ﺲﻜﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺒﻨﭘ مﺎﻗرا ﻞﻤﻌﻟا
hirsutum L.)
Gossypium
ﻢﺘﺴﻴﺳ رد
(و لﻮﻤﻌﻣ ﺖﺸﻛ يﺎﻫ
ﺲﭘ ﻪﻧﺎﮔود ﻮﺟ زا
)
Hordeum vulgare L.
( دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻲﻤﻴﻠﻗا ﻂﻳاﺮﺷ رد
ﻲﻘﻳﺪﺻ ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا ﻲﻧﺎﻀﻣر ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ،1
2مﺪﻘﻣ سوﺮﻴﺳ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ ،* 3ﺮﻬﻣ
يﺮﻐﺻا ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ و
3رﻮﭘ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 08 / 1390
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
16 / 02 / 1391
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﺑ ﻪﺒﻨﭘ مﺎﻗرا ﺶﻨﻛاو ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ )
Gossypium hirsutum L.
(
ﻚـﺗ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻪﺑ
ﻮـﺟ زا ﺲـﭘ ﻪـﻧﺎﮔود ﺖـﺸﻛ ﻢﺘـﺴﻴﺳ و ﻲﺘـﺸﻛ )
Hordeum
vulgare L.
( ﻲﺸﻳﺎﻣزآ د دﺎﺑﺎﻨﮔ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﻳا ر لﺎﺳ رد
ﻲﻋارز 89 - 1388
تﺮـﻛ ترﻮـﺻ ﻪﺑ رد هﺪـﺷ دﺮـﺧ يﺎـﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
. ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ :
ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺸﻛ )
15 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا ( ﻦﻳﺮـﺧآ مﺎـﺠﻧا زا ﺲـﭘ ﺖـﺸﻛ ،
ﻮﺟ يرﺎﻴﺑآ ) 30 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا ( ﻮﺟ ﻦﻴﻣز نﺎﻤﻫ رد ﻮﺟ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺖﺷﺎﻛ و )
15 دادﺮﺧ ( ﻪﺑ ﺪﻴﭙﺳ و دادﺮﺧ ،ﻦﻴﻣارو ،ﻢﻗر ﻪﺳ و ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻋﺮﻓ ﻞﻣﺎﻋ .
ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
2 / 60 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( دﻮﺑ مود ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد .
ﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻲ
ﻪﺧﺎـﺷ داﺪﻌﺗﺮﺑ يراد
ﻪﺒﻨﭘ يﺎﻳاز و ﺎﻳور ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ
. ﺮﺘﺸﻴﺑ لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻲﺳردوز ﺪﺻرد ﻪﺘﺷاد ار ناﺰﻴﻣ ﻦﻳ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و رﺎﺗ ود ﺎﺑ يراد
ﺖـﺷاد ﺮـﮕﻳد ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳ .
ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
هزﻮﻗ ﻚﺗ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ )
5 / 6 مﺮﮔ ( ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﻛ دﻮﺑ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻦﻴﻣارو ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪـﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ،داد نﺎﺸﻧ يرﺎﻤﻴﺗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ يراد
ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻢﻗر ﻦﻴﻤﻫ ﺖﺷاد يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ناﺰﻴﻣ ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ يﺎﻫ
. ﻴﻣ ﺮﺑ رﺎﻤﻴﺗ ود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا زا ،ﺖـﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧﺎﺗ ﺎﺑ ،لوا ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎ
ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ
، ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ار شو ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ دادﺮﺧ ﻢﻗر ﻲﻟو 1600
داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ .
ﻦﻴـﭼ رد
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا ﻂﻘﻓ مود ﻪﺑ اردﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ و دﻮﺑ راد
ﺘﺧا دﻮﺧ داد صﺎﺼ . ﻢـﻗر ود ،ﻞـﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﺮﺛا درﻮﻣ رد
دادﺮﺧ و ﻦﻴﻣارو
ًﺎﺘﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ،ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺑاﺮﺑ
رد دادﺮﺧ ﻢﻗر ﻲﻟو
ًﺎﺘﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺳ ﺮﻫ داد نﺎـﺸﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ
. ،عﻮـﻤﺠﻣ رد
ﺖﺸﻛ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد دادﺮﺧ ﻢﻗر )
15 دادﺮﺧ ( ﻧﺎﮔ ود ﺖﺸﻛ ترﻮﺼﺑ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻲﻳاﻮﻫ و بآ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻮﺟ زا ﺲﭘ ﻪ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ فﺎﻴﻟا:
، ﻪﺗﻮﺑ ﻢﻛاﺮﺗ هزﻮﻗ ،شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﺳردوز ،
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
ﻪـﺒﻨﭘ
) hirsutum L.
Gossypium
ﻪـﺑ ﻪـﻛ(
شزرا ﻦﺘـﺷاد ﻞـﻴﻟد
ﻪﺑ ﻻﺎﺑ يرﺎﺠﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا
»
ﺪﻴﻔـﺳ يﻼـﻃ
« و
»
فﺎـﻴﻟا نﺎﻄﻠـﺳ
« ﺰـﻴﻧ
،ﺖــﺳا فوﺮــﻌﻣ ﻪــﺑ
ناﻮــﻨﻋ ﻲﻤﻳﺪــﻗ ﻦﻳﺮــﺗ ﻦﻳﺮﺗﺪﻨﻤــﺷزرا و ﻲــﻔﻴﻟ هﺎــﻴﮔ
)
Naseri, 1995
( ﻪﺸﻳر ﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﺮﻳﺬـﭘذﻮﻔﻧ و هدﺮﺘـﺴﮔ يﺎﻫ
ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ هﺎﻴﮔ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز هﻮﻴﻣ و گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ندﻮﺑ اراد ﻲﻣ راﺮﻗ ﺶﻨﺗ دﺮﻴﮔ
هزﻮﻗ هرود ﻦﺘﺷاد ﺰﻴﻧ و فﺎﻄﻌﻧا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻫد
زا نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣرد ﺖﺸﻛ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻚﺸﺧ ﻪﻤﻴﻧ و ﻚ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮـﺷ
)
Ray et al., 1974
( . هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نﺎـﻫﺎﻴﮔ
1 ، 2 و 3 - ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ سﺎﻨـﺷرﺎﻛ ﻊﺑﺎـﻨﻣ و يزروﺎـﺸﻛ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘـﺴﻳا ﻲـﺸﻫوﮋﭘ
ﻲﻌﻴﺒﻃ دﺎﺑﺎﻨﮔ ، رﺎﻳدﺎﺘﺳا
يﻮـﺿر نﺎـﺳاﺮﺧ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ -
ﻲﻔﻴﻟ نﺎﻫﺎﻴﮔ و ﻪﺒﻨﭘ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ و
ﻳدﺎﺘﺳا ﻞﺑاز هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد رﺎ
*) - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
Email: [email protected] (
ﺎﻳ كﺎﺧ يرﻮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ موﺎﻘﻣ يرﺎﻴﺑآ بآ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ دور
) Maas &
Hoffman, 1977 (.
