https://jhr.ui.ac.ir/?lang=en Journal of Historical Researches
E-ISSN: 2476-3306 Document Type: Research Paper Vol. 14, Issue 3, No.55, Autumn 2022 Received: 03/04/2022 Accepted: 10/08/2022
Analysis of Three Theological-Jurisprudential Approaches of Safavid Historians in Legitimizing the Wars of Shah Ismail I to Establish the Safavid State
Ali Ghasemi
Assistant professor of History, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
Abstract:
Contrary to the view that evaluates how Shah Ismail Safavid gained power and established a state solely through the mechanism of military power, the study of the war narratives to found this state shows the opposite trend. In other words, the leaders of the Safavid movement, as well as the historiographical sources of the Safavid era, emphasizes the acquisition of legal and legitimate power by Shah Ismail I in the wars to establish the Safavid state. This article explained why and how this was the case with a historical approach and through resource analysis. The results showed that in the wars he waged to establish the Safavid state, Shah Ismail I demonstrated military actions against his rivals and opponents, in addition to using the sword power of the Ghezelbas, based on Shari’a law. This attitude was reflected in the historiography of the Safavid period in the form of three theological- jurisprudential approaches. The first and second approaches were based on the establishment of the Safavid state based on the philosophy of Jihad in Dar al-Kufr and the struggle against the heretics and hypocrites. The introduction of such a view in historical narratives gave the necessary religious and political legitimacy to Shah Ismail’s wars and also justified the establishment and longevity of the Safavid state. Relying on such an attitude also legitimized elimination of non-Muslim and Muslim
*Corresponding author
2322-5181/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan
This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
https://jhr.ui.ac.ir/article_26911.html
Journal of Historical Researches, Vol 14, Issue 3, No. 55, Autumn 2022
rivals. The third approach was to fight the Baghiyan and Taghiyan. This view was a precise justification for recreating King Ismail's wars in Muslim lands.
Introduction
In some researches related to the history of Iran, a point of view has been put forward that considers how the Safavids gained power and founded the state based solely on the force of the sword of the Qazalbash tribes and without paying the least attention to the foundations of legitimate power.
As an example, Zibakalam writes about the structure of power in Iran: "A tribe's rise to power was primarily based on its military force." (Zibakalam, 1382: 89). Based on such a hypothesis, he believes that "the early Safavid sultans, with the help of many wars, eventually succeeded in establishing a central power, the peak of which was during the time of Shah Abbas Kabir (1588-1629)" (Ibid.: 92). In addition, Homayun Katoozian also writes in his theoretical description entitled "Authoritarian Government: Comparative Theory of Government, Politics, and Society in Iran" as this: "The final test of legitimacy was the ability to acquire and maintain power. Sometimes when the rebels came to power, it was not because they had a legal or traditional right; rather, it was simply because they were able to seize power." (Homayun Katoozian, 1380: 14). It seems that Zibaklam and Katouzian's opinions contain a part of the historical reality of building power in Iran, especially in the Safavid era because the sword force of tribes has played an important role in gaining power by ruling dynasties.
However, such a view is a kind of reductionism in the expression of historical facts since it neglects the issue of the legitimacy of gaining power, as well as justification of the government's long-standing state, which has been the focus of the Safavid sultans and their sympathetic historiographical sources.
In other words, contrary to the general trend of Iran's political history after Islam, by which families and ruling dynasties have usually taken power by winning wars and almost without specific cultural or religious claims, the Safavids have sought to gain political power in addition to relying on the military force of the Turkic Qazlbash tribes with specific religious claims (cf. Sefat Gol, 1381: 10-12). The study of historical narratives related to the military events during the rise of Shah Ismail and his efforts to gain power and establish the Safavid government also shows the same issue. The young leader of the Safavid political-military movement has tried to legitimize the basis of his military actions to gain power and his confrontation with non-Muslim and Muslim political rivals based on religious attitudes.
In particular, the study of historical sources also indicates that the effort to recreate these events lawfully and legitimately has been done consciously. Therefore, the important goal of this research was to analyze the narratives of the historiography sources of the Safavid era in line with Shah Ismail's pretense of military actions based on religious attitudes. Three important theological-jurisprudential approaches of the Safavid era historians in terms of giving legitimacy were found to analyze Shah Ismail’s wars for founding the state.
Materials and Methods
This article was done using the historical research method. By referring to the historical sources and documents of the Safavid era, the author tried to write and categorize the contents. Then, with a historical approach, the categorized materials were analyzed to clarify the research issue.
Discussion of Results and Conclusions
Legitimate military actions based on the laws of Shari’a and their reflection in the form of 3 theological-jurisprudential approaches in the historical narratives of historiography sources could be useful and effective on several levels for the Safavid movement and the government that built this dynasty. First, from the very beginning, the Safavids, who were aware of the religious claims of the Ottomans, made their military and governmental actions based on the rules of Sharia. In this way, compared to the rival government, they created a distinct religious identity for themselves. Second, the sensitivity of Iran's internal powers towards the previous actions of Sheikh Junid and Sheikh Haider continued strongly during the reign of Shah Ismail. Therefore, the military operations had to be done to gain political power under the pretext and proper justification. The most appropriate reason for legitimizing Shah Ismail's power-seeking military activities was pretending to carry out an important religious decree like Jihad against infidels and heretics in the strongly religious atmosphere of this period. For this reason, in the historical narratives attributed to the leaders of this movement in the
Journal of Historical Researches, Vol 14, Issue 3, No. 55, Autumn 2022
process of building the Safavid government, the philosophy of Jihad with the infidels and heretics was many times announced as the important goal of the Safavid government establishment. Third, the issue of concentration and longevity of the Safavid government was the attention of the leaders of this dynasty, especially Shah Ismail, from the very beginning. Undoubtedly, realization of such a goal was possible by building solid religious and legitimate foundations because in the religious atmosphere of the beginning of the Safavid era, the legitimacy of gaining a political power and applying it to the people was also heavily influenced by religion and the laws of Sharia when ideology played a decisive role in the social and political relations. In this way, from the very beginning, the Safavids placed the claim of being assigned by the family of Imamate to propagate and support the spread of the Twelver Shia religion in the center of their attention. According to the plan of such a view, they sought to draw their government along the historical rule and Imamate of Shia. Therefore, an effort was made to establish the foundation of Shah Ismail's military actions based on the rules of Sharia.
Accordingly, the findings of this article showed that all the efforts of the young leader of the Safavid movement during the wars of this state, as well as representation of these events in the historical sources of this period, were based on the fact that religious rules had to be followed by Shah Ismail I to acquire a legitimate power. Therefore, 3 theological-jurisprudential approaches in the narratives of the historiographical sources of the Safavid era were formulated by the historians of the Safavid era to legitimately recreate Shah Ismail’s wars for the establishment of this state. The first and second narratives were based on Shah Ismail's pretense and emphasis on Jihad in Dar al-Kufr and fighting against heretics and hypocrites, which was reflected in a utilitarian form in the historical narratives of this period. In addition to the high spiritual reward of implementing these orders and showing the Safavids’ growing movement as a religious movement, formulation of such traditions based on the recent theological-jurisprudential attitude played a special role in legitimizing Shah Ismail’s wars and following the issue of the Safavid government longevity. Also, by relying on the concepts, the elimination of Muslim and non-Muslim political opponents and rivals was justified. The religious and political credibility of Shah Ismail and the Safavid dynasty was promoted in a religious manner along with the prominent and legitimate Islamic governments. The third approach was making a war with the Baghy companions and Ṭaghiyān. This point of view was a special method that was proposed by pro- Safavian historians with the aim of justifying Shah Ismail's war with his Muslim rivals. It seemed that this approach was raised more and more in parallel with the gradual growth of theological-jurisprudential debates and the increase in the historians’ experiences in the Safavid era in the following periods.
