـﻣﺮﻧ و ﯽﺘﻔـﺳ ،ﻞـﺨﻠﺨﺗ و ﯽﮐﻮـﭘ ،ﯽﯾﻻﺎـﺑ ﺢﻄﺳ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
شﺮﯾﺬﭘ و ﻮﺑ و هﺰﻣ ،نﺪﯾﻮﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ دﻮﻤﻧ ﺐﺴﮐ ﯽﻠﮐ
.
نﺎﻤﻫ ،ﺪـﯾدﺮﮔ هرﺎـﺷا ﺰـﯿﻧ ﻞـﺨﻠﺨﺗ ﯽﺑﺎـﯾزرا ﺶـﺨﺑ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
ﻦـﯾا رد يﺪـﯿﻟﻮﺗ ﯽـﺠﻧﺮﺑ ﮏـﯿﮐ ﺮـﯿﻈﻧ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﮑﺒـﺷ و ﺪﻨﺘﺴـﻫ ﻦﺗﻮـﻠﮔ ﺪـﻗﺎﻓ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻆـﻔﺣ ﺖـﻬﺟ ﯽﺒـﺳﺎﻨﻣ
ﺣ بﺎﺒ ﯽﻠﻣﺎـﻋ ﺮﻫ ﺲﭘ ﺪﻧراﺪﻧ دﻮﺟﻮﻣ ياﻮﻫ يﺎﻫ ندوﺰـﻓا ﺮـﯿﻈﻧ
نﺎﮐﻮﻠﮔﺎﺘﺑ بﺎﺒﺣ ﻦﯾا ﻆﻔﺣ رد ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﻞـﻤﻋ ﺖـﺒﺜﻣ اﻮـﻫ يﺎﻫ
رد ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﯽﮐﻮﭘ دﻮﺒﻬﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺛﺆﻣ
. ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا
يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد 5/
0 ﻪﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا زا ﺪﺻرد ﺶﯿـﺑ بﺬﺟ ﺖﻠﻋ
