١
يور نژوﺮﺘﯿﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ تاﺮﺘﯿﻧ ﻊﻤﺠﺗ و دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺐﯿﺳ ﻢﻗر ود ﻞﯿﺑدرا رد ﯽﻨﯿﻣز
ﯽﻨﯿﺴﺣ ازﺮﯿﻣ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ
1
،*
ﯽﮑﻣﺮﺑ ﯽﻀﺗﺮﻣ
،2
ﻮﻟ ﺪﺠﺴﻣ راﺪﻫد ماﺮﻬﺑ
3
1.
ﺖﻋارز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد -
ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﯿﺑدرا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗو مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو–
2.
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﻫ ﻮﻀﻋ
3.
ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﻫ ﻮﻀﻋ
هﺪﯿﮑﭼ تاﺮﺘﯿﻧ ﻊﻤﺠﺗ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا و
دﺮﮑﻠﻤﻋ هﺪﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ) 2
× 4 ( ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻪﻋرﺰﻣ رد رد و ﻞﯿﺑدرا
ﻪﺳ راﺮﮑﺗ لﺎﺳ رد 1392 ﺪﺷ اﺮﺟا . رﻮﺘﮐﺎﻓ لوا
ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ )
ﺪﻫﺎﺷ ) 160 و رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ كﺎﺧ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ
( ، 20 ،كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد 40
و كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد 60
كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد (
رﻮﺘﮐﺎﻓ و ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ ﻢﻗر مود ﻞﻣﺎﺷ
: دﻮﺑ نﻻاوﺎﺳ و ﺎﯾﺮﮔآ مﺎﻗرا .
ﺲﭘ نﺎﺴﮑﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﯾﺎﺳ و هروا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ كﺎﺧ ﻪﯾﺰﺠﺗ زا
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﯽﻤﮐ تﺎﻔﺻ ﺮﮕﯾد و تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ردﻮﭘ ،هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺎﻫ هﺪﻏ
ﯽﻔﯿﮐو ) ﻮﺘﻣ ،ﻪﺗﻮﺑ رد هﺪﻏ داﺪﻌﺗ ،ﺎﻫ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ هﺪﻏ نزو ﻂﺳ
ﺮﻫ ﺎﻫ هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ، نژوﺮﺘﯿﻧ ﺪﺻرد ،ﻪﺗﻮﺑ (
ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻢﻗر ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﺷ راد ﯽﻨﻌﻣ تﺎﻔﺻ مﺎﻤﺗ يور ﺮﺑ ﺎﻫ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ حﻮﻄﺳ و
.
ﮐ ﺎﺑ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا رد ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ دﺮﺑرﺎ
224 ﺮﻫ رد و رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺮﺧآ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد و ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻢﻗر ود 160
دﻮﺑ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺮﺜﮐا ﺪﺣ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﯿﻧ نآ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﺸﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا .
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ و ﺎﯾﺮﮔآ ﻢﻗر رد تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 267
ﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ و مﺮﮔ 256
يدﻮﮐ ﺢﻄﺳ رد نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر يﺎﻫ هﺪﻏ تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
224 و 256 ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﻨﯿﯾﺎﭘ ﺎﻫ رد تاﺮﺘﯿﻧ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ و زﺎﺠﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺘ
ﯽﻨﯿﻣﺰﺒﯿﺳ ةﺪﻏ هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ
) 300 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ مﺮﮕﯿﻠﯿﻣ (
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ تاﺮﺘﯿﻧ حﻮﻄﺳ:
ﺐﯿﺳ ، ﯽﻨﯿﻣز ، دﺮﮑﻠﻤﻋ ،
،تاﺮﺘﯿﻧ ﻊﻤﺠﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺐﯿﺳ ﯽﻣ ﯽﺘﻌﻨﺻ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻨﯿﻣز هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ و دراد نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ رد يا
ﺖﺳا ﺞﻧﺮﺑ و مﺪﻨﮔ زا ﺶﯿﺑ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد نآ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ و يژﺮﻧا راﺪﻘﻣ ،ﻻﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ )
.(6 هدﺎﻬﻧ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ نژوﺮﺘﯿﻧ
ﺮﮑﻠﻤﻋ و لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﯿﺣ يﺎﻫ ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ار د
ﺎﺿﺎﻘﺗ درﻮﻣ اﺬﻏ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ار ﻂﯾاﺮﺷ ﺪﯾﺎﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ يا
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻞﯿﻤﮑﺗ و ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻪﻧازور ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ياﺮﺑ .
