ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
14 / 7 / 88 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 17 / 12 / 88
ﺺﺻ 56 - 35
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ
،يدﻮﻤﺤﻣ كﻮﻠﻤﻟا ﺪﻴﻫﺎﻧ يروﺎﻨﻓ و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ، مﻮﻠﻋ ترازو رﺎﻳدﺎﺘﺳا
*
،رﻮﭘ ﻦﻤﻬﺑ ﺪﻴﻤﺣ د رﺎﻳدﺎﺘﺳا
ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ دﺎﺼﺘﻗا هﺪﻜﺸﻧا
،ﻲﻣﺎﺳﺎﺑ هﺮﻫﺎﻃ دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
هﺪﻴﻜﭼ
درﻮﻣرد ﻲﻧاﺪﻴﻣ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﺸـﻳﺎﻤﻴﭘ شور ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
، لﺎﺳ رد 1386
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ .
ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 400
ﻧ زا ﻲـﻠﻛ فﺪـﻫ و ،مﻼـﻳا يﺎـﻫ هﺎﮕﺸـﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟاو يدﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ندﺮﺑ ﻲﭘ ﻖﻴﻘﺤﺗ نﺎﻧاﻮﺟ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ
مﻮـﺑو زﺮـﻣ ﻦـﻳا ار
ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ
، ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ـﺑ ﺶﻴـﻓ ﺶﻳاﺮﮔ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ،نﺰـﻳآو ﻦﻳﺎ
و ﻲﺳد ﻲﻨﻴﻴﻌﺗدﻮﺧ ﻪﻳﺮﻈﻧو ﺰﻟﺰﺘﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺖﺳا نﺎﻳر
. بﻮﭼرﺎﭼردﺰﻴﻧو ﻲﻠﺻا ﻪﻟﺄﺴﻣو عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
نآ يﺮﻈﻧ
، رﺎﻬﭼ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﻪﻴﺿﺮﻓ .
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا رد ﻪـﺘﻓر رﺎـﻜﺑ يرﺎـﻣآ يﺎـﻫ نﻮـﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
، زا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻳﺎﺘﻧ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﺠ ﻦﻳﺪﻟاو رﺎﺘﻓر ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ﺖﻴﻤﻫا زا ﺖﻳﺎﻜﺣ ﻪﻛ
نﻻﺎﺴـﻤﻫ رﺎـﺘﻓر و ﻮـﺳ ﻚﻳ زا زا
،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ دراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﺎﺑ
. هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ور ﻂﺳﻮﺘﻣ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ناﺰﻴﻣ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻖﺒﻃ
ﺖﺳا .
يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧزا
ﺖـﺳا ﺮـﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺶﻴﺑ ﺮﺴﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻛدراد نآ زا ﺖﻳﺎﻜﺣ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ اﺪﻧ يﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ
در .
ژاو يﺎﻫ ه يﺪﻴﻠﻛ
،يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر :
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
، ناﺪﻧزﺮﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو طﺎﺒﺗرا ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،
نﻻﺎﺴﻤﻫ طﺎﺒﺗرا نﺎﻧاﻮﺟ ،
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ *
: 09126762120 Email: [email protected]
ﻪﻣﺪﻘﻣ د نارود- ﻲـﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻳﻮﺠﺸﻧا
ﺪﻨﻛ . دﻮـﺧ و دﻮـﺷ ﻲـﻣ رود ﻪـﻧﺎﺧ زا رﺎـﺑ ﻦﻴـﻟوا ياﺮـﺑ دﺮﻓ
ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ يﺮـﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ .
ﻲـﻣ يﺪـﻳﺪﺟ نﺎﺘـﺳود
ـﺑﺎﻳ رد ،ﺪ
يﺎـﻬﺘﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ و ﺪـﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻬﺳﻼﻛ ﻮـﻧ
ﻲـﻣ
دزادﺮﭘ . ﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﻦﻴﻨﺳ ﻦﻳارد و رﺎﮕﻴـﺳ ،رﺪـﺨﻣ داﻮﻣ ،ﻞﻜﻟا
ﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺴﻨﺟ رﺎﺘﻓر ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎ
داﺮـﻓا
نآ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
نآ رد ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺪﻳﺎﺑ لﺎﺣﺮﻫ ﻪﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ
نآ زا ﺎـﻳ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺪـﻨﻨﻛ يرود ﺎـﻫ .
ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻂﻴـﺤﻣ رد ﻪـﻛ ﺪـﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ هﺎﮕﺸﻧاد عﻮﻧ ﻦﻳا ﺎﻫرﺎﺘﻓر
، ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﺪﻨﺘﺴـﻫ يدﺎﻋ
ﻲـﻣ ﻲـﺘﻓﺮﻌﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﺼﺨﺷ
نآ ﺮـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺎـﻫ
ﺪﻧراﺬﮕﺑ
(Muuss and Proton, 1998: 422).
ﻦﻴﻨـﺳ رد ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻧاﺮﻳا ناﺮﺴﭘو ناﺮﺘﺧد 11
ﺎـﺗ 13
ﻦﻴﻨﺳ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑو ﺪﻨﺳر ﻲﻣ ﻲﺴﻨﺟ غﻮﻠﺑ ﻪﺑ ﻲﮕﻟﺎﺳ 26 ﺎﺗ 28
ﺪﻧﻮـﺷ ﻲﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ ﺎﻬﻧآ ﺮﺜﻛا ﻲﮕﻟﺎﺳ .
ﻲـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ
وﺪﺣ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ ار ﻲﻨﺳ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳا نﺎﻧاﻮﺟ د
15 لﺎـﺳ
ﺪﻣﺎﻧ ﻲﻣ ﻲﻧاﻮﺟ هرود ،ﺖﺳا .
) ،ﻲﻠﻴﻋﺎﻤـﺳا 1380
: 99 ( ﺮـﮔا
،ﺪـﻨﻧاد ﻲـﻣ هاﺮـﻤﻫ غﻮﻠﺑ عوﺮﺷ ﺎﺑار ﻲﻧاﻮﺟ زﺎﻏآ ،ﻲﺧﺮﺑ ﻪﭼ زا ﺰـﻴﻧو ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲﻧﺎـﻣز يﺎـﻫ هرود لﻮـﻃ رد ﺰـﻴﻧ غﻮـﻠﺑ ﺎﻣا ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ توﺎـﻔﺗ ﺮـﮕﻳد ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪـﺑ يا ﻪﻌﻣﺎﺟ
Viviene, )
2000 : 87
ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻛ ﻲﺗاﺮﻄﺧ هرﺎﺑرد(
نﺎـﻧاﻮﺟ ﺪـﻳﺪﻬﺗ ار
ﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲ ﻦـﻳاردو دراددﻮـﺟو يدﺎـﻳز ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎـﺟ زﻮﻨﻫ
ﺪﻧﻮـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ تاﺮﻄﺧ ﺪﻳﺎﺑ درﻮﻣ .
ﺪـﻳد ﻚـﻳ ﺎـﺑ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺒﻨﺟ ﻦﻳازا ﺮﻄﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ،ﺮﺗ ﻖﻴﻗد زا ﺐـﻛﺮﻣو ماﻮـﺗ ﻲﻄﻳاﺮـﺷو ﺖـﺻﺮﻓ ﻚﻳ ﺎﺑ ار ﺎﻣ ،ﻚﺴﻳر دزﺎﺳ ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و ﺖﺴﻜﺷ .
ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣرد لﺎـﺣﺮﻫ ﻪـﺑ
ا ﺪﻳﺎﺷ ،ﻒﻳرﺎﻌﺗﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا ناﻮﺘﺑ ار نﺎﻴﺑ ﻦﻳ
ﺎـﻛ ﻦﻳﺮـﺘﻠﻣ دروآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻚﺴﻳر ﻒﻳرﺎﻌﺗ
Damondaran, 2000: )
(2
. دﺮـﻓ ،نآ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر راﺮﻗ گﺮﻣ ﻲﺘﺣو ﻲﻧاور ،ﻲﻤﺴﺟ ﺐﻴﺳآ ضﺮﻌﻣ رد ار دﻮﺧ
ﺪﻫد ﻲﻣ . ضﺮـﻌﻣ رد دﻮﺧ نداد راﺮﻗ ،ﻚﺴﻳر ﻚﻳ شﺮﻳﺬﭘ
ـﻳز لﺎـﻤﺘﺣا ﻪـﻛ يرﻮـﻃ ﻪـﺑ ﺖـﺳا نﺎـﻳز ﺎـﻳ ﺐﻴـﺳآ ﻚﻳ نﺎ
دراددﻮﺟو
Hardaker, 1997 : 5)
.(
ﻦﺘـﺷاد ترﺎﺴـﺟ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪﺑ تﺎﻴﺑدا رد ﻚﺴﻳر ﺎﻳ ﺮﻄﺧ هژاو يا هﺪـﻨﻳآ ﺎـﺑ ﻲـﺘﻬﺟ رد ماﺪـﻗا ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ ﺎـﻳ رﺎـﺘﻓر زوﺮـﺑ ﺎﻳ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ ار نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ناﻮﺗ ﻲﻤﻧ ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ داد ﺺﻴﺨﺸﺗ .
