ﺖﻓﺎﻳﺭﺩ ﺦﻳﺭﺎﺗ :
۱۶ / ۱ / ۸۸ ﺵﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳﺭﺎﺗ
: ۲ / ۳ / ۸۸
ﺺﺻ ۱۸
‐ ۱
ﺎﻫ دﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ي
و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رﺎﺘﻓر
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻧا
نﺎﻧاﻮﺟ :
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يدرﻮﻣ دﺎﺑآ مﻼﺳا ﺮﻬﺷ
بﺮﻏ
ﻠﻌﻟاﺪﺒﻋ ﻲ ﺋﺎﺴﻬﻟ ﻲ هداز ﺮﮔ دﺎﺘﺳا ، زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ هو *
داﺮﻣ داﺮﻤﻠﮔ ي
ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ،
ﻜﭼ ﻴ هﺪ ﻪﻟﺎﺴﻣ نﺎﻴﺑ :
يرﺎﺘﻓر و ﻲﻧاور تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺸﻳر يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا يرﺎﻴﺴﺑ ﺟ
ﺖﺳا نﺎﻧاﻮ .
ﻦﻳا
ﻲﻣ زوﺮﺑ ترﻮﺻ رد ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ زوﺎﺠﺗ و هﺰﺑ و مﺮﺟ ،يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺐﺒﺳ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
يﺰﻳر نورد ترﻮﺻ رد و هﺪﺷ ناﺮﮕﻳد قﻮﻘﺣ
ﻲﻣ ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ عاﻮﻧا دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ردﺎﻗ نﺪﺷ ﺪﻨﺷﺎﺑ
. ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ رد 1
ﺎﻫرﺎﺘﻓر زوﺮﺑ ي
نﺎﻧاﻮﺟ
ﺪﻧا هﺎﮔﺮﻈﻧ زا ﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﺷور ناﺪﻨﻤﺸ .
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ ﺮﮕﻳﺪﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻴﺒﺷ ﻞﺋﺎﺴﻣ و تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺎﻧاﻮﺟ ﺶﻨﻛاو .
زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﺎﻬﻧآ
ﺎﻫ ﻲﻀﻌﺑ ،ﺪﻨﻳآ رﺎﻨﻛ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ و ﺪﻧزﺎﺳ راد ﻲﻨﻌﻣ و راﺪﻓﺪﻫ دﻮﺧ ياﺮﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻌﺳ و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﻫرﺎﺸﻓ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻲﺋاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ و ﻚﺳﺎﻨﻣ ،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳد ﻪﺑ ار نآ ﻢﻫ ﻲﻀﻌﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ و هﺪﻣآ رد يﺎﭘ زا دوز .
:فﺪﻫ ﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺑ ﻪﻄﺑار ﻲ
ﻴ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦ ي
و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رﺎﺘﻓر ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻧا
مﺎﺠﻧا نﺎﻧاﻮﺟ هﺪﺷ
ﺖﺳا .
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور :
ﻚﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻲﻤﻛ شور ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ راﺰﺑا ﻖﻳﺮﻃ زا و ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ
ﺖﺳا ه . ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻦﻴﻨﺳ ﻦﻴﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يرﺎﻣآ 19
ﺎﺗ 35 ﺮﻬﺷ لﺎﺳ بﺮﻏ دﺎﺑآ مﻼﺳا
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮ 380000
ﻲﻣ ﺮﻔﻧ
،ﺪﺷﺎﺑ داﺪﻌﺗ 400 ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ فﺮﻌﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺟ ﺮﻔﻧ .
هزﺎﺳ و يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا زا
يرﺎﻣآ يﺎﻬﺷور زا و ﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ راﺰﺑا ﻲﻳاور ياﺮﺑ ﺿ
اﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮ نﻮﻣزآ ي
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﻴﺿﺮﻓ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ : ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫدﺮﺒﻫار هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ي ﻧﻼﻘﻋ ﺪﻌﺑ رد داﺮﻓا قﺎﺒﻄﻧا ﻲ
ﺮﺑاﺮﺑ 55 / 21 ﺳﺎﺴﺣا ﺪﻌﺑ رد ، ﻲ
ﺮﺑاﺮﺑ 42 / 37 ﺑﺎﻨﺘﺟا ﺪﻌﺑ رد و ﻲ
ﺮﺑاﺮﺑ 44 / 19 ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻓﺮﻃ زا ﻲ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ي
ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﺟﺎﻬﺗ ﺪﻌﺑ رد داﺮﻓا 71
/ 32 رد ، ﺪﻌﺑ
ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﺸﺧ 51
/ 48 ﻛ ﺪﻌﺑ رد و ﻴ
زﻮﺗ ﻪﻨ ي ﺮﺑاﺮﺑ 65 / 28 ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . اﻳ ﻣ ﻦ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ نﻮﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ ﻦ ﻞﻗاﺪﺣ ﺢﻄﺳ رد F
95 رادﺎﻨﻌﻣ ﺪﺻرد
ﺖﺳا .
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
: 09173094717
Email: [email protected]
1. Coping Strategies
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ :
ﺎﺘﻧ ﻳ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ ﻲ
ﻧﺎﻣز داﺮﻓا ﺪﻫد ﻲ
ﺳﺎﺴﺣا دﺮﺒﻫار زا ﻪﻛ ﻲ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ رد ﻲ
،ﺪﻨﻨﻛ
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي ﺑ ﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻬﺗ رد دﻮﺧ زا ﻛ و ﻢﺸﺧ ،ﻢﺟﺎ
ﻴ زﻮﺗ ﻪﻨ ي ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ ﺪﻨﻫد . د دﺮﺒﻫار ود ﺎﻣا ﻳ
ﺮﮕ ) و ﻲﻧﻼﻘﻋ ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا
( اﺮﺑ ي ا ﻳ دﺎﻌﺑا ﻦ
ﻣ سﻮﻜﻌﻣ ﻲ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ اﺮﻳز داﺮﻓا ي ﺑﺎﻨﺘﺟا دﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﻲ
ﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﻲ
ﻟد ،ﺪﻨﻫد ﻴﻠ ﻲ اﺮﺑ ي ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي
ﻤﻧ ﻲ ﺑ ﻴ ا زا ﺎﻬﻧآ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﻨ ﻳ
ﻦ
ا ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﻳ ﻣ هرﺎﻨﻛ ﺮﻃﺎﺧ ﻦ ﻲ
ﮔ ﻴ ور ترﺪﻗ ﻪﻛ ﺪﻧﺮ ﻳ
ورﺎ ﻲﻳ آ ﺎﺑ ﻟﺎﺣ رد ﺪﻧراﺪﻧ ار ن ﻴ
اﺮﺑ ﻪﻜ ي ﻧﻼﻘﻋ ﺪﻌﺑ ﻴ
ﻌﺳ داﺮﻓا ﺖ ﻲ
ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﺑ ﺪﻧراد
ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ .
ﺮﻃ زا ﻪﻧ ﻢﻫ نآ ﻳ
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻖ ي
ﻘﻄﻨﻣ ﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ، ﻲ
ﻧﻼﻘﻋ ﻲ ﺤﺻ و ﻴ ﺢ .
يﺎﻫ هژاو ﻠﻛ
ﻴ ﺪ ي ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر : ﻪﻧا
ﺎﻫدﺮﺒﻫار ، ي
بﺮﻏ دﺎﺑآ مﻼﺳا ،نﺎﻧاﻮﺟ ،ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻣآ ﺖﻧﻮﺸﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و 2
لﺎﻤﻋا زا ﻲﻋﻮﻧ ﺰﻴ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ناﺮﮕﻳد ﻪﻴﻠﻋ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺎﻳ ﺐﻴﺳآ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﻪﻣﺪﺻ .
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور ﻞﻣاﻮﻋ
،
ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ دﺎﺠﻳا رد ﻲﻄﻴﺤﻣ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ .
يرﺎﺘﻓر يﻮﮕﻟا عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ
، ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
يﺪﻨﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻳﺎﻫ )
دﻮﺧ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻪﻠﻤﺣ ًﻼﺜﻣ
، ﻪﻴﻠﻋ
ناﺮﮕﻳد و ءﺎﻴﺷا .(
ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ ﺎﻫرﺎﺘﻓر يرﺎﻴﺴﺑ ﻦﻜﻤﻣ ﻪﭼﺮﮔ ﺪﻧا
ﺪﻨﻨﻜﻧ دﺎﺠﻳا ﻲﺒﻴﺳآ ﺖﺳا .
نآ زا ﻲﻣﻼﻛ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪﻠﻤﺟ
ﺖﺳا )
Sadock, 2003, 150 – 158
.(
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺸﻧاور
يرﺎﺘﻓر و ﻲﻧاور تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺸﻳر يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ .
زوﺮﺑ ترﻮﺻ رد ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا
، ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺐﺒﺳ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ زوﺎﺠﺗ و هﺰﺑ و مﺮﺟ ،يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ردﺎﻗ نﺪﺷ يﺰﻳر نورد ترﻮﺻ رد و هﺪﺷ ناﺮﮕﻳد
ﻲﻣ ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ عاﻮﻧا ﺪﻨﺷﺎﺑ
) و ﻲﻘﻟﺎﺨﻟاﺪﺒﻋ
،ناﺮﮕﻳد 1384
: 143 .(
ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نﺎﻧاﻮﺟ و نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻦﻴﺑ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻫد
نﻮﭼ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻛ مﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﻦﻳﺪﻟاو يرﺎﮔزﺎﺳ مﺪﻋ
هداﻮﻧﺎﺧ زا نﺎﻛدﻮﻛ ﺖﻴﻣوﺮﺤﻣ و ناﺪﻧزﺮﻓ ﺖﻴﻨﻣا
2 . Aggression
ﻲﻣ دﻮﺷ )
Thomas et al, 1992: 203
( تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﺒﻴﻏ ،
ناﺪﻧزﺮﻓ دﺰﻧ رد ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ تﺎﻋزﺎﻨﻣ و ردﺎﻣ و رﺪﭘ )
Japel et
al, 1992: 50
( ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ تاﺮﺟﺎﺸﻣ و قﻼﻃ ، )
Lengua,
1999: 16
(.
ﻲﻣ ﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﺪﻨﻧاﻮﺗ و ﻪﻧارﺎﻜﻫﺰﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر زو
ﺪﻨﻧﺰﺑ ﻦﻣاد نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ ار ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ .
ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا يدﺎﻳز
ﺰﻴﻧ ياﺮﺑ يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺶﻘﻧ عﻮﻧ دﺮﺒﻫار
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ) هﻮﻴﺷ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ (
ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ رد و تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ
ﺎﻬﻧآ ﻲﻧاور و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺋﺎﺴﻣ هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﺪﻧا
)
Cohen et al, 1995, 42
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار (.
،
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﺑ بﺮﻄﻀﻣ دﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻲﻧوﺮﻴﺑ و ﻲﻧورد صﺎﺧ يﺎﻫزﺎﻴﻧ لﺮﺘﻨﻛ رﻮﻈﻨﻣ رﺎﻜﺑ روآرﺎﺸﻓ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ )
Thame & Espelage, 2004, 339 .(
يﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ دﺮﺒﻫار
) يﮋﺗاﺮﺘﺳا ( ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
، ﺖﺳا يﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ هدراو يﺎﻫرﺎﺸﻓ دﺮﻓ نآ رد ﻪﻛ يﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ار توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ )
Thame & Espelage, 2004,
.(339
ﻲﻧاور ﻞﺋﺎﺴﻣ و تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﺮﺑاﺮﺑ رد داﺮﻓا ﺶﻨﻛاو ﺎﻫرﺎﺸﻓ ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد داﺮﻓا زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻢﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻀﻌﺑ ،ﺪﻨﻳآ رﺎﻨﻛ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻌﺳ و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﻲﻀﻌﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ و هﺪﻣآ رد يﺎﭘ زا دوز ﺎﻫ ار نآ
ﻲﻣ ﻲﺋاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ و ﻚﺳﺎﻨﻣ ،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻨﻫد . ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ رﺎﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا زا ﻲﮔﺪﻧز تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ زا ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا ﺎﻳ و ﻲﺳﺎﺴﺣا ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗ ﻒﻴﻌﺿ )
Gooldhart, 1985, 239
( .
ﻦﻳا ﺖﺧﺎﻨﺷ دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻢﻫ داﺮﻓا ﻲﮔﺪﻧز رد ﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا
دﺮﻓ
نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﺗ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ناﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺑ ﻢﻫ و ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ماﺪﻗا لﺎﻌﻓ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ .
ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ دﺎﻌﺑا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار دراد ﻲﻌﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار )
و رﻮﺤﻣ ﻲﺳﺎﺴﺣا ،رﻮﺤﻣ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ
رﻮﺤﻣ ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا (
ﺎﻌﺑا ﺎﺑ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ د )
ﻪﻨﻴﻛ ،ﻢﺟﺎﻬﺗ
ﻢﺸﺧ و يزﻮﺗ (
ﺪﻫد ﺢﻴﺿﻮﺗ و هدﺮﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار .
هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻂﺑاور ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﻳاﺮﺷ لﻮﺼﺤﻣ نﺎﻧاﻮﺟ
ﺑ و رﻮﺸﻛ رد شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ ،نﻻﺎﺴﻤﻫ ﻪ
رﻮﻃ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﻮﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮﺷ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺻﻼﺧ .
ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﻦﻳا يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﻠﻤﺟ زا
و ﻲﮔﺪﻧز تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻬﻧآ ﺶﻨﻛاو و درﻮﺧﺮﺑ هﻮﺤﻧ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻧآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ
دﻮﺑ )
Cushman, 1992: 6
.(
ﻪﻛ يداﺮﻓا
لﻮﺻا سﺎﺳاﺮﺑ
ﻲﻤﻠﻋ و ﻲﻠﻘﻋ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
رد دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ
درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ درﻮﻣ رد ﻢﻬﺒﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ،ﺪﻧراد
ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ نﺎﺷ دﺎﻌﺑا ﻢﻫ و ﻲﻔﻨﻣ دﺎﻌﺑا ﻢﻫ ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ ﺎﻣا ؛ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ ار نﺎﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﺒﺜﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ
يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ لﻮﺻا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻔﻨﻣ دﺎﻌﺑا ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻧراﺪﻧ
ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ ار نﺎﺷ ﺪﻧراد ﻲﻌﺳ و هدﺮﺑ لاﻮﺳ ﺮﻳز ار ﺰﻴﭼ ﻪﻤﻫ اﺬﻟ و
ﻊﻓر رد يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺮﮕﻳد ﻞﻳﺎﺳو زا ﺴﻣ ﺪﻨﻳآﺮﺑ دﻮﺧ ﻞﺋﺎ )
Doosje et al, 1999: 105
.(
ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻨﻴﻣز ﺪﻨﭼ رد نﺎﻧاﻮﺟ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراد ناواﺮﻓ .
هﺪﻨﻳآ و هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ و نﺎﻧاﻮﺟ
ﺪﻨﺘﺴﻫ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺎﮔآ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻊﻣاﻮﺟ نازﺎﺳ ﺑﺎﻨﻣ زا ،ﺪﻨﻨﻜﻧ ﺖﻓﺎﻳرد ﻢﻟﺎﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺢﻴﺤﺻ تﺎﻋﻼﻃا ﺮﮔا و ﻊ
ﺪﻨﻫاﻮﺧ تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺎﻣﺪﺻ و دﺮﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺐﺴﻛ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ رد داﺪﻌﺗ تﺮﺜﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،ﺪﻳد
عﻮﻧ ﻪﻤﻫ ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا و ﻞﻳﺎﺴﻣ .
ﺰﻴﻤﺗ ترﺪﻗ ﺪﻳﺎﺑ ﺲﭘ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﺎﻳ ار ﺢﻴﺤﺻﺎﻧ زا ﺢﻴﺤﺻ لﻮﺻا .
ﻢﻫ ﻲﻓﺮﻃ زا
ﻮﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻲﻠﺻا نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ نﺎﻧا و نﺎﺘﺳود ﺢﻄﺳ رد نﺎﻧاﻮﺟ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ
يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﻬﻧآ
ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻴﻤﻫا زا ﻲﻬﺟﻮﺗ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻠﻛ فﺪﻫ ﺎﻫدﺮﺒﻫار
ي ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و
مﻼﺳا ﺮﻬﺷ نﺎﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﻲﻣ بﺮﻏ دﺎﺑآ
ﺪﺷﺎﺑ . فاﺪﻫا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﺋﺰﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻞﻳذ .
1 - ناﺰﻴﻣ مﻼﺳا ﺮﻬﺷ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
بﺮﻏ دﺎﺑآ .
2 - ﻲﺳرﺮﺑ قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار )
،رﻮﺤﻣ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ
رﻮﺤﻣ ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا و رﻮﺤﻣ ﻲﺳﺎﺴﺣا (
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر و
) ﻢﺸﺧ و يزﻮﺗ ﻪﻨﻴﻛ ،ﻢﺟﺎﻬﺗ .(
3 - ﻴﻣ توﺎﻔﺗ و قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎ
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ يﻮﻤﻴﺴﻜﺟ
"
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
"
داد مﺎﺠﻧا ﻲﺳاوﺮﻛ رد .
ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا
ﮓــﻨﺟ زا ﺪــﻌﺑ و ﮓــﻨﺟ نﺎــﻣز هرود رد 1993
ﻪــﺳ يور ﺮــﺑ
نﺎﮔﺪﻨﻫﺎﻨﭘ ،نﺎﻴﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ هوﺮﮔ
هرود ﻪـﺳ رد نازﺎﺑﺮﺳ و )
نﺎـﻣز
ﮓﻨﺟ 1993
ﮓﻨﺟ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻴﻣ ، 1995
و 5
ﮓـﻨﺟزا ﺪـﻌﺑ لﺎﺳ (
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻦﻳﺮـﺘﻤﻬﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
يﮋﺗاﺮﺘـﺳا هوﺮـﮔ ﻪـﺳ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﮓﻨﺟ لﻮﻃ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﻮﺑ ﻲﺳﺎﺴﺣا .
