ﺳرﺮﺑ ﻲ نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
رد ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ
مﺎﻴﺳ هﺮﻬﺷ ،1
ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ ﺎﻴﻧرﺪﻴﺣ
،2
نﺎﻴﻓاﻮﻃ تادﺎﺴﻟا ﻪﻘﻳﺪﺻ 2
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻨﻴﻣز فﺪﻫ و ﺑﻴ: رﺎﻤ ي قوﺮﻋ و ﺐﻠﻗ
، ﺎﺷ ﻳ ﻊ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻳ ﻦ ﻣ و گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻴ
ﺮ ﻧد مﺎﻤﺗ رد ﻴﺎ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ور ﺮﺑ ي ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ ﮔﺪﻧز ﻲ ﻼﺘﺒﻣ ﻳ نﺎ
ﺰﻴﻧ ﺗﺄ ﺛﻴ ﺮ ﻣ ﻲ دراﺬﮔ . اﻳ ﻦ ﺑﻴ رﺎﻤ ي
، ز تﻼﻜﺸﻣ ﻳ
دﺎ ي اﺮﺑ ار ي ﺑﻴ نارﺎﻤ ﺰﻫ و ﻳ ﻪﻨ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ اﺮﺑ ار ي دراد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
، فﺪﻫ ﺎﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ رد نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺳرﺮﺑ .
شور ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ شور ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا: ﻲﻌﻄﻘﻣ-
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﭘ ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋ
، 110 ﻤﻴﺑ زا ﺮﻔﻧ ﺑ رد ﻪﻛ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎ ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ
ﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ ﺖﺤﺗ ﺖﺷر ﺖﻤﺸﺣ ﻲ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺐﻠﻗ ﺪﻧدﻮﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ، .
هداد يروآدﺮﮔ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ –36
هﺪﻧوﺮﭘ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ و رﺎﻤﻴﺑ دﻮﺧ شراﺰﮔ ،SF
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻧآ يﺎﻫ .
اﺮﺑ ي هداد يروآدﺮﮔ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ،ﺎﻫ
–36 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاSF
. هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻤﺳا فوﺮﮔﻮﻣﻮﻟﻮﻛ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻴ
،ﻒﻧوﺮ زآ
ANOVAنﻮﻣ ﺎﺑ و ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ و
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا
)SPSS
و ﻳ اﺮ ﻳ ﺶ ) 16 ( ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ: ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا
37 /
±9 04 / 57 لﺎﺳ و نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ 55
/
±8 27 / 50 دﻮﺑ . درﻮﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
، ﺎﺑ ﻦﺳ ) 001 /
P<0 ( ﺳ ، تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄ )
001 /
(P<0
، ﻞﻐﺷ ) 002 /
(P=0 ، ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺄﺗ ) 002 /
(P=0 ، يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا نﺎﻣز تﺪﻣ
) 001 /
(P<0 و داﺪﻌﺗ تﺎﻌﻓد يﺮﺘﺴﺑ رد نﺪﺷ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ )
001 /
(P<0 يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا ﻲﻨﻌﻣ
يراد
،ﺖﺷاد و ﻲﻟ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺑ يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا ،ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ و ﺲﻨﺟ ﻲﻨﻌﻣ
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ يراد .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻠﻣاﻮﻋﺎﺑ ،ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ: ﻲ
نﻮﭼ : دراد طﺎﺒﺗرا دﺮﻓ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻲﮔﺪﻧز ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
و ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ اﺬﻟ ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ ،ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ:
ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
) ﺐﻠﻗ ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو (
1391
؛ 19 ) 6 :(
33 - 41
ﺖﻓﺎﻳرد : 20 / 6 / 1391
شﺮﻳﺬﭘ : 11 / 11 / 1391
؛لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ1
،ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﺴﻳز هوﺮﮔ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد
، نﻼﻴﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ﺖﺷر ،
.
سردآ : ﺖﺷر - ﻮﺠﻣﺎﻧ نﺎﺑﺎﻴﺧ - نﻼﻴﮔ هﺎﮕﺸﻧاد -
مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد .
ﻦﻔﻠﺗ : 09113474264
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ [email protected]:
،رﺎﻴﺸﻧاد2
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ هوﺮﮔ
،ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
،ناﺮﻬﺗ ،سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ لﺎﺳ رد
،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ ﺪﻫﺎﺷ
يﻮﮕﻟا ﺮﻴﻴﻐﺗ يرﺎﻤﻴﺑ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺶﻫﺎﻛ يرﺎﻤﻴﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و ﺮﻴﮔاو يﺎﻫ
ﺮﻴﮔاوﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻢﻳدﻮﺑ ) 1 .(
يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
،ﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ و
ﻲﻗوﺮﻋ
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد گﺮﻣ ﻲﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ و
17 گﺮﻣ مﺎﻛ ﻪﺑ ار ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻲﻣ
ﺪﺘﺳﺮﻓ . ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ
لﺎﺳ ﺎﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ 2020
، ﻴﮕﺸﻴﭘ ماﺪﻗا
،دﺮﻴﮕﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻧاﺮ
ﻪﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﻳا 8
/ 24 ﺪﻴﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ )
2 .(
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد
ﻲﻗﺮﺷ ﻪﻧاﺮﺘﻳﺪﻣ ناﺮﻳا رﻮﺸﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا
، يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
، ﻚﻳ
رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻲﻣ
دور ﻪﺑ نآ دﺎﻌﺑا و
ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ رد ﺖﻋﺮﺳ )
3 .(
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ شراﺰﮔ سﺎﺳا ﺮﺑ
، 3 / 41 %
ّﻞﻛ
و گﺮﻣ لﺎﺳ يﺎﻫﺮﻴﻣ 2005
ناﺮﻳا رد
، يرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
ﻲﺒﻠﻗ و و هدﻮﺑ ﻲﻗوﺮﻋ ﺶﻴﭘ
ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ لﺎﺳ ﺎﺗ دﻮﺷ 2020
ﻦﻳا
ﻪﺑ ناﺰﻴﻣ 8
/ 44 % ﺪﺳﺮﺑ . لﺎﺣ رد يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﺿﺎﺣ
قوﺮﻋ يﺎﻫ
ﺮﻧوﺮﻛ
، يﻻﺎﺑ داﺮﻓا رد ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻟوا 35
رد لﺎﺳ
ناﺮﻳا ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 4 ، 5 (.
