ﺪﻧا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﺮﺻﺎﻌﻣ ۀرود رد یﺮﯿﻔﮑﺗ و یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ ﮥﺸﯾ
ﯽﻨﯿﺴﺣ یدﺎﻫﺮﯿﻣ یﺮﺨﺘﻔﻣ ﻦﯿﺴﺣ ﺮﺘﮐد ،1
ﯽﻗﺪﺻ ﺪﺟﺎﻣ ،2
3
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد) 04
/ 10 / 1400 :ﯽﯾﺎﻬﻧ شﺮﯾﺬﭘ ، 21
/ 12 / 1400 (
هﺪﯿﮑﭼ
ﺶﺒﻨﺟ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﻪﻫد رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
ﺮﯿﺧا یﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ
هزﻮﺣ رد ﯽﯾﺎﻫ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ یﺎﻫ
ﺘﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ یﺮﮑﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا ﻪ
یژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا . ﺷ حﺮﻄﻣ
هوﺮﮔ ﻦﯾا ناﺮﺒﻫر یﻮﺳ زا هﺪ ﺎﻫ
،
ﻦﯿﺘﺳار مﻼﺳا ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ
، ﺖﺴﺟ و ﺶﺳﺮﭘ ﺐﺟﻮﻣ و
بﺎﺑ رد ﻮﺟ نﺎﯿﻣ ﺖﺒﺴﻧ
هوﺮﮔ ﻦﯾا ﮥﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾد ﺎﺑ ﺎﻫ
مﺮﮐا ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺖﻨﺳ و بﺎﺘﮐ و مﻼﺳا ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ (ص)
. رد ﻦﯾا
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻘﻋ ، هوﺮﮔ ﻦﯾا ﺪﯾﺎ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﺒﺗ و ﯽﺑﺎﯾ ﻪﺸﯾر ﻪﻨﯿﻣز ﻪﺑ یﺪﺣ ﺎﺗ و
یﺎﻫ
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا زوﺮﺑ ﺎﻫ
ﺰﯿﻧ ﯽﻣ .ﻢﯾزادﺮﭘ ﺸﯾر ﻪﭼﺮﮔ ﻪ
یﺎﻫ ﯽﻔﻠﺳ ار یﺮﮔ مﻼﺳا رﺪﺻ نارود ﻪﺑ
ﯽﻣ زﺎﺑ دﺮﮔ ﻨﻧا
،ﺪ
،ﻞﻤﻋ و ﺮﮑﻓ زﺮﻃ ﻦﯾا عﻮﻤﺠﻣ رد ﯾﺎﺳ ﺮﯾز
ﮥ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﺑا یﺎﻫ ﻪﯿﻤﯿﺗ راﺮﻗ
ﻦﯾا .دراد ﻪﻟﺎﻘﻣ
، و ﻢﯿﻈﻨﺗ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ شور ﻪﺑ نآ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ
ﯾ زا ﯽ
رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻬﻧﺎﯾﺮﺟ ﻟﺎﺳ
نﺎﯿ ﺘﻣ ﺄ هرﺎﺷا ﺮﺧ .ﺖﺳا هﺪﺷ
ﻪﺸﯾﺪﻧا نﺎﯿﻣ زا ﻣ یﺎﻫ
ﺆ رد ﺮﺛ
ﻞﮑﺷ یﺮﯿﮔ ﯽﻔﻠﺳ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،یﺮﮔ ءارآ ﯽﺳرﺮﺑ
رﺎﺼﺘﺧا ﻪﺑ ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ و یدودﻮﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﻢﯾا .
یﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو :
ﯽﻔﻠﺳ ﻦﺑا یﺮﮔ ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ،یدودﻮﻣ ،ﻪﯾوﺪﻬﻣ ،ﻪﯿﺳﻮﻨﺳ ،ﺖﯿﺑﺎﻫو ،ﻪﯿﻤﯿﺗ .
1 . هﺪﮑﺸﻧاد ﺦﯾرﺎﺗ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا
ﯽﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد
،(لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ)
2.
هﺪﮑﺸﻧاد ﺦﯾرﺎﺗ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﯿﺑدا
ﯽﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد ،
3 . ﺠﺸﻧاد ﯽﻣزراﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد مﻼﺳا زا ﺪﻌﺑ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ یﺮﺘﮐد هرود یﻮ
،
ﺎﻨ و ر
ﯽ ﻼﺳا نﺪﻤ
لﺎﺳ هﺎﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
ﺺﺻ 402 - 385 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ)
Journal for the History of Islamic Civilization Vol. 54, No. 2, Autumn & Winter 2021/2022 DOI: 10.22059/jhic.2022.335711.654308
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﻔﻠﺳ نﺎﯾﺮﺟ رد یﺮﮔ
ﻪﻫد رد مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﯿﺧا یﺎﻫ
هﺮﻬﭼ و ﯽﻋﺎﺠﺗرا ،ﻦﺸﺧ یا
فﺎﻄﻌﻧا ﻪﻫد رد .ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﺿﺮﻋ مﻼﺳا ﻦﯾد زا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ ﺮﯿﺧا یﺎﻫ
، نﺎﺒﻟﺎﻃ و هﺪﻋﺎﻘﻟا هوﺮﮔ ﻪﺳ
ﺎﯿﺳآ بﺮﻏ رد ﺶﻋاد و
، مﺎﯿﭘ ﻞﻣﺎﺣ دﻮﺑ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا یﺎﻫ
ه ا ﺪﻧ : ﺗﺄ ﯽﻔﻠﺳ ﺮﺑ ﺪﯿﮐ و یﺮﮔ
ﺮﯿﻔﮑﺗ و ﺖﻌﯾﺮﺷ ﺮﻫاﻮﻇ یاﺮﺟا و ﯽﻣﻼﺳا ترﺎﻣا و ﺖﻓﻼﺧ ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ یاﺮﺑ دﺎﻬﺟ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ
ﺮﺑﺎﻨﺑ .
هوﺮﮔ ﻦﯾا ناﺮﺒﻫر یﺎﻋدا ﺎﻫ
، ﻤﻫ ﮥ هزﻮﻣآ ﻦﯾا ﺎﻫ
،ﺎﻫرﺎﺘﻓر و و دراد ﻦﯿﺘﺳار مﻼﺳا رد ﻪﺸﯾر
.ﺖﺳا ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ ﺖﯿﻌﺿو زا نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺶﺨﺑ تﺎﺠﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا مﻼﺳا زا ﻢﻬﻓ ﻦﯿﻤﻫ
نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ روﺎﺸﯿﭘ رد ندﻻ ﻦﺑ ﻪﻣﺎﺳا یﺮﺒﻫر ﻪﺑ هﺪﻋﺎﻘﻟا و
ﺣﻮﺒﺤﺑ رد ﮥ
ﮥﻄﻠﺳ یورﻮﺷ ﺑ ﺮ
نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﺗﺄ
ﻢﻬﻣ ار دﺎﻬﺟ ،ﻪﮑﺒﺷ ﻦﯾا ناﺮﺒﻫر .ﺪﺷ ﺲﯿﺳ ﯽﻣﻼﺳا مﺎﮑﺣا زا ﻢﮑﺣ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ و ناﺮﻓﺎﮐ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﻦﯿﻣز ﺮﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ یراﺮﻗﺮﺑ ار دﻮﺧ ﺖﻟﺎﺳر و ﺪﻨﺘﺴﻧاد
ﯽﻠﺻا .نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ هزﻮﻣآ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻔﻠﺳ زا دﻮﺑ ترﺎﺒﻋ هوﺮﮔ ﻦﯾا یﺎﻫ بﺮﻏ ،یﺮﮔ
ﻪﻌﯿﺷ و یﺰﯿﺘﺳ -
ﻓ ﺮﮑﻔﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ نﺎﺒﻟﺎﻃ هوﺮﮔ .یﺰﯿﺘﺳ ﯽﻔﻨﺣ یﺮﮑﻓ و ﯽﻬﻘ
- ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ دﺎﯿﻨﺑ ﯽﺑﺎﻫو
،
هزﻮﻣآ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ یراﺮﻗﺮﺑ و ﯽﻣﻼﺳا ﺖﻌﯾﺮﺷ ﺮﻫاﻮﻇ یاﺮﺟا و نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﺮﯿﻔﮑﺗ ﺮﺑ ار دﻮﺧ یﺎﻫ
ﻌﻣﺎﺟ رد ﯽﻨﯾد ﮥ
ﯽﻣﻼﺳا داد راﺮﻗ . و قاﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ شرﻮﯾ لﺎﻐﺷا
رﻮﺸﮐ نآ رد
2003 م،
ﻞﮑﺷ یاﺮﺑ ار ﻪﻨﯿﻣز ﺶﻋاد هوﺮﮔ یﺮﯿﮔ
) = ﺖﻟود (مﺎﺷ و قاﺮﻋ ﯽﻣﻼﺳا ﺶﻋاد .دﺮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ
ﯽﻔﻠﺳ ﻒﯾدر رد ﻦﯿﺸﯿﭘ هوﺮﮔ ود نﻮﭽﻫ ﻪﮐ ﯽﻣ راﺮﻗ یدﺎﻬﺟ ﺎﯾ ﯽﻃاﺮﻓا یﺎﻫ
،دﺮﯿﮔ نﺎﻨﭽﻤﻫ
ﺪﻘﺘﻌﻣ بﺮﻏ ﻪﺑ ﻪﻌﯿﺷ و یﺰﯿﺘﺳ یﺰﯿﺘﺳ
ﺖﺳا ﻧﺎﯿﺸﺣو یﺎﻫرﺎﺘﺸﮐ ﺎﺑ و ﮥ
نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﯽﯾﺎﻤﯿﺳ ،
کﺎﻨﺘﺸﺣو نﺎﯿﻧﺎﻬﺟ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و مﻼﺳا زا
داد نﺎﺸﻧ .
رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا
، ﺴﻣ ﺄﻟ ﮥ ﻠﺻا ﯽ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﯾﺎﻘﻋ
یﺎﻫروﺎﺑ و ﺪ هوﺮﮔ
یﺎﻫ رد یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ
ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ دراد ﯽﯾﺎﻫدﺎﯿﻨﺑ ﻪﭼ و دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﻪﺸﯾر ﺎﺠﮐ زا
یژﻮﻟﻮﺋﺪﯾا ﯽﻠﺻا رﻮﺨﺸﺑآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ؟
هوﺮﮔ ﻦﯾا ماﺪﮐ ءارآ رد یﺮﯿﻔﮑﺗ یﺎﻫ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا زا ﮏﯾ
نﺎﯾﺮﺟ و یﺎﻫ رد ؟ﺖﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ یﺮﮑﻓ
ﻦﯾا
،هار ﺸﯾر ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻦﻤﺿ نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ ﮥ
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺦﯾرﺎﺗ رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ هﮋﯾو ﻪﺑ ،
یﺎﻫدﺮﮑﯾور
ﻦﺑا ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺰﯿﻧ و ﺚﯾﺪﺣ بﺎﺤﺻا هﺪﺳ رد ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﻪﯾﺎﭘ یاﺮﺑ ﯽﻧﺎﯿﻣ یﺎﻫ ترﻮﺻ و یراﺬﮔ
یﺪﻨﺑ
یﺮﮔ ﯽﻔﻠﺳ
، ﺮﯾﺰﺟ رد ﺖﯿﺑﺎﻫو یﺮﮑﻓ ﯽﻧﺎﺒﻣ زا ة
رد ﻪﯿﺳﻮﻨﺳ ،بﺮﻌﻟا آ
نادﻮﺳ رد ﻪﯾوﺪﻬﻣ و ﺎﻘﯾﺮﻓ
ﻦﺨﺳ ﺪﻧروآ ﯽﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد و
رد ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻔﻠﺳ نﺎﯾﺮﺟ زا ﯽﯾﺎﻫ ﻤﯿﻧ
ﮥ مود
ﯽﻣ ﺮﺼﻣ رد ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد و ﺪﻧزادﺮﭘ
، ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ و یدودﻮﻣ ﯽﻠﻋﻻاﻮﺑا یاﺰﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ
ﻪﯾﺎﭘ رد یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ ﺮﮑﻔﺗ یﺰﯾر ﺪﯿﮐﺄﺗ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
1.
