ﻄﺑار ﮥ ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ
ﯽﻔﺠﻧ ﻦﯾﺪﺑﺎﻌﻟا ﻦﯾز
1
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
٢٧ / ٦ / ٩٣ ـ ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :
٣٠ / ١ / ٩٥ (
هﺪﯿﮑﭼ
نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ رد ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺶﻘﻧ ،ﻪﯿﻣﺎﻣا یﺎﻬﻘﻓ دﺰﻧ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻞﯾﺎﺴﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﺑ یزﺎﯿﻧ و ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ ﺪﻨﻧآ ﺮﺑ ﯽﺧﺮﺑ ﺖﺳا و
ﯽﻤﻧ دﺮﻓ ﯽﻨﻃﺎﺑ تﻻﺎﺣ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺪﻨﻨﮐ ﻒﺸﮐ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﯽﺧﺮﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻟاﺪﻋ ۀ ﺖ
ﯽﻤﻧ ﺪﻨﻧاد . ﻪﮐ هﺪﺷ تﺎﺒﺛا ،ﻞﯾﻻد ﯽﺳرﺮﺑ و ﺎﻬﻘﻓ تﺎﻤﻠﮐ ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ ﻦﻤﺿ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﯾا رد
ﮐ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﻞﯾﻻد
،ﺖﺳا ﺢﯿﺤﺻ ﺖﯾاور ﺪﻨﭼ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻪ زا ﻢﻫ
ﻟﻻد ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ ﯽﻠﻘﻋ رﺎﺒﺘﻋا ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ و مﺎﻤﺗ ﺖ
ﺖﺳا . ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
ﯽﻤﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مﺎﻤﺗ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﮐ ﻞﺻا و شوﺪﺨﻣ دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ تﺎﯾاور ﺖﻟﻻ د ،ﺪﺳر
ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ،دراﺪﻧ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا رد ﺎﻋدا درﻮﻣ و ﺖﻗد زا ﺲﭘ ﻪﮐ یﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ،ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ یو ﻪﺑ ﺪﯾآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ یراﺪﻘﻣ
ﻪﻧﻮﮔ دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﮑﺒﯾﺮﻓ ﺮﯿﻏ زا رﺎﮑﺒﯾﺮﻓ ﻪﮐ یا .
یﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو ﺎﻇ ﻦﺴﺣ:
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ،ﺖﻟاﺪﻋ ،ﺮﻫ .
١ . ﯽﺗﻼﺤﻣ ﺪﯿﻬﺷ ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ؛
Email:[email protected].
ﻪ و ﯽﺎﺒ قﻮ ﯽ ﻼ اﺳ
و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ﻢﻬﻧ
، ۀرﺎﻤﺷ مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ ١٣٩٥
ﺺﺻ ٣٤٢ ـ
٣٢٩ Fiqh va Mabani-ye Hoghugh-e Eslami
Vol. 49, No. 2, Autumn & Winter 2017
٣٣٠ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
ﻪﻟﺄﺴﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد ﺖﻟاﺪﻋ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺶﻘﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و یدﺮﻓ ﯽﮔﺪﻧز نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ
یا
؛دراد زا ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ قﻼﻃ ﺮﺑ ﯽﻫاﻮﮔ و هﺎﮔداد رد تدﺎﻬﺷ ،ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣﺎﻣا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﺖﺳﺎﯾر
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ ﯽﮕﻤﻫ ،ﯽﻣﻼﺳا .
ﺑ ﻦﯾا رد ﻢﻬﻣ ﻞﯾﺎﺴﻣ زا و هار ،هرﺎ
هﻮﯿﺷ تﺎﺒﺛا
ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ ،
ﯽﺧﺮﺑ نﺎﻨﭼ ﺖﺨﺳ یﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺟ
داﺮﻓا ﺰ ی اﺪﺘﻗا یاﺮﺑ ار ﯽﺴﮐ ،کﺪﻧا
ﯽﻤﻧ اﺪﯿﭘ ﺪﻨﻨﮐ
. ﯽﺧﺮﺑ ،ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺎﻨﭼ ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ رﻮﻣا رد
نﺎﺳآ یﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ﺎﯾﻮﮔ ﺪﻨﺘﺴﻫ لدﺎﻋ ﻪﻤﻫ .
،ور ﻦﯾا زا تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ شور ﻦﺘﻓﺎﯾ
ﺖﯿﻤﻫا زا ،ﺖﻟاﺪﻋ
هﮋﯾو یا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا
. هار ﯽﻬﻘﻓ نﻮﺘﻣ رد یﺎﻫ
نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ :
،لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ
حﺮﻄﻣ ﻦﯾﺮﻓآ ﻢﻠﻋ عﺎﯿﺷ و ﺶﺨﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا تﺮﺷﺎﻌﻣ نآ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﮐ هﺪﺷ
ﺎﻫ
"
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
"
،ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻬﻘﻓ ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﻓﺎﮐ دﺮﻓ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ،یراوﺰﺒﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،
١٤]
ص ، ١٤٣ ﯽﻧاﺮﮑﻨﻟ ﻞﺿﺎﻓ [
ﯽﻋﺪﻣ ﺖﺳا :
» ﻦﺴﺣ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﺮﮔا ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺮﻫﺎﻇ
ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا ًﺎﻋﻮﻧ دﻮﺑ
، ﮔ ﯽﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺨﺷ ﺎﺑ ﻪﭼﺮ ﻞﻣﺎﮐ تﺮﺷﺎﻌﻣ
ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
«.
٣٠]
ص،
٣٦٥ ﯽﻟو [
تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ لوا ﺪﯿﻬﺷ و ﯽّﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ
ﻪﺘﺴﻧاﺪﻧ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﻧا
. ٢٧]
ص ، ٨٨
؛ ١٦ ص ، ٢١٨ ﯿﻧآﺮﺑ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﯾا رد [
ﻦﻤﺿ ،ﻢ
ﺎﻤﻠﮐ ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ ﯾﻻد ،ﺎﻬﻘﻓ ت
ﯽﺳرﺮﺑ ار ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞ ،هدﺮﮐ
نآ یﺎﻀﺘﻘﻣ ار ﺎﻫ
ﻢﯾروآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
١ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ مﻮﻬﻔﻣ ـ
"
ُﺣ ﻦﺴ
"
ﺢﺒﻗ ّﺪﺿ ٢]
ص ، ٥٧ ؛ ٤ ص ، ١١٤ ؛ ٩ ص ، ١٦٩٤ ﯽﯾﺎﺒﯾز و ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ [
ﺖﺳا .
"
ﺮﻫﺎﻇ
"
رﻮﻬﻇ رﺪﺼﻣ زا ﯽﻠﻋﺎﻓ ﺖﻔﺻ ٨]
ص ، ٦٢٨ اﺪﯾﻮﻫ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ[
،ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ و
ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯿﻤﻫ زوﺮﻤﯿﻧ ﻪﺑ
"
ﻬُﻇ ﺮ
"
و
"
هﺮﯿﻬﻇ
"
ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ اﺮﭼ دﻮﺷ
و ﻦﯾﺮﺗرﺎﮑﺷآ
ﯽﻧارﻮﻧ ﻦﯾﺮﺗ ﺖﺳا زور تﺎﻗوا .
٣]
ص ، ٤٧١
" [
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
"
رد ترﺎﺒﻋ ،نآ یﻮﻐﻟ مﻮﻬﻔﻣ
ﻪﮐ ﻦﯾا زا ﺖﺳا
"
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺒﯾز و ﻮﮑﯿﻧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻬﺟ زا یﺰﯿﭼ ﺮﻫﺎﻇ
"
و ﺎﻬﻘﻓ تﺎﻤﻠﮐ زا .
تﺎﯾاور دﻮﺟﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ
"
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
"
ﻪﻟﺄﺴﻣ رد ﺖﻟاﺪﻋ
ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ
ﻦﯾا زا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻦﯿﻧاﻮﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺺﺨﺷ رﺎﺘﻓر یا
وا رد ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا ﻪﮐ
،هدﻮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ارﺎﮑﺷآ ١١]
ص ، ٣٨٩
؛ ٣٦ ص ، ١١ رﺎﮑﺒﯾﺮﻓ ﺮﯿﻏ زا رﺎﮑﺒﯾﺮﻓ [
ﻞﺑﺎﻗ
ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﺷﺎﺑ
. ٣٨]
ص ، ٥١
[
٢ ـ شور ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یﺎﻫ
ﮐ یﺎﻬﻘﻓ تﺎﻤﻠ نﺎﺸﻧ ﻪﯿﻣﺎﻣا
ﯽﻣ ﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﺪﻋ ت
هار ﺖﻟا یﺎﻫ
،دراد دﻮﺟو یدﺪﻌﺘﻣ
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٣١
ﯽﺧﺮﺑ و قﺎﻔﺗا درﻮﻣ ﯽﺧﺮﺑ ﺖﺳا فﻼﺘﺧا ﻞﺤﻣ
. ﻢﻬﻣ ﻫ هار ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺗ زا ﺪﻧا ترﺎﺒﻋ ﺎ
:
١ ـ ٢ ـ لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ ﺎﺑ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا ۀرﺎﺑرد :
نﺎﯿﻣ ﯽﻓﻼﺘﺧا ،لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ
ﺎﻬﻘﻓ
،ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ ﺖّﯿﺠﺣ ﺮﺑ
رد ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ تﺎﺒﺛا ﻋ نﻮﭽﻤﻫ
و ﺖﻟاﺪ
ﺎﻋدا ،دﺎﻬﺘﺟا ﺖﺳا هﺪﺷ عﺎﻤﺟا ی
. ٣٠]
ص ، ٢٤٧ یدﺰﯾ ﻖﻘﺤﻣ [
مﺎﻣا و ﯽﯾﻮﺧ ﻖﻘﺤﻣ ،
هدﺮﮐ ﺢﯾﺮﺼﺗ لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا ﺮﺑ ﯽﻨﯿﻤﺧ ﺪﻧا
. ٢٠]
ص ، ٢٨ ؛ ٣٧ ،
ص ٢٨٧ ؛ ٣٦ ص ، ١٠
[
ﺖﺳا ﺮﮐذ نﺎﯾﺎﺷ ،
ﺮﮔا مﺎﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﻨﯿﺑ ﺖﯿﺠﺣ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻗ زا
ﺖﻬﺟ ﯽﯾﻼﻘﻋ یﺎﻨﺑ ﻢﯿﺷﺎﺑ
٣٧]
ص ، ٢٨٨ ،[
اﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﻪﻨّﯿﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟ
ﺎﻣا ، ﻪﻨّﯿﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻗ ﺮﮔا
ﻢﯿﺷﺎﺑ صﻮﺼﻨﻣ دراﻮﻣ ﻪﺑ
، هﺮﯿﺳ ،ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﻪﻨّﯿﺑ ﺖﯿﺠﺣ ﻞﯿﻟد ٣٨]
ص ، ٥٢ و [
تﺎﯾاور ) ﻪﺘّﻠﺤﻣ و ﻪﺘﻠﯿﺒﻗ ﯽﻓ ﻪﻨﻋ ﻞﺌُﺳ اذﺈﻓ
ًاﺮﯿﺧ ﺎّﻟا ﻪﻨﻣ ﺎﻨﯾأر ﺎﻣ اﻮﻟﺎﻗ (
١١ ]
ص ، ٣٨٩
[
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .
،ﻦﯾا ﺮﺑ نوﺰﻓا ﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا رد
،لدﺎﻋ ود تدﺎﻬﺷ ﮥ نﺎﯿﻣ ﯽﻗﺮﻓ
دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﻠﻌﻓ و ﯽﻟﻮﻗ تدﺎﻬﺷ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،
، ﻧا ﻪﺑ و رﺎﯿﺘﺧا یور زا لدﺎﻋ ود ﺮﮔا هﺰﯿﮕ
ﺟ زﺎﻤﻧ نﺪﻧاﻮﺧ اﺪﺘﻗا ﯽﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﻤ
ﻨﻨﮐ ﺺﺨﺷ نآ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﺑ ﯽﻠﻌﻓ تدﺎﻬﺷ اﺪﺘﻗا ﻦﯾا ،ﺪ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ٣٨]
ص ، ٥٢ ؛ ١٦ ص ، ٢١٨ ؛ ١٧ ص ، ٣١٦ ؛ ٣٧ ص ، ٢٨٨ .[
٢ ـ ٢ ﯾ ﻦﯾﺮﻓآ ﻢﻠﻋ تﺮﺷﺎﻌﻣ ـ ﺶﺨﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺎ
ا یرﺎﯿﺴﺑ : نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻬﻘﻓ ز
مﺎﻣا
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ و لوا ﺪﯿﻬﺷ ،ﯽﻨﯿﻤﺧ هار زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺮﺷﺎﻌﻣ ﺮﺑ
یﺎﻫ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا
ﺢﯾﺮﺼﺗ ﺮﮐ هد ﺪﻧا ٣٦]
ص ، ١١ ؛ ١٦
، ص ٢١٨ ؛ ٣٣ ص ، ٣٥٢ ﺪﻨﭼﺮﻫ [
ﻨﻃﺎﺑ ﺪﯿﻗ لوا ﺪﯿﻬﺷ ﯽ
ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و هدﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا تﺮﺷﺎﻌﻣ ﻪﺑ ار ﯽﻣ تﺎﺒﺛا ﺖﻟاﺪﻋ ﯽﻨﻃﺎﺑ تﺮﺷﺎﻌﻣ ﺎﺑ
ﺷ دﻮ
، ١٦]
،
ص ٢١٨ ﯽﻨﻌﯾ [
تﺎﺒﺛا ﯽﺗﺮﺷﺎﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ ۀﺪﻨﻨﮐ
و ﯽﻠﺧاد ﯽﮔﺪﻧز
ﺺﺨﺷ ﯽﺻﻮﺼﺧ ﺪﺷﺎﺑ
، تﺎﺒﺛا ﺖﻟاﺪﻋ ،ﯽﺗﺮﺷﺎﻌﻣ ﺮﻫ ﺎﺑ ﻪﻧﺮﮔو ﯽﻤﻧ
دﻮﺷ .
و هدﻮﺑ ﯽﺗاذ ﻢﻠﻋ ﺖﯿّﺠﺣ اﺮﯾز ،ﺖﺳا نﺎﻨﯿﻤﻃا و ﻢﻠﻋ ﻖﻘﺤﺗ ،تﺮﺷﺎﻌﻣ ﺎﺑ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا ﻞﯿﻟد ﯽﻤﻧ ﻞﻌﺟ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻢﻠﻋ ﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻨﯿﻤﻃا ،ﺪﺷﺎﺑ
نآ فﻼﺧ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻼﻘﻋ و هﺪﯿﺳر یدﺎﻋ
ﯽﻤﻧ ﺎﻨﺘﻋا ﺖﺳا ﺖﺠﺣ ﺰﯿﻧ ﺪﻨﻨﮐ
. ﻢﻠﻋ ﯽﺴﮐ ﺎﺑ تﺮﺷﺎﻌﻣ ﺮﺛا رد ﻒﻠﮑﻣ یاﺮﺑ هﺎﮔﺮﻫ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﻣ ﺐﺗﺮﺘﻣ نآ ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ،دﻮﺷ اﺪﯿﭘ وا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺎﯾ ﯽﻧاﺪﺟو دﻮﺷ
. ٣٧]
ص ، ٢٨٩
[
٣ ـ ٢ ﺶﺨﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺎﯾ ﻦﯾﺮﻓآ ﻢﻠﻋ عﺎﯿﺷ ـ ﺎﻬﻘﻓ :
ﯽﯾ نﻮﭽﻤﻫ ﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا ﻖﻘﺤﻣ ،ﯽ
،لوا ﺪﯿﻬﺷ و ﯽﻧﺎﺛ ﺪﯿﻬﺷ ،ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ ،هوﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ ،ﯽﺋﻮﺧ زا
زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ عﺎﯿﺷ
هار یﺎﻫ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا هدﺮﺑ مﺎﻧ
ﺪﻧا ٣٦]
ص ، ١١ ؛ ٣٧ ص ، ٢٨٩ ؛ ٢٠ ص ، ٢٨ ؛ ١٧ ص ، ٣١٦ ؛
١٦ ص ، ٢١٨ ﯾ [
و عﻮﯿﺷ یرﺪﻗ ﻪﺑ ﯽﺴﮐ ﺖﻟاﺪﻋ هﺎﮔﺮﻫ ﯽﻨﻌ ﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ اﺪﯿﭘ تﺮﻬﺷ
یاﺮ
٣٣٢ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺎﯾ ﻢﻠﻋ نﺎﺴﻧا ،دﻮﺷ اﺪﯿﭘ وا
،هﺪﻣآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ لدﺎﻋ یو وا ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ
ﯽﻣ رﺎﺑ ﻢﻠﻋ ؛دﻮﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺠﺣ نﺎﻨﯿﻤﻃا و
.
نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻬﻘﻓ زا ﯽﺧﺮﺑ و هوﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ
ﺎﻬﻨﺗ عﺎﯿﺷ درﻮﻣ رد ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا حﺮﻄﻣ ار ﻢﻠﻋ
ﺮﮐ نﺎﻨﯿﻤﻃا زا ﯽﻨﺨﺳ و هد هدروﺎﯿﻧ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ
ﺪﻧا ٢٠]
ص ، ٢٨
؛ ٣٦ ص ، ١١
،[
ﻦﯾا زا ﺪﯾﺎﺷ
ﺎﻨﯿﻤﻃا عﺎﯿﺷ ﻪﮐ ﺖﻬﺟ
،هدﻮﺒﻧ ﺖﺠﺣ ﺶﺨﺑ ن ﺖﺳا ﺖﺠﺣ ﻦﯾﺮﻓآ ﻢﻠﻋ عﺎﯿﺷ ﺎﻬﻨﺗ
؛ ﺎﻣا ﻦﯾا
ﻪﺑ ﺖﺳرد ﺎﻋدا ﺮﻈﻧ
ﯽﻤﻧ ﺪﺳر
، ﺮﯾز ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻨﯿﻤﻃا ا ﺪﺳﺮﺑ یدﺎﻋ ﻢﻠﻋ ﺪﺣ
ﺖﺳا ﺖﺠﺣ ، اﺮﭼ
ﻧ ﺎﻨﺘﻋا نآ فﻼﺧ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻼﻘﻋ ﻪﮐ هدﺮﮑ
و نآ ﻪﺑ دﻮﺧ یدﺎﻋ یﺎﻫرﺎﮐ رد دﺎﻤﺘﻋا
ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ
ﺖﺳا هدﺮﮑﻧ عدر ار نآ ﺰﯿﻧ عرﺎﺷ و ٣٧]
ص ، ٢٨٩ .[
ﻧاو ﯽﻬﮕ ﺮﮔا نﺎﻨﯿﻤﻃا تﺮﺷﺎﻌﻣ ﺶﺨﺑ
ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ
،ﺪﺷﺎﺑ ٣٦]
ص ، ١١ ﯽﻤﻧ [
ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﻨﯿﻤﻃا عﺎﯿﺷ ﺶﺨﺑ
تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ .
٤ ـ ٢ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ـ ﮑﯾ :
هار زا ﯽ یﺎﻫ
ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ،
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﺳا
.
ﯾﺎﻬﻘﻓ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖّﯿﻔﺷﺎﮐ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻗ ﻪﮐ ﯽ
، ﯽﺘﯾدوﺪﺤﻣ نآ یاﺮﺑ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺪﻧا . ٤١]
ص ، ٤٦٧ ﺎﻣا [
زا ﯽﻣ ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﻞﯾﻻد ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﯾآ
ﻪﮐ ا ﺔﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛ
ﺖﺳا قﻼﻃ ﺮﺑ ﯽﻫاﻮﮔ و تدﺎﻬﺷ ،ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣﺎﻣا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ یدراﻮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ؛
رد هﮋﯾو ﺖّﯿﻤﻫا زا ﻪﮐ یدراﻮﻣ یا
رادرﻮﺧﺮﺑ ﺘﺴﻫ
ﺪﻨ نﻮﭽﻤﻫ ، یﺮﺒﻫر و ﺪﯿﻠﻘﺗ ﺖّﯿﻌﺟﺮﻣ
ﻌﻣﺎﺟ ﮥ ﯽﻣﻼﺳا ، ﺎﺒﺛا ﺖﻟاﺪﻋ ت ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﮑﻣا
ﺖﺴﯿﻧ ﺮﯾﺬﭘ .
٣٦]
ص ، ٧
[
٣ ﺎﻬﻘﻓ لاﻮﻗا ﯽﺳرﺮﺑ ـ دراد دﻮﺟو هﺎﮔﺪﯾد ود ﻪﯿﻣﺎﻣا یﺎﻬﻘﻓ نﺎﯿﻣ ،ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ رد ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺶﻘﻧ ﻪﻟﺄﺴﻣ رد :
ﯽﯾﺎﻬﻘﻓ
نﻮﭽﻤﻫ : مﺎﻣا ،ﯽﺋﻮﺧ ﻖﻘﺤﻣ ،ﻢﯿﮑﺣ ،هوﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ ،یراوﺰﺒﺳ ﻖﻘﺤﻣ ،ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ ،ﯽﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺪﯿﺣو
ﯽﻠﻋﻷاﺪﺒﻋ ﺪﯿﺳ و ﯽﻨﯿﻤﺧ ﯽﻣ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ یراوﺰﺒﺳ
ﺪﻨﻧاد ٤١]
،
ص ٤٧٦ ؛ ١٤ ص ، ١٤٣ ؛ ٢٠ ص ، ٢٨ ؛ ١٩ ص ، ٥٥ ؛ ٣٧ ص ، ٢٨٠ ؛ ٣٦
، ص ١١ ؛ ٣٨ ص ، ٤٩ . [
،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رد ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ ،ﺪﯿﻔﻣ ﺦﯿﺷ ،ﺪﯿﻨﺟ ﻦﺑا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﯽﻧﺎﻬﯿﻘﻓ مﻼﮐ ﺮﻫﺎﻇ زا
بﺎﺘﮐ کراﺪﻣ ﺐﺣﺎﺻ و جاّﺮﺑ ﻦﺑا ﯽﺿﺎﻗ ،ﻪﯾﺎﻬﻧ و فﻼﺧ یﺎﻫ ﺰﯿﻧ
ﻪﺑ لﻮﻗ ﻦﯿﻤﻫ ﺖﺳد
ﯽﻣ ﺪﯾآ ٤١]
ص ، ٤٧٦ ؛ ٣٤ ص ، ٧٢٥ ؛ ٢٢ ص ، ٢١٧ ؛ ٢٤ ص ، ٥٢ ؛ ١ ص ، ٥٥٦ ؛ ٣٩ ص ، ٦٩ .[
ﺖﺳا ﯽﻋﺪﻣ ﻪﯾﺎﻬﻧ رد ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ :
» ﻦﯿﻤﻠﺴﻣ رﺮﺿ و ﻊﻔﻧ ﻪﺑ یو تدﺎﻬﺷ ﻪﮐ ﯽﻟدﺎﻋ
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ حﻼﺻ و ﯽﮔﺪﯿﺷﻮﭘ ﻪﺑ و هدﻮﺑ نﺎﻤﯾا ﺮﻫﺎﻇ یو ﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺴﮐ دﻮﺷ
ﺪﺷﺎﺑ فوﺮﻌﻣ ...
