ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻘﺶ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺪن ﻲ ﺟﻬﺎﻧ اﻳﺮان ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺎر

(1)

ﻠﺠﻣ ،ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺔﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺔ

ةرود ،ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ ةﺪﻜﺸﻧاد 46

، ﺷ ةرﺎﻤ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

، تﺎﺤﻔﺻ 65 - 43

ﻧﺎﻬﺟ ﻲ نﺪﺷ يدﺎﺼﺘﻗا و

ﺶﻘﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ

رد دﺮﺒﻫار ﺎﻜﻳﺮﻣآ

ياﺮﺑ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ

ناﺮﻳا

ﻦﺴﺤﻣ

١تﺎﻴﺑ

رﺎﻳدﺎﺘﺳا هﺪﻜﺸﻧاد تﺎﻴﺑدا و مﻮﻠﻋ ﻲﻧﺎﺴﻧا هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺘﺳﺮﻟ

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

9 / 2 / –92 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

13 / 3 / 92 (

هﺪﻴﻜﭼ ﻲﮔﮋﻳو ﻢﻬﻣ لﺎﺳ يﺎﻫ ﻞﺒﻗ زا يﺎﻀﻣا مﺎﺟﺮﺑ ﻪﺘﺴﻫ

،يا ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﺑ ﻛ دﺮﺑرﺎ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻴﻠﻋ ناﺮﻳا دﻮﺑ .

ﻦﻳا ﺪﻳﺪﻬﺗ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﻫ دﻮﺑ . ﻋ ﺖﻠ ﺎﻳ ﻞﻴﻟد دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻳا ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﭼ

؟دﻮﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ و

يﺪﻣآرﺎﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﻫ ﻪﭼ ﻪﻄﺑار يا ﺎﺑ ﻢﻫ

؟ﺪﻧراد اﺮﭼ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻞﻴﺋاﺮﺳا رد لﺎﺳ يﺎﻫ ﺮﻴﺧا ﺎﻫرﺎﺑ زا ﺪﻳﺪﻬﺗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻛ ﺮ د

؟ﺪﻧ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ دﺮﺒﻫار ﻲﺸﻨﻛاو ناﺮﻳا رد ﺖﻴﻌﺿو ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺪﻳﺪﻬﺗ

،ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﭼ

يدﺮﺒﻫار ﺖﺴﻧاﻮﺘﻴﻣ

؟ﺪﺷﺎﺑ رد ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﻦﻳا

،ﺎﻬﺸﺳﺮﭘ اﺪﺘﺑا بﻮﭼرﺎﭼ يﺮﻈﻧ يﺪﻳﺪﺟ

ياﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻨﻛ ﺎﻫ و ﺶﻨﻛاو يﺎﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ حﺮﻄﻣ ﻲﻣ ﺷ ﻮ د ﻪﻛ ﻪﺳ ﻪﻳﺎﭘ روآﻮﻧ ا ﻪﻧ د درا :

1 ( ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ توﺎﻔﺘﻣ و ﺪﻳﺪﺟ زا ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ

؛يرﺎﺠﺗ 2 ( ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺳ - ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ ﺖﻴﻌﺿو و

لﺎﻤﻋا لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺑ نآ

؛ 3 ( ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻤﻜﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ) ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ يرﺎﺠﺗ و ﺪﻳﺪﻬﺗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ .(

رد ﺐﻟﺎﻗ ﻦﻳا بﻮﭼرﺎﭼ يﺮﻈﻧ و ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﺎﻫ

، ﻦﻳا ﻪﻴﺿﺮﻓ حﺮﻄﻣ ﺪﺷ ه ﺖﺳا :

» رد

ﺖﻴﻌﺿو دﺎﺼﺘﻗا

،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻞﻳﺪﺒﺗ ندﺮﻛ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻲﻣﺎﻈﻧ زا ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ياﺮﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يرﺎﺠﺗ

ﻪﺑ ﻲﻠﻤﻜﻣ ياﺮﺑ

،ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ دﺮﺒﻫار ﺎﻜﻳﺮﻣآ ياﺮﺑ ﺪﻣآرﺎﻛ ندﺮﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﻫ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ يﺎﻫ يرﺎﺠﺗ

ﻪﻴﻠﻋ ناﺮﻳا دﻮﺑ . « ﺎﺑ رﻮﺤﻣ راﺮﻗ نداد ﻦﻳا ﻪﻴﺿﺮﻓ و بﻮﺟرﺎﭼ يﺮﻈﻧ رد درﻮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻨﻛ ﺎﻫ و

ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ رد ﺖﻴﻌﺿو ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺪﻳﺪﻬﺗ

،ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺮﮔ ﻢﻴﺘﻓ ﻪﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﺑ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻣﺎﻈﻧ ﻲ ﺮﻴﺛﺎﺗ

دﻮﺧ ار زا ﻖﻳﺮﻃ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺳ - ﻪﻨﻳﺰﻫ ناﺮﻳا و ﻳ ﺎ يﺎﻛﺮﺷ يرﺎﺠﺗ نآ ﺮﺑ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﻫ و

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ يرﺎﺠﺗ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺖﺳا . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ

،يدﺮﺑرﺎﻛ لﻻﺪﺘﺳا ﻢﻳدﺮﻛ ﻪﻛ ياﺮﺑ

يﺎﻫرﻮﺸﻛ درﻮﻣ ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ناﺮﻳا د ر هرود ﻞﺒﻗ زا

،مﺎﺟﺮﺑ دﺮﺒﻫار

» ﺶﻳﺎﻤﻧ ترﺪﻗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ

« ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻲﻜ زا ﻪﻳﺎﭘ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪﺿ ﻲﻤﻳﺮﺤﺗ

، ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻊﻧﺎﻣ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺎﺗ و رد ﺖﻳﺎﻬﻧ

ﺶﻫﺎﻛ ناﺰﻴﻣ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ دﻮﺷ .

يﺪﻴﻠﻛ تﺎﻤﻠﻛ

ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺳ -

،ﻪﻨﻳﺰﻫ

،ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺪﺷ يدﺎﺼﺘﻗا

، يﺪﻣآرﺎﻛ و يﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ

،ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺠﺗ

،يرﺎ

دﺮﺒﻫار ﺶﻳﺎﻤﻧ ترﺪﻗ ﻲﻣﺎﻈﻧ

ﺲﻛﺎﻓ : 06633120002

[email protected]

Email:

(2)

44

ﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺔ ﺖﺳﺎﻴﺳ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ كﺮﺘﺸﻣ ماﺪﻗا ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ءﺎﻀﻣا ﻳ

مﺎﺟﺮﺑ ﺎ هرود ﻪﺑ 1

بﺮﻏ و ناﺮﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻧﺎﻤﺼﺧ ﻂﺑاور زا يا

دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻲﻳﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ نآ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻛ داد نﺎﻳﺎﭘ دﻮﺑ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ .

ﻢﻳﺮﺤﺗ زﺎﻏآ نﺎﻣز زا ﺎﻫ

ي هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا هراﻮﻤﻫ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ يدﺎﺼﺘﻗا

هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ،ﻞﻴﺋاﺮﺳا ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد شﺪﺤﺘﻣ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣ مﻼﻋا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ

ﺖﺳا ﺰﻴﻣ يور .

ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﻬﻧآ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺎﻣا ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻦﻳا درﻮﻣ رد يدﺎﻳز يﺎﻫ

ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ نﺎﺷﺮﻴﺛﺎﺗ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

رﺎﺠﺗ يﺎﻫ هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺘﻤﻛ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ ي

ﺖﺳا . ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻣﺰﻤﻫ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

حﺮﻄﻣ ار ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ : ﺖﻠﻋ ﻳ و ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ ؟ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﭼ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﻞﻴﻟد ﺎ

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ رد ﻞﻴﺋاﺮﺳا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ اﺮﭼ ؟ﺪﻧراد ﻢﻫ ﺎﺑ يا ﻪﻄﺑار ﻪﭼ يرﺎﺠﺗ لﺎﺳ

زا هراﻮﻤﻫ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ناﺮﻳا ؟ﺪﻧدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ رﺎﻨﻛ رد ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﻣ ﺎﻳ ﺖﺴﻧاﻮﺗ

رد ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ تاﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻌﺿو رد ﻖﻓﻮﻣ يدﺮﺒﻫار ،ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﻴﻌﺿو راﺮﻜﺗ ترﻮﺻ

؟ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد

ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ،ﺎﻫ دﻮﺷ

:

» رد

،ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ندﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﻢﻳﺮﺤﺗ ندﺮﻛ ﺪﻣآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ دﺮﺒﻫار ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ،ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻜﻣ ﻪﺑ يرﺎﺠﺗ و ﺎﻫ

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ دﻮﺑ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ .

« ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ

ﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮ - ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻢﻬﻣ يرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ ﺎﻳ و ناﺮﻳا ﻪﻨﻳﺰﻫ و ﺎﻫ

ﻤﻣ ﺖﻴﻋﻮﻨ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ ﻲﻣ

ﺖﺷاﺬﮔ . هداد يروآدﺮﮔ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻢﻳراد شﻼﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﻪﭼ ،ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻦﻴﻨﭼ رد ناﺮﻳا ياﺮﺑ دﺮﺒﻫار ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ و ﻢﻴﻳﺎﻣزﺎﻴﺑ ار ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ﻲﻣ يدﺮﺒﻫار ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ

.

2 . يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ

2 . 1 . يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻒﻳﺮﻌﺗ

يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﻐﻟ رد ﻢﻳﺮﺤﺗ

» ندﺮﻛ ماﺮﺣ «

و

» ندﺮﻤﺷ اورﺎﻧ «

ﺖﺳا ) ﺖﻐﻟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ،اﺪﺨﻫد ﻪﻣﺎﻧ

ﻦﻴﻌﻣ ﻲﺳرﺎﻓ (

،نآ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا لدﺎﻌﻣ ﻪﻛ

» ﻦﺸﻜﻨﺳ

2« يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،

» ﺮﺒﺘﻌﻣ زﻮﺠﻣ

«

،

» نﺎﻣﺮﻓ ﺎﻳ نﻮﻧﺎﻗ

« ،

» نﺎﻣﺮﻓ ﺎﻳ نﻮﻧﺎﻗ زا ﻒﻠﺨﺗ ياﺮﺑ ﻲﺗازﺎﺠﻣ «

ﺖﺳا . ﻫ ار ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻴﭙﻠﻴﮔ تﺮﺑار و ﻦﻴﻨﺑ يﺮﻨ

» ﻲﺳﺎﻴﺳ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺑاور يرﺎﻜﺘﺳد «

ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد

» ﻪﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ ياﺮﺑ

ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺎﻳ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ندﺮﻛ رﻮﺒﺠﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ نآ لﺎﻤﻋا ﺎﻳ و يدﺎﺼﺘﻗا تازﺎﺠﻣ دﻮﺧ « ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ دور

)

Bienen and Gilpin,1980: 90

( ا و ﺮﺋﺎﺒﻓﺎﻫ ؛ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻳﺮﺤﺗ تﺎﻜﺳ

1. Joint Comprehensive Plan of Action

2. Sanction

(3)

ناﺮﻳا ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ دﺮﺒﻫار رد ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺶﻘﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ

45

» ﺖﻟود ﻂﺳﻮﺗ فرﺎﻌﺘﻣ و ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﻲﻟﺎﻣ و يرﺎﺠﺗ ﻂﺑاور ﻖﻴﻠﻌﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﻳ يﺪﻤﻋ ﻖﻴﻠﻌﺗ «

ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد

Hufbauer et al., 2007: 3)

.(

هدﺎﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳا 41

ﺎﺑ ﺖﺳا ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رﻮﺸﻨﻣ

ﻲﻠﻛ ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا هﺰﻴﮕﻧا ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺑ ار دﻮﺧ و ﺖﺳا ﺮﺗ

دوﺪﺤﻣ فاﺪﻫا و ﺎﻫ ﻲﻤﻧ

؛ﺪﻨﻛ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ

ﺢﻳﺮﺸﺗ ﻪﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳا زا ﺲﭘ ،دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد ﺮﺋﺎﺒﻓﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا

ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﺳ و دزادﺮﭘ

ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار ﻲﻠﻛ فﺪﻫ و هﺰﻴﮕﻧا ﺪﻨﻛ

: 1 .

؛ﻦﻳدﺎﻤﻧ هﺰﻴﮕﻧا 2

. ؛ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ هﺰﻴﮕﻧا 3

. ياﺮﺑ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ

تﺎﻣاﺪﻗا ﺮﮕﻳد (Hufbauer et al, 1993: 11)

.

ﻪﺑ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻦﻳا توﺎﻔﺗ دﻮﺟو

و فاﺪﻫا ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ كﺮﺘﺸﻣ ﺰﻴﭼ ﻚﻳ رد ﺪﻧراد ﻪﻛ يﺎﻫ

ﻢﻳﺮﺤﺗ هﺰﻴﮕﻧا ﻢﻳﺮﺤﺗ لﺎﻤﻋا ﻞﻴﻟد ﺎﻳ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

. هﺰﻴﮕﻧا نﺎﻘﻘﺤﻣ لﺎﻤﻋا ياﺮﺑ ار ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ فاﺪﻫا ﺎﻳ ﺎﻫ

؛ﺪﻧدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ﻢﻳﺮﺤﺗ 1

.