ﯽﻔَﻠَﺳ ﯽﺳﺎﻨﺷ هژاو
ﺖﻐﻟ رد
، و نﺎﯿﻨﯿﺸﯿﭘ ﻪﺑ ور ﻦﯾا زا و ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺰﯿﻧ و ﻦﺘﺷﺬﮔ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻒﻠﺳ
ﻞﺴﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ
» ﻒﻠﺳ « ﻼﻃا ﻲﻣ ق دﻮﺷ ﮑﻧ) ـ : ﻦﺑا
،رﻮﻈﻨﻣ ،بﺮﻌﻟا نﺎﺴﻟ 9/
158
،ﯽﻧﺎﺘﺴﺒﻟا
949
،بﺮﻋ ؛ 447 ﯽﺣﻼﻄﺻا ﯽﻨﻌﻣ رد .(
، مﺎﻋ مﻮﻬﻔﻣ رد .ﺖﺳا ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﯽﻔﻠﺳ و ﻒﻠﺳ
،
ﯽﻔﻠﺳ ﺖﺳا ﯽﺴﮐ ار دﻮﺧ و ﻪﺘﺴﺟ ﮏﺴﻤﺗ مﻼﺳا ﻦﯾد ﻪﺑ ﻪﮐ
رد و مﺮﮐا ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا یوﺮﯿﭘ
ﻦﯿﻌﺑﺎﺗ و ﻪﺑﺎﺤﺻ مﺰﻠﻣ
ﯽﻣ ﺻ ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺢﻟﺎﺻ ﻒﻠﺳ ﯽﻫﺎﮔ .ﺪﻧاد زا ﻲﺧﺮﺑ و ﻦﯿﻌﺑﺎﺗ و ﻪﺑﺎﺤ
قﻼﻃا ﻦﯿﻌﺑﺎﺗ ناوﺮﯿﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ
،ﯽﺴﺒﻃ) 14
.(
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻃﻮﺑ نﺎﻀﻣر ﺪﯿﻌﺳﺪﻤﺤﻣ ﻒﻠﺳ١
،
ﯽﻨﻌﯾ ﺪﺳ ﻪﺳ نﺎﻤﻟﺎﻋ و نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ۀ
مﻼﺳا ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﺴﺨﻧ .
ﻲﻠﯿﺳ ﺰﯾﺰﻌﻟاﺪﺒﻋ ﺪﯿﺳ ﺮﻈﻨﻣ زا
٢
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻪﺑ
ﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ نﺎﻣﺎﻣا ﯽﻬﻘﻓ لﻮﺻا ﮥ
ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ،ﺪﻧراد یﺪﻨﺑ یﺎﭘ
ﯽﻔﻠﺳ هﺪﻧاﻮﺧ ﯽﻣ
.ﺪﻧﻮﺷ هﺮﻫزﻮﺑا ﻦﺑﺪﻤﺣا وﺮﯿﭘ نﺎﯿﺑﺎﻫو ار ﻪﯿﻔﻠﺳ ﺰﯿﻧ٣
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﻞﺒﻨﺣ
، ﻪﮐ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ
،ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا ارآ
ء ﻞﺒﻨﺣ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا ﺑ ار
یزﺎﺳزﺎ دﺮﮐ ﻪﻌﺳﻮﺗ و داد
و ،رﺎﮑﻓا نآ نﺮﻗ رد
12 ﺎﺑ ق
ﺶﺷﻮﮐ ﺖﯿﺑﺎﻫو ﺶﺒﻨﺟ ﻞﮑﺷ رد بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ
ﯽﻧاﻮﺿر)
، 14 - 16 .(
ژاو ۀ ﯽﻔﻠﺳ ﺎﯾ ﺖﯿﻔﻠﺳ ا ﯽﺣﻼﻄﺻا یﺮﮔ
ﺖﺳ ﺮﻃﺎﺧ ﻖﻠﻌﺗ زا ﯽﮐﺎﺣ و ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺑ
،ﺮﮑﻓ ﻦﯾا
رد ار دﻮﺧ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ لﺎﻤﻋا و رﺎﮑﻓا
» ﺢﻟﺎﺻ ﻒﻠــﺳ
« ﯽﭘ ﯽﻣ ﯽﯾﻮﺟ ﺎﻬﺑﺎﺘﮐ رد هژاو ﻦﯾا .ﺪﻨﮐ
دراد رﺎﯿﺴﺑ دﺮﺑرﺎﮐ نﺎﺛﺪﺤﻣ و ﺎﻬﻘﻓ رﺎﺛآ و ﺎﺒﻟﺎﻏ و
یور یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺑ ندروآ
ﺖﺳا نآ زا سﺎﺒﺘﻗا و ﻦﺘﺧﻮﻣآ .
ﺎﯾﻮﮔ رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻦﺑا
ﻪﯿﻤﯿﺗ دﻮﺑ ﮐ رد ﻪ ﻪﯾﻮﻤﺤﻟا یﻮﺘﻔﻟا
یﺮﺒﮑﻟا ار حﻼﻄﺻا ﻦﯾا ﯽﺻﺎﺧ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ
مﻼﺳا نﺎﻬﺟ تﺎﯿﺑدا دراو دﺮﮐ
یﺰﯾﺰﻋ) و هﺮﻗ هداز
،ﯽﻧﺎﯿﺑﺮﺷ 11
- 12 ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد .(
، ﻨﻌﻣ ﻪﯿﻔﻠﺳ زا دﻮﺼﻘﻣ ﺎ
نآ صﺎﺧ ی
،ﺖﺳا ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﻨﻌﯾ
ﯽﺒﻫﺬﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ و رد
ﺘﻣ ﻪﮐ ﺖﻨﺳ ﻞﻫا نﺎﯿﻣ ﺄ
ﻪﺸﯾﺪﻧا زا ﺮﺛ یﺎﻫ
ﻦﺑا و ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﻣ ﺪﻤﺤ ﻦﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد و ﺖﺳا بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ
، هوﺮﮔ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺎﺑ یﺎﻫ
یدﺎﻬﺟ
، ﯿﻔﻠﺳ ﮥ ﺪﯾﺪﺟ
ﮑﻧ) ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ـ
ﻣادا : ﮥ .(ﻪﻟﺎﻘﻣ
2.
ﻪﺸﯾﺪﻧا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
ﯽﺑ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺪﯾدﺮﺗ .دراد ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﻫﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﺪﯾﺪﺟ ﺮﺼﻋ و ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺎﻬﺟ رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﺸﯾر ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ ﺮﺻﺎﻌﻣ یﺮﮔ
آ ار رد هﺎﮔﺪﯾد ﻫ ﯽﯾﺎﯾور ﻦﯿﻟوا و ﺚﯾﺪﺣ بﺎﺤﺻا یﺎ
1 . بﺎﺘﮐ ﻔﻠﺴﻟا ﺔﯿ ﺣﺮﻣ ﺔﻠ ﻨﻣز ﺔﯿ
2 . بﺎﺘﮐ ةﺪﯿﻘﻌﻟا ﺔﯿﻠﻔﺴﻟا
3 . بﺎﺘﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﻣﻼﺳﻻا ﺐﻫاﺬﻤﻟا ﺔﯿ
ر بﺎﺤﺻا ﺎﺑ نﺎﺸﯾا أ
ی ﺖﺴﺟ و دﺮﮐ ﻮﺟ ﮑﻧ)
ـ ﻞﺧﺪﻣ :
"
ﺚﯾﺪﺣ بﺎﺤﺻا
"
و
"
یار بﺎﺤﺻا
"
ﯽﻣﻼﺳا گرﺰﺑ فرﺎﻌﻤﻟا هﺮﯾاد رد و ﯽﺳﺎﺒﻋ ﺮﺼﻋ رد ﯽﻣﻼﺳا یرﻮﺗاﺮﭙﻣا شﺮﺘﺴﮔ زا ﺲﭘ .(
ﻪﺸﯾﺪﻧا دورو نﺪﻤﺗ زا ﺪﯾﺪﺟ یﺎﻫ
ﻤﺟﺮﺗ و ﺮﮕﯾد یﺎﻫ ﮥ
ﺪﺷر و ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻞﯾاوا مﻮﻠﻋ
ﻞﻘﻋ ﮔ ﯽﯾاﺮ
، ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻧور ﯽﻟاﺰﺘﻋا یﺎﻫ
، ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﻈﻨﻣ زا لاﺰﺘﻋا ﺐﺘﮑﻣ ﺎﻣا
نﻮﻣﺄﻣ هﺎﺗﻮﮐ ۀرود ﺰﺠﺑ ار ﯽﺳﺎﺒﻋ یﺎﻔﻠﺧ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺪﻨﮐ ﺐﻠﺟ ،ﻖﺛاو و ﻢﺼﺘﻌﻣ ،ﺪﯿﺷﺮﻟا
. زا
ﻦﯾا ور
، ﻣﺎﻋ یوﺮﯿﭘ و ﻪﻟﺰﺘﻌﻣ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺚﯾﺪﺣ بﺎﺤﺻا ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﮥ
بﺎﺤﺻا زا مدﺮﻣ
،ﺚﯾﺪﺣ ﻪﻔﯿﻠﺧ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺐﻠﺟ رد ﻞﮐﻮﺘﻣ
دﺎﺘﻓا ﺮﺛﺆﻣ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد و
، ا ﺪﻤﺣ ﻦﺑ ﻪﺑ ﻞﺒﻨﺣ
ﻪﻨﺤﻣ یاﺮﺟﺎﻣ نﺎﻣﺮﻬﻗ ناﻮﻨﻋ ﮑﻧ)
ـ ج ،یﺮﺑﺎﺻ : 1
، 133 - 140 ﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ( ﯽ
.ﺖﻓﺎﯾ هﮋﯾو
ﻦﺑﺪﻤﺣا ناوﺮﯿﭘ ﺪﻨﺘﺷاد یو یﺮﮑﻓ و ﯽﻬﻘﻓ ﺐﺘﮑﻣ دﺎﺠﯾا رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﻞﺒﻨﺣ
،
هزﻮﺣ رد ﯽﻟﺎﻌﻓ ﺶﻘﻧ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ یﺎﻫ
هﺪﺳ رد ﯽﺳﺎﺒﻋ ﺖﻓﻼﺧ ﺰﮐﺮﻣ رد ﯽﻬﻘﻓ و یﺮﮑﻓ یﺎﻫ
ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ نﻻﻮﻐﻣ مﻮﺠﻫ .ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻔﯾا ﯽﻧﺎﯿﻣ یﺎﻫ
و ﯽﻣﻼﺳا ﯽﺳﺎﺒﻋ ﺖﻓﻼﺧ طﻮﻘﺳ
، یﺎﻀﻓ
مﺎﺷ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد .دروآ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﻘﯿﻤﻋ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ و رﺎﺛآ و دز ﻢﻗر یﺪﯾﺪﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و یﺮﮑﻓ هﺪﺳ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﮐ ﺮﺼﻣ و یﺎﻫ
ﻢﺘﻔﻫ ﺎﺗ ﻢﺠﻨﭘ ق
دﻮﺑ هﺪﺷ ﯽﺒﯿﻠﺻ یﺎﻫدﺮﺒﻧ ﻞﻤﺤﺘﻣ
،ﺪﻧ
ﺪﺳ رد ۀ ﻢﺘﻔﻫ ق ﺎﺑ شرﻮﯾ ﮕﻧاﺮﯾو نﻻﻮﻐﻣ ﺮ ور مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﻪﺑ
ﻪﺑ ور نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﻧﺪﺷ
،
ﻦﺑا ﻪﯿﻤﯿﺗ رد١
یﮋﮐ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ حﻼﺻا تﺎﻓاﺮﺤﻧا و ﺎﻫ
، یاﺮﺑ دﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ ﯽﻧﺄﺷ ﺶﯾﻮﺧ ﺪﯿﻟﻮﺗزﺎﺑ و
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺪﻤﺣا یﺎﻫ ﻦﺑ
ﻞﺒﻨﺣ ناﺪﻨﭼ ؛داد راﺮﻗ دﻮﺧ ﺪﺼﻘﻣ ار ﺶﺷﻮﮐ ﻪﮐ
یو یﺎﻫ و
ﻦﺑا شدﺮﮔﺎﺷ ﻢﯿﻗ
ﺖﮐﺮﺣ یﺎﻨﺒﻣ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪﯾزﻮﺟ ﺳ رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
هﺪ ﺦﯾرﺎﺗ و ﺪﻌﺑ یﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ :
حﻼﺻا ﺶﺒﻨﺟ ناﺮﺒﻫر زا ﯽﺧﺮﺑ یﺮﮔ
ﻣ
،یدودﻮﻣ ،هﺪﺒﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻨﻧﺎ ﻦﺴﺣ
ماو ﺎﺿر ﺪﯿﺷر و ءﺎﻨﺒﻟا وا راد
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
ﯽﻧاﺮﺤﺑ زا ﯽﮑﯾ رد ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا هرود ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﺦﯾرﺎﺗ یﺎﻫ ﺖﺴﯾز
: داﺪﻐﺑ رد ﯽﺳﺎﺒﻋ ﺖﻓﻼﺧ
؛دﻮﺑ هدﺮﮐ طﻮﻘﺳ نﺎﯿﻫﺎﭙﺳ
تاﺮﻓ زا ﻮﮐﻼﻫ ﻪﺘﺷﺬﮔ
و ﻪﺑ یور یﻮﺳ مﺎﺷ
،ﺪﻨﺘﺷاد رد ﺎﻣا
ﻦﯿﻋ دﺮﺒﻧ ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا .ﺪﻧدرﻮﺧ ﺖﺴﮑﺷ ﮏﯿﻟﺎﻤﻣ زا تﻮﻟﺎﺟ
، نﻻﻮﻐﻣ ﺎﺑ نﺎﯿﺒﯿﻠﺻ دﺎﺤﺗا
ﻬﺒﺟ ﮥ
،ﯽﺳﻮﻣ) دﻮﺑ هدﺮﮐ ﺖﯾﻮﻘﺗ ار نﺎﻨﻤﺷد 16
- 22 ﺘﻔﺷآ ﻊﺿو .(
ﮥ ﯽﺘﺸﯿﻌﻣ و یدﺎﺼﺘﻗا
ﺶﮑﻤﺸﮐ ،مدﺮﻣ شﺮﺘﺴﮔ و ﺮﺼﻣ و مﺎﺷ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
ﺖﻘﯾﺮﻃ ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ یﺎﻫ تﺎﻓاﺮﺧ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﻪﺘﺨﯿﻣآ دﻮﺑ
، ﯽﮕﻤﻫ ﺑ ﻌﻣﺎﺟ طﺎﻄﺤﻧا و دﻮﮐر ﺮ ﮥ
ﯽﻣﻼﺳا
1 . ﻲﻘﺗ ﻦﯾﺪﻟا سﺎﺒﻌﻟاﻮﺑا ﺪﻤﺣا ﻦﺑ بﺎﻬﺷ ﻦﯾﺪﻟا ﻢﯿﻠﺤﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ
ﻦﯾﺪﻟاﺪﺠﻣ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ
ﻦـﺑ ﷲﺪـﺒﻋ ﻦـﺑ ﻲـﺑا
ﺳﺎﻘﻟا ﻢ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺮﺼﺨﻟا ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺮﻀﺨﻟا ﻲﻧاﺮّﺤﻟا ﻲﻘﺸﻣﺪﻟا
،ﻲـﻠﺒﻨﺤﻟا زا ﺮﯿﻫﺎـﺸﻣ ءﺎـﻤﻠﻋ رد لﺎـﺳ
661 ق رد ﺮﻬﺷ ناﺮﺣ ،مﺎﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ ﺪﺷ و رد لﺎﺳ 728 ق رد ﻖﺸﻣد ﺖﺷﺬﮔرد .