زا نﺎﻴﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ ﮓﻨﺟ مﻮﺳ و مود يﺎﻫ هرود رد
ﻞﻜﺸــﻣ يﮋﺗاﺮﺘــﺳا -
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘــﺳا رﻮــﺤﻣ ﺪــﻧ
. و نﺎﮔﺪــﻨﻫﺎﻨﭘ
ﻞﻜﺸـﻣ و ﻲﺳﺎﺴﺣا يﮋﺗاﺮﺘﺳا ود زا نازﺎﺑﺮﺳ -
هدﺎﻔﺘـﺳا رﻮـﺤﻣ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ .
ﮓـﻨﺟ لﻮـﻃ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻚﻳﻮﻤﻴﺴﻜﺟ
،
نﺎــﻴﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ و نﺎﮔﺪــﻨﻫﺎﻨﭘ ،نازﺎﺑﺮــﺳ زا
ﻲﺳﺎﺴــﺣا يﮋﺗاﺮﺘــﺳا
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا .
يﺎﻫ هرود رد زا ﺪﻌﺑ
زا نﺎـﻴﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ ﮓﻨﺟ
ﻞﻜﺸﻣ يﮋﺗاﺮﺘﺳا -
هدﺎﻔﺘـﺳا رﻮـﺤﻣ
ـﺣ رد ﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻣ ﻪـﻛ ﻲﻟﺎ
ﻞﻜﺸـﻣ و ﻲﺳﺎﺴـﺣا يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ود زا نازﺎﺑﺮﺳ و نﺎﮔﺪﻨﻫﺎﻨﭘ -
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﺤﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
)
Joksimovic, 2004, 582
.(
و مﺎـﺗ
ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻲــﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﺞﻴﻠﭙــﺳا
"
،ندﺮــﻛ شزرو ﻦﻴــﺑ ﻪــﻄﺑار
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ رد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫﺮﺒﻫار و ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
"
ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺮـﺑ مﺰﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ندﺮﻛ شزرو ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ يا
ﻲـﻧاور و ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ﺖﻣﻼﺳ ءﺎﻘﺗرا و ﻲﻧاور يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
شزرو ﻪـﻛ ﺪﻴـﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ وا
راﺮـﻗ ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ ﺎـﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا رد نادﺮﻣ ياﺮﺑ ندﺮﻛ ﻢـﻫ و ﺖـﺒﺜﻣ طﺎـﺒﺗرا ﻢـﻫ نﺎـﻧز نﺎﻴﻣ رد لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد ﺖﻓﺮﮔ
ﺖـﺷاد راﺮـﻗ ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ ﺎـﺑ ﻲـﻔﻨﻣ طﺎﺒﺗرا )
Thame &
Espelage, 2004, 339
.(
ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻟ
"
ﻪـﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ
يﺮﻳﺬﭘ ﮓﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ سﺮﺘﺳا ﺮﭙﺳ ناﻮﻨﻋ
"
ﺖﻣﻼـﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ
لﺎﺳ رد هﺮﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎﻴﻣ رد ﻲﻧاور 2004
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ .
ﺎﻬﻧآ
ﻪـﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يرﺎﮔزﺎﺳ رد ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺶﻘﻧ
و ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﺼﻘﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻪــﻛ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖــﻳﺎﻤﺣ يﻻﺎــﺑ ﺢﻄــﺳ زا ﻪــﻛ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸــﻧاد
،ﺪـــﻧرادرﻮﺧﺮﺑ و ﻲـــﻧاور يﺎﻫرﺎﺸـــﻓ
يﺮﮕـــﺷﺎﺧﺮﭘ يﺮـــﺘﻤﻛ
ﺪﻧراد )
Lee et al, 2004, 340
.(
نﻮﺴﻧﻮﻳر و ﻦﻳوﺪﻟآ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد 3
"
ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻬﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا
"
عﻮـﻧ ﻪـﺳ ﺮـﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ
ا يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺪﻧﺪﻴـﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻳﻼﻘﻋ و ﻲﺳﺎﺴﺣا ،ﻲﺑﺎﻨﺘﺟ
ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣ ﻪـﻄﺑار ﻲﻋﻮـﻧ هﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺪـﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻪﻛ ﻪـﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار و ﻲﺘﺧﺎﻨﺸـﻧاور تﻻﻼﺘـﺧا ﻦﻴﺑ ﻪﻓﺮﻃ ﻚﻳ
3 . Aldwin & Revenson
دراد دﻮﺟو .
ﺪﻨﺘـﺷاد يﺮـﺗ ﻒﻴﻌﺿ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻛ يداﺮﻓا
ﻲـﺻﺎﺧ يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻲﻧاور رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧآ ﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ
ﺪـﻧدﺮﺑ ﻲـﻤﻧ رﺎـﻛ ﻪـﺑ از سﺮﺘـﺳا ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ يرﺎ .
ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ دﺮﺒﻫار بﺎﺨﺘﻧا عﻮﻧ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﻮﺴﻧﻮﻳر و ﻦﻳوﺪﻟآ ﺎـﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺳا سﺮﺘﺳا تﺪﺷ و هرود ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،ﻲﻧاور رﺎﺸﻓ ﺖﻣﻼـﺳ ﺎـﺑ ﻲـﻔﻨﻣ طﺎـﺒﺗرا رد رﻮـﺤﻣ سﺎﺴـﺣا يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻪﻛ ﺖﻣﻼـﺳ ﺎـﺑ ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا رد رﻮﺤﻣ ﻞﻜﺸﻣ يﮋﺗاﺮﺘﺳا و ﻲﻧاور ﻗ ﻲﻧاور دراد راﺮ )
Aldwin & Revenson, 1987, 338 .(
يدﺮﺠﺘﺳد و نﺎﻣرآ 1383
ﻲﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳﺮﺗدﺮﺳ و ﻦﻳﺮﺘﻣﺮﮔ رد يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ناﺰﻴﻣ يا
،نﺎﻬﻔﺻا نﺎﺘﺳا 1383
هداد مﺎﺠﻧا ، ﺪﻧا
. نﺎﺸﻧ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا رد نﺎﻧاﻮﺟ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻠﻗا و ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳا ﻲﻤﻴ
) ،يدﺮﺠﺘﺳد و نﺎﻣرآ 1383
.(
ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ و يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
زا د ﻳ هﺎﮔﺪ ﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ داﺮﻓا ي ور ﺎﺑ ﻪﻛ ﻳ
ﺎﻫداﺪ ي
ازرﺎﺸﻓ ي ﮔﺪﻧز ﻲ ﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﻲ ﻣ رﺎﮔزﺎﺳ ﻲ
ﺪﻧﻮﺷ
، ﺎﻬﻧآ ﻲﻳ ﻣ ﻲ
ﺎﻬﺷﺮﮕﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ي
ﺘﺨﺳﺮﺳ ﻲ هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ نﺎﺷدﻮﺧ رد
ﺪﻧا )
Kobasa, 1982, 162
.(
ﺎﺑ نﺪﻣآرﺎﻨﻛ درﻮﻣ رد ﺎﺳﺎﺑﻮﻛ
ﺸﻓ مﻮﻬﻔﻣ ،ﻲﻧاور رﺎ
"
ﻲﺘﺨﺳﺮﺳ
"4
حﺮﻄﻣ ار ﻲﻳور ﺖﺨﺳ ﺎﻳ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ . ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﺶﻨﻛاو رد ،ور ﺖﺨﺳ داﺮﻓا وا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
و ﻲﻧاور يﺎﻫرﺎﺸﻓ رﺎﭼد ناﺮﮕﻳد زا ﺮﺘﻤﻛ ،ﻲﮔﺪﻧز يازرﺎﺸﻓ ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻧاور تﻻﻼﺘﺧا )
Kobasa, 1982, 162
.(
مﻮﻬﻔﻣ
و لﺮﺘﻨﻛ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﺳ ياراد سﺎﻨﺸﻧاور ﻦﻳا ﻲﻳور ﺖﺨﺳ ﺟ هزرﺎﺒﻣ ﺖﺳا ﻲﻳﻮ )
ﻪﻜﻨﻴﻠﻛ
، 1384 : 153 .(
5ﺪﻬﻌﺗ : ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﺬﭘ ﻳ ﻦﺘﻓﺮ ﺸﻘﻧ ﻲ ﮔﺪﻧز رد لﺎﻌﻓ ﻲ
دﻮﺧ . ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
زا ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ ﻪﺒﻨﺟ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺎﺑ ،ﻻﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ داﺮﻓا ﺎﻬﻧآ ﺮﻴﮔرد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا طﺎﺒﺗرا و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ تﻼﻣﺎﻌﺗ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻐﺷ
4 . Hardiness
5 . Commitment
روﺎﺑ ،ﺪﻨﻫد ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﻛ يرﺎﻛ ﺖﻴﻤﻫا و شزرا ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻧراد . ﻋﻮﻧ اﺬﻟ ﻲ ﮔﺪﻧز ﻲ اﺮﺑ و ﺪﻧراد ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ي
ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي
ﮔﺪﻧز ﻲ ﻟﻮﺌﺴﻣ نﺎﺷ ﻴ
ﺖ ﻣ ﻲ ﺬﭘ ﻳ ﺪﻧﺮ
لﺮﺘﻨﻛ :6
ﺮﻃ زا لﺮﺘﻨﻛ ﻳ
ﻖ ﻧورد لﺮﺘﻨﻛ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﻲ
و
ﺪﻣارﺎﻛدﻮﺧ ي
ﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻲ
دﻮﺷ . ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﻄﻘﻧ لﺮﺘﻨﻛ
ﮔﺪﻧﺎﻣرد ﻲ ﻧﺎﻣز و ﺖﺳا ﻲ
ﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻲ
آ ﻳ ﺪ ﻌﻗﻮﻣ ﺎﻤﺷ ﻪﻛ ﻴ
ﺖ
ﻨﻛ لﺮﺘﻨﻛ ار ازرﺎﺸﻓ ﻴ
ﺪ ﻧاﻮﺘﺑ و ﻴ ﺪ ﺪﻣ ار نآ ﻳ
ﺮ ﻳ ﺖ ﺎﻤﻧ ﻴﻳ ﺪ . ﺎﺑ
مود ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ )
لﺮﺘﻨﻛ ( ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ور ﺖﺨﺳ داﺮﻓا ،
ﺗ ﺪﻨﻧاﻮ لﺮﺘﻨﻛ ار ﺎﻬﻧآ و ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﮔﺪﻧز ثداﻮﺣ ﺮﺑ ناﻮﺗﺎﻧ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ار دﻮﺧ و ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ سﺎﺴﺣا .