نﺪﯾﺰﮔ یرود ﻪﺑ و ﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ،ﺮﯾﺎﺒﮐ زا
ﺪﺷﺎﺑ هﺪ ...
ﻤﻫ ﮥ ﺐﯿﻋ ار ﺶﯾﻮﺧ یﺎﻫ
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٣٣
،ﺪﻧﺎﺷﻮﭙﺑ یﺎﭘ
نآ ﺖﻗو ﺮﺑ و هدﻮﺑ ﻪﻧﺎﮕﺠﻨﭘ یﺎﻫزﺎﻤﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﺑ ﺖﺒﻇاﻮﻣ ﺎﻫ
ﻨﮐ رد ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ و ﺪ
دﻮﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﻦﯿﻤﻠﺴﻣ ﺖﻋﺎﻤﺟ
«.
٢٤]
ص ، ٥٢ ﻦﺨﺳ ﻦﯾا [
ﻦﯾا رد رﻮﻬﻇ ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ دراد
ﺖﺳا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﻤﻫ ،ﺖﻟاﺪﻋ ،یو هﺎﮔﺪﯾد زا ﻪﮐ .
ﻪﯿﺷﺎﺣ زا ﯽﺧﺮﺑ ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﺮﺑ نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﺘﮐ نﻮﭽﻤﻫ هوﺮﻋ بﺎ :
ﺪﯿﺳ ،یﺮﺋﺎﺣ ﻢﯾﺮﮑﻟاﺪﺒﻋ ﺦﯿﺷ ،ﯽﻗاﺮﻋ ءﺎﯿﺿ ﺎﻗآ ،ﯽﻨﯿﺋﺎﻧ ﻪﻣﻼﻋ
ﯽﻧﺎﮕﯾﺎﭙﻠﮔ و یدﺮﺟوﺮﺑ ﻖﻘﺤﻣ ،ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا
، ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ هوﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ مﻼﮐ ﺮﺑ
زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺰﯿﻧ ﺖﻟاﺪﻋ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ یداﺮﯾا ﺪﻧا
٢٠]
، ص ٢٨ ﻪﮐ [
مﻼﮐ شﺮﯾﺬﭘ رد رﻮﻬﻇ
نآ یﻮﺳ زا هوﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ دراد ﺎﻫ
.
ﺑاﺮﺑ رد
،ﺮ ﺷ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ،لوا ﺪﯿﻬﺷ و ﯽﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ ،طﻮﺴﺒﻣ بﺎﺘﮐ رد ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿ
ﻪﺘﺴﻧاﺪﻧ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﺪﻧا
٢٣]
ص ، ٢١٨
؛ ٢٦ ص ، ٤٣٠
؛ ٢٧ ص ، ٨٨
؛ ١٦ ،
ص ٢١٨ .[
ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ ﺖﺳا ﯽﻋﺪﻣ
:
» ﯽﻤﻧ ﺎﻔﺘﮐا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ رد دﻮﺷ
«
٢٣]
ص ، ٢١٨ ﯽﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ [
ﺖﺳا هدروآ :
» ﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ رد ﺖﺴﯿﻧ ﺰﯾﺎﺟ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺮ
دﻮﺷ دﺎﻤﺘﻋا
«.
٢٦]
، ص ٤٣٠ ﺪﯿﻬﺷ [
،ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ ﻪﻟﺄﺴﻣ رد ﯽﻧﺎﺛ حﺮﻄﻣ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
ﺖﺳا هدﺮﮑﻧ .
١٧]
ص ، ٣١٦ ﯽﻋﺪﻣ یراوﺰﺒﺳ ﻖﻘﺤﻣ[
ﺖﺳا :
» ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ناﺮﺧﺄﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﯽﻤﻧ ﯽﻓ
ﺪﻨﻧاد « ١٤]
، ص ١٤٣ . [
٤ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ مﺪﻋ ﻞﯾﻻد ـ
ﻞﺻا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ،لوا ﻞﺻا زا دﻮﺼﻘﻣ :
، ِﻞﺻا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ﺐﺗﺮﺗ مﺪﻋ
ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ اﺮﯾز ،ﺖﺳا ﻞﺻﺎﺣ ﺺﺨﺷ رد ﺖﻟاﺪﻋ دﻮﺟو ﻪﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
ﯽﻤﻧ دﻮﺷ
؛ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﻮﭽﻤﻫ ﺰﯿﯿﻧ
ﻪﻨّﯿﺑ
،
ّﺠﺣ
؛ﺖﺴﯿﻧ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﯽﻋﺮﺷ ﺖ رد
رﻮﻣا رد ﯽﻟﺎﺣ ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ
ﺖﻟاﺪﻋ
، ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ دﻮﺷ زاﺮﺣا ﺖﻟاﺪﻋ
، اﺮﯾز د ﮏﺷ ﻣ ،طﺮﺷ ر ﯽﻀﺘﻘ
،هدﻮﺑ طوﺮﺸﻣ رد ﮏﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ فﺮﺻ ﻪﺑ
، ﻞﺻا و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ زاﺮﺣا ﺺﺨﺷ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﺑ
ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ﺐﺗﺮﺗ مﺪﻋ دراد ﺖﻟﻻد
نﺎﻨﭼ ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ ﻪﮐ ﯽﻋﺪﻣ
ﺖﺳا :
» ﻪﮐ ﺖﻬﺟ نآ زا
ﻞﺻﺎﺣ ﻢﻠﻋ ناﺪﺑ و هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻟاﺪﻋ ﺪﯾﺎﺑ رﺎﭼﺎﻧ ﻪﺑ ﺲﭘ ؛ﺖﺳا طﺮﺷ یرﻮﻣا رد ﺖﻟاﺪﻋ دﻮﺷ
، ﯽﻀﺘﻘﻣ طﺮﺷ رد ﮏﺷ اﺮﯾز
، ﻪﺑ ﻢﻠﻋ موﺰﻟ نآ یﺎﻀﺘﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا طوﺮﺸﻣ رد ﮏﺷ
ﻞﯿﻣ مﺪﻋ )
ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻖﯾﺮﻃ و ﻖﺣ زا (
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻣﻷا ﺲﻔﻧ ﺐﺴﺣ ﻪﺑ «
٤١]
، ص ٤٨٧ . [
ﻞﺻا ﺎﺑ ار ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ﺐﺗﺮﺗ مﺪﻋ ﻞﺻا ﺰﯿﻧ لﺎﻐﺘﺷا
ﯽﻣ دﺮﮐ ﺮﯾﺮﻘﺗ ناﻮﺗ
، یدراﻮﻣ رد اﺮﯾز
ﻪﮐ ﺖﺳا طﺮﺷ ﺖﻟاﺪﻋ ﺎﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﻖﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﻘﯾ ،
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ دراﺪﻧ دﻮﺟو
. ﺐﺣﺎﺻ حﺎﺘﻔﻣ
ﯽﻋﺪﻣ ﻪﻣاﺮﮑﻟا ﺖﺳا
:
» ﻦﯾا لﺎﻤﺘﺣا ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﮐ
، ﻦﺴﺣ ﻪﺑ لﻮﻗ ّدر رد ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
ﺖﯾﺎﻔﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﯽﻣ
ﺖﺳا غاﺮﻓ ﻪﺑ ﻦﯿﻘﯾ ﯽﻀﺘﻘﻣ ﯽﻨﯿﻘﯾ لﺎﻐﺘﺷا اﺮﯾز ،ﺪﻨﮐ «
١٢]
ص ، ٢٧٥ .[
٣٣٤ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
و ﺪﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﺻا : ﺖﻨﺳ و بﺎﺘﮐ نﻮﭽﻤﻫ یدﺎﻬﺘﺟا ﻞﯿﻟد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﯿﻟد ﯽﯾﺎﺟ رد
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،
،ﺚﺤﺑ ﻞﺤ تﺎﯾاور
دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ و هﺪﺷ دراو ﯽﻧاواﺮﻓ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻬﻘﻓ
؛ ١٨]
ص ، ٤٣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد [
، سﺎﺳا ﺮﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ﺐّﺗﺮﺗ
ﺖﺳا ﯽﻋﺮﺷ ﺖﺠﺣ و رﺎﺒﺧا .
٣٠]
، ص ٣٦٥ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺎﻨﺑ [
، ،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ یﺎﻀﺘﻘﻣ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻣذ غاﺮﻓ ﻪﺑ ﻦﯿﻘﯾ و هدﻮﺑ ﯽﻋﺮﺷ ﺖﺠﺣ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ .
،مود ور تﺎﯾا نﺎﻨﯿﻤﻃا طاﺮﺘﺷا ﺮﺑ ﯽﺗﺎﯾاور : ﺖﻟﻻد ﺖﻋﺎﻤﺟ مﺎﻣا ﺖﻧﺎﻣا و ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ
اد ﺪﻧر : ﺪﺷار ﯽﻠﻋﻮﺑا ﺖﯾاور ﺪﻨﻧﺎﻣ :
» ﺮﻔﻌﺟ ﯽﺑﻷ ﺖﻠﻗ )
ع ( ﯽّﻠﺻُﺎﻓ اﻮﻔَﻠﺘﺧإ ﺪﻗ ﮏﯿﻟاﻮﻣ ّنإ
ًﺎﻌﯿﻤﺟ ﻢﻬَﻔﻠﺧ .
لﺎﻘﻓ : ﻪﻨﯾﺪﺑ ﻖﺜﺗ ﻦﻣ ﻒﻠﺧ ﻻا ﱢﻞﺼﺗ ﻻ «
١٠]
ص ، ٥٦٢
،[
ﺪﺷار ﯽﻠﻋﻮﺑا
ﯽﻣ ﯾﻮﮔ ﺪ : ﺮﻗﺎﺑ مﺎﻣا ﻪﺑ )
ع ( ﻢﺘﻔﮔ : ﯿﭘ ﻤﻫ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﻦﻣ و ﺪﻧراد فﻼﺘﺧا ﺎﻤﺷ ناوﺮ ﮥ
نآ ﺎﻫ زﺎﻤﻧ
ﯽﻣ ﻢﻧاﻮﺧ . مﺎﻣا ) ع ( دﻮﻣﺮﻓ : ناﻮﺨﻧ زﺎﻤﻧ یراد وا ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﺰﺟ .
ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و ﺖﯾاور ﯽﻣ
دﻮﺷ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺖﻟاﺪﻋ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﻋﺎﻤﺟ مﺎﻣا رد
،
نﺎﻨﯿﻤﻃا وا ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ
ﺖﺳ . ٣٧]
ص ، ٢٦٠ فﺮﺻ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﺷور [
ﻦﯾا رﺎﺘﻓر ﻪﮐ ﯽﺴﮐ یﺮﻫﺎﻇ
ﺮﺷ یﺎﻀﺘﻘﻣ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﯾﻌ
وا ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖ ﯽﻤﻧ دﻮﺟو ﻪﺑ
ﻦﮑﻤﻣ اﺮﯾز ؛ﺪﯾآ
رﺎﺘﻓر ﺖﺳا وا یﺮﻫﺎﻇ
ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻬﻟا یاﻮﻘﺗ و نﺎﻤﯾا یور زا .