ﻪـﺻﺮﻋ رد ﻲـﻨﻏور و ﻲـﻔﻴﻟ فرﺎﺼﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻪﺒﻨﭘ و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ هﮋﻳو ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺎﺠﺗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
دراد ﻲﺻﺎﺧ ﺖﻴﻤﻫا نآ .
ﺖﺸﻛ نآ رﺬﺑ و فﺎﻴﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﭘ
ﻲﻣ ددﺮﮔ . ﻪﭼرﺎﭘ فﺮﺼﻣ ﻪﺒﻨﭘ يﺎﻫ
زا و دراد ﻪﻟﺎـﺳ راﺰـﻫ ﺪـﻨﭼ ﺖﻣﺪﻗ يا
هﺪـﻧزرا هدﺎﻣ ﻲﺟﺎﺴﻧ ﺮﻈﻧ ﻲﻟﻮـﺼﺤﻣ ﭻﻴـﻫ زوﺮـﻣا ﻪـﺑ ﺎـﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يا
نآ يﺎﺟ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ دﺮـﻴﮕﺑ ار
)
2007 Khajeh Pour,
.(
شور يﺎـﻫ
ياﺮـﺑ ﻂﻴـﺤﻣ ﺖـﻴﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺜﻛاﺪﺣ ياﺮﺑ ﻲﻋارز ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺢﻴﺤﺻ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ و هدﻮﺑ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪـﺷر ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻣ ﺟ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖﻬ ﺪـﺷﺎﺑ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
)
Akram Ghaderi et al., 2002
.(
زا ﻲـﻜﻳ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ
ﻢــﻬﻣ ﺖــﺳا ﻲﻠﻣاﻮــﻋ ﻦﻳﺮــﺗ ا ﻪــﻛ
و ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴــﺻﻮﺼﺧ ﺐــﻠﻏ
ﻣ ﻮ هﺎﻴﮔ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻓر و
،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ـﺗ ﺖـﺤﺗ ار ﺄ
ﻲـﻣراﺮﻗ ﺮﻴﺛ ﺪـﻫد
.
ﺦﻳرﺎـﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ درﻮـﻣ رد ﻪـﻛ ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮـﺑ ﺖـﺷﺎﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
مﺎﺠﻧا ﻪﺒﻨﭘ مﺎﻗرا تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺖﻓﺮﮔ
ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺮـﺛا ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ
ﻲﻨﻌﻣ راد ي هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا و ﺎﻳور ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻪﺒﻨﭘ
ﺖـﺷاﺪﻧ
، ـﻟو ﻲ داﺪـﻌﺗ
ﻪﺧﺎﺷ ﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻳاز يﺎﻫ ﺄ
ـﺗ ﺎـﺑ و ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﺮﻴﺛ ﺄ
رد ﺮﻴﺧ
ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﺖﺷﺎﻛ ﺎﻫ
ي ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻳاز .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ مﺎﻗرا
زا ﺤﻟ ﺎ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻳاز ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ و عﺎﻔﺗرا ظ راد
ي ﺎـﺑ يرﺎـﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ
،
فﻼﺘـﺧا ﺎـﻳور ﻪﺧﺎـﺷ داﺪـﻌﺗ ﺮﻈﻧ زا مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ رد ﻲﻟو
ﻲﻨﻌﻣ راد ي ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
Akram Ghaderi et al., 2003
(.
ﻪــﻛ ﻲﺗﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪــﺠﻴﺘﻧ رد يﺮﺗﻮــﻴﮔ
)
Guthrie, 1991
( رﺎــﻬﭼ رد
ﺲﻜﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻨﻴﻟورﺎﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﭘ ﻞﻤﻌﻟا
ﺖﺷﺎﻛ ) ﺮﻳد و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،دوز (
ﻲﻣ هﺎﻣ ﻢﺠﻨﭘ زا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ )
15 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا (
داد مﺎﺠﻧا هﺎﻣ نﺎﻤﻫ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ
، ﺨﺸﻣ
ﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺪﺷ ﺺ يﺎـﻫدﺮﻜﻠﻤ
ﺮﻳد و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ مﺎﮕﻨﻫ
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رﺎﻬﭼ رد 31
ﺎـﺗ 50
دوز ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد مﺎﮕﻨﻫ
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ شراﺰﮔ.
ﺖﺳا هﺪﺷ
ﻪﻛ ﺪﺣاو بﺬﺟ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﺒﻨﭘ فﺎﻴﻟا دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻠﺣﺮﻣ زا يدﺎﻳز ﻢﻬﺳ ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻌﻤﺠﺗ ﻲﺗراﺮﺣ هزﻮـﻗ
رد ﻲﻫد مﺮﮔ دﺎـﺘﻓا قﺎﻔﺗا نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ هﺎﻣ ﻦﻳﺮﺗ
،
ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎـﻛ تﺪـﺷ ﻪـﺑ
)
Silvertooth et al., 1998
(.