نﺎﺴﻧا هزوﺮﻣا ﻲﻓﺮﻃ زا ﺎﻫ
ﻧ ﻪ ﺮﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺎﻬﻨﺗ
،ﺪﻧراد ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﻪﻜﻠﺑ )
6
، 7 (.
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺖﻴﻌﺿو زا دﺮﻓ كرد و ﺖﺷادﺮﺑ
،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز
،فاﺪﻫا ﺪﻳﺎﻘﻋ و
ﻦﻴﻴﻌﺗ وا يﺎﻫروﺎﺑ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، ﺖﺤﺗ ﺄﺗ ﺮﻴﺛ
زرا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ برﺎﺠﺗ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ و هداد ش
ﻚﻤﻛ ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﺮﻓا ياﺮﺑ و
، دراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﻧﺎﻌﻣ .
دﺮﻓ ﻚﻳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ و هدﻮﺑ يو ﻲﺼﺨﺷ ﺮﻈﻧ
ﻦﻴﻴﻌﺗ دﺮﻓ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) 8 .(
،ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲﺳﺎﻜﻌﻧا
ﺗﺄ تاﺮﻴﺛ
رﺎﻤﻴﺑ برﺎﺠﺗ و هﺎﮔﺪﻳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نآ نﺎﻣرد و يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﺳا
) 9 (.
ﺎﺑ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
،يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻣﺎﺧو ﺪﻳﺪﺸﺗ يﺎﻘﺑ
ﺶﻫﺎﻛ و يﺮﺘﺴﺑ يﺎﻫزور داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
يﺎﻫ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ )
9 ، 10 .(
ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا
، ﻳو ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ هﮋ
و نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا زا ﺲﭘ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻦﻴﻴﻌﺗ
يروﺮﺿ ار ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻣ
دزﺎﺳ
؛ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا اﺬﻟ
، ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ
ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ طﺎﺒﺗرا و
آ ن
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻀﻌﺑ ﺎﺑ ي
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ﺖﺳا .
شور ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا -
ﻲﻌﻄﻘﻣ
، لﺎﺳ رد 1389
يور ﺮﺑ
ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ
رد ﺖﺷر ﺖﻤﺸﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻤﻋ ﺖﺤﺗ
ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ راﺮﻗ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ
، ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ شور
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا فﺪﻫ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و سﺮﺘﺳد رد و ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺮﻴﻏ يﺮﻴﮔ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﺟاو نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا
رد هﺪﺷ ﻪﻨﻴﻣز ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ )
11 ( نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ و
95 / 0 نﻮﻣزآ ناﻮﺗ و 80
/ 0 ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
، دوﺪﺣ
110 ﺮﻔﻧ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ
هﺪﺷ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا و
ﺑ ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
لوا ﺶﺨﺑ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻣﺎﺷ
ﻻاﺆﺳ تﺎﺼﺨﺸﻣ هرﺎﺑرد ﻲﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﻨﻧﺎﻣ :
،ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺖﻴﻌﺿو
ﻞﻫﺄﺗ
،
،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺢﻄﺳ
،ﺪﻣآرد يرﺎﻤﻴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ و
داﺪﻌﺗ تﺎﻌﻓد يﺮﺘﺴﺑ رد نﺪﺷ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ دﻮﺑ
. ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻣﺎﺷ نآ مود ﺶﺨﺑ
– 36 ﻲﻣ SF ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
، 8 ﺪﻌﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ار
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ياراد 36 ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻣ
ﺆّﻟ ﻪﻔ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ :
ﻣ ﺆ ﻪﻔﻟ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻣﻮﻤﻋ 5 لاﺆﺳ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ، 10
لاﺆﺳ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ، 5
لاﺆﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ، 2
لاﺆﺳ
، درد 2 لاﺆﺳ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،
ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺶﻘﻧ 4
لاﺆﺳ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ، ﻲﻧاور ﺶﻘﻧ
3 لاﺆﺳ طﺎﺸﻧ ،
4 لاﺆﺳ و ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻣﻼﺳ تاﺮﻴﻴﻐﺗ لاﺆﺳ
صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار
دﺎﻌﺑا ءﺰﺟ ﻪﻛ داد ﺖﺸﻫ
ﻢﻫ يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا و دﻮﺒﻧ ﻪﻧﺎﮔ ﻲﻤﻧ
ﺪﺷ .
