1
Abstract Review Article
Importance of Fish Consumption in Disease Prevention
Reza Tahergorabi1, Seyed Vali Hosseini2
It is well established that seafood is an excellent source of a large variety of nutrients including high-quality protein. In addition to the high-quality protein and micronutrients provided, fish is the primary source of long chain omega-3 fatty acids which are found in oil of fatty fish. The importance of nutrients in fish and fish oil in health maintenance, and promoting normal nutrition for growth, and development has been documented in medical studies. In addition, fish and fish oil have been shown to lower the risk of progressive chronic disorders (e.g. cardiovascular, metabolic, and inflammatory disease) and may be useful in disease treatment. This review article will succinctly review current and in-depth information on these topics.
Key Words: Fish, protein, omega-3 fatty acids, human health
Journal of Birjand University of Medical Sciences. 2018; 25(1): 1-9.
Received: January 31, 2018 Accepted: April 13, 2018
1 Corresponding Author; Food and Nutritional Sciences Program, NC A&T State University, 1601 E. Market St. Greensboro, NC, 27411 USA Tel: +1-336-285-4865 Fax: +1-336-334-7265 E-mail: [email protected]
2Department of Fisheries, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
مها
ّی ت هام فرصم ی
پ رد ی گش ی ر ی ب زا ی رام ی اه
باروگرهاط اضر
1ی س ، ی د لو ی سح ی ن
2ی
هدیکچ
هام ی هب لد ی ل اراد داوم ندوب
ّذغم ی ،دنمشزرا ی ک اذغ مهم ءزج یی
هام .تسا ی ئتورپ رب هولاع ی
ن ک اب یف ی ت
ّذغم داوم و لااب ی
وم ،دوج
لصا عبنم ی سا ی اهد ی اگما برچ 3 هام نغور رد هک تسا ی
برچ ی تفا م ی کشزپ تاعلاطم .دنوش ی
مها ی ت
ّذغم داوم ی هام رد ی و
هام نغور ی ذغت رد ار ی ه بط یع ی ب ار ی تملاس ظفح و ومن ،دشر ی
ا رب هولاع .تسا هدومن راکشآ ی
ن هام هک تسا هداد ناشن تاعلاطم ی
هام نغور و ی
، هب لاتبا رطخ بی
رام ی یاه نمزم ب دننام(
ی رام ی یاه بلق ی - قورع ی
، لوباتم ی ک ی باهتلا و ی م شهاک ار ) ی
نکمم و دهد
ب نامرد رد تسا ی
رام ی فم ی د ا .دشاب ی ن سررب هلاقم ی رصتخم ی اعلاطا زا ت راج ی ا رد ی ن م رورم ار تاعوضوم ی
.دنک
هژاو يديلك ياه یهام:
، نیئتورپ دیسا ، اگما برچ یاه 3
، ناسنا یتملاس
م دنجريب يكشزپ مولع هاگشناد يملع هلج .
1397
؛ 25 ( 1 :) 1 - 9 .
:تفايرد 11 / 11 / 1396 شريذپ : 24 / 1 / 1397
1 :نفلت 4865 - 285 - 336 - 1 + :ربامن 7265 - 334 - 336 - 1 + :یکینورتکلا تسپ [email protected]
ناریا ،جرک ،نارهت هاگشناد یعیبط عبانم و یزرواشک سیدرپ ،تلایش هورگ2
كشزپ مولع هاگشناد يملع هلجم دنجريب ي
هرود 25 هرامش ، 1
، راهب 1397
همدقم یکی زا لماوع یساسا رد ریسم یبایتسد ناسنا
هب تملاس
یمسج و
،ینهذ تیاعر کی میژر ییاذغ ملاس و لداعتم
تسا . هیذغت یکی زا یاهزاین یکیژولویزیف و
یمئاد ناسنا و
هم م نیرت لماع اقب و لوط رمع یو بوسحم یم
دوش . یط
لاس یاه ریخا
، یهاگآ دارفا رد هنیمز
ّیفیک ت هیذغت و ریثأت نآ
رب تملاس یمسج
و ینهذ هب روط لباق هظحلام یا شیازفا
هتفای تسا و فرصم ناگدننک شیب
زا شیپ رب نیا دنرواب هک
هیذغت
، ت أ ریث یمیقتسم رب