رد ﺖـﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﺮﺗدوز ﺖﺷﺎﻛ ﻪﻛ 10
،ﻞﮔ يﺪﺻرد 23
هزﻮـﻗ يﺪﺻرد -
،زﺎﺑ يﺎﻫ 18 و ﻪﺒﻨﭘ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺪﺻرد 13
ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ شو يﺪﺻرد
ﺖـﺷﺎﻛ مﺎـﮕﻨﻫﺮﻳد ﺖـﺳا هﺪـﺷ
)
Arshad et al., 2007
.(
زا يداﺪـﻌﺗ
نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺰﻴﻧ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻧا رد ﺮـﺗدوز ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد هﺎـﻴﮔ
ﻂﻳاﺮـﺷ
بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺮﺗ
هدﻮﻤﻧ ﺪﺷر ﺖﺳا
، ار يﺮﺘـﺸﻴﺑ هزﻮـﻗ داﺪـﻌﺗ و عﺎﻔﺗرا
ﻲـﻣ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺪـﻳﺎﻤﻧ
)
Norfleet et al., 1997
( ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ و
، ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
هﺪـﺷ ﻪﺘـﺷﺎﻛ ﺮﺗﺮﻳد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ
ﺗﻻﺎـﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺪـﻧا يﺮ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد
)
Bozbek et al., 2006; Wrather et al., 2008
.(
دادﺮـﺧ ﻢﻗر ﻪﺒﻨﭘ
ناﺮﻳا رد هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ سردوز ﻢﻗر ﻦﻴﻟوا و
موﺎﻘﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺶﻨـﺗ زوﺮﺑ -
يﺎﻫ يرﻮﺷ و ﻲﻜﺸﺧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ )
Ramezani Moghaddam, 2007
.(
هﺮـﻬﺑ و ﻪـﻋرﺰﻣ رد ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫرﺎﻜﻫار زا ﻲﻜﻳ يرو
ﻜﻣا زا ﺮﺘﻬﺑ لﺎـﺳ رد ﻲـﻋارز لﻮﺼﺤﻣ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ﺖﺸﻛ ،نﺎﻣز و تﺎﻧﺎ
ﺖﺳا .
ﻲـﻣ ﻪـﺒﻨﭘ درﻮـﻣ رد ﻪـﻧﺎﮔود ﺖـﺸﻛ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ ياﺮ
ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ ﻢﻫاﺮـﻓ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا نازروﺎﺸﻛ يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫ
لﻮـﺼﺤﻣ ﻪـﺑ ترﺎـﺴﺧ ظﺎـﺤﻟ زا يﺮﺘﻤﻛ ﺮﻄﺧ ﺎﺑ ،هﺪﺷ رادﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ ﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ قﺎﺒﻄﻧا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟﻮ
)
Baker,1987; Smith &Varvil, 1982
.(
ﻲﻓﺮﻃ زا
، ﻪـﻧﺎﮔود ﺖﺸﻛ
ﻲﻣ ﻮﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻪﺒﻨﭘ دﻮﺷ ﻪﺒﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
. ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ
ﻪـﺑ ﻪـﺒﻨﭘ ﺖـﺸﻛ ﺎـﺑ توﺎـﻔﺘﻣ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻞﻴﻟد ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﺪﺷﺎﺑ
. ور ﻦﻳا زا
،
ﻪـﺘﻳراو ﻪـﻛ ﺪـﻧراد ﻞـﻳﺎﻤﺗ نازروﺎـﺸﻛ يﺎـﻫ
ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺘﺸﻛود ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ار سر ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺎﻳ و سردوز .
ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا نﺎـﻜﻣا و ﺖـﺸﻛ نﺎـﻣز ﻦﻳﺮـﺗ
ﻮـﺟ ﻲﺘﺸﻛود ﻢﺘﺴﻴﺳ ياﺮﺟا -
رد ﻪـﺒﻨﭘ ﻢـﻗر عﻮـﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻪـﺒﻨﭘ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ دﺎﺑﺎﻨﮔ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
ﻪﺒﻨﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳﺮﺗ نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا يرﺎﻛ
يﻮﺿر ﻲﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ اﺮﺟا ﺪﻳدﺮﮔ .
و داﻮﻣ شور ﺎﻫ
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا دﺎﺑﺎﻨﮔ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻋارز لﺎﺳ رد
89 - 1388 تﺮﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ دﺮـﺧ يﺎـﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ ﺪـﻳدﺮﮔ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
.
ﻊـﻗﻮﻣ ﻪـﺑ ﺖﺸﻛ ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ )
15
ﻣ فﺮﻋ ﻪﻛ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
ﺖـﺳا ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰـﻛاﺮﻣ هﺪـﺷ ﻪﻴـﺻﻮﺗ و ﻪﻘﻄﻨ (
،
لﺎـﺳ ﻲﻳاﻮـﻫ و بآ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻮـﺟ يرﺎﻴﺑآ ﻦﻳﺮﺧآ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﺖﺸﻛ 1389 ) 30 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا ( ﻮﺟ ﻦﻴﻣز نﺎﻤﻫ رد ﻮﺟ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺖﺷﺎﻛ و
و بآ ﻂﻳاﺮﺷ رد لﺎﺳ ﻲﻳاﻮﻫ
1389 ) 15 دادﺮﺧ ( ﻞـﻣﺎﻋ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻪـﻛ
ﻢﻗر ﻪﺳ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻠﺻا :
ﺪﻴﭙﺳ و دادﺮﺧ ،ﻦﻴﻣارو ﻞـﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻋﺮﻓ .
زا دادﺮﺧ و ﻦﻴﻣارو مﺎﻗرا روﺬﺑ هﺎﮕﺘـﺴﻳا
تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ
رﻮﺸﻛ قﺮﺷ ﻪﺒﻨﭘ )
ﺮﻤﺷﺎﻛ ( ﺆﻣ زا ﺪﻴﭙﺳ ﻢﻗر و ﻪﺴﺳ
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رﻮـﺸﻛ ﻪﺒﻨﭘ
) نﺎﮔﺮﮔ ( ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻴﻬﺗ .
هداد رد دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻚﻴﺘﭘﻮﻨﻴﺳ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻲﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ
هﺎﻣ لﻮﻃ لوﺪﺟ رد ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
تﺎﻔﺻ درﻮـﻣ
هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﻚـﺗ شو نزو ،ﺎـﻳاز و ﺎﻳور ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻞﻣﺎﺷ
ﺪـﺻرد و شو ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،مود ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،لوا ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،هزﻮﻗ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺳردوز .
رد ﺶﻳﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
لوﺪﺟ 2 هﺪﺷ هدروآ ﺖﺳا
. هدﺎﻣآ زا ﺲﭘ ﺞﻳﺎـﺘﻧ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻦﻴـﻣز يزﺎﺳ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻪﻳﺰﺠﺗ ،ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ
راﺪﻘﻣ 150 ﺮﭘﻮـﺳ دﻮﻛ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
،ﻞﭙﻳﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓ 100
و ﻢﻴـﺳﺎﺘﭘ تﺎﻔﻟﻮـﺳ دﻮـﻛ رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ 50
مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ رﺎﺘﻜﻫ رد هروا ﺖﺷﺎﻛ زا ﻞﺒﻗ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ كﺎﺧ ﺎﺑ
. ﺑ رﺎـﻤﻴﺗ ﺰـﺠ
ﻮـﺟ ﻦﻴـﻣز نﺎـﻤﻫ رد ﻮـﺟ ﺖـﺷادﺮﺑ زا ﺲـﭘ ﺖﺸﻛ )
15 / 3 / 1389 ( ﻪـﻛ
ﻦﻴـﻣز نﺎﻤﻫ رد ﻮﺟ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺖﺷﺎﻛ تﺎﻴﻠﻤﻋ مﺎـﺠﻧا
ﺪـﺷ
، ود رد
ﺖــﺸﻛ ﺦﻳرﺎــﺗ ﺮــﮕﻳد
) ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﺦﻳرﺎــﺗ رد
يﺎــﻫ 15 / 2 / 1389 و
30 / 2 / 1389 ( ﺶﻳآ ﻦﻴﻣز رد ﺖﺸﻛ ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
. ﺎـﺑ رﺎـﻣآ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
زور رد ﻞـﻗا ﺪـﺣ يﺎـﻣد ،حﺮـﻃ ياﺮـﺟا ﻞـﺤﻣ هﺎﮕﺘـﺴﻳا ﻲﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ 15
،هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 16
و 30 هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 8
/ 17 ياﺮﺑ و 15 هﺎـﻣ دادﺮـﺧ
21 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد اﺰﮔ داﺮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ شر .
يﺎﻫرﺬـﺑ ﺖـﺷﺎﻛ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺮـﻫ
ﻪﻜﺸﺧ شور ﻪﺑ ﻢﻗر ﻪﺳ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يرﺎﻛ
؛ ﻪـﺑ ﻦﻴـﺑ ﻪﻠـﺻﺎﻓ ﻪـﻜﻳرﻮﻃ
ﻒﻳدر ﺖﺷﺎﻛ يﺎﻫ 70
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻒـﻳدر يور نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﺮﺘﻣ 20
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﺘﻣ .
تﺮﻛ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻲﻠـﺻا يﺎﻫ
210 ﻲﺘﻧﺎـﺳ
ﺮﺘﻣ تﺮﻛ ﻦﻴﺑ و ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ
140 ﻲﺘﻧﺎﺳ ـﻳدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺘﻣ ﺪ
. ﻪـﺑ يرﺎـﻴﺑآ
ﻪﺘﺸﭘ و يﻮﺟ شور ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ و يا
ﺖﺸﻫ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ فﺮﻋ سﺎﺳا ﺮﺑ زور
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ .
ﻲـﻨﻌﻳ ﺖﺑﻮﻧ ود ﻲﻃ ﻦﻴﺟو و ﻚﻨﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ
20 و 40 ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻫ زا ﺲﭘ زور .
ﻞـﺼﻓ لﻮـﻃ رد
لﺮـﺘﻨﻛ ﺖﻬﺟ ﺪﺷر ﺖـﻓآ
ﻪـﺒﻨﭘ ﻚﻨـﺳ ﻪـﺒﻨﭘ نﺎـﻫﺎﻴﮔ1
ود ﻢـﺳ ﺎـﺑ رﺎـﺑ
1- Oxycarenus hyalipensis
نﺎﻔﻟﻮﺳوﺪﻧا )
رد ﺮﺘﻴﻟ ﻚﻳ رﺎﺘﻜﻫ
( ﺦﻳرﺎﺗ رد 25 / 4 / 89 و 15 رﺎﻤﻴﺗ ﺪﻌﺑ زور
ﺪﻧﺪﺷ . كﺮﺳ هروا دﻮﻛ )
100
رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (
ﻧ ود رد ﺰـﻴﻧ رد ﺖـﺑﻮ
ﺪﻳدﺮﮔ لﺎﻤﻋا يرﺎﻴﺑآ نﺎﻣز .
مود ﻦﻴـﭼ شو دﺮـﻜﻠﻤﻋ و لوا ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ
ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ يﺎـﻫ
15 / 7 / 89 و 20 / 8 / 89 ﺖـﻳﺎﻋر ﺎـﺑ
ﻒﻳدر فﺬﺣ يرﺎﻨﻛ يﺎﻫ
ﻢﻴـﻧ فﺬﺣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و تﺮﻛ ﺮﻫ و اﺪـﺘﺑا زا ﺮـﺘﻣ
ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا ﻒﻳدر ﺮﻫ يﺎﻬﺘﻧا .
دﺮـﻜﻠﻤﻋ عﻮـﻤﺠﻣ زا شو ﻞـﻛ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ مود و لوا ﻦﻴﭼ زا ﻞﺻﺎﺣ .
ﺮـﮕﻳد تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ
20 ﺪـﻳدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا تﺮﻛ ﺮﻫ زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ .
ﻲـﺳردوز ﺪـﺻرد
ﻪﺒﻨﭘ زا ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ :
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 ( 100
× ) ﻪـﺒﻨﭘ لﻮـﺼﺤﻣ ﻞﻛ /
لوا ﻦﻴـﭼ لﻮـﺼﺤﻣ = (
ﺪـﺻرد
ﻲﺳردوز
هداد ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ زا
يرﺎـﻣآ راﺰـﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
SAS
هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻪﻳﺰﺠﺗ8.2
ﺢﻄـﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ
لﺎـﻤﺘﺣا ﺞﻨـﭘ
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﺪـﺻرد )
Rezaei Chiyaneh, et al.,
(.2013
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎـﻫ
) لوﺪـﺟ 3 ( ﺮـﺛا ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ داد نﺎـﺸﻧ
ﻲﻨﻌﻣ يراد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺞﻨﭘ
ﺎـﻣا ،ﺖـﺷاد ﻪﺒﻨﭘ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ﺮﺑ ﺪﺻرد
فﻼﺘـﺧا ﻢـﻗر و ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮـﺛا و مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻲﻨﻌﻣ داﺪﻧ نﺎﺸﻧ يراد .
هداد لوﺪﺟ يﺎﻫ 4
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﻪﻛ ﻪـﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا
ﻪﺒﻨﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ا
ﺮـﻈﻧ زا ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ مﻮﺳ و مود ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ي
نﺎـﺸﻧ ار يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ لوا ﺦﻳرﺎـﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و هدﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ يرﺎﻣآ ﺪﻧداد . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا يﺎﻫ
نﺎـﻫﺎﻴﮔ
ﻪﺒﻨﭘ رد و ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ يا 20
ﺖﺳﻮﮔآ ) دادﺮﻣ ﺮﺧاوا (
ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ
، ﺖﺒﺴﻧ
رد و ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﻫ
ﻢﺘﻔ يﻻﻮﺟ ) ﺮـﻴﺗ ﻂﺳاوا (
ﺪﻧﺪـﺷ ﺖـﺸﻛ
ﺪـﻧدﻮﺑ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا ياراد )
Munk, 2001
( .
ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا
،
يﺮﮕﻳد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪـﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﻴﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ
ﺪـﺷ ﻪـﺒﻨﭘ رد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﺗﻮﺑ عﺎﻔﺗرا لﻮﺼﺣ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﺗدوز ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ )
Norfleet et al., 1997; Porter et al., 1996
(.
ﺪﺟ لو 1 - يﺎﻫ هداد ﻲﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻚﻴﺘﭘﻮﻨﻴﺳ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻪﻧﺎﻴﻫﺎﻣ
ﺶﻳﺎﻣزآ هرود لﻮﻃ رد
Table 1 - Monthly meteorological data of Gonabad synoptic station during the experiment period
هﺎﻣ Month ﺎﻣد ) ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
(
Temperature (°C) ﺖﺑﻮﻃر
(%)
Humidity (%) ﻖﻠﻄﻣ ﺖﺑﻮﻃر
(%)
Absolute humidity (%) ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ
) ﻲﻠﻴﻣ -
ﺮﺘﻣ ( Precipitation
) mm ( تﺎﻋﺎﺳ
ﻲﺑﺎﺘﻓآ ) ﺖﻋﺎﺳ (
Sunny hours (hr)
Minimum
Maximum 6:30
12:30 18:30
Minimum Maximum
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا Ordibehesht 16.5
29.6
49.7 25.3 29.0
20.1 28.1
0.5 8.8
دادﺮﺧ Khordad 21.1
35.0 26.2
12.7 12.6
9.7 29.9
0.0 11.8
ﺮﻴﺗ 24.7 Tir
38.7
28.6 15.1 15.6
12.6 31.5
0.0 11.9
دادﺮﻣ Mordad 20.1
34.6 24.9
12.7 12.7
10.2 27.9
0.0 12.0
رﻮﻳﺮﻬﺷ Shahrivar 16.7
31.4 27.8
13.7 17.1
11.9 30.5
0.0 11.1
ﺮﻬﻣ 14.9 Mehr
29.9
40.3 20.5 26.8
17.6 42.7
0.0 9.9
ﺮﻬﻣ 7.3 Aban
20.9 44.4
24.4 33.6
21.1 47.5
0.0 9.1
16.5 Mean 30.4
36.9 19.0 21.9
15.4 41.1
0.08 10.3
لوﺪﺟ 2 - ﺶﻳﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
Table 2- Physical and chemical properties of the experimental soil
ﺲﻣ
Cu يور
zn ﺰﻨﮕﻨﻣ
Mn ﻦﻫآ
Fe ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ
K ﺮﻔﺴﻓ
P نژوﺮﺘﻴﻧ
N سر
Clay ﺖﻠﻴﺳ
Silt ﻦﺷ Sand ﻦﺑﺮﻛ
ﻲﻟآ
O.C T.N.V SP
ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا
EC ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا
pH ﻖﻤﻋ
Depth
) نﻮﻴﻠﻴﻣ رد ﺖﻤﺴﻗ (
ppm) ( ﺪﺻرد
(%) )
ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﻳز ﻲﺳد (
(dS.m-1) )
ﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ (
cm) (
0.6 0.82 5.14
3.54 204 8.8
0.1 24 18 58 0.19 22.3 28
8.5 8.1
0-30
ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﺎﻳاز و ﺎﻳور يﺎﻫ
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ،ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ،ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻢﻗر
ﻪﺧﺎـﺷ داﺪـﻌﺗ ﺮـﺑ يراد يﺎـﻫ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺎﻳور )
لوﺪﺟ 3 .(
ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا رد ﺎﻳور يﺎﻫ
ﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ﺮـﺘﻤﻛ و هدﻮﺑ هﺎﻴﮔ ﻚﻴﺘﻧژ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﻪﺒﻨﭘ هﺎﻴﮔ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛ
ﻄﻴﺤﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲ ﺎـﻳور ﻪﺧﺎـﺷ داﺪـﻌﺗ ﻪـﻜﻨﻳا ﺐﺒـﺳ ﻪـﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و دﺮﻴﮔ
ﺖﺳا ﻢﻛ ﻪﺒﻨﭘرد )
Khajehpour, 2006
( ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ فﻼﺘﺧا
ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﻏ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺖﺳا هدﻮﺑ راد
. ﺞﻳﺎﺘﻧ مﺮﻛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و يردﺎـﻗ
نارﺎﻜﻤﻫ )
Akram Ghaderi et al., 2001
( هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ
رد ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ درﻮﻣ رد ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا دراد ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ ﺎﻳور يﺎﻫ
. درﻮـﻣ رد
ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ مﺪـﻋ هﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ ﺲﻧﺎـﻳراو ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺰﻴﻧ ﺎﻳاز يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎـﻬﻧآ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و مﺎﻗرا ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ راد
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(
ﻳﺎﻣزآ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮـﮕﻳد ﺶ
يور ﻪـﻛ
ﻪـﺒﻨﭘ ﻒـﻠﺘﺨﻣ مﺎـﻗرا
نﺎﺸﻧ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﻛ داد
توﺎﻔﺗ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ زا ﻒـﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ يراد
ﺮﻈﻧ داﺪﻌﺗ ﻪﺧﺎﺷ ﺎﻳور و ﺎﻳاز ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو رد هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ
دراد ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا )
Ramezani Moghaddam et al.,
(.2009
ﻲﺳردوز ﺪﺻرد
لوﺪﺟ 3 نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا هﺪﻨﻫد ﺪـﺻرد ﺖﻔـﺻ ﺮـﺑ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ راد
ﺖﺳا ﻪﺒﻨﭘ هﺎﻴﮔ ﻲﺳردوز .
هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎـﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪﺘـﺳﺎﻛ يﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ زا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﻲـﺳردوز ﺪـﺻرد لﻮـﺼﺣ ﺐـﺟﻮﻣ لوا ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﻛ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ) 3 / 90 ﺪﺻرد ( ﺪﺷ ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
لوﺪﺟ 4 .(
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
، ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﺳر
ﻪﻛ هﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﻲﺳردوز
ﻲـﻣ ار نﺎـﻜﻣا ﻦﻳا -
ار ﻪـﺒﻨﭘ هﺎﻴﮔ و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ قﺎﺒﻄﻧا ﻲﺘﺸﻛ ود ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ ردﺎﻗ دزﺎﺳ ﺎﺗ هرود رد دراد دﻮـﺟو يﺮﺘـﺸﻴﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
زا هدﺎﻔﺘـﺳا و هدﺮـﻛ بﺎﻨﺘﺟا ﻞﺼﻓ ﺮﺧآ رد تﺎﻓآ ترﺎﺴﺧ زا ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ هﺮﺸﺣ ﺶﻛ هدﺎﻬﻧ ﺮﮕﻳد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫ رﺎـﻴﺑآ بآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
يﺎـﻫدﻮﻛ و ي
ﺪﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ )
Neil, 1991
.(
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ زا ﻲﻛﺎﺣ مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ راد
ﻪﺒﻨﭘ ﻲـﺳردوز ﺪﺻرد درﻮﻣ رد
ﺖﺳا . هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ لوﺪﺟ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﺪﻫد
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺳردوز ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﺑ دﻮﺒﻧ راد
) لوﺪﺟ 3 .(
هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو
هداد ﺲﻧﺎـﻳراو ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺎـﻫ
) لوﺪـﺟ 3 (
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو ،دﻮﺷ
ﻪﺒﻨﭘ ﺪﺻرد ﻚﻳ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و مﺎﻗرا ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ .
هداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ،ﺎﻫ ﺮـﺑ ﺖ
شو ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ ،ﺪﺷ هدوﺰﻓا هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو راﺪﻘﻣ هزﻮﻗ ﻚﺗ ) 79 / 5 مﺮﮔ ( دﻮﺑ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .
ﻪﺒﻨﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ يا
ﻪﻛ مود ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد هدر رد هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو ﺮﻈﻧ زا ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ناﺰﻴﻣ زا و ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ يﺪﻌﺑ تﻼﭘ ﻳرﺎﺗ يﺎﻫ وا ﺖﺷﺎﻛ ﺦ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ل
) لوﺪـﺟ 4 .(
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﻪﺟاﻮﻣ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ هزﻮﻗ ﻞﻣﺎﻜﺗ هرود ﻪﺒﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻲﻣ
ﻲـﻣ هزﻮـﻗ ﻞـﻣﺎﻜﺗ هرود ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺎﻣد ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ،دﻮﺷ و دﻮـﺷ
ﻦﻴﻳﺎـﭘ يﺎﻫﺎﻣد رد هزﻮﻗ نزو ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺮـﺗ ﺪـﺑﺎﻳ
)
Panjeh
Koob et al., 2007
( . ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺎـﺑ رﻮﻛﺬـﻣ ﺖﻔـﺻ درﻮـﻣ رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺰﺟﺪﻳﺮﺑ و ﺖﻳدﺮﻣ يﺎﻫ )
1973 Meredith & Bridgs,
( ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
دراد . دادﺮـﺧ ﻢﻗر و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﻴﻣارو ﻢﻗر ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ رد ﻪﻜﻳرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ زا راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ دادﺮﺧ ﻢﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﻣارو ﻢﻗر 3
/ 21 شو نزو زا ﺪـﺻرد
دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ هزﻮﻗ ﻚﺗ )
لوﺪﺟ 4 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 15 ﻪـﺒﻨﭘ ﻢﻗر
داد نﺎﺸﻧ هزﻮـﻗ نزو ياراد مﺎـﻗرا ﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﻴـﻣارو ﻢـﻗر ﻪﻛ
دﻮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ )
Jafa rAghaei & Aminpour, 1996
( . ﻞﻜﺷ 1 نﺎﺸﻧ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﻫد
ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا راد
× نزو ﺮـﻈﻧ زا ﻢـﻗر
و ﺖﺳا هزﻮﻗ ﻚﺗ ش .
ود ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ مﻮـﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد مﺎﻗرا ﻲﻣﺎﻤﺗ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ .
ﻦﻴـﺑ رد
ﺖـﺸﻛ مﻮـﺳ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ﻦﻴﻣارو ﻢﻗر ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ مﺎﻤﺗ هزﻮــﻗ ﻚــﺗ شو نزو ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ ياراد دﻮــﺑ هﺪــﺷ )
54 / 6 مﺮــﮔ ( و دﻮــﺑ
هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ )
1 / 4 ﺮﮔ م ( ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﻪـﻛ ﺪﻴﭙـﺳ ﻢـﻗر ﻪـﺑ
ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ دﻮﺑ هﺪﺷ ﺖﺸﻛ لوا ﺖﺷﺎﻛ .
لوا ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪﻛ ﻢـﻗر ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ،ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﺪﻨﺘﺷاد لوا ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ يراد
) لوﺪﺟ 3 .(
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺒﻨﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ
لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ يا
ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ لوا ﻦﻴﭼ رد ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا مود ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رﺎﻤﻴﺗ و رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺮـﻈﻧ زا يراد
ﺪـﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرﺎﻣآ .
ﺦﻳرﺎـﺗ زا ﺰـﻴﻧ لوا ﻦﻴـﭼ شو دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ
مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ )
ﻛ ﺎ ﻮﺟ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺖﺷ (
ود ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ
ﻲﻬﺟﻮـﺗ ﻞـﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ نآ لوا ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺗدوز ﺖﺷﺎﻛ رﺎﻤﻴﺗ دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ) لوﺪﺟ 4 .(
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﺳر
ﻪﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ رﺎـﻤﻴﺗ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ هزﻮﻗ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻲﺸﻳاز ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﺧآ ﺖﺷﺎﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، هزﻮﻗ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ لوا ﻦﻴﭼ ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد نﺎـﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﻪﺒﻨﭘ زا يﺮـﺘﻤﻛ شو دﺮـﻜﻠﻤﻋ و هﺪـﺸﻧ زﺎﺑ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﺎﻬﻧآ .
ﻲﻋﺮﻓ تاﺮﺛا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ )
لوﺪﺟ 4 ( ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪـﻫد
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا لوا ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻴﻣارو و دادﺮﺧ ﻢﻗر ﺎـﺑ يراد
دوﺪـﺣ ﺪﻴﭙـﺳ ﻢـﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ 36
دﺮـﻜﻠﻤﻋ زا ﺪـﺻرد
ﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮ
. يﺮﮕﻳد نﺎﻘﻘﺤﻣ و ﻦﻴـﻣارو ﻢـﻗر ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ
ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ مﺎﻗرا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻞﺣﺎﺳ ﻪﻧ
مﺎـﻗرا توﺎـﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﺣﻼﺻا ﻢﻗر
هدﺮـﻛ هرﺎﺷا لوا ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪـﻧا
)
PanjehKoob et
al., 2007
( . ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رﺎﻤﻴﺗ ود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻢﻗر و
ﺢﻄـﺳ رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺰﻴﻧ
ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺻرد
دﻮﺑ راد ) لوﺪـﺟ 2 .(
ﻞﻜـﺷ 2
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺪـﻫد
تﻼﭘ رد ﻪﻛ دادﺮﺧ ﻢﻗر ﻪﺒﻨﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ مود ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ زا ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ )
5 / 1601 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
نﺎـﻫﺎﻴﮔ و
تﻼﭘ رد ﻪﻛ ﺪﻴﭙﺳ ﻢﻗر زا ﺪﻨﺘـﺷاد راﺮﻗ ﺮﺧآ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ لوا
) 4 / 795 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
رادرﻮـﺧﺮﺑ
ﺪﻧدﻮﺑ .
مود ﻦﻴﭼ شو دﺮﻜﻠﻤﻋ
هداد ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎﻫ
) لوﺪﺟ 3 ( داد نﺎﺸﻧ ﻪـﻛ رد شو دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﺦﻳرﺎﺗ رد مود ﻦﻴﭼ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
؛دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ يراد
رد ﻲﻟﺎﺣ
ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و مﺎﻗرا درﻮﻣ رد رﻮﻛﺬﻣ ﺖﻔﺻ ﻪﻛ
×
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻗر ﻲ
داﺪـﻧ نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا يراد .
هداد لوﺪـﺟ يﺎـﻫ 4
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ ﻦﻳﺮﺧآ زا مود ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
) 586 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﺦﻳرﺎـﺗ و ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ مود ﺖـﺷﺎﻛ يﺎـﻫ
) 331
رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
لوا و ) 127 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﺑ ﻪ هدر رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ -
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺪﻌﺑ يﺎﻫ .
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻲﻧﺎـﻫﺎﻴﮔ يﻮﻤﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
مﺎـﺠﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ دادﺮﺧ ﻪﻤﻴﻧ ﻲﻨﻌﻳ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ﻪﺑ ،هﺪﺷ ﺗ
هزﻮـﻗ ﺮـﺜﻛا و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺮﺗﺮﻳد ﻲﺸﻳاز ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ نآ ﻊﺒ -
ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﻲﮔﺪﻴـﺳر ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ لوا ﻦﻴﭼ زا ﺲﭘ ﻲﻧﺎﻣز هرود رد ﻪﺒﻨﭘ يﺎﻫ هﺪﻴﺳر ﺪﻧا . تﻼﭘ رد مود ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺮـﺧآ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ .
شو ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ شو ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ مﺎـﻗرا و ﺖـﺷﺎﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﺒﻨﭘ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا و داد نﺎﺸﻧ يراد
ﺢﻄﺳ رد يراد
لﺎﻤﺘﺣا ﺞﻨﭘ ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪﺻرد )
لوﺪـﺟ 3 .(
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺮﺛا لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رد شو دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻠﺻا تا
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مود و ﻪﺒﻨﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ يراد
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ يا
ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ يﺮﺘﻤﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ ﻮﺟ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﻲﻨﻌﻳ مﻮﺳ ﺪﻧدروآ ﺖﺳﺪﺑ ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ود )
لوﺪﺟ 4 .(
ﻪـﺒﻨﭘ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ
ﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻂـﺳﻮﺗ مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﻪـﻧﺎﮔود ﺖـﺸﻛ ﻢﺘـﺴﻴﺳ رد ﺮ
ﻘﻘﺤﻣ زا يداﺪﻌﺗ ﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ن )
Baker, 1987; Hunt et al.,
1997; Smith &Varvil, 1982
.(
ﺰــﻴﻧ يﺮــﮕﻳد ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﺶﻫﺎــﻛ
مﺎﻗرا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﺒﻨﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺖـﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧﺄـﺗ هدﺮـﻛ ﺪـﻴﻳﺄﺗ ار
ﺖﺳا )
Ansari et al., 1998
.(
لوﺪﺟ 3 - ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ )
ﻣ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ (
ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺒﻨﭘ مﺎﻗرا ﻲﻤﻛ تﺎﻔﺻ ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Table 3- Variance analysis (Mean of squares) of quantitative traits of cotton cultivars as affected by different planting dates
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
S.O.V.
