ﻧ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،ﻢﺸﺷ ةرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ ةرود ،ﻢﻫد لﺎﺳ ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻣﺎ 1388
ﺩﻳ ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪ )
ﻩﺭ ( ﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻲ
ﺭﻻﻮﮑﺳ ﻳ
ﻢﺴ
ﺣرﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﮐد ﯿ
ﻋ ﻢ ﯿ ﺿﻮ ﯽ ∗
ﯽﻟو ﺪﻧوﺪﻤﺣا ﺪﻤﺤﻣ
∗
∗
ﻩﺪﻴﻜﭼ
ﺮﺑ ﺖﺳا ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﮥﻟﺎﻘﻣ
ﻤﺧ مﺎﻣا يﺮﻈﻧ دﺮﮑﯾور ﯿﻨ
ﯽ ) هر ( ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ةرﺎﺑرد .
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ًﺎﻤﻠﺴﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ و ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ ،ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﻒﯾﺮﻌﺗ مﺰﻠﺘﺴﻣ عﻮﺿﻮﻣ
ا نﻮﯿﺳاﺰﯾرﻻﻮﮑﺳ ﺪﻨﯾاﺮﻓ و ،نآ زا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﺖـﺳ
.
ور ﻦﯾا زا
،
نﺎﯿﺑ ﻦﻤﺿ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ ﯽﻧﺎﺒﻣ و ارآ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﻘﻣ
تﺮﻀﺣ ﻤﺧ مﺎﻣا ﯿﻨ ﯽ ) هر ( ﺺﺧﺎـﺷ ةرﺎﺑرد و ﺎـﻫ
ﺎﺒﻣ ﻧ ﯽ
ﺻﻮﺼﺧ نﻮﭽﻤﻫ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﯽ
راﺰﺑا ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ،ﻦﯾد نﺪﺷ ي
ﻦـﯾد ﯽﯾاﺪﺟ و ،ﺖﺳﺎﯿﺳ زا قﻼﺧا ﯽﯾاﺪﺟ ،
ﯽﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ زا دزادﺮﭘ
.
ﺖﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ ناﺮﯾا رد ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﻧﺎﺒﻣ رد لﻮﺤﺗ ﺖﻤﯾﺰﻋ ﮥﻄﻘﻧ ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا .
دﻮﺑ ﯽﺿاﺮﺘﻋا ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا
رﻻﻮﮑﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﯽﺳﺎﯿﺳ يزﺎﺳﻮﻧ و ،ﯽﮔﺪﻧز ةﻮﺤﻧ ،ﺮﮑﻔﺗ ةﻮﺤﻧ ﻪﺑ .
ﺷ ا ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﯾﺎ ﯾ
هداد ﺦـﺳﺎﭘ تﻻاﺆﺳ ﻦ
ﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا اﺮﭼ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽ
ا و ﯾ ،نآ گﻮﻟﻮﺋﺪ ﯾ
ﻨﻌ ﯽ ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( رﻻﻮﮑﺳ ﺎﺑ ، ﯾ
دﺎﻀـﺗ ﻢﺴ ي ﻨﺑ ـﯿ دﺎ ﯾ ﻦ
ﺪﻨﺘﺷاد .
دﺪﻌﺘﻣ رﺎﺛآ و تﻻﺎﻘﻣ نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ي
د زا ﯾ
رﻻﻮﮑﺳ ةرﺎﺑرد مﻼﺳا هﺎﮔﺪ ﯾ
ﺎـﻣا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﻢﺴ زا
د ـﯾ هﺎﮔﺪ
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ﻧﺎﺒﻣ ةرﺎﺑرد ﯽ ﻧا ﺪﯾ رﻻﻮﮑﺳ ﻪﺸ ﯾ
ﺘﺴ ﯽ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺚﺤﺑ .
ا رد ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﯾ
ﻣ شﻼﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ ﯽ
ﺎﺗ ﺪﻨﮐ
ﺑ ﺎﺑ ﯿ ﻧﺎﺒﻣ ﻢﻬﻓ و نﺎ ﯽ
ﺪﻧا ﯾ رﻻﻮﮑﺳ ﮥﺸ ﯾ
ﺒﺗ ﻪﺑ ﻢﺴ ﯿﯿ د ﻦ ﯾ هﺎﮔﺪ تﺮﻀﺣ مﺎﻣا ) هر ( دزادﺮﭙﺑ .
ﻩﮊﺍﻭ ﺪﻴﻠﮐ ﺎﻫ
قﻼﺧا زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ،ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ،مﺎﻣا هﺎﮔﺪﯾد ،ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــ
ـ
ﻦﻴﺑ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ∗ ﻡﺎﻣﺍ ﻲﻠﻠﻤﻟﺍ
ﻲﻨﻴﻤﺧ ) ﻩﺭ (
∗ ﻪﺸﻳﺪﻧﺍ ﺪﺷﺭﺍ ﺱﺎﻨﺷﺭﺎﮐ∗ ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﻩﺪﮑﺸﻫﻭﮋﭘ ﻡﻼﺳﺍ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ
) ﻩﺭ ( ﻲﻣﻼﺳﺍ ﺏﻼﻘﻧﺍ ﻭ
١٠٢
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
ﻣﻮﻬﻔﻣ ﺏﻮﭼﺭﺎﻬﭼ ﻲ
ﺚﺤﺑ
ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ 1
ﻐﻟ رد
ﻓﺮﻋ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖ
ﻦﯾدﺮﯿﻏ ،يﻮﯿﻧد رﻮﻣا ﺖﻟﺎﺻا ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ،ﯽﯾاﺮﮕ
،ﯽـﯾاﺮﮔ
ﺎﯿﻧد زا ﻦﯾد نﺪﺷ اﺪﺟ و ﺖﺳا
)
advavced learner's: 1062
.(
ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺎﻫ
ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ
ﻪﺒﻨﺟ و قﻼﺧا ،ﺖﺳﺎﯿﺳ ،ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻞﯿﺒﻗ زا شﺎﻌﻣ رﻮﻣا ﻢﯿﻈﻨﺗ ار نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﻦﯾد و ﺪﻧواﺪﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد نوﺪﺑ
هدﺮﮐ ﺮﯿﺴﻔﺗ
ﺪﻧا . ﺎـﺑ ﺖـﻔﻟﺎﺨﻣ ار ﻢﺴـﯾرﻻﻮﮑﺳ ﺮﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ
هدﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻓﺮﻋ و يﻮﯿﻧد لﻮﺻا زا يراﺪﻓﺮﻃ ،يرادﺎﯿﻧد حور ،ﯽﻨﯾد ﺐﻟﺎﻄﻣ و عﺮﺷ
ﺪﻧا . ﻦﯾا زا
هزﻮﻣآ ﺎﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺖﺳا ﯽﺴﮐ ﺖﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ هﺎﮕﻧ راﺪﻓﺮﻃ و ﯽﻨﯾد ﺐﻟﺎﻄﻣ و ،ﺖﻌﯾﺮﺷ تﺎﻤﯿﻠﻌﺗ ،ﺎﻫ
ﯽﻓﺮﻋ و يﻮﯿﻧد لﻮﺻا )
ج ،رﻮﭙﻧﺎﯾرآ 5
: 4952 .(
ﮑﺳ و ﯽـﺣو ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ و دراد ﯽﻌﯿﺒﻃ قﻼﺧا رد ﻪﺸﯾر ﻪﮐ ﺖﺳا يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﯽﻋﻮﻧ ﻢﺴﯾرﻻﻮ
ﺖﺴﯿﻧ ﻪﻌﯿﺒﻄﻟاﺪﻌﺑﺎﻣ رﻮﻣا .
ﻦﯾا زا ،ﻪـﻌﯿﺒﻄﻟاءاروﺎﻣ رﻮـﻣا ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﯽﻔﻧ ﺎﺑ نآ نﺎﻌﻓاﺪﻣ ،ور
ﯽـﻣ راﺮﻗ عﺎﻤﺘﺟا ﯽﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﯽﺼﺨﺷ قﻼﺧا دﺎﯿﻨﺑ ار ﯽﻨﯾدﺪﺿ ﺎﯾ ﯽﻨﯾدﺮﯿﻏ لﻮﺻا ﺪـﻨﻫد
) ،نﻮﺴﻠﯾو 1377
: 21 (.
تﺮﺑ ﻪﮐ نﺎﻨﭼ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ يﺪﺣاو يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ .
ﯽﻣ فا نﺎﻤﻫ ﺪﯾﻮﮔ ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮﮔ
ﻦﯾد نﺎﻬﺟ رد
يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺖﺴﻫ
، ﮏـﯾ ﺮـﻫ ﻪـﮐ ،ﺪـﻧراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ دﺪﻌﺘﻣ عاﻮﻧا
شزرا ،ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ
ﯽﻣ ﻪﺋارا ار ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﯽﻔﺴﻠﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺎﻫ ﺪﻨﻫد
. نآ ﮥﻤﻫ كاﺮﺘﺷا ﮥﻄﻘﻧ ﻞـﺑﺎﻘﺗ ﺎﻫ
ﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ و ﻦﯾد نﺎﯿﻣ ﺖﺳا ﻢ
. ﺖﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ياﺮﺑ
ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺎﻫ
دﻮـﺧ ﻢﯿﻨﮐ
ﺖﺳا عﺎﺟرا ﯽﯾﺎﻬﻧ ﮥﻤﺸﭼﺮﺳ .
طﺎﺒﻨﺘﺳا و ﯽﻧﺪﻤﯿﻬﻓ دﻮﺧ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﯿﻧد ﯽﻨﻌﯾ ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ
. لﺎـﺣ
ﻞﻘﻋ و ﯽﻧﺪﯿﻤﻬﻓ نﺎﻬﺟ ﻦﯾا رد ﯽﮔﺪﻧز ناراﺪﻨﯾد ياﺮﺑ ﻪﮑﻧآ
بﺎﯾ
ﺎﻣا ﺖﺳا ﻪـﺑ عﺎﺟرا و دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ
ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ﯽﺘﻘﯿﻘﺣ .
ﻨﯾد نﺎﻤﯾا سﺎﺳاﺮﺑ ﺎـﺑ ﺎﻬﻨﺗ ار ﯽﺘﺴﻫ ﻞﮐ ﯽﺘﺣ ،ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻘﯿﻘﺣ شزرا و ﺎﻨﻌﻣ ﯽ
ﯽﻣ نﺎﻬﺟ ﻞﮐ زا ﺮﺗﺮﺑ ﯽﺘﻘﯿﻘﺣ ﻪﺑ عﻮﺟر ﺖﻓﺎﯾرد ناﻮﺗ
. يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﯽﻋﻮﻧ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ عﻮﻤﺠﻣ رد
ﻦـﯾد حﻼـﺻا ﺖﻀﻬﻧ رد ﻪﮐ ﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﻨﻬﮐ ﻊﻄﻘﻣ زا راﺬﮔ ةرود ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻏ )
نﻮﺴـﯾﺎﻣرﻮﻓر (
ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻠﺠﺗ ﻞﻘﻋ ﺖﻟﺎﺻا ﻪﺑ نﺎﻤﯾا ترﻮﺻ ﻪﺑ .
ﻣ ﻞﻘﻋ ﯽﯾﺎـﻬﻧ ﮥﻤﺸـﭼﺮﺳ دﻮـﺧ ﯽـﺣو زا ﮏﻔﻨ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــ
ـ 1 .Secularism
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١٠٣
ﺖﺳا عﺎﺟرا .