هزرﺎﺒﻣ ﻮﺟ
7ﻲﻳ : ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﭘ ﻲ ﺼﺨﺷ ﺪﺷر شزرا ﻪﺑ ندﺮﺑ ﻲ
ﻐﺗ و ﻴﻴ ﺮ
نآ ﻪﻛ ﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻳ
ﺮ ي ﺖﺳا . ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ و
رد تﻻﻮﺤﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﮔﺪﻧز
لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺗﺪﻣ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻲ
ﻣ دﺮﻓ ﻲ دﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ ار
اﺮﺷ ﺎﺑ ﻳ ﻂ
از ﻞﻜﺸﻣ ﺪﻨﻛ رﺎﮔزﺎﺳ .
ا رد ﻳ ﻦ ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﺮﻓ
يﺎﻬﻴﻧﻮﮔﺮﮔد زا ،دﻮﺧرد ﻲﻳﻮﺟ هزرﺎﺒﻣ ﺲﺣ دﻮﺟو ﻞﻴﻟد اﺮﺑ ﻲﺘﺻﺮﻓ و كﺮﺤﻣ ار ﺎﻬﻧآ و هدﺮﻛ لﺎﺒﻘﺘﺳا ﻲﮔﺪﻧز ﺪﺷر ي
ﺪﻨﻛ داﺪﻤﻠﻗ دﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ )
Dimatteo, 1976, 17
.(
ا رد ﻳ ﻦ
ﺮﻈﻧ ﻳ ﻪ داﺮﻓا ي اراد ﻪﻛ ي ﺘﺨﺳﺮﺳ شﺮﮕﻧ ﻲ
ﻣ ﻲ ﻧ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ شﺮﮕ
ﺎﺸﮔ ﻪﻟﺎﺴﻣ
8ﻲﻳ ﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲ
ﻣ ذﺎﺨﺗا ﻲ ﺳ زا و ﺪﻨﻨﻛ ﻴ
ﻢﺘﺴ
ﺎﻫ ي ﺎﻤﺣ ﻳﺘ ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺛﻮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲ
ﺪﻨﻨﻛ . ا ﺮﺑ ﻳ ﻦ
ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺨﺳﺮﺳ صﺎﺨﺷا سﺎﺳا ﻫداﺪﻳور سﺮﺘﺳا يﺎ دﻮﺳ لﺎﻌﻓ ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار زا از
ﺪﻨﻳﻮﺟ . ﻲﻣ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻄﺑ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺗ
سﺮﺘﺳا ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻆﻓﺎﺤﻣ ﺮﭙﺳ ﻚﻳ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺨﺳﺮﺳ از
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ يﻮﺳ ﻪﺑ ار دﺮﻓ ،ﻲﻧورد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺪﻨﻛ
6 . Control
7 . Straight fight
8 . Problem Solving
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺎﻬﻓﺪﻫ بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ وا ﻲﺘﻣﻼﺳ ﻦﻣﺎﺿ ﻪﻛ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﻳاﺪﻫ ﺪﻨﻛ
. ا اﺬﻟ ﻳ ﻦ ﮋﺗاﺮﺘﺳا زا لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻳ
ﺎﻬ ﻲﻳ
ﺸﻧزﺮﺳدﻮﺧ نﻮﭼ ﻲ
، و ﻪﻧاﺪﻨﻣوزرآ ﺮﻜﻔﺗ ﻳﺎ
اﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﺎﻨﺘﺟا ن
ﺎﻫدﺮﺒﻫار ي ﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ي
ﻧاور ﻲ ﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ
ﺪﻨﻨﻛ .
نﻮﺑﻮﻟ يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎﺻ ﺮﮕﻳد زا 9
ﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ رﺎﺘﻓر .
يا هﮋﻳو صاﻮﺧ نﻮﺑﻮﻟ
ﻴﻈﻧ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻜﻔﺗ ناﺪﻘﻓ ،شﺰﻴﮕﻧا ﺮﺑ ،يﺮﻳﺬﭘ ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺮ
نﺎﺠﻴﻫ و ﺮﮔدﺎﻘﺘﻧا حورو توﺎﻀﻗ ترﺪﻗ رد دﻮﺒﻤﻛ ﻦﺘﺷاد
هدﻮﺗ ياﺮﺑ ار نآ زوﺮﺑ و تﺎﺳﺎﺴﺣا رد يور هدﺎﻳز و ﻲﮔدز دﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ﻖﻠﺧ هﻮﺒﻧا و ﺎﻫ .
هدﻮﺗ نﻮﺑﻮﻟ ﻪﻳﺮﻈﻧ رد
و كﺎﻧﺮﻄﺧ ،ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ،ﻞﻟﺪﻣ ﺮﻴﻏ ،ﻪﻧاﻮﻳد ﻲﻫﻮﺒﻧا ﻧ رد فﻮﺨﻣ ﻲﻣ دﻮﺟﻮﺑ ،ﻲﻳﺎﻫ ﻊﻤﺠﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﻈ
ﺖﺳا رﺎﺑ ﻪﻌﺟﺎﻓ و ﺰﻴﻣآ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺐﻠﻏا ﻪﻛ ﺪﻧروآ )
،هدﻮﺘﺳ
1378 : 60 .(
زا ﺮﮕﻳد ﻧﺎﺴﻛ ﻲ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺖﻓﺎﻴﻫر
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ عﻮﺿﻮﻣ ي
ﻣ حﺮﻄﻣ ار ﻲ
كرﻼﻛ ،ﺪﻨﻛ ﺖﺳا 10
.
يا هدﻮﺗ يﺎﻫ ﻊﻤﺠﺗ رد تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﺧﺮﺑ كرﻼﻛ ﻢﻋﺰﺑ يﺮﮕﻧاﺮﻳو و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﺖﺳا
رﺎﺘﻓر زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻛ
و ﻲﻌﻤﺟ يﺎﻫ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ لاﻮﻣا ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ
و ﻲﺷزرو يﺎﻫ ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻫدرﻮﺧو دز ،ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺧ يﺎﻬﺷرﻮﺷ ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد لﺎﺒﺗﻮﻓ رد ﺖﻧﻮﺸﺧ .
ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺮﺑ
يﺮﻳﺬﭘ نﺎﻧاﻮﺟ و يﺮﻳﺬﭘ ﻦﻴﻘﻠﺗ ، و ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ،ﺎﻫ هدﻮﺗ يروﺎﺑدوز
ﺎﺳ ،ﺎﻫ هدﻮﺗ تﺎﺳﺎﺴﺣا رد ندﻮﺑ ﻪﺒﻧﺎﺠﻜﻳ
،يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ شز
ﻲﻫوﺮﮔ قﻼﺧا و ﺎﻫ هدﻮﺗ يرﺎﻛ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ و ﻲﻳﻮﺟ يﺮﺗﺮﺑ ﺎﻫ هدﻮﺗ ﺺﺘﺨﻣ دراد يدﺎﻳز ﺮﻴﺛﺎﺗ ،
) ،زﺎﺘﻤﻣ 1381 : 96 (.