Perhaps, planning such an attitude, drawing a special religious and governmental position for Shah Ismail, as well as instilling the right to establish the Safavid government along with the historical Shia government and Imamate, were considered by the historians.
Keywords:
theological-jurisprudential approaches, historians, legitimacy, Shah Ismail's wars, establishment, Safavid government
References
1. Ibn Qudamah Al-Maqdisi, AbdAllāh bin. Aḥmad. (1388 AH/1968 AD). Al-Mughni. Volumes V
& X. al-Qāhirah: maktabah al-qahirah.
2. Skanderbeg Munshi. (2003). Tarikh-i- alam-ara-yi Abbasi. Iraj Afshar. (Ed). Tehran:
Amirkabir Publications.
3. Amini Hiravi, A. S.A. (2004). Futuhat-e Shahi. Mohammad Reza Nasiri. (Ed). Tehran:
Society for the Appreciation of Cultural Works and Dignitaries.
4. Izutsu, Toshihiko. (1999). Ethical-Religious Concepts in the Holy Qur'an. (new edition, additions and corrections). translated by Dr. Fereydoun Badrei. Tehran: Farzan.
5. Janabodi, M. (1999). Rauzah Al-Safaviyeh. Gholamreza Tabatabai. (Ed). Tehran: Bonyad-e mavghoufat-e Dr. Mahmoud Afshar.
6. al-Hakim al-Haskani. (1973). "Shawāhid al-tanzīl li-qawāʿid al-tafḍīl fī l-āyāt al-nāzila fī Ahl al- Bayt ṣalawāt Allāh wa salāmuhū ʿalayhim.Volume II.Beirut: moasesat al-alami lelmatbuat.
7. Al-Hur al-Amili, Muhammad bin al-Hassan. (1989).Wasa'il al-Shia. Volume III. Qom:muaseseh albayt alayhum al-salam lahiya' alturath.
Journal of Historical Researches, Vol 14, Issue 3, No. 55, Autumn 2022
8. Hosseini Astarabadi, Hossein bin Murtaza. (1987). tarikh-e soltani, az sheikh safi ta shah safi,Ehsan Ashraqi. (Ed). Tehran: elmi publications.
9. Khunji Isfahani, Fazlallah ibn Rozbahan. (1983).Suluk al-Muluk. Edited and with an introduction by Mohammad Ali Mowahed. First Edition. Tehran: Khaarazmi publishing co.
10. Khwandmir, Gh. (2001). Tarikh-i- Habib al-siyyar. With an introduction by JalaluddinHomai.
Under the supervision of Dr. Dabirsiaghi. Volumes III & IV. second edition. Tehran: Khayyam Publications.
11. Al-Raghib al-Isfahani, Abul-Qasim al-Hussein bin Mufaddal bin Muhammad. (1984). Al- Mufradat fi Gharib al-Qur'an.second edition. Tehran: daftar-e nashr-e al-ketab.
12. Rumlu, Hasan Beg. (2005).Aḥsân al-Tavârikh. Abdolhossein Navaei. (Ed). Volume II. Tehran:
Asatir Publications.
13. Zibakalam, Sadegh. (2003).ma chegoneh ma shodim, risheyabi elal-e aghabmandegi dar iran.
Twelve edition. Tehran: rowzaneh Publications.
14. Shamlu, V. G. (1996). Ghesas-al-Khaghani. Seyed Hasan Sadat Naseri. (Ed.), Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance Publications.
15. shahgoli M, Amini N.(2020).Semantic Differences of “'Uṣyān”, “Ṭughyān”, and “Baghy” in The Holy Qur’an and Their Reflections in Translations of The Qur’an”.QHTS. (13). PP 129-162.
16. Al-Shaykh al-Saduq, Abu Ja'far Muhammad ibn 'Ali ibn Babawayh al-Qummi. (1993).Man la yahduruhu al-faqih, Volume III, second edition, Ali Akbar Ghafari. (Ed). Qom: Islamic Publications Office.
17. Navidi-ye Shirazi,Abdi Baig. (1990). Takmalat Al Akhbar. Dr. Abdul Hossein Navaei. (Ed).
Tehran: Nashr-e Ney.
18. Sefatgol, Mansur. (2002).Religious Institution And Thought During The Safavid Iran. ( The History Of The Development Of The Religious Structure In Iran 16 th- 18 th Century). Tehran: Rasa Publications.
19. Tabatabayi, Ali ibn Mohammad. (1997). Riyaz al-Masael fi Tahghigh al-Ahkam be al- Dalael. Qom: Al al-Bayt (AS) Institute. [in Arabic].
20. Heli, Abi Mansour Hassan bin Yusef bin Motahar. (Allama Heli). ( 1994).Tazkerat al- Foghaha. first edition. Qom: Al-Bayt (AS) Leahya Al-Taras.
21. Amidzanjani and Karami , Abbas Ali and Hamed. (2010).“mahiyat-e sarzamin dar feghh-e eslami”,Islamic Law Journal. seventh year. Number 27.
22. Al-Ghadīrī , ʻAbd Allāh ʻĪsá Ibrāhīm. (1988)."al-Qāmūs al-jāmiʻ lil-muṣṭalaḥāt al- fiqhīyah".First Edition. Beirut: Dar al-Mahajja al-Baydaa.
23. The Holy Quran.
24. Kāshif al-Ghiṭa,Mohammed Hussain.( without date).Kāshf al-Ghiṭa ean mubhamat al-shariea al-ghura. Volume IIII. Mashhad: markaz al-nashr al-tabe le-maktab al-'aelam al-eslami.
25. Gozashte, Naser. (2003). “Bidʻah”.the Great Islamic Encyclopaedia. VOLUME XI. Editor-in- Chief Kazem Musavi Bojnurdi. First Edition. Tehran: The Centre for the Great Islamic Encyclopaedia.
26. Murawej,Hossein. (2000).estelahat-e feghhi. First Edition. Tehran: bakhshayesh publications.
27. Meshkini, Ali. (2007).Al-Mustalahat Al-fiqh. five Edition. Qom: nashr-e Al-Hadi.
28. Monshi-ye Qazvini, Budaq. (1999).Jawaher al-akbar. Mohsen Bahram Nejad. (Ed). Tehran:
Markaz-e pajhoheshi-e miras-e maktoob.
29. Monshi-ye Ghomi, Q. (2005).Kholase-al-Tavarikh. Volume I, Ehsan Ishraqi. (Ed). Tehran:
University of Tehran Press.