ﻪﺧﺎﺷ ندز ﻪﻧاﻮﺟ ةرود نﻮﺴﯾﺎﻣرﻮﻓر ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ يژﻮﻟﻮﺋﺪـﯾا ﻦﯾا يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻪﺸﯾر داﺪﺘﻣا ناﻮﺗ
ﺖﻓﺮﮔ غاﺮﺳ ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ﯽﯾﺎﻄﺴﻓﻮﺳ ﺖﻨﺳ رد ار نآ يﺮﮑﻓ يﺎﻫ .
كﺎﮑﻔﻧا ،ﯽﻨﯾد يﺎﻫدﺎﻬﻧ نﺪﺷ ﯽﻧﻼﻘﻋ و ﯽﻓﺮﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﻨﯾاﺮﻓ نﻮﯿﺳاﺰﯾرﻻﻮﮑﺳ ﻦـﯾد
ا ﻦﯾد نﺪﻧار ﻪﯿﺷﺎﺣ ﻪﺑ و ﺎﯿﻧد زا ﻪـﺻﺮﻋ ز
دراد هرﺎـﺷا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ )
،نﻮﺴـﻠﯾو 1377
: 19 .(
ﻪﻌﻣﺎﺟ ،نﺎـﻣز ،ﺎﻀﻓ رﺎﻬﻣ ندﺮﮐ جرﺎﺧ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ياﺮﺑ هژاو ﻦﯾا زا نﺎﺳﺎﻨﺷ
شور و ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﯾا ﺪﺻﺎﻘﻣ و فاﺪﻫا نﺪﻧﺎﺸﻧ و ﯽﻨﯾد ﻊﺟاﺮﻣ ﺖﺳد زا ﻊﺑﺎﻨﻣ و تﻼﯿﻬﺴﺗ يﺎـﻫ
يﺎﺟ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﯽﻧﺎـﻬﺟ ﺮـﮕﯾد و ﯽـﻌﯿﺒﻃ ءاروﺎﻣ تﺎﯾﺎﻏ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺶﻨﮐ ﻦﯾدﺎﻤﻧ و ﯽﻨﯿﯾآ يﺎﻫﻮﮕﻟا
ﯽﻣ هﺮﻬﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ
ﺪﻧدﺮﺑ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﮥﻌﺳﻮﺗ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ياﺮﺑ ﺎﻫﺪﻌﺑ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻦﯾا
ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮـﮐ حﺮـﻄﻣ نﺪﺷ ﯽﻓﺮﻋ ﺮﯿﺒﻌﺗ جاور زا ﺶﯿﭘ ار نآ ﺖﻨﮐ ﺖﺳﻮﮔا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﯿﻟوا نﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺖﻓﺎﯾ ﺺﯿﺼﺨﺗ .
ﯽﻣ وﺮﯿﺑ ﻦﻟآ ﻮﮔ
ﺪﯾ :
» ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﯽﺘﻗو مﻮـﺳر و بادآ و ﻪﺸـﯾﺪﻧا ،ﮓـﻨﻫﺮﻓ دﻮـﺷ
ﯽﻣ ﯽﻨﯾدﺮﯿﻏ ﯽﻧﺎﻬﺟ
شزرا ﺎـﺑ ار نﺎﺸﯾﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا رﻮﻈﻨﻣ ﺪﻧﻮﺷ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ و ﯽـﻨﯾد يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻊﻄﻗ ﯽﻬﻟا ﺪﻨﻨﮐ
« ) ،وﺮﯿﺑ ﻦﻟآ 1375
: 334 .(
ﺶﻨـﮐ ،ﺎﻫدﺎﻬﻧ نآ ﯽﻃ ﻪﮐ ﺖﺳا يدﺮﮔاﺮﻓ ﯽﯾاﺮﮔﺎﯿﻧد نﻮﺴﻠﯾو ﺮﻈﻧ زا
ﻫﺎـﮔآ و ﺎـﻫ ﯽ
ﯽﺒﻫﺬـﻣ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻤﻫا
ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﯽ ﺪﻨﻫد
. ﯽﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﮥﻨﯿﻣز ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﻪﺘﺒﻟا ﮥﻨﯿﻣز ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺻﻮﺼﺧ تادﺎﻘﺘﻋا فﺬﺣ )
،نﻮﺘﻠﯿﻤﻫ 1377
: 293 .(
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﻦـﯾد ذﻮﻔﻧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ
ﻪﺘﻓر يدﺮﻓ ﺮﮑﻔﺗ و
ﯽﻣ ﻢﮐ ﻪﺘﻓر
ﯽـﻣ ﻦﯿـﺑ زا سﺪـﻘﻣ مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ،دﻮﺷ سﺪـﻘﻣﺎﻧ و دور
ﯽﻣ ار نآ يﺎﺟ هﺮﺴﮑﯾ
ﺼﻣ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﻢﻫدزاود نﺮﻗ رد ار نآ رﺎﮑﺷآ قاﺪ ﺪﯾد ناﻮﺗ
) ،ﺖـﯿﭘﻮﯿﮐ
1376 : 293 ( نﻮﺴﻠﯾو ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﯾ نﻮﯿﺳاﺰﯾرﻻﻮﮑﺳ ﻢﯿﻫاﻮﺨﺑ ﺮﮔا )
1377 (
» و ﻦـﯾد يرﺎﮕﻧااﺪـﺟ
ﺎﯿﻧد «
ﯽﻣ ﻢﯿﻨﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ لﺎﻤﺟا ﻪﺑ ار
ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﯽﻨﯾد ناﺪﺟو نآ ﯽﻃ ﻪﮐ يﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ يﺎـﻫ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻤﻫا و رﺎﺒﺘﻋا ﯽﻨﯾد يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ،ﯽﻨﯾد
ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ
ﺪﻨﻫد . ﺎـﻨﻌﻣ ناﺪـﺑ ﻦـﯾا
ﯽﻣ هﺪﻧار ﻪﯿﺷﺎﺣ ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﻦﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا
دﻮﺷ . رد نآ ﯽـﺳﺎﺳا يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ
ءاروﺎـﻣ رﻮـﻣا ﻪـﺑ ًﺎﺻﺎﺼـﺘﺧا ﻪﮐ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ترﺎﻈﻧ و ذﻮﻔﻧ ﺮﯾز زا نﺪﺷ جرﺎﺧ ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻓﺮﻋ ﺪﻧراد ﺖﯾﺎﻨﻋ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽ
ﻣ ﯽ ﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻣا و ﺪﻧدﺮﮔ ﯽ
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻞﻘﻋ ﺎﺑ ﺣو زا
ﯽ ـﺑﺮﺠﺗ ، ﯽ
،رﺎﮕﻧادﻮـﺳ ،
١٠٤
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
راﺰﺑا و ي ﻣ هرادا ﯽ دﻮﺷ .
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﺮﻈﻧ ﻦ ﯾ ﻧﺎﺒﻣ تﺎ ﯽ
ﻣ ار ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﯽ
ﮐﺄﺗ رد ناﻮﺗ ﯿ
رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ﺪ ﯾ
ﻧﻼﻘﻋ ﺖ ـﯿ ﻞﻘﺘﺴـﻣ ﺖ
ﺣو زا ﯽ راﺰﺑا و ي اﺮﺑ شﻼﺗ ، ي
ﺻﻮﺼﺧ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ﮥﺻﺮﻋ ندﺮﮐ ﯿ
د ﺖ ﯾ ﺳ ﮥﺻﺮﻋ ندﺮﮐ اﺪﺟ ،ﻦ ﯿ
ﺖﺳﺎ
د زا ﯾ د زا قﻼﺧا ﮥﺻﺮﻋ ندﺮﮐ اﺪﺟ و ﻦ ﯾ
دﺮﮐ ﻪﺻﻼﺧ ﻦ .
رد ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا ﯽ
د ـﯾ هﺎﮔﺪ تﺮﻀـﺣ
ﻤﺧ مﺎﻣا ﯿﻨ ﯽ ) هر ( ﻧﺎﺒﻣ و ﯽ ﺮﻈﻧ ي ا ﯾ ا ةرﺎﺑرد نﺎﺸ ﯾ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦ ﺎﻫ
ﻣ ﯽ زادﺮﭘ ﯾﻢ :
ﻡﺎﻣﺍ ﺭﻻﻮﻜﺳ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﻭ ﻲﻨﻴﻤﺧ
ﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﯿ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ صﺎﺧ ﺮ ﯾﮑ
ﯽ
ﺺﺧﺎﺷ زا
ﺎﻫ ي
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﻢﻬﻣ
ﯽﯾﺎـﺟ ﺎـﺗ ،دﻮﺷ
ﯽﻣ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ار ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﯽﻀﻌﺑ ﻪﮐ
ﺪﻨﺳﺎﻨﺷ . ﻦﯾا زا ﻪﯾواز
ـﻧا ﻞﻘﻋ ﺖـﻓﺮﻌﻣ زا ﮏـﻔﻨﻣ نﺎﺴ
ﺖﺳا عﺎﺟرا ﯽﯾﺎﻬﻧ ﮥﻤﺸﭼﺮﺳ ﯽﻨﯾد .
ﺮﺑ ﻞﻘﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﯾ
ﺣو زا هﺪ ﯽ ردﺎﻗ
ﺪﻨﮐ ﻞﺣ و كرد ار ﻞﺋﺎﺴﻣ ﮥﻤﻫ ﺖﺳا .
ﻦﯾا زا ﮥـﻤﻫ ﻢﻘـﺳ و ﺖﺤـﺻ رﺎﯿﻌﻣ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﻘﻋ ،ور
ﯽﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﻞﺋﺎﺴﻣ
دﻮﺷ . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﯽﯾاﺪـﺟ ،ﺖـﺑﺎﺛ ﻖﯾﺎـﻘﺣ ﯽـﻔﻧ ،يراﺰـﺑا ﺶـﻘﻧ ﻪﺑ عﺎﻨﺘﻗا ،ﯽﯾاﺮﮔ
»
شزرا زا ﺶﻧاد
«
نﺎﺴﻧا و ،
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻞﻘﻋ يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ زا يرﻮﺤﻣ زا نآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ةزﻮﺣ و دﻮﺷ
ﯽﻤﻧ جرﺎﺧ ﺖﻌﯿﺒﻃ ةﺮﯾاد
دﻮﺷ . ﺳرﺮﺑ اﺬﻟ ﯽ ا ﯾ د رد ﻞﻘﻋ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ عﻮﻧ ﻦ ـﯾ
نﻼـﮐ هﺎﮔﺪ مﺰﻠﺘﺴـﻣ ﺮـﺗ
ﺖﺳا ﯽﻨﯾد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺎﺑ رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﯽﺳرﺮﺑ .
،ﻞـﺑﺎﻘﺗ ﻦـﯾا ﺮﺘﺴﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻠﺴﻣ
ﺮﻈﻧ زا ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ نﺎﻬﺟ و ﯽﻨﯾد هﺎﮔ
ﯽﻣ راﺮﻗ يﺪﺟ ﺪﻘﻧ درﻮﻣ يﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﻨﯿﺑ دﺮﯿﮔ
.
ﯽﮔﮋﯾو
ﯽﻣ ار رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ يﺎﻫ
شزرا و قﻼـﺧا ،ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ناﻮﺗ
و ،ﺎـﻫ
دﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﻞﻤﻋ .
ﻢﻬﻣ نآ ندﻮـﺑ يراﺰـﺑا ﺖﺧﺎﻨـﺷ و ﺖﻓﺮﻌﻣ ﮥﺒﺗﺮﻣ رد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣدآ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﺳا ﯾﺎﻣزآ و هﺪﻫﺎﺸﻣ هار زا ﻪﮐ ار ﯽﯾﺎﻫ
ﯽـﻣ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﺶ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ،دروآ
ﯽﻣ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﺪﻋاﻮﻗ و ﻪﻟدا
ر ﻦﯾا زا و دزﻮﻣآ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﻪﺑ ها
ﺪﺑﺎﯾ . ﺠﯾﺎﺘﻧ ﻪـﮐ ﯽ ﺪـﯾﺎﺑ
نﺎﺴﻧا نﺎﯿﻣ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ قﺎﻓو ﯽﻋﻮﻧ ﺐﺴﮐ ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﺑﺎﯾ ﺖﯿﻨﯿﻋ ترﺪـﻗ ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﺎـﺗ دﻮـﺷ ﺎﻫ
ﺶﯿﭘ
ﺪﺸـﺨﺒﺑ نﺎﺴـﻧا ﻪـﺑ ﺖﺴـﯿﻧ دﻮﻬﺸـﻣ و دﻮﺟﻮﻣ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ار ﻪﭽﻧآ ﯽﻨﯿﺑ .
ﻦـﯾا زا ﺖـﯿﻧﻼﻘﻋ ،ور
نآ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ نداد ﻞﮑﺷ ياﺮﺑ يراﺰﺑا زا ﺶﯿﺑ يﺰﯿﭼ ﻪﻧادﺪﺠﺘﻣ
ﯽﻣ ﻪﮐ نﺎﻨﭼ شﻮـﺧ و ﻢﯿﻫاﻮـﺧ
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١٠٥
ﺖﺴﯿﻧ ﻢﯾراد )
،نﺎﯿﮑﻠﻣ 1381 : 372 .(
ﯽﻣ رﺎﮑﻧا ﺖﺑﺎﺛ ﻖﯾﺎﻘﺣ يراﺰﺑا ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﻦﺘﻣ رد
ﺪﻧﻮﺷ . ﻪـﺑ
ﯽﺗرﺎﺒﻋ :
» ،ﺖـﺳا ﯽـﻌﯿﺒﻃ ﯽﺘﺴﻫ و نﺎﻬﺟ ﺮﺑ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻪﻄﻠﺳ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
ﯾد
ﯽﻣ ﺖﺑﺎﺛ ﻖﯾﺎﻘﺣ ﯽﻔﻧ ﻪﺑ نآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ ﻖﯾﺎﻘﺣ ﻒﺸﮐ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺮﮕ دزادﺮﭘ
« ) يداﻮﺟ
،ﯽﻠﻣآ 1381 : 102 .(
ﯽﺑ ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﺢﻄـﺳ رد رﻻﻮﮑـﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺐﻟﺎﻏ ﮥﻧﺎﺸﻧ ﯽﺣو ﻪﺑ يدﺎﻤﺘﻋا
ﺖﺳا .
دﺮﮐ رﺎﮑﻧا ﺖﻓﺮﻌﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ار عﺮﺷ و ﯽﺣو ،دﻮﺧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺎﺑ ،نرﺪﻣ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ .
ﻪـﺑ
دﺮﮐ ﯽﻌﺳ ﯽﺗرﺎﺒﻋ فﺮﺻ ﻪﮐ
ﺖﺧﺎﺳ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا ﺮﻈﻧ ،مدآ و ﻢﻟﺎـﻋ ةرﺎﺑرد ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
دﺮﯿﮕﺑ ﻢﯿﻤﺼﺗ نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ رﻮﻣا ﮥﻤﻫ و ﺎﯿﻧد ةرﺎﺑرد ،ﯽﮔﺪﻧز و ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ )
،يرﺎـﻔﻏ 1375
: 40 .(
شزرا و قﻼﺧا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ دﺮﮑﯾور ،رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺢﻄﺳ ﻦﯿﻣود رد ﯽـﻣ حﺮﻄﻣ ﺎﻫ
دﻮـﺷ .
ﯽﮔﮋﯾو زا رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ زرﺎﺑ يﺎﻫ
شزرا هار ﯽﯾاﺪﺟ قﻼﺧا ﺢﻄﺳ رد
،ﺖﺳا ﻞﻘﻋ هار زا ﺎﻫ
ـﻣ ﯽـﻧﻼﻘﻋﺮﯿﻏ قﻼـﺧا ةزﻮﺣ و ﯽﺷزراﺮﯿﻏ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ةزﻮﺣ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﯽ
دﻮـﺷ . ﺮـﺘﻬﺑ نﺎـﯿﺑ ﻪـﺑ
ﯽﻣ هار نﺪﺷ اﺪﺟ ﻪﺑ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻦﯾا زا ناﻮﺗ
» ﺶﻧاد زا شزرا «
دﺮﺑ مﺎﻧ . ﺖﺒﺴـﻧ توﺎﻀـﻗ ﻖﺣ ﺐﻠﺳ
ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ
يﺪﺑ و ﺎﻫ ﻪﺑ نرﺪﻣ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ زا ﺎﻫ ًﺎﻓﺮـﺻ ﻪـﮐ ﺪـﺑﺎﯾ لﺰـﻨﺗ يراﺰﺑا
ﺖﺳد ياﺮﺑ
هﺮﻬﺑ فﺪﻫ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
يرادﺮﺑ دﻮﺷ .
شزرا ﻪﮐ ﯽﺘﻗو
،يدادراﺮـﻗ ،ﻪﺘـﺷاﺪﻧ ﺖـﻘﯿﻘﺣ ﺎـﻫ
ﯽﺑ
ﯽﺑ ﯽﻌﻗاو و ﯽﻨﯿﻋ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ زا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻨﻫذ و ،ﯽﺼﺨﺷ ،ﯽﺒﺴﻧ ،ﻪﺸﯾر قﻼـﺧا ﺮـﮕﯾد ،هﺮﻬﺑ
ﺖﺴﯿﻧ ﺶﯿﺑ ﯽﺧﻮﺷ ﮏﯾ .
ﯽﮔﮋﯾو زا
نﺎﺴﻧا ﺢﻄﺳ ﻦﯾا رد رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﻮـﺤﻣ ير
ﺖﺳا .
ﺖـﺳا نآ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻊﻓﺎـﻨﻣ و نﺎﺴﻧا ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﻦﯾا ﻪﺟﻮﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﻨﻌﯾ .
ﯽﯾﺎـﻬﻧ ﺢﻄـﺳ رد
ﺖﺧﺎﻨـﺷ ياﺮـﺑ شﻼﺗ و دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺿو سﺎﺳا ﺮﺑ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻞﻤﻋ رد رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﺖﯿﻌﺿو .
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ هﺎﮔﺪﯾد ةرﺎﺑرد
ﯽﻨﯿﻤﺧ ) هر (
نﺎـﻬﺟ رد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ
ﯽـﻨﯿﺑ
،ﯽﻨﯾد
ﺖﻘﯿﻘﺣ ،ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺲﺣ تﺎﮐاردا زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ و ﺖﺳا رﻮﺤﻣ
. ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ﻪـﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ
ﯽﻤﻧ رﺎﮑﻧا ار ﯽﺳﺪﻗ و يدﻮﻬﺷ ﻞﻘﻋ
ﺖـﺳا ﺖـﺑﺎﺛ ﻖﯾﺎـﻘﺣ دﻮـﺟو ﻪﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻨﮐ .
نﺎـﻬﺟ
ﺮﻈﻨﻣ زا ﻖﯾﺎﻘﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻠﺴﻣ و ﺖﺴﯿﻧ يدﺎﻣ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ تﺮﻀﺣ
مﺎﻣا ) هر ( ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
نﺎﻬﺟ ا ﺮﺗاﺮﻓ يو يﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﺖﺳا ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺲﺣ ز
. ﻦـﯾا زا ور
، ﯽـﻨﯾد ﺲﻨـﺟ زا ﯽـﺘﯿﻧﻼﻘﻋ
١٠٦
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
ﺖﺳا ﺮﺗﺮﺑ ﻖﯾﺎﻘﺣ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ .
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ،ﻒﭼﺎـﺑرﻮﮔ ﻪـﺑ دﻮﺧ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﮥﻣﺎﻧ رد
نﺎﻬﺟ ،رﻻﻮﮑﺳ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﺪﻘﻧ ﻦﻤﺿ ﯽﻣ ﻞﻘﻋ و ﺲﺣ ﻞﻣﺎﺷ ار يﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
ﻪﺘﺒﻟا ،ﺪﻧاد
نآ ﻪﺑ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻪﻧ ﻞﻘﻋ ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
.
»
نﺎﻬﺟ و ﺖﺧﺎﻨﺷ رﺎﯿﻌﻣ نﻮﯾدﺎﻣ
ﯽﻣ ﯽﺴﺣ ار دﻮﺧ ﯽﻨﯿﺑ سﻮﺴـﺤﻣ ﻪـﮐ ار يﺰﯿﭼ و ﺪﻨﺘﺴﻧاد
دراﺪـﻧ هدﺎـﻣ ﻪﮐ ار يﺰﯿﭼ و ﺪﻧاد ﯽﻣ هدﺎﻣ يﺎﺘﻤﻫ ار ﯽﺘﺴﻫ ،ﻪﺘﺴﻧاد جرﺎﺧ ﻢﻠﻋ وﺮﻤﻠﻗ زا ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻤﻧ دﻮﺟﻮﻣ
ﺪﻨﻧاد . ار ﺖـﻣﺎﯿﻗ و تﻮـﺒﻧ و ﯽﺣو و ﯽﻟﺎﻌﺗ ﺪﻧواﺪﺧ دﻮﺟو ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺐﯿﻏ نﺎﻬﺟ ًاﺮﻬﻗ
ﻓا هﺮﺴﮑﯾ ﯽﻣ ﻪﻧﺎﺴ
نﺎﻬﺟ رد ﻖﯾﺎﻘﺣ ﺖﺧﺎﻨﺷ رﺎﯿﻌﻣ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد و ﺪﻧاد
و ﺲﺣ زا ﻢﻋا ﯽﻬﻟا ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﻣ ﻞﻘﻋ
ﯽـﻣ ﻢـﻠﻋ وﺮﻤﻠﻗ رد ﻞﺧاد ،ﺪﺷﺎﺑ لﻮﻘﻌﻣ ﻪﮐ يﺰﯿﭼ و ﺪﺷﺎﺑ سﻮﺴـﺤﻣ ﻪـﭼﺮﮔا ،ﺪـﺷﺎﺑ
ﺪﺷﺎﺒﻧ .