رﺎﮔزور نآ ﺖﻟﻻد
ﺖﺷاد ﮑﻧ) ـ
،ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا : 23
.(
ﻦﺑا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﺗ دﻮﺑ نآ ﺮﺑ دﻮﺧ ﻢﻋز ﻪﺑ ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﻪﺸﯾﺪﻧا یﺎﯿﺣا ﻒﻠﺳ ﺮﮑﻔﺗ یﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻦﯿﺘﺳار مﻼﺳا یﺎﻫ
ﺮﯿﺳ و ﺖﻨﺳ زا ﻪﮐ ﺢﻟﺎﺻ ۀ
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ (ص)
يﺎﻔﻠﺧ و ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
ﯽﻣ ﻢﻬﻓ ﺮﮐ د،
و ﺖﻤﻈﻋ ار نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ترﺪﻗ
زﺎﺑ ﺪﻧادﺮﮔ ﮑﻧ) ـ
،ﯽﺳﻮﻣ : 27
؛
،ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ﺰﯿﻧ 24
- 25
؛ ج ،ﯽﻧﺎﺨﯿﻠﻋ 4
، 282 ﻦﺑا .(
ﻪﮐ ﺖﺷاد هﺪﯿﻘﻋ ﻪﯿﻤﯿﺗ مﺎﻈﻧ نﺎﻤﻠﮑﺘﻣ
يﺮﮑﻓ دﻮﺧ هدﺮﮐ ﺎﻨﺑ ﻞﻘﻋ ﺮﺑ ار ﻪﺳ ﺮﻫ و هدارا ﺮﺑ ﻪﻓﻮﺼﺘﻣ و ﺚﯾﺪﺣ ﺮﺑ نﺎﺛﺪﺤﻣ ،ﺪﻧا
هار ﻪﺑ
ﻪﺘﻓر ﺎﻄﺧ ﺪﻧا
: ﺮﮑﻓ مﺎﻈﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ی
ﻒﻠﺳ شور سﺎﺳا .دﻮﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ نﺎﯿﻨﺑ ﺢﻟﺎﺻ
ﻪﺑ وا ﺮﻈﻧ
، ﺖﺷاﺪﻧ ﺎﻨﺘﻋا فﺮﺻ ﻞﻘﻋ ﻪﺑ ﺢﻟﺎﺻ ﻒﻠﺳ
، نآ ﻪﮑﻠﺑ هاﺮﻤﮔ ار
ﻲﻣ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﺴﻧاد
، ﺮﮕﻣ
ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﮐ نﻮﻤﻨﻫر نآ ﻪﺑ نآﺮﻗ تﺎﯾآ ﻪﮑﻧآ ﮑﻧ)
ـ
،یﺪﻫاز : 28
- 29 .(
ﻲﺳﺎﯿﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻤﻠﻋ تﺎﯿﺣ ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا
ﺖﺷﺬﮔ ﺶﻧﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد و
وا رد
دﻮﺧ ﺪﯾﺎﻘﻋ زاﺮﺑا ﭻﯿﻫ زا
ﺷاﺪﻧ كﺎﺑ ﺲﮐ ﺖ
ﮑﻧ) ـ
،بﺎﯾرز : 171 هزرﺎﺒﻣ .(
ﺖﺣﺎﺳ ﻪﺑ وا یﺎﻫ
ﺪﺷ هﺪﯿﺸﮐ ﺰﯿﻧ ﯽﻠﻤﻋ :
دﺎﻬﺟ ناﺪﯿﻣ رد يو ﺎﺑ
نﺎﯿﺒﯿﻠﺻ ﯽﮐﻮﻠﻤﻣ ﻦﯿﻃﻼﺳ و ﺖﻓﺎﯾ رﻮﻀﺣ
ار ﺮﺼﻣ .ﺖﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ نﻻﻮﻐﻣ ﺪﺿ وا
ﺸﯾﺪﻧا ﺎﺗ ﺪﯿﺷﻮﮐ يﺮﻈﻧ ﺖﺣﺎﺳ رد ﮥ
ﻲﻋﺮﺷ مﻮﻠﻋ و ﻲﻨﯾد
ﺎﻫر ﻪﻓﻮﺼﺘﻣ و نﺎﯿﻬﻘﻓ رﺎﺼﺤﻧا زا ار ﺪﻨﮐ
ﻧآ ﺎﺑ و ﻪﭽ ﺖﻋﺪﺑ ﻧﺎﻣز یﺎﻫ ﮥ
ﺖﺷاﺪﻨﭘ ﯽﻣ دﻮﺧ
دﺰﯿﺘﺴﺑ
؛ ﻦﯾا زا زا یﺪﺟ ﯽﻧﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ور تﺎﻘﺒﻃ
دﺎﺘﻓا ناﺪﻧز ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﺑ و ﺖﺷاد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
،ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا) 24
.(
ﯽﮔﺪﻧز ﻪﻧاﺪﻫاز ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا ﯽﻣ
ﺖﺷﺬﮔ و وا ﻪﺑ ﺰﺟ دﻮﺧ ﺮﻤﻋ ﺮﺳاﺮﺳ رد
ﻪﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﻒﯿﻨﺼﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺚﺤﺑ زا ،دﺮﮑﻧ جاودزا ،ﺖﺧادﺮﭙﻧ يﺮﮕﯾد رﺎﮐ
ﺮﻧﺎﻣﺮﻓ نﺎﯾاو و
ﻪﺑ و ﺖﻓﺮﯾﺬﭙﻧ ﻪﯾﺪﻫ نﺎﻫﺎﺷ یزور کﺪﻧا
ﺎﻗﻧ ﻊ دﻮﺑ
،ﺪﯿﻤﺤﻟاﺪﺒﻋ) 41
ﺶﻧﺮﮐ ﻲﺴﮐ ﺮﺑاﺮﺑ رد .(
ﯽﻤﻧ ﻲﺑ و راﻮﺘﺳا نﺎﺒﺼﻨﻣ ﺐﺣﺎﺻ و اﺮﻣا ﺎﺑ و دﺮﮐ .ﺖﻔﮔ ﯽﻣ ﻦﺨﺳ اوﺮﭘ
ﺧ و ﺖﻌﯾﺮﺷ رد ار دﻮ
ﯽﻠﺒﻨﺣ ﻪﻘﻓ ﺪﻣاﺮﺳ
ﻲﻣ ﻲﺑ ﻦﯾد نﺎﮔرﺰﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يرواد رد .ﺖﺴﻧاد ءﺎﻤﻠﻋ ﺮﺑ هﺎﮔ و دﻮﺑ اوﺮﭘ
ﺮﭘ يﺎﻬﻘﻓ و ﻲﻣ هدﺮﺧ هزاوآ
ﺖﻓﺮﮔ ﮑﻧ) ـ
،بﺎﯾرز : 177 ﻦﺑا .(
رد مدﺮﻣ ﺶﻘﻧ و رﻮﻀﺣ ﺮﺑ ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﺖﺷاد ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺖﻣﻮﮑﺣ هﮋﯾو ﻪﺑ ،
رد ﻧﺎﻣز ﻪ یا ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯿﺳر ترﺪﻗ ﻪﺑ ﺖﺴﯾﺎﺷﺎﻧ ناراﺪﻣﺎﻣز ﻪﮐ
ﮑﻧ) ـ
،ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا : 29
یو .(
ﺖﺷاد هﺪﯿﻘﻋ ارﻮﺷ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻢﮐﺎﺣ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ
،ﻢﺠﻌﻟا) 209 ( و
ار ﯽﻣﻼﺳا ﺖﻣﻮﮑﺣ ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ زا فﺪﻫ ﻦﯾد ﺞﯾوﺮﺗ و ﺮﮑﻨﻣ زا ﯽﻬﻧ و فوﺮﻌﻣ ﻪﺑﺮﻣا
و یراد
اﺪﺧ ﻪﺑ بﺮﻘﺗ ﯽﻣ
ﺖﺴﻧاد
،ﯽﻧﺎﺨﯿﻠﻋ)
ج 4 ، 290 .(
3 . ﯽﻔﻠﺳ ﻪﻨﯿﻣز و ﻪﯾوﺪﻬﻣ و ﻪﯿﺳﻮﻨﺳ و ﯽﺑﺎﻫو یﺮﮔ ﺎﻬﻧآ ﺪﺷر يﺎﻫ
ﻢﻫﺪﺠﻫ هﺪﺳ ﺮﺧاوا زا ﯽﯾﺎﭘورا ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا مﻮﺠﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ م ﻢﺘﺴﯿﺑ هﺪﺳ ﻞﯾاوا ﺎﺗ
یﺎﻫ
ﺖﺴﮑﺷ و ﯽﻣﻼﺳا ﯽﭘ یﺎﻫ
ﺖﻟود ﯽﭘرد نﺎﯿﻧﺎﻤﺜﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ گرﺰﺑ یﺎﻫ
نﺎﯿﻧﺎﮐرﻮﮔ و نﺎﯾرﺎﺟﺎﻗ ،
نﺎﯿﯾﺎﭘورا زا
، رد هدﺮﺘﺴﮔ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ و تﻻﻮﺤﺗ ﺐﺟﻮﻣ يﺪﻨﻠﻫ .ﺪﺷ ﯽﻣﻼﺳا یﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﺎﻫ
ﺮﯾﺰﺟ ۀ لﺎﻐﺷا ار اوﺎﺟ و
ﻲﯾﺎﯿﻧﺎﺘﯾﺮﺑ ﺖﯿﺒﺜﺗ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد ار دﻮﺧ يﺮﺗﺮﺑ ﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﮐ و
يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺎﻫ ﺮﺑ بﺮﻏ و لﺎﻤﺷ زا ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ آ
ﺎﻘﯾﺮﻓ ﺪﻨﺘﺧاﺪﻧا ﮓﻨﭼ ر .