زا ﻲـﻜﻳ ،نآ ﻪـﻧﺎﮔود ﻪـﺠﻴﺘﻧ زوﺮﺑ رد ﻞﻗاﺪﺣ
اﺮـﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺮـﮕﻳد و ﺪﻨﻣدﻮـﺳ وﺪﻴﻔﻣرﺎﻴﺴـﺑ دﺮـﻓ ي
دﻮــــﺑ ﺪــــﻫاﻮﺧ كﺎﻨــــﺳﺮﺗ ﺎــــﻳ رﺎــــﺑ نﺎــــﻳز ﻼﻣﺎــــﻛ ) كﻮـــﻛﺰﻴﻟ 125:1384
.(
ﻲﻳﺎـــﻫ ﻪـــﺒﻨﺟ نﺪـــﺷ ﻦـــﺷور ﺎـــﺑ
رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻜﻧ ،عﻮﺿﻮﻣزا درﻮـﻣ
يﺮﻳﺬـﭘﺮﻄﺧ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺮـﻈﻧ زا
راﺮـﻗ مﺎـﻬﺑا هدﺮـﭘ رد زﻮـﻨﻫ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاورو ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و رﺎﺸﻗا ،ﺎﻫ هوﺮﮔ ،داﺮﻓا يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ اﺮﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دراد ناﺮــﻴﭘ يﺮﻳﺬــﭘﺮﻄﺧ ﺎــﻳآ ؟ﺖﺴــﻴﻧ نﺎﺴــﻜﻳ ﻒــﻠﺘﺨﻣ تﺎــﻘﺒﻃ ءﺎـﻴﻨﻏا لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑو نﺎـﻧز ﻞﺑﺎﻘﻣرد نادﺮﻣ ،نﺎﻧاﻮﺟ ﻞﺑﺎﻘﻣرد ) ﻪﻓﺮﻣ ﻪﻘﺒﻃ (
ءاﺮﻘﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد )
ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﻪـﻘﺒﻃ (
؟ﺖـﺳا نﺎﺴـﻜﻳ
ماﺪـﻛ ،ﺖـﺳا توﺎـﻔﺘﻣ ﺮـﮕﻳد ﻚﻳ ﺎﺑ داﺮﻓا يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺮﮔا يﺮﻳﺬـﭘ ﻚﺴـﻳر ﺮـﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟاو يدﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ نﺎـﻧآ
راد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ
؟د
دراﻮـﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺖـﻴﻤﻫاو تروﺮـﺿو هﺪـﺷ هرﺎـﺷا
ﺖــﻴﻤﻫا و ،ﻮــﺳ ﻚــﻳ زا يﺮﻳﺬــﭘ ﻚﺴــﻳر رد ﺮﺛﻮــﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ طﺎﺒﺗرا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ
نﺎـﻧاﻮﺟ ﺎـﺑ رد
بﺬـﺟ آ رد نﺎـﻧ
هداﻮﻧﺎﺧ نﻮﻧﺎﻛ
،
زا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟو يﺎـﻫ نﺎـﻳزو فاﺮـﺤﻧا زوﺮـﺑ
ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟاو يدﺮـﻓ
،
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳارد طﺎـﺒﺗرا عﻮـﺿﻮﻣ
ﺎﺴﻤﻫ و ﻦﻳﺪﻟاو ﺰﻴﻧو نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺎﺗو نﻻ
يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ و ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﺛا نﺎـﻧآ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪﺷﺪﻫاﻮﺧ .
،دﻮﺷ ﻲﻣ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺌﺴﻣ اﺪﺘﺑا ،ﺖﺴﺨﻧ ﺶﺨﺑ رد عﻮﺿﻮﻣ رﻮﻐﺛ و دوﺪﺣ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﻦﻤﺿ هﺎﮔ نآ نآ ﺞﻳﺎﺘﻧو نﻮﻨﻛﺎﺗ
،
ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ هرﺎﺷا .
يﺪﻌﺑ يﺎﻫ ﺶﺨﺑرد
، ﻪـﺑ
ر رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يﻮﮕﻟا و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ شو
ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﺑﺮﺠﺗ نﻮﻣزآ .
،ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﺶﺨﺑ رد
يدﺮﺑرﺎـﻛ يﺎﻫ ﻪﻴﺻﻮﺗ و ﺎﻫ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺷﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻈﻧ زا .
ﻪﻟﺄﺴﻣ نﺎﻴﺑ
ا زا ﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر يﺎﻫرﺎﺘﻓر نﺎﻧاﻮﺟ يا هﺪﻨﻳاﺰﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ هزوﺮﻣ
ﻲﻣ زوﺮﺑ دﻮﺧ ﺪﻨﻫد
. ﻚـﻳ دﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﻧاﻮﺟ هرود ،ﻮﺳ ﻚﻳزا
ﻦـﺳ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ًﺎﺻﻮﺼـﺧو ،دﻮـﺷ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ راﺬﮔ هرود ﻪـﻣزﻻ ﻪﻛ غﻮﻠﺑ ،ﻦﻳﺪـﻟاو ﺎـﺑ ﻞـﻣﺎﻌﺗ شا
ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ،
ﻦﻴﺑرد ،ﺖﺳا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻬﻴﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﺘﺷاد و نﻻﺎﺴﻤﻫ
دراد يزﺎﺘﻤﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ .
زا ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳزا
د ﻦﻳا زرﺎﺑ يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو
ﺖـﺳا نﺎﻧاﻮﺟ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺶﻳاﺰﻓا هرو .
ﻲﻳﺎﻫ لﺎﺜﻣ
دﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ناﻮﺗ ﻲﻣ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧزا ﻪﻛ ﻲـﺘﻗد ﻲـﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳارد يوﺎﻜﺠﻨﻛ ،ﻲﮔﺪﻨﻧار رد لﻮﻤﻌﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫرﺎﺘﻓرو ﻂــﺑاور رد ﻲﻃﺎــﻴﺘﺣا ﻲــﺑ ،ﻲــﻠﻜﻟا تﺎﺑوﺮﺸــﻣ و رﺪــﺨﻣ داﻮــﻣ
ﻲﺸﻛﺮﺳو نﺎﻴﺼﻋ ،ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ ﻲﻤﻈﻧ ﻲﺑ ،ﻲﺴﻨﺟ ﺖﻳﺎﻋر رد
تارﺮﻘﻣو ﻦﻴﻧاﻮﻗ
،مﺮـﺟ بﺎـﻜﺗرا ، و ﻲﺸـﻛدﻮﺧ ،ﻞـﺘﻗ
مﺎـﺠﻧا
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻊﺑﺎـﻨﻣرد ﻪـﻛ ﺖـﺳا كﺎﻧﺮﻄﺧ يﺎﻬﺷزرو
، ﻚـﻳﺮﻫ
ﺪـﻧا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ
(Muuss & Proton ,1998: .
422-443)
زا يﺮﻳﺬـﭘ ﻚﺴﻳر ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣو ﺪﻫاﻮﺷ دﻮـﺧ جوا ﻪـﺑ ﻲﻧاﻮﺟ مﺎﻳارد و دﻮﺷ ﻲﻣ عوﺮﺷ ﻲﻛدﻮﻛ هرود
ﺪـﺳر ﻲـﻣ .
Keren & Hasida , 2007 : 1- 14) (
هوﺮـﮔ ﺎـﺑ نﺎـﻧآ طﺎـﺒﺗرا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ،ﻦﻳﺪﻟاو ﺎﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻄﺑار مﺎـﺠﻧا و ﻪﺳﻮﺳو رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا نﻻﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫ
دراد يدﺎـﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﻂﺳﻮﺗ كﺎﻧﺮﻄﺧ لﺎﻤﻋا .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
يﺮﻳﺬـﭘﺮﻄﺧ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴـﻫ ﻲـﻫوﺮﮔ ود نﻻﺎﺴﻤﻫ و ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﺪﻧراد
(Sim, 2000:49-64)
و رد ﻦـﻳا
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻧآ رﺎﺘﻓر دﻮﺷ ﻲﻣ ﺶﺷﻮﻛ ﻪﻟﺎﻘﻣ .
دﻮـﺧ هدﺮﺘﺴـﮔ يﺎـﻫ ﻲﻣﺎـﻛﺎﻧ و تارﺎـﻈﺘﻧا ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟ
ﺪـﻧاﺮﻄﺧ ﺮـﭘ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا رﺎﺘﻓر عﻮﻧ ﺮﻫ هدﺎﻣآ ﺪـﻳﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،
ـﺘﻓر رد راﺬـﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺧﺮﺑ نﻮﻨﻛﺎـﺗ ﻪـﻛ نﺎـﻧاﻮﺟ رﺎ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺮﺘﻤﻛ
، ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ .
هوﺮـﮔ ﺮﻳﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ تاﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد ﻲﻨﺳ يﺎﻫ .
ﻚـﻳ ﻞﻗاﺪﺣ
مرﺎــﻬﭼ زا يدﺎــﻳز داﺪــﻌﺗ ﻪــﺑ ﺖﺒﺴــﻧ ﺎــﻜﻳﺮﻣآ نﺎــﻧاﻮﺟ زا
ﻲﻛﺎـﻧﺮﻄﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓرو ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ ﺐﻴﺳآ كﺎﻧﺮﻄﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر يرﺎـﺒﻧﺎﻳز تاﺮـﺛا و ﻲـﻔﻨﻣ يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد ﺪﻨــﺷ . داﻮــﻣو ﻲــﻠﻜﻟا تﺎﺑوﺮﺸــﻣ فﺮﺼــﻣ ﻊــﻗاو رد
ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ،رﺪــﺨﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا و موﺪــﻧﺎﻛ نوﺪــﺑ ﻲﺴــﻨﺟ يﺎــﻫ
ـﺳو زا زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺎ
ﻞﻳ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر يﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ يرﻮـﺗﻮﻣ ﺔـﻴﻠﻘﻧ
ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ زﺎـﻏآ ﻲﻧاﻮﺟ ﻞﻳاوا رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﻪﻧﻮﮔرﺎﻤﻴﺑ
Irwin & Millstein 1986a :82 - 92)
.(
ﻪـﺑ ،ﻦﻴـﻨﭼ ﻢـﻫ
ﻨﻛ ﺲـﺣ ،ﻲﺘﺴـﻳز تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﻟد ﻦـﻳا رد نﺎـﻧاﻮﺟ يوﺎـﻜﺠ
ﺪـﺳر ﻲـﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ هرود
Zuckerman , 1994 : 209) .