ﺶﻟﺎﭼ زا ﯽﮑﯾ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﺮﺛﻮﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ،ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 3 .(
ﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯾﺮﺗ يروﺮﺿ نژوﺮﺘﯿﻧ هزوﺮﻣا ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﯽﻋارز نﺎﻫﺎﯿﮔ دﺮﮑ
ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺎﯿﻧد يﺎﺟ ﻪﻤﻫ رد ﻊﯿﺳو رﻮﻄﺑ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﺪﻧﺮﯿﮔ
) .(6 ﻪﻄﻘﻧ زا ﻢﻫ ،ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﻈﻧ .
ﯽﻣ دوﺪﺤﻣ ار دﺮﮑﻠﻤﻋ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﺒﻤﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻨﮐ
ﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻪﮐ هزاﺪﻧا زا ﺶﯿ
ﯽﻣ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز يﺎﻬﺑآ دراو و هﺪﺷ ﯽﺋﻮﺸﺑآ ﺰﯿﻧ دﻮﺷ
) .(8 هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا رد نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﯽﻓﺎﮐ يرو
ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﻧﻮﮔ ﻊﻤﺠﺗ بﺮﺨﻣ تاﺮﺛا ﯽﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يراﺬﮔ ﺶﻨﮐاو يﺎﻫ
ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻂﯿﺤﻣ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﯾﺬﭘ .
ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﯿﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﺑ
ﺐﯿﺳ ﻪﺘﯾراو ﺖﻔﻫ رد ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد دﺮﮑﻠﻤﻋ و مﺎﺧ ﻦ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺢﻄﺳ ود ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣز
100 و 200 هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ رد مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﯿﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺐﯿﺳ يﺎﻫ
زا ﯽﻨﯿﻣز 86
/ 5 ﺎﺗ 16 / 11
٢
د ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﺻر ﻧﺪﺷ ﻊﻗاو نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ يراد
ﺪ ) 3 ( . توﺎﻔﺗ ﻦﯿﺑ مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ رد ﺎﻫ
حﻮﻄﺳ 100 و 200 ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ ﻪﺠﯿﺘﻧ ،دﻮﺑ راد
5/
7 و 4/
8 هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﺐﯿﺳ يﺎﻫ
ﺪﺷ ﯽﻨﯿﻣز .
ﻪﺟرد و ﻞﮐ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾﺎﻣزآ رد يﺪﻨﺑ
هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺐﯿﺳ ﯽﻨﯿﻣز ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا و هﺪﺷ فﺮﺼﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ يراد
. نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺟرد و ﻞﮐ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﻢﻗر رد يﺪﻨﺑ
ﺐﯿﺳ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻨﯿﻣز
دﻮﺑ راد . ﺶﯾاﺰﻓا نﺎﺸﯾا ﺶﯾﺎﻣزآ رد
ﺢﻄﺳ ﺎﺗ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ 200
دا رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ راﺪﻘﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ و ﺖﺷاد ﻪﻣا
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يراد
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ هﺪﻏ )
(.6 ﺎﻤﺳﻮﺑ و ﺮﺗرﺎﮐ )
(5 نﺪﻨﮐ ﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻊﻤﺠﺗ ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ ﺖﺳﻮﭘ ﺮﯾز رد تاﺮﺘﯿﻧ ﻢﻈﻋا ﺶﺨﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻬﻇا
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا هﺪﻏ تاﺮﺘﯿﻧ يﻮﺘﺤﻣ رد يﺎﻫﺪﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ نآ ﺖﺳﻮﭘ دﻮﺷ
. ﯽﻌﺳ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﺖﺳا هﺪﺷ
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ هﺪﻏ رد تاﺮﺘﯿﻧ ﻊﻤﺠﺗ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ .
شور داﻮﻣ ﺎﻫ
اﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﺎﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻖ ﯾ
رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺶ ﯾ
ﻞ ) 2
× 4 ( كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد يﺎﻫ
ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ 3
ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا راﺮﮑﺗ .
ﻞﻣﺎﺷ ،ﻞﻣﺎﻋود
وﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ ژ
ن ) (A سﺎﺳا ﺮﺑ آ كﺎﺧ نﻮﻣز رد
رﺎﻬﭼ ﺢﻄﺳ ) 1 =A ﺪﻫﺎﺷ ) و رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ160 كﺎﺧ نﻮﻣزآ ﻖﺒﻃ
( ، 2
= A
20 كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد ﺎﯾ
192 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
، 3
=A 40 كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد ﺎﯾ
224 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
،
4
=A 60 كﺎﺧ نﻮﻣزآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد ﺎﯾ
256 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
و ﻞﻣﺎﻋ ﻢﻗر ) (B رد ود ﺢﻄﺳ ) 1
= B ، نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر 2
=B ﻢﻗر
ﺮﮔآ ﯾﺎ ( دﻮﺑ . ﻖﻤﻋ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ زا ﯽﮐﺎﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﻬﭼ 0
- 30 ﯽﺘﻧﺎﺳ هدﺎﻣآ ﺐﮐﺮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ و طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ و ﻪﯿﻬﺗ يﺮﺘﻣ
هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ و ﺪﯾدﺮﮔ ﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد طﻮﺑﺮﻣ ﻖﻤﻋ ﺎﺗ كﺎﺧ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ يﺮﯿﮔ
. ﻖﺒﻃ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ تﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ
ﺪﺷ ﯽﻫددﻮﮐو ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ كﺎﺧ نﻮﻣزآ .
و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ تﺎﻔﻟﻮﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺳﺎﺘﭘ ،ﻞﭙﯾﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓﺮﭘﻮﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺗﺎﻔﺴﻓ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﻫددﻮﮐ
يﺬﻐﻣﺰﯾر ﺮﯾﺎﺳ ﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﮏﯾرﻮﺑﺪﯿﺳا و يور تﺎﻔﻟﻮﺳ ﻞﻣﺎﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻫﺪﻠﮔ زا ﺪﻌﺑ هﺎﻣ ﮏﯾ و ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد ﯽﺷﺎﭘ
ﺪﺷ . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 2/
1 ترﻮﺻ ﻪﺑزﺎﯿﻧ درﻮﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ رد هروا
25 ﺎﺗ 30 و ﺖﺷﺎﮐ نﺎﻣز زا ﺪﻌﺑ زور 2/
1 رد ﯽﻘﺑﺎﻣ زا ﻞﺒﻗ
ﯽﻫﺪﻠﮔ
ﻪﺗﻮﺑ يﺎﭘ ﯽﻫﺪﮐﺎﺧ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺪﺷ فﺮﺼﻣ ﺎﻫ
. هداد يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ﺎﺑ اﺪﺘﺑا رد ﺖﻔﺻ ﺮﻫ ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ
يرﺎﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا SPSS19
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ نﻮﻣزآ درﻮﻣ .
هداد ياراد مﺎﺧ يﺎﻫ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻊﯾزﻮﺗ
راﺰﻓا
وSAS ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻦﮑﻧاد ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
.
ﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺤ ﺚ
هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﻔﺻ ،ﺎﻫ
دﺮﮑﻠﻤﻋ رد هﺪﻏ رﺎﺘﮑﻫ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد
ﻢﻗر ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ×
رد ﺖﻔﺻ ﻦﯾا يور دﻮﮐ ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﺪﺷ راد
. ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا رد
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ 224
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد و رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺮﺧآ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد و
160 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ دﻮﺑ . دﻮﮐ ﺮﺜﮐا ﺪﺣ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﯿﻧ نآ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﺸﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ .
ﯽﺧﺮﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﺸﻧ
ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ فﺮﺼﻣ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ
،نژوﺮﺘﯿﻧ يﻻﺎﺑ لﻮﺌﺴﻣ
ﮐ ﺶﻫﺎ دﺮﮑﻠﻤﻋ
،هﺪﻏ ﯽﯾآرﺎﮐ فﺮﺼﻣ و
،نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا
عﻮﻗو يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ هﺪﻏ و هﺮﺧﻻﺎﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا تاﺮﺘﯿﻧ ﯽﯾﻮﺸﺑآ رد
ﯽﺣاﻮﻧ ﺖﺸﮐ ﺐﯿﺳ ﯽﻨﯿﻣز ﺖﺳا ) .(7 هداز ﯽﻣور )
2 ( ﯽﻟآ داﻮﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﯽﺿارا رد ﻪﮐ هدﺮﮐ شراﺰﮔ
ﯽﻣ ﻢﮐ فﺮﺼﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ 180
و هدﻮﺑ ﯽﻓﺎﮐ رﺎﺘﮑﻫ رد نژوﺮﺘﯿﻧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يﺮﺛا راﺪﻘﻣ ﻦﯾا زا ﺶﯿﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
.
٣
ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﺖﺳود نادﺰﯾ )
(3 ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ زا ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻃ ناﺰﯿﻣ ﺶﺷ ﺎﺑ ﺎﻧﻮﻓرﺎﻣ و ﺖﻧﺎﻣﺎﯾد مﺎﻗرا دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺪﺷر ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ
وﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ژ
ﻗﺎﺳ داﺪﻌﺗ ﺎﻣا ،دزاﺪﻧا ﯽﻣ ﺮﺒﺧﺎﺗ ﻪﺑ ار ﺎﻫ هﺪﻏ ﻞﯿﮑﺸﺗ نزوﺮﺘﯿﻧ فﺮﺼﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ دﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ،ن ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ رد هﺪﻏ و ﻪ
داد ﺶﯾاﺰﻓا ار هﺪﻏ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻏ نزو ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد ،ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ .
داﺪﻌﺗ
نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر ار هﺪﻏ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻫ نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺰﯿﻧ ﻪﺗﻮﺑ رد هﺪﻏ ﺎﮐ رد ر دﻮﺑ نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر زا ﺮﺘﻤﮐ ﺎﯾﺮﮔآ ﻢﻗر ﻂﺳﻮﺗ يﺪﯿﻟﻮﺗ هﺪﻏ داﺪﻌﺗ ،يدﻮﮐ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد و دﻮﻤﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ دﻮﮐ ﺮﺜﮐا ﺪﺣ دﺮﺑ .
ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ ﺎﯾﺮﮔآ ﻢﻗر رد دﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ هﺪﻏ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ .
رد ﯽﯾاز هﺪﻏ ﮏﯾﺮﺤﺗ رد ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
زﻻ و ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر يﺪﻨﺴﭘ رازﺎﺑ ﻪﮐ ﺰﯾر يﺎﻫ هﺪﻏ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ ﺖﺳا م
ﻢﻗر ﻦﯾا رد ﺎﺻﻮﺼﺧ ﺪﻧراد ﯽﻤﮐ
ﺖﺷاد لوﺬﺒﻣ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻗد .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر رد ﺎﻫ هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد و
رد ﺎﯾﺮﮔآ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻘﻣ راﺪ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺪﺣ ﻪﺑ
لوﺪﺟ ) 1 ( - ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ تﺎﻔﺻ ﯽﺧﺮﺑ و ﺎﻫ هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ رد تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺮﺛا
ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺟرد
يدازآ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
هﺪﻏدﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺗﻮﺑرد هﺪﻏداﺪﻌﺗ
هﺪﻏ نزو ﻪﺗﻮﺑرد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣﺪﺻرد
تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ
راﺮﮑﺗ 3
406ns
/ 49 002 ns
/0 004 ns
/0 0001 ns
/0 04 ns
/0
دﻮﮐ 3 A
**
661 / 478
**
067 /0
**
778 / 1883
**
612 / 13
**
731 / 3334
ﻢﻗر B 1
**
857 / 52
**
319 /5
* 192 / 89715
**
532 /1
**
021 / 27370
3 AB
**
043 / 34
**
412 /3
**
841 / 77124
**
462 /0
**
713 / 224
16 ﺎﻄﺧ 592
/5 007
/0 281
/1 011
/0 676
/1
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ 17 %
14
15
12
17
* و **
، ﯽﻨﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑns يراد
رد ﺢﻄﺳ لﺎﻤﺘﺣا 0.05 و 0.01 ﯽﻣ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ و ﺪﺷﺎﺑ
.
لوﺪﺟ ) 2 (- يﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ عﻮﻧ و تاﺮﺘﯿﻧ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﻢﻗر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ يور ﺮﺑ ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ
ﻢﻗر ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ
رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔ ﻮﻠﯿﮐ هﺪﻏدﺮﮑﻠﻤﻋ
) رﺎﺘﮑﻫرد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
هﺪﻏداﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑرد هﺪﻏ نزو ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﻪﺗﻮﺑﺮﻫ ) مﺮﮔ ( هدﺎﻣ
ﮏﺸﺧ ) ﺪﺻرد ( هﺪﻏ تاﺮﺘﯿﻧ
) مﺮﮔﻮﻠﯿﮐرد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ هدﺎﻣ
ﮏﺸﺧ (
ﺪﻫﺎﺷ
) 160 ( 51319dc
1/B
8 768D
24AB
/ 23 246CD
192
53624B
96B
/8 856B
30A
/ 24 254BC
نﻻاوﺎﺳ 224
58452A
52AB
/9 935A
44B
/ 20 258AB
256
53045C
69A
/9 954A
16B
/ 20 264A
ﺪﻫﺎﺷ
) 160 ( 50319D
1/D
8 847D
34A
/ 23 240D
192
52928Bc
16D
/8 8C
63 40AB
/ 22 244C
ﺎﯾﺮﮔآ 224
56962AB
17BC
/9 860B
44B
/ 19 254B
256
d
51325C
39B
/9 834C
46B
/ 19 267A
ﺪﻗﺎﻓ كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﯽﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﺪﻨﺷﺎﺑ
۴
ﺪﯿﺳر دﻮﺧ ﺮﺜﮐا ﻦﯿﯾﺎﭘ رد ﺎﻫ هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ،
ﺸﯿﺑ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ دﻮﺧ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘ
ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد و يﺎﻫ
ﺖﺷادراﺮﻗ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رد نژوﺮﺘﯿﻧ )
لوﺪﺟ 2 .(
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﺐﯿﺳ مﺎﻗرا ﻦﯿﺑ رد راد
هﺪﻏ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ﺮﻈﻧزا ﯽﻨﯿﻣز
ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ ﺮﮕﯾد
ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ )
1 .(
ﺮﺑ هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﻊﻤﺠﺗ ناﺰﯿﻣ ﺖﻔﺻ ،ﺎﻫ
ﻪﺑ هﺪﻏ تاﺮﺘﯿﻧ رﻮﻃ
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ دﻮﮐ و ﻢﻗر ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد و
ﻢﻗر ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ×
ﻦﯾا يور دﻮﮐ
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺖﻔﺻ ﺪﺷ راد
. ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ و ﺎﯾﺮﮔآ ﻢﻗر رد تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ 267
مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ و مﺮﮔ ﻮﻠﯿﮐ رد 256
ﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد نﻻاوﺎﺳ ﻢﻗر يﺎﻫ هﺪﻏ تاﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ م
يدﻮﮐ ﺢﻄﺳ 224
و 256 ﺖﺷاﺪﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .
ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻨﯿﯾﺎﭘ ﺎﻫ
ﻞﺑﺎﻗ و زﺎﺠﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺘ
هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻨﯿﻣﺰﺒﯿﺳ ةﺪﻏ رد تاﺮﺘﯿﻧ ﻞﻤﺤﺗ )
300 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ مﺮﮕﯿﻠﯿﻣ (
هدد ﻂﺳﻮﺗ )
( 4 ﯽﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ . ﺎﻤﺳﻮﺑ و ﺮﺗرﺎﮐ )
(5 رد تاﺮـﺘﯿﻧ ﺮـﺜﮐا ﺪﺣ ﻊﻤﺠﺗ ﻪﺑ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﺰﯿﻧ
ﺎﻫ دﻮﮐ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﯾا زا ﯽﯾﺎﻤﯿﺷ يﺎﻫ دﻮﮐ و ﺪﻣﺎﺠﻧا ﯽﻣ ﺎﻫ هﺪﻏ ﻞﮑـﺸﻣ ﺪـﻨﻨﮐ ﯽـﻣ دازآ ﯽـﻣارآ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﮐ ﯽﻣاد ي
ﻧﺮﺗ زﺎﺳ ﺪ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1.
دواد ،هﺎﻨﭘ ﻦﺴﺣ .
1387 . ﺶﺨﺑ ﺪﯿﻣا نﻮﻠﮐ ﺮﺑﻮﯿﺗ ﯽﻨﯿﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ اﺰﺟا و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ و تزا دﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ 9
- 397007 و
نﻻاوﺎﺳ ( ﻞﯿﺑدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد .
2.
ﯽﻣور س ،هداز . 1381 . هﺮﻬﺑ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﺢﻄﺳ زا يرو ﺐﯿﺳ
نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﻣز .
يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ
نﺎﻬﻔﺻا . 32 ﻪﺤﻔﺻ .
3.
نادﺰﯾ م ،ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﺖﺳود .
1382 . ﻪﺘﯾراو رد تاﺮﺘﯿﻧ ﻊﻤﺠﺗ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ،دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﯿﺳ يﺎﻫ
ﯽﻨﯿﻣز . ﺪﻠﺟ ،ناﺮﯾا يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ 34
هرﺎﻤﺷ ، 4 ﻪﺤﻔﺻ ، : 985 - 977 .
4. Dede O. 2003. The nitrate and nitrite levels of the tubers of potato fertilized with ifferent doses. Ordu ziraat facultasi, Karadeniz Teknik universitasi, Turkey. Available in:
http://www.ziraat.ktu.tr/tarla/ozbay/ ozbaueng_z.htm.
5. Carter N. J. , Bosma, S. M.. 1974. Effect of fertilizer and irrigation on Nitrate – Nitrogen and total nitrogen in potato tubers. Agronomy Journal, 66: 263-266.
6. Jamaati - Somarih, SH., A. Tobeh, M. Hassanzadeh, S. Hokmalipour, Zabihi Mahmoodabad.R., 2009.
Effects of plant density and nitrogen fertilizer on nitrogen uptake from soil and nitrate pollution in potato tuber. Res. J. Environ. Sci., 3: 122 126.
7. Li, H., L.E. Parent, C. Tremblay, and A. Karam. 1999 Potato response to crop sequence and nitrogen fertilization following sod breakup in a gleyed humo-ferric podzol. Can. J. Plant Sci. 79, 439–446.
8. Milburn, P., J.E. Richards, C. Gartley, T. Pollock, H. O’Neill, Bailey, H. 1990. Nitrate leaching from systematically tiled potato fields in New Brunswick, Canada. J. Environ. Qual. 19:448-454.