30. unknown author. (1971).Alam Ara-ye Safavi. By Yad-olah Shokri. Tehran: Bonyad-e Farhang-e Iran.
31. unknown author. (1986).Jahangoshay-e Khaghan. Allah Deta Moztar. (Ed.). Islam Abad:
Markaz-e Tahghighat-e Farsi-e Iran Va Pakestan.
32. Valeh Isfahani, M. Y. (1993). Khold-e Barin. Hashem Mohaddes. (Ed.). Tehran: Bonyad-e mavghofat-e Dr. Mahmoud Afshar.
33. Vahid Qazvini, Mohammad Taher. (1950). Abbasnameh ya sharh-e zendegani-ye 22 saleh-ye shah Abbas-e sani. (1052-1073 A.H). Ibrahim Dehgan. (Ed). Arak: Ketabforoshi-ye Davodi-ye Arak.
34. Katouzian,M.H.(2001). State and Society in Iran The Eclipse of the Qajars and the Emergence of The Pahlavis. Tehran: nashr-e markaz.
یشهوژپ هلاقم
واکاو ی هس ور ی درک ملاک ی هقف ی رات ی خ ون ی ناس رصع وفص ی رد عورشم ی ت شخب ی هب گنج اه ی هاش
عامسا ی ل ی مک ارب ی سأت ی س تلود وفص ی ه
یمساق یلع ،*
رایداتسا هدکشناد ،خیرات هورگ ناریا ،زاوها ،زاوها نارمچ دیهش هاگشناد ،یناسنا مولع و تایبدا
هدیکچ ی اط ن تردطق راکوزاطس اطب ططقف ار یوفص لیعامسا هاش طسوت تلود سیسأت و تردق بسک یگنوگچ هک یهاگدید فلاخرب ی اط ن تردطق راکوزاطس اطب ططقف ار یوفص لیعامسا هاش طسوت تلود سیسأت و تردق بسک یگنوگچ هک یهاگدید فلاخرب ی یبایزرا ی یبایزرا تیاور ةعلاط ،دنک تیاور ةعلاط ،دنک
گنج یاه گنج یاه ناینب ِیاه ناینب ِیاه دنور ،تلود نیا یراذگ دنور ،تلود نیا یراذگ ی ار یفلاخ
ی ار یفلاخ
هیوفص شبنج ناربهر ،یترابع هب .دنایامن هیوفص شبنج ناربهر ،یترابع هب .دنایامن
خیرات عبان زین و خیرات عبان زین و
گنج رد مکی لیعامسا هاش طسوت عورش و ینوناق تردق بسک رب یوفص رصع یسیون گنج رد مکی لیعامسا هاش طسوت عورش و ینوناق تردق بسک رب یوفص رصع یسیون
تطلود یطسیسأت یاطه تطلود یطسیسأت یاطه
هدرک دیکأت یوفص هدرک دیکأت یوفص
هیزجت و یخیرات یدرکیور اب هلاق نیا .دنا هیزجت و یخیرات یدرکیور اب هلاق نیا .دنا
نیا یگنوگچ و ییارچ حیضوت یپ رد ،عبان لیلحتو نیا یگنوگچ و ییارچ حیضوت یپ رد ،عبان لیلحتو
هدط آرب هلئس هدط آرب هلئس
ی ناشن جیاتن .تسا ی ناشن جیاتن .تسا
گنج رد مکی لیعامسا هاش دهد گنج رد مکی لیعامسا هاش دهد
یورطین زا هدافتطسا راطنک رد ،داد ماطجنا یوفص تلود سیسأت یارب هک ییاه یورطین زا هدافتطسا راطنک رد ،داد ماطجنا یوفص تلود سیسأت یارب هک ییاه
شنک هب شیوخ نافلاخ و ابقر ربارب رد ،ناشابلزق ریشمش شنک هب شیوخ نافلاخ و ابقر ربارب رد ،ناشابلزق ریشمش
ینتب ی ا ن یاه ینتب ی ا ن یاه
رد ررطگن نطیا .تطسا هتشاد رها ت ،یعرش نیناوق رب رد ررطگن نطیا .تطسا هتشاد رها ت ،یعرش نیناوق رب
لاک درکیور هس بلاق لاک درکیور هس بلاق ی
ی خیرات رد یهقف خیرات رد یهقف
یوفطص تطلود سیطسأت رب مود و تسخن درکیور .تسا هتفای باتزاب هیوفص ةرود یسیون یوفطص تطلود سیطسأت رب مود و تسخن درکیور .تسا هتفای باتزاب هیوفص ةرود یسیون
ةفسلف ساسارب ةفسلف ساسارب داهج
داهج رد رد رفکلاراد رفکلاراد باحصا اب هزراب و باحصا اب هزراب و تعدِب
تعدِب ، ، ناداقتعادب ناداقتعادب ناقفان و ناقفان و نتب نتب ی ی تیاور رد یهاگدید نینچ حرط .دوب تیاور رد یهاگدید نینچ حرط .دوب
یاه یاه
نج یارب مزلا یسایس و ینید تیعورش بسک بجو ،یخیرات نج یارب مزلا یسایس و ینید تیعورش بسک بجو ،یخیرات گ
گ ناینب هیجوت زین و لیعامسا هاش یاه ناینب هیجوت زین و لیعامسا هاش یاه
تطلود ییاطپرید و یراذطگ تطلود ییاطپرید و یراذطگ
ی هیوفص ی هیوفص ی عورش زین ناناملس و ناملس ریغ یابقر فذح ،یشرگن نینچ هب ءاکتا اب نینچمه ؛دش ی عورش زین ناناملس و ناملس ریغ یابقر فذح ،یشرگن نینچ هب ءاکتا اب نینچمه ؛دش
گطنج ،موطس درکیور .دش گطنج ،موطس درکیور .دش
اب اب غاب غاب یی نا نا و و غاط غاط یی نا نا گنج ینیرفآزاب یارب یقیقد هیجوت ،هاگدید نیا .دوب گنج ینیرفآزاب یارب یقیقد هیجوت ،هاگدید نیا .دوب
نی زرس رد لیعامسا هاش یاه نی زرس رد لیعامسا هاش یاه
ناملس یاه ناملس یاه
.دوب نیشن .دوب نیشن
هژاو هژاو اه اه ی ی لک لک یی د د ی : :ی ی لاک ،درکیور هس ی لاک ،درکیور هس
،یهقف
،یهقف خیرات خیرات گنج ،تیعورش ،ناسیون گنج ،تیعورش ،ناسیون
.هیوفص تلود ،سیسأت ،لیعامسا هاش یاه .هیوفص تلود ،سیسأت ،لیعامسا هاش یاه
ةدنسیون*
لوئس