ﯿﺳو ﮥ راﺰﺗ ی نﺎﯿﻣ
لﺎﺳ يﺎﻫ 1846 و 1885 م ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا يرﺎﯿﺴﺑ ، نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ
رد ار يﺎﯿﺳآ یﺰﮐﺮﻣ و
ﻄﻠﺳ ﺖﺤﺗ زﺎﻘﻔﻗ ﮥ
ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ .ﺖﻓﺮﮔ ﺶﯾﻮﺧ
،لوا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻪﺴﻧاﺮﻓ و ﺲﯿﮕﻧا رﺎﻤﻌﺘﺳا
ﻦﯿﻣزﺮﺳ یﺎﻫ ﮥﻄﻠﺳ ﺮﯾز ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ یرﻮﺗاﺮﭙﻣا
ار ﺮﻤﻌﺘﺴﻣ ۀ ﺐﻘﻋ سﺎﺴﺣا .ﺪﻧدﺮﮐ دﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ زا ﺻ و ﯽﻤﻠﻋ یﺎﻫ
ﯽﻣﻼﺳا ﻊﻣاﻮﺟ نﺎﯿﻣ رد بﺮﻏ ﯽﺘﻌﻨ کﺪﻧا ،
کﺪﻧا ﻪﺸﯾﺪﻧا یﺎﻫ
حﻼﺻا ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ ار نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا و نﺎﮕﺒﺨﻧ نﺎﯿﻣ رد .دﺮﮐ ﺮﻫﺎﻇ
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﺣﻼﺻا یﺎﻫ
ﻪﻨﯿﻣز یاﺮﺑ ار نﺎﯾﺮﺟ حﻼﺻا یﺎﻫ ﻒﯿﻃ زا ﯽﺒﻠﻃ
ﯽﻃاﺮﻓا ﻢﺴﯾرﻻﻮﮑﺳ زا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ ﺎﺗ
مﻼﺳا ﻗ ﻪﺒﺷ ﺎﺗ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ بﺮﻏ زا اﺮﮔدﺎﯿﻨﺑ ﯽﯾاﺮﮔ رﺎ
ۀ ﺪﻨﻫ دروآ ﺪﯾﺪﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد .
، ﺎﻬﻨﺗ
ﻢﻬﻣ ﺶﺒﻨﺟ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ هﺪﺳ رد
م ﻢﺘﺴﯿﺑ و ﻢﻫدزﻮﻧ یﺎﻫ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هرﺎﺷا
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ یﺮﯿﮔ
نﺎﯾﺮﺟ یﺮﯿﻔﮑﺗ و یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ رد
ﻪﻫد ﺮﯿﺧا یﺎﻫ ﻧا هدﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ
.ﺪ
3 - 1 ﯿﻔﻠﺳ . ﮥ ﯽﺑﺎﻫو
ﺮﯾﺰﺟ رد ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ ﻦﯾﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ ة
نﺮﻗ رد بﺮﻌﻟا 18
م ﻣ ﻊﻗاو رد و ﺪﺷ زﺎﻏآ ﯽ
ار نآ ناﻮﺗ
ﺶﺒﻨﺟ زﺎﺘﺸﯿﭘ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
دﺮﮐ ﯽﻘﻠﺗ راﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ .ﺖﺳا ﺖﯿﺑﺎﻫو ،
نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ ِﺪﺠﻧ رد ﺶﺒﻨﺟ ﻦﯾا ﺖﺷاد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
. ﺶﻧﺎﮑﯾدﺰﻧ هﺎﮔﺪﯾد
یو یﺎﻫ ار
دﺮﻃ ،ﺪﻧدﺮﮐ
وا ﺎﻣا ﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪ
یﺮﮕﯾد ناراﺪﻓﺮﻃ یدوز وا ﮥﺸﯾﺪﻧا .ﺪﺑﺎﯿﺑ
لآ ﯽﺳﺎﯿﺳ ترﺪﻗ ﺎﺑ دﻮﻌﺳ
ﺪﻧﻮﯿﭘ
ﯾﺪﺑ و ﺖﻓﺎﯾ ﻦ
ﺐﯿﺗﺮﺗ
،ﯽﺑﺎﻫو ﺮﮑﻓ شﺮﺘﺴﮔ و ﻪﻌﺳﻮﺗ رد
نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺪﯿﭘ و یﺮﮑﻓ یﺎﻫ
مﻼﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ یﺎﯿﻧد رد ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﺘﻓا ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺨﺳ
ﻪﮑﻧآ ﺖﻔﮕﺷ .
، ﺮﯾﺰﺟ ة بﺮﻌﻟا
رد ﺰﺟ لﺎﺳ آ یﺎﻫ زﺎﻏ رﻮﻬﻇ شﺮﺘﺴﮔ و مﻼﺳا
، ﯿﺷﺎﺣ رد هراﻮﻤﻫ ﮥ
مﻼﺳا نﺎﻬﺟ دﻮﺑ
ود و
ﻪﻨﯾﺪﻣ و ﻪﮑﻣ ﺮﻬﺷ یﻮﻨﻌﻣ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﺎﻬﻨﺗ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻣا ، ﺎ ﺮﺻﺎﻌﻣ ۀرود رد ،
ﻪﻗﺮﺟ ﻦﯿﻟوا یﺎﻫ
ﺶﺒﻨﺟ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ﯽﻃاﺮﻓا یﺎﻫ ﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺎﺟ نﺎﻤﻫ زا
.
ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ
ﻲﯾﺎﻬﻟﺎﺳ١
زارد زا ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ ﻲﮔﺪـﻧز یزوﺪﻧا ﻢﻠﻋ
ﻪﺑ و ﺪﯿﻧارﺬﮔ
ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا يرﺎﯿﺴﺑ
،داﺪﻐﺑ ،هﺮﺼـﺑ ﺪﻨﻧﺎـﻣ ﺎﻫﺮﻬﺷ و ﺎﻫ ﻖﺸﻣد ،نﺎﻬﻔﺻا ،ناﺪﻤﻫ ،نﺎﺘﺳدﺮﮐ
ﺮﻔﺳ هﺮﻫﺎﻗ و رد و دﺮﮐ
لﺎﺳ جﺎﺗ يراﺬﮔ ) هﺎﺷردﺎﻧ 1736
ﻬﻔﺻا ﻪﺑ (م تﺪـﻣ ﻪﺑ و ﺖﻓر نﺎ
رﺎﻬﭼ ﺳ لﺎ رد ﺪﻤﺤﻣ .ﺖﺧﻮﻣآ فﻮﺼﺗ و قاﺮﺷا ﮥﻔﺴﻠﻓ ،ءﺎّﺸﻣ ﮥﻔﺴﻠﻓ ﺮﻬﺷ نآ ﻦﺑ
بﺎـﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ
1 . هداز 1115 /ق 1703 م .
لﺎﺳ دوﺪـﺣ رد 1740
م دﻮﺧ هﺎﮔداز ﻪﺑ رد و ﺖﺸﮔزﺎﺑ١
نﺎﻤﻫ لﺎﺳ دﻮﺧ رﻮﻬﺸﻣ و ﻢﻬﻣ ﺮﺛا
» ﺪﯿﺣﻮﺘﻟا بﺎﺘﮐ «
ار دﺮﮐ ﻒﯿﻟﺄﺗ ﻪﮐ
رد ۀﺪﻧرادﺮﺑ
،یﺮﺋﺎﺣ) دﻮﺑ يو ﻲﺒﻫﺬﻣ حﺮﻃ 74
- 75 زا و (
نﺎﻤـﻫ لﺎـﺳ ، رد ﻪﻓاﺮـﺧ و ﺖﻋﺪﺑ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻲﻠﮐ و ﻲﻠـﺻا ﻦﯾوﺎﻨـﻋ ﺖﺤﺗ ار دﻮﺧ ﺐﻫﺬـﻣ
مﻼـﺳا ﺖﺸﮔزﺎﺑ و ناﺪﺑ
ﻲﻬﺗ و ﺖﻘﯿﻘﺣ ،ﻲﻌﻗاو يﺎﻬﺘﻨﺳ يو ﻪﭼ ﻲﻣ مﻼﺳا ﻲﮔدﻮﻟآ زا
ﺪﯿﻣﺎﻧ
ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ .دﺮﮐ ﻎﯿﻠﺒﺗ و مﻼﻋا
ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺮﯿﻣا دﻮﻌﺳ يو تﻮﻋد ﻪﯿﻋرد
ار ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ﯽﯾﺎﯿﺿ)
و
،ﯽﻌﯿﻓر 15
- 16 هزﻮﻣآ .(
ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻫ ﻦﺑ
بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
ﺦﺳﺎﭘ ﮥﺸﯾﺪﻧا یاﺮﺑ
حﻼﺻا ﯽﺒﻠﻃ رد ﻌﻣﺎﺟ زور نآ ﺖﯿﻌﺿو ﮥ
ﻣﻼﺳا ﯽ ﺖﺳا
،یﺮﺋﺎﺣ) 78
بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ .(
ﺑ ﺖﺸﮔزﺎ
ﻲﺘﺳار ﻪﺑ و ﯽﺸﯿﮐ
ۀﺮﯿﺳ زا ﻖﯿﻗد یوﺮﯿﭘ مﺮﮐا ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ
(ص) ﺎﺑ ار ﺪﯿﮐﺄﺗ صﺎﺧ ﺪﯿﺣﻮﺗ ﺮﺑ
ﻠﺒﺗ ﻲﻣ ﻎﯿ دﺮﮐ
،ﯽﯾﺎﺟر) 12
ﯽﮔﮋﯾو .(
هزﻮﻣآ ﯽﺳﺎﺳا یﺎﻫ ﺖﯾﺮﺜﮐا رد ﻪﮐ ﺖﯿﺑﺎﻫو یﺎﻫ
ﺶﺒﻨﺟ هﺪﺷ راﺮﮑﺗ ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
، ﻪﺑ ﻦﯾا :ﺖﺳا راﺮﻗ
1 . ﯽﻣ کﺮﺷ قاﺪﺼﻣ ار ﯽﻣﻼﺳا قﺮﻓ ﺮﯾﺎﺳ تادﺎﻘﺘﻋا زا یرﺎﯿﺴﺑ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﺣﻮﺗ .ﺖﺴﻧاد
2 . ﮐﺮﺤﻣ ترﺪﻗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا ﻪﮐ ﺮﮑﻨﻣ زا ﯽﻬﻧ و فوﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻣا ﮥ
ﺶﺒﻨﺟ ﺶﯾﻮﺧ
.دﺮﺑ هﺮﻬﺑ 3 . ﮑﻧ) مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻊﺿو قاﺪﺼﻣ ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ ـ
ود ﻪﻄﺑار و ﻒﯾﺮﻌﺗ ،ﯽﭽﺘﮐﺎﭘ :
،مﻮﻬﻔﻣ 36 ( نﺎﻋذا ﺪﯾﺎﺑ دﺮﮐ
ﻪﮐ ﻪﭼﺮﮔ ﻪﺸﯾﺪﻧا نﺎﯿﻣ ﻦﺑا ،بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻫ
ﺪﻤﺣا و ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﻦﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻞﺒﻨﺣ ﺖﺳا رﺎﯿﺴﺑ
،یدوﺮﯿﺷ) 24
(
، ترﻮﺻ فوﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻞﺻا زا ﺪﯾﺪﺟ یﺪﻨﺑ
ﮑﻨﻣ زا ﯽﻬﻧ و ﺮ،
ﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﻈﻧ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ نﺎﯿﻣ رد بﺎ
و ورﺪﻨﺗ ناوﺮﯿﭘ
نﺎﯾﺮﺟ .ﺪﺷ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﯽﻃاﺮﻓا یﺎﻫ
3 - 2 ﯿﻔﻠﺳ . ﮥ ﻪﯿﺳﻮﻨﺳ
رد رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ ﯽﻫﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ﺎﺑ ﯽﺘﮐﺮﺣ ،ﯽﺳﻮﻨﺳ ﺶﺒﻨﺟ آ
.دﻮﺑ ﺎﻘﯾﺮﻓ
ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ﯽﻠﻋ
ﯽﺳﻮﻨﺴﻟا ﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ و دﻮﮐر ﻪﺑ ﺶﻨﮐاو رد ﺶﺒﻨﺟ ﻦﯾا راﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ ٢
ﯽ
نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺷاد ﺪﺼﻗ
ﺣﺮﻃ ﯽ
،ﯽﺑﻼﺻ) دزاﺪﻧارد ﻮﻧ 28
یو .(
رﺎﯿﺴﺑ ﺮﻔﺳ ﯽﻣ ﮐ رد و دﺮ
ﻪﺸﯾﺪﻧا و رﺎﮑﻓا ﺎﺑ زﺎﺠﺣ ﺪﺷ ﺎﻨﺷآ بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻫ
، و ﺖﺸﮔزﺎﺑ بﺮﻐﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
ﺎﮑﺷآ ار ﺶﯾﻮﺧ تﻮﻋد دوﺪﺣ رد وا زا .دﺮﮐ ر
40 ﻪﺑ بﺎﺘﮐ
،ﯽﺑﻼﺻ) ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ رﺎﮔدﺎﯾ
1 . ﻪﻨﯿﯿﻋ .
