راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ و كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺺﯿﺼﺨﺗ و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ Vensim
ﯽﻧﺎﺒﻌﺷ زوﺮﻬﺑ ،
1ﯽﻨﺴﺣ ﻦﯿﻣا
،
2ﯽﯾازﺮﯿﻣ بﺎﯿﺳاﺮﻓا ،
3ﮓﻨﻫﺮﻓ ناﺮﻬﻣ ،
4يﺮﻔﻌﺟ دﻮﻌﺴﻣ
5
1 - ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ حﺮﻃ ﺮﯾﺪﻣ ،
يا ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ ﺖﮐﺮﺷ نﺎﺘﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺴﻠﮔ ،نﺎﮔﺮﮔ ،
- 2 يراﺬﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺮﯾﺪﻣ
،ﺎﻬﺣﺮﻃ يا ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ ﺖﮐﺮﺷ نﺎﺘﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ
، نﺎﺘﺴﻠﮔ ،نﺎﮔﺮﮔ
3 - ،ﯽﺸﮑﻫز و يرﺎﯿﺑآ يﺎﻬﺣﺮﻃ ﺮﯾﺪﻣ يا ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ ﺖﮐﺮﺷ
نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺴﻠﮔ
، نﺎﺘﺴﻠﮔ ،نﺎﮔﺮﮔ
4 - ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﺣاﺮﻃ ﺖﻧوﺎﻌﻣ رﻻ روﺎﺸﻣ ﻦﯿﺳﺪﻨﻬﻣ ﺖﮐﺮﺷ ،
ناﺮﻬﺗ ،
- 5 هوﺮﮔ ﺲﯿﺋر و ناﺮﺤﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
ﻞﻣﺎﻋﺮﯿﻏ ﺪﻨﻓاﺪﭘ ،
يا ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ ﺖﮐﺮﺷ نﺎﺘﺳا
نﺎﺘﺴﻠﮔ
، نﺎﺘﺴﻠﮔ ،نﺎﮔﺮﮔ
سردآ ﻪﻣﺎﻧﺎﯾار هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻂﺑار : aminh٨٥@yahoo.com
ﻪﺻﻼﺧ
نﺎﺘﺳا رد ﺪﺳ ﻦﯾا ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يﺮﮕﻧزﺎﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ و يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ يﺎﻫ
ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر
ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ ترﻮﺼﺑ ﺎﯾرد ﺎﺗ ﺖﺳدﻻﺎﺑ زا كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور مﺎﻈﻧ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﺮﮕﻧ
بآ ﺺﯿﺼﺨﺗ ﻪﻣﺎﻧ ﻦﯾا رﺎﮐ رﻮﺘﺳد رد ،وﺮﯿﻧ ترازو
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺖﺳا . بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺎﯾﻮﭘ لﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد راﺰﻓا
Vensim ﻪﯿﺒﺷ ﺖﯿﻌﺿو و هﺪﺷ يزﺎﺳ
ﻢﺘﺴﯿﺳ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ا
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺋار .
زا ﮏﯾ ﺮﻫ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ ،هﺮﯿﺧذ ﻢﺠﺣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ رﺎﮐ شور
ﺶﯿﭘ زا يﺎﻫزﺎﯿﻧ هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ
،ﺪﺳ ي ﻂﯾاﺮﺷ رد يﺎﺘﺴﯾا هرود ﯽﻫﺪﺑآ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ شرﺎﺑ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﯿﺒﺷ ﻪﯿﺒﺷ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و هﺪﺷ يزﺎﺳ يزﺎﺳ
يﺎﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ،
ﻪﺋارا ﺪﺷ ﺖﺳا ه . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رﯾ
ﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰ ﯾ
فرﺎﺼﻣ ﺖﺷادﺮﺑ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﻪﺴ
ﺎﭘ ﺎﺗ باﺮﺳ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ
ﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﻪﺿﻮﺣ بﺎ ﯾ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
،ﺺﯿﺼﺨﺗ ،يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ لﺪﻣ ،ﯽﻠﯾﺎﭼﺪﺳ ،كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور
Vensim .
1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺿﻮﺣ كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ رد
لﺎﻤﺷ ﯽﻗﺮﺷ رﻮﺸﮐ رد يﺎﻬﻧﺎﺘﺳا نﺎﺳاﺮﺧ
،يﻮﺿر ﯽﻟﺎﻤﺷ و نﺎﺘﺴﻠﮔ زا قﺮﺷ ﻪﺑ بﺮﻏ داﺪﺘﻣا و ﻪﺘﺷاد ﯽﮑﯾ زا ﻪﺿﻮﺣ
يﺎﻫ ﻪﺟرد 2 يﺎﯾرد رﺰﺧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺿﻮﺣ ﺎﺑ ﯽﻠﺧاد كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﺖﻌﺳو
6/
24472 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ رد
ﻞﺧاد رﻮﺸﮐ و 20 ﺪﺻرد ﺮﮕﯾد ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﺿﻮﺣ ﺖﻌﺳو ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ
رﺎﺒﻣﻮﺳ نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ رﻮﺸﮐ رد ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) ﻞﮑﺷ 1(
. نآ يﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷﺮﺳ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺧدور ﻦﯾا )
ﻪﯾﺎﻗﺮﯾآ و هﺮﻗ ﻮﻠﻧﺎﻗ ( نﺎﺳاﺮﺧ رد
ﯽﻟﺎﻤﺷ ) نﺎﻣﻼﻏ ( هﺪﺷ ﻊﻗاو
، ﺪﻌﺑ زا زﺮﻣ زا جوﺮﺧ و هﺪﺷ نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ رﻮﺸﮐ دراو
ﯽﻃ زا ﺲﭘ 150 ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ رد رﻮﺸﮐ ﻦﯾا كﺎﺧ رد داﺪﺘﻣا
زﺮﻣ رد ﻞﺤﻣ
هﺎﮕﺘﺴﯾا يﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ تﺎﭼ
ﻪﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﯽﻣ كﺮﺗا دﺰﯾر . ور ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﺪﺷر و ﺖﯿﻌﻤﺟ نوﺰﻓاز
فرﺎﺼﻣ و حﺮﻃ ياﺮﺟا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ عﻮﻗو ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
ﺮﯿﺧا ي ، كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ زا نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يدورو
و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﺑﺎﻘﺣ ﻦﯿﻣﺄﺗ يﺎﻫ ﺖﺳا هدﺮﮐ وﺮﺑور يﺪﺟ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ار نﺎﺘﺳا ﻦﯾا رد كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا .
ﻦﯾا زا ﻪﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ور ناﻮﻨﻋ
ﻢﯿﻈﻨﺗ هزﺎﺳ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ هﺪﻨﻨﮐ هﺮﯿﺧذ هزﺎﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺳد
و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ياﺮﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﯿﻤﻫا زا ،كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بﻼﯿﺳ يا
د ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ نآ ياﺮﺟا تروﺮﺿ راﺮﻗ نﺎﺘﺴﻠﮔ يا ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ ﺖﮐﺮﺷ رﺎﮐ رﻮﺘﺳد ر
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ . ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ اﺬﻟ
نﺎﺘﺳا رد ﺪﺳ ﻦﯾا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يﺮﮕﻧزﺎﺑ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ و يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ يﺎﻫ
ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ ترﻮﺼﺑ ﺎﯾرد ﺎﺗ ﺖﺳدﻻﺎﺑ زا كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر ﺮﮕﻧ
ﻞﮑﺷ 1.
ﻪﺿﻮﺣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ
رﻮﺸﮐ ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﻤﯿﺴﻘﺗ رد كﺮﺗا .
2 . ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ كﺮﺗا
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻌﺗ
ﯿﯿ ﻦ ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ تﺪﻣزارد ﯽﻫﺪﺑآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ يرﺎﻣآ ﺺﺧﺎﺷ هرود ﯽ
، ا دﻮﺟﻮﻣ رﺎﻣآ هرود لﻮﻃ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
هﺎﮕﺘﺴ ﺎﻫ ي
ﻫﯿ ﺮﺘﻣورﺪ ي ﺳرﺮﺑ و ﯽ هرود ﺎﻫ ي ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﮏﺸﺧو ﺮﺗ .
رﺎﻣآ هرود لﻮﻃ ،هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻞﻣﺎﻋ ود سﺎﺳا ﺮﺑ ي
ﺑﺎﺨﺘﻧا ﯽ ا رد ﯾ ﻦ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ﮏ هرود 45 ﻪﻟﺎﺳ
ﺷ ﻞﻣﺎ ﺑآ لﺎﺳ ﯽ -48 1347 ﻟا ﯽ -92 1391 ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﮑﯾ هژوﺮﭘ رد هﺪﻤﻋ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا بآ يﺎﻫ
حﺮﻃ مﺎﺠﻧا ﻞﺤﻣ رد ﻪﻧﻻﺎﺳ نﺎﯾﺮﺟ ﻢﺠﺣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ،كﺎﺧ و
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . هﺎﮕﺘﺧﺎﺳ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد ﯽﻫﺪﺑآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ شور زا يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يﺎﻫ
شور و هدﻮﺑ ﺎﻨﺒﻣ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا يا .
ﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﻧﺎﺧدور رد ﻪﮐ ﺖ
هﺎﮕﺘﺴﯾا ﯽﺑد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ فرﺎﺼﻣ دﻮﺟو ﻞﯿﻟﺪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ بﺎﯾﺎﭘ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺎﮕﺘﺧﺎﺳ ﯽﻫﺪﺑآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧا دﺎﻘﻣ ،ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ
ﯾﺮ ﻫﺪﺑآ ﯽ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ رادﺮﺑرﺎﻣآ فرﺎﺼﻣ
ي ﺮﺳاﺮﺳ ي فﺬﺣ شور و
ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺮﻈﻧ لﺎﻤﻋا و ﺪﻧﺮﺗ ﯽ
ﺎﺤﻣ د و ﻪﺒﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر رﯾ ﺰ ي ﺘﺳا درﻮﻣ هدﺎﻔ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧا 1] .[ ﺮﺑ ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﯾ ﺞ دﺎﻘﻣ ،يژﻮﻟورﺪﯿﻫ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾﺮ
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ
ﻫﺪﺑآ ﯽ ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ حﺮﻃ ﻞﺤﻣ رد ﺎﻫ
ي بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ
ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ترﻮﺼﺑ ،كﺮﺗا ﻪ 45
ﻪﻟﺎﺳ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ لﺪﻣ رد
وﺪﺟ رد نآ ﻪﺻﻼﺧ و ل
1 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ ، ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﻧﺎﺧدور ﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ يا ﯽﺗﺎﻌ
ﻞﮑﺷ رد 2 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 1 . ﺮﯾدﺎﻘﻣ حﺮﻃ ﻞﺤﻣ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﻫﺪﺑآ كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ يﺎﻫ
.
(ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ) ( ﻪﯿﻧﺎﺛ ﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ) (ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ) ( ﻪﯿﻧﺎﺛ ﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ)
21.8 0.69 25.7 0.81 324 543 كﺮﺗا دﺎﺑآ كﺮﺒﺗ 1
3.8 0.12 8.5 0.27 347 64 يﺮﭼ يﺮﭼ 2
30.3 0.96 47.0 1.49 328 481 ﻖﺠﻠﻓ (ناوﺮﯿﺷ)وزرﺎﺑ 3
3.2 0.10 4.8 0.15 266 93 كرﻮﺷ كرﻮﺷ 4
63.6 2.00 286.8 9.00 300 7875 كﺮﺗا ﻮﻠﻧادﺮﻗ 5
60.3 1.90 103.2 3.26 278 1610 هرد ﻦﯾﺮﯿﺷ هرد ﻦﯾﺮﯿﺷ 6
3.9 0.12 10.3 0.32 227 698 بﺎﻣﺮﮔ (ﻪﭽﻨﯾا)بﺎﻣﺮﮔ 7
18.7 0.60 39.4 1.26 339 998 نﺎﻘﻤﺳ ﺪﻨﺑرد 8
26.6 0.84 27.6 0.87 321 1083 ﺪﻨﻣآ ﺪﻨﻣآ 9
146.6 4.61 574.2 18.07 299 17670 كﺮﺗا ﯽﻠﯾﺎﭼ 10
ﻒﯾدر ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ (ﺪﺳ يدورو) ﻪﻧﻻﺎﺳ ﯽﻫﺪﺑآ (ﯽﻌﯿﺒﻃ) ﻪﻧﻻﺎﺳ ﯽﻫﺪﺑآ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ
(ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ) ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ)ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﻧﺎﺧدور ( ﻊﺑﺮﻣ
نﺎﺳاﺮﺧ يﺎﻫ نﺎﺘﺳا رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ ﻦﯾروﺎﺸﻣ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ و يﻮﺿر
لوﺪﺟ رد رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫﺪﺳ ﺺﯿﺼﺨﺗ زﻮﺠﻣ ﺎﯾ و ﺎﻬﺣﺮﻃ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
نزﺎﺨﻣ ﯽﺳﺪﻨﻫ ﻂﺑاور لوﺪﺟ و ﺎﻫﺪﺳ ﻦﯾا ﻪﭼﺎﯾرد ﺢﻄﺳ زا ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﻨﻤﺿ
دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا لﺪﻣ يدورو يﺎﻫ هداد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﻓﺎﯾرد تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ ﺖﺳا هﺪﯾ
.
لوﺪﺟ 2 . ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ تﺎﺼﺨﺸﻣ )ﻣ
ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿ (.
ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ هدﻮﺑ اﺮﺟا لﺎﺣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ يزروﺎﺸﮐ و ﺖﻌﻨﺻ ،بﺮﺷ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ فﺪﻫ
و دازآ ﺢﻄﺳ زا ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾﺮﺧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺪﺳ ﻦﯾا نﺰﺨﻣ 1394,5
هﺪﺷ دروآﺮﺑ لﺎﺳ رد لوﺪﺟ رد ﺰﯿﻧ نآ عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ ﻢﺠﺣ ،ﺢﻄﺳ ﻂﺑاور ﺮﯾدﺎﻘﻣ و
3 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 3 . ﯽﺳﺪﻨﻫ ﻂﺑاور )
ﺢﻄﺳ - ﻢﺠﺣ - عﺎﻔﺗرا ( ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ نﺰﺨﻣ .
اﺮﺤﺻ ﻦﻤﮐﺮﺗ راﻮﻤﻫ ﺖﺷد رد ﻤﺷ زﺮﻣ رد و
نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ رﻮﺸﮐ ﺎﺑ ﯽﻟﺎ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ و يﺎﺘﺳور بﺮﻏ زا نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد
ﻦﯿﻣز ﺖﯿﻌﺿو ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ،رﺰﺧ يﺎﯾرد ﺖﻤﺳ ﻪﺑ
ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا رد كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور دﻮﺟو و ﯽﺘﺧﺎﺳ بﻻﺎﺗ
ﯽﯾﺎﻫ و ﺪﻨﻤﺸﻧاد ،ﻪﭽﻨﯾا ،ﻞﮔ ﯽﺟآ ،ﻞﮔﺎﻤﻟآ ،ﻞﮔﻻآ ﻞﻣﺎﺷ ...
ﺖﺳا هﺪﻣآ دﻮﺟﻮﺑ .
تﺎﺼﺨﺸﻣ
ﻦﯾا ﻢﺠﺣ و ﺢﻄﺳ رد
ﯾ ﻪﭼﺎ ) بﻻﺎﺗ ( لوﺪﺟ رد ﺎﻫ 4
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 4 . بﻻﺎﺗ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳد .
نﺰﺨﻣ مﺎﻧ (رﺎﺘﮑﻫ) نﺰﺨﻣ ﺢﻄﺳ
رد نﺰﺨﻣ ﺪﯿﻔﻣ ﻢﺠﺣ لﺎﻣﺮﻧ مﻮﻗر ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز ﻢﺠﺣ
ﺪﻨﻤﺸﻧاد 1000
21 0.5
نوﺮﺑ ﻪﭽﻨﯾا 235
4.7 0
ﻞﮔﺎﻤﻟا 270
4 1.2
ﻞﮔﻻا 2500
60 6.3
ﻞﮔ ﯽﺟا 300
3 3
ﺪﺣاو نﺰﺨﻣ 4305
92.7 11
بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺮﺳاﺮﺳ يرادﺮﺑرﺎﻣآ تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﺠﻨﺴﺑآ يﺎﻬﻫﺎﮕﺘﺴﯾا و ﺎﻫ حﺮﻃ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ رد فرﺎﺼﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﯽﺑآ لﺎﺳ رد كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ -89
88 ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﯽﺤﻄﺳ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ فرﺎﺼﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ )
ناﺪﻨﺒﺑآ ،ﭗﻤﭘرﻮﺗﻮﻣ ،ﻪﻤﺸﭼ ،ﺮﻬﻧ
ﯾا و ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴ ( راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻬﻫﺎﮕﺘﺴﯾا و ﺎﻫﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺰﯾﺮﺑآ يﺎﻫ ﻪﺿﻮﺣ رد GIS
لوﺪﺟ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ و هﺪﺷ دروآﺮﺑARC 5
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 5.
كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ رد ﯽﺤﻄﺳ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ فرﺎﺼﻣ )
ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ (.