2322-5181/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan
This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
https://jhr.ui.ac.ir/article_26911.html
لصف ه ان یملع شهوژپ یخیرات یاه )یشهوژپ هلاق عون(
یروانف و شهوژپ تنواع ناهفصا هاگشناد
و هاجنپ لاس متشه
لاس ،دیدج هرود ، مهدراهچ
هرامش موس یپایپ(
55 ،) زییاپ 1401 ص ، 114 - 93
:لوصو خیرات 14
/ 1 / 1401 :رریذپ خیرات ، 27
/ 4 / 1401
همدقم همدقم و تردططق بططسک یاططنع هططب تطط وکح موططهف و تردططق بططسک یاططنع هططب تطط وکح موططهف
نا رف نا رف .تطسا یطصخش یطسایس یاطیفاررج رطب ندنار .تطسا یطصخش یطسایس یاطیفاررج رطب ندنار
تلود ةدمع تلود ةدمع
یطپ رد هطک ییاه یطپ رد هطک ییاه یطسایس تخاطس داطجیا
یطسایس تخاطس داطجیا
لامعا و تردق بسک ناینب ،دنتسه یدنمتردق و اپرید لامعا و تردق بسک ناینب ،دنتسه یدنمتردق و اپرید راوتطسا تیعورطش ةطیاپرب ار دوطخ یسایس تیمکاح راوتطسا تیعورطش ةطیاپرب ار دوطخ یسایس تیمکاح ی ی ینوناق ر ا یانع هب تیعورش ،یورل ر ن زا .دننک ینوناق ر ا یانع هب تیعورش ،یورل ر ن زا .دننک و طح موطهف رطب تطللاد ،یحلاطصا ر ن زا و تسا و طح موطهف رطب تطللاد ،یحلاطصا ر ن زا و تسا یطسایس راتخاطس رطه رد ،بیترت نیا هب .دراد تیناقح یطسایس راتخاطس رطه رد ،بیترت نیا هب .دراد تیناقح و دیاب عورش و دیاب عورش یگژی
یگژی دطشاب هتشاد دوجو یتیحلاص ای اه دطشاب هتشاد دوجو یتیحلاص ای اه
و تردطق بطسک یگنوگچ ینلاقع هیجوت بجو هک و تردطق بطسک یگنوگچ ینلاقع هیجوت بجو هک یگژیو ساسارب .دوش ت وکح زا مدر تیعبت زین یگژیو ساسارب .دوش ت وکح زا مدر تیعبت زین
یاه یاه
رطه رد هطک یداطصتقا و یطسایس ،یعاطمتجا ،یگنهرف رطه رد هطک یداطصتقا و یطسایس ،یعاطمتجا ،یگنهرف هططع اج هططع اج ،تیعورططش زا یططصاخ عوططن ،دراد دوططجو یا ،تیعورططش زا یططصاخ عوططن ،دراد دوططجو یا ططسوت تطیمکاح رریذطپ زطین و تردق بسک یانب ططسوت تطیمکاح رریذطپ زطین و تردق بسک یانب ی رارق مدر ی رارق مدر
گگ .دری .دری
شهوژپ یخرب رد شهوژپ یخرب رد
،نارطیا خیراطت هطب بوطبر یاطه ،نارطیا خیراطت هطب بوطبر یاطه
تردق بسک یگنوگچ هک تسا هدش حرط یهاگدید تردق بسک یگنوگچ هک تسا هدش حرط یهاگدید ناینب و ناینب و یاطنب رب طقف ار نایوفص طسوت تلود یراذگ یاطنب رب طقف ار نایوفص طسوت تلود یراذگ
مک نودب و رابلزق لیابق ریشمش روز مک نودب و رابلزق لیابق ریشمش روز
هطب هطجوت نیرت هطب هطجوت نیرت
یط یطقلت عورطش تردطق یناب یط یطقلت عورطش تردطق یناب
،هطنومن یارطب ؛دطنک ،هطنومن یارطب ؛دطنک
نارطیا رد تردق راتخاس بابرد ملاکابیز نارطیا رد تردق راتخاس بابرد ملاکابیز یط
یط :دطسیون :دطسیون
««
هب تسخن ةلهو رد هلیبق کی ندیسر تردق هب هب تسخن ةلهو رد هلیبق کی ندیسر تردق هب اکتا
اکتا ی ی
ننیی ور ور ی ی ا ن ا ن ی ی را را ی تروص ی تروص
تفرگ تفرگ » » ،ملاکابیز(
،ملاکابیز(
1332 1332 : :
39 39 هیکت اب ،ه ادا رد وا .) هیکت اب ،ه ادا رد وا .)
هیضرف نینچ رب هیضرف نینچ رب
رواب نیا رب یا رواب نیا رب یا
:هک تسا :هک تسا
««
گطنج کمک هب هیوفص ةیلوا نیطلاس گطنج کمک هب هیوفص ةیلوا نیطلاس
یاطه یاطه
یزکر تردق کی رارقتسا هب فو تیاهن رد ،ناوارف یزکر تردق کی رارقتسا هب فو تیاهن رد ،ناوارف ی ی رطیبک ساطبع هاطش نا ز رد نآ رادتقا جوا هک دنوش رطیبک ساطبع هاطش نا ز رد نآ رادتقا جوا هک دنوش
((
1229 1229 - 1533 1533 دوب ) دوب ) » » :نامه(
:نامه(
92 92 .).)
زفا زفا ةیر ن حرش رد زین نایزوتاک نویامه ،نیا رب نو ةیر ن حرش رد زین نایزوتاک نویامه ،نیا رب نو
ینعی ،دوخ ینعی ،دوخ
««
،تلود یقیبطت ةیر ن :یدادبتسا ت وکح ،تلود یقیبطت ةیر ن :یدادبتسا ت وکح
ناریا رد هع اج و تسایس ناریا رد هع اج و تسایس »
» ی ی :دسیون :دسیون
««
ییاطهن نوط زآ ییاطهن نوط زآ هطک هاطگ .دوب تردق ظفح و بسک ییاناوت تیعورش
هطک هاطگ .دوب تردق ظفح و بسک ییاناوت تیعورش ی ت وکح هب نایشروش ی ت وکح هب نایشروش
دوطب تهج نیا زا هن دندیسر دوطب تهج نیا زا هن دندیسر
ندوب یتنس ای ینوناق یقح بحاص هک ندوب یتنس ای ینوناق یقح بحاص هک هطب ًافرص هکلب د
هطب ًافرص هکلب د
گطنچ هطب ار تردطق دطندوب هتطسناوت هک دوب نآ ببس گطنچ هطب ار تردطق دطندوب هتطسناوت هک دوب نآ ببس دنروآ دنروآ » » نویامه(
نویامه(
،نایزوتاک ،نایزوتاک 1330
1330 : : 14 14 .).)