11ﻲﻟﻮﻛ ﻫر ﺐﻟﺎﻗ رد ﻴ
دﺎﻤﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﻛ ﺖﻓﺎ ي
دراد دﺎﻘﺘﻋا
ناﻮﺟﻮﻧ هرﺎﺑرد دﻮﺧ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ار
ﺮﻈﻨﻣ ﻪﺳ زا ناﻮﺗ ﻲﻣ
9 . Lebon
10 . Clorck
11 . Cooley
دﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ .
ﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ لوا ﺮﻈﻨﻣ رد ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ يو ﺪﻳﺎ
ﻪﻛ ﺪﻳﻮﮔ ﻲﻣ و ﺪﺸﻳﺪﻧا ﻲﻣ دﻮﺧﺎﺑ ناﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ مﻮﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﻧﻮﮕﭼ ناﺮﮕﻳد ﻦﻫذ رد .
ﺪﻘﺘﻌﻣ يو مود ﺮﻈﻨﻣ رد
ﻲﻣ ﺮﻜﻓ ﻪﻌﻣﺎﺟ و دﻮﺧ ﻦﻳﺪﻟاو درﻮﻣ رد ناﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ توﺎﻀﻗ ﻦﻣ درﻮﻣ رد ﻪﻧﻮﮕﭼ .
رد ﻲﻟﻮﻛ
دراد دﺎﻘﺘﻋا يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ دﻮﺧ هرﺎﺑرد ناﺮﮕﻳد توﺎﻀﻗ زا ﻪﻛ
ا ﺎﻳ ﻢﻴﻨﻛ ﻲﻣ روﺮﻏ سﺎﺴﺣ و
ﻲﮔﺪﻨﻜﻓاﺮﺳ سﺎﺴﺣا ﺎﻳ .
ﺮﮔا
و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﻲﺗوﺎﻀﻗ زا ناﻮﺟﻮﻧ ﻲﻨﻌﻳ ﻢﻴﻨﻛ روﺮﻏ سﺎﺴﺣا
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ روﺮﻏ سﺎﺴﺣا ،ﺪﻧراد وا هرﺎﺑرد ﻦﻳﺪﻟاو .
ترﺪﻗ
ﺎﻣا ﺪﻨﻛ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد وا يرﺎﮔزﺎﺳ و ﻲﻳاﻮﻨﻤﻫ
ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﺪﻨﻛ ﻲﮔﺪﻨﻜﻓاﺮﺳ سﺎﺴﺣا ناﻮﺟﻮﻧ ﺮﮔا
ﻣ ﻲﺸﻛﺮﺳ و يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ددﺮﮔ ﻲ
) ،هدﻮﺘﺳ 1378 : 61 .(
رد دﺮﻜﻳور ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﺴﻳز ﻞﻜﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺮﻫ زا رود ﻪﺑ
ﻲﺘﺴﻳز ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺶﻘﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺑ ،ﻲﻨﻫذ تﻻﻼﺘﺧا و يﺮﻫﺎﻇ
ﺄﺗ ﻪﻧارﺎﻜﻫﺰﺑ رﺎﺘﻓر رد دﺮﻓ ﻛ
ﺪﻴ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ )
ﺎﻫ نژ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﺜﻣ
رﺎﺘﻓر ﺮﺑ ( . رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ نژ و ثراﻮﺗ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا رد
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ .
ﺎﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﺘﻓر رد ثراﻮﺗ ﻪﻠﺌﺴﻣ ًﺎﻘﺑ
ﻦﻳﻮﻧ يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺮﮔ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ يرﺎﻜﻫﺰﺑ و ﺎﻫ نژ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ
.
ﺮﺛا رد ﻪﻛ ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﻦﻳﻮﻧ يﺎﻫ هﺎﮔﺪﻳد ﺪﻳآ ﻲﻣ دﻮﺟﻮﺑ ﺎﻫ نژ رد ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﺐﻳﺮﺨﺗ
، ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ .
ﻨﺷ ﺖﺴﻳز ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻳﺮﻈﻧ رد رد ﻲﺘﺴﻳز ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﺧﺎ
ﻣ ﻪﻧارﺎﻜﻫﺰﺑ رﺎﺘﻓر درﻮ
ﻂﻳاﺮﺷ ضﻮﻋ رد ،ﺖﺴﻴﻧ ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﺮﻴﻏ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ دﺮﻓ رد ار صﺎﺧ ﻲﺘﺴﻳز ﺖﺳا يدﺎﻋ
، ﺪﺸﻛ ﻲﻣ ﺶﻴﭘ .
نﺎﻋذا ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ دﺮﻛ
ﻪﻛ ﻲﺘﺴﻳز ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﺴﻳز دﺮﻜﻳور
دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻴﺤﻣ و ﺺﻟﺎﺧ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺗ
ﻲﺘﺴﻳز . ﻫ هﺎﮔﺪﻳد رد ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ يﺎ
ﺐﺘﻜﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﺪﺟ
ﻲﺘﺴﻳز دﺮﻜﻳور ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﺴﻳز يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ
دﻮﺷ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )
Lundman, 1993, 45
.(
ﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ي
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺮﺿﺎﺣ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ دﺮﻜﻳور
ﺳﺎﻨﺸﻧاور ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻛﺎﺗ ﺎﺑ ﻴ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ صﺎﺧ ﺪ ﻳ
ﺖﺳا ﺎﺳﺎﺑﻮﻛ ﻪ .
اﻳ ﺪﻧا ﻦ ﻳ ﺪﻨﻤﺸ اﺮﺑ ﻳ روﺎﺑ ﻦ ﺖﺳا دﺮﻓ ﻪﻛ ي ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ
ﻠﻜﺸﻣ ﻲ ﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻲ
،ﺪﻨﻛ ﺎﺑ ﻌﺿو عﻮﻧ ﻪﺳ ﻴ
ﺖ
ﻟﺎﻤﺘﺣا ﻲ ) ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ ﺳﺎﺴﺣا ، ﻲ ﺑﺎﻨﺘﺟا و ﻲ ( ددﺮﮔ ﻲﻣ وﺮﺑور و
ﺦﺳﺎﭘ يو ﻌﺿو ﺮﻫ ﻪﺑ ﻴ
ﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺖ ﻴﻳ
ﺎﻬ ي دﺮﻓ ي و ي ﮕﺘﺴﺑ ﻲ
دراد . ﻧﻼﻘﻋ دﺮﺒﻫار رد ﻲ
دﺮﻓ
نآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ ﺎﻤﻴﻘﺘﺴﻣ
ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻣ
ﻲ ﭼد ﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ ،دﻮﺷ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎ
ي ﻣ ﻲ
دﻮﺷ . دﺮﺒﻫار رد ﺳﺎﺴﺣا
ﻲ دﺮﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ تﺎﺳﺎﺴﺣا يور زا و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻴﻏ .
دﺮﺒﻫار رد
ﺑﺎﻨﺘﺟا ﻲ ﻧ ﻴ ﺰ ﻲﺋاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻪﺑ ار تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ هار دﺮﻓ
ﺎﻬﻧآ رﺎﻛ ،تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻛ ﻲﻣ لﻮﺤﻣ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﺣ ﻲﻳاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺴﻴﻧ .
ا رد ﻳ ﻦ
د ﻳ ﺎﻬﻧآ هﺎﮔﺪ ﻲﻳ
ﻼﻘﻋ دﺮﺒﻫار زا ﻪﻛ ﻲﻳ
ﺑﺎﻨﺘﺟا و ﻲ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲ
ﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﺪﻨﻨﻛ ﻲ
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺮﺘﻤﻛ دور ي
و ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا
ﺎﻬﻧآ ﻲﻳ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﺳﺎﺴﺣا زا ﻪﻛ ﻲ
ﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﻴ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﺮﺘﺸ
ﺪﻧﻮﺷ . ﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ سﺎﺳاﺮﺑ ي
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻋ ﻪﻄﺑار
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر و قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار رﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ
ت
ذ ﻳ ﻣ ﻪﺋارا ﻞ ﻲ دﻮﺷ .
هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ 1
: يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر و قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻋ ﻪﻄﺑار
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ ﻠﺻا ﻲ ﻖﻴﻘﺤﺗ زا ﺖﺴﺗرﺎﺒﻋ :
ﺑﻴ • ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦ ي
قﺎﺒﻄﻧا ) ﺳﺎﺴﺣا ﻲ ﺑﺎﻨﺘﺟا ، ﻲ و
ﻼﻘﻋ ﻲﻳ ( ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ي
نﺎﻧاﻮﺟ ) ،ﻢﺟﺎﻬﺗ
ﻛ و ﻢﺸﺧ ﻴ زﻮﺗ ﻪﻨ ي ( طﺎﺒﺗرا دراد دﻮﺟو .
