لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ *
: ﺣ ﻲﻧﺎﻘﻫد ﺪﻴﻤ ﻦﻔﻠﺗ
: 5144820 -
E-mail: [email protected] 0912
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ﺧﺮﺑ ﻲ زا تﺎﻔﺻ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ
ﻜ ﻲ ﺞﻧﺮﺑ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ
ﭘ ﻴ نﺎﻤ ﺮﺷ ﻳ
1ﻰﻔ
، ﺪﻴﻤﺣ ﻲﻧﺎﻘﻫد
*2
، ﻠﻋ ﻲ ﻨﻣﻮﻣ
3ﻲ و ﺪﻤﺤﻣ
4مﺪﻘﻣ
1 ، 2 ، ﺸﻧاد ﻖﺑﺎﺳ يﻮﺠ ﺮﺘﻛد
ي رﺎﻴﺸﻧاد و هﺪﻜﺸﻧاد
زروﺎﺸﻛ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻴﺑﺮﺗ سرﺪﻣ
3 ، ﻮﻀﻋ تﺎﻴﻫ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺴﺳﻮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻧﺮﺑ رﻮﺸﻛ ، 4 ، دﺎﺘﺳا هﺪﻜﺸﻧاد زروﺎﺸﻛ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺒﺗ ﻳ ﺰ
) ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﻓﺎﻳرد : 20 / 8 / 87 - ﺦﻳرﺎﺗ ﺐﻳﻮﺼﺗ : 29 / 2 / 89 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ ﻞﻤﻋ نژ
،ﺎﻫ ﺖﺛارو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي و دروآﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ
ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
و ﺧﺮﺑ ﻲ زا تﺎﻔﺻ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ نآ رد
،ﺞﻧﺮﺑ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي 1
،P
2
،P
1
،F
2
،F
1 وBC
2 ﺎﺣ BC
ﻞﺻ زا ﻗﻼﺗ ﻲ ﺎﻫ ي
IRFAON-215
هﺎﺷ ×
ﺪﻨﺴﭘ و ﺢﻟﺎﺻ
IRFAON-215 ×
ﻬﺗ ﻴ ﻪ
و رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻪﻋرﺰﻣ و رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﻞﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ ﻪﺳ راﺮﻜﺗ ﻪﺘﺷﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﻞﺻﺎﺣ زا ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ راو ﻳ ﺲﻧﺎ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺑﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ زا ﺮﻈﻧ تﺎﻔﺻ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟو اد ﺖﺷ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ و ﺲﭘ ور ي ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﻣآ ﻴ ﺰ ي رد تﺎﻔﺻ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﺷ و
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺖﺒﺜﻣ ﻨﻌﻣ ﻲ راد اﺮﺑ ي دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ
،هﺎ لﻮﻃ ﻪﺷﻮﺧ و نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد هﺪﻫﺎﺸﻣ
دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ اﺮﺑ ي تﺎﻔﺻ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا لﺪﻣ ﺶﺷ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ي نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ لﻮﻃ
و ضﺮﻋ ﻪﻧاد رد ﻗﻼﺗ ﻲ لوا و لﻮﻃ ﻪﻧاد رد ﻗﻼﺗ ﻲ مود ﻂﻘﻓ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺛا اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ راﺮﻗ
ﺪﻨﺘﺷاد . رد ﻟﺎﺣ ﻲ ﻪﻛ تﺎﻔﺻ نزو ﺪﺻ
،ﻪﻧاد عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ هﺎ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد رد ﻗﻼﺗ ﻲ لوا و ضﺮﻋ
و ﻞﻜﺷ
،ﻪﻧاد نزو ﺪﺻ
،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و داﺪﻌﺗ زور ﺎﺗ ﻪﺷﻮﺧ ﻫد ﻲ رد ﻗﻼﺗ ﻲ مود ﻂﺳﻮﺗ
تاﺮﺛا ﻏ ﻴ ﺮ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . راﺪﻘﻣ ﻪﺟرد ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ دﻮﺟو ﺮﺛا قﻮﻓ ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ
اﺮﺑ ي لﻮﻃ و ﻞﻜﺷ
،ﻪﻧاد نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد و عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ هﺎ رد ﻗﻼﺗ ﻲ
IRFAON-215
× هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ و
نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد و ﻞﻜﺷ ﻪﻧاد رد ﻗﻼﺗ ﻲ ﺢﻟﺎﺻ
×
IRFAON-215
دﻮﺑ و اﺮﺑ ي ﺎﺳ ﻳ ﺮ تﺎﻔﺻ رد ﺮﻫ
ود ﻗﻼﺗ ﻲ ﺗﺎﺟرد ﻲ زا ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ ﺺﻗﺎﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . اﺮﺑ ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و ﺗﺎﻔﺻ ﻲ ﻪﻛ ﻢﻬﺳ ﻋ ﻞﻤ
ﻏ ﻴ ﺮ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ نژ ﺎﻫ رد لﺮﺘﻨﻛ ﺎﻬﻧآ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ
،دﻮﺑ نﺎﻜﻣا هﺮﻬﺑ ﮔ ﻴ ﺮ ي زا زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا داﻮﻣ
ﺣﻼﺻا ﻲ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﺷ رد ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺮﺿﺎﺣ دﻮﺟو دراد .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ
،ﺞﻧﺮﺑ : ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ
،ﺎﻫ ﻞﻤﻋ
،نژ لﺪﻣ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
، ﺖﺛارو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي
،
زوﺮﺘﻫ
ﻳ ﺲ .