ﻧ ﺖﺴﯾز زﺎﯿ ﻦﯿﯾﺎﭘ وﺮﯿﻧ ترازو بآ ﺺﯿﺼﺨﺗ نﻮﯿﺴﯿﻤﮐ ﺪﯿﯾﺄﺗ درﻮﻣ شور ﻦﯾﺮﺧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﯾﺮﺟ يراﺪﯾﺎﭘ و ﯽﻄﯿﺤﻣ حﺮﻃ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﺖﺳد
ﻦﯾا ﻪﺑ ،ﺎﻫ
ﻘﻣ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ترﻮﺼﺑ ﯽﻫﺪﺑآ ﻦﯾا تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،حﺮﻃ ﺮﻫ ﻞﺤﻣ رد ﯽﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺪﺑآ ﯽﻧﺎﻣز ﻊﯾزﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻪﺴﯾﺎ
ﻋ ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﮔا ،ﯽﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺪﺑآ ﻪﻧﻻﺎﺳ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺪﻋ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ يدﺪ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ،دﻮﺑ
ﻪﺑ ار هﺎﻣ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﻫﺪﺑآ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺖﺴﯾز زﺎﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﯽﺑآﺮﭘ هرود رد ﯽﻫﺪﺑآ ناﻮﻨﻋ
ﻠﮐ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ نﻮﺘﺳ ﯽﻫﺪﺑآ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﯿ
ﺐﯾﺮﺿ رد ،هﺎﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ 0,3
ﻪﺑ و هﺪﺷ بﺮﺿ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ جرد هﺎﻣ نآ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز زﺎﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ناﻮﻨﻋ
. ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يدﺪﻋ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻرد
ﺐﯾﺮﺿ زا ﺰﯿﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ حﺮﻃ ﻞﺤﻣ رد ﯽﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺪﺑآ ﻪﻧﻻﺎﺳ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﺮﺘﮑﭼﻮﮐ 0,1
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا .
شور ،ءﺎﻨﺒﻣ هﺎﮕﺘﺴﯾا هﮋﯾو بﻮﺳر شور ﻪﺳ زا ،ﺖﺳدﻻﺎﺑ يﺎﻫﺪﺳ ﺮﺛا نوﺪﺑ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ ياﺮﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﯽﺑﻮﺳر رﺎﺑ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ﯽﺑﺮﺠﺗ
شور ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺘﯾﺎﻬﻧ و هﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا بﻮﺳر يا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ وEPM ﯽﺑﺮﺠﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘEPM 4،3]
.[ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
، و ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻫﺪﺳ دﻮﺟ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺎﻫﺪﺳ ﺮﺛا نوﺪﺑ و ﺎﻫﺪﺳ ﺮﺛا ﺖﯿﻌﺿو ود رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو تﺎﺑﻮﺳر ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد يرادﺮﺑ .
ﻦﯾا رد
ﻫﺪﺳ ﺮﺛا ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو رد ﯽﺑﻮﺳر رﺎﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﯽﯾاﺮﺟا و يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ يﺎ
يﺎﻫﺪﺳ ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ ود رد نوﺪﺑ و ﺪﻨﺑرد و ﻮﻠﻧادرﻮﻗ
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺋارا ﺎﻬﻧآ .
دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ و دﻮﺟﻮﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﻞﺤﻣ رد ﯽﺑﻮﺳر داﻮﻣ ﻞﮐ ﻢﺠﺣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
هﺪﺷ يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ (
37 /7 و لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ 3/
368 رد ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ 50
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد لﺎﺳ .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
، ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﯽﺑﻮﺳر داﻮﻣ ﻞﮐ ﻢﺠﺣ
ﻮﻠﻧادﺮﻗ و ﺪﻨﺑرد ﺪﺳ ود و دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ بﺎﺴﺘﺣا )
تﺎﺑﻮﺳر ﻢﺠﺣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ 50
ﻪﻟﺎﺳ ( دوﺪﺣ 300 ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
3 . دﺮﮑﯾور تﺎﯿﺿﺮﻓ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر
رد ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻧﺎﺳرزور ﻪﯾﺎﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ
رد كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ زا فاﺪﻫا ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،
هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﺶﯿﭘ حﺮﻃ ﻪﯿﻠﮐ
ﺗ يﺎﻫ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮ بآ ﻦﯿﯿﻌﺗ ، ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻦﯾا زا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ور ﻪﻨﯿﻬﺑ فﺪﻫﺎﺑ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ يﺰﯾر و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
ﻦﯾا رد بآ فرﺎﺼﻣ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ
راﺮﻗ رﺎﮐرﻮﺘﺳد رد ﺖﺳودﺮﺑرﺎﮐ ًﺎﺘﺒﺴﻧ يراﺰﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﯽﺗآ و ﯽﻠﻌﻓ ﺖﯿﻌﺿو زا ﻞﻣﺎﮐ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻦﻤﺿ ﺎﺗ
بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ هدوﺪﺤﻣ
ﻢﯿﻤﺼﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ، روﺎﺠﻣ ﯽﺣاﻮﻧ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﺑآ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﯿﻠﮐ ﻦﺌﻤﻄﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ فﺪﻫﺎﺑ مﺮﺘﺤﻣ يﺎﻣﺮﻓرﺎﮐ ياﺮﺑ يزﺎﺳ
ﺪﺳ
نﺎﮑﻣا ﯽﻠﯾﺎﭼ ددﺮﮔ ﺮﯾﺬﭘ
.