ﻘﺤﺗ شور ﻴ
ﻖ
شور ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﻚﻴﻨﻜﺗ زا و ﻲﻤﻛ
ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 12
. ﻖﻳﺮﻃ زا تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا 13
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
نﺎﻧاﻮﺟ ﺮﻬﺷ بﺮﻏدﺎﺑآ مﻼﺳا يﺎﻫرﺎﻣآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا
لﺎﺳ يرﺎﻤﺷﺮﺳ رد جرﺪﻨﻣ
1385 داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نآ ﺮﺑا 380000
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻔﻧ )
،ناﺮﻳارﺎﻣآﺰﻛﺮﻣ 1385
.(
ﻢــــﺠﺣ ياﺮﺑ
لوﺪﺟ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻴﻟ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
Lin, 1974, 581
( .
ﺢﻄﺳ رد يﺎﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻦﻴﻟ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ لوﺪﺟ 1000
ﻪﺑ ﺮﻔﻧ
12 . Survey
13 . Questionnaire
ﻚﻳ زا ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺢﻄﺳ رد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺻرد 9
نآ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ترﺪﻗ و ﺖﺳا هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺪﺻرد زا
ﻲﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﻛ يا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﺘﺣ و ﺖﺳا ﺮﺘﻳﻮﻗ ناﺮﻛﻮﻛ لﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻴﺧ ناﺮﻛﻮﻛ زا تﻻﺎﺣ مﺎﻤﺗ رد ﺪﻫد ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑود .
رد ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا رد ﺖﻗد ﻦﺘﻓرﻻﺎﺑ ﺖﻬﺟ
زا ﺮﺘﻤﻛ يﺎﻄﺧ ﺢﻄﺳ 5
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ،ﺪﺻرد 350
ﺮﻈﻧ رد ﺮﻔﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﺎﭘ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻳﺎ
ﻲﻳ ﻘﺤﺗ راﺰﺑا ﻴ
ﻖ 400
ا زا ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﻔﻧ ﻳ
راﺪﻘﻣ ﻦ 384 ﻊﻤﺟ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
روآ ي ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻞﻤﻋ ﺪﻣآ . شور ﻦﻳا رد
يارﻮﺷ ،نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻖﻘﺤﻣ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻲﻣﺎﺳا ﺖﺴﻧاﻮﺗ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لاﻮﺣا ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺮﻬﺷ ﺟ داﺮﻓا
و هدﺮﻛ ﺖﺴﻴﻟ ار ناﻮ
ﺮﻫ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﺑ 1000
ﺮﻔﻧ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻜﻳ .
ياﺮﺑ ﺶﺠﻨﺳ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي ﺎﻫدﺮﺒﻫار و ي
ترﻮﺻ ﻪﺑ قﺎﺒﻄﻧا
ذ ﻳ ﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﻞ :
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ﻲﺳﺎﺴﺣا دﺮﺒﻫار
ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا دﺮﺒﻫار
ﻲﻳﻼﻘﻋ دﺮﺒﻫار
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر
ﻢﺟﺎﻬﺗ ﺪﻌﺑ
يزﻮﺗ ﻪﻨﻴﻛﺪﻌﺑ
ﻢﺸﺧ ﺪﻌﺑ
ﻲﻤﺴﺟ نﺪﻧﺎﺳر ﻪﻣﺪﺻ ﺪﺼﻗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ترﻮﺻ داﺮﻓا ﻲﻳاراد ندﺮﻛ دﻮﺑﺎﻧ ﺎﻳ ﺮﮕﻳد دﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺑز ﺎﻳ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد 30
ﻲﻟاﺆﺳ
يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ )
(AGQ
نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا )
،يدﺮﺠﺘﺳد و نﺎﻣرآ 1383
:
37 ( . ﻪﻛ 14 ،ﻢﺸﺧ نآ لاﺆﺳ 8
و ﻢﺟﺎﻬﺗ لاﺆﺳ 8
ﻞﻣﺎﻋ لاﺆﺳ
ﻲﻣ ار يزﻮﺗ ﻪﻨﻴﻛ ﺪﺠﻨﺳ
. ﻒﻴﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 5
يا ﻪﺟرد
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ تﺮﻜﻴﻟ .
يﺎﻬﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا )
يﺎﻫدﺮﺒﻫار (
قﺎﺒﻄﻧا : شﻼﺗ ﺎﻳ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ
ﻪﺑ سﺮﺘﺳا ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ داﺮﻓا ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يرﺎﺘﻓر ﺪﻧور ﻲﻣرﺎﻛ )
Thame & Espelage, 2004, 339
.(
ﻦﻳا رد
و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺶﻫﺎﻛ يﺎﺘﺳار رد قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ .
ﺪﻌﺑ ﻪﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا
هﺪﻴﺠﻨﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ زا ﺪﻧا ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ
:
1 - دﺮﺒﻫار سﺎﺴﺣا -
14رﻮﺤﻣ ) ﻲﺳﺎﺴﺣا :(
،دﺮﺒﻫار ﻦﻳا رد
تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ،دﻮﺷ ﻲﻣ وﺮﺑور ﻲﻠﻜﺸﻣ ﺎﺑ دﺮﻓ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ تﺎﺳﺎﺴﺣا يور زا و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻴﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ .
2 - ﻞﻜﺸﻣ دﺮﺒﻫار -
15رﻮﺤﻣ ) ﻼﻘﻋ ﻧ ﻲ :(
ﺎﻤﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا
ﺪﻧﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻞﻜﺸﻣ نآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ )
ﺎﻫﺰﻴﭼ ﻲﻀﻌﺑ مﺎﺠﻧا
ﺑﺎﻨﻣ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ياﺮﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻲﻌﺳ ،سﺮﺘﺳا ﻊ
.(
ﻪﺑ
و تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد دﺮﻓ ،دﺮﺒﻫار ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﺖﺳرد ﻲﻠﺣ هار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻧاور يﺎﻫرﺎﺸﻓ د ﻲﻘﻄﻨﻣ و ر
ﺖﺳا ﻞﻜﺸﻣ نآ ﺮﺑاﺮﺑ .
3 - ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا دﺮﺒﻫار :16
تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ هار دﺮﻓ ،دﺮﺒﻫار ﻦﻳا رد
ا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻛ ﻲﻣ لﻮﺤﻣ ﻲﺋاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻪﺑ ار ﻞﺣ ﻪﻛ ﺖﺳ
ﻲﻳاروﺎﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻬﻧآ رﺎﻛ ،تﻼﻜﺸﻣ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻞﺣ )
Kosic, 2004, 270
.(
ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ
14 . Emotional-oriented
15 . Problem-oriented
16 . Evidence-oriented
ﻒﻴﻃ يور ﺮﺑ ﻲﺗﻻاﺆﺳ ﺎﺑ 5
ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ تﺮﻜﻴﻟ يا ﻪﺟرد
ﺗ ﻪﻛ ﻂﺳﻮ ﻚﻴﺳﺎﻛ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ياﺮﺑ 79
/ 0 ، 77 / 0 و 68 / 0
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
رد يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يا هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا و 17
18
زا نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ياﺮﺑ و هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛﺎﻔﻟآ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا 19
. خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
ياﺮﺑ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ي
داﺪﻌﺗ ﺎﺑ 30 ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻳﻮﮔ 89
/ 0 دﺮﺒﻫار ،
داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﺴﺣا 9
ﻪﻳﻮﮔ 69 / 0 اﺮﺑ ، ﺎﺑ ﻲﻧﻼﻘﻋ دﺮﺒﻫار ي
داﺪﻌﺗ 7 ﻪﻳﻮﮔ ﺮﺑاﺮﺑ 90 / 0 ﺎﺑ ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا دﺮﺒﻫار ياﺮﺑ ، 8
ﻪﻳﻮﮔ
ﺮﺑاﺮﺑ 76 / 0 ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ياﺮﺑ ﻞﻛ رد و 24
ﻪﻳﻮﮔ
ﺮﺑاﺮﺑ 78 / 0 ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﻲﺣاﺮﻃ زا ﺲﭘ ﺰﻴﻧ يرﻮﺻ رﺎﺒﺘﻋا ﺖﻬﺟ
ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻒﻴﻃ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ )
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ سﺎﺳاﺮﺑ
يﺮﻈﻧ يﺎﻬﻫﺎﮔﺪﻳد و (
ﺎﺳا رﺎﻴﺘﺧا رد نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ﺪﻴﺗ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﺶﺠﻨﺳ يﺎﺘﺳار رد داﺮﻓا ﻦﻳا ﺮﻈﻧ رﺎﻬﻇا
يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﺶﻨﻳﺰﮔ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ،ﻒﻴﻃ ﺮﻫ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﻒﻴﻃ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ يا هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ ي
ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﻦﻤﺿ
ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 20
. ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ نﺎﻴﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﻪﺳ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ
ﻚﻳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﻪﻜﻳرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺪﻌﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﻌﺑ نآ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻌﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد دﺎﻌﺑا رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﺎﺑ ﻲﻟو ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هدﻮﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﻳا و ﻪﺘﺷاﺪﻧ
ﺖﺳا .