ﻻاﺆﺳ و باﻮﺟ ﻪﺘﺴﺑ ﻪﻘﻳﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ت سﺎﺳا ﺮﺑ
تﺮﻜﻴﻟ سﺎﻴﻘﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
. ﻤﻧ تاﺮ ﻣ ﺆّﻟ ﻪﻔ يﺎﻫ
ﺖﺸﻫ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﻴﺑ ﻪﻧﺎﮔ 100
دﻮﺑ . هﺮﻤﻧ 100 ﺖﻴﻌﺿو هﺪﻳا لآ ار
نﺎﺸﻧ هداد و هﺮﻤﻧ ﺮﻔﺻ ﻦﻳﺮﺗﺪﺑ ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺟﻮﻣ ار رد ﺮﻫ ﺪﻌﺑ
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ .ﺪﻫد ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ياراد
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺖﺳا و رد ناﺮﻳا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ مﻮﻠﻋ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻬﺟ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻤﺟﺮﺗ
و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ور ﻲﻳا نآ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺗﺄ ﺪﻴﻳ هﺪﺷ
ﺖﺳا ) 12 .(
ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
، زا
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﻛ راﺪﻘﻣ نآ 85 / 0 α=
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
شور ﻊﻤﺟ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا يروآ
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا نارﺎﻤﻴﺑ ﺎﺑ ﻲﻠﺒﻗ هﺪﺷ
،
ًﺎﺼﺨﺷ ﺮﻫ ﻴﺑ ﻪﺑ زور ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤ
و هدﻮﻤﻧ ﻲﻓﺮﻌﻣ زا ﺲﭘ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﺟاو ﻪﻛ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻪﺑ دﻮﺧ فﺪﻫ
ار ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ
و زا ﺪﻌﺑ ﻪﻜﻧآ ياﺮﺑ نﺎﻧآ
ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻳﻮﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﮔدﺎﻣآ مﻼﻋا زا ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ نﺎﻧآ ﺎﺑ
ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺪﺷ
؛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻼﻃا ﻲﻀﻌﺑ تﺎﻋ
، ﺪﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ نارﺎﻤﻴﺑ هﺪﻧوﺮﭘ ﻪﺑ .
ياﺮﺑ ﺖﻳﺎﻋر
ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻜﻧ
، ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﻳز دراﻮﻣ 1
( ﻪﺋارا
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺬﺧا و نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد فﺮﻃ زا ﻲﺒﺘﻛ ﻪﻣﺎﻧ
ﺴﻣ ﺆ ﻦﻴﻟو
؛ 2 ( ﺬﺧا ﺖﻳﺎﺿر زا ﻲﺒﺘﻛ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻛﺮﺷ
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
؛ 3 (
و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رد رﺎﻤﻴﺑ ﺮﻫ ياﺮﺑ صﻮﺼﺨﻣ ﺪﻛ ندﺮﻛرﻮﻈﻨﻣ ﻜﺗ ﺖﻳﺎﻋر و مﺎﻧ نوﺪﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻴﻤ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ
تﺎﻋﻼﻃا نﺪﻧﺎﻣ .
ياﺮﺑ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
، زا مﺮﻧ راﺰﻓا )SPSS ﺶﻳاﺮﻳو
16 ( ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻒﻴﺻﻮﺗ ياﺮﺑ هداد
ﺎﻫ
، و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا
ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا
، و ﻲﺒﺴﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ
،ﻖﻠﻄﻣ
،ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا
،رﺎﻴﻌﻣ
نﻮﻣزآ ،ﻒﻧوﺮﻴﻤﺳا فوﺮﮔﻮﻣﻮﻟﻮﻛ نﻮﻣزآ ANOVA
و نﻮﻣزآ
ﻦﻜﻧاد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺢﻄﺳ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐﻳﺮﺿ
95 ﺪﺻرد ) 05 /
<0 (P دﻮﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
، 110 ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ 37
/
±9 04 / 57
لﺎﺳ نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
55 /
±8 27 / 50 دﻮﺑ . لوﺪﺟ ﻚﻳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ
درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻣ
ﺪﻫد . 3 / 47 % داﺮﻓا ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد
يﻻﺎﺑ 60 لﺎﺳ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ .
6 / 43
% ﻲﺑ داﻮﺳ
، 8 / 51
% و نز
9 / 50
% ﻞﻏﺎﺷ و 8 / 81
% ﻣ ﻞﻫﺄﺘ و ﺪﻧدﻮﺑ 3
/ 57 % ﺖﻴﻌﺿو ﺪﻨﺘﺷاد ﻂﺳﻮﺘﻣ يدﺎﺼﺘﻗا
. 8 / 51 % ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا
، زا ﺶﻴﺑ 3
لﺎﺳ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا .
9 / 50 داﺮﻓا ﺪﺻرد
ﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎ
، ﺑ رﺎﺑ ود زا ﺶﻴﺑ ﻪ
رد ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻠﻋ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ .
لوﺪﺟ 1 - زﻮﺗ ﻳ ﻊ ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ي ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا
ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد
ﻦﺳ
<50 لﺎﺳ
50 - 59 لﺎﺳ
60 ﺮﺗﻻﺎﺑ و لﺎﺳ 21
37
52 1 / 19
6 / 33
3 / 47
تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﺑ
داﻮﺳ
ﻳﺎﻤﻨﻫار و ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﻞﻜﻴﺳ ﺎﻳ ﻲ
ﺮﺗﻻﺎﺑ و نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 48
43
19 6 / 43
1 / 39
3 / 17
نز ﺲﻨﺟ
دﺮﻣ 57
53 8 / 51
2 / 48
ﻞﻐﺷ ﻞﻏﺎﺷ
ﻞﻏﺎﺷ ﺮﻴﻏ
ﻪﻧﺎﺧ راد 56
12
42 9 / 50
9 / 10
2 / 38
ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺄﺗ ﻣ
ﻞﻫﺄﺘ
دﺮﺠﻣ
هﻮﻴﺑ 90
5
15 8 / 81
5 / 4
6 / 13
ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ
200 نﺎﻣﻮﺗراﺰﻫ
200 - 400 راﺰﻫ نﺎﻣﻮﺗ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 400 راﺰﻫ ﺗ نﺎﻣﻮ 23
63
24 9 / 20
3 / 57
8 / 21
ﻼﺘﺑا نﺎﻣز تﺪﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ
لﺎﺴﻜﻳ
1 - 3 لﺎﺳ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 3 لﺎﺳ 33
20
57 30
2 / 18
8 / 51
تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ يﺮﺘﺴﺑ رد نﺪﺷ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ
رﺎﺑ
رﺎﺑ ود رﺎﺑ ود زا ﺶﻴﺑ 24
30
56 8 / 21
3 / 27
9 / 50
لوﺪﺟ 2
، ﺖﻴﻔﻴﻛ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﮔﺪﻧز
نارﺎﻤﻴﺑ
ﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ار
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺸﻧ
ﻲﻣ ﺪﻫد . نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ANOVA
،
ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻦﻴﺑ ﻦﺳ
،ﻞﻐﺷ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ، ﺖﻴﻌﺿو
ﻞﻫﺄﺗ
، ﻼﺘﺑا نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
و تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ
يﺮﺘﺴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نﺪﺷ ﺑ
ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد ؛
ﺑ ﻪ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ
ﻚﭼﻮﻛ داﺮﻓا رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﺮﺗ
50
،لﺎﺳ ﺎﺑ داﺮﻓا
ﻼﻴﺼﺤﺗ ت رد و ﺮﺗﻻﺎﺑ و نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد داﺮﻓا
ﺖﺒﺴﻧ دﺮﺠﻣ و ﻞﻏﺎﺷ
ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و دﻮﺑ راد ؛
تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﺮﺘﺴﺑ
نﺪﺷ و نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد
تﺪﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺎﻣز
ن يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا
، ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ نارﺎﻤﻴﺑ
دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ .
ﺎﻣا ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﺲﻨﺟ و
ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز
، فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد .
رد لوﺪﺟ 3
،
و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا
رﺎﻴﻌﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﮔﺪﻧز نارﺎﻤﻴﺑ
ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻲﻣ ددﺮﮔ . هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
، طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و
،
ﺪﻌﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
ﺶﻘﻧ ﻲﻧاور ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
لوﺪﺟ 2 - ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻛ هﺮﻤﻧ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ ﮔﺪﻧز ﻲ ﻐﺘﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻴ
ﺮ ﺎﻫ ي ﻌﻤﺟ ﻴ ﺖ ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ رد ﺑﻴ نارﺎﻤ ﺒﻠﻗ ﻲ ﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ فاﺮﺤﻧا
رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ± ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
يراد
ﻦﺳ
<50 ﺎﺳ ل
50 - 59 لﺎﺳ
60 ﺮﺗﻻﺎﺑ و لﺎﺳ 86
/
±7 27 / 57
49 /
±8 02 / 54
47 /
±4 78 / 44 001
/ 0
تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﺑ
داﻮﺳ
ﻞﻜﻴﺳ ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار و ﻲﻳاﺪﺘﺑا
ﺮﺗﻻﺎﺑ و نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 15
/
±6 69 / 46
80 /
±5 31 / 50
09 /
±12 25 / 59 001
/ 0
نز ﺲﻨﺟ
دﺮﻣ 70
/
±7 85 / 49
43 /
±9 72 / 598 50
/ 0
ﻞﻐﺷ ﻞﻏﺎﺷ
ﻞﻏﺎﺷ ﺮﻴﻏ
ﻪﻧﺎﺧ راد 58
/
±9 69 / 52
17 /
±5 10 / 44
53 /
±6 81 / 48 002
/ 0
ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺄﺗ ﻣ
ﻞﻫﺄﺘ
دﺮﺠﻣ
هﻮﻴﺑ 38
/
±8 62 / 50
72 /
±10 86 / 59
11 /
±5 / 45 002
/ 0
ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ
200 راﺰﻫ نﺎﻣﻮﺗ
200 - 400 راﺰﻫ نﺎﻣﻮﺗ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 400 راﺰﻫ نﺎﻣﻮﺗ 75
/
±5 10 / 48
94 /
±8 86 / 50
67 /
±9 81 / 50 394
/ 0
ءﻼﺘﺑا نﺎﻣز تﺪﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ
لﺎﺴﻜﻳ
1 - 3 لﺎﺳ
ﺮﺘﺸﻴﺑ زا 3 لﺎﺳ 22
/
±8 79 / 55
41 /
±8 12 / 52
75 /
±6 43 / 46 001
/ 0
رد نﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ تﺎﻌﻓدداﺪﻌﺗ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ
رﺎﺑ
رﺎﺑ ود رﺎﺑ ود زا ﺶﻴﺑ 34
/
±8 77 / 54
97 /
±7 96 / 53
11 /
±7 37 / 46 001
/ 0
لوﺪﺟ 3 - و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا
تاﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ دﺎﻌﺑا
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز رد ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺲﭘ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ
ﺚﺤﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
، ﻔﻴﻛ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴ 110
ﻪﻛ يرﺎﻤﻴﺑ
ﻦﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ آ
ﺎﻬﻧ 37 /
±9 04 / 57 دﻮﺑ لﺎﺳ زﺎﺑ ﺐﻠﻗ ﻲﺣاﺮﺟ و
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ
، ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .
داﺮﻓا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ناﻮﺟ دﺮﺠﻣ و ﻞﻏﺎﺷ ،ﺮﺗداﻮﺳﺎﺑ ،ﺮﺗ
، يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻨﺘﺷاد
؛ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد يﺮﺘﺴﺑ تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ا تﺪﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ و يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑ
، اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
دﺮﻛ . و ﻆﻔﺣ ﺎﻘﺗرا
ي ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، رد و يدﻮﺒﻬﺑ ﺖﺸﮔﺮﺑ
ﻊﻳﺮﺳ يدﺎﻋ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺗ و
و ضراﻮﻋ ﺶﻫﺎﻛ
دﺪﺠﻣ دﻮﻋ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ دراد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ
؛
رد ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ردﺎﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا
آ شزﻮﻣ يﺎﻫ ار مزﻻ
مﺎﮕﻨﻫ يﺮﺘﺴﺑ نﺪﺷ و ﺑ ﺪﻌ زا ﺺﻴﺧﺮﺗ زا رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
ﺪﻨﻫﺪﺑ . ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
، ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ ﻦﺳ ﻦﻴﺑ يراد
دﻮﺟو اد ﺖﺷ
؛ ﺑ ﻪ ﻪﻛ يرﻮﻃ رد ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو
ﺶﻫوﮋﭘ
، ﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺖﻓ
ناﻮﺟ داﺮﻓا و ﺮﺗ
، زا
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ
وNon
نارﺎﻜﻤﻫ )
13 ( Parajon و و
نارﺎﻜﻤﻫ )
14 ( ﻢﻫ دراد ﻲﻧاﻮﺧ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ Carson
لﺎﺳ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 2009
شراﺰﮔ هدﺮﻛ ﻦﻴﻨﺳ ﺎﺑ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ ،ﺪﻧا ﻦﻴﻳﺎﭘ
زا ﺮﺗ 65 لﺎﺳ
، ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺮﺗﺮﻴﭘ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺘﺷاد
ﺪﻧا ) 15 .(
زا
آ ﻲﻳﺎﺠﻧ
،ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ تﺪﺷ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ رﺎﻈﺘﻧا ﻦﻳا ، ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ دور
؛ زا
داﺮﻓا ﻲﻓﺮﻃ
ناﻮﺟ ﺮﺗ
، ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻢﻫ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ
دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺘﺷاد
و ﻢﻫ
رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺸﮔﺮﺑ ﺎﺑ
، ﺪﻨﻫاﻮﺧ يﺮﺘﻬﺑ ﻲﺣور ﺖﻴﻌﺿو
ﺖﺷاد
؛ رد ﻲﻟﺎﺣ و ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﻦﺴﻣ داﺮﻓا ﻪﻛ ﻪﻧﺎﺧ
ﻦﻴﺸﻧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻦﻴﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺗ ﺢﻄﺳ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و تﻼﻴﺼﺤ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا رد
، ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ يراد هﺪﻫﺎﺸﻣ
؛ﺪﺷ ﺑ ﻪ يرﻮﻃ
ﻪﻛ ﺮﺗﻻﺎﺑ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ
، ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
بﻮﻠﻄﻣ يﺮﺗ ار زا ﺲﭘ هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﺣاﺮﺟ ﺪﻧدﻮﺑ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ
و ﻲﻋﺎﺠﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ نارﺎﻜﻤﻫ
) 16 .(
ﺢﻄﺳ
تﻼﻴﺼﺤﺗ
، رد ﻲﺳﺎﺳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ
، رد
ﺮﻳﺎﺳ ﺰﻴﻧ و يرﺎﻤﻴﺑ و ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺒﻨﺟ
ﻲﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻣ
ﺆ
ّﺛ ﺮ
و هدﻮﺑ رد زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
.