تملاس یحور
و یمسج نانآ رب
یاج یم دراذگ ( 1 شیازفا .) یهاگآ
فرصم ناگدننک رد
هنیمز
طابترا نایم هیذغت و
،تملاس بجوم
یاضاقت نوزفازور نانآ
تهج تفایرد داوم یکاروخ
،یذغم ملاس و اب تیفیک هدش
تسا ( 2 .) نایزبآ یکاروخ هب
هژیو نایهام
، هب لیلد ندوباراد ریداقم
لباق
ّجوت یه زا برچ یاهدیسا ابشا ریغ
1ع و لورتسلک
،مک
یخرب زا عاونا نیماتیو اه و داوم یندعم و زین نیئتورپ ییاه اب
شزرا ییاذغ
،لااب زا هاگیاج یصاخ رد میژر ییاذغ ناسنا
دنرادروخرب (
3 )؛
زا نیمه ور
، فرصم نایزبآ رد ههد یاه ریخا
هب لیلد درکیور یمومع هب فرصم یاهاذغ لصاح
زا عبانم
،یزبآ رد یپ ندشراکشآ تیمها
ّبط ی و شقن اهنآ رد
یریگشیپ و
نامرد یرایسب زا یرامیب یاه بعص جلاعلا و زین
هب لیلد شیازفا
،تیعمج رد
لاح رد اهروشک زا یرایسب
شیازفا تسا . دوجو اب تابثا
تارثا دنمدوس
ّدعتم د فرصم
یاهاذغ ییایرد
رب تملاس
،ناسنا تم أ هنافس فرصم هنارس
نایزبآ رد
ًابیرقت( ناریا 5
/ 9
،)رفن ره یازا هب مرگولیک دودح رد
ِفرصم نیگنایم فصن یناهج
نآ ( شیب زا 5 / 19 مرگولیک ) یم
دشاب ( 4 ) ؛ زا نیا ور ترورض دیلوت و هضرع هدروآرف یاه ییاذغ
،دیدج
ّونتم ع و تیفیکاب زا
نایزبآ و داجیا یسرتسد هب
هدروآرف یاه روکذم یارب نینکاس یصقا
طاقن
ًلاماک روشک
راکشآ تسا . نیلوا ماگ رد هیهت تلاوصحم و
هدروآرف یاه
یتلایش
، تخانش
ّدام ه ماخ هیلوا اهنآ یم دشاب
؛ اریز تشوگ
1Polyunsaturated fatty acid
نایزبآ هب ناونع
ّدام ه یا ماخ یاراد ینیئتورپ
ًلاماک بولطم
تسا هک رد لوط لحارم فلتخم دیص ، باج ه ییاج و یروآرف
،
تحت ریثأت هعومجم یا زا لماوع ینوریب و تارییغت ینورد رارق
هتفرگ هک رب تیفیک لوصحم ییاهن
ریثأت راذگ دنتسه ( 5 )؛
هب
نیمه لیلد
، یهاگآ زا تایصوصخ یکیزیف
و ییایمیش
تابیکرت یهام
و یگنوگچ ریثأت
لماوع ینورد و ینوریب رب
اهنآ
، یارب ناصصختم یرما
یرورض هدوب
ات دنناوتب یلوصحم
ملاس و اب تیفیک یکاروخ بولطم
، هب هعماج فرصم ننک هد
هضرع دننک
.
توافت نایزبآ تشوگ ،یذغم تابیکرت دوجو رظن زا اب ییاه
ریظن یکاروخ ناروناج ریاس تشوگ :
لیبق زا( زمرق تشوگ
نایکام تشوگ و )دنفسوگ و واگ تشوگ دراد
،یلک روط هب .
تمسق یکاروخ نایهام
زا 70 ات 80 دصرد
،بآ 15 ات 22
دصرد
،نیئتورپ 1
ات 15 دصرد
،یبرچ 1 ات 5 / 1 دصرد داوم
یندعم و دودح کی دصرد تاردیهوبرک تسا هدش لیکشت
و
ینغ زا نیماتیو یاه لولحم رد بآ و یبرچ یم دشاب هک نیا
تابیکرت
، زا هنوگ یا هب هنوگ رگید توافتم تسا ( 6 .) بآ
یلصا و نیرتشیب نایزبآ ریاس و یهام تشوگ رد بیکرت نیرت
یم بوسحم هب هک دوش
نیب لومعم روط 70
ات 80 نزو دصرد
یم لماش ار نایزبآ و یهام تشوگ بوطرم دوش
( 7 زا .)
ییاجنآ تبسن رگیدکی اب یدودحات یبرچ و بآ نازیم هک
دراد سکع
، ساسا نیمه رب دودح برچ نایهام رد بآ نازیم
70 مک نایهام رد و دصرد دودح برچ
80 هلضع بیکرت دصرد
یم لیکشت ار دهد
( 8 .) بآ زا دعب
،
ّود نیئتورپ نیم
مهم بیکرت
یم یهام تلاضع رد یهام رد هلضع نیئتورپ رادقم .دشاب
نا رد
دودح 22 - 17 دصرد .تسا هسیاقم رد هک داد ناشن تاقیقحت
،نیریش بآ نایهام اب ایرد نایهام
ی نیئتورپ رتشیب یرادقم ی
یلو رتمک تبوطر ی
فدص رد نیئتورپ رادقم .دنراد تخس و اه
تسا توافتم هنوگ هب هتسب ناتسوپ
، رادقم اما آ
هب ن نیا
بیترت یم دشاب وگیم : 22
% - 17
%
، پلاکسا 20
% - 12
% ،
دیئوکسا 18
% - 15
%
، گنچرخ 18
- 22%
، رتسبلآ 16 - 26%
،
لیرک 12 - 15%
و رد رتسیوا 6 - 18%
( 9 .)
