Therefore, the study at hand was carried out to examine the effect of social capital and collective knowledge on business intelligence and organizational agility

(1)

DOI: 10.22059/jscm.2022.344497.2305

The Effect of Social Capital and Collective Knowledge on Business Intelligence and Organizational Agility: The Case

Study of Melli Bank Branches of Zahedan City

Fateme Piran¹, Alireza Shahraki^2, Sayyid Ali Banihashemi³

1. MSc. Student, Faculty of Industrial Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran 2. Associate Professor, Faculty of Industrial Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran

3. Assistant Professor, Faculty of Industrial Engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran (Received: June 14, 2022; Accepted: August 15, 2022)

Abstract

Social capital has an important role in the attraction of customers and presentation of a favorable image of the brand and services. Since service enterprises are directly judged by their customers, any move to increase the social capital of the company influences the rate of customer attraction. On the other hand, having business intelligence and using collective knowledge act as two wings of creating competitive advantages for the companies. This competitive advantage can be manifested in the form of organizational agility and increased effectiveness index of the employees of service companies (e.g., banks). Therefore, the study at hand was carried out to examine the effect of social capital and collective knowledge on business intelligence and organizational agility. The statistical population of the study was comprised of 120 employees of Melli Bank branches in Zahedan City. The data collection instruments included organizational agility, social capital, business intelligence, and collective knowledge creation questionnaires. The findings of study showed significant relationships among the variables under study in Melli Bank branches.

The obtained results demonstrated the positive significant effect of business intelligence on the organizational agility. Moreover, it was revealed that social capital does not have an indirect effect on organizational agility through the mediating role of employee collective knowledge creation, but it has a positive significant effect on organizational agility through the mediating role of employee business intelligence. In addition, the collective knowledge creation was found to have a significant positive effect on organizational agility through the mediating role of employee business intelligence.

Keywords

social capital, collective knowledge, business intelligence, organizational agility.

Corresponding Author, Email: shahraki.alireza.am@gmail.com

(2)

ریثأت یعامتجا ةیامرس یکباچ و یراجت شوه رب یعمج شناد و

اس علاطم( نامز ة

)نادهاز رهش یلم کناب بعش :یدروم

ناریپ همطاف

، 1

یلع یکرهش اضر

2

، *

ینب یلع دیس یمشاه

3

1 . یسانشراک یوجشناد دکشناد ،دشرا

ة سیس هاگشناد ،عیانص یسدنهم ت

ناریا ،نادهاز ،ناتسچولب و نا

2 . دکشناد ،رایشناد ة

ریا ،نادهاز ،ناتسچولب و ناتسیس هاگشناد ،عیانص یسدنهم نا

3 . رایداتسا

، دکشناد ة

،عیانص یسدنهم هاگشناد

مایپ ناریا ،نارهت ،رون

:تفایرد خیرات(

24 / 03 / 1401 :شریذپ خیرات ـ 24

/ 05 / 1401 )

هدیکچ

یعامتجا ةیامرس تکرش نوچ .دراد تامدخ و دنرب زا بولطم ریوصت داجیا و یرتشم بذج رد یمهم شقن

بسک رد اه یتامدخ یاهراکو

هب میقتسم روط نایرتشم تواضق دروم

ا دن

، ره ندرب لااب تهج رد مادقا هنوگ یعامتجا ةیامرس

نایرتشم بذج نازیم رب تکرش رثؤم

.تسا

یم لاب ود ناونع هب یعمج شناد زا هدافتسا و یراجت شوه نتشاد رگید فرط زا تکرش یارب دنناوت

داجیا یتباقر تیزم اه دننک

نیا .

یم یتباقر تیزم باچ بلاق رد دناوت

تکرش نانکراک یشخبرثا نتفر لااب و ینامزاس یک یتامدخ یاه

، کناب لثم

، نیاربانب .دنک ادیپ دومن

،

یسررب فده اب رضاح شهوژپ ریثأت

یعامتجا ةیامرس و

شناد یعمج رب شوه یراجت و یکباچ ینامزاس تفرگ تروص .

نومن ة رامآ ی

شهوژپ 120 لم کناب بعش نانکراک زا رفن ی

نادهاز رهش وب

د با . روآدرگ راز ی تاعلاطا همانشسرپ یکباچ یاه یامرس ،ینامزاس

ة ،یعامتجا

شوه یراجت

، و یعمج شناد داجیا .دوب

ی هتفا اه ی قحت ی ق رگنایب ب رادانعم طابترا ی

ن هعلاطم دروم یاهریغتم اب بعش رد

کن لم ی

.تسا رگنایب شهوژپ جیاتن ریثأت

شوه رادانعم و تبثم رب یراجت

یکباچ نازیم نامزاس

ا تس . داد ناشن جیاتن یعامتجا ةیامرس

یکباچ رب

شناد داجیا یجنایم شقن اب ینامزاس نانکراک یعمج

ریثأت ادن رادانعم ر د.

اما یعامتجا ةیامرس یکباچ رب

شوه یجنایم شقن اب ینامزاس

نینچمه ،نانکراک یراجت شناد داجیا

یکباچ رب یعمج

شوه یجنایم شقن اب نامزاس نانکراک یراجت

ریثأت اد رادانعم و تبثم ر

.د

ژاودیلک ناگ

،نامزاس یکباچ ناد

،یعمج ش ،یعامتجا ةیامرس یراجت شوه

.

:لوئسم ةدنسیون ةمانایار*

shahrakiar@hamoon.usb.ac.ir

ةرود 9 ةرامش ، 3 ، زيیاپ 1401

تاحفص 380 ـ 359 )یشهوژپ(

Online ISSN: 2423-608X http://jscm.ut.ac.ir

(3)

همدقم ،زورما ناهج رد نامزاس

اه یتامدخ و یدیلوت ی ازف روط هب

ی هدن ا ی حم اب ی ط غت لاح رد یی

ر بور ه ور

دنتسه . نیاربانب ارب ی اقب دوخ ییایوپ ظفح و اب

ی د اناوت یی راگزاس ی دم و ی ر ی ت غت یی تار ا ار ی داج

دننک ات حص کرد ندروآ تسد هب اب ی

ح حم زا ی ط ارب ار بسانم تامادقا دوخ ی

غت اب هلباقم یی

تار

هد ماجنا ن د کبس(

ناراکمه و ور 1396

: 199

؛

GhalichKhani & Hakkak 2016: 413

) . نیا رد

هنیمز تیزم ظفح تهج و نامزاس یتباقر یاه

زا ،اه فلؤم ه یم هدافتسا یتیریدم یاه همادا رد هک دوش

نآ هب هدش هتخادرپ اه

.تسا

کناب هب اه ناونع ی ک ی گرزب زا رد لغاشم نیرت طیحم

تباقر رضاح رصع ی لد هب ،

ی ل طابترا

رتشم اب هنازور ی

نا ابقر رب موادم تراظن ،

، و هاگآ ی زا دج تامدخ و تلاوصحم ی

د شوه هب دوخ

راجت ی ز ی دا ی ن ی زا دنراد و هوبنا اب ی هداد زا هجاوم راتخاس نودب یاه ا

دن ( ناراکمه و یلادبا 1395

:

105 ی .) ک ی یگژیو زا لصا یاه

ی س ی متس کناب ی رتشم ی رادم ی تسا

؛ یروط ره هک کناب هچ رد اه

وگخساپ یی هتساوخ هب ن و اه

ی اهزا ی رتشم ی نا رترثؤم قفوم دنشاب دوب دنهاوخ رت

. ی ک ی ع زا لماو مهم

رما نیا ققحت کباچ

ی نامزاس ی تسا . اضف هب هجوت اب ی

تباقر ی لعف ی کناب تعنص رد راد

ی روهظ و

کناب اه ی تلود ی صوصخ و ی

ارب هچنآ ، ی

کناب وقت تسا مهم اه ی

ت راجت شوه ی

رد تاعلاطا و

اقم ی هس مصت ،ابقر اب ی

تام ارب هنادنمشوه و رتهب ی

دنز ندنام ه

، .تسا رازاب رد دوخ مهس شرتسگ و

راجت شوه ی

اناوت هب یی ی ک عمج رد نامزاس رادهگن ،یروآ

،ی نامزاس هداد یهد اه

، و تیاهن رد هب

لوت ی د ز مجح ی دا ی تصرف و تاعلاطا زا دج یاه

ی د دراد هراشا و

هب رامعم ناونع ی

هتفرگ رظن رد

یم اپ زا هک دوش ی

هاگ یم هدافتسا هداد دنک

و ی ک ی همانرب زا لحت یاه یل هک تسا ی میمصت هب

یریگ

رس ی ع نامزاس ی یم کمک ( دنک

و یرکاش ینسح

رگنهآ 1392 .) اربانب ی ن کناب ارب اه ی تسد ی با ی ا هب ی ن

اب فادها ی د هژیو هجوت هب یا

یراجت شوه .دنشاب هتشاد

موهفم راجت شوه ی

ی ک ی رتهب زا ی ن دج و ی رتد ی ن ارب تاناکما ی

دم ی نار نناوتب ات تسا کرد د

عمج ی حم زا ی ط ا ار دوخ ی

داج دننک و ار نآ ازفا ی ش زم زا و دنهد ی

ت تباقر ی ارب ی اسانش یی

تصرف زا یاه تسد تسد و هتفر ی

با ی روآون هب ی دنوش رادروخرب (

Shafiee et al. 2017: 127

.) ی ک ی

هافم زا ی م ی هک

ًلاومعم هب راجت شوه هارمه ی

ب ی نا م ی دم دوش ی ر ی ت دم .تسا شناد ی

ر ی ت شناد

(4)

رف یا دن ارب شلات ی

ئارا ة عقوم و نامز رد بسانم تاعلاطا ی

ت زم هک تسا بسانم ی

ت تباقر ی ارب ار ی

نامزاس م مهارف اه ی

نچ بسک هتبلا .دنک ی

ن شناد ی ب ی ش لباق زا ی ت اه ی رف یا دن

،ی لمج زا ه بسک

شناد و هب کارتشا راذگ ی ،دربراک و هب

لباق ی ت اه ی ساسا ی دم ی ر ی ت ،گنهرف ،راتخاس لماش شناد

ناسنا عبانم ی

، روانف و ی ن ی زا دراد (

Alaarj et al. 2016

).

وس زا ی د ی رگ غت ، یی ر موادم ی ک ی هافم زا ی م ساسا ی نامزاس اه یی رصع رد هک تسا لاعف زورما

ی ت

م ی دننک نامزاس نیا . اه

دهت اب ی تاد ی بور ه دنتسه ور هک

یتباقر تیزم عیرس شنکاو مدع تروص رد

نامزاس رگا .داد دنهاوخ تسد زا ار دوخ شور زا اه

اه ی دج ی د

، کباچ موهفم دننام ی

نامزاس ی

،

ک هدافتسا دنن

م ، ی قفوم دنناوت دننک نیمضت ار دوخ تی

ناراکمه و شکروج(

1395 .) کباچ ی ی ک

لباق ی ت نامزاس ی دم هک تسا ی

نار ارب ی تسد ی با ی اب دوخ فادها هب ی

د ار نآ گب رظن رد ی

دنر عقاو رد .

نامزاس ی گدامآ اب هک تسا کباچ ی

ارب ی وگخساپ یی روآون هب ی غت و یی تار حم ی ط ربارب رد

تساک و تلاکشم ی

تسا مواقم اه (

Lin et al. 2010

).

ارجا رد ی رثؤم دم و ی ر ی ت رف ای دن ناد ب طابترا و لماعت عون ،ش ی

ن درف ی سب ی را تسا مهم .

هب

مه ی ن لد ی ل یعامتجا ةیامرس مها نآ داعبا و

ی ت .دراد قباطم رظن ی ة یعامتجا ةیامرس ،

ای ن عون

امرس ی ه راکمه هب ی

گنهامه و ی

ارب مزلا ی م کمک لباقتم عفانم ی

ههد رد .دنک اه

ی خا ی ر مها ، ی ت و

ا نوزفازور شرتسگ ی

ن رظن ی ه تنا هب رجنم راش

یدایز تاعلاطم دروم رد

یعامتجا ةیامرس تسا هدش

(

Teng 2018

.) ند رد یا ی تباقر ی ،زورما یعامتجا ةیامرس مهم شقن

ی ن ندروآرب رد ی

اهزا ی ی ک

اقب هب کمک و نامزاس ی

.دراد نآ یعامتجا ةیامرس

ا هب ی داج ازفا ،شناد کارتشا ،شزرا ی

ش

هرهب رو ی

، زم و ی ت تباقر ی م کمک نامزاس ی

دنک (

Abili & Faraji 2009

) . یعامتجا ةیامرس لماش

راتخاس عبانم ی

عامتجا طباور و هکبش رد ی

خ تامادقا هک تسا عامتجا راتخاس رد ار صا

ی هست ی ل

م ی .دنک نینچمه انعم هب

ی اراد یی اه ی امرس ی ه ا ی ارب ی کبش لماش هک تسا درف ة

ک و طباور ی

ف ی ت

صخش طباور ی

تسا . یفرط زا کباچ

ی ی ک لباق ی ت نامزاس ی دم هک تسا ی

نار ارب ی تسد ی با ی هب

اب دوخ فادها ی

د ار نآ گب رظن رد ی

دنر نامزاس عقاو رد . ی

هک تسا کباچ گدامآ اب

ی ارب ی

وگخساپ یی روآون هب ی غت و یی تار حم ی ط تساک و تلاکشم ربارب رد ی

تسا مواقم اه (

Lin et al.

2010: 2824

).

(5)

تیمها یعامتجا ةیامرس رد

نیا تسا هک ببس یم دوش دارفا اب کی رگید روط هب تیقفوم زیمآ

اهراک ار هب نایاپ دنناسرب و یارب دشر و یلاعت نامزاس رد تهج قترا یا هاگیاج شوه یراجت و رد

تیاهن یکباچ ینامزاس شلات دننک . لئسم ة یلصا قیقحت نآ تسا هک نامزاس اه دنناوتب لماوع رثؤم

رب تیوقت شناد یعمج و شوه یراجت ار ییاسانش دننک

و ریثأت نیا تاطابترا ار

رب یکباچ

ینامزاس دوخ

دنجنسب . کرد تسرد نیا تلاماعت رد

نامزاس رجنم هب یازفا ش یکباچ ینامزاس و

رد تیاهن یروآدوس نامزاس

یم دوش .

نیاربانب شهوژپ رضاح رد یپ خساپ هب نیا س ؤ لا تسا هک یاهریغتم یعامتجا ةیامرس

، شوه

،یراجت یعمج شناد

، و یکباچ نامزاس هچ یطابترا اب کی رگید دنراد و ریثأت یعامتجا ةیامرس و

یعمج شناد رب

شوه یراجت و یکباچ ینامزاس گچ هنو تسا .

رد نیشیپ و یرظن ینابم نایب هب مود شخب رد شهوژپ نیا ة

شور نایب هب موس شخب رد ،قیقحت

هتفای نایب هب مراهچ شخب رد ،قیقحت هیزجت زا لصاح یاه

هداد لیلحتو اه

، رد و شخب رد تیاهن

هجیتن هب مجنپ ئارا و یریگ

ة اهداهنشیپ تیدودحم و

هتخادرپ شهوژپ یاه یم

.دوش

ینابم نیشیپ و یرظن ة

قیقحت

شهوژپ زا شخب نیا رد

، و میهافم هب نتخادرپ زا سپ فلؤم

ه رب یرورم ،شهوژپ یلصا یاه

تاقیقحت ماجنا

هدش لاس رد ریخا یاه یم تروص

دریگ بنج و هجیتن تیاهن رد و ة

نیا یروآون

شهوژپ یم نایب دوش .

یعامتجا ةیامرس یعامتجا ةیامرس ی

ک ی دج زا ی رتد ی ن امرس عاونا ی

ه سب هزورما هک تسا ی

را ی ناققحم زا نادب

هجوت

یم دننک . یعامتجا ةیامرس مه هب قلعتم

ة اضعا ی هورگ یا و تسا نمجنا و فرصم تروص رد

مه هیامرس نیا ییازفا ازفا

ی ش م ی ی دبا یققحمرتخا(

1385 ی .) ک ی راثآ زا یعامتجا ةیامرس ازفا

ی ش

هرهب رو ی ناسنا عبانم ی

نامزاس رد .تسا نامزاس رد اه

ی راجت ی ، یعامتجا ةیامرس مهم عبنم

ی زا

هرهب رو ی ارب .تسا ی

ا ی هکن چ همه ی ز هب تسرد ی صوت تسا مزلا ،دنک راک ی

ه امح و اه ی

ت د ی نارگ

هلسلس راتخاس زا رتارف ناصصختم و نارگراک طسوت ارم

بت ی لک روط هب .دوش لامعا تکرش ی

،

یعامتجا ةیامرس م

ی داصتقا عفانم دناوت ی

عامتجا ، ی

، هرف و گن ی هرهب و دروآ ناغمرا هب ار رو

ی

(6)

م رظن هب .دشخب دوبهب ار نامزاس ی

ز قفاوت دسر ی

دا ی دروم رد هکنیا

یعامتجا ةیامرس م

ی رب دناوت

داصتقا درکلمع ی

ریثأت مهم .دراد دوجو دراذگب تبثم رت

ی ن ا ی ن ناکم ی س م اه زه لماش ی

هن اه ی رتمک

،هلدابم نازیم روآون و شناد کارتشا ،رتمک کرحت ی

، ر ی س ک ذپ ی ر ی

، ک دوبهب و ی

ف ی ت تسا لوصحم

(

Akbari & Baharestan 2013: 215

).

یعمج شناد باتک بلغا اه

ی زوح هب طوبرم ة

ژولونکت ی دادعت اب ی رعت ی ف م عورش ی دوش . رعت اما ی ف دم ی ر ی ت

ناسآ راک شناد ی

ن ی تس ون . ی ناگدنس د زا فلتخم

ی هاگد اه ی ور اب و فلتخم ی

اهدرک ی و توافتم

گنا ی هز اه ی رعت هب نوگانوگ ی

ف دم ی ر ی ت هتخادرپ شناد دم بلغا .دنا

ی ر ی ت هب شناد روط

لک ی

رعت ی ف هدش ارب نامزاس هچنآ ره ار نآ و ی

وحن نتشاد ة

ماجنا نداد اظو ی ف لاعف و ی ت اه ی ش ن ی زا

رعت دراد ی ف هدرک ا .دنا ی ن رعت ی ف دم زا ی ر ی ت مسر شناد لماش شناد ی

، ناوق ی ن همانرب ور و اه ی ه و اه

نف شناد ی تراهم ،سوملمان اه

، نچمه .تسا دارفا براجت و ی

ن رعت ی ف دم ی ر ی ت شور لماش شناد

ماجنا داد ن نامزاس طسوت راک زجت ،طابترا ،اه

ی ه لحتو ی ل عقوم ی

،ت ارا ئ ة هار لح اه ی دج ی د ارب ی

لئاسم

، عسوت و ة شور اه ی دج ی د بسک ثحابم لماش لااب فیرعت ،نآ رب هولاع .تسا راکو

گنهرف ی

، موق ی

، شزرا اه

، ت اب طباور و أ

م ی ن رتشم و ناگدننک ی

نا ن ی ز ه تس بآ(

رای 1398 : 51 ) .

شناد ی ک ی مهم زا رت ی ن ژتارتسا عبانم ی

ک ارب ی نامزاس تکرش و اه دم .تساه

ی نار عس ی م ی دننک

وحن ة عمج روآ ی دم و ی ر ی ت رثؤم شناد عبانم و

نآ زا هدافتسا اه

ار ونع هب نا زم ی ت تباقر ی صخشم

دم .دننک ی ر ی ت رف شناد ای دن ی نامزاس هب هک تسا رد اه

ی نتفا هدنامزاس ،باختنا ، ی

، راشتنا و

م کمک مهم تاعلاطا ی

لصا فده .دنک ی

دم ی ر ی ت دبت شناد ی

ل راشتنا و زاب شناد هب ناهنپ شناد

بوخ تصرف ات تسا نآ ی

ارب ی ا ی داج زم ی ت تباقر ی ف نامزاس درکلمع دوبهب و مهار

دروآ

(

Dorasamy et al. 2013: 1834

).

یراجت شوه شوه راجت ی هعومجم لماش ا

ی همانرب زا اه ی دربراک ،ی رازبا

، شور و اه یم دوش عمج اب هک یروآ

هداد م زا اه ن نورد عبا و

هداد ینامزاس نورب هیزجت یارب ار اه

یم هدامآ لیلحتو یارجا ناکما و دنک

سرپ یم ایهم ار وجو دزاس

یجرف(

1395 .)

(7)

لکش 1 . ازم ی ا ی راجت شوه زا هدافتسا یجرف( ی

1395 )

هداد یاه شوه یم یراجت دناوت

لماش تاعلاطا یمیدق

ای هداد یاه یدیدج دشاب

هک زا

متسیس یاه عبنم هداد دیلوت یم دوش و نارگلیلحت شوه

یراجت ار رداق هب ینابیتشپ زا

یاهدنیارف

میمصت یزاس کیژتارتسا و

یکیتکات یم دزاس . رد

،ادتبا یاهرازبا شوه

یراجت طسوت نارگلیلحت هداد

و ریاس ناصصختم هدافتسا IT

یم دش

؛ هب یتروص هک نآ اه لیلحت اه ار یور هداد اه ارجا و شرازگ اه

ار هب ناونع جیاتن سرپ یارب وجو ناربراک

بسک راکو دیلوت یم دندرک (

Goshal & Kim 1986: 49

.)

ینامزاس یکباچ کباچ ی نامزاس ی مزلتسم عقاو رد ی

ک اناوت یی ساسا ی ارب ی زجت روعش ،کاردا ،ساسحا ی

ه لحتو ی ل

، و

پی ش ب ین ی غت یی تار حم رد ی ط راجت ی ی ک اربانب .تسا تکرش ی

ن نامزاس نامزاس کباچ ی

د هک تسا ی

د

سو ی ع ی دج مظن زا ی

د ناهج ی ارب ی مارآان هک دراد تکرش ی

لباق دنچ اب ار اه ی

ت دم ی ر ی ت م ی دنک و

هبنج اه ی رج دنمدوس ی

نا غت یی ر وصت هب ار ی

ر م ی دشک ینامزاس یکباچ.

تسج و وج ی قفوم ی ت مآ ی ز ارب ی

م ناب ی تباقر ی فاطعنا ،تعرس(

ذپ ی ر ی

، قلاخ ی ت ک ،مادقا زا لبق ی

ف ی

،ت روآدوس ی رط زا ) ی ق عبانم ماغدا

زاسزاب ی رتهب و ی ن ش ی هو رد اه ی ک حم ی ط صصخت ی هئارا تلاوصحم و تامدخ زا ساسا رب هدش

لمع ی خت صص ی تسا هتساوخ رب و اه

ی رتشم ی حم رد ی ط رازاب و ریغتم م قافتا ی دتفا . ای ن اب رما

اد د نتش ی د ی روانف زا عماج ی

اه ی لوت ی د پ ی تفرش ة نامزاس ی و هارمه ی گژ ی اه ی لخاد ی شزادرپ هدننک و

رط زا ی ق روانف زا هدافتسا ای ی

س ی متس اه ی م تسد هب تاعلاطا ی

آ ی د (

Hooper & Brassard 1998

).

(8)

نیشیپ ة شهوژپ

واروم ی

1چ تلوس و ی س ی ک ـ ( چیویکنورویپ 2022

یسررب هب دوخ شهوژپ رد ) ریثأت

همه یریگ

COVID-19

.دنتخادرپ ینامزاس یکباچ و نامزاس رد شناد تیریدم رب هتفای

یاه ناشن هعلاطم نیا

داد نیب ینامزاس یکباچ و شناد تیریدم هنماد زا یخرب اب

یتاقیقحت یاه یط نامزاس رد تارییغت

همه یریگ

COVID-19

طبار ة یم شهوژپ نیا زا لصاح جیاتن .دراد دوجو رادانعم ناوت

د یارب

نامزاس رف رییغت رد اه ای

اهدن ی دم ی ر ی ت حم رد دوخ شناد ی

ط ی وپ روط هب هک یا

غت لاح رد یی

ر تسا

فم ی د .دوش عقاو

2نچ ( وایس و 2020

یسررب هب دوخ شهوژپ رد ) ریثأت

هیزجت بسک لیلحتو

3راکو ، شوه

راجت ی

، ز و ی تخاسر روانف

ی کباچ رب تاعلاطا ی

نامزاس .دنتخادرپ ی اتن

ی ج شهوژپ نیا ناشن

دنهد ة

زا هدافتسا رادانعم طابترا هیزجت

بسک لیلحتو راکو

فاطعنا و ذپ

ی ر ی ز ی تخاسر روانف

ی اب تاعلاطا

کباچ ی نامزاس ی اتن .تسا ی ج نچمه ی ن ناشن داد زا هدافتسا هک هیزجت

بسک لیلحتو راکو

نکمم تسا

تکرش زا ز هک دهاوخب اه

ی تخاسر روانف

ی فاطعنا تاعلاطا ذپ

ی رتر ی ا ی داج دننک .

لا ـ شوموا ناراکمه و4

ش ( 2020 یسررب هب دوخ شهوژپ رد ) ریثأت

یعامتجا ةیامرس ا و

ی داج شناد

تکراشم ی لاعف رب ی ت پ ی گش ی نار ة نورتکلا تراجت ی

ک کباچ و ی نامزاس ی نارحب هب خساپ رد

COVID-19

ی .دنتخادرپ هتفا

اه ناشن داد یعامتجا ةیامرس ا و

ی داج تکراشم شناد ی

مهم شقن ی تسد رد ی با ی لاعف هب ی ت

پی گش ی نار ة بسک نورتکلا راکو ی

ک ی همه هب شنکاو رد گ

ی ر ی اتن .دراد ی ج نچمه ی ن ریثأت ا تبثم ی داج شناد

شم تکرا ی نورتکلا تراجت ندوب لاعف و ی

ک کباچ رب ار ی

نامزاس ی ناشن نارحب لوط رد داد

.

هجوت اب هب بلاطم

،قوف تیمها نیا قیقحت زا ود بنج ة یرظن و یدربراک تسا

. زا ج ةبن یرظن

ییاهریغتم دننام

شناد یعمج و شوه یراجت نامأوت دروم یسررب رارق هتفرگ تاقیقحت .دنا رایسب

یکدنا دوجو دراد هک رد بلق کی لدم یموهفم مجسنم ریثأت یعامتجا ةیامرس زا

قیرط شوه

یراجت و شناد یعمج رب یکباچ ینامزاس ار

یسررب هدرک دشاب و نیاربانب نیا قیقحت زا ظاحل

یرظن زئاح تیمها تسا .

1. Morawiec 2. Chen

3. business analytics 4. Al-Omoush

(9)

زا فرط رگید اب هجوت هب تباقر دیدش نیب کناب اه رد بذج یرتشم و موزل هجوت هب

یگژیو ییاه هک بجوم یاقترا بذج یرتشم یم دوش

، زا هلمج یعامتجا ةیامرس و

یکباچ

،ینامزاس موزل

ماجنا نداد نیا قیقحت رد بلاق کی لدم مجسنم ساسحا یم دوش و نیاربانب زا ا نی

رظنم زین ماجنا نداد نیا قیقحت زئاح تیمها تسا .

هب دانتسا اب تروص تاقیقحت

لاس رد هتفرگ اب هباشم یرایسب تاقیقحت نونک ات ،ریخا یاه

رضاح قیقحت فادها هتفرگ تروص

یسررب قیقحت نیا یروآون اما .تسا مه

نامز طابترا ةیامرس

یعامتجا

، یعمج شناد

، و شوه یراجت رب یکباچ زاس ینام اب رد رظن نتفرگ شقن یجنایم شناد

یعمج و شوه یراجت تسا . نیا شهوژپ رد عقاو طبار ة راهچ ریغتم ـ ینعی یعامتجا ةیامرس

،

،یعمج شناد شوه

یراجت

، یکباچ ینامزاس ـ ار ناشن یم دهد و فده نآ یسررب عون طابترا و

نازیم نآ زا قیرط ریغتم یجنایم شوه یراجت و یعمج شناد .تسا

ور ش یسانش هام رظن زا رضاح شهوژپ ی

ت ارجا شور و ی

صوت شهوژپ ی

ف ی ـ پی ام ی ش ی

، دربراک فده رظن زا ی

، و

عمج رظن زا روآ

ی تاعلاطا یشهوژپ

می ناد ی تسا شهوژپ نیا ینامز ورملق .

، هب هک ینامز ینعی

عمج هداد یروآ دش هداد صاصتخا اه

، لاس ناتسبات و راهب 1400

لماش ار دش

عماج . ة رامآ ی ا ی ن

لماش شهوژپ مه

ة نانکراک بعش لم کناب ی تسا نادهاز رهش دادعت .

25 بعش ة نامز رد یلم کناب

ماجنا نداد هتشاد رارقتسا نادهاز رهش رد شهوژپ نیا نیب زا .تسا

25 دادعت ،هبعش 12

هبعش زا

یسرتسد ظاحل شهوژپ رد یراکمه هب لیامت و بعش و نانکراک هب

باختنا دش

ًاعمج هک 175

ا رفن ز

لماش ار نانکراک دش

هنومن . زا و تفرگ تروص نارکوک لومرف شور زا هدافتسا اب شهوژپ نیا یریگ

عماج نیب ة یرامآ 175 یرفن دادعت 120 .دش باختنا هنومن ناونع هب رفن هب همانشسرپ عیزوت هجیتن رد

نیب یفداصت تروص 10

زا کی ره نانکراک زا رفن 12

ًاعمج( هبعش 120

فرگ تروص )رفن .ت

پ رد شهوژ ارب رضاح ی

سررب ی پ ی ش ین ة هناخباتک شور زا عوضوم ا

ی ارب و ی عمج روآ ی هداد اه

همانشسرپ .دش هدافتسا همانشسرپ زا یاه

ا رد هدافتسا دروم ی

ن زا شهوژپ راهچ

مانشسرپ ة ةیامرس

یعامتجا ،یعمج شناد داجیا ، راجت شوه

ی

، و کباچ ی نامزاس هدش لیکشت مانشسرپ .تسا

ة

(10)

ا ةیامرس یعامتج ار

لاس رد 1998 تیپاهان لاشوگ و1

و دندرک هیهت 2

اراد ی راتخاس دعب هس ی

،

طابترا ی

، تخانش و ی تسا . مانشسرپ ة یعمج شناد داجیا لا قیقحت زا

ـ ناراکمه و شوموا ش

( 2020 ) مانشسرپ .دش جارختسا ة

راجت شوه ی

ار اس رد ل 2012 وورپ ی چ هت ی ه فرعم و ی درک و

زرا نآ فده ی

با ی هزادنا و گ ی ر ی راجت شوه حطس ی

تسا مانشسرپ . ة

کباچ ی نامزاس ی ار رش ی ف

3ی و

4گناژ لاس رد 2000 هئارا .دندرک

رابتعا روآدرگ رازبا ی

هداد اه زا یرط ق اور یی روص ی اوتحم و یی اپ و یا یی بساحم اب نآ ة

رض ی ب افلآ ی

هب خابنورک تسد

دمآ . رادقم یرض ب افلآ ی ارب خابنورک ی

شسرپ مان ة یعامتجا ةیامرس ربارب

901 / 0

، یارب

مانشسرپ ة ربارب یعمج شناد داجیا 861

/ 0 ، یارب مانشسرپ ة شوه یراجت ربارب 827 / 0

، و یارب

شسرپ مان ة یکباچ نامزاس ی 872 / 0 هبساحم ش د ناشن هک دنهد ة یاپ ا یی لباق و بسانم یلوبق

.تسا

هداد اه ی هب تسد نومن زا هدمآ ة

رامآ ی نکت زا هدافتسا اب ی

ک اه ی رامآ ی لاداعم راتخاس ت ی

مرن و اهرازفا ی

Smart PLS

و خسنSPSS

ة 24 زجت ی ه لحتو ی ل دش لکش . 2 وگلا ی موهفم ی م ناشن ار شهوژپ ی

دهد .

لکش 2 . موهفم لدم ی

قحت ی ق

لکش هب هجوت اب 2

یضرف ، یعرف و یلصا تا :دش نیودت ریز حرش هب شهوژپ

1. Nahapiet 2. Ghoshal 3. Sharifi 4. Zhang

(11)

یلصا تایضرف 1 . یعامتجا ةیامرس یعمج شناد داجیا یجنایم ریغتم اب

.دراد رادانعم و تبثم رثا ینامزاس یکباچ رب

2 . یعامتجا ةیامرس .دراد رادانعم و تبثم رثا ینامزاس یکباچ رب یراجت شوه یجنایم ریغتم اب

3 . .دراد رادانعم و تبثم رثا ینامزاس یکباچ رب یراجت شوه یجنایم ریغتم اب یعمج شناد داجیا

یعرف تایضرف 1 . یعامتجا ةیامرس ثم رثا یراجت شوه رب

.دراد رادانعم و تب

2 . یعامتجا ةیامرس .دراد رادانعم و تبثم رثا یعمج شناد داجیا رب

3 . .دراد رادانعم و تبثم رثا یراجت شوه رب یعمج شناد داجیا

4 . .دراد رادانعم و تبثم رثا ینامزاس یکباچ رب یراجت شوه

5 . و ینامزاس یکباچ رب یعمج شناد داجیا فلؤم

ه .دراد رادانعم و تبثم رثا نآ یاه

هتفای اه

هتفای یفیصوت یاه

لودج 1 هرامآ . تکرش یفیصوت یاه تیعمج یاهریغتم رظن زا شهوژپ ناگدننک

یتخانش

ریغتم یناوارف

دصرد

تیسنج درم

67 83

/ 55

نز 53

17 / 44

تلایصحت ملپید قوف

27 5

/ 22

سناسیل 48

40

سناسیل قوف 30

25

یرتکد 15

5 / 12

نس زا رتمک

30 لاس 15

5 / 12

نیب 31 ات 40 لاس 42

35

33 / 33

زا رتلااب 50 لاس 23

17 / 19

ةقباس تمدخ زا رتمک

5 لاس 20

67 / 16

33 / 33

5 / 22

زا رتلااب 20 لاس 33

5 / 27

(12)

لودج 2 صخاش . شهوژپ یاهریغتم یفیصوت یاه

اهریغتم داعبا

ایم نیگن فارحنا

رایعم سنایراو

یعامتجا ةیامرس یراتخاس

139 / 4 885

/ 0 787

/ 0

یتخانش 107

/ 4 899

/ 0 814

/ 0

یطابترا 164

/ 4 88

/ 0 78

/ 0

شناد داجیا یعمج --

169 / 3 225

/ 1 503

/ 1

یراجت شوه هداد یگچراپکی

اه 721

/ 3 360

/ 1 849

/ 1

تیلباق یلیلحت یاه 672

/ 3 308

/ 1 711

/ 1

تحم تیفیک یتاعلاطا یاو 712

/ 5 152

/ 1 327

/ 1

تاعلاطا هب یسرتسد تیفیک 741

/ 4 525

/ 1 325

/ 2

رد تاعلاطا زا هدافتسا دنیارف

بسک راکو 477

/ 4 650

/ 1 725

/ 2

میمصت گنهرف یلیلحت یریگ

630 / 3 245

/ 1 550

/ 1

لک 325

/ 4 373

/ 1 886

/ 1

ینامزاس یکباچ تعرس

870 / 3 804

/ 0 646

/ 0

یگتسیاش 770

/ 3 106

/ 1 222

/ 1

فاطعنا یریذپ 690

/ 3 072

/ 1 148

/ 1

ییوگخساپ 603

/ 3 010

/ 1 020

/ 1

لک 733

/ 3 998

/ 0 996

/ 0

ی هتفا یاه طابنتسا ی

رد لحرم ة عضو ،لوا ی

ت هداد ندوب لامرن اه

اب هدافتسا زا نومزآ فورگوملوک ـ

یمسا فونر

سررب ی نآ زا .دش اج هک رادقم حطس یرادانعم ارب

ی ةمه غتم ی اهر ی ژپ زا رتمک شهو 5

دصرد

هبساحم دش

، هداد ندوب لامرن ضرف اه

در دش مرن همادا رد . رازفا

Smart PLS

ارب ی لدم یزاس

راتخاس تلاداعم ی

دش هدافتسا .

سپ هداد یسررب زا اه

و نومزآ لامرن ندوب نآ

،اه تهج ییأت د ی ا ضرف در ی ه یاه اب ،شهوژپ ی

د

موهفم لدم ی

نومزآ شهوژپ دوش

باق ای ییایاپ . یم صخشم دامتعا تیل

دزاس هک رازبا هزادنا یریگ

رد تروص ارجا رد طیارش ناسکی ات هچ هزادنا جیاتن یناسکی دراد . ییاور ارگمه هب یسررب

(13)

صخاش( تلااؤس اب ریغتم ره یگتسبمه اه

) یم دزادرپ . رایعم ناشن AVE

دنهد ة نیگنایم سنایراو

هب کارتشا هتشاذگ هدش نیب ره تم خ تلااؤس اب ریغ دو

تسا . هب نایب هداس

،رت یگتسبمه نازیم AVE

یم ناشن ار دوخ تلااؤس اب ریغتم کی دهد

هک ره هچ نیا یگتسبمه رتشیب

دشاب شزارب رتشیب زین

تسا . لودج 3 اتن ی ج غتم دروم رد ار ی

اهر ی قحت ی ق م ناشن ی دهد .

لودج 3 ارگمه ییاور و ییایاپ یسررب .

قیقحت ياهریغتم خابنورک يافلآ بیرض

(Alpha>0.7) یبیکرت ییایاپ

(CR>0.7) ارگمه ییاور

(AVE>0.5)

شناد داجیا یعمج شناد داجیا

861 / 0 890

/ 0 503

/ 0

ةیامرس یعامتجا یطابترا دعب

903 / 0 905

/ 0 529

/ 0

یراتخاس دعب 895

/ 0 907

/ 0 584

/ 0

یتخانش دعب 907

/ 0 906

/ 0 643

/ 0

یراجت شوه هداد یگچراپکی

اه 771

/ 0 857

/ 0 750

/ 0

/ 0 886

/ 0 567

/ 0

یتاعلاطا یاوتحم تیفیک 857

/ 0 857

/ 0 540

/ 0

/ 0 881

/ 0 649

/ 0

بسک 882 راکو

/ 0 905

/ 0 516

/ 0

میمصت گنهرف یلیلحت یریگ

777 / 0 806

/ 0 595

/ 0

چ یکبا ینامزاس تعرس

908 / 0 907

/ 0 645

/ 0

یگتسیاش 882

/ 0 906

/ 0 503

/ 0

/ 0 910

/ 0 508

/ 0

/ 0 883

/ 0 716

/ 0

لودج هب هجوت اب 3

، ةمه یم و دنراد یبسانم رادقم اهریغتم ییایاپ تیعضو ندوب بسانم ناوت

ت ار شهوژپ یارگمه ییاور و أ

د زین ریغتم ره داعبا یارب ریداقم نیا .درک دیی دودحم ر

ة و بسانم

لنروف شور زا ارگاو ییاور یسررب یارب .دراد رارق لوبق لباق ( رکرلا و1

1981 یم هدافتسا ) .دوش

رذج رارق یلصا رطق ریز رد اهریغتم یگتسبمه ریداقم و دراد رارق یلصا رطق رد ریغتم ره AVE

ت موزل .تسا هتفرگ أ

یلصا رطق ندوب رتشیب شور نیا رد ارگاو ییاور دیی نآ نیریز ریداقم زا

تسا .

1. Fornell

(14)

لودج 4 )رکرلا و لنروف شور( ارگمه ییاور یسررب .

ياهریغتم ةبترملوا

رد تاعلاطا زا هدافتسارفا دنیبسکراکو

فاطعنايریذپ

یعمج شناد داجیا

یطابترا دعب

يراتخاس دعب

یتخانش دعب

تعرس

یگتسیاش

میمصت گنهرفیلیلحت يریگ

تیلباقیلیلحت ياه

ییوگخساپ

کتاعلاطا هب یسرتسد تیفی

یتاعلاطا ياوتحم تیفیک

هداد یگچراپکیاه

تاعلاطا زا هدافتسا دنیآرف رد

بسک اکو ر

718/0

فاطعنا یریذپ

450/0

713/0

یعمج شناد داجیا

310/0

459/0

709/0

یطابترا دعب

432/0

493/0

462/0

727/0

دعب یراتخاس

340/0

423/0

400/0

703/0

764/0

یتخانش دعب

434/0

494/0

385/0

721/0

680/0

802/0

387/0 تعرس

372/0

279/0

652/0

630/0

619/0

803/0

یگتسیاش

476/0

413/0

231/0

477/0

356/0

458/0

429/0

709/0

گنهرف میمصت یریگ

یلیلحت

080/0-

023/0-

069/0-

006/0

133/0

105/0-

083/0

040/0

771/0

تیلباق یلیلحت یاه

052/0

180/0

010/0

184/0

112/0

188/0

319/0

210/0

079/0

753/0

ییوگخساپ

295/0

318/0

240/0

324/0

388/0

309/0

358/0

291/0

151/0-

151/0

846/0

یسرتسد تیفیک تاعلاطا هب

149/0

208/0

304/0

167/0

239/0

227/0

084/0

098/0

197/0-

115/0-

305/0

805/0

یاوتحم تیفیک یتاعلاطا

229/0

286/0

288/0

423/0

340/0

435/0

269/0

195/0

028/0

195/0

093/0

137/0-

735/0

هداد یگچراپکی 012/0- اه

045/0

137/0

108/0-

059/0

029/0-

082/0

020/0

079/0

079/0-

123/0-

070/0

102/0-

866/0

(15)

یم دییأت رکرلا و لنروف شور هب ارگاو ییاور دوش

. دعب زا یسررب شزارب

لدم یاه هزادنا

،یریگ هب شزارب لدم یراتخاس شهوژپ

یم یزادرپ م فلاخرب یراتخاس لدم شخب .