ﯽـﻤﻧ ،دراﺪـﻧ هدﺎﻣ ﻪﮐ يﺰﯿﭼ و ﺖﺳا تدﺎﻬﺷ و ﺐﯿﻏ زا ﻢﻋا ﯽﺘﺴﻫ اﺬﻟ
دﻮـﺟﻮﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
نﺎﻤﻫ و ﺪﺷﺎﺑ
ﺑ يدﺎﻣ يدﻮﺟﻮﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﺮـﺑ ﺰـﯿﻧ ﯽﺴﺣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،دراد دﺎﻨﺘﺳا دﺮﺠﻣ ﻪ
ﺖﺳا ﯽﮑﺘﻣ ﯽﻠﻘﻋ «
)
ﻒﭼﺎﺑرﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧ .(
نﺎﻬﺟ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﻨﯾد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﮥﺼﺧﺎﺷ يﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
ﺖﺧﺎﻨـﺷ و ﺖـﺳا ﺖـﺑﺎﺛ ﻖﯾﺎـﻘﺣ و ﯽﺣو ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺲﺣ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺢﻄﺳ رد ﯽﻣ رﻮﻠﺒﺘﻣ ﯽﺣو ﻮﺗﺮﭘ رد ﯽﻧﻼﻘﻋ دﻮﺷ
.
ﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ فﻼﺧﺮﺑ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﯾاﺪﺟ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﮐ ر
» شزرا زا ﺶﻧاد
« قﻼﺧا فﺬﺣ ،
ﺖـﯿﻧﻼﻘﻋ رد ،ﺖـﺳا ﺖﯿﺼﺨﺷ تﺪﺣو ﮥﯾﺰﺠﺗ و لﻮﻘﻌﻣ تﺎﯿﺣ تﺪﺣو ﮥﯾﺰﺠﺗ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا يﻻاو
ﺖـﺳا ناﻮﯿﺣ تﺎﻔﺻ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا يزوﺮﯿﭘ ﻞﻣﺎﻋ و ﯽﻣدآ لﻮﻘﻌﻣ تﺎﯿﺣ ﺮﺴﻔﻣ قﻼﺧا ﯽﻨﯾد .
ﭻﯿـﻫ
ﯽﻤﻧ ﯽﻃﺎﺸﻧ و طﺎﺴﺒﻧا
نﺎﺴﻧا نورد رد ﻪﮐ يروﺮﺳ و جﺎﻬﺘﺑا نآ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪـﺑ ﯽﻗﻼﺧا يﺎﻫ
دﻮـﺟو
ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ يﺮﺑاﺮﺑ ﺪﯾآ .
ﺖﻠﯿﻀﻓ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻒﯿﻠﮑﺗ سﺎﺴﺣا
ﯽﻟﺎﻋ ،ﯽﻗﻼﺧا يﺎﻫ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺴﺣ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﺎﻓﻮﮑﺷ ﺮﺸﺑ نورد رد دﻮﺷ
. و هﺪـﯿﭽﯿﭘ دﻮـﺟﻮﻣ ﺎـﺑ ﻢﯿﻨﮐ فﺬﺣ ار ﯽﻧﺎﺴﻧا يﻻاو قﻼﺧا ﺮﮔا
ﺖـﺳا هﺪـﯿﻣﺎﻧ نﺎﺴـﻧا ار دﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻢﯿﻫاﻮﺧ وﺮﺑور ﯽﮐﺎﻧﺮﻄﺧ )
،يﺮـﻔﻌﺟ ﯽﻘﺗﺪـﻤﺤﻣ 1375
:
125 .(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﻪﮐ ﺖﺳور ﻦﯾا زا )
هر (
لﻮـﺳر تﺮﻀـﺣ ةﺮﯿﺳ ﻪﺑ ﯽﺳﺄﺗ ﺎﺑ )
ص ( و
ﯽﻣ قﻼﺧﻻا مرﺎﮑﻣ ﻢﻤﺗﻻ ﺖﺜﻌﺑ ﯽﻧا كرﺎﺒﻣ ﺚﯾﺪﺣ ﺢﯿﺿﻮﺗ
ﺪـﻨﯾﺎﻣﺮﻓ :
» ﮥـﺠﯿﺘﻧ و ﺖـﺜﻌﺑ ﺖـﯾﺎﻏ
ﻢﺗﺎﺧ تﻮﻋد
ﺎﯿﺒﻧﻻا ) ص (
ﺖﺳا قﻼﺧا مرﺎﮑﻣ ماﺮﮐا .
ﻪـﺑ ًﻼﺼـﻔﻣ و ًﻼﻤﺠﻣ ﻪﻔﯾﺮﺷ ﺚﯾدﺎﺣا رد و
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١٠٧
ـ ﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﺶﯿﭘ قﻼﺧا ﻣ زا ﺪﻌﺑ
ﺪﻧداد ﺖﯿﻤﻫا ـ فرﺎﻌ ...
ﻪـﮐ ﺖـﺳا نآ زا ﺶﯿﺑ نآ ﺖﯿﻤﻫا و
ﻢﯿﯾآﺮﺑ نآ ﻖﺣ نﺎﯿﺑ ةﺪﻬﻋ زا ﺎﻣ .
ﻦﯾا لﻮﺼـﺣ تﺮـﺧآ يﺪﺑا تﺎﯿﺣ ﮥﯾﺎﻣﺮﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا مﻮﻠﻌﻣ رﺪﻗ
ﻪـﺑ ﯽـﻗﻼﺧا ﻢﯾاﺮﮐ ﮥﻄﺳاو ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﺸﻬﺑ نآ و ﺖﺳا قﻼﺧا مرﺎﮑﻣ ﻪﺑ فﺎﺼﺗا و ﻪﻤﯾﺮﮐ قﻼﺧا ﯽﻣ ﺎﻄﻋ نﺎﺴﻧا ﺖﺳا تﺎﻔﺻ ﺖﺸﻬﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
« ) ،ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا 1376
: 511 .(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ رد )
هر (
ﯽـﻣ هدﺎـﻋا ﯽﺘﻗو نﺎﺴﻧا ﺖﯿﻧﺎﺴﻧا رد ﻪـﮐ دﻮـﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺷﻮﮐ ﻪﻤﯾﺮﮐ قﻼﺧا لﻮﺼﺣ .
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﻪﮐ ﯽﻣﻼﺳا )
هر ( ﺮـﺑ ﺖـﺳا نآ ﺮﺴـﻔﻣ
لﺎﻌﺘﻣ ﯽﺘﻘﯿﻘﺣ
ﻂﻠﺴـﻣ ﺶﯾﻮـﺧ ﺶـﻘﻧ ﺮـﺑ ﻪـﮐ هدﺎﻣ ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ار نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ﺶﯾﺪﻧا
ﯽﻣ دزﺎﺳ .
ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا )
هر ( هدﺎـﻣ
نآ زا رﻻﻮﮑـﺳ نﺎـﯾاﺮﮔ
ﻪـﮐ ور
ﯽﻣ فﺬﺣ نﺎﺴﻧا دﻮﺟو زا ار مرﺎﮑﻣ و قﻼﺧا
ﯽـﺘﻓﺮﻌﻣ شﺮـﮕﻧ رد ﺪـﻨﻨﮐ :
» و يدﺎـﻣ يﺪـﯾد ﺎـﺑ
ﯽﻣ ﯽﻬﻟا ةﺪﯾﺪﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻂﻠﻏ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ
شزرا و ﺪﻧﺮﮕﻧ ﻪﻄﻠﺳ رد دﻮﺧ يﺎﻫﺪﯾد ﺎﺑ ار ﺎﻫ
و ﯽﯾﻮـﺟ
ﺖﻠﻣ فﺎﻌﻀﺘﺳا ﯽﻣ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﯿﺑ « ) ﯿﻤﺧ مﺎﻣا
،ﯽﻨ 1373 : 42 .(
يدﺎﻋ و ﻦﯿﻣﻮﺳ
يراﺰﺑا ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ مﻼﺳا رد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺸـﯿﻌﻣ ﻞـﻘﻋ و ﺶﯾﺪـﻧا
ﺖﺳا .
نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز و ﺖﺸﯿﻌﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﻞﻤﻋ ﺢﻄﺳ رد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ
ﻞـﻘﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻢﻫ شﺎﻌﻣ .
ﺖﺸـﯿﻌﻣ ﺖـﯿﻧﻼﻘﻋ بﻮﭼرﺎـﭼ رد ﻊﻗاو رد رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا رﻮـﺤﻣ
ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﯽﻣ يدﺎﻣ يﻮﺑ و ﮓﻧر
ﺮﺘﺸـﯿﺑ ﻪـﭼﺮﻫ لﺎﺼـﺤﺘﺳا قﻮﺸـﻣ و دﺮـﯿﮔ
ﯽﻣ يوﺮﺧا نﺎﯾز و دﻮﺳ زا غرﺎﻓ ،ﻊﺘﻤﺗ و دﻮﺳ دﻮﺷ
. ﻊـﺘﻤﺗ و دﻮـﺳ رﻻﻮﮑﺳ ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ رد ﺲﻔﻧ
ﯽﻣ ﺐﻠﻃ ﯽﺘﻤﯿﻗ ﺮﻫ ﻪﺑ ار
ﯽﻠﻋ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻨﮐ
ﺖﯿﻤـﺳر ﻪـﺑ و ندادﺎـﻬﺑ ﻢـﻏر
تﺎﻈﺣﻼﻣ رد لدﺎﻌﺗ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﯽﻣدآ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺬﯾاﺬﻟ ﻦﺘﺧﺎﻨﺷ تﻮـﻋد تﺮـﺧآ و ﺎـﯿﻧد ﻪـﺑ ﺮﻇﺎـﻧ
ﯽﻣ
نﺎﺴﻧا و ﺪﻨﮐ
ﻊﯿﺳو دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ نﺎﯾز و دﻮﺳ زا يﺮﺗ ﺪﻫد
. و ﻪـﺟﻮﺗ ﻦﻤـﺿ مﻼﺳا
ﯽﻣ ﻞﯿﺻا نﺎﯾز و دﻮﺳ ﻪﺟﻮﺘﻣ ار نﺎﺴﻧا ،يﻮﯿﻧد تﺎﻌﺘﻤﺗ ﻪﺑ مﺎﻤﺘﻫا ﺪﻨﮐ
. ﺮﺼـﻨﻋ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺠﻨﯾا رد
ﯽﻣ رﻮﻠﺒﺘﻣ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ دﻮﺷ )
هر ( يﺮﺼﻨﻋ ًﺎﻘﯿﻗد و ﺖـﺳا ﯽـﻧﻼﻘﻋ
ﯽﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﯿﻋ و ،يﺪﺟ ،ﯽﻘﯿﻘﺣ يو دﺰﻧ رد يﺪﺣ ﻪﺑ لﺎﻤﮐ و تدﺎﻌﺳ نآ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ
ﻦﯿـﻋ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ نﻮﻨﺟ و ﺖﻫﺎﻔﺳ :
» ﻦﯿﻧاﻮﻗ زا ﺖﻋﺎﻃا وﺮﮔ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻊﻣاﻮﺟ و نﺎﺴﻧا لﺎﻤﮐ و تدﺎﻌﺳ
١٠٨
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
ﺐﻠـﺳ ﺖـﻠﻋ ﻪـﺑ ﺮﺸﺑ طﻮﻘﺳ و طﺎﻄﺤﻧا و ﺖﺳا هﺪﺷ غﻼﺑا ﺮﺸﺑ ﻪﺑ ﺎﯿﺒﻧا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﻟا
و وا يدازآ
نﺎﺴﻧا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻢﯿﻠﺴﺗ
ﺖﺳا ﺎﻫ .