ی ر ن هب ی ر ن هب
هیر ن دسر هیر ن دسر
،ناطیزوتاک و ملاکاطبیز یاطه ،ناطیزوتاک و ملاکاطبیز یاطه
هشوگ هشوگ و ناریا رد تردق تخاس یخیرات تیعقاو زا یا و ناریا رد تردق تخاس یخیرات تیعقاو زا یا
هب هب بطسک رد ارطیز ؛دراد دوخ رد ار هیوفص رصع هژیو بطسک رد ارطیز ؛دراد دوخ رد ار هیوفص رصع هژیو هلسلس طسوت تردق هلسلس طسوت تردق
وکح یاه وکح یاه لیابق ریشمش روز ،یت
لیابق ریشمش روز ،یت
نیطنچ ،هطمه نطیا اطب .تطسا هدرطک اطفیا یطمه شقن نیطنچ ،هطمه نطیا اطب .تطسا هدرطک اطفیا یطمه شقن لیلقت یعون یهاگدید لیلقت یعون یهاگدید
یخیراطت تایعقاو نایب رد ییارگ یخیراطت تایعقاو نایب رد ییارگ
؛تسا
؛تسا نوچ نوچ زا زا ةلئس ةلئس تیعورش تیعورش
بسک بسک تردطق تردطق وو زطین زطین
هیجوت هیجوت ییاپرید ییاپرید تلود تلود لفاغ لفاغ ی ی دوش دوش . . یعوضو یعوضو
هطک هطک رد رد
نوناک نوناک هجوت هجوت ناینب ناینب راذگ راذگ هیوفص هیوفص وو عباطن عباطن خیراطت خیراطت یطسیون یطسیون
هاوخاوه هاوخاوه وا وا دوب دوب ..
خیراطت ی وطمع دطنور فلاخرطب ،رطگید نخس هب خیراطت ی وطمع دطنور فلاخرطب ،رطگید نخس هب لوططمع روططط هططب هططک ملاططسا زا سططپ نارططیا یططسایس لوططمع روططط هططب هططک ملاططسا زا سططپ نارططیا یططسایس نادناخ نادناخ هلسلس و اه هلسلس و اه
و یطگنج ةطبلغ اطب یت وطکح یاه و یطگنج ةطبلغ اطب یت وطکح یاه
تردق ،ینید ای یگنهرف ةژیو یواعد نودب یدودحات تردق ،ینید ای یگنهرف ةژیو یواعد نودب یدودحات ی تسد رد ار ی تسد رد ار
هیکت رانک رد نایوفص ،دنتفرگ هیکت رانک رد نایوفص ،دنتفرگ
یورین رب یورین رب
طیو یواعد اب ،رابلزق کرت لیابق ی ا ن طیو یواعد اب ،رابلزق کرت لیابق ی ا ن رد یبهذط ةژ
رد یبهذط ةژ
تفطص ،کطن( دطند آرب یسایس تردق بسک یپ تفطص ،کطن( دطند آرب یسایس تردق بسک یپ
،لطگ ،لطگ
1331 1331 : : 10 10 اتات 12 12 تیاور ةعلاط .) تیاور ةعلاط .)
بوطبر یخیراطت یاطه بوطبر یخیراطت یاطه
و لیعامطسا هاطش روطهو ةرود ی اط ن یاهدادطیور هب و لیعامطسا هاطش روطهو ةرود ی اط ن یاهدادطیور هب یوفطص تلود سیسأت و تردق بسک یارب وا رلات یوفطص تلود سیسأت و تردق بسک یارب وا رلات ی ناشن ار هلئس نیمه زین ی ناشن ار هلئس نیمه زین
شبطنج ناوطج ربهر .دهد شبطنج ناوطج ربهر .دهد
یسایس یسایس اطنب درطک ششوک هیوفص ی ا ن اطنب درطک ششوک هیوفص ی ا ن شنطک ی
شنطک ی یاطه یاطه
اطب ییوراطیور ةوحن و تردق بسک یارب دوخ ی ا ن اطب ییوراطیور ةوحن و تردق بسک یارب دوخ ی ا ن ساططسارب ار ناملططس و ناملططس ریغ یططسایس یاططبقر ساططسارب ار ناملططس و ناملططس ریغ یططسایس یاططبقر ررگن ررگن یخیراطت عباطن ةطعلاط .دنک عورش ینید یاه یخیراطت عباطن ةطعلاط .دنک عورش ینید یاه ینیرفآزاططب یارططب رلاططت هططک دراد تططیاکح نآ زا زططین ینیرفآزاططب یارططب رلاططت هططک دراد تططیاکح نآ زا زططین هب اهدادخر نیا عورش و دنمنوناق هب اهدادخر نیا عورش و دنمنوناق
هطناهاگآ تروص هطناهاگآ تروص
یا یا
نیاربانب .تسا هتفرگ ماجنا نیاربانب .تسا هتفرگ ماجنا
نآ شهوژپ نیا مه فده نآ شهوژپ نیا مه فده
هططیزجت اططب هططک تططسا هططیزجت اططب هططک تططسا
تططیاور لططیلحتو تططیاور لططیلحتو
عباططن یاططه عباططن یاططه
خیرات خیرات هاطش رهاط ت یاتطسار رد ،یوفطص رطصع یسیون هاطش رهاط ت یاتطسار رد ،یوفطص رطصع یسیون
شنک هب لیعامسا شنک هب لیعامسا
یطنتب ی اط ن یاطه یطنتب ی اط ن یاطه
ررطگن رطب ررطگن رطب
یاطه یاطه
یط لاک ِمه درکیور هس ،ینید یط لاک ِمه درکیور هس ،ینید
رطصع ناطخرر یطهقف رطصع ناطخرر یطهقف
تیعورش ةنی ز رد ار یوفص تیعورش ةنی ز رد ار یوفص
گطنج هطب یطشخب گطنج هطب یطشخب
یاطه یاطه
یواکاو لیعامسا هاش یسیسأت یواکاو لیعامسا هاش یسیسأت .دنک
.دنک
پپیی ش ش یی ةن ةن شهوژپ شهوژپ یط ناشن شهوژپ نیا ةنیشیپ یسررب یط ناشن شهوژپ نیا ةنیشیپ یسررب
ةراطبرد دطهد ةراطبرد دطهد
هطططیر ن دربراطططک هطططیر ن دربراطططک
یططط لاک میهاطططف و اطططه یططط لاک میهاطططف و اطططه
رد یطططهقف رد یطططهقف
تیعورش تیعورش
گنج هب یشخب گنج هب یشخب
یارطب لیعامطسا هاطش یاطه یارطب لیعامطسا هاطش یاطه
ناینب ناینب چیه ،یوفص تلود یراذگ چیه ،یوفص تلود یراذگ
یلقتطس شهوژپ هنوگ یلقتطس شهوژپ هنوگ
ةلاق ود ،نیا دوجو اب .تسا هتفرگن تروص ةلاق ود ،نیا دوجو اب .تسا هتفرگن تروص
««
هاطگیاج هاطگیاج
ن رد یهقف لئاس و بهذ ن رد یهقف لئاس و بهذ رد ینامثع و ناریا تابسا
رد ینامثع و ناریا تابسا
نتططط رطططب دطططیکأت اطططب( هیراطططشفا و هیوفطططص هرود نتططط رطططب دطططیکأت اطططب( هیراطططشفا و هیوفطططص هرود هحلاططص هحلاططص هطط ان هطط ان )اططه )اططه » » زططین و یرهاططط و یمططساق ةتططشون زططین و یرهاططط و یمططساق ةتططشون
««
موهف یواکاو موهف یواکاو
داهج داهج هیوفطص ةرود رد نآ یداص و هیوفطص ةرود رد نآ یداص و »
