يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ﻢﻜﻳ و - ﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ) ﻲﭘ 40 ( - هرﺎﻤﺷ مرﺎﻬﭼ نﺎﺘﺴﻣز– 1389
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ 28
/ 1 / 89 :شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
26 / 5 / 89
ﺺﺻ 144 - 123
:لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ 09136579223
Email: [email protected]
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد
و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رد
ﻦﻴﺑ مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
ﺪﻤﺤﻣ ﻲﺠﻨﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،
هوﺮﮔ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺷﺎﻛ *
ﺖﻤﻌﻧاﺮﻫز ﻲﻬﻠﻟا
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ، ﺪﺷرا
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ
يﺮﻫﺎﻃ اﺮﻫز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ،
ﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻄﺑار نﺎـﻴﻣ ﺖـﻳﻮﻫ ـﻨﻳد ﻲ و ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مدﺮـﻣ
نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ نﺎـﺷﺎﻛ
لﺎـﺳرد 1387
ﻲﻣ دزادﺮﭘ . ﻪﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﻦﻳارد ﺶﻫوﮋﭘ ، مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ ﺖﺳا
ﻪﻛ سﺎﺳاﺮﺑﺎﻬﻧآداﺪﻌﺗ يرﺎﻤﺷﺮﺳ
لﺎـﺳ 1385 ، 162136 هدﻮـﺑﺮﻔﻧ
ﻢﺠﺣو ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ لﻮﻣﺮﻓ ناﺮﻛﻮﻛ 383
ﺮﻔﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا . شور ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻲـﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﺖـﺳا
سﺎـﺳاﺮﺑو ياراد ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘراﺰﺑا
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻳاور ،
هداد تﺎﻋﻼﻃاوﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ يروآدﺮﮔ هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﺲﭘ ﻲـﺳرﺮﺑزا تﺎـﻳﺮﻈﻧ
حﺮـﻄﻣ
هﺪﺷ رد ﻪﻨﻴﻣز عﻮﺿﻮﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻊﻤﺟ يروآ تﺎﻋﻼﻃا هدادو
ﺎﻫ ﻦﻴﻨﭼ جﺎﺘﻨﺘـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﻛ ﺖـﻳﻮﻫ ﻲـﻨﻳد ﻪـﻛ دﻮـﺧ
ﻞﻜﺸﺘﻣ زا ﺪﻌﺑ يراﺪﻨﻳد ، ﺪﻌﺑ ﻲﻘﻠﻌﺗ و ﺪﻌﺑ يﺪﻬﻌﺗ ﺖـﺳا
، ياراد يﺎﻫدروﺎﺘـﺳد يدﺎـﻳز
ﻪـﻌﻣﺎﺟرد نﺎـﺷﺎﻛ
ﺖـﺳا ﻪـﻛ نآزا ﻪـﻠﻤﺟ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻬﺟ نﺪﻴﺸﺨﺑ ﻲﮔﺪﻧز داﺮﻓا ، دﺎﺠﻳا دﺮﻜﻳور ﺖﺒﺜﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻳآ و ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻪﻴﺣور يراوﺪﻴﻣا و
طﺎـﺸﻧ ياﺮـﺑ هﺪـﻨﻳآ ي ﺮـﺘﻬﺑ ،
ﺦﺳﺎﭘ نداد ﻪﺑ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻖﻴﻤﻋو نﺎﺴﻧا ﻲﮔﺪﻧزرد ،
دﺎﺠﻳا ﺲﺣ ﻲﻟﺪﻤﻫ ، ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و
مﺎﺠﺴﻧا رد ﺎﺟ ﻪﻌﻣ ) ﻪـﻛ ﻖﻳدﺎـﺼﻣزا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧا ( هرﺎﺷا دﺮﻛ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳارد ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ناﺰﻴﻣ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد داﺮـﻓا ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪـﺑ هﮋـﻳو رد دﺎـﻌﺑا يﺪـﻬﻌﺗ و
يراﺪﻨﻳد ، ناﺰﻴﻣ ﻲﻌﻤﺟرﻮﻀﺣ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺠﻴﺘﻧردو ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻣ دور .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﻦﻳد ، ﺖﻳﻮﻫ ، ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد ، ﺘﻋا دﺎﻤ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ، مﺎﺠﺴﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ، ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
124
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﻳﻮﻫ يﺮﻣا ﺪﻨﭼ ﻪﻳﻻ ﺖـﺳا ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ ﻦـﻳا
ﻪـﻳﻻ ﺎـﻫ ،
ﻲﺘــﺴﻫ نورد دﺮــﻓ ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫو ﻲﺘــﺴﻫ
ﻲﻧﺎــﻬﺟ يو ردار ﺮــﺑ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﻲﻓﺮﻃزا ﺖﻳﻮﻫ وﺎﻳﻮﭘ لﻮـﺤﺘﻣ ﺖـﺳا ﭻﻴـﻫو هﺎـﮔ
ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺖﺑﺎﺛ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ زا
ﻪﻠﻤﺟ ﻪـﻧﻮﮔ ﺎـﻫ ﻪـﻳﻻو يﺎـﻫ
ﻢﻬﻣ ﺖﻳﻮﻫ
، ﺖﻳﻮﻫ ﻳد ﻲﻨ ﺖﺳا . ﺖﻳﻮﻫ ﻲـﻨﻳد ﻢـﻬﻣزا ﻦﻳﺮـﺗ
هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳاﺮــﺻﺎﻨﻋ ي
ﻲــﻨﮕﻤﻫ و
ﻲﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
رد
ﺢﻄﺳ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﻃ يﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﺑ دﺎﺠﻳا ﻖﻠﻌﺗ ﺮﻃﺎﺧ ﻪـﺑ
ﻦــﻳد و ﺐﻫﺬــﻣ ﻦﻴــﺑرد ﻪــﻌﻣﺎﺟداﺮﻓا ،
ﺶــﻘﻧ رﺎﻴــﺴﺑ ﻲــﻤﻬﻣ
دﺎﺠﻳارد ﻞﻜﺷو يﺮـﻴﮔ ﺖـﻳﻮﻫ ﻲـﻌﻤﺟ و دراد ﻪـﺑ ﻲﺗرﺎـﺒﻋ
تﺎــﻴﻠﻤﻋ ﻪﺑﺎــﺸﺗ
يزﺎــﺳ و ﺰﻳﺎــﻤﺗ ﻲــﺸﺨﺑ ار مﺎــﺠﻧا ﻲــﻣ ﺪــﻫد
) ﺮﺘﻧﻼﻛ ي و د ﻳ ناﺮﮕ ، 1388:73 (
ﻪﺑ رﻮﻃ لﺎﺜﻣ ﻦﻳد مﻼـﺳا و
ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻌﻴﺷ
، ﻪﺑ رﻮﻃ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻦﻤﺿ دﺎـﺠﻳا ﻪﺑﺎـﺸﺗ ﻲـﻨﻳد رد
ﻦﻴﺑ داﺮﻓا ﻪﻌﻣﺎﺟ ناﺮﻳا
، نآ ﺎﻫ زاار ﺮﻳﺎﺳ نﺎﻳدا اﺪﺟ ﻲﻣ دزﺎﺳ .
رد ﻪــﻌﻣﺎﺟ ناﺮــﻳا هدﺎﻔﺘــﺳا زا يوﺮــﻴﻧ ﺐﻫﺬــﻣ ﺞﻨــﭘرد نﺮــﻗ
ﻪﺘﺷﺬﮔ ، ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺳ ﺖﻛﺮﺣ مﺎﻤﺗ رﺎﻴﻋ ار نﺎﻣﺎﺳ هداد ا ﺖـﺳ .
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﺖﻛﺮﺣ رد لﺎﺳ 880 ﻲﺴﻤﺷ ﺎﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ نﺎﻳﻮﻔـﺻ
ﺮﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺐﻫﺬﻣ ﻊﻴﺸﺗ ، ﻦﻴﻣود لﺎﺳرد 1285 ﻲـﺴﻤﺷ يﺮﺒﻫرﺎـﺑ
يﺎــﻤﻠﻋ لوازاﺮــﻃ ﻪﻌﻴــﺷ
رد هرود ﻪﻃوﺮــﺸﻣ و
ﻦﻳﺮــﺧآ ﻢــﻫ
بﻼــﻘﻧارد ﻲﻣﻼــﺳا
لﺎــﺳ 1357 ﻲــﺴﻤﺷ ﻪــﻛ يﺮﺒﻫرﺎــﺑ و
ﺖﻳاﺪﻫ ﺖﻴﻌﺟﺮﻣ ﻲﻌﻴـﺷ
ﻞﻜـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا :ﻊـﺒﻨﻣ نﺎـﻤﻫ)
126 (.
و زا ﺖﺳوﺮﻨﻳا ﻪﻛ
داﺮﻓا نﻮﭼ ي » ﺮﺑو
« زا ﻦﻳد ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳﺪﺟﻮﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
دﺎـﻳ هدﻮـﻤﻧ ﺪـﻧا . ﻪـﺑ ﻪـﺘﻔﮔ وا
ﺐﻫﺬﻣ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻜﺒﺷ يدﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﺑرد داﺮﻓا دﺎﺠﻳا ﺪﻨﻛ ﻪﻛ
ياﺮﺑ ﻂﺑاور يرﺎﺠﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا يروﺮﺿ
ﺖـﺳا ) ﺎـﻣﺎﻳﻮﻛﻮﻓ ،
1379 : 153 (
"و ﺎﻣﺎﻳﻮﻛﻮﻓ زا
ﻦﻳد ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻲـﻜﻳ زا ﻊﺑﺎـﻨﻣ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻳ
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ ـﻣا هزوﺮ ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻛﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
مﻮﻬﻔﻣ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻫوﺮﮔ
ﻪﺑو ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا رد
ﻂﺑاور ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﮓﻧﺮﻤﻛ
هﺪﺷﺮﺗ مدﺮﻣو ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ دﺎـﻤﺘﻋا
يﺮﺘﻤﻛ ﺪﻧراد ) يﺮﺒﻛا
، 1383 : 50 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ
ﻦﻳد ﺖﻳﻮﻫو ﻲﻨﻳد رﻮﻬﻇوزوﺮﺑرد تﺎﺑﻼﻘﻧا
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﺘـﺷﺬﮔ
ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳدﺎﺠﻳاو ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
هﺎﮔﺪــﻳدزا ﻪــﻳﺮﻈﻧ
ﺮــﭘ ناراد ، ﻦــﻳا
ﺐﻠﻄﻣ ﻪﺑ ﻦﻫذ رﻮﻄﺧ ﻲﻣ ﻪـﻛﺪﻨﻛ ﺎـﻳآ هرودرد ﻲﻧﻮـﻨﻛ ﻪـﻛ
هراﻮﻤﻫ هﺪﻳا يﺎﻫ ﻲﺘـﺴﻳرﻻﻮﻜﺳ ﻢـﻬﻠﻣ
تاﺮﻴﺛﺎـﺗزا ﻪـﺘﻴﻧرﺪﻣ
ترﺪــﻗ ﻲﻳﺎــﻤﻧ ﻲــﻣ ﺪــﻨﻨﻛ ، ﻲــﻣ ناﻮــﺗ ﻪــﻌﻣﺎﺟرد يرﺎــﻣآ
نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ ﺖﺷادرﺎﻈﺘﻧا
ﻪﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد ناﺰﻴﻣ
دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
، ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
، مﺎﺠـﺴﻧا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و
ﻞﻛرد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﻴﻧ
؟ﺪﻨﻛ ﻲﻣﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳازا
رﺎﺘـﺷﻮﻧور
ﺮﺿﺎﺣ شﺎﻜﻨﻛﺎﺑ و
ﻲﺳرﺮﺑ نآﺮﺑ ﺖﺳا ﺎﺗ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
و ﻞــﻴﻠﺤﺗ ﻪــﻄﺑار ﺖــﻳﻮﻫ ﻲــﻨﻳد و ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
رد
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺷﺎﻛ
دزادﺮـﭙﺑ . ﻲـﺳرﺮﺑ ﻦـﻳا طﺎـﺒﺗرا رد نﺎـﻳﺮﺟ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ
، ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﺨﺑ يﺎﻫ ﻲـﻤﻬﻣ زا ﻦـﻳا
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ار
ﺖﺤﺗ ﺛﺎﺗ ﺮﻴ راﺮﻗ ﺪﻫد و ﺐﺒﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﻲﻳﺎﻫ
رد ﺖﻬﺟ يﺎﻘﺗرا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪـﻴﻜﺗﺎﺑ
ﺮـﺼﻨﻋﺮﺑ ﺖـﻳﻮﻫ
ﻲﻨﻳد دﻮﺷ .