ﺪـﻨﮐ مﺎـﯿﻗ ﺎـﻫﺮﯿﺠﻧز ﻦـﯾا ﻪﯿﻠﻋ ﺪﯾﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ «
) ج ،نﺎﻤﻫ 5 : 388 .(
ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻲﻨﻴﻤﺧ
) ﻩﺭ ( ﻦﻳﺩ ﺔﺻﺮﻋ ﻥﺪﺷ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻭ
ﺺﺧﺎﺷ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ
نآ دﺮﮐرﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾد ﻪﺑ ﻪﻧﺎﯾاﺮﮔدﺮﻓ يدﺮﮑﯾور ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ يﺎﻫ
ﻪﺻﺮﻋ رد ار ﺎﻫ
ي ﺻﻮﺼﺧ ﯽ ﮔﺪﻧز ﯽ ﯽﻣ ﺮﺸﺑ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﻧ ﺪﻧاد ﻣﻮﻤﻋ
ﯽ ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽ
ﺐﻫﺬﻣ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،
ﻪﻄﺑار ﻪﺑ ﺖﻧﺎﯾد و ﯽﻣ ﻞﯿﻠﻘﺗ اﺪﺧ و نﺎﺴﻧا نﺎﯿﻣ ﯽﺼﺨﺷ يا
ﺪﺑﺎﯾ .
يﺎﻫرﻻﻮﮑـﺳ ﺖـﻫﺎﻘﻓ ﺎـﺑ دﺎﻀﺗ رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ ناﺮﯾا رد ﻦﯾد نﺪﺷ ﯽﺻﻮﺼﺧ
ﻢـﮑﻠﻣ و هدازﺪﻧﻮﺧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ بﻼﻘﻧا نﺎﯾﺮﺟ رد ﺎﯾ ﻞﺒﻗﺎﻣ فوﺮﻌﻣ ﺶﺒـﻨﺟ زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ نﺎـﺧ
ﻧﺎﺘﺴﺗوﺮﭘ ﯿ نﺎﯿﺑ ﻢﺴ
ﺪﻧدﺮﮐ ﺞﯾوﺮﺗ و .
ﻦﯾا زا
ﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ،ور ﯿﻨ
ﯽ ) هر (
ﻧﺎﻄﯿـﺷ ﺎـﺑ ﯽ
نﺪـﻧاﻮﺧ
ﯽﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺎﺑ نآ ﮥﻄﺑار و ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻪﺑ ،نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا دزادﺮﭘ
:
» و قﺮـﺷ هار ﻪـﮐ ﻢـﻫ ًاﺮﯿﺧا
ﺖﻟود ﻪﺑ بﺮﻏ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﮏﯾ ،مﻼﺳا ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ شدﻮﺧ جوا رد ﺮﻣا ﻦﯾا ،ﺪﺷ زﺎﺑ ﯽﻣﻼﺳا يﺎﻫ
ﺎﯿﺳ و ﺖﺳاﺪﺧ و هﺪﻨﺑ ﻦﯿﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﺖـﺳﺎﯿﺳ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴـﻣ ﺪـﯾﺎﺒﻧ و ﺖـﺳاﺪﺟ مﻼﺳا زا ﺖﺳ
نآ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺖﺳﺎﯿﺳ دراو نﻮﯿﻧﺎﺣور ﺪﯾﺎﺒﻧ و ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻟﺎﺧد
ﺪﻨـﺷﺎﺑ سﻮﺒﺤﻣ ﺎﻫﺪﺠﺴﻣ نﺎﻤﻫ رد ﺎﻫ
لﺰـﻨﻣ ﺪـﻧدﺮﮔﺮﺑ و ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻋد ﻢﻫ ﻪﻤﻠﮐ ﺪﻨﭼ و ﺪﻨﻧاﻮﺨﺑ زﺎﻤﻧ ﺪﻧوﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا نﺎﺷرﺎﮐ ﻪﻤﻫ و .
ﻪﺸﻘﻧ ﮏﯾ ﻦﯾا
و دراد ﻪﺸﯾر مﻼﺳا رﺪﺻ زا ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ يا
ﺖـﻟود ﻪـﮐ زوﺮﻣا و قﺮـﺷ يﺎـﻫ
هدﺎﺘﺴﯾا مﻼﺳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد بﺮﻏ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر دﻮﺧ جوا ﻪﺑ ،ﺪﻧا
« ) ج ،نﺎﻤﻫ 16 : 232 .(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ،ﯽﻣﻼـﺳا ﮓـﻨﻫﺮﻓ رد ﺐﻫﺬـﻣ دﺮﮐرﺎﮐ و ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نﺎﯿﺑ ﻦﻤﺿ
ﻞﯿﻠﻘﺗ ﮥﻄﺑار ﮏﯾ ﻪﻧ ار ﺐﻫﺬﻣ ﯾ
و ﻢﺘﺴـﯿﺳ ﻊﻣﺎـﺟ ار نآ ﻪـﮑﻠﺑ اﺪﺧ و نﺎﺴﻧا ﻦﯿﺑﺎﻣ ﯽﺼﺨﺷ ﻪﺘﻓﺎ
ﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ
ﺳ ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﻋﺎ ﯿ
ﺳﺎ ﯽ
ﯽﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و
نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ نﻮﺌـﺷ و دﺎـﻌﺑا ﮥﻤﻫ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧاد
دراد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز .
»
مﺎﻈﻧ ﯽﻓﻮﺘﻣ شرﻮﻬﻇ مﺎﮕﻨﻫ زا مﻼﺳا ﺐﻫﺬﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻢﮐﺎﺣ يﺎﻫ
مﺎﻈﻧ و ﻢﺘﺴﯿﺳ ياراد دﻮﺧ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻣﺎـﻤﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١٠٩
و يدﺮﻓ ﯽﮔﺪﻧز نﻮﺌﺷ و دﺎﻌﺑا
دراد ﯽﺻﺎﺧ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا «
) ج ،نﺎﻤﻫ 4 : 263 .(
ﯽﻣ ﻪﺘﺒﻟا ناﻮﺗ
ﺖﺣﺎﺳ دﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار ﻦﯾد ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ
دﺮﮐ ﻦﯿﯿﺒﺗ نﺎﺴﻧا يدﻮﺟو يﺎﻫ .
ﺖﺣﺎـﺳ نﺎﺴﻧا يﺎـﻫ
نآ ﮥﻤﻫ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ دراد دﺪﻌﺘﻣ ﺪﻫد ﺪﺷر و دروﺮﭙﺑ ار ﺎﻫ
. ﻪﺑ ،ﯽﻬﻟا نﺎﯾدا ﮥﻤﻫ فﺪـﻫ ﺎﺑ ،مﻼﺳا هﮋﯾو
هﺪﺷ راﺪﯾﺪﭘ دﺎﻌﺑا ﻦﯾا شروﺮﭘ ﺧ و ﺪﻧا
نﺎـﻣز ﺮـﻫ رد ،ﺮﺸـﺑ يﺎـﻫزﺎﯿﻧ ﮥﻤﻫ زا ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﺑ و ﺪﻧواﺪ
دﻮـﺷ ﻞﺋﺎﻧ دﻮﺧ ﯽﻟﺎﻤﮐ فﺪﻫ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﺎﺗ ﺖﺳا هدﺎﺘﺳﺮﻓ وﺮﻓ ﻊﻣﺎﺟ ﯽﻨﯾد :
» ﮏـﯾ نﻮـﭼ نﺎﺴـﻧا
ﻪﺑ جﺎﯿﺘﺣا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ هﺪﻣآ ﺎﯿﺒﻧا ،دراد ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ
ـ ار نﺎﺴـﻧا تﺎـﺟﺎﯿﺘﺣا ﻪـﻤﻫ نآ ﻪﮐ ﺪﻧا
ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ نﺎﯿﺑ نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ ـ نﺎﺴﻧا دراد جﺎﯿﺘﺣا ﻪﭼﺮﻫ مﺎـﻤﺗ تدﺎﻌـﺳ ﻪـﺑ ،ﺪﻨﮑﺑ ﻞﻤﻋ ﺮﮔا نﺎﺴﻧا
ﯽﻣ ﺪﺳر « ) ج ،نﺎﻤﻫ 4 : 190 .(
هدﻮﺑ ﻊﻣﺎﺟ ،دﻮﺧ نﺎﻣز رد نﺎﯾدا ﮥﻤﻫ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ ﻪـﺑ نﺎـﻣدﺮﻣ ار ﻪـﭽﻧآ ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﮥﻤﻫ و ﺪﻧا
ﻪﺘﺷاد زﺎﯿﻧ نآ هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ،ﺪﻧا
ﺪﻧا .
» تﺎﻣﺎﻘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و حور ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺰﯿﭼ نﺎﻤﻫ ﻢﻫ ﺎﯿﺒﻧا
ﯿﻏ ﺰﮐاﺮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﻪﯿﻠﻘﻋ
هدﺮـﮐ نﺎﯿﺑ ﺎﻣ ياﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻪﯿﺒ
ﺪـﻧا « )
ج ،نﺎـﻤﻫ 3
: 237 .(
ﯽـﻨﯾد ﺮـﻫ
نآ رد و ﺖـﺳا ﯽـﻤﯿﻫاﺮﺑا نﺎـﯾدا لﺎﻤﮐ و داﺪﺘﻣا ﻪﮐ مﻼﺳا ﻦﯾد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ ﯽﻧﺎﻣز
ﺶﯿﭘ ﺮﺸﺑ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﮥﻤﻫ
هار و هﺪﺷ ﯽﻨﯿﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﻌﻣ ًﺎﻘﯿﻗد ﺎﻫزﺎﯿﻧ نآ ندروآﺮﺑ يﺎﻫ :
» نآ ﻢﻫ
ﻞﯿﺧد و ﺖﺳا ﻪﯿﺼﺨﺷ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺰﯿﭼ رد ،ﺖـﺳا نﺎﺴـﻧا ﻞـﻣﺎﮑﺗ و نﺎﺴـﻧا تﺎـﯿﻗﺮﺗ رد
ﯽـﺳﺎﯿﺳ رﻮـﻣا و عﺎـﻤﺘﺟا ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺰﯿﭼ نآ ﻢﻫ و ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ بﺎﺘﮐ رد و ﺖﻨﺳ
ﺖﺳا عﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻈﻨﺗ و ﺖﺳا «
) نﺎﻤﻫ .(
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا شﺮﮕﻧ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻢﯿﻨﯿﺑ
» ﻮﭽﻤﻫ ﮏﯾ ﺎﻣ
يرادرﻮﺸﮐ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺢﻟﺎﺼﻣ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺢﻟﺎﺼﻣ ،ﯽﺼﺨﺷ ﺢﻟﺎﺼﻣ ﻪﮐ ﻢﯾراد ﯽﺑﺎﺘﮐ ﺎﻣ ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ و
ﺖﺴﻫ نآ رد «
) ج ،نﺎﻤﻫ 18
: 423 .(
زا ﻦﺘـﺳﺎﮐ و مﻼـﺳا ﺖـﯿﻌﻣﺎﺟ ةرﺎـﺑرد يﺪﯾدﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ
ﺖﺳا مﻼﺳا ﯽﻔﻧ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،نآ ةﺮﺘﺴﮔ .