نودب کش یکی زا نیرتمهم هصخاش
یاه شزرا هیذغت یا
کی نیئتورپ یکاروخ
، رادقم یاهدیسا هنیمآ
دوجوم یرورض
نآ رد تسا . رد نیا
،هطبار نیئتورپ یاه یهام زا اب شزرا نیرت
نیئتورپ یاه یناویح دنتسه
؛ اریز رد هسیاقم اب نیئتورپ یاه
یهایگ هک هب روط لومعم زا رظن کی ای دنچ هنیمآدیسا مزلا
ریقف
،دنتسه یواح
یمامت یاهدیسا
هنیمآ یرورض
( نیدیتسیه
، لینف نینلاآ
، نیلاو
، نینوئرت
، نافوتپیرت ،
نیسول
،
نیسولوزیا ،
نیزیل و نینویتم هب )
رادقم و تبسن بسانم یم
دنشاب ( 10
، 11 ).
دیسا آ هنیم مهم ناسنا هیذغت رد یرورض یاه
دنتسه
؛ یکیژولویزیف رظن زا ناسنا ندب هک لیلد نیا هب
اناوت ی دیسا نیا تخاس ی آ
هنیم ار اه هار اهنت نیاربانب .درادن
مهارف یسا نیا ندرک د
آ هنیم یرورض یاه
، صم یاهاذغ فر
یواح اهنآ .تس مامت دیسا آ هنیم یاه یرورض تخاس یارب
ناسنا ندب رد نیئتورپ یم زاین دروم
دنشاب نینویتم و نیزیل . هب
ایرد یاهاذغ رد یناوارف رادقم ی
یم تفای ی وش
ن .د وگیم
،
رتسبلا
، نینژرآ زا یرتلااب ریداقم دیئوکسا و گنچرخ
،
کیماتولگ دیسا
، ب تبسن نینلاآ و نیسیلگ یهام ه
راد اه ن د
( 12 ) تاردیهوبرک فلاخ رب .
یبرچ و اه اه
، عبنم اهنت نیئتورپ
نیمأت نژورتین ناسنا ندب یارب
اه یم دشاب ؛ دوجو نیا اب
،
نایزبآ زا رادقم هب تبسن مک زا ی تلاضع رد ینژورتین تابیکرت
یم رادروخرب دوخ دنشاب
( 13 .)
هب دیسا لیلد آ
هنیم رد دوجوم یرورض یاه نایزبآ
و
،نآ زا لصاح تلاوصحم نیئتورپ ییاذغ شزرا
اهنآ هب تبسن
تسلااب ؛ هک تسا هدش صخشم رگید یفرط زا هچ رگا
نیریش بآ نایهام رد
)ییایرد( روش بآ نایهام اب هسیاقم
دنراد نیئتورپ یرتمک ریداقم
، ینعم فلاتخا اما یراد
رد
بیکرت آ دیس آ نیریش و روش بآ نایهام هنیم درادن دوجو
( 14 .)
ایرد نایهام زا یضعب دوجو نیا اب ی
ت یهام دننام ی و
ن
، زا ینغ
دیسا آ .دنتسه نیدیتسیه هنیم رگید یفرط زا
صخشم هدیدرگ
تسا هک نیئتورپ یاه یهام
، زا رظن
ّیساسح ت تبسن هب هیزجت
یمیزنآ
، یاراد یشزرا لداعم ای یتح رتشیب زا تشوگ زمرق یم
دنشاب هک نیدب بیترت مضه اهنآ ار لیهست یم دیامن نیئتورپ . میزنآ طسوت ناسنا شراوگ هاگتسد رد یهام
یلوتورپ یاه یت
یک
هیزجت یم )زیلوردیه(
ًلاومعم .دوش دودح
90 نیئتورپ زا دصرد
یم بذج و مضه ،ناسنا شراوگ هاگتسد رد یهام دوش
( 15 ) ؛
نیمه زا یم راهظا ور
ّیلباق زا یهام تشوگ هک دوش مضه ت
س رد ییلااب یریذپ وگ متسی
.تسا رادروخرب ناسنا یشرا
ّقحم نیق
ّیلباق یلااب مضه ت نیئتورپ
تاناویح هب تبسن یهام
یکشخ یز ار هب نادقف نودنات رتمک ریداقم نینچمه و اه
نیئتورپ تفاب( امورتسا یاه یهام رد )یدنویپ یاه
تبسن نا
هداد دنا ( 16 .) راک نازیم آ
هب یناسنا هیذغت رد بلغا نیئتورپ یی ناونع
صخاش ک ینیئتورپ تیفی
1PER)
، (
هب ندب نزو نازیم ینعم
بسک فرصم نیئتورپ هب هدش هدش
، نایب یم دوش ( 17 .)