حﺮﻃ ﻪﻟﺎﺴﻣ
ﻦﺘــﺷاد ﺖــﻳﻮﻫ ﻞﻘﺘــﺴﻣ و زﺎــﺘﻤﻣ رد تﺎــﻴﺣ يدﺮــﻓ و
ﻲــﻌﻤﺟ ﻲــﻣدآ ﻲــﻜﻳ زا نﺎــﻛرا ﻲــﺳﺎﺳا ﻲﮔﺪــﻧز ﺮــﻫ
دﺮــﻓ
بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ . اﺮﻳز ﻦﻳا ﺮﺼﻨﻋ ﺚـﻋﺎﺑ ﻚـﻴﻜﻔﺗ و
ﺰﻳﺎـﻤﺗ
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و ﻣﺮﺳ ﻪﻳﺎ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑرد مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
125
ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﻦﻴﺑ دﻮﺧ و يﺮـﮕﻳد هﺪـﺷ و ﻲﺗرﺎـﺒﻋ ﻪـﺑ ﻪـﺑ
ﻲﮔﺪـﻧز
نﺎﺴﻧا ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻣ ﺪﺸﺨﺑ . زا ﻦﻴﺑ عاﻮﻧا ﺖﻳﻮﻫ ، ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد ﻪـﻛ
ﻪﺑ ﻪـﻄﺑار ﻲـﻣدآ و ﻦـﻳد و ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻲﺘﺒـﺴﻧ
ﻪـﻛ ﺎـﺑ نآ اﺪـﻴﭘ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ، ﻲﻣ دزادﺮﭘ زا ﻲﺘﻴﻤﻫا هﮋﻳو ﺖﺳارادرﻮﺧﺮﺑ )
ﻲﻟﺎـﻤﻛ
ﻲﻧﺎﻛدرا
، 1383 : 316 .(
رد ناﺮـﻳا ﺖـﺷﻮﻧﺮﺳ و
ﺖـﺷﺬﮔﺮﺳ
نﺎﻴﻧاﺮﻳا ﻪﭼ ﻞﺒﻗ و ﻪﭼ ﺪﻌﺑ زا ﻼﺳا م ﺎﺑ نﺎـﻳدا يﺪـﻴﺣﻮﺗ هﺮـﮔ
هدرﻮﺧ ﺖﺳا . زا ﻦﻳا ور ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و يﺪـﻴﺣﻮﺗ ﻲـﺸﺨﺑ
زا
ﺖﻳﻮﻫ ﻞﻴﺻا ﻦﻴﻨﻛﺎﺳ ﻦﻳا زﺮﻣ و مﻮـﺑ ﺖـﺳا ) رﻮـﺼﻨﻣ داﮋـﻧ ،
1385 : 70 ( زا يﻮﺳ ﺮﮕﻳد ﻖﺒﻃ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا
هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺲﺣ ﻲﻟﺪـﻤﻫ و ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ و
مﺎﺠـﺴﻧا زا ﻪـﻠﻤﺟ
يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺖﻳﻮﻫ
ﻲﻨﻳد رد ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺖـﺳا . اﺮـﻳز ا نﺎـﻳد ﺎـﺑ
لﻮﺒﻗ يﺪﻨﺑزﺮﻣ ﺎﻫ
و تاﺰﻳﺎﻤﺗ ﺎﺸﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و
ﻲﻟﺪﻤﻫ ﺪـﻧا .
ًﻼﺜﻣ ﻲـﺧﺮﺑ ﻦﻴـﻘﻘﺤﻣ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
ﺎـﺑ ﺖﻛﺮـﺷ رد تﺎـﻴﻫ يﺎـﻫ
يراداﺰﻋ ﻞﻴﻜﺸﺗو
قوﺪﻨﺻ يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻴﺧ
، سﺎﺴﺣا ﻲﻟﺪـﻤﻫ و
ﻪــﻛدﺎﻤﺘﻋا ﻪــﻠﻤﺟزا
ﻪــﻔﻟﻮﻣ يﺎــﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖــﺳا
،
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ .
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻪـﺑ
ﻪـﻟﺰﻨﻣ ي هﺮـﻴﺠﻧز يا زا ﺘﻋا دﺎـﻤ ،
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺮﻳﺬﭘ
، ﻲﻟﺪـﻤﻫ ، ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ و
. ...
ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ﻞـﺑﺎﻗ
ﻞــﻣﺎﺗ رد ﺶﻫوﮋــﭘ ﺮــﺿﺎﺣ
ﺖــﺳا . ﺎــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﻪــﺑ ﻲــﺧﺮﺑ
ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ) يﺮﺒﻛا
، 1383:50 (
رد ناﺮﻳا مﻮﻬﻔﻣ
يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻫوﺮﮔ
و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رد
ﻂـﺑاور ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ و ﺖﺴﻴﻧ دﺎﻤﺘﻋا مدﺮﻣ ﻪـﺑ
ﺮـﺗ ﮓﻧﺮﻤﻛﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
هاﻮﮔ ﻳا ﻦ ﺐـﻠﻄﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ يﺎﻫﺪـﻬﻌﺗ
يﺮﻀﺤﻣ رد
عاﻮﻧا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ و
رد تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻲﻟﺎـﻣ
ﺖـﺳا ﻪـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﺮﮔا كرﺪﻣ ﻲـﻤﻜﺤﻣ زا
فﺮـﻃ ﻞـﺑﺎﻘﻣ ﻪـﺘﻓﺮﮔ دﻮﺸﻧ
لد ﻲﻟﻮﻐﺸﻣ يﺎﻫ ﻲﻧاواﺮﻓ ياﺮﺑ فﺮـﻃ ﺮـﮕﻳد ﻞـﺻﺎﺣ
ﻲﻣ دﻮﺷ . رد ناﺮﻳا ناﺰﻴﻣ دﺎـﻤﺘﻋا داﺮـﻓا رد نورد هداﻮﻧﺎـﺧ و
نﺎﻳﺎﻨﺷآ ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ناﺰﻴﻣ دﺎﻤﺘﻋا نﺎﻧآ ﻪـﺑ نﺎـﮔرا يﺎـﻫ ﻲـﺘﻟود
ﺖــﺳا . هوﻼــﻋ ﺮــﺑ نآ ناﺰــﻴﻣ ﺖﻛرﺎــﺸﻣ ﻲﻤــﺳرﺮﻴﻏ
داﺮــﻓا
ﺎﻫرﺎﻛرد ﻞﺜﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻤﺠﻧارد يﺎﻫ
ﻪـﻳﺮﻴﺧ و تﺎـﻴﻫ يﺎـﻫ
ﻲﺒﻫﺬﻣ ...و ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ناﺰﻴﻣ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻲﻤـﺳر
داﺮـﻓا ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺖﻛﺮﺷ رد تﺎﺑﺎﺨﺘﻧا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
، هﺪـﻬﻋﺮﺑ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻲﻤﺳر و ...