لدم یاه هزادنا یریگ هب تلااؤس ( یاهریغتم راکشآ

) یمن دزادرپ و طقف یاهریغتم اب هارمه ناهنپ

ر طباو نآ نایم اه یسررب یم دوش ارجا زا لبق.

ی سررب و لدم ی

ضرف ی

،تا ب ای د لحت ی ل لماع ی بترم ة

اتن .دوش ماجنا مود ی

ج لحت ی ل لماع ی بترم ة لودج رد مود 5

.تسا هدش هئارا

لودج 5 . ت یلماع لیلحت جیاتن أ

بترم یدیی ة مود

اهریغتم فلؤم

ه اه یلماع راب

رادناتسا فارحنا د

رامآ ة t

یعمج شناد داجیا --

-- --

--

یعامتجا ةیامرس یراتخاس دعب

879 / 0 048

/ 0 441

/ 18

یتخانش دعب 903

/ 0 056

/ 0 26

/ 16

یطابترا دعب 919

/ 0 036

/ 0 602

/ 25

ینامزاس یکباچ تعرس

773 / 0 152

/ 0 097

/ 5

یگتسیاش 843

/ 0 083

/ 0 195

/ 10

/ 0 134

/ 0 438

/ 5

خساپ ییوگ 737

/ 0 114

/ 0 478

/ 6

ینامزاس یراجت شوه هداد یگچراپکی

اه 831

/ 0 049

/ 0 021

/ 17

/ 0 101

/ 0 748

/ 5

یتاعلاطا یاوتحم تیفیک 865

/ 0 039

/ 0 208

/ 22

/ 0 068

/ 0 253

/ 9

بسک 074 راکو

/ 0 073

/ 0 203

/ 10

میمصت گنهرف یریگ

یلیلحت 556

/ 0 083

/ 0 663

/ 6

، هفلؤم یلماع لیلحت جیاتن هک یم ناشن ار همانشسرپ یاه

هک اجنآ زا ،دهد

یلماع راب مه

ة هفلؤم زا اه 4 / 0 رامآ رادقم نینچمه ،تسا رتشیب ة

زا t

96 / 1 هفلؤم ،تسا رتشیب اه

.دنتسه بولطم ییاور یاراد مود

ْیراتخاس لدم یسررب رایعم نی نییعت بیرض

(R²)

، نورد نونکم یاهریغتم هب طوبرم از

(16)

لدم رد )هتسباو(

، ت و تسا أ نورب ریغتم کی ریث نورد ریغتم کی رب از

از یم ناشن ار دهد

. رادقم هس

19 / 0 ، 33 / 0

، و 67 / 0 طسوتم ،فیعض ریداقم نییعت کلام ناونع هب بیترت هب

، یوق و هتفرگ رظن رد

م ی دوش نیچ(

2010 ) .

شیپ طابترا صخاش رایعم نیموس نیب

(Q²)

شیپ تردق هک تسا یم صخشم ار لدم ینیب

.دزاس

رادقم

Q²

دروم رد دیاب ةمه

تسباو یاهریغتم ة

رادقم هک یتروص رد .دوش هبساحم لدم

Q²

دروم رد

غتم نیب طباور هک دراد نآ زا ناشن ،دوش رفص زا رتمک ای رفص هتسباو ریغتم کی و لدم رگید یاهری

هب هتسباو ریغتم نآ .دراد حلاصا هب جایتحا لدم هجیتن رد و تسا هدشن نییبت یبوخ

تردق رایعم نیا

شیپ یم صخشم ار لدم ینیب دزاس

ناراکمه و رلسنه . ش

( 2016 نایب ) دندرک رادقم هک یتروص رد

Q²

نورد یاهریغتم زا یکی دروم رد رادقم هس از

02 / 0 ، 15 / 0

، و 32 / 0 ار بسک دنک بیترت هب ،

شیپ تردق

،فیعض ینیب طسوتم

، نورب ریغتم یوق و نآ هب طوبرم یاز

یم ناشن ار دهد

ریداقم نیا .

لودج رد 6

.تسا هدمآ

لودج 6 شیپ تیفیک و نییعت بیرض . ینیب

یگدننک

لدم هتسباو ریغتم

R² تدش

Q² تدش

1 یعمج شناد داجیا

235 / 0 طسوتم

118 / 0 فیعض ـ طسوتم

شوه یراجت 551

/ 0 طسوتم

ـ یوق 260

/ 0 طسوتم ـ یوق

ینامزاس یکباچ 238

/ 0 طسوتم

ـ یوق 103

/ 0 فیعض ـ طسوتم

2 فاطعنا

یریذپ 375

/ 0 طسوتم

185 / 0 طسوتم ـ یوق

یعمج شناد داجیا 247

/ 0 طسوتم

تعرس 299

/ 0 طسوتم

ـ یوق 166

یگتسیاش 385

/ 0 تم

طسو ـ یوق 186

یراجت شوه 521

/ 0 فیعض

ـ طسوتم 242

/ 0 فیعض

لدم یسررب زا سپ هزادنا یاه

یریگ و هیضرف یبایزرا هب دیاب ،یلک و یراتخاس شهوژپ یاه

هیضرف یسررب جیاتن .دوش هتخادرپ لودج رد قیقحت یاه

7 .تسا هدمآ