تاعلاطم ناشن
هداد دنا هک تبسن یهدزاب نیئتورپ یاه یهام
( )PER
یتح یمک زا نیئزاک هک نیئتورپ یلصا
ریش تسا
،
رتشیب یم دشاب . هسیاقم هرهب یرو صلاخ نیئتورپ ( :NPU
دیسا تبسن آم
دیسا هب نیئتورپ تخاس یارب یفرصم هنی آ
هنیم
)یهام هلضع رد دوجوم تشوگ
یهام اب شزرا 83
، اب تشوگ
زمرق اب شزرا 80 و مخت غرم هک کی نیئتورپ صخاش
اب
شزرا 100 تسا
، تیمها نیئتورپ یهام رد میژر ییاذغ ناسنا
ار هب یبوخ راکشآ یم دزاس ( 18 .) هدافتسا زا تشوگ نایهام ب ه
تروص ت هّک هدش رد هیهت عاونا هدروآرف یاه یروآرف هدش لثم
یمیروس
، هب یبوخ ناشن هداد تسا هک لحارم فلتخم یروآرف
،
ریثأت ی رب شزرا هیذغت یا نیئتورپ یهام هتشادن و نیئتورپ نیا
تلاوصحم ب
ه یبوخ اب نیئتورپ
ًلاثم هلیف زا رظن بیکرت
یاهدیسا
،هنیمآ و PER
ای رگید یاهرایعم بایشزرا
ی لباق
هسیاقم تسا ( 19 )
نایهام یبرچ صوصخ رد ب
ه نیرتمهم زا یکی ناونع
ّدعتم بلاطم ،نایهام یکاروخ هبنج یبرچ .تسا هدش نایب ید
اه رد نایهام تبسن
هب تاناویح ریاس یکاروخ
، یاراد
یاهدیسا برچ
هریجنز یلااب( دنلب 20
عابشا و )نبرک هدشن
یرتشیب یم
دنشاب
؛ رد یلاح هک یاهدیسا برچ
تاناویح ریاس
1Protein efficiency ratio
كشزپ مولع هاگشناد يملع هلجم دنجريب ي
هرود 25 هرامش ، 1
، راهب 1397
یکاروخ ناهایگ نینچمه و
، رتمک زا نیا دادعت دنتسه . نیا
تیعضو رد
نغور یهام و رگید نایزبآ
، یلصا نیرت تلع
یریذپرییغت عیرس
و شهاک تیفیک هدروآرف یاه لصاح زا اهنآ
یم دشاب ( 20 ) . دوجو یاهدیسا برچ
دنچ ریغ یعابشا اگما - 3
(
1EPA
DHA,
)2
هب رادقم دایز رد نغور یاه یهام رد
یرایسب زا هدروآرف یاه ییایرد ب ه هژیو یهام و زا یفرط شقن
نیا نغور اه رد دوبهب یتملاس ناسنا
،اه هزورما تیمها نیا
تلاوصحم ار
رد میژر ییاذغ ناسنا رایسب لااب هدرب تسا . رد
تاقیقحت یرایسب
ناشن هداد هدش تسا هک فرصم نغور
یهام هب لیلد روضح یاهدیسا چ
بر ریغ عابشا رد میژر ییاذغ
هنازور
، رطخ زورب یرایسب زا یرامیب اه ار ات
ّدح لباق هظحلام
یا شهاک یم دهد ( 21 .)
تشوگ یهام
زا رظن نیماتیو یاه لولحم رد
بآ
(
B & C
) و نیماتیو یاه لولحم رد یبرچ (
A, D, K & E
)
کی عبنم ییاذغ ینغ بوسحم یم
دوش و رادقم اهنآ هتسب هب
،عون
،هنوگ طیارش تسیز یتخانش و
لوصف لاس
ّیغتم ر تسا .
بلغا تمسق یاه ندب هک هب فرصم یکاروخ یمن دنسر دننام
رگج و هدور
، یاراد ریداقم رتدایز نیماتیو یاه لولحم رد
یبرچ رد هسیاقم اب طاقن رگید دنتسه ( 22 .) هولاع رب داوم
،هدشرکذ دوجو
داوم یندعم رد هدروآرف یاه ییایرد زین ب ر
تیمها اهنآ رد میژر یفرصم هنازور
هدوزفا تسا . یاهاذغ
ییایرد رد هسیاقم اب تشوگ ماد اه یواح ریداقم یرتشیب داوم
یندعم یم دنشاب . هب یلکروط نیا
تلاوصحم عبانم
یبوخ زا
،میزینم
،میسلک نهآ و رفسف و نیمه روط یهورگ زا داوم
یندعم هک
Microelements
هدیمان )بایمک رصانع(
یم
دنوش
، ینعی
،دی
،روئولف
،موینلس زنگنم و تلابک یم دنشاب هک ب ه
صوصخ دوجو
نیا هورگ ریخا رد نیا هدروآرف اه
، زا شزرا
هیذغت یا یدایز رادروخرب رادقم صوصخ رد .تسا
تاردیهوبرک
اه رد یم ناشن تاقیقحت ،نایهام رادقم یاراد نایهام هک دهد
رایسب
ّذغم بیکرت نیا زا یزیچان ی
یم دنشاب . رد نایهام مک
1Eicosapentaenoic acid 2Docosahexaenoic acid
برچ هب روط لومعم رتمک زا کی دصرد و رد نایهام برچ
کیدزن هب 2 دصرد یم دوجوم تاردیهوبرک دشاب
( 19 .)