2 . هداز 1202 ق رد مﺎﻨﻐﺘﺴﻣ ﺮﯾاﺰﺠﻟا .
129 ﺳ ﮥﺸﯾﺪﻧا نﺎﯿﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ بﺎﺑ رد .(
و و ﻪﯿﺳﻮﻨ ﯽﻣ ﺖﯿﺑﺎﻫ
نﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻦﺷور و فﺎﻄﻌﻧا یﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻨﯿﺑ
،ﺖﺷاد هزﻮﻣآ نﺎﯿﺳﻮﻨﺳ اﺮﯾز دﻮﺧ ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ یﺎﻫ
ﺎﺑ ار
ﻪﺸﯾﺪﻧا فﻮﺼﺗ ﯽﺘﻨﺳ مﺎﻈﻧ زا یوﺮﯿﭘ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾرد ﯽﺳﻮﻨﺳ .ﺪﻨﺘﺨﯿﻣآ ﻢﻫرد ﺖﯿﺑﺎﻫو یﺎﻫ
ﯿﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻟﻮﺤﺗ ناﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﺎ
ﺪﻨﯾﺮﻓ
، ﻦﯾا زا ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ و ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺎﺑ ور ﯽﮔﺪﻧز و ﺖﯿﺑﺮﺗ و
،ﻪﻧاﺪﻫاز ﺪﯿﺷﻮﮐ ﯽﻣﻼﺳا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﻨﮐ ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ ار
دﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و و مﻼﺳا رد دﺎﻬﺘﺟا ﻞﺻا زا ه
هﺮﻬﺑ ﺪﯾﺪﺟ مﻮﻠﻋ زا یﺪﻨﻣ رد
دﻮﺧ ناوﺮﯿﭘ زا یﺪﯾﺪﺟ ﻞﺴﻧ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﺖﺷﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ
ﺎﺑ یو .
ﻪﯾواز ﺲﯿﺳﺎﺗ هﺎﻘﻧﺎﺧ) ﺎﻫ
ﺎﻫﺮﻬﺷ نوﺮﯿﺑ رد (ﺎﻫ
، دﻮﺧ نادﺮﮔﺎﺷ ﺖﯿﺑﺮﺗ یاﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ یﺎﻀﻓ
ﺖﻓﺎﯾ ) ﮑﻧ ـ
،ﯽﺑﻼﺻ : 151
- 169 ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد ﺎﻫﺪﻌﺑ نﺎﺸﻧاﺮﺒﻫر و نﺎﯿﺳﻮﻨﺳ .(
لﺎﻤﺷ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﯾﺎﭘورا آ
ﺎﻘﯾﺮﻓ هﮋﯾو ﻪﺑ یروآدﺎﯾ ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ .ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻔﯾا ﯽﺒﯿﻟ رﻮﺸﮐ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﺷ
ﯿ هﻮ ﺎﻫ ی ﻠﻌﺗ ﯿ ﻤ ﯽ رﺎﮑﺘﺑا ی اﯾ ﻦ ﺰﮐاﺮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ، ﺶﺒﻨﺟ ﺎﻫ ی ﻔﻠﺳ ﯽ ﺪﺟ ﯾ ﺪ ﺪﻨﻧﺎﻣ
نﺎﺒﻟﺎﻃ نآ زا ﺪﻧﺪﯿﺷﻮﮐ و دﺮﮐ ﺐﻠﺟ ار هﺮﻬﺑ
.ﺪﻨﻨﮐ یرادﺮﺑ
3 - 3 ﯿﻔﻠﺳ . ﮥ ﻪﯾوﺪﻬﻣ
ﺶﺒﻨﺟ زا ﯽﮑﯾ نﺮﻗ ﺮﺧاوا رد ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ
19 م راﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ و ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ نادﻮﺳ رد آ
ن
ﯽﻧادﻮﺳﺪﻤﺣاﺪﻤﺤﻣ
، ﺎﺑ ﺖﯾوﺪﻬﻣ یﻮﻋد ﺮﺑاﺮﺑ رد
دﺮﮐ مﺎﯿﻗ ﺎﯿﻧﺎﺘﯾﺮﺑ رﺎﻤﻌﺘﺳا )
ﮑﻧ ـ ،یﺮﮑﺒﻟا :
25 ﺖﻟﺎﺧد ﺰﯿﻧ و ﯽﻠﺤﻣ نﺎﻤﮐﺎﺣ ﻢﺘﺳ و ﻢﻠﻇ .(
رﺎﻤﻌﺘﺳا و یﺮﺼﻣ نﺎﻤﮐﺎﺣ یﺎﻫ ذﻮﻔﻧ و ناﺮﮔ
یﺪﻬﻣ مﺎﯿﻗ ﺪﺷر یاﺮﺑ ار ﻪﻨﯿﻣز نادﻮﺳ رد ﯽﺑﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻧادﻮﺳ
دروآ ﮑﻧ) ـ :
،لاﺪﻘﻟا
46 ( مﺎﯿﻗ یﺮﺒﻫر زا ﺶﯿﭘ یو .
، ﺖﻘﯾﺮﻃ زا ﯽﮑﯾ ﺦﯿﺷ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا و دﻮﺑ ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ یﺎﻫ
ﺖﺷاد ﺪﻧﻮﯿﭘ ﯽﺳﻮﻨﺳ ﯽﻠﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﯿﺸﻧﺎﺟ یﺪﻬﻤﻟا
؛ ﻦﯾا زا ﺘﻣ یو ﺶﺒﻨﺟ ور ﺄ
زا ﺮﺛ
ﺿ و ﯽﺣﻼﺻا ﺶﺒﻨﺟ ا ﺪ
ﯽﯾﻮﺟرﺎﮑﯿﭘ .دﻮﺑ ﯽﺳﻮﻨﺳ یرﺎﻤﻌﺘﺳ و یﺮﯿﻔﮑﺗ ﮥﺸﯾﺪﻧا و
ﻪﺑ ار وا ی
ﯽﻣ ﮏﯾدﺰﻧ ﺖﯿﺑﺎﻫو ﺶﺒﻨﺟ ،دﺮﮐ
ﺎﻣا ﺶﯾاﺮﮔ رﺎﺼﺤﻧا و ﺖﯾوﺪﻬﻣ یﺎﻋدا ﺰﯿﻧ و ﻪﻧﺎﯿﻓﻮﺻ یﺎﻫ
،دﻮﺧ رد یﺮﺒﻫر وا ﺰﯾﺎﻤﺗ ﻪﺟو
ﺖﯿﺑﺎﻫو زا دﻮﺑ
ﺎﺑ ﺶﺒﻨﺟ ﻦﯾا تﺎﻗاﺮﺘﻓا و تﺎﮐاﺮﺘﺷا هرﺎﺑ رد)
ﻨﺟ ﺮﮕﯾد ﺶﺒ
دﻮﺧ ﺮﺼﻋ یﺎﻫ
، ﮑﻧ ـ
،ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا : 48
- 49 هدﺎﺳ یﺪﻬﻣ .(
و ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ یزﺎﺳ
ﺎﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ ار ﯽﺒﻫﺬﻣ یﺎﻫرﺎﮕﻧا ﯽﻣ ﯽﻘﯿﻘﺣ مﻼﺳا ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺸﮔز
ﺖﺴﻧاد
ﯽﻬﻘﻓ ﺐﺗﺎﮑﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا و دﺮﮐ مﻼﻋا ﺶﯾﻮﺧ تﻮﻋد نﺎﮐرا زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار دﺎﻬﺘﺟا ﺰﯿﻧ و ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﺎﺑ .ﺖﺴﺟ یﺮﺒﺗ
، ﺗ ار ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺐﺘﮐ و نآﺮﻗ ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ زا ﯽﺧﺮﺑ وا ﺄ
ﯽﻣ ﺪﯿﯾ .دﺮﮐ
هدﺎﺳ وا تﻮﻋد ﻢﻬﻣ لﻮﺻا زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﯽﺘﺴﯾز زا یﺮﯿﮔﻮﻠﺟ یاﺮﺑ و دﻮﺑ
ﻦﺸﺟ رد فاﺮﺳا ﺎﻫ
،
رﻮﺘﺳد ﺎﺗ داد ﯽﺳوﺮﻋ ﻢﺳاﺮﻣ دﻮﺷ ﻮﻐﻟ
) ﮑﻧ ـ
،ﯽﻧﺎﻓدﺮﮑﻟا : 220
- 236 ،(
ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ رد ﺎﻫﺪﻌﺑ ﻪﮐ
هزﻮﻣآ یﺮﮑﺷ یﺎﻫ ﻋﺎﻤﺟ راﺬﮔدﺎﯿﻨﺑ ﯽﻔﻄﺼﻣ
ﺔ ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﻢﻫ
هﺪﯾد .ﺪﺷ
4.