.ﺖﺳا
ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ ﺖﺷﺬﮔ ﻦﻳا لاﻮﺳ ﺎﻫ ﺑ ﻪ ﻦـﻫذ رﻮـﻄﺧ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟرد يرﺎﻣآ
نﺎـﺷﺎﻛﺮﻬﺷ ﻪـﭼ
ﻲﻃﺎـﺒﺗرا ﻦﻴـﺑ
ﺖــﻳﻮﻫ ﻲــﻨﻳد ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳو ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
دﻮــﺟو
؟دراد و ﺎــﻳآ ﺎــﺑ
ﺶﻳاﺰــﻓا ناﺰــﻴﻣ
ﺖــﻳﻮﻫ ﻲــﻨﻳد ، ناﺰــﻴﻣ دﺎــﻤﺘﻋا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ،
ﺖﻛرﺎــﺸﻣ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
، مﺎﺠــﺴﻧا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻞــﻛردو
ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﺑ؟ﺪﺑﺎﻳ ﻦـﻳا هوﻼﻋﺮـﺿﺎﺣرﺎﺘﺷﻮﻧردرﻮﻈﻨﻣ
ﻞﻴﻠﺤﺗﺮﺑ ﻳﻮﻫ ﺖ و ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد ﻪﺑ ﺚﺤﺒﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و
ﻪﻄﺑار نآ ﺎﺑ ﺖﻳﻮﻫ ﻲـﻨﻳد ﻪـﺑ ﻪـﺻﻼﺧرﻮﻃ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
هﺪـﺷ و
ﺲﭙﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺑﺮﺠﺗ ردﺰﻴﻧ ﻦﻳا ﺎﺘﺳار هدروآ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻲﻧﺎﺒﻣ يﺮﻈﻧ
ﻒﻟا ( : ﺖﻳﻮﻫ
ﺖــﻳﻮﻫ ﻚــﻳ هژاو ي ﻲــﺑﺮﻋ ﺖــﺳا و زا ﺮﻴﻤــﺿ دﺮــﻔﻣ
ﺮﻛﺬﻣ » ﻮﻫ « ﻪﻛ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ » وا «
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ ،
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻖﺘـﺸﻣ
) ﺖﺳودﺎﺿر ﻣو
ﻲﻳازﺮﻴ ، 1387 : 145 .(
ﺖـﻐﻟرد ﻪـﻣﺎﻧ اﺪـﺨﻫد
» ﺖﻳﻮﻫ « ﺺﺨـﺸﺗ ﺎـﻨﻌﻣ
هﺪـﺷ ﻪـﻛ نﺎـﻴﻣ ﺎـﻤﻜﺣ و نﺎـﻤﻠﻜﺘﻣ
رﻮﻬﺸﻣ ﺖﺳا ) ﻲـﻣﺮﺤﻣ ، 1383 : 66 .(
ﮓـﻨﻫﺮﻓرد درﻮﻔـﺴﻛآ
ﺖﻳﻮﻫ ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻲﺘﺴﻴﭼ ﻲﺘﺴﻴﻛو داﺮﻓا ﻲﻨﻌﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا . رد
126
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ هژاو ي ﺖﻳﻮﻫ ﻪﺑ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﭼ ﻲـﺴﻛ ندﻮـﺑ و
ﺲﺣ نﺪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ دﻮﺧ
ﺖﺳا ﻪﻛ ﻚﻳ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﺎﻨﻋ ﺮﺻ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ
و ﻲﺨﻳرﺎﺗ ردار ﺎـﻳدﺮﻓ هوﺮـﮔ ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻚـﻳﺮﺤﺗ ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻛ و
ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ تﺎﻴــﺻﻮﺼﺧ
، تﺎــﺼﺨﺸﻣ يدﺮــﻓ
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا و ،
و تﺎﺳﺎﺴﺣا ار ﺎﻫ نآ دﺮﻓ ﻪﻛ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺸﻳﺪﻧا
زا ﻖـﻳﺮﻃ
زا ﻲﺗارﻮـﺼﺗ ﻦﺘﻓﺎـﻳ و دﻮـﺧ ﺎـﺑ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ دﻮـﺧ
لاﻮــﺳ باﻮــﺟ رد و دروآ ﻲــﻣ ﺖــﺳﺪﺑ
» ﻢﺘــﺴﻴﻛ ﻦــﻣ «
ﻪــﺋارا
ﻲﻣ ﺪﻫد ، ا ﺖـﻳﻮﻫ .دﻮـﺷ ﻲـﻣ قﻼـﻃ
ناﺮـﮕﻳد و يﺮـﺘﻧﻼﻛ) ،
1388 : 125 .(
ﺖــﻳﻮﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻲﻧﺎــﻌﻣ ﺖــﺳا ﻪــﻛ
ﻪﻧﻮﮕﭼ ندﻮﺑ ار صﻮﺼﺧرد ﺶﻘﻧ
يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ
دﺮﻓ ﺎﻘﻟا
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و ﺎﻳ ﻲﺘﻴﻌﺿو ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ دﺮﻓ ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ وا ﺖـﺴﻴﻛ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣو ﻲﻧﺎﻌﻣ
يا ار ياﺮﺑ دﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲـﻣ ﻪـﻛﺪﻨﻛ ﻊـﺟﺮﻣ
ﻲﺘﺴﻴﻛ وا ار ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ .ﺪـﻨﻫد ﺎـﮕﻨﻫ زا ﻪـﻛ ﻲﻣ ﻪـﺑ ﺖـﻳﻮﻫ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ دﺎﻳ ﻲﻌﻤﺟ ي هﺪﻳﺪﭘ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ،
ﻲﻳﺎـﻫ ﻲـﮔﮋﻳو
ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ سﺎـﺴﺣا ﻞـﻴﺒﻗ زا ﺰﻴﻧ ﻲﻌﻤﺟ ،
ﻪـﺑ ﻖـﻠﻌﺗ سﺎـﺴﺣا
و ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يرادﺎﻓوو يرﺎﻛاﺪﻓ نآﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻲﻜﻴﻧﺎﺧ) دﻮﺷ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ،
1383 : 7 .(
دﺎﻌﺑاو عاﻮﻧا ﺖﻳﻮﻫ
» ﻞﻔﺟﺎﺗ
« ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﻫوﺮﮔ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺎﺑ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﻮﻫ
ﻲــﻣ ﺮــﺼﻨﻋ ﻪــﺳ زا ﻞﻜــﺸﺘﻣ ار ﻲــﻫوﺮﮔ ﺖﻳﻮــﻀﻋ و ﺪــﻧز
ﻲﻣ هوﺮـﮔ ﻚﻳ ﻪﺑ دﺮﻓ ﻪﻜﻨﻳا زا ﻲﻫﺎﮔآ)ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺼﻨﻋ :ﺪﻧاد
(دراد ﻖﻠﻌﺗ ،
يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ درﻮﻣ رد ﻲﻳﺎﻫ ضﺮﻓ)ﻲﺷزرا ﺮﺼﻨﻋ
ﻲـﺳﺎﺴﺣا ﺮﺼﻨﻋ و (ﻲﻫوﺮﮔ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺷزرا ﻪـﻛ يﺮـﮕﻳد داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ و هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﺎﺳﺎﺴﺣا) اد هوﺮـﮔ نآﺎﺑ صﺎﺧ يا ﻪﻄﺑار
ﺖـﻳﻮﻫ سﺎـﺳا ﻦﻳاﺮـﺑ .(ﺪـﻧر
زا ﺶــﺨﺑ نآ زا ﺖــﺳا ترﺎــﺒﻋ ﻞــﻔﺟﺎﺗ ﺮــﻈﻧ زا ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ وا ﻲﻫﺎـﮔآ زا ﻪﻛ دﻮﺧ زا دﺮﻓ ﻚﻳ يﺎﻫ ﺖﺷادﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ هوﺮﮔ رد ﺖﻳﻮﻀﻋ ،
ﻲـﺷزرا ﺖﻴﻤﻫا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
يﺪـﻤﺤﻣ ﻞـﮔ) دﺮـﻴﮔ ﻲـﻣ ﻪﻤـﺸﭼﺮﺳ ﺖﻳﻮﻀﻋ نآ ،
1386 :
223 .(
ﺖــﻳﻮﻫ نﺎــﺳﺎﻨﺷ ﻪــﻌﻣﺎﺟ ﺮــﻈﻧ زا ود
ﻲــﮔﮋﻳو ﻢــﻬﻣ
دراد : ﻲﻜﻳ ﻪﻜﻧآ ﺖﻳﻮﻫ ﻪـﺟو ﺰﻳﺎـﻤﺗ ﻦﻴـﺑ » ﻦـﻣ « و » ﺎـﻣ « ﺎـﺑ »
ﺮﮕﻳد « و » ناﺮﮕﻳد « ﺖﺳا و مود ﻪﻜﻧآ ﺖﻳﻮﻫ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻊﺒﻨﻣ
ﺖﺧﺎﻨــﺷ ﻒــﻃاﻮﻋ
، تﺎــﺳﺎﺴﺣا و
ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎــﺳ يﺎــﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻌﻤﺟ و يدﺮﻓ
، رد نورد ﻪﻌﻣﺎﺟ ي نﻮﻣاﺮﻴﭘ بﻮـﺴﺤﻣ ﻲـﻣ
ﻪﻛدﻮــﺷ ﻲــﻣ
ﺪــﻧاﻮﺗ ياراد ﺎــﻬﻧآزا ﻲﺧﺮﺑوﺪــﺷﺎﺑدﺪﻌﺘﻣدﺎﻌﺑا
:زاﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ )
يردﺎﻗ ، 1384 : 44 :(
ﺖــﻳﻮﻫ
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا :
ﺖــﻳﻮﻫ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا سﺎــﺳاﺮﺑدﺮﻓﺮﻫ
هﺎــﮕﻳﺎﺟ عﺎــﻤﺘﺟارددﺮﻓ ﻒــﻳﺮﻌﺗ
ﻲــﻣ نﻮﭼودﻮــﺷ ﻪــﻌﻣﺎﺟ
ﺎﻫدﺎﻬﻧزا يﺎﻬﻫوﺮﮔ و ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ
ﻢـﻋا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟازا ،
يدﺎـﺼﺘﻗا ،
ﻲــﺳﺎﻴﺳ . ..
ﻞﻴﻜــﺸﺗ هﺪــﺷ ﺖــﺳا ، ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﺖــﻳﻮﻫ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا
ﺺﺨﺷ سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻪﺑ ماﺪﻛ ﻚﻳ زا ﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻖـﻠﻌﺗ دراد
ﺪﻨﭼ ﻪﻧﺎﮔ ﺖﺳا .
ﺖــﻳﻮﻫ
يدﺮــﻓ : ﺖــﻳﻮﻫ يدﺮــﻓ رد عﻮــﻤﺠﻣ ﻪــﺑ
ﻲﻋﻮــﻧ
ﻲﻫﺎﮔآ قﻼﻃا ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺪﻨﻳآﺮﻓرددﺮﻓﺮﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
نﺪﺷ
و ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﺑ ناﺮﮕﻳد هرﺎﺑرد دﻮﺧ ﺐﺴﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
ﺖــﻳﻮﻫ
ﻲﮔداﻮﻧﺎــﺧ :1
ﺮــﻫ ﺪــﻨﭼ ﻪــﻛ ﻒــﻳﺮﻌﺗ ﺖــﻳﻮﻫ
ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ راﻮﺷد
ﺖﺳا ﺎـﻣا ﻲـﻣ ناﻮـﺗ نآ ار ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺖﺒـﺴﻧ
1- Family identity
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و ﻣﺮﺳ ﻪﻳﺎ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑرد مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
127
نﺎﻴﻣ دﺮﻓ و هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﺴﻧاد . ﻪﺑ ﻦﻳا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻛ ﻪﭼ ﻲﻳﺎﻫﺪـﻧﻮﻴﭘ
نﺎﻴﻣ ﺎﻬﻧآ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا .
ﺖﻳﻮﻫ
1ﻲﻣﻮﻗ : روﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ و سﺎـﺴﺣا ﻚـﻳ
مﻮـﻗ ﺮـﺑ
سﺎﺳا ﻲﮕﺘـﺴﺑاو ﻲﻧﻮـﺧ
، يداﮋـﻧ ، نﺎـﺑز ، ﻦﻴﻣزﺮـﺳ ﻂـﺑاورو
يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﺖﺳا
.
ﺖﻳﻮﻫ
ﻲﻨﻳد : ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد ﻦﻤﻀﺘﻣ ﻲﺤﻄﺳ زا يراﺪﻨﻳد
ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ يﺎﻣ ﻲﻌﻤﺟ ﺎﻳ نﺎﻤﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻨﻳد
ﻪﻧرﺎﻘﻣ دراد .