»
شهوژپ هلمجزا یدنلاخ و یاودا ةتشون شهوژپ هلمجزا یدنلاخ و یاودا ةتشون
دنتطسه ییاطه دنتطسه ییاطه
هططیر ن و میهاططف یططخرب تططیمها ةراططبرد هططک هططیر ن و میهاططف یططخرب تططیمها ةراططبرد هططک
یاططه یاططه
ی لاک ی لاک تلاوحت رد یهقف تلاوحت رد یهقف
هرود یخیرات هرود یخیرات
و هیوفطص یاطه و هیوفطص یاطه
هدرک ثحب هیراشفا هدرک ثحب هیراشفا
یط رطب مان زا هک نانچمه .دنا یط رطب مان زا هک نانچمه .دنا
،دطیآ ،دطیآ
روطط هطب ،هلئس و عوضو تیها ر ن زا رضاح ةلاق روطط هطب ،هلئس و عوضو تیها ر ن زا رضاح ةلاق رد .تطسا تواطفت یرهاط و یمساق شهوژپ اب ل اک رد .تطسا تواطفت یرهاط و یمساق شهوژپ اب ل اک ار داطهج عوطضو یدطنلاخ و یاودا زین مود شهوژپ ار داطهج عوطضو یدطنلاخ و یاودا زین مود شهوژپ هدرک حرط هدرک حرط
هب ناگدنسیون ا ا ؛دنا هب ناگدنسیون ا ا ؛دنا
نطیا ،ارذطگ یتروطص نطیا ،ارذطگ یتروطص
یطسررب و ثطحب هب یوفص رصع رسارس رد ار هلئس یطسررب و ثطحب هب یوفص رصع رسارس رد ار هلئس هتططشاذگ هتططشاذگ رد داططهج دربراططک باططبرد ،ور نططیا زا .دططنا رد داططهج دربراططک باططبرد ،ور نططیا زا .دططنا
تیعورش تیعورش
گنج هب یشخب گنج هب یشخب
یوفص تلود یسیسأت یاه یوفص تلود یسیسأت یاه
چیطه ،تط وکح نیا ییاپرید زین و چیطه ،تط وکح نیا ییاپرید زین و
هطئارا یطثحب هطنوگ هطئارا یطثحب هطنوگ
هدرکن هدرکن ةلئس حرط اب شهوژپ نیا هکنیا نمض ؛دنا ةلئس حرط اب شهوژپ نیا هکنیا نمض ؛دنا
««
هس هس
ی لاک درکیور ی لاک درکیور
خیراطت یهقف خیراطت یهقف
فطص رطصع ناطسیون فطص رطصع ناطسیون یو
یو » » و و ریاطس شطقن زا یدطیدج لطیلحت ةطئارا یارطب ششوک
ریاطس شطقن زا یدطیدج لطیلحت ةطئارا یارطب ششوک ی لاک میهاف ی لاک میهاف
تیعورش رد یهقف تیعورش رد یهقف
گنج هب یشخب گنج هب یشخب
یاطه یاطه
ناططینب یارططب لیعامططسا هاططش ناططینب یارططب لیعامططسا هاططش
،یوفططص تططلود یراذططگ ،یوفططص تططلود یراذططگ
هلئس هلئس .تسا هدرک حرط زیامت یخساپ و ون یا .تسا هدرک حرط زیامت یخساپ و ون یا اطب یطشهوژپ رد هتخاطشنب و یمساق ،نیا رب نوزفا اطب یطشهوژپ رد هتخاطشنب و یمساق ،نیا رب نوزفا
مان مان
««
رات رور و شنیب رد ی لاک رصانع ریثأت رات رور و شنیب رد ی لاک رصانع ریثأت خی
خی یسیون یسیون
هیوفص ةرود هیوفص ةرود »
» هدیشوک هدیشوک ،یهاطتوک یطسررب بطلاق رد دنا ،یهاطتوک یطسررب بطلاق رد دنا
خیرات رب ی لاک رصانع ریثأت خیرات رب ی لاک رصانع ریثأت
هب ار یوفص رصع یسیون هب ار یوفص رصع یسیون
هتخاطشنب و یمطساق شهوژطپ .دنراذگ یسررب و ثحب هتخاطشنب و یمطساق شهوژطپ .دنراذگ یسررب و ثحب دننا یمیهاف هاگیاج بابرد لیلحت و ثحب ةنی ز رد دننا یمیهاف هاگیاج بابرد لیلحت و ثحب ةنی ز رد خیرات رور و شنیب رد داقتعادب و تعدب ،رفک خیرات رور و شنیب رد داقتعادب و تعدب ،رفک
یسیون یسیون
و دطیف ،هرود نیا و دطیف ،هرود نیا ةطلاق ،لاطح نطیا اطب ؛تطساشگهر
ةطلاق ،لاطح نطیا اطب ؛تطساشگهر
تسد رضاح تسد رضاح
،هدطشرکد شهوژطپ اطب تطهج ود زا مطک ،هدطشرکد شهوژطپ اطب تطهج ود زا مطک
رطضاح ةطلاق یطسررب عوطضو ،تسخن :تسا زیامت رطضاح ةطلاق یطسررب عوطضو ،تسخن :تسا زیامت یططط لاک یاطططهدرکیور لطططیلحت یططط لاک یاطططهدرکیور لطططیلحت
رطططب رثرططط یطططهقف رطططب رثرططط یطططهقف
تیعورش تیعورش
گنج هب یشخب گنج هب یشخب
لیعامطسا هاطش یطسیسأت یاه لیعامطسا هاطش یطسیسأت یاه
،هتخاطشنب و یمطساق ةطلاق عوطضو هطک یلاح رد ؛تسا ،هتخاطشنب و یمطساق ةطلاق عوطضو هطک یلاح رد ؛تسا لاک تلاداج لیلحت و یسررب لاک تلاداج لیلحت و یسررب خیرات ی
خیرات ی لاطخ ناطسیون لاطخ ناطسیون
ططلتخ یناططب باططبرد یوفططص تططلود ططفاو و ططلتخ یناططب باططبرد یوفططص تططلود ططفاو و تیعورش تیعورش
نطیا تلاوحت رسارس رد ،یوفص تلود شخب نطیا تلاوحت رسارس رد ،یوفص تلود شخب
اطب تسا هدرک ششوک رضاح ةلاق ،مود .تسا هدوب هرود اطب تسا هدرک ششوک رضاح ةلاق ،مود .تسا هدوب هرود هتسد کی ةئارا هتسد کی ةئارا
یط لاک درطکیور هطس ،یدطنب یط لاک درطکیور هطس ،یدطنب
رثرط یطهقف رثرط یطهقف
تیعورش بابرد تیعورش بابرد
گنج هب یشخب گنج هب یشخب
ار لیعامطسا هاطش یاطه ار لیعامطسا هاطش یاطه
طص تطلود سیطسأت یارب طص تطلود سیطسأت یارب هطیزجت یوف
هطیزجت یوف
رد ؛دطنک لطیلحتو رد ؛دطنک لطیلحتو
یط لاک رصانع شقن ،هتخاشنب و یمساق ةلاق هک یتروص یط لاک رصانع شقن ،هتخاشنب و یمساق ةلاق هک یتروص تطیاور تخاطس رد ار رطبتع لطقن و لقع نوچمه تطیاور تخاطس رد ار رطبتع لطقن و لقع نوچمه
یاطه یاطه
هطب هجوت اب ،نیا رب نوزفا .تسا هتشاذگ ثحب هب یخیرات هطب هجوت اب ،نیا رب نوزفا .تسا هتشاذگ ثحب هب یخیرات خیراطت ر ندط هطک یفادها خیراطت ر ندط هطک یفادها
،دوطب یوفطص رطصع ناطسیون ،دوطب یوفطص رطصع ناطسیون
تیاور عاونا تخاس یگنوگچ ناگدنسیون تیاور عاونا تخاس یگنوگچ ناگدنسیون