(
ﺖــﺻﺮﻓ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا و ﻲﺘﺴــﻳز تاﺮــﻴﻴﻐﺗ ﻦــﻳا ياﺮــﺑ ار ﻲﻳﺎــﻫ
ًﺎــﻌﻗاو يﺎــﻫرﺎﺘﻓر ﺐــﻜﺗﺮﻣ ﺎــﺗ ﺪــﻨﻨﻛ ﻲــﻣ ﻢﻫاﺮــﻓ نﺎــﻧاﻮﺟ ﺪﻧﻮﺷ كﺎﻧﺮﻄﺧ
Millstein & Irwin, 1993: 265)
.(
زا ﻚـﻳ ماﺪـﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳارد ﻲﻠﺻا لاﻮﺳ ،ﻊﻗاورد ﻞــﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺎــﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد يﺮﻳﺬــﭘ ﻚﺴــﻳر ﺮــﺑ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
؟ﺪــﻧراد يﺮﺘﺸــﻴﺑ ،ﻦﻴــﻨﭼ ﻢــﻫ
ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮــﺘﻣ
ﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪ
نﺎﻧز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هﮋﻳو
، زﻮـﻨﻫ ﺰﺋﺎـﺣ ﺶـﺳﺮﭘ ﻦـﻳا
رد يﺮﻳﺬـﭘ ﻚﺴـﻳر و تاﺮـﻄﺧ لﻮـﺒﻗ ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ نآ زا ؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ نادﺮﻣو نﺎﻧز
تﺎﻘﺒﻃ صﻮﺼﺧ رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
رد نآ رﺎـﺛآ و
هﺪﻴـﺳر مﺎـﺠﻧا ﻪـﺑ داﺮـﻓا يﺎـﻫ ﺶﻨـﻛاو و ﺎـﻫ ﺶﻨﻛ و رﺎﺘﻓر ﺖﺳا
، ﺪﻧا ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺎﺗ
» ﻪﻘﺒﻃ « لﻮﺌﺴﻣ و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻞﻣﺎﻋ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ،تﺎﺳﺎﺴﺣا ،ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﺦﻳرﺎﺗ ﺶﻳﻮﭘ داﺮﻓا شﺮﮕﻧ و ،ﺎﻫ
ﺖـﺳا نﺎـﻧآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور و .
تﺎـﻘﺒﻃ
ﺴـﻘﺗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ ﻪـﻟﻮﻘﻣ ﻪﺑ ار داﺮﻓا
ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ ﻢﻴ ﻦـﻳا و
و ﻲﮔﺪـﻧز عﻮـﻧ ،داﺮﻓا ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺳﺎﺳا نﺎﻨﭼ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺖﺳا نآ ﻊﺑﺎﺗ ﺰﻴﻧ نﺎﻧآ ﺖﺷﻮﻧ ﺮﺳ .
ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻘﺒﻃ ﺖﻬﺟ نآ زا
ر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ يﺎﻀﻋا ﻪﻛ ﺖﺳا ا
او دراد ﻲﻣ ﺎﺗ ﺪـﻳﺎﻘﻋ ﻪﺑ
د كﺮﺘﺸــــﻣ يﺎــــﻫ ﺶﻨــــﻛ و كﺮﺘﺸــــﻣ ﺪــــﻨﺑﺎﻳ ﺖــــﺳ
Bendix,1967:8)
راﺮـﻗ مﺎﻬﺑا هدﺮﭘ رد ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا زﻮﻨﻫ ﻲﻟو(
اد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ ﺎﻳآ ﻪﻛ در
؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ دراد ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﺎﻳ ﻦـﻳارد هﺪـﺷ ﻪـﺋارا ﺐـﻟﺎﻄﻣ ﺎـﺑ
هداد ﺦـﺳﺎﭘ ﺮـﻳز يﺎـﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ شﻼﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ دﻮﺷ :
دﻮـﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو طﺎﺒﺗرا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻳآ
، ﻚﺴـﻳر رد
؟ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نﺎﻧآ يﺮﻳﺬﭘ
ﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر رد نﻻﺎﺴﻤﻫ طﺎﺒﺗرا ﺎﻳآ ي
آ
؟دراد ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻧ
؟ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر رد ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺎﻳآ
؟ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ ﺎﻳآ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻔﻧاﺮﺑ ﻦ ﺮﻧﺮﺑ و نارﺎﻜﻤﻫ ،وا ﺮﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺢﻴﺿﻮﺗ ياﺮﺑ
ﻲﻜﻳژﻮــﻟﻮﻛا يﺎــﻫ ﻢﺘﺴــﻴﺳ ﻪــﻳﺮﻈﻧ ،دﺮــﻓ ار
داد ﻪــﺋارا . ﻦــﻳا
ﺖـﺳا ﻪﻳﻻ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﺘﺴﻴﺳ :
،ﻢﺘﺴـﻴﺳوﺮﻜﻴﻣ ﻓ
ﻢﺘﺴـﻴﺳوﺮ ،
ﻢﺘﺴـﻴﺳوﺮﻛﺎﻣ و ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﺴﻛا (Bronfenbrenner &…
1998: 993 - 1028)
ﺎـﺑ نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﻛ ﺪـﻨﭼ ﺮﻫ ﻦـﻳا رد ،ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ﺎﻣا ﺖﺳا ﺮﻴﮔرد ﺎﻫ ﻪﻳﻻ ﻦﻳا مﺎﻤﺗ
و هداﻮﻧﺎــﺧ ﻞﻣﺎــﺷ ًﻻﻮــﻤﻌﻣ ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻢﺘﺴــﻴﺳوﺮﻜﻴﻣ هرود دﻮــﺷ ﻲــﻣ نﺎﺘــﺳود .
هرود ﻦــﻳا رد نﺎــﻧاﻮﺟ
، ظﺎــﺤﻟ زا ﻢــﻫ
ﻮﻟﻮﻴﺑ رد و ﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ظﺎﺤﻟ زا ﻢﻫ و ﻲﻜﻳژ
ـﻣ نﻻﺎـﺳو ﻦﺳ ﻢﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳوﺮﻜﻴﻣ هرود ﻦﻳا ﺮﺛﻮ
ﺮﺗ ﺖـﺳا . رد
ﺖـﺳا ﻢـﻬﻣ ﻲـﻠﻴﺧ نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ ياﺮﺑ نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺮﻈﻧ هرود ﻦﻳا .
ﻃﺎـﺒﺗرا ﻂﻳاﺮـﺷ ﻪـﻛ يرﻮﻃ نﺎﻤﻫ ﻲ
ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ
، ﺖـﻓﺎﺑ
ﺰﻴﻧ ﺪﻨﻧارﺬﮔ ﻲﻣ نآردار دﻮﺧ ﺖﻗو نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ يا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ
(Holmbeck & …1994:169-193)
تﺪـﻣ
نﻻﺎﺴـﻤﻫ ﺎـﺑ ﻲﻧاﻮـﺟﻮﻧ ةرود ﻞـﻳاوا رد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻧﺎـﻣز تﺪـﻣ زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻲﻠﻴﺧ ﺪﻨﻧارﺬﮔ ﻲﻣ دﻮﺧ ﺎﻧآ ن ﺪـﻨﻧارﺬﮔ ﻲـﻣ دﻮﺧ ةداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا ﺮﮕﻳد و ﻦﻳﺪﻟاو ﺎﺑ
(Larson , 1978 : 677 – 693)
طﺎـﺒﺗرا ،ﻪﺘـﺷﺬﮔ نآ زا
ﻢﻴﻤﺼﺗ يور ﺮﺑ نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻠﻴﺧ نﺎﻧآ يﺎﻫ
ﺖـﺳا . رد ًﺎﺻﻮﺼــﺨﻣ ﻲﻤﻴﻤـﺻ و ﻚــﻳدﺰﻧ ﻲﺘـﺳود ﻪــﺑ زﺎـﻴﻧ
ﺖﺳا يﻮﻗ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻧاﻮﺟﻮﻧ نارود ﻞﻳاوا .
ﺖﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧاﻮﺟ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ نﻻﺎﺴﻤﻫ رﺎﺸﻓ و ﻪﻄﻠﺳ ﺪـﻧﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ دﻮﺧ نﻻﺎﺴﻤﻫ شﺮﻳﺬﭘ درﻮﻣ ﺎﻫﺮﺘﮔرﺰﺑ يﺎﺟ
(Berndt , 2002 : 7-11)
د ﻲــﻃ ﻪــﺠﻴﺘﻧ رد غﻮــﻠﺑ ةرو
،
دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﺮﺘﺸﻴﺑ نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺖﻴﻤﻫا .
اﺬـﻟ
لﺪﻣ ﺮﺜﻛا
نآ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ ﺖﺳا نﺎﺘﺳود ﺔﻜﺒﺷ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
(Steinberg 2002: 124- 128)
ﻮﮕﻟا ﻪﻳﻮﺳود ﻞﻤﻋ ﻚﻳ نﻻﺎﺳ و ﻦﺳ ﻢﻫزا نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ يزﺎﺳ
ﻢﻫزا ﻪﻓﺮﻃود ترﻮﺻ ﻪﺑ نﻻﺎﺴﻤﻫو ﺖﺳا ﻲـﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺮـﮕﻳد
ﺪـﻧﺮﻴﮔ
(Berndt, 1992: 170 – 174) . يرﻮـﺌﺗ ﻖﺑﺎـﻄﻣ
اروﺪــﻧﺎﺑ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا يﺮﻴﮔدﺎــﻳ )
1977 ( ﺎــﺑ ار ﺎــﻫرﺎﺘﻓر داﺮــﻓا
ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ دﺎﻳ ناﺮﮕﻳدرﺎﺘﻓر ةﺪﻫﺎﺸﻣ
(Bandura 1977:
ماﺮﻓ و ﻮﻜﻴﻣآ يد ﻂﺳﻮﺗ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 187)
ﻞـﻜﻟا فﺮﺼـﻣ ةﺪﻫﺎﺸـﻣ ﺎﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺳد ،
ﺪـﻨﻧز ﻲـﻣ ﻞـﻤﻋ ﻦﻳا .
ﺎـﺟ نآ زا
ﻚﻳدﺰﻧ نﺎﺘﺳود ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺖﻗو ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻛ دﻮﺧ
ﻲـﻣ
نآ ﺮـﻈﻧ ﺪـﻧراد ﻞـﻳﺎﻤﺗ ،ﺪـﻨﻧارﺬﮔ رﺎــﺘﻓر ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار رد ار ﺎـﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ كﺎﻧﺮﻄﺧ
(Oetting, 1987: 205 .