ﻊﻗاورد ﺖﻳﻮﻫ ﻲـﻨﻳد نﺎـﺸﻧ هﺪـﻨﻫد سﺎـﺴﺣا ﻖـﻠﻌﺗ
ﻪـﺑ ﻦـﻳد
ﻪﻌﻣﺎﺟو ﻲـﻨﻳد ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫو ﺪـﻬﻌﺗ
ﻪـﺑ ﻦـﻳد ﻪـﻌﻣﺎﺟو ي ﻲـﻨﻳد
ﺖﺳا . ﺖـﻳﻮﻫ ﻲـﻨﻳد رد ﻊـﻗاو نﺎـﻤﻫ رﺎـﺛآ ضراﻮـﻋو ﻲـﺷﺎﻧ
ﻞﻤﺣزا ﻦﻳد ﺮﺑ دﺮﻓ راﺪﻨﻳد ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮـﻴﺒﻌﺗ ﺮـﺘﻬﺑ ﺎـﺑ شﺮﻳﺬـﭘ
ﻦﻳد ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻞﺻا يدﺎﻘﺘﻋا ﺪﻬﻌﺗو سﺎﺴﺣاو ﻖـﻠﻌﺗ
ﻪـﺑ نآ ،
رد ﻲﮔﺪﻧز و هﻮـﺟو ﻒـﻠﺘﺨﻣ تﺎـﻴﺣ
ﻦﻣﻮـﻣدﺮﻓ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
و
ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﻲــﻤﻬﻣ ﻞــﺻﺎﺣ ﻲــﻣ دﻮــﺷ ﻪــﻛ نﺎــﻤﻫ ﺖــﻳﻮﻫ ﻲــﻨﻳد
ﺖﺳا ) ﺖﻴﭼ زﺎﺳ ﻲﻤﻗ
، 1383 : 196 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يرادرﻮﺧﺮﺑ زا
ﻦﻳد و ﻢﻴﻟﺎﻌﺗ ﻲﺒﻫﺬﻣ كﺮﺘﺸﻣ
، يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ و يرادﺎـﻓو ﻪـﺑ
نآ ،
دﺎﻘﺘﻋا ﻞﻳﺎﻤﺗو ﻪﺑ ﻚـﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴـﻳآو
يﺎـﻫ ﻲﺒﻫﺬـﻣ ﺮـﻴﮔاﺮﻓ رد
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻜﺷ ﻲﻫد ﺖﻳﻮﻫ رﺎﻴﺴﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺖﺳا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .
ﻌﺑﺪﻨﭼ ﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ نآ ندﻮـﺑ ﺐـﻛﺮﻣ و يﺪ
ﺖﺳا ، هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد يدﺎـﻌﺑا ﺰـﻴﻧ ﻲـﻨﻳد ﺖﻳﻮﻫ ياﺮﺑ
ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا :زا
1 - :ﻦﻳد ﺲﻔﻧ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ و يراﺪﻨﻳد ﺪﻌﺑ
» ﻲﻨﻳد ندﻮـﺑ «
ناﻮﻨﻋ ﻲﻣﺎﻋ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺮﻫ ﺎﻳدﺮﻓ هﺪﻳﺪﭘ يا ﻪﻛ شزرا ﺎﻫ و
ﻪﻧﺎﺸﻧ يﺎﻫ ﻦﻳد رد نآ ﻲﻠﺠﺘﻣ ﺪﺷﺎﺑ
، قﻼﻃا ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻲﻠﺠﺗ
1- Etnichidentity
ﻪﻧﺎــﺸﻧ يﺎــﻫ ﻲــﻨﻳد ندﻮــﺑ ﺮــﻓ د ار رد شﺮــﮕﻧ ، ﺶﻳاﺮــﮔ و
ﺶﻨﻛ يﺎﻫ رﺎﻜﺷآ و نﺎﻬﻨﭘ وا ﻲـﻣ ناﻮـﺗ ﺖـﺴﺟ و ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ
دﺮﻛ . دﺮﻓ ﻦﻳﺪﺘﻣ زا ﻚﻳ ﻮﺳ
، دﻮﺧ ار مﺰﻠﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻋر ﻦﻴﻣاﺮﻓ
ﻲﻨﻳد ﻲـﻣ
يﻮـﺳزاو ﺪـﻧاد ﺮـﮕﻳد
مﺎـﻤﺘﻫا و ﺖـﺳرﺎﻤﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻨﻳد
، وا ار ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا توﺎﻔﺘﻣ ﺎـﺑ ناﺮـﮕﻳد لﺪـﺑ
ﻲـﻣ دزﺎـﺳ .
ﻦﻳﺪــﺑ ﻖــﻳﺮﻃ ﺎــﺑ ود ﻪﻧﺎــﺸﻧ ﻲــﻣ ناﻮــﺗ وا ار زا ناﺮــﮕﻳد زﺎــﺑ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﻜﻳ زا ﻖﻳﺮﻃ يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ ماﺰﺘﻟاو ﻲﻨﻳد شا و يﺮـﮕﻳد
ﺪﻣﺎﻴﭘ يراﺪﻨﻳد و
رﺎﺛآ ﻦﻳﺪﺗ رد ﺮﻜﻓ نﺎﺟو و ﻞﻤﻋ يدﺮـﻓ و
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا وا
. ﺲﭘ يراﺪﻨﻳد ﻪﺑ
نﺎﻴﺑ ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻌﻳ ﻦﺘﺷاد مﺎـﻤﺘﻫا
ﻲﻨﻳد ﻪﺑ يﻮﺤﻧ ﻪﻛ شﺮﮕﻧ ﺶﻳاﺮﮔ ﺶﻨﻛو يﺎﻫ اردﺮﻓ ﺮﺛﺎـﺘﻣ
ﺪﻨﻛ ) ﻲﻋﺎﺠﺷ ﺪﻧز ، 1384 : 36 .(
كرﻼــﮔ و
كرﺎﺘــﺳا ــﺳ
يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎ ﻲــﻨﻳد
يدﺪــﻌﺘﻣ ار
ﺖﺤﺗ ﻦﻳوﺎﻨﻋ روﺎﺑ
، ﻞﻤﻋ ) ﻢﺳاﺮﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ و تدﺎـﺒﻋ ( ﻪـﺑﺮﺠﺗ ،
فرﺎﻌﻣ مﺎـﻧ نآ ﻪﻧازور تاﺮﻴﺛﺎﺗ و ﻲﻨﻳد يﺎﻫ ﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺞﻳﺎﺘﻧ و
.ﺪﻧا هدﺮﺑ نآ ﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ يراﺪﻨﻳدﺎﺑ ار
لﻮﺣ ﺞﻨـﭘ
ﺪﻌﺑ ﺮﻳز ﻊﻤﺟ يﺪﻨﺑ هدﺮﻛ ﺪﻧا ﻪﻛ يﺎﻤﻨﻫار ﺎﻣ
رد ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ
هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻦﻳا ﺞﻨﭘ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ حﺮﺷ ﺮﻳز ﺖﺳا :
- ﺪﻌﺑ يدﺎﻘﺘﻋا ﻪﻛ رد ﺮﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻳﺎـﻫروﺎﺑ ﺖـﺳا
ﻪـﻛ
رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻣ دور دﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦـﻳد صﺎـﺧ دﻮـﺧ ﻪـﺑ نآ ﺎـﻫ
دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ .
- ﺪﻌﺑ ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ ﻪﻛ ترﺎـﺒﻋ ﺖـﺳا زا بادآ و مﻮـﺳر و
ﻲﻤﺳاﺮﻣ ﻪﻛ ﺮﻫ ﻦﻳد زا ناوﺮﻴﭘ دﻮﺧ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻛدراد نآ ﺎﻫ ار
ﻪﺑ ﺎﺟ ﺪﻧروآ .
128
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
- ﻲﻔﻃﺎﻋﺪﻌﺑ ﺎﻳ
ﺮﺠﺗ ﻲﺑ ﻪﻛ ﺮﻇﺎﻧ ﻪﺑ ﻒﻃاﻮﻋ
، تارﻮﺼﺗ
و تﺎﺳﺎﺴﺣا ناوﺮﻴﭘ
ﻚﻳ ﻦﻳد ﻪﺑ يدﻮـﺟو ﻲﺑﻮـﺑر
نﻮـﭽﻤﻫ
اﺪﺧ ﺎﻳ ﻲﺘﻴﻌﻗاو ﻲﻳﺎﻏ و يراﺪﺘﻗا ﻲﻟﺎﻌﺘﻣ ﺖﺳا .
- ﺪﻌﺑ يﺮﻜﻓ ﺎﻳ ﺶﻧاد ﻲﻨﻳد ﻪﻛ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺮﺑ تﺎـﻋﻼﻃا و
ﻪﺘﺴﻧاد يﺎﻫ يدﺎﻴﻨﺑ رد درﻮﻣ تاﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﻫ
ﻦﻳد ﺖﺳا .