ﻣﺪﻘﻣ
ﻪ
ﺞﻧﺮﺑ ﻲﻜﻳ زا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﮔ
ﻴ نﺎﻫﺎ ﻲﻋارز رد نﺎﻬﺟ
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ و ﻚﻳ ﻪﻠﻏ هﺪﻤﻋ ﻲﻳاﺬﻏ ياﺮﺑ ﺶﻴﺑ زا 50
% مدﺮﻣ
نﺎﻬﺟ ﺖﺳا . ﺎﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا ﻪﻛ رد ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ زا اﻳ ناﺮ ﻪﺑ
ﺖﺸﻛ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳا ﮔ ﻴ هﺎ ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﻣ ﻲ
،دﻮﺷ ﻲﻟو رﻮﺸﻛ
ﺎﻣ رد هﺮﻣز ﻲﻜﻳ زا دراو نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻦﻳا
لﻮﺼﺤﻣ رد
نﺎﻬﺟ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
FAO, 2007) (.
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
،ﻦ ﻦﻴﻣﺄﺗ زﺎﻴﻧ هﺪﻨﻳآ
رﻮﺸﻛ زا ﻖﻳﺮﻃ ﺪﻴﻟﻮﺗ مﺎﻗرا لﻮﺼﺤﻣﺮﭘ و
ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ بﻮﻠﻄﻣ
يروﺮﺿ ﺖﺳا . ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﺞﻧﺮﺑ ﺶﺨﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ زا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻦﻴﻣﺄﺗ اﺬﻏ ﻲﻳ و ﺎﻔﻛدﻮﺧ ﻲﻳ ار رد ﺮﺑ دراد و رد ﺶﻴﺑ زا
140 نﻮﻴﻠﻴﻣ رﺎﺘﻜﻫ زا ﻲﺿارا هرﺎﻗ ﺎﻴﺳآ و ﺮﮕﻳد ﻖﻃﺎﻨﻣ
نﺎﻬﺟ ﺖﺸﻛ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﻣ دوﺪﺤ ندﻮﺑ ﻣز ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي
ﻞﺑﺎﻗ هدﺎﻔﺘﺳا رد ﺖﻋارز
،ﺞﻧﺮﺑ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ نآ زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ اﺰﻓا ﻳ ﺶ
لﻮﺼﺤﻣ رد ﺪﺣاو ﺢﻄﺳ ﺮﻈﻧﺪﻣ راﺮﻗ ﻲﻣ ﮔ ﻴ دﺮ
(Verma &
Srivastava, 2004)
. ﺖﻬﺟ ﻧﻴ ﻞ ﻪﺑ اﻳ ﻦ فﺪﻫ ﻫﺎﮔآ ﻲ زا
و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و تﺎﻔﺻ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ نآ
ﻞﻣﺎﺷ داﺪﻌﺗ نژ ﺎﻫ ي لﺮﺘﻨﻛ هﺪﻨﻨﻛ و هﻮﺤﻧ ثراﻮﺗ ﺮﻫ ﻳ ﻚ
زا ﺎﻬﻧآ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ رﺎﻜﻫار ي ﺐﺳﺎﻨﻣ اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ شور
ﺣﻼﺻا ﻲ ﺐﺳﺎﻨﻣ اﺮﺑ ي اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ رد ﺪﺣاو ﺢﻄﺳ ﺪﺷﺎﺑ .
زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ شور ﺎﻫ اﺮﺑ ي ﻢﻫاﺮﻓ ندروآ اﻳ ﻦ تﺎﻋﻼﻃا
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ اد ي ﻞﻟآ و ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻣا رد
ﻟﺎﺣ ﻲ ﻪﻛ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ اد ي ﻞﻟآ رد درﻮﻣ ﺪﻨﭼ ﻗﻼﺗ ﻲ رد ﻳ ﻚ نﺎﻣز
ﺚﺤﺑ ﻣ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ
،ﺪ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺻﺎﺼﺘﺧا ﻲ
ﻞﻤﻋ هدﺮﻛ و ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺒﺴﻧ ﻲ ﺎﻫﺮﺛا ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
، ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﺮﺛا
ﭘا ﻴ زﺎﺘﺴ ي
، ار ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي توﺎﻔﺘﻣ
ﻞﺻﺎﺣ زا ﻚﻳ ﻲﻗﻼﺗ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣ دزﺎﺳ
Kang, 1994) .(
ﺪﺑ ﻳ ﻦ رﻮﻈﻨﻣ ﺎﺑ مﺎﺠﻧا ﻗﻼﺗ ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻻ ﻳ ﻦ ﺎﻫ ي ﺺﻟﺎﺧ و ﻬﺗ ﻴ ﻪ
رﺬﺑ ﻞﺴﻧ يﺎﻫ
F1
،
F2
BC1 ، و
BC2 و زا ﻖﻳﺮﻃ ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻂﺑاور ﻲﻜﻴﺘﻧژ دﻮﺟﻮﻣ رد نورد
و ﺑﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ و رد ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺎﻫﺮﺛا ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ
،
ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺑﻴ ﻦ نﺎﻜﻣ ﺎﻫ ي ﻧژ ﻲ ار دروآﺮﺑ دﻮﻤﻧ
Mather & Jinks, 1977) .(
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻳﺎ ﻨﺑ ﻴ ﻪ ﻫ ﻴ ﺮﺒ ﻳ ﺪ ﺒﻣ ﻴ ﻦ ﭘ ﻴ ﺖﻓﺮﺸ و ﺮﺗﺮﺑ ي
ﻫ ﻴ ﺒ ﺮ ﻳ ﺎﻫﺪ ي
F1 ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ هﺪﺷ زا ﻗﻼﺗ ﻲ ود ﻻ ﻳ ﻦ اﻳ دﺮﺒﻨ رد