– 231)
رد ﻲﻠـﺻا عﻮـﺿﻮﻣ ﻪـﻛ كﺎﻧﺮﻄﺧ رﺎﺘﻓر درﻮﻣ ﻦـﻳا
ﻪﻟﺎﻘﻣ
دﻮﻤﻧ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﺘﻓر ﺖﺳا ﻲﻠﻤﻋ كﺎﻧﺮﻄﺧ رﺎ
ﺎــﻌﺒﻃ ﻪــﻛ ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد دﻮــﺟو يا هﻮﻘﻟﺎــﺑ رﺮــﺿ نآ رد ﻪـﻛ دراد ار ﻞــﻌﻔﻟﺎﺑ رﺮــﺿ ﻪــﺑ ﻞﻳﺪــﺒﺗ ﺖــﻴﻠﺑﺎﻗ
(Beyth &…, .
1993: 749 – 563)
ﻦﻴﺘﺸـﻠﻴﻣ و ﻦﻳوﺮـﻳا )
1991 ( هﺮﻃﺎـﺨﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ار ﻲﻳﻮﺟ :
ﻚـﻳ ﻲﻳﻮـﺟ هﺮﻃﺎﺨﻣ
ﺎﻴﭘ ﻢﻫ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يدارا ﻞﻤﻋ ﺪـﻣ
ﻢــﻫ و ﺮﻀــﻣ ﺪــﻣﺎﻴﭘ
ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﺘــﺷاد ﺮﻀــﻣ ﺮﻴﻏ
(Irwin &
Millstein, 1991: 3 – 39)
،ﺮﮕﻳد يﻮﺳزا ﻲـﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا
نﺎـﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﺴـﺣا ﺪﺷر ياﺮﺑ يرﻮﺤﻣدﻮﺧ و
ﺖﺳا يروﺮﺿ و مزﻻ .
گﺮﺑ ﻦﻴﺘﺷا )
1981 ( ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ
ﺲﭘ نﺪﺷ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
ﺪـﺑﺎﻳ ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰﻓا غﻮﻠﺑ زا .
هﺎﮔﺪـﻳد
ﺎﻤﺘﺟا ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺖﻳﻮﻫ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻪﻛ دراد ﺪﻴﻛﺎﺗ ﻲﻋ
لﻮﻃ رد
نﺪﺷ اﺪﺟ ﺎﺑ ﻲﻧاﻮﺟﻮﻧ ةرود يﺎﻴﻧد ﻪﺑ دورو و ردﺎﻣ و رﺪﭘ زا
نﻻﺎﺴــﻤﻫ
، ﺖــﺳا هاﺮــﻤﻫ
(Langer, 1996: 64) ﺶﻳاﺰــﻓا
نﺪـﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ و يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ نﺎﻧاﻮﺟرد لﻼﻘﺘﺳا
ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ نﻻﺎﺴـﻤﻫ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا
(Donovan & …,
1985: 890 -904)
ﺎﺸﻧ و ﺖﻣﻼﻋ يﺮـﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﻧاﻮﺟ ﺔﻧ
ﺖﺳا ﻦﻳﺪﻟاو ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻚﻤﻛ نوﺪﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ .
نﺎـﻧاﻮﺟ
ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ نآ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و ﺪﻧﻮﺷ
ﻨﻛ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻫ ﻨ
نآ يور ﻲﮕﭽﺑ نارود ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﻳﺪﻟاو و ﺪ ﺎﻫ
ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
زا رود ار دﻮـﺧ ﺖـﻗو ﺮﺘﺸـﻴﺑ نﺎـﻧاﻮﺟ ﻢﻛ ﻢﻛ
ﺪﻨﻧارﺬﮔ ﻲﻣ ﻦﻳﺪﻟاو
ﻫ ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا يور ﺮـﺑو ﺪـﻴﻛﺄﺗ نﻻﺎﺴـﻤ
ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ
(Miller, 1993: 73 -80)
ﻪــﻨﻴﻣز رد رﻮﺸــﻛ ﻞــﺧاد رد هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺸــﻴﺑ
درﻮـﻣ ﻦﻳارد و ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗاو ﻲﻟﺎﻣ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر ياﺮـﺑ
ﺪـﻧا هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ هزﻮﺣ .
رد
عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا
، نﺎـﻳﺎﭘ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رﺎﻛ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ ﺪﺷرا ﻲ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
» يﺮﻳﺬـﭘﺮﻄﺧ ناﺰـﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﺛﺆـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ رد نآ ﺮـﺑ
« يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎـﺑ ار يﺮﻳﺬـﭘ ﻚﺴـﻳر ﻪـﻄﺑار ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺮﻳﺬــﭘ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴــﻣ ،ﻲﺋﻮــﺟﻮﻧ ،ﺖﻓﺮﺸــﻴﭘ هﺰــﻴﮕﻧا ،ﺖﻴﺴــﻨﺟ ﻪـﻛ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و هداد راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣو
ـﻃ ﻪـﺑ ﺮﺴـﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ زﺮ
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺮـﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ )
،يﺮـﻈﻧ ﻲـﻠﻋ
1378 (.
ﻲـﻣ ﻢﻴﺴـﻘﺗ هوﺮـﮔ ود ﻪﺑ ﺮﻄﺧ ﺮﭘ رﺎﺘﻓر ،ﺮﻴﺧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣرد
دﻮﺷ :
1 ( ﺎـﺑار ناﺮـﮕﻳد ،هﺪـﻤﻋ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﻛ يﺮـﻄﺧ ﺮـﭘ رﺎﺘﻓر
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﻜﺸﻣ .
2 ( ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ ار دﺮﻓ دﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يﺮﻄﺧ ﺮﭘ رﺎﺘﻓر .
ﺮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد زا رﺎـﺘﻓر عﻮـﻧ ﺞﻨـﭘ ،ﺮـﻄﺧ ﺮـﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ طﻮﺑ
ﺎـﻬﻧآ ﻪـﻛ ﺪـﻧا هﺪـﺷ رادرﻮـﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺖـﻳﻮﻟوا و ﺖﻴﻤﻫا زا ﺪــــﻧا ترﺎــــﺒﻋ :
ﻒــــﻟا ( ب ﻲﻋﺎــــﻤﺘﺟا ﺪــــﺿرﺎﺘﻓر (
رﺎﺘﻓر پ يﺮﮕـــــﺷﺎﺧﺮﭘ (
رﺎﺘﻓر ت يﺮـــــﮔ ﻲـــــﺷﺎﺑوا (
رﺎﺘﻓر ث يﺮــﮔ ﺐــﻳﺮﺨﺗ (
رﺎﺘﻓر يرﺎــﻜﻫﺰﺑ )
ﺮﻫﺎــﻣ
، 1383 :
–144 118 .(
ﻦﻣﺪــﻠﻳو و ﻲــﻟدﺮﺑ هﺎﮔﺪــﻳد زا )
2002 ( ﻪــﺑ ﺮــﻄﺧﺮﭘ رﺎــﺘﻓر ،
زا ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ يرﺎﺘﻓر هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺮـﻈﻧ
ا ﺖﺳ ﺑ و ﻪ دراد ﻲـﻔﻨﻣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ هﻮﻘﻟﺎـﺑ ترﻮـﺻ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﻲﻜـﺳا
عﺎﻔﺗرا زا شﺮﭘ و بآ يور
(Bradley, 2002, 253-265) .
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
، ﻦﻴﺘﻨﺑ ﻦﻴﻣرﻮـﺳ و ﻚﻳﻮﻠـﺳا ، )
1993 ( رﺎـﺘﻓر ﻦﻴـﺑ
و هﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ظﺎــﺤﻟ زا ﻪــﻛ ﺮــﻄﺧﺮﭘ رﺎــﺘﻓر
توﺎـﻔﺗ ﺪـﻧا هﺪﺸـﻧ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻛ يﺮﻄﺧﺮﭘ ﺮـﻫ ياﺮـﺑ ﺮـﻄﺧﺮﭘ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر حﻼﻄـﺻا زا ﺎـﻣا ،ﺪﻧا ﻪﺘﺷاﺬﮔ
ﺪـﻧا هدﺮـﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻬﻧآ يود
(Benthin &… , 1993 .
:153-168)
ـﻌﻟﺎﻄﻣ رد يﺮـﮕﻳد ﻪ
، نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲـﺗرود
(Doherty
&… , 2004 : 115)
رﺎـﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﭘ كﺎـﻧﺮﻄﺧ
ﻪـﺘﺧاد
ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧا رﺎﺘﻓر ،رﺪﺨﻣ داﻮﻣ لﺎﻤﻌﺘﺳا ،
ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ و عوﺮﺸﻣﺎﻧ رﺎﺘﻓر ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺮـﻄﺧﺮﭘ رﺎـﺘﻓر ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ
ﺪﻧا هﺪﺷ . لﺎـﺳ رد 1995 يرﺎـﻤﻴﺑ لﺮـﺘﻨﻛ ﺰـﻛﺮﻣ ، ﺎـﻜﻳﺮﻣارد
CDC)
(
ﺮﻄﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ، تا
ﻦﻴﺑ رد ار ﻲﺘﻣﻼﺳ 148
هﺪﻜﺸﻧاد
داد مﺎﺠﻧا هﺎﮕﺸﻧاد و .
عﻮﻴـﺷ ﻦﻴـﻴﻌﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا
ﺎﺘﻓر ﺮﻄﺧﺮﭘ ر ﺮﻴﻴﻐﺗ و
نآ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز لﻮﻃ رد
رد ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺶﻘﻧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
اد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد گﺮﻣ ﻪﺘـﺷ
ﺖﺳا
(Douglas &…, 1997: 55 -66) .
ﺮﺑ قﺎﺒﻄﻧا ﻞﺑﺎﻗ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖـﺳا نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
ﻪـﻌﻣﺎﺟ هﺎﮔﺪـﻳد زا
،ﻲــﺳﺎﻨﺷ ﻲﻧاﻮــﺟ هرود
، ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧو يرﺎــﺘﻓر هﻮﻴــﺷ ﻞــﻴﻟد
ﻲﺻﺎﺧ نﺎﻧاﻮﺟرد
دراد يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا .
ﺪﻧراد هﺪﻴﻘﻋ يداﺮﻓا
ﻪــﻛ يﺎــﻫ ﺖﺧﺎــﺳ ﺮﻴﺛﺎــﺗ ﺖــﺤﺗ نﺎــﻧاﻮﺟ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا نﺎــﻴﻨﺑ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
هوﺮـﮔ ،ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ،هداﻮﻧﺎـﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺎـﻫ
ﻦﻳد دﺎﻬﻧو لﺎﺴﻤﻫ دﺮﻴﮔ ﻲﻣ راﺮﻗ
. ) ،زﺮﻔﺷ 1383 : 137 (
رد ﺮﻳﺎﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
،
،ﺪـﻴﻣ ترﺎـﮔرﺎﻣ
سﺎﻨـﺷ نﺎﺴـﻧا فوﺮـﻌﻣ
ود ﺎــﺑ ﻪــﻛ ﺪــﻧاد ﻲــﻣ يا هرود ار ﻲﻧاﻮــﺟ هرود ﻲﻳﺎــﻜﻳﺮﻣا زا هدﺮﺘﺴـﮔ تارﺎـﻈﺘﻧا ؛دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﺺﺨﺸـﻣ صﺎﺧ ﻲﮔﮋﻳو
ﺮـﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻖﻴﻤﻋ يﺎﻫ ﻲﻣﺎﻛﺎﻧو ﻮﺳ ﻚﻳ .
ﻪـﻛ يا هرود
ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻧاورو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد زﻮﻨﻫ ﺪﻧا هﺪﺸﻧ . ﺮـﻄﺧ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻳ ﺶﻳاﺰﻓارد نآ ﺶﻘﻧو هرود ﻦﻳا
ﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻊـﺟﺮﻣ يﺎـﻫ هوﺮـﮔو داﺮـﻓا شﺮﮕﻧو ﻲﻌﻗاو ر
دراد ) . زﺮﻔﺷ : 1383 : 25 .(
ﻚــﻳﻮﻳﺮﺑو ﺲﻧﺎــﻫ
) 2001 ( و ﻲــﻳاﺮﮔ سﺎﺴــﺣا ﻦﻴــﺑ ﻪــﻄﺑار
دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ار يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ .
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺑ ﻲﻳاﺮﮔ سﺎﺴﺣا ﻪ
ﻲـﻔﻨﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻚﺴﻳر ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ناﻮﻨﻋ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد
،
ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻳﺎـﻬﺘﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞـﺜﻣ ﻲ
ﻫﻮﻛ يدرﻮﻨ و
ﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر يراﻮﺳ ﻖﻳﺎﻗ ﺖـﺒﺜﻣ يﺮ
، بﺎـﻜﺗرا
ﻘﻌﻣﺎﻧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و مﺮﺟ
ﺎـﻫ هزﺎﻐﻣ زا يدزد ﻞﺜﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لﻮ
و
رﺪﺨﻣ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
، ﻲﻔﻨﻣ يﺮﻳﺬﭘ ﻚﺴﻳر
ـﺷ ﻲﻘﻠﺗ ﺪﻧﺪ .
دﻮﺑ ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳﺪﻟاو طﺎﺒﺗرا و ﻲﻔﻨﻣ ﻚﺴﻳر ﻦﻴﺑ ﻪﻛ
ﻲــﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ ﺪــﺷ هﺪﻫﺎﺸــﻣ
ﻣ ﻦــﻳا ﻪــﺑ ﻲــﻨﻌ طﺎــﺒﺗرا ﻪــﻛ
ﻒﻴﻌﺿ ﻦﻳﺪﻟاو ﻲـﻔﻨﻣ ﻚﺴﻳر ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ نﺎـﻧاﻮﺟ ﻦﻴـﺑرد
ﻲـﻣ
دﻮﺷ . ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ ﺶـﺨﺑ ﻦﻳا نﺎﻳﺎﭘرد )
ﻮﻣﺪـﻧار و نﻮـﺳرﻮﻳ 2002
(
ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺖﻴﺼﺨﺷ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
كﺎـﻧﺮﻄﺧ ﻲﮔﺪﻨﻧار ،
يژوﺮـﻧ نﺎﮔﺪﻨﻧار ﻦﻴﺑ رد فدﺎﺼﺗ و
، ﺎـﻫ نآ ﻦﻴـﺑ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد
ﻲــﻳاﺮﮔ سﺎﺴــﺣا و
ﺎﻧ يرﺎــﺠﻨﻫ و ﻮــﺳ ﻚــﻳزا
ﻲﮔﺪــﻨﻧار
كﺎﻧﺮﻄﺧ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ﺘ ﻲ دراد دﻮﺟو .
يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ
ود نﺎﺴﻧارﺎﺘﻓرو لﺎﻤﻋا ندﻮﺑ يﺮﺒﺟ و يرﺎﻴﺘﺧا درﻮﻣ رد
دراد دﻮﺟو ﻢﻬﻣ هﺎﮔﺪﻳد .
ﻫﺎﮔﺪﻳد
دراد دﺎـﻘﺘﻋا ﻪﻛ ﻲ نﺎﺴـﻧا
ﺮﻴﺴﻣ رد ﻚﻳ ﺶﻳﻮﭘ ،ﺖﻛﺮﺣو دراد لﺮـﺘﻨﻛ دﻮـﺧ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ
ﻪــﻓﺮﻃ ﻚــﻳ ﻪﻄﻠــﺳ و ﺖــﺳا رادرﻮــﺧﺮﺑ بﺎــﺨﺘﻧا يدازآزاو ار نآ ﻪﻜﻠﺑ ،دﺮﻳﺬﭘ ﻲﻤﻧ ار ﻂﻴﺤﻣ دﻮـﺧ ﻊـﻔﻧ ﻪـﺑ يدوﺪﺣ ﺎﺗ
ﺪـﻫد ﻲـﻣ راﺮـﻗ ذﻮـﻔﻧ ﺖـﺤﺗ ) .
نﻮـﺳﺮﺗﺎﭘ 1974
( ،ﻞــﺑﺎﻘﻣ رد
ﻚﻳاﺪـﻧروژ ،نﻮﺴـﺗاو ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳاﺮﮔرﺎـﺘﻓر ﺐﺘﻜﻣ ناراﺪﻓﺮﻃ و ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮـﺷ و ﻲـﻧوﺮﻴﺑ ﺮـﺒﺟ ﻞـﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﺮﻨﻴﻜﺳا ﻲﻣ رﺎﺘﻓر هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋو ﺪﻧزرو ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺎﺗ
ﺪﻨﻧاد .
شادﺎـﭘ لﺮـﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ار نﺎﺴﻧا ﺐﺘﻜﻣ ﻦﻳا ﻪـﻴﺒﻨﺗ و ﺎـﻫ
،ﻲﻋاﺪﺗ ﻲﻨﻌﻳ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣراﺮﻗ ﻲﻧوﺮﻴﺑ يﺎﻫ و ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ دﺎﺠﻳا ﺎﻣ رد تدﺎﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ و ﺪﻴﻠﻘﺗ
ﻲﺟرﺎـﺧ ﻞـﻣاﻮﻋ لﺮـﺘﻨﻛ ﺖـﺤﺗ ﻲﻧﺎﺴـﻧا رﺎـﺘﻓرو لﺎـﻤﻋا اﺬﻟ درادراﺮﻗ . نﺎﺴــﻧا يﺮﻳﺬــﭘﺮﻴﺛﺄﺗ راﺪــﻓﺮﻃ ﻢــﻫ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻲﺳﺎﻨﺸــﻧاور
ﺖــﺳا . ترﻮــﭙﻟا نودرﻮــﮔ )
1961 ( ﺒﺴــﻧ لﻮــﺒﻗ ﺎــﺑ ﻪــﻳﺮﻈﻧ ﻲ
ﻲـﻣ هرﺎـﺷا ﻦﻴـﻨﭼ ﻪـﻳﺮﻈﻧ نآ ﻞـﺑﺎﻘﻣ مﻮـﻬﻔﻣ ﻪﺑ نﺎﻳاﺮﮔرﺎﺘﻓر ﺪﻨﻛ :
» و رﻮﻌﺷ ﺎﺑ ،هﺪﻨﻨﻳﺮﻓآ يدﻮﺟﻮﻣ نﺪﺷ ﺪﻨﻳآﺮﻓ رد نﺎﺴﻧا لﺮـﺘﻨﻛ ار دﻮﺧرﺎـﺘﻓر ﺖـﺳا ردﺎـﻗ يو ﻪﺠﻴﺘﻧ ردو زﺎﺳ هﺪﻨﻳآ
دزﺎﺴﺑ ار دﻮﺧ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳو ﺪﻨﻛ «
)
،داﺰﻜﻴﻧ 1384 : 106 .(
وزرآ داﺮـﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ضﺮﻓ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ و ﺎـﻫ
فﺪﻫ
ﺪﻧراد دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻲﻨﺷور ﻲﺼﺨﺷ يﺎﻫ .
فﺪـﻫ و ﺎـﻫ
يﺎـﻫ هﺰـﻴﮕﻧا ،داﺮﻓا دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ و ﻲﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﻪﺘﺳاﻮﺧ
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﻧآ ﻪﺑ يا ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ دﻮﺧ .
ﻲﻠـﺻا يﺎﻫ ﻪﻳﺎﭘ زا ﻲﻜﻳ
ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ
» شادﺎﭘ « ﺖﺳا
، ﻲـﻨﻌﻳ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳارد لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ
شادﺎﭘ تﺎﻴﺻﻮﺼـﺧ و هدارا ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴـﻫ ﻲﻛﺮﺘﺸـﻣ يﺎـﻫ
يدﺮﻓ ﺎﺴـﻧا ﺎـﻫ ن
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﻲﻧاﻮـﺨﻤﻫ .