» نآ ﯽﻣ ﻪﺻﻼﺧ ار مﻼﺳا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻧرﻮﺨﺑ ﻪﮑﻨﯾا رد ﺪﻨﻨﮐ
هزور ﮏﯾ و ﺪﻨﻧاﻮﺨﺑ يزﺎﻤﻧ ﮏﯾ و ﺪﻨﺑاﻮﺨﺑ و
يرﺎﺘﻓﺮﮔ رد ،ﺖﻠﻣ ﻦﯾا يرﺎﺘﻓﺮﮔ رد و ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ يا
ﻦﯾا ،مﺮﮐا لﻮﺳر ﺖﯾاور ﺐﺴﺣ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨﮑﻧ ﺖﻟﺎﺧد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﯾا ﺪﻨﺘﺴـﯿﻧ ﻢﻠﺴﻣ ﺎﻫ
« ) ج ،نﺎـﻤﻫ 14
:
528 ـ 527 .(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﺮﻈﻧ زا )
هر (
» و ﯽـﺣور يﺎـﻫزﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻂﻘﻓ ﯽﻨﯿﯾآ مﻼﺳا
ياروﺎﻣ ﺎﺗ ﺖﻌﯿﺒﻃ زا ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﺳا ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻦﯾا ياﺮﺑ مﻼﺳا رد ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﯽﺼﺨﺷ
١١٠
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
ﻟا ﻢﻟﺎﻋ ﺎﺗ ﺖﻌﯿﺒﻃ مﻼﺳا دراد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،دراد ﺰﺗ مﻼﺳا ،دراد ﺐﺗاﺮﻣ ﺖﯿﻬ
« ) ج ،نﺎﻤﻫ 4 : 9 .(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
هر (
د نﺎﺸﯾا هﺎﮕﻧ زا ًﻻوا ﯾ
ﮥـﻄﺑار ﮏـﯾ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ﻦ
نﻮﺌﺷ ﻊﻣﺎﺟ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺎﺑ رﺎﮑﺷآ تﺪﺣو رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ اﺪﺧ و نﺎﺴﻧا ﻦﯿﺑﺎﻣ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻞﯿﻠﻘﺗ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ـ يدﺮﻓ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ .
ﻧﺎﺛ ﯿ
ًﺎ ﯽﻀﻗﺎﻨﺗ ﺎﻣ
دﻮـﺟو ﯽـﺳﺎﯿﺳ يﺮـﺒﻫر و ﻦﯾد يﺮﺒﻫر ﻦﯿﺑ
دراﺪﻧ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ
ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ مﺎﻣا ،ﻦ ي
ﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﯿ
د ﺖ ﯾ
ﺎﻨﺒﻣ ﺎﺑ تﺪﺷ ﻪﺑ ﻦ ي
ﻨﺑ ـﯿ دﺎ ي رﻻﻮﮑﺳ ـﯾ ،ﻢﺴ
ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯽ د ﮥﺻﺮﻋ ندﺮﮐ ﯾ
ﺖﺳا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﺑ ،ﻦ .
ﻡﺎﻣﺍ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺔﺻﺮﻋ ﺯﺍ ﻦﻳﺩ ﻲﻳﺍﺪﺟ ﻭ ﻲﻨﻴﻤﺧ
ﻧ ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ عﻮﺿﻮﻣ ﯿ
ﺺﺧﺎﺷ زا ﺰ ﻫﺎ
ي رﻻﻮﮑﺳ ﯾ يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﯽﻌﺒﺗ ﮥﺠﯿﺘﻧ و ﻢﺴ
ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ نﻮﯿﺳاﺰﯾرﻻﻮﮑﺳ ﺪﻨﯾاﺮﻓ و ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ دﻮﺷ
. زا ﻦـﯾد ﯽﯾاﺪـﺟ عﻮـﺿﻮﻣ لﺎـﺣ ﻦـﯾا ﺎﺑ
ﯽﻣ داﺪﻤﻠﻗ نآ زرﺎﺑ دﺎﻤﻧ و ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ هاﺮﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺒﺴﭼﺮﺑ و ﺖﻔﺻ ﺖﺳﺎﯿﺳ دﻮﺷ
. ﮥﺸﯾﺪﻧا
نﺎﻣز ﻪﺑ ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ نﺎﻬﺟ رد ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ﺶﯿﭘ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
ﺪﯿﭘ زا ﺮﺗ ﻢﺴـﯾرﻻﻮﮑﺳ ﯽﯾا
ﯽﻣﺮﺑ ددﺮﮔ .
نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ نﻮﺌـﺷ رد ﺖﻟﺎﺧد زا نآ ﺖﺳد ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ و ﺎﺴﯿﻠﮐ ﺖﻣﻮﮑﺣ طﻮﻘﺳ ﺎﺑ ﻊﻗاو رد
و يﻮـﻨﻌﻣ ،ﯽﺒﻫﺬـﻣ رﻮﻣا ﻪﺑ ﯽﮔﺪﯿﺳر رد ﺎﺴﯿﻠﮐ ﮥﻔﯿﻇو نﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﯿﺣ و ﯽﮔﺪﻧز ﻪـﻠﻤﺟ زا ﯽـﺑﺮﻏ ﺐﺗﺎﮑﻣ ﯽﯾﺎﻓﻮﮑﺷ و ﺪﺷر نآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ و ،ﯽﻗﻼﺧا
» ﻢﺴـﯿﻧﺎﻣوا «
و
» ﻢﺴـﯿﻟاﺮﺒﯿﻟ «
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻪﺻﺮﻋ رد ﻦﯾد ﺖﻟﺎﺧد مﺪﻋ ﺖﻓﺎﯾ ترﺪﻗ عﺎﻤﺘﺟا و ﺖﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
.
ﻣآراﺪﺘﻗا هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻦﯾد ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ رد ﯿ
ﺖﺣﺎﺳ رد دﻮﺧ ﺰ
ﺖﺳد زا ار عﺎﻤﺘﺟا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﯽﻣ
ﯽـﻣ اﺪﯿﭘ ﯽﺼﺨﺷ و يدﺮﻓ ﮥﺒﻨﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﻫد ﺪـﻨﮐ
.
»
ﺖـﺳﺎﯿﺳ زا ﻦـﯾد ﯽﯾاﺪـﺟ «
يﺎـﯿﻧد رد
ﺖﺳا عﺎﻤﺘﺟا نﺪﺷ هﺰﯾرﻻﻮﮑﺳ دﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺗرﺎﮑﺷآ بﺮﻏ ﺮﺻﺎﻌﻣ .
ﻬﻇ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا رﻮ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖﻣﻮﮑﺣ ،عﺎﻤﺘﺟا ﺢﻄﺳ رد ﯽﻨﯾد تارﺮﻘﻣ ﻪﺑ مﺰﺘﻠﻣ ار دﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ بﺮﻏ نﺎﻬﺟ رد ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻤﻧ ﯽﺟرﺎﺧ رﻮﻣا و ،ﯽﻠﺧاد ﺖﺳﺎﯿﺳ
ﺪﻧﺪﯾد . ﺮـﯿﮔاﺮﻓ ﺰـﯿﻧ ﯽﻣﻼﺳا يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﺮﻣا ﻦﯾا
ﺪﺷ .
ﺎـﯾ ﺪﻨﺘﺴﻫ رﻻﻮﮑﺳ ﯽﻤﺳر رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﯾ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا زا يرﺎﯿﺴﺑ هزوﺮﻣا ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ًﻼـﻤﻋ
هرادا ار ﺖﻣﻮﮑﺣ ﯽﮑﯿﺋﻻ ةﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ) ،يوﺮﺳ ﻪﺟاﻮﺧ 1380
: 12 .(
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١١١
ﻪـﻣﺎﻧرﺎﮐ ﮥـﺋارا ﺖﯿﺤﯿﺴـﻣ ﺖـﻧﺎﯾد ﺮﺘﺴـﺑ رد ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﯽﯾاﺪﯿﭘ ﻞﻠﻋ زا
هدﺮﮐ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻦﯾد مﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يراﺪﻨﯾد ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺪﻧا
و ﯽﮔدرﻮﺧﺮـﺳ ﺰـﺟ يا
نآ سﺄﯾ ا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﭘرد ﻦﯾد زا ﺎﻫ ﺖﺳ
. ﯽﻣ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا راﺪﻓﺮﻃ نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺮﮑﻔﻨﺷور زا ﯽﮑﯾ ﺪﯾﻮﮔ
:
»
پﺎﭘ عزﺎﻨﻣﻼﺑ ﺖﺳﺎﯾر لﺎﺳ راﺰﻫ
فاﺮﺷا و نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺮﺑ ﮏﯿﻟﻮﺗﺎﮐ يﺎﺴﯿﻠﮐ رﺎﻬﻗ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ و ﺎﻫ
ﺐﻘﻋ ،دﻮﮐر ،ﯽﮑﯾرﺎﺗ و ﻞﻬﺟ ﺰﺟ يرﺎﮔدﺎﯾ ﯽﻄﺳو نوﺮﻗ يﺎﭘورا مدﺮﻣ
رﺎﮑﻓا قﺎﻨﺘﺧا و ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ
ﺖﺷاﺬﮕﻧ يﺎﺟ ﻪﺑ كﺎﻨﺘﺸﺣو .
و ﯽﮔدرﻮﺧﺮﺳ ﻪﮑﻧآ ﻦﻤﺿ ﻪـﺑ ﺖﺸـﮔزﺎﺑ و اﺪﺧ و ﻦﯾد زا راﺮﻓ
ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ﮓﻨﻫﺮﻓ دﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﺒﻫﺬﻣ دﺪﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دروآ دﻮﺟو
« . ﺖﻌﯾﺮﺷ و ﻦﯾد ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺎﯾآ ﯽﻟو
ﺐﻘﻋ ،ﯽﮑﯾرﺎﺗ ،ﻞﻬﺟ ﮥﻣادا ﺰﯿﻧ ﯽﻣﻼﺳا ؟ﺖﺳا قﺎﻨﺘﺧا و ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ
» ﻪﺌﻃﻮﺗ زا
ـﻤﻬﻣ يﺎـﻫ ﯽ
رد ﻪـﮐ
ﻪﻫد رد ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺮﯿﺧا نﺮﻗ
ﻪﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ يﺎﻫ
ﮑـﺷآ بﻼـﻘﻧا يزوﺮـﯿﭘ زا ﺲـﭘ هﮋﯾو ﻢﺸـﭼ ﻪـﺑ ارﺎ
ﯽﻣ
ﻪﻨﻣاد تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ ،درﻮﺧ
ﺖـﻠﻣ ندﻮﻤﻧ سﻮﯾﺄﻣ ياﺮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا ﺎﺑ راد
ﺖـﻠﻣ ًﺎﺻﻮﺼـﺧ ،ﺎـﻫ
ﺖﺳا مﻼﺳا زا ،ناﺮﯾا رﺎﮐاﺪﻓ .