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﺎﺑ ﺪﻟاو
،ﺮﺗﺮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ ﻳﺎ ﻳ ﻚ راو ﻳ ﻪﺘ ﺪﻫﺎﺷ
ﺖﺳا . زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ
ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﻪﺑ ﺒﻟﺎﻏ ﻴ
،ﺖ قﻮﻓ ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ ﻳﺎ ﺮﺛا
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻏ ﻴ ﺮ ﻠﻟآ ﻲ رد ﺧﺮﺑ ﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﻤﺗ ﻲ نﺎﻜﻣ ﺎﻫ ي ﻧژ ﻲ لﺮﺘﻨﻛ
هﺪﻨﻨﻛ ﻳ ﻚ ﺖﻔﺻ ﺖﺒﺴﻧ هداد ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﺲﭘ ور ي
ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﻣآ ﻴ ﺰ ي ﻪﻛ ﺑﻴ ﻧﺎ ﺮﮕ ﺶﻫﺎﻛ دﻮﻤﻧ جﺎﺘﻧ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ هﺪﺷ زا
ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﻣآ ﻴ ﺰ ي
،ﺖﺳا ﺷﺎﻧ ﻲ زا اﺰﻓا ﻳ ﺶ زﻮﻤﻫ ﻳ ﺳﻮﮕ ﻲ رد
ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي رد لﺎﺣ قﺮﻔﺗ ) اﺮﺑ ي لﺎﺜﻣ
F2 ( ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
Mather & Jinks, 1982) .(
رد ﺞﻧﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ
اﺮﺑ ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و اﺰﺟا ي ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ هﺪﻨﻫد نآ ﻂﺳﻮﺗ
ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا ﻘﻘﺤﻣ ﻴ ﻦ زا
Virmani et al. ﻪﻠﻤﺟ
(2003)
،
Alam et al.
(2004) Nuruzzaman et al.و
(2002)
درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا .
رد ﺞﻧﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﺪﻌﺘﻣ
ي ور ي تﺎﻔﺻ توﺎﻔﺘﻣ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ
ﺎﻫ مﺎﺠﻧا ﺬﭘ ﻳ ﻪﺘﻓﺮ ﺖﺳا
Honarnejad & Torang .
(2002)
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﻫ ﺎ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد
ﻪﻛ رد ثراﻮﺗ تﺎﻔﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ
،هﺎ داﺪﻌﺗ
ﻪﺠﻨﭘ و لﻮﻃ ﻪﺷﻮﺧ ﺮﺛا اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ
، ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺛا
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻏ ﻴ ﻠﻟآﺮ ﻲ نژ ﺎﻫ ﺖﻟﺎﺧد ﺪﻧراد . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ رد
ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ د ﻳ
Honarnejad ﺮﮕ
(1994)
رد ﺳرﺮﺑ ﻲ داﺪﻌﺗ ي
زا تﺎﻔﺻ ﺞﻧﺮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﻤﻧ ﻪﻛ رد لﺮﺘﻨﻛ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ تﺎﻔﺻ
ﺮﻜﻠﻤﻋ د ﻪﻧاد رد ﮔ ﻴ هﺎ و لﻮﻃ ﻪﺷﻮﺧ ﻢﻬﺳ ﺮﺛا ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ زا ﻢﻬﺳ ﺮﺛا اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ دﻮﺑ . ﺎﻣزآ ﻳ
Cruz et al.ﺶ
(2006)
ﻪﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ور ي ﺶﺷ
ﻢﻗر سﺎﺴﺣ و موﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺎﻣﺮﺳ مﺎﺠﻧا ﺬﭘ ﻳ
،ﺖﻓﺮ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد
ﺎﻫﺮﺛا ي ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻏ ﻴ ﺮ ﻠﻟآ ﻲ رد ﺪﺷر ﻪﻗﺎﺳ ﻪﭼ
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻣﺮﺳ ﺎ ﻲﻳ دﻮﺑ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ رد ﻘﺤﺗ ﻴ
Roy ﻖ
& Panawar (1993)
ﺎﺑ لﺪﻣ ﺶﺷ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﻪﻛ ﺖﻬﺟ
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺮﺛا نژ ﺎﻫ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺎﻬﻧآ مﺎﺠﻧا ﺬﭘ ﻳ
،ﺖﻓﺮ
ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ مﺎﻗرا ﻪﺑ ﺑﻴ رﺎﻤ ي
ﮕﺘﺧﻮﺳ ﻲ ﺮﺘﻛﺎﺑ ﻳﺎ ﻲﻳ رد ﺞﻧﺮﺑ ﺮﺛا اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ و ﺮﺛا ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ
نژ ﺎﻫ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ
× ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ دﻮﺟو
دراد . ﺮﺑ سﺎﺳا شراﺰﮔ
Sharma & Mani (2001)
ﻢﻬﺳ
ﺮﺛا ﻏ ﻴ اﺰﻓاﺮ ﻳ ﺸ ﻲ نژ ﺎﻫ اﺮﺑ ي تﺎﻔﺻ داﺪﻌﺗ زور ﺎﺗ 50 %
ﻞﮔ ﻫد ﻲ
، عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ
،هﺎ نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد رد
ﻪﺗﻮﺑ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ دﻮﺑ . رد ﻞﺑﺎﻘﻣ اﺮﺑ ي ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ و ﺖﺒﺴﻧ
ﻮﻃ ﻳ ﻞ نﺪﺷ ﻪﻧاد ﻢﻬﺳ ﺮﺛا اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ و ﻏ ﻴ ﺮ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ نژ ﺎﻫ
ﻘﺗ ﺮ ﻳ ﺎﺒ ﻳ نﺎﺴﻜ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ فﺪﻫ ﺳرﺮﺑ ﻲ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و ﺧﺮﺑ ﻲ زا اﺰﺟا ي نآ رد ﻪﺳ ﻢﻗر ﺞﻧﺮﺑ زا
ﺒﻗ ﻴ ﻞ داﺪﻌﺗ نژ ﺎﻫ ي لﺮﺘﻨﻛ
،هﺪﻨﻨﻛ هﻮﺤﻧ
،ثراﻮﺗ ﻣ ﻴ ناﺰ
ﺖﺛارو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي و ﻪﺟرد ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ نژ ﺎﻫ ي لﺮﺘﻨﻛ هﺪﻨﻨﻛ اﻳ ﻦ
تﺎﻔﺻ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﻫ ﺎ اﺮﺟا
دﺮﮔ ﻳ ﺪ .
داﻮﻣ
و شور ﺎﻫ
ﻠﻤﻋ ﻴ تﺎ ﻪﻋرﺰﻣ ا ي : ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻗﻼﺗ ﻲ
مﺎﻗرا
IRFAON-215
× هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ و ﺢﻟﺎﺻ
IRFAON-215×
رد اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . اﺮﺑ ي اﻳ ﻦ
رﻮﻈﻨﻣ رد رﺎﻬﺑ لﺎﺳ 1386 ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي ﺪﻟاو ﻳ ﻨ ﻲ
،
F1
،
F2
،
BC1 و
BC2 ﻞﺻﺎﺣ زا اﻳ ﻦ ﻗﻼﺗ ﻲ ﺎﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺶﺷ ﻞﺴﻧ
) ﺗ ﻴ رﺎﻤ ( ﻪﻛ رد ﻃ ﻲ لﺎﺳ ﺎﻫ ي 1384 و 1385 ﻬﺗ ﻴ ﻪ
دﺮﮔ ﻳ هﺪ
،ﺪﻧدﻮﺑ رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﻞﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ
ﻪﺳ راﺮﻜﺗ رد ﻪﻋرﺰﻣ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﺞﻧﺮﺑ رﻮﺸﻛ ﻊﻗاو رد
،ﺖﺷر ﺎﺑ لﻮﻃ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ﻲﻳ 49 ﻪﺟرد و 36 ﻗد ﻴ ﻪﻘ ﻗﺮﺷ ﻲ و
ضﺮﻋ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ﻲﻳ 37 ﻪﺟرد و 16 ﻗد ﻴ ﻪﻘ ﻟﺎﻤﺷ ﻲ ﺎﺑ عﺎﻔﺗرا
7 ﺮﺘﻣ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺗ زا ﺢﻄﺳ رد ﻳﺎ ي دازآ و ﺖﻓﺎﺑ كﺎﺧ ﺳ ﻴ ﺘﻠ ﻲ
ﺳر ﻲ ﺎﺑ 5 /
pH =6 ﺖﺸﻛ ﺪﻧﺪﺷ . رد ﺮﻫ راﺮﻜﺗ ﺮﻫ ﻳ ﻚ زا
ﺎﻫﺪﻟاو و ﻞﺴﻧ
F1 رد 4 در ﻳ
،ﻒ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي
BC1 و
BC2 رد
6 در ﻳ ﻒ و ﻞﺴﻧ
F2 رد 10 در ﻳ ﻒ ﻪﺑ لﻮﻃ 3 ﺮﺘﻣ ﺖﺸﻛ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻠﺻﺎﻓ در ﻳ ﻒ ﺎﻫ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ رد ور ي
در ﻳ ﻒ ﺎﻫ 25 ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ . ﻠﻛ ﻴ ﻪ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺎﻫ ي مزﻻ رد لﻮﻃ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﺷاد ترﻮﺻ ﺬﭘ ﻳ ﺖﻓﺮ
و تﺎﻔﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد
،لﻮﻃ ضﺮﻋ و ﻞﻜﺷ
ﻪﻧاد رد ﺮﻫ ود ﻗﻼﺗ ﻲ
، داﺪﻌﺗ زور زا رﺎﻛﺎﺸﻧ ي ﺎﺗ زﺎﻏآ
ﻪﺷﻮﺧ ﻫد ﻲ رد ﻗﻼﺗ ﻲ ﺢﻟﺎﺻ
IRFAON-215× و
عﺎﻔﺗرا
ﮔ ﻴ هﺎ و لﻮﻃ ﻪﺷﻮﺧ رد ﻗﻼﺗ
IRFAON-215ﻲ
× هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ
درﻮﻣ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . زا ﺮﻫ تﺮﻛ ﺲﭘ زا فﺬﺣ
ﺮﺛا ﺷﺎﺣ ﻴ ﻪ ا ي ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ
،ي 10 ﻪﺗﻮﺑ زا ﺪﻟاو ﻳ ﻦ
P1
،
P2 و
ﻞﺴﻧ
F1 رد ﺮﻫ راﺮﻜﺗ ) رد عﻮﻤﺠﻣ 30 ﻪﺗﻮﺑ رد 3 راﺮﻜﺗ ( و
رد ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي
BC1
،
BC2 و
F2 ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ 27
، 20 و 70
ﻪﺗﻮﺑ رد ﺮﻫ راﺮﻜﺗ ) رد عﻮﻤﺠﻣ 3 راﺮﻜﺗ رد 81
، 60 و 210
ﻪﺗﻮﺑ ( ﺮﺑ ا ي ﻳ ﺖﺷدادﺎ رادﺮﺑ ي تﺎﻔﺻ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺪﻧﺪﺷ .
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي : ﺲﭘ زا نﻮﻣزآ ﺎﻫ ي لﺎﻣﺮﻧ ندﻮﺑ
هداد
،ﺎﻫ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي دﻮﺟﻮﻣ اﺮﺑ ي تﺎﻔﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ درﻮﻣ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ
راو ﻳ ﺲﻧﺎ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ و ﺎﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ راد رد ﺑﻴ ﻦ
ﻞﺴﻧ
،ﺎﻫ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ اﺮﺑ ي تﺎﻔﺻ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻖﻠﻄﻣ ) ﺮﺑ سﺎﺳا ﻞﺿﺎﻔﺗ ﺑﻴ ﻦ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ
F1 و
ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ ﻳﺎ ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ ( و ﺪﺻرد زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻳﺎ
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺒﺴﻧ ﻲ ) ﺖﺒﺴﻧ زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻖﻠﻄﻣ ﺮﺑ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
ﺪﻟاو ﻳ ﻦ ﻳﺎ ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ ( ﺮﺑ ور ي ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هداد ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﻂﺑاور ز ﻳ ﺮ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ
Matzinger, 1963) :(
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻖﻠﻄﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ :
MPV F1−
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺒﺴﻧ ﻲ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ :
100 MPV )
PV M
(F1− ×
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﻖﻠﻄﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ : HPV F1−
زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺒﺴﻧ ﻲ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ : 100
HPV ) PV H (F1− ×
رد ﻂﺑاور
MPVقﻮﻓ
HPVو ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ شزرا
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ ﻗﻼﺗ ﻲ ﺮﻈﻧدرﻮﻣ
2 ) P MPV P
( = 1+ 2
و
شزرا ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . فﻼﺘﺧا ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
F1 زا ﻂﺳﻮﺘﻣ
شزرا ﺪﻟاو ﻳ ﻦ
MPV) ( و شزرا ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ
HPV) ( اﺮﺑ ي ﺮﻫ
ماﺪﻛ زا تﺎﻔﺻ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻣزآ ﻖﺑﺎﻄﻣt
ﺎﺑ ﻂﺑاور ز ﻳ ﺮ
درﻮﻣ نﻮﻣزآ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ :
نﻮﻣزآ اﺮﺑ t
ي زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺮﺑ سﺎﺳا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ
Wynne et al., 1970) (:
2 e 1
8 3
MP t F
σ
= −
نﻮﻣزآ اﺮﺑ t
ي زوﺮﺘﻫ ﻳ ﺲ ﺮﺑ سﺎﺳا ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ
Roy, 2000) (:
2 e 1
2 1
HP t F
σ
= −
2
σe
، دروآﺮﺑ راو ﻳ ﺲﻧﺎ
؛هﺎﺒﺘﺷا F1
، ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ شزرا
داﺮﻓا ﻞﺴﻧ
MP ؛لوا
، شزرا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻟاو ﻳ ﻦ رد ﻗﻼﺗ ﻲ و
،HP
شزرا ﺪﻟاو ﺮﺗﺮﺑ رد ﻗﻼﺗ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
اﺮﺑ ي ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺲﭘ ور ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
Kang, 1994) (
و
نﻮﻣزآ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي نآ
Alam et al., 2004) (
زا ﻂﺑاور ز ﻳ ﺮ
هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮔ ﻳ ﺪ :
ﺲﭘ ور ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ
(ID)ﻲ : 100 ] F / ) F F [(
ID= 1− 2 1 ×
نﻮﻣزآ t
اﺮﺑ ي ﺲﭘ ور ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ :
2 2 F 2
1 F
t ID
σ +
= σ
ﻪﻛ رد
ID نآ ﺸﻧ ﺮﮕﻧﺎ ﺲﭘ ور ي ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
2 و
1
σF
و
2 2
σF
ﺑ ﻪ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
F1 و
F2 ار نﺎﺸﻧ
ﻣ ﻲ ﺪﻫد .