17 . Face Validity
18 . Construct Validity
19 . Alpha Cronbach
20 . Factor Analysis
ﺎﻫ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﻮﮕﻟا ﻖﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ ي
ﺑ ﻴ ﻮﮔ ﻦ ﻳ ﺎﻫ ﻪ ي
ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﻪﺑ ار ﺖﻴﻌﻗاو ﻦﻳا
ﻦﻳا ﺮﺑ و ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻠﻘﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ زا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎﺳا 30
ﻪﺑ ﻪﻳﻮﮔ
3 ﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻳ ﺪﻌﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓ
. ﻪﻳﻮﮔ ﺮﮕﻳد ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ
،ﺪﻧا هﺪﻣآ ﻢﻫ دﺮﮔ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺷﻮﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﺑ و ﺪﻧراد ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﮕﻳﺪﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﺷﻮﺧ ﺮﻫ يﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﻪﺷﻮﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
.
نﻮﻣزآ زا ﺶﻴﺑ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻦﻳا رد KMO
70 / 0 ﻲﻨﻌﻳ 83 / 0
ﻲﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ يا ﻪﻳﻮﮔ ﭻﻴﻫ فﺬﺣ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ اﺬﻟ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳا زا
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ .
ﻞﻗاﺪﺣ ﺢﻄﺳ رد ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺖﻳوﺮﻛ نﻮﻣزآ 95
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺪﺻرد .
لوﺪﺟ 1 : يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺮﻳﺎﻣ رﺰﻴﻛ نﻮﻣزآ KMO=0/83
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ B.T=2202 /12
يدازآ ﻪﺟرد d.f=29
ﻄﺳ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢ Sig.=0/000
يﺎﻫ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﻮﮕﻟا ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﻳاﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ نﺎﻴﻣ دﻮﺟﻮﻣ راد ﻲﻨﻌﻣ KMO
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ و ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
ﻪﻜﻨ راﺪﻘﻣ و ﻳ
21هﮋ ﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﻴ
زا ﺮﺘﺸ
1 ﻣ ﻲ ﻦﻳا اﺬﻟ ﺪﺷﺎﺑ 3
ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ
ﺮﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻞﻣﺎﻋ درﻮﻣ ﻒﻴﻃ ﺲﻧﺎﻳراو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺮﻈﻧ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
ﺮﻫ ﻳ و ﺎﻬﻠﻣﺎﻋ زا ﻚ
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻮﮔ ﺮﻫ ﻖﻠﻌﺗ ﻦ ﻳ
ﻣ نﺎﺸﻧ ار ماﺪﻛ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪ ﻲ
ﺪﻫد .
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺖﻬﺟ ﻞﻳذ تﻻاﻮﺳ ﺎﻫX
ي ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ي
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻲﻣ ﻲﺒﺼﻋ اﺮﻣ ﺰﻴﭼﺎﻧ و ﻲﻳﺰﺟ ﻞﻳﺎﺴﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﻛ
) .(X1
ﻲﺘﻗو
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻊﻳﺎﻗو ﻪﺑ ﻲﺑ ،ﻢﻨﻛ
هﺪﻴﺠﻧر رﺎﻴﺘﺧا
ﻲﻣ مﻮﺷ ) (X2
. ﻲﻣ يدﺎﻳز يﺎﻫرﺎﻛ سﺎﺴﺣا ًاﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﻢﻨﻛ
ﻢﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻣاﺪﻧ )
(X3
. ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻖﻘﺤﺗ ﻊﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫﺰﻴﭼ ﻲﺘﻗو
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺸﻘﻧ و ﺎﻫ ﻲﻣ ﻢﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ ،ﺪﻧﻮﺷ مﻮﺷ
) (X4
. زا
ﻲﺑ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ ناﺮﮕﻳد ﻲﻓﺎﺼﻧا مﻮﺷ
) (X5
. و ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻤﺤﺗ
ياﺮﺑ ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﺖﺳا ﻞﻜﺸﻣ ﻲﻠﻴﺧ ﻦﻣ
) (X6
. ﺖﻴﻧﺎﺒﺼﻋ ﻲﺘﻗو
21 . Eigenvalue
ﻲﻣ ﻲﻔﺨﻣ ناﺮﮕﻳد زا ار دﻮﺧ نآ هرﺎﺑرد ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ،ﻢﻨﻛ
ﻲﻣ ﺮﻜﻓ ﻢﻨﻛ ) (X7
. اﺮﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﺗادﺎﻋ ﻢﻧﺎﺘﺳود زا ﻲﻀﻌﺑ
ﻲﻣ ﻦﻴﮕﻤﺸﺧ رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻨﻛ
) (X8
. ﻲﻣ ﺶﻧزﺮﺳ ار مدﻮﺧ ﻢﻨﻛ
) (X9
. ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ ناﺮﮕﻳد ﻪﻧﺎﻘﻤﺣا يﺎﻫرﺎﻛ زا مﻮﺷ
) .(X10
ﻢﺷود يور ﻲﻨﻴﮕﻨﺳ رﺎﺑ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا
ﻢﻨﻛ ) (X11
. درﻮﻣ ﻲﺘﻗو
ﻲﻣ راﺮﻗ دﺎﻘﺘﻧا ﻲﻣ ﻦﻴﮕﻤﺸﺧ ًاﺪﻳﺪﺷ ،مﺮﻴﮔ
مﻮﺷ ) (X12
. زا
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ ناﺮﮕﻳد ﻞﻠﻌﺗ و ﺮﻴﺧﺄﺗ مﻮﺷ
) (X13
. ﻢﻓﺮﺣ ﻲﺘﻗو
ﻲﻤﻧ ﻲﺳﺮﻛ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﮕﻟد ﻲﻠﻴﺧ ﺪﻨﻴﺸﻧ
مﻮﺷ ) (X14
. ﻲﺘﻗو
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ مراﺪﻧ ﻢﻳﺎﻬﻓﺮﺣ يور ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ مﻮﺷ
) .(X15
رﺪﻘﻧآ
ﻲﻣ ﻦﻴﮕﻤﺸﺧ ﻴﻏ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻛ مﻮﺷ
ﻲﻣ ﺮﺳ ﻦﻣ زا ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮ
ﺪﻧز ) (X16
. ﻲﻣ ﻦﻴﮕﻤﺸﺧ ﻲﺘﻗو مﺎﻨﺷد ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ،مﻮﺷ
ﻲﻣ ﻢﻫد ) (X17
. راﺪﻳﺎﭘ و موﺎﻘﻣ دﻮﺧ يﺮﻜﻓ ﻊﺿاﻮﻣ رد
ﻢﺘﺴﻫ ) (X18
. ﻲﻣ رد ﻪﺑ هرﻮﻛ زا ﻲﺘﻗو
شﻮﮔ يﻮﺗ ،مور
ﻲﻣ ناﺮﮕﻳد ﻢﻧز
) (.X19
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺒﺼﻋ رﺪﻘﻧآ ار يﺰﻴﭼ ﻪﻛ مﻮﺷ
ﻲﻣ بﺎﺗﺮﭘ ﻢﻨﻛ
) (X20
. ﻲﻣ ﺮﺳ رد يﺪﺑ رﺎﻜﻓا ﻛ ﻢﻧاروﺮﭘ
اﺮﻣ ﻪ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻨﻣﺮﺷ سﺎﺴﺣا رﺎﭼد ﺪﻨﻛ
) (X21
. يدﺮﻓ اﺮﻣ ناﺮﮕﻳد
ﻲﻣ ﻲﻠﻘﺗ ﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ و ﻦﺸﺧ ﺪﻨﻨﻛ
) (X22
. هزﺎﻐﻣ رد ﺮﮔا ،يا
هﺪﻨﺷوﺮﻓ هار ﻪﺑ لﺎﺠﻨﺟ و رﺎﺟ ،ﺪﻨﻜﺑ يرﺎﺘﻓرﺪﺑ ﻦﻣ ﺎﺑ يا
ﻲﻣ مزاﺪﻧا ) (X23
. ار ﺶﻘﺣ ﺪﻳﻮﮕﺑ ﻪﻧﺎﻘﻤﺣا ﻲﺒﻠﻄﻣ يدﺮﻓ ﺮﮔا
ﻲﻣ ﺶﺘﺳد ﻒﻛ مراﺬﮔ
) (X24
. ﻦﻴﺣ رد ﻞﻴﺒﻣﻮﺗا ﻚﻳ ﺮﮔا
ﻮﺒﻋ دﺎﻳﺮﻓ نآ هﺪﻨﻧار ﺮﺳ ﺮﺑ ،ﺪﻨﻜﻧ طﺎﻴﺘﺣا مرﺎﻨﻛ زا ر
ﻲﻣ ﻢﺸﻛ ) (X25
. هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﻳ ﻦﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ﺮﻫ ﺎﺑ ﻦﻴﻫﻮﺗ ما
ﻲﻣ ﺮﻴﮔرد ﺪﻨﻛ مﻮﺷ
) (X26
. ،ﺪﻧﺰﺑ ﻪﻣﺪﺻ ﻦﻣ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﺮﮔا
ﻲﻣ ﻪﻣﺪﺻ وا ﻪﺑ ﻢﻫ ﻦﻣ ﻢﻧز
) (X27
. شزرو ﻪﺑ
ﻦﺸﺧ يﺎﻫ
مراد ﻪﻗﻼﻋ )
(X28
. ﻲﻣ مرازآ ﻪﻛ ﻲﻣدﺮﻣ ياﺮﺑ نﺎﺸﻨﺗ ،ﺪﻨﻫد
ﻲﻣ ﻚﺘﻛ ﺎﺧ در ) (X29
. ﻲﻣ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻦﻣ ﺎﺑ ناﺮﮕﻳد ﻲﺘﻗو ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺚﺤﺑ و ﺮﺟ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻢﻨﻛ
) (.X30
لوﺪﺟ 2 : يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر ياﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ نارود ﻞﻣﺎﻋ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ
ﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﻞﻣﺎﻋ 1 ) ﻢﺸﺧ ( ﻞﻣﺎﻋ 2 ) ﻢﺟﺎﻬﺗ ( ﻞﻣﺎﻋ 3 ) يزﻮﺗ ﻪﻨﻴﻛ (
77 X1 / 0
78 X2 / 0
66 X3 / 0
78 X4 / 0
63 X5 / 0
76 X6 / 0
66 X7 / 0
47 X8 / 0
75 X9 / 0
74 X10 / 0
76 X11 / 0
66 X12 / 0
47 X13 / 0
75 X14 / 0 56 X15
/ 0
63 X16 / 0
66 X17 / 0
78 X18 / 0
63 X19 / 0
55 X20 / 0
71 X21 / 0
81 X22 / 0 43 X23
/ 0
64 X24 / 0
74 X25 / 0
86 X26 / 0
48 X27 / 0
79 X28 / 0
87 X29 / 0
61 X30 / 0
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 3 ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ياﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ي قﺎﺒﻄﻧا
،ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا
نﻮﻣزآ راﺪﻘﻣ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﻦﻳا رد KMO
ﺮﺑاﺮﺑ 89 ./
و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
دﺮﺒﻫار ﺶﺠﻨﺳ رد ﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا
،ﺪﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار قﺎﺒﻄﻧا ﻟ
يا ﻪﻳﻮﮔ ﭻﻴﻫ فﺬﺣ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ اﺬ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳا زا .
