The Influence of Strategic Culture Components on Bilateral and Regional Relations between Iran and Russia
Akbar Valizadeh1
Assistant Professor, Regional Studies Department, Faculty of Law &
Political Science, University of Tehran Somayeh Kazemi
Ph.D. Student, Regional Studies Department, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran.
(Date received: 16 February 2022- Date approved:18 August 2022) Abstract
Introduction: The concept of strategic culture has been used in the field of international relations, foreign policy and national security.
There are several definitions of strategic culture but there is still no agreement on a definition that is universally accepted by researchers and policy makers. However, in most definitions, it is agreed that strategic culture is the product of a country's geography, history and shared narratives that shape its dominant worldview and guide its response to challenges and threats.
Strategic culture has emerged as an alternative perspective in international relations due to the inability of realism and neorealism theories to explain the behavior of governments during the Cold War.
In its development, there are three generations of strategic culture thinkers that have different understanding of this concept. In the first generation, strategic culture is a perspective to analyze how a state behaves in the face of threats. In the second generation, strategic decisions are based on the attitudes and beliefs of leaders whereas the third generation, strategic decisions are based on the system of symbols that develop in a state. The perspective of strategic culture believes that internal factors such as geopolitical situation, historical experiences, political culture and ideology determine the performance of a government and response to challenges. Although it is closely related to the military aspect, the perspective of strategic culture explains the government's behavior in response to the new nature of
1. E-mail: akbarvalizadeh@ut.ac.ir (Corresponding author)
threats that have arisen because of globalization, including terrorism and cultural conflicts. The purpose of this article is to analyze the strategic culture of Iran and Russia and its effect on the relations between the two countries.
Russia's strategic culture comes from the intersection of political, military and economic culture. It is rooted in the geographic and spiritual parameters of Russian history. Geopolitics, authoritarianism, pragmatism and global responsibility are sources of Russia's strategic culture. Political behavior and military strategy of Iran is shaped by its strategic culture which is influenced by that country’s religious and political ideology, geography, historical roots and international / regional environment. Specifically, Shi’ism is an important component in Iran’s foreign policy decisions. Historical experiences dating back to centuries ago left a legacy of a deep sense of strategic isolation and foreigners had repeatedly invaded insecurity for Iranians, as their land. The final strategic goals of Iran are to maintain national sovereignty, achieve long-term cultural, political, economic and military development and strengthening its role and influence as a regional and global power considering Iran's size, capabilities and historical experience.
Research Question: What effect has strategic culture had on bilateral and regional relations between Iran and Russia after the collapse of the Soviet Union?
Research Hypothesis: The strategic culture has prevented the creation of a model of stable interaction and strategic relations between Iran and Russia after the collapse of the Soviet Union.
Methodology (and Theoretical Framework if there are): This article examines Iran-Russia relations in the framework of theoretical foundations of strategic culture with Qualitative method and in-depth analytical approach.
Results and Discussion: A key element of Russia's strategic culture is its long history of war and troubled relations with the West. The revivals of Eurasianism, near abroad policy and increasing its military power have been a response to its perceived vulnerability in the world and towards the West in particular. Strategic ambiguity, deterrence and pragmatism are the basis of Iran's actions in the framework of strategic culture. Geopolitics, pragmatism, historical experiences and
deterrence against the West are common components of the strategic culture of Iran and Russia. In order to understand the strategic culture of the two countries, military and foreign policy doctrines, as well as the attitude of their leaders and officials should be taken into consideration. Analyzing the relations between Iran and Russia in the framework of strategic culture provides the possibility of pathology of relations and formulation of a comprehensive strategy and regulation of neighborhood policy to ensure national interests and security.
Conclusion: According to the strategic culture components of Iran and Russia, the two countries have different perceptions of strategic relations. Relations between Iran and Russia have been described as a rapprochement based on cautious partnership. Contrary to Iran’s strategic culture, Russia's strategic culture is aggressive in nature. The threat of the West has provided the basis for the rapprochement of the positions of Iran and Russia, but the anti-American positions do not create a basis for the cooperation of the two countries. According to the discourse of the Islamic Revolution, establishing strategic relations with Iran creates a challenge for Russia's interests in the Middle East.
Russia's priority is relations with countries that take advantage of their geopolitical position and political and military capacity to interact with the West. Therefore, Iran and Russia consider each other as temporary allies in order to achieve their goals, interests and repel threats. Realism and separation of interests is a prerequisite for creating a model of sustainable interaction between the two countries.
Keywords: Russia, Strategic Culture, Eurasianism, Iran, West, Relations.
يزكرم يايساروا تاعلاطم ةرود ،
15 ةرامش ، 1 ، ناتسبات و راهب 1401
صص ، 387 - 410 یملع(
- )یشهوژپ
هفلؤم ريثأت طباور رب يدربهار گنهرف ياه
هقطنم و هبناجود يا
هيسور و ناریا
هداز یلو ربكا
*
رایداتسا هقطنم تاعلاطم هورگ ، نارهت هاگشناد ،یسایس مولع و قوقح هدکشناد ،یا
یمظاك هيمس
هقطنم تاعلاطم هورگ ،یرتکد یوجشناد نارهت هاگشناد ،یسایس مولع و قوقح هدکشناد ،یا
.
رات(
ی خ رد ی تفا : 27 / 11 / 1400 - رات ی خ وصت ی ب : 27 / 5 / 1401 )
هديکچ گنهرف یدربهار تسایس نیودت رد نیئآ میظنت ،اه
نییعت ،اه فده یاه یعافد نلاک -
یتینما
، تهج یریگ
تلود یتیوه ینابم و اهروشک یجراخ تسایس اه
نییعت شقن هدننک
.دراد یا ۀنیشیپ یگژیو ،یخیرات یاه
ارغج تیعقوم و یگنهرف کرتشم عبانم ییایف
، اهروشک یدربهار گنهرف یم لکش ار
دنهد نوناق رد هک
نآ یسایس گنهرف و یساسا .تسا هدش سکعنم اه
هفلؤم یدربهار گنهرف یاه
، یانبم فده و اه عفانم
د هیسور و ناریا ناگبخن دنتسه روشک ود طباور دروم ر
نیا ساسا رب . هفلؤم
یم اه ناوت ناسون طباور
کسم و نارهت .درک لیلحت ار و
رد راتشون نیا هرهب اب
فرژ یلیلحت درکیور و یفیک شور زا یریگ هنارگن
هب یدربهار گنهرف یرظن ینابم زا هدافتسا زین و نیا خساپ لابند
میتسه شسرپ هفلؤم هک
گنهرف یاه
هچ یدربهار ریثأت
هقطنم و هبناجود طباور رب ی یا
یشاپورف زا دعب هیسور و ناریا داحتا
روش یو
هتشاد
؟دنا نیا ،خساپ رد هیضرف
یم حرطم هب هجوت اب هک دوش هظحلام
اه
، فده اه هیسور و ناریا عفانم و
نآ فیرعت و اه
، توافتم یبوچراچ رد هفلؤم
لکش زا عنام یدربهار گنهرف یاه لماعت یوگلا یریگ
روشک ود نایم یدربهار طباور و رادیاپ یشاپورف زا دعب
داحتا یوروش هدش .دنا نآ ،ساسا نیا رب اه
ار رگیدکی هب
ناونع هب یبایتسد یارب تقوم یدحتم فده
اه رد اهدیدهت عفد و عفانم و یم رظن
.دنریگ
بیسآ ناکما یدربهار گنهرف بلاق رد هیسور و ناریا طباور یسررب
،طباور یسانش و دربهار نیودت
هب یجراخ تسایس رد ار یگیاسمه تسایس میظنت روظنم
نیمأت انم مهارف یلم عف یم
دنک .
:یلصا ناگژاو طباور
،یدربهار گنهرف ،یدربهار طباور ،هیسور و ناریا فده ،تاظحلام
عفانم و اه .
. * سم ۀدنسیون لوئ
:
E-mail: akbarvalizadeh@ut.ac.ir
همدقم تسایس نیودت رد یدربهار گنهرف همانرب میظنت ،اه
میممصت ،اه نآ یارمجا و نلامک یامه
رد امه
هزوح دراد یمهم شقن اهروشک یجراخ تسایس و یماظن ،یعافد یاه و رییغت لیلاد یسررب هب .
تسایس موادت تلود عضاوم و اه
ۀمهد زا .تمسا هدمش دمیکأت یدربهار گنهرف بوچراچ رد اه
1970 نادنممشیدنا تردمق یمتینما و یجرامخ تمسایس یبامیزرا و لمیلحت همب
رد درزمب یامه
نآ یدربهار گنهرف بوچراچ هتخادرپ اه
و یعامفد درمبهار رد ار گمنهرف شمقن ردیانمسا .دمنا
قر تبا هتسه و یماظن یاه آ یا
ث وا .درک هتسجرب یوروش و اکیرم ا
مب یدرمبهار گمنهرف درمک ت
تمشادرب ،اهراتسیا رد دیاب ار نآ لیلد و دنتسه توافتم اهروشک گمنهرف ،یخیرامت ۀمبرجت ،امه
میمصت راتخاس ،یسایس تلود زیامتم یسایس و یداهن طباور ،یریگ
تسج اه و
نامیاپ .درمک ومج
یشاپورف ،درس گنج عقاو یناوتان و یوروش داحتا
شیپ رد نایارگ یناهج ،دادیور نیا ینیب
ندش
لکش و لمیلحت رد ار یدربهار گنهرف تیمها هک دنتسه یتلاوحت یتینما نیون یاهدیدهت یریگ
فده تسایس و عفانم ،اه هداد شیازفا اهروشک یاه
هب یدربهار گنهرف .دنا رد رثؤم یلماع ناونع
تلود یتیوه ینابم اه
درمکلمع ۀویمش و دراد یممهم شمقن یرمگید و دومخ یاهزرم میسرت رد
هصرع رد ار ناگبخن یم نییعت فلتخم یاه
یمم تابثا یدربهار گنهرف .دنک تملود همک دمنک
امه
هب میمصت توافتم تروص یم راتفر و یریگ
تلود عضاوم و اهراتفر .دننک تمسایس ۀمصرع رد اه
سکعنم یتینما و یجراخ هفلؤم عبانم ۀدننک
نآ تخانش و دنتسه یدربهار گنهرف یاه یارمب امه
شنک مهف تسایس ،اه
تلود ضقانتم عضاوم و اه شلامت .تمسا یرورمض اه
یارمب یدمج یامه
نآ یجراخ طباور لیلحت فده اب اهروشک یدربهار گنهرف یقیبطت یسررب .تسا هدش ماجنا اه
گنهرف بوچراچ رد هیسور و ناریا طباور یبایزرا راتشون نیا زکرمت نآ یدربهار
ه .تسا
لکش رد یوروش داحتا ۀرود تلاوحت و ییایفارغج لماوع ،خیرات یدرمبهار گمنهرف یریگ
نییعت شقن هیسور هدننک
هتشاد یا یدربهار گنهرف رادیاپ رصانع زا یماظن و یسایس گنهرف .دنا
گمنهرف نلامامح یمامظن عیانمص یامسار ،یمبزح نارمبهر ،فارشا و ناهاشداپ .دنتسه هیسور ر یم بوسحم روشک نیا یدربها ۀهد .دنوش
1970 یدرمبهار گمنهرف لومحت رد یهاگمشخرچ
همب تبمسن یدرمبهار یرمترب هب دندوب دقتعم یوروش داحتا ناربهر ،هرود نیا رد .تسا هیسور هتفای تسد برغ هیمسور یدرمبهار گمنهرف یتنمس رمصانع یوروش داحتا یشاپورف زا سپ .دنا
هب ب تبسن زیمآدیدهت شرگن هژیو سیورمس ،نامیماظن نامیم رد برمغ ه
نامگبخن و یمتینما یامه
یلم تسایس زین نآ تلع .تفای موادت ارگ ۀرود رد .دومب نامکلاب ۀزومح رد امکیرمآ و وتامن یامه
یلم .دنتفرگ رارق تیولوا رد درزب تردق ۀشیدنا نوچمه یدربهار گنهرف عبانم نیتوپ یمیارگ
یو هجوت دروم کیتیلپوئژ .دش مسینومک نیزگیاج سور ۀژ
.تفرگ رارق اه
مهم یعیش ملاسا و خیرات صخاش نییعت رد لماوع نیرت
همب نارمیا یدرمبهار گمنهرف یامه
یم رامش ر هفلؤم نیا .دنو ریثأت اب اه
تمهج نامگبخن شرمگن رب یراذگ رد ار رومشک نمیا یرمیگ
یم نییعت یتینما و یجراخ تسایس ۀصرع عبامنم همب همجوت امب نارمیا یدرمبهار گمنهرف .دمننک
لیکشت ۀمهد رامهچ رد یعیمش ملاسا و ییایفارغج تیعقوم ،یخیرات ۀنیشیپ نوچمه دوخ ۀدنهد
لکمش رد عبامنم نمیا .تمسا هدمش هدمیچیپ و همتفای لماکت هتشذگ و لومصا دمیلوتزاب و یرمیگ
صخاش لممع ،کمیتیلپوئژ .دنتمسه رثؤم ناریا یدربهار گنهرف یاه ،یخیرامت ۀنیمشیپ ،یمیارگ
دهت لباقم رد یگدنرادزاب هفلؤم برغ دی
دنتسه هیسور و ناریا یدربهار گنهرف رد کرتشم یاه
نآ هب روشک ود طباور لیلحت یارب دیاب هک .دوش هجوت اه
فده و برغ لماع ،ملاسا ،یژرنا ،کیتیلپوئژ نوچمه یددعتم لماوع همقطنم عفانم و اه
یا
نیب و ا زا نامسانشراک همک دنتمسه رثؤمم هیسور و ناریا طباور رد یللملا نآ فملتخم دامعب
ار امه
هاگدید و هدرک یسررب شوخ و هنانیبدب یاه
هنانیب حرمطم رومشک ود طمباور موادمت همب تبسن یا
هدرک .دنا هدیدان ،راتشون نیا فده همفلؤم بلاق رد هکلب ،تسین لماوع نیا ریثأت نتفرگ
گمنهرف یامه
فده ،رثؤم لماوع زا یقیقد لیلحت ناکما هیسور و ناریا یدربهار و اه
تهج یریگ و لمیلاد ،اه
هنیمز تسایس و روشک ود طباور ناسون یاه یمم مهارمف مجمسنم یراذگ
راتمشون نمیا رد .دومش
هب هفلؤم هک میتسه شسرپ نیا خساپ لابند و هبناجود طباور رب یریثأت هچ یدربهار گنهرف یاه
هقطنم هتشاد یوروش داحتا یشاپورف زا دعب هیسور و ناریا یا یا خساپ رد ؟دنا
حرمطم هیمضرف ن
یم هظحلام هب هجوت اب هک دوش فده ،اه
نآ فمیرعت و عفامنم و امه ،توامفتم یبوچرامچ رد امه
هفلؤم لکش زا عنام یدربهار گنهرف یاه نامیم یدرمبهار طمباور و رادمیاپ لمماعت یوگلا یریگ
هدش یوروش داحتا یشاپورف زا دعب هیسور و ناریا نآ ،ساسا نیا رب .دنا
هب ار رگیدکی اه ناومنع
فده هب یبایتسد یارب تقوم دحتم یم دوخ عفانم و اه
و یمفیک شور امب راتمشون نیا رد .دنناد
فرژ یلیلحت درکیور یمم یسررب ار یدربهار گنهرف موهفم هنارگن
همب همجوت امب س مس .میمنک
هفلؤم نآ ریثأت هیسور و ناریا یدربهار گنهرف یاه هقطنم و هبناجود طباور رب اه
ار روشک ود یا
یم یبایزرا .مینک
شهوژپ ۀنيشيپ همک یعبامنم ،لوا هتمسد :دنریذپ میسقت هتسد ود هب هیسور و ناریا طباور دروم رد دوجوم عبانم هدرک یسررب ار هیسور و ناریا طباور یخیرات و نارمیا طمباور همب همک یعبامنم ،مود هتمسد و دنا
هدرمک همجوت فلتخم داعبا زا یوروش داحتا یشاپورف زا سپ هیسور ( نایرگمسع .دمنا
2015 رد )
باتک
« مشچ هیسور و ناریا طباور زادنا »
سور یراکمه اب هملاقم همعومجم بلاق رد ناسانش
،امه
ود داعبا رد ار روشک ود طباور تلاوحت هقطنم ،هبناج
نیب و یا شمقن .تمسا هدرک یبایزرا یللملا
هفلؤم میلحت اب .تسا هتسجرب باتک نیا رد برغ لماع و کیتیلپوئژ یاه فدمه و عفامنم ل
یامه
فلاتخا و ضراعتم ،کرتشم راومشد یدرمبهار حطس هب وکسم و نارهت طباور شرتسگ ناکما از
هاگدید ۀئارا دوجو اب .تسا هدش لیلحت شرمگن رومشک ود طمباور تیفرظ زا عماج و قیقد یاه
( دربنیرگا .تسا بلاغ باتک نیا رد هیسور هب تبسن هنانیبدب 2015
ۀلاقم رد )
« ر و ناریا :هیمسو
تهابش تشادرب و اه میمصت یارب اه
یزاس » تهابش بلاق رد یدامصتقا و یمسایس ،یگنهرف یاه
راهظا هب وا .تسا هدرک یسررب ار روشک ود طباور ماقم یاهرظن
یاه همجوت زمین هیمسور و ناریا
یب هب وا نینچمه .تسا هدرک نآ تمسا دمقتعم و هدرمک هراشا یناریا ناگبخن یدامتعا
دامجیا امه
حتا ریغ ار هیسور و ناریا نایم یدربهار دا یم نکمم
قمفاوت ،دربنیرگ هاگدید زا .دنناد
نیمب یامه
ود یراکمه زا یداصتقا عفانم هب یبایتسد ناکما دوجو اب و تسا ذغاک یور رب روشک ود همبناج
تهابش ریثأت یگنوگچ .تسا نییاپ رایسب تلادابم حطس میممصت دمنیارف و طمباور رمب اه
یرمیگ
ماقم ه .تسا هدشن صخشم هیسور و ناریا یا
( زتاک 2011 ۀلاقم رد )
« میژر و هیسور هنایمرواخ رد یبرغدض یاه
» نییاپ لیلد حطمس ندومب
تیولوا رد ار هیسور و ناریا یداصتقا طباور قرمش و امپورا همب تبسن هنایمرواخ ۀقطنم نتشادن
سور یارب ایسآ منا و تاحیلمست رازامب دمنچره .تسا هدرک یبایزرا اه
ان تمسا همقطنم نمیا یژر
یم بوسحم همب ناریا زا وکسم ،وا هاگدید زا .دنوش
عفامنم یارمب و نآ یبرغدمض عمضاوم لمیلد
هرهب دوخ یداصتقا تعفنم درکیور رب هلاقم نیا رد .تسا هدرک یرادرب
همب تبمسن هیمسور ۀنابلط
هب هیروس نارحب .تسا هدش دیکأت ناریا مهم ناونع
همقطنم طمباور رد دومضوم نیرمت و نارمیا یا
یوس زا هیسور ( فناژوک
2017 ۀلاقم رد )
« هیرومس نارمحب رومشنم رد هیمسور و نارمیا طباور »
هناسر شنکاو هب هدنسیون هجوت .تسا هدش یسررب یرامکمه ۀمنیمز رد نارمیا تامعوبطم و امه
یگژیو زا هیروس گنج رد وکسم و نارهت زا یمناریا نامگبخن یمنارگن و تمسا هملاقم نمیا یاه
ت لامتحا و نارمهت طمباور وا .تمسا هدمش سکعنم نآ رد هیروس رد ناریا یاهدرواتسد بحاص
یمن یبایزرا یدربهار ار وکسم
سرامف جیلخ ۀزوح رد هیسور یلم عفانم فلاخ ار نآ اریز ،دنک
ینس ناملسم یاهروشک و یم بهذم
هیرومس نارحب رد هیسور عضاوم هب فناژوک درکیور .دناد
ج ناریا اب لماعت ۀویش و بنا
.تسا هناراد
( جارلاپ 2016 ۀلاقم رد )
« هیسور و ناریا طباور داعبا و کرتشم مادقا عماج ۀمانرب »
حرمط امب
هتسه تارکاذم دنور شسرپ دنچ هب ار ماجرب قفاوت و یا
طمباور رد دومضوم نیرتدمیدج ناونع
یم حیرشت روشک ود نیب سناژآ شقن .دنک
وکمسم و نارهت طباور رد یمتا یژرنا یللملا نمیا رد
نمیا تمباقر ۀمنیمز و هتشاد ناریا یارب ار دوس نیرتشیب ماجرب وا هاگدید زا .تسا هتسجرب هلاقم یم هراشا زین هتکن نیا هب وا .تسا هدرک مهارف یژرنا ۀزوح رد هیسور اب ار روشک نارمیا همک دنک
فده و عفانم هب وکسم یبایتسد یارب یرازبا ( اوکتول و فوک لخ .تسا شیاه
2010 ) ۀملاقم رد
« رهشوب یمتا هاگورین »
یم حیرشت ار یسور هاگدید زا هاگورین نیا لیمکت رد ریخأت لیلاد و دننک
یم نآ .دنهد خساپ نآ هب تبسن ناریا رد اهداقتنا هب دنشوک ،ینف تلاکشم نوچمه یلماوع هب اه
نارحب ،یسایس تلاوحت میرحت ،یداصتقا یاه
صصخت و اه یمناریا نارامکنامیپ نتمشادن
هرامشا
هدرک فده هب تبسن دیدرت .دنا تیلاعف موادت رد ناریا یاه
هتسه یاه .تسا هدمآ هلاقم نیا رد یا
نآ نیمب سناژآ اب ناریا یراکمه و تیفافش موزل رب دیکأت اب اه درمکیور زا یممتا یژرمنا یململا
هتسه یراکمه رد وکسم ۀناگود هدرک تیامح نارهت اب یا
.دنا
اب دوجو ددعت عبانم ک ه هب یخرب زا نآ اه هراشا
،دش طمباور نارمیا و هیمسور رد بوچرامچ
گنهرف یدربهار یسررب هدشن تسا . زکرمت ناسانشراک هب
لیلحت دمنور و تلاومحت طمباور
ود
روشک هدوب تسا . ینیبدب یخیرات رد نایم نآ اه بلاغ تسا و نیا هاگدید دوجو دراد هک هیمسور
زا تراک ناریا رد لماعت اب برغ افتسا هد یم دنک . یسررب طباور ناریا و هیسور رب یانبم گنهرف
یدربهار هک دوضوم نیا راتشون
،تسا ناکما بیمسآ یمسانش قمیقد ،طمباور همشیر یبامی لمیلاد
مهبم درکیور سور
اه و ۀئارا راکهار یارب نیمأت عفانم یلم رد بلاق یاهدربهار هامتوک
تدمم و
تدمدنلب ار
مهارف یم دنک .
هرف يرظن ینابم يدربهار گن
ۀهد زا 1970 تهج یسررب یارب یدربهار گنهرف هب یریگ
تسایس موادت و رییغت لیلاد ،اه و اه
تلود عضاوم ۀملوقم مومهفم نمیا یملو ،تسا هدش هجوت یتینما و یجراخ تسایس ۀزوح رد اه
نیتمسخن یارمب یدرمبهار گنهرف موهفم .تسین یدیدج .دمش حرمطم دیدیمسوت یومس زا رامب
شلات لاک یاه .تمسا یدرمبهار گمنهرف یمسررب یارمب یهاگمشخرچ مهدزون نرق رد ستیوز
هفلؤم رتسب رد دیاب ار اهروشک یعافد یاهدربهار و یجراخ تسایس دوب دقتعم ستیوزلاک و امه
یگژیو نآ یگنهرف یاه تسج اه
و و گمنج رمب دمیکأت امب ار یدرمبهار گنهرف ۀدیا وا .درک وج
هویش ( داد شرتسگ مجاهت یاه
Valizadeh and Others, 2015
یدربهار گنهرف ،هرود نیا رد .)
نیئآ و دش حرطم یعافد و یتینما تاعلاطم ۀزوح رد ردیانسا شلات اب هتمسه و یمامظن یامه
یا
حلاس ۀنیمز رد روشک ود تسایس و یوروش و اکیرمآ رارمق همجوت درومم یمعمج راتمشک یامه
لکش رد ناگبخن شقن رب ردیانسا .تفرگ یسایس گنهرف یریگ
رومما همب همک درک دیکأت یصاخ
یماظن ( تسا طوبرم یتینما
Snyder, 1977: 8
.)
ۀهد زا 1980 بحاص هب یدربهار گنهرف هب نارظن ۀزومح رد یمسایس ینوممژه رازمبا ناونع
میمصت هدرک هجوت یریگ نآ .دنا
هدرمک شلامت امه و یمملاعا عمضاوم نامیم فلاتمخا لمیلاد دمنا
هب هتفرگراک ملاق رد ار ناربهر ۀدش ۀمهد زا .دمننک یبامیزرا یدرمبهار گمنهرف ب
1990 گمنهرف
بحاص یوس زا یدربهار
تلود یدربهار راتفر لیلحت یارب نوتسناج نوچمه ینارظن درومم امه
( تفرگ رارق هدافتسا
Abdullahkhani, 2007: 131-132
دامحتا یمشاپورف ،درمس گمنج نامیاپ .)
عقاو ۀیرظن یناوتان و یوروش شیپ و لیلحت رد ییارگ
ب دادمیور و ،دادمیور نیا ینی دمیدج یامه
تباقر ۀصرع هب نیچ و دنه نوچمه لکمش و ینامهج یامه
تملود یرمیگ زا سمپ دمیدج یامه
همیرظن تمیوقت بمجوم هک دندوب یتلاوحت یوروش داحتا یشاپورف تامعلاطم و یمگنهرف یامه
نیب طباور ۀزوح رد یرظن و یشور تلاوحت .دندش یدربهار رد اهدادیور لیلحت و للملا
بلاق
هزاس ۀیرظن .تفرگ هدیدان دیابن ار یراگنا
تمسرهگنلا .درادمن دوجو ناسانشراک نایم یرظن دامجا یدربهار گنهرف فیرعت دروم رد هبرمصحنم بوچراچ یدربهار گنهرف تسا دقتعم هاگدمید زا یدرمف
امهدرکراک و اهراتمسیا ،امه
هممب و یخیراممت یدممنیارف رد هممک تممسا روز زا هدافتممسا دروممم رد دممت
یممم داممجیا جیر دوممش
(
Longhurst, 2002: 25
.) یمجسنم ماظن یدربهار گنهرف نوتسناج هاگدید زا تمسا امهدامن زا
تیولوا هک تلود نایم تدمدنلب و یدربهار یاه
شمقن ،میهامفم میمظنت اب ار اه یمشخبرثا و امه
یم نییعت یسایس روما رد یماظن یاهورین عاممتجا طیمحم ،یدرمبهار گمنهرف نیمنچمه .دمنک
ی
هنیزگ هک تسا ییانعم شیپ و دودحم ار یراتفر یاه
ینیب یمم ریذپ ( دمنک
Johnston, 1995: 46
.)
یمسایس گمنهرف موهفم و هدرک بیکرت یدربهار گنهرف اب ار یسایس گنهرف رگرب ار یدرمبهار
یسایس گنهرف وا .تسا هدرک هئارا یدرمبهار
همعومجم ار شزرا زا یا
یمگنهرف یامهرواب و امه
یم دناد هک طمباور رد روز دربرامک و نامیماظن ،یملم تمینما درومم رد ار هعماج یاضعا هاگدید
نیب یم لکش للملا ( دهد
Berger, 1990: 121
.)
لکمش رد یددمعتم لماوع یومس زا همک دنتمسه رثؤمم اهرومشک یدرمبهار گمنهرف یرمیگ
بحاص هتسد نارظن هدمش یبایزرا و یدنب
رامت ۀنیمشیپ ،بهذمم و نمید ،همنومن یارمب .دمنا ،یخی
تنس همفلؤم یروامنف و یدامصتقا عبامنم ،ییامیفارغج تیعقوم ،یشزرا ماظن ،یسایس یاه ییامه
هدمش حرطم تیمسا یوس زا هک دنتسه ( دمنا
Smith, 2008: 4
.) یمگژیو ،یخیرامت ۀنیمشیپ یامه
لیکشت کرتشم عبانم ییایفارغج تیعقوم و یگنهرف و هامگیاج .دنتمسه یدربهار گنهرف ۀدنهد
رف عبانم تیمها گمنهرف رد یروانف ،هنومن یارب .تسین ناسکی اهروشک ۀمه رد یدربهار گنه
هژیو هاگیاج اکیرمآ یدربهار نیئآ رد و دراد یا
دمیکأت نآ رب زین روشک نیا یعافد و یماظن یاه
تمسا هدش (
Torabi and Rezaee, 2011: 142
یمسایس گمنهرف زا رثأمتم یدرمبهار گمنهرف .)
ح رد ناگبخن یلو ،تسا اهروشک تهج و ظف
نیمیعت شمقن نآ همب یمهد هدمننک
نآ .دمنراد یا امه
یم فیصوت یدربهار گنهرف نلاماح باتزاب یدربهار گنهرف .دنوش
ناینب ۀدنهد شزرا و اه
یاه
همب نامگبخن .دنتسه یجراخ تسایس یارجا و نیودت لوئسم هک تسا یسایس ناربهر یگنهرف تیدودحم و دنراد لیامت دوجوم عضو ظفح لامتحا یاه
نامتفگ رد ی و یجرامخ تمسایس یاه
شلاچ اب ییورایور رد ار یلم تینما زاب دیدج یاه
یم فیرعت هاگدمید رارمتمسا رمب و دننک
ییامه
تمیولوا رمتلیف زا دمیاب یدرمبهار گمنهرف ،نیاربامنب .دنراد دیکأت یخیرات تلاسر نوچمه یامه
دوش لیدبت دنمفده یدربهار راتفر هب ات دنک روبع ناگبخن (
Abdullahkhani, 2007: 99-112
.)
لیلحت یدربهار گنهرف ۀژیوراک دروم رد بحاص یوس زا یفلتخم یاه
،هدمش حرمطم نارظن
رد خیرامت وا هاگدمید زا .تمسا هدرمک همئارا یعماج و قیقد یبایزرا دروم نیا رد ثوب نک یلو هژیو هاگیاج یدربهار گنهرف فده تخانش یانبم و دراد یا
یامهوگلا و اهرومصت ،اه یرامتفر
تلود یم تابثا یدربهار گنهرف .دوب دهاوخ اه میممصت یاهدنیارف و اهراتخاس هک دنک
و یرمیگ
همتفرگ لکمش یمصاخ یمسایس گمنهرف بوچرامچ رد یماظن یاهداهن یمم مادمقا و دمنا
.دمننک
هلحرم یدربهار گنهرف تخانش و تمسا بمیقر و تمسود ،نممشد یبامیزرا یارمب نیداینب یا
شیپ بجوم عضاوم ینیب
تلود مومق ریثأمت یدرمبهار گمنهرف .دمش دهاوخ اه شهامک ار یمیارگ
یم ءوس داجیا عنام و دهد فده زا تلود کی تشادرب
مادقا و اه تلود یاه
یمم رگید یاه دومش
(
Booth, 2005: 26-27
.) رهاظ رد هچنآ یبایزرا و لیلحت رد اهروشک یدربهار گنهرف تخانش
هب ضقانتم عضاوم و راتفر یم رظن
،دسر .دراد ییاراک
هفلؤم هيسور و ناریا يدربهار گنهرف ياه
هفلؤم )فلا ناریا يدربهار گنهرف ياه
ریثأت اب ناریا یدربهار گنهرف تهج رب یراذگ
یروهمج تلاسر و شقن ،یجراخ تسایس یریگ
هقطنم ۀصرع رد ار یملاسا یم نییعت یناهج و یا
یدرمبهار گمنهرف عبامنم همب هجوت نودب .دنک
یمن ناریا نیئآ زا یقیقد تخانش هب ناوت
یماظن یاه .تفای تسد نآ یجراخ تسایس و یتینما
ممهم یعیمش ملاسا بومسحم نارمیا یملم تمیوه یامنبم و یدرمبهار گمنهرف عمبنم نیرمت
یم ،تمسود یاهرومشک زا ینمشور فمیرعت ،هفلؤم نیا .تسا هدمآ زین یساسا نوناق رد و دوش
یم هئارا دحتم و بیقر ،نمشد رد و دمنک
نامهج میممصت نامگبخن یمنیب هتمسجرب شمقن زامس
یا
دمننک فمیرعت یومنعم یتلامسر دومخ یارمب نامیناریا تمسا هدمش بمجوم یعیمش ملاسا .دراد (
Valizadeh and Others, 2015: 158
شبنج و تلاوحت .) یسایس یاه
ناریا خیرات رد یعامتجا
سا .تسا هتفرگ لکش ملاسا یانبم رب زین برغ اب روشک نیا لباقت و هملباقم ترورمض یعیش ملا
هلخادم و اهدیدهت اب نامتفگ داجیا ۀنیمز و یجراخ یاه
للاقتسا یاه تسا هدرک مهارف ار هنابلط
لکش رد نآ زراب ۀنومن هک هدمید ایسآ برغ ۀقطنم رد ناریا رثؤم روضح و تمواقم روحم یریگ
یم ( دوش
Nazari and Sazmand, 2008: 98-103
.)
ساکعنا یخیرات ۀنیشیپ تفرشیپ زا ی
نارحب ،اه گنج ،یندمت و یگنهرف یاه اهدمیدهت و امه
یم رامش هب نییعت یشقن هک دور
لکمش رد هدننک .تمسا هتمشاد نارمیا یدرمبهار گمنهرف یرمیگ
نونامک رد نارمیا همک درمک دامجیا مدرمم موممع و نامگبخن نایم رد ار روصت نیا یندمت ۀنیشیپ هبساحم نیا .دراد رارق ناهج یدربهار یاه درزبدوخ ساسحا اب یخیرات تینهذ
یرمترب و ینیب
نیب ماظن رد ناریا تیروحم زا تشادرب دنیارب .تسا هدش هتخیمآ یگنهرف یملم تمیوه و لململا
تهج زیامتم للاقتسا یریگ
نیب طباور رد ار یبلط ۀملخادم نیمنچمه .تمسا هدرمک دامجیا لململا
تردق نییعت ریثأت یرامعتسا یاه هدننک
مهدربهار رب یا تمهج بمجوم و هتمشاد نارمیا یا
یرمیگ
هناگیب تردمق ۀنلاداعان طباور اب لباقت و یزیتس تمسا هدمش یجرامخ تمسایس رد درزمب یامه
(
Dehghani Firouzabadi, 2009: 92-95
.)
ۀمبرجت زا یممهم شمخب .تمسا نارمیا یدرمبهار گنهرف عبانم زا یکی یکیتیلپوئژ تیعقوم ادم و ماومقا مومجه درومم رد ناریا یخیرات هملخ
نمیا یکیتیلپومئژ تمیعقوم همب یجرامخ یامه
هلخادم نیا یانبم .دراد طابترا روشک هیرظن رد اه
سامکعنا نمکیا مسا و ردمنیکم ،نامهام یامه
( تسا هتفای
Nami and Ezzati, 2013: 177, 182-186
ریثأمت لمماوع زا یدامصتقا عبانم .) راذمگ
لکش رد رتمشیب یژرمنا .تمسا نارمیا یدربهار گنهرف یریگ همب نارمیا دامصتقا رد ار مهمس نی
هتسجرب شقن و هداد صاصتخا دوخ همانرب میظنت رد یا
یماظن نلاک یاه یومگلا نییعت و یعافد
بذمج ،تاردامص یارمب ینامهج یامهرازاب همب نارمیا زامین .تمسا هتشاد روشک یجراخ طباور هیامرس تممیق تمیب ت ،یجراخ یراذگ نیمأمت و امه
ور تمسبراک بمجوم یژرمنا تمینما درمکی
تملاسم روشک اب طباور شرتسگ و زیمآ نیب یاهداهن و اه
لامس رد .تسا هدش یللملا رمیخا یامه
هتسه یژرنا فلاتخا لماوع زا یکی هب یا
تمسا هدش لیدبت برغ و هیسور اب ناریا طباور رد از
(
Dehghani Firouzabadi, 2009: 109-110
.)
رثأتم ناریا یدربهار گنهرف رد روحمدیدهت درکیور نیمب مامظن ۀفلؤم ود زا
طیمحم و لململا
هقطنم نامیم رد هاگدمید نمیا .دراد یمکیدزن دمنویپ رومشک نمیا یخیرامت ۀنیمشیپ اب هک تسا یا و ناگیامسمه امب طمباور یملامسا یرومهمج مامظن لیکمشت نامز زا هک تسا بلاغ ناسانشراک
تردق منم ینامهج رابکتمسا رمطخ و تسا هدوبن دیدهت و تباقر نودب یناهج یاه یدرمبهار عفا
یم دیدهت ار ناریا هتسه ۀمانرب .دنک
شنمت مسیرورت زا تیامح ماهتا و یا و نارمیا طمباور رد امه
( .تمسا هدرمک دیدشت ار برغ
Masoudi, 2018: 117-118
گمنهرف یلمصا ۀمشیر و کرمحم .)
ار رومشک نمیا یجراخ طباور بوچراچ هک تسا ناگناگیب هب نظءوس و ینیبدب ناریا یدربهار نییعت یقرش هن نوچمه یمیهافم اب و هدرک -
ۀملخادم .دراد طامبترا یزیتمسرابکتسا و یمبرغ هن
ریغ و میقتسم هناگیب تسا هدش بجوم ناریا روما رد ناگناگیب میقتسم
هب هئطوت تینهذ و یزیتس
هناگیب رضاح لاح رد .دوش لیدبت روشک نیا یسایس گنهرف رد بلاغ یشرگن دمض رمب یزیتمس
تهج اکیرمآ و برغ تبسن یناریا ۀعماج ینیبدب ساکعنا اکیرمآ رب درم راعش .تسا هدش یهد
یم بوسحم برغ هب .درمک دیدمشت ار ینیبدمب نمیا قارمع امب نارمیا ۀلامس تمشه گنج .دوش
یب هیامرمس یارمب تخمس طیارمش دامجیا رد ناگناگیب هب یدامتعا تکرمش دورو و یراذمگ
یامه
أت و نمشد و بیقر ،دحتم یاهروشک فیرعت ،یجراخ گمنهرف بوچراچ رد ییافکدوخ رب دیک
هب رد ناریا شلات یبرغ ناسانشراک .تسا هتشاد یمهم شقن ناریا یدربهار تسد
و شناد ندروآ
هتسه یدنمناوت یب ۀجیتن ار یماظن یروانف و یا
یمم یگمشیمه دمحتم نتشادن و یدامتعا دمنناد
(
Asgari, 2018: 108
.)
مهم یرادیاپ و تمواقم ن تردق ۀفلؤم نیرت
یم بوسحم ناریا یدربهار گنهرف رد مر دومش
تمیمها مود ۀمجرد رد امیفارغج ،تمواقم نامتفگ رد .دراد یگدنرادزاب داجیا رد یمهم شقن هک یم رارق شزاس و یرادیاپ و دریگ امهزرم همب همجوت نودب ناهج رسارس رد هطلس ماظن اب ندرکن
( دراد یناسکی شزرا
Kadkhodaee and Asgari Hassen, 2019: 57
و امکیرمآ ۀطلس اب لباقت .)
ناممتفگ نونامک رد زمین نیطسلف نامرآ زا تیامح و هنایمرواخ ۀقطنم و ملاسا ناهج رب لیئارسا ممهم زا یمکی یدربهار ماهبا .دراد رارق تمواقم صخامش نیرمت
نارمیا یدرمبهار گمنهرف یامه
هزوح رد نآ دربراک و تسا یتامعلاطا یاه
،یمتینما نیمئآ یامه میرخ و یعامفد یتاحیلمست یاهد
یممم هدممید نانمممشد رد دممیدرت داممجیا یارممب یدممنفرت ماممهبا ناممسانشراک هاگدممید زا .دوممش
همب یعامفد و یمتینما تامعلاطا ظفح هب ،ساسا نیا رب .تسا یملاسا یروهمج زا یمکی ناومنع
هفلؤم هب درخ حوطس رد یدربهار گنهرف یاه تمسا هدمش دمیکأت حلمسم یاهورین نایم رد هژیو
(
Asgari, 2018: 115
ۀممانعطق شریذمپ .) 598
همنایم ، ،یملامسا بلامقنا رودمص لمصا رد یور
شنت تسایس لاس رد ییادز
یرامکمه ،یلیمحت گنج زا سپ یاه ۀرمک امب یمامظن و یمنف یامه
ناگورگ یدازآ و ناتسناغفا و قارع دروم رد اکیرمآ اب هرکاذم ، هیسور و یلامش ییامکیرمآ یامه
هنومن نانبل رد ربراک زا ییاه
لمع لصا د هب ییارگ
مهم ناونع یدرمبهار گمنهرف رد صخاش نیرت
ۀصرع رد ناریا ( تسا هدوب یتینما و یسایس
Torabi and Rezaee, 2011: 155-156
.)
یمم راممش همب ناریا یدربهار گنهرف یتایلمع دعب یگدنرادزاب یممهم شمخب یامنبم و دور
همانرب زا یمم بومسحم یمامظن و یعامفد نلاک یاه .دومش
ممشچ دنمس رد تمسیب زادمنا
و هلامس
هژمیو همجوت یگدمنرادزاب دومضوم هب زین هعسوت مشش ۀمانرب ،نرامقتمان گمنج .تمسا هدمش یا
هب تینما هممه دامفد ،هتسویپ مه یامهورین و یداهمشتسا تامیلمع ،یکمشوم یدمنمناوت ،همبناج
هب یگدنرادزاب اب طابترا رد هک دنتسه یمیهافم یتباین یم هدرب راک
.دنومش طمباور حطمس شیازمفا
دراد یگدمنرادزاب دامجیا رد یمهم شقن یعافد یسامل ید بوچراچ رد اهروشک رگید اب یعافد (
Minaee, 2013: 82-83 Asgari and
هب یکشوم یدنمناوت .) یگدمنرادزاب نامکرا زا یکی ناونع
هژیو هاگیاج مقطنم رمترب هامگیاج همب یبایتمسد طیارمش و دراد نارمیا یعافد دربهار رد یا
ه ار یا
یم لیهست هقطنم دربهار .دنک
هب ناریا یا هقلح یانبم رب اهدیدهت لباقم رد یگدنرادزاب روظنم
یاه
( تمسا هدمش یروآدرمگ یتینما یروفریغ و یروف
Barzegar, 2009: 136-145
رمترب هامگیاج .)
هقطنم هب یا یگژیو زا یکی ناونع رومشک نمیا دیدج تیوه ساکعنا ناریا یدربهار گنهرف یاه
یلم ،یعیش ملاسا ،یخیرات ۀنیشیپ .تسا یلم یاهزرم زا رتارف یسایس ناربهر یاهرواب و ییارگ
لکش رد نییعت شقن نآ یریگ هدننک
هتشاد یا تمیعقوم ،خیرامت ،گمنهرف ،ندمت رظن زا ناریا .دنا
هژمیو هامگیاج ایمسآ برمغ یاهرومشک نامیم رد یمعیبط عبامنم و تمیعمج ،ییایفارغج دراد یا
(
Godarzi and Others, 2017: 137-138
.)
هفلؤم )ب هيسور يدربهار گنهرف ياه
تلود دنیارف زاغآ زا تلم
هیمسور یدرمبهار گنهرف رادیاپ رصانع نونکات مهدزناپ نرق رد یزاس
هدش داجیا امب .دنتمسه هیمسور یدرمبهار گمنهرف رادیاپ رصانع زا یماظن و یسایس گنهرف .دنا
مصانع یورومش دامحتا یمشاپورف دوجو ،نامیماظن نامیم رد هیمسور یدرمبهار گمنهرف یتنمس ر
سیورس یلم یسایس ناگبخن یخرب و یتینما یاه دمیدهت رومصت و دمیدهت .تسا هتفای موادت ارگ
نمیا یمامظن و یمسایس نامگبخن شرگن رب هک تسا هیسور یدربهار گنهرف مهم عبانم زا یکی نییعت ریثأت روشک هدننک
ف رد ،ساسا نیا رب .تسا هتشاد یا تلود یسور یسایس گنهر
نمشد اه
یم رامش هب هیسور تقوم دحتم ای .دنور
یمتینما یاهدمیدهت هب زین روشک نیا یتسدلااب دانسا رد
یب .تسا هدش هراشا یجراخ و یلخاد ،ینیمزرمس یگچرام کی و تمیمکاح ضقن ،یسایس یتابث
ییادج ،یملاسا ییارگداینب نامزاس مئارج ،ینوناقریغ ترجاهم ،یبلط
فای هب هت داومم قامچاق هژمیو
صخاش زا حلاس و ردخم دیدهت یاه
وتامن شرتمسگ زا ینارگن .دنتسه هیسور یلم تینما ۀدننک
بلاقنا دوقو ،اپورا رد یکشوم دافد ر س رارقتسا ،قرش هب قومقح حمحابم حرمط و یگنر یاه
دمیدهت شرمگن موادت ،برغ یوس زا یرشب سور یرومحم
یمم تامبثا ار امه بمجوم همک دمنک
لکش .تمسا هدمش رومشک نمیا یمتینما و یجراخ تسایس رد یسور ۀئورنوم نییآ موهفم یریگ
یم ار یماظن تردق شیازفا هب هیسور شیارگ دروارمب روشک نیا روحمدیدهت شرگن دنیارب ناوت
.درک ماقم هدرمک دمیکأت یمامظن مجامهت لمباقم رد یگداممآ موزمل رمب رومشک نیا یتینما یاه دمنا
(
Cooper, 2016: 139-140
نیتوپ .)
« ناگیاسمه نایم رد شلاچ نودب یماظن یرترب »
یریگیپ ار
یم هناخدارز یاقترا تیولوا اب ار یماظن ۀجدوب و دنک هتسه یاه
فدمه امب ییامیرد یورین و یا
( تسا هداد شیازفا یگدنرادزاب
Aron, 2013
.)
تلاسر هیسور یدربهار گنهرف رد د همک دنتسه یمیهافم یناهج تیلوئسم و ییارگ
بملاق ر
« هژیو هار ۀمانهر »
هدش حرطم نیمأمت و تینما یرارقرب زا رتارف هیسور ،همانهر نیا ساسا رب .دنا
( تمسا نامهج یارب مجسنم و هچرا کی یمظن داجیا یعدم یلخاد هافر
More Russian Favor
Soviet Than Western From of Democracy, 2014
تمسا بملاغ شرگن نیا بوچراچ رد .)
هیسور هک درزب زا
هملخادم و تسا رادروخرب ناهج یاهروشک نایم رد ینیمزرس یورملق نیرت
یم هیجوت ار ینوماریپ ۀزوح رد تلاسر روشک نیا ،رضاح لاح رد .دنک
بلاق رد ار دوخ یناهج
( تممسا هدرممک نیممیعت ییارگایممساروا
Koolaee and Abedi,2018:20-21
تلاممسر .) و یممیارگ
هار گنهرف رد یناهج تیلوئسم یارمب یلیاممت رومشک نمیا همک تمسا هدمش ببس هیسور یدرب
هورگ هب نتسویپ نیب و یلمارف یاهداهن و اه
یمکیدزن یارمب یعنام هفلوم نیا .دشاب هتشادن یللملا
تسا هدوب برغ اب هیسور (
Saadabadi & Dehshiri, 2019-20: 329-330
.)
هژمیو هامگیاج هیمسور یدربهار گنهرف رد کیتیلپوئژ مسگ .دراد یا
همب ینیمزرمس ۀرت ناومنع
مهم یخیرامت رمظن زا .دراد طابترا ینماان و اهدیدهت زا ینارگن اب هیسور کیتیلپوئژ یگژیو نیرت
نیمأت یارب شلات هعمسوت اهزرم تینما
سور رامک روتمسد رد ار ینیمزرمس یمبلط .داد رارمق امه
رادتقا یسایس راتخاس تیمها بجوم ینیمزرس ۀرتسگ نینچمه س گمنهرف رد ارگ
هیمسور یمسای
تسایس و قرش هب وتان شرتسگ یاهدمایپ هب تبسن وکسم تیساسح .تسا هدش ۀمیداحتا یامه
ییارگایمساروا ناممتفگ بملاق رد کمیتیلپوئژ .درمک لمیلحت کیتیلپوئژ بلاق رد دیاب زین ار اپورا هب یم یریگیپ ذوفن ۀزوح شرتسگ و تردق نزاوت تسایس ناونع سور .دوش
جرامخ میهامفم امه
کیدزن هب زین ار رود جراخ و هقلح ناونع
رد دومخ کمیتیلپوئژ تمیعقوم امب بسانتم یتینما یاه
هداد رارق هجوت دروم یدربهار گنهرف یارمب ار یدمیدج یمتینما و یمسایس تابیترت هیسور .دنا
درمک داجیا یوروش نیشیپ کیتیلپوئژ ظفح و کیدزن جراخ رد دوخ رترب هاگیاج و شقن تیب ت م هنیمز نیا رد هک ی
ییایمساروا یدامصتقا ۀمیداحتا و یمعمج هتسد تینما نامیپ نامزاس هب ناوت
درک هراشا (
Hedayati Shahidani and Rezapoor, 2017: 128-156
.)
یلم مهم ییارگ هزوح رد هک تسا هیسور یدربهار گنهرف عبنم نیرت
یمسایس یامه و یمتینما
هب هقلح رد هژیو ساسا شقن روشک نیا یتینما یروف یاه
یلم یانبم .دراد ی تمعفنم یسور ییارگ
هب هیسور تینما و نیب رگیزاب کی ناونع
همب هیمسور یلمارف تلاسر نینچمه .تسا یللملا رومظنم
زا برمغ یاهدمیدهت امب ییورایور و ادج ییایساروا کیتیلپوئژ تیوه ،یبطقدنچ یناهج داجیا هزوح رگید یملم یاه
یملم ،ینومنک طیارمش رد .تمسا یمسور یمیارگ ارگ
بملاق رد یمسور یمی
تمسایس یلمصا کرمحم ییارگایساروا یمم راممش همب نیتومپ یامه
ناممتفگ بوچرامچ رد .دور
یلم مومهفم ود .دومش همجوت دمیاب زمین نآ امب لمماعت ۀویمش و برمغ ۀلئمسم همب یمسور ییارگ
هچرا کی یم لباقت و یزاس تسایس دنناوت
دمننک لمیلحت برمغ ۀدمیدپ همب تبمسن ار هیسور یاه
(
Karami and Keramati Nia, 2018: 141-157
دترا بهذم .) و
یلم نوناک رد سک یسور ییارگ
هزوممآ .تمسا هدرومخ دنویپ نآ اب هیسور یسایس گنهرف و تیوه و دراد رارق تیحیمسم یامه
دترا و تسایس سک نارحب دروم رد ار هیسور
ایساروا یاه یزمکرم ی
همب تیادمه نیارمکوا هژمیو
یم .دنک هج ماظن رد درزب تردق دربهار هفلؤم زا یکی ینا
نمیا .تمسا هیسور یدربهار گنهرف یاه
ناشن هفلؤم عقاو شرگن ۀدنهد
نیمب ماظن و یجراخ تسایس هب وکسم ۀنایارگ زا همک تمسا لململا
تسایس رب یکیتیلپوئژ تیوه ۀرطیس یم یشان روشک نیا یاه
لاامب دانسا رد .دوش هیمسور یتمسد
ۀطقن و تسا هدش دیکأت درزب تردق دربهار رب نایرج کارتشا
نمیا یمسایس و یعاممتجا یامه
یم بوسحم روشک شاو ۀرکاذم .دوش
ی دوضوم رد وکسم اب نتگن هتمسه ۀممانرب نومچمه ییاه
یا
هنامشن ،یقرمش یامپورا رد یکشوم دافد ر س و ناتسناغفا ،ناریا یمگرزب تردمق شریذمپ زا یا
( تمسا هدمش لیلحت اکیرمآ یوس زا هیسور
Noori, 2011: 141-157
.) مسررب ۀرود تلاومحت ی
ناشن نیتوپ درمبهار همب وا دهعت ۀدنهد
« دمنمراجنه درزمب تردمق »
همب دامجیا راکوزامس ناومنع
فلاتئا فاطعنا یاه نیمب ۀصرع رد تردق لقتسم بطق هب هیسور لیدبت یارب ریذپ
تمسا لململا
(
Saivetz, 2012: 375
.)
هبناجدنچ دامصتقا یجرامخ تمسایس ،یمشنیزگ لماعت ،ییارگ مهعت و رومحم
تکرامشم و اهد
نیب لمع بلاق رد یللملا هب ییارگ
همفلؤم زا یمکی ناونع حرمطم هیمسور یدرمبهار گمنهرف یامه
یم لمع درکیور یسررب اب .دنوش تلود اب لماعت رد وکسم ۀنایارگ
یم اه عمضوم لیلد ناوت یرمیگ
تسایس یگناگود و ضقانتم سور .درک لیلحت ار روشک نیا یاه
یم دیکأت اه یمسور هک دننک
زا ه
مرها و یفاک عبانم تمیعقوم رد یدنممشوه و فاطعنا اب دیاب و تسین رادروخرب ذوفن یاه
یامه
تصرف زا فلتخم هرهب دوجوم یاه
،بومنج و قرمش ،برمغ امب طمباور همب هیسور .دنک یرادرب
مه لمع بوچراچ رد و نامز رد هیمسور یجراخ طباور ،ساسا نیا رب .تسا هدرک هجوت ییارگ
مه تیعضو
،ییوس یم رارق لباقت و داضت ( دریگ
Koolaee and Noori, 2010: 216-226
.)
هفلؤم هيسور و ناریا ۀبناجود طباور ليلحت و يدربهار گنهرف ياه
هفلؤم فده یانبم یدربهار گنهرف یاه همظحلام و عفانم ،اه
رد هیمسور و نارمیا نامگبخن یامه
هفلؤم نیا ساسا رب .دنتسه روشک ود طباور دروم یم اه
ت وکمسم و نارهت طباور بیشنوزارف ناو
لمع ،کیتیلپوئژ .درک لیلحت ار و ناریا طباور یانبم برغ دیدهت لباقم رد یگدنرادزاب و ییارگ
.دنتسه هیسور شلاچ ،یوروش داحتا یشاپورف نیب و یلخاد یاه
نامتفگ رییغت ،یللملا حانج و اه
یدنب یامه
گیاج هب تبسن هیسور دربهار رب یریثأت یسایس تیلپوئژ ها
هب ناریا .تسا هتشادن ناریا یکی ناومنع
هزوح نوناک رزمخ یکیتیلپوئژ یاه
- همجوت درومم همنایمرواخ همب دورو ۀزاورد و سرامف جیملخ
سور هب ناریا نینچمه .تسا اه ریغ یدحتم ناونع
یم یمسر یمه نودمب ار هیمسور عفانم دناوت
نیمأت یلام و یناسنا ۀنیزه مباقم رد نآ یبونج یاهزرم زا و دنک
دمنک تمظفاحم برمغ ذومفن ل
(
Asisian, 2013: 8-10
هیسور بوچراچ نیا رد .)