اﺮﺑ ي ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ زا
Mather & شور
Jinks (1977)
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . اﺮﺑ ي دروآﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي
ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ توﺎﻔﺗ راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﺎﻫ رد ﺮﻫ
،ﻞﺴﻧ زا شور
ﻞﻗاﺪﺣ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻧزو
1ﻲ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﺮﺘﺒﺳﺎﻨﻣ ﻳ ﻦ نزو زا
1. Weighted least squares
ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ داﺪﻌﺗ داﺮﻓا نآ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ راو ﻳ ﺲﻧﺎ هداﻮﻧﺎﺧ
(VX)
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ
Mather & Jinks, 1977) (
ﻪﻛ رد ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ
راو ﻳ ﺲﻧﺎ هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﺎﻔﻛ ﻳ ﺖ لﺪﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ - ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ زا
ﺮﻃ ﻳ ﻖ نﻮﻣزآ ﻘﻣ ﻴ سﺎ كﺮﺘﺸﻣ ﻧزو
1ﻲ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻣزآ
ﺎﻛ ي رﻮﻜﺳا درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . هوﻼﻋ ﺮﺑ نﻮﻣزآ قﻮﻓ
نﻮﻣزآ ﺎﻫ ي ﻘﻣ ﻴ سﺎ داﺮﻔﻧا
A ي
B ،
C ،
D و ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑ حﺮﺷ
ز ﻳ ﺮ اﺮﺑ ي ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻔﻛ ﻳ ﺖ لﺪﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧﺪﺷ :
A = 2BC1 − P1 − F 1
VA = 4
2 1
σBC
+
2 1
σP
+
2 1
σF
B = 2BC2 − P2− F1
VB = 4
2 2
σBC
+
2 2
σP
+
2 1
σF
C = 4F2 − 2F1 − P1 − P2
VC = 16
2 2
σF
+ 4
2 1
σF
+
2 1
σP
+
2 2
σP
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ اﻳ ﻪﻜﻨ ود ﻗﻼﺗ ﻲ ﺘﺸﮔﺮﺑ ﻲ رد ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ دﻮﺟو
ﺖﺷاد و اﺮﺑ ي ﻬﺗ ﻴ ﻪ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ي
BC1 و
BC2
، ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ ي
F1
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﻟاو ردﺎﻣ ي هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ
،دﻮﺑ نﻮﻣزآ ﻘﻣ ﻴ سﺎ
داﺮﻔﻧا
Dي ﻪﺑ ترﻮﺻ ز ﻳ ﺮ مﺎﺠﻧا ﺬﭘ ﻳ ﺖﻓﺮ :
D = 2F2 − BC1 − BC2
VD = 4
2 2
σF
+
2 1
σBC
+
2 2
σBC
رد ﺻ ترﻮ مﺪﻋ ﺎﻔﻛ ﻳ ﺖ لﺪﻣ ﻪﺳ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﺎﻫﺮﺛا ي
اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ
، ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ و ﭘا ﻴ زﺎﺘﺴ ي رد لﺪﻣ ﺶﺷ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﺎﺑ
Hayman شور
(1958)
و هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻂﺑاور ز ﻳ ﺮ دروآﺮﺑ
ﺪﻧﺪﺷ و ﻨﻌﻣ ﻲ راد ندﻮﺑ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ نﻮﻣزآ درﻮﻣ t
ﺳرﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ
ﺖﻓﺮﮔ . m = F2
a = BC -1 BC2
)]
BC BC ( 2 [ ) F 4 ( 2 F
P 2
d=−P1 − 2 + 1− 2 + 1+ 2
)]
BC BC ( 2 [ ) F 4 (
aa=− 1 + 1+ 2 2 2 1
1 BC BC
2 P 2
ad=−P + + −
)]
BC BC ( 4 [ ) F 4 ( ) F 2 ( P P
dd= 1+ 2+ 1 + 2 − 1+ 2
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ اﺰﺟا ي راو ﻳ ﺲﻧﺎ سﺎﺳاﺮﺑ
Mather & شور
Jinks (1982)
ﻪﺑ ترﻮﺻ ز ﻳ ﺮ دروآﺮﺑ دﺮﮔ ﻳ ﺪﻧﺪ :
1. Joint scaling test
2 4 E 4
2 1 F 2
2 P 2
1
P σ
σ + σ +
=
) (
2 4
A= σ2F2 − σ2BC1 +σ2BC2 ) E (
4
D= σ2BC1+σ2BC2 −σ2F2 −
2 1 BC 2
2
F=σBC −σ
رد ﻂﺑاور قﻮﻓ
Eءﺰﺟ ﻏ ﻴ ﺮ ﻞﺑﺎﻗ ثراﻮﺗ ) ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ (
A،
ءﺰﺟ اﺰﻓا ﻳ ﺸ ﻲ راو ﻳ
D ،ﺲﻧﺎ ءﺰﺟ ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ راو ﻳ ﺲﻧﺎ
F و
ﺶﺨﺑ ﺷﺎﻧ ﻲ زا ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
a ﻲ
d و رد آﺮﺑ ﻳ ﺪﻨ مﺎﻤﺗ
نﺎﻜﻣ ﺎﻫ ي ﻧژ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ . راﺪﻘﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ
F
نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ نژ ﺎﻫ ي ﺐﻟﺎﻏ
ًاﺮﺜﻛا رد ﺪﻟاو ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ راﺪﻘﻣ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي زا ﺖﻔﺻ هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي هﺪﺷ
) ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺪﻟاو د ﻳ ﺮﮕ ( ار دراد و راﺪﻘﻣ ﻔﻨﻣ ﻲ اﻳ ﻦ ﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ اﻳ ﻦ ﺖﺳا ﻪﻛ نژ ﺎﻫ ي ﺐﻟﺎﻏ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ رد ﺪﻟاو اراد ي
شزرا
،ﺮﺘﻤﻛ اﺮﺑ ي ﺖﻔﺻ درﻮﻣ
،ﺮﻈﻧ راﺮﻗ ﺪﻧراد . ﺲﭙﺳ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ءاﺰﺟا قﻮﻓ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺟرد ﺒﻟﺎﻏ ﻴ ﺖ
√D/A) (
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ و ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﺘﻣارﺎﭘ
F/√DA
اﺮﺑ ي نﺎﺸﻧ نداد
دﻮﺟو توﺎﻔﺗ رد ﺖﻣﻼﻋ و ﮔرﺰﺑ ﻲ نژ ﺎﻫ ي لﺮﺘﻨﻛ هﺪﻨﻨﻛ
تﺎﻔﺻ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ
Mather & Jinks, 1977) .(
اﺮﺑ ي ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺛارو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي ﻣﻮﻤﻋ ﻲ و ﺻﻮﺼﺧ ﻲ زا
ﻂﺑاور ز ﻳ ﺮ هدﺎﻔﺘﺳا
(Kearsey & Pooni, 1996)ﺪﺷ :
2 2 F
2 E 2
2 2 F
hB
σ σ
−
= σ
Warner, 1952) (:
2 2 F
2 1 BC 2
1 BC 2
2 2 F
N
) (
h 2
σ σ + σ
−
= σ
داﺪﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻂﺑاور و شور ﺎﻫ ي
ﻪﺋارا هﺪﺷ
Wright ﻂﺳﻮﺗ
(1968) Lande ،
(1981)
و
Mather & Jinks (1982)
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ و ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ نآ ﺎﻫ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻂﺳﻮﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﻞﻣاﻮﻋ
2ﺮﺛﺆﻣ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ هدزﺎﺑ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ رد ﻪﺳ تﺪﺷ ﺰﮔ ﻳ ﺶﻨ 5
،
10 و 20 ﺪﺻرد ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪﻄﺑار ز ﻳ ﺮ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ
Hallauer & Miranda, 1988) :(
k
* h
GS= 2N σ2P ×
ﻪﻛ رد
GS نآ
، هدزﺎﺑ ﺘﻧژ ﻴ ﻜ ﻲ
2 ؛ hN
، ﺖﺛارو ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي
ﺻﻮﺼﺧ ﻲ
2 ؛ σP
، راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﺗﻮﻨﻓ ﻴ ﭙ ﻲ
kو
، تﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ار
2. Effective factor
نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻫد ) ﻣ
kراﺪﻘ ﺎﻨﺑ ﺮﺑ دادراﺮﻗ اﺮﺑ ي تﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
5
، 10 و 20 ﺪﺻرد ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ 06 / 2
، 76 / 1 و 4 / 1
ﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ (.
Wright, 1968) :(
4 ] ) 2 [ (
8
P)]}
P P 1 F P ( P
P 2 F [ 5 . 1 { ) P P ( 1
EF 2
1 F 2
2 P 2
1 P 2
2 F
1 2
1 1 1 2
1 2 1
2 1
σ
× + σ +
−σ σ
×
−
− −
− ×
× −
−
×
−
=
Mather & Jinks, 1982) :(
) (
) 2 (
2 ) P P ( 2
EF 2
2 BC 2
1 BC 2
2 F
2 2 1
σ + σ
− σ
×
−
=
Lande, 1981) :(
4 ]
) 2 [ (
8
) P P 3 (
EF 2
1 F 2
2 P 2
1 2 P
2 F
2 2 1
σ
× + σ +
−σ σ
×
= −
Lande, 1981) :(
)]
( ) 2 [(
8
) P P 4 (
EF 2
2 BC 2
1 BC 2
2 F
2 2 1
σ + σ
− σ
×
×
= −
Lande, 1981) :(
2 ) )] (
( 8 [
) P P 5 (
EF 2
2 P 2
1 2 P
1 F 2
2 BC 2
1 BC
2 2 1
σ +
− σ σ
− σ + σ
×
= −
ﻣﺎﻤﺗ ﻲ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ و
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ و ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي ﻪﺑ
ﻚﻤﻛ لﻮﻣﺮﻓ ﺎﻫ و ﻂﺑاور ﺮﻛذ هﺪﺷ رد ﺖﻤﺴﻗ
،قﻮﻓ ﻂﺳﻮﺗ
مﺮﻧ ﺎﻫراﺰﻓا
Excelي
SPSSو مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .
ﺎﺘﻧ
ﻳ ﺞ و ﺚﺤﺑ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺲﻧﺎﻳراو تﺎﻔﺻ
درﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ) لوﺪﺟ 1 (
نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﻦﻴﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ) ﻞﺴﻧ ﺎﻫ (
زا ﺮﻈﻧ ﻪﻴﻠﻛ تﺎﻔﺻ ياﺮﺑ ﺮﻫ ود ﻲﻗﻼﺗ دﻮﺑ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﻜﻣا
ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻦﻳا تﺎﻔﺻ ﻪﺑ شور ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﺴﻧ ﺎﻫ دﻮﺟو ﺖﺷاد .