هام ی ب و ی رام ی اه ی بلق ی قورع و ی
لاس زا 1919 ، یرامیب یقورع و یبلق یاه ب
ه ناونع نیلوا
اکیرما رد ریم و گرم لماع تسا هدش حرطم
( 23 .) کی
م هعلاطم یهام موادم فرصم هک داد ناشن زیلانآات
، شهاک اب
یرامیب رطخ یقورع و یبلق یاه
یبلق هتکس و هارمه
تسا
( 25 .) نینچمه تاقیقحت
هداد ناشن دنا
تشوگ ینیزگیاج هک
ناسنا ییاذغ هریج رد یهام اب زمرق
، ینعم شهاک اب رطخ راد
یرامیب یقورع و یبلق یاه هارمه
تسا ( 10 .) اب هسیاقم رد
زمرق تشوگ
، یلو نیئتورپ رادقم نامه لماش یهام تشوگ
اگما برچ دیسا یرتشیب نازیم -
3 یبرچ یرتمک نازیم و
عابشا گا .تسا لورتسلک و هدش هچر
یرامیب رطخ شهاک یاه
ب یهام فرصم زا یشان یقورع و یبلق ه
دیسا رطاخ برچ یاه
تسا هدش عابشا
، نیئتورپ هلمج زا یذغم داوم یقاب اما
، تارثا
دنراد یدیفم (
24 .) ایرد یاهاذغ ی
ی
، هدیچیپ بیکرت یا
داوم زا
ّذغم اگما برچ دیسا و نیئتورپ هلمج زا فلتخم ی -
3 .دنتسه
،یهام فرصم اب داوم نیا
ریثأت هدیچیپ تا رب یا
یتملاس
یم ناسنا دنراذگ
( 25 .)
هام ی قاچ و ی
،یقاچ یکی زا یتلالاتخا تسا
هک یرایسب زا دارفا هب نآ
لاتبم دوب ه و هب ضراوع تلع یراوگان
هک رد یپ دراد
، تملاس
هعماج ار راچد هرطاخم یم دنک . یهام هب تلع نتشاد تابیکرت
،صاخ بجوم کیرحت نویسادیسکا (
نتخوس ) یبرچ رد ندب و
رد هجیتن شهاک هدوت یبرچ ندب یم دوش . نیاربانب فرصم
موادم نآ رد همانرب ییاذغ یگتفه
، هب شهاک و یرادهگن نزو
رد
ّدح لداعتم کمک یم دنک .
هک تسا هداد ناشن تاقیقحت زا
تابیکرت نیب تشرد
ّذغم ی
،)تاردیهوبرک،یبرچ ،نیئتورپ(
نیئتورپ ریثأت رب یرتشیب
دراد یریس (
26 .) یم رظن هب هک دسر
هریج اذغ یاه ی شهاک ی
نزو یواح نیئتورپ رتشیب ریداقم
، ریثأت شهاک رب یرتشیب
و هتشاد اهتشا نیاربانب
اذغ رتمک فرصم هب رجنم اب هسیاقم رد
ذغ هریج یا رتمک نیئتورپ اب ی ،
یم دوش کی یهام . اذغ هدام
ی ی
نیئتورپ زا ینغ ،
اب یلاگچ هب تبسن رنا مک هب یژ یهام هژیو
مک ۀداوناخ نایهام دننام( برچ
Gadidae
) یهام اب هسیاقم رد
یاه لزق دننام( برچرپ اکلیک ،لاآ
و )...
تسا ام نیاربانب . یه
هب بسانتم هریج کی زا یشخب ناونع
، هارمه یریس شیازفا اب
تسا ( 27 .) شیامزآ کی رد یور رب
23 نزو اب ناوج درم
لامرن و یّنس هدودحم رد 20
- 32 لاس
، ک دش هداد ناشن ه
کی هدعو هدعو کی اب هسیاقم رد یهام نیئتورپ لماش راهان
واگ تشوگ لماش راهان
، ینعم شهاک هب رجنم یراد
رد یژرنا
یم یتفایرد ( دوش
2765 ولیک اب هسیاقم رد لوژ 3080
ولیک لوژ اذغ هدعو ود ره .(
ی ی
، ای رلاکوز ی ک هب و دندوب روظنم
شیامزآ رد فارحنا شهاک
، اذغ همه هاظ و هزم رظن زا اه ر
ب هعلاطم کی .دندوب ناسکی یور ر
6 ناوج درم هدودحم رد
یّنس 17 - 25 لاس
، ریثأت ر نیئتورپ ا
سررب یریس رب .درک ی
هریج اذغ یاه ی لماش و دندوب مک یبرچ رظن زا ی :
مک کیتسا
برچ
، رد هک دنتفایرد ناققحم .دندوب یهام و غرم هنیس
غرم هنیس ای کیتسا اب هسیاقم
، فرصم زا دعب یگنسرگ نازیم
هب یهام ینعم لکش
راد ی شهاک زا یشان یریس .تفای
یهام فرصم
، اب ود نوتورس یریس لانگیس ر
هب کیژ رطاخ
فلاتخا دیسا هب تبسن نافوتپیرت تبسن رد آ
هنیم و یثنخ یاه
ینلاوط مضه رت
دیسا تظلغ رثکادح هب ندیسر اب هک آ
هنیم
یم داجیا یهام فرصم زا دعب امسلاپ دوش
، دوب طبترم رد .
