یاه یدنب هناد زا هدافتسا اب بآدنت تسد نییاپ تظافح و یگتسشبآ یکیزیف یزاس لدم یگنس هناتسآ فلتخم یاه نامدیچ و ربز رتسب فلتخم
رو نایاش داهرف
*
1 هاوخ مزر شرآ و
2
1 - هزاس دشرا یسانشراک بونج نارهت دازا هاگشناد ،یکیلوردیه یاه
2 - سدنهم ینف هدکشناد ،بآ یسدنهم هورگ داتسا بونج نارهت هاگشناد ،ی
هصلاخ
بآدنت
هزاسزایتمسقیعیبطروطهباه
بآدنتزاروبعزاسپبآنایرج،دنتسهبآلاقتنایاه
یمهناخدوررتسبردیگتسشبآداجیاثعاب
رضاحشهوژپزافده.دوش
رب هناد و یگنس هناتسآ زا هدافتسا یسر
یدنب
داعبا اب رتسب ود رد تاشیامزآ نیا .تسا هدوب بآ دنت تسد نییاپ رد یگتسشبآ شهاک یارب ربز رتسب فلتخم یاه
=
58.0D 15 5.5
و= D 15 ، 4
یگنسهناتسآهیواز
(
05
،
05
،
125
و
)
1.5ردوهجرد 4
بآدنتهبتبسنهلصاف
(
25
،
50
،
05
،
)
00 دشیسرربهناتسآ.تساه
سارهیوازابیگنس 05
تلاحنیرتهبردبیترتهبمودولوارتسبردهجرد 248.
و 2580
سارهیوازابیگنسهناتسآ،دصرد 05
ردبیترتهبمودولوارتسبردهجرد
رادقمتلاحنیرتهب 2484
و 2582
سارهیوازابیگنسهناتسآ،دصرد 125
رتهبمودولوارتسبردهجرد
رادقمتلاحنیرتهبردبیت 20
و 21
ابیگنسهناتسآ،دصرد
سارهیواز 1.5
تلاحنیرتهبردبیترتهبمودولوارتسبردهجرد 2480
و 2580
.تساهتساکرتسبظفاحمنودبتلاحردیگتسشبآقمعزادصرد
رتسب ظفاحم هزاس ،سار هیواز ،بآدنت ،یگنس هناتسآ ،یگتسشبآ :هژاو دیلک
1 . همدقم
قافتانآیاههراویدواهناخدورفکردیداعروطهبیگتسشبآدنیارف یم
کیلوحزانایرجنتشذگزاسپلاومعمنآینارحبرایسبتلاحاما،دتفا
هداتفاقافتایکیلوردیههزاس
.
تسا هزاس هزاسنیابایاپردنوچ،دننزیممهرباربوسرلمحونایرجتخاونکیمیژریکیلوردیهیاه آاهیگتفش
تساهتفایدوجوهبیرتشیب
.
یوقیگتسشبآتیفرظاذل تساهدشحرطمیرت
بآدنت
.
نامتخاسنیرتلوادتمهلمجزااه
،اهدسردبآلاقتنایاه
هکبش یاه ویرایبآ
،یشکهز هاربآ
یاه متسیسویتفربآ تسهبلاضافعفدوهیفصت،یروآعمجیاه
یکیلوردیهتایصوصخهبیگتسشبآدنیارف
.
،رتسبتسدنییاپردبآحطسورتسبداومیدنبهناد،تج دنرادیگتسب
.
هنیزههلاسهمه هزاستسدنییاپردیگتسشبآزایشانبیرختلرتنکویریگولجیاربینیگنسیاه
،یبآیاه
وتساهدشفرصیبلایسعقاومرد
بسانمنتفایهبهجیتنرد
یگتسشبآرباربردرتسبزاتظافحشورنیرت فلتخمطیارشرد
قیقحتنیارد تساهدشهتخادرپ
.
ددرگیمهراشاعوضومنیانوماریپهتفرگتروصتاقیقحتیخربهمادارد
:
ومرلاپوارایلگاپ (
2515
)
تسدنییاپیگنسهناتسآروضحردیگنسبیشتسدنییاپشمارآهچضوحردیژرناکلاهتسایسرربهبشیامزآماجنااب
دنتخادرپ
.
ومرثا
نییاپوپمرتسدلاابشخبنیبیژرناکلاهتسا.تساهدشهتفرگرظنردیگتسشبآمزیناکمربیگنسهناتسآیلوطویدومعتیعق
تساهدشیریگهزادنایکیلوردیهشرپتسد
.
یژرناکلاهتسایلکرادقمشمارآهچضوحردظفاحمهزاسروضحابهکدندیسرهجیتننیاهبو
تساهتفایشیازفا
( 5 )
یجرتاچ ( 1004 )
بوسرلاقتناردرثومیکیلوردیهیاهرتماراپیبایزراهب،اههراویدتجزایشانیگتسشبآدرومردیهاگشیامزاةعلاطمابناشیا
تساهتخادرپ
.
قمعرثکادحعوقوتیعقوم،لداعتتلاحهبندیسرنامزیاربیطباورتسناوتهدشماجنایاهشیامزآجیاتنیسرربابیجرتاچ
بآ تساهدروآتسدبیگتسشبآمجحویگتسش
(
2
)
دناهدادماجنایشربتعرسشورهبو،یهاگشیامزالدمکمک
.
بساحمیارباریاهطبارتسناوتو دنهدهئارانیچگنستاراذیدنبهنادة
( 3 )
2 اه شور و داوم
1 - 2 یداعبا لیلحت
شورزاهدافتسااب اهگنیکاب
Π
م ردهکییاهریغتم زادناترابعدنتسهرثوماهبآدنتتسدنییاپیگتسشبآ
:
یسدنههصخشمیاهرتماراپ
:
یگنسهناتسآعافترا
H
SL( ،)
یگنسهناتسآضرع
B
SL( ،)
تماخض
یگنسهناتسآجات
t
SL( ،)
یگنسهناتسآهنشاپتماخض
tb
SL( ،)
جاتعافترا
رتسبزاهناتسآ
( Z
SL،)
بآدنتهجنپزایگنسهناتسآلحمیلوطهلصاف
( L
SL،)
پمرجاتردنایرجینارحبعافترا
( h
c،)
دنتتسدلااببآعافترا
(
بآH
UP،)
بآدنتعافترا
H ( ،)
بآدنتلوط
L
C( ،)
بآدنتضرع
w
C( ،)
بآدنتهندبیربزبیرض
n ( ،)
قفاهبتبسنبآدنتهیواز
( θ
c،)
یگنسهناتسآسارهیواز
( θ
SL،)
ریگبوسرهچضوحضرع
( .) B
لایسهصخشمیاهرتماراپ
:
لایسیلاگچ
ρ
w،
لایستجزل
، µ
یکیتامنیستجزل
، ʋ
نیمزلقثباتش
g
نایرجهصخشمیاهرتماراپ
:
مولفردبّآنایرجتعرس
، V
یاپقمع
h
tبا،
هژیویبد
q
ریذپشیاسرفتارذهصخشمیاهرتماراپ
:
رتسبتارذهصخشمرطق
D
50،
شیاسرفدرومحلاصمیمجحمرج
ρ
s،
رایعمفارحنا یگنسهناتسآورتسبحلاصمیسدنه
σ
g،
حلاصمهصخشمرطق
یگنسهناتسآ
D
50 SLنامزرتماراپ دمآتسدبریزدعبیبددعیزاسدعبیبدنیآرفزاسپو :
( 2 - 1 )
2 - 2 یهاگشیامزآ مولف .تسهبآشخرچمتسیسکیهبزهجملکشلیطتسممولفکیهاگشیامزآنیارددوجوممولف
یهاگشیامزآمولفتسدلاابلوط 2
نآضرعورتم 00
ردنآعافترا،اهشیامزآماجنایاربمزلاطیارشداجیاروظنمهب،تسارییغتلباقنآعافتراورتمیتناس 115
یارادمولفدیدرگمیظنتیرتمیتناس
0
هلصافهبهکتساهیاپ 1
.دناهدشبصنرگیدکیزارتم
تساهدشهدروآیهاگشیامزآمولفکیتامشحرطزاییامنریزلکشرد
. لکش(
2 - 5 )
لکش 2 - 1 یهاگشیامزآ لدم کیتامش حرط
یرسیرزیلرتمزااهیریگهزادنایارب Leica Disto X310
درباب 125
یریگهزادناتقدورتم 1
/ 5
یلیم+
رتم
نتشادلیلدهبهکتساهدشهدافتسا،
دهدناشنامهبارهلصافزایقیقدیریگهزادنادناوتیم،هچراپکیروسنسکی
.
صوصخمنزوابسیلیسسنجزا،هلاسرنیاردهتفرراکهبتابوسر
7 / 2
دشیعسنینچمه.دنتسهبعکمرتمیتناسربسروفمرگ
نییاپرتسبهباشمیطیارش،تساهدشهدافتسااهنآزاشیامزآنیاردهکییاهرتسبتساه
دشابهتشاددازآیاهدسردبآدنتتسد
لوارتسبردD50 .0
/ 5
مودرتسبردوتسا 1
/ 1
لوارتسبیاربکاخیدنبهنادینحنمریزلکشرد.تسا
تساهدشهئارا
. لکش(
2 - 2 )
لکش 2 - 2 ناد ینحنم تسد نییاپ رتسب تابوسر یدنب ه
2 - 3 یگنس هناتسآ
هرانکبیش.دنشابمواقمشناروتفیل،گارد،لاعفیاهورینلباقمرددیابدوشیمهدادرارقبآنایرجلباقمردهکینامزهناتسآ 1
هب 0 / 1
مامتیارب
جاتضرع.تساهدشهتفرگرظنردیگنسیاهدنب
2 ربارب
نسدنبحلاصمطسوتمرطق تساهدشهتفرگرظنردیگ
.
ةیوازراهچزاشیامزآنیارد 05
،
05
،
125
،
1.5
تساهدشهدافتسا،یگنسةناتسآردهجرد
.
2 - 4 اه شیامزآ حرش
دوجومطیارشهبهجوتابهلاسرنیاردارلداعتنامز 2
تساهدشهتفرگرظنردتعاس یاسرفدرومبآدنتریزرتسب،لداعتهبندیسرزالبق
.
رارقش
تساهدشهدافتسایکیتسلاپقروکیزامینکیریگولجاطخنیازامیناوتبهکنیایاربدریگیم
.
تلاحهبندیسرزالبقوشیامزآیادتباردبآات
دشابهتشادنیگتسشبآچیه،بایاپلداعت
.
مینکیمباختنامرادمزلاهکیتلاحرداریبدوهدرکنشورارپمپسپس
.
ماجنالاونمنیمههباهشیامزآ
دندرگیم
.
تساهدشهدروآیگتسشبآدادعاتعارقوشیامزآنایاپطیارشزایاهنومنریزلکشرد
.(
لکش 2 - 5 )
لکش 2 - 3 دادعا تئارق و شیامزآ نایاپ زا دعب
لودج
2 - 1 ماجنا تاشیامزآ حرش هدش
شیامزآ هرامش 06هیواز 06هیواز 026هیواز 086هیواز 06هیواز 06هیواز 026هیواز 086هیواز هلصاف
26 D50=1 /1 1 2 3 4 5 6 7 8
هلصاف
53 D50=1 /1 9 11 11 12 13 14 15 16
هلصاف
36 D50=1/85 17 18 19 21 21 22 23 24
هلصاف
03 D50=1/85 25 26 27 28 29 31 31 32
3 - یاتن و ثحب ج
3 - 1 یگتسشبآ یلوط لیفورپ تارییغت
هلصافردلوارتسبیلوطلیفورپرادومنهنومنتروصهبریزلکشردروطنامه 25
یگتسشبآنازیمنیرتشیبهدشهسیاقمفلتخمیایاوزردیرتمیتناس
هیوازهبطوبرمیراذگبوسرنینچمهو 05
هیوازردیراذگبوسرویگتسشبآنازیمنیرتمکوهجرد 1.5
تساهداتفاقافتاهجرد لکش(.
5 - 1 )
لکش 3 - 1 هلصاف رد یلوط لیفورپ 22
لوا رتسب یارب یرتم یتناس
دشاهشیامزآلکهبمیمعتلباقهجیتننیالوارتسبیاهرادومنریاسمسرنمض
.
یاربیراذگبوسرویگتسشبآلوطنیرتشیبمودرتسبردیلوطلیفورپیاربهدشمسریاهرادومنرد
هیواز 125
لوطنیرتمکنانچمهوهجرد
هیوازردیراذگبوسرویگتسشبآ 1.5
داتفاقافتاهجرد .
3 - 2 یگتسشبآ یضرع لیفورپ تارییغت
هیوازردیگتسشبآضرعنیرتشیبدوشیمهدهاشمریزلکشردهکهنوگنامهیضرعلیفورپردیگتسشبآنازیمیاربهتفرگتروصاهیسرربقبط 1.5
وهجرد
هیوازهبقلعتمیگتسشبآضرعنیرتمک 05
تساهجرد
.(
لکش 5 -
)
2
لکش 3 - 2 هصاف رد یضرع لیفورپ 02
لوا رتسب یرتم یتناس
تساهدوبتاشیامزآلکهبمیمعتلباقهجیتننیاهکدشهتفایتسدهبرتسبودرهواههلصافیمامتردعوضومنیایسرربنمض
.
اهلیفورپردیگتسشبآقمعنیرتمک
هیوازردیگتسشبآنازیمنیرتمکدییاتهدنهدناشنهدشمسریضرعی 1.5
تسایلوطیاهلیفورپهبطوبرم
.
3 - 3 رتسب ظفاحم ةزاس نودب یگتسشبآ یلوط لیفورپ تارییغت
تباثیبدابهکتساهدادناشنریزلکشیسررب 0
/ 2
بایاپقمعوهیناثربرتم 15
رثکادح،یگتسشبآداعبا،رتمیتناس
ایهپتعافترا،یگتسشبآقمع
تشیبیگتسشبآقمعونازیممودرتسبهبتبسنلوارتسبردریسفتقبطو.تساهدرکادیپشیازفایگتسشبآهدیدپلکلوطویگتسشبآیگدمآرب
ر
.(
تسا لکش 5 -)
5
لکش 3 - 3 سب ود رد و تباث قمع ،تباث یبد رد ظفاحم هزاس نودب رتسب رد یگتسشبآ یلوط لیفورپ رت
3 - 4 ظفاحم ةزاس نودب و ظفاحم ةزاس اب یلوط لیفورپ تارییغت هسیاقم رددیسرهجیتننیاهبناوتیمهسیاقمنیارد.تساهدشهتخادرپظفاحمةزاسنودبوظفاحمةزاسابیلوطلیفورپهسیاقمهبتمسقنیارد
دوبنتروص
تساهتفایشیازفایگتسشبآنازیمولوط،هزاس
(.
لکش 5 -
)
4
لکش 3 - 4 هلصاف رد یلوط لیفورپ هسیاقم 02
لوا رتسب رد ،یرتمیتناس
شبایارادرتشیببتارمهبیگنسهناتسآدوبنتروصردبآدنتتسد تساهدادشیازفااررتسبزاتظافحهنیزهعوضومنیاو،تسهیگتس
.
3 - 0 یگتسشبآ نازیم نیرتشیب
ةیواز،لوارتسبردیگتسشبآنازیمنیرتشیب
.
05
ةلصافردویگنسهناتسآةجرد 25
تسهیرتمیتناس .
ةیواز،مودرتسبردیگتسشبآنازیمنیرتمک
1.5
ةلصافردویگنسهناتسآهجرد 00
.تسایرتمیتناس
درادیرتشیبیگتسشبآ،تسامودرتسبزارتهنادزیرنوچلوارتسبلکرد .
لکش 5 - 0
ناشن
یمیگتسشبآنازیمهدنهد
.دشاب
لکش 3 - 0 یگتسشبآ نازیم نیرتشیب یا هلیم رادومن
3 - 6 یراذگ بوسر نازیم دنشابکانرطخرایسبدناوتیماههزاسفارطاردیراذگبوسر
.
زا
دشابیمموسرمناسدنهمنیبردیراذگبوسرنازیمةرابردهعلاطمورنیا
.
هبات
دادشهاکاریراذگبوسرنازیمهنیهبطیارشویفاکتخانشابناوت
.
لکش 5 - 0
یمناشن
هکدهد
ةیواز،لوارتسبردیراذگبوسرنیرتمک 1.5
ةلصافوهجرد 25
ردیراذگبوسرنیرتشیبوتسهیرتمیتناس
ةیواز،مودرتسب 125
ةلصافوهجرد 00
تسهیرتمیتناس
.
لکش 3 - 6 یراذگ بوسر نازیم یا هلیم رادومن
3 - 7 هلصاف شهاک اب قمع تارییغت
:هلصافراهچرداریگنسةناتسآتمسقنیارد 25
،
50
،
05
،
00
لصاوفردورتسبرهردارقمعتارییغتمیناوتباتتساهدشهتشاذگرتمیتناس
فلتحم
تساهدمآتسدببسانمهلصافکیباختنایاربتلاحنیرتهبقیرطنیازاومیروآتسدب لکش.
5 - 7
یمناشنارتارییغتنیا
.دهد
.
لکش 3 - 7 رتسب ود رد هلصاف شهاک رد قمع تارییغت یا هسیاقم رادومن
تساهتفایشیازفازینیگتسشبآقمعهلصافشهاکاب .
قمعتارییغتنیرتشیب
هلصافرد 25
تسالوارتسبردقمعتارییغتنیرتشیبتسهیرتمیتناس
.
3 - 8 یگتسشبآ داعبا ینیبشیپ یارب یطباور نیمخت رگرزاهدافتسااباهرتماراپنیبطابتراشورنیارد.تسایرامآیاهشورزاهدافتسایهاگشیامزآیاههدادلیلحتوهیزجتیاهشورزایکی
دنچنویس
دروآربهریغتم تساهدمآتسدبیطباوررتسبودرهردهلصافرهیاربروظنمنیاهب.دوشیم
.
( 3 - 1 )
( 3 - 2 )
3 - 9 یگتسشبآ ةدیدپ رد هدش اج هباج تابوسر یمجح میسرت دیدرگتئارقنآموقروهدشیدنبهکبشمظنمانروطهبیعافتراموقرتارییغتهبهجوتاببوسرهچضوحشیامزآرهیاهتنارد
.
باب
رازفامرنابناوت
surfer
لکش.دومنمیسرتارنآزایدعبهسلکشکی 5
- .
یمیگنسهناتسآهیوازکیزایدعبهسلکش
.دشاب
لکش 3 - 8 هیواز 92 هلصاف رد هجرد 02
و 30 مود رتسب، یرتم یتناس
تسهرتشیبرتسبریثاتزایبدریثات
.
ردیگتسشبآهدیدپزایشانتابوسر
تروصهبیگتسشبآهرفحفارطاردامادنتسهتخاونکیتروصهببوسرهچضوحیجورخهیحان
تساهتشادروضحهتفشآ
.
ره رد
رتسب ظفاحم هزاس ناونع هب یگنس هناتسآ روضح ،یرتسب و بایاپ قمع ،جات عافترا ،تباث یبد تساهتشادیگتسشبآدعباشهاکردیرثومشقن
.
بشیامزآزالصاحهجیتن
رتهنادزیررتسبهکتساهدادناشنارنیا،توافتمرتسبودا 0
هنادتشردرتسبهبتبسنیرتشیبیگتسشبآدصرد
تساهتشادرت
.
اریبدرگاهکنیاو 0
/ 5
دودحیگتسشبآمیهدشیازفاهیناثردرتیل 10
تبسناریبدریثاتهکتساهدرکادیپشیازفادصرد
دهدیمناشنرتسبهب
.
جیاتن
زاهلصافشیازفاابرتسبودرهردوایاوزیمامتردهکتساهدادناشن 25
هبرتمیتناس 00
تساهتفایشهاکیگتسشبآنازیمرتمیتناس .
عبانم
1.Pagliara, S & Palermo. M (2008). a. Scour control downstream of block ramp.
Journal of Hydraulic Engineering. ASCE – 1998-2004.(9). 134.
2.Chatterjee, S. S. (1994). Local scour due to submerged horizontal jet. Journal of Hydraulic Engineering, Vol. 120, No. 8, pp. 922-973.
3.Sadat-Helber, S. M. (2008). Shear velocity method to Riprap sizing at downstream of stilling basins. Word Applied Science Journal, Vol. 4, No. 1, pp.
- .123 116