ﻪﺟرد
يدازآ
df عﺎﻔﺗرا
هﺎﻴﮔ Plant height ﺧﺎﺷ
ﻲﺸﻳور ﻪ Monopodial ﻪﺧﺎﺷ
ﻲﺸﻳاز Symposial
ﻲﺳردوز Precocity شو نزو
هزﻮﻗ ﻚﺗ
Seed cotton weight of
single boll شو دﺮﻜﻠﻤﻋ
لوا ﻦﻴﭼ
Seed cotton yield in first
harvest شو دﺮﻜﻠﻤﻋ
مود ﻦﻴﭼ
Seed cotton yield in
second harvest ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ
شو
Total seed cotton
yield
راﺮﻜﺗ Replication 2
166.24ns 1.86ns
37.23* 325.6ns
0.514**
473152**
0.053ns 412937*
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ )
(A
Planting date (A) 2
91.26* 0.49ns
11.01ns 3352.9**
3.056**
1552833**
0.597**
367246*
يﺎﻄﺧ 1 Error 1 4
131.98 0.31
7.54 1203.4
0.231 35145 0.646
336015
ﻢﻗر ) ( B Cultivar (B) 2
4.68ns 0.03ns
0.086ns 177.7ns
2.51**
240030* 0.009ns
*357752
ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﺷﺎﻛ ﻢﻗر×
Planting date×
Cultivar 4
17.84ns 0.14ns
2.17ns 85.7ns
0.21**
131456* 0.062ns 115731*
يﺎﻄﺧ 2 Error 2 12
18.25 0.23
4.27 131.8
0.036 62833 0.108 100606
ﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ تاﺮ (%)
) (% C.V -
7.39 4.25
20.62 15.7
3.7 25.8
14.06 24
ns,* and **: are non -significant and significant at 5 and 1 % probability levels, respectively.
لوﺪﺟ 4 - ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻤﻛ تﺎﻔﺻ
ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺒﻨﭘ مﺎﻗرا ﺖﺷﺎﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Table 4- Mean comparison of quantitative traits of cotton cultivars as affected by different planting dates
ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ شو
) مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ رد (
Total yield of single boll
) kg.ha-1 (
شو دﺮﻜﻠﻤﻋ رد مود ﻦﻴﭼ
) رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ ( Single boll yield at the second harvest
) kg.ha-1 (
شو دﺮﻜﻠﻤﻋ رد لوا ﻦﻴﭼ
) رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ (
Single boll yield at the
first harvest
) kg.ha-1 (
شو نزو هزﻮﻗ ﻚﺗ ) مﺮﮔ ( Weight of single
boll (g)
ﻲﺳردوز (%) Precocity
(%)
ﻲﺸﻳاز ﻪﺧﺎﺷ
Sympodial
ﻲﺸﻳور ﻪﺧﺎﺷ
Monopodial
عﺎﻔﺗرا هﺎﻴﮔ
) ﻲﺘﻧﺎﺳ -
ﺮﺘﻣ (
Plant height
) (cm
ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ Treatments
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ Planting date 1416 a
127 b 1289.5 a 4.65 c 90.3 a 8.8 a 0.92 a 54.2 b* ﺖﺸﻬﺒﻳدرا15
15th Ordibehesht
1455.5 a
331.8 b 1123.4 a 5.02 b 77.3 a 10.8 a 1.2 a 59.1 a
30 ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
30th Ordibehesht
15 دادﺮﺧ 1087.6 b
586 a 501.5 b 5.79 a 52.3 a 10.5 a 1.5 a 60.2 a 15th Khordad
ﻢﻗر Cultivar 1389.3 ab
327.3 a 1062 a 5.75 a 76.3 a 10 a 1.3 a 57.1 a ﻦﻴﻣارو
Varamin
1475 a 405.6 a 1069.4 a 4.74 c 75.4 a 10.1 a 1.3 a 58.5 a دادﺮﺧ
Khordad
1095 b 312 a 782.9 b 4.97 b 68.2 a 9.9 a 1.3 a 57.8 a ﺪﻴﭙﺳ
Sepid ﻣ *
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،رﻮﺘﻛﺎﻓ و نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ يراد
ﺞﻨﭘ ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد .
*Means with the same letters(s) in each column and factor have not significant difference based on Duncan’s test at 5%
probability level.
cd bc
a
d d
cd d
c
b
0 1 2 3 4 5 6 7
Planting Date
Single boll weight (g)
Varamin Khordad Sepid
15th Ordibehesht 30th Ordibehesht 15th Khordad
ﻞﻜﺷ 1 ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا- نﺎﻣز
هزﻮﻗ ﻚﺗ شو نزو ﺮﺑ ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ
Fig. 1- Interaction effect between planting date and cultivar on single boll weight ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ يراد
.
Means with the same letters(s) have not significant difference based on Duncan’s test at 5% probability level.
ab
a
bc a
b
bc b
b
c
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800
Planting Date First pick yield (kg.ha‐1 )
Varamin Khordad Sepid
15th Ordibehesht 30th Ordibehesht 15th June
لوا ﻦﻴﭼ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ نﺎﻣز ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا -2 ﻞﻜﺷ
Fig. 2- Interaction effect between planting date and cultivar on 1th pick yield of cotton ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ياراد يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ يراد
.
Means with the same letters(s) have not significant difference based on Duncan’s test at 5% probability level.