- ﺪﻌﺑ يﺪﻣﺎﻴﭘ ﺎﻳ رﺎﺛآ ﻲﻨﻳد ﻪﻛ ﺮﻇﺎﻧ ﺮﺑ تاﺮـﺛا ﺎـﻫروﺎﺑ ،
لﺎﻤﻋا ، برﺎﺠﺗ و ﺶﻧاد ﻲﻨﻳد ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻧازور ﺖـﺳا و ﻪـﺑ
ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد ﺮﻴﺛﺎﺗ و سﺎﻜﻌﻧا ﻲـﻨﻳد رد يﺎـﻫرﺎﺘﻓر هﺮـﻣزور
ﺖﺳا ) ﻲﺑﺎﺘﻛ و ناﺮﮕﻳد ، 177:1383 .(
2 - ﺪــﻌﺑ ﻲــﮕﻨﻫﺮﻓ )
يﺪــﻬﻌﺗ :(
ﻚﻴــﺴﻧﻻﺎﺳ ﺪــﻬﻌﺗ1
ار
ترﺎﺒﻋ زا ﺪﻧﻮﻴﭘ نداد دﺮﻓ ﻪﺑ لﺎـﻤﻋا و تﺎﻣاﺪـﻗا يدﺮـﻓ
يو
ﻲﻣ وﺪﻧاد رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻠﻛ زا ﻦـﻳا ﻒـﻳﺮﻌﺗ نآ ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﺪـﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻴﻌﻗاو ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ﻪﻛ دﺮﻓ ﺖﺒﺴﻧ ﻪـﺑ رﺎـﺘﻓر و تﺎﻣاﺪـﻗا
دﻮﺧ سﺎﺴﺣا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و
ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺪﻳﺎﻤﻧ
. ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد ،
رد ﻦﻳا مﻮﻬﻔﻣ فﺮﺻ فﺮﺣ ندز ﻲﻓﺎـﻛ ﺖـﺴﻴﻧ و ﻪـﺑ لﺎـﺒﻧد
نآ ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻤﻋ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺪﺷﺎﺑﺰﻴﻧ
. ﺲﭘ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲـﻠﻛ
ﻲﻣ ناﻮـﺗ ﺪـﻬﻌﺗ ار سﺎـﺴﺣا يرادﺎـﻓو
سﺎـﺴﺣاو ﻮﺌـﺴﻣ
ﺖﻴﻟ
يدﺮـــﻓ ﻒـــﻳﺮﻌﺗ دﺮـــﻛ
) . ﺪـــﻤﺣا رﻮـــﭘ و ﻲﻤﺋﺎـــﺷ ، 1378 :
35 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻨﻳد ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣار يا
زا ﺮـﺻﺎﻨﻋ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﻳدﺎﻤﻧ و ﻲﻠﻤﻋ ﺖﺴﻧاد ﻪﻛ ثاﺮﻴﻣ ﻲﺘﻨﺳ صﺎـﺧ ار
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﻞﺜﻣ؛ﺪﻫد هزﻮﻣآ
ﺎﻫ ، ﺎﻬﺑﺎﺘﻛ ، ﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﻦﻴـﻳآ ﺎـﻫ ،
ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺎﻫ رد ﻪـﺸﻳر ﻪـﻛ يزرو ﻪـﺸﻳﺪﻧا يﺎـﻫ هﻮﻴﺷ و
ﺖـــﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪـــﻧراد تﺎـــﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا يﺎـــﻫ
، تادﺎـــﻋ
ندرﻮﺧاﺬﻏ ،
نﺪﻴﺷﻮﭘ سﺎﺒﻟ ،
ﻪـﻛ نآ ﺮﻳﺎـﻈﻧ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ رﻮﻣا
1- Salansik
ﺪﻧا ﻂﺒﺗﺮﻣ تادﺎﻘﺘﻋا مﺎﻈﻧ ﺎﺑ ،
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺎﺒﻳز يﺎﻫ هزﻮﻣآ و ﺮﻨﻫ
تادﺎـﻘﺘﻋا ﻦـﻳا ﺎـﺑ و ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻲـﻠﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ رد.ﺖﺳا ﺖﻳﻮﻫ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺪﻌﺑ ﻞﻣﺎﺷ نآ ﺮﻳﺎﻈﻧ و دراد طﺎﺒﺗرا
ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ﺪـﻌﺑ ﻊﻗاو
، ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ثاﺮـﻴﻣ ﻪـﺑ ﺖـﺒﺜﻣ شﺮـﮕﻧ –
نآ يراﺪــﻬﮕﻧ و ﻆــﻔﺣ ياﺮــﺑ شﻼــﺗ و نﺎﻧﺎﻤﻠــﺴﻣ ﻲﺒﻫﺬــﻣ )ﺖﺳا ﺖﻴﭼ زﺎﺳ ﻲﻤﻗ ، 1383 : 196 .(
3 - ﺪﻌﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ) ﻲﻘﻠﻌﺗ :(
نآزارﻮﻈﻨﻣ ﻲﻫﺎﮔآ
و ﺶـﻧاد
ﺖﺒـﺴﻧ ﻪــﺑ ﻪﻨﻴــﺸﻴﭘ ﻲﺨﻳرﺎــﺗ ﻦـﻳد
و سﺎــﺴﺣا ﻖــﻠﻌﺗ
ﺮﻃﺎــﺧ و
ﻲﮕﺘــﺴﺒﻟد ناﺪــﺑ
ﺖــﺴﻧاد . ﻦــﻳا ﺪــﻌﺑ رد هﺪــﻧﺮﻴﮔﺮﺑ ﻪــﻔﻟﻮﻣود
ﺖﺳا : ﻲﻜﻳ ﺶﻧاد ﺎﺗ ﻲﺨﻳر
، ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻲﻫﺎـﮔآ زا ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ثداﻮﺣ و ﺖﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﻲﺨﻳرﺎـﺗ و
يﺮـﮕﻳد ﻖـﻠﻌﺗ ﺮﻃﺎـﺧ
ﻲﺨﻳرﺎﺗ
، ﻪﺑ يﺎـﻨﻌﻣ دﻮـﺟو تﺎـﺳﺎﺴﺣا و
ﻒـﻃاﻮﻋ ﺖـﺒﺜﻣ
و
ﻲﻔﻨﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ثداﻮـﺣ
، ﻊﻳﺎـﻗو ﺖﻴـﺼﺨﺷو يﺎـﻫ
ﺖـﺒﺜﻣ و
ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ نآ درﻮﺧﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ و رﺎﺨﺘﻓا ﺰﻴﻣآ ﺎﺑ نآ ﺎﻫ ﺎـﻳ
ﻖــﻓاﻮﻣ ﻦﺘــﺴﻧاد ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﻴــﺼﺨﺷوﺎﻫ يﺎــﻫ
ﺛﻮــﻣ ﺮ ﺖــﺒﺜﻣو
ﺦﻳرﺎﺗرد سﺎـﺴﺣاورﻮﺸﻛ
ﻲﺘﺣارﺎـﻧﺎﻳروﺮﻏ ﺮـﺳو
ﻲﮔﺪـﻨﻜﻓا
ﺮــﻴﻘﺤﺗو نﺪــﺷ ﺖــﺳا ) نﺎــﻤﻫ : 195 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﻦــﻳا ﺪــﻌﺑ ﻪــﺑ
ﻲﻫﺎﮔآ كﺮﺘﺸﻣ داﺮﻓا ﻚﻳ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﺨﻳرﺎـﺗ ﻦـﻳد
دﻮﺧ و سﺎﺴﺣا ﻲﮕﺘﺴﺒﻟد ﻪﺑ
نآ و مﺎﻤﺘﻫا ﻪـﺑ ﻆـﻔﺣ و هﺪـﻧز
ﻦﺘﺷاﺪﻬﮕﻧ نآ
ﺖﻟﻻد ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ :(ب
ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ
يا زا ﻊﺑﺎــﻨﻣ و ﺮﻳﺎــﺧذ
يﺪﻨﻤﺷزرا ﺖﺳا
ﻪـﻛ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ ﻲـﺗاذ
ﻪـﺘﻔﻬﻧو رد ﻂـﺑاور
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻬﻫوﺮﮔ
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ، يﻮﻧﺎﺛ و نﺎﻣزﺎﺳرد ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و ﻣﺮﺳ ﻪﻳﺎ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑرد مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
129
ﻪــﻌﻣﺎﺟ ) يدﺎــﻬﻧ يﺎــﻫ ﻲﻤــﺳر و ﺮــﻴﻏ ﻲﻤــﺳر ( دﻮــﺟو دراد .
ﻲــﺧﺮﺑ زا ﻦــﻳا ﺮﻳﺎــﺧذ ﺪﻨﻤــﺷزرا ﻪــﻛ
هﺎــﮔ زا نآ ﻪــﺑ ناﻮــﻨﻋ
يﺎﻬﺷزرا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
دﺎﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ زا : ﻗاﺪﺻ ﺖ ، ﻦـﺴﺣ
ﻢﻫﺎﻔﺗ ، يدرﺪـﻤﻫ ،
ﻲﺘـﺳود ، يزﻮـﺴﻟد ،
ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ و
....
ﻪـﺑ
ﺮﮕﻳد ﻲﺗرﺎﺒﻋ
"
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ يدﺎـﻣ ﺎـﻳ
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻚﻳ ءﺰﺟ ﺎﻳ هوﺮـﮔ هزﺎـﺟا ﻲـﻣ ﺪـﻫد ﺎـﺗ
ﻪﻜﺒﺷ يراﺪﻳﺎﭘ زا ﻂﺑاور ﻢﻛ ﺶﻴﺑو ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ هﺪﺷ و ﺖﺧﺎﻨـﺷ
ﻞــﺑﺎﻘﺘﻣ ار رد رﺎــﻴﺘﺧا ﻪﺘــﺷاد ﺪــﺷﺎﺑ
"
) ﻮــﻳدرﻮﺑ و ﺖــﻧاﻮﻜﻛ ،
219:1992 ﻞﻘﻧ
زا نﺎﺟ ، ﺪـﻠﻴﻓ ، ﻪـﻤﺟﺮﺗ يرﺎـﻔﻏ ، ﻲﻧﺎـﻀﻣر ،
1386 : 31 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ار
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ
يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ دﻮﺟﻮﻣ
رد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺴﻧاد
ﻪﻛ ﺐـﺟﻮﻣ
يﺎﻘﺗرا يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻀﻋا
نآ ﻪـﻌﻣﺎﺟ هﺪـﺷ و ﺐـﺟﻮﻣ ﻦﻴﻳﺎـﭘ
نﺪﻣآ ﺢﻄﺳ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ لدﺎﺒﺗ و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻲﻣ
.دﻮﺷ
يﺎﻬﻫﺎﮔﺪﻳد يﺮﻈﻧ
رد درﻮﻣ ﺮﺳ ﻪﻳﺎﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﭘ ﺮﻳ ﻮﻳدرﻮﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
زا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا ، ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻦﻳدﺎـﻤﻧ ﺰﻳﺎـﻤﺘﻣ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ و ياﺮـﺑ نآ
ﻲﺘﻠــﺼﺧ يرﺎﺘﺧﺎــﺳ
و ﻲﻠﻣﺎــﻌﺗ ﻞــﺋﺎﻗ ﺖــﺳا . يو ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
ﻪﻜﺒـﺷ ي
ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﺎـﺑ ﻲـﻣاود زا ﻂـﺑاور ﺶﻴﺑﺎـﻤﻛ
ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ هﺪﺷ ي ماﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ و تاﺪﻬﻌﺗ زا ﻪـﻠﻤﺟ دﺎـﻤﺘﻋا
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲـﻣ ﺪـﻧاد ﻪـﻛ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻲﻌﺑﺎـﻨﻣ ﻞـﻌﻔﻟﺎﺑ ﺎـﻳ هﻮﻘﻟﺎـﺑ ،
تﺎﺒﺟﻮﻣ مزﻻ
ار ياﺮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺶﻨﻛ يﺎﻫ يدﺮﻓ ﻲﻌﻤﺟﺎﻳو
ﺶﻨﻛ ناﺮﮔ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻣ دزﺎﺳ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ زا ﺮﻈﻧ ﻮـﻳدرﻮﺑ دﺎـﺠﻳا
و ﺮﺛا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﺘﺴﺑ
ﻪﺑ ﺖﻳﻮـﻀﻋ رد
ﻚـﻳ
هوﺮﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دراد
ﻪﻛ يﺎـﻀﻋا نآ يﺎـﻫزﺮﻣ هوﺮـﮔ
ار زا ﻖﻳﺮﻃ
دﺎﺒﻣ ﻪﻟ ءﺎﻴﺷا ﺎﻫدﺎﻬﻧو نﺎﻴﻨﺑ هدﺎﻬﻧ ﺪﻧا . ﻦﻳا ﻂﺑاور ﻦﻜﻤﻣ
ﺖﺳا ﻖﻳﺮﻃزا دﺮﺑرﺎـﻛ ﻚـﻳ مﺎـﻧ كﺮﺘـﺸﻣ ) هداﻮﻧﺎـﺧ ، ﺖـﻠﻣ ،
ﻦﻤﺠﻧا
، بﺰﺣ ، ﻦﻳد ( و ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يا
ﻞﻣﺎﻛ ﺶﻨﻛزا ﺎﻫ ياﺮﺑ
ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ ندﺮﻛ ، ﺮﻴﻈﻧ تﻻدﺎﺒﻣ يدﺎﻣ
يدﺎـﻬﻧو ﻦﻴﻤـﻀﺗ دﻮـﺷ .
) ﻲﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ ،
يﻮﺳﻮﻣ ، 1386 : 9 .(
ﻦﻤﻠﻛ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
يژﺮﻧا يﺎﻫ ﺘﻔﻬﻧ ﻪ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻲﻣ ﺪـﻧاد ﻪـﻛ ﺐﺒـﺳ لﺎـﻌﻓ نﺪـﺷ تﺎـﻃﺎﺒﺗرا رد
نﺎـﻴﻣ مدﺮـﻣ
ﻲــﻣ دﻮــﺷ . يو ﻦــﻳا ﻊﺑﺎــﻨﻣ ار دﺎــﻤﺘﻋا ، ﻲﻟﺪــﻤﻫ ، ﻢﻫﺎــﻔﺗ و
شزرا يﺎﻫ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧاد ﻪﻛ ﻪﻜﺒﺷ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟاو ار
ﻪــﺑ ﻢــﻫ ﻞــﺼﺘﻣ ﻲــﻣ .دزﺎــﺳ وا دﺎــﻤﺘﻋازا ، رﺎــﻴﺘﺧا ، تاﺪــﻬﻌﺗ ،
تارﺎﻈﺘﻧا و
ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺎـﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) اﺪﻴﺣو و ناﺮﮕﻳد ، 1383 : 20 .(
تﺮــﺑار مﺎــﺘﻧﺎﭘ ﺰــﻴﻧ ﻪــﺑ ﻊــﺒﺗ ﻦــﻤﻠﻛ و ﻮــﻳدرﻮﺑ ﻪﻳﺎﻣﺮــﺳ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
زا ﺮﮕﻳد عاﻮﻧا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺎﻫ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ و نآ
ار ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻲـﻣ ﺪـﻧاد ﻪـﻛ ﻞﻤﺘـﺸﻣ ﺮـﺑ
ﻪﻜﺒــﺷ يا زا ﻂــﺑاور و تﻼﻣﺎــﻌﺗ ماﻮــﺗ
ﺎــﺑ ﻲﻫﺎــﮔآ و دﺎــﻤﺘﻋا
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖـﺳا
و ﺎـﺑ ﻞﻴﻬـﺴﺗ ﺶﻨـﻛ ﺎـﻫ رد ءﺎـﻘﺗرا ﻲﻳارﺎـﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ و ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﺛﻮـﻣ
ﻊـﻗاو ﻲـﻣ دﻮـﺷ ) تدﺎﻌـﺳ ،
1385 : 203 .(
يو ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
سﺎﺳا رﺎـﺒﺘﻋا ﻪـﻌﻣﺎﺟ
ﻲﻣ ﺪﻧاد ﻪﻛ ﻖﻳﺮﻃزا دﺎﻤﺘﻋا يزﺎﺳ ، مدﺮـﻣ ار ﻪـﺑ تﻼﻣﺎـﻌﺗ و
تﺎﻘﻠﻌﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ياﺮﺑ
نﺪﻴﺳر ﻪﺑ فاﺪﻫا ﺺﺨـﺸﻣ ﺐـﻴﻏﺮﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . يو ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﺳﺎﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ار
، ﺪـﻬﻌﺗ و
دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ، شزرا ﺎﻫ رﺎـﺠﻨﻫو يﺎـﻫ كﺮﺘـﺸﻣ ، سﺎـﺴﺣا
ﻖﻠﻌﺗ
، ﺖﻗاﺪﺻ تﻼﻣﺎﻌﺗو ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻲـﻣ زا.ﺪـﻧاد ﺮـﻈﻧ يو ،
130
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا زا
ﻪﺳ ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻲﺳﺎﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﺖـﺳا
ﻪـﻛ
ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ زا :
- ﻪﻜﺒﺷ ﺎﻫ : وا ﺎﺑ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻲﻘﻓا ﺎﻳ ) تاوﺎـﺴﻣ
ﺐﻠﻃ ( زا ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺎﻳ ) رﺎﺼﺤﻧا ﺐﻠﻃ ( ، عﻮﻧ مود ار
ﺪــﻗﺎﻓ ناﻮــﺗ يراﺮــﻗﺮﺑ يﺎــﻫرﺎﺠﻨﻫودﺎﻤﺘﻋا
يرﺎــﻴﻤﻫ ﻲــﻓﺮﻌﻣ
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ . زا ﺮﻈﻧ وا ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻲﻘﻓا رد ﺐﻟﺎﻗ ﺖﻛرﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺪﻣ ) ﻦﻤﺠﻧا ﺎـﻫ
، باﺰـﺣا و (...
ﻪـﺑ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺋارا بﻮﭼرﺎـﭼ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ياﺮﺑ يرﺎﻜﻤﻫ
، داﻮﻣ يﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ دﺎـﻤﺘﻋا
يرﺎـﻴﻤﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
- رﺎﺠﻨﻫ يﺎﻫ يرﺎـﻴﻤﻫ : مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﻒـﻳﺮﻌﺗرد رﺎﺠﻨﻫ
يﺎـﻫ
يرﺎﻴﻤﻫ ﻪﺑ عﻮﻧود نزاﻮﺘﻣ ﻢﻴﻤﻌﺗو ﻪﺘﻓﺎﻳ هرﺎﺷا ﻲـﻣ ﺪـﻳﺎﻤﻧ . رد
عﻮﻧ نزاﻮﺘﻣ ﺎﺑ ﻪـﻟدﺎﺒﻣ ﻢـﻫ نﺎـﻣز ﻲﻳﺎـﻫﺰﻴﭼ ﺎـﺑ
شزرا ﺮـﺑاﺮﺑ ،
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻌﻗﻮـﻣ ﻪـﻛ ﺎـﻫرﺎﻜﻤﻫ يﺎـﻫزور
نﺎـﺸﻠﻴﻄﻌﺗ ار
ﺎـﺑ ﻢـﻫ
ضﻮﻋ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
، ﻪـﺟاﻮﻣ ﻢﻴﺘـﺴﻫ . ﺎـﻣا رد عﻮـﻧ ﻢﻴـﻤﻌﺗ ﻪـﺘﻓﺎﻳ
ﻪﻄﺑار ﻲﻟدﺎﺒﺗ ﻲﻣواﺪﻣ رد نﺎﻳﺮﺟ ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﻪﻤﻫ لﺎﺣ ﻳ ﻚ
ﻪــﻓﺮﻃ و ﺮــﻴﻏ نزاﻮــﺘﻣ ﺖــﺳا . ﺎــﻣا تارﺎــﻈﺘﻧا ﻲﻠﺑﺎــﻘﺘﻣ
دﺎــﺠﻳا
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻲﻨﺒﻣ ﻦﻳاﺮﺑ ﻪﻛ يدﻮﺳ ﻪﻛ نﻮﻨﻛا ﺎﻄﻋا هﺪﺷ ﺪـﻳﺎﺑ رد
هﺪﻨﻳآ ﺖﺧادﺮﭘزﺎﺑ ددﺮﮔ
.
- دﺎﻤﺘﻋا : زا ﺮﮕﻳد ﻪﻔﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا
ﺖﺳا . يروﺮﺿﺮﺻﺎﻨﻋزادﺎﻤﺘﻋا ياﺮﺑ
ﺖﻳﻮﻘﺗ يرﺎـﻜﻤﻫ هدﻮـﺑ
ﻪﻛ ﻚﻳرد ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻚـﭼﻮﻛ ﻖـﻳﺮﻃزا
ﻲﻳﺎﻨـﺷآ ﺰﻧ ﻚـﻳد ﺎـﺑ
ناﺮﮕﻳد ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺎﻣا ﻊﻣاﻮﺟرد گرﺰـﺑ
ﺮـﺗ هﺪـﻴﭽﻴﭘو
ﻚــﻳﺮﺗ دﺎــﻤﺘﻋا ﺮــﻴﻏ ﻲــﺼﺨﺷ ﺮــﺗ
ﻞﻜــﺷﺎﻳ ﻲﻤﻴﻘﺘــﺴﻣﺮﻴﻏ زا
دﺎﻤﺘﻋا تروﺮﺿ ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ . يو رد ﺚﺤﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﺎـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ
عﺎﻌﺷ دﺎﻤﺘﻋا ﻪﺑ ود عﻮﻧ ﻲﺼﺨﺷ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هرﺎﺷا
ﻲﻣ ﺪـﻨﻛ و
عﻮﻧ مود ﻲﻨﻌﻳ دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻛار
ًﺎﻀﻌﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ﻢﻴـﻤﻌﺗ
ﺘﻓﺎﻳ ﻪ ﺰﻴﻧ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲـﻣ ﺪـﻧاد .
) ﻲﻠﺳﻮﺗ ، يﻮﺳﻮﻣ ، 1384 : 15 - 17 .(
ﺎﻣﺎﻳﻮﻛﻮﻓ ﺰﻴﻧ
زا دﺎـﻤﺘﻋا ﻪـﺑ ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻲـﺼﺧﺎﺷ ياﺮـﺑ
نﺎـﻴﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رد
يﺎـﻨﻌﻣ يﺎﻬـﺷزرا ﻲـﻌﻤﺟ
ﻪﻜﺒـﺷ يﺎـﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا قﻼﺧاو
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪﻛ دﺎﻴﻨﺑ ﺪﺷر و تﺎﺒﺛ يدﺎـﺼﺘﻗا
ار ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد
، هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪـﺑ ترﺎـﺒﻋ ﺮـﮕﻳد زا
ﺮﻈﻧ وا دﺎﻤﺘﻋا يرﺎﻈﺘﻧا ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﻚﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رادرﻮﺧﺮﺑ
زا رﺎﺘﻓر ﻢﻈﻨـﻣ ، ياراد ﻂـﺑاور ﻪﻧﺎﺘـﺳود و ﻲـﻨﺘﺒﻣ نوﺎـﻌﺗﺮﺑ و
ﺖﻛرﺎــﺸﻣ ﺮــﺑ
ﻲــﻣ دﺰــﻴﺧ ) نﺎــﻨﻛرﺎﻛ ،
1388 : 216 - 215 .(
ﺲﭙﺳ ﺎﻣﺎﻳﻮﻛﻮﻓ ﻪﺑ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هرﺎـﺷا
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ و
ﺎﻬﻧآ ار ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣﺮﺑ درﺎﻤﺷ :
- ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ ﻛ ﻪ ﻪﺑ ترﻮـﺻ يدﺎـﻬﻧ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﻲـﻣ دﻮـﺷ : زا
ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و يﺎﻬﻣﺎﻈﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ
- ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺧ شﻮﺟ : ﻪـﻛ زا يﺎﻬـﺸﻨﻛ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ
يﺎـﻀﻋا
ﻚﻳ عﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ دﻮﺟو ﻲﻣ ﺪﻳآ .