لوﺪﺟ 2 ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و
يﺎﻄﺧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻫ
ﻚﻳ زا
تﺎﻔﺻ ار رد ﻞﺴﻧ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد . نﺎﻤﻫ رﻮﻃ
ﻪﻛ ﻼﻣ ﻪﻈﺣ ﻲﻣ دﻮﺷ رد
IRFAON-215 ﻲﻗﻼﺗ
×
هﺎﺷ
،ﺪﻨﺴﭘ ود ﺪﻟاو هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ
IRFAON-215 و ﻪﺑ
ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻦﻳﺮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ لﻮﻃ
ﻪﻧاد ار ﺪﻨﺘﺷاد .
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻔﺻ ضﺮﻋ ﻪﻧاد ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺪﻟاو هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ و ﻲﻗﻼﺗ ﻲﺘﺸﮔﺮﺑ ﻞﺴﻧ لوا ﺎﺑ
IRFAON-215 ﺪﻟاو دﻮﺑ
. ﺘﺸﻴﺑ ﻦﻳﺮ و ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ياﺮﺑ ﻞﻜﺷ ﻪﻧاد ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
IRFAON-215ﺪﻟاو و
ﻞﺴﻧ
مود ﻖﻠﻌﺘﻣ دﻮﺑ .
IRFAON-215 ﺪﻟاو و
ﻲﻗﻼﺗ ﻲﺘﺸﮔﺮﺑ
ﻞﺴﻧ لوا ﺎﺑ ﺪﻟاو هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻦﻳﺮﺗ و ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻣ ﻴ ناﺰ نزو ﺪﺻ ﻪﻧاد ار ﺪﻨﺘﺷاد . ياﺮﺑ تﺎﻔﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد
عﺎﻔﺗرا هﺎﻴﮔ و لﻮﻃ
،ﻪﺷﻮﺧ ﻞﺴﻧ لوا )
F1 ( ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ
ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ار ﺖﺷاد . رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﺴﻧ مود )
F2 ( دﻮﺑ و اﺮﺑ ي عﺎﻔﺗرا ﮔ ﻴ هﺎ و لﻮﻃ
ﻪﺷﻮﺧ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ ﻦﻳﺮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺑ
IRFAON-215 ﺪﻟاو
صﺎﺼﺘﺧا ﺖﻓﺎﻳ
. رد ﻲﻗﻼﺗ ﺢﻟﺎﺻ
IRFAON-215 ×
، ﺪﻟاو
ﺢﻟﺎﺻ و ﻲﻗﻼﺗ ﻲﺘﺸﮔﺮﺑ ﻞﺴﻧ لوا ﺎﺑ ﺪﻟاو ﺢﻟﺎﺻ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺟ لوﺪ 1 - هزاﺪﻧا تﺎﻔﺻ هدﺎﺳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻗﻼﺗ رد هﺪﺷ يﺮﻴﮔ
IRFAON-215يﺎﻫ
× هﺎﺷ ﺢﻟﺎﺻ و ﺪﻨﺴﭘ
IRFAON-215 ×
ﻲﻗﻼﺗ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻔﺻ ﺎ ت
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ df
ﻪﻧاد لﻮﻃ cm) ( ﻪﻧاد ضﺮﻋ
cm) ( ﻞﻜﺷ
ﻪﻧاد ﺪﺻ نزو
ﻪﻧاد gr) ( دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻧاد gr) ( هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا
cm) ( ﻪﺷﻮﺧ لﻮﻃ
cm) (
راﺮﻜﺗ 2
010 / 0 001 / 0 001 / 0 017 / 0 00 / 7 10 / 36 50
/ 0
رﺎﻤﻴﺗ ) ﻞﺴﻧ ( 5
**
099 /
** 1 046 /
** 0 162 / 0
**
599 / 0
**
8 / 166
**
7 / 797
**
85 / 22
ﺎﻄﺧ 10
034 / 0 003 / 0 009 / 0 005 / 0 50 / 10 3 / 45 54
/ 1
IRFAON-215× هﺎﺷ ﺪﻨﺴﭘ
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ )
% ( 70
/ 1 09 / 2 29 / 2 98 / 1 79 / 8 43 / 4 63
/ 3
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ df
ﻪﻧاد لﻮﻃ cm) ( ﻪﻧاد ضﺮﻋ
cm) ( ﻪﻧاد ﻞﻜﺷ ﺪﺻ نزو
ﻪﻧاد gr) ( دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻧاد gr) ( ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ
ﻪﺷﻮﺧ ﻲﻫد
راﺮﻜﺗ 2
39 / 0 001 / 0 008 / 0 009 / 0 4 / 44 94 / 0
رﺎﻤﻴﺗ ) ﻞﺴﻧ ( 5
**
702 / 0
**
085 / 0
**
48 / 0
**
097 /
** 0 6 / 327
**
34 / 152
ﺎﻄﺧ 10
018 / 0 004 / 0 012 / 0 015 / 0 46 23
/ 3
ﺢﻟﺎﺻ×IRFAON-215
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ )
% ( 27
/ 1 40 / 8 45 / 2 06 / 4 57 / 15 91 / 1
ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ:**
ﻲﻨﻌﻣ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد 1
.%