ﻪـﺑ ﻪـﻠﻤﺟ نآ زا
»
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺪﻴﻳﺄﺗ «
ﻲﮔﺪـﻧز رد مدﺮـﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻣ هرﺎـﺷا
يﻮﺠﺘﺴﺟ رد دﻮﺧ هﺮﻣزور
»
نﺪـﺷ ﻊﻗاو بﻮﻠﻄﻣ «
و ﺪﻨﺘﺴـﻫ
د نآ زا
ﺪـــﻧﺮﺑ ﻲـــﻣ تﺬـــﻟ دﻮـــﺧ ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا ﻂـــﺑاور ر ) رﻮﻣﺪﻴﻜﺳا 1372
: 83 .(
،ور ﻦـﻳازا
»
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺪـﻴﻳﺄﺗ «
ﻪـﺑ ار
مﺎﻋ ناﻮﻨﻋ
د داﺮﻓا ﻪﻛ شادﺎﭘ ﻦﻳﺮﺗ ﺖـﺤﺗ دﻮـﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ر
ﺖـﻳرﺎﻋ ﻪـﺑ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا زا ناﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣراﺮﻗ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﺮﻛ نﻮﻣزآ ار نآ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺔﻨﻴﻣز رد و ﺖﻓﺮﮔ .
داﺮـﻓا ﺪـﻳﻮﮔ ﻲـﻣ دوﺪﺤﻣ ﻖﻄﻨﻣ يرﻮﺌﺗ رد نﻮﻤﻳﺎﺳ تﺮﺑﺮﻫ ًﺎــﺒﻟﺎﻏ ،ﻦﺘﻓﺮــﮔ ﻢﻴﻤﺼــﺗ ﻞــﻣﺎﻛو ﻪــﻧﺎﻳاﺮﮔ نﺎــﻣرآ يﺎــﺟ ﻪــﺑ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﺘﺳاﻮﺧ و ﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ نﺎﺷﺮﻈﻧ درﻮﻣ .
نآ ،ﺮـﮕﻳد ترﺎـﺒﻋ ﻪﺑ ﺎـﻳ ﻞـﺣ هار ﺎـﻫ
ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ ،ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﻪﻛ ار ﺶﺨﺑ ﺖﻳﺎﺿر ﻞﺣ هار ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻊﻓﺎــﻨﻣ ﺪــﻳﺎﺑ ﻲــﻠﺣ هار ﻦﻴــﻨﭼ ،نﺎــﻧآﺮﻈﻧرد ﻲــﻟو ﻪــﺑ ار نﺎــﺷ
ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ) .
،ﻦﻣ يﺮﻓ و ﺮﻧﻮﺘﺳا 1375
: 558 (
رﺎـﺘﻓر ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ رﺎـﺘﻓر ﻪـﻛ دراد هﺪـﻴﻘﻋ ﺮﺑو ﺲﻛﺎﻣ
ﺪﻫ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ف
، ﻲﻟﺎـﻌﻔﻧا رﺎـﺘﻓر ،شزرا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ رﺎﺘﻓر
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﺘﻨـﺳ ﻲﻟﺎﻌﻔﻧا رﺎﺘﻓر و ﻲﻔﻃﺎﻋ .
) ،ﺮـﺑو ﺲﻛﺎـﻣ 1368
: 72
- 71 ( فﺪـﻫ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ رﺎﺘﻓر نﺎﻴﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ مﺎﻘﻣ رد وا
ﻣ فﺪﻫ يﻮﺳ ﻪﺑ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻂﻳاﺮﺷ و ﻞﻳﺎﺳو سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﻦﻴـﻌ
ﻪـﻛ ﺪـﻳﻮﮔ ﻲﻣ رﺎﺘﻓر عاﻮﻧا ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﻴﮔ ﺖﻬﺟ
ﻨﻌﻣ رﺎﺘﻓر عاﻮﻧا ﺮﻳﺎﺳ رد ﻲﻓﺪـﻫ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر رد ﻪـﻧ رﺎـﺘﻓر يﺎ
ﻪـﺑ رﺎـﺘﻓر زا ﻲـﺻﺎﺧ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ رد ﻪﻜﻠﺑ نآ زا جرﺎﺧ
ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ نآ ﺲﻔﻧ ﺮﻃﺎﺧ .
ﻲﻟﺎـﻌﻔﻧا رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻪـﻛ يرﺎـﺘﻓر
ءﺎﺿرا ﻪﻛ دور ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻧ نآ زا ،دﺮﻴﮔ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲـﻣ ﺐـﻠﻃ ﺖﺴـﭘ ﺎـﻳ ﻲﻟﺎـﻌﺘﻣ زا ﻢﻋا ار شﺰﻴﮕﻧا ﻚﻳ يرﻮﻓ رﺬﮕﻫر ﻦﻳا زا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﻪـﺑ دﺮﻓ
ﺲـﻔﻧ ﻪﻴـﺿﺮﺗ ،مﺎـﻘﺘﻧا
و
ﺪـﻳآ ﻞﺋﺎﻧ ﻪﻧاﺪﻨﻤﺗدﺎﻌﺳ ﻪﺴﻠﺧ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر .
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
زا ناﻮـﺗ ﻲـﻣ ﺾـﺤﻣ شزرا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ رادﺮﻛ زا يا ﻪﻧﻮﻤﻧ
نآ ﺮـﻫ نﺎﺷدﺎﻘﺘﻋا ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻪﻛ دﺮﺑ مﺎﻧ ﻲﻧﺎﺴﻛ رﺎﺘﻓر ار ﻪـﭼ
،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﺳرﺎﭘو ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺐﺼﻌﺗ ،رﺎﺨﺘﻓا و فﺮﺷ ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻛ ﺪﻨﻧﺎﺷﻮﭙﺑ ﻞﻤﻋ ﻪﻣﺎﺟ ) .
ﺮﺑو ﺲﻛﺎﻣ 1368
: 73 (
ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﻲﻣ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﺔﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ يدراﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا نآ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﺎﻬﻨﺗ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻞﻳﺎﻤﺗ ،دﺮﻛ هرﺎﺷا ﺎﻫ ﺔـﻨﻳﺮﻳد تدﺎـﻋ ،تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ ﺔـﻴﻠﺨﺗ ،يوﺎﻜﺠﻨﻛ ﺲﺣ ءﺎﺿرا ﻢـﻫ نآ ﻞـﻴﺒﻗ ﻦـﻳا زا يدراﻮـﻣ و نآ ندﻮﺑﺪﻨﻤـﺷزرا ،ﻲﺘﻨﺳ ﺖﺳا نآ ﺪﺑ ﺎﻳ بﻮﺧ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زا ﺮﻈﻨﻓﺮﺻ .
ﻣﻮــﻫ جرﻮــﺟ ةراﺰــﮔ ﻞﻣﺎــﺷ يا ﻪــﻟدﺎﺒﻣ ةراﺰــﮔ ﺞﻨــﭘ ﺰﻨ
ﺖـﻴﻣوﺮﺤﻣ ةراﺰـﮔ ،شزرا ةراﺰﮔ ،ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ةراﺰﮔ ،كﺮﺤﻣ ﻲﻳﺎﻫ هراﺰﮔ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ار ﻲﻌﻳزﻮﺗ ﺖﻟاﺪﻋ ةراﺰﮔ و
شور و هﺰﻴﮕﻧا ةرﺎﺑرد
ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ مدﺮﻣ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ يﺎﻫ نﺎﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) ،رﻮﻣﺪﻴﻜـﺳا زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ ﺰﻨﻣﻮـﻫ 1372
: 91 .(
ﻦﻴـﺑ زا
ﻴﻘﻓﻮﻣ ةراﺰﮔ قﻮﻓ يﺎﻫ هراﺰﮔ ﺎـﺑ يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺗ ﻪـﻛ ار ﺖ
ﺚﺤﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻴﺧا
دراد
، ﻪـﻛ دﺮـﻴﮔ ﻲﻣ ﺮﻈﻧرد ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺶﻨﻛ مﺎﻤﺗ نﺎﻴﻣ رد ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﺶﻨﻛ ﺮﮔا دﺮﻓ ﻚﻳ يﺎﻫ
شادﺎﭘ ﺮﻴﮕﺑ نﺎـﻤﻫ دﺮـﻓ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ،د
ﺪﻨﻛ راﺮﻜﺗ ار ﺶﻨﻛ )
،رﻮﻣﺪﻴﻜـﺳا زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ ﺰﻨﻣﻮﻫ 1372
:
93 .(
ﻢﻴﻨﻛ دﺎﻨﺘﺳا هراﺰﮔ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﮔا
، ﻣ و ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻲ
رد دﺮـﻓ اﺮـﻳز ﻢﻳﺮﺒﺑ ﻲﭘ دﺮﻓ ﺶﻨﻛ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂﻴـﺤﻣ زا ار دﻮـﺧ شادﺎﭘ و ﺪﻨﻛ ﻲﻤﻧ ﺶﻨﻛ ﻸﺧ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد .
ار يا ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻪـﺑ ﻦﺘﺧادﺮـﭘ ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻲﻨﻌﻳ
ﻢﻫ و ﻲﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ بﺎﺠﻳا ﻪﺘــﺷاد ﻪــﺟﻮﺗ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮــﺷ ﻪــﺑ ﺎﺑ
ﺪــﺷ ) ﺮــﻈﻧ ﻲــﻠﻋ ،ي
:1378 27 .(
رد ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻨﻴﻴﻌﺗدﻮﺧ
نﺎـﻳر و ﻲﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ،ﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ
ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا رﺎﺘﻓر هرﺎﺑرد ﺢﻴﺿﻮﺗ
ﻲﻣ ﻫد ﻪـﻧﺎﻫﺎﮔآ رﺎـﺘﻓر ﻪﻛ ﺪ
ﻢﻴﺴـﻘﺗ هﺪـﺷ لﺮـﺘﻨﻛ رﺎﺘﻓر و ﻞﻘﺘﺴﻣ رﺎﺘﻓر ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ داﺮﻓا دﻮﺷ ﻲﻣ : ﻲـﻣ ﺺﻴﺨﺸـﺗ ﻪـﻛ ﻪﭼ نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﺮﻓ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ رﺎﺘﻓر رد
ﻓر رد ﻲﻟو ﺪﻫد ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ار ﻲﻠﻤﻋ ﺪﻫد دﺮﻓ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ رﺎﺘ
ﻪـﺑ ؛دﻮـﺷ ﻲﻣ ﻲﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا ﺐﻜﺗﺮﻣ ﺮﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄــــﺗ ﺖــــﺤﺗ نﺎﺴــــﻧا يﺎــــﻫرﺎﺘﻓر ﺮــــﮕﻳد ترﺎــــﺒﻋ
دراد راﺮﻗ ﻲﻧوﺮﻴﺑ يﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا ﺎﻳ ﻲﻧورد يﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا
Ryan )
& Deci , 2000 : 68-78 .(
ﺰﻟﺰﺘﮔ
(Getzels)، و ﺰﻧﻮﺳرﺎﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ مﻮﻬﻔﻣ زا مﺎﻬﻟا ﺎﺑ
آ تﺎﻴﺻﻮﺼــﺧ ﺮــﻛذ ن
، هداد ﻪــﺋارا رﺎــﺘﻓر بﺎــﺑ رد يا ﻪــﻳﺮﻈﻧ
و ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا ﻲـــﺳﺎﻨﺷ ناور ﺔـــﻨﻴﻣز رد ﺮﺘﺸـــﻴﺑ ﻪـــﻛ ﺖـــﺳا ﻦﻳا زا يدﺪﻌﺘﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و دراد دﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﻓر دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﻛ رد ﻪﻳﺮﻈﻧ يرﺎﻳ
ﺪـﻧا ﻪﺘﺴﺟ .
ﺢﻴـﺿﻮﺗ ياﺮـﺑ يو
رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا هدﺮﻛ زﺎﻏآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﻈﻧ ﻚﻳ ترﻮﺻ ﻪﺑ يا هزﻮﺣﺮﻫ ﻲـﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ضوﺮﻔﻣ مﺎ
دﻮﺷ هﺎﺒﺘﺷا ﻪﻌﻣﺎﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺒﻧو دﻮﺷ .
ﺮـﻫ ،ﺰـﻟﺰﺘﮔ ﻢـﻋز ﻪﺑ
يرﺎﺘﻓر ﻪﻛ ﻦﻴﻨﭼ ياﺮﺑ و ﺪﻫد ﻲﻣ خر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ ﻚﻳ رد
ﺖـﺳا هﺪﺸـﻧ ﻞﻳﺎﻗ ﻲﺼﺨﺸﻣ و ﻲﻨﻴﻋ دوﺪﺣ و زﺮﻣ ﻢﻫ ﻲﻣﺎﻈﻧ .
نﺎﻣزﺎـﺳ و ﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻞﻣﺎـﺷ ار ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎـﻈﻧ ﻚـﻳ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
ﻌﻣ تارﺎﻈﺘﻧا و ﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﻖـﻘﺤﺗ ار مﺎﻈﻧ يﺎﻬﻓﺪﻫ ﻪﻛ ﻦﻴ
ﺎـﺑ ﻪـﻛ يداﺮـﻓا ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا و ﻢﻳﺮـﻴﮕﺑﺮﻈﻧرد ﺪﻨﺸـﺨﺑ ﻲﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ
ﺶﻳاﺮـﮔ و ﻦﻴﻌﻣ يﺎﻫ مﺎـﻈﻧ نآ رد ﺺﺨﺸـﻣ يﺎـﻫ
ﺪﻧا ﻞﻣﺎﻌﺗرد ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺎﺑ و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ) .
،ﻲـﻤﻳﺮﻛ 1373
:
10 .(
تارﺎﻈﺘﻧا و نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺶﻘﻧﺮﺼﻨﻋ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ﺪﻌﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﻟﺰﺘﮔ يﺮﻈﻧ لﺪﻣ رد ﻪﻛ ةﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ يرﺎﺠﻨﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ،ﺪﻧا هﺪﺷ ﺮﻛذ رﺎﺘﻓر .
يراﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ
مﺎـﻈﻧ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ دﺮﻓ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻳا يﺎـﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺶـﻘﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫ
نآ نورد رد ﻲﻳﺎــﻫ ﻚــﻳ ﺶــﻘﻧ ﺮــﻫ رد و دراد دﻮــﺟو ﺎــﻫ
ـﺘﻓرﺮﺑ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو تارﺎﻈﺘﻧا زا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ نآ ﻪـﻛ يدﺮـﻓ رﺎ
ﺖﺳا هدﺮﻛ يﺪﺼﺗ ار ﺶﻘﻧ
، ﺪﻧراﺬﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﭼرﺎﻬﭼ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎـﻳ لﺪـﻣ رد ناﻮـﺗ ﻲـﻣ ار ﺰـﻟﺰﺘﮔ يﺮـﻈﻧ بﻮ
داد نﺎﺸﻧ ﺮﻳز رادﻮﻤﻧ :
يﺮﻈﻧ يﻮﮕﻟا -
ﺰﻟﺰﺘﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ
ﻪـﻜﻠﺑ ،يرﺎـﺠﻨﻫ تارﺎـﻈﺘﻧا زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺘﻓر ﺶﻳاﺮﮔ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ د ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا صﺎﺧ يﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ و
ﺪﻧﻮﺸﻧ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻢﻫ ﺮﺑ .
ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ
ﻪﻳﺰﺠﺗ تارﺎﻈﺘﻧا و ﺶﻘﻧ ﺮﺗ ﻲﻳﺰﺟ ﻲﻣ
ﺷ ﻮ ﺪـﻌﺑ ناﻮـﺗ ﻲـﻣ ،د
و دﺮـﻓﺮﻫ يﺎﻳﻮﭘ ﻪﺟو ﺎﻳ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﻋﺮﻓ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﺑ ار يدﺮﻓ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ار وا يﺎـﻫ ﺶﻨـﻛاو ﻪـﻛ دﺮـﻛ ﻪﻳﺰﺠﺗ يو ﺶﻳاﺮﮔ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ هرادا تارﺎﻈﺘﻧا و ﻂﻴﺤﻣ )
نﺎﻤﻫ : 12 - 13 .(
ﻓ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ياﺮـﺑ يرﻮـﺌﺗ ﻚـﻳ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ﻲـﭘ رد نﺰﻳآ و ﻦﻳﺎﺑ ﺶﻴ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺶﻳاﺮﮔ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ رﺎﺘﻓر .
رد رﺎﺘﻓر نﺎﻧآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺪﻳآ ﻲﻣ دﻮﺟﻮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا يا هﺮﻴﺠﻧز ﻲﭘ .
زوﺮـﺑ ﻞﺒﻗﺎﻣ ﻪﻘﻠﺣ
رﺎﺘﻓر
، ﺖـﻴﻧ و ﺪﺼﻗ و ﺖﺳا رﺎﺘﻓر ﻚﻳ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺖﻴﻧ و ﺪﺼﻗ
ﺖــﺳاﺮﮕﻳد ﺮــﻴﻐﺘﻣ ود ﻊﺑﺎــﺗ دﻮــﺧ ﻪــﺑﻮﻧ ﻪــﺑ ﻢــﻫ :
لوا ﺮــﻴﻐﺘﻣ
» ﺮــﮔ رﺎــﺘﻓر نآ يﻮــﺳ ﻪــﺑ ﺶﻳا «
و يدﺮــﻓ ﺮــﻴﻐﺘﻣ ﻚــﻳ ﻪــﻛ
ﺮـﻈﻧ زا ار رﺎـﺘﻓر ﻚـﻳ مﺎـﺠﻧا دﺮـﻓ نآ ﻲﻃ و ﺖﺳا ﻲﺼﺨﺷ
ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﺪـﺑ ﺎـﻳ بﻮﺧ دﻮﺧ .
مود ﺮـﻴﻐﺘﻣ )
رﺎـﺠﻨﻫ ﻲﻨﻫذ
( مﺎـﺠﻧا ياﺮـﺑ ﺺﺨـﺷ يور ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺸﻓ و ذﻮﻔﻧ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺲﻜﻌﻨﻣ رﺎﺘﻓر ﺎﻳرﺎﻛ ﻚﻳ .
ود ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﻨﻫذ رﺎﺠﻨﻫ
رﺎﻈﺘﻧا ،دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻣﺎﻋ زا صﺎـﺧ رﺎـﺘﻓر ﻚـﻳ ﻪﻛ نآ
ياﺮـﺑ دﺮـﻓ هﺰـﻴﮕﻧا و ،دﻮـﺷ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻪﻧﻮﮕﭼ ناﺮﮕﻳد يﻮﺳ ناﺮﮕﻳد تارﺎﻈﺘﻧازا يوﺮﻴﭘ ) .
،رﻮﭘ ﻊﻴﻓر 1372 : 9 - 11 (
يرﻮـﺌﺗ و ﺰﻟﺰﺘﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ يرﻮﺌﺗ نﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻚﻳ رد ياﺮـﺑ ودﺮـﻫ ﻪـﻛ ﻢﻴﺑﺎـﻳ ﻲـﻣ رد نﺰـﻳآ و ﻦﻳﺎﺑ ﺶﻴﻓ ﺶﻳاﺮﮔ
ﺘﺳد ود ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ يدﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪ
ﺪـﻌﺑ ناﻮـﻨﻋ ﺖﺤﺗ ،لوا ﻪﻳﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ ﺪﻧا هﺪﻴﺳر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ناﻮـﻨﻋ ﺖـﺤﺗ ،مود ﻪـﻳﺮﻈﻧ رد و ﻲﺼـﺨﺷ ﺪـﻌﺑ و يرﺎﺠﻨﻫ
ﺪـﻧا هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﺶﻳاﺮﮔ و ﻲﻨﻫذ رﺎﺠﻨﻫ .