- ﻊﺑﺎﻨﻣ نوﺮﺑ از : ﻪﻛ رﻮﻈﻨﻣ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﻤـﺸﭼﺮﺳ ي
ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ، ﺮﻴﻏ زا نﺎﻤﻫ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﺳا
ﻪـﻛ رد نآ ﻪـﺑ رﺎـﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧور . رد ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ﺶـﻘﻧ ﻦـﻳد
، ا يژﻮﻟﻮﺋﺪـﻳ ﮓـﻨﻫﺮﻓرد
رﺎﻴﺴﺑ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺖﺳا .
- ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ : ﻪـﻛ زا ﻖـﻳﺮﻃ مﺎـﻈﻧ يﺪﻧوﺎـﺸﻳﻮﺧ ﺎـﻳو
ﺖـــﻴﻣﻮﻗ و داﮋـــﻧ ﻪﺘﺧﺎـــﺳ ﻲـــﻣ دﻮـــﺷ ) ﻲﺑﺎـــﺘﻛ و ناﺮـــﮕﻳد ،
175:1383 .(
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و ﻣﺮﺳ ﻪﻳﺎ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑرد مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
131
يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ
ﺐﻫﺬﻣ هوﻼﻋ ﻪﻜﻧآﺮﺑ ظﺎﺤﻟزا يدﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻣﺎﻋ
ﻲﻤﻬﻣ
ﻂﺑاوررد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻲـﻣ ﺪـﻳآ ، ﺐـﺟﻮﻣ ﻲـﻣﺮﮕﻟد ،
طﺎﺸﻧ و ﺘﺷا قﺎﻴ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﺳا ، ﻦﻤﺿ ﻪﻜﻧآ رد يرﺎﻴﺴﺑ ﻊﻗاﻮﻣ
ﺐﻫﺬﻣ رد مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
، ﺎﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺮـﺑ ﺪـﻌﺑ ﻲـﻨﻴﻋ و
ﻲﺟرﺎﺧ نآ ، ﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﻦﻴﻣﺎﻀﻣ ﻲﻠﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ ﺖﻟود ، ﺦﻳرﺎـﺗ و
ثاﺮﻴﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ رد ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﺖﺳا . ﺐﻫﺬﻣ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺎﺗ نﻮﻨﻛ
ﻞﻣﺎﻋ دﻮﺟﻮﺑ هﺪﻧروآ ي ﺖﻳﻮﻫ ﺺﺨﺸﻣ ياﺮﺑ
ناﺪﻘﺘﻌﻣ دﻮﺧ
و ﺰﻳﺎﻤﺗ نﺎﻴﻣ نآ ﺎﻫ ﻲﻳ هدﻮﺑ ﻪﻛ يدﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ نآ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻧا . و
ﻪﺑ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﺶﺨﺑ ﻲﻤﻬﻣ ﺖﻳﻮﻫزا نﺎﺴﻧا ﺎﻫ ﺎﺑ ﺐﻫﺬـﻣ و ﻦـﻳد
ﺎﻬﻧآ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲـﻣ دﻮـﺷ
» . يدﻮـﻬﻳ
« ،
» ﻲﺤﻴـﺴﻣ « و
» نﺎﻤﻠـﺴﻣ «
ندﻮﺑ ، ﺶﻳﺎـﻤﻧ ﻪـﺑ ار ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ نﺎـﺴﻧا ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﻳﻮﻫ
ﻲــﻣ يﺎــﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺐﻫﺬــﻣ و ﻦــﻳد ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻦــﻳا ﻪــﺑ .دراﺬــﮔ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا:ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪـﻌﻣﺎﺟ يﺎـﻀﻋا ندﺮﻛ ،
ﺶﻜﻤﺸﻛ ﺶﻫﺎﻛ ،
كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ شزرا ﻢﻴﻜﺤﺗ ،
ﻪـﭼرﺎﭙﻜﻳ
ﻪــﻌﻣﺎﺟ يزﺎــﺳ ،
ترﺎــﻈﻧ ﺖــﻳﻮﻘﺗو ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا تﺎــﺒﺛ ﻆــﻔﺣ
ﺪـﻧا ﻪﺘـﺷاد هﺪـﻬﻋﺮﺑ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺐﻴﺒﺣ.
هداز رد ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺎـﺑ
ناﻮــﻨﻋ ﻲــﺳرﺮﺑ ﺖــﻳﻮﻫ ﻲــﻠﻣ و ﻲــﻨﻳد نﺎــﻧاﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎــﺗو نآ
ﺖﻛرﺎــﺸﻣﺮﺑ ﻲــﺳﺎﻴﺳ
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟاو نﺎــﻴﺑ
ﻲــﻣ ﺪــﻨﻛ ﻪــﻛ ياﺮــﺑ
ندﺮﺑﻻﺎــﺑ اﺰـــﻴﻣ
ن ﺖﻛرﺎـــﺸﻣ ﻲــﺳﺎﻴﺳ
ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا نﺎـــﻧاﻮﺟ
ﺖﻳﻮﻫﺪﻳﺎﺑ –ﻲﻠﻣ
ﻲﻨﻳد نﺎـﻧاﻮﺟ ﺖـﻳﻮﻘﺗ دﻮـﺷ ) داﮋﻧرﻮـﺼﻨﻣ ،
1385 : 177
" .(
» اﺪﻧﺮﺑ ﻞﻴﻧوا «1
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺶﻳﻮـﺧ ﺖـﺤﺗ
ناﻮﻨﻋ ﺖﻴﺴﻨﺟ ، ﺐﻫﺬـﻣ ، ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ي ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و
ﺖﻛرﺎـﺸﻣ
ﻲــﺳﺎﻴﺳ ﺮــﺑ ﻲﻳاﺮﮔﺪــﻬﻌﺗ ﻲﺒﻫﺬــﻣ
ﻪــﺑ ناﻮــﻨﻋ ﻚــﻳ ﺮــﺼﻨﻋ
1 -Brenda O Neill
ﻪﻳﺎﻣﺮـــﺳ ي ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا و
ﺖﻛرﺎـــﺸﻣ ﻲـــﺳﺎﻴﺳ
نﺎـــﻴﻣ ﺎـــﻧز ن
ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . يو ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻄﺑار ي
نﺎــﻴﻣ ﺖﻛرﺎــﺸﻣ نﺎــﻧز
نﺎﻣزﺎــﺳرد يﺎــﻫ
ﻲﺒﻫﺬــﻣ و دﺎــﺠﻳا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﺖﺳا و رد ﺖﻳﺎﻬﻧ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد
ﻪﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺒﻫﺬﻣ نﺎﻧز ﻲﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗﺮﺑﺪﻧاﻮﺗ و
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻚــﻤﻛ
ﺪــﻨﻛ
"
) ﺪــﺣﻮﻣ و ناﺮــﮕﻳد ، 1387 : 167 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺐﻫﺬﻣ رد دﺎﺠﻳا ﻲﮕﺘﺴﺑوﺮﻓ
(Closure)
رد ﻂﺑاور
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا زا
ﻖﻳﺮﻃ ﻞﺼﺘﻣ ندﺮﻛ نﺎﺘﺳود و يﺎﻀﻋا هداﻮﻧﺎـﺧ
رد ﻚﻳ هوﺮﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻘﻧ
ﻲﻤﻬﻣ ار ﺎﻔﻳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﺑ ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ ﺪﺳر يﺎـﻀﻋا هداﻮﻧﺎـﺧ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻪـﻛ رد يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻲﺒﻫﺬـﻣ
يﺪــﻨﻧﺎﻤﻫ ﺖﻛﺮــﺷ
ﻲــﻣ ﺪــﻨﻨﻛ .
ًﻻﺎــﻤﺘﺣا ﻚــﻳ يﺮــﺳ ﻂــﺑاور
ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا ﺎـــﺑ
ﺮﻳﺎـــﺳ يﺎـــﻀﻋا نآ
ﺎـــﻬﻧ د ﻲﺒﻫﺬـــﻣ اﺪـــﻴﭘ
ﻲــﻣ ﺪــﻨﻨﻛ
».