،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﻴﺑ
ﻴﺴﻨﺟ ﺖ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ توﺎﻔﺗ
ﻲﻨﻌﻣ يراد هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺸﻧ . رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ وNon
نارﺎﻜﻤﻫ لﺎﺳ رد
2004 ) 13 ( Herlitz ، و
نارﺎﻜﻤﻫ )
17 ( و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ Eales و
نارﺎﻜﻤﻫ )
18 ( ﺰﻴﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار
ﻲﻨﻌﻣ يراد هﺪﻫﺎﺸﻣ .ﺪﺸﻧ
مﺎﺠﻧا يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ
، ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ يراد ار ﺎﺑ ﻞﻐﺷ ﻦﻴﺑ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ داد نﺎﺸﻧ
؛ ﺑ ﻪ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﻠﻏﺎﺷ
رﺎﻜﻴﺑ داﺮﻓا و ﻦﻴﻠﻏﺎﺷﺮﻴﻏ
، زا رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻧدﻮﺑ .
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
، ﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫدﺮﺠﻣ ﻼﻫﺄﺘ
و ن هﻮﻴﺑ ﺎﻫ
، زا
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ بﻮﻠﻄﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗ .
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻤﺿ رد
فاﺮﺤﻧا
رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﺎﻌﺑا
61 /
12 57/18 ﻲﻧﺎﻤﺴﺟدﺮﻜﻠﻤﻋ
31 /
9 37/81 ﻲﻧﺎﻤﺴﺟﺶﻘﻧﺖﻳدوﺪﺤﻣ
98 /
18 53/88 درد
44 /
8 35/61 ﻲﻧاورﺶﻘﻧﺖﻳدوﺪﺤﻣ
06 /
14 63/33 ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ
48 /
21 63 ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ
86 /
19 56/84 طﺎﺸﻧ
36 /
15 63/86 ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
ﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻼﻫﺄﺘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ن هﻮﻴﺑ
ﺎﻫ بﻮﻠﻄﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺮﺗ
Eales نارﺎﻜﻤﻫ و )
18 ( Luttik ، نارﺎﻜﻤﻫ و )
19 ( و ﻲﻋﺎﺠﺷ
نارﺎﻜﻤﻫ و )
16 ( ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺖﺷاد .
ﻲﺧﺮﺑ ﻌﻣ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘ ﻲﻣ
درﻮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺪﻧاﻮﺗ
زﺎﻴﻧ ياﺮﺑ ﻮﺟدﺪﻣ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ
، ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ياﺮﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮔﺪﻴﻨﺗ
دزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ار نآ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ و يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و
و ﻖﺸﻋ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺎﺿرا ار ﻖﻠﻌﺗ Luttik .
نﺎﻴﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ
رد ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻘﺑ ياﺮﺑ يرﺎﻤﻴﺑ ﻂﻳاﺮﺷ
ﻲﻘﻠﺗ يرﺎﮔزﺎﺳ و ﺎ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺒﻠﻗ نارﺎﻤﻴﺑ و دﻮﺷ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻧراد ﻲﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز )
19 .(
يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ
، ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ ﻦﻴﺑ يراد
ﺪﻳدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و .
درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا
ﺎﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
، هﺪﻫﺎﺸﻣ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ توﺎﻔﺗ ﺪﻣآرد ﺢﻄﺳ ﺮﻈﻧ زا ﺪﺷ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻳﺮﺜﻛا
، ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻴﻌﺿو زا
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ،ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﺟﻮﺗ
ﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
؛ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد
Canam نارﺎﻜﻤﻫ و
، يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ار
رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻣ ﺪﻣآرد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻧاد
، ﻚﻳ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻢﻬﻣ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺎﺑ
ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻣﻼﺳ و دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺮﻓ ﺒﺗرا دراد طﺎ و ﺪﻣآرد
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗ
، ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗ و ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ
يدﺮﻜﻠﻤﻋ
هاﺮﻤﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) 20 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
، ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻌﻣ يراد ار ﻼﺘﺑا نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﺑ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ
؛ ﺑ ﻪ يداﺮﻓا ﻪﻛ يرﻮﻃ
هﺎﺗﻮﻛ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﻛ ﻼﺘﺑا زا يﺮﺗ
ﺎﻬﻧآ ﺳ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ يﺮﭙ
دﻮﺑ هﺪﺷ
، نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻧﻻﻮﻃ
ﻼﺘﺑا زا يﺮﺗ
نﺎﻧآ يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ،دﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد . ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ
ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ رد ﺮﺗ
نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ
هﺪﺷ يﺮﭙﺳ نﺎﻧآ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا زا يﺮﺗ
،
ﻦﻳا ﺖﺳا ﺎﻧ ضراﻮﻋ و يرﺎﻤﻴﺑ ﻢﻳﻼﻋ ﻪﻛ نآ زا ﻲﺷ
، روﺮﻣ ﻪﺑ
نﺎﻣز ﺖﻳدوﺪﺤﻣ دﺎﺠﻳا نارﺎﻤﻴﺑ يدﺎﻋ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻧور رد ﻲﻳﺎﻫ
ار نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و هدﻮﻤﻧ ﺘﻣ
ﺄّﺛ ﻲﻣ ﺮ دزﺎﺳ .
ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و درﻮﻨﻫار رد
ﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲ
و راد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و يرﺎﻤﻴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﻦﻴﺑ ﻲﺳﻮﻜﻌﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺪﻧا .
ﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا تﺪﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻧآ نارﺎﻤﻴﺑ ،يرﺎ
ار دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺮﻛذ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ هدﻮﻤﻧ
ﺪﻧا ) 21 .(
Emery و
اد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ ﻧد
تﺪﻣ لﻮﻃ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و يرﺎﻤﻴﺑ
، يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا ﻲﻨﻌﻣ
دراد دﻮﺟو راد
) 22 ( ﻢﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ دراد ﻲﻧاﻮﺧ
.
درﻮﻣ رد داﺪﻌﺗ
ﻓد تﺎﻌ يﺮﺘﺴﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نﺪﺷ
، ﺞﻳﺎﺘﻧ
داد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ
رﺎﺑ ود زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻫوﺮﮔ
يﺮﺘﺴﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد هﺪﺷ
ﺪﻧا
، بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺮﺗ
ﺪﻨﺘﺷاد . Johansson نﺎﻴﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﺪﻧدﺮﻛ رد ﻪﻛ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ
ﺮﺗ
، لﺎﻤﺘﺣا يﺮﺘﺴﺑ نﺪﺷ رﺮﻜﻣ يﺎﻫ
،
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ
؛ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ نﻮﭼ
، و ﺮﺗدﺪﻌﺘﻣ ﻢﻳﻼﻋ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ار يﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﻲﻣ
و ﺪﻨﻨﻛ يﺮﺘﺴﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ تروﺮﺿ نﺪﺷ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ) 23 ( ﻪﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻢﻫ
دراد ﻲﻧاﻮﺧ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز
، ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ
ﺷزرا ﻲ ياﺮﺑ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ
ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻣﻼﺳ
رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺷاﺪﻬﺑ
ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﻜﺷﺰﭘ
،
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ و ﻪﺑ رﺎﻛ ﻲﻣ دور . ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،ﺮﺿﺎﺣ
ﺖﺳا مزﻻ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
ﻦﺴﻣ ﻲﺑ ،ﺮﺗ و داﻮﺳ ﻢﻛ ﺮﻴﻏ داﺮﻓا ،داﻮﺳ
ﻣ ،ﻞﻏﺎﺷ ﻞﻫﺄﺘ ﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻪ
ﺰﻴﻧ و ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻠﻋ تﺪﻣ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻲﻧﻻﻮﻃ
ﻲﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ يﺮﺗ
د ﻪﺘﺷا شزﻮﻣآ ،ﺪﻧا ﻪﺋارا مزﻻ و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
هﺪﺷ نآ مﺎﺠﻧا ﺮﺑ و
ﺰﻴﻧ ﺗﺄ ﺪﻴﻛ
ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ ﺎﺗ دﻮﺷ نﺎﻧآ رد يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا دﺪﺠﻣ دﻮﻋ زا
ﺎﻘﺗرا رد و ددﺮﮔ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ي
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻣﻼﺳ ﺢﻄﺳ
نﺎﻧآ ﻣ ﺆ
ّﺛ ﺮ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ
ﻲﺷزﻮﻣآ يرﺎﻜﻤﻫ دادراﺮﻗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا -
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
هﺪﺷ ﺪﻘﻌﻨﻣ ﻤﺷ ﺎﺑ
هرﺎ 1 / 90066 - 389 و نﻼﻴﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴﺑ
نﻼﻴﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد مﺎﺠﻧا
هﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺳا .
ًﺎﻨﻤﺿ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا رد ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ زا
تﺪﻋﺎﺴﻣ و يرﺎﻜﻤﻫ هدﻮﻤﻧ
،ﺪﻧا راﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﻲﻣ ي
دﻮﺷ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ :
1- Myers RH, Kiely DK, Cupples LA, kannel WB. Parental history is an independent risk factor for coronary artery disease the Framingham study. Am Heart j. 1990; 120 (4): 963-9.
2- Sharifirad GhR, Mohebi S, Motalabi M. The relationship of physical activity in middle age and cardiovascular problems in old age in retired people in Isfahan, 2006. ofoghedanesh, Journals of Gonabad University of Medical Sciences. 2007; 13 (2): 57-63. [Persian]
3- Khoosfi H, Monirpoor N, Birashak B, Peighambari M. A comparative study of perssonality factors, stressful life events, and social support in coronary heart patients and non-patients. Journal of Contemporary Psychotherapy. 2007; 2 (1); 41-59.[Persian].
4- Hosseinifar R. Epidemiology principle and control of disease for nurses. Tehran: boshra puplication; 2004. [Persian]
5- WHO Cause of death, Center for global. Int Reginal smdies (CGRIS) at the university of California Santa C. 2006;
120-4.
6- Sayadi L. Comparative study point of view of nurse and patient about the basic needs of patients in CCU Guilan health centers [Dissertation]. Journal of Guilan University of Medical Sciences; 1999. [Persian]
7- Park K, Park S. Text book of preventive and social medicine. 17th ed. Jabalpur: Banarsidas bhanot publishers; 2002.
pp: 54-89.
8- The WHOQOL Group. What quality of life? The WHOQOL Group. World Health Organization Quality of Life Assessment. World Health Forum. 1996; 17 (4): 354-6.