ود ﺮـﻫ ﻪـﭼ ﺮـﮔا
هرﺎـﺷا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا رﺎـﺘﻓر ﻦﻴـﻴﺒﺗ رد ﻲﻧﺎﺴـﻜﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ﺖـﻬﺟ زا ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا رد ود ﺮـﻫ حﺮـﻃ ﺎﻣا ،ﺪﻧا هدﺮﻛ
نآ ناﻮﺘﺑ ﻞﻤﻋ رد ﻪﻛ يدراﻮﻣو ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ياﺮـﺑ ار ﺎـﻫ
ﺪﺷ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ يروﺮﺿ ،دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ .
يﻮﮕﻟا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﻠﻛ
ﻢﺘﺴﻴﺳ نوﺮﻴﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
يﺮﻳﺬﭘﺮﻄﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻦﻳﺪﻟاو نﻻﺎﺴﻤﻫ ﺖﻴﺴﻨﺟ هﺪﻨﻳآ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ يدﺮﻓ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻘﺒﻃ
ﻢﺘﺴﻴﺳ نورد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺶﻳاﺮﮔ
رد ،ﺪـﺷ ﺮـﻛذ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎـﻈﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ﻪﻛ يرﻮﻃ نﺎﻤﻫ يﺮﻳﺬـﭘﺮﻄﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪـﺑ ﺎـﻬﻨﺗ ار نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد
ﻢـﻳراد ﺪﺼـﻗ ﻪﻜﻠﺑ ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻤﻧ دوﺪﺤﻣ نﺎﻧآ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺶﻘﻧ نﺎـﻧآ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﻢﻴﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﮔﺪﻧز رد .
مﺎـﻈﻧ ةدوﺪﺤﻣ ،اﺬﻟ
ﻂــﺑاور ﺔﻜﺒــﺷ و ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد ﺮــﺗ ﻊﻴــﺳو ار ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
ﻣ يﺎـﻫ ﺶـﻘﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ار تارﺎﻈﺘﻧا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ـﻔﻠﺘﺨ
ﻲ ﻪـﻛ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻳ ﻲـﻣ ﺎـﻔﻳا ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ هﺎﮕﻳﺎﭘ ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ هﺎﮕﻳﺎﭘ ،ﻲﻠﻐﺷ هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﺪﻨﻛ .
ﻋﻮـﺿﻮﻣ ﺖـﻴﻫﺎﻣ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
،ﻲ
ﺖـﺳا ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺪﻨﭼ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ .
يﺮﻳﺬـﭘ ﻚﺴـﻳر ﻦﻴـﻴﺒﺗ ياﺮـﺑ
هﺎﮔﺪﻳد داﺮﻓا
ـﺷ حﺮـﻄﻣ ﻲﺗوﺎـﻔﺘﻣ يﺎـﻫ نﺎـﻴﻨﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪ
دراد راﺮﻗ ﺰﻟﺰﺘﮔ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا .
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲـﭘ ،يدﺎﻨـﺳا شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد نآ رد ﺮﺛﻮـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦﻴـﻴﻌﺗ و ﻪﻠﺌﺴـﻣ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ،ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻊـﻤﺟ ياﺮـﺑ ﻢﻈﻨـﻣ ﻲﺷﻼﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ يﻮﮕﻟا سﺎﺳاﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺎﻫ هداد يروآ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
1 - ﺖﻴﺴﻨﺟو هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
هﺎﮕﺸﻧاد
ﺖﻴﺴﻨﺟ دازآ هﺎﮕﺸـــﻧاد
ﻲﻣﻼﺳا مﻼﻳا هﺎﮕﺸﻧاد
مﺎـــﻴﭘ هﺎﮕﺸـــﻧاد رﻮﻧ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕﺸــﻧاد
ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻊﻣﺎــﺟ هﺎﮕﺸـﻧاد
ﻲـــــــــــﻤﻠﻋ -
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻞﻛ ﻊﻤﺟ
نز 2556
2838
2954
1150
200
9698
دﺮﻣ 3015
2623
1786
1050
60
8534
ﻊﻤﺟ 5571
5461
4740
2200
260
18232
ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ هداد يروآ ﻊﻤﺟ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﺳا ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ
لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ناﺮﻛﻮﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳز ) :
،رﻮﭘ ﻊﻴﻓر 1367
، 382 (
n =
1) 1 (
1 2
2 2
d pq T N
pq T + −
05 / 0 d = نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻪﺟرد 05
/ 0 p = ، 5 / 0 q = ، 2 t= و 18000 N=
) 1 0025 / 0 (
) 025 / 0 ( (4 18000 1 1
) 0025 / 0 (
) 025 / 0 ( 4
− +
= n
داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ دﻮﺑ مزﻻ 370
يروآ ﻊـﻤﺟ ﻮﻀـﻋ
دﻮــﺷ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣو .
يروآ ﻊــﻤﺟ و ﻊــﻳزﻮﺗ ،ﻦﻳوﺪــﺗ زا ﺲــﭘ
ﻪـﻛ ﺺﻗﺎـﻧ دراﻮـﻣزا ندﺮـﻛﺮﻈﻧ فﺮـﺻ ﺰـﻴﻧو ﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ داﺪـﻌﺗ ﺎـﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو ﺎﻫ نآ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﺎﻜﻣا 386
يروآ ﻊﻤﺟ ،ﻞﻣﺎﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣو .
ﺮـﻈﻧ سﺎـﺳاﺮﺑ ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺮـﻴﮔ هزاﺪـﻧا رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ هدﺎﻔﺘـﺳا تﺮﻜﻴﻟ سﺎﻴﻘﻣ زا ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رد نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﻪـﻛ تارﺎـﺒﻋزا ﻢﻈﻨﻣ يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ،ﺖﺳا هﺪﺷ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ،ﺪـﻧا هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ﻲﺻﺎﺧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ .
ﻦـﻳا
اﺪﻧا درﻮﻣ هﺪﻳﺪﭘ زا ﻲﺻﺎﺧ تﻻﺎﺣ تارﺎﺒﻋ ﻪـﺑ ار يﺮـﻴﮔ هز
ياراد يﺮـﻴﮔ هزاﺪـﻧا شزرا ظﺎـﺤﻟ زا ﻪـﻛ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ترﻮﺻ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ ، ﺖﺳا يوﺎﺴﻣ نزو .
ﺞﻨـﭘ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا رد
نآ ﻪﺒﺗر ﻪﻛﺪﻧا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ترﺎﺒﻋ ﺞﻨﭘ ﺎﺑ ، توﺎﻔﺘﻣ ﺢﻄﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺞﻨﭘ ﺎﺗ ﻚﻳ زا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ) .
ﺪﻣﺮﺳ
، نارﺎﻜﻤﻫ و 1376
: 154 (
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
2 - ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻴﺴﻨﺟو هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ
هﺎﮕﺸﻧاد
ﺖﻴﺴﻨﺟ دازآ هﺎﮕﺸــــﻧاد
ﻲﻣﻼﺳا مﻼﻳا هﺎﮕﺸﻧاد
مﺎـــﻴﭘ هﺎﮕﺸـــﻧاد رﻮﻧ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕﺸــﻧاد
ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻊﻣﺎــﺟ هﺎﮕﺸــﻧاد
ﻲـــــــــــﻤﻠﻋ -
يدﺮﺑرﺎﻛ ﻞﻛ ﻊﻤﺟ
نز 56
62
64
25
4
211
دﺮﻣ 66
58
40
23
2
189
ﻊﻤﺟ 122
120
104
48
6
400
ﺟ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد يﺎـﻫ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد مﺎﻤﺗ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎ
هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،مﻼﻳا هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻣﺎﺷ مﻼﻳا ﻲـﻤﻠﻋ ﻊﻣﺎـﺟ هﺎﮕﺸـﻧاد و رﻮـﻧ مﺎـﻴﭘ هﺎﮕﺸـﻧاد ،ﻲﻣﻼﺳا دازآ ﺖﺳا يدﺮﺑرﺎﻛ .
ﺪـﻨﭼ يا ﻪـﺷﻮﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ
و هﺎﮕﺸـﻧاد ﺐﺴﺣﺮﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ،يا ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺎﺨﺘﻧا ﺲﭙﺳ و ﺖﻴﺴﻨﺟ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد داﺪـﻌﺗ ﺎـﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ نآ ب
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻫ .
مﺎــﻤﺗ ﻪــﺋارا نﺎــﻜﻣا مﺪــﻋ و ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻲﮔدﺮﺘﺴــﮔ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ زا ﻲﺸـﺨﺑ ﻂـﻘﻓ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻚﻳ رد رﺎﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧو ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ،تﺎﻋﻼﻃا
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺋارا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳارد نآ .
ﻆـﻔﺣ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
هﺪـﺷ ﻪـﺋارا ﻞـﻣﺎﻛ رﻮـﻃ ﻪـﺑ يﺮـﻈﻧ يﻮﮕﻟا ،ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ تﺎﻴــﺿﺮﻓ نﻮــﻣزآ رد نآ ءاﺰــﺟا مﺎــﻤﺗ ﻪــﻛ ﺪــﻨﭼﺮﻫ ،ﺖــﺳا ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
. ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻳﺰﺠﺗو هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رد
يا ﻪﻧﺎﻳار ﻪﺘﺴﺑ زا ،ﺎﻫ هداد و تﺎﻋﻼﻃا
SPSS
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا .
ﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑرد
ا ﺎﺑ تروﺮﺿ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ يﺎـﻫ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳ
درﻮﻣ رد ،ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻮﻣزآ ،يرﺎﻣآ ﺖﺳا هﺪﺷ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﻢﻘﺳو ﺖﺤﺻ .
ﻲﻳاور ﺎﻳ رﺎﺒﺘﻋا
(Validity)
ﻲﻳاور ﺎﻳ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﻳآ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ
،
ﻲﺑﺮﺠﺗ رﺎﺒﺘﻋا و يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﻠﻤﺟ زا .
زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
. ﺖﺳا نآ شور ﻦﻳا هﺪﻳﺎﻓ
ﺖﺳد ﺖﺳرد يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ
رﺎﻓ ، نﺎﻜﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﻖﻘﺤﻣ صﺎﺧ يﺎﻫ شزرازا غ