رد یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ نﺎﻣﺎﮕﺸﯿﭘ ﺪﺳ
ۀ ﺮﯿﺧا
) ﺎﺿرﺪﯿﺷرﺪﻤﺤﻣ ،ﺮﺼﻣ رد 1865
- 1935 (م هﺪﺒﻋﺪﻤﺤﻣ ﺦﯿﺷ شدﺎﺘﺳا فﻼﺧﺮﺑ
، حﻼﺻا
یﺮﮔ ر ﯽﻔﻠﺳ یﻮﺳ ﻪﺑ ا یﺮﮔ
عﻮﻧ زا ﺎﺿرﺪﯿﺷرﺪﻤﺤﻣ .ﺪﻧﺎﺸﮐ ﯽﺑﺎﻫو ﺖﺤﺗ
ﺗﺄ ﻦﺑا ﺮﯿﺛ و ﻪﯿﻤﯿﺗ
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ یﺎﻫ ﯽﻣ ار یو .ﺪﯿﺷﻮﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻔﻠﺳ ﺮﮑﻔﺗ ﺞﯾوﺮﺗ رد بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ
زا ناﻮﺗ
حﻼﺻا مﻼﺳا نﺎﺒﻠﻃ یاﺮﮔ
مﻼﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد ﯽﻔﻠﺳ ﺗ رﺎﯿﺴﺑ ﺮﯿﺧا نﺮﻗ نﺎﯾاﺮﮔ
ﺄ ﺮﯿﺛ زا .دﺎﻬﻧ
،ﻪﻠﻤﺟ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﮑﻔﺗ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺮﺑ ﺎﺿرﺪﯿﺷرﺪﻤﺤﻣ ﻦﺴﺣ یﺎﻫ
ءﺎﻨﺒﻟا ) 1906 - 1949 م نﺎﯿﻨﺑ ( راﺬﮔ
ناﻮﺧا ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺖﺳا
ﯽﻧاﻮﺧا . ﺗ ﻪﺑ ﻪﯿﻟوا یﺎﻫ ﺄ
مﺎﻋ ﺪﺷﺮﻣ ﻦﯿﻟوا و ﺮﺒﻫر زا ﯽﺳ
هﺎﮔﺪﯾد دﻮﺧ ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﻟاﺪﺘﻋا یﺎﻫ
، ﮔ ﯽﻟو ﻞﺴﻧ زا ﯽﻫوﺮ ﻪﺸﯾﺪﻧا زا مﺎﻬﻟا ﺎﺑ یﺪﻌﺑ یﺎﻫ
یﺎﻫ
ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ﻪﺑ
ﺶﯾاﺮﮔ ﯽﻃاﺮﻓا یﺎﻫ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﻞﯾﺎﻤﺗ
ﺮﺻﺎﻨﻟاﺪﺒﻋ لﺎﻤﺟ ۀرود رد . یﺪﺸﺗ بﻮﮐﺮﺳ
ﺪﺷ مﻼﺳا نﻻﺎﻌﻓ مﻮﻤﻋ و اﺮﮔ
،عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا و ﺪﻧدﺎﺘﻓا ناﺪﻧز ﻪﺑ ناوﺮﯿﭘ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻲﺸﯾﺪﻧازﺎﺑ
.ﺖﺷاد ﻲﭘ رد ار ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ناﻮﺧا
ﺮﻈﻧ ﺮﺻﺎﻨﻟاﺪﺒﻋ لﺎﻤﺟ رد
زا یﺮﯿﮔﻮﻠﺟ
،ﯽﺑﺰﺣ دﺪﻌﺗ و وا نﺎﯿﻣ
ناﻮﺧا ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا
دروآ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﯾﺎﻫدرﻮﺣﺮﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ و
ﻪﺑ رﺎﮐ مﺎﺟﺮﻓﺎﻧ روﺮﺗ ﺪﺷ ﯽﻬﺘﻨﻣ یو
،ﯽﻣﻮﯿﺑ) 27
- 28 .(
،نآ ﯽﭘ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ناﻮﺧا یﺎﻫ رﺎﯿﺴﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ مﻼﻋا عﻮﻨﻤﻣ ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا
ی نآ ناﺮﺒﻫر زا
ﻮﺧا جوﺮﺧ و رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ .ﺪﻧﺪﺷ ماﺪﻋا ﻢﻫ ﯽﻫوﺮﮔ و ﯽﻧاﺪﻧز ﯽﻧا
ﻫد رد ناﺪﻧز زا ﺎﻫ ﮥ
60 م بﺎﺘﮐ سﺎﺳاﺮﺑ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻧاﻮﺟ ، ﻢﻟﺎﻌﻣ
ﯽﻓ ﻖﯾﺮﻄﻟا ﺐﻄﻗ ﺪﯿﺳ زﺎﻏآ ار
.ﺪﻧدﺮﮐ
ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺮﮕﯾد رﺎﺑ
یﺮﯿﮕﺘﺳد جﻮﻣ و دﺮﮐ ﺮﻄﺧ سﺎﺴﺣا نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺎﻫ
1965 و ﺪﺷ زﺎﻏآ م
ﺖﯾﺎﻬﻧ رد رﺎﮐ ،
ﻪﺑ حﺎﺘﻔﻟاﺪﺒﻋ و شاﻮﻫﺪﻤﺤﻣ ،ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ماﺪﻋا
،ﯽﻣﻮﯿﺑ) ﺪﯿﻣﺎﺠﻧا ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا
25 - 26 .(
ﺎﺛآ ر ﯽﯾاﺮﮔ مﻼﺳا زادﺮﭘ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺐﻄﻗ ﺪﯿﺳ
، ﺶﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﯽﻘﯿﻤﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ مﻼﺳا یﺎﻫ
،اﺮﮔ
یرﻮﺤﻣ .ﺖﺷاﺬﮔ ﯽﻔﻠﺳ و یدﺎﻬﺟ ﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗ
ﮥ یو
، هزﻮﻣآ زا ﯽﺑﻼﻘﻧا ﯽﺘﺷادﺮﺑ و ﻢﻬﻓ یﺎﻫ
ﷲ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ و دﻮﺑ يدودﻮﻣ ﯽﻠﻋﻻاﻮﺑا و ءﺎﻨﺒﻟا ﻦﺴﺣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ یو .دﻮﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ يدودﻮﻣ .ﺖﺷاد ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺮﮕﻧ ،ﺮﺸﺑ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﷲ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﺮﺑ
ۀ ﻨﯾﻮﻧ ﯽ حﺮﻄﻣ
نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ
، ﭘ بﻼﻘﻧا نوﺪﺑ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻟود ﯿ
لاوز ﻪﺑ مﻮﮑﺤﻣ ،ﻦﯿﺸ ﺖﺳا
،ﺖﯾﺎﻨﻋ)
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻲﺳﺎﯿﺳ رد
،ﺮﺻﺎﻌﻣ مﻼﺳا 131
ندﻮﺑ ﻲﺑﻼﻘﻧا .(
رد ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﻦﯾا ﻪﺑ ﷲ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ
ﻌﻣﺎﺟ و ﻢﯾژر ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﮥ
دﻮﺟﻮﻣ
، ﻲﻋﺮﺷﺮﯿﻏ ﺖﺳا
ﺪﯾﺎﺑ و ﺮﯿﻔﮑﺗ ار نآ دﺮﮐ
و ﻦﯾا رد
،ﻂﯾاﺮﺷ
مزﻻ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﺪﺿ شرﻮﺷ
ﺖﺳا
،ﻞﮑﯿﻫ) 224 ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ .(
یدودﻮﻣ یﺎﻫ
ار بﺎﺘﮐ رد ﻲﻓ ﻢﻟﺎﻌﻣ
ﻖﯾﺮﻄﻟا دﺮﮐ ﯽﻣﻮﺑ و
ﺎﺑ ﻌﻣﺎﺟ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﮥ
یﺮﺼﻣ
، ﻪﻨﯿﻣز ﻟﻮﺤﺗ یاﺮﺑ ار ﯽ
ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ،ﻲﻧﺎﻣرآ ﺖﯿﻌﺿو و ﻲﻠﻌﻓ ﺖﯿﻌﺿو نﺎﯿﻣ ﯽﮑﯿﺘﮐﺎﺗ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ وا .
نآ ﺮﺑ
دﻮﺑ ﺎﺗ ﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و فﺎﻌﻀﺘﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﻲﯾﺎﻫر ياﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ یرﺎﮑﻫار ﮥ
دﺎﻬﺟ ﺖﺳد ﻪﺑ
.ﺪﻫد لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ
، ﺸﯾﺪﻧا جوا ،ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ﮥ
رد نآ جوا ﻪﮑﻠﺑ ،دﻮﺒﻧ يدﺎﻬﺟ و ﻲﺑﻼﻘﻧا
ﻪﺸﯾﺪﻧا هزرﺎﺒﻣ يﺎﻫ ﻧﺎﯾﻮﺟ
ﮥ ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﯽﻣﻼﺳا دﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ .ﺖﻓﺎﯾ ﻲﻠﺠﺗ ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا
ﺸﯾﺪﻧا ،ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﮥ
ودﻮﻣ زا ﻲﺑﻼﻘﻧا ﻞﻤﻋ رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﺸﻧ ﻢﺘﺧ ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ﻪﺑ يد
، ار نآ
يﺮﮑﺷﺪﻤﺣا ،ﺮﻣﺰﻟادﻮﺒﻋ ،جﺮﻓ مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋ ﺢﻟﺎﺻ ،ﻲﻔﻄﺼﻣ
لﻼﻃ ،ﻪﯾﺮﺳ يﺮﯿﮕﯿﭘ يرﺎﺼﻧا
،ﯽﻧاﺮﺤﺑ) ﺪﻧدﺮﮐ 350
- 351 ﯽﻣ ار شﺮﮕﻧ ﻦﯾا ﻊﯿﺳو ﺪﺷر ﻞﯾﻻد .(
ﺖﯾﻮﻫ دﺎﺠﯾا رد ناﻮﺗ
ﺋارا ،ﺪﯾﺪﺟ ﮥ
هار ﺋارا و نﺎﻨﯿﻤﻃا دﺎﺠﯾا ،دﻮﺟﻮﻣ ﺖﯿﻌﺿو یاﺮﺑ ﻞﺣ ﮥ
ﺮﺘﻬﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻨﯿﻣز ﻪﭼ)
،نﺎﺠﯿﻤﮐد) ﺖﺴﻧاد (ﯽﺘﺸﻬﺑ ﻪﭼ و 98
- 99 رد ﻞﯿﺋاﺮﺳا ﻢﯾژر زا ﺮﺼﻣ ﺶﺗرا ﺖﺴﮑﺷ ﻪﺘﺒﻟا .(
دﺮﺒﻧ 1967 رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﺑﻼﻘﻧا شﺮﮕﻧ ﻦﯾا ﺪﺷر ﺮﮕﯾد ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻞﯿﺋاﺮﺳا ﺎﺑ شزﺎﺳ و م
ﯽﻣ
،ﺪﻤﺣاﺪﯿﺳ) دور 83
- 87 .(
هﺎﮔﺪﯾد یﺎﻫ ﺖﺷادﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ و ﺎﻫ
و عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻨﭼ ﺮﺑ
ﻲﻣ ﻪﯿﮑﺗ ﺪﺷ
ﻲﮔﮋﯾو ،ﺎﻫزﺎﺘﺸﯿﭘ ﺶﻘﻧ : و ﻪﻌﻣﺎﺟ زا یرود ﺖﯿﻫﺎﻣ ،نآ ناﺮﺒﻫر و ﺎﻀﻋا يﺎﻫ
ﻲﻠﻫﺎﺟ مﺎﻈﻧ رد ﻪﮐ ﻲﻨﻣﺆﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ و نازﺎﺘﺸﯿﭘ نﺎﯿﻣ ﻂﺑاور ز لﻮﻐﺸﻣ
ﺪﻧ ﺖﺳا ﻲﮔ
،ﺮﮕﻧزﻮﺳ) 366
.(
رد ﻪﺠﯿﺘﻧ
، ﺖﺳد یاﺮﺑ ﻨﯾﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ﮥ ﻠﺿﺎﻓ ﮥ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﯽﻣﻼﺳا زا رود یا
شزرا ﯽﻠﻫﺎﺟ یﺎﻫ
، ﯾﺎﺑ .دﻮﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﺖﻟود ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ یﻮﭘﺎﮑﺗ رد و داد ﺮﯿﯿﻐﺗ ار هزرﺎﺒﻣ شور ﺪ
ﻪﻧارﺎﮐ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﯽﺘﺳﺎﯿﺳ ﻪﮐ لﺎﺴﻨﻬﮐ و ناﻮﺟ ﻞﺴﻧ ود فﻼﺘﺧا رﺬﮕﻫر زا ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﻢﯾژر
مﺎﻈﻧ ﺎﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﺑﻼﻘﻧا ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﯽﭘ رد ﻪﮐ ناﻮﺟ ﻞﺴﻧ و ﺖﺷاد تادﺎﺳرﻮﻧا و ﺮﺼﻣ ﺮﺼﻣ ﯽﻠﻫﺎﺟ دﻮﺑ
و ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﺖﻋﺎﻤﺟ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ، .دروآﺮﺑ ﺮﺳ ﺮﺼﻣ ﯽﻣﻼﺳا دﺎﻬﺟ
4 - 1 ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﺖﻋﺎﻤﺟ.
هوﺮﮔ ﻦﯾا ار
لﺎﺳ رد 1970 یﺮﮑﺷ نﺎﯿﻨﺑ ﯽﻔﻄﺼﻣ .دﺎﻬﻧ
یو ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺘﺷﻮﻧ
یﺎﻫ ﺪﯿﺳ
یدودﻮﻣ ﯽﻠﻋﻻاﻮﺑا و ﺐﻄﻗ
، ﻌﻣﺎﺟ یدﻮﺑﺎﻧ زا ﮥ
ﻌﻣﺎﺟ ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ و ﺮﺼﻣ ﯽﻠﻫﺎﺟ ﮥ
ﻦﺨﺳ ﯽﻣﻼﺳا
تﺮﺠﻫ ،ﺮﯿﻔﮑﺗ :دﻮﺑ راﻮﺘﺳا ﻞﺻا ﻪﺳ ﺮﺑ هوﺮﮔ ﻦﯾا شور .ﺪﻧار ﯽﻣ
،باﺮﻋا) ﺶﺒﻨﺟ و 60
.(
ﯽﻣ ﺮﯿﻔﮑﺗ ار تادﺎﺳ مﺎﻈﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﯾا هﻮﯿﺷ زا ﯽﮑﯾ ار تﺮﺠﻫ و دﺮﮐ
تروﺮﺿ و ﺎﻫ یﺎﻫ
ﯽﻣ هزرﺎﺒﻣ ﺖﺴﻧاد
ار دﻮﺧ و
» هﺮﺠﻬﻟا و ﺮﯿﻔﮑﺘﻟا «
ﺪﻧاﻮﺧ
،ﻞﭘﻮﮐ) 77 (.
ﻪﻧﺎﺳر یﺎﻫ یﺮﺼﻣ ﺎﻬﻧآ
ار ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ جراﻮﺧ ﺪﻧﺪﻧاﻮﺧ
،ﺮﯿﺨﻟاﻮﺑا) 61
رﺎﺑ رد ﺖﻋﺎﻤﺟ هﺎﮔﺪﯾد .(
ۀ ﯾﺪﺑ دﻮﺧ ﻞﺻا ﻪﺳ ﻦ
ﻌﻣﺎﺟ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ راﺮﻗ ﮥ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻫﺎﺟ ﺮﺼﻣ
، ﺑ اﺮﯾز ﻪ ﷲ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ یﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﺸﺑ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ
دﺎﻬﻧ ندﺮﮔ ه
،ﺪﻧا ﺮﯿﻔﮑﺗ ﺪﯾﺎﺑ ﺲﭘ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻧﻮﺷ
، ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﮔا ﺮﻓﺎﮐ و ﯽﻠﻫﺎﺟ ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ یا
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
، ﺪﯾﺎﺑ ﻣ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺪﻨﻧﺎ تﺮﺠﻫ رد
ﻪﻨﯾﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﮑﻣ زا
، تﺮﺠﻫ و یرود ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﯾا زا
دﺮﮐ نﺎﯾﺎﭘ رد و
،
،باﺮﻋا) ﺪﻨﻫد ﺮﯿﯿﻐﺗ ار ﯽﻠﻫﺎﺟ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾا کﺪﻧا ﻮﻟ و ﯽﻫوﺮﮔ ﺪﯾﺎﺑ 61
(.
ﺑ ﺮﺑ هوﺮﮔ ﻦﯾا نﻼﻄ
ﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﺐﺗﺎﮑﻣ ﮥ
ﯿﮑﺗ و ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﮥ
مﻼﮐ ﺮﺑ فﺮﺻ ،ﺪﯿﺠﻣ ﷲ
ﯽﭽﯿﭘﺮﺳ
زا ،ﺮﻫزﻻا و ءﺎﻤﻠﻋ کﺮﺗ
ﻣﺎﻗا ﮥ و ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺎﺑ یرﺎﮑﻤﻫ مﺪﻋ ،ﺪﺟﺎﺴﻣ رد زﺎﻤﻧ نﻼﻄﺑ
،جاودزا
ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺮﺼﻣ زا تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻖﯾﻮﺸﺗ ﻧدﺮﮐ ﯽﻣ
ﺪ ،ﻞﭘﻮﮐ) 87 - 100 .(
لﺎﺳ رد ﺖﻋﺎﻤﺟ یﺎﻀﻋا یﺮﯿﮔرد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ 1973
ﻪﯿﺒﯿﺷ یﺎﺘﺳور رد ﺲﯿﻠﭘ یﺎﻫوﺮﯿﻧ ﺎﺑ م
ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ) ،دﺮﻓ 39 رد ﺮﺼﻣ ﺲﯿﻠﭘ یﺮﯿﮔرد ﺰﯿﻧ و ( 1976
هوﺮﮔ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ م مﻼﺳا یﺎﻫ
١اﺮﮔ هﺪﻋ یا
ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺷادزﺎﺑ هوﺮﮔ یﺎﻀﻋا زا ﺮﯿﺨﻟاﻮﺑا)
69 ﻪﻧﺎﺳر ﯽﻔﻨﻣ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ ﺎﺑ .(
ﯽﺑ و ﺎﻫ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ
ﺑ ﻪﯿﻧﺎﯿ یﺎﻫ زا ﯽﺧﺮﺑ ،هوﺮﮔ یﺎﻀﻋا زا تﺎﻣﺎﻬﺗا ﻊﻓر ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ هوﺮﮔ ﺮﺒﻫر ﺎﺑ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺎﻀﻋا
ﺪﻤﺤﻣ ندﻮﺑر ﺖﻗو فﺎﻗوا ﺮﯾزو ﯽﺒﻫﺬﻟا
و ﯽﻔﻠﺳ ﺖﺨﺳﺮﺳ ناﺪﻘﺘﻨﻣ زا یﺮﮔ
، لﻮﺒﻗ یاﺮﺑ ﯽﻣﺎﮔ
ﺪﻧرادﺮﺑ یﺎﻫﺎﺿﺎﻘﺗ
، ﺪﻤﺤﻣ نﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ و ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺪﯾﺪﺷ بﻮﮐﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺎﻣا .ﺪﯿﻣﺎﺠﻧا ﯽﺒﻫذ
ا ﻊﯿﺳو یﺮﯿﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻤﮐﺎﺤﻣ و هوﺮﮔ یﺎﻀﻋ
ﮥ زا ﺖﻋﺎﻤﺟ ناﺮﺳ زا ﺮﻔﻧ ﺞﻨﭘ ماﺪﻋا و نﺎﻧآ ﻊﯾﺮﺳ
یﺮﮑﺷ ﻪﻠﻤﺟ ﯽﻔﻄﺼﻣ
، وﺮﻓ ﻞﻤﻋ رد ﺖﻋﺎﻤﺟ نﺎﻣزﺎﺳ
،ﻞﭘﻮﮐ) ﺪﯿﺷﺎﭘ 86
- 87 .(
4 - 2 ﺮﺼﻣ ﯽﻣﻼﺳا دﺎﻬﺟ .
ﺖﻋﺎﻤﺟ فﻼﺧﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﯾا ﻘﺒﻃ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺷاد هﺪﯿﻘﻋ ﻦﯿﻤﻠﺴﻟا
ﮥ ﻪﻤﮐﺎﺣ
هدﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ و ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨﻣ ﯽﻤﻧ مدﺮﻣ یﺎﻫ
دﻮﺷ
،باﺮﻋا) 61 (.
ﻦﯾا ﻢﻬﻣ هوﺮﮔ ار ﻞﺻا ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻟود ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ دﺮﺒﻫار ﺎﻬﻨﺗ و دﺎﻬﺟ .ﺪﻨﻧاد
ﺮﺑﺎﻨﺑ ﯿﺿﺮﻓ ﮥ هوﺮﮔ ﻦﯾا
، مدﺮﻣ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﺪﻤﻋ ه دﺎﻬﺟ راﺪﻓﺮﻃ ﺪﻧا
ﺮﻈﺘﻨﻣ و ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ و ﺐﺳﺎﻨﻣ یﺮﺒﻫر
ﺎﺗ ﺪﻧا دﺎﻬﺟ ﺪﻨﻨﮐ زﺎﻏآ ار
،ﯽﻨﯿﺴﺣ) 243
(.
ﺮﺒﻫر نﺎﻤﺣﺮﻟاﺪﺒﻋ ﺦﯿﺷ ) دﻮﺑ هوﺮﮔ ﻦﯾا یﻮﻨﻌﻣ
،یﺪﻤﺣا 73
(
، ﺎﻣا
مﻼﺴﻟاﺪﺒﻋﺪﻤﺤﻣ نآ ﯽﯾاﺮﺟا ﺮﺒﻫر و ﺲﺳﻮﻣ دﻮﺑ جﺮﻓ
. بﺎﺘﮐ وا
» ﺐﺟاو :دﺎﻬﺠﻟا مﻮﺘﮑﻣ
ﻪﻀﯾﺮﻔﻟا) (ﻪﯿﺋﺎﻐﻟا
«
، ﺎﺑ بﺎﺘﮐ مﺎﻬﻟا ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺐﻄﻗﺪﯿﺳ یﺎﻫ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﺨﺑ
ﯽﻔﻠﺳ یﺎﻫ یدﺎﻬﺟ
ﮑﻧ) ﺪﯾدﺮﮔ ـ
:
،یﻮﺒﻧ 275 و
،نﺎﯿﺠﻤﮐد 179
( ﺮﻈﻧ ﻪﺑ . ﻞﭘﻮﮐ
، ﺋارا ﯽﭘ رد هوﺮﮔ ﻦﯾا ﮥ
یﺮﮑﻔﺗ
ا یدﺎﻘﺘﻧا ﺖﺳا مﻼﺳا ﺦﯾرﺎﺗ ز
؛ ﯽﻣ یزوﺮﯿﭘ و ﯽﻟﺎﻌﺗ ﻪﺑ ار ﯽﻣﻼﺳا ﺶﺒﻨﺟ ﻪﮐ ﯽﺷور و ﺪﻧﺎﺳر
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﺷور ﺖﺴﮑﺷ زا
ﺘﺷﺬﮔ یﺎﻫ ﮥ
ﺶﺒﻨﺟ دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻨﭘ ﯽﻣﻼﺳا یﺎﻫ
، فﻼﺧﺮﺑ ﯽﻟو
رد ﺐﻄﻗ ﺪﯿﺳ ﻢﻟﺎﻌﻤﻟا
ﻪﻌﻣﺎﺟ یﺪﯾد ﺪﻘﻧ ار ﻢﮐﺎﺣ ترﺪﻗ ﻂﻘﻓ و ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ﯽﻣ دﺮﮐ
،ﻞﭘﻮﮐ) 233 - 234 .(
1 . هوﺮﮔ ﻦﯾا ﻢﯿﻟﺎﻌﺗ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺮﻫ هوﺮﮔ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ زا ﺖﺳا ﻞﻫﺎﺟ دﺮﯾﺬﭙﻧ ار
.