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ شراﺰﮔ ﻪﯿﻠﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ و ﺎﯾﻮﭘ لﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا
Vensim ﻪﯿﺒﺷ ﻢﺘﺴﯿﺳ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺖﯿﻌﺿو و هﺪﺷ يزﺎﺳ ا
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺋار 5]
.[ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ رﺎﮐ شور
ﺶﯿﭘ زا يﺎﻫزﺎﯿﻧ زا ﮏﯾ ﺮﻫ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ ،هﺮﯿﺧذ ﻢﺠﺣ هﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ
،ﺪﺳ ي ﻂﯾاﺮﺷ رد يﺎﺘﺴﯾا هرود ﯽﻫﺪﺑآ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ شرﺎﺑ
ﻢﺘﺴﯿﺳ
ﻪﯿﺒﺷ ﻪﯿﺒﺷ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و هﺪﺷ يزﺎﺳ يزﺎﺳ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ رد
، ﻪﺋارا ﺪﺷ ﺖﺳا ه . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ رﯾ
ﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰ ﯾ
ﻪﺴ
ﺎﭘ ﺎﺗ باﺮﺳ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ فرﺎﺼﻣ ﺖﺷادﺮﺑ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﯾ
ﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﻪﺿﻮﺣ بﺎ ﯾ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮ . ﻠﻤﻋ ﻞﺣاﺮﻣ ﯿ ا ﯽﺗﺎ ﯾ ذ حﺮﺸﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦ ﯾ
ﯽﻣ ﻞ ﺪﺷﺎﺑ :
ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﺑ هﺮﮕﻧ يﺎﻫ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻞﺑﺎﻗ
ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ رد ﯽﻫﺪﺑآ
ﻪﺑ يدورو ﻞﺤﻣ نﺰﺨﻣ
دروآﺮﺑ ﺖﺴﯾز ﻪﺑﺎﻘﺣ و يزروﺎﺸﮐ ،ﺖﻌﻨﺻو بﺮﺷ فاﺪﻫا زا ﮏﯾﺮﻫ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻄﯿﺤﻣ
ﺖﺳد
ﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ترﻮﺻ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ
مﺮﻧ و ﻪﯾﺎﭘ تﺎﻋﻼﻃا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﯿﺒﺷ راﺰﻓا
يزﺎﺳ ) Vensim ( و ﺮﯾز يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ و ﻂﺑاﻮﺿ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ )
مﺎﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ وﺮﯿﻧ ترازو بآ ﺺﯿﺼﺨﺗ ﻪﻣﺎﻧ
( ،
ﻪﯿﺒﺷ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ رد فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هدوﺪﺤﻣ
ﺘﻓﺮﯾﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا ﻪ :
ﻪﯿﺒﺷ هرود يﺎﻬﺘﻧا و اﺪﺘﺑا رد بآ هﺮﯿﺧذ ﻢﺠﺣ زﺎﺠﻣ ترﻮﺼﺑ ﯽﺑآ ﺎﺗ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﺑاﺮﺑ يزﺎﺳ
دﻮﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﯾ و هداد ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﺑ ي .
ﺖﯾﻮﻟوا و بﺮﺷ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ يﺪﻨﺑ ﺖﻌﻨﺻ
، ﻪﺑﺎﻘﺣ ﺖﺴﯾز ﯽﻣ يزروﺎﺸﮐ ﺎﻬﺘﻧا رد و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
يﺮﻬﺷ بآ ﻦﯿﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و
رد 95 ﻊﻗاﻮﻣ ﺪﺻرد ،
100 دﻮﺷ ﻦﯿﻣﺄﺗ زﺎﯿﻧ ﺪﺻرد .
بآ ﻦﯿﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﺖﺴﯾز
ﺪﯾﺎﺑ ﻊﯾﺎﻨﺻ و ﯽﻄﯿﺤﻣ رد
90 ﻊﻗاﻮﻣ ﺪﺻرد ،
100 دﻮﺷ ﻦﯿﻣﺄﺗ زﺎﯿﻧ ﺪﺻرد .
بآ ﻦﯿﻣﺄﺗ ياﺮﺑ يزروﺎﺸﮐ
ﺪﯾﺎﺑ رد 85 ﻊﻗاﻮﻣ ﺪﺻرد ، 100 دﻮﺷ ﻦﯿﻣﺄﺗ زﺎﯿﻧ ﺪﺻرد .
ر ﺮﺗاﺮﻓ لﺎﻣﺮﻧ مﻮﻗر زا نﺰﺨﻣ رد بآ ﺢﻄﺳ ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻ رد دو
، ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﺳ زا بآ ﺰﯾرﺮﺳ ،ﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ رد ﺮﺜﮐاﺪﺣ بآ مﻮﻗر ﺎﺗ دﻮﺷ
دﺮﯿﮔراﺮﻗ لﺎﻣﺮﻧ مﻮﻗر .
هﺮﻬﺑ مﻮﻗر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ بآ ﺢﻄﺳ مﻮﻗر ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻرد دﻮﺒﻤﮐ لﺎﻤﻋا و دوﺪﺤﻣ ﻪﻧﺎﺧدور ﯽﺑد ﺪﺣ رد ﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ رﺎﭼﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﺳﺮﺑ يرادﺮﺑ
زﺎﯿﻧ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا
يزروﺎﺸﮐ هﺎﻣ رد رﺎﯿﺑآ يﺎﻫ ي بﺮﺷ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﺖﻌﻨﺻ ﺲﭙﺳ ، ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ لﺎﻤﻋا
.
ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﮏﯾ ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﯿﺳ ،ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺪﺤﻣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد هﺪﺷ لﺎﻤﻋا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ 45
لﺎﺳ زا ﻪﻟﺎﺳ -48
1347 ﺎﺗ -92
1391 حﺮﻃ ﻪﯿﻠﮐ ياﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻫﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﮐذ نﺎﯾﺎﺷ ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﯽﻌﻗاو ﻂﯾاﺮﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ فﺪ
حﺮﻃ يزﺎﺳ يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ مﺪﻋ ﻂﯾاﺮﺷ رد بﻮﺼﻣ بآ ﺺﯿﺼﺨﺗ ياراد ﺎﯾ و يرادﺮﺑ مﺎﻈﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺖﯾﺎﻋر
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد وﺮﯿﻧ ترازو بآ ﺺﯿﺼﺨﺗ ﻪﻣﺎﻧ .
ﻪﺑ
ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ ﺎﻫ ﺖﺷادﺮﺑ ﺶﻫﺎﮐ مﺪﻋ و ﺖﺳدﻻﺎﺑ يﺎﻫﺪﺳ بﻮﺼﻣ ﺺﯿﺼﺨﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ لﺪﻣ
يﺎﻫﺪﺳ و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎﺗ
ﺪﻨﻫد ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ار ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺺﯿﺼﺨﺗ ﺖﺷادﺮﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ .
ﺎﻬﻧ راﺪﻘﻣ ﯽﯾ ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﻫﺪﺑآ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﯽ
ﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽ ﺎﭼ هﺎﮕﺘﺧﺎﺳ ﻞﺤﻣ رد ﯾﻠ
ﯽ ﻣﺄﺗ زا ﺲﭘ ﯿ ﻦ ﻪﺑﺎﻘﺣ ﺎﻫ ي ﻧ و ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﯿ
ﺎﻫزﺎ ي ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ هﺪﺷ رد نوﺪﺑ و ﺎﺑ
ﺪﻨﺑرد و ﻮﻠﻧادرﻮﻗ يﺎﻫﺪﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
8/
118 و 3/
149 ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
زﺎﯿﻧ راﺪﻘﻣ ﺎﯾرد ﺎﺗ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳد ﻦﯿﯾﺎﭘ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﯾز دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﻪﺿﻮﺣ نﺎﯿﻣ دروآ و ﺪﺳ ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا و ددﺮﮔ ﯽﻣ ظﺎﺤﻟ :
و بﺮﺷ زﺎﯿﻧ ﺖﻌﻨﺻ ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ 5
نﻮﯿﻠﯿﻣ لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
ﺖﺴﯾز زﺎﯿﻧ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳد
كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا يزروﺎﺸﮐ ﻪﺑﺎﻘﺣ رﻮﺸﮐ ﻞﺧاد رد
ﺎﺗ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ زا ﺲﭘ نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد لﺎﻧﺎﮐ ياﺪﺘﺑا
ﺮﺑاﺮﺑ 89,8 نﻮﯿﻠﯿﻣ لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا يزروﺎﺸﮐ ﻪﺑﺎﻘﺣ ياﺪﺘﺑا زا
نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد لﺎﻧﺎﮐ )
ﯽﺿارا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﭽﻨﯾا ،ﺪﻨﻤﺸﻧاد نزﺎﺨﻣ ﻦﯿﺑ
ﺑﺮ ﯽﺟآ ،ﻞﮔﺎﻤﻟآ ،نو ﻞﮔﻻآ و ﻞﮔ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا نزﺎﺨﻣ ﻪﻤﻫ
( ﺮﺑاﺮﺑ 40,53 نﻮﯿﻠﯿﻣ لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
يﺰﺑآ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ زا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ يروﺮﭘ
ﻦﯿﯾﺎﭘ نزﺎﺨﻣ عﻮﻤﺠﻣ ﺖﺳد
ﺮﺑاﺮﺑ ،ددﺮﮔ ﻦﯿﻣﺄﺗ 32,88
نﻮﯿﻠﯿﻣ لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ قﻮﻓ يﺎﻫزﺎﯿﻧ
ﻪﭽﻨﯾا ،ﺪﻨﻤﺸﻧاد نزﺎﺨﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز ﻢﺠﺣ ﻞﻗاﺪﺣ ظﺎﺤﻟ ،ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﮐﺬﻟا ﯽﺟآ ،ﻞﮔﺎﻤﻟآ ،نوﺮﺑ
و ﻞﮔ
ﻞﮔﻻآ ) ﺮﺑاﺮﺑ 11 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ ( ﺮﯾدﺎﻘﻣ لﺎﻘﺘﻧا موﺰﻟ ظﺎﺤﻟ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ 50
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﺻرد نﺎﺘﺴﻨﻤﮐﺮﺗ رﻮﺸﮐ ﻪﺑ ﺪﺳ ﻦﯾا هﺎﮕﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳد
ﺰﯿﻧ لﺮﺘﻨﮐ ﺪﯾﺎﺑ
ددﺮﮔ . تﺎﮑﻧ زا ﻦﯿﯾﺎﭘ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯿﻌﺿو رد ﺮﮕﯾد ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻦﯾا رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا ﯽﺑآ فرﺎﺼﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ و رﺎﺒﻣﻮﺳ ﻪﻧﺎﺧدور ،ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳد
هﺮﻬﺑ صﻮﺼﺨﺑ و ﻪﻧﺎﺧدور ﻪﺧﺎﺷﺮﺳ رد رﺎﺒﻣﻮﺳ و ﺮﯾﺪﻨﭼ يﺎﻫﺪﺳ زا يرادﺮﺑ
ﯽﻣ ﻪﻧﺎﺧدور ﻦﯾا يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
. دﻮﺟﻮﻣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ
ﯾا هرﺎﺑرد ﻦﯿﯾﺎﭘ رد ﺮﯾز ﯽﺑآ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،ﻪﻧﺎﺧدور ﻦ ﺖﺳا هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳد
:
ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و رﺎﻣآ ﻪﺳﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ رﺎﺒﻣﻮﺳ ﻪﻧﺎﺧدور رﻮﺨﺑآ ﯽﺿارا يزروﺎﺸﮐ ﻪﺑﺎﻘﺣ ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا زور
تﺎﭼ و ﻦﺗﻮﻫ يﺎﻫ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ
50 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺪﺷ يﺰﯾر
ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﺒﻣﻮﺳ و ﺮﯾﺪﻨﭼ يﺎﻫﺪﺳ 15
) ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 7,6 و 7,3 ( نﻮﯿﻠﯿﻣ رﺎﺒﻣﻮﺳ ﻪﻧﺎﺧدور ﯽﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
ﺰﯿﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ .
ﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و تﺎﯿﺿﺮﻓ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎ ﻢﺠﺣ بﺎﺨﺘﻧا ،كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﻢﯾژر ﯽﺑﻼﯿﺳ ﺖﯿﻌﺿو
ﺪﯿﻔﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ و هﺮﯿﺧذ ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻨﻓ يﺎﻫ
دﺎﻔﺘﺳا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ،ﯽﺑآ ﻢﯾژر ﻦﯾا زا يﺮﺜﮐاﺪﺣ ه .
ﻦﯾا زا ور ﻪﻧﺎﺧدور ﯽﺑﻼﯿﺳ ﻂﯾاﺮﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ا
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد كﺮﺗ
هزﺎﺳ ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و يا هﺮﻬﺑ و
ﻪﭽﯾرد زاﺮﺗ و نﺰﺨﻣ زا يرادﺮﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﻢﺠﺣ ،ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ بآ ﯽﺟوﺮﺧ يﺎﻫ
130 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺪﺳ نﺰﺨﻣ ياﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ
ﻪﯿﺒﺷ و هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻠﯾﺎﭼ ﻪﮐ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﯿﻔﻣ ﻢﺠﺣ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺋارا و يزﺎﺳ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هدروآ ﻪﻣادا رد .