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ اﺮﯾز ؛ﺖﺴﯿﻧ ﺖﺳرد ﺖﯾاور ﻦﯾا ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا:
ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺖﻌﯾﺮﺷ ﺎﺑ دﺮﻓ ﯽ
ﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪ ﺎﺠﻧا ار تﺎﺒﺟاو ﻪﮐ
داد م ﯽﻣ کﺮﺗ ار تﺎﻣّﺮﺤﻣ و ه نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺐﺒﺳ ،ﺪﻨﮐ
ﻪﺑ
ﻨﯾد
؛ﺖﺳا ﺺﺨﺷ یراﺪ ٣٧]
ص ، ٢٦١ نﺎﻨﯿﻤﻃا [
ﻨﯾد ﻪﺑ یراﺪ ﺖﻧﺎﻣا و ﺮﻔﻧ ﮏﯾ
زا ﺮﯿﻏ
ا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﺳ ١٢]
ص ، ٢٦٦ ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ و [
تﺎﯾاور لاد ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﺮﺑ ،
هﺮﯿﻐﻣ ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﮥﺤﯿﺤﺻ ﺪﻨﻧﺎﻣ ١١]
، ص ٣٩١ ﷲﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺰﯾﺮﺣ ﮥﺤﯿﺤﺻ و [
١١]
، ص
٣٩٤ رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﮥﺤﯿﺤﺻ و [
١١]
ص ، ٣٨٩ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ ،[
تﺎﯾاور ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﺮﺑ لاد
ﺪﻧراد ﺢﯿﺟﺮﺗ ،ﺖﻋﺎﻤﺟ مﺎﻣا ﺖﻧﺎﻣا و ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ قﻮﺛو طاﺮﺘﺷا .
٥ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﻞﯾﻻد ـ
،لوا عﺎﻤﺟا ﯽﻋﺪﻣ ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ :
ﺖﺳا :
» ﺮﺒﮐا دﺎﺘﺳا زا )
ﯽﻧﺎﻬﺒﻬﺑ ﺪﯿﺣو (
ﻪﯿﺷﺎﺣ رد
ﻦﯾا ﺮﺑ هﺪﺷ عﺎﻤﺟا ﻞﻘﻧ ،ﻢﻟﺎﻌﻣ طﺮﺷ نآ رد ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﮐ یدرﻮﻣ ﺮﻫ رد ،ﺖﻟاﺪﻋ زا دﻮﺼﻘﻣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ، ﺖﺳا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
« . ٤١]
، ص ٤٦٧ هدروآ ﯽﺋﻮﺧ ﻖﻘﺤﻣ[
ﺖﺳا :
» ﻦﯾا ﻪﺑ لﻮﻗ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻒﺷﺎﮐ ﺮﻫﺎﻇ
، ﺖﺳا بﺎﺤﺻا نﺎﯿﻣ رد ﻢﻟﺎﺴﺗ درﻮﻣ
«.
٣٧]
، ص ٢٨٠ ﻞﺿﺎﻓ [
ﯿﻔﺷﺎﮐ ﻪّﻟدا زا ﺚﺤﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺮﮑﻨﻟ ،ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖ
هدﺮﮐ حﺮﻄﻣ ار ﻢﻟﺎﺴﺗ و
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٣٥
ﯽﻣ ﺪﺴﯾﻮﻧ :
» ﺖﺳا بﺎﺤﺻا نﺎﯿﻣ رد ﻢﻟﺎﺴﺗ درﻮﻣ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﻪﺑ لﻮﻗ
«
٣٠]
، ص ٣٦٥
[
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ رد ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻧﺎﻔﻟﺎﺨﻣ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا رد عﺎﻤﺟا یﺎﻋدا :
ﺖﺴﯿﻧ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ لوا ﺪﯿﻬﺷ ،ﯽّﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ ،طﻮﺴﺒﻣ ٢٣]
ص ، ٢١٨ ؛ ٢٦
، ص ٤٣٠ ؛ ١٦
، ص ٢١٨ .[
دراﺪﻧ ﺖﯿﺠﺣ ،هدﻮﺑ ﯽﮐرﺪﻣ عﺎﻤﺟا ،ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا رد ناواﺮﻓ تﺎﯾاور دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﻦﯾا ﺮﺑ نوﺰﻓا .
،مود ﯽﻠﻘﻋ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻒﺷﺎﮐﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺮﮔا :
، ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد
دراﻮﻣ نﺎﮑﻣا ﺖﺴﯿﻧ ﺮﯾﺬﭘ ﺎﺑ
ﻦﯾا نﻮﭽﻤﻫ رﻮﻣا زا یرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪﮐ ،ﺎﯾﺎﺻو ،نﻮﯾد ،قﻼﻃ
ﻣ ﺎﻣا ،تﻼﻣﺎﻌ ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺖﻣ
ﺖﻟاﺪﻋ ، مزﻻ ﺖﺳا ٣٠]
ص ، ٣٦٥
؛ ٣٧
، ص ٢٨٠
[
،مﻮﺳ تﺎﯾآ نآﺮﻗ تﺎﯾآ ﻪﺑ ،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ : ﺰﯿﻧ
ﯽﻣ ناﻮﺗ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ تﺎﯾآ ﻦﯾا زا ﯽﺧﺮﺑ ؛ﺮﮐ لﻻﺪﺘﺳا :
ـ
» ﻟ اﻮﻟﻮﻘﺗ ﻻو
ًﺎﻨﻣﺆﻣ ﺖﺴﻟ مﻼﺴﻟا ﻢﮑﯿﻟا ﯽﻘﻟأ ﻦﻤ
«
، ،ءﺎﺴﻧ]
٩٤ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﻪﺑ [
ﺎﻤﺷ
ﮐ مﻼﺳ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺪﯿﺑﻮﮕﻧ هدﺮ
ﯽﺘﺴﯿﻧ ﻦﻣﺆﻣ ﻮﺗ .
هژاو یاﺮﺑ ﺪﻨﭼﺮﻫ
"
مﻼﺳ
"
ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺳ :
مﻼﺳ ٢٨]
ص ، ٤١
؛ ١٥ ،
ص ٥٩٤
،[
مﻼﺳا ١٣]
ص ، ٥٢٢ مﻼﺳا رﺎﻬﻇا ﻖﯾﺮﻃ زا لﺎﺘﻗ زا ﺰﯿﻫﺮﭘ و نﺪﺷ ﻢﯿﻠﺴﺗ ،[
٢١]
ص ، ١٣٢ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا ؛[
ﺪﺳر ﻪﯾآ دﻮﺼﻘﻣ رﺎﻬﻇا ﺎﻤﺷ دﺰﻧ ﯽﺴﮐ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا
دﺮﮐ مﻼﺳا ،
ار نآ ﯾﺬﭙﺑ ﺮ رد ﺪﯿﻨﮐ رﺎﺑ وا ﺮﺑ ار مﻼﺳا رﺎﺛآ و ﺪﯾ ﻪﯾآ لوﺰﻧ نﺄﺷ
ﺖﺳا هﺪﻣآ :
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ یزور )
ص ( ﺪﯾز ﻦﺑ ﻪﻣﺎﺳا یﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ زا ﯽﻌﻤﺟ ﺎﺑ ار
رد ﻦﮐﺎﺳ نﺎﯾدﻮﻬﯾ
یﺎﻫﺎﺘﺳور زا ﯽﮑﯾ
"
کﺪﻓ
"
ﻓ دﺎﺘﺳﺮ ﺪﻧ . نﺎﯾدﻮﻬﯾ زا ﯽﮑﯾ ﺮﺒﺧ ﺎﺑ مﻼﺳا هﺎﭙﺳ نﺪﻣآ زا ﻪﮐ
ﯽﻫﻮﮐ هﺎﻨﭘ رد ار دﻮﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ و لاﻮﻣا ،دﻮﺑ هﺪﺷ ،ﺖﻓﺎﺘﺷ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ لﺎﺒﻘﺘﺳا ﻪﺑ و داد راﺮﻗ
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ تّﻮﺒﻧ و اﺪﺧ ﯽﮕﻧﺎﮕﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد )
ص ( ﯽﻫاﻮﮔ ﯽﻣ داد . ﻦﯾا نﺎﻤﮔ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﺳا ﻪﮐ
زا
ﻟﺎﻣ ﻆﻔﺣ یاﺮﺑ و نﺎﺟ سﺮﺗ ﺶ
مﻼﺳا رﺎﻬﻇا ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ
؛ﺖﺸﮐ ار وا ﻪﺑ ﺮﺒﺧ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ) ص ( دﻮﻣﺮﻓ و ﺪﺷ ﺖﺣارﺎﻧ ﺖﺨﺳ ،ﺪﯿﺳر :
» ﯽﺘﺸﮐ ار ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻮﺗ «
٢٨]
ص ، ٤٤ ؛ ٣٥ ،
ص ٧٢ .[
ﯽﺘﻗو ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا ﻦﯾد لﻮﺻا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ نﺎﻤﯾا و مﻼﺳا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﯽﻤﻬﻣ ﺮﻣا
ﺖﺑﺎﺛ لﺎﺣ ﺮﻫﺎﻇ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻣ
ﺖﻟاﺪﻋ ،دﻮﺷ ﯽﻟوا ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﯾد عوﺮﻓ زا ﻪﮐ
ﻖﯾﺮﻃ زا
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ تﺎﺒﺛا ﻞﺑﺎﻗ ،لﺎﺣ ﺮﻫﺎﻇ .
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ وا :
ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺖﯾﻮﻟ ۀ
رد ﻦﯾا لﻻﺪﺘﺳا ﺖﺴﯿﻧ ﻢّﻠﺴﻣ
، اﺮﯾز لﻮﺻا ﻪﭼﺮﮔ
ﻢﻬﻣ ﺪﯾﺎﻘﻋ ﯽﻋﺮﻓ مﺎﮑﺣا زا ﺮﺗ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ تﺎﺒﺛا ﻖﯾﺮﻃ ﯽﻟو مﺎﮑﺣا رد ًﻼﺜﻣ ،ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺎﻫ
ﺪﻨﮐ ﺪﯿﻠﻘﺗ ﻂﯾاﺮﺸﻟا ﻊﻣﺎﺟ ﺪﻬﺘﺠﻣ زا ﺎﯾ ،ﺪﺷﺎﺑ دﺎﻬﺘﺟا ّﺪﺣ رد دﻮﺧ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﯾ ﺺﺨﺷ ﯽﻋﺮﻓ
،
ﻦﯾد لﻮﺻا رد ﯽﻟو ا
ﯽﻫار ﺮﻫ ز ﻪﮐ
دﻮﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻦﯿﻘﯾ ﺺﺨﺷ یاﺮﺑ ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ
.
٣٣٦ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
ب :
»
ُﻨﻣآ ﻦﯾﺬّﻟا ﺎﻬّﯾأ ﺎﯾ
ٌﻢﺛإ ّﻦﻈﻟا َﺾﻌﺑ ّنإ ّﻦَﻈﻟا ﻦﻣ ًاﺮﯿﺜﮐ اﻮُﺒِﻨَﺘﺟإ اﻮ
«
، ،تاﺮﺠﺣ]
١٢
[ یا
دروآ نﺎﻤﯾا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ه
زا ﺪﯾا نﺎﻤﮔ رﺎﯿﺴﺑ ﮐ ﺪﯾﺰﯿﻫﺮﭙﺑ هرﺎﭘ ﻪ
نﺎﻤﮔ زا یا ﺖﺳا هﺎﻨﮔ ﺎﻫ
.