یهام فرصم اب هجیتن
، یم شهاک یقاچ دبای
( 10 .)
نولوک ناطرس و یهام
ساسارب تاعلاطم
ریخا
، ناشن هداد هدش تسا هک فذح
تشوگ زمرق و هدافتسا زا میژر ییاذغ یواح یهام
، رد
یریگولج زا
ناطرس هدور ( گرزب نولوک ناطرس )
م رایسب ؤ
ّث ر
تسا ( هب تسا نکمم جیاتن نیا دنچره رتمک فرصم رطاخ
هریج رد یدایز یهام فرصم هک دشاب یدارفا رد زمرق تشوگ ییاذغ دنراد )(
28 .) نولوک ناطرس هب
شر لیلد یعیبطریغ د
لولس یم قافتا اه یم هک دتفا
تفاب هب دنناوت ندب رگید یاه
دنبای ریثکت اهنآ رد ای دننک هلمح هناشن.
یرامیب نیا مئلاع و اه یم
نوچمه یدراوم لماش دناوت :
رد رییغت ،عوفدم رد نوخ
تکرح دشاب یگشیمه یگتسخ و نزو شهاک ،هدور یاه .
اب
هجوت هب ی ک هعلاطم تفه
،هلاس لامتحا لاتبا هب ناطرس هدور
گرزب رد دارفا کسپ ی رت ین ی
1مس ی ا هام ی راوخ ( گ ی ها ناراوخ ی هک
ه ی چ تشوگ ی زج تشوگ نایزبآ دننام هام ی فرصم من ی دننک )
رد اقم ی هس اب دارفا ی هک زا ژر ی م اه ی اذغ یی همه چ ی راوخز
هدافتسا م ی
،دننک 43 دصرد رتمک تسا ی .
هتفا اه ی علاطم ه
Torres
ناراکمه و کاح
ی زا نآ تسا هک رطخ لاتبا هب
ناطرس هدور رد دارفا ی هک ژر ی م لماک گ ی ها ی دوخ ار هب ژر ی م
هام ی راوخ ی غت یی ر م ی
،دنهد 27 دصرد شهاک م ی ی دبا ناققحم.
م ی وگ ی دن
، سا ی اهد ی برچ اگما - 3 نکمم تسا لد ی ل لصا ی
شهاک رطخ ناطرس رد هورگ هام ی راوخ دشاب ( 29 .)
هام فرصم ی
دراب نارود رد را
ی
فرصم یهام و نایزبآ یارب مناخ یاه رادراب و هدریش هن
اهنت دیفم هکلب یرورض
؛تسا اریز نیا هدام ییاذغ رد دشر
زغم لماکت و یبصع
نینج و کدوک راوخریش
ّثؤم ر تسا . رد
عقاو اب یرادراب نارود رد یهام فرصم ریثأت
دشر رب تبثم
دازون و نینج یبصع هاگتسد
، مک نینج تملاس هب یم ک
دنک
( 30
؛) نینچمه رد
میظنت لوط تدم یرادراب ریثأت
دراد و
هچنانچ مناخ یاه رادراب رد میژر ییاذغ دوخ رادقم یفاک یهام
فرصم دننک
، بجوم لداعت لوط تدم یرادراب اهنآ دهاوخ
دش
.
رثا مهم یرگید هک یهام و نایزبآ رد تملاس نینج
دنراد
، نیا تسا هک نزو نینج ار هب تلاح عتم لدا هاگن هتشاد
و رد هجیتن بجوم لداعت نزو دازون هب ماگنه دلوت دنهاوخ دش ؛
رگید یفرط زا زا شیب فرصم
340 هب هتفه رد مرگ ناونع
.تسا هدش هیصوت کدوک دشر یارب زاین دروم نازیم نیا اب
لاح ریثأت هدنیلاآ اه زا( نایهام زا یخرب رد دوجوم یلامتحا ی
ا ییلااب ریداقم دوجو لیبق دننام رضم رصانع یخرب ز
هک هویج
هب هدش هتخانش نیسکوتورون کی ناونع تسا
)،
ریثأت یئوس تا
کدوک دشر رب یم
ذگ ا هک دراد دوجو لامتحا نیا .در ریثأت
هویج
1Pescetarianism
كشزپ مولع هاگشناد يملع هلجم دنجريب ي
هرود 25 هرامش ، 1
، راهب 1397
یرپ نارود رد تسپ زا رتشیب لاتان
تبثم تارثا .دشاب لاتان
مناخ رد یهام فرصم رتمک هویج اب نایهام هک یرادراب یاه
یم فرصم دننک
، دوهشم تسا ( 31 .)
هرپ یتاپونیتر وروچام
یهام فرصم
هرپ یتاپونیتر روچام
، یریگشیپ لباق یروک لماع کی
ًامومع هک تسا هرپ نادازون رب
روچام ریثأت یتاپونیتر .دراد
، اب
آ یزنژویژن س یم هتخانش لومعمریغ دوش
( 32 ) کیرحت لماع .