یخیراطت یاطه یخیراطت یاطه
رر هیزجت ی لاک رصانع زا یریذپریثأت اب ا هیزجت ی لاک رصانع زا یریذپریثأت اب ا
هدرک لیلحتو هدرک لیلحتو
.دطنا .دطنا
لطیلحت و ثطحاب عوطن و شهوژطپ ةلئس نیاربانب لطیلحت و ثطحاب عوطن و شهوژطپ ةلئس نیاربانب
یاطه یاطه
هب هب .دنزیامت رگیدکی زا هلاق ود ره رد هتفرراک .دنزیامت رگیدکی زا هلاق ود ره رد هتفرراک
ادزرفک ادزرفک یی یی
؛؛
ةفسلف ةفسلف ملاعا ملاعا ی ی سأت سأت یی س س ت لود ت لود وف ص وف ص ی ی : :
ببیی نانا ةی ةی عورشم عورشم یی ت ت بلط بلط ی ی
متسر متسر قآ نادناخ یاضعا زا یکی ،گیب قآ نادناخ یاضعا زا یکی ،گیب
رد ،وطلنویوق رد ،وطلنویوق
اطب ،تفرگرد نا دود نیا یاضعا نیب هک یتردق گنج اطب ،تفرگرد نا دود نیا یاضعا نیب هک یتردق گنج ناطشیا تعاطا رد هک ینادیر و یوفص نادناخ کمک ناطشیا تعاطا رد هک ینادیر و یوفص نادناخ کمک هطب ،هطمه نیا اب ؛تفای یصلاخ شنابیقر رش زا ،دندوب هطب ،هطمه نیا اب ؛تفای یصلاخ شنابیقر رش زا ،دندوب ،درطک ساطسحا نا دود نیا تردق زا هک یرطخ تلع ،درطک ساطسحا نا دود نیا تردق زا هک یرطخ تلع ت یوفطص نارطبهر نتشادرب نای زا هب ت یوفطص نارطبهر نتشادرب نای زا هب .تطفرگ میمطص
.تطفرگ میمطص
متسر یاهورین ماجنارس متسر یاهورین ماجنارس
ناطلطس گیب ناطلطس گیب
و دنتطشک ار یطلع و دنتطشک ار یطلع
هیوفص تقیرط یربهر هب ،مکی لیعامسا هاش رردارب هیوفص تقیرط یربهر هب ،مکی لیعامسا هاش رردارب ،ری دطناوخ :کطن( دطش باختنا ،ری دطناوخ :کطن( دطش باختنا 1330
1330 : : 44 //
439 439 اطت اطت 441 441 ؛ ؛
،یورططه یططنی ا ،یورططه یططنی ا 1333
1333 : : 24 24 اططت اططت 23 23 ،یططمق یططشن ؛ ،یططمق یططشن ؛ 1333
1333 : :
11 //
42 42 اتات 44 44 ملاطع باطتک ةدنطسیون هک یتیاور رد .) ملاطع باطتک ةدنطسیون هک یتیاور رد .)
یارآ یارآ
هتفگ زا یوفص هتفگ زا یوفص
ناطلطس یاه ناطلطس یاه
هتطشک ماطگنه یطلع هتطشک ماطگنه یطلع
ندطش ندطش
متسر نارو أ طسوت متسر نارو أ طسوت
هطب لیعامطسا هاش باصتنا و گیب هطب لیعامطسا هاش باصتنا و گیب
یطط ناططیب یوفططص تططقیرط یرططبهر یطط ناططیب یوفططص تططقیرط یرططبهر
ةططیر ن ،دططنک ةططیر ن ،دططنک
ی لاک ی لاک ِیهقف ِیهقف داهج داهج اباب ،رطفک ،رطفک هژطیو تطیمها هژطیو تطیمها
یط یا یط یا ؛دطبای ؛دطبای
ی هکنانچ ی هکنانچ
:دسیون :دسیون
««
نوچ نلایگ بناج زا هک دشاب دوز نوچ نلایگ بناج زا هک دشاب دوز
هطب و درطک یهاوخ جورخ ریگناهج غیت اب نابات باتفآ هطب و درطک یهاوخ جورخ ریگناهج غیت اب نابات باتفآ ،غیت برض ،غیت برض نز
نز گ گ رفک رفک یهاوطخ فرططرب یطتیگ یور زا یهاوطخ فرططرب یطتیگ یور زا
درک درک » » ملاع(
ملاع(
،یوفص یارآ ،یوفص یارآ 1350
1350 : : 37 37 تطیاور نطیا رد .) تطیاور نطیا رد .)
ناطلطس ،دراد ییوگطشیپ و یزادرپاطیور ةبنج هک ناطلطس ،دراد ییوگطشیپ و یزادرپاطیور ةبنج هک
یطلع یطلع
راثآ ندودز ار رردارب یتآ روهو ِیلصا فده راثآ ندودز ار رردارب یتآ روهو ِیلصا فده رطفک
رطفک زا زا
ی میسرت ناهج ی میسرت ناهج
ارطچ هک تسا نیا یلصا شسرپ .دنک ارطچ هک تسا نیا یلصا شسرپ .دنک
ناطلس ناطلس ،شیوطخ نیطشناج نیطیعت و رط ماگنه یلع ،شیوطخ نیطشناج نیطیعت و رط ماگنه یلع
رگن رگن ی لاک ر ی لاک ر
یهقف یهقف ادزرفک ادزرفک و تسیفینا مکح رد ار یی و تسیفینا مکح رد ار یی
یط ناطیب ،لیعامسا هاش روهو ِیلصا فده یط ناطیب ،لیعامسا هاش روهو ِیلصا فده
نطیا .دطنک نطیا .دطنک
یططتح هططک تططسا رادروطخرب یططتیمها ناططنچ زا هلئطس یططتح هططک تططسا رادروطخرب یططتیمها ناططنچ زا هلئطس ةطضبق ماطگنه لیعامطسا هاطش ی ا ن تاکرح یصوت ةطضبق ماطگنه لیعامطسا هاطش ی ا ن تاکرح یصوت ،داططهج و ازططغ موططهف بططلاق رد اططهراب زططین تردططق ،داططهج و ازططغ موططهف بططلاق رد اططهراب زططین تردططق هب هب هنوگ هنوگ هطنومن یارطب ؛تطسا هدطش سکعن هتسجرب یا هطنومن یارطب ؛تطسا هدطش سکعن هتسجرب یا
اا ی یوره ینی ی یوره ینی
:دسیون :دسیون
««
مَلَع مَلَع داهج داهج ناطیزاغ ناطیزاغ ار ار رطب رطب جوا جوا کلف
کلف دطج دطج وو داطهتجا داطهتجا وو هورد هورد نامطسآ نامطسآ دطشر دطشر وو داطشرا داطشرا
تخارفارب تخارفارب »
» ،یوره ینی ا(
،یوره ینی ا(
1333 1333 : : 100 100 هاطش ِهاگرکشل ؛) هاطش ِهاگرکشل ؛)
مطکی لیعامسا مطکی لیعامسا
««
داطهج وزطغ رکطسع داطهج وزطغ رکطسع »
» :ناطمه( تطسا :ناطمه( تطسا
172 172 ةغدغد ؛) ةغدغد ؛)
ازغ ازغ وو داهج داهج
««
هشیمه هشیمه نوزطخ نوزطخ وو نوطنک نوطنک
رطاخ رطاخ ریطخ ریطخ ترضح ترضح هاطش هاطش کاطپ کاطپ داطقتعا داطقتعا » » :ناطمه( دوطب :ناطمه( دوطب
309 309 :ناطططمه :کطططن ؛ :ناطططمه :کطططن ؛ 112
112 ،ناطططقاخ یاطططشگناهج ؛ ،ناطططقاخ یاطططشگناهج ؛
1324 1324 /ر /ر 1932 1932 :م :م 107 107 .).)