9- Hofer S, Benzer W, schussler G, von steinbuchel N, oldridge NB. Health-related quality of life in patients with coronary artery disease treated for angina: validity and reliability of German translations of two specific questionnaires.
Qual life Res. 2003; 12 (2); 199-212.
10- Havik QE, Sivertsen B, Relbo A, Hellesvik M, Grov I, Geiran O, et al. Depressive symptoms and all-cause mortality after heart transplantation. transplantation. 2007; 84 (1): 97-103.
11- Dehdary T, Hiedarnia A, Ramzankhani A and et al. Planning and evaluation intervention program to improve life quality in patients after coronary artery bypass graft-surgery according to PRECEDE–PROCEED model. Journal Of Birjand University Of Medical Science. 2008; 15 (4): 27-38. [Persian]
12- Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M, Gandek B. The Short Form Health Survey(SF-36):Translation and validation study of Iranian version. Qual Life Res. 2005; 14 (3): 875-82.
13- Hou N, Chui MA, Eckert GJ, Oldridge NB, Murray MD, Bennett SJ. Relationship of age and sex to health – related quality of life in patients with heart failure. Am J Crit Care. 2004; 13 (2): 153-61.
14- Parajón T, Lupón J, González B, Urrutia A, Altimir S, Coll R, et al. Use of the 'Minnesota Living With Heart Failure', Quality of life questionnaire in Spain. Rev Esp Cardiol. 2004; 57 (2): 155-60.
15- Carson P, Tam SW, Ghali JK, Archambault WT, Taylor A, Cohn JN, Braman VM, et al. Relationship of quality of life scores with baseline characteristics and outcomes in the African- American heart failure trial. J Card Fail. 2009; 15 (10): 835-42.
16- Shojaei F. Quality of Life in Patients with Heart Failure. Journal of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences (Hayat). 2008; 14 (2): 5-14. [Persian]
17- Herlitz J, Brandrup-Wognsen G, Caidahl K, Hartford M, Haglid M, Karlson BW, et al. Determinants for an impaired quality of life 10 years after coronary artery bypass surgery. Int J cardiol.. 2005; 98 (3): 447-52.
18- Eales CJ, Noakes TD, Stewart AV, Becker P. Predictors of the successful outcome of one-year survivors of coronary artery bypass surgery. Cardiovasc J S Afr. 2005; 16 (1): 29-35.
19- Luttik ML, Jaarsma T, Veeger NJ, Van Veldhuisen DJ. For better and for worse: Quality of Life impaired in HF patients as well as in their partners. Eur J Cardiovasc Nurs. 2005; 4 (1): 11-4.
20- Canam C, Acorn S. Quality of life for family caregivers of people with chronic health problems. Rehabil Nurs.
1999; 24 (5): 192-6.
21- Rahnavard Z, Zolfaghary M, Kazemnejad A, Hatamipoor Kh. An investigation of quality of life and factors affecting it in the patients with congestive heart failure. Journal of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences (Hayat) . 2006; 12 (1): 77-86. [Persian]
22- Emery CF, Frid DJ, Engebretson TO, Alonzo AA, Fish A, Ferketich AK, et al. Gender differences in quality of life among cardiac patients. Psychosom Med. 2004; 66 (2): 190-7.
23- Johansson P, Dahlstrom U, Brostrom A, Factors and Laterventions influencing health-related quality of life in patients with heart failure:a review of the literature. Eur J Cardiovasc Nurs.2006; 5 (1): 5-15.
Abstract Original Article
Quality of life and factors related to it in cardiovascular patients after heart surgery
Shohreh Seyam1, Ali Reza Heidarnia2, Sedigheh Sadat Tavafian2
Background and Aim: Cardiovascular diseases are the most prevalent and important cause of death all over the world, which affect the patients' quality of life. These diseases involve many problems for patients and a lot of cost for the society. The aim of the present study was to determine the quality of life and factors related to it in cardiovascular patients after heart surgery.
Materials and Methods: This study was a descriptive cross-sectional one in which. 110 cardiovascular patients from Rasht Heshmat hospital randomly participated after heart surgery. The necessary data was collected through interview and SF-36 quality of life questionnaire, patients self-report, and referring to their own hospital records. The obtained data was analyzed by means of kolmogrov smirnov test, ANOVA and Duncan test, using SPSS software (V: 16) and P…………was taken as the significant level.
Results: Mean age of the subjects was 57.04±9.37 yrs and their mean quality of life was 50.27±8.55. There was a statistically significant relationship between quality of life and variables such as age (P<0.001), education level (P<0.001), occupation (P=0.002), marital status (P=0.002), duration of disease (P<0.001), number of hospitalization times (P<0.001), and gender and income level.
Conclusion: Quality of life following heart surgery has a relationship with factors such as education level and duration of the disease. Thus, these factors must emphatically be taken into account.
Key Words: Quality of life, Cardiac patients, Heart Surgery
Journal of Birjand University of Medical Sciences (supplementary: cardiovascular). 2013; 19 (6): 33- 41 Received: September 10, 2012 Accepted: January 30, 2013
1Corresponding Author; Assistant Professor, Department of Biology, Faculty of sciences, University of Guilan, Rasht ,Iran……..
2 .