؛فﺪﻫ رﻮﺸﻛ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ 2

.

؛فﺪﻫ رﻮﺸﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻢﻳژر و مﺎﻈﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ

3 . و ضاﺮﺘﻋا نداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ

؛فﺪﻫ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ 4

.

؛رﻮﺸﻛ تازﺎﺠﻣ و ﻪﻴﺒﻨﺗ

5 ( صﺎﺧ يدﺮﻜﻳور و ﻲﺘﺳﺎﻴﺳ زا رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻦﺘﺷادزﺎﺑ .

ﻢﻳﺮﺤﺗ فاﺪﻫا عﻮﺿﻮﻣ ﺮﮕﻳد و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

ﻞﻜﺷ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ دﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

. ﻪﺑ مﺎﮔ ﻚﻳ ﻢﻳراد ﺪﺼﻗ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﺐﻘﻋ ﻪﻛ ﻢﻴﻨﻛ حﺮﻄﻣ ار ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا و ﻢﻳدﺮﮔﺮﺑ

» فﺪﻫ رﻮﺸﻛ رﺎﺘﻓر دراد ﺪﺼﻗ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ اﺮﭼ

تازﺎﺠﻣ ار فﺪﻫ رﻮﺸﻛ ﺎﻳ و ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ ضاﺮﺘﻋا و ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﺎﻳ ،ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار نآ ﻢﻳژر ﺎﻳ

؟ﺪﻨﻛ

« ﻢﻳﺮﺤﺗ هﺰﻴﮕﻧا ﻪﺸﻳر ؛

؟ﺖﺴﻴﭼ هﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ نآ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ و ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا رد ﺖﻗد ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ توﺎﻔﺗ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻞﻜﺷ يﺎﻫ

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻤﻠﻋ و ﻖﻴﻗد ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ و ﺪﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ ار يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﻲ ﺖﺳد ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻳﺮﺤﺗ زا

ﺪﻫد . ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ نﺎﻘﻘﺤﻣ و ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻲﺧﺮﺑ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻞﻠﻤﻟا

ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

ﺖﻟود ﻪﻴﻠﻋ ﺾﻘﻧ يﺎﻫ

ﻦﻴﺑ تاﺪﻬﻌﺗ و فﺮﻋ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﻲﻌﻗاو يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،دور

» ﻢﻳﺮﺤﺗ «

ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ حﻼﺻا ﻪﺑ يﺎﻫ

» عوﺮﺸﻣ

1« و

» ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ

2« ﺪﻨﺘﺴﻫ . لﺎﻤﻋا ﺖﻠﻋ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ

ﻢﻳﺮﺤﺗ

» ﻦﻴﺑ تاﺪﻬﻌﺗ و فﺮﻋ ﺾﻘﻧ ﻲﻠﻠﻤﻟا

« ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ .

ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﺎﻬﻧآ ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ

ﻢﻳﺮﺤﺗ دﻮﺷ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ترﺪﻗ ﻲﻠﻣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ زا ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ .

ﻲﻨﻌﻳ

ﻤﻋا ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ ﺮﻳﺎﻐﻣ و عوﺮﺸﻣﺎﻧ ار ﻪﺒﻧﺎﺠﻜﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ لﺎ ﻲﻣ ﻞﻠﻤﻟا

ﺪﻨﻧاد . ﻦﻳا ﺮﺑ ،هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا رد

ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺎﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻧﺎﺘﺳود ﻂﺑاور يراﺮﻗﺮﺑ و ﺢﻠﺻ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﺖﻟود زا ﺎﻫ

ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻢﻬﻣ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ زا ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺎﻀﻋا ﻪﻴﻠﻛ و ﺖﺳا ﻞﻠﻤﻟا

ﺎﻳ و روز يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻣاﺪﻗا ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ يراددﻮﺧ نآ لﺎﻤﻌﺘﺳا ﻦﻴﺑ يﺎﻫ

ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﻲﻣ لﺰﻟﺰﺘﻣ ار ﻧ ،ﺪﻨﻛ

ﻴ ﺪﻧﺰﻴﻫﺮﭙﺑ ﺰ

)

،زﺎﺘﻤﻣ 1360

.(

1. legitimate

2. Legal

(4)

46

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﻬﻟا اوﺎﮔﺎﻴﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ زا ﻪﻛ ﺮﻳز ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻊﻣﺎﺟ ﻊﻧﺎﻣ و ﻦﻳﺮﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻢﻳﺮﺤﺗ زا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ دور

:

» ﻦﻴﺑ عوﺮﺸﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ )

نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﺖﻟود

ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ( فﺪﻫ ﺎﺑ ﺖﺳا ناﺮﮕﺸﻨﻛ زا ﻲﻫوﺮﮔ ﺎﻳ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻚﻳ ﻪﻴﻠﻋ ﺎﻫﺮﮕﺸﻨﻛ زا ﻲﻫوﺮﮔ ﺎﻳ

ﻦﻴﺑ نﻮﻧﺎﻗ و رﺎﺠﻨﻫ ﺾﻘﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ تازﺎﺠﻣ ﺎﻳ رﺎﺠﻨﻫ ﺾﻘﻧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺎﻳ صﺎﺧ ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﻧﺎﻗ ﻦﻴﺑ نﻮ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻢﻬﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ

دﻮﺷ .«

» يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ «

هژاو ياﺮﺑ ﻲﻟدﺎﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺣﻼﻄﺻا

» ﻮﮔرﺎﺒﻣا

1«

ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا رد ﻢﻳﺮﺑ

. مﻮﻬﻔﻣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ نﺎﻴﻣ رد

» يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ «

ﻲﻣ يﺎﻨﻌﻣ ود ناﻮﺗ

داد ﺺﻴﺨﺸﺗ ار ﻲﻠﻛ :

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻲﺗرﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﺎﻳ و رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻪﻴﻠﻋ نﻮﻧﺎﻗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ

ﻲﺘﺸﻛ ﻒﻴﻗﻮﺗ و يدرﻮﻧﺎﻳرد ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ

صﺎﺧ رﻮﻃ

Stantchev, 2009: 2)

.(

ار يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

» يوﺰﻨﻣ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻞﻣﺎﻛ ﺎﻳ ﻲﺋﺰﺟ ندﺮﻛ

ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ « هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺰﻴﻧ ﺪﻧا

Stantchev, 2009: 4. The New Encyclopedia Britannica: 496)

.(

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻣﺎﻨﻄﻌﻗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا و يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

ﺖﻴﻨﻣا يارﻮﺷ يﺎﻫ

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻖﻴﻗد يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ ،هﺪﺷ لﺎﻤﻋا ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ يدﺎﺼﺘﻗا و يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا )

ﻮﮔرﺎﺒﻣا ( ﻨﺘﺴﻫ ﺪﻗﺎﻓ اﺮﻳز ؛ﺪ

ﻦﻴﺑ ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ ﻂﻘﻓ و ﺪﻧﺪﺷ ﻊﺿو ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺪﻋاﻮﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﺪﻧراد ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ياﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ .

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻦﻳا ﻪﻴﻠﻋ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

ﻬﻧآ توﺎﻔﺗ ﺎﻬﻨﺗ و دراﺪﻧ ﺎﺑﻮﻛ ﻪﻴﻠﻋ ﺎﻜﻳﺮﻣآ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﻈﻧ زا ناﺮﻳا رد ﺎ

ﻦﻴﺑ ناﺮﮕﺸﻨﻛ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ناﺰﻴﻣ ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا

. ﻲﻣ ار يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ناﻮﺗ

» ﺖﻳدوﺪﺤﻣ نﺎﻣﺮﻓ روﺪﺻ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

ﻪﻤﻛﺎﺣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻊﺿو ،ﺮﮕﻳد يﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻴﻠﻋ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﺪﻧﻮﺷ

« دﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ، .

2 . 2 . ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺳ - ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﺑ ﺖﻴﻌﺿو

ﻢﻳﺮﺤﺗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺪﻣآرﺎﻛ نﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻪﺑ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ

ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﺒﻫر فﺮﻃ زا يﺮﻴﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ

. ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﺒﻫر ﻦﻳا ﻲﻨﻌﻳ

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ يدﺎﺼﺘﻗا رﺎﺸﻓ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻪﻛ ﮔ

ﻴ دﺮﻜﻳور زا ﻪﻛ ﺪﻧﺮ

ﻟد ﻪﻛ دﻮﺧ ﻲﺳﺎﻴﺳ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ ﺪﻨﺸﻜﺑ ﺖﺳد ،ﺖﺳا هدﻮﺑ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ لﺎﻤﻋا ﻞﻴ

ﺪﻨﻫﺪﺑ نآ . رد ﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﺒﻫر فﺮﻃ زا ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ﺮﻫ

» دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ -

ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ

1. Embargo

(5)

47

ﺖﻴﻌﺿو

1« ﺖﺳا . ﻪﺘﺧﺎﺳﺮﺑ يﺮﻈﻧ ﺐﺘﻜﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ار ﻞﻴﻠﺤﺗ عﻮﻧ ﻦﻳا ود زا ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ و يرﺎﮕﻧا

ﻢﻴﻤﺼﺗ يﻮﮕﻟا هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ يﺮﻴﮔ

ﻢﻳا :

» دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ -

ﻪﻨﻳﺰﻫ

2« و

» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لدﺎﺒﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ

3« .

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ -

ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ياﺮﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲ

اﻮﭘود ﺲﻟوژ مﺎﻧ ﻪﺑ يﻮﺴﻧاﺮﻓ و ﻪﺋارا 4

لﺎﺷرﺎﻣ دﺮﻔﻟآ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد 5

. ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ،نآ زا هدﺮﺘﺴﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ

هژوﺮﭘ ﻫد ﺮﺧاوا رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد لارﺪﻓ بآ يﺎﻫ ﻪ

1310 ﻲﺴﻤﺷ ) 1930 يدﻼﻴﻣ ( ﻲﻣ زﺎﺑ ددﺮﮔ . ﻦﻳا

ﻲﻣ راﺮﻗ ناﺮﮕﻠﻴﻠﺤﺗ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﻲﻧﻮﻨﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ هژوﺮﭘ ﻚﻳ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻫد

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﻣ ﻲﭘ يراﺬﮔ ﺪﻧﺮﺑ

. ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﺑ نﻮﻨﻓ ﻦﻳا ﻲﻣ ﻚﻤﻛ نﺎﮔﺪﻧﺮﻴﮔ

و دﻮﺳ ﻖﻴﻗد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ

هدوﺰﻓا شزرا ﻪﺑ ،ماﺪﻗا ﻚﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﻛ يا

ﻲﭘ رد ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ يراﺬﮔ ﺪﻧﺮﺒﺑ ﻲﭘ ،ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ

) ﻞﻜﺷ 1 .(

زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ نﻮﻨﻓ ﻦﻳا :

ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻒﻳﺮﻌﺗ ؛ﺎﻫ

ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ يراﺬﮕﺷزرا ؛دﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﺪﺣاو يرﺎﻴﻌﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ

) رﻻد ( ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ؛

ﻊﻤﺟ ؛نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﻪﻨﻳﺰﻫ و دﻮﺳ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ا ﺮﺑ يﺪﻨﺑ

ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ و دﻮﺳ يﻮﮕﻟا سﺎﺳ

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ دﻮﺷ

.

ﻞﻜﺷ 1 . دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ -

ﻪﻨﻳﺰﻫ

ﻊﺒﻨﻣ :

Benefit-Cost Analysis Guide (1998).Treasury Board of Canada Secretariat, available at:

http://classwebs.spea.indiana.edu/krutilla/v541/Benfit-Cost%20Guide.pdf (02 May 2012).

ﺪﻧراﺪﻧ ﺖﻟﺎﺻا و ﺪﻨﺘﺴﻫ راﺰﺑا ﺎﻬﻨﺗ نﻮﻨﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺪﻳﺎﺑ .

ﺮﮕﻠﻴﻠﺤﺗ ﻢﻬﻓ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ

ﻪﻨﻳﺰﮔ زا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ و ﺎﻫ دراد ﺖﻟﺎﺻا ﻞﻴﻠﺤﺗ عﻮﻧ ﻦﻳا رد ﺎﻫ

. رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لدﺎﺒﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ

1. The contextual Cost-Benefit Analysis

2. Cost-Benefit Analysis 3. Social exchange theory 4. Jules Dupuit

5. Alfred Marshall

(6)

48

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

ﻪﻫد 1340 ) 1960 ( ﺰﻨﻣﻮﻫ جرﻮﺟ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﺳﺮﻣا درﺎﭽﻳر وا زا ﺲﭘ و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ 1

ﺮﺘﻴﭘ و 2

3ﻮﻠﺑ ﻣ ﺶﻘﻧ نآ ﻦﻳﻮﻜﺗ رد ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻤﻬ

. ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺮﺑ صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا

دراد

Cook and Eric, 2006: 54)

.(

دراد ضوﺮﻔﻣ رﺎﻬﭼ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لدﺎﺒﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ :

1 . تازﺎﺠﻣ زا و ﺪﻨﺘﺴﻫ شادﺎﭘ ﻲﭘ رد داﺮﻓا

ﻲﻣ يرود

؛ﺪﻨﻨﻛ 2 .

؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻲﺗادﻮﺟﻮﻣ داﺮﻓا 3

. نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﺎﻫ

ﻪﻨﻳﺰﻫ شادﺎﭘ و ﺎﻫ ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ

توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا زا و ﺮﮕﻳد نﺎﻣز ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣز زا ﺪﻧﺮﺑ

؛ﺖﺳا 4 . ﺪﻧراد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ و يﺮﻳﺬﭘﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور .

ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﺒﻃ

ﺖﺳا ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻲﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﻖﻳﻼﻋ يﺎﺿرا داﺮﻓا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد .

ﺪﺑ ًﺎﻣوﺰﻟ ﻲﺼﺨﺷ ﻖﻳﻼﻋ

ﻤﻋ و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻣ ًﻼ

ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﻮﻘﺗ ار ﻂﺑاور ﺪﻨﻧاﻮﺗ .

يﺮﺸﺑ ﻂﺑاور مﺎﻤﺗ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا -

ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻨﻫذ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﺪﻧﺮﻴﮔ .

شزرا ،ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻣ داﺮﻓا ﺮﻈﻧ رد ﻪﻄﺑار ﻚﻳ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫ

فﻼﺘﺋا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧاﻮﺗ

ا ،لﻮﭘ و نﺎﻣز ترﺎﻘﺣ و تدﺎﺴﺣ سﺎﺴﺣ

. ﻚﻳ ،داﺮﻓا ﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺘﺒﺜﻣ يﺎﻬﺷزرا ،دﻮﺳ

ﻲﻣ ﻪﻄﺑار لﻮﭘ ﺐﺴﻛ و يرﺎﻳ و ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ،شﺮﻳﺬﭘ سﺎﺴﺣا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧاﻮﺗ .

West, Turner, 2002: 188-9)

.(

ﻦﻴﺑ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﮕﻳد و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﻢﻳراد ضوﺮﻔﻣ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ود ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا

» ﻠﺤﺗ ﻞﻴ

دﻮﺳ - ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ «

ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻨﻛ . ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﻫ ﻲﻨﻌﻳ يﺎﻫ

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﻚﻳﺮﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ -

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﺖﻴﻌﺿو دﺮﻴﮔ

.

ﺖﺳا ﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﻫ ﻲﻨﻴﻋ و ﻲﻨﻫذ ﺖﻴﻌﺿو ،ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺖﻴﻌﺿو زا رﻮﻈﻨﻣ .

ذ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻨﻫ

شزرا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻋ ﺖﻴﻌﺿو و ﺖﺳا تارﻮﺼﺗ و تادﺎﻘﺘﻋا ،ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻢﻫﺮﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺶﻨﻛاو و ﺶﻨﻛ رد ﻢﻫ ﺎﺑ ،ﺖﺳا ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﻧراﺬﮔ

) ﻞﻜﺷ

2 .(

ﻦﻴﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻃ ار ﺮﻳز ﻞﺣاﺮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ رد ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﺪﻨﻨﻛ : ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ

ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻣ يﺎﻫ ﺶﻴﭘ ﻒﻠﺘﺨ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻒﻳﺮﻌﺗ ؛ﻲﻨﻴﻋ و ﻲﻨﻫذ ﺖﻴﻌﺿو سﺎﺳا ﺮﺑ ور

ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ

شزرا ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻨﻳﺰﮔ يراﺬﮔ

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ؛ﺎﻫ -

ﻊﻤﺟ ؛ﺖﻴﻌﺿو ﻢﻴﻤﺼﺗ و يﺪﻨﺑ

يﺮﻴﮔ .

1. George Homans

2. Richard Emerson 3. Peter Blau

(7)

49

ﻞﻜﺷ .2 ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ

ﺗ ندﺮﻛ ﺪﻣآرﺎﻛ ياﺮﺑ هار ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤ

،ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو رد يرﺎﺠﺗ

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ لﺎﻤﻋا -

ﺖﺳا نآ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ .

ﻢﻳﺮﺤﺗ ،هار ﻦﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ

ﺪﻧاﻮﺗ

ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ار ﻲﺗﺎﻣاﺪﻗا و ناﺮﮕﺸﻨﻛ يﺎﻫ

ﺪﻫد . دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ يرﻮﻃ ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ -

ﻳﺰﻫ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻛ دراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨ

ﺪﻨﺳﺮﺑ :

» زا ار يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ دﻮﺳ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻬﻧآ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺪﻣآرﺎﻛ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮔا

ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻧﻮﺷ يدﺎﻳز ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺪﻳﺎﺑ و ﺪﻨﻫد .

« ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﺎﺠﻨﻳا رد دﻮﺷ

: ﻢﻳﺮﺤﺗ

ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

- ا ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ

؟دراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗ

ﻲﻣ ار ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫﺮﭘ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﻳ ﻞﻳﺪﺑ حﺮﻃ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻧاﻮﺗ

ﺮﮕﺸﻨﻛ ياﺮﺑ ﺮﺗ

ﺪﻫد مﺎﺠﻧا ﺶﻳرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ .

نﺎﻤﻫ اﺮﻳز ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﻫ ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ رﻮﻃ

دﻮﺳ - ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﻳ و ﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا دﻮﺧ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ

ي ﻳور ﺎﻳ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻚﻳ ﻲﻣ ﺮﻜﻓ دﺮﻜ

مﺎﻤﺗ ،ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺳ ﻚﻳ ماﺪﻛ ﻪﻛ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺠﻨﺳ

دﺮﻴﮔ .

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﺶﻳدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻛﺮﺷ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﮔا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ -

ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ ﻪﻨﻳﺰﻫ

ﺑ ﺪﺳﺮﻧ دﻮﺧ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻨﺳﺮﺑ ﻲﻠﻳﺪﺑ ﺎ

ﻪﻨﻳﺰﻫﺮﭘ ﻪﺑور ﺮﺗ ﻲﻣ ور ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﺖﻘﻓاﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺎﻫ

ﺪﻨﻨﻛ .

ﻢﻬﻣ دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ ار ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳا ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻞﻳﺪﺑ ﻦﻳﺮﺗ -

ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ

،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد

» ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ «

ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور نﻮﺘﻣ رد ؛ﺖﺳا يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻳور و ﻞﻠﻤﻟا

ﻢﻬﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻧﻮﺷ

. يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ

ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﺳا ﮓﻨﺟ و ﻲﻈﻔﻟ تﻻدﺎﺠﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻴﻣ يا

Kirshner, 1997: 33)

ﻳ (

ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﺎ

ﻦﻴﺑ يﺰﻴﭼ ،ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﺋﺎﺒﻓﺎﻫ

» ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﺖﺳد يور ﺖﺳد «

و

» ﻲﻃاﺮﻓا تﺎﻣاﺪﻗا ﻞﻴﺒﻗ زا ﺮﺗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻲﻧﺎﻬﻨﭘ تﺎﻣاﺪﻗا «

ﺖﺳا

Hufbauer et al., 1990: 11)

.(

ﻦﻜﻤﻣ دراﻮﻣ ﺐﻟﺎﻏ رد ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

زا ،ﺪﺑﺎﻴﻧ ﺖﺳد يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا دﻮﺧ فﺪﻫا ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮔا ﺖﺳا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻞﻳﺪﺑ ﺎﻳ ﺎﻫ ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ

.

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ )

زا

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻖﻳﺮﻃ -

ﺶﻧاﺪﺤﺘﻣ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ (

مﺰﻠﺘﺴﻣ

» دﺮﺑرﺎﻛ نﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ

(8)

50

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

ﻲﻠﻤﻜﻣ ﻪﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻚﻳ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ «

ﺖﺳا يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ياﺮﺑ .

ﺮﮔا ﻲﻨﻌﻳ

ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪﻛ ار ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ ﺪﻧاﻮﺘﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ

،دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻜﻣ ﻪﺑ دراﺬﮕﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻬﻧآ يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

. ﻦﻳا

نآ ﺢﻳﺮﺸﺗ و ﺖﺳا ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نﻮﺘﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ لﻻﺪﺘﺳا ﻪﺑ

هﺎﮔﺪﻳد ﻲﺳرﺮﺑ دراد زﺎﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

.

2 . 3 . ﻪﻄﺑار يﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﻠﻤﻜﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ

ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻞﻳد

» ﺖﻟود ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺶﻟﺎﭼ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ و تاﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ

ﻪﺑور ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ ور

ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا ار راﺰﺑا ﻚﻳ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻴﺑ زا ﺎﻬﻧآ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻨﻛ

. «

Diehl )

1994: 160

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ صﺎﺧ كﺮﺤﻣ ﺎﻳ ﺶﻟﺎﭼ ﻚﻳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳا .(

يﺎﻫراﺰﺑا ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ

) Most and Starr 1989: 98

ﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻳا و (

ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ فاﺪﻫا ﺎﻳ فﺪﻫ ﺪﻨﻨﻛ

. رد ﻲﻤﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﺖﺳا ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ نﻮﺘﻣ .

ﻲﻠﻛ عﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ و يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﺗ

ﺮ

ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار )

و ﻲﻧﺎﻬﻨﭘ ماﺪﻗا ،ﺪﻳﺪﻬﺗ ،يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ،هﺮﻛاﺬﻣ

ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ (

ﺖﺳا . ﺪﻧدﺮﻛ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار درﻮﻣ رد يدﺎﻳز نﺎﻘﻘﺤﻣ

)

Most and Starr 1989; Morrow 1993; Diehl 1994; Morgan and Palmer 2003; Palmer and Morgan 2006; Clark and Nordstrom 2005; and Clark and Reed; 2005

ﺎﻬﻧآ زا ﻲﻤﻛ داﺪﻌﺗ ﺎﻣا .(

راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ و يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار هﮋﻳو رﻮﻃ ﻪﺑ هداد ﺪﻧا

Morgan and Schwebach 1996; Baldwin 1999; Lektzian and Sprecher 2007)

.(

د هﺎﮔﺪﻳد ود ﻪﻨﻳﺰﮔ ،ﺖﺴﺨﻧ هﺎﮔﺪﻳد رد ؛ﺖﺳا حﺮﻄﻣ درﻮﻣ ﻦﻳا ر

ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﺎﻳ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﻳﺪﺑ ﺎﻳ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻦﻳا مود هﺎﮔﺪﻳد رد و ﺪﻧﻮﺷ

ﻪﺑ ﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻫ ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻜﻣ ناﻮﻨﻋ .

ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺖﺴﺨﻧ هﺎﮔﺪﻳد رد يﺮﻳﺬﭘ

ﻪﻛ ﺖﺳا ضوﺮﻔﻣ ،1

ﻳﺪﻜﻳ زا ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ و ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺪﺟ ﺮﮕ

ﺪﻧور . ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار

و ﺎﻫراﺰﺑا ﻳ ﻲﮔﮋ

» ﺮﻔﺻ ﻊﻤﺟ ﺮﺳ

2« ﻪﺑ راﺰﺑا ﻚﻳ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ و بﺎﺨﺘﻧا لﺎﻤﺘﺣا ﺶﻳاﺰﻓا ؛دراد ار

ﺖﺳا ﺮﮕﻳد يﺎﻫراﺰﺑا يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻨﻌﻣ

Kimball, 2009: 3)

.(

ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ

ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ نارﺪﻤﺘﺳﺎﻴﺳ ﻲﺘﻗو ،هﺎﮔﺪﻳد ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ

بﺎﺨﺘﻧا ار ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ راﺰﺑا ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻚﻳ

ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧﺮﻴﮕﻧ رﺎﻛ ﻪﺑ ار ﺮﮕﻳد يﺎﻫ

Most and Starr 1984, 1989)

.(

ﺮﺑ

1. Substitutability

2. zero-sum

(9)

51

ﻪﻨﻳﺰﮔ ،مود هﺎﮔﺪﻳد سﺎﺳا ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا و ﺎﻫ

بﻮﺴﺤﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﻤﻜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ

ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﺑور ياﺮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ راﺰﺑا ﻚﻳ ﺮﮔا ﻲﻨﻌﻳ ور

بﺎﺨﺘﻧا صﺎﺧ ﺶﻟﺎﭼ ﻚﻳ ﺎﺑ نﺪﺷ

ﺪﻧوﺮﻧ رﺎﻛ ﻪﺑ و ﺪﻧﻮﺸﻧ بﺎﺨﺘﻧا نآ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺪﺷ .

هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ

» رﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫراﺰﺑا

ﻲﻣ ﺐﻴﻗر فاﺪﻫا نآ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر رد ﻪﻛ ﻦﻳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻧور ﻳ

،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻢﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻞﻤﻜﻣ .

«

Diehl 1994: 162)

.(

و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار درﻮﻣ رد ،ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﻄﺑار درﻮﻣ رد ﻲﻠﻛ ﺮﻈﻧ ود ﻦﻳا ﺖﺳا قدﺎﺻ ﺰﻴﻧ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ و يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ .

يوﺮﻴﻧ و ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ

ﻲﻣ ﻢﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ راﺰﺑا ود ار ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺑ و ﺪﻨﻧاد

ﻲﻣ ﻢﻫ ﻞﻤﻜﻣ ار راﺰﺑا ود ﻦﻳا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮ ﺪﻨﻧاد

. رد

ﻲﻣ ار دﺮﻜﻳور ود ﻦﻳا ،ﻢﻫ ﺖﻴﻌﻗاو نﺎﻬﺟ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻌﺿو زا دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻲﻨﻌﻳ ؛ﺪﻳد ناﻮﺗ

ﺎﻬﻧآ ﻞﻤﻜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد و ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ،يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ

.

ا ﻦﻳا ،ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ لﻻﺪﺘﺳ

» ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻚﻳ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ دﺮﺑرﺎﻛ نﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﻲﻠﻤﻜﻣ ﻪﺑ « ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ،دﻮﺷ

ﻲﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻞﻤﻜﻣ ﻢﻫ و ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻢﻫ ﺪﻧاﻮﺗ

. ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا

ﺮﻴﺛﺎﺗ و ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ نآ تا

- و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ

ﻲﻣﺎﻈﻧ ماﺪﻗا ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻴﻠﻋ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ ﺮﮔا ؛دراد ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﻪﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ هﺎﮕﻧآ ،ﺪﻧﺰﺑ دﺮﺒﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻞﻤﻜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﺑﻮﺧ .

ﺎﻣا دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ و حﺮﻃ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺮﮔا

هدﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﻞﻤﻜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ دﺮﺑرﺎﻛ رد ،ﺪﻨﻛ ﺪﻣآرﺎﻛ ار ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﻳ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺖﺳا . ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا لﺎﺣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻞﻤﻜﻣ ﻪﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻚﻳ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﻣ

؟دﻮﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻪﻣادا ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮔا ﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

ﺖﻴﻋﻮ ﺎﻫ ي ار دﻮﺧ مﺰﻋ و هدارا ،يرﺎﺠﺗ

ﻲﻣﺎﻈﻧ تﺎﻴﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ )

ﻪﻨﻳﺰﻫ دﺎﻳز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ

دراد ﺶﻳدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻛﺮﺷ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ياﺮﺑ يرﺎﺠﺗ (

دﻮﺧ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،

ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ لﺎﻤﺘﺣا ،ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ ﺷ

دﻮ . ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ

ﻲﻣ دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ -

و ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺪﻣآرﺎﻛ دﻮﺳ ﻪﺑ ار ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﮕﻳد و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ

ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ .

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ فﺮﻃ ﻚﻳ زا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ،هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﺎﺑ -

ﻪﻨﻳﺰﻫ

ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ و دراﺬﮔ

ﺪﺳﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺪﻣآ

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺑ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا و -

ﺮﮕﺸﻨﻛ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻛﺮﺷ هﮋﻳو ﻪﺑ و ﺮﮕﻳد ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ

(10)

52

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يدﺎﺼﺘﻗا ﻂﺑوار ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و دراﺬﮔ

ﻲﻣ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺪﻣآرﺎﻛ دﻮﺷ

.

ﺪﺒﺗ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد ،ﻞﻤﻜﻣ ﻪﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻚﻳ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻞﻳ

ﻲﻣ ﻖﻘﺤﻣ ﺮﻳز ﻂﻳاﺮﺷ دﻮﺷ

: 1 ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر روﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺶﻳرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ ﺎﻳ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ

،يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﻛ

» ﻲﻣﺎﻈﻧ ماﺪﻗا «

؛ﺖﺳا 2 يﺎﻛﺮﺷ ﺎﻳ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر روﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺶﻳرﺎﺠﺗ

؛دراد ار ﻲﻣﺎﻈﻧ ماﺪﻗا دﺮﺑرﺎﻛ

3 ﺪﻧاﻮﺘﻧ هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر روﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺶﻳرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ ﺎﻳ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ،ﺪﺳﺮﺑ شدﻮﺧ فاﺪﻫا ﻪﺑ يرﺎﺠﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﺑ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا

؛ﺖﺳا ﻢﻤﺼﻣ 4

ﻨﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر روﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺶﻳرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ و هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ رﻮﺸﻛ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪ

ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﺎﻬﻧآ ﺪﻫد خر هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ

ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ

ﻪﺘﺳاﻮﺧ ياﺮﺟا زا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ يﺎﻫ

) ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻳ ﻢﻳﺮﺤﺗ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ (

ﻲﻣ ، ﺪﻧﻮﺷ .

دﻮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ار ﺎﻫروﺎﺑ ﻦﻳا ،ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻲﺗﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻣاﺪﻗا ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﻨﻨﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ -

ﻫ ﻲﻣ ﻖﻠﺧ ﺶﻳدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻛﺮﺷ ﺎﻳ هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰ ﺪﻨﻛ

. يﺎﻫرﻮﻧﺎﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

ﻪﻧﺎﺳر تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ،هﺪﺷ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻜﻳدﺰﻧ رد ﻲﻣﺎﻈﻧ تﺎﻗﻼﻣ يراﺰﮔﺮﺑ ،يا

رد ﻢﻈﻨﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﻛ ﺶﻧاﺪﺤﺘﻣ ﺎﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺢﻄﺳ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ

.

3 . ﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ تاﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ لﺮﺘﻨﻛ ناﻮﺗ ﺮﺑ يد

ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد لﻮﭘ و تﺎﻣﺪﺧ ،ﻻﺎﻛ تﻻﺎﺒﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ

UNCTAD, 2011, IMF, 2011)

نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ ﺎﻣا ،(

يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا .

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ ﺎﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يراﺬﮔ

ﻲﺟر

لﺎﺳ رد 1359 ) 1980 ( ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ 40

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .

ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ 40

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﺻرد يراﺬﮔ

ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻳ ﺖﻟود ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻬﺟ رد ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ

ﺖﻓﺮﮔ . لﺎﺳ زا ﺎﻣا 1359

) 1980 ( لﺎﺳ رد و ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ ﻢﻗر ﻦﻳا ،ﺪﻌﺑ ﻪﺑ 1389

) 2010 ( دوﺪﺣ ﻪﺑ

14 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺪﺻرد )

ﻞﻜﺷ 3 .(

.

. .

.

(11)

53

ﻞﻜﺷ 3 . ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ ﻲﺟرﺎﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يراﺬﮔ

ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد

Source: UNCTAD FDI database, US-China institute, Available at: (http://china.usc.edu/App _Images//share-FDI-1980-2007-lgweb.jpg).

لﺎﺳ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 1359

) 1980 ( دوﺪﺣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ، 34

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﺻرد ﻲﺟرﺎﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يراﺬﮔ

ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺑﺰﻴﻣ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد لﺎﺳ رد ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻢﻗر ﻦﻳا ﺎﻣا دﺮﻛ

1389 ) 2010 ( ﻪﺑ 9

ﺪﻴﺳر ﺪﺻرد )

ﻞﻜﺷ 4 ( ﻣﺮﺳ روﺪﺻ و بﺬﺟ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ ﻲﻟوﺰﻧ ﺪﻧور ﻦﻳا ﻪﻳﺎ

ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يراﺬﮔ

نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ناﻮﺗ ﺮﺑ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ

. ﻢﻬﺳ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﻛ ﺰﻴﻧ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ تﺎﻣﺪﺧ و ﻻﺎﻛ ترﺎﺠﺗ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ .

لﺎﺳ رد

1369 ) 1990 ( ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ تاردﺎﺻ ، 11

لﺎﺳ رد ﻢﻗر ﻦﻳا ﺎﻣا دﻮﺑ نﺎﻬﺟ تاردﺎﺻ ﻞﻛ ﺪﺻرد 1389

) 2010 ( ﻪﺑ 7 دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد .

لﺎﺳ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 1359

) 1980 ( تادراو ﻞﻛ ﺖﺒﺴﻧ ،

،ﻲﻧﺎﻬﺟ تادراو ﻞﻛ ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ 15

لﺎﺳ رد ﻢﻗر ﻦﻳا ﺎﻣا دﻮﺑ ﺪﺻرد 1389

) 2010 ( ﻪﺑ 10 ﺪﺻرد

ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ )

ﻞﻜﺷ 5 .(

(2010 ﺎﺗ 1980 لﺎﺳ) ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﻲﺟرﺎﺧ يراﺬﮔﻪﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ بﺬﺟ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ .4 ﻞﻜﺷ Source: UNCTAD FDI database, The Conference Board of Canada) http://www.conferenceboard.ca/hcp/details/economy/inward-fdi-performance.aspx.

(12)

54

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1395

ﻢﻬﺳ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا لﺎﺳ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ

1349 ) 1970 ( دوﺪﺣ 35

لﺎﺳ رد ﻢﻗر ﻦﻳا ﺎﻣا دﻮﺑ ﺪﺻرد 1389

) 2010 ( ﻪﺑ 24 ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد )

ﻞﻜﺷ 6 .(

رﺎﻣآ ﻦﻳا

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ نﺎﻳﺮﺟ و تﺎﻣﺪﺧ ،ﻻﺎﻛ ترﺎﺠﺗ زا ﻲﻤﻬﻣ ﻢﻬﺳ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ود رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد

ﺑ و ﺖﺳا هداد ﺖﺳد زا ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد ار ﺖﺳا هدﺮﻛ راﺬﮔاو ﺮﮕﻳد ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻪ

.

ﻞﻜﺷ 5 . ﻲﻧﺎﻬﺟ تارداو و تاردﺎﺻ ﻞﻛ ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ تادراو و تاردﺎﺻ ﺖﺒﺴﻧ )

2010 - 1990 (

(Source: World-International Monetary Fund, Direction of Trade Statistics.

www.imfstatistics.org).

(U.S. Research and Innovative Technology Administration (RITA), Bureau of transportation statistics. (http://www.bts.gov/publications/freight_transportation/html/figure_04.html) .

نﺎﻳﺮﺟ ﺮﺑ نآ لﺮﺘﻨﻛ ناﻮﺗ رد ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﻫ

ﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﻴﺴﻣ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا يﺎ

ﻢﻳﺮﺤﺗ ندﺮﻛ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ

ﺖﺳا هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ .

نﺎﻤﻫ اﺮﻳز ﻪﻛ رﻮﻃ

نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا رد دﻮﺧ ﻢﻬﺳ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﮕﻳد ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻢﻬﺳ ،هداد ﺖﺳد زا ار ﺎﻫ

.

ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ روﺪﺻ و بﺬﺟ ﻪﻨﻴﻣز رد ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ رد ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ ﻲﺟرﺎﺧ يراﺬﮔ

لﺎﺳ ﺖﺴﺨﻧ ﻪﻤﻴﻧ

2012 ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ روﺪﺻ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﺴﺨﻧ ﻪﺒﺗر رد ، ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ

و ﻲﺟرﺎﺧ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ار نﺎﻬﺟ رد ار ﺎﻬﻧآ بﺬﺟ )

ﻞﻜﺷ 7 (.

ﻞﻜﺷ 6 . لﺎﺳ زا ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻢﻬﺳ 1970

ﺎﺗ 2012

(13)

55

ﻳ لﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﺎﻣآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎ يﺎﻫ

1386 ﺎﺗ 1390 ) 2007 ﺎﺗ 2011 ( ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ،

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﭘاژ و ﻦﻴﭼ زا ﺪﻌﺑ مﻮﺳ ﻪﺒﺗر رد ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ )

ﻞﻜﺷ 8 .(

ﺎﺑ

ﻲﻣ ،رﺎﻣآ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ رد دﻮﺧ ﻢﻬﺳ ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ود رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ

نﺎﻳﺮﺟ

،ﻦﻴﭼ هﮋﻳو ﻪﺑ يﺮﮕﻳد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ و هداد ﺖﺳد زا ار ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻪﻴﺳور و ﺪﻨﻫ

ﺖﺳا هدﺮﻛ راﺬﮔاو .

نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا لﺮﺘﻨﻛ ناﻮﺗ ﺮﺑ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﻢﻬﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ندﺮﻛ ﺪﻣآرﺎﻛ يﺎﺘﺳار رد ﺎﻫ

ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ و ﺎﻫ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ناﺮﻳا ﻪﻴﻠﻋ يرﺎﺠﺗ ﺎﻫ

.

ﻞﻜﺷ 7 . ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ رد ﺮﺗﺮﺑ ﻪﺒﺗر هد ﻲﺟرﺎﺧ يراﺬﮔ

) رﻻد نﻮﻴﻠﻴﻣ ( لﺎﺳ رد 2011 و 2012 ) هﺎﻣ ﺶﺷ

ﺖﺴﺨﻧ (

Source: http://www.chinadaily.com.cn/business/2012-10/26/content_15848762.htm

ﻞﻜﺷ .8 هد ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ رد ﺮﺗﺮﺑ رﻮﺸﻛ )

لﺎﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ

2007 ﺎﺗ 2012 .(

Source: IMF World Economic Outlook, Available at:

(http://www.economonitor.com/ blog/2012/10/the-east-grows-only-because-the- west-consumes-its-a-hypothesis/)

ﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد ناﺮﮕﺸﻨﻛ دﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ فﺮﻃ ﻚﻳ زا يدﺎﺼﺘﻗا نﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲ

ترﺪﻗ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ

.

،ﺪﻨﻫ ،ﻦﻴﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧاﺮﮕﺸﻨﻛ ﻦﺘﻓﺎﻳ ترﺪﻗ ،ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﺪﻳﺎﺷ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد