From Existing Pluralism to Kantian Unitarianism in International Environmental Law
Mostafa Fazaeli1 | Vahid Kosari2
1. Corresponding Author; Associate Prof., Department of International Law, University of Qom, Qom, Iran. Email: [email protected]
2. Ph.D. Student in International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran.
Email: [email protected]
Article Info Abstract
Article Type:
Research Article
International environmental law faces pluralism in both normative and institutional aspects. Some view the existing plurality with a pluralistic or specialization approach, arguing that not only it is not harmful, but that it is useful. Inspired by Kant's unitarianism, the opposite view leads to normative integration and institutional centralization. The present article, through a descriptive-analytic method and by means of content analysis, aims to illustrate the desired outlook in this field and propose an appropriate model, taking into account the existing conditions. Taking into account some managerial and sociological aspects of the topic, the paper concludes that the actual pluralism needs to achieve unity and centralism, in some sectors, so that the positive effects of specialization can manifest themselves.
Pages: 403-423 Received:
2020/08/16
Received in revised from:
2020/10/01 Accepted:
2020/12/07 Published online:
2023/04/19 Keywords:
centralization;
constitutionalization;
international
environmental law;
Kantian unitarianism;
pluralism.
How To Cite
Fazaeli, Mostafa; Kosari, Vahid (2023) From Existing Pluralism to Kantian Unitarianism in International Environmental Law. Public Law Studies Quarterly, 53 (1), 403-423.
DOI: https://doi.com/10.22059/JPLSQ.2020.308115.2520
DOI 10.22059/JPLSQ.2020.308115.2520
Publisher University of Tehran Press.
ترثک زا تدحو ات دوجوم ییارگ
نیب قوقح رد یتناک ییارگ ز طیحم للملا
تسی
یلئاضف یفطصم
1
یرثوک دیحو|
2
1 . ؛لوئسم ۀدنسیون .ناریا ،مق ،مق هاگشناد ،قوقح ۀدکشناد ،للملا نیب قوقح هورگ ،رایشناد
:همانایار
2 .ناریا ،مق ،مق هاگشناد ،قوقح ۀدکشناد ،للملا نیب قوقح یرتکد یوجشناد . :همانایار
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
نیب قوقح اتب یداتان دت ب رد مته و یراتجنه دت ب رد مته تسیز طیحم للملا
ترثک هبور ییارگ اتی یتتسیلارولپ یدرتکیور اتب ار دوت وم ترتثک یتیرب . تسور
صصخت یم ییارگ هن ار نآ و دنرگن یمن رضم اانت
اد یباتیزرا زتین دتیدم هتکلب ،دتنن
یم تدحو زا ماالا اب زین لباقم هاگدید .دننک هچراپکی هب ، ناک ییارگ
یراجنه یزاس
نیب قوقح رد یداان زکرمت و یم یاتنم سیز طیحم للملا
اتب رتضاح ةلاقم .دوش
یدیصوت شور زا هدادتسا -
هراب اب و یلیلحت هداد زا یریگ
هناخباتک یاه ددتصرد ،یا
هب سا مشچ میسرت رترن رد اتب ار بسانم یوگلا و دزادرپب هزوح نیا بولطم زادنا
دات با یتیرب هتب هت وت نمتض ور شیپ راتشون .دنک داانشیپ دو وم طیارش نتفرگ ه ما و یتیریدم یتم هجیتن ،عوضوم یتیانش
ترتثک هتک درتیگ رد دوت وم یتیارگ
شتخب ت آ اتتت تسا یتتیارگزکرمت و تدتحو هتتب ندیتسر دتتنمزاین ،ییاته تتبثم را
صصخت .دوش راکشآ نآ وترپ رد دناوتب ییارگ
:تاحفص 403 - 423
:تفایرد خیرات 26 / 05 / 1399
خیرات یرگنزاب :
09 / 07 / 1399
خیرات شریذپ :
17 / 09 / 1399 راشتنا خیرات طخرب
:
30 / 01 / 1402
هژاودیلک :اه
یساسا یساسا نوناق( یزاس زتکرمت ،)ییارگ
نیب قوقح ،یداان تسیز طیتحم لتلملا
،
ترثک تدحو ،ییارگ .یتناک ییارگ
دانتسا دیحو ،یر وک ؛یدطصم ،یلئاضف
( 1402 .) یساسا یاقف یانبم لیلحت یزاس
یلقا یقوقح ی ضو ناریا یملاسا یروام مارن رد ینید یاه
قوقح تا لاطم.
یمومع ، 53 ( 1 ،) 403 - 423 .
DOI: https://doi.com/10.22059/JPLSQ.2020.308115.2520
DOI 10.22059/JPLSQ.2020.308115.2520
.نارات هاگشناد تاراشتنا هسسؤم رشان
همدقم راتفر رخت بی زا سیز طیحم هب بسن رشب ةنایارگ ةهد
70 ( سناردنک و )ملاکتسا
90 یدلایم متسیب ۀدس
رتشیب حیبقت اب یوس نیا هب )ویر سناردنک(
ة ما ب نی مکاتح یلصا راتیاس و دش هارمه یللملا قوتقح رتب
ب نی هدنیازف باتش اب نامز نآ زا سیز طیحم للملا قوقح رضاح رصع رد . فرگ لکش یا
ب نی طیحم للملا
هب سیز ناونع هیاش ا قوقح زا ی ب
نی و سیک( سا سیز طیحم زا ظادح نآ زا فده هک یمومع للملا
،نوتلش 1397 : 2 اب ،) شلاچ اه ی پ هدیچی هبور یا یراکمه ناویارف . سور د
لو اه زا نیتمز تاتجن یارتب
و عیاجف سآ بی دد تم یاه ز
سی ،یطیحم یم ار یمجسنم یقوقح مارن راتتفر ات دبلط
نارگیزاتب و نات بات
قوقح ب نی
ِییاغ فده اب ار سیز طیحم هب بسن للملا
« یرشب ماع عفانم زا نایص
1» لرتتنک تحت ،
شیوی دروآرد (
Ricciardelli, 2000: 227
نیدب .) اب رورنم یداصتقا و یسایس مرن ،یلم عفانم زا دی لود
اه
مادقا و فر رتارف ( درک ذاختا ار یضتقم و ر ؤم یناا یاه
Petit, 2011: 34
.)
یمکاح ید تلاض م زا یراجنه عبانم دد ت و ترثک ب
نی یللملا ز سی بوتسحم یتطیحم تم
ی .دوتش
نیناوق دو و ب
نی یز طیتحم زا ظادح دنیارف رد دد تم یللملا رتتشیب هتچره شتشوپ وتیح زا یناتا تس
فلتخم تاعوضوم ز
سی یطیحم م ی ًاموزل دایز نیناوق نتشاد هک شاد ه وت دیاب اما ،دشاب یزم کی دناوت
. سین لادع رتاب یار ا یان م هب برض
لثملا نورسیس هب بستنم ینیتلا رواشم
«2
لادتع ،رتشیب نیناوق
رتمک
3» سا بلطم نیمه یایوگ (
012: 3 Anton, 2
رتضاح لاح رد هک سا رکذ نایاش .) تادتها م راتمآ4
و هبنا دنچ قفاوم
همان اه رد هبنا ود ی ۀزوح
ددع هب سیز طیحم 500
( هدیتسر
Barchiche et al., 2019:
یب و فلتخم تاحلاصا رانک رد هک )1
رب هدراو رامش اانآ
وتصی رد دتحتم لتلم یناتا یتتنرتنیا هاتگرد ،
کِلوکِا( سیز طیحم
5)س متقر ،)تادتها م وصی رد تاحلاصا و داد ت( تادها م دروم رد ًافرص ، 2174
ار
ناشن م ی مجح نینچ .دهد هدرتسگ
ا دتننام یریبا ت ییرب هک تادها م زا ی
« یتادتها م ناتقتحا
6» (
Anton,
2012: 2
اتی )
« یراتجنه ناتیلغ
7» (
, 2003: 8 Dubois
- Maljean
نآ دروتم رد ار ) هتب
راتک تم ی یعوتن ،دتنرب
س قوقح نا بات یارب یمگردر ب
نی یاهراجنه زا ی بت رد للملا ز
سی .درک دهاوی داجیا یطیحم
قوقح یداان د ب ب
نی هبور ترثک اب زین سیز طیحم للملا دیاش . سور
ةمانرب ز تسی نامزاتس یتطیحم
دحتم للم لئاسم یناا یریدم رد هک دشاب یمان نیرتانشآ8
ز سی تس یتط اتما ،دراد دوت و یطیحم نایلا
1. Protection de l’intérêt général de l’humanité.
2. Cicéron (en latin Marcus Tullius Cicero).
3.Summum ius summa iniuria (The more law, the less justice).
4 لاس . 2020 ( یدلایم 1399 )ش
5. www.ecolex.org 6. Treaty Congestion.
7. Frénésie normative
8. The United Nations Environment Programme (UNEP)
،نآ تازاوم هب فلتخم مک
هتی ،اه مک نویسی ،اه قودنص اه ، همانرب اه رد مته و لتیاد رد مته یرایسب عماجم و
زورب هب دوی هک هتفرگ لکش دحتم للم راتیاس زا جرای دپ
لاتثم یارتب . تسا هدتش رجنم یداان ترثک ۀدی
م ی نویسیمک هب ناوت ة سوت
رادیاپ تسیز طیتحم یناتا تلایاست قودنص ،1
لم لاروتتسد ،2 321
، مک ةتتی
مئاد ناگدنیامن یریدم هورگ ،4
ز سی دحتم للم یطیحم ،5
عتمجم یناتا تسیز طیتحم یارزو عتمجم ،6
لاع ی ةبتر یسایس یارب ة سوت رادیاپ هب ع ار دحتم للم نمجنا ،7
لگن
8 اته نیتب ناتسانشراک هورتگ ، یتتلود
اوه و بآ تلاوحت ،9
ةمانرب ة سوت دحتم للم
ًارییا و10
مجم11
دتحتم للم سیز طیحم ع هتک درتک هراتشا12
ماجسنا دحاو ع رم نادقف ماتجنا و یداتان شخب
لا ف تی نوزتفا ،اتهداان نتیا یزاوتم یاته تلاتض م رتب
ز سی زا رگید یکی هب دوی ،یطیحم شلاچ
اه قوقح ی ب
نی هولاتع . تسا هدتش لدبم سیز طیحم للملا رتب
یتادها م یاهداان عاونا هب دیاب ،دراوم نیا ذ
ی لاص دانتسا بوچراتچ رد هک درک هراشا سیز طیحم رما رد ح
ب نی یللملا ز سی بلاق رد یطیحم سناردنک
اه رازگرب مرنم ی م
ی .دنوش سناژآ13
اه دتحتم لتلم یتصصخت ی
1. Commission on Sustainable Development (CSD).
2. Global Environment Facility (GEF) 3. Agenda 21
4. The Committee of Permanent Representatives (CPP) 5. UN Environment Management Group (EMG) 6. The Global Ministerial Environment Forum (GMEF)
7. The High-level Political Forum on Sustainable Development (HLPF) 8. The United Nations Forum on Forests (UNFF)
9. The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) 10. United Nations Development Programme (UNDP)
11 لاس زا . 2012 هب عمجم یدلایم
ِماکح یاروش نیزگیا ناونع (
Governing Council
طیتحم یارب دحتم للم ةمانرب )
( سیز زا لکشتم و یناا یوضع اب ،)UNEP
193 میمتصت تتتیه نیرتلااب رضاح لاح رد ،وضع ةتنیمز رد هدتنریگ
یم بوسحم سیز طیحم .دوش
12. UN Environment Assembly (UNEA)
13 رد دحتم للم بوچراچ نویسناونک یاضعا سناردنک ریرن . ( میلقا رییغت وصی
COP/UNFCCC
رد اتضعا سناردنک ،)
( وتویک لکتورپ یاضعا بلاق یاضعا بلاق رد اضعا سناردنک ،)CMP
قفاوم ةمان ( سیراپ یاتضعا سنارتدنک ،)CMA
زا تتظادح یارتتب نتتیو نویتتسناونک لا
( نوزا ةتتی
COP/ VCPOL
یتتتسیز عوتتنت نویتتسناونک یاتتضعا سنارتتدنک ،)
(
COP/CBD
اضعا سناردنک و ) دتئاز داوتم یزرمارف لاقتنا لرتنک وصی رد لزاب نویسناونک ی
ز عتفد و راتبنای اتانآ
(
COP/BC
روکذم سراف رب . ... و ) م
ی عاونا یلا ف ناوت نامزاس
اه ی ب نی هب هک ار یللملا عوتضوم هتب اتحنا زا یوتحن
ادیپ دورو زین سیز طیحم هدرک
دنا ، هورگ اه ی ب نی و یللملا هقطنم ا ( ی ةکبش احتا د قوتقح یارت ا و لامعا یارب اپورا ةی
( تتسیز طیتتحم
IMPEL
،) ةکبتتش تتب نی ( تتسیز طیتتحم یارتت ا و تتی بت یتتللملا
INECE
یراتتکمه نویتتسیمک و )
ز سی بوچراچ رد یطیحم ةقطنم
شقن و ))اتدن( یلامش یاکیرمآ دازآ تراجت اانآ
فتلتخم عاوتنا یارت ا و یریگیپ رد
ندوب اراد اب تادها م شور
اه ف یترارن ی ،یتسرزاب ،شرازگ نوچمه دد تم ین
لم لاروتتسد اته
هتک دوزتفا زتین ار ... و
هب نتیادرپ ةمه
اانآ ناوت زا جرای ةموقرم
یفاتک یداتان رثکت تاب ا رد روکذم تایلک و سور شیپ تم
ی یارتب .دتیامن
ة لاطم ،یوسوم :ک.ر رتشیب 1391
: 411 - 406 .
هب یررنم زا مادک ره هک زین ةلوقم
سیز طیحم هتیادرپ
دنا رب ، پ یگدیچی اه هدوزفا دنا جرای یاهداان ترثک .
دحتم للم راتیاس زا لباق زین
لمتت و تسیز طیحم نامزاس . سا ة تسوت
ناتنز تاتیح یناتا قودنتص ،1
2شحو زبس حلص ، یاهداان نیا زا یشخب اانت ،3
ز سی .دنتسه )یتلودریغ ای یتلود زا معا( یطیحم
رب یکی یررن درکیور ود اپ
ی ة تدحو ارگ هتبلا هک مسیلارولپ یرگید و یتناک یی هب
روط قوتقح رد یلک
بی ن للملا ن زی م ی دناوت ح رطم دوش نیب قوقح رد ، سیز طیحم للملا
هب روتط کتیکدت اتی . تسا ریذتپ
قوقح فیصوت بی
ن للملا هب سیز طیحم ناونع
هیاش ا قوقح زا ی بی
ن للملا هک یمومع پی
رتش ،دتش ناتیب
هب روط نامه د او یدایز دح ات ار نآ ی یبط و یقطنم هصخشم
اه قوقح یلک ی بی
ن للملا یهام ویح زا
یم ار ا نامض و ار ام و دزاس
لع ی لوصلاا نامه ربارب رد شسرپ
اه رارتق یی تم ی دتهد بوچراتچ رد هتک
ةدسلف قوقح بی ن للملا ،نی لاوذ( )یگنوگچ و ییارچ ،یتسیچ ،یتسه(
1395 : 100 ح رطم ) تم ی دوتش اتما ،
قوقح رد روکذم درکیور ود ندوب ای بی
ن للملا ا نورد هک سا ویح نآ زا سیز طیحم زا هیاتش نتی
قوقح بی ن للملا زین وی گژ ی اه ی هبرصحنم درف ؛دوش هتیادرپ نادب سا مزلا هک دراد دو و ی وی
گژ ی اته یی
و مرتن یهام ،اهراجنه ترثک نوچ فاتط نا
ذتپ ی ر اتهراجنه یزاوتم و ددت ت و4
یلوتتم یاتهداان یراتک
تاعوضوم زی
س حم ی ط و نیرتزراب عقاو رد .ی صیاش
رت ی ن رد مسیلارولپ قادصم قوقح
بی ن لتلملا ار تم ی
ناوت قوقح ۀزوح هب طوبرم بی
ن للملا نیاربانب . سناد سیز طیحم هب
رترن تم ی دتسر یاتهوترپ ندتنابات
یدسلف تایررن هب
روط قوقح زا هیاش نیا رب ای بی
ن للملا هب ، وحن سوملم رت ی م ی دناوت بتطاخم نهذ
تسا یدرکیور سخن درکیور .دزاس انشآ نآ یلمع جیاتن اب ار و ماجتسنا هتک
تدتحو ارگ قوتقح رد یتی
بی ن للملا یم زیوجت ار زا زیرگ اب و دنک
زجت ی ة قوقح بی ن للملا زا بانت ا و کتت
ی د رتب یتطارفا ژر
تی م اته ی
قوقح رد یداان زکرمت و دحاو یساسا نوناق هب رواب یوقت ددصرد ،هدنسبدوی بی
ن لتلملا درتکیور . تسا
قوقح رد رثکت دو و زین مود بی
ن للملا ار ف ی هسدن هن اانت یمن یقلت رضم مهرب ار نآ و دنک
ۀدتننز ماجتسنا
قوقح بی ن للملا من ی دناد نتیانتش یمتسر هب اب سا دقت م سکعرب هکلب ، هزوتح
اته قوتقح فتلتخم ی
بی ن للملا و لمتت رد صصخت ارگ رثکت و یی م
ی ناوت . فای سد زین دحاو لک هب ةلاقم
رضاح ددصرد سا
نیا هب شسرپ اه ی هب عو ر ایآ هک دهد خساپ یساسا دنا
ی هش اه ی ناا لومش متس هتب کرح و ناک ی
1. The Women's Environment & Development Organization (WEDO).
2. World Wide Fund (WWF).
3. Greenpeace (paix verte).
4 هب . نیب قوقح یاهراجنه هچنآ رگید ترابع فیصوت دنمک زا ار سیز طیحم للملا
نیتب قوتقح یاتهراجنه لوم م یاه هتب لتلملا
مازلا مازلاریغ و روآ یم رتارف قوف روآ
یم زیامتم ار نآ و درب هک سا نآ ،دزاس
سیز یاهراجنه یهام وصی رد یتح یطیحم
قوتقح رد اتیآ هتکنیا زا غراف ،دنریگ یا خس قوقح ةتسد رد دیاب رهاظ بسح هک یدانسا زا هتسد نآ و تادها م زا یرایسب نیب یم للملا مازلا یاهراجنه زا ناوت شریذپ هب یکتم و هدوب مرن و فط نم یتیهام یاراد ًاساسا ،هن ای دگ نخس روآ
ةتنابلطواد
لود ،نوسنیبار و ایروسلاوک :ک.ر رتشیب ة لاطم یارب .راشف لامعا اب هارمه شریذپ ات ساه 1390
: 67 .
،یداان زکرمت داجیا و یناا یساسا نوناق م
ی دناوت یاشگهار شلاچ
اه قوقح ای ی بی
ن للملا طیتحم
تاعوضوم عونت هب ه وت اب ًلاوصا ایآ ؟دشاب سیز زی
س حم ی ط قوتقح اتی یتگژیو هتک ی تب
ی ن لتلملا
ب سیز طیحم یریدتم یارتب یدلتخم یاهداان دو و و نوگانوگ دعاوق عضو مزلتسم رهاظ بسح و هدو
تارکدت ققحت ناکما ، سا نآ تدحو
ارگ رسیم ار ی قاو ملاع رد یتناک یی تم
ی دزاتس هتب ؟ ،رتگید تراتبع
رب ینتبم یاهررن صصخت
ارگ قوقح رد یقوقح مسیلارولپ و یی بی
ن للملا یاتضتقم هتک ار تسیز طیحم
وم عونت هنوگچ ، سا ییارگرثکت تاب وم زا و هدوب هصرع نیا رد یعوض م
ی ناوت اب تدحو ارگ یتناتک یتی
و دتحاو یتساسا نوناتق هب لین یارب شلات هک سا هدش هداان انب نیا رب هلاقم ضرف ؟ سناد عم لباق قوقح رد هک یداان زکرمت داجیا یارب تابلاطم نینچمه بی
ن للملا ةقباس ت و اتب ،دراد یرتشیب یتیرب دو
دلاخم اه یوس زا ترثک ارگ ی نا قوقح رد ، بی
ن للملا هب زین سیز طیحم هبلاطم
ا و هدتش لدتبم یدت ی
ییرب نونکا هناشن
اه تارتکدت تیقفوم نادتقف رگناتیب یداتیز دح ات هک سا هتفای زورب زین نآ یلمع ی
و مسیلارولپ رب ینتبم ترثک
ارگ نمض . سا هزوح نیا رد یی هکنآ
هب رما نیا یتدن یان م
صتصخت ارگ یتی
یاز ا ریاس هک درک داجیا یتیروحم و یزکرم یداان مه و یراجنه د ب رد مه دیاب هکلب ، سین دو وم مارن رثکتم بی
ن للملا .دننک گنهامه نآ اب ار دوی سیز طیحم ی
1 . ترثک ارگ قوقح یی ب
نی تسیز طیحم للملا
« یقوتقح مسیلارولپ
1» و
« صتصخت ارگ یتی » لتباقم رد ن
هختس اته نوتچ یی تساسا
ی اتی یتیارگ
« نوناتق
یساسا یزاس
2» قوقح رد نادنمشیدنا ییرب یوس زا ب
نی ،یمینکتساک( تسا هدتش ح رتطم لتلملا 1389
:
199 قوتقح مارن رب رظان رتشیب هک ار هاگدید نیا .) تب
نی اتب لاتثم یارتب نآ طاتبترا و لتلملا ژر
متی یاته
ۀدنسبدوی قوقح هلم زا دو وم
ب نی سیز طیحم للملا ، سا
م ی هتب زتین هتشر نیا دوی نورد ناوت وتحن
سوملم رت و هتس رب رت تاعوضوم عونت نداد رارق ررن حمطم اب .درک ح رطم ی ز
تسی تیهام و یتطیحم
فاط نا ذپ یاهراجنه ری ز
سی موادم بوچراچ رد یطیحم ة سوت
رادیاپ هب رورنم اب یهارمه هتغدغد
اته ی
ه سوت ا اهروشک ی یرود اب ناوتب دیاش ،3
تیمکاح لماک فذح ، خس یاهراجنه زا نتس تلود
اته اتی
1. Legal pluralism
2. Constitutionalization
3 مازلا و خس یاهراجنه عضو . سیز روآ
لود یداصتقا ة سوت ریسم هک یطیحم تقلت اانآ فرشیپ عنام و دنک دس ار اه
ی
هب ،دوش لود یوس زا اهراجنه نیا لماک فذح هب سا نکمم یگداس ناتیم نزاوتت داتجیا ترورتض .دوتش یتاتنم اه
سیز یاهراجنه یلا ف و یطیحم
هب یداصتقا یاه نیا رد .ریذپانراکنا سا یرما هنیمز نیا رد حیحص یریدم رورنم
هب هنیمز یم ررن موادم دسر
« رادیاپ ة سوت »
ۀدولاش ًاساسا تسیز یاتهراجنه ناتیم نزاوتت داجیا
تیمکاح و یتطیحم
لود هدتنیآ( دتنلتورب شرازتگ ساسارب ،رادیاپ ة سوت فیر ت رد .دشاب فرشیپ و ه سوت هب اانآ زاین و ی یبط عبانم رب اه
کتت رب دی آ نیی یوریپ و ی بت یاه قوقح رد یترثک و مسیلارولپ نینچ مضه هب لئاق ،1
تب نی طیتحم لتلملا
.دوب سیز ترثک
ارگ یقوقح یی یلع ،2
لباقم رد هک سا یموادم ،قلاطلاا تدحو
ارگ یی هتب راتک تم ی .دور
خم ینا م موادم نیا یارب دننام یدلت
ترثک ارگ یقوتقح عباتنم یی ،3
ترتثک ارگ یتی مترن اته یقوتقح ی و4
ترثک ارگ یی مارن اه یقوقح ی م5
ی .دش روصتم ناوت قوتقح شتقن هتب یتلک هت وت نمتض ،شتخب نتیا6
ب نی و رثکت وصی رد هحورطم وحابم و سیز طیحم للملا زجت
قوقح ةی ب
نی رتب ،لتلملا ترتثک
ارگ یتی
قوقح یراجنه عبانم ب
نی لملا سیز طیحم ل کتت
.دراد دی
خروم ،)همه یارب 1987
: سا هدش هتدگ ،
« تیفرظ هتب ندز هتمطل نودتب ینونک یاهزاین نتیاس هدروآرب یارب شلات
ن لس شیوی یاهزاین ندرک هدروآرب رد هدنیآ یاه .»
1 لود یمکاح قلطم رادتقا ندش گنرمک ا رد شلات دو و اب . نیب قوقح رد نآ ظدح هب لیامت ،اه
هب للملا و ماع روط
نیب قوقح رد هب سیز طیحم للملا
هب . سا رادرویرب یمکحتسم هاگیا زا ناکامک ای روط دانتسا رتتشیب هک یوحن
نیب سیز یللملا هیملاعا ،تادها م زا معا یطیحم
هینایب ،اه هب ، ... و اه هب راچان
میترنت لصا نیا اب ار دوی احنا زا یوحن
هب و هدرک هتیانش یمسر هب ار نآ هاگیا ینمض ای حیرص روط لصا .دنا
21 هتب زتین ملاکتتسا ةیملاعا را تشا حارتص
یم :دراد
« لود للم نامزاس روشنم قفو اه نیتب قوقح لوصا دحتم
هرتاب و تیمکاح قتح زا ،لتلملا عباتنم زا یرادرتب
سایس اب قباطم شیوی ]ی یبط[
سیز یاه دنرادرویرب دوی یطیحم
.»]...[
یور نیمه هب
« هب لود یلک روط هتب زا اه
سیز تادها م وصی رد یایبنت تامادقا یریگراک نییآ هب نآ یازا رد و هدیزرو یراددوی یطیحم
یاه مرن ِرت
« مدع
یوریپ » یم یور دنروآ .»
،نوسنیبار و ایروسلاوک :ک.ر 1390
: 67 و 68 لود ،رگید نخس هب . ندش مزلم زا نانچمه اه
سیز یاهراجنه زا یوریپ و ی بت هب .دننادرگ یور دوی دیدحلاص ةیشاح هب فوط مریغ و خس یطیحم
2. Pluralisme juridique
3. Le pluralisme des sources juridiques 4. Le pluralisme des ordres juridiques 5. Le pluralisme des systèmes juridiques
6 یم د ب ود زا ار قوقح . نامه هک نآ نیدامن و یراجنه د ب :درک یسررب ناوت
« یقوتقح مترن »
دت ب و تسا
« هتیور یاته
یقوقح » رد و هدش دیلوتزاب و دیلوت نآ ساسارب یقوقح مرن هک مکاتحم ، لود ،ناملراپ نوچمه ای یداان بوچراچ
یم نایر ییاضق هیور و یقوقح مرن ین ی قوقح د ب ود ره یقوقح مارن رد .دبای
یم رارق ررن حمطم یقوقح یاه .دریگ
هب نشور رورنم ( گنینیئوت مایلیو ،زیامت ندش رت
William Twining
مرن رد ترثک نایب یارب ) روشک لاثم یقوقح یاه
ات ةهد رد اینازن 60
یم رکذ ار یدلایم هاگداد روشک نیا رد .دنک
هولاع اه نماک رب نوناق ،یلحم نیناوق ،سیلگنا نیناوق ،لا
یم لامعا فلتخم اخشا هب بسن ار یلحم یفرع نیناوق و اهودنه نوناق ،یملاسا هدرک
.دنا
« ترثک مارن ییارگ یاته
یقوقح » رد لود ییارگراصحنا ضرت م طقف هن هیور و یداان د ب رد هکلب ، سا یراجنه د ب
نآ هتب زتین یقوقح یاه
یم ضارتعا :ک.ر رتشیب ة لاطم یارب .دنک
Tuori, Kaarlo, Vers une théorie du droit transnational, Revue internationale de droit économique 2013/1 (t. XXVII), p. 18, https://www.cairn.info/revue-internationale-de-droit-economique-2013- 1-page-9.htm. See also : Comtois-Dinel, Eve-Lyne, La fragmentation du droit international : vers un changement de paradigme?, Lex Electronica, Vol. 11, No. 2 (Automne / Fall 2006), pp. 7-19, http://www.lex-electronica.org/articles/v11-2/comtoisdinel.htm http://www.lex-electronica.org/
articles/v11-2/comtoisdinel.pdf.
رد ار یقوقح تدحو نایارگراجنه مارن
دنم س نآ ندوب و و
م ی دوت و اتنامه هک دننک هلتسلس
بتتارم
نانآ ررنم زا . سا یراجنه هلسلس
بتارم یتاتنم قوتقح رد یگچراتپکی و تدتحو ،مترن داجیا هب یراجنه
حیحصان و هیوسکی یتشادرب نینچ هتبلا .دش دهاوی م
ی ،دیامن چ هکار اانآ یم قوقح قلای اانت ار لود و دنناد
ار نآ هب ةباثم لماک رت روصت مارن نی م
ی نسلک سناه لاثم یارب .دننک رد1
ررن ،شیوتی یقوتقح حتحم ةتی
ار قوقح هب ةباثم هعومجم ا هلسلس ی ررن رد اهراجنه زا یبتارم م
ی شیوتی رابتعا نیدورف یاهراجنه هک دریگ
بسک نیزارف یاهراجنه زا ار م
ی هب هک ییا ات دننک سأر
یقوقح مره نیا یضرف نیداینب راجنه هب2
متتی3
م ی ( دوش
170 - Kelsen, 1962: 169
تراته ترتبره نینچمه .) زا لکتشتم ار یقوتقح ماترن4
« یاتهراجنه
هیلوا
5» و
« هیونا یاهراجنه
6» فیصوت م ی و اتهراتفر رتب رظاتن یاهدتیابن و اهدیاب هب ،هیلوا یاهراجنه .درک
راجنه قلاطا ییاهراجنه هب هیونا یاه م
ی یاتهراجنه رتییغت ای فذح ،اقترا ،ییاسانش ،داجیا ناکما هک دوش
مهارف ار هیلوا م
ی .دنزاس نیدب :دراد دوت و یقوتقح مارن کی فیصوت یارب مزلا طرش ود تراه دید زا بیترت
1 ؛اهراجنه و دعاوق زا عابتا ِماع ی بت . 2
زا هیونا یاهراجنه شریذپ . ( تاتماقم بتنا
Shany, 2003: 88
.)
نوناق موادم باتک رد تراه نایب7
م ی دو و هک دراد
« ییاسانش دعاوق
8» هب لود اه ناکما تم ی نمتض دتهد
دتننک لامعا ار یتازاجم هچ )هیلوا( اهراجنه نیا یلامتحا حقن تروص رد ،هیلوا یاهراجنه رییغت ای ییاسانش (
Hart, 1965: 113-117
د زا هجیتن رد .) تدتحو لتماع ناتمه ییاتسانش دعاوق تراه دی
هتک تسا یتشخب
هعومجم ا یاهراجنه زا ی مازلا
روآ لدبم مجسنم مارن هب ار تم
ی ( دزاتس
Comtois-Dinel, 2006: 7
زا غراتف .)
یولباتت رد یتراته و ینتسلک یقوتقح ماترن ندناشک ریوصت هب ناکما مدع ای ناکما یررن وحابم هب دورو نیب قوقح هب للملا
روط نیب قوقح و ماع هب سیز طیحم للملا
هب ، ای روط یلیاد یاهراکوزاس نادقف لیلد
لود مازلا یانبم یارب یقطنم خساپ نتفاین ای اه ترتثک رترنم زا ،نیداتینب ۀدعاق یروآ
اتی اتهراجنه ،یتیارگ
نیب قوقح مارن رد اهداان ن اتی نیداتینب یاتهراجنه نوتماریپ شیرچ و ی بت زا سیز طیحم للملا
یداتا
هلتسلس داجیا هب یموزل ییاغ تدحو هب لین یارب و هدوب نازیرگزکرمتم اتهداان اتی اتهراجنه ناتیم بتتارم
یمن نیب قوقح مارن مدع ای دو و وصی رد وحب موادت هتبلا .دننیب ةلتصوح زا جراتی تسیز طیحم للملا
هب و سور شیپ قیقحت یملع نیتب تیمکاح بوچراچ رد دیاب ار ترثک وحب راچان
تسیز یتللملا یتطیحم
1. Hans Kelsen.
2. Stufenbau.
3. Grundnorm.
4. Herbert Lionel Adolphus Hart (H.L.A. Hart).
5. Primary rules.
6. Secondary rules.
7. The Concept of Law.
8. Rules of recognition.
دو وم لدا م ار نآ ییرب هک ترثک .درک ح رطم1
بسانم رت یارب ی
« هیزجت
2» قوقح یگراپدنچ ای ب
نی لتلملا
ررن رد هتفرگ دنا ،یزاباش(
1388 : 14 عوضوم ،) هزات
ا مادتقا بقا تم اما ، سین ی و اته
ةتمانرب عتمجم یراتک
رد دحتم للم نامزاس یمومع تسشن
اته هاتجنپ ی تحت مودو ناوتنع
« زا یتشان تارتطی زجت
قوتقح ةتی
ب نی للملا
3» هاجنپ سشن زین و ناونع حت مرااچو
« زجت قوقح ةی ب نی عوتنت زا یتشان لئاسم :للملا ة تسوت
قوقح ب نی للملا
4» هب عوضوم ، لفاحم رد ینارگن کی ناونع
ب نی نادتقف دتننام یدد تم لیلاد و ح رطم یللملا
وقح ندش یصصخت ،ردتقم یزکرم یاهداان ق
ب نی ورتملق شرتتسگ و بتیقر تاررقم ،یزاوم تاررقم ،للملا
قوقح ب نی ،راذب و یفام( دش رکذ نآ یارب للملا 1394
: 186 شرتسگ و زورب .) ازف
ۀدنی ژر می هدنتسبدوی یاه
5
قوقح دننام ب
نی ( سیز طیحم للملا
Dupuy, 2002: 432-450
قوقح رد ترثک لماوع زا ) ب
نی ، تسا لتلملا
د هب زین دوی اما یاهداان و اهراجنه زا ینارکیب یایر
ز سی هک سا هدش لدبم یطیحم هچرگا
اتب ها اوم رد
تاعوضوم ۀدرتسگ
،دنک هول یقطنم یدح ات سا نکمم ورملق نیا وحب
اه ار تدتحو و رثکت وصی رد
نامه روط ،دش نایب هک م
ی یراجنه عبانم عونت و ترثک .درک ح رطم زین نآ لد رد ناوت ز
سی وتن یطیحم یع
یاهراجنه زا ی بت رد یمگردرس ز
سی نمتض . تسا هدرک داجیا یطیحم هتکنآ
هتب رترن تم ی نیتنچ دتسر
هعومجم ا مابم ،مرنمان ی سدت و
تسا یتساسا و نیداینب ییاهرای م دنمزاین دد تم تاررقم و نیناوق زا ریذپری
رد مرن یاهراجنه و تاررقم ریاس هک اس
( دنوش ریسدت نآ ةی
Malviya, 2015: 103-106
.) هتب روتط رد یتلک
قوقح یاهراجنه رد ضرا ت و رثکت زا یشان تلاض م اب ها اوم ب
نی هتب عوت ر دننام یلک ییاهراکهار للملا
داوم( تادها م قوقح نیو نویسناونک یریسدت تاررقم 31
ات 33 لصا ؛) گنهامه زاس
6ی رد هتک ان م نیا هب
1 زا دارم .
« یمکاح ب نی یللملا ز سی یطیحم » ای
« یمکاح یناا ز سی یطیحم » یمکاح زا توادتم لود
اه ررن زا . س
نتسلکنف
« یزیچ ره لماش ًلامع یناا یمکاح م
ی دوش
» یب اما ، نینچ کش ةنماد
یتیرب یتح . سین ررندم ی یسو
فیر ت یناا یمکاح یارب ی یسو ۀرتسگ نانچ هدرک
دنا ات هداونای زا هک نامزاس
اه ی ب نی رب رد ار یللملا م
ی دریگ :ک.ر .
Finkelstein, Larry, “What is Global Governance?” 1995, pdf version of this paper is available at:
http://classes.maxwell.syr.edu/intmgt/Finkelstein.PDF.
GENEVIÈVE LeBLANC, «Gouvernance internationale de l’environnement: une perspective systémique écologique pour la réforme des organisations internationales», mémoire de maîtrise, UNIVERSITÉ DU QUÉBEC À MONTRÉAL, 2011, p. 6.
یمکاح ب نی یللملا ز سی یطیحم ةطقن یمکاح لباقم لود
اه رد لئاسم اب ها اوم ز
سی و یطیحم ۀوحن یناا یریدم
هب ار نآ ییرب . سا سیز طیحم
« ةعومجم نامزاس اه ،یسایس یاهرازبا ، ناکم
مسی ،نیناوق ،یلام عبانم نیمتت یاه ور
هی اته
یناا سیز طیحم زا ظادح یاهدنیارف هب طوبرم یاهراجنه و »
فیر ت هدرک دنا ،ینیسح :ک.ر . 1392
: 34 .
2. Fragmentation
3. Risks ensuing from the fragmentation of international law, U.N. Doc. No.ILC(LII) /WG/LT/INFORMAL/2 (2000)
4. Fragmentation of International Law: Difficulties Arising from the Diversification and Expansion of International Law, U.N. Doc. A/CN.4/L.682 (Apr. 13, 2006)
5. Régimes autosuffisants 6. Harmonization
هتب ریسدت ،عوضوم کی رد هباشم راجنه دنچ دو و تروص اتت دتشاب یوتحن
هتعومجم ا تادتا ت زا دتحاو ی
دوش رادیدپ گنهامه ؛1
ۀدعاق صصخم ، ای ۀدعاق
سا ماع دتنب( کیتامتتسیس تدحو هب ه وت ؛2
3 ۀداتم
31 )تادها م قوقح نیو نویسناونک هلسلس طباور هب ه وت ؛3
دتننام( تادتها م ییرب رد جردنم یبتارم ۀداتم
103 )روشنم هلسلس طباور هب ه وت ؛4
تارم قوقح یاهراجنه نایم یب ب
نی عوضوم هرمآ یاهراجنه دو و( للملا
ۀدام 53 تادها م قوقح نیو نویسناونک تسا هدتش هتئارا زتین نآ دننام و )5
،یمینکتساک(
1389 : 35 - 34 .)
سنرول انودراک ژرژ روسفورپ دننام نانادقوقح ییرب قوتقح یگراپدتنچ رد تادتها م شتقن یتسررب نمتض6
ب نی اب ،للملا قع هدی قوقح یگراپدنچ یلصا لماع هک یا ب
نی هب سا دقت م و هتسناد تادها م ار للملا ةطتساو
قح دورو نینچمه و تادها م طرش
اه رب فلتخم ی اانآ
ژر می رادتیدپ یتواتدتم یقوتقح یاته تم
ی هتب ،دوتش
یم دلاخم هجیتن و دزادرپ
م ی هک دریگ هچرگا هتب دحاو یعوضوم رد تادها م ترثک و دد ت ح رد هژتیو
قوتق
ب نی رد ای سیز طیحم للملا هزوح
اه عفانم ضرا ت راچد ای یدراوم رد سا نکمم هک یدلتخم ی دنوتش
لاثم یارب(
هدها م ا و سیز طیحم وصی رد ی هدها م
ا قوتقح یگراپدتنچ لتیلاد زا ،)تراتجت ۀرابرد ی
ب نی یب زین نآ صقن لیلد و هدوب صقان لیلحت نیا اما ، سا للملا یادک هب یا وت
دتعاوق تیادک مدتع اتی
هب ،عقاو رد . سا ضرا ت لح قوتقح یوهام تدحو هک اجنآ زا یو معز
تب نی نآ یلکتش تدتحو هتب لتلملا
دعاوق و ضرا ت لح دعاوق دیاب ،دراد یگتسب گنهامه
ۀدننک زا دتعاوق نیا هک دریگ رارق ررن حمطم تادها م
( دندو وم یادک ردق هب ناشیا ررن
Martineau, 2006: 489-494
نامزاتس لتکریبد شرازتگ هتب عو ر اما .)
ناونع اب للم
« اهلأی قوقح ی بی
ن للملا هب :نآ هب طوبرم نوتم و سیز طیحم طیتحم یناتا نامیپ یوس
سیز
» یتلاکشم هاگدید نیا رد . سا هاگدید نیا فلای ، هدرمشرب
هک سا هدش متام
رتت ی ن اتانآ تراتبع
1 هب . یم ررن هباشم یلوصا زا لصا نیا دسر
« ح رطلا نم یلوا نکما امام عمجلا »
.دشاب هدش ذیا اهروشک یلیاد تامارن رد
2. Lex specialis derogat legi generali
3 . 3 - ز دراوم هب ،ترابع قایس اب هارمه دش دهاوی ه وت زین ری
:
]...[
« ره .ج اب ۀدعاق نیب قوقح طبترم فرط نیب طباور رد هک للملا
دشاب ار ا لباق هدها م یاه
» .
4 قفاوم ره قبط اانآ تادا ت و روشنم نیا ب وم هب دحتم للم یاضعا تادا ت نایم ضرا ت تروص رد . نیتب ةمان
یتللملا
روشنم نیا ب وم هب اانآ تادا ت ،رگید .دوب دهاوی مدقم
5 ۀدام قفو . 53
ةمانداع نیو 1969 تادها م وصی رد ،
ۀدعاق رمآ ۀ نیب قوقح ماع للملا هدتعاق یا هتک تسا یوتس زا
ة ما نیب اهروشک یللملا
،شیوی یلک رد هب
ناونع ۀدعاق فلخت هدش هتیانش یمسر هب و هتفریذپ ریذپان قتفاوت ، سا
و هدوب رابتعا دقاف نآ فلایرب نت
کی طسوت اا ۀدعاق
نیب قوقح ید ب لیدت ت لتباق یتگژیو ناتمه اب ماع للملا
. تسا
هب ،نیاربانب هلسلس دوبن مغر نیب قوقح عبانم راتیاس رد بتارم
نیب ۀرمآ دعاوق هب ناعذا ،للملا یعون دو و هب ر شم یللملا
هلسلس نیب قوقح مارن رد یراجنه بتارم . سا للملا
6. Jorge Cardona Llorens
:زا سا 1 هک ی ما یراجنه بوچراچ نادقف . هب
ةلزنم قوقح ماع یار ا دعاوق و لوصا تب
ی ن لتلملا طیتحم
؛دشاب سیز 2
قوقح . بی ن للملا سیز طیحم هکت
هکت ،یلا دنا و زجت
ی ه تردتق و یتلک ماجتسنا دتقاف و هدش
مه ازفا داتیز رامتش نایم یی ماترن
اته ؛ تسا یتشخب یراتجنه ی 3
ناتیم دتنویپ یرارتقرب لکتشم دوت و .
قفاوم همان اه ی ةبنا دنچ ز ی س حم ی ط هب ،نآ هب طوبرم نوتم و ی یوهاتم و یلکتش یفادتش نادتقف لتیلد
لوصا زا یدایز رامشِ
زی س حم ی ط ؛ی 4 عام ا نادقف ]...[ . بی
ن تللملا لوتصا ةتنیمز رد ی زی
تس حم ی تط ؛ی 5 .
قوقح یار ا یراوشد بی
ن للملا حطتس رد مه و یلم حطس رد مه سیز طیحم تب
ی ن تللملا ( ی
Rapport du
Secrétaire général, 2018: 1-2
.)
هدوتقدم ةتقلح ناتمه عتقاو رد دحتم للم نامزاس لکریبد شرازگ رد هحورطم تلاکشم هتک تسا یا
ترثک نیب قوقح مارن فیصوت رد نایارگ هدتنامزاب نآ ةئارا زا سیز طیحم للملا
میریذتپب رتگا عتقاو رد .دتنا
ترثک نیب قوقح مارن ةمزلا یراجنه ییارگ دشاب سیز طیحم للملا
لتیذ اتانآ نداد رارق هب زین یترورض و
یساسا یاهراجنه رتچ یم یلدم هچ اب ،دشاب هتشادن دو و یرت
؟ فای سد اانآ یاعدا دروم تدحو هب ناوت
2 . تدحو ارگ رد نآ باتزاب و یتناک یی پ
شی تسیز طیحم یناهج نامیپ سیون
2 . 1 تدحو . یتناک ییارگ
رب ینتبم طباور دو و
« یراکمه
1» هن و
« ی بت
2» قوقح مارن رد ب
نی رتکدت نتیا یوقت تاب وم زا للملا
قوقح رد هک سا ب
نی ،راذب و یفام( دنربارب یرابتعا یاراد و یقفا دعاوق للملا 1395
: 1028 هتب .) تراتبع
،للادتسا نیا قباطم ،رگید هلسلس
بتارم ،یتساسا نوناق( یلیاد تامارن یقوقح دعاوق نوچمه یراجنه
م ،یداع نوناق ،تاررق
آ نیی همان قوقح رد )... و اه ب
نی .درادن دو و للملا وحب
اته وتصی رد یتواتدتم ی
قوقح رد یساسا نوناق کی داجیا مس هب کرح ناکما ب
نی هرتمآ دعاوق دننام یبراجت رب هیکت اب للملا ،3
ماع تادا ت لومتشلا
( یرتشب یتساسا تاترحلام ِفرت م نیداتینب یاتهراجنه ،4 ICJ Rep, 1949: 22
؛)
« قوقح یطخت لباقریغ لوصا ب
نی للملا ( »
ICJ Rep, 1996: para. 79
ییوتپود ررن زا . سا هدش ح رطم )
1. Coordination
2. Subordination 3. Jus Cogens.
4 تادا ت . ماع لومشلا (
Erga Omnes
) نآ هنوگ ناوید هک نیب یللملا نیدتب ،هدرتک فیر ت نشکارت انولسراب ةیضق رد یرتسگداد
: سا ح رش ...«
نیب ة ما ربارب رد لود کی تادا ت نایم دیاب لود یللملا
ت و ،شیوی یلک رد اه لباقتم تادا
لود اته
یذ قوقح یمها هب ه وت اب .دش لئاق یساسا یزیامت کیتاملپید یامح ةنیمز رد رگیدکی ربارب رد یماتمت ،طتبر
تلود اته
هتفرگ ررن رد وصی نیا رد یقوقح دنم یاراد یم
دنوش ماع تادا ت نیا . یم هدناوی لومشلا
دنوش یم دنوش .»
:ک.ر
Barcelona Traction, Light and Power Company, Limited (Belgique c. Espagne), I.C.J. Reports 1970, p. 32. Para. 33.
یساسا نوناق م
ی ان م ود رد دناوت هب
راک زا سخن ؛دور ةبن
یوهام ای یدام یان م هب هک1
هعومجم ا زا ی
رد دو وم نابطاخم یمامت یارب رترب یتیمها هک سا یقوقح لوصا ةت ما
تسنا زا مود و دراد ینا ةتبن
یداان و کیناگرا یحارط هب یساسا نوناق تروص نیا رد هک2
ناگرا اه یاهداان و اوق کیکدت ،یمومع ی
یدلتخم م ی یلقتتسم رادتتقا و یحلاتص یاراد کتیره هتک دزادرتپ ( دتنا
Dupuy, 1997: 3
زا یرایتسب .)
سامرباه نگروی نوچمه ناگدنسیون نیا رب3
قع هدی راتیاس هک دنا قوقح
ب نی یناا گن ود نیبام للملا
هب نآ بقا تم و ( تسا هدرک یوقت ار ناک ینطو ناا راکفا هک سا هتفای ه سوت یوحن
Habermas,
2006: 115
.) هب ررن م ی جوم شرتسگ اب ماگمه دسر
« ندش یناا
4» شطع و ازف نآ هتب بسن ایند ۀدنی
هب رد هژیو ن لیکشت و یدلایم متسیب ۀدس مود ةمی داحتا
اپورا هی هب هب5
ناونع نومن ًاددتجم ،قتفوم ًاتبتسن ة
( دش هدنز ینطو ناا وصی رد ناک دیاقع
Ion D, 2012: 150
ح رتط رذتگهر زا زگره ناک هچرگا .)
« زا ینویساردف لود
اه دازآ ی
6» ؤر هتب وا رترن زا و شادن رس رد ار یناا دحاو لود لیکشت یای یات
ه دیاب یناا موکح لیکشت نیب یگتسبم
لود یللملا لود ؛دوش لیکشت اد و لقتسم یاه
هتک ییاته
یم مارتحا رگیدکی هب و دوی نادنوراش هب ،ودنانرف( دنراذگ
1394 : 62
،) نوتچ یمیهاتدم دتیدرت نودتب اما
« ة ما ینطو ناا
7» و
« ینطو ناا نوناق
8» ( تسوا هتب بتستنم
Chen, 2019: 365
.) ا قوتقح ۀدتی
ناا
9لومش ی ناک نامه ا ۀدعاق ییلاط
« :10
هب ،یهاوخب هک نک راتفر یروط ،یتلک نوناتق کتی ناونع
دننک راتفر نآ دننام همه
» نیارباتنب .یقوقح لمع مه و سا یقلایا لمع رب رظان مه ، ر
و قلاتیا ةتشی
هب و دراد رارق مه اب طابترا رد ناک ررنم زا قوقح فتلتخم تیهام ود زا قوتقح و قلاتیا رتگید ترابع
منرب ی و عون نکل ،دزیی تشنم
رد نامرف اانآ
یمدآ نورد زا یکی نامرف . سا توادتم مرب
ی یرگید و دزیی
،دحوم( نورب زا 1381
: 186 ،اتجنیا رد ناک ررنم زا قوقح و قلایا طابترا ح رط زا دارم هک سناد دیاب .)
کتت رب دی ا قوقح باستنا هن و سوا یلومشناا ۀدی ب
نی .یقلایا مرن هب للملا تیاغ ناسنا ، ناک ررن زا
اب ندوب تاذلاب یاغ نیا و سا تاذلاب ۀوق
ةلقاع دنویپ ناسنا م
ی یلک لصا ، سا لقاع نوچ ناسنا .دبای
هب ار قلایا و قلطم رما ناونع
« لومشناا »
هبرجت م ی ناد و نآ هب و دنک م
ی ،رنروک( دبای 1368
: 298 .)
ناک دود م زا هدسلاف ا بم رانک رد هک سا ی وحا
فر م تیانتش اتب ی دورو هتب ةدتسلف ةتصرع ،یتسایس
1.The Material or substantial sense
2. The Organic or Institutional sense 3. Jorgen Habermas
4. Globalization 5. European Union 6. A federation of free states 7. Cosmopolitan society
8. Cosmopolitan law (ius cosmopolitism) 9. Universal Law
10. Golden Principle
هب هژیو زا قیرط ةلاسر حلص رادیاپ ماالا1
شخب نیودت قوتقح یراتجنه و یداتان یاهراتیاس تب
نی لتلملا
هب و رصا م هژیو
دانسا سسؤم نامزاس للم ( دش
Capps, 2001: 1004
) . یسررب را آ ، تناک یتسایس هتک
یکاح زا لمتت وا رد ورملق سایس ه
،دنتس قمع و ماجسنا نیا هتشیدنا اته ار ناتمز رد ناتشحرط
ناتشن
یم دهد . هکنانچ ییرب نوچ سناه
2سیار یارب ناک ماقم هتس رب رد یا ةشیدنا یسایس برغ لئاق هدوب
و وا ار گنسمه نوطلافا و وطسرا هتسناد دنا (
Reiss, 1971: 39
) . عو ر یمینکساک نوچمه ییرب هچرگا
ار ناک راکفا هب حو
تد شخب نایب و هتسنادن م
ی :دراد
« ینامز یاپ ریز زا اهروشک یمکاح یانب گنس هک
هک سین ان م نیا هب خیر ورف ام هب
عون تسد یتناتک داتحتا ی تم
ی هتب تشگزاب ةتجیتن هتکلب ،میباتی
بط ی دوب دهاوی زباه و فوردنفوپ ییارگ »
،یمینکساک(
1389 : 192 نیتلنلک دننام نارکدتم ییرب زین و )
ا ناکما ز
« یساسا قوقح رد یزاس ب
نی للملا
3» هن و
« یساسا قوتقح ِیزاس تب
نی لتلملا
4» نختس هدتنار دتنا
(
Kleinlein, 2011: 685
رد هک ) تن نآ ةجی م ی یتساسا هب ناوت قوتقح یزاتس
تب نی تسیز طیتحم لتلملا
هب قوقح زا یشخب ناونع ب
نی امک ،دوب راودیما للملا ا
زاب یایوگ رییا یلمع تای قاو هکنی تارتکدت هب شگ
مس هب ید کرح یعون و ناک ساسا
ی قوقح یزاس ب
نی هتب رواتب ،عقاو رد . سا سیز طیحم للملا
قوقح مارن رد یساسا نوناق دو و ناکما ب
نی هب نارکدتم یوس زا هراومه للملا کی ناونع
هار لح ح رتطم
نیداینب یاهراجنه دو و شریذپ و هدوب م
ی دناوت ؤم ح یرارقرب ناکما دی دتشاب لومتشناا یتساسا قوتق
،یمینکساک(
1389 : 144 .) هب ررن یم قوتقح ۀزوتح رد لومتشناا و ماتع یناتمیپ میترنت و نیودتت دسر
نیب یم سیز طیحم للملا ار یتناک تدحو ققحت ةنیمز دناوت
ا رد .دروآ مهارف هزوح نی
2 . 2 . پ شی اک تدحو ققحت تهج رد یلمع یماگ ؛تسیز طیحم یناهج نامیپ سیون یراجنه دعب رد یتن
زا ییرب شلات اه ی ب نی بیوصت دننام رییا یللملا پ
شی ( تسیز طیتحم یناتا ناتمیپ سیوتن ةتمان طق
277 / 72 ،یمومع عمجم 2018
ناونع اب ،
« هب تسیز طیحم یناا نامیپ یوس
5» یتتح و ) پ
نآ زا رتتشی
هب و مود یناا گن زا سپ هژیو ستت
نسا و روشنم ؛دحتم للم نامزاس دوی سی دا
ب نی نوچ یمام یللملا
ملاعا رشب قوقح یناا ةی 1948
نیب نیقاثیم ؛ ار نآ ریارن و رشب قوقح یللملا
م ی تارتکدت زا متالم ناوت
یاتسار رد یماگ و ناک ساسا
ی رد مام یاهراجنه و لوصا زا ییرب یزاس هزوتح
اته قوتقح فتلتخم ی
ب نی قوقح هلم زا للملا ب
نی . سناد سیز طیحم للملا پ
شی ن مه هب سیز طیحم یناا نامیپ سیو
1. Perpetual Peace
2. Hans Reiss
3. The constitutionalization “in International Law”
4. The constitutionalization“of international law”
5. A/RES/72/277, General Assembly, Towards a Global Pact for the Environment, 10May2018