ﺢﻄﺳ رد ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺖﻳوﺮﻛ نﻮﻣزآ
ﻞﻗاﺪﺣ 95 ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺪﺻرد .
لوﺪﺟ 3 : ﺎﻫدﺮﺒﻫار ياﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ي
قﺎﺒﻄﻧا
ﺮﻳﺎﻣ رﺰﻴﻛ نﻮﻣزآ KMO=0/89
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ B.T=221/005
يدازآ ﻪﺟرد d.f=23
يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ Sig.=0/000
ا رد ﻳ ﻠﺤﺗ ﻦ ﻴ ﻞ هﮋﻳو راﺪﻘﻣ 3
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻣﺎﻋ 1
ﻦﻳا اﺬﻟ ،ﺖﺳا 3
ياﺮﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﻠﺗ 24
ﻦﻳا زا ﻪﻳﻮﮔ 3
دﻮﺷ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﻋ .
ياﺮﺑ
زا رﺎﻛ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ
"
ﻞﻣﺎﻋ نارود
"22
ﻔﺘﺳا ﺎﺑ نارود زا هدﺎ
ﺲﻛﺎﻤﻳراو و ﻢﻛ ﺐﻳاﺮﺿ شور ﻦﻳا رد ،دﻮﺷ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا 23
،ﻪﺘﻓﺎﻳ نارود ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ دﺎﻳز ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻖﻠﻌﺗ
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ حﻮﺿو .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 4
ﺎﻫ ﻪﻳﻮﮔ ﻊﻳزﻮﺗ هﻮﺤﻧ
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻴﺑ رد .
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺖﻬﺟ ﻞﻳذ تﻻاﻮﺳ
ﺎﻫX ي ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺮ ي
ﺖﺳا هﺪﻣآ قﺎﺒﻄﻧا .
-1 رد و مﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﺒﺼﻋ ازرﺎﺸﻓ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻚﻳ ﻢﻧاﻮﺗ ﻲﻤﻧ
ﺮﺑ ﻢﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد مزﻻ لﺮﺘﻨﻛ مدﻮﺧ )
.(X1
2 - ﻢﻨﻛ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا
ﺮﻫ رد ﻪﻛ مردﺎﻗ دﻮﺧ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺖﺨﺳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
ﻆﻔﺣ ار
ﻢﻨﻛ ) .(X2
3 - روﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ﻪﻛ مراد
ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﺮﻳﺪﻘﺗ )
.(X3
4 - رد و ﻢﻤﺼﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ
ﻢﺘﺴﻫ هدارا )
(.X4
5 - ردﺎﻗ ﻢﺘﺴﻴﻧ
تﻼﻜﺸﻣ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ
اﺪﻴﭘ ﻲﻠﺣ هار مدﻮﺧ ﻢﻨﻛ
) .(X5
6 - ﻻﻮﻤﻌﻣ رد يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺮﺑاﺮﺑ
22 .Factor Rotation
23 . Varimax Rotation
ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺘﻤﻛ و مراد ﻲﻘﻄﻨﻣ درﻮﺧﺮﺑ رﺎﭼد
ﻲﻣ ﻲﻧاﺮﮕﻧ
مﻮﺷ ) .(X6
7 - ﺮﮔا ﺪﻨﻜﻧ يرﺎﻳ ﺖﺨﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
ﺖﺳا لﺎﺤﻣ )
.(X7
8 اﺮﺑ - ي ﺮﻛ اﺪﺧ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ﻳ
ﻢ
ﺖﺳا ) .(X8
9 - ﺎﺑ مدآ ﻳ ﺘﺴ ﻲ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻘﻄﻨﻣ
ﻲ
تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ
ﺪﻨﻛ درﻮﺧﺮﺑ دﻮﺧ )
.(X9
10 - ﻧﺎﺒﺼﻋ ﺎﺑ ﺮﻫ زا ﺪﻌﺑ ﻴ
ﺸﭘ ﺖ ﻴ نﺎﻤ
ﻣ ﻲ مﻮﺷ ) .(X10
11 - ﻧﺎﻣز مدآ ﺖﺳا مزﻻ ﻲ
ﻣ ﺪﻨﺑ شرﺎﻛ ﻲ
آ ﻳ دﻮﺷ ﻞﺳﻮﺘﻣ اﺪﺧ ﻪﺑ ﺪ )
.(X11
12 - ﻪﻟﺎﺴﻣ ﺮﻫ ﻞﺣ هار ﺎﻋد
ا ي ﺖﺳا ) .(X12
13 - ﻠﻜﺸﻣ ﺮﻫ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻦﻣ ﻲ
اﺮﺑ ﻪﻛ ﻳ ﻢ
ﭘﻴ ﻣ ﺶ ﻲ آ ﻳ ﻣاﺪﻗا ﺮﻫ زا ﻞﺒﻗ ،ﺪ ﻲ
د ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ، ﻳ
ترﻮﺸﻣ ناﺮﮕ
ﻣ ﻲ ﻢﻨﻛ ) .(X13
14 - ﻣ سﺎﺴﺣا ﻲ
ﺮﺘﻜﭼﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻢﻨﻛ ﻳ
ﻦ
ﻠﻜﺸﻣ ﻲ ﻣ رد ﺎﭘ زا ﻲ
آ ﻳ ﻢ ) .(X14
15 - ﻤﻫ ﻴ ﺮﻫ ﺮﺑ ار ﺮﺒﺻ ﻪﺸ
ﭼ ﻴ ﺰ ي ﺟﺮﺗ ﻴ ﻣ ﺢ ﻲ ﻢﻫد ) .(X15
16 - ﺧ ﻴﻠ ﻲ رد هرﻮﻛ زا دوز
ﻣ ﻲ مور ) .(X16
17 - ﺼﺨﺷ ار مدﻮﺧ ﻲ
ﻣ ﻪﻠﺻﻮﺣ ﻢﻛ ﻲ
ﺑﻴ ﻢﻨ ) .(X17
18 - ﻌﺳ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﺑ باﻮﺟ ﻢﻨﻛ ي
د ﻳ ﺎﺑ ار ناﺮﮕ
ﺷور ﻲ ﺤﺻ ﻴ ﻢﻫﺪﺑ ﺢ )
.(X18
19 - ﻘﻄﻨﻣ مدآ ﻲ
ا ي
ﻢﺘﺴﻫ ) .(X19
20 - ﭼ ﻪﻤﻫ ﻪﺑ ﻴ
د ﺎﺑ ﺰ ﻳ ﺪ ي ﻣ هﺎﮕﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﻲ
ﻢﻨﻛ ) .(X20
21 - ﺖﺳاﺪﺧ تﻼﻜﺸﻣ مﺎﻤﺗ لﻼﺣ )
.(X21
21 - ﻠﻜﺸﻣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ زا ﻢﺋاد رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲ
ﺒﺼﻋ ﻲ ﻣ ﻲ