4 . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر
و ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ
،يدورو بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯿﻌﺿو ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻫﺪﺑآ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﯾﺪﺟ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫﺪﺳ ﺖﯿﻌﺿو ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﯿﺛﺄﺗ ناﺰﯿﻣ و ﺪﺳ ﺮﻫ ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ
،ﺖﺳد ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ يزﺎﺳ 6
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 6 . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ﻢﺘﺴﯿﺳ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ يﺎﻫﺪﺳ
.
ود و ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ - )
ﺪﻨﺑرد و ﻮﻠﻧادرﻮﻗ يﺎﻫ حﺮﻃ نوﺪﺑ و ﺎﺑ (
ﺎﺑ دراد دﻮﺟو ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ حﺮﻃ ﺖﺧﺎﺳ رد ﻪﮐ يﺪﺟ ﯽﯾﺎﻫﺪﯾدﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
، ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻠﺻا يﻮﯾرﺎﻨﺳ ود .
ﻮﯾرﺎﻨﺳ ود ﻦﯾا
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ لوا يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﻞﻣﺎﺷ حﺮﻃ ﻪﯿﻠﮐ زا يرادﺮﺑ
حﺮﻃ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻞﻣﺎﺷ مود يﻮﯾرﺎﻨﺳ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺪﻨﺑرد و ﻮﻠﻧادﺮﻗ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻮﯾرﺎﻨﺳ ود ﻦﯾا ﺖﺤﺗ اﺰﺠﻣ ترﻮﺼﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺮﯾﺎﺳ و هﺪﺷ .
ﺖﯾﺎﻋر مﺪﻋ و ﻮﯾرﺎﻨﺳ ود ﻦﯾا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼﺪﺳ ﻪﺑ يدورو بآ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳدﻻﺎﺑ يﺎﻫﺪﺳ رد ﺺﯿﺼﺨﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا 8/
118 و 3/
149 ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﺎﻨﻤﺿ
، ﺖﺴﯾز زﺎﯿﻧ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺳد
ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ
ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ود و ﮏﯾ يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ رد 6/
18 و 1/
24 نﻮﯿﻠﯿﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ .
ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ثاﺪﺣا مﺪﻋ يﻮﯾرﺎﻨﺳ - ﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد ﺰﯿﻧ ﺪﺳ نوﺪﺑ ﻂﯾاﺮﺷ نآ ثاﺪﺣا مﺪﻋ و ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ثاﺪﺣا ﺖﻟﺎﺣ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺖﺳد ﻦﯿﯾﺎﭘ رد ﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﮏﯾ ي
و ﺪﺟ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ و هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ ود ا
لو 7 و 8 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳد ﻦﯿﯾﺎﭘ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺖﯿﺒﺜﺗ يﻮﯾرﺎﻨﺳ - )
ﻞﮔﻻآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ (
ﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ثاﺪﺣا ﺖﻟﺎﺣ رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻂﯾاﺮﺷ زا ﻞﮔﻻآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ ،ﺪﺳ نوﺪﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻣﺎ
ا رد يﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺪﺟ رد و هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ود و ﮏﯾ يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ زا ﮏﯾﺮﻫ رد و ﺪﺷ ضﺮﻓ ﺪﺳ نوﺪﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا ﯽﺿار
ا لو 7 و 8
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺋارا .
- نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد ﺎﺗ ﯽﻠﯾﺎﭼ يزروﺎﺸﮐ دﻮﺒﻬﺑ يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺰﯿﻧ و ،زﺮﻣ زا بآ جوﺮﺧ و نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد ﻢﺴﻘﻣ ﻞﺤﻣ رد بآ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ بآ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ ،ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد يزروﺎﺸﮐ ﯽﺿارا ﺮﺘﻬﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐ
يﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺮﺑ ﯽﻠﺷاد ﺎﺗ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺖﯾﻮﻟوا ،بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يﺮﺜﮐاﺪﺣ هدﺎﻔﺗا و زﺮﻣ زا ﯽﺟوﺮﺧ ود و ﮏﯾ
ﺪﺟ رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ا
لو 7 و 8 ﻪﺋارا ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ .
لوﺪﺟ 7 . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺒﺷ ﻪﯿ يزﺎﺳ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ زا ﺪﻌﺑ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ﯽ
.
ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد و ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ فﻼﺘﺧا 9/
42 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﺰﯿﻧ زﺮﻣ زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ﺶﻫﺎﮐ
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 5/
81 ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﻻآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ نزﺎﺨﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد و ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ فﻼﺘﺧا ﻞﮔ
7/
31 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ زﺮﻣ زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ﺶﻫﺎﮐ 69
ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
لوﺪﺟ 8 . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﯿﺒﺷ يزﺎﺳ ﻢﺘﺴﯿﺳ ود يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ زا ﺪﻌﺑ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ .
ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد و ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ فﻼﺘﺧا 5/
66 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﺰﯿﻧ زﺮﻣ زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ﺶﻫﺎﮐ
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 7/
95 ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﻞﮔﻻآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ نزﺎﺨﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد و ﮏﯾ يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﻦﯿﻣﺎﺗ فﻼﺘﺧا
49 ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ زﺮﻣ زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ﺶﻫﺎﮐ 7/
83 ﻮﯿﻠﯿﻣ ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ ن .
ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
كﺮﺗا ﻪﻧﺎﺧدور ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ فرﺎﺼﻣ رد
ﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ﮏﯾ ي ﻞﮑﺷ رد
يﺎﻫ 3 و 4 رد ﺪﺳ نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ رد ود يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد و
ﻞﮑﺷ 3 . ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺎﺑ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد
-ﮏﯾ ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ .
ﻞﮑﺷ 4.
ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ نوﺪﺑ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ﮏﯾ
.
ﻞﮑﺷ 5 . ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﺎﺑ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
ود - ﻢﺴﻘﻣ ﺖﺳدﻻﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ .
ﻞﮑﺷ 6 . ﻪﯿﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﺗﺎﻤﺷ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ نوﺪﺑ يﻮﯾرﺎﻨﺳ رد كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ بآ فرﺎﺼﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
2.
5 . ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ هدﻮﺑ اﺮﺟا لﺎﺣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ يزروﺎﺸﮐ و ﺖﻌﻨﺻ ،بﺮﺷ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ فﺪﻫ
و دازآ ﺢﻄﺳ زا ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾﺮﺧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺪﺳ ﻦﯾا نﺰﺨﻣ 1394,5
هﺪﺷ دروآﺮﺑ لﺎﺳ رد ﺖﺳا
. ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﺶﻫوﮋﭘ سﺎﺳا رد ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﻞﺤﻣ رد ﯽﺑﻮﺳر داﻮﻣ ﻞﮐ ﻢﺠﺣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ و دﻮﺟﻮﻣ ﻂﯾاﺮﺷ )
هﺪﺷ يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ (
37 /7 و لﺎﺳ رد ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ 3/
368 رد ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ 50
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد لﺎﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
، ﻮﻠﻧادﺮﻗ و ﺪﻨﺑرد ﺪﺳ ود و دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﺳ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﯽﺑﻮﺳر داﻮﻣ ﻞﮐ ﻢﺠﺣ )
تﺎﺑﻮﺳر ﻢﺠﺣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
50 ﻪﻟﺎﺳ ( دوﺪﺣ 300 ددﺮﮔ ﯽﻣ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
ﺎﻬﻧ راﺪﻘﻣ ﯽﯾ ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﻫﺪﺑآ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﯽ
ﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽ ﺎﭼ هﺎﮕﺘﺧﺎﺳ ﻞﺤﻣ رد ﯾﻠ
ﯽ ﻣﺄﺗ زا ﺲﭘ ﯿ ﻦ
ﻪﺑﺎﻘﺣ ﺎﻫ ي ﻧ و ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﯿ ﺎﻫزﺎ ي ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ هﺪﺷ رد نوﺪﺑ و ﺎﺑ ﺪﻨﺑرد و ﻮﻠﻧادرﻮﻗ يﺎﻫﺪﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 8/
118 و 3/
149 هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ
ﺖﺳا . ﺎﺑ دراد دﻮﺟو ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ حﺮﻃ ﺖﺧﺎﺳ رد ﻪﮐ يﺪﺟ ﯽﯾﺎﻫﺪﯾدﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
، ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻠﺻا يﻮﯾرﺎﻨﺳ ود .
ود ﻦﯾا
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ لوا يﻮﯾرﺎﻨﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻮﯾرﺎﻨﺳ حﺮﻃ ﻪﯿﻠﮐ زا يرادﺮﺑ
حﺮﻃ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻞﻣﺎﺷ مود يﻮﯾرﺎﻨﺳ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ و ﻮﻠﻧادﺮﻗ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺑرد ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻮﯾرﺎﻨﺳ ود ﻦﯾا ﺖﺤﺗ اﺰﺠﻣ ترﻮﺼﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫﻮﯾرﺎﻨﺳ ﺮﯾﺎﺳ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
مﺪﻋ و ﻮﯾرﺎﻨﺳ ود ﻦﯾا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﯽﻠﯾﺎﭼﺪﺳ ﻪﺑ يدورو بآ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳدﻻﺎﺑ يﺎﻫﺪﺳ رد ﺺﯿﺼﺨﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺖﯾﺎﻋر 8/
118 و 3/
149 ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ .
6 . ﻊﺟاﺮﻣ
١ هرﺎﻤﺷ ﻪﯾﺮﺸﻧ ،ناﺮﯾا گرﺰﺑ يﺎﻫﺪﺳ ﯽﺣاﺮﻃ بﻼﯿﺳ بﺎﺨﺘﻧا ﻂﺑاﻮﺿ . 378
- ﻒﻟا .) 1393 (.
، ﺎﻔﺑآ و بآ ﺖﻌﻨﺻ دراﺪﻧﺎﺘﺳا 9
ﻪﺤﻔﺻ .
٢ ﺖﮐﺮﺷ . رﻻ روﺎﺸﻣ ﻦﯿﺳﺪﻨﻬﻣ ) .
1396 ﯽﻠﯾﺎﭼ ﺪﺳ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .(
، ﻪﺻﻼﺧ شراﺰﮔ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ يﺰﯾر كﺮﺗا ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ
.
٣ يرﻮﻧ .
، ح . ﺎﯿﺳ يﻮﺳﻮﻣ تد س ،
.م . يدﺮﺠﻣ ، ب ) . 1396 .(
ﻪﺿﻮﺣ رد بﻮﺳر ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﺶﯾﺎﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ دروآﺮﺑ يﺎﻫ
ﺮﯾوﺎﺼﺗ شزادﺮﭘ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺰﯿﺨﺑآ
هراﻮﻫﺎﻣ ﻦﻓ و يا ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑGIS
ي بﻮﺳر ﻦﯿﻤﺨﺗ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ )EPM
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يدرﻮﻣ ي : ﺣ ﻪﺿﻮ زد ﺪﺳ ﺰﯾﺮﺑآ ي (
، ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ
، هرود
10 ، هرﺎﻤﺷ 32 ﻪﺤﻔﺻ ، -1 97 .
٤ ﯽﻗدﺎﺻ . س ، . ح . ر.
ﯽﻔﺠﻧ
، د . ر.
هاﻮﺧﺎﻓو
، م ) . 1395 .(
نﺎﺟﺮﯿﺳ و نﺎﻬﻔﺻا ﻪﺿﻮﺣرد ﻖﻠﻌﻣ بﻮﺳر دروآﺮﺑ يا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ ،
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ناﺮﯾا بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،
هرود 2 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﻪﺤﻔﺻ 51-65 .
٥.Gohari, A., Mirchi, A. & Madani, K. (٢٠١٧). System Dynamics Evaluation of Climate Change Adaptation Strategies for Water Resources Management in Central Iran, Water Resources Management, Volume ٣١, Issue ٥, pp ١٤١٣–١٤٣٤.