ﻦــﻤﻠﻛ « ناﻮــﻨﻋ ﻲــﻣ ﺪــﻨﻛ ﻪــﻛ ﻦــﻳد ، ﻲﮕﺘــﺴﺑوﺮﻓ
ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور
ﻦﻳﺪـﻟاو و ناﺪـﻧزﺮﻓ ار
ﺖـﻳﻮﻘﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ نآ ﻂﺑاور ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
ﺶﻳاﺰﻓا هداد و
ﻂﺑاور يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﺖﺒﺜﻣ
يﺮﺗ ار ﺰـﻴﻧ دﻮـﺒﻬﺑ ﻲـﻣ ﺪـﻫد . ﻦـﻳا
ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻪﺑ
ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ﺎﺑ رﻮﻀﺣ رد ﺰـﻛاﺮﻣ ﻲﺒﻫﺬـﻣ ـﻏآ زﺎ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . رد ﻊﻗاو ، رﻮﻀﺣ ، داﺮﻓا ار ضﺮـﻌﻣرد ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ
يﺎـﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا راﺮﻗ
هداد و ﺎﻬﻧآ ار ﻚﻳرد يﺮﺳ ﻂﺑاور ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
دراو ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . هوﻼﻋ رﻮﻀﺣﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
يﺮﮕﻳد ﻦﻳاردﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ ﻪﻛددﺮﮔ ﻪـﺑ
ﺮـﻈﻧ ﻲـﻣ ﺪـﺳر ﺖـﻴﻤﻫا يﺮﺘـﺸﻴﺑ زا
رﻮﻀﺣ ، رد ﺖﻬﺟ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻂﺑاور داﺮﻓا ، ﺎـﻔﻳا ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ و نآ
» ﻫا ﺖﻴﻤ « ﻲﺼﺨﺷ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺐﻫﺬﻣ و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ
رد دﺰﻧ ﻲﺧﺮﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﻪﺑ
» ﺖﻳﻮﻫ - ﺶﻘﻧ « ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺮﺑ سﺎﺳا ﻪـﻳﺮﻈﻧ » ﻲـﻟﺮﺒﻤﻳو
(Wimberley) « ﺮـﻫ
ﻪـﭼ ﺶـﻘﻧ
132
ﻲﭘﺎﻴﭘ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ لﺎﺳ ،يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ 40
هرﺎﻤﺷ ، مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1389
ﻲﺒﻫﺬﻣ ندﻮـﺑ ﺺﺨـﺷ رد ﻪـﺴﻠﺳ ﺐـﺗاﺮﻣ ﺖـﻳﻮﻫ - ﺶـﻘﻧ وا
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﻲﺒﻫﺬﻣ ذﻮﻔﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳﺮﺑ ﺶﻘﻧ يﺎﻫ يو
دراد . ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺐﻫﺬﻣ ﺶﺨﺑ هﺪﻤﻋ يا ﺖﻳﻮﻫزا نﺎـﺷ
ار ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﺪﻫد ، ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻚـﻳ
مﺎﻈﻧ ﻲﻨﻌﻣ راد رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻧازور ﺎـﻬﻧآ ﺶـﻘﻧ يزﺎـﺑ ﺪـﻨﻨﻛ و
مﺎﻴﭘ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ زا يﻮﺳ نآ ﺮﺻﺎﻨﻋ ردﺎﺻ ﻲﻣ ددﺮﮔ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﻳﺎـــﻤﻨﻫار ﺖـــﻬﺟرد
ﻂـــﺑاور ﻲﻋﺎـــﻤﺘﺟا داﺮـــﻓا
داﺪـــﻤﻠﻗ
ﻲﻣ ددﺮﮔ . ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ لﺎﺜﻣ نﺎـﮔرﻮﻣ
(Morgan)
ﺖـﻓﺎﻳرد ﻪـﻛ
ناﺰﻴﻣ يﻻﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﺼﺨﺷ ﺐﻫﺬﻣ ، ﺶﻨﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻪﻧﺎﺘـﺳود
ماﻮﺗ ﺎﺑ ﺲﺣ نوﺎﻌﺗ و يرﺎﻜﻤﻫ رد
داﺮﻓا دﺎﺠﻳا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و نآ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻂﺑاور ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻪـﺑ ﺮـﻫ
لﺎﺣ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪـﺳر ﺐﻫﺬـﻣ ﻪـﭼ ﻖـﻳﺮﻃزا » رﻮـﻀﺣ « ﻪـﭼو
ﻖــﻳﺮﻃزا » ﺖــﻴﻤﻫا « ﻲــﻣ ﺲﺣﺪــﻧاﻮﺗ دﺎــﻤﺘﻋا
، ﺪــﻧﻮﻴﭘ ، ﺖــﻳﻮﻫ
كﺮﺘﺸﻣ ، ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻪـﻴﺣورو يرﺎـﻜﻤﻫ
نوﺎـﻌﺗو و
)..
ﻪﻛ زا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳﺮﻫﺎﻈﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺖﺳا ( ار رد داﺮـﻓا ﻪـﻌﻣﺎﺟ
دﺎــﺠﻳا ﺪــﻨﻜﺑ ).
ﻲــﺠﻨﮔ ، 1383 : 125 .(
ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ سﺎــﺳاﺮﺑ
ﺚﺤﺑ ﻲﻣ قﻮﻓ يﺎﻫ .دﺮﻛ جاﺮﺨﺘﺳا ارﺮﻳز تﺎﻴﺿﺮﻓ ناﻮﺗ
:ﻲﻠﻛ ﻪﻴﺿﺮﻓ
ﻪﻄﺑار داﺮﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻲﻨﻳد ﺖﻳﻮﻫ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ
.دراد دﻮﺟو
:ﻲﻳﺰﺟ تﺎﻴﺿﺮﻓ
ﺎـﻬﻧآ ﻦﻴﺑدﺎـﻤﺘﻋا ناﺰـﻴﻣ وداﺮـﻓا ﻲـﻨﻳد ﺖـﻳﻮﻫ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴﺑ
.دراددﻮﺟو ﻪﻄﺑار
داﺮـﻓا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎﺠـﺴﻧا و داﺮـﻓا ﻲﻨﻳد ﺖﻳﻮﻫ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ
.دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار
ﺑ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ناﺰﻴﻣ و داﺮﻓا ﻲﻨﻳد ﺖﻳﻮﻫ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴ ﺮﻓا .دراددﻮﺟو ﻪﻄﺑار دا
ﻞﻜﺷ 1 ( ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﻈﻧ لﺪﻣ
ﻪﻄﺑار ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد و ﻣﺮﺳ ﻪﻳﺎ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻴﺑرد مدﺮﻣ نﺎﺷﺎﻛﺮﻬﺷ
133
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎـﺑ شور ﺶﻳﺎـﻤﻴﭘ ﻲـﻌﻄﻘﻣ
و ﺎـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا
ﻚﻴﻨﻜﺗزا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
مﺎﺠﻧا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا . ﻪـﻌﻣﺎﺟ ي يرﺎـﻣآ
درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﻞﻣﺎﺷ داﺮﻓا 20 ﺎﺗ 64 لﺎﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺷﺎﻛ
ﺖــﺳا ﺮــﺑ سﺎــﺳا رﺎــﻣآ دﻮــﺟﻮﻣ رد ﺰــﻛﺮﻣ رﺎــﻣآ ناﺮــﻳا رد
لﺎﺳ 1385 رد دوﺪﺣ 162139 ﺮﻔﻧ
شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ زا
ﻦــﻳا داﺪــﻌﺗ 83147 ﺮــﻔﻧ دﺮــﻣ و 78992 ﺮــﻔﻧ نز ار ﻞﻣﺎــﺷ
ﻲﻣ دﻮـﺷ . داﺪـﻌﺗ ﻢـﺠﺣ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺶﻫوﮋـﭘرد ﺮـﺿﺎﺣ
383 ﺮـﻔﻧ
ﻲﻣ ﻪﻛﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳازا داﺪﻌﺗ 197 نادﺮﻣزاﺮﻔﻧ و
186 ﺮﻔﻧ زا نﺎـﻧز
ار ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻣ دﻮـﺷ . و شور ﻊـﻳزﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
، شور ﻪـﻧﻮﻤﻧ
يﺮﻴﮔ ﻪﻴﻤﻬﺳ يا ﺖﺳا . ﺮﺑ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﻬـﺷ نﺎـﺷﺎﻛ ﻪـﺑ ﺞﻨـﭘ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ هﺪﺷ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﻪﺑ داﺪﻌﺗ يوﺎـﺴﻣ ﻦﻴـﺑ ﺮـﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺶﺨﭘ هﺪﺷ ﺖﺳا رﺎﺒﺘﻋا .
Validity ) (
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ زا
و ﺖﺳا يرﻮﺻرﺎﺒﺘﻋا عﻮﻧزا ﻲﻳﻮﺳ ﺪـﻨﭼ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
و ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﻲـﺳﺎﻨﺷ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺪﻴﺗﺎﺳا زا ﻦﺗ
ـﻈﻨﻣ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ رد ﺎﻬﻧآ ﻲﺣﻼﺻا تﺎﻜﻧ
و ﺖـﺳا هﺪـﺷ رﻮ زا
ﺎــﺑ هﺪــﺷ شﻼــﺗو ﺖــﺳا يا هزﺎــﺳرﺎﺒﺘﻋاﺮﮕﻳد يﻮــﺳ ﻞــﻴﻠﺤﺗ
و ﺎــﻫ ﻪــﻔﻟﻮﻣ ﻲــﻨﻏ يﺮــﻈﻧ بﻮﭼرﺎــﭼ درﻮــﻣ دﺎــﻌﺑا
عﺎــﻤﺟا
.دﻮﺷ جاﺮﺨﺘﺳا يﺮـﻈﻧ بﻮﭼرﺎـﭼﺎﺑ ﻪﻠـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ
درﻮﻣ .ﺖﺳا ناﻮﺨﻤﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲـﻳاور
Reliability ) (
ﻪـﻛﺰﻴﻧ
ﻲـﻣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ راﺰﺑا يﺮﻳﺬﭘ راﺮﻜﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎـﺑ دزادﺮـﭘ
زا هدﺎﻔﺘﺳا
» خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ «
ﺐﻳﺮـﺿ .ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ
ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ درﻮــﻣ رد هﺪــﻣآ ﺖــﺳد ﻪــﺑ خﺎــﺒﻧوﺮﻛ يﺎــﻔﻟآ فﺮﻌﻣ ﻚـﺗ ﻚـﺗ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻲـﻳاور ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ يﺎﻫ
.ﺖﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ
لوﺪﺟ 1 ( خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ناﺰﻴﻣ
دﺎﻌﺑاو مﻮﻬﻔﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
دﺎﻌﺑاو مﻮﻬﻔﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
ﺪﻌﺑ ﻲﻘﻠﻌﺗ ﻲﺨﻳرﺎﺗ– 78
./
ﺪﻌﺑ يدﺎﻘﺘﻋا 76
./
ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻨﻳد 87
./
ﺪﻌﺑ ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ 64
./
مﺎﺠﺴﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 60
./
ﺪﻌﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ 47
./
دﺎﻤﺘﻋا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 76
./
ﺪﻌﺑ يﺪﻣﺎﻴﭘ 67
./
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 60
./
ﺪﻌﺑ يراﺪﻨﻳد 87
./
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 80
./
ﺪﻌﺑ يﺪﻬﻌﺗ - ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ 79
./
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ رد
ود ﺶـﺨﺑ ﺗ ﻢﻴـﻈﻨ هﺪـﺷ ﺖـﺳا .
اﺪﺘﺑا ﻪﺑ هﻮﺤﻧ ي ﻊﻳزﻮﺗ داﺮﻓا زا ظﺎﺤﻟ ﺲﻨﺟ ، ﺖﻴﻌﺿو ﻞـﻫﺎﺗ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻠـﺻا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗو داﺮﻓا تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ و ﺲﭙـﺳ و دﻮـﺷ ﻲـﻣ هرﺎﺷا (ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳو ﻲﻨﻳد ﺖﻳﻮﻫ)
حﺮـﻄﻣ يا ﻪـﻨﻴﻣز يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎـﺑ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ نآزا ﻚﻳﺮﻫ ﻪﻄﺑار .ﺪﺷﺪﻫاﻮﺧ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﮕﻳﺪﮕﻳﺎﺑ ﺲﭙﺳو