زا دﻮﺼﻘﻣ و ﺖﺳا ﺪﺑ نﺎﻤﮔ ،هﺪﺷ ﻪﯾآ رد نآ زا بﺎﻨﺘﺟإ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻤﮔ زا دﻮﺼﻘﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ زا ﺰﯿﻫﺮﭘ ،ﺪﺑ نﺎﻤﮔ زا بﺎﻨﺘﺟا ﺖﺳا نآ ﻪﺑ ﺮﺛا
؛ کاردا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻤﮔ ﻪﻧﺮﮔ و
ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ
، یﺮﻣا ﺖﺴﯿﻧ یرﺎﯿﺘﺧا .
٢٩]
ص ، ٣٢٣ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺮﮔا ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ [
تﺎﻣﺮﺤﻣ و تﺎﺒﺟاو
ﯽﻣ ﺖﯾﺎﻋر ار ﺪﻨﮐ
٣٦]
ص ، ١١ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ و ﻢﯿﻨﮑﻧ ﺎﻔﺘﮐا وا لﺎﺣ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﺑ ﺎﻣ [
هرﺎﺑرد
،ﻢﯾزادﺮﭙﺑ یو ﯽﻨﻃﺎﺑ تﻻﺎﺣ ﻫاﻮﺧ ﯽﻨﯾد رداﺮﺑ ﻪﺑ ّﻦﻇ ءﻮﺳ
دﻮﺑ ﺪ .
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ ،ﺺﺨﺷ ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﯿﻌﺿو زا ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﺑ ﺎﻔﺘﮐا مﺪﻋ :
ﻪﺸﯿﻤﻫ
ﺖﺴﯿﻧ یو ﻪﺑ ّﻦﻇ ءﻮﺳ مﺰﻠﺘﺴﻣ
، ﺎﺴﺑ ﻪﭼ اﺮﯾز ﺪﯿﯾﺄﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺺﺨﺷ تﻻﺎﺣ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ
دﻮﺷ یو ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﺖﺳا ﺰﯾﺎﺟ لﺎﮑﺷا نوﺪﺑ ،ﺺﺨﺷ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻬﮕﻧاو
، اﺮﯾز
ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻢﻫ ﯽﻣ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ار ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ ﻨﻧاد
زا ار ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ،ﺪ
ﯿﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺘﺴﻧاد ﺰﯾﺎﺟ نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و عﺎﯿﺷ ،ﻪﻨ ﺪﻧا
.
،مرﺎﻬﭼ تﺎﯾاور
ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ :
، ﻪﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ تﺎﯾاور
دﺎﻨﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻬﻣ ﻪﮐ
نآ ﻦﯾﺮﺗ ﺎﻫ ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ زا
:
ﻒﻟا : ﯾ ﯽﺑا ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﺔﺤﯿﺤﺻ رﻮﻔﻌ
:
» ﻪﻠﻟﺪﺒﻋ ﯽﺑﻷ ﺖﻠﻗ )
ع :(
ﻞﺟﺮﻟا ﺔﻟاﺪﻋ فﺮﻌﺗ َﻢِﺑ
لﺎﻘﻓ ؟ﻢﻬﯿﻠﻋ و ﻢﻬﻟ ﻪﺗدﺎﻬﺷ ﻞﺒﻘﺗ ﯽﺘﺣ ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﻦﯿﺑ :
ّﻒﮐ و فﺎﻔﻌﻟاو ﺮﺘﺴﻟﺎﺑ هﻮﻓﺮﻌﺗ نأ
رﺎﻨﻟا ﺎﻬﯿﻠﻋ ﷲ ﺪﻋوأ ﯽﺘﻟا ﺮﺋﺎﺒﮑﻟا بﺎﻨﺘﺟﺎﺑ فﺮﻌﯾ و نﺎﺴﻠﻟا و ﺪﯿﻟا و جﺮﻔﻟا و ﻦﻄﺒﻟا ...
و
ﻊﯿﻤﺠﻟ ًاﺮﺗﺎﺳ نﻮﮑﯾ نأ ﻪّﻠﮐ ﮏﻟذ ﯽﻠﻋ ﺔﻟﻻﺪﻟا ﻪﺑﻮﯿﻋ
...
تاﻮﻠﺼﻠﻟ ﺪﻫﺎﻌّﺘﻟا ﻪﻨﻣ نﻮﮑﯾ و
ﺲﻤﺨﻟا ...
ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﺔﻋﺎﻤﺟ رﻮﻀﺤﺑ
«
؛ ١١]
ص ، ٣٨٩ ﯽﻣ رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑا ﷲﺪﺒﻋ [
ﺪﯾﻮﮔ : ﻪﺑ
قدﺎﺻ مﺎﻣا )
ع ( ﻢﺘﻔﮔ : دﺮﻣ ﺖﻟاﺪﻋ یﺰﯿﭼ ﻪﭼ ﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﯿﻣ رد
ﺎﺗ دﻮﺷ
نآ رﺮﺿ ﺎﯾ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ وا تدﺎﻬﺷ ﭘ ﺎﻫ
مﺎﻣا ؟دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬ )
ع ( دﻮﻣﺮﻓ : ار وا ﺘﺳ ﻪﺑ و فﺎﻔﻋ ،ﺮ
هﺎﮕﻣﺮﺷ ،ﻢﮑﺷ ﻦﺘﺷادزﺎﺑ نﺎﺑز و ﺖﺳد ،
) ماﺮﺣ بﺎﮑﺗرا زا (
یرود ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا و ﺪﯿﺳﺎﻨﺸﺑ
ﺮﮐ هﺮﯿﺒﮐ نﺎﻫﺎﻨﮔ ﻪﻤﻫ زا وا ند نآ ﺮﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ یا
ﺪﻋو ﺎﻫ ۀ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ،هداد ﺶﺗآ ﯽﻣ
دﻮﺷ
...
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﮥﻤﻫ نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺎﻫ ﺪﻧﺎﺷﻮﭙﺑ ار ﺶﯾﻮﺧ بﻮﯿﻋ
...
ﺞﻨﭘ یﺎﻫزﺎﻤﻧ ﺮﺑ ﺖﺒﻇاﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔ
ﻨﮐ ﺪ ...
رد زﺎﻤﻧ دﻮﺷ ﺮﺿﺎﺣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻋﺎﻤﺟ
« .
ﻪﺘﺴﻧاد ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ هﺪﻤﻋ ﻞﯿﻟد ار ﻪﺤﯿﺤﺻ ﻦﯾا ﯽﻧاﺮﮑﻨﻟ ﻞﺿﺎﻓ ﺖﺳا ٣٠]
، ص ٣٦٥ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﻒﺳﻮﯾ ﺦﯿﺷ ،[
:
» رد ﻦﯾﺮﺧﺄﺘﻤﻟا یﺮﺧﺄﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ
دﺎﻨﺘﺳا رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑا ﻪﺤﯿﺤﺻ ﻪﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﻟﺄﺴﻣ هدﺮﮐ
ﺪﻧا « ٦]
ص ، ٢٣ . [
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٣٧
ﯾا ﯾﺮﻃ ود ﻪﺑ ﺖﯾاور ﻦ ﻞﻘﻧ ﻖ
؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺑ قوﺪﺻ ﺦﯿﺷ ﯽﮑﯾ
ا ﻨﺳ ﺎ ﷲﺪﺒﻋ زا ﺶﯾﻮﺧ د
ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ یﺮﮕﯾد و رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑ
؛ﯽﯿﺤﯾ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ زا دﻮﺧ ﺪﻨﺳ ﺎﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﻢﻫ
ﺢﯿﺤﺻ رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﻪﺑ قوﺪﺻ ﺦﯿﺷ ٧]
ص ، ٣٩٤ ﻪﺑ ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ ﻖﯾﺮﻃ ﻢﻫ و [
ﯽﯿﺤﯾ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ٧،]
ص ٣٨٨ ﺷا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺖﯾاور ،هدﻮﺑ ﺢﯿﺤﺻ [
لﺎﮑ ﻒﺳﻮﯾ
ﯽﻧاﺮﺤﺑ رد ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ ﻖﯾﺮﻃ ٦]
ص ، ٢٥ ،[
ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ی
ﺢﯿﺤﺻ ﺖﺳا ٣١]
ص ، ٦٠ ؛ ٤١
،
ص ٤٨٨ ؛ ٥،
ص ١٦٧ ؛ ٣٧ ص ، ٢٦٣ . [
رد ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﯿﺒﻌﺗ ﺚﯾﺪﺣ ﻦﯾا
،ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ رد رﺎﯿﻌﻣ ﻪﮐ دراد ﻦﯾا رد رﻮﻬﻇ هﺪﻣآ
نآ لﺎﺣ ﻦﻃﺎﺑ زا ﻮﺠﺘﺴﺟ و ﺶﯿﺘﻔﺗ ﻪﺑ یزﺎﯿﻧ و ﺖﺳا داﺮﻓا لﺎﺣ ﺮﻫﺎﻇ ﺖﺴﯿﻧ ﺎﻫ
نآ اﺮﯾز ، ﻪﭼ
ﻪﮐ هار ﺖﯾاور ﻦﯾا رد نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ
،هﺪﻣآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺮﺗﺎﺳ ﻞﯿﺒﻗ زا ﺪﻨﺘﺴﻫ یرﻮﻣا
ﺮﺑ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ،ندﻮﺑ ﺮﯾﺎﺒﮐ زا بﺎﻨﺘﺟا ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ ،ندﻮﺑ فﺎﻔﻋ و ﺮﺘﺳ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ ،ندﻮﺑ بﻮﯿﻋ نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و ﻪﻧﺎﮕﺠﻨﭘ یﺎﻫزﺎﻤﻧ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺪﻧراد ﺖﻟﻻد ﯽﻨﺷور ﻪﺑ ﻪﮐ ﺎﻫ
زا ﻒﺷﺎﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ .
ﻧاﺮﮑﻨﻟ ﻞﺿﺎﻓ ﻦﯿﻨﭼ رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﻪﺤﯿﺤﺻ ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﺐﯾﺮﻘﺗ رد ﯽ
ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ :
» ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﮑﻠﻣ ﻖﻘﺤﺗ ﺮﺑ ﯽﻋﺮﺷ ﻞﯿﻟد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ هﺪﺷ دﺎﯾ ﻪﺤﯿﺤﺻ
،نآ رد ﺮﺒﺘﻌﻣ دﻮﯿﻗ و بﻮﯿﻋ ﻪﻤﻫ ﺮﺘﺳ زا ﺐﮐﺮﻣ ﺖﺳا یﺮﻣا
...
یﺎﻫزﺎﻤﻧ ﺮﺑ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ و
ﻪﻧﺎﮕﺠﻨﭘ ...
ﺮﯿﺒﻌﺗ نآ زا ﻪﮐ ﺖﺳا یﺰﯿﭼ نﺎﻤﻫ ،ﺐّﮐﺮﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﺑ
ﯽﻣ ؛دﻮﺷ
ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻒﺷﺎﮐ ﻪﻠﻤﺠﻟا ﯽﻓ لﺎﮑﺷا نوﺪﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
« . ٣٠]
ص ، ٣٦٦ .[
ﯿﻐﻣ ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﺔﺤﯿﺤﺻ ـ ب هﺮ
:
» لﺎﻗ : ﺎﺿﺮﻟا ﻦﺴﺤﻟا ﯽﺑﻷ ﺖﻠﻗ )
ع :(
و ﻪﺗأﺮﻣا ﻖّﻠﻃ ﻞﺟر
لﺎﻗ ؟ﻦﯿّﯿﺒﺻﺎﻧ ﻦﯾﺪﻫﺎﺷ ﺪﻬﺷأ :
تزﺎﺟ ﻪﺴﻔﻧ ﯽﻓ حﻼﺼﻟﺎﺑ فﺮﻋو ةﺮﻄﻔﻟا ﯽﻠﻋ َﺪِﻟُو ﻦَﻣ ّﻞﮐ
ﻪﺗدﺎﻬﺷ
«
؛ ١١]
ص ، ٣٩١ ﯽﻣ هﺮﯿﻐﻣ ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ [
ﺪﯾﻮﮔ : ﺎﺿر مﺎﻣا ﻪﺑ )
ع ( ﻢﺘﻔﮔ : ﺮﺴﻤﻫ یدﺮﻣ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺶﯾﻮﺧ قﻼﻃ ﺪﻫﺎﺷ ار ﯽﺒﺻﺎﻧ ود و هداد قﻼﻃ ار دﻮﺧ )
قﻼﻃ ﻦﯾا ﺎﯾآ
؟ﺖﺳا ﺢﯿﺤﺻ (
مﺎﻣا ) ع ( دﻮﻣﺮﻓ : تﺮﻄﻓ ﺮﺑ ﯽﺴﮐﺮﻫ )
مﻼﺳا ( حﻼﺻ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ و دﻮﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺲﻔﻧ رد
، ﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺬﻓﺎﻧ وا تدﺎﻬﺷ د
.
،هدﻮﺑ ﺢﯿﺤﺻ هﺮﯿﻐﻣ ﻦﺑ ﻪﻠﻟﺪﺒﻋ ﻪﺑ قوﺪﺻ ﻖﯾﺮﻃ ٧]
ص ، ٣٩٤ یﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﺖﯾاور [
ﺢﯿﺤﺻ ﯽﻟﻻد ﺮﻈﻧ زا و ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ
ﯽﻓﺎﮐ ﺖﺳا ٣٧ ]
،
ص ٢٨١
؛[
یوار لاﺆﺳ ﻪﭼﺮﮔ اﺮﯾز زا
ﺖﺳا ﯽﺒﺻﺎﻧ تدﺎﻬﺷ
، مﺎﻣا ﯽﻟو )
ع ( ار ﯽﻠﮐ هﺪﻋﺎﻗ ﮏﯾ
رد ﺖﺳا هدﻮﻣﺮﻓ ﺮﮐذ ﺦﺳﺎﭘ :
ﺳا تﺮﻄﻓ ﺮﺑ ﺲﮐﺮﻫ ﺪﺷﺎﺑ حﻼﺻ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ و دﻮﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ مﻼ
،
ﺖﺳا ﺬﻓﺎﻧ وا تدﺎﻬﺷ
، لدﺎﻋ ﯽﺼﺨﺷ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﺳا
ﺖﺳا ﺬﻓﺎﻧ لدﺎﻋ تدﺎﻬﺷ اﺮﯾز .
ﷲﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺰﯾﺮﺣ ﺔﺤﯿﺤﺻ ـ ج :
» ﷲﺪﺒﻋ ﯽﺑا ﻦﻋ )
ع ( ٍﻞﺟر ﯽﻠﻋ اوﺪﻬﺷ ﺔﻌﺑرا ﯽﻓ
لﺎﻘﻓ ؟ناﺮﺧﻵا لﺪﻌﯾ ﻢﻟ و نﺎﻨﺛا ﻢﻬﻨﻣ لﺪﻌﻓ ﺎﻧﺰﻟﺎﺑ ﻦﺼﺤﻣ :
ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﻦﻣ ﺔﻌﺑرا اﻮﻧﺎﮐ اذا ﺲﯿﻟ
٣٣٨ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
ﺎﻌﯿﻤﺟ ﻢﻬﺗدﺎﻬﺷ تﺰﯿﺟأ روﺰﻟا ةدﺎﻬﺸﺑ نﻮﻓﺮﻌﯾ ...
«
؛ ١١]
ص ، ٣٩٤ قدﺎﺻ مﺎﻣا زا [
) ع ( ﺪﺷ لاﺆﺳ
رﺎﺑرد ﺮﻔﻧ رﺎﻬﭼ ﻪﮐ ۀ
هداد ﺎﻧز ﻪﺑ تدﺎﻬﺷ یﺮﺴﻤﻫ یاراد دﺮﻣ تدﺎﻬﺷ زا نﺎﺷﺮﻔﻧ ود ﺲﭙﺳ ،ﺪﻧا
ﻪﺘﺸﮕﻧﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﺮﻔﻧ ود و ﻪﺘﺸﮔﺮﺑ دﻮﺧ ﺪﻧا
. مﺎﻣا ) ع ( دﻮﻣﺮﻓ : ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ رﺎﻬﭼ دﻮﻬﺷ هﺎﮔﺮﻫ
وﺮﻌﻣ ﻤﻫ تدﺎﻬﺷ ،ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ غورد تدﺎﻬﺷ ﻪﺑ ف ﮥ
نآ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺬﻓﺎﻧ ﺎﻫ
« .
ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ هدﺮﮐ ﺖﯾاور ﺪّﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا زا دﻮﺧ ﻖﯾﺮﻃ ﺎﺑ ار ﺚﯾﺪﺣ ﻦﯾا
ﻖﯾﺮﻃ و
ﺖﺳا ﺢﯿﺤﺻ ﺪّﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا ﻪﺑ ﯽﺳﻮﻃ ﺦﯿﺷ
؛ ٧]
ص ، ٣٨٥ ﺮﻈﻧ زا ﺖﯾاور ﻪﺠﯿﺘﻧ رد [
ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺢﯿﺤﺻ یﺪﻨﺳ ﺪﯾآ
٣٧]
ص ، ٢٨١ .[
ﺎﮐ ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺖﯾاور ﻦﯾا ﺖﻟﻻد ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷ
ﺎﻇ
،ﺚﯾﺪﺣ ﻦﯾا رد اﺮﯾز ،ﺖﺳا ﻦﺷور ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫ غورد تدﺎﻬﺷ ﻪﺑ ﺖﯿﻓوﺮﻌﻣ مﺪﻋ
رﺎﯿﻌﻣ ،
،هﺪﻣآ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ تدﺎﻬﺷ ذﻮﻔﻧ اﺪﻧ ﯽﺘﯿﺻﻮﺼﺧ غورد تدﺎﻬﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
،ﻪﺘﺷ
هﺎﻨﮔ بﺎﮑﺗرا ﻪﺑ ﺖﯿﻓوﺮﻌﻣ مﺪﻋ ﯽﻨﻌﯾ ﻦﯾا و دراد رﺎﺒﺘﻋا
ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ٣٠]
ص ، ٣٦٦ .[
مﻮﺣﺮﻣ
ﯽﺋﻮﺧ هدروآ ﺖﺳا :
» ﯿﺤﺻ ﻦﯾا ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ار ﺎﻣ ﻪﺤ
ﺲﮐ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ شﺮﻫﺎﻇ
و ﺪﺷﺎﺑ ﻮﮑﯿﻧ و غورد تدﺎﻬﺷ ﻪﺑ فوﺮﻌﻣ
ﺪﺷﺎﺒﻧ تﺎﻣﺮﺤﻣ ﺮﯾﺎﺳ
، ﺖﻟاﺪﻋ ﻪﺑ ﻢﮑﺣ و هﺪﺷ وا
وا ﺮﺑ ﺖﻟاﺪﻋ رﺎﺛآ ﯽﻣ ﺐﺗﺮﺘﻣ
دﻮﺷ « ٣٧]
، ص ٢٨١ .[
ﻪﺠﯿﺘﻧ : ﻻد
،ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ مﺪﻋ ﻞﯾ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ مﺎﻤﺗ
ﯽﻤﻧ ﻞﯾﻻد ﺎﻣا ،ﺪﻨﺳر
ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﻦﺴﺣ ﯽﻣ ﺖﺳرد ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﻞﯿﻟد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﯾاور اﺮﯾز ؛
هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﻟﻻد ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ ؛ﺪﻧا
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺒﺘﻌﻣ .
٦ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﺖﯿﻔﯿﮐ ـ
ﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ تﺎﺒﺛا زا ﺲﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا نﻮﻨﮐا ،ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ :
ﺖﯿﻔﺷﺎﮐﺎﯾآ
ﻦﺴﺣ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ
، ﺒﻌﺗ ﺎﯾ ﺖﺳا یﺪ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ةدﺎﻓا ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ
؟ﺖﺳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺨﺷ رد ﺖﻟاﺪﻋ آ ،ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺎﯾ یا
ﺪﺷﺎﺑ
دﺎﺠﯾا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺨﺷ رد ﺖﻟاﺪﻋ دﻮﺟو ﻪﺑ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ﺎﻣ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺎﯾ ﺪﻨﮐ
ﻦﺴﺣ فﺮﺻ
؟ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻣ رﻮﻬﺸ ﺎﻬﻘﻓ ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺖﯾﺎﻔﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻦﻇ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﭼﺮﮔ ،
١٤]
، ص ٥٠ ؛ ٣٦
، ص ١١
؛ ٣٧ ص ، ٢٨٥
؛ ٣٠
، ص ٣٦٧ ؛ ١٩ ص ، ٥٦ .[
رد
،ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﺣﺎﺻ
ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ رد ار ﯽﺼﺨﺷ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ةدﺎﻓا ،هوﺮﻋ ،ﻪﺘﺴﻧاد طﺮﺷ ،
ﯽﻋﺪﻣ ﺖﺳا :
» فﺮﻌﺗ و ) ﺔﻟاﺪﻌﻟا (
ًﺎﻤﻠﻋ ﺎﻬﻨﻋ ﻒﺷﺎﮑﻟا ﺮﻫﺎﻈﻟا ﻦﺴﺤﺑ
ًﺎّﻨﻇ وا
«.
٢٠]
، ص ٢٨
[
ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﻨﺘﺳا ﻞﯾﻻد ﻦﯾا ﻪﺑ دﻮﺧ هﺎﮔﺪﯾد تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ یدﺰﯾ ﻖﻘﺤﻣ مﻮﺣﺮﻣ :
ﻦﻤﺣﺮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺲﻧﻮﯾ ﺖﯾاور ـ ﻒﻟا :
» ﷲﺪﺒﻋ ﯽﺑا ﻦﻋ )
ع ( لﺎﻗ : اذا ﺔﻨﯿﺒﻟا ﻦﻋ ﻪﺘﻟﺄﺳ
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٣٩
ﯽﻠﻋ ﺖﻤﯿﻗُا لﺎﻘﻓ ؟ﺔﻨّﯿﺒﻟا لﻮﻘﺑ ﯽﻀﻘﯾ نأ ﯽﺿﺎﻘﻠﻟ ﻞﺤﯾَأ ،ّﻖﺤﻟا
: ﯽﻠﻋ ﺐﺠﯾ ءﺎﯿﺷأ ُﺔﺴﻤﺧ
ﺬﺧﻷا سﺎﻨﻟا ﻢﮑﺤﻟا ﺮﻫﺎﻈﺑ ﺎﻬﯿﻓ
: اذﺎﻓ ،بﺎﺴﻧﻷا و تادﺎﻬﺸﻟا و ﺢﺋﺎﺑﺬﻟا و ﺢﮐﺎﻨﻤﻟا و تﺎﯾﻻﻮﻟا
ﻪﻨﻃﺎﺑ ﻦﻋ لﺄﺴُﯾﻻ و ﻪﺗدﺎﻬﺷ تزﺎﺟ ًﺎﻧﻮﻣﺄﻣ ًاﺮﻫﺎﻇ ﻞﺟﺮﻟا ﺮﻫﺎﻇ نﺎﮐ
« ؛ ١١]
ص ، ٣٩١ مﺎﻣا زا[
قدﺎﺻ ) ع ( ۀرﺎﺑرد سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳاور ﯽﺿﺎﻗ یاﺮﺑ ﺎﯾآ ،مﺪﯿﺳﺮﭘ دﻮﺷ ﻪﻣﺎﻗا ﻖﺣ ﺮﺑ هﺎﮔﺮﻫ ﻪﻨّﯿﺑ
ﻨﮐ توﺎﻀﻗ ﻪﻨﯿﺑ لﻮﻗ مﺎﻣا ؟ﺪ
) ع ( دﻮﻣﺮﻓ : ﯿﭼ ﺞﻨﭘ ۀرﺎﺑرد ﺖﺳا ﺐﺟاو مدﺮﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺰ ﻪﺑ نآ
ﺪﻨﻨﮐ ﻢﮑﺣ ﺮﻫﺎﻇ :
ﺐﺴﻧ و تدﺎﻬﺷ ،ﺢﺑذ ،حﺎﮑﻧ ،ﺖﯾﻻو .