یارب هدننک آ
یزنژویژن س یم چ ای نیئتورپ دناوت .دشاب یبر
یبرچ لماوع
، هطساو اه ی نتسه ی د
میزنآ طسوت هک یاه
و زانژولکیس زانژیسکوپیل
یم دیلوت ینیئتورپ لماوع و دنوش
هداد ناشن تاعلاطم .دنتسه دشر نومروه و نیکوتیس دنا
هک
و EPA
ر زانژولکیس عقاو رد DHA
ا یم هکولب .دننک
زاپیلوفسف
،A
یمیزنآ تسا یمکسیا شیازفا ثعاب هک یم
.دوش یم زاپیلوفسف شهاک ثعاب DHA
عقاو رد .دوش
DHA
آ یزنژویژن س را شهاک اب درکلمع
زاپیلوفسف یمیزنآ ماجنا A
یم .دهد
کیلوباتم مردنس و
یهام فرصم
کیلوباتم مردنس
، زا عومجم کی رطخ لماوع
یارب
یرامیب یبلق یاه و
پیت و یقورع 2
سوتیلم تباید ا
.تس نیا
رطخ لماوع لماش
: چ یمکش یقا
، سید یمدیپیل
، نویسناترپیه
یمسیلگرپیه و دنتسه
هک دندش هجوتم هعلاطم کی رد . هنازور فرصم
40 - 70 یهام مرگ
، ر کیلوباتم مردنس رطخ ا
اب
کی زا رتمک یهام ندروخ یم شهاک هتفه رد راب
.دهد
یرت شهاک ثعاب یهام فرصم نینچمه زفا و دیرسیلگ
ا شی
لورتسلک (HDL
High Density Lipoprotein
) نادرم رد
دیسا فرصم .دش
برچ یاه
اگما 3 هب نازیم 786 یلیم مرگ
، مردنس رطخ شهاک ثعاب
دش کیلوباتم
، نانز رد یلو ریثأت
دشن هدهاشم ی (
33 .)
تن ی هج گ ی ر ی
هام ی لصا عبنم ی
ئتورپ ی ن اه ی ذغم ی سا و ی اهد ی برچ
اگما 3 ازم رب هولاع .تسا یا
ی ا ،قورع و بلق ی
ن ذغم داوم ی
تحاران دوبهب بجوم ی
اه ی نچمه و مشچ و زغم اب طبترم ی
ن
مومع باهتلا ی
دنچ و ی ن ب ی رام ی نمزم یم .دوش و رادراب نانز
ش ی هدر
، نچمه ی ن هام ی ار ارب ی تملاس ی نج ی ن دازون و دوخ
م فرصم ی
اوتحم هب هجوت اب .دننک ی
ّذغم داوم ی لااب ی زا نآ
ئتورپ هلمج ی
،ن اهاذغ فرصم ی
رد یا یی م ی قن دناوت مهم ش ی
ن عفر رد ی اهزا ی اذغ یی ناسنا ب اه ه
ّذغم داوم ی رورض ی هتشاد
ناوارف .دشاب ی
و
ّونت ع ذغم داوم ی هام رد ی اقم رد ی هس شزرا اب
ژرنا ی دب نآ لداعتم ی
ن نعم ی سا ت اهاذغ هک ی
رد یا یی هب
ناونع ی ک
ّذغم هدام ی مک ژرنا ی
، ارب ی دم ی ر ی ت اس و نزو ی
ر
بی رام ی اه ی م بسانم طبترم ی
دشاب .
:عبانم
1- Siró I, Kápolna E, Kápolna B, Lugasi A. Functional food. Product development, marketing and consumer acceptance--a review. Appetite. 2008; 51(3): 456-67.
2- Ngo DH, Wijesekara I, Vo TS, Van Ta Q, Kim SK. Marine food-derived functional ingredients as potential antioxidants in the food industry: An overview. Food Res Int. 2011; 44(2): 523-9.
3- Haliloǧlu Hİ, Bayır A, Sirkecioǧlu AN, Aras NM, Atamanalp M. Comparison of fatty acid composition in some tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) living in seawater and freshwater. Food Chem. 2004; 86(1): 55-9.
4- Adeli A, Hasangholipour T, Hossaini A, Salehi H, Shabanpour B. Status of fish Consumption per capita of Tehran citizens. Iran J Fish Sci. 2011; 10(4): 546-56. [Persian]
5- Gehring CK, Gigliotti JC, Moritz JS, Tou JC, Jaczynski J. Functional and nutritional characteristics of proteins and lipids recovered by isoelectric processing of fish by-products and low-value fish: a review. Food Chem. 2011; 124(2):
422-31.
6- Ackman RG. Fish lipids. In: Conell JJ. Advances in Fish Science and Technology. England: Fishing News Book;
1980. pp: 86-103.
7- Kim YS, Park JW, Choi YJ. New approaches for the effective recovery of fish proteins and their physicochemical characteristics. Fish Sci. 2003; 69(6): 1231-9.
8- Anderson BM, Ma DW. Are all n-3 polyunsaturated fatty acids created equal?. Lipids in Health and Disease. 2009;
8(1): 33.
9- Tahergorabi R, Hosseini SV, Jaczynski J. Seafood proteins. In: Philips GO, Williams PA. Handbook of food proteins. 1st ed. Cambridge,UK: Woodhead Publishing Limited; 2011. pp: 116-49.