ی ر ن هب ی ر ن هب
باوطث ،داهج ثحب تسخن تیمها دسر باوطث ،داهج ثحب تسخن تیمها دسر
رد .تطسا هدوطب ملاطسا نطید ر ن زا نآ یونع یلااب رد .تطسا هدوطب ملاطسا نطید ر ن زا نآ یونع یلااب رد داطهج ناوارف تیمها رب زین میرک نآرق ددعت تایآ رد داطهج ناوارف تیمها رب زین میرک نآرق ددعت تایآ ی هکنانچ ؛تسا هدش دیکأت ادخ هار ی هکنانچ ؛تسا هدش دیکأت ادخ هار
:دیا رف :دیا رف
««
َنیِذطََّلاَو َنیِذطََّلاَو
اَنَلُبُس ْمُهََّنَیِدْهَنَل اَنیِف اوُدَهاَج اَنَلُبُس ْمُهََّنَیِدْهَنَل اَنیِف اوُدَهاَج
ََّنِإَو
ََّنِإَو
َهََّللا
َهََّللا َعطَمَل َعطَمَل َنیِنطِسْحُمْلا َنیِنطِسْحُمْلا »
»
،توبکنع(
،توبکنع(
29 29
؛)
11؛)
««
یطِف اوُدطَهاَجَو اوُرَجاَهَو اوُنَ آ َنیِذََّلا یطِف اوُدطَهاَجَو اوُرَجاَهَو اوُنَ آ َنیِذََّلا
ِهطََّللا َدطْنِع ًةطَجَرَد ُمطَ ْعَأ ْمِهطِسُفْنَأَو ْمِهِلاَوْ َأِب ِهََّللا ِلیِبَس ِهطََّللا َدطْنِع ًةطَجَرَد ُمطَ ْعَأ ْمِهطِسُفْنَأَو ْمِهِلاَوْ َأِب ِهََّللا ِلیِبَس
َکِئَلوُأَو
َکِئَلوُأَو
ُمُه
ُمُه اا
َنوُزِئاَفْل
َنوُزِئاَفْل » » ،هبوت(
،هبوت(
20 20
؛)
22؛)
««
َنیِذطََّلا ََّنَبَسْحَتاَلَو َنیِذطََّلا ََّنَبَسْحَتاَلَو
اًتاَوْ َأ ِهََّللا ِلیِبَس یِف اوُلِتُق اًتاَوْ َأ ِهََّللا ِلیِبَس یِف اوُلِتُق
ْلَب
ْلَب
ٌءاَیْحَأ
ٌءاَیْحَأ
َدْنِع
َدْنِع
ْمِهَِّبَر
ْمِهَِّبَر َنوطُقَزْرُی َنوطُقَزْرُی » »
لآ(
لآ(
،نارمع ،نارمع 129 129
33.).) دطیکأت اطب یوفطص ناربهر نیاربانب دطیکأت اطب یوفطص ناربهر نیاربانب
یعرشت دارفا ،تعدب و رفک هیلع داهج ةلئس رب هژیو یعرشت دارفا ،تعدب و رفک هیلع داهج ةلئس رب هژیو ی هداد هولج ی هداد هولج
ماطگ یطنآرق ماکحا یاتسار رد هک دندش ماطگ یطنآرق ماکحا یاتسار رد هک دندش
ی رب ی رب زین هیوفص دشر لاح رد شبنج نینچمه ؛دنتشاد زین هیوفص دشر لاح رد شبنج نینچمه ؛دنتشاد
نید یتکرح نید یتکرح
ی سکعن عورش و هناراد ی سکعن عورش و هناراد
.دش .دش
سیطسأت رد نآ شقن ،داهج عوضو تیمها نی ود سیطسأت رد نآ شقن ،داهج عوضو تیمها نی ود
ید و ید و داهج یعرش مکح نوچ ؛دوب یوفص تلود ییاپر داهج یعرش مکح نوچ ؛دوب یوفص تلود ییاپر هدز دطنویپ ،ملاسا نید راشتنا مه عوضو هب رفک هیلع هدز دطنویپ ،ملاسا نید راشتنا مه عوضو هب رفک هیلع ی ی ،هیوفطص شبنج ناوج ربهر ر ن رد ور نیا زا ؛دش ،هیوفطص شبنج ناوج ربهر ر ن رد ور نیا زا ؛دش
ی اگنه ات ی اگنه ات
و راطفک اطب داطهج یاتطسار رد شتطلود هطک و راطفک اطب داطهج یاتطسار رد شتطلود هطک
یط رطب ماطگ ملاطسا نید ررتسگ یط رطب ماطگ ملاطسا نید ررتسگ
و حتطس ،تطشاد و حتطس ،تطشاد
ی هتشاگنا ییاپرید و سیسأت راوازس ی هتشاگنا ییاپرید و سیسأت راوازس
.دش .دش ی اطگنه ی اطگنه هطک هطک
زا ار دوطخ ی اط ن و یطسایس تطکرح لیعامطسا هاش زا ار دوطخ ی اط ن و یطسایس تطکرح لیعامطسا هاش رد ،دططش رقتططس لططیبدرا رد و درططک زاططغآ ناططجیهلا رد ،دططش رقتططس لططیبدرا رد و درططک زاططغآ ناططجیهلا تفگ تفگ ار یطنع نطیا ،داد ماجنا شنارواش اب هک ییوگو ار یطنع نطیا ،داد ماجنا شنارواش اب هک ییوگو
هب هب :درک نایب تحارص :درک نایب تحارص
««
تسا لاح یلا هک یر ا نیرتهب تسا لاح یلا هک یر ا نیرتهب