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ ﺮﻫﺎﻇ هﺎﮔﺮﻫ ﺲﭘ یا
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺶﺳﺮﭘ وا ﻦﻃﺎﺑ زا و هدﻮﺑ ﺬﻓﺎﻧ ﺶﺗدﺎﻬﺷ ،ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻦﻤﯾا وا زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻠﻤﺟ ﺮﻫﺎﻇ
» ﺟ ًﺎﻧﻮﻣﺄﻣ ًاﺮﻫﺎﻇ ﻞﺟﺮﻟا ﺮﻫﺎﻇ نﺎﮐ اذا ﻪﺗدﺎﻬﺷ تزﺎ
« زا هﺎﮔﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا
ﯾا ﺺﺨﺷ ﺮﻫﺎﻇ
؛دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺬﻓﺎﻧ ﺶﺗدﺎﻬﺷ ،ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻦﻤ ﺮﻫﺎﻇ زا ﯽﺗرﻮﺻ رد ﺖﺳا ﻦﺷور
ﺪﺷﺎﺑ ﻊﻗاو ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ شﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻢﯿﻫاﻮﺧ ﻦﻤﯾا ﺺﺨﺷ
، ﻪﻧﺮﮔو دﻮﺟو ﺎﻇ ﻦﺴﺣ زا ﺮﻫ
ﯾر یور هﺰﯿﮕﻧا ﺎﺑ و ﺎ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ناﺮﮕﯾد یاﺮﺑ ﯽﻨﻤﯾا ﺐﺟﻮﻣ ﯽﻧﺎﺴﻔﻧ یﺎﻫ
. ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﺣ ﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴ ﺎ
ﺖﻟاﺪﻋ زا ﻒﺷ ﺖﺳا
ﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﮐ ﻞﺻﺎﺣ ﻊﻗاو ﺎﺑ نآ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﺑ ن
ﯽﻨﻌﯾ ﻦﯾا و دﻮﺷ ﺔﮑﻠﻣ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻒﺸﮐ
ﯽّﻨﻇ ﺎﯾ ﯽﻤﻠﻋ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ .
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا :
اﺮﯾز ؛ﺖﺴﯿﻧ ﺖﺳرد ﺖﯾاور ﻦﯾا ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﺖﯾاور
ی
ﺖﺳا ﻒﯿﻌﺿ و ﻞﺳﺮﻣ
، ٣٧]
ص ، ٢٨٦
[
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﯾاور ﻦﯾا رد
،
"
ﺖﯿﻧﻮﻣﺄﻣ
"
ﺎﻇ ﻒﺻو
،ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﺟر ﺮﻫ ﯾا ﺶﯾﺎﻨﻌﻣ
ﺖﺳا ﻦ
،هدﻮﺑ قﻮﺛو درﻮﻣ ﺺﺨﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ هﺪﯾد رﺎﺑﺪﻨﭼ
ﻞﻤﻋ دﻮﺧ ﯽﻋﺮﺷ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﯽﻣ ﯽﻤﻧ تﺎﻣﺮﺤﻣ و ﯽﺻﺎﻌﻣ ﺐﮑﺗﺮﻣ و ﺪﻨﮐ دﻮﺷ
؛ اﺮﯾز راﺮﻗ ﻞﺟر ﻦﻃﺎﺑ ﺖﻔﺻ ﺖﯿﻧﻮﻣﺄﻣ
ﻧ ﻢﯾﻮﺷ ﻦﺌﻤﻄﻣ ﺪﺷﺎﺑ مزﻻ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮕ ﺖﺳا ﻊﻗاو ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ وا ﺮﻫﺎﻇ
ﯽﻤﻧ ﻒﻠﺨﺗ نآ زا و ﺪﻨﮐ
٣٧]
ص ، ٢٨٦ .[
هدروآ ﺖﯾاور ﻦﯾا ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا دّر رد ﯽﻧاﺮﮑﻨﻟ ﻞﺿﺎﻓ ﺖﺳا
:
» رد ﺖﯿﻧﻮﻣﺄﻣ
ﺺﺨﺷ ﺮﻫﺎﻇ هﺎﮔﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﯾاور یﺎﻨﻌﻣ و دراد راﺮﻗ رﻮﺠﻓ و ﻖﺴﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﯽﻨﯾد
ﻞﻤﻋ ﺶﯾﻮﺧ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﮐ بﺎﻨﺘﺟا ﯽﺻﺎﻌﻣ زا و
، دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺬﻓﺎﻧ ﺶﺗدﺎﻬﺷ
، رد
ﺮﺑاﺮﺑ ﻮﮐ و رﻮﺠﻓ و ﻖﺴﻓ شﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺮﺷ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻫﺎﺗ
...
ﻦﯾا ﺲﭘ
ﺖﯾاور ﻦﯾا ﺮﺑ دراﺪﻧ ﺖﻟﻻد ﺖﺳا ﯽﻋﺮﺷ ﻒﯾﺎﻇو مﺎﺠﻧا ﺮﺑ شﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﻪﮐ
، ﺖﺳا مزﻻ
نآ زا ﻪﮐ دﻮﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻊﻗاو ﺎﺑ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﺑ ّﻦﻇ «
٣٠]
ص ، ٣٦٨ . [
ﺪﺷار ﯽﻠﻋﻮﺑا ﺖﯾاور ـ ب :
» ﺮﻔﻌﺟ ﯽﺑﻷ ُﺖﻠﻗ )
ع ( ﻢُﻬﻔﻠَﺧ ﯽّﻠﺻﺄﻓ اﻮﻔﻠﺘﺧإ ﺪﻗ ﮏﯿﻟاﻮﻣ ّنا
ﺎﻘﻓ ؟ًﺎﻌﯿﻤﺟ ل
: ﻪﻨﯾﺪﺑ ﻖِﺜﺗ ﻦﻣ ﻒﻠﺧ ﺎّﻟا ّﻞﺼُﺗﻻ
«
؛ ١٠]
، ص ٥٦٢ ﯽﻣ ﺪﺷار ﯽﻠﻋ ﻮﺑا [
ﯾﻮﮔ ﺪ : ﻪﺑ
ﺮﻗﺎﺑ مﺎﻣا ) ع ( ﻢﺘﻔﮔ : ﻤﻫ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﻦﻣ و ﺪﻧراد فﻼﺘﺧا ﺎﻤﺷ ناوﺮﯿﭘ ﮥ
نآ ﺎﻫ ﯽﻣ زﺎﻤﻧ
؛ﻢﻧاﻮﺧ
مﺎﻣا ) ع ( دﻮﻣﺮﻓ : یراد وا ﺖﻧﺎﯾد ﻪﺑ قﻮﺛو ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﺰﺟ ناﻮﺨﻧ زﺎﻤﻧ ،
.
٣٤٠ و ﻞﻬﭼ لﺎﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ﻪﻘﻓ
ﻢﻬﻧ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، ﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ نﺎﺘﺴ ١٣٩٥
ﻪﻠﻤﺟ
» ﻨﯾﺪﺑ ﻖﺜَﺗ ﻦَﻣ ﻒﻠﺧ ﺎّﻟا ّﻞﺼُﺗﻻ ﻪ
« ،یوار لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﮐ دراد ﻦﯾا رد رﻮﻬﻇ
زا رﻮﻈﻨﻣ ﺪﺘﻗا وا ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﻦﯾد ﻪﺑ قﻮﺛو
ا ﯽﻣ و ﺖﺳا ﯽﺼﺨﺷ ﺖﻗﺎﺛو ،ﻢﯿﻨﮐ ﺖﺳا ﻦﺷور
ﯽﻤﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﯽﺴﮐ ﺖﻟاﺪﻋ و ﻦﯾد ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﻗﺎﺛو ،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ دﻮﺷ
، ﺮﮕﻣ
ﻪﺑ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ؛ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻊﻗاو ﺎﺑ ﺮﻫﺎﻇ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
» اد ﺖﻟﻻد ﺖﯾاور ﻦﯾا زاﻮﺟ مﺪﻋ ﺮﺑ در
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻢﯾراد وا ﻦﯾد ﻪﺑ قﻮﺛو ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﺮﮕﻣ نﺪﻧاﻮﺧزﺎﻤﻧ
، ﻒﺸﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ
نآ ﺮﮕﻣ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺖﻟاﺪﻋ ةﺪﻨﻨﮐ ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻊﻗاو ﺎﺑ نآ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﺑ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ ﻪﮐ
؛
ﯽﻤﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺎﻣ یاﺮﺑ وا ﻦﯾد ﻪﺑ قﻮﺛو ﻪﻧﺮﮔو دﻮﺷ
«.
٣٧]
ص ، ٢٨٦
[
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ ﻠﻋﻮﺑا ﺖﯾاور ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا :
ﺪﺷار ﯽ اﺮﯾز ،ﺖﺴﯿﻧ ﺖﺳرد
،ﺖﯾاور ﺪﻨﺳ رد
ﻪﮐ دراد راﺮﻗ دﺎﯾز ﻦﺑ ﻞﻬﺳ هدﺮﮐ ﻒﯿﻌﻀﺗ ار وا لﺎﺟر ﻢﻠﻋ نﺎﮔرﺰﺑ
ﺪﻧا ٤٠]
، ص ١٨٥ ؛ ٢٥ ،
ص ٣٥٧ ؛ ٣٧
، ص ٢٨٦ .[
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ وا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﻋﺎﻤﺟ مﺎﻣا ﻦﯾد ﻪﺑ ﺖﻗﺎﺛو زا دﻮﺼﻘﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣﺎﻣا هدزاود ﺔﻌﯿﺷ نﻮﭼ ،
ﯽﻧاواﺮﻓ تﺎﯾاور ﻪﮐ ﻢﯾراد
ﺪﻧاﻮﺧزﺎﻤﻧ زا ار ﺎﻣ ﺮﺳ ﺖﺸﭘ ن
ﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻊﻨﻣ ن ٣٧]
، ص ٢٦٧ ؛ ٣٠ ص ، ٣٦٩ . [
ﻪﺠﯿﺘﻧ یﺮﯿﮔ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﯿﺸﯿﭘ ﺚﺣﺎﺒﻣ و ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ یو ﺖﻟاﺪﻋ تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﺑ یزﺎﯿﻧ هرﺎﺑرد ﻖﯿﻘﺤﺗ و
ﯽﻨﻃﺎﺑ تﻻﺎﺣ ﺖﺴﯿﻧ دﺮﻓ
. ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ﺮﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ تﺎﯾاور
ﻢﻬﻣ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﺖﻟﻻد ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﻦﯾﺮﺗ
نآ تﺎﯾاور ﺎﻫ ،رﻮﻔﻌﯾ ﯽﺑا ﻦﺑا ﷲﺪﺒﻋ
ﺖﺳا ﷲﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺰﯾﺮﺣ و هﺮﯿﻐﻣ ﻦﺑ ﷲﺪﺒﻋ ﻪﮐ
مﺎﻤﺗ ﺖﻟﻻد ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﺪﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻒﺸﮐ ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣﺮﮔا ﺪﻨﻨﮐ
ۀ نﺎﮑﻣا عﻮﻧ ﺐﺴﺣ ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﻒﺸﮐ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺖﻟاﺪﻋ ﺮﯾﺬﭘ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ .
ﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ ِنﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا ﺖﻟا
، مﺎﻤﺗ
ﺖﺴﯿﻧ . یﺎﻬﻘﻓ رﻮﻬﺸﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﯿﻣﺎﻣا
)
،یراوﺰﺒﺳ ا
ﻞﺿﺎﻓ و ﯽﺋﻮﺧ ،ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣ
،ﯽﻧاﺮﮑﻨﻟ (...
ﺖﻟاﺪﻋ زا ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ ﺖﯿﻔﺷﺎﮐ
،
،هدﻮﺑ یﺪﺒﻌﺗ دﺎﻓا ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ
ۀ ّﻦﻇ ﺎﯾ ﻢﻠﻋ
ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺨﺷ رد ﺖﻟاﺪﻋ دﻮﺟو
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ ] ١ .[
،ﺰﯾﺰﻌﻟاﺪﺒﻋ ﯽﺿﺎﻗ ،جاّﺮﺑ ﻦﺑا )
١٤٠٦ ق بّﺬﻬﻤﻟا .(
ﺟ ، ﺪﻠ ٢ ﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﮥ
ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٢ .[
،ﺪﻤﺣأ ،سرﺎﻓ ﻦﺑا )
١٤٠٤ ق ﺔﻐّﻠﻟا ﺲﯿﯾﺎﻘﻣ ﻢﺠﻌﻣ .(
ﺪﻠﺟ ، ٢ ﯽﻣﻼﺳﻻا مﻼﻋﻹا ﺐﺘﮑﻣ ،ﻢﻗ ، .
] ٣ .[
--- )
١٤٠٤ ق ﺔﻐّﻠﻟا ﺲﯿﯾﺎﻘﻣ ﻢﺠﻌﻣ .(
، ﺪﻠﺟ ٣ ﯽﻣﻼﺳﻻا مﻼﻋﻹا ﺐﺘﮑﻣ ،ﻢﻗ ، .
ﻪﯿﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﺴﻧا ﺖﻟاﺪﻋ و ﺮﻫﺎﻇ ﻦﺴﺣ نﺎﯿﻣ ﮥﻄﺑار ٣٤١
] ٤ .[
،مّﺮﮑﻣ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦﺑا )
؟ ( بﺮﻌﻟا نﺎﺴﻟ ، ﺪﻠﺟ ،
١٣ اد ،توﺮﯿﺑ ، ﻪﯿﻤﻠﻌﻟا ﺐﺘﮑﻟار
.
] ٥ .[
،ﯽﻀﺗﺮﻣ ﺦﯿﺷ ،یرﺎﺼﻧا )
١٣٧٤ ش ﺐﺳﺎﮑﻤﻟا بﺎﺘﮐ .(
ﺪﻠﺟ ،مﻮﺳ پﺎﭼ ، ٣
ﯽﻧﺎﻗﺎﻫد ،ﻢﻗ ، .
] ٦ .[
،ﻒﺳﻮﯾ ،ﯽﻧاﺮﺤﺑ )
١٤٣٠ ق ﻖﺋاﺪﺤﻟا .(
هﺮﺿﺎﻨﻟا
، پﺎﭼ
،مود ﺪﻠﺟ ١٠
،ﻢﻗ ، ﺴﺳﺆﻣ ﮥ ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٧ .[
،ﺐﻟﺎﻃﻮﺑا ،یﺰﯾﺮﺒﺗ ﻞﯿﻠﺠﺗ )
١٣٦٣ ش تﺎﻘﺜﻟا ﻢﺠﻌﻣ .(
ﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﮥ
ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٨ .[
،دﺎﻤﺣ ﻦﺑ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ،یﺮﻫﻮﺟ )
١٤١٩ ق حﺎﺤﺼﻟا .(
ﺪﻠﺟ ، ٢ ﯽﺑﺮﻌﻟا ثاﺮﺘﻟا ءﺎﯿﺣإ راد ،توﺮﯿﺑ ، .
] ٩ .[
--- )
١٤١٩ ق حﺎﺤﺼﻟا .(
ﺪﻠﺟ ، ٥ ﯽﺑﺮﻌﻟا ثاﺮﺘﻟا ءﺎﯿﺣإ راد ،توﺮﯿﺑ ، .
] ١٠ .[
،ﻦﺴﺣ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻠﻣﺎﻋ ّﺮﺣ )
١٤٣٢ ق ﺎﻬﮐرﺪﺘﺴﻣ و ﺔﻌﯿﺸﻟا ﻞﺋﺎﺳو .(
ﺪﻠﺟ ، ٧ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ،
ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ١١ .[
--- )
١٤٣٢ ق ﺎﻬﮐرﺪﺘﺴﻣ و ﺔﻌﯿﺸﻟا ﻞﺋﺎﺳو .(
ج ، ٢١ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﺮﺸﻨﻟا
ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ١٢ .[
،داﻮﺟ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﯿﺳ ،ﯽﻠﻣﺎﻋ ﯽﻨﯿﺴﺣ )
١٤٢٢ ق ﻪﻣاﺮﮑﻟا حﺎﺘﻔﻣ .(
ﺪﻠﺟ ، ٨ ﻢﻗ ، ﺔﺴﺳﺆﻣ ، ﺮﺸﻨﻟا
ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ١٣ .[
ﺮﻤﻋ ﻦﺑ دﻮﻤﺤﻣ ،یﺮﺸﺨﻣز )
؟ ( فﺎّﺸﮑﻟا ، ﺪﻠﺟ ، ١ هزﻮﺤﻟا بدأ ﺮﺸﻧ ،ﺎﺟ ﯽﺑ ، .
] ١٤ .[
ﺪﺤﻣ ،یراوﺰﺒﺳ
،ﺮﻗﺎﺑ ) ١٤٢٣ ق ﻪﻘﻔﻟا ﺔﯾﺎﻔﮐ .(
ﺪﻠﺟ ، ١ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﺮﺸﻨﻟا
ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ١٥ .[
لﻼﺟ ،ﯽﻃﻮﯿﺳ ﻦﯾّﺪﻟا
) ١٤٢١ ق ﯽﻓ رﻮﺜﻨﻤﻟا رّﺪﻟا .(
رﻮﺛﺄﻤﻟﺎﺑ ﺮﯿﺴﻔّﺘﻟا ﺪﻠﺟ ،
٢ راد ،توﺮﯿﺑ ، ءﺎﯿﺣإ
ﯽﺑﺮﻌﻟا ثاﺮّﺘﻟا .
] ١٦ .[
،ﯽﻠﻣﺎﻋ ﯽّﮑﻣ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ،لوا ﺪﯿﻬﺷ )
١٤١٢ ﻪﯿﻣﺎﻣﻻا ﻪﻘﻓ ﯽﻓ ﺔﯿﻋﺮﺸﻟا سورﺪﻟا .(
ﺪﻠﺟ ، ١ ،ﻢﻗ ،
ﻣ ﺔﺴﺳﺆ ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ١٧ .[
،ﯽﻠﻋ ﻦﺑ ﻦﯾﺪﻟا ﻦﯾز ،ﯽﻧﺎﺛ ﺪﯿﻬﺷ )
١٤٢٩ ق ﺔﯿﻘﺸﻣﺪﻟا ﺔﻌﻤﻠﻟا حﺮﺷ ﯽﻓ ﺔّﯿﻬﺒﻟا ﺔﺿوﺮﻟا .(
،
ﺪﻠﺟ ،ﻢﺠﻨﭘ پﺎﭼ ١
ﯽﻣﻼﺳﻻا ﺮﮑﻔﻟا ﻊﻤﺠﻣ ،ﻢﻗ ، .
] ١٨ .[
،ﯽﻠﻋﺪﯿﺳ ،ﯽﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )
١٤٢٢ ق ﻞﺋﺎﺴﻤﻟا ضﺎﯾر .(
ﺪﻠﺟ ، ١٥ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﺖﯿﺒﻟا لآ
.
] ١٩ .[
،ﻦﺴﺤﻣ ،ﻢﯿﮑﺣ ﯽﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ )
١٤٠٤ ق ةوﺮﻌﻟا ﮏﺴﻤﺘﺴﻣ .(
ﺪﻠﺟ ، ١ ﯽﻔﺠﻨﻟا ﯽﺸﻋﺮﻤﻟا ﺔﺒﺘﮑﻣ ،ﻢﻗ ، .
] ٢٠ .[
ﺪﻤﺤﻣﺪﯿﺳ ،یدﺰﯾ ﯽﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ
،ﻢﻇﺎﮐ ) ١٤٢٤ ق ﯽﻘﺛﻮﻟا ةوﺮﻌﻟا .(
ﺪﻠﺟ ،مود پﺎﭼ ، ١
،ﻢﻗ ،
ﺔﺴﺳﺆﻣ ﺮﺸﻨﻟا ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٢١ .[
ﻦﺴﺣ ﻦﺑ ﻞﻀﻓ ،ﯽﺳﺮﺒﻃ )
١٤٣٠ ق نﺎﯿﺒﻟا ﻊﻤﺠﻣ .(
ﺪﻠﺟ ، ٣ ﯽﺒﺘﺠﻤﻟا راد ﻪﺒﺘﮑﻣ ،ﻒﺠﻧ ، .
] ٢٢ .[
،ﻦﺴﺣ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﺳﻮﻃ )
١٤١٧ ق ( فﻼﺨﻟا بﺎﺘﮐ . ﺪﻠﺟ ،
٦ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﺮﺸﻨﻟا
ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٢٣ .[
--- )
؟ ﻪﯿﻣﺎﻣﻻا ﻪﻘﻓ ﯽﻓ طﻮﺴﺒﻤﻟا .(
ﺪﻠﺟ ، ٨ ﻪﯾﻮﻀﺗﺮﻤﻟا ﺔﺒﺘﮑﻤﻟا ،ﺎﺟ ﯽﺑ ، .
] ٢٤ .[
--- )
١٤١٧ ق ﺎﻬﺘﮑﻧ و ﻪﯾﺎﻬﻨﻟا .(
ﺪﻠﺟ ،مود پﺎﭼ ، ٢
ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﻢﻗ ، ﺮﺸﻨﻟا
ﯽﻣﻼﺳﻻا .
] ٢٥ .[
،ﻒﺳﻮﯾ ﻦﺑ ﻦﺴﺣ ،ﯽﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ )
١٤٢٢ ق لﺎﺟﺮﻟا ﺔﻓﺮﻌﻣ ﯽﻓ لاﻮﻗَﻻا ﺔﺻﻼﺧ .(
،مود پﺎﭼ ،
ﻪﻫﺎﻘﻔﻟا ﺮﺸﻧ ﺔﺴﺳﺆﻣ ،ﺎﺟ ﯽﺑ .