ﻦـﯾد ﮏـﯾ مﻼـﺳا مﺎـﮑﺣا ﻪـﮑﻨﯾا ﺮﺑ ﺖﺣاﺮﺻ ﺎﺑ و ﻪﻧﺎﯿﺷﺎﻧ ﯽﻫﺎﮔ
ﯽﻤﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد و ﺖﺳا ﻒﻟﺎﺨﻣ نﺪﻤﺗ ﺮﻫﺎﻈﻣ و يروآﻮﻧ ﺮﻫ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﯽﻋﺎﺠﺗرا
رﻮﺸـﮐ دﻮـﺷ
ﻤﺗ زا ﺎﻣ ،ﻪـﻧﺎﯾذﻮﻣ ﯽﻫﺎـﮔ و ،ﻪـﻧﺎﻘﻤﺣا تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ ﻦﯾا لﺎﺜﻣا و دﺮﯿﮔ هرﺎﻨﮐ نآ ﺮﻫﺎﻈﻣ و ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺪ
ﺖﻨﻄﯿﺷ رﺎـﮐ وﺮـﺳ ﯽﻧﺎﻤـﺳآ نﺎﯾدا ﺮﮕﯾد و مﻼﺳا ﻪﮐ مﻼﺳا ﺖﺳاﺪﻗ زا يراﺪﻓﺮﻃ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺰﯿﻣآ
لﺎﻐﺘﺷا و ﺎﯿﻧد كﺮﺗ ﻪﺑ تﻮﻋد و ﯽﯾﺎﯿﻧد تﺎﻣﺎﻘﻣ زا ﺮﯾﺬﺤﺗ و سﻮﻔﻧ ﺐﯾﺬﻬﺗ و تﺎﯾﻮﻨﻌﻣ ﺎﺑ ﺪﻧراد رﺎﮐذا ،تادﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﯽﻣ رود ﺎﯿﻧد زا و ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ياﺪﺧ ﻪﺑ ار نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ﻪﯿﻋدا و
ﺖﻣﻮﮑﺣ و ﺪﻨﮐ
ﻪﺘﺷرﺮﺳ و ﺖﺳﺎﯿﺳ و
ﻦﯾا ﻪﭼ ،ﺖﺳا گرﺰﺑ دﻮﺼﻘﻣ و ﺪﺼﻘﻣ نآ فﻼﺧ ﻪﺑ يراد ياﺮـﺑ مﺎﻤﺗ ﺎﻫ
ﺖﺳا مﺎﻈﻋ ﺎﯿﺒﻧا ﮏﻠﺴﻣ ﻒﻟﺎﺨﻣ نآ و ﺖﺳﺎﯿﻧد ﺮﯿﻤﻌﺗ «
) ،ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا 1373
: پ ﺪﻨﺑ .(
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر (
د روﺎﺑ نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا ﺪﻘﻧ ﻦﻤﺿ درا
:
» ﻦﯾا اﺪـﺟ ﺖـﺳﺎﯿﺳ زا ﺪـﯾﺎﺑ ﺖـﻧﺎﯾد ﻪﮐ
ﺪﺷﺎﺑ ...
هدﺮﮐ ﻊﯾﺎﺷ و ﻪﺘﻔﮔ ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا
ﺪﻧا « ) مﺎﻣا ج ،ﯽﻨﯿﻤﺧ 4
: 33 .(
ﺐـﻧاﻮﺟ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ﺎﺑ و
ﯽـﻔﻧ ار تﺎـﯾﻮﻨﻌﻣ زا ﺖـﻣﻮﮑﺣ و ﺖـﺳﺎﯿﺳ زا ﻦـﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﻣ
ﯽﻣ حﺮﻄﻣ و ﺪﻨﮐ
ـﻄﻓ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز ﮥﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯾد ﻪﮐ دزﺎﺳ ﻞـﻣﺎﮐ قﺎـﺒﻄﻧا وا تﺮ
دراد . ﯽﻤﻧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺳاﻮﺧ و ﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ ﯽ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺺﻗﺎﻧ ﻪﻧﺮﮔو دﺮﯿﮕﺑ هﺪﯾدﺎﻧ ار وا
١١٢
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
دﻮﺑ . زا ،رﻮـﮔ ﺎـﺗ هراﻮـﻬﮔ زا نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ ﺾﺤﻣ تﺎﯾﻮﻨﻌﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ﻦﯾد هﺎﮕﻧ ﻦﯾا زا
ﻞﮑﺷ زﺎﻏآ دراد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و حﺮﻃ ،تﺮﺧآ نﺎﻬﺟ ﺎﺗ نﺎﺴﻧا ﮥﻔﻄﻧ يﺮﯿﮔ
) ج ،نﺎﻤﻫ 6:
200 .(
شﻼﺗ زا
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ةﺪﻧزرا يﺎﻫ )
هر (
ﺖـﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﻦﯾد ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻢﯿﻬﻔﺗ .
ا ـﯾ نﺎﺸ
لﺎﺳ ﻪﮐ دز يﺮﮑﻓ ﻢﯿﻈﻋ ﺖﮐﺮﺣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺳد ﯽﻟﺎﺣ رد ﻪـﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﺎﻫ
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻊﯾﺎﺷ نﻮﯿﻧﺎﺣور ﯽﺘﺣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﯿﻣ رد ﺎﻫرﻻﻮﮑﺳ ﺖﻤﻫ .
نﺎﺸـﯾا هﺎـﮕﻧ زا ،ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﻒﯾﺮﻌﺗ
» د ﻦﯾ « و
» ﺖﺳﺎﯿﺳ « كﺎﮑﻔﻧا زا ﺮﺗاﺮﻓ يﺪﻧﻮﯿﭘ ﯽـﮑﯾ و قﺎـﺒﻄﻧا ﻪـﮑﻠﺑ ،يﺮﯾﺬـﭘﺎﻧ
ﺪﻧراد ندﻮﺑ .
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻒﯾﺮﻌﺗ رد :
» ﺢﻟﺎﺼﻣ مﺎﻤﺗ ،دﺮﺒﺑ هار و ﺪﻨﮐ ﺖﯾاﺪﻫ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﺳﺎﯿﺳ
ﻦﯾا و دﺮﯿﮕﺑ ﺮﻈﻧ رد ار ﻪﻌﻣﺎﺟ و نﺎﺴﻧا دﺎﻌﺑا مﺎﻤﺗ و دﺮﯿﮕﺑ ﺮﻈﻧ رد ار ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺪـﻨﮐ ﺖﯾاﺪﻫ ار ﺎﻫ
ﮐ يﺰﯿﭼ نآ فﺮﻃ ﻪﺑ ﺺﺘﺨﻣ ﻦﯾا و ﺖﺳا داﺮﻓا حﻼﺻ ،ﺖﺳا ﺖﻠﻣ ﺢﻟﺎﺼﻣ ،ﺖﺳا نﺎﺸﺣﻼﺻ ﻪ
ﺖﺳﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ .
ﯽﻤﻧ ار ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻦﯾا ناﺮﮕﯾد ﺪﻨﻨﮐ هرادا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
. ﻪـﺑ و ﺖﺳﺎﯿﻟوا و ﺎﯿﺒﻧا ﻪﺑ ﺺﺘﺨﻣ ﻦﯾا
نآ ﻊﺒﺗ مﻼﺳا راﺪﯿﺑ يﺎﻤﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ ]
دراد ﻖﻠﻌﺗ [
« ) مﺎﻣا ﯽﻨﯿﻤﺧ : 184 .(
ﯽﺘﺳﺎﯿﺳ نﺎﻤﻫ ار ﻦﯾد ﻒﯾﺮﻌﺗ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻧاد
»
ا زا ار مدﺮﻣ
ﯽﻣ ﺖﮐﺮﺣ ﺎﺠﻨﯾ
ﻪـﺑ و ﺖـﺳا ﺖﻠﻣ حﻼﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺰﯿﭼ مﺎﻤﺗ و ﺪﻫد
نآ و ﺖﺳا مدﺮﻣ حﻼﺻ
ﯽﻣ هار نآ زا ار ﺎﻫ ﻢﯿﻘﺘﺴﻤﻟا طاﺮﺻ نﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا مدﺮﻣ حﻼﺻ ﻪﮐ دﺮﺑ
ﺖﺳا « ) ج ،ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا 4
: 168 .(
نآ ﺪﻧﻮﯿﭘ و ﺖﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ نﺎﻤﻫ ﺖﻧﺎﯾد ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﻦﯾد زا ﯽﻔﯾﺮﻌﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﺎﺑ ـﺗاذ ﺎﻫ
ﯽ ﯽـﻘﻠﺗ
ﯽﻣ دﻮﺷ .
» ﺖﻣﻮﮑﺣ .
..
ﺖﻣﻮﮑﺣ ،ﺖﺳا ﺖﯾﺮﺸﺑ ﯽﮔﺪﻧز يﺎﯾاوز ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ،ﻪﻘﻓ مﺎﻤﺗ ﯽﻠﻤﻋ ﻪﻔﺴﻠﻓ
نﺎﺸﻧ و ،ﯽﻣﺎـﻈﻧ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﻀﻌﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ﻪﻘﻓ ﯽﻠﻤﻋ ﻪﺒﻨﺟ ةﺪﻨﻫد
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﺳا .
ﺖـﺳا رﻮـﮔ ﺎـﺗ هراﻮـﻬﮔ زا عﺎـﻤﺘﺟا و نﺎﺴﻧا ةرادا ﻞﻣﺎﮐ و ﯽﻌﻗاو يرﻮﺌﺗ ﻪﻘﻓ «
) ج ،نﺎﻤﻫ 13 : 218 .(
ﯽﻤﻧ ار مﻼﺳا ﻦﯾد ناﻮﺗ دﺮﮐ ضﺮﻓ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﮔﺪﻧز و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا اﺪﺟ
. نﻮﭼ
دراد ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ تﻼﯿﮑﺸﺗ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ﻂﻘﻓ مﻼﺳا .
ﺦﯾرﺎـﺗ لﻮـﻃ رد ﺖﯾﻻو
ﺖﺳا ﺖﻣﻮﮑﺣ ياﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ مﺎﮑﺣا نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ .
ﯽـﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ﺪـﯿﮐﺄﺗ
ﻲﻨﻴﻤﺧ ﻡﺎﻣﺍ ﺕﺮﻀﺣ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ )
ﻩﺭ ( ﺴﻳﺭﻻﻮﮑﺳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺓﺭﺎﺑﺭﺩ ﻢ
■
١١٣
ﺪﻧراد :
» نﺎﻤﻫ مﻼﺳا
هدﺮﮐ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﻞﻌﺟ ﻪﮐ رﻮﻃ ﯽـﻟو و ﺖـﺳا هداد راﺮـﻗ ﻢﻫ ﻪﯾﺮﺠﻣ ةﻮﻗ ،ﺖﺳا
ﯽﻣ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ياﺮﺟا يﺪﺼﺘﻣ ﺮﻣا
ﺪﺷﺎﺑ « ) نﺎﻤﻫ : 218 .(
ﻢﮐدﻮـﺧ ،يرﺎﻤﻌﺘﺳا تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ هﺎﮕﻧ زا
ﯽـﻨﯿﺑ
ﺖﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﻦﯾد ﯽﯾاﺪﺟ ﮥﻠﺌﺴﻣ ﯽﯾاﺪﯿﭘ ﻞﻣاﻮﻋ زا مﻼﺳا ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷآ مﺪﻋ و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ .
» رﺎﻌﺷ
ﺖﺳا يرﺎﻤﻌﺘﺳا تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ زا ﺖﺳاﺪﺟ ﻦﯾد زا ﺖﺳﺎﯿﺳ «
) ج ،نﺎﻤﻫ 4 : 33 .(
» هزﻮﺣ رد ﯽﻀﻌﺑ ﺎـﻫ
ﻪﺘﺴﺸﻧ ﺎﻫرﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻣ ﻢﻫ شﻮﮔ رد ﺐﺗﺮﻣ ،ﺪﻧا )
ﺖﺳﺎﯿﺳ (
ﺖﺴﯿﻧ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺎﻣ زا «
) مﺎﻣا
،ﯽﻨﯿﻤﺧ 1374 : 126 .(
»
هدﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺪﺑ ار مﻼﺳا ،ﺖﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺶﻣﺎﻤﺗ مﻼﺳا ﷲاو
ﺪﻧا « ) مﺎـﻣا
ج ،ﯽﻨﯿﻤﺧ 1
: 65 .(
ﻡﺎﻣﺍ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺯﺍ ﻕﻼﺧﺍ ﻲﻳﺍﺪﺟ ﻭ ﻲﻨﻴﻤﺧ
ﺺﺧﺎﺷ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ زا قﻼﺧا ﯽﯾاﺪﺟ ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ يﺎﻫ .
ﺪﻋاﻮﻗ نﺎﯿﻣ ﺪﯾﺎﺑ
ﺎـﯾ ﻞﻤﻋ ﺲﻔﻧ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﻧ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ و قﻼﺧا اﺬﻟ و ﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﺖﺳﺎﯿﺳ تﺎﻣاﺰﻟا و قﻼﺧا
ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﺎﻀﻣ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﻨﻌﯾ يدﺎﻣ لﻮﺻا سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺶﻨﮐ
ﻊﻗاو رد و دﻮﺷ
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ﯽﻗﻼﺧا ﻞﻤﻋ
ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﺎﻣ ﻊﻣﺎﻄﻣ و ﻊﻓﺎﻨﻣ فﻼﺧﺮﺑ .
سﺎـﺳاﺮﺑ
ﻊﻗاو ﻪﮐ دﺮﮑﯾور ﻦﯾا
ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﯽﯾاﺮﮔ
ﺖﺴـﮑﺷ ﻪﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد قﻼﺧا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،دﻮﺷ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﮥﺻﺮﻋ رد .
،ﯽﯾﺎـﯿﻟﺎﺘﯾا فﻮﺴـﻠﯿﻓ ،ﯽﻟوﺎـﯿﮐﺎﻣ ﻪـﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا هﺪﻧاﻮﺧرﺪﭘ
ﺖﺳا .
ﯽﻣ داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز ﮥﻣزﻻ ار قﻼﺧا ﻪﭼﺮﮔا يو
ﺑ يﺪﻨﺒﯾﺎﭘ ﯽﻟو ،ﺪﻧاد رﺎﯾﺮﻬـﺷ ياﺮـﺑ ار نآ ﻪ
ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ كﺎﻧﺮﻄﺧ
ﯽﻣ رﺬﺣﺮﺑ اﻮﻘﺗ ﺮﻄﺧ زا ار وا و ﺪﻨﮐ دراد
.
» ﻪـﻤﻫ رد ﺪﻫاﻮﺨﺑ ﻪﮐ ﺲﮐ ﺮﻫ
ﺖـﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﯽﻣﺎﮐﺎﻧ ﺰﺟ ﯽﺘﺷﻮﻧﺮﺳ نارﺎﮔﺰﯿﻫﺮﭘﺎﻧ ﻪﻤﻫ ﻦﯾا نﺎﯿﻣ رد ،ﺪﺷﺎﺑ رﺎﮔﺰﯿﻫﺮﭘ لﺎﺣ ...
«
) ،ﯽﻟوﺎﯿﮐﺎﻣ 1374
.(
ﺖﺳرد و يرادﺎﻓو ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ يو ﺮﻈﻧ زا
ﺖﺳا بﻮﻠﻄﻣ رﺎﯾﺮﻬﺷ ﯽﻧﺎﻤﯿﭘ ﻪـﺑ يﺪـﻨﺒﯾﺎﭘ ﯽﻟو ،
ﺖﺳا بﺮﺨﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﮥﺻﺮﻋ رد نآ .
» نﻮﻣزآ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﻮﻣآ نﺎﻨﭼ ار ﺎﻣ ﯽﮔﺪﻧز نارود يﺎﻫ
هدﺮﮐ ناﺮﮔ يﺎﻫرﺎﮐ ﻪﮐ ﯽﻧارﺎﯾﺮﻬﺷ
هدﻮﺑ نﺎﻧآ ،ﺪﻧا
ﺖﺳار ﻪﮐ ﺪﻧا
هدرﺎﻤﺸﻧ يﺰﯿﭼ ﻪﺑ ار يرادﺮﮐ ﺪـﻧا
ﻪﺘﻓﺮﮔ يزﺎﺑ ﻪﺑ ار نﺎﯿﻣدآ ﮓﻧﺮﯿﻧ و ﻪﻠﯿﺣ ﺎﺑ و
ﻪﺸـﯿﭘ ﯽﺘـﺳار ﻪﮐ نﺎﻧآ ﺮﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﺪﻧا هدﺮـﮐ
ﺪـﻧا
١١٤
■ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻢﺸﺷ ﻩﺭﺎﻤﺷ ،ﻡﻮﺳ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻢﻫﺩ ﻝﺎﺳ ،
هﺪﺷ هﺮﯿﭼ ﺪﻧا
« ) نﺎﻤﻫ : 1210 .(
ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﯽﻔﻧ ﺎﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﮥﺻﺮﻋ رد رﻻﻮﮑﺳ يژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا عﻮﻤﺠﻣرد
ﯽﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﯾاوﺮﻣﺎﮐ يﺎﻫزﺮﻣ زا ﻦﺘﺷﺬﮔ ﺎﺗ ار ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺐﺳا رﺎﻬﻣ ،ﯽﻗﻼﺧا ﺪﻋاﻮﻗ دراﺬﮔ
.
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﺎﻣا )
هر ( ﺪـﻨﺑ رد دﻮـﺷ ﻪﺘـﺷاﺬﮔاو دﻮـﺧ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﺮﮔا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ
ﻫزﺎﯿﻧ و تاﻮﻬﺷ
مﺎـﻈﻧ ﯽـﺘﺣ ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﺎﻈﻧ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﯿﺳا يدﺎﻣ يﺎ يﺎـﻫ
دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ناﻮﺗﺎﻧ وا يﻮﻨﻌﻣ دﺎﻌﺑا شروﺮﭘ زا ﺢﯿﺤﺻ .
ﺖﺳا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺰﯿﭼ ﺮﻫ سﺎﺳا ﻪﮑﻧآ لﺎﺣ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻞﺣ ﺮﮕﯾد تﻼﮑﺸﻣ ﮥﻤﻫ نﺎﺴﻧا رد ﺪﻌﺑ ﻦﯾا شروﺮﭘ و حﻼﺻا ﺎﺑ و .
نﺎﺸـﯾا ﺮﻈﻧ زا
ﮐ ﺖﺳا ﯽﻗﻼﺧا ﻞﻀﻌﻣ زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ ﻞﻀﻌﻣ ﺪﻫاﻮﺧ طﻮﻘﺳ ﯽﺒﯿﺷاﺮﺳ رد نﺎﻬﺟ دﻮﺸﻧ ﻞﺣ ﺮﮔا ﻪ
ﺖﻓر :
»
ﯽﻣ ﯽﺒﯿﺷاﺮﺳ ﻪﺑ ار ﺎﻣ ةرﺎﯿﺳ دراد ﻪﮐ يﺰﯿﭼ نآ ﺖﺳا ﯽﻗﻼﺧا فاﺮﺤﻧا دﺮﺑ
...
يﺰـﯿﭼ نآ
نﺎﺴﻧا ﻦﯾا دراد ﻪﮐ
ﯽﻣ طﻮﻘﺳ ﯽﺒﯿﺷاﺮﺳ ﻪﺑ ار ﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا و ﺎﻫ
طﺎﻄﺤﻧا نآ دﺮﺑ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﯿﭘ ﻖﻘﺤﺗ دراد ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻦﯾا يﺎﻫرﺎﮐ رد و ﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا رد ﯽـﻣ ا
ﺪـﻨﮐ « )
ج ،ﯽـﻨﯿﻤﺧ مﺎـﻣا 16
:
104 .(
بﺎـﻨﺘﺟا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﺪﺷﺎﺑ قﻼﺧا ﺪﯾﺎﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺮﮑﯾور ﺮﻫ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺮﯾﺬـﭘﺎﻧ
ﺖﺳا . نﻮﭼ
» سﺎﺳا « و نﺎـﻣدﺮﻣ ﺖﯾاﺪـﻫ زا قﻼـﺧا نوﺪﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﺖﺳا تﺎﯾﻮﻨﻌﻣ
» ﻦﯿﻣﺄـﺗ
ﯽﻘﯿﻘﺣ ﺢﻟﺎﺼﻣ «
ﺖﺳا ناﻮﺗﺎﻧ نﺎﻧآ )
ج ،نﺎﻤﻫ 13
: 217 .(
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ﺠﻧآ ﺎﺗ
ﯽﻣ ﺶﯿﭘ ﺎ
ﯽـﮑﯾ ار ﯽـﻨﯾد ﺖـﺳﺎﯿﺳ و قﻼﺧا ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ دور
ﯽﻣ ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ و درﺎﻤﺷ دزرو
:
» ﯽﻗﻼﺧا مﺎﮑﺣا مﻼﺳا ﺖﺳا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻢﻫ شا
. رد ﻪﮐ ﯽﻤﮑﺣ ﻦﯿﻤﻫ
ﺖـﺳا ﯽـﻗﻼﺧا ﻢﮑﺣ ﮏﯾ ﻦﯾا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ رداﺮﺑ ﻦﯿﻨﻣﺆﻣ ﺖﺳا هﺪﻣآ نآﺮﻗ .
ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻢـﮑﺣ ﮏـﯾ
ﺖﺳا . ﺖﺳا ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻢﮑﺣ ﮏﯾ «
) ج ،نﺎﻤﻫ 3 : 23 .(
ﻪﮑﻨﯾا عﻮﻤﺠﻣ رد مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﺮﻫﻮﺟ
) هر ( هﺪـﯿﻨﺗ ﻢـﻫرد ﺖﺳﺎﯿﺳ و قﻼﺧا بﺎﺑ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﯽﺑ ،ﻢﻠﻇ ،غورد نﺎﺸﯾا
ﻖﺣ ،ﯽﺘﻟاﺪﻋ ﯽﺸﮐ
...
ﺢﻄـﺳ رد ﻢﻫ و يدﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد ﻢﻫ ار
ﯽﻣ ﺪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺪﻨﻧاد . زا و ﺪـﺷﺎﺑ قﻼـﺧا لﻮـﺻا ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ هراﻮﻤﻫ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﮑﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﻢﮐﺎﺣ
ﺪﻨﮑﻧ زوﺎﺠﺗ نآ دوﺪﺣ :
» ﻼﺳا رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﺎﻤﺷ ﺶﯿﭘ ﺎﺑ و ﺖﻀﻬﻧ ﻆﻔﺣ ﺎﺑ و ﯽﻣ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﻀﻬﻧ دﺮﺑ
ﯽﻣ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار ﺎﻣ ﯽﻟﺎﻌﺗ و كرﺎﺒﺗ ياﺪﺧ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪـﮐ ار ترﺪﻗ ﻦﯾا ﯽﻣﻼﺳا قﻼﺧا و رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ،ﺪﻨﮐ
ﺪﯿﻨﮐ ﻆﻔﺣ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﺳر يزوﺮﯿﭘ ﻪﺑ ار ﺎﻤﺷ «
) نﺎﻤﻫ : 35 .(