« سراف جیلخ رد یعمج تینما موهفم »
رد ار
هیئوژ 2019 ناشن هک درک حرطم شمقن یارمب رومشک نمیا شلامت ۀدنهد
ۀمقطنم نمیا رد یمنیرفآ
رمب رومشک نمیا یخیرامت لیامت هب ار هیسور یراکتبا حرط ناسانشراک یخرب .تسا یدربهار یا
بآ هب یبایتسد هداد دنویپ بونج مرگ یاه
یمم هرامشا همنیمز نمیا رد نارمیا شقن هب و دنا دمننک
(
Hunter, 2019
.) تمصرف هیمسور امب یراکمه نامیم رد ایمساروا رد ار یبوملطم یامه
و تدمم
دنلب یم مهارف ناریا یارب تدم یم هنومن یارب .دنک
یدامصتقا ۀمیداحتا رد ناریا تیوضع هب ناوت
یساروا لامش رذگهار ۀعسوت و ییا -
.درک هراشا بونج
تممیفرظ یدامصتقا ۀزومح رد دوممجو هیمسور و نارممیا نامیم یرامکمه یارممب یبمسانم یامه
هب ؛دراد سور هکنیا هژیو تیلباق اه
یداصتقا یراکمه و دنراد یهجوت لباق یملع و یتعنص یاه
یم هیسور اب میرحت دناوت
رمه .دمنک یم نخ ار برمغ یامه نازمیم دمنچ
و نارمیا یرامجت طمباور
تیاضر هیسور نارمیا امب یدامصتقا طباور نییاپ حطس سور ناسانشراک هاگدید زا .تسین شخب
یم ار تمیولوا رد قطانم رگید اب هسیاقم رد هنایمرواخ هک درک لیلحت تیعقاو نیا یانبم رب ناوت
سور یاهلااک مهم رازاب ار ناریا وکسم .درادن رارق هیسور یداصتقا تسایس هیامرمس و ی
یراذمگ
یمن یبایزرا هنایمرواخ رد تکرش .دنک
زمکرمت ایمسآ قرمش و امپورا یامهرازاب رمب یمسور یامه
هدرک هدرتمسگ یرامجت طمباور همنایمرواخ رد برمغ دمحتم یاهرومشک هکنیا هب هجوت اب .دنا یا
تکرش اب تلود زا هیسور ،دنراد ینپاژ و ییاپورا ،ییاکیرمآ یاه طنم نمیا رد یبرغدمض یاه
همق
هرهب دوخ یداصتقا عفانم یاتسار رد هیامرس و روضح ۀنیمز و یرادرب
تکرش یراذگ یسور یاه
( تممسا هدرممک مهارممف ار
Katz, 2011: 102-103
.) یژرممنا ۀزوممح رد هیممسور و نارممیا تممباقر
هعمسوت یژرنا ۀزوح رد هیسور دربهار .تسا ریذپانراکنا تیدودمحم .تمسا یمجامهت و همنابلط
زوح نیا رد ذوفن سور یارب ه
نیمأت هیسور فده .تسین ینتفریذپ اه و امپورا رازاب یژرنا عبانم
هیمسور یارمب یدرمبهار لتراک ار یزاگ کپوا ناسانشراک .تسا ایسآ قرش هب تارداص شیازفا هب هدرک فیصوت برغ لباقم رد یگدنرادزاب روظنم رمبا درمبهار بوچرامچ رد وکسم .دنا
تردمق
رد ار نآ تیوقت دوخ یژرنا روتسد
حرمط امت تمسا هداد رارق راک هملول طومطخ و یزامگ یامه
( دومش همقطنم نمیا رد نارمیا رومضح عنامم و دمنک لرتنک ار ایساروا رد
Cohen, 2010: 8
) رد .
دمیلوت امب طباور شرتسگ رب هیسور یتسدلااب دانسا دامصتقا تمیوقت فدمه امب یژرمنا ناگدمننک
ت یلم أ ارمب نارمیا دانمسا نمیا رد .تمسا هدش دیک یمم راممش همب ممهم یرامکمه هیمسور ی
دور
(
Rasooli Saniabadi & Ebrahimi, 2020-21: 483
.)
دیدهت درکیور هقطنم طیحم هب تبسن روحم
نیب و یا شرتمسگ همب ار هیمسور و ناریا یللملا
شمخب یتاحیلمست یاهدمیرخ و یمامظن یراکمه .تسا هدرب شیپ یگدنرادزاب و یماظن تردق روشک ود طباور زا یمهم یم لیکشت ار
رپ رازاب ناریا .دنهد یروامنف و تاحیلمست یارمب یدومس
عمتجم یتعنص یاه یروامنف لامقتنا دمنور هیمسور لاردمف تمینما سیورمس .تسا هیسور یماظن
یم لیهست ار ناریا هب یکشوم و یتاحیلست ( دمنک
Eisenstadt, 2001: 8
.) بوچرامچ رد هیمسور
نیب ماظن رد درزب تردق دربهار کمه للملا
رد فلاتمئا دامجیا فدمه امب ار ناریا اب یماظن یرا
.تمسا هداد شرتسگ برغ راهم و یکیتیلپوئژ و یسایس ذوفن شیازفا یارب هنایمرواخ و ایساروا هب هیسور اب ناریا یماظن طباور دنچره یممن بومسحم یماظن داحتا ناونع
رد ییامفکدوخ .دومش
یروانف و تاحیلست دیلوت تسد رد یماظن هتفرشیپ یاه
یعامفد یسامل ید و دراد رارق ناریا راکرو
هقطنم تردق نزاوت رب یراذگریثأت فده اب روشک نیا لیئارمسا و امکیرمآ یاهدمیدهت راهم و یا
یمامظن درمبهار ،دراد یمجامهت تمیهام هک هیسور یماظن دربهار فلاخرب .تسا هدش یروآدرگ .تسا یعفادت ناریا
نیب ۀصرع رد ض رب هیسور و ناریا ،للملا
کت ماظن اب هلباقم ترور کمی ،یمبطق
همبناج یمیارگ
میرحت و اکیرمآ یمم دمیکأت یرشب قوقح یاه
همبناجدنچ .دمننک تمیمکاح همب مارمتحا و یمیارگ
نیب ماظن هب تبسن روشک ود کرتشم درکیور اهروشک هب هیسور .تسا للملا
تردمق کمی ناومنع
هژمیو هاگیاج تینما یاروش وضع و یناهج درزب امخ تمسایس رد یا
هیمسور .دراد نارمیا یجر
نیمب تلادامعم رد یسایس ذوفن شیازفا یارب ار ناریا اب یراکمه هداد رارمق تمیولوا رد یمللملا
نیب ماظن رادماهس ار دوخ وکسم ،لاح نیا اب .تسا یمم یمللملا
یعدمم کمی ندممآدیدپ و دمناد
دومخ یتمسدلااب دانمسا بوچرامچ رد همک نارمیا فلاخرمب .تسین بولطم نآ یارب تردق رمب
یم دیکأت للم نامزاس راتخاس حلاصا ترورض و یتمساک دومجو امب ار دامهن نمیا هیمسور ،دمنک
ان لح و تیریدم رد رثؤم روضح یارب یدمآراک و
نارحب لصف هقطنم یاه
بملاق رد ینامهج و یا