5 . ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ یﺎﻫ
ﺑا هوﺮﮔ ﺶﯾاﺪﯿﭘ رد یدودﻮﻣ ﯽﻠﻋﻻاﻮ یﺎﻫ
یﺮﯿﻔﮑﺗ یدﺎﻬﺟ ﯽﻔﻠﺳ
) یدودﻮﻣ ﯽﻠﻋﻻاﻮﺑاﺪﯿﺳ 1903
ـ 1979 رﺎﻗ ﻪﺒﺷ نﺎﺤﻠﺼﻣ و ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا زا (م ۀ
ﺪﻨﻫ
،
ﯿﻔﻠﺳ نﺎﯾﺮﺟ یﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﮥ
هرﺎﻗ ﻪﺒﺷ ﯽﻔﻠﺳ نﺎﯾﺮﺟ زا یو .ﺖﺷاد ﺪﯾﺪﺟ
یو زا ﻞﺒﻗ هﺪﺳ ﮏﯾ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛﺎﺗ
، د ﺖﯿﺑﺎﻫو نﺎﯾﺮﺟ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ ر
، رد
هرﺎﻗ ﻪﺒﺷ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ
ﯽﻟو هﺎﺷ یدودﻮﻣ .دﻮﺑ هﺪﻣآ ﺪﯾﺪﭘ یﻮﻠﻫد ﷲ ﺖﻋﺎﻤﺟ بﺰﺣ راﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ
رد هﮋﯾو ﻪﺑ و هرﺎﻗ ﻪﺒﺷ رد ﯽﻣﻼﺳا باﺰﺣا ﻦﯾﺮﺗراﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗ و ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻣﻼﺳا ﺖﺳا نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ﮑﻧ)
ـ و رﺎﮑﻓا .(مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﻪﻣﺎﻨﺸﻧاد رد ﯽﻣﻼﺳا ﺖﻋﺎﻤﺟ ﻞﺧﺪﻣ :
ﻪﺸﯾﺪﻧا یﺎﻫ ر یدودﻮﻣ ﯽﻣ ا
در رد ناﻮﺗ ۀ
ﻪﺸﯾﺪﻧا یﺎﻫ ﯿﻔﻠﺳ ﺎﯾ ﯽﻔﻠﺳﻮﻧ ﮥ
لدﺎﻌﺘﻣ
ﻢﯿﺴﻘﺗ یﺪﻨﺑ دﺮﮐ ﯿﻔﻠﺳ ﺐﯾﺬﻬﺗ و ﻞﯾﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﮥ
هرﺎﻗ ﻪﺒﺷ رد ﯽﻃاﺮﻓا ﺖﺧادﺮﭘ
، ﻦﯾا ﺎﺑ
،ﻪﻤﻫ هوﺮﮔ رﻮﻬﻇ ﻪﮐ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﺧﺮﺑ مﻼﺳا یﺎﻫ
ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز و ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ ﯽﺸﻣ ﻂﺧ ﺎﺑ اﺮﮔ
ﺮﺼﻣ و بﺮﻋ نﺎﻬﺟ رد هﺮﮕﻧ و ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ
یو یﺎﻫ ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ صﻮﺼﺧ رد
نﻮﭼ
» واﺪﺧ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﺪﻧ
« ،
» ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ « و
» بﺮﻏ نﺪﻤﺗ «
هدﻮﺑ ﺪﻧا ﮑﻧ) ـ (ﻦﯿﺸﯿﭘ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ :
ار ﺮﮕﻤﺘﺳ و ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻢﮐﺎﺣ ﻪﯿﻠﻋ مﺎﯿﻗ ﺚﺤﺑ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ یدودﻮﻣ ﺪﯿﺸﮐ ﺶﯿﭘ
و
ﺒﻠﻏ مﻮﻬﻔﻣ ﮥ
نرﺪﻣ ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ ار
مﻼﺳا یﺎﯿﻧد رد حﺮﻄﻣ
یو ﺮﻈﻧ زا .دﺮﮐ
، نﺎﻤﻠﺴﻣ فﺮﺻ
ﺟ زا ﯽﯾاﺪﺟ یﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ندﻮﺑ ﻌﻣﺎ
ﮥ وا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺰﯿﻧ ﺐﻄﻗ ﺪﯿﺳ ،هﺮﮕﻧ ﻦﯾا رد .ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻠﻫﺎﺟ
لﻻﺪﺘﺳا رﺎﺒﺘﻋا ﺶﯾاﺰﻓا و دﻮﺧ یﺎﻫﺎﻋدا تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ﯽﻠﻋﻻاﻮﺑا .دﻮﺑ ﮏﺴﻤﺗ نآﺮﻗ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﺖﺴﺟ و سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ﺖﺷاد ﺪﺼﻗ نﺎﻬﺟ
ﯽﺳﺎﯿﺳ مﺎﻈﻧ و ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯾﻮﺧ رﻮﻈﻨﻣ
نﺎﯿﻨﺑ ار
،ﺮﺻﺎﻌﻣ مﻼﺳا رد ﻲﺳﺎﯿﺳ ﻪﺸﯾﺪﻧا ،ﺖﯾﺎﻨﻋ) ﺪﻬﻧ 189
و ( لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد مﺎﻈﻧ ﻦﯾا ،
فﺮﺻ ﺮﻈﻧ
ﺶﯾاﺮﮔ زا ﻪﻗﺮﻓ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﻲﺒﻫﺬﻣ و يا
، لﺎﮑﺷا دﺎﻘﺘﻧا و ﻦﯾد يﺎﻬﻘﻓ و نﺎﻤﻟﺎﻋ ﺮﺘﻤﮐ ار
دﺰﯿﮕﻧاﺮﺑ ﻊﻣﺎﺟ ار ﯽﻣﻼﺳا مﺎﻈﻧ یدودﻮﻣ . ﻞﻣﺎﮐ و ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣﺮﺑ مﺎﻈﻧ ﻦﯾﺮﺗ یاﺮﺑ و درﺎﻤﺷ
رﺎﮑﻫار ﺮﺸﺑ یﺎﻫزﺎﯿﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ
ﯽﻣ ﻞﯿﺒﺳ ﻲﻓ دﺎﻬﺠﻟا ،یدودﻮﻣ) ﺪﻫد
،ﷲ 31 .(
وا ﺎﺑ
ﯽﻫﺎﮕﻧ ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد ،ﯽﻔﻠﺳ ﯽﻣﺰﺟ یﺎﻫروﺎﺑ یﺎﻫزﺮﻣ ﻦﺘﺴﮑﺷ ﺎﺑ و ﯽﺒﻫﺬﻣ و ﯽﻨﯾد ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻮﻧ
ﻘﯿﻤﻋ ﯽ ﯽﻔﻠﺳ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ رد دروآ ﺪﯾﺪﭘ
ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ مﻮﻬﻔﻣ
رود زا ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ یا ه
ﻪﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮥﺸﯾﺪﻧا ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
وا . ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﻪﻘﻓ رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ
، ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﻪﯿﻠﻋ مﺎﯿﻗ
ﻪﯾﺮﻈﻧ ار ﻢﻟﺎﻇ دﺮﮐ یزادﺮﭘ
جﺎﻬﻨﻣ ،یودﻮﻣ)
،ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧﻻا 98
ﺖﺳﺎﯿﺳ .(
رﻮﻈﻨﻣ
ﺰﯿﻣآ ،یدودﻮﻣ ش
ﺖﺳا ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﻦﯾد و
و ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﯽﯾﻼﻃ نارود زا ﯽﺑﺎﺗزﺎﺑ
» یﺎﻔﻠﺧ
ﻦﯾﺪﺷار
« ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا یدودﻮﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﮥﺸﯾﺪﻧا . ﯽﻣ دﺪﻣ
:ﺖﻓﺮﮔ و ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا زا یو
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺰﯿﻧ و بﺎﻫﻮﻟاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻫ
ﺗ ﯽﻔﻠﺳ ﺄ ﺬﭘ ﺮﯿﺛ ﻪﺘﻓﺮﯾ ﯽﭘ رد و ﺶﯾﻻﺎﭘ و ﺶﯾاﺮﯿﭘ
ﯽﻨﯾد دﻮﺑ ﻪﺸﯾﺪﻧا زا یو ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا . یﺎﻫ
ﯽﻟو هﺎﺷ یﻮﻠﻫد ﷲ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺰﯿﻧ و ١
یﺎﻫ
ناﻮﺧا ﺎﻔﺼﻟا دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺰﯿﻧ .
ﺮﮑﻓ مﻮﻠﻋ شﺮﯾﺬﭘ و ﯽﺸﯾﺪﻧاﻮﻧ ﺚﯿﺣ زا ﻪﭼﺮﮔ یدودﻮﻣ
نﺎﺧﺪﻤﺣاﺪﯿﺳ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻏ ﺖﻫﺎﺒﺷ ٢
ﺖﺷاد ﻪﺑ ﻦﯾد ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻞﺜﻣ ﯽﺗﺎﻬﺟ زا ،
لﺎﻤﺟﺪﯿﺳ ﻪﯿﺒﺷ ﺰﯿﻧ ﻦﯾﺪﻟا
دﻮﺑ زا ﺰﯿﻧ و هﺪﺒﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺦﯿﺷ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﮥﺸﯾﺪﻧا زا یدودﻮﻣ .
ﺗ ﺰﯿﻧ ﺖﻓﻼﺧ بﺎﺑ رد ﺎﺿر ﺪﯿﺷر ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد ﺄ
،دﺎﻬﺘﺟا ﺮﺑ هوﻼﻋ وا .دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛ
ﺮﺑ ار ﯽﻠﻘﻋ و ﯽﺑدا ﺮﯿﺳﺎﻔﺗ ﯽﻣ
و ﺖﻓﺎﺗ ﻋ ﻢﻠ و ﺖﺴﻧاد ﯽﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا ار ﻢﺴﯿﻧرﺪﻣ نﺎﯿﻣ ﯽﺗوﺎﻔﺗ
دﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ نﺪﺷ ﯽﺑﺮﻏ و ،یوﺮﺴﺧ)
201 - 202 نرﺪﻣ ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ ﺮﺑ یدودﻮﻣ .(
ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺖﺨﺳ
.دﺮﮐ ﯽﻣ نآ ﺮﺑ یو
دﻮﺑ ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز لاوز و ﯽﺑﺮﻋ قوذ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻠﻌﻓ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﮐ
ﺢﯿﺼﻓ
، ﻨﻌﻣ ﺎ هژاو ی ﯽﻤﻧ کرد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ فﻼﺧﺮﺑ ار بر و ﷲ یﺎﻫ ﺖﻐﻟ و ﺪﻨﻨﮐ
ﻨﻠﺋﺎﻗ ﺎﻫ هژاو ﻦﯾا یاﺮﺑ ﯽﺑﺮﻣ و ﺖﺑ ﺪﺣ رد ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﯿﻟوا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪ
،ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،یدودﻮﻣ) ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ 44
- 50 ﻌﻣﺎﺟ یو .(
ﮥ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ ار ﯽﻠﻌﻓ
ﻞﮑﺷ ﺎﺑ ناراﻮﻧﺎﺟ زا ﻪﺸﯾﺪﻧا ،یدودﻮﻣ) ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﯿﺒﺸﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫ
رد ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
،يدودﻮﻣ ﻲﻠﻋﻻاﻮﺑا مﺎﻣا نﺎﻨﺨﺳ 39
- 40 ﺑﻼﻘﻧا ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ و هﺪﺷ ﻼﺘﺒﻣ یرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ( زا ﯽ
یرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﺑ نوﺮﯿﺑ و نورد ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ
،ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،یدودﻮﻣ) 88
-
90 .(
ﺮﻈﻧ زا یو
، ﺸﯾر ﮥ ﻌﻣﺎﺟ تﻼﮑﺸﻣ ﮥ
ﯽﻣﻼﺳا رد ﺖﻟود یﺎﻫ ﻢﮐﺎﺣ ﺖﺳا ،یدودﻮﻣ)
،ﺖﯿﻠﻫﺎﺟ و مﻼﺳا 68
- 70 دﻮﺧ رﺎﺛآ رد تﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ یاﺮﺑ و (
، ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺋارا ﯽﻣ .ﺪﻨﮐ
ﻪﺠﯿﺘﻧ
هﺪﺳ رد یﺎﻫ ﻧﺎﯿﻣ
،ﻪ مﻮﺠﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﮕﯿﺑ نﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ و ﻪﺘﻔﺷآ ﻊﺿو و ﯽﻣﻼﺳا یﺎﻫ
نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ یدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ
، ﻪﺸﯾﺪﻧا یاﺮﺑ ار ﻪﻨﯿﻣز یﺎﻫ
ﯽﻃاﺮﻓا و ﯽﺣﻼﺻا
نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .دروآ ﺪﯾﺪﭘ
، ﻦﺑا ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺪﺷ ﻖﻓﻮﻣ ﻪﯿﻤﯿﺗ ﺪﻫد ﻂﺴﺑ ار ﺶﯾﻮﺧ یﺎﻫ
. هﺪﺳ رﺎﻬﭼ
ﺪﻌﺑ
، ﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا مﻮﺠﻫ و ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻒﻌﺿ ﺎﺑ مﺎﮕﻤﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ناﺮ
یﺎﻫ رﺎﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺮﮕﯾد ﻘﻄﻨﻣ رد هوﺮﮔ ﻪﺳ .ﺪﺷ ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ و حﺮﻄﻣ ﻪﯿﻤﯿﺗ ﻦﺑا یﺎﻫ
ﮥ و ﺎﯿﺳآ بﺮﻏ
لﺎﻤﺷ آ هﺮﮕﻧ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻘﯾﺮﻓ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﺎﻫ
: یﺪﻬﻣ و ﯽﺳﻮﻨﺳ ،ﯽﺑﺎﻫو ﺖﯿﺑﺎﻫو .نﺎﯾاﺮﮔ
ﻦﻤﺿ ﯽﺴﮐوﺪﺗرا و ﯽﻃاﺮﻓا هﺎﮕﻧ ﯽﻋﻮﻧ ﺎﺑ رﺎﮑﻧا
ﺖﺳد ﯽﻠﻘﻋ یﺎﻫدروآ
، نارود ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ
داد راﺮﻗ دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ار ﻪﯿﻟوا
، ﯽﻟﺎﺣ رد یﺪﻬﻣ ﻪﮐ نﺎﯾاﺮﮔ
ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ رد ار ﯽﻣاود ﻢﮐ ﺖﻣﻮﮑﺣ
1 . یﻮﻠﻫد ) 1703 ـ 1762 ( ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ نﺮﻗ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﮑﻔﻨﺷور ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻫﺪﺠﻫ
ﺪﻨﻫ .
2 . )یﺪﻨﻫ نﺎﺧ ﺪﻤﺣا ﺪﯿﺳ 1817
- 1898 ﺪﻨﻤﺸﻧاد ( ﺐﻠﻃ حﻼﺻا
.دﻮﺑ یﺪﻨﻫ