10- Tahergorabi R, Jaczynski J. Seafood proteins and human health. In: Raatz S. Fish and Fish Oil in Health and Disease Prevention. 1st ed. London, UK: Elsevier; 2016. pp: 323-31.
11- Bhattacharjee C, Nath A, Cassano A, Tahergorabi R, Chakraborty S. Conventional macro-and micromolecules separation. In: Galanakis Ch. Food Waste Recovery. 1st ed. London, UK: Elsevier; 2015. pp: 105-126.
12- Haard NF. Control of chemical composition and food quality attributes of cultured fish. Food Res Int. 1992; 25(4):
289-307.
13- McGuire M, Beerman KA. Nutritional sciences, from fundamentals to food. Belmont (CA): Thomson Learning;
2007.
14- Debusca A, Tahergorabi R, Beamer SK, Matak KE, Jaczynski J. Physicochemical properties of surimi gels fortified with dietary fiber. Food Chem. 2014;148:70-6.
15- SzczesniakAS. Texture is a sensory property. Food Qual Prefer. 2002;13(4): 215-25.
16- Tahergorabi R, & Jaczynski J. Isoelectric Processing of Marine Products: Profiles of Protein and Lipids. In: Victor R. Preedy (eds). Processing and Impact on Active Components in Food. Academic Press; 2014. pp: 417-25.
17- Mireles DeWitt CA, Gomez G, James JM. Protein extraction from beef heart using acid solubilization. J Food Sci.
2002;67(9): 3335-41.
18- Tahergorabi R, Ibrahim SA. Functional food product development from fish processing by-products using isoelectric solubilization/ precipitation. In: Uzochukwu GA, et al. (eds.). Proceedings of the 2013 national conference on advances in environmental science and technology. Springer, NY; 2015. pp:179-83.
19- Razavi Shirazi H. Seafood technology: principles handling. 1st ed. Tehran: Naghshe Mehr; 2007. pp: 35-74.
[Persian]
20- Pietrowski BN, Tahergorabi R, Matak KE, Tou JC, Jaczynski J. Chemical properties of surimi seafood nutrified with u-3 rich oils. Food Chem. 2011;129(3):912-9.
21- Shi J. Functional food ingredients and nutraceuticals processing technologies. 2nd ed. Boca Raton, FL.: Tylor &
Francis group; 2007; pp: 427.
22- Taskaya L, Chen YC, Beamer S, Tou JC, Jaczynski J. Compositional characteristics of materials recovered from whole gutted silver carp (Hypophthalmichthys molitrix) using isoelectric solubilization/precipitation. J Agric Food Chem. 2009; 57(10): 4259-66.
23- Tou JC, Jaczynski J, Chen YC. Krill for human consumption: nutritional value and potential health benefits. Nutr Rev. 2007; 65(2): 63-77.
24- World Health Organization. World health report 2002. Reducing risks, promoting healthy life. Geneva, Switzerland.
Available at: http://www.who.int/ whr/2002/ Accessed 2011 August 14
25- Tahergorabi R, Matak KE, Jaczynski J. Fish protein isolate: Development of functional foods with nutraceutical ingredients. J Fun Foods. 2015; 18(Part A): 746-56.
26- American Heart Association. Heart disease and stroke statistics. 2009 [Online]. Available at:
http://www.americanheart. org/presenter.jhtml?identifier=3037327/ accessed 2011, June 7
27- Alakhrash F, Anyanwu U, Tahergorabi R. Physicochemical properties of Alaska pollock (Theragra chalcograma) surimi gels with oat bran. LWT - Food Sci Technol. 2016; 66: 41-7.
28- Tahergorabi R, Beamer SK, Matak KE, Jaczynski J. Functional food products made from fish protein isolate
كشزپ مولع هاگشناد يملع هلجم دنجريب ي
هرود 25 هرامش ، 1
، راهب 1397
recovered with isoelectric solubilization/precipitation. LWT - Food Sci Technol. 2012; 48(1): 89-95.
29- Torres JA, Chen YC, Rodrigo-Garcia J, Jaczynski J. Recovery of byproducts from seafood processing streams. In:
Shahidi F. Maximising the Value of Marine By-products. 1st edCambridge, UK: Woodhead publishing; 2007. pp: 65- 88.
30- Nettleton JA. Are n-3 fatty acids essential nutrients for fetal and infant development? J Am Diet Assoc. 1993; 93(1):
58-64.
31- Salam MT, Li YF, Langholz B, Gilliland FD. Maternal fish consumption during pregnancy and risk of early childhood asthma. J Asthma. 2005; 42(6): 513-8.
32- Beken S, Dilli D, Fettah ND, Kabataş EU, Zenciroğlu A, Okumuş N. The influence of fish-oil lipid emulsions on retinopathy of prematurity in very low birth weight infants: a randomized controlled trial. Early Hum Dev. 2014; 90(1):
27-31.
33- Baik I, Abbott RD, Curb JD, Shin C. Intake of fish and n-3 fatty acids and future risk of metabolic syndrome. J Am Diet Assoc. 2010; 110(7): 1018-